သမ္မာကျမ်းစာ

...
88 downloads 114 Views 4MB Size
ဓမၼEဟာင္းက်မ္း Old Testaments

ဓမၼသစ္က်မ္း New Testaments

ကမၻာUီးက်မ္း

Eဒသနာက်မ္း

ရွင္မႆဲ ခရစ္၀င္

ရွင္EပတရU ၁

Genesis (64)

Ecclesiastes (11)

Matthew (45)

1 Peter (6)

ထြက္Eျမာက္ရာက်မ္း

EရွာလမUန္သီခ်င္း

ရွင္မာကU ခရစ္၀င္

ရွင္EပတရU ၂

Exodus (45)

Song of Solomon (6)

Mark (26)

2 Peter (4)

၀တ္ျပUရာက်မ္း

EဟရွာယAနာဂတၱIက်မ္း

ရွင္လUကာ ခရစ္၀င္

ရွင္Eယာဟန္ ၁

Leviticus (34)

Isaiah (61)

Luke (48)

1 John (6)

Eတာလည္ရာက်မ္း

EယရမIAနာဂတၱIက်မ္း

ရွင္Eယာဟန္ ခရစ္၀င္

ရွင္Eယာဟန္ ၂

Numbers (51)

Jeremiah (73)

John (37)

2 John (1)

တရားEဟာရာက်မ္း

EယရမIျမည္တမ္းစကား

တမန္Eတာ္ ၀တၳU

ရွင္Eယာဟန္ ၃

Deuteronomy (40)

Lamentations (7)

Acts (43)

3 John (1)

Eယာ႐Uမွတ္စာ

EယဇEက်လAနာဂတၳI

Eရာမ ၾသ၀ါဒစာ

ရွင္ယUဒ ၾသ၀ါဒစာ

Joshua (30)

Ezekiel (55)

Romans (21)

Jude (2)

တရားသူႀကီးမွတ္စာ

ဒံEယလAနာဂတၱI

EကာရIႏ ၱU ၾသ၀ါဒစာ ၁

ဗ်ာဒIတ္က်မ္း

Judges (26)

Daniel (20)

1 Corinthians (18)

Revelation (22)

႐Uသ၀တၳU

EဟာEရွAနာဂတၱI

EကာရIႏ ၱU ၾသ၀ါဒစာ ၂

Ruth (5)

Hosea (10)

2 Corinthians (13)

ဓမၼရာဇ၀င္ ၁

EယာလAနာဂတၱI

ဂလာတIၾသ၀ါဒစာ

1 Samuel (36)

Joel (4)

Galatians (7)

ဓမၼရာဇ၀င္ ၂

AမUတ္AနာဂတၱI

Eဖတ္ၾသ၀ါဒစာ

2 Samuel (34)

Amos (8)

Ephesians (7)

ဓမၼရာဇ၀င္ ၃

ၾသဗဒIဗ်ာဒIတ္ရူပါရံU

ဖIလIပၸI ၾသ၀ါဒစာ

1 Kings (38)

Obadiah (2)

Philippians (6)

ဓမၼရာဇ၀င္ ၄

Eယာန၀တၳU

EကာEလာသဲၾသ၀ါဒစာ

2 Kings (32)

Jonah (3)

Colossians (5)

ရာဇ၀င္ခ်Uပ္ ၁

မIကၡာAနာဂတၱI

သက္သာEလာနIတ္ ၁

1 Chronicles (30)

Micah (6)

1 Thessalonians (5)

ရာဇ၀င္ခ်Uပ္ ၂

နာဟံUAနာဂတၱI

သက္သာEလာနIတ္ ၂

2 Chronicles (43)

Nahum (3)

2 Thessalonians (3)

Eဇရမွတ္စာ

ဟဗကၠUတ္AနာဂတၱI

တIEမာEသ ၁

Ezra (12)

Habakkuk (3)

1 Timothy (6)

EနဟမIမွတ္စာ

EဇဖနIAနာဂတၱI

တIEမာEသ ၂

Nehemiah (17)

Zephaniah (3)

2 Timothy (4)

Eသတာ၀တၳU

ဟဂၢဲAနာဂတၱIက်မ္း

တIတUၾသ၀ါဒစာ

Esther (43)

Haggai (3)

Titus (3)

Eယာဘ၀တၳU

ဇာခရIAနာဂတၱI

ဖIEလမUန္

Job (34)

Zechariah (12)

Philemon (1)

ဆာလံက်မ္း

မာခလIAနာဂတၱI

Eဟၿဗဲ ၾသ၀ါဒစာ

Psalms (93)

Malachi (4)

Hebrews (13)

သUတၱံက်မ္း

ရွင္ယာကUပ္ ၾသ၀ါဒစာ

Proverbs (30)

James (5)

urBmOD;usrf;? G E N E S I S.

1 tptOD;Y bk&m;ocifonf aumif;uifESifhajr}uD;udk zefqif;awmfrl.? 2ajr}uD;onf tqif; o¿mefr&Sd/ vGwfvyfv[mjzpf.? eufeJ&mt&yfudk arSmifrdkufzHk;v$rf;I bk&m;ocif. 0dnmOfawmf onf a&rsufESmjyifay:rSm v_yf&Sm;awmfrl.? 3 bk&m;ocifuvnf;/ tvif;jzpfap[k trdef@awmf&SdI tvif;jzpfav.? 4xdktvif;aumif; onfudk bk&m;ocifjrifI/ tvif;ESifharSmifrdkufudk ydkif;jcm;cGJxm;awmfrl.? 5tvif;udk ae@[laom trnfjzifh‚if;/ arSmifrdkufudk nOfh[laomtrnfjzifh‚if;/ ac:a0:orkwfawmfrlI/ nOD;ESifheHeufonf yXrae@&ufjzpfav.? 6 wzef bk&m;ocifu/ a&tv,fY rdkCf;rsuEf Sm=uufjzpfap/ a&ESifha&csif;jcm;em;ap[k trdef@awmf &Sdojzifh/ 7rdkCf;rsufESm=uufudk bk&m;ocif zefqif;awmfrlI/ rdkCf;rsufESm=uufatmufY &Sdaoma&ESifh/ rdkCf;rsufESm=uuftay:Y &Sdaoma&udk ydkif;jcm;awmfrlonftwdkif; jzpfav.? 8 rdkCf;rsufESm=uufudkvnf; rdkCf;aumif;uif[laom trnfjzifh bk&m;ocifac:a0:orkwfawmfrlI/ nOD;ESifheHeufonf 'kwd,ae@&uf jzpfav.? 9 wzef bk&m;ocifu rdkCf;aumifatmufY&Sdaom a&pka0;ap/ ukef;ay:ap[k trdef@awmf &Sdonf twdkif; jzpfav.? 10ukef;udk ajr[lItrnfjzifh‚if;/ a&pka0;&mudk yifv,f[laom trnfjzifh ‚if;/ bk&m;ocif ac:a0:orkwfawmfrlI/ xdktr_t&maumif;onfudk bk&m;ocif jrifawmfrl.? 11 wzef bk&m;ocifu/ ajronf jrufyifudk‚if;/ pyg;oD;udkjzpfapaom pyg;yifudk‚if;/ ajray:rSm rsdK;aphygvsuf/ opfoD;rsdK;udkjzpfapaom opfyifudk‚if;/ aygufap[k trdef@awmf&Sdonftwdkif; jzpfav.? 12 ajronf jrufyifudk‚if;/ pyg;oD;rsdK;udkjzpfapaom pyg;yifudk‚if;/ rdrdY rsdK;aphygvsuf opfoD;rsdK;udk jzpfapaom opfyifudk‚if; aygufap.? 13xdktr_t&maumif;onfudk bk&m;ocifjrifawmfrlI/ nOD;ESifh eHeufonf wwd, ae@&ufjzpfav.? 14 wzef bk&m;ocifu/ ae@ESifhnOfhudkydkif;jcm;apjcif;iSg rdkCf;aumif;uifrsufESm=uufY tvif; tdrf wnfap/ edrdwfvuQ%m/ csdef;csufaomtcsdef/ ae@&uftydkif;tjcm;/ ESpftydkif;tjcm;bdk@jzpfap? 15 rdkCf;aumif; uifrsufESm=uufY wnfI ajr}uD;vif;p&mtvif;tdrf jzpfap[k/ trdef@awmf&Sdonf twdkif; jzpfav.? 16 xdkodk@ bk&m;ocifonf tvif;tdrf}uD;ESpfvHk;wnf; [laom/ ae@udktkyfpdk;&aom t}uD; wvHk;/ nOfhudktkyfpdk;&aom ti,fwvHk;ESifhwuG =u,frsm;udkzefqif;awmfrl+yD;v#if/ 17-18ajr}uD;Y vif;apjcif;iSg‚if;/ ae@ESifhnOfhudk tkkyfpdk;I tvif;ESifharSmifrdkufudk ydkif;jcm;apjcif;iSg‚if;/ rdkCf;aumif;uif rsufESmusufY bk&m;ocif xm;awmfrl.? xdktr_t&maumif;onfudk bk&m;ocifjrifawmfrlI/ 19 nOD;ESifheHeufonf pwkwˆae@&uf jzpfav.? 20 wzef bk&m;ocifu/ touf&SifIv_yf&Sm;wwfaom wd&p>mefwdk@udk a&onfrsm;pGm arG;bGm;ap? iSufwdk@vnf; ajray:rdkCf;aumif;uif rsufESm=uufjyif0,f ysHap[k trdef@awmf&Sd.? 21 xdkodk@v#if a&onf wd&p>meftrsdK;tvdkuf rsm;jym;pGmarG;bGm;I/ ig;}uD;tp&Sdaom touf&SifI v_yf&Sm;wwfaom wd&p>meftaygif;wdk@udk ‚if;/ ysHwwfaom iSufrsdK;taygif;wdk@udk‚if; bk&m;ocif zefqif;I xdktr_t&m aumif;onfudk jrifawmfrl.? 22bk&m;ocifuvnf;/ rsm;jym;pGmarG;bGm; 1

=uavmh? yifv,fa&rsm;udk jynfhap=uavmh? iSufwdk@vnf; ajray:Y rsm;jym;apownf;[k xdkwd&p>mefwdk@udk aumif}uD;ay;awmfrlI/ 23nOD;ESifheHeufonf yOPrae@&ufjzpfav.? 24 wzef bk&m;ocifu/ ajronf touf&Sifaom owW0grsdK;wnf;[laom om;,Ofwdk@udk‚if;/ wGm;wwfaom wd&p>mefwdk@udk‚if;/ om;&JrsdK;wd@k udk‚if; arG;bGm;ap[k trdef@awmf&Sdonftwdkif; jzpfav.? 25xdkodk@ bk&m;ocifonf om;&JrsdK;/ om;,OfrsdK;/ ajray:rSm wGm;wwfaom wd&p>mefrsdK; taygif;wdk@udk zefqif;I/ xdktr_t&m aumif;onfudk jrifawmfrl.? 26 wzef bk&m;ocifu/ igwdk@yHko¿mefESifhwnD wo¿mefwnf; vludk zefqif;=updk@? olonf yifv,fig;udk‚if;/ rdkCf;aumif;uifiSufwdk@udk‚if;/ om;,Ofwdk@udk‚if;/ ajrwjyifvHk;ESifhwuG/ ajray:rSm wGm;wwfaom wd&p>meftaygif;wdk@udk‚if; tkyfpdk;ap[k trdef@awmf&Sd.? 27xdkodk@ bk&m;ocifonf rdrdyHko¿mefESifhtnD vludk zefqif;awmfrl.? bk&m;ocif. yHko¿mefawmfESifhtnD vla,mufsm;/ vlrdef;r udk zefqif;+yD;v#if/ 28tcsif;wdk@/ rsm;jym;pGmarG;bGm;=uavmh? ajr}uD;udkjynfhapI Edkif=uavmh? yifv,fig;wdk@ udk‚if;/ rdkCf;aumif;uif iSufwdk@udk‚if;/ touf&SifI ajray:rSmv_yf&Sm;wwfaom wd&p>meftaygif;wdk@udk‚if; tkyfpdk;=uavmh[k rdef@awmfrlI/ olwdk@udk aumif;}uD;ay;awmfrl.? 29 bk&m;ocifuvnf;/ =unfh±_@avmh? ajrwjyifvHk;Y pyg;oD;udkjzpfapaom pyg;yiftrsdK;rsdK; wdk@udk‚if;/ rsdK;aphudkjzpfapaom toD;ESifh jynfhpHkaom opfyiftrdsK;rsdK;wdk@udk‚if;/ oifwdk@pm;p&mbdk@ igay;.? 30ajrom;/ rdkCf;aumif;uifiSuf/ touf&SifI ajray:rSmwGm;wwfaom wd&p>meftaygif;wdk@ pm;p&mtbdk@/ jrufyif trsdK;rsdK;wdk@udk igay;rnf[k rdef@awmfrlonftwdkif; jzpfav.? 31bk&m;ocif onf rdrdzefqif;or#aom t&mwdk@udk =unfh±_v#if/ tvGefaumif;onfudk jrifawmfrlI/ nOD;ESifheHeuf onf qXrae@&ufjzpfav.? 2 1 xdkodk@ aumif;uifajr}uD;ESifhwuG/ cyfodrf;aom wefqmwdk@onf +yD;pD;vsuf&Sd=u.? 2 owWrae@&uf a&mufv#if/ bk&m;ocifonf zefqif;aomtr_udk vufpowfawmfrlcJh+yD;onfjzpfI/ zefqif;or#aom tr_t&mwdk@onf +yD;pD; +yD;rS/ xdkowWrae@Y +idrf0yfpGmaeawmfrl.? 3xdkowWrae@udk bk&m;ocifonf aumif;}uD;ay;I oef@&Sif;ap awmfrl.? ta=umif;rlum;/ zefqif;jyKjyifawmfrlaom tr_t&mtvHk;pHkwdk@onf +yD;pD;aoma=umifh/ xdkae@ &ufY +idrf0yfpGmaeawmfrl.? 4 Tta=umif;t&mum;/ xm0&t&Sifbk&m;ocif aumif;uifESifh ajr}uD;udk zefqif;awmf rlaom ae@/ zefqif;&mumvY aumif;uifESifhajr}uD;. rlvtwˆKy`wWdaywnf;? 5ajrY v,f,mysdK;yif raygufrSD/ v,f,mY pyg;yif r}uD;yGm;rSD/ tyif&Sdor#wdk@udk zefqif;awmfrl.? xdktcg xm0&t&Sif bk&m;ocifonf ajray:Y rdkCf;udk&Gmapawmfrrlao;? ajrYvkyfaomolvnf; r&Sdao;onfjzpfI/ 6 ajrrS tcdk;taiG@xGufojzifh ajrwjyif vHk;udk pdkapav.? 7 xdkaemuf/ xm0&t&Sif bk&m;ocifonf ajrr_ef@jzifh vludkzefqif;I/ ol.ESmacgif;xJodk@ ZD0touf udk r_wfawmfrlv#if/ vlonftouf&Sifaom owW0gjzpfav.? 8 xm0&t&Sifbk&m;ocif onfvnf; ta&S@rsufESm/ {'ift&yfY O,smOfudk pdkufysdK;+yD;v#if/ zefqif; awmfrlaomvludk xdkO,smOfY ae&mcsawmfrl.? 9xkdajrxJu tqif;vSI pm;bG,faumif; aomtyif trsdK;rsdK;udk xm0&t&Sifbk&m;ocif aygufapawmfrl.? xdkO,smOftv,fY toufyif vnf;&Sd.? aumif; raumif;udk odu|rf;&mtyifvnf; &Sd.? 10 xdkO,smOfudk pdkapvdkaomiSg jrpfwjrpfonf {'ift&yfxJu pD;xGufojzifh/ O,smOfjyifrSm av;jzm uGJI jrpfrav;oG,fjzpfav.? 11yXrjzpfum; zd±leftrnf&Sd.? xdkjrpfonf a&$&Sdaom

[m0dvjynfem; wa&SmufvHk;udk pD;oGm;av.? 12xdkjynfrSjzpfaoma&$onf aumif;vS.? Aa"v opfap;ESifh &S[Hausmuf vnf;&Sd.? 13'kwd,jrpfum; *d[keftrnf&Sd.? xdkjrpfonf uk&Sjynfem; wa&SmufvHk;udk pD;oGm;av.? 14wwd,jrpfum; [d'auvtrnf&Sd.? xdkjrpfonf tm±_&dwdkif; ta&S@odk@ pD;oGm;av.? pwkwˆjrpfum; Oz&wftrnf&Sd.? 15 xdktcg xm0&t&Sifbk&m;ocifonf vludk,lI {'ifO,smOfudk jyKpkapmifhaeapjcif;iSg xm;awmf rl.? 16xm0&t&Sifbk&m;ocif uvnf; aumif;raumif;udk odu|rf;&mtyifrSwyg;/ xdkO,smOfY &Sdor#aom [email protected];udk oifonf pm;&aomtcGifh&Sd.? 17xdktyif.toD;udkum; rpm;&? pm;aomae@wGif {ueftrSefao&rnf[k vludkynwfxm;awmfrl.? 18 xm0&t&Sif bk&m;ocifuvnf;/ a,mufsm;onf wa,mufwnf;raeaumif;/ olESifh awmfaom taxmuftrudk ol@bdk@igvkyfOD;rnf[k t}uH&Sdawmfrl.? 19xm0&t&Sif bk&m;ocifonf ajrwd&p>mefwdk@ESifh/ rdkCf;aumif;uif iSuftaygif;wdk@udk ajrjzifhzefqif;awmfrl+yD;v#if/ vlonf tb,fodk@ ac:a0:orkwfrnfudk odjcif;iSg/ vl&Sd&modk@ aqmifcJhawmfrl.? vlonfvnf; touf&Sifaom owW0gtaygif;wdk@udk ac:a0:orkwf onftwdkif;/ emrnftoD;toD; &Sd=u.? 20xdkodk@ vlonf om;,Oftaygif;wdk@udk‚if;/ rdkCf;aumif;uif iSuftaygif;wdk@udk‚if;/ om;&Jtaygif;wdk@udk‚if;/ trnf ay;I rSnfhav.? odk@aomfvnf; vlESifhawmfaom taxmuftr ray:r&Sdao;? 21 xdktcg xm0&t&Sifbk&m;ocifonf vludk }uD;aomtdyfjcif;ESifh tdyfapawmfrlI/ vlonf tdyfaysmfpOf/ eH±dk;wacsmif;udk bk&m;ocifxkwf+yD;v#if/ xdkt±dk;tpm; tom;udk aphpyfapawmfrl.? 22 xm0& t&Sifbk&m;ocifonf vlxJuxkwfaom eH±dk;jzifh vlrdef;rudkzefqif;I vl&Sd&modk@ aqmifcJhawmfrl.? 23vluvnf;/ ,ckTolonf ight±dk;xJut±dk;/ ightom;xJutom; jzpf.? vlxJuxkwfaoma=umifh ol@udk vlrdef;r[k ac:a0:tyfonf[k qdkav.? 24xdkta=umif;a=umifh a,mufsm;onf udk,frdbudkpGef@I/ udk,fcifyGef;Y rSD0Jojzifh/ xdkolwdk@onf wom;wudk,fwnf; jzpf&vdrfhrnf? 25xdkolvifr,m;ESpfOD;wdk@onf t0wfr0wfbJaeI/ &Sufa=umufjcif;ESifh uif;vGwf =u.? 3 1 a¹rGonf xm0&t&Sif bk&m;ocif zefqif;awmfrlaom ajrwd&p>mefwumwdk@xuf vdrRmonfjzpfI/ rdef;rtm;/ oifwdk@onf O,smOfY&Sdor#aom tyifwdk@. toD;udkrpm;&[k {uefpifppf bk&m;ocifrdef@awmf rloavm[k ar;.? 2rdef;ruvnf;/ igwdk@onf O,smOfY&Sdaom tyifwdk@. toD;udkpm;&aomtcGifh &Sd.? 3O,smOftv,fY&Sdaom tyif.toD;udkum;/ oifwdk@onf rudkifrpm;bJae=uavmh? odk@r[kwf aornf[k bk&m;ocif trdef@awmf&Sdonf[k a¹rGtm;qdk.? 4 a¹rGuvnf;/ oifwdk@onf {ueftrSefao&rnfr[kwf? 5ta=umif;rlum;/ xdktoD;udkpm;aomae@Y oifwdk@onf rsufpdyGifhvif;vsuf aumif;raumif;udkodI/ bk&m;ocifuJhodk@ jzpf=uvwHhonfudk/ bk&m;ocif odawmfrlonf[k rdef;rtm;qdkav.? 6xdktyifonf pm;bG,faumif;./ tqif;vnf; vSjcif;/ ynmwdk;yGm;apvdkaomiSg/ ESpfoufbG,faom tyifjzpfjcif;udk rdef;ronf jrifv#if/ toD;udk,lIpm;.? rdrdcifyGef;tm;vnf; ay;I olonfvnf;pm;.? 7xdkolESpfa,muf wdk@onf rsufpdyGifhvif;I/ rdrdwdk@Y t0wftcsnf;pnf;&Sdonfudk jrifv#if/ rdrdwdk@0wf&efbdk@ oabFmozef;yif t&Gufwdk@udk csKyfpyfI cg;pnf;udkvkyf=u.? 8 ae{aomtcsdefwGif/ xdkO,smOfY xm0&t&Sif bk&m;ocif ºuGawmfrlaomtoHudk vlvifr,m; wdk@onf =um;v#if/ txHawmfrS vGwjf cif;iSg/ O,smOftyifwdk@wGif ykef;uG,fvsufae=u.?

xm0&t&Sif bk&m;ocifuvnf;/ oifonf tb,frSm&Sdoenf;[k/ vludkac:awmfrl.? 10vluvnf;/ O,smOfY udk,fawmf. toHudk u|efawmf=um;v#if/ t0wftcsnf;pnf;&Sdaoma=umifh/ a=umufI ykef;vsufaeygonf[k av#mufav.? 11bk&m;ocifuvnf; oifY t0wftcsnf;pnf;&Sdonfudk oifhtm; tb,folajymoenf;? rpm;&[k igynwfaomtyif. toD;udk pm;+yDavm[k ar;awmfrl.? 12vluvnf;/ u|efawmfY tyfay; awmfrlaomrdef;ronf xdktyif.toD;udk ay;I u|efawmf pm;rdygonf[k av#mufav.? 13xm0&t&Sif bk&m;ocifuvnf;/ oifonf tb,fodk@ jyK+yD;oenf;[k rdef;rtm; ar;awmfrlv#if/ rdef;ru/ a¹rGonf u|efawmfrudk vSnfhpm;I/ u|efawmfronf pm;rdyg+yD[k av#mufav.? 14 xm0&t&Sifbk&m;ocifonf a¹rGudkac:I oifonf Ttr_udkjyKaoma=umifh/ om;,Of/ om;&J taygif;wdk@xuf usdefjcif;udkcH&.? oifonf 0rf;jzifhoGm;I ajrr_ef@udk woufvHk;pm;&rnf? 15 oifESifh rdef;r udk‚if;/ oif.trsdK;tE$,fESifh rde;f r.trsdK;tE$,fudk‚if; igonf &efn‡dK;zGJ@aprnf? olonf oif.acgif;udk }udwfvdrfhrnf/ oifonf ol.zaemifhudk }udwfvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 16 rdef;rudkvnf; oifY udk,f0efaqmifjcif;a0'emudk igtvGefrsm;jym;aprnf? yifyef;pGm a0'emudk tvGefrsm;jym;aprnf? yifyef;pGma0'emudkcHI om;bGm;&rnf? udk,fcifyGef;. tvkdodk@ vkdufI/ ol.tkyfpdk;jcif; udkcH&rnf[k rdef@awmfrl.? 17a,musfm;udkvnf;/ xkdtyif.toD;udkrpm;&[k igynwfaomfvnf;/ oifonf r,m;.pum;udkem;axmifI pm;rdaoma=umifh/ ajronfoif. twGuf usdefjcif;udkcHvsuf&Sd.? ajr.toD;ukd woufywfvHk; yifyef;pGmpm;&rnf? 18ql;yiftrsKd;rsKd; wdk@udkvnf; oiftbkd@ajraygufaprnf? v,fYjzpfaom [if;oD;[if;&Gufwdk@ukd oifpm;&rnf? 19 oifxGuf&majrodk@rjyefrSDwdkifatmif/ oif.rsufESmrS ac|;xGufvsuf tpmudkpm;&rnf? ta=umif; rlum;/ oifonf ajrr_ef@jzpfI/ ajrr_ef@odk@ jyef&rnf[k rdef@awmfrl.? 20 xkdtcg vlonf rdrdr,m;ukd/ {0trnfjzifh rSnfhav.? ta=umif;rlum;/ olonftouf &Sifaom oltaygif;wkd@. trdjzpfownf;? 21 xm0&bkt&Sifbk&m;ocifonfvnf;/ vlvifr,m;bdk@ om;a&jzifh 0wfvHkudkvkyfI 0wf+cHKapawmf rl.? 22 xm0&t&Sif bk&m;ocifuvnf;/ vlonfigwdk@wGifwyg;yg;uJhodk@jzpfI/ aumif;raumif;udk odwwf .? ,ckrSmolonf xm0&toufudk &jcif;iSg/ vufudkqef@vsuf toufyif. toD;udk,lI rpm;oifh[k rdef@awmfrlI/ 23vlonfrdrdxGufaomajrY vkyf&rnfta=umif;/ xm0&t&Sifbk&m; ocifonf/ {'ifO,smOfxJu v$wfvkdufawmfrl.? 24xkdokd@oludk ESifxkwf+yD;v#if/ toufyifvrf;ukd apmifha&Smufapjcif;iSg/ rD;pufvufeuf ESihfwuG ac±kAdrfwdk@udk O,smOfta&S@bufY xm;awmfrl.? 4 1 xkdaemuf/ vltm'Honf r,m;{0ESihf qufqHojzifh/ {0onf yËdoaEmefrsm;/ rdkCf;aumif;uif iSufrsm;wdk@udk‚if; ajr}uD;rsufESmrS igokwfoify,f&Sif;rnf? olwdk@udk zefqif;aoma=umifh igaemifw&onf[k rdef@awmfrl.? 8aem{rlum;/ xm0&bk&m;pdwfawmfESifh awG@aomoljzpfownf;? 9 aem{twˆKy`wWd[lrlum;/ aem{onf ajzmifhrwfaomol/ rdrdtrsdK;Y pHkvifaomoljzpf.? bk&m;ocif ESifhtwl oGm;vm.? 10aem{onf a&Sr/ [mr/ ,mzufwnf;[laom om;oHk;a,mufudk jrifav.? 11xdktcg ajr}uD;onf/ bk&m;ocifha&S@rSm ykwpf yfvsuf&Sd.? ajr}uD;onf t"rRtr_ESifh jynfhpHkav.? 12bk&m;ocifonf ajr}uD;udk =unfh±_aomtcg/ ykwfpyfvsuf&Sdonfudk jrifawmfrl.? ta=umif;rlum;/ ajr}uD;ay:rSm vltaygif; wdk@onf azmufjyefjcif;odk@ a&muf=u+yD? 13 xdktcg bk&m;ocifonf/ aem{tm; rdef@awmfrlonfum;/ owW0gtaygif;wdk@. tqHk;onf ighrsufarSmufwGif ay:vm+yD? olwdk@a=umifh ajr}uD;onf t"rRtr_ESifh jynfhpHkav.? tu,fpifppf ajr}uD;ESifh wuG olwdk@udk igzsufqD;rnf? 14a*gz&opfom;jzifh/ oabFmudk udk,fbdk@wnfvkyfavmh? txJYvnf; tcef;rsm;udkvkyfavmh? twGif;/ jyif/ ywfvnfudk xif;±_;ap;ESifhokwfavmh? 15 vkyf&rnfyHk[lrlum;/ oabFmtvsm; tawmifoHk;&m/ teHtawmifig;q,f/ tjrifhtawmifoHk;q,f &Sdap&rnf? 16tay:Yvnf; trdk;udkvkyf& rnf? xdktrdk;tay: tv,fcsufY/ xdyftkyfteH wawmiftus,f &Sdap&rnf? oabFmeHwbufYvnf; wHcg;udk vkkyf&rnf? atmufqifh/ tv,fqifh/ tay:qifh[lI/ oHk;qifhudkvnf; &Sdap&rnf? 17touf&Sifaom owW0gtaygif;wdk@udk/ aumif;uif atmufrS igudk,fwdkif y,f&Sif;jcif;iSg/ ajr}uD;udk a&v$rf;rdk;apojzifh ajray:rSm &Sdor#wdk@onf ao&=urnf? 18oifYrlum;/ ighyËdnmOfudk igwnfaprnf? oifonf/ om;/ r,m;/ ac|;rrsm; ESifhwuG/ oabFmxJodk@0if&rnf? 19touf&Sifoaom wd&p>meftrsdK;rsdK;xJu txD;tr/ tpHkwdk@udk,lI/ oifESifhtwl toufcsrf;omapjcif;iSg/ oabFmxJodk@ oGif;&rnf? 20iSufvnf; trsdK;tvdkuf/ om;vnf; trsdK;tvdkuf/ wGm;wwfaom wd&p>meftaygif;vnf; trsdK;tvdkuf/ txD;tr/ tpHkwdk@onf toufcsrf;om csrf;omapjcif;iSg oifhxHodk@ vm=uvdrfhrnf? 21udk,fpm;p&mtbdk@/ wd&p>mefwdk@ pm;p&mtbdk@/ pm;tyfaom tpmtrsdK;rsdK;udk,lI odkxm;&rnf[k/ bk&m;ocif rSmxm;awmfrl.? 22 rSmxm;awmfrlonf twdkif;vnf; aem{jyKav.? 7 1 xdkaemuf/ xm0& bk&m;ocifonf aem{udk wzef rdef@awmfrljyefonfum;/ Tumv trsdK;wGif oifonf igha&S@Y ajzmifhrwfa=umif;udk igodjrifonfjzpfI/ oif.tdrfol tdrfom;taygif; wdk@ESifhwuG/ oabFm xJodk@ 0if=uavmh? 2ajr}uD;ay:rSm wd&p>mef trsdK;rjywf qufE$,fapjcif;iSg/ pif=u,faomom;rsdK;/ wrsdK;wrsdK; wGif txD;tr ckepfpHkpD/ rpif=u,faomom;rsdK; wrsdK;wrsdK;wGif vnf; txD;tr ESpfpHkpD/ 3rdkCf;aumif;uif iSuf/ wrsdK;wrsdK;wGifvnf; txD;trckepfpHkpD/ toD;toD; wdk@udk odrf;,l&rnf? 4ta=umif;rlum;/ ,ae@rSpI ckepf&ufaphv#if/ t&ufav;q,fywfvHk; ajr}uD;ay:odk@ rdkCf;&Gmaprnf? igzefqif;aom owW0gtaygif;wdk@udk/ ajr}uD;rsufESmay:rS igy,f&Sif;rnf [k/ xm0&bk&m; rSmxm;awmfrl.? 5rSmxm;awmfrlonf twdkif;vnf; aem{jyKav.? 6ajr}uD;udk

a&v$rf;rdk;aomtcg/ aem{onf toufajcmuf&m&Sdownf;? 7a&v$rf;rdk;jcif;ab; a=umifh aem{onf rdrdom;/ r,m;/ ac|;rrsm;ESifhwuG/ oabFmxJodk@0ifI/ 8bk&m;ocifrSmxm;awmfrlonf twdkif;/ pif=u,faomom;/ rpif=u,faomom;/ iSufrsm;ESifh ajray:rSmwGm;wwfaom wd&p>mefrsm;xJu/ 9 txD;trtpHkwdk@onf/ aem{ESifhtwl oabFmxJodk@0if=u.? 10 ckepf&ufaphaomtcg/ v$rf;rdk;tyfaoma&onf ajray:Y ay:vm.? 11aem{touf ajcmuf&m aphaomESpf/ 'kwd,v/ q,fckepf&ufae@wGif/ }uD;pGmaom eufeJ&m a&aygufa&wGif;wdk@. tqD;twm; &Sdor#udk y,f&Sif;I/ rdkCf;aumif;uif ¹yGef0rsm;udkzGifhojzifh/ 12t&ufav;q,fywfvHk; ajr}uD;ay:rSm rdkCf;&Gmav.? 13xdkae@&ufwGif/ aem{ESifh rdrdr,m;rSpI/ a&Sr/ [mr/ ,mzufwnf; [laom/ aem{om;oHk;a,muf/ ac|;r oHk;a,mufwdk@onf oabFmxJodk@ 0if=u.? 14om;&JrsdK;/ om;,OfrsdK;/ ajray:rSmwGm;wwfaom wd&p>mefrsdK;/ ysHwwfaom =uufiSufrsdK;/ 15touf&Sifaom wd&p>meftrsdK;rsdK; taygif;wdk@xJu/ txD;trpHkwdk@onf aem{ ESifhtwl oabFmxJodk@ 0if=uav.? 16 xdkodk@ aem{udk bk&m;ocif rSmxm;awmfrlonftwdkif; 0ifaom wd&p>mefwdk@onf/ cyfodrf;aom wd&p>mefwdk@txJu/ txD;trpHkvsuf 0if=u.? xm0&bk&m;onfvnf;/ aem{udk txJrSmydwfxm; awmfrl.? 17 a&v$rf;rdk;jcif;onf/ t&ufav;q,fywfvHk;/ ajr}uD;ay:rSm tpOftwdkif; wdk;wufI/ oabFmudk ajrrScGgvsuf aqmif,lav.? 18wzef a&onf tm;}uD;I/ ajr}uD;ay:rSm tvGefwdk;wuf ojzifh/ oabFmonf a&rsufESmay:Y arsmvsufaeav.? 19aemufwzef a&onf ajr}uD;ay:rSm tvGeftm;}uD;ojzifh rdkCf;aumif; uifatmufY &Sdor#aom awmif}uD;taygif;wdk@onf jrKyf=u.? 20 a&jrKyfaom awmifwdk@txufY v$rf;wufaom a&onf q,fig;awmif&Sdownf;? 21 ajray:rSm v_yf&Sm;wwfaom wd&p>mefrsdK;wnf;[laom iSuf/ om;,Of/ om;&J/ ajray:rSm wGm;wwfaom wd&p>meftaygif;wdk@ESifh vltaygif;wdk@onf ao=uukef.? 22touf±_vsuf ukef;ay:rSm &Sdavor# wdk@onf ao=uukef.? 23ajrrsufESmay:Y &Sdaomvljzpfap/ om;jzpfap/ wGm;wwfaom t&mjzpfap/ rdkCf;aumif;uif iSufjzpfap/ touf&Sifaom t&m&Sdor#wdk@udk ajr}uD;u y,f&Sif; awmfrlI/ ysufqD; uG,faysmufjcif;odk@ a&muf=uukef.? aem{rSpI aem{ESifhtwl oabFmxJY&Sdaom olwdk@om usefºuGif; av=u.? 24a&onfvnf; ajr}uD;ay:rSm/ &ufaygif;w&m ig;q,fywfvHk; tm;}uD;pGmwnfav.? 8 1 bk&m;ocifonf aem{rSpI touf&Sifor#aom owW0g/ aem{ESifhtwl oabFmxJY&Sdaom wd&p>mef taygif;wdk@udk atmufarhI/ ajr}uD;ay:rSm avvmapawmfrlojzifh a&+idrfav.? 2eufeJ&m a&ayguf a&wGif;rsm;/ rdkCf;aumif;uif ¹yGef0rsm;udk qdk@ydwfI/ rdkCf;udk pJapawmfrl.? 3a&onfvnf; ajray:rSm tpOftwdkif;pD;oGm;I/ t&ufw&mig;q,f aphaomtcg ,kwfavsmhav.? 4owWrv/ q,fckepf&ufae@wGif oabFmonf tm&&wftrnf&Sdaom awmifay:rSmwifav.? 5'orvwdkif atmif a&onf tpOfrjywf ,kwfavsmhI/ xdkvqef;w&ufae@wGif awmifxdyfwdk@onf ay:=u.? 6 xdkrS t&ufav;q,f=umv#if/ aem{onf oabFmxJY vkyfcJhaomjywifaygufudk zGifhI/ usD;t waumifudkv$wfav.? 7xdkusD;tonf ajray:rSm a&rcef;rajcmufrSDwdkifatmif/ oGm;vmvsuf aeav.? 8wzef ajrrsufESmay:rSm a&ukefonf rukefonfudk odjcif;iSg csdK;waumifudk v$wfjyefav.? 9a&wjyif vHk;Y a&&Sdao;aoma=umifh/ csdK;onf ajcjzifheif;I tarmajzp&mudk rawG@ojzifh/ aem{&Sd&m oabFmodk@ jyefvmav.? aem{onfvnf; vufudkqef@I/ csdK;udk udkif,l+yD;

v#if/ rdrdae&m oabFmxJodk@ oGif;av.? 10wzef ckepf&ufae+yD;rS xdkcsdK;udk oabFmxJu v$wfjyef.? 11 nOD;tcsdefY csdK;onf aem{xHodk@ jyefvmI/ rdrdqdwf,laom oHvGif&Gufudk rdrdE_wfoD;jzifh aqmifcJhaoma=umifh/ 12ajr}uD;ay:rSm a&ukefa=umif;udk aem{odav.? wzef ckepf&ufae+yD;rS xdkcsdK;udk v$wfjyef.? aemufwzef csdK;onf rjyefrvmae.? 13 tESpfajcmuf&mwck yXrvqef; w&ufae@wGif/ ajr}uD;ay:rSm a&cef;onf&Sdaomf/ ae{onf oabFmrdk;udk y,fzsufI =unfh±_aomtcg/ ajrrsufESmaoG@ajcmufp &Sdonfudk jrif.? 14'kwd,v/ ESpfq,f ckepf&ufae@wGif ajr}uD;aoG@ajcmufav.? 15-16 bk&m;ocifuvnf;/ oifonf/ om;/ r,m;/ ac|;rwdk@ESifhwuG oabFmxJu xGufqif;avmh? 17oifxHrSm touf&Sifaom wd&p>mef/ iSufrsm;/ om;rsm;/ ajray:Y wGm;wwfaom wd&p>mefrsm;wdk@onf/ ajry:rSm om;udkarG;I tvGefwdk;yGm;rsm;jym;rnf ta=umif;/ xdkwd&p>mef&Sdor# wdk@udk udk,fESifhtwl xkwfaqmifavmh[k/ aem{udk rdef@awmfrl.? 18xdktcg aem{rSpI/ om;/ r,m;/ ac|;rwdk@onf xGufqif;=u.? 19om;rsm;/ wGm;wwfaom wd&p>mefrsm;/ iSufrsm;/ a&ay:rSm v_yf&Sm; wwfor#aom trsdK;rsdK;taygif;wdk@ onfvnf;/ oabFmxJu xGufqif;=u.? 20 aem{onfvnf;/ xm0&bk&m;tbdk@ ,Zfyv†ifudk wnf+yD;rS/ pif=u,faomom;/ pif=u,faom iSuftrsdK;rsdK;xJu ,lI/ ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@aom,Zfudk ylaZmfav.? 21xm0&bk&m; onfvnf;/ ar$;}udKif aomteH@udk cH,lI/ igonf aemufwzef vlwdk@twGuf ajr}uD;udk rusdef? ta=umif;rlum;/ vlwdk@onf i,faomt&G,frSpI/ pdwfESvHk;t}uHtpnf qdk;=u.? igonf ,ckwcg jyK+yD;ouJhodk@/ touf&Sifaom t&m&Sdor# wdk@udk aemufwzef '%frcwf? 22ajr}uD;rukefrSDwdkifatmif/ rsdK;aph}uJ&aomumv/ toD;tESHudk odrf;&aomumv/ csrf;aomumv/ ylaomumv/ aEGumv/ aqmif;umv rjywf&[k trdef@awmf&Sd.? 9 1 bk&m;ocifonfvnf;/ aem{ESifh ol.om;wdk@udk aumif;}uD;ay;awmfrlI/ oifwdk@onf rsm;jym;pGm arG;bGm;vsuf ajr}uD;udk jynfhap=uavmh? 2ajrwd&p>mef/ rdkCf;aumif;uifiSuf tp&Sdaom/ ajray:rSm v_yf&Sm;wwfor#ESifh/ yifv,fig;taygif;wdk@onf/ oifwdk@a&SS@rSm a=umuf&GH@wkefv_yfjcif; oabm &Sd&=uvdrfhrnf? xdkwd&p>mefwdk@udk oifwdk@vufY igtyf.? 3touf&SifI v_yf&Sm;wwfor# onf/ toD;t&GufuJhodk@/ oifwdk@ pm;p&mbdk@ jzpf&rnf? cyfodrf;aomt&mwdk@udk oifwdk@Y igtyfay;.? 4 odk@aomfvnf;/ toufwnf;[laom taoG;ESifhwuG tom;udkrpm;&? 5tu,fI oifwdk@touf wnf; [laom/ oifwdk@taoG;udk igawmif;rnf? vl/ wd&p>meftaygif;wdk@Y igawmif;rnf? cyfodrf;aomvlwdk@. nDtpfudkY/ vl.toufudk igawmif;rnf? 6t=uifolonf vl.taoG;udk oGef;.? xdkol.taoG;udk vlvufjzifh oGef;&rnf? ta=umif;rlum;/ bk&m;ocifonf rdrdyHko¿mefESifh tnD vludk zefqif;awmfrl.? 7oifwdk@onf om;udkbGm;I rsm;jym;=uavmh? ajr}uD;ay:rSm tvGefarG;bGm;I rsm;jym; =uavmh[k rdef@awmfrl.? 8 wzef bk&m;ocifonf/ aem{ESifh ol.om;wdk@udk rdef@awmfrlonfum;/ 9oifwdk@ESifh‚if;/ aemufjzpf vwHhaom trsdK;tE$,fESifh‚if;/ 10oifwdk@xHrSm touf&Sifaom wd&p>mefwnf;[laom/ iSuf/ om;,Of/ om;&J&Sdor# oabFmxJu xGufqif;or#rSpI/ ajrwd&p>mef taygif;wdk@ESifh‚if;/ igonf udk,fwdkif yËdnmOf jyK.? 11oifwdk@ESifh igjyKaomyËdnmOf[lrlum;/ a&v$rf;rdk;jcif;tm;jzifh/ cyfodrf;aom owW0gwdk@onf aemuf wzef rqHk;&=u? ajr}uD;udkzsufqD;bdk@&m aemufwzef a&v$rf;rdk;jcif;r&Sd&? 12 xdkrSwyg;/ igwbuf/ oifwdk@ESifh oifwdk@xHrSm touf&Sifor#aom wd&p>mefwdk@wbufY/ om;ajr;

tpOftquf rjywf/ igjyKaom yËdnmOf. vuQ%moufao [lrlum;/ 13ig.oufwHhudk rdkCf;wdrfY igxm;.? xdkoufwHhonf ajr}uD;ESifh igjyKaom yËdnmOf. oufaojzpfvdrfhrnf? 14igonf rdkCf;udktHk@apaomtcg/ rdkCf;wdrfY oufwHhonf xif&Sm;vdrfh rnf? 15xdktcg igwbuf/ oifwdk@rSpI/ touf&Sifaom owW0g/ wd&p>ef&Sdor#wdk@ wbufY&Sdaom/ ig.yËdnmOf udk igatmufarhojzifh/ cyfodrf;aom owW0gwdk@udk zsufqD;jcif;iSg/ aemufwzef a&v$rf;rdk;jcif;r&Sd&? 16rdkCf;wdrf Y oufwHh&Sdonfudk ig=unfh±_ojzifh/ bk&m;ocifESifh ajr}uD;ay:rSm touf&Sifaom owW0g wd&p>mef taygif;wdk@ pyf=um;rSm&Sdaom xm0&yËdnmOfudk igatmufarhrnf? 17Tonfum;/ igESifhajr}uD; ay:rSm&Sdaom owW0g taygif;wdk@. pyf=um;rSm/ igt+rJzGJ@aom yËdnmOf. vuQ%moufao jzpfownf;[k/ aem{udk bk&m;ocif rdef@awmfrl.? 18 oabFmxJuxGufqif;aom aem{om;[email protected]; a&Sr/ [mr/ ,mzufwnf;? [mronf cgemef.tbjzpf.? 19Tolwdk@onf aem{. om;oHk;a,mufjzpfI/ ajr}uD;wjyifvHk;Y ESH@jym;=u.? 20 aem{onf v,fvkyfaomtwwfudk jyKpkI/ pyspfO,smOfudk pdkufav.? 21pyspf&nfudkvnf; aomufI ,pfrl;ojzifh/ rdrdwJY t0wfr+cHKbJaeav.? 22cgemef.tb[mronf/ rdrdtbY t0wftcsnf; pnf;&Sdonfudk jrifv#if/ jyifrSm&Sdaom tpfudkESpfa,mudk ajymav.? 23a&SrESifh ,mzufwdk@onf t0wfudk,lI ycHk;ay:rSmwif+yD;v#if/ aemufodk@qkwfoGm;I rdrdtbY/ t0wftcsnf;pnf;&Sdonfudk zHk;=u.? olwdk@onf tjyifodk@ rsufESmjyKaoma=umifh/ rdrdtbY t0wftcsnf;pnf;&Sdonfudk rjrif&? 24aem{onf ,pfrl;jcif; aysmufI Edk;aomtcg/ rdrdY om;i,fjyKonfudk odv#if/ 25cgemefonf usdefjcif;udkcHygap? tpfudkwdk@. u|efwdk@Y u|efjzpfygap[k qdk.? 26wzef a&Sr.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf r*Fvm&Sdawmfrlapownf;? cgemefonf a&Sr.u|ef jzpfygap? 27bk&m;ocifonf ,mzufudk us,fapawmfrlojzifh/ a&Sr. wJwdk@wGif aeygap? cgemefrlum;/ ol.u|efjzpfygap[k qdkav.? 28 aem{onf a&v$rf;rdk;aomaemuf/ tESpfoHk;&mig;q,f touf&SifI/ 29toufaygif; udk;&mudk;q,f aphaomf tedpPa&mufav.? 10 1 a&v$rf;rdk;aomaemuf/ aem{om; a&Sr/ [mr/ ,mzufwdk@rS qif;oufaom om;pOfajr; qufwdk@udk qdkaytHh? 2,mzuf. om;um;/ a*grm/ rma*g*/ rm'J/ ,m0ef/ wkAv/ ar&Suf/ xd&wfwnf;? 3a*grmom;um;/ tm&Sauewf? &dzwf/ awmf*rwnf;? 4,m0efom;um;/ {vd&Sm/ wm±_/ udwdWrf/ a'g'edrfwnf;? 5Tolwdk@onf vltrsKd;rsKd; wu|ef;wEkdifiHajre,fwdk@udk/ bmomtoD;toD;/ tE$,ftoD;toD;&Sdonftwdkif;/ tcsif;csif;cJGa0=u.? 6[mrom;um;/ uk&S/ rdZ&drf/ zkw/ cgemefwnf;? 7uk&Som;um;/ aob/ [m0dv/ ombw/ &m*r/ oawWcgwnf;? &m*rom;um;/ a&Sb/ a''efwnf;? 8uk&Sonf om;edrfa&m'ukdvnf; &ao;.? xkdom;onf ajr}uD;ay:rSm tOD;pGrf; Ekdifoljzpf.? 9xm0&bk&m;a&S@rSm tm;}uD;aomrkqdk;jzpf.? xkda=umifhpum;yHkYum;/ bk&m;a&S@ edrfa&m'/ tm;}uD;rkqdk;/ jyKvkyfonfvkd[kpyfqdkownf;? 10ol.EdkifiHtOD;um;/ &SdemjynfY AmAkvkef+rdK@/ {&uf+rdK@/ tuU'f+rdK@/ umvae+rdK@wnf;? 11xkdjynfrS tm±_&djynfodk@oGm;I edaea0+rdK@/ &a[mbkwf+rdK@/ umv+rdK@udk‚if;/ 12edaea0+rdK@ ESihf/ umv+rdK@pyf=um;rSm }uD;pGmaom+rdK@wnf;[laom a&oif+rdK@udk‚if; wnfaqmufav.?

rdZ&drfom;um;/ vk'drfvl/ tmerdrfvl/ v[mAdrfvl/ ewWK[drfvl/ 14ygo±kodrfvl/ umovk[drfvl/ uawWm&drfvlwnf;? umovk[drftrsKd;xJu zdvdwWdvljzpfownf;? 15 cgemefom; t}uD;um;/ Zd'kef? xkdaemufa[o? 16xkdaemuf a,Akodvl/ tmarm&dvl/ *d&*g&Sd vl/ 17[d0dvl/ tmudvl/ odedvl/ 18tm0'dvl/ aZr&dvl/ [mrodvlwnf;? xkdaemufcgemef trsKd;om;toD;toD;wdk@ onf ESH@jym;=uav.? 19cgemeftrsKd;om;ae&mjynfe,fonf Zd'kef+rdK@rS a*&m+rdK@/ *gZ+rdK@wdkifatmif‚if;/ wzefaom'Hk+rdK@/ a*garm&+rdK@/ tm'rm+rdK@/ aZbkdif+rdK@udkvGefI vm&S+rdK@wdkifatmif‚if; &Sdownf;? 20Tolwdk@onf oD;jcm;aomtrsKd;tE$,f/ oD;jcm;aombmom tvkduf/ tjynfjynftwdkif;wkdif;Y aeaom[mrom;rsm; jzpfownf;? 21 ,mzufnD/ a[jAJvltaygif;wdk@. tb/ a&Sronfvnf;om;rsm;udkjrifav.? 22a&Srom; um;/ {vH/ tm±_&/ tmzgZ'f/ vk'/ tm&Hwnf;? 23tm&Hom;um;/ OZ/ [kv/ a*om/ rm&Swnf;? 24 tmzmZ'fom; &Smv/ &Smvom;a[Amwnf;? 25a[Amonfvnf; om;ESpfa,mufudkjrifav.? om;wa,mufum;/ zm;vuftrnf&Sd.? ta=umif;rlum;/ ol@vufxufY ajr}uD;udkcJGa0=u.? ol.nDum;/ ,kwWeftrnf&Sd.? 26,wWefom;um;/ tmvarm''f/ a&Svyf/ [mZmrm0uf/ a,&/ 27 [a'g&H/ OZv/ 'duv/ 28=oAvtbdarv/ a&Sb/ 29=ozd&/ [0dv/ a,mAdyf/ Toltaygif;wdk@onf ,kwWefom;jzpfownf;? 30olwdk@ae&mrlum;/ ar&S+rdK@rS onfta&S@rsufESmY aozmawmifwkdifatmif &Sdownf;? 31Tolwdk@onf oD;jcm;aom trsKd;tE$,f/ oD;jcm; aomtbmomtvkduf/ tjynfjynf twkdif;wkdif;wdk@Y aeaoma&S@rom;rsm;jzpfownf;? 32 Ta&G@um;rdrdwdk@trsKd;tE$,f toD;toD;tvkdufrSwfom;aom aem{om; aqGpOfrsKd;quf pm&if;aywnf;? xkdolwdk@onf a&v$rf;rdk;aomaemuf/ ajr}uD;ay:rSm oD;jcm;aom wkdif;jynfwdk@ukd wnfaxmif=u av.? 11 1 ajr}uD;om;taygif;wdk@onf bmomwrsKd;wnf;/ 2ta&S@rsufESmrSc&D;oGm;ojzihf/ &SdemjynfY ajrnD&mt&yfudkawG@I ae&mcs=u.? 3olwdk@uvnf;vm=u? tkwfvkyfI ckdifrmpGmzkwf=uukeftHh[k/ wa,mufudkwa,mufajym=u.? xkdokd@ausmuft&mY tkwfudk‚if;/ o&Gwft&mY a&nd‡wrsKd;ukd‚if; &+yD;v#if/ 4vm=u/ ajr}uD;wjyifvHk;Y t&yf&yfuJGjym;rnfudk pdk;&drfI/ +rdK@ukd‚if;/ rdkCf;aumif;uif odk@rSD&aom &Jwdkufudk‚if; wnfvkyfojzihf/ ausmfapmudwdW&Sdapjcif;iSg/ jyK=uukeftHh[k ajymqdk=u.? 5 xkdokd@ vlom;wdk@wnf vkyfaom +rdK@ESihf &Jwdkufudk =unfh±_jcif;iSg/ xm0&bk&m;onf qif;ouf awmfrl.? 6xm0&bk&m;u/ =unfh±_avmh? vlwrsKd;wnf;? pum;wrsKd;wnf;&Sdonf jzpfI/ olwdk@onf Ttr_udk tOD;jyK=u.? ,ck=uHpnfor#wdk@ukd tqD;twm;r&Sd/ olwdk@jyK=uvdrfhrnf? 7vm=u? qif;ouf=uukeftHh? olwdk@onf tcsif;csif;emrvnfapjcif; iSg/ olwdk@pum;ukd ±_wfaxG;=uukeftHh[k rdef@awmfrl.? 8xkdokd@xm0&bk&m;onf olwdk@udk ajr}uD;wjyifvHk;Y t&yf&yfuJGjym;apawmfrlojzifh/ olwdk@onf +rdK@udkrwnfbJ ae=u.? 9okd@jzpfI xkd+rdK@Y xm0&bk&m;onf ajr}uD;om;taygif;wdk@. pum;udk ±_wfaxG;I/ olwdk@ukdajr}uD;wjyifvHk;Y t&yf&yfuJGjym;apawmfrlaom a=umifh/ xkd+rdK@onf AmAkvkef+rdK@[lI wGifownf;? 10 a&Sr. om;pOfajrquf[lrlum;/ a&Sronf toufw&m&SdI/ a&v$rf;rdk;aomaemuf ESpfESpf=umaomf/ om;tmzmZ'fukdjrifav.? 11tmzmZ'fbGm;jrifaomaemuf/ a&Sronf tESpfig;&m touf&SifI/ om;orD;rsm; udkjrifav.? 12tmzufZ'fonf toufoHk;q,fig;ESpf&Sdaomf/ om;&Smv ukd jrifav.? 13&SmvbGm;jrifaom aemuf/ tmzmZ'fonf tESpfav;&moHk;ESpftouf&SifI/ 13

om;orD;rsm;udkjrifav.? 14&Smvonf toufoHk;q,f&Sdaomf/ om;a[Amukd jrifav.? 15 a[AmbGm;jrifaomaemuf/ &Smvonf tESpfav;&m oHk;ESpf touf&SifI/ om;orD;rsm;udk jrifav.? 16a[Amonf toufoHk;q,fav;ESpf&Sdaomf/ om;zmvufudk jrifav.? 17zmvufbGm; jrifaomaemuf/ a[Amonf tESpfav;&moHk;q,ftouf&SifI/ om;orD;rsm;udk jrifav.? 18 zufvufonf toufoHk;q,f&Sdaomf/ om;&ma*gudkjrifav.? 19&ma*gbGm;jrifaomaemuf/ zmvufonftESpfESpf&mukd;ESpftouf&SifI/ om;orD;rsm;udk bGm;jrifjrifav.? 20&ma*gonf toufoHk;q,fESpfESpf&Sdaomf/ om;apa&muf udkjrifav.? 21apa&mufbGm;jrifaomaemuf/ &ma*g onf tESpfESpf&mckepfESpf touf&SifI/ om;orD;rsm;udk jrifav.? 22apa&mufonf touf oHk;q,f&Sdaomf/ om;emac:udkjrifav.? 23emac:bGm;jrifaomaemuf/ apa&mufonftESpfESpf&m touf&SifI/ om;orD;rsm;ukd jrifav.? 24emac:onf toufESpfq,fudk;ESpf&Sd aomf/ om;aw&udkjrifav.? 25aw&bGm;jrifaomaemuf/ emac:onf tESpfw&mwq,fudk;ESpf touf &SifI/ om;orD;rsm;udkjrifav.? 26aw&onf toufckepfq,f&Sdaomf/ om;tmjAH/ emac:/ cg&efwdk@udkjrifav.? 27 aw&.om;pOfajr;quf[lrlum;/ aw&onf tmjAH/ emac:/ cg&efwdk@udkjrifav.? 28 cg&efonfvnf; avmwukdjrifav.? cg&efonf/ tbaw&raorSD/ rdrdbGm;&mt&yf/ cgv'Jjynfom; wdk@aeaomO&+rdK@Yao av.? 29tmjAHESihf emac:onf r,m;ukd ,lI/ tmjAH.r,m;um;/ pm&Jtrnf&Sd.? emac:. r,m;um;/ cg&ef.orD;rdvcgtrnf&Sd.? cg&efonf rdvcgESihf Áoc. tbjzpfownf;? 30pm&Jrlum;/ jrHKaomrdef;rjzpfI/ om;orD;r&Sd? 31aw&onf om;tmjAHukd‚if;/ cg&ef. om;jzpfaomajr;avmwudk‚if;/ om;tmjAH. r,m;jzpfaom rdrdac|;rpm&Judk‚if;ac:I/ olwdk@onfcgemefjynfodk@oGm;jcif;iSg/ cgv'Jjynfom;wdk@aeaom O&+rdK@rSxGuf ojzifh/ cg&ef+rdK@odk@a&mufI ae=u.? 32aw&onf toufESpfaygif;ESpf&mig;ESpf&Sdaomf/ cg&ef+rdK@Yaoav.? 12 1 xm0&bk&m;onfvnf; tmjAHukdac:awmfrlI/ oif.jynfESihfwuG trsKd;om;csif;aygif;abmf rsm;xJu xGuf+yD;v#if/ igjyvwHhaom jynfodk@oGm;avmh? 2igonfoifhudk vlrsKd;}uD;jzpfaprnf? igaumif;}uD;ay;I oif.emrudk}uD;jrwfaprnf? oifonfaumif;}uD;cH&aomoljzpfvdrfhrnf? 3oifhudk aumif;}uD;ay;aomolukd igaumif;}uD;ay;rnf? oifhudk usdefqJaom oludkigusdefqJrnf? oiftm;jzifh vnf; vlrsKd;taygif;wdk@onf aumif;}uD;r*FvmukdcH&=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 4xdkodk@xm0&bk&m; rdef@awmfrlonftwkdif;/ tmjAHxGufoGm;I avmwvnf;vkdufav.? tmjAHonf cg&ef+rdK@rS xGufoGm; aomtcg/ toufckepfq,fig;ESpf&Sd.? 5tmjAHonf r,m;pm&J/ tpfudkom; avmwESihf OpPm&wwfor#udk‚if;/ cg&ef+rdK@Y&aom vlwdk@udk‚if; ,l+yD;v#if/ cgemefjynf odk@a&mufjcif;iSg xGufoGm; I/ xkdjynfodk@a&muf=u.? 6 tmjAHonf xkdjynfudka&SmufoGm;I &Sdcift&yf/ arma&oydwfyifodk@ a&mufav.? xkdtcg/ cgemef trsKd;om;wdk@onf xkdjynfY&Sd=u.? 7xm0&bk&m;onf tmjAHtm;xif&Sm;I/ Tjynfudkoif. trsKd;tE$,f tm;igay;rnf[k rdef@awmfrl.? xkdokd@xif&Sm;awmfrlaom xm0&bk&m;bkd@/ xkdt&yfY/ ,Zfyv†ifudkwnfav.? 8 xkdt&yfrS oGm;jyefI/ aAov+rdK@ ta&S@Y&Sdaom awmifodk@ajymif;ojzifh/ aAov+rdK@ta&S@/ tmÁ+rdK@ taemufpyf=um;rSm wJudkaqmufI/ xm0&bk&m;bkd@ ,Zfyv†ifudk wnf+yD;v#if/

xm0&bk&m;. emrawmfudk yXemjyK.? 9tmjAHonf c&D;oGm;vsuf/ ajymif;vsuf/ awmifrsufESmodk@ a&mufav.? 10 xkdaemuf/ cgemefjynfYtpm;acgif;yg;jcif;jzpf.? tvGeftpm;acgif;yg;aoma=umifh/ tmjAH onf tJ*kwWKjynfY wnf;cdkjcif;iSg oGm;av.? 11tJ*kwWKjynfESihf eD;aomtcg/ rdrdr,m;pm&Jukd/ oifonf tqif;vS aomrdef;rjzpfonfudk igod.? 12tJ*kwWKvlwdk@onf oifhudkjrifaomtcg/ Trdef;ronf ol.r,m;jzpf.[k qkdvsuf/ ighukdowfI oifhudktoufcsrf;omay;vdrfhrnf? 13odk@jzpfI oifonfighESrjzpfa=umif;ukd ajymygavmh? odk@ajymv#if/ oifhtwGuf igaumif;pm;vdrfhrnf? oif. aus;Zl;tm;jzifh/ igtoufcsrf;om&vdrfhrnf[kqdk.? 14 tmjAHonf tJ*kwWKjynfodk@ a&mufaomtcg/ ol.r,m;onf tvGeftqif;vSonfukd tJ*kwWKvl wdk@onf jrif=u.? 15zga&mbk&if. rª;awmfrwfawmfwdk@vnf;jrifI/ a&S@awmfYcsD;rGrf;+yD;v#if/ eef;awmfodk@oGif; &=u.? 16zga&mbk&ifonf xkdrdef;rtwGuf tmjAHY aus;Zl;jyKojzihf/ olonf okd;/ EGm;/ jrnf;xD;/ jrnf;r/ u|efa,musfm;/ u|efrdef;r/ ukvm;tkyfrsm;ESihf ºuG,f0.? 17xm0&bk&m;onf/ tmjAH. r,m;pm&JtwGuf a=umifh/ zga&mbk&ifrSpI eef;awmfom;wdk@ukd }uD;aomab;'%fjzifh qHk;rawmfrl.? 18zga&mbk&ifonfvnf; tmjAHudkac:I/ oifonf igYjyKaomtr_um; tb,fodk@enf;? olonf oif.r,m;jzpfa=umif;udk/ igtm; tb,fa=umifhrajymoenf;? 19igonf ol@udk odrf;ydkufapjcif;iSg/ olonf ighESrjzpfonf[k tb,fa=umifhqdk oenf;? oif.r,m;udk ,ck,lI oGm;avmh[k trdef@&Sd.? 20xdkodk@ tm+AHtr_udk pD&ifI/ rdrdvlwdk@tm; rSmxm;ojzifh/ olwdk@onf tm+AHY &Sdor#aom OpPmESifhwuG/ orD;armifESH wdk@udk v$wfvdkuf=u.? 13 1 tmjAHorD;armifESHwdk@onfvnf;/ avmwESifhwuG rdrdwdk@Y&Sdor#aom OpPmudk,lI/ tJ*kwWKjynfrS xGufoGm;ojzifh/ cgemefjynfawmifydkif;odk@ a&muf=u.? 2xdktcg tmjAHonf odk;/ EGm; ponfwdk@udk‚if;/ a&$aiGudk‚if;/ tvGef&wwf.? 3wzef awmifydkif;rS c&D;oGm;I/ aAove,ftwGif;/ aAov+rdK@/ tmÁ+rdK@ pyf=um;Y/ txufuwJudkaqmifI/ 4,Zfyv†ifudk wnfcJhbl;aomt&yfodk@ a&mufjyefv#if/ xdkt&yfwGif xm0&bk&m;. emrawmfudk yXemjyK.? 5tmjA[HESifh vdkufvmaom avmwonfvnf; odk;/ EGm;rsm;ESifh wJtrsm;&Sdojzifh/ 6xdkvlESpfOD;wdk@onf twlaejcif;iSg xdkajrrqHhEdkif? OpPmrsm;vGef;I/ olwdk@onf w&yfwnf; raeEdkif=u? 7tmjAHEGm;ausmif;om;/ avmw. EGm;ausmif;om; wdk@onfvnf; cdkuf&efjyK=u.? xdktcg/ cgemeftrsdK;om;/ az&ZdtrsdK;om;wdk@onf xdkjynfYae=uownf;? 8tmjAHuvnf;/ igwdk@onf nDtpfudk csif;jzpfvsuf/ igESifhoifY‚if;/ ighEGm;ausmif;om;wdk@ESifh/ oifhEGm;ausmif;om;wdk@Y‚if;/ cdkuf&efr&SdygapESifh? 9ajrwjyifvHk;onf oifha&S@rSm &Sdonfr[kwfavm? igESifhcGmIaeygavmh? oifonf vuf0Jbufodk@oGm;v#if/ igonf vufsmbufodk@oGm;rnf? oifonf vufsmbufodk@oGm;v#if/ igonf vuf0Jbufodk@oGm;rnf [k qdk.? 10 xdkumvtcg/ aom'Hk+rdK@ESifh a*garm&+rdK@udk xm0&bk&m; zsufqD;awmfrrlrSD/ aZm&+rdK@odk@ oGm;aomvrf;/ a,mf'efjrpfywf0ef;usif t&yf&yfY aersm;I/ xm0&bk&m;. O,smOfawmfuJhodk@‚if;/ tJ*kwWK jynfuJhodk@‚if; jzpfonfudk/ avmwajrmf=unfhI jrifv#if/ 11a,mf'efcsdKifh wa&SmufvHk;udk a&G;cs,fI/ ta&S@odk@ ajymif;oGm;ojzifh/ tcsif;csif; wOD;ESifhwOD; uGJjym;=u.? 12tmjAHonf cgemefjynfY aeav.? avmwrlum;/ jrpfywf0ef;usif +rdK@wdk@wGifaeI/ aom'Hk+rdK@em;rSm wJudkaqmufav.? 13aom'Hk+rdK@om;wdk@onf qdk;aomol/ xm0&bk&m;a&S@Y/ tvGeftjypfrsm;aomol jzpf=uownf;?

avmwonf tmjAHESifh cGgIoGm;+yD;rS/ xm0&bk&m;onf tmjAHudkac:I/ oif&Sdaomt&yfu/ awmif/ ajrmuf/ ta&S@/ taemuf odk@ajrmf=unfhavmh? 15oifjrifaom ajrwjyifvHk;ukd/ oifESifh oif.trsdK;tEG,ftm;/ igonf umvtpOft+rJay;rnf? 16oif.trsdK;tEG,fudk ajrr_ef@uJhodk@ igrsm;jym;aprnf? odk@jzpfI vlonf ajrr_efudk a&wGufEdkifv#if/ oif.trsdK;tEG,fudk a&wGufEdkif=u vdrfhrnf? 17oifxI ajrudktvsm;tm;jzifh‚if;/ teHtm;jzifh‚if; a&SmufoGm;avmh? oiftm;igay; rnf[k rdef@awmfrl.? 18wzef tmjAHonf wJudkajymif;I/ a[jAKef+rdK@/ rHa&oydwfawmodk@ a&mufrS ae&musI/ xm0&bk&m;tbdk@ ,Zfyv†ifudk wnfav.? 14 1 xdka&mtcg/ &Sdemrif;}uD; tH&azv/ {vmomrif;}uD; tm±kwf/ {vHrif;}uD; aca'g&avmrm/ a*gtdrfrif;}uD; wd'vwdk@onf/ 2aom'Hkrif;}uD; aA&/ a*garm&rif;}uD; Ad&&S/ tm"rmrif;}uD; &Sdeyf/ aZbdkif rif;}uD; a&Srbm/ aAvmrif;}uD;wdk@ESifh ppfwdkuf=u.? aAvjynfum;/ aZm&trnfvnf; &Sdownf;? 3xdkjynf&Sdor#wdk@onf/ aom'Hktdkifjzpfaom pd'NdrfcsdKifhwGif eD;pyfvsuf&Sd=u.? 4wq,f ESpfESpfywfvHk; aca'g&avmrmrif;}uD;xH u|efcH+yD;v#if/ wq,foHk;ESpfajrmufaomtcg ykefuef=u.? 5 wq,fav;ESpfajrmuf v#if/ aca'g&avmrmrif;onf/ rdrdbufuaeaom rif;}uD;wdk@ESihf wuGvmI/ tm&Sw±kwfumedrfh+rdK@Y/ a&zdrf vlrsm;ukd‚if;/ [mr+rdK@Y ZlZdrfvlrsm;udk‚if;/ ud&,odrfcsKdifhY {rdrfvlrsm;udk‚if;/ 6pd&awmifay:rSm a[m&dvlrsm; udk‚if; vkyf=uHI/ awmem;rSm &Sdaom{vyg&ef+rdK@ wdkifatmif vkduf=u.? 7wzefjyefvmI/ uma'&Sjynf/ tifrd&Sywf+rdK@odk@a&muf+yD;v#if/ tmrvufjynf &Sdor#udk‚if;/ [mZZkEWmrm+rdK@Y aeaomtmarm&dvlrsm;udk‚if; vkyf=uH=u.? 8xkdtcg aom'Hkrif;}uD;/ a*garm&rif;}uD;/ tm"rmrif;}uD;/ aZbkdifrif;}uD;/ aZm&wnf;[laom aAvmrif;}uD; wdk@onf csDxGufI/ pd'NdrfcsKdifhY ppf+ydKif=u.? 9xkdokd@ {vHrif;}uD; aca'g&avmrm/ a*gtdrfrif;}uD; wd'v/ &Sdemrif;}uD; tH&azv/ {vmomrif;}uD; tm±kwfwnf;[laom/ rif;}uD;av;yg;ESihf/ rif;}uD;ig;ygwdk@ onfppf+ydKif=u.? 10pd'NdrfcsKdifhY a&nd‡tusdtc|JESihf jynfhaomwGif;rsm;&Sd.? aom'Hkrif;}uD;/ a*garm&rif;}uD;wdk@ onfajy;I xkdwGif;rsm;Y usao.? ºuGif;aomolwdk@onf awmifodk@ajy;=u.? 11 atmifaomrif;wdk@onf/ aom'Hk+rdK@ESihf a*garm&+rdK@Y &Sdor#aom OpPmESihf +rdK@&duQm&Sdor#wdk@ukd,lI oGm;=u.? 12aom'Hk+rdK@Y aeaom tmjAHtpfudkom; avmwESihf ol.OpPmwdk@ukdvnf; odrf;,lIoGm;.? 13 xkdab;rSvGwfI ajy;aomolwa,mufonf/ a[jAJvltmjAHESihf rd\[m,zJG@aomol/ {&Saumv ESihftmae&. tpfukdtmarm&dvlrHa&. oydwfawmem;rSm aeaom tmjAHxHodk@a&mufI/ odwif;=um;ajym av.? 14tmjAHonf rdrdtpfukdom;ukdbrf;oGm;a=umif;ukd =um;v#if/ rdrdtdrfY bGm;IoGefoifaom vloHk;&m wq,f&Spfa,mufwdk@ukd pD&ifI/ 'ef+rdK@wdkifatmif vkdufav.? 15 nOfhtcg/ rdrdvlwdk@udkcJGI wdkufapojzihf/ vkyf=uH+yD;v#if/ 'rmouf+rdK@ajrmufbuf a[mb+rdK@ wdkifatmif vkdufjyefav.? 16&efolwdk@ odrf;oGm;aom OpPm&Sdor#ukd‚if;/ rdrdtpfudkom; avmwESihf ol.OpPmukd‚if;/ rdef;rrsm;ESihf vlrsm;udk‚if;/ wzefaqmif,lcJhav.? 17 aca'g&avmrmESihf/ ol@bufuaeaomrif;}uD;wkd@udk vkyf=uH&mrS tmjAHjyefvmaomtcg/ aom'Hk rif;}uD;onf c&D;OD;}udKjyKjcif;iSg &Sma0csKdifhwnf;[laom rif;}uD;csKdifhokd@xGufoGm;.? 18tjrifhqHk; aom bk&m;ocif .,Zfyka&m[dwfjzpfaom/ &Smvifrif;}uD; arvcdaZ'ufonfvnf;/ rkef@ESihf pyspf&nfukd aqmifcJh+yD;v#if/ 19aumif;uifajr}uD;&Sif/ tjrifhqHk;aombk&m;ocifonf tmjAHtm; aumif;}uD;ay;awmfrlygapaom[k/ tmjAHtm;aumif;}uD;ay;I/ 20oif.&efolwdk@ukd oif.vufY 14

tyfESHawmfrlaom/ tjrifhqHk;aombk&m;ocifvnf;/ r*Fvm&Sdawmfrlapownf;[k ¹rGufqkd.? tmjAHonfvnf; OpPm&Sdor#wdk@ukd/ xkdrif;tm;q,fbkd@wbkd@ vªav.? 21 aom'Hkrif;}uD;uvnf;/ vlwkd@ukdu|Ekfyftm;jyefay;yg? OpPmwdk@ukdum;/ udk,fwkdif,lygavmh[k tmjAH tm; ajymvkdv#if/ 22-24tmjAHu/ rif;}uD;onf tmjAHukdig&wwfap+yD[k ajymp&mr&Sdapjcif;iSg vkvifwkd@onf pm;+yD;aomt&mudk‚if;/ u|EkfyfESihftwl vkdufvmaomol/ tmae&/ {&Saumv/ rHa&wdk@onf rdrdwdk@tbkd@ukd ,lapjcif;iSg tcGifhay;ojzihf/ olwdk@,laom tbkd@udk‚if;xm;I/ rif;}uD;. OpPm/ tyfjcnfwr#ifjzpfap/ ajceif;}udK;wyifjzpfap/ wpHkwckudkr#igr,l[k aumif;uifajr}uD;&Sif/ tjrifhqHk;aombk&m;ocifxm0&bk&m; a&S@awmfY/ u|Ekfyfonfvufudk csDI t"dÏmefjyKyg+yD[k/ aom'Hkrif;}uD;tm;ajymqkdav.? 15 1 xkdaemufrSAsm'dwfawmftm;jzifh/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf tmjAHodk@a&mufI/ tcsif; tmjAH/ rpdk;&drfESihf? igonfoif. tuG,ftumjzpf.? oif.tusKd;onf tvGef}uD;vS.[k rdef@awmfrlv#if/ 2tmjAHu/ t&Sifxm0&bk&m;/ tu|Ekfyfonf om;r&SdbJ oGm;&yg.? T'rmouf +rdK@om;{vsmZmonf tu|Efkyf.tarGcHjzpf&yg.? odk@jzpfItb,faus;Zl;udk jyKawmfrlygrnfenf;[k av#mufqkd.? 3wzeftmjAHu tu|Ekfyftm;trsKd;tE$,fukd ay;awmfrrlyg? tu|Ekfyf.tdrfY bGm;aomolonf/ tu|Ekfyf. tarGcHjzpf&ygonf wum;[kav#mufqdk.? 4wzefxm0&bk&m;. E_wfuywfawmfa&mufvmonfum;/ Tolonf oif.tarGcHrjzpf&? oif.udk,fxJu xGufaom olonf oif.tarGcHjzpfvdrfhrnf[k rdef@awmfrl+yD;v#if/ 5tmjAHudkjyifokd@ xkwfaqmifawmfrlI/ rkdCf;aumif;uifudk ajrmf=unfhavmh? =u,frsm;udk a&wGufEdkifv#if a&wGufavmh? oif.trsKd;tE$,f onf xkdokd@jzpfvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 6tmjAHonfxm0&bk&m;ukd ,Hk=unfonfjzpfI/ ol.,Hk=unfjcif;udk ajzmifhrwfjcif;uJhodk@rSwfawmfrl.? 7 wzef/ igonfTjynfudk oif;tarGcHp&mbkd@/ oiftm;ay;vkdaomiSg/ cgv'Jjynfom; wdk@aeaom O&+rdK@rS oifhukdxkwfaqmifaom xm0&bk&m;jzpfonf[k rdef@awmfrlv#if/ 8t&Sifxm0& bk&m;/ Tjynfudk tu|EkfyftarGcH&rnfudk tb,fodk@ od&ygtHhenf;[k ar;av#mufav.? 9 xm0&bk&m;uvnf;/ oHk;ESpftouf &SdaomEGm;rwaumif/ oHk;ESpftouf&Sdom qdwfrwaumif/ oHk;ESpftouf&Sdaom odk;xD;waumif/ csdK;waumif/ ckdoi,fwaumifwkd@ukd igbdk@,lavmh[krdef@awmf rlonftwkdif;/ 10xkdwd&p>meftaygif;wdk@ udk,lI/ waumifwaumifudkxuf0ufpD cJG+yD;v#if/ cJGaom taom;wdk@ukd wbufwcsufY xm;av.? iSufaumifwdk@ukd rcJG? 11iSuf&Jwdk@onf taoaumifwdk@ tay:odk@qif;vmaomtcg/ tmjAHonfESifav.? 12ae0ifaomtcg/ tmjAHonf}uD;aom tdyfjcif;jzifh tdyfaysmfvsuf/ xlaomarSmifrdkufESihf awG@I/ xdwfvef@jcif; odk@a&mufav.? 13xm0&bk&m;uvnf;/ oif.trsKd;tE$,fonf/ olwyg;ydkifaomjynfY {nfhonfjzpf=u ojzifh/ olwyg;wdk@Y u|efcHjcif;/ ESdyfpufjcif; n‡Of;qJjcif;udk tESpfav;&mywfvHk;cH&=uvdrhfrnfudk trSefodrSwf avmh? 14olwdk@ukd apckdif;aomvlrsKd;ukdvnf; igpD&ifrnf? xkdaemufrS/ olwdk@onf rsm;pGmaomOpPmESihf xGuf =uvdrfhrnf? 15 oifonfbdk;ab;wdk@xHokd@ +idrf0yfpGmoGm;vdrfhrnf? touf}uD;&ifhvsuf o+*õK[fjcif;udkcH&vdrhf rnf? 16 vlrsKd;av;qufvGefaomtcg/ olwdk@onf Tjynfodk@jyefvm=uvdrhfrnf? tmarm&dtrsKd;om;wdk@. 'kp±kduf tjypfonf rpHkvifao;[k tmjAHtm;rdef@awmfrl.? 17 wzef ae0ifI rkdufaomtcg/ cJGxm;aomtom;tv,fY/ rD;ckd;xGufaomrD;zdk/ rD;xGef; vif;aom rD;cGufonf xif;&Sm;pGma&SmufoGm;av.? 18xkdae@Y xm0&bk&m;onf tmjAHESihf yËdnmOf

jyKawmfrlvsuf/ tJ*kwWKjrpfrSpI jrpf}uD;wnf;[laom/ Oz&wfjrpf wdkifatmif/ Tjynfudk‚if;/ 19 auedvl/ aueZdvl/ um'armedvl/ 20[dwWdvl/ az&Zdvl/ a&zdrfvl/ tmarm&dvl/ cgeedvl/ *d&*g&Sdvl/ a,Akodvlwdk@ukd‚if;/ 21oif. trsKd;tE$,ftm; igtyfay;+yD[k rdef@awmfrl.? 16 1 tmjAH. r,m;pm&JY om;bGm;jcif;r&Sdojzifh/ tJ*kwWKjynfol [m*&trnf&Sdaom u|efrwa,muf &SdonfjzpfI/ 2pm&Ju/ tu|Ekfyftm;om;bGm;&aomtcGihfukd xm0&bk&m;ay; awmfrrl? tu|Ekfyf. u|efrxHodk@ 0ifygavmh? ol@tm;jzifh tu|Ekfyfonfwnfaqmufjcif; &Sdaumif;&Sdygvdrhfrnf[k tmjAHtm;ajymqkdI/ tmjAHonf pm&J.pum;ukdem;axmifav.? 3xkdokd@ tmjAHonf cgemefjynfY q,fESpfae+yD;rS/ tmjAH. r,m;pm&Jonf rdrdu|eftJ*kwWKjynfol [m*&udk,lI/ rdrdcifyGef; tmjAHodrf;ydkufapbkd@ tyfESif;av.? 4tmjAHonfvnf; [m*&xHokd@0ifI/ [m*&onf yËdoaEmefpktaygif;wdk@onf/ tb,fodk@aom t&menf;[k ar;v#if/ ocif. pdwfawmfESifh awG@apjcif;iSgjzpfygonf[k jyefajym.? 9{aomuvnf;/ ighnD/ igY vHkavmufatmif&Sd.? oif.OpPmwdk@udk ,lxm;OD;avmh[k qdk.? 10,mukyfuvnf;/ xdkodk@rqdkygESifh? pdwfawmfESifh awG@onfrSefv#if/ u|efawmfqufaom vufaqmifudk cH,lawmfrlyg? bk&m;ocif. rsufESm awmfudk zl;jrif&ouJhodk@/ udk,fawmf. rsufESmudk zl;jrif&yg.? pdwfawmfonfvnf; El;nGwfyg.? 11udk,fawmf xHodk@ a&mufaom u|efawmf.r*Fvmudk cH,lawmfrlyg? bk&m;ocifonf/ u|efawmfY rsm;pGmaom aus;Zl;udk jyKawmfrl+yD? u|efawmfY vHkavmufatmuf&Sdyg.[lI wdkufwGef;aoma=umifh cH,lav.? 12 {aomuvnf;/ c&D;oGm;=updk@/ oifha&S@rSm u|EfkyfoGm;rnf[k qdkv#if/ 13,mukyfu/ ocifodonf twdkif;/ Toli,fwdk@onf Eki,fyg.? om;i,fygaomodk;/ qdwf/ EGm;rwdk@onf u|efawmfYygyg.? wae@ jcif;wGif tESifvGefv#if/ &Sdor#wdk@onf ao=uygvdrfhrnf? 14xdka=umifh ocifonf/ udk,fawmf.u|efa&S@rSm ºuGESifhawmfrlyg? u|efawmfrlum;/ u|efawmfaqmifcJhaom

wd&p>mefrsm;/ oli,frsm;/ wwfEdkifor#twdkif;/ ocifae&m pd&jynfodk@ a&mufatmif/ wjznf;jznf; ydk@aqmifygrnf[k av#mufav.? 15{aomuvnf;/ odk@jzpfv#if tu|EfkyfY ygaomoltcsdK@wdk@udk nDYxm;cJhyg&ap[k qdkv#if/ ,mukyfu/ tb,fa=umif;&Sdygoenf;? ocif.pdwfawmfESifh awG@ygap[k jyefqdkaomf/ 16{aomonf xdkae@jcif;wGif pd&jynfodk@ c&D;oGm;Ijyefav.? 17 ,mukyfvnf;/ okukwft&yfodk@ c&D;oGm;I/ udk,faebdk@tdrfudk‚if;/ wd&p>mefrsm;aebdk@ wif;ukyf wdk@udk‚if;/ aqmufav.? xdka=umifh xdkt&yfudk/ okukwf[lI wGifavownf;? 18 xdkaemufrS/ a&Scif+rdK@odk@ ab;rJha&mufav.? yg'em&HjynfrS jyefvmI/ cgemefjynfodk@ a&mufaom vrf;c&D;wGif/ xdk+rdK@&Sdownf;? xdk+rdK@a&S@rSm wJudkaqmufav.? 19wJaqmuf&m ajrtuGufudk a&Scif.tb/ [marmf.om;wdk@wGif/ aiGwyd\m tbdk;ay;I 0,f&ownf;? 20 xdkt&yfYvnf; ,Zfyv†ifudkwnf+yD;v#if/ {avavmÁoa&v[lI orkwf av.? 34 1 ,mukyf.r,m;/ avtmbGm;jrifaom orD;'deonf/ xdkjynf. trsdK;orD;wdk@ukd t=unfht±_ oGm;&mwGif/ 2xdkjynfudk tpkd;&aom [d0dtrdsK;/ [marmfrif;.om; a&Scifonf 'deudkjrifv#if/ ,loGm;I tdrfabmfjyKvsuf/ ol@toa&udk ±_wfcsav.? 3aemufrS ol@udkcspfaompdwfrukef/ t+rJcspfI/ arwWmpum;ESifh jzm;a,mif;vsufae.? 4crnf;awmf [marmfxHodk@vnf;0ifI/ Trdef;rudk tu|Efkyf=uifbufjzpfapjcif;iSg/ awmif;I ay;awmfrlyg[k av#mufqdk.? 5,mukyfonf rdrdorD;'deudk/ a&Scifrif;om;±_wfcsa=umif;udk =um;od aomfvnf;/ rdrdom;wdk@onf awmt&yfrSm wd&p>mefwdk@ESifh twl &SdonfjzpfI/ olwdk@udk iHhvufvsuf wdwfqdwfpGmaeav.? 6xdkaemuf/ a&Sciftb [marmfrif;onf ,mukyfESifhE_wfqufjcif;iSg vmI/ 7,mukyf. om;wdk@vnf; odwif;=um;aomtcg/ awmt&yfrS jyefa&muf=u.? xdkrif;om;onf ,mukyf.orD;ESifh tdyfrdI/ Áoa&vtrdsK;Y rdkufaomtr_/ rjyKtyfaomt&mudk jyKrdaoma=umifh/ olwdk@onf pdwfemI tvGeftrsufxGuf=u.? 8 [marmfrif;vnf; olwdk@ESifh E_wfqufvsuf/ ighom;a&Scifonf/ oifwkd@orD;udk tvGefcspftm;}uD;yg.? xdrfjrm;ay;pm;=uygavmh? 9oifwdk@onf igwdk@ESifh tcsif;csif;xdrf;jrm;jcif;udk jyKvsuf/ oifwdk@orD;udk ay;pm;=uavmh? igwdk@orD;ESifhvnf; pHkbuf=uavmh? 10oifwdk@onf igwdk@ESifhtwl aeI/ TjynfY tqD;twm;r&Sd/ ae&mcsvsuf/ azmufum;a&mif;0,fjcif;udk jyKI/ tydkif,l=uavmh[k qdkav.? 11 a&Scifuvnf;/ oifwdk@pdwfESifh awG@=uygap? awmif;or#udk ay;ygrnf? 12u|EfkyfOpPmjzpfap/ vufaqmif yÀmjzpfap/ enf;rsm;rqdk/ awmif;onftwdkif; ay;ygrnf? Trdef;rudkom ightm; xdrf;jrm; ay;pm;=uyg[k/ rdef;r.tbESifh armifwdk@tm; qdkav.? 13 ,mukyf.om;wdk@onf/ ESr'deudk a&Scifrif;om;±_wfcsaom ta=umif;udkqifjcifI/ rif;om;ESifh tb[marmfudk y&d,m,fjzifhjyefajymonfrSm/ 14u|Efkyfwdk@ESrudk ta&zsm;vSD;r*Fvmudk rcHaomoltm; ray;pm;Edkifyg? ay;pm;v#if/ uJh&J@bG,faomta=umif; jzpfyg.? 15oifwdk@onf u|Efkyfwdk@bmomtwdkif; jyKI/ a,mufsm;wdkif; ta&zsm;vSD;r*Fvmudk cHv#if/ u|Efkyfwdk@onf 0efcH=u ygrnf? 16odk@jyKv#if/ u|Efkyfwdk@orD;udk oifwdk@tm;ay;pm;I/ [email protected];ESifhvnf; pHkbuf=uojzifh/ oifwdk@ESifhtwl aexdkifI/ wrsdK;wnf;jzpf=u vdrfhrnf? 17odk@r[kwf u|Efkyfwdk@pum;udk em;raxmif/ ta&zsm;vSD;r*Fvmudk rcHv#if/ u|Efkyfwdk@orD;udk,lI oGm;rnf[k qdk=u.? 18xdkpum;udk [marmfrif;ESifh om;awmfa&Scifonf ESpfoufI/ 19xdkrif;om;onf/ ,mukyf.orD;udk cspftm;}uD; aoma=umifh‚if;/ tb.trsdK;om;csif; taygif;wdk@xuf toa&&Sdaom a=umifh‚if; csufjcif; 0efcHav.?

xdktcg/ [marmfrif;ESifh om;awmfa&Scifonf/ rdrd+rdK@wHcg;odk@oGm;I +rdK@om;wdk@ESifh E_wfquf vsuf/ 21tcsif;wdk@/ Tolwdk@onf igwdk@ESifhoifhwifh=u+yD? igwdk@jynfYaeI azmufum;a&mif;0,fr_udk jyK=uygap? igwdk@jynfonf olwdk@aeomatmif us,fay.? olwdk@orD;rsm;ESifh tdrfaxmifbufjyK=updk@? igwdk@orD;rsm; udkvnf; olwdk@tm; xdrf;jrm;ay;pm;=updk@? 22odk@&mwGif olwdk@onf ta&zsm;vSD; r*Fvmudk cHouJhodk@/ igwdk@wGif a,mufsm;wdkif; ta&zsm;vSD;r*Fvmudk cHrSom/ xdkvlwdk@onf igwdk@wGifaeI wrsdK;wnf;jzpfapjcif; iSg 0efcH=uvdrfhrnf? [email protected];EGm;rSpI wd&p>mefrsm;/ OpPmrsm;wdk@onf igwdk@OpPmjzpf=uvdrfhrnf r[kwfavm? olwdk@tvdkodk@ vdkuf=updk@? odk@jyKv#if olwdk@onf igwdk@wGif ae=uvdrfhrnf[k/ 24[marmfrif;ESifh om;awmf a&Scifajymaompum;udk/ +rdK@wHcg;rS xGufaomoltaygif;wdk@onf em;axmifI a,mufsm;&Sdor#wdk@onf ta&zsm;vSD;r*Fvmudk cH=u.? 25 xdkodk@cHI oHk;&ufajrmufaomae@Y/ tvGefem=uaomtcg/ ,mukyfom;/ 'de.armif&Sd armifESifh av0dnDaemifESpfa,mufwdk@onf/ xm;vufeuf wa,mufwpif;pD; pGJudkifvsuf/ owdr&Sdaom xdk+rdK@udk wdkufI/ a,mufsm;taygif;wdk@udk owfav.? 26[marmfrif;ESifh om;awmfa&Scif udkvnf; xm;vufeufjzifh owf+yD;v#if/ 'deudka&SciftdrfrS E_wf,lI jyefoGm;=u.? 27rdrdwdk@ESr ±_wfcsjcif;udk cH&aoma=umifh/ wzef ,mukyfom;wdk@onf taoowf+yD;aom olwdk@qDodk@ oGm;jyefI/ +rdK@udkvk,ufzsufqD;ojzifh/ 28olwdk@odk;/ qdwf/ EGm;/ jrnf;rSpI/ +rdK@Y&Sdor#/ v,fY&Sdor#aomOpPmudk‚if;/ 29 olwdk@om;r,m; oli,ftaygif;udk‚if; odrf;,lI/ tdrfwdk@Y &Sdor#udkvnf; vk,ufzsufqD;=u.? 30 xdktcg ,mukyfu/ oifwdk@onf ighudkn‡Of;qJ =u+yDwum;? cgeedvl/ az&Zdvlwnf;[laom/ Tjynfom;wdk@onf ighudk&GH&Smatmif jyK=u+yDwum;? igwdk@Y vlta&twGuf tm;enf;aoma=umifh/ olwdk@onf pka0;I ighudkwdkufowfojzifh/ igESifhightdrfoltdrfom; wdk@udk zsufqD;=uvdrfhrnf[k/ &SdarmifESifhav0dwdk@tm; qdkavaomf/ 31olwdk@u/ igwdk@ESrudk jynfwefqmuJhodk@ rSwfI jyK&rnfavm[k jyefqdkav.? 35 1 xdkaemuf bk&m;ocifu/ oifxI aAovt&yfodk@ oGm;aeavmh? oifonf tpfudk{aom xHrS ajy;aomtcg/ oifhtm; xif&Sm;aom bk&m;ociftbdk@/ xdkt&yfY ,Zfyv†ifudk wnfavmh[k/ ,mukyftm; rdef@awmfrl.? 2xdktcg ,mukyfonf tdrfoltdrfom;rsm;ESifh/ rdrdY&Sdaomol taygif;wdk@udk ac:I/ oifwdk@wGif ygaom/ wyg;trsdK;om;wdk@. bk&m;wdk@udk y,fypf=uavmh? t0wfudkvJI oef@&Sif;jcif;&Sdap=uavmh? 3,ck xI aAovt&yfodk@ oGm;=updk@? igonf qif;&JcH&aomumv ighudkxl;I/ igoGm;aomvrf;Y ºuGawmfrlaom bk&m;ociftbdk@ xdkt&yfY ,Zfyv†ifudk igwnfrnf[k qdkav.? 4olwdk@onfvnf;/ rdrdwdk@Yygaom wyg; trsdK;om;wdk@. bk&m;taygif;wdk@ESifh/ em;Yyefaom em;yef;wefqm&Sdor#wdk@udk/ ,mukyftm;ay;I/ ,mukyf vnf;/ a&Scif+rdK@em;wGif&Sdaom oydwfyif atmufY jr‡Kyfxm;av.? 5olwdk@ajymif;oGm;=uaomtcg/ ywf0ef; usif+rdK@om;wdk@onf bk&m;ocifudk a=umuf&GH@I/ ,mukyfom;wdk@udk rvdkuf0HhbJae=u.? 6,mukyfonf rdrdYygaomol taygif;wdk@ESifhwuG/ cgemefjynf vkZ+rdK@wnf;[laom/ aAovt&yfodk@ a&muf=uaomf/ 7,Zfyv†ifudkwnfI/ xdkt&yfudk aAovtrnfjzifh wzeforkwfjyefav.? ta=umif;rlum;/ tpfudkxHrS ajy;aomtcg/ xdkt&yfY bk&m;ocif xif&Sm;awmfrlownf;? 8 a&AuU.txdef; a'aAm&aoI/ aAovt&yfY oydwfyifatmufwGif o+*õK[fjcif;udk cH&av.? xdktyifudk tmvkrBmukwf[lI wGifownf;? 20

,mukyfonf yg'em&Ht&yfrS jyefvmaomaemuf/ wzef bk&m;ocifxif&Sm;I aumif;}uD; ay;awmf rl+yD;v#if/ 10oifonf ,ck,mukyftrnf&Sd.? aemifY oif.trnfudk ,mukyf[lIrac:&? Áoa&v[lI ac:&rnf[k rdef@awmfrlvsuf/ Áoa&vtrnfjzifh orkwfawmfrl.? 11wzef bk&m;ocifu/ igonf teEW wefcdk;&Sif bk&m;ocifjzpf.? wdk;yGm;rsm;jym;avmh? vlwrsdK;ru/ trsdK;rsdK; wdk@onf oifYjzpf=uvdrhfrnf? &Sifbk&ifwdk@onf oif.trsdK;tE$,fY jzpf=uvdrfhrnf? 12tmjA[HESifh ÁZmuftm; igay;aomajrudk oifESifh oif.trsdK;tE$,ftm; igay;rnf[k rdef@awmfrl.? 13xdkodk@ ,mukyfESifhE_wfqufI rdef@¹rGufawmfrl&m t&yfrS/ bk&m;ocif wufºuGawmfrl.? 14bk&m;ocif E_wfqufI rdef@awmfrl&m t&yfY/ ,mukyo f nf ausmufwdkif udkpdkufI/ ausmufzsmay:Y oGef;avmif;&m ylaZmfouUmudk‚if;/ qDudk‚if; avmif;av.? 15Asm'dwfawmfudk cH&aom xdkt&yfudk vnf;/ aAov[lI wzef orkwfjyefav.? 16 xdkaemufwzef aAovt&yfrS c&D;oGm;jyefI/ {z&wf+rdK@ESifheD;aomtcg/ &macvonf om;bGm; tHhaomtcsdef a&mufI/ jyif;pGmaom a0'emudkcH&.? 17xdkodk@ jyif;pGm cHae&pOfwGif/ 0rf;qGJu/ rpdk;&drfESifh/ om;a,mufsm;udk &+yD[kqdkav.? 18&macvvnf; aotHhqJqJ&SdI/ eH0dnmOfxGuf pOftcg/ xdkom;udk aAaemedtrnfjzifh rSnfhav.? tbrlum;/ A,FmrdeftrnfjzifhrSnfhownf;? 19 &macvaoI/ Aufviftrnf &Sdaom {z&wf+rdK@odk@oGm;aomvrf;c&D;wGif/ o+*õK[fjcif;udkcHav.? 20 ,mukyfvnf;/ ocsõKif;ay:rSm rSwfwdkif pdkufav.? xdkrSwfwdkifum;/ ,ae@wdkifatmif &macv. ocsõKif;rSwfwdkif jzpfownf;? 21 Áoa&vonf wzefc&D;oGm;jyefI/ {'vifhpifudkvGef+yD;rS wJudkaqmufav.? 22xdkt&yfY aeaomtcg/ ±kAifonf oGm;Itb. r,m;i,f/ Adv[mESifhtdyfav.? xdkowif;udk Áoa&v =um;.? 23 ,mukyfom; wusdyfESpfom;&Sd.? avtmwGifjrifaomom;um;/ ,mukyf.om;OD;±kAif/ tp&Sd aom&Sdarmif/ av0d/ ,k'/ Áocg/ ZmAkvkefwnf;? 24&macvom;um;/ a,moyfESifh A,Fmrdefwnf;? 25,macv.u|efr Adv[mom;um;/ 'efESifhem\vdwnf;? 26avtm.u|efr Zdvyom;um;/ *'fESifh tm&Smwnf;? Tolwdk@um;/ yg'em&HjynfY bGm;jrifaom ,mukyf. om;rsm;wnf;? 27 xdkaemuf ,mukyfonf tmjA[HESifh ÁZmufwnf;cdk&m rHa&t&yf/ a[jAKef+rdK@wnf;[laom ud&,omb+rdK@Yaeaom/ tbÁZmufxHodk@ a&mufav.? 28ÁZmuftoufonf tESpfw&m &Spfq,f ESifh jynfhpHkonf&Sdaomf/ 29touf}uD;&ifhum/ umvjynfhpHk&mY toufcsKyfI tedpPjzpfojzifh/ rdrdvlrsdK; pnf;a0;&modk@ a&mufav.? om;{aomESifh,mukyfwdk@onf o+*õK[f=u.? 36 1 {'Hktrnf&Sdaom {aomtrsdK;tE$,f. twˆKy`wWdrsm;[lrlum;/ 2{aomonf [dwWdtrsdK; {vkef. orD;tm'wa,muf/ [d0dtrdsK; Zdabmifom;tme. orD; ta[mvdAmrwa,muf/ cgemeftrsdK;orD; ESpfa,mufESifh‚if;/ Á&SarvorD;wnf;[laom emAm±kwfESr Am&Srwfwa,muf ESifh‚if; tdrfaxmifav.? 4{aomr,m; tm'bGm;aomom;um;/ {vdzwf/ Am&SrwfbGm;aom om;a&Gvwnf;? 5ta[mvdAmr bGm;aomom;um;/ ,k&S/ ,mvH/ aum&wnf;? Tolwdk@um;/ cgemefjynfY {aomjrifaomom;wnf;? 6 {aomonf r,m;om;orD;ESifhwuG/ tdrfoltdrfom;taygif;wdk@udk‚if;/ odk;EGm;ponfwdk@ESifh wd&p>mef&Sdor#wdk@udk‚if;/ cgemefjynfY&wwfaomOpPm &Sdor#wdk@udk‚if; ,lI/ nD,mukyfxHrSajymif;oGm; 9

av.? 7ta=umif;rlum;/ xdkolESpfyg;wdk@onf OpPmrsm;vGefaoma=umifhw&yfwnf; raeEkdif=u? olwdk@ae&majronf/ olwdk@wd&p>mefrsm;a=umifh rqHhEdkif&m? 8odk@jzpfI {'Hktrnf&Sdaom {aomonf pd&awmifay:rSm aeav.? 9 pd&awmifay:rSm {'HktrsKd;om;wdk@. tb{aom. om;pOfajr;qufwdk@ukd qdkaytHh? 10 {aom. om;wdk@trnfum;/ r,m;tm'bGm;aomom; {vdzwf/ r,m;Am&Srwf bGm;aomom; a&Gvwnf;? 11{vd zwfom;um;/ awref/ =or&/ aZazg/ *gwH/ auewfwnf;? 12{aomom; {vdzwf. r,m;i,f/ wdrebGm;aom om;um;/ tmrvufwnf;? Tolwdk@onf {aomr,m; tm'. tE$,fjzpfownf;? 13a&Gvom;um;/ em[wf/ aZ&/ &SrR/ rdZ…wnf;? Tolwdk@onf {aomr,m; Am&Srwf. tE$,fjzpfownf;? 14Zdabmifom; tme.orD;/ {aomr,m; ta[mvdAmr bGm;aomom;um;/ ,k&S/ ,mvH/ aum&wnf;? 15 {aomom;wdk@wGif Adkvfvkyfaomol[lrlum;/ om;OD;{vdzwf.om; Adkvfawref/ Adkvf=or&/ AdkvfaZazm/ Adkvfauewf/ 16Adkvf*gwH/ Adkvftmrvufwnf;? TAdkvfwdk@onf tm'.tE$,f/ {'HkjynfY {vdzwf&aom om;jzpfownf;? 17{aomom;a&Gv.om;um; Adkvfem[wf/ AdkvfaZ&/ Adkvf&SrR/ AdkvfrdZ…wnf;? TAdkvfwdk@onf {aomr,m; Am&Srwf.tE$,f/ {'HkjynfY a&Gv&aomom; jzpfownf;? 18{aomr,m; ta[mvdAmr.om;um; Adkvf,k&S/ Adkvf,mvH/ Adkvfaum&wnf;? TAdkvfwdk@onf tme.orD;/ {aom r,m; ta[mvdAmrom;jzpfownf;? 19{'Hktrnf&Sdaom {aom.om;ajr;rsm;/ olwdk@wGif Adkvfvkyfaom olrsm;/ Todk@wnf;? 20 xdkjynfYaeaom a[m&dtrsdK; pd&.om;um;/ avmwef/ a&SmAv/ Zdabmif/ tme/ 21'd±_ef/ {Zm/ 'd&Sefwnf;? Tolwdk@onf {'HkjynfY a[m&dtrsdK;/ pd&.om;wdk@wGif Adkvfvkyfaomoljzpfownf;? 22 avmwef om;um;/ a[m&dESifh a[rHwnf;? avmwHESrum;/ wdrewnf;? 23a&SmAvom;um;/ tmv0ef/ rem[wf/{Av/ a&Sazm/ =oeHwnf;? 24Zdabmifom;um;/ tm,ESifh tmewnf;? xdktmeum;/ tbZdabmif.jrnf; wdk@udk xde;f aomtcg/ awmYaEG;aom prf;a&wGif;wdk@udk awG@aomolaywnf;? 25tmeom;um; 'd±_efESifh ta[mvdAmrwnf;? 26'd±_efom;um;/ ['Fef/ {&SAef/ Áo&ef/ a[&efwnf;? 27{Zmom;um;/ Adv[ef/ Zm0ef/ tmuefwnf;? 28'd&Sefom;um;/ OZESifhtm&efwnf;? 29a[m&dtrsdK; Adkvfrsm;um;/ Adkvfavmwef/ Adkvfa&SmAv/ AdkvfZdabmif/ Adkvftme/ 30 Adkvf'd±_ef/ Adkvf{Zm/ Adkvf'd&Sefwnf;? Tolwdk@onf pd&jynfY Adkvfvkyf aomolwdk@wGif a[m&dtrsdK;Adkvfjzpfownf;? 31 Áoa&vtrsdK;Y tpdk;&aomrif;}uD;r&SdrDS/ {'HkjynfY tpdk;&aomrif;}uD;[lrlum;/ 32 aAm&om; aAvmonf {'HkjynfY rif;jyK.? +rdK@awmfum;/ 'dEMmAm+rdK@wnf;? 33aAvmrif;aoI ol.t&mY aAmZ&t&yfom;/ aZ&.om; a,mAyfonf rif;jyKav.? 34a,mAyfrif;aoI/ ol.t&mY awredt&yfom; [k&SHonf rif;jyKav.? 35[k&SHrif;aoI/ armbvGifjyifY rd'sefvlwdk@udk vkyf}uHaomol/ aA''fom; [m''fonf [k&SH t&mY rif;jyKav.? +rdK@awmfum;/ tm0dwf+rdK@wnf;? 36 [m''frif;aoI ol.t&mY rmo&uft&yfom; pmrvonf rif;jyKav.? 37pmrvrif;aoI/ ol.t&mY jrpfem;rSmaeaom &a[mbkwft&yfom; a&Smv onf rif;jyKav.? 38a&Smvrif;aoI ol.t&mY/ tmcaAmfom; Amv[meefonf rif;jyKav.? 39tmcaAmfom; Amv[meefrif;aoI ol.t&mY [m'gonf rif;jyKav.? +rdK@awmfum;/ ayg+rdK@wnf;? arsmufom;awmfum;/ arZ[yf/ arZ[yforD;rmo&uf.orD; ra[waAvwnf;?

{aomrSqif;oufI rdrdtrsdK;tE$,f/ ae&mt&yf/ cH&aombGJ@emrtvdkuf/ Adkvfvkyfaomol [lrl um;/ Adkvfwdrem/ Adkvftmv0/ Adkvfa,ouf/ 41Adkvfta[mvdAmr/ Adkvf{vm/ AdkvfydEkef/ 42 Adkvfauewf/ Adkvfawref/ AdkvfrdAZm/ 43Adkvfrm*a'sv/ AdkvfÁ&Hwnf;? Tolwdk@onf rdrdae&mt&yf/ rdrdydkifaomjynfY/ {'HkAdkvfrsm;jzpfownf;? {aomonf {'HktrsdK;om;wdk@. tbjzpfownf;? 37 1 ,mukyfonf rdrdtbwnf;cdk&m cgemefjynfY ae.? 2,mukyftrsdK;tE$,f. twˆKy`wWdrsm; [lrl um;/ a,moyfonf toufwq,fckepfESpf&SdI/ tpfudkwdk@ESifhtwl odk;qdwfrsm;udk xdef;av.? tb.r,m; Adv[mESifhZdvy.om; wdk@ESifhtwlaeI/ olwdk@tjypfudk tbtm; =um;ajymwwf.? 3 Áoa&vonf touf}uD;pOftcg om;a,moyfudk&aoma=umifh/ tjcm;aom om;aygif;wdk@udk cspfonfxuf a,moyfudk omIcspf.? tqif;ta&mif xl;jcm;aom tuôsudkcsKyfIay;.? 4 tbonf rdrdom;taygif;wdk@wGif/ a,moyfudkomI cspfa=umif;udk/ tpfudkwdk@onf odjrifaomtcg/ ol@udkrkef;I/ arwWmpum;udk ol@tm; rajym Edkif=u? 5 a,moyfonf tdyfrufudkjrifI/ tpfudkwdk@tm; jyefajymojzifh/ olwdk@onf omIrkef;=u.? 6 tdyfrufudk tb,fodk@ jyefajymoenf; [lrlum;/ u|Efkyfjrif&aom tdyfrufudk em;axmif=uygavmh? 7 u|Efkyfwdk@onf v,fYaumufv_dif;udkpnf;I ae=upOfwGif/ u|Efkyfaumufv_dif;onf xIrwfwyfae ojzifh/ [email protected]_dif;wdk@onf 0dkif;I&yfvsuf/ u|Efkyfaumufv_dif;udk &Sdcdk;=uonf[k ajymqdkav.? 8tpfudk wdk@uvnf;/ oifonf igwdk@Yrif;jyK&vdrfhrnfavm/ igwdk@udktpdk;&vdrfhrnf avm[k jyefqdkI/ ol.tdyfrufESifh ol.pum;ta=umif;a=umifh omIrkef;=u.? 9 wzef tdyfrufudkjrifjyefI tpfudkwdk@tm;/ tjcm;aomtdyfrufudk u|Ekfyfjrif&+yD? ae/ vESifhwuG/ =u,fq,fwvHk;wdk@onf/ u|Efkyfudk &Sdcdk;=u.[k =um;ajymav.? 10xdkodk@ tbESifhtpfudk wdk@tm; =um;ajym aomtcg tbu/ oifjrifaomtdyfrufonf tb,fodk@enf;? igESifhoif.trd/ oif.tpfudkwdk@onf oifhxHodk@ pifppfvmI OD;n$wfcs&rnfavm[lI/ ol@udkqHk;rav.? 11tpfudkwdk@ onf ol@udkjiLpl=u.? tb onf xdkt&mudkrSwfav.? 12 tpfudkwdk@onf tb.odk;qdwfrsm;udk a&Scif+rdK@rSmxdef;jcif;iSg oGm;=u.? 13Áoa&vonf a,moyfudkac:I/ oif.tpfudkwdk@onf odk;qdwfrsm;udk a&Scif+rdK@rSmxdef;=uonf r[kwfavm? vmyg? oifhudkolwdk@&Sd&modk@ igapv$wfrnf[kac:v#if/ u|Efkyf&Sdygonf[kqdkaomf/ 14tbu oGm;yg/ tpfudkwdk@onf csrf;omoavm/ odk;qdwfwdk@vnf; aumif;rGefpGm&Sdoavm[lI =unfh±_+yD;v#if ightm;odwif;=um;ajymyg[k rSmvdkufvsuf/ a[jAKefcsdKifhrSapv$wfojzifh/ olonf a&Scif+rdK@odk@a&muf av.? 15awmYvSnfhvnfpOfwGif/ wpHkwa,mufaomolESifh awG@I/ xdkolu/ oifonf bmudk&Smoenf;[k ar;v#if/ 16tpfudkrsm;udk&Sm.? tb,frSmxdef;=uonfudk ajymyg[kqdkaomf/ 17 xdkolu/ Tt&yfrSxGufoGm;+yD;? a'goef+rdK@odk@ oGm;=updk@[k olwdk@ajymoHudk u|Efkyf=um;cJh+yD[kqdk.? a,moyfonfvnf;/ tpfudkwdk@udk vdkuf&SmI a'goef+rdK@rSmawG@av.? 18 teD;odk@ra&mufrSD ta0;Y&SdpOfwGif/ tpfudkwdk@onfjrifv#if/ owfjcif;iSgwdkifyifvsuf/ 19 =unfhavmh? tdyfrufq&mvm+yD? 20udkif=u? ol@udkowfI wpHkwckaomwGif;xJodk@ csypf=updk@? qdk;aomom;&J wpHkwck udkufpm;+yD[k ajym=updk@? xdkodk@jyKv#if/ ol.tdyfrufwdk@onf tb,fodk@ ae&musrnfudk =unfh=updk@[k tcsif; csif;ajymqdk=u.? 21xdkpum;udk ±kAif=um;v#if/ ol@udkrowfbJ ae=updk@[k qdkvsuf/ olwdk@vufrS a,moyfudk E_wfav.? 22wzef ±kAifu/ ol.taoG;udk 40

roGef;=uESifh? udk,fvufESifhrjyKbJ/ awmYTrnfaom wGif;xJ odk@ cs=updk@[k olwdk@vufrS a,moyfudk E_wf,lI/ tbYwzef tyfrnft}uH&SdonfESifh qdkav.? 23 a,moyfonf tpfudkwdk@xHodk@ a&mufaomtcg/ ol0wfaomtuôs/ tqif;xl;jcm;aom tuôsudk c|wf+yD;rS/ 24ol@udk udkif,lI wGif;xJodk@cs=u.? xdkwGif;Y a&r&Sd/ aoG@ajcmufaom wGif;jzpf ownf;? 25xdkaemuf tpmpm;jcif;iSg xdkif=upOf ajrmf=unfhI/ Á&SarvtrsdK;om; tpkta0;onf *dv'fjynfrSvmI eH@omrsdK;/ AmvpHap;/ rk&efap;rsm;udk ukvm;tkyfay:Y wifaqmifvsuf/ tJ*kwWKjynfodk@ c&D;oGm;=uonfudk jrifv#if/ 26,k'u igwdk@onf nDudkowfIaoa=umif;udk zGufxm;v#if tb,faus;Zl;&Sdoenf;? 27udkif=u? udk,fwdkif rn‡Of;qJbJ/ Á&Sarvvlwdk@tm; a&mif;vdkuf=updk@? olonf wdk@nD/ wdk@trsdK;jzpf.[k tpfudkwdk@tm; qdkonf&Sdaomf/ nDtpfudkwdk@onf 0efcH=u.? 28xdktcg rd'seftrsdK;om; ukefonfwdk@onf c&D;oGm;=upOfwGif/ tpfudkwdk@onf a,moyfudk wGif;xJuqGJwif+yD;vsif/ aiGtusyfESpfq,f tbkd;ESifh Á&Sarvvlwdk@tm; a&mif;I/ xdkolwdk@onf a,moyfudk tJ*kwWKjynfodk@ aqmifoGm;=u.? 29 ±kAifonfvnf; wGif;odk@oGm;I/ wGif;xJrSm a,moyfr&Sdonfudk jrifvsif/ rdrdt0wfudk qGJqkwf vsuf/ 30nDtpfudkwdk@&Sd&modk@ oGm;I/ oli,fr&Sdygwum;? igonf tb,fodk@oGm;& ygrnfenf;[k qdkav.? 31olwdk@onfvnf;/ a,moyftusôudk,lI/ qdwfoi,fudk owf+yD;rS/ tusôudk taoG;YESpfav.? 32xdkaemuf rS/ tqif;xl;jcm;aom xdktusu ô dkay;vdkufI/ tcsdK@wdk@onf tbxHodk@ aqmifcJhvsuf/ Ttusôudk tu|Efkyf awG@yg+yD? om;.tusô[kwfonf r[kwfonfudk =unfhyg[kqdkv#if/ 33xdktusôudk tbrSwfrdI/ ighom;. tusôrSef.? ol@udk qdk;aomom;&J udkufpm;+yD? tu,fI a,moyfudk tydkif;ydkif; udkufjzwfyg+yDwum;[k qdkvsuf/ 34rdrdt0wfudk qGJqkwfI/ av#mfawt0wfudk ywfpnf;ojzifh/ tifwefumvywfvHk;/ om;a=umifh pdwfromnnf;wGm;vsuf aeav.? 35om;orD;taygif;wdk@onf/ tbudk ESpfodrfhapjcif;iSg }udK;pm;aomfvnf;/ olonf ESpfodrfhapaompum;udk em;raxmifbJ/ ighom;&Sd&m r&%mEdkifiHodk@ pdwfromnnf;wGm;vsuf qif;oufawmhrnf[k qdkav.? xdkodk@ a,moyftbonf om;a=umifh idkaºuG;jrnfwrf;vsuf aeav.? 36a,moyfudkum;/ rd'sefvlwdk@onf tJ*kwWKjynfodk@ aqmifoGm;I/ zma&mbk&if. trwfjzpfaom udk,f&H awmfrSL;/ aygwdzmxHrSm a&mif;=u.? 38 1 xdkumvtcg ,k'onf nDtpfudkae&mrSoGm;I/ [d&trnf&Sdaom t'kvHtrsdK;om;xHodk@ 0ifav.? 2xdkt&yfY ±_tmtrnf&Sdaom/ cgemeftrsdK;om;.orD;udk awG@jrifI/ tdrfaxmifbufjyK vsuf/ 3xdkrdef;ronf yËdoaEmefrsm;udkvnf; ocif&yg+yD? ocifa&SrSm u|efawmfwdk@udk,fESifh ajrrSwyg; tb,ft&mr# rusef yg? 19a&S@awmfY tb,fa=umifhaoI jynfawmfysuf&ygtHhenf;? tpmudkay;I u|efawmfwdk@ESifh u|efawmf wdk@ajrudk0,fyg? u|efawmfwdk@onf ajrESifhwuG zma&mbk&if. u|efcHygrnf? u|efawmfwdk@onf rao/

rouf &Sifapjcif;iSg‚if;/ jynfawmfonf vlrqdwfnHapjcif;iSg‚if;/ rsdK;aphudkay;yg[k av#muf=uaomf/ 20 a,moyfonf tJ*kwWKajr &Sdor#udk zma&mrif;bdk@ 0,fav.? tpmacgif;yg;I tJ*kwWKvlwdk@onf rwwfEdkifaoma=umifh/ toD;toD;ydkifaom ajruGufwdk@udk a&mif;ojzifh ajronf b¾mawmf jzpfav.? 21vlwdk@udkum;/ tJ*kwWKjynf wpGef;rSonf wpGef;wdkifatmif +rdK@wdk@odk@ajymif;ap.? 22 ,Zfyka&m[dwfwdk@ ydkifaom ajrudkum; r0,f? olwdk@onf zma&mrif; au|;arG;onftwdkif; au|;arG;aomtpmudk pm;&=u.? xdka=umifh rdrdwdk@ajrudk ra&mif;&=u? 23a,moyfuvnf;/ oifwdk@ ESifh oifwdk@ajrudk zma&mrif;bdk@ ,ae@ig0,f+yD? rsdK;aphudk,lI v,fvkyf=uavmh? 24toD;tESHudk &aomtcg/ ig;bdk@wGif wbdk@udk zma&mrif;tm; quf&=urnf? av;bdk@ udkum; oifwdk@,lI aemufwzef rsdK;aphudk}uJ=uavmh? oifwdk@pm;I tdrfom;rsm;/ oli,frsm;wdk@udk au|;=uavmh[k jynfom;wdk@tm; qdk.? 25olwdk@uvnf;/ udk,fawmfonf u|efawmfwdk@toufudk u,fyg+yD? oem;aompdwfESifh =unfh±_awmfrlyg? u|efawmfwdk@onf zma&mbk&if. u|efcH&ygrnf[k av#muf=u.? 26 xdka=umifh zma&mrif;rydkifaom ,Zfyka&m[[email protected] xm;I/ zma&mrif;onf ig;bdk@wGif wbdk@udk ydkifawmfrlap[k ,ae@wdkifatmif tJ*kwWKjynfYwnfaom "rRoufudk a,moyfpD&ifI xm;ownf;? 27 Áoa&vom;wdk@onf/ tJ*kwWKjynf a*g&Sift&yfY aeojzifh/ OpPm&wwfI wdk;yGm;rsm;jym; 28 =u.? ,mukyfonf tJ*kwWKjynfY q,fckepfESpftouf&SifI toufESpfaygif; w&mav;q,fckepfESpf &Sdownf;? 29Áoa&vonf ao&aomtcsdefeD;aomf/ om;a,moyfudkac:I ighudkoem;v#if oif.vufudk ighaygif atmufY xm;ygavmh? u±k%m opPmESifhtnD igYjyKyg? tJ*kwWKjynfY ighudkro+*õK[fygESifh? 30igonf bkd;ab; ESifhtwl tdyfcsifyg.? tJ*kwWKjynfrS ighudkaqmifoGm;I olwdk@ocsõKif;Y o+*õK[f&rnf[kqdk.? a,moyfuvnf;/ tbqdkonftwdkif; tu|EfkyfjyKygrnf[k 0efcH.? 31ightm; usdefqdkjcif;udkjyKyg[k qdkjyefv#if/ usdefqdkjcif;udkjyK.? Áoa&vonfvnf; ckwifacgif;&if;ay:rSm udk;uG,fav.? 48 1 aemufwzef a,moyfonf tbema=umif;udk =um;ojzifh/ om;ESpfa,mufrema&SESifh {z&drfudk ,lIoGm;.? 2om;a,moyfvma=umif;udk ,mukyfonf =um;v#if/ tm;xkwfI ckwifay:rSmxkdif.? 3xdktcg,mukyfu teEWwefcdk;&Sif bk&m;ocifonf/ cgemefjynf vkZ+rdK@Y ightm;xif&Sm;I aumif;}uD;ay; awmfrlvsuf/ 4igonf oifhudkwdk;yGm;rsm;jym;aprnf? oifhudk rsm;pGmaomvljzpfaprnf? oif.trsdK;tE$,f onf oifhaemufrS Tjynfudk tpOft+rJydkifapjcif;iSg igay;rnf[k rdef@awmfrl.? 5oifaeaom tJ*kwWKjynfudk igra&mufrSD/ tJ*kwWKjynfY oif&aomom; ESpfa,muf {z&drfESifh rema&Swdk@onf ighom;jzpf&rnf? ±kAifESifh &SdarmifuJhodk@ ighom;jzpf&rnf? 6aemufrS oif&aomom;wdk@onf oif.om;jzpfI rdrdtarGcH&mwGif rdrd tpfudkwdk@trnfjzifh orkwf&=urnf? 7 igonf yg'em&Ht&yfrS vmonfumv/ cgemefjynfY c&D;oGm;I/ {z&wf+rdK@ESifh eD;aomtcg/ oifhtrd &macvonf ightem;rSmao&Sm.? aoaomt&yf Aufviftrnf&Sdaom {z&wf+rdK@odk@ oGm;aom vrf;Y o+*õK[favonf[k a,moyftm;qdk.? 8 wzef Áoa&vonf a,moyf.om;wdk@udk =unfh±_I/ Yolwdk@um; tb,folenf;ar;v#if/ 9 a,moyfu/ TjynfY tu|Efkyftm; bk&m;ocifay;oem;awmfrlaom u|Efkyf.om;jzpfygonf[k ightm; qdkaomf tbu/ ighxHodk@vmygapavmh? olwdk@udk igaumif;}uD;ay;rnf[k qdk.? 10 Áoa&vonf touf }uD;I rsufpdr_efojzifh rjrifEdkifaoma=umifh/ om;wdkd@udk teD;odk@csOf;uyfapI

ydkufbuferf;±_yfav.? 11Áoa&vuvnf;/ igonf oif.rsufESmudk jrif&rnf[k igrxif? ,ckwGif oif.om;wdk@udkyif bk&m;ocif jyawmfrl+yD[k a,moyftm;qdk.? 12a,moyfonfvnf; om;wdk@udk tb.'l;=um;rSxkwfI tba&S@Y OD;n$wfcsap.? 13wzefa,moyfonf om;wdk@udk,lI {z&drfudk vufsmvufESifhudkifvsuf/ Áoa&vvuf0J vufodk@‚if;/ rema&Sudk vuf0JvufESifhudkifvsuf/ Áoa&v vufsmvufodk@‚if; csOf;uyfap.? 14rema&S onf om;OD;jzpfaomfvnf;/ Áoa&vonf rdrdvufwdk@udkqef@I vdrRmpGmyJhjyifvsuf/ toufi,faomol {z&drf.acgif;ay:rSm vufsmvufudk wif+yD;v#if/ vuf0Jvufudk rema&S.acgif;ay:rSm wif.? 15a,moyfudk aumif;}uD;ay;vsuf/ ightb tmjA[HESifh ÁZmufudk;uG,faom bk&m;ocif/ ighudkwoufvHk; ,ae@wdkifatmif au|;arG; awmfrlaom bk&m;ocifwnf;[laom/ 16ighudk cyfodrf;aom ab;'%ftxJu u,fE_wfawmfrl aom aumif;uifwrefonf/ Toli,fwdk@udk aumif;}uD;ay;awmfrlygapaom? olwdk@udk ightrnfjzifh‚if;/ ightb tmjA[HESifh ÁZmuf.trnfjzifh‚if;/ xyfIrSnfhygapaom? olwdk@onf ajr}uD;ay:rSm tvGefwdk;yGm; rsm;jym;ygapaom[k ¹rGufqdk.? 17tbonf vufsmvufudk {z&drf.acgif;ay:rSm wifonfudk a,moyfjrifv#if tm;r&onfjzpfI/ 18r[kwfygtb? Tolonf om;OD;jzpfyg.? ol.acgif;ay:rSm vufsmvufudkwifyg [kqdkvsuf tb.vufudk {z&drfacgif;ay:u rema&Sacgif; ay:odk@ ajymif;jcif;iSg csDav.? 19tbonf +idrf;I/ igod.ighom;/ igod.? olonf }uD;pGmaom vlpkjzpfvdrfhrnf? odk@aomfvnf; ol@nDonf ol@xufomI }uD;ojzifh/ ol.trsdK;tE$,fonf rsm;pGmaomvltpkpk jzpfvdrfhrnf[k qdk.? 20wzef bk&m;ocifonf oifhudk {z&drfuJhodk@‚if;/ rema&SuJhodk@‚if; jzpfapawmfrlygapaom[lI Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf oiftm;jzifh aumif;}uD; ay;=u vdrhfrnf[k xdkae@Y olwdk@udk aumif;}uD;ay;av.? xdkodk@ rema&Sa&S@rSm {z&drfudk ae&mcs ownf;? 21Áoa&vuvnf;/ igaoawmhrnf? odk@aomfvnf;/ bk&m;ocifonf oifwdk@bufY&SdI/ oifwdk@udk bdk;ab;ae&mjynfodk@ wzefaqmifawmfrlvdrfhrnf? 22xdkrSwyg; oif.tpfudkwdk@tm; ay;onfxuf oifhtm; omIay;aom t&m[lrlum;/ ighxm;/ ighav;jzifh tmarm&dtrsdK;om;vufrS E_wf,laomt&mudk oifhtm; igay;onf[k a,moyfudk ajymqdk.? 49 1 xdka&mtcg/ ,mukyfonf rdrdom;wdk@udkac:I/ oifwdk@onf pnf;a0;=uavmh? aemifumv tcg/ oifwdk@Y jzpfvwHhaom tr_t&mrsm;udk iga[majymrnf? 2,mukyf.om;wdk@/ pnf;a0;I=um; =uavmh? tbÁoa&v.pum;udk em;axmif=uavmh? 3 tdk±kAif/ oifonfighom;OD;/ ightpGrf;owWd/ ighcGeftm;tptOD;/ bkef;txGËf/ wefcdk;txGËfjzpf.? 4 odk@aomfvnf; a&uJhodk@ yGufxaomoabm &SdonfjzpfI/ xl;jrwfjcif;odk@ ra&muf&? ta=umif; rlum;/ oifonf tb.tdrf,mudkwufI npfnL;ap.? ighckwifxufodk@ wufav+yDwum;? 5 &SdarmifESifhav0donf nDtpfudkjzpf.? t"rRtr_udk }uHonftwdkif; +yD;pD;=u+yD? 6igh0dnmOf onf olwdk@v#dK@0Sufjcif;tr_xJodk@ r0if&? ighbkef;onf olwdk@pnf;a0;&mESifh toif;rzGJ@&? olwdk@onf trsufxGufI vltoufudk owf=u+yD? udk,ftvdkodk@vdkufI +rdK@udk+zdKzsuf=u+yD? 7olwdk@jyif;pGm xGufaomtrsuf/ =urf;wrf; pGmaom a'goonf usefjcif;udkcHygapaom? ,mukyftrsdK;/ Áoa&v tE$,fom;wdk@wGif olwdk@udk iguGJjym; ysH@vGifhaprnf? 8 tdk,k'/ oifonf nDtpfudkwdk@csD;rGrf;&aomol jzpf.? oif.vufonf oif.&efol vnfyif; ay:rSm &Sdvdrfhrnf? tb.om;wdk@onf oifha&S@rSm OD;n$wfcs=uvdrfhrnf? 9,k'onf jcaoFhysdKjzpf.? ighom;/ oifonf brf;,ludkufpm;&mrS wufvmcJh.? 0yfvsufae.? jcaoFhuJhodk@‚if;/ jcaoFhruJhodk@‚if;/

0yfwGm;wwf.? tb,folEdk;aqmf0hHrnfenf;? 10&Sdavmra&mufrSDwdkifatmif/ &mZvHSwHonf ,k'xHrS ‚if;/ rif;tm%monf ol.trsKd;tE$,fxHrS‚if; ra&G@&? &SdavmY vlrsKd;wdk@onf qnf;uyf=uvdrfhrnf? 11 rdrdjrnf;udk pyspfEG,fyifY‚if;/ jrnf;uav;ukd tjrwfqHk;aom pyspfEG,fyifY‚if; csnfaESmifI/ rdrdt0wfykqdk;rsm;udkpyspfoD;taoG;wnf;[laom pyspf&nfjzifh av#mfvdrhfrnf? 12ol.rsufpdonf pyspf&nfESihf eDvdrfhrnf? oGm;onfvnf;Edk@ESihfjzLvdrfh rnf? 13 ZmAkvkefonf yifv,furf;em;rSmaeI/ oabFmqdyfjzpfvdrfhrnf? ol.v,fonf Zd'kef+rdK@ wdkifatmif us,f0ef;vdrfhrnf? 14 Áocgonf awmif=um;rSm0yfvsuf tm;}uD;aomjrnf;jzpf.? 15+idrf0yf&mt&yfaumif;I/ ajrom,monfudk jrifojzifh/ rdrdycHk;ay:rSm xrf;ydk;udkwifxrf;I tcGefay;aomu|efjzpfav.? 16 'efonf Áoa&vtE$,f wpHkwyg;uJhodk@/ rdrdvlwdk@udk pD&ifvdrfhrnf? 17'efonf vrf;Y aeaom a¹rGjzpfvdrfhrnf? jrif;pD;aomoludk aemufodk@vJapjcif;iSg vrf;=um;rSmaeI/ jrif;ajcudk udkufwwfaom a¹rGqdk; jzpfvdrfhrnf? 18tdkxm0&bk&m;/ u,fwifawmfrljcif; aus;Zl;udk tu|Efkyf ajrmfvifhvsufaeyg+yD? 19 *'frlum;/ ppfol&Jwdk@onf ol@udkwkduf=uI/ olonfjyefwdkufvdrfhrnf? 20 tm&SmYjzpfaomtpmonf t&omESifhjynfhpHkI/ rif;.cJbG,fpm;bG,fwdk@udk xkwfay; vdrfhrnf? 21 e\vdonf vSaomtcuftvufESifh jynfhpHkI/ us,f0ef;aom oydwfyifjzpf.? 22 a,moyfonf oefaomysdK;yif/ a&wGif;em;rSmoefaom ysdK;yifjzpf.? tcuftvufwdk@onf tkwf±dk;ay:rSm ausmfoGm;=u.? 23av;orm;wdk@onf ol@udkt+idK;xm;.? tvGef;n‡Of;qJypfcwf=u.? 24 odk@aomfvnf; ol.av;onf tm;ravsmh? oludkifaom vufeufwdk@onf/ ,mukyftrsdK;Y wefcdk;}uD;aom bk&m;. vufjzifh‚if;/ odk;xde;f wnf;[laom Áoa&vtrsdK;. ausmufjzifh‚if;/ 25 oifhudk rpawmfrlaom oifhtb. bk&m;ociftm;jzifh‚if;/ oifhudk aumif;}uD;ay;awmfrlaom teEWwefcdk;&Siftm;jzifh‚if;/ cdkifrmvsuf&Sd.? xdkbk&m;onf txufrdkCf;aumif;uif. r*Fvm/ atmufeufeJaomt&yf. r*Fvm/ om;jrwf ESifhqdkifaom r*Fvm/ 0rf;ESifhqdkifaom r*Fvmwdk@jzifh oifhudk aumif;}uD;ay;awmfrlygapaom? 26oif.tb ay;aom aumif;}uD;r*Fvmonf/ xm0& awmifwdk@Yjzpfaom aumif;}uD;r*Fvm/ xm0&ukef;wdk@Y ESpfouf bG,faomt&mwdk@xuf omI jrwf.? xdkr*Fvmonf a,moyfacgif;ay:/ rdrdtpfudkwdk@wGif t}uD;tuJ jzpfaomol. acgif;xdyf ay:rSm oufa&mufygapaom? 27 A,Fmrdefonf vk,ludkufpm;wwfaom awmacG;jzpfvdrfhrnf? brf;&aomt&mudk eHeuf tcsdefY udkufpm;I/ vk,laomt&mudkvnf; ntcsdefY a0zefvdrfhrnf[k ¹rGufqdk.? 28 Tolwdk@um;/ Áoa&vtrsdK; q,fESpfrsdK;jzpf.? Tpum;onfvnf; olwdk@tb ¹rGufqkdI/ olwkd@toD;toD;cH&aom r*Fvm&Sdonftwdkif;/ aumif}uD;ay;aom pum;aywnf;? 29 wzefwHk/ ighvlrsdK;pnf;a0;&modk@ igoGm;&rnf? [dwWdtrsdK;om;/ {z±kef.v,fjyifwGif &Sdaom ajrwGif; Y ightbwdk@ESifhtwl ighudko+*õK[f=uyg? 30cgemefjynf rHa&+rdK@a&S@rSm ray`vv,fjyifY&Sdaom xdkajrwGif;udk/ tmjA[Honf udk,fydkifaomocsõKif;bdk@ v,fjyifESifhwuG [dwWdtrsdK;om; {z±kefY 0,fav+yD? 31xdkajrwGif;Y tmjA[HESifh r,m;pm&mudk o+*õK[f=u+yD? ÁZmufESifhr,m; a&AuUudk vnf;o+*õK[f=u+yD? avtmudkvnf; igo+*õK[f+yD? 32xdkajrwGif;&Sdaom xdkv,fjyifudk/ a[otrsdK;om;

a&S@rSm 0,fownf;[k rSmxm;.? 33xdkodk@ ,mukyfonf rdrdom;wdk@udk tukeftpifrSmxm;+yD;v#if/ rdrdajcwdk@udk ckwifay:rSm ±kyfodrf;ojzifh/ toufcsKyf I rdrdvlrsdK;pnf;a0;&modk@ a&mufav.? 50 1 xdktcg a,moyfonf tb.rsufESmay:rSmiHk@I idkvsuferf;vsufae.? 2tb.tavmif;udk eH@omrsdK;ESifh jyifqifapjcif;iSg/ rdrdu|efaq;orm;wdk@udk trdef@&SdI/ olwdk@onf eH@omwdk@ESifhjyifqif=u.? 3 eHom rsdK;ESifh jyifqifaomtavmif;udk/ xHk;pH&Sdonftwdkif; xm;I/ t&ufav;q,fvGefv#if/ tJ*kwWKvlwdk@onf ,mukyfa=umifh t&ufckepfq,fywfvHk; idkaºuG;jrnfwrf;jcif;udk jyK=u.? 4idkaºuG; jrnfwrf;aom ae@&uf vGefaomtcg/ a,moyfonf eef;awmfom;tcsdK@wdk@udk ac:I/ oifwdk@onf u|Efkyfudk apwempdwf&Sdv#if/ zma&mbk&ifxHodk@oGm;I/ 5u|efawmftbu/ igaoawmhrnf? cgemefjynfY udk,fbdk@igwl;bl;aom ocsõKif; wGif;Y ighudko+*õK[f&rnf[lI u|efawmfudk usdefqdkapyg+yD? xdka=umifh u|efawmfoGm;I/ tbudk o+*õK[f+yD;rS jyefvmygrnfta=umif;udk toem;awmfcHygonf[k em;awmfa&Smuf=uygavmh[k qdk.? 6zma&mrif;uvnf;/ oif.tb usdefqdkaponftwdkif; oGm;I/ o+*õK[favmh[k rdef@awmfrl.? 7 a,moyfonf tbudk o+*õK[fjcif;iSg xGufoGm;I/ zma&mrif;. u|efrsm;wnf;[laom eef;awmf t&m&Sd/ tJ*kwWKjynft&m&Sd taygif;wdk@ESifh/ 8a,moyftdrfom;/ tpfudkwdk@tdrfom;/ tbtdrfom;&Sdor#wdk@ onf vdkuf=u.? oli,fwdk@ESifh odk;EGm;rsm;udkom/ a*g&SifjynfYusef&pf ap=u.? 9xdkodk@v#if &xm;rsm;/ jrif;pD;ol&Jrsm;wnf; [laom tvGefrsm;pGmaom tvHk;t&if;wdk@onf a,moyfESifhwuG vdkufoGm;=u.? 10a,m'efjrpfem;rSm tmw'faumufe,fwvif;odk@ a&mufaom tcg/ tvGef}uD;pGmaom idkaºuG;jrnfwrf; jcif;udk jyK=ujyef.? a,moyfonf rdrdtba=umifh ckepf&ufywfvHk idkaºuG;jrnfwrf;jcif;udk jyKav.? 11xdkodk@ tmw'faumufe,fwvif;Y jyKaom idkaºuG;jrnfwrf;jcif;udk/ xdkjynfom; cgemefvlwdk@onfjrifv#if/ tJ*kwWK vlwdk@onf jyif;pGm idkaºuG;jrnfwrf;ygonfwum;[k qdk=u.? xdka=umifh a,mf'efjrpftem;rSm&Sdaom xdkt &yfudk/ taAvrdZ&drf[lI orkwf=uownf;? 12,mukyfom;wdk@onf/ tbrSmxm;onftwdkif; jyK=u.? 13 cgemefjynfodk@ aqmifoGm;I/ tmjA[Honf udk,fydkifaomocsõKif;bdk@ [dwWdtrsdK;om; {z±kefY0,faom rHa&+rdK@a&S@/ ray`vv,fjyifwGif &SdaomajrwGif;Y o+*õK[f=u.? 14a,moyfonf tbudko+*õK[f +yD;v#if/ tpfudkrsm;rSpI romvdkufaomol taygif;wdk@ESifhwuG tJ*kwWKjynfodk@ jyefav.? 15 a,moyftpfudkwdk@onf tbaoonfudk odjrifv#if/ igwdk@udk a,moyfonf tn‡dK;xm; aumif; xm;vdrfhrnf? igwdk@onf txufu ol@udkn‡Of;qJaoma=umifh/ igwdk@tm; {ueftrSefjyefI n‡Of;qJvdrfhrnf[k pdk;&drfvsuf/ 16ol@xHodk@ wrefudkapv$wfI/ udk,fawmftpfudkwdk@onf raumif;aom tr_udk udk,fawmf tm;jyKrdI/ 17udk,fawmfudk jypfrSm;aomtjypfudk v$wfawmfrlyg[k/ udk,fawmftm; =um;av#muf&rnf ta=umif;/ crnf;awmfraorSD u|efawmfwdk@udk rSmxm;cJhonfjzpfI/ ,ckwGif crnf;awmf. bk&m;ocif u|[email protected] v$wfawmfrlyg[k av#muf=u.? xkdodk@av#mufaomtcg/ a,moyfonf rsuf&nfus av.? 18tpfudkwdk@onfvnf; 0ifIa,moyfa&S@rSm jyyf0yfvsuf/ u|efawmfonf udk,fawmf.u|ef jzpf=u ygonf[k av#muf=u.? 19a,moyfuvnf;/ rpdk;&drf=uESifh? u|Efkyfonf bk&m;ocifudk,fpm; jzpfoavmh? 20oifwdk@onf u|Efkyfudk n‡Of;qJrnf}uH=uaomfvnf;/ bk&m;ocifonf ,ae@jzpfonftwdkif;/ vlrsm;touf csrf;omapjcif;iSg aus;Zl;jyKrnf }uHawmfrl.? 21 xdka=umifh/ rpdk;&drf=uESifh? oifwdk@onf oli,frsm;udk u|Efkyf au|;arG;rnf[k qdkvsuf/ olwdk@udk ESpfodrfhapI arwWmpum;udk ajymav.?

xdkodk@ a,moyfonf rdrdtb. trsdK;om;wdk@ESifh tJ*kwWKjynfYaeI/ toufw&m wpfq,fudk rSD.? 23{z&drf.ajr;udk jrif&.? rema&S.om;/ rm"d&.om;orD; wdk@udkvnf; rdrd'l;ay:rSm arG;pm;&.? 24 a,moyfuvnf;/ u|Efkyfaoawmhrnf tu,fpifppf bk&m;ocifonf oifwdk@udk t=unfh t±_ ºuGvmawmfrlrnf? tmjA[H/ ÁZmuf/ ,mukyfwdk@tm; usdefqdkawmfrlaomjynfodk@/ TjynfrS aqmifoGm; awmfrlrnf[k tpfudkwdk@tm;qdk.? 25wzefwHk/ tu,fpifppf bk&m;ocifonf oifwdk@udk t=unfht±_ ºuGvmawmfrlrnf? tu|Efkyft±dk;wdk@udk Tt&yfrS ,loGm;&rnf[lI Áoa&v trsdK;om;wdk@udk usdefqdkap.? 26xdkodk@ a,moyfonf toufw&mwq,f&Sdaomf tedpP a&mufav .? tavmif;udkum;/ eH@omrsdK;ESifh jyifqifvsif tJ*kwWKjynfY wvm;ESifhxm;=uav.? 22

&Sifarma&SpD&ifa&;xm;aom urBmOD;usrf;+yD;.?

xGufajrmuf&musrf;? EXODUS.

1 rdrdwdk@tdrfoltdrfom;ygvsuf/ tb,mukyfESihf twl tJ*kwWKjynfodk@a&mufvmaom Áoa&v om;wdk@. trnf[lrlum;/ 2±kAif/ &Sdarmif/ av0d/ ,k'/ 3Áocg/ ZmAkvkef/ A,Fmrdef/ 4'ef/ 5 e\vd/ *'f/ tm&Smwnf;? ,mukyftrsKd;om; aygif;um;/ ckepfq,fwnf;? a,moyfonftJ*kwWKjynfY&SdESihfownf;? 6 a,moyfESihf tpfudkrsm;rSpI/ xkdumvtrsKd;om; taygif;wdk@onfao=uukef.? 7Áoa&v trsKd; om;wdk@onf om;udkbGm;I tvGefwdk;yGg;rsm;jym;ojzifh/ tvGeftm;}uD;I wjynfvHk;ESH@jym;=uav.? 8 xkdaemufrS tJ*kwWKjynfY a,moyfudk rodaom &Sifbk&ifopfay:vm.? 9 xkd&Sifbk&ifuvnf;/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf igwdk@xufomIrsm;=u.? omItm;}uD;=u.? 10 vm=u/ olwdk@udk vdrRmpGm jyK=updk@? odk@r[kwf olwdk@onf rsm;jym;=uvdrhfrnf? aemufwcg ppfr_a&mufv#if igwdk@&efolbufodk@ 0ifpm;I igwdk@udkwdkufojzifh/ jynfawmfxu J 11 xGufoGm;=uvdrfhrnf[k rdrdvlwdk@tm;qdkav.? xkda=umifh tJ*kwWKrif; wdk@onf/ usyfwnf;pGm ESdyfpufn‡Of;qJapjcif;iSg ttkyfcsKyfcef@xm;=u.? Áoa&vvlwdk@onf/ b¾mawmf odkxm;bkd@/ ydoHk+rdK@ESihf &mrouf+rdK@udkwnfaqmuf&=u.? 12odk@aomfvnf;/ ESdyfpufjcif;udk cH&onftwkdif;/ wdk;yGg;rsm;jym;vsuf&Sd=u.? olwdk@a=umifh tJ*kwWKvlwdk@onf pdwfnpfI/ 13tvGef=urf; wrf;pGm n‡Of;qJ=u.? 14o&GwfESihf tkwfvkyfaomtr_/ v,fvkyfaomtr_trsKd;rsKd;Y cJ,Of;pGmapckdif;I tvGefqif;&Jyifyef;ap=u.? apckdif;av&m&mYvnf;cJ,Of;pGmapckdif;=u.? 15 &Sdz&ESihf yktmtrnf&Sdaom a[jAJ0rf;qJGrwdk@udk/ tJ*kwWK&Sifbk&ifu/ 16oifwdk@onf a[jAJrdef;rwdk@ tm; 0rf;qJGvkyfI arG;&mt&yfY apmifhaeaomtcg/ a,musfm;jzpfv#if aoap/ rdef;rjzpfv#if/ touf&Sif ap[k trdef@awmf&Sd.? 170rf;qJGrwdk@onf bk&m;ocifudk a=umuf&GHI/ tJ*kwWK&Sifbk&if rdef@awmfrlonf twkdif;rjyK/ a,musfm;wdk@udktoufcsrf;omay;=u.? 18 tJ*kwWK&Sifbk&ifonfvnf;/ 0rf;qGJrwdk@udk ac:I oifwdk@onf tb,fa=umifh Todk@jyKoenf;? a,musfm;wdk@udktb,fa=umifh toufcsrf;omay;oenf; [k ar;ppfaomf/ 190rf;qJGrwdk@u/ a[+rJrdef;rwdk@onf/ tJ*kwWKrdef;ruJhodk@r[kwf/ oefpGrf;aoma=umifh/ 0rf;qGJra&mufrSD 20 om;udkbGm;wwf=u.[k jyefav#mufav.? xkda=umifhbk&m;ocifonf 0rf;qJGrwdk@udk 21 aus;Zl;jyKawmfrl.? xkdvltrsKd;onfvnf; rsm;jym;I tvGeftm;}uD;=uav.? 0rf;qJGrwdk@onf bk&m;ocif udka=umuf&GH@aoma=umifh/ olwdk@tdrfoltdrfom;rsm;udkjyKpkawmfrl.? 22 zga&mbk&ifuvnf;/ Áoa&vtrsKd; om;wdk@wGif/ bGm;jrifaomoli,fa,mufsm;taygif;wdk@udk jrpfxJodk@csypfap? rdef;rudkrlum; touf&Sifap[k rdrdvltaygif;wdk@udkrSmxm;awmfrl.? 2 1 xkdumvY av0dtrsKd;om;wa,mufonf/ av0dtrsKd;orD;ESihf tdrfaxmifbufjyKI/ 2 rdef;ronf yËdoaE< ,lojzifhom;a,musfm;ukdbGm;jrifav.? xkdom;onf tqif;vSa=umif;udk trdjrifv#if/ oHk;vywf vHk;zGufxm;av.? 3aemufwzef zGufIrxm;Ekdifaomtcg/ *rmudkif;yifjzifh &ufaom ykcufukd,lI a&nd‡ESifh opfap;jzihf vl;+yD;v#if/ ykcufxJwGif oli,fudkxnfhI jrpfurf;em;udkif;awmY xm;av.? 4oli,ftpfrvnf; tb,fodk@jzpfrnfudk odjrifjcif;iSg 1

ta0;Y&yfaeav.? 5zga&mbk&if. orD;awmfonf a&csKd;jcif;iSg qif;vmI/ u|efrwdk@ESifh jrpfurf;em;Y vSnfhvnfpOf/ udkif;awmY ykcufudkjrifI aqmif,lapjcif;iSg u|efrwa,mufukd apv$wfav.? 6 ykcufzHk;udk zGifhaomtcg/ ikdvsuf aeaom oli,fudkjrifI/ oem;aompdwf&Sdv#if/ Toli,fonf a[jAJtrsKd;jzpfvdrfhrnf[k qdk+yD;aomf/ 7oli,f. tpfru/ udk,fawmftwGuf oli,fudkxdef;&aom a[jAJtxdef;udk u|efroGm;I ac:&ygrnf avm[k zga&mbk&iforD;awmftm; ar;av#mufI/ 8 rif;orD;u oGm;avmh[k tcGihfay;v#if/ rdef;ri,f oGm;I oli,f.trdudkac:av.? 9 zga&mbk&if.orD;awmfu/ Toli,fudk,loGm;I ighbkd@xdef;avmh? tcudkigay;rnf[k rSmxm; onftwkdif;/ xkdrdef;ronf oli,fudk ,loGm;I xdef;av.? 10oli,f}uD;yGg;aomtcg/ zga&mbk&if. orD;awmfxHokd@ ydk@aqmifI rif;orD;onf om;t&mYcef@xm;vsuf/ arma&Strnfjzihf rSnfh.? ta=umif;rlum;/ a&xJuig E_wf,lonf[k qdkownf;? 11 arma&Sonf }uD;aomtcg/ rdrdtrsKd;om;csif;wdk@&Sd&modk@ oGm;Iolwdk@tr_xrf;&aom tjcif;t&m wdk@udk=unfh±_av.? rdrdtrsKd;om;a[jAJvlwa,mufudk/ tJ*kwWKvl±kdufonfudkjrifv#if/ 12 ywfvnf=unfh±_I tb,folr#r&Sdonfudk odaomtcg/ tJ*kwWKvludkowfI oJxJYjrKyfxm;av.? 13 eufjzefae@Y xGufjyef aomf/ a[jAJvl ESpfa,mufwdk@onf tcsif;csif;owf=uonfudk jrifv#if/ oifonf oif.taygif;tabmfudk tb,f a=umifh±kdufoenf;[k n‡Of;qJaomoltm; ar;onf&Sdaomf/ 14xkdolu/ tb,folonf oifhukdigwdk@tay:rSm tuJtrSL;w&m;ol}uD;t&mY cef@xm;oenf;? tJ*kwWKvludkowfouJhokd@ ighudk owfvkdoavm[k jyefqdk.? xkdtcg arma&Sonf rdrdjyKaomtr_xif&Sm;+yD[k odIa=umufav.? 15xkdodwif;udk zga&mbk&if=um;aom tcg/ arma&Sudkowfjcif;iSg &Sm=uHav.? arma&Sonf zga&mbk&if xHrS xGufajy;I/ rd'sefjynfokd@a&mufv#if/ a&wGif;em;rSmxkdifI em;aeav.? 16 xkdtcg rd'sef,Zfyka&m[dwf. orD;nDtpfr ckepfa,mufwdk@onf/ rdrdwdk@tb. odk;qdwfrsm;udk a&wdkufjcif;iSgvmI a&cyf+yD;v#if/ a&aomufcGufwdk@Y avmif;=u.? 17 okd;xdef;tcsKd@wdk@vnf;vmI odk;qdwfrsm; udkarmif;=u.? xkdtcg arma&SonfxI xkdrdef;rwdk@bufY aevsuf/ okd;qdwfrsm;udk a&wdkufav.? 18xkdrdef;r wdk@onf tba&GvxHodk@a&muf=uaomf/ tbu tb,fa=umifh ,ae@tvsif tjrefa&mufvm&=uoenf; [kar;av.? 19olwdk@uvnf;/ tJ*kwWKvlwa,mufonf tu|Efkyfwdk@ukd odk;xdef;wdk@vufrS u,fE_wfI/ a&vkd or#udkcyfojzifh/ odk;qdwfrsm;udk a&wdkufygonf[k jyefajym.? 20tbuvnf;/ xkdolonftb,frSm&Sdoenf;? tb,fa=umifh ol@udkypfxm;cJhoenf;? tpmpm;apjcif;iSg ol@udkac:acs=u[k qdkav.? 21arma&Sonf xkdolxHrSmaeI aysmfarG@ojzifh/ orD;Zdayg&udk arma&Stm; xdrf;jrm;ay;pm;av.? 22 xkdrdef;rbGm;aomom;ukd a*&±_Htrnfjzifh rSnfh.? ta=umif;rlum;/ igonf wu|ef; wEkdifiHY {nfhonftm*EWKjzpf&+yD[k qdkownf;? 23 umvtifwef=um+yD;rS/ tJ*kwWK&Sifbk&iftedpPa&mufav.? Áoa&vtrsKd;om; wdk@vnf;tap u|ef cH&aoma=umifh nnf;wGm;idkaºuG;=u.? xdkodk@ tapu|efcHI idkaºuG;aom toHonf bk&m;ocifxH awmfodk@ wwfa&mufav.? 24olwdk@nnf; wGm;jrnfwrf;jcif; toHukdbk&m;ocif=um;awmfrlv#if/ tmjA[H/ ÁZmuf/ ,mukyfESifh jyKcJhbl;aom yËdnmOfudk atmufarhawmfrl.? 25bk&m;ocifonfvnf;/ Áoa&v trsKd;om;wdk@udk=unfh±_I olwdk@tr_ukd qifjcif awmfrl.? 3

arma&Sonf/ rdrda,muQr rd'sef,Zfyka&m[dwf a,oa&m. okd;qdwfrsm;ukdxdef;pOf/ awmaemuf bufodk@aqmifoGm;I/ a[m&yftrnf&Sdaom bk&m;ocif. awmifodk@a&mufav.? 2 xkdtcg bk&m;ocif. aumif;uifwrefonf csKHxJuxGufaomrD;v#HYxif&Sm;.? arma&Sonf =unfhaomtcg/ rD;avmifI csKHru|rf; bJ&Sdonfudk jrifv#if/ 3tb,fa=umifh csKHru|rf;bJ&Sdoenf;? 4 Txl;qef;aom ±lyg±kHukdigoGm;I =unfh±_rnf[k qdk.? arma&SoGm;I =unfh±_a=umif;udkxm0&bk&m;jrifawmfrlv#if/ arma&S/ arma&S[k csKHxJuac:awmfrl.? arma&Suvnf;/ tu|Ekfyf&Sdyg.[kav#mufav.? 5bk&m;ocifuvnf;/ rcsOf;ESifh? oif.ajceif;udk c|wfavmh? oifeif;aomt&yfum;oef@&Sif;aomajr jzpfonf[lI‚if;/ 6igonf oifhtb. bk&m;/ tmjA[H.bk&m;/ ÁZmuf.bk&m;/ ,mukyf.bk&m; jzpfonf[lI‚if; rdef@awmfrl.? arma&Sonf bk&m;ocifudkr=unfh0Hh/ rdrdrsufESmudkzHk;vsufae.? 7 xm0&bk&m;uvnf;/ tJ*kwWKjynfY&Sdaom ig.vlwdk@cH&aom n‡Of;qJjcif;udk igaphaphjrifcJh+yD? olwdk@udk apckdif;aom ocifwdk@a=umifh olwdk@jrnfwrf;aomtoHudkvnf; ig=um;cJh+yD? 8 olwdk@em=unf;jcif; a0'emudk igod .? olwdk@udk tJ*kwWKjynf/ tJ*kwWKvlwdk@vufrS u,fE_wfI/ cgeedvl/ [dwWdvl/ tmarm&dvl/ az&Zdvl/ [d0dvl/ a,Akodvlwdk@ae&m/ Ekd@ESihfysm;&nfpDwwfaomjynfodk@ ydk@aqmifjcif;iSg igqif;vm+yD? 9,ckwGifvnf; Áoa&v trsKd;om;wdk@ ikdaºuG;aomtoHonf ighxHokd@ wufa&mufI/ olwdk@udk tJ*kwWKvlwdk@onf n‡Of;qJjcif;tr_ukd vnf; igjrif&+yD? 10xdka=umifh ,ckoGm;avmh? oifonf ig.vl Áoa&vtrsKd;om;wdk@udk tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifrnfta=umif;/ oifhudkzga&mbk&ifxHodk@ igapv$wf rnf[k rdef@awmfrl.? 11 arma&Suvnf;/ tu|Efkyfonf tb,fodk@aomoljzpfI/ zga&mbk&ifxHokd@0ifojzifh/ Áoa&v trsKd; om;wdk@udk tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmif&ygrnfenf;[k bk&m;ociftm; av#mufv#if/ 12 bk&m;ocifu/ tu,fpif ppfigonfoifhbufY&Sdvdrhfrnf? igonfoifhudkapv$wfjcif;vuQ%moufao[lrlum;/ oifonf xkdvlwdk@ukd tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmif+yD;v#if/ Tawmifay:rSm bk&m;ociftm; 0wfjyK&=uvdrfhrnf [k rdef@awmfrl.? 13 arma&Suvnf;/ tu|Efkyfonf Áoa&vtrsKd;om;wdk@&Sd&modk@a&mufI/ oifwdk@bkd;ab; rsm;. bk&m;ocif onf ighudkoifwdk@&Sd&modk@apv$wfawmfrl+yD[k tu|Efkyfqdkv#if/ olwdk@u/ xkdbk&m;ocif. emrawmfum; tb,fodk@enf;[k tu|EfkyfudkjyefIar;aomtcg/ tb,fokd@jyefajym&ygrnfenf; [kbk&m; ociftm;ar; av#mufav.? 14bk&m;ocifuvnf;/ igjzpfonftwkdif;igjzpf. [lI‚if;/ igjzpfonf[k trnf&Sdaom olonf/ ighudk oifwdk@&Sd&mokd@apv$wfawmfrl+yD[k Áoa&vtrsKd;om;wdk@tm; jyefajymavmh [lI‚if;/ arma&Stm;rdef@ awmfrl.? 15 wzefbk&m;ocifu/ oifwdk@bkd;ab;rsm;. bk&m;ocif/ tmjA[H. bk&m;/ ÁZmuf. bk&m;/ ,mukyf .bk&m;wnf;[laomxm0&bk&m;onf/ ighudkoifwdk@&Sd&modk@ apv$wfawmfrl+yD[k Áoa&v trsKd;om;wdk@tm; ajym&rnf? xkdtrnfonf tpOfightrnfjzpf.? vlrsKd;tpOftqufrjywf ighbJG@emr jzpf.? 16oGm;IÁoa&v trsKd;touf}uD;olwdk@udk pka0;ap+yD;v#if/ oifwdk@ bkd;ab;rsm;. bk&m;ocif/ tmjA[H.bk&m;/ ÁZmuf.bk&m;/ ,mukyf.bk&m;wnf;[laom xm0&bk&m;onf ightm; xif&Sm; awmfrlvsuf/ tu,fpifppf oifwdk@udkigt=unfht±_vmI/ tJ*kwWKjynfY oifwdk@tm;jyKaomtr_udk igjrif+yD? 17tJ*kwWKjynfY cH&aom'kuQ xJu oifwdk@udkigE_wfI/ cgeedvl/ [dwWdvl/ tmarm&dvl/ az&Zdvl/ [d0dvl/ a,Akodvlwdk@ae&m/ Ekd@ESihf ysm;&nf pD;wwfaom jynfodk@ydk@aqmifrnf ig*wd&Sdonf[k rdef@awmfrl+yD [k olwdk@tm;ajymavmh? 18olwdk@onf 1

oif.pum;ukdem;axmifI/ oifonfÁoa&v trsKd;om; touf}uD; olrsm;ygvsuf/ tJ*kwWK&Sifbk&if xHodk@0ifojzihf/ a[jAJvlwdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf tu|Efkyfwdk@ESihf awG@awmf rl+yD? tu|Ekfyfwdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m;tm;,ZfylaZmfjcif;iSg awmokd@oHk;&uf c&D;oGm;&aom tcGifhukday;awfmrl[k av#muf&rnf? 19tJ*kwWK&Sifbk&ifonf }uD;pGmaomwefcdk;udk rawG@rjrifv#if/ oGm;&aom tcGihfudk oifwdk@tm; ray;a=umif;udk igod.? 20igonfvnf; vufudkqefI/ tJ*kwWKjynfxJY igjyKvwHhaomig .tHbG,faom tr_&Sdor#wdk@ESihf xkdjynfudk '%fcwfrnf? xkdaemuf 21 xkdvlrsKd;onf tJ*kwWKjynf&Sifbk&ifonf oifwdk@udkv$wf vdrhfrnf? tJ*kwWKvlwdk@xHYrsufESm&aomtcGihfudk igay;I/ oifwdk@onfxGufoGm;aomtcg 22 vufcsnf;roGm;&=u? ta=umif;rlum;/ rdef;rwdkif;rdrdtdrfeD;csif;/ rdrdtdrfrSmwnf;aomolY aiGwefqm/ a&$wefqmESihf t0wfwefqmrsm;ukdawmif;I/ oifwdk@om;orD; rsm;ukd wefqmqifapojzifh/ tJ*kwWKvlwdk@. OpPmudk vk,l=uvdrfhrnf[k arma&Stm;rdef@awmfrl.? 4 1 arma&Suvnf;/ xkdolwdk@onf tu|Ekfyfudkr,Hk/ tu|Efkyfpum;udkem;raxmifbJ aeI/ xm0&bk&m;onf oifhtm;xif&Sm;awmfrrl[k qkd=uygvdrfhrnf [kjyefav#mufav.? 2xm0&bk&m; uvnf;/ oif.vufY tb,ft&m&Sdoenf;[k ar;awmfrlv#if/ vSHwH&Sdyg. [kav#muf.? 3ajray:rSm ypfcsavmh[k rdef@awmfrlonf twdkif;ypfcsojzifh/ vHSwHonf a¹rGjzpfI/ arma&Sonf ol@a&S@rSajy;av.? 4 xm0&bk&m;uvnf;/ oifhvufudk qef@I ol@t+rD;udk udkifbrf;avmh[k rdef@awmfrlonf twkdif;/ 5 arma&Sonfvufukdqef@I brf;rdojzihf/ ol. vufYvSHwHjzpfjyefav.? odk@jyKv#if olwdk@bdk;ab;rsm;. bk&m;ocif/ tmjA[H.bk&m;/ ÁZmuf.bk&m;/ ,mukyf.bk&m; wnf;[laomxm0&bk&m;onf oifhtm;xif&Sm;awmfrla=umif;ukd xkdolwdk@onf ,Hk=uvdrhf rnf[krdef@awmfrl.? 6 wzefxm0&bk&m;u/ oif.vufudkoif.&ifcGifo@kd oGif;avmh[k rdef@awmfrlonftwdkif;/ vufudk &ifcGihfodk@oGm;Ixkwfjyefaomtcg/ vufonfrdkCf;yGifhtqif;uJhokd@ Elav.? 7wzef oif.vufudk oifh&ifcGif odk@oGif;OD;avmh[k rdef@awmfrlonftwkdif;/ wzefvufudk&ifcGifokd@oGif;I xkwfjyefaomtcg/ yuwdtom; jzpfjyefav.? 8xkdolwdk@onf oifhudkr,Hk/ yXredrdwfoufaoudk em;raxmifv#if/ aemifjzpf aom edrdwf oufaoudk ,Hk=uvdrfhrnf? 9odk@r[kwf xkdedrdwfESpfyg; udkr,Hk/ oif.pum;ukdem;raxmifv#if/ oifonfjrpfa&tcsKd@udk ,lIukef;ay:rSmoGef;avmh? xdkokd@jrpfxJu ,laoma&onf ukef;ay:rSm taoG; jzpfvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 10 arma&Suvnf;/ tkdbk&m;&Sif/ tu|EfkyfonfE_wfowWdr&Sdyg? txufuvnf; r&Sdyg? udk,fawmf u|eftm; rdef@awmfrlaomtcgYyifr&Sdyg? E_wfav;aomol/ pum;aES;aES; 11 ajymwwfaomoljzpfyg.[k xm0&bk&m; tm;av#mufqdk.? xm0&bk&m;uvnf;/ vl.E_wfudk tb,folzefqif;oenf;? pum;t aomol/ em;yif;aomol/ rsufpdjrifaomol/ rjrifaomolwdk@udk tb,folzefqif;oenf;? igxm0&bk&m; zefqif; onfr[kwfavm? 12odk@jzpfI ,ckoGm;avmh? oif.E_wfYig&SdI/ oifonf tb,fodk@ajym&rnfudk oGefoif rnf[k rdef@awmfrl.? 13arma&Suvnf;/ tkdbk&m;&Sif/ tvkdawmf&Sdaomol. vufwGif ay;vkdufawmfrlyg[k av#mufaomf/ 14xm0&bk&m;onf arma&Stm;trsufawmfxGufI/ av0dvl tm±kefonf oif.tpfudkjzpf onfr[kwfavm? olonfaumif;rGefpGmajymwwfonfudk igod.? olonfvnf; oifhudkc&D;OD;}udKjyKjcif;iSg ,ckvm.? awG@jrifaomtcg 0rf;ajrmufvdrhfrnf? 15oifonf olESihf pum;ajymI/ olajymp&mpum;udk ay;&rnf?

oif.E_wfY‚if;/ ol.E_wfY‚if; ig&SdI/ oifwdk@onf tb,fodk@jyK&rnfukd oGefoifrnf? 16olonfvnf; vlwdk@a&S@rSm oif.pum; jyefvkyfI/ oif.E_wfudk,fpm; jzpfvdrhfrnf? oifonfvnf;ol. bk&m;ocifudk,fpm; jzpfvdrfhrnf? 17oifonfedrdwfoufaowdk@ukd jyvwhHaom TvSHwHudkvnf;/ oif.vufYudkif&rnf[k rdef@awmfrl.? 18 arma&Sonfvnf; a,muQra,oa&mxokd@jyefoGm;I/ tJ*kwWKjynfY&Sdaom u|EfkyftrsKd;om;csif; wdk@onf touf&Sifao; oavm[k =unfh±_jcif;iSg/ olwdk@&Sd&mokd@ u|EkfyfoGm;&aom tcGihfudkay;ygavmh[k qdkaomf/ a,oa&mu/ +idrf0yfpGmoGm;avmh[k jyefqdkav.? 19 xm0&bk&m;uvnf;/ tJ*kwWKjynfodk@ jyefoGm;avmh? oif.toufudk&Smaomol taygif;wkd@onf ao=u+yD[k rd'sefjynfY arma&Stm; rdef@awmfrl.? 20xkdtcg/ arma&Sonf r,m;ESihf om;ESpfa,mufwdk@udk,lI jrnf;udkpD;apojzifh/ bk&m;ocif. vSHwHawmfudk vufpJGvsuf/ tJ*kwWKjynfodk@jyefav.? 21xm0&bk&m;uvnf;/ oifonftJ*kwWKjynf odk@oGm;I a&mufv#if/ oifYigtyfaomtHhbG,faomtr_ tvHk;pHkwdk@udk zga&mbk&ifa&S@rSm jyavmh? xkdokd@jyaomfvnf; ol.ESvHk;udk igckdifrmapI/ olonfÁoa&vvlwdk@udk rv$wfbJaevdrfhrnf? 22zga&m bk&ifudkvnf; xm0&bk&m;lu Áoa&vonf ighom;jzpf.? ighom;OD;jzpf.? 23ighom;onf ightm; 0wfjyKaom tcGihf&Sdapjcif;iSg v$wfavmh? rv$wfbl;[k jiif;v#if/ oif.om;/ oif.om;OD;udkyif iguGyfrsufrnf[k rdef@awmfrla=umif;udk qifhqdkavm[k arma&Stm;rSmxm;awmfrl.? 24 c&D;oGm;pOfwGif/ pm;cef;p&yfY xm0&bk&m;onf arma&SudkawG@I uGyfrsufjcif;iSg 25 &Sm=uHawmfrl.? xkdtcg/ Zdayg&onfxm;udk,lIom;. ta&zsm;udkvSD;jzwf+yD;rS/ vif.ajc&if;Yjyyf0yfvsuf/ tu,fpifppf oifonf tu|EkfyfYtaoG;ESihf,SOfaomvifjzpfonf[k qdk.? 26xkdtcg arma&Sukdv$wfawmfrl.? r,m;u vnf;/ ta&zsm;vSD; r*Fvma=umifh/ oifonftu|EkfyfY taoG;ESihf ,SOfaomvifjzpf.[k qdkownf;? 27 xm0&bk&m;uvnf;/ arma&Sukd c&D;OD;}udKjyKjcif;iSg awmodk@oGm;avmh[k tm±keftm; rdef@awmfrl onftwkdif;/ tm±kefonf oGm;v#if/ bk&m;ocif.awmifay:Y arma&SukdawG@I 28 arma&S onfvnf;/ rdrdukdapv$wfawmfrlaom xm0&bk&m;. erf;jcif;udkjyK.? pum;awmftvHk;pHkwdk@udk‚if;/ rSmxm;awmfrlor# aom edrdwfoufaowdk@udk‚if;/ tm±keftm;=um;ajymav.? 29 xkdolnDaemifESpfyg;wdk@onf oGm;I Áoa&vtrsKd;om; touf}uD;olwdk@udk 30 pka0;ap+yD;vsif/ tm±kefonf arma&Stm; xm0&bk&m;rdef@awmfrlaom pum;awmf tvHk;pHkwdk@udk 31 jyefajymI/ vlwdk@a&S@rSm edrdwfoufaowdk@udkjyav.? xkdvlrsm;wdk@onf ,Hk=unf.? xm0&bk&m;onf Áoa&vtrsKd;om; wdk@udk t=unfht±_ºuGawmfrlonfudk‚if;/ olwdk@ cH&aomqif;&Jjcif;udk rSwfawmfrlonfudk‚if; =um;aom tcg/ OD;nGwf csIudk;uG,f=u.? 5 1 xkdaemufrS/ arma&SESihftm±kefonf zga&mbk&ifxHokd@0ifI/ Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocifxm0& bk&m;u/ ig.vlwdk@onfawmY ightbkd@yGJcHapjcif;iSg v$wf&rnf[k 2 rdef@awmfrla=umif;udk av#muf.? zga&m rif;uvnf;/ xm0&bk&m;.pum;ukd em;axmifI/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@udkigv$wfapjcif;iSg xkdbk&m;um; tb,folenf;? xm0&bk&m;ukd igrod/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@udk igrv$wf[kqdkav.? 3olwdk@uvnf;/ a[jAJvlwdk@. bk&m;ocifonf u|efawmfwdk@ESihf awG@awmfrl+yD? awmokd@ oHk;&ufc&D;oGm;I/ u|efawmfwdk@ bk&m;ocif

xm0&bk&m;tm; ,ZfylaZmf&aom tcGihfudkay;awmfrlyg? odk@r[kwf umvemab;/ xm;ab;wpHkwckjzihf u|efawmfwdk@ukd '%fcwfawmfrlvdrfhrnf[k av#mufqkd.? 4tJ*kwWK&Sif bk&ifuvnf;/ arma&SESihf tm±kef/ oifwdk@onf Tvlrsm;wdk@udktb,fa=umifh tvkyfjywfapoenf;? tr_awmfudk oGm;I aqmif&Guf=u[k rdef@awmfrl.? 5wzefvnf; jynfawmfY xkdvlwdk@onf ,ckrsm;=u.? tr_rxrf;apjcif;iSg oifwdk@onftcGihfay; =uonfwum;[k zga&mbk&ifqdkI/ 6 xkdae@jcif;wGif ttkyftcsKyf/ t=uyftaqmfwdk@udkac:+yD;v#if/ 7tkwfvkyf p&mbkd@aumuf±kd;udk vlwdk@tm;t&ifay;ouJhokd@ray;ESihf? olwdk@onf aumuf±kd;ukd udk,fbkd@&Sm,l=uap? 8tkwfudkum;/ ta&twGuftm;jzihf t&ifuJhodk@vkyfap&rnf/ tv#if;ravsmhapESihf? olwdk@onfysif;&d=u.? xdka=umifhoGm;Iigwdk@bk&m;ociftm; ,ZfylaZmf=updk@[k aºuG;a=umfwwf=u.? 9 odk@jzpfIpnf;=uyfvsuf vkyfap=u? yifyef;ap=u? vlrkdufpum;ukd em;raxmif apESihf[k rdef@awmfrl.? 10 ttkyftcsKyft=uyf taqmfwdk@onf xGufI/ zga&mbk&ifuaumuf±kd;udkigray;? 11 aumuf±kd;udkawG@Edkif&mt&yfY&Sm=u? odk@aomfvnf; vkyf&aom tvkyftv#if;ravsmh&[k trdef@awmf &Sdonf[k vlwdk@tm;jyef=um;=u.? 12odk@jzpfI vlwdk@onfaumuf±kd; twGuftr_dufudk &Sm,ljcif;iSg tJ*kwWKjynf wa&SmufvHk;wGif t&yf&yfuJGjym;=u.? 13tkyfcsKyfaomolwdk@uvnf;/ aumuf±kd;udk&onf umvY ae@wdkif;vkyf&onftwdkif;/ +yD;atmifvkyf=u[k olwdk@udkE_d;aqmf=u.? 14 zga&mrif; . ttkyftcsKyfwdk@onf cef@xm;aom Áoa&vtrsKd;t=uyftaqmf wdk@udk oifwdk@onft&ifuvkyfonf twkdif;/ ,ae@ESihf rae@Ytkwfvkyf&aomtr_udk tb,fa=umifh r+yD;pD;ap=uoenf;[k ppfI±kduf=u.? 15xkdtcg/ Áoa&vtrsKd; t=uyftaqmfwdk@onf/ zga&mrif; xHokd@oGm;I/ udk,fawmfonfudk,fawmf u|efwdk@ukd tb,fa=umifhTodk@pD&ifawmfrloenf;? 16 udk,fawmfu|efwdk@tm;/ aumuf±kd;udkray;/ tkyfcsKyfaom olwdk@uvnf;/ tkwfudkvkyf=u[k qdkojzifh/ u|efawmfwdk@onf t±kdufcH&=uyg.? udk,fawmfvlwdk@Yom tjypf&Sdygonf[k atmf[pf=u.? 17 zga&mbk&ifuvnf;/ oifwdk@onfysif;&donf/ ysif;&donf? xkda=umifhigwdk@onf oGm;I xm0& bk&m;tm; ,ZfylaZmf=updk@[k oifwdk@qdkwwf=u.? 18odk@aoma=umifh ,ckoGm;I vkyf=u? aumuf±kd;udkray;&? odk@aomfvnf; tkwfudkay;jrJay;&rnf[k rdef@awmfrl.? 19 xkdokd@ae@wdkif;vkyf&aom tkwfta&twGufY tv#if;ravsmh&[k trdef@awmf&SdonfjzpfI/ Áoa& vtrsKd; t=uyftaqmfwdk@onf rdrdwdk@Y tr_}uD;a&mufa=umif;ukdodjrif.? 20zga&mrif;xHrS xGufoGm;=upOf/ vrf;Yapmifhvsufaeaom arma&SESifhtm±kefudkawG@v#if/ 21xm0&bk&m;onf oifwdk@udk =unf±_I/ pD&ifawmf rlygapaom? ta=umif;rlum;/ zga&mrif;ESihf tr_awmfxrf;taygif;wdk@onf igwdk@udk &GH&Smapjcif;iSg‚if;/ igwdk@udk owf&aomtcGifh &Sdapjcif;iSg‚if; oifwdk@onf jyK=u+yDwum;[k qdk=u.? 22arma&Sonfvnf;/ xm0&bk&m; xHawmfodk@oGm;I/ tdkbk&m;&Sif/ udk,fawmfonf TvlrsKd;udk tb,fa=umifh n‡Of;qJawmfrloenf;? tu|Ekfyfukd tb,fa=umifh apv$wfawmfrloenf;? 23tu|Ekfyfonf udk,fawmftcGihfESifh ajymjcif;iSg/ zga&mrif;xHodk@0ifonfae@rSpI/ olonf TvlrsK;d udk n‡Of;qJyg+yD? udk,fawmfonf udk,fawmf. vlwdk@udk tv#if;u,fv$wfawmfrrlyg[kav#muf.? 6 1 xm0&bk&m;uvnf;/ igonfzga&mrif;Ytb,fokd@jyKrnfudk oifonf ,ckodvdrfhrnf? olonf}uD; pGmaomwefcdk;udk awG@jrifI/ ig.vlwdk@udkv$wf&vdrfhrnf? }uD;pGmaom wefckd;udkawG@jrifI olwdk@ukdrdrdjynfrS ESihf&vdrhfrnf[k arma&Smtm;rdef@awmfrl.?

wzef bk&m;ocifonf arma&SYAsm'dwfxm;awmfrlonfum;/ igonfxm0&bk&m;jzpf.? 3 igonf tmjA[H/ ÁZmuf/ ,mukyfwdk@tm;/ teEWwefcdk;&Sif/ bk&m;ocifemrESihfxif&Sm;aomfvnf;/ xm0&bk&m; emrtm;jzifh olwdk@onfighudkrod=u? 4olwdk@onf t&yf&yfvnfI/ {nfhonfae&mjynf/ cgemefjynfudkolwdk@ tm;ay;jcif;iSg/ olwdk@ESihf igjyKaomyËdnmOfudkigwnfap+yD? 5tJ*kwWKvlwdk@onf tapu|efcHapaom Áoa&v trsKd;om;[email protected];wGm;jrnf;wrf;jcif;toHudk ig=um;&+yD? 6 igyËdnmOfudkvnf; igatmufarh.? xkda=umifh Áoa&vtrsKd;om;wdk@tm; ajym&aompum;[lrlum;/ igonfxm0&bk&m;jzpf.? igonfvnf; oifwdk@udk tJ*kwWKvlwdk@vufrS v$wfI/ olwdk@. n‡Of;qJjcif;xJu E_wf,lrnf? vufqef@jcif;/ }uD;pGmaom '%fcwfjcif; tm;jzifh oifwdk@udkiga&G;rnf? 7ig.vlrsKd;jzpfapjcif;iSg/ oifwdk@udk igodrf;,lrnf? igonfvnf; [email protected]&m; ocifjzpfrnf? igonf oifwdk@udktJ*kwWKvlwdk@vufrS v$wfaomoifwdk@. 8 bk&m;ocifxm0&bk&m;jzpfa=umif; udkoifwdk@ od=uvdrhfrnf? igonfvnf;/ tmjA[H/ ÁZmuf/ ,mukyfwdk@tm;ay;rnf[k usdefqdkaom jynfodk@ igydk@aqmifI/ tarGcHp&mbkd@ay;rnf? igonfxm0& bk&m;jzpf.[k rdef@awmfrl.? 9xkdokd@arma&Sonf Áoa&v trsKd;om;wdk@tm; qifhqdkaomfvnf;/ olwdk@onf tvGefpdwfyifyef;I =urf;wrf;pGmn‡Of;qJjcif;udk cH&aoma=umifh/ arma&Spum;udk em;raxmifbJ ae=u.? 10 xm0&bk&m;uvnf;/ tJ*kwWK&Sifbk&if zga&mrif;xHokd@0ifI/ 11olonf Áoa&vtrsKd;om; wdk@udk rdrdjynfrSv$wf&rnfta=umif; ajymavmh[k arma&Stm; rdef@awmfrl.? 12arma&Suvnf;/ Áoa&vtrsKd; om;wdk@onf tu|Ekfyfajymaompum;ukd em;raxmifbJaeonfjzpfI/ ta&zsm;vSD;jcif;ukd rcHaomE_wfESihf ajymwwfaomtu|Ekfyf.pum;ukd zga&mrif;onf 13 tb,fodk@em;axmifygrnfenf;[k xm0&bk&m;a&S@rSm av#mufqkd.? odk@&mwGif arma&SESihf tm±kefonf Áoa&vtrsKd;om;wdk@udk tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmif&rnf ta=umif;/ xm0&bk&m;onf olwdk@udkac:IÁoa&v trsKd;om;wdk@ xHokd@‚if;/ tJ*kwWK&Sifbk&ifzga&mrif;xH odk@‚if;apcdkif;rSmxm;awmfrl.? 14 Áoa&vtaqGtrsKd;ol}uD;wdk@. trnf[lrlum;/ Áoa&vvom;OD; ±kAif. om;um;/ [mEkwf/ zgvk/ a[Z±kH/ umrdwnf;? Tolwdk@onf ±kAiftrsKd;tE$,fjzpf.? 15&Sdarmif.om;um;/ ,arGv/ ,mrdef/ =o['f/ ,mcdef/ aZm[m/ cgemeftrsKd;orD; rdef;r.om; a&Smvwnf;? Tolwdk@onf &SdarmiftrsKd;tE$,f jzpf.? 16av0dom;taqGtrsKd;tvkduf [lrlum;/ a*&±_H/ aum[wf/ ar&m&dwnf;? av0dtoufonf tESpf w&moHk;q,f ckepfESpf&Sdownf;? 17a*&±_Hom; taqGtrsKd;tvdkuf [lrlum;/ vdAedESihf &Sdrdwnf;? 18aum[wf om;um;/ tmr&H/ ÁZ[m/ a[jAKef/ =oaZvwnf;? aum[wf toufonf tESpfw&moHk;q,f oHk;ESpf&dSownf;? 19ar&m&dom;um;/ r[mvdESihfrk&Sdwnf;? Tolwdk@onf av0dtaqGtrsKd;toD;toD; jzpfownf;? 20tmr&Honf rdrdt&D;a,macAufESihf pHkbufI/ olonf tm±kefESihf arma&Sudk‚if;/ olwdk@tpfr rd&dtHudk‚if; bGm;av.? tmr&Htoufonf tESpfw&m oHk;q,fckepfESpf&Sdownf;? 21ÁZ[mom;um;/ aum&/ aezuf/ Zdc&dwnf;? 22=oaZvom;um;/ rda&Sv/ {vZmzef/ odo&dwnf;? 23tm±kefonf trde'yforD;/ em±_efESr {vd&SbESihf pHkbufI/ olonf em'yf/ tbd[k/ {vZm/ Áorm wdk@udkbGm;av.? 24aum&om;um;/ t\d&/ {vume/ tAsmoyfwnf;? Tolwdk@onf aum&taqGtrsKd;jzpfownf;? 25tm±kefom; {vZmonf ykaws vorD;wa,mufESihf pHkbufI/ olonf zde[wfudkbGm;av.? Tolwdk@onf av0dtrsKd;/ toD;toD;wdk@. taqGtrsKd; 2

ol}uD;jzpf=uownf;? 26xm0&bk&m;u Áoa&vtrsKd;om; Adkvfygwdk@udk tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmif avmh[k rdef@awmfrlaompum;ukdcHaomol/ 27Áoa&vtrsKd;om;wdk@ukd tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifjcif; iSg/ tJ*kwWK&Sifbk&if zga&mrif;xHY av#muf&aomolwdk@onf/ xkdtm±kefESihf arma&Sjzpfownf;? 28 tJ*kwWKjynfrSm xm0&bk&m;onf/ arma&Stm;Asm'dwfxm;awmfrlaomae@&ufYvnf;/ 29 igonf xm0&bk&m;jzpf.? igrSmvkdufor#wdk@udk/ tJ*kwWK&Sifbk&if zga&mrif;tm; jyefajym&rnf[k arma&Stm; xm0& bk&m;rdef@awmfrl.? 30arma&Suvnf;/ tu|Ekfyfonf ta&zsm;vSD;jcif;udk rcHaomE_wf&SdonfjzpfI/ zga&mbk&if onftu|Ekfyfpum;udk tb,fodk@em;axmifygvdrfhrnfenf;[k xm0&bk&m;a&S@rSm av#mufqdk.? 7 1 xm0&bk&m;uvnf;/ odk@jzpfI oifhudkzga&mbk&if. bk&m;t&mY igcef@xm;.? oif. tpfudktm±kef onf/ oif.ya&mzuf jzpf&vdrfhrnf? 2igrdef@awmfrlor#wdk@udk oifonf jyefajym&rnf? zga&mbk&ifonf Áoa&vtrsKd;om;wdk@udk rdrdjynfrSv$wfvkduf&rnfta=umif;ukd/ oif.tpfukd tm±kefonf ol@xHYav#muf&rnf? 3igonfvnf; zga&mrif;. ESvHk;udkcdkifrmapI/ tJ*kwWKjynfY ig.edrdwfvuQ%m tHhbG,faomtr_ wdkudkrsm;jym;aprnf? 4odk@aomfvnf; zga&mrif;onf oifwdk@pum;udk em;raxmifbJaevdrfhrnf? igonfvnf; ighvufudktJ*kwWKjynf tay:rSm wifI}uD;pGmaom '%fcwfjcif; tm;jzifh ig.Akdvfygrsm;/ ig.vlÁoa&vtrsKd; om;wdk@udk tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifrnf? 5xkdokd@ tJ*kwWKjynftay:rSm ighvufudkqef@I/ Áoa&vtrsKd;om; wdk@udk olwdk@txJrSE_wfaqmifaomtcg/ igonfxm0&bk&m;jzpfa=umif;udk tJ*kwWKvlwdk@ 6 arma&SESihf tm±kefwdk@onf onfod=uvdrfhrnf[k arma&Stm;rdef@awmfrl.? 7 xm0&bk&m;rdef@awmfrlor#twdkif;jyK=u.? zga&mbk&if xHYav#muf=uaom tcg/ arma&S.toufonf tESpf&Spfq,f&Sd.? tm±kef.toufonf tESpf&Spfq,foHk; ESpf&Sd.? 8 wzefxm0&bk&m;onf arma&SESihf tm±kefwdk@tm; rdef@awmfrlonfum;/ 9zga&mbk&ifu/ oifwdk@t wGufxl;qef;aomwefckd;udk jyavm[kqkdv#if/ oif.vSHwHudk ,lIa&S@awmfY csavmh[k tm±keftm;ajymavmh? vSHwHonfvnf; a¹rGjzpfvdrhfvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 10arma&SESihf tm±kefonf zga&mbk&ifxHodk@0ifI xm0& bk&m;rdef@awmfrlonftwkdif;jyKojzifh/ tm±kefonf zga&mbk&ifa&S@/ ol.u|efrsm; a&S@rSmvSHwHudk csIa¹rGjzpf av.? 11xkdtcg zga&mbk&ifonf ynm&Sdrsm;/ jyKpm;wwfaom olrsm;wdk@udkac:I/ tJ*kwWKtrsKd;0dZ…mq&mwdk@ onf/ 0dZ…mtwwftm;jzifh xkdtuljyKI/ 12rdrdwdk@udkifaom vSHwHrsm;udkcsIa¹rGjzpf=uav.? odk@aomfvnf; tm±kef.vSHwHonf olwdk@. vSHwHrsm;udkrsKdav.? 13xm0&bk&m; rdef@awmfrlonftwkdif;/ zga&mbk&ifonf ESvHk;ckdifrmI [email protected];udkem;raxmifbJae.? 14 xm0&bk&m;uvnf;/ zga&mbk&ifonf ESvHk;cdkifrmI Áoa&vvlwdk@udkrv$wfbJae.? 15 eHeuf tcsdefY zga&mbk&ifxHodk@oGm;avmh? olonfa&qdyfodk@oGm;vdrhfrnf? olra&mufrSD oifonfjrpfurf;em;rSm &yfaeavmh? a¹rGjzpfaomvHSwHudkvnf; vufwGifudkifavmh? 16 a[jAJtrsKd;om;wdk@. bk&m;ocifxm0& bk&m; u/ ighvlwdk@onfawmY ightm;0wfjyKrnfta=umif;/ olwdk@udkv$wfavmh[k trdef@awmfygaom u|Ekfyfudk udk,fawmfxHodk@apv$wfawmfrl+yD? udk,fawmfonf 17 ,ckwdkifatmifem;raxmifbJ aeygonf wum;? xm0& bk&m;u/ igonfxm0&bk&m;jzpfa=umif;ukdoifonf tb,fodk@ od&rnfenf;[lrlum;/ igudkifaomvSHwHESifh jrpfa&udk±kdufI xkda&onftaoG;jzpfvdrhfrnf? 18jrpfY&Sdaomig;wdk@onf ao=u vdrhfrnf? jrpfa&vnf;

eHvdrfhrnf/ tJ*kwWKvlwdk@onfvnf; jrpfa&udk&GH=uvdrfhrnf ta=umif;udkjyefajym avmh[k arma&Stm; rdef@awmfrl.? 19 wzefxm0&bk&m;onf arma&Sudk rdef@awmfrljyefonfum;/ tm±keftm; oif.vSHwHudk,lI tJ*kwWK jynfY&Sdaom acsmif;a&/ jrpfa&/ tkdiftif;a&/ uefa&/ wGif;a&&Sdor#tay:rSm vufukdqef@avmh? xkda&&Sdor# wdk@onf taoG;jzifhvdrfhrnf? tJ*kwWKjynf wa&SmufvHk;/ opfcGuf/ ausmuftkd;Yr# rºuGif;taoG;&Sdvdrhfrnf ta=umif;udk ajymavmh[k rdef@awmfrl.? 20arma&SESifh tm±kefonf xm0&bk&m; rdef@awmfrlonftwkdif;jyKI/ tm±kefonf zga&mbk&ifa&S@/ ol.u|efrsm;a&S@rSm vSHwHudkcsDI jrpfa&udk±kduf ojzifh/ jrpfa&&Sdor#onf taoG;jzpf av.? 21jrpfY&Sdaom ig;wdk@onfvnf;ao=uI/ jrpfa&eHaoma=umifh/ tJ*kwWKvlwdk@onf jrpfa&ukd raomufEkdif =u? tJ*kwWKjynfwa&SmufvHk;YtaoG;ESH@jym;vsuf &Sdav.? 22tJ*kwWKtrsKd;om; 0dZ…mq&mwdk@vnf; 0dZ…mtwwftm;jzifh xkdtwl jyK=u.? xm0&bk&m; rdef@awmfrl onftwdkif;/ zga&mbk&ifonf ESvHk;ckdifrmI [email protected];ukdem;raxmifbJ ae.? 23eef;awmfodk@ vSnfhvnfjyefoGm;I xkdtr_udk ESvHk;roGif;bJaeav.? 24xkdtcg tJ*kwWKvlwdk@onf jrpfa&udk raomufEkdifaoma=umif;/ 25 xm0&bk&m;onf jrpfudk '%fcwfI aomufa&udk&jcif;iSgjrpfem;rSmwGif;wl;=u.? ckepf&ufudkvGefapawmfrl.? 8 1 xm0&bk&m;uvnf;/ oifonfzga&mbk&ifxHodk@0ifI ig.vlwdk@onf ightm;0wfjyKrnf ta=umif;/ olwdk@udkv$wfavmh? 2rv$wfbl;[k jiif;v#if/ oif.jynfwa&SmufvHk;ukdbm;wdk@jzihf '%fcwfOD;rnf? 3jrpfonfvnf; rsm;pGmaom bm;wdk@udkbGm;I/ [email protected]‚if;/ tdyfcef;Y‚if;/ tdyf&may:Y‚if;/ oif.u|efwdk@ tdrfY‚if;/ oif.vlwdk@tay:Y‚if;/ oif.rD;zdkY‚if;/ rkef@e,faomcGufY‚if; wwf=uvdrfhrnf? 4oifrSpI oif.vl/ oif.u|ef &Sdor#wdk@tay:Y wuf=uvdrhfrnf [kxm0&bk&m; rdef@awmfrlonf ta=umif;udk =um;ajymavmh[k arma&Stm;rdef@awmfrl.? 5 wzefxm0&bk&m;onf arma&Stm; rdef@awmfrljyefonfum;/ tm±kefonfacsmif;a&/ jrpfa&/ tkdiftif; a&wdk@tay:Y vSHwHudkudkifvsuf/ vufudkqef@I tJ*kwWKjynftay:odk@xm;rsm;udk wufapjcif;iSg ajymavmh[k rdef@awmfrl.? 6tm±kefonf tJ*kwWKjynftay:Y&Sdaom a&tay:rSm vufukdqef@ojzihf/ bm;wdk@onfwwfI tJ*kwWKjynf wa&SmufvHk;udk zHk;v$rf;=u.? 7 0dZ…mq&mwdk@onfvnf; 0dZ…mtwwf tm;jzifh xkdtwljyKI bm;wdk@ udk tJ*kwWKjynftay:odk@aqmif=u.? 8 xkdtcg zga&mrif;onf/ arma&SESifh tm±kefudkac:I/ xm0&bk&m;onf bm;wdk@udk igESihfighvlwdk@xHrS y,f&Sm;awmfrlrnfta=umif;awmif;yefavmh? Áoa&vvlwdk@onf xm0&bk&m;tm; ,ZfylaZmf&aom tcGifh udkigay;rnf[kqdk.? 9arma&Suvnf;/ udk,fawmfESihf udk,fawmftdrfrsm;rS bm;wdk@udky,f&Sif; zsufqD;I/ jrpfYom aeapjcif;iSg/ udk,fawmfESihf udk,fawmfu|efrsm;/ vlrsm;tbdk@ tu|Ekfyfawmif;yef &aom tcsdefudk csdef;csufawmf rlyg[k av#mufaomf/ 10eufjzefae@awmif;yefavmh[k rdef@awmfrlonfjzpfI/ arma&Su/ tu|Ekfyfwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;ESihf wlaombk&m;r&Sda=umif;udk udk,fawmfodapjcif;iSg trdef@awmftwkdif;jzpfI/ 11 bm;wdk@onf ukd,fawmfESihf udk,fawmftdrfrsm;/ u|efrsm;/ vlrsm;xHrS xGufoGm;IjrpfYom ae=uvdrfhrnf[k arma&Sav#muf +yD;v#if/ 12tm±kefESihf twltxHawmfrS xGufoGm;I/

zga&mbk&iftay:odk@ xm0&bk&m;aqmifawmfrlaom bm;wdk@ta=umif;a=umifh/ 13 arma&Sonfqkawmif; yXemjyKav.? xm0&bk&m;onf arma&Sawmif;av#muf aompum;twkdif;jyKawmfrlojzifh/ bm;wdk@onf tdrfrsm;/ &Gmrsm;/ v,fjyifrsm;wdk@wGifao=u.? 14 taoaumifwdk@ukd pkyHkI xm;ojzifh wjynfvHk;eHav.? 15zga&mrif;vnf;/ oufom&a=umif;udk odjrifaomtcg/ xm0&bk&m; rdef@awmf rlonftwkdif;/ ESvHk;ckdifrmI olwdk@pum;udk em;raxmifbJaejyefav.? 16 wzefxm0&bk&m;onf arma&Stm; rdef@awmfrlonfum;/ tJ*kwWKjynfwa&SmufvHk;Y &Sdaom ajrr_ef@ onf jcifaumifjzpfapjcif;iSg/ tm±kefonf vHSwHudkudkifvsuf vufudkqef@I/ ajrr_ef@udk±kdufapjcif;iSg ajymavmh [krdef@awmfrlonftwkdif;/ 17tm±kefonf vSHwHudkudkifvsuf vufudkqef@I ajrr_ef@udk±kdufav.? ajrr_ef@onf vnf;vlY‚if;/ wd&p>mefY‚if; jcifaumifjzpfav.? tJ*kwWKjynfwa&SmufvHk;Y ajrr_ef@&Sdor#onf jcifaumif jzpfav.? 180dZ…mq&mwdk@vnf;/ jcifaumifwdk@udkjzpfapjcif;iSg 0dZ…mtwwftm;jzifh xkdtwljyKIrwwfEkdif=u? odk@jzpfI vlwdk@ESihf wd&p>mefwdk@Y jcifaumifwdk@onf &Sd=u.? 19xkdtcg 0dZ…mq&mwdk@u/ Ttr_onf bk&m;ocif. wefckd;a=umifhjzpfonf[k zga&mbk&iftm; av#muf=um;=u.? odk@aomfvnf; xm0&bk&m;rdef@awmfrlonf twkdif;/ zga&mbk&ifonf ESvHk;ckdifrmI olwdk@pum;udk em;raxmifbJaejyefav.? 20 xm0&bk&m;uvnf;/ oifonf eHeufapmapmxavmh? a&qdyfodk@xGufoGm;aom zma&mbk&if a&S@rSm&yfI xm0&bk&m;u/ ig.vlwdk@onf ightm;0wfjyKrnfta=umif;/ olwdk@udkv$wfavmh? 21rv$wfbJaev#if oifESifh oif.u|efrsm;/ vlrsm;/ tdrfrsm;xJodk@ ,if&Jwdk@udk igapv$wfojzifh tJ*kwWKvlwdk@ aeaomtdrf/ &yfaomajronf ,if&JESifhtjynfh &Sd&vdrfhrnf? 22igonf ajr}uD;tv,fY xm0&bk&m; jzpfa=umif;udk oifodapjcif;iSg ig.vlwdk@ae&m a*g&Sifjynfudk xdkae@Y igjcm;em;apI/ xdkjynfY ,if&Jr&Sd&? 23xdkodk@ ig.vlwdk@ESifh oif.vlwdk@udk igjcm;em;aprnf? eufjzefae@Y xdkedrdwfxif&Sm;vdrfhrnf[k rdef@awmf rla=umif;udk ajymavmh[k arma&Stm;rdef@awmfrl.? 24xdkodk@ xm0&bk&m;jyKawmfrlojzifh/ tvGef=urf;wrf; aom ,if&Jwdk@onf/ zma&mbk&iftdrf tp&Sdaom ol.u|efwdk@tdrf/ tJ*kwWKjynfwa&SmufvHk;Y a&mufvmI/xdk,if&Jwdk@a=umifh tJ*kwWKjynfysufav.? 25 xkdtcg/ zga&mbk&ifonf arma&SESihf tm±kefudk ac:+yD;v#if/ oifwdk@onf TjynfYoifwdk@. bk&m; ociftm; ,ZfylaZmfoGm;=uavmh[krdef@awmfrlaomf/ 26arma&Su xkdokd@rjyKoifh? jyKv#if tJ*kwWKvlwdk@. &GH&SmbG,faomt&mudktu|Ekfyfwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;tm; ,ZfylaZmf&ygrnf? tJ*kwWKvlwdk@. &GH&SmbG,f aomt&mudk olwdk@rsufarSmufY ,ZfylaZmfv#if/ olwdk@onf tu|Ekfyfwdk@udkcJESihf ypf=uygvdrfhrnf r[kwfavmh? 27odk@jzpfI awmY oHk;&ufc&D;oGm;I tu|Ekfyfwdk@ bk&m;ocif xm0&bk&m; rdef@awmfrl onftwkdif; ,ZfylaZmf =uygrnf[k av#mufqdk.? 28 zga&mbk&ifuvnf;/ oifwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;tm;/ awmY ,ZfylaZmf rnfta=umif;/ oGm;&aomtcGifhudk igay;rnf? odk@&mwGif ra0;roGm;&=u? ightbkd;awmif;yef;avmh[k rdef@awmfrl.? 29 arma&Suvnf;/ tu|Ekfyfonf udk,fawmfxHrS xGufoGm;I ,if&Jwdk@onf zga&mbk&ifESihf ol.u|efrsm;/ vlrsm;xHrS/ eufjzefae@oGm;rnf ta=umif; xm0&bk&m;udk awmif;yefygrnf? odk@&mwGif Áoa& vvlwdk@onf xm0&bk&m;tm; ,ZfrylaZmf &rnfta=umif;/ aemufwzef qD;wm;I vSnhfpm;awmfrrlygESihf [kav#muf+yD;v#if/ 30zga&mbk&ifxHrS xGufoGm;I xm0&bk&m;udk awmif;yefav.? 31xm0&bk&m;onf vnf;/ arma&Spum;ukdem;axmifI ,if&Jwdk@udk zga&mbk&ifESifh

ol.u|efrsm;/ vlrsm;xHrSm waumifr# rusefap jcif;iSg y,f&Sm;awmfrl.? 32xkdtcgYvnf;/ zga&mbk&ifonf ESvHk;ckdifrmjyefI/ Áoa&vvlwkd@udk rv$wfapbJ aeav.? 9 1 xm0&bk&m;uvnf;/ oifonfzga&mbk&ifxHodk@0ifI ig.vlwdk@onf ightm;0wfjyKrnf ta=umif;/ olwdk@udkv$wfavmh? 2rv$wfbl;[kjiif;I qD;wm;ao;v#if/ 3xm0&bk&m;vufawmfonf v,fjyifY&Sdaom wd&p>mef/ jrif;/ jrnf;/ ukvm;tkyf/ odk;/ EGm;wdk@tay:Y a&mufI tvGefjyif;pGmaom a&m*gpJGvdrfhrnf? 4xm0& bk&m;onf/ Áoa&vvlwdk@. wd&p>mefESihf tJ*kwWKvlwdk@. wd&p>mefudk jcm;em;apojzifh/ Áoa&vtrsKd;om; ydkifaomwd&p>mefwaumifr#rao&? 5eufjzefae@/ tJ*kwWKjynfY xkdtr_udkxm0&bk&m;jyKawmfrlrnf[k rSefaom tcsdefudk csdef;csufawmfrl+yD[k a[jAJvlwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;rdef@awmfrlonf ta=umif;udkajymavmh [k arma&Stm; rdef@awmfrl.? 6 eufjzefae@Y xkdtr_udk jyKawmfrlojzifh/ tJ*kwWKvlwdk@. wd&p>meftrsKd;rsKd; ao=u .? Áoa&vvlwdk@. wd&p>mefwaumifr#rao? 7zga&mbk&ifonf vludkapv$wfI/ Áoa&vtrsKd;om; wdk@. wd&p>mefwaumifr# raoa=umif;udk od&.? odk@aomfvnf; ESvHk;ckdifrmjyefI/ Áoa&vvlwdk@udk rv$wf bJaeav.? 8 xm0&bk&m;uvnf;/ rD;zkdxJujym;udk vufESifh ,lI arma&Sonf zga&mbk&ifa&S@Y rdkCf;aumif; uifodk@ypfv$ifhap? 9xkdjymonf tJ*kwWKjynf wa&SmufvHk;Y ESH@jym;aom tr_ef@jzpfI/ jynfwa&SmufvHk;wGif vlESihf wd&p>mefwdk@Y tcJtusdwfjynfhaom temqdk;jzpfvdrfhrnf[k arma&SESihf tm±kefwdk@tm; rdef@awmfrlonftwdkif;/ 10olwdk@onf rD;zdkxJujymudk,lI/ zga&mbk&ifa&S@rSm&yfvsuf/ arma&Sonf rdkCf;aumif;uifodk@ypfv$ifhojzifh/ xkdjymonfvlESihf wd&p>mefwdk@Y tcJtusdwfjynfhaom temqdk;jzpfav.? 110dZ…mq&mwdk@onf temqdka=umifh/ arma&Sa&S@Y r&yfraeEkdif? xkdtemqdk;onf 0dZ…mq&mwdkY‚if;/ tJ*kwWKvltaygif;wdk@Y‚if; pJGownf;? 12xm0& bk&m;onf zga&mbk&if. ESvHk;udk ckdifrmapawmfrl onfjzpfI/ arma&Stm;rdef@awmfrlonftwkdif;/ olwdk@pum; udkem;raxmifbJaeav.? 13 wzefxm0&bk&m;u/ eHeufapmapmxI/ zga&mbk&ifa&S@rSm&yfvsuf/ a[jAJvlwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;u/ ig.vlwdk@onf ightm;0wfjyKrnfta=umif;/ oGm;&aomtcGihfudk ay;avmh? 14odk@r[kwf ,ckumvtcg oif.ESvHk;udk‚if;/ oif.u|efrsm;/ vlrsm;Y‚if;/ ig.ab;'%f tvHk;pHkwdk@udk oifha&mufaprnf? ajr}uD;wa&SmufvHk;Y iguJhokd@aomolr&Sda=umif;udk oifonf od&vdrfhrnf? 15ighvufudk igqef@IoifESihf oif.vlwdk@udk umvejzihf '%fcwfrnf? oifhudkvnf; 16 ajr}uD;ay:uokwfoify,f&Sif;rnf? tu,fpifppf ighwefckd;udkoifY igjyjcif;iSg‚if;/ ighemrudkajr}uD;wjyifvHk;wGif ausmfapmapjcif;iSg‚if;/ oifhudkig csD;ajr‡mufcJh+yD? 17oifonf ig.vlwdk@udkrv$wfbJ/ olwdk@udkapmfum;ao;oavm? 18=unfh±_avmh? tJ*kwWKjynfwnfonfum vrSpI ,ckwdkifatmif r&Gmbl;aomtvGef}uD;pGmaom rdkCf;oD;&Gmjcif;udk emufjzefae@ TtcsdefY igjzpfap rnf? 19xkda=umifh ,ckapv$wfI/ v,fjyifY&Sdaom wd&p>mefrsm;ESihf &Sdavor#wdk@udk odrf;,lavmh? tdrfodk@ raqmifvsif/ v,fjyifY awG@or#aomvlESihf wd&p>mefwdk@tay:rSm rdkCf;oD;usI/ olwdk@onf ao=uvdrfhrnf ta=umif;udk ajymavmh[k arma&Stm;rdef@awmfrl.? 20xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfudk a=umuf&G@Haom zga&mbk&if. u|efwdk@onf/ rdrdu|efrdrdwd&p>mefwdk@udk tdrfodk@ ajy;ap=u.? 21xm0&bk&m;. E_wfuywfawmf udkyrm%rjyKaom olwdk@onf/ rdrdu|ef/ rdrdwd&p>mefwdk@udk v,fjyifY xm;=u.?

xm0&bk&m;uvnf;/ tJ*kwWKjynf wa&SmufvHk;Y vlwdk@tay:rSm‚if;/ wd&p>mefrsm; tay:rSm‚if;/ v,fjyifY&Sdavor#aomtyifrsm; ay:rSm‚if;/ rdkCf;oD;&Gmapjcif;iSg/ 23 oif.vufudkrkdCf;aumif;uifodk@ qef@ avmh[karma&Stm; rdef@awmfrl.? arma&Sonf rdrdvSHwHudk rdkCf;aumif;uifodk@ qef@I/ xm0&bk&m;onf rdkCf;}udK;ESihf rdkCf;oD;udkv$wfawmfrl.? rD;onfvnf; ajray:rSm ajy;av.? xkdodk@xm0&bk&m;onf/ tJ*kwWK jynfY rdkCf;oD;&Gmapawmfrlojzifh/ 24 tJ*kwWKjynfwnfaxmifonf umvrSpI wcgr#rjzpfbl;aom rdkCf;oD;/ rD;ESihfa&mI tvGefjyif;xefpGmaom rdkCf;oD;jzpfav.? 25tJ*kwWKjynfwa&SmufvHk;Y/ v,fjyifrSm &Sdor#aom vlESifh wd&p>mefrsm;/ jrufyifrsm;/ opfyifrsm;wdk@udk rdkCf;oD; xdav.? 26odk@&mwGif Áoa&v trsKd;om;ae&m a*g&SifjynfYrdkCf;oD;rusr&Gm? 27 xkdtcg zga&mbk&ifonf vludkapvGwfI/ arma&SESifh tm±kefudkac:+yD;v#if/ Ttr_YigjypfrSm;+yD? xm0&bk&m;onf ajzmifhrwfawmfrl.? igESihf ig.vlwdk@onf tjypfrsm;yg.? 28 wefyg+yD? tm}uD;aom rdkCf;}udK; ESifh rdkCf;oD;pJrnfta=umif;/ xm0&bk&m;udkawmif;yefyg? oifwdk@udk igrqD;rwm; tvsiftjrefv$wfrnf[k qdkav.? 29arma&Suvnf;/ +rdK@xJu u|EkfyfxGufoGm;aomtcg/ xm0&bk&m; a&S@awmfY u|Ekfyfvuf0g;wdk@udk jzef@ygrnf? xm0&bk&m;onf ajr}uD;udk tpdk;&awmfrla=umif;udk udk,fawmfodapjcif;iSg rdkCf;}udK;pJvdrfhrnf? rdkCf;oD;vnf;rusr&Gm&? 30 odk@aomfvnf; udk,fawmfESihf udk,fawmf. u|efwdk@onf/ xm0&t&Sifbk&m;ocif udkra=umufao;a=umif;udk tu|Efkyfodygonf[k av#mufqdk.? 31ykdufqefyif/ rka,myifudk rkdCf;oD;xd.? rka,myifonf toD;tESHESihf jynfhpHk+yD? ydkufqHyifvnf; toD;rSnfh+yD? 32*sKHpyg;/ aumufpyg;yifudkum;/ rxd? xkdtyifwdk@onf rayguf=uao;? 33arma&Sonf zga&mbk&ifxHrS xGufI+rdK@jyifodk@oGm;+yD;v#if/ xm0&bk&m; awmfY vuf0g;wdk@udk jzef@ojzifh/ rdkCf;}udK;ESifh rdkCf;oD;pJav.? ajr}uD;ay:Yvnf; rdkCf;r&Gm? 34xkdodk@rdkCf;r&GmI rdkCf;oD;ESifh rdkCf;}udK; pJonfudk zga&mbk&ifjrifv#if/ wzefjypfrSm;I/ u|efrsm;ESihf tuG ESvHk;ckdifrmvsufae.? 35xkdodk@zga&m bk&ifonf ESvHk;ckdifrmonfjzpfI/ arma&SY xm0&bk&m;rdef@awmfrlonftwdkif;/ Áoa&vtrsKd; om;wdk@ukd rv$wfbJaejyefownf;? 10 1 wzefxm0&bk&m;u/ oifonfzga&mbk&ifxHodk@0ifavmh? igonfTedrdwfwdk@udk ola&S@Y jyjcif;iSg‚if;/ 2tJ*kwWKjynfY igjyKaomtr_/ tJ*kwWKvlwdk@wGif igjyaomedrdwfwdk@udk/ oif.om;ajrwdk@tm; =um;ajymojzihf/ igonf xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk oifwdk@odapjcif;iSg‚if;/ ol.ESvHk;/ ol.u|efwdk@ESvHk;udk igcdkifrmap+yD[k arma&Stm; rdef@awmfrl.? 3arma&SESifh tm±kefwdk@onf/ zga&mbk&ifxHodk@ 0if+yD;v#if/ a[+AJvlwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;u/ oifonf igha&S@rSm udk,fudkudk,frESdrfhcsbJ tb,fr#umv ywfvHk; aevdrfhrnfenf;? ig. vlwdk@onf ightm;0wfjyKrnfta=umif;/ oGm;&aomtcGifhudk ay;avmh? 4odk@r[kyf ig.vlwdk@udk rv$wfbJ aev#if/ =unfh±_avmh? usdKif;aumifwdk@udk oif.jynfodk@ eufjzefig aqmifcJhrnf? 5ajrrxifay:Edkifatmif olwdk@onf ajrrsufESmudk zHk;v$rf;=uvdrfhrnf? rdkCf;oD;rzsuf/ oifwdk@Y usefºuGif;ao;or#udk‚if;/ oifwdk@tbdk@ ajrYaygufor#aom tyifwdk@udk‚if; pm;=uvdrfhrnf? 6oif. bdk;ab;wdk@onf ajray:rSmjzpfonf umvrSpI/ ,ae@wdkifatmif rjrifbl;ouJhodk@/ oif.tdrfrsm;/ oif.u|efwdk@tdrfrsm;/ tJ*kwWKvltaygif; [email protected];udk jznfh=uvdrfhrnf[k qdk+yD;v#if/ vSnfhI zma&mbk&ifxHrS xGufoGm;av.? 22

zma&mbk&if. u|efwdk@uvnf;/ Tvlonf igwdk@udktb,fr#umvywfvHk; aESmuf&Sufygvdrfh rnfenf;? xdkolwdk@onf [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;tm; 0wfjyKrnfta=umif; tcGifhay;awmfrlyg? tJ*kwWKjynfysufa=umif;udk odawmfrrlao;oavm[k av#muf=uv#if/ 8 arma&SESifhtm±kefudkwzef zma&m bk&ifxHodk@oGif;jyefI/ [email protected]&m;ocifxm0&bk&m;tm; 0wfjyKjcif;iSg oGm;=uavmh? odk@&mwGif oGm;& aomolwdk@onf tb,folenf;[kar;v#if/ 9arma&Su/ tu|Ekfyfwdk@onf oli,f/ oltdk/ om;orD;/ odk;/ EGm;yg vsufoGm;ygrnf? ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;a&S@awmfY yGJcH&rnf[k jyefqdkavaomf/ 10zma&mrif;u oifwdk@onf oli,frsm;udk igv$wfonftwdkif;/ xm0&bk&m;onf oifwdk@Y&Sdapaom? owdjyK/ raumif;aom 11 t}uHudk}uH=uonfwum;? xdkodk@jzpf&m? t&ifawmif;av#mufonftwdkif;/ a,mufsm;jzpfaom olwdk@omoGm;I xm0&bk&m;tm; 0wfjyK=u[k rdef@awmfrlojzifh/ olwdk@udk txHawmfrSESif=u av.? 12 xm0&bk&m;uvnf;/ usdKif;wdk@onf tJ*kwWKjynfodk@ a&mufvmI rkdCf;oD;rzsuf/ ajray:rSm usef&pfaom tyif&Sdor#wdk@udk pm;apjcif;iSg/ tJ*kwWKjynftay:rSm vufudkqef@avmh[k arma&Stm; rdef@awmf rlonftwdkif;/ 13arma&Sonf rdrdvSHwHudk tJ*kwWKjynftay:rSm qef@ojzihf/ xdkae@ESifh xdknOfhywfvHk;/ ta&S@av udkajray:rSm xm0&bk&m; vmapawmfrlI/ eHeufa&mufrS ta&S@avonf usdKif;wdk@udkaqmifcJhav.? 14xdkusdKif;wdk@onf tJ*kwWKjynfudkv$rf;rdk;I/ jynfe,fedrdwf&Sdor#tay:rSm em;ojzifhtvGefrsm;jym;=u.? xdkodk@aomusdKif;wdk@onf a&S;urjzpfpzl;/ aemufYvnf; rjzpf&vwHh? 15 ajrrnf;onfwdkifatmif ajrwjyif vHk;udkzHk;tkyfI wjynfvHk;wGif jrufyif&Sdor# rdkCf;oD;ESifhvGwfaom opfoD;&Sdor#udk pm;=uojzifh/ tJJ*kwWKjynf wav#mufvHk;wGif opfyifjrufyifwdk@Y pdrf;aomt&m wpHkwckr#rusef&pf? 16 xdktcg zma&mbk&ifonf arma&SESifhtm±kefudk tv#iftjrefac:I/ [email protected]&m;ocif xm0& bk&m;udk‚if;/ oifwdk@udk‚if; igjypfrSm;yg+yD? 17odk@jzpfI onfwcgightjypfudkonf;cHygavmh? oifwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf/ Taoab;wckudkom igrSy,f&Sm;ygrnfta=umif; awmif;yefyg.[k qdkonf&Sdaomf/ 18arma&Sonf txHawmfrSxGufI/ xm0&bk&m;udk awmif;yefav.? 19xm0&bk&m;onf tm;}uD;aom taemufavudk v$wfawmfrlojzifh/ xdkavonf usdKif;wdk@udkaqmifoGm;I {'Hkyifv,fY csypfav.? tJ*kwWKjynfwa&SmufvHk;Y 20 usdKif;waumifrSrusef&pf? odk@aomfvnf;/ xm0&bk&m;onf zma&mbk&if. ESvHk;udk cdkifrm apawmfrlojzifh/ olonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@udk rv$wfbJaejyefav.? 21 wzef xm0&bk&m;u/ tJ*kwWKjynfwa&SmufvHk;Y arSmifrdkufomrnr[kwf/ prf;oyfIawG@&aom arSmifrdkufjzpfapjcif;iSg/ oif.vufudk rdkCf;aumif;uifodk@ qef@avmh[k arma&Stm;rdef@awmfrlonf twdkif;/ 22arma&Sonf rddrdvufudk rdkCf;aumif;uifodk@qef@I/ 23 tJ*kwWKjynfwa&SmufvHk;Y xlxyfaomarSmifrdkufonf oHk;&ufywfvHk;jzpfav.? xdktcg wa,mufudkwa,muf rjrifEdkif=u? oHk;&ufywfvHk; tb,folr# rdrdae&mrS rx&=u? odk@&mwGif Áoa&vtrsdK;om;taygif;wdk@onf/ rdrdwdk@ae&mY tvif;udk&=u.? 24 xdktcg zma&mbk&ifonf arma&SESifhtm±kefudkac:I xm0&bk&m;tm; 0wfjyKjcif;iSgoGm;=uavmh? odk@&mwGif odk;EGm;rsm;udk xm;cJh=uap? oli,frsm;udk ac: =uap[k rdef@awmfrl.? 25arma&Suvnf;/ u|Efkyfwdk@ bk&m;ocif xm0&bk&m;tm; ,ZfylaZmfp&mbdk@ 26 ,Zfaumifrsm;/ rD;±_d@&mylaZmfouUmrsm;udk udk,fawmf ay;&rnf? u|Efkyfwdk@onf wd&p>mefrsm;udkaqmifoGm;&rnf? waumifr#rusef&pf&? ta=umif;rlum;/ olwdk@xu J 7

u|Efkyfwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;tm; 0wfjyKp&mbdk@ a&G;,l&rnf? xm0&bk&m;tm; tb,f rnfaomtaumifESifh 0wfjyK&rnfudk xdkt&yfodk@ra&mufrDS rodyg[kqdkav aomf/ 27xm0&bk&m;onf zma&mbk&if. ESvHk;udk cdkifrmapawmfrlojzifh/ olonf Áoa&vtrsdK;om; wdk@udk rv$wf? 28 arma&Sudkvnf;/ ighxHrSxGufoGm;avmh? aemufwzef ighrsufESmudkrjrifatmif owdjyKavmh? 29 ighrsufESmudkjrifaomae@Y aornf[krdef@awmfrl.? arma&Suvnf;/ rdef@awmfrlcsufonf avsmufywfyg.? rsufESmawmfudk aemufwzef rjrifyg[k av#mufqdk.? 11 1 xdktcg xm0&bk&m;u/ zma&mbk&ifESifh tJ*kwWKjynftay:rSm ab;wyg;udk iga&mufapOD;rnf? xdkaemuf oifwdk@udk v$wfvdrfhrnf? v$wfaomtcgYvnf;/ tu,fI oifwdk@udk w+ydKifeufESifvdrfhrnf? 2Áoa&vvl a,mufsm;onf/ tdrfeD;csif;a,mufsm;Y‚if;/ rdef;ronf tdrfeD;csif;rdef;rY‚if;/ aiGwefqm/ a&$wefqm/ t0wfwefqmwdk@udk awmif;apjcif;iSg/ vlrsm;wdk@tm; ajymavmh[k arma&Stm; rdef@awmfrl.? 3olwdk@awmif;onftwdkif; tJ*kwWKvlwdk@onf ay;csifaomapwempdwfudk xm0&bk&m;jzpfapawmfrl.? arma&Sonfvnf;/ tJ*kwWKjynfwGif zma&mbk&if.u|efrsm;/ vlrsm;a&S@Y }uD;pGmaomtoa& &Sdav.? 4 xdktcg arma&Su/ xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ oef;acgiftcsdefY tJ*kwWKjynftv,fodk@ igxGufoGm;rnf? 5eef;xdkifaomzma&mbk&if. om;OD;rSpI/ }udwfqHkaemufY xdkifaomu|efr.om;OD; wdkifatmif/ tJ*kwWKjynfY &Sdor#aom om;OD;wdk@ESifh wd&p>mefwdk@. om;OD;&Sdor#wdk@onf ao=uvdrfhrnf? 6tJ*kwWKjynfwa&SmufvHk;wGif/ a&S;umvY rjzpfpzl;aom aemifumYvnf; rjzpfvwHhaom }uD;pGmaom idkaºuG;jcif; jzpf&vdrfhrnf? 7odk@&mwGif xm0&bk&m;onf/ tJ*kwWKvlwdk@ESifh Áoa&vvlwdk@udk jcm;em; apawmfrla=umif;udk oifwdk@odapjcif;iSg/ Áoa&vvl wpHkwa,mufudk acG;waumifr# r[def;&[k rdef@awmfrl.? 8udk,fawmf.u|efjzpfaom Tvltaygif;wdk@onfvnf; u|EfkyfxHodk@vmI jyyf0yfvsuf xGufoGm;yg? udk,fawmfESifh udk,fawmfaemufY vdkufaomoltaygif;wdk@ xGufoGm;=uyg[k ajymqdk+yD;rS u|Efkyf xGufoGm;ygrnf[k av#mufqdkojzihf/ trsufxGufI zma&mbk&ifxHrS xGufoGm;av.? 9 xm0&bk&m;uvnf;/ tHhbG,faomtr_awmfwdk@onf tJ*kwWKjynfY rsm;jym;rnfta=umif;/ zma&mbk&ifonf [email protected];udk em;raxmifbJaevdrfhrnf[k arma&Stm; rdef@awmfrlonftwdkif;/ 10 arma&SESifh tm±kefwdk@onf zma&mbk&ifa&S@rSm TtHhbG,faomtr_ tvHk;pHkwdk@udk jyKaomfvnf;/ xm0& bk&m;onf zma&mbk&if. ESvHk;udk cdkifrmapawmfrlojzifh/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@udk jynfawmfrS xGufoGm; &aomtcGifhudk ray;bJaeownf;? 12 1 xm0&bk&m;onf tJ*kwWKjynfY arma&SESifh tm±kefwdk@tm; rdef@awmfrlonfum;/ 2Tvonf oifwdk@Y vOD;wnf;[laom ESpfpOfwGif yXrvjzpf&rnf? 3oifwdk@onf Áoa&vtrsdK; y&dowftaygif; wdk@udk rSmxm;&aom pum;[lrlum;/ Tvq,f&ufae@Y oifwdk@&Sdor#onf/ rdrdtdrfaxmif toD;toD; twdkif; wtdrfaxmifv#if odk;oi,fwaumifpD ,l&rnf? 4 tdrfaxmifi,fI odk;oi,fwaumifESifh twefv#if/ eD;pyfaom tdrfeD;csif;ESifhpyfbufI vlrnfr#&Sdonf[k a&wGuf+yD;v#if/ waumifudk pm;avmufaomolrsm; udkaxmufI odk;oi,fwaumifudk,l&rnf? 5odk;oi,fjzpfap/ qdwfoi,fjzpfap/ oifwdk@,laom taumifonf tjypfryg/ tcgrvnfaom txD;jzpf&rnf? 6xdkodk;oi,fwdk@udk/ xdkvq,fav;&uf wdkifatmif

apmifhxm;+yD;rS/ nOD;tcsdefY Áoa&vtrsKd;tpnf;ta0; y&dowftaygif; wdk@onf owf&=urnf? 7 odk;oi,f. tom;udkpm;&aomtdrf. wHcg;xkyfESihf wHcg;wdkifESpfbufY/ odk;oi,f.taoG;udk,lI xkd;&rnf? 8tom;udkrD;ESihfuif;+yD;rS/ xkdnOfhjcif;wGif waq;rygaomrkef@/ cg;aom[if;oD;[if;&GufESihf pm;&rnf? 9tom;pdrf;onfjzpfap/ a&ESihfjyKwfonfjzpfaprpm;&? acgif;/ ajcaxmuf/ tonf;/ ESvHk;ponfwdk@ESifhwuG rD;uif+yD;rS pm;&rnf? 10eHeufwdkifatmif xkdtom;udk rºuGif;ap&? tenf;i,fºuGif;v#if rD;ESihf ±_d@&rnf? 11tb,fodk@ pm;&rnfenf;[lrlum;/ cg;pnf;udkpnf;vsuf/ ajceif;udkpD;vsuf/ awmifa0;udkudkifvsuf/ tv#iftjref pm;& rnf? xm0&bk&m;. yocgjzpfownf;? 12 ta=umif;rlum;/ ,ae@nOfhwGif tJ*kwWKjynfudkigonf xkwfcsif; cyfoGm;I/ tJ*kwWKjynfY&Sdaom vlwdk@. om;OD;rsm;ESihf wd&p>mefwdk@. om;OD;rsm;taygif;wdk@udk '%fcwfI/ tJ*kwWKjynf. bk&m;wdk@udk w&m;pD&if rnf? igonf xm0&bk&m;jzpf.? 13okd;oi,f. taoG;onf oifwdk@ ae&mtdrfY oifwdk@. vuQ%m oufaojzpfI/ xkdtaoG;udk igjrifaomtcg/ oifwdk@udk igvGefoGm;rnf? xkdodk@tJ*kwWKjynfudk igonf'%fcwfaomtcg/ zsufqD;jcif;ab;Oy'fonf oifwdk@udk roifhra&muf&? 14Tae@ &ufonfvnf; oifwdk@atmufarhp&mbkd@jzpfI/ [email protected];tpOftqufrjywf Tae@&ufY xm0&bk&m; tm; yJGcH&=urnf? ynwfawmf&SdonfjzpfI/ xdkyGJudk tpOft+rJcH&=urnf? 15 ckepf&ufywfvHk; waq;rygaom rkef@udk pm;&rnf? yXrae@&ufY waq;udktdrfrsm;rS y,f&rnf? yXrae@rSpI ckepf&ufae@wdkifatmif/ waq;ygaomrkef@udk pm;aomolrnfonfum;/ Áoa&v trsKd;rS y,f&Sif;jcif;udk cH&rnf? 16yXrae@Y‚if;/ ckepf&ufae@Y‚if;/ "rRpnf;a0;jcif;udk jyK&rnf? xkdae@&ufY vlwdkif;pm;jcif;udpPESihf qkdifaom tvkyftaqmifrSwyg; 17 xkdtZkryGJukd cH&aomta=umif;[lrlum;/ xkdae@&ufY tjcm;aomtvkyfudkrvkyfraqmif&? oifwdk@Akdvfajcrsm;udk/ tJ*kwWKjynfxJu igE_wfaqmifonfjzpfI/ xkdta=umif;a=umifh ynwfawmf&Sdonftwkdif;/ oifwdk@. trsKd;tpOftqufrjywf xkdae@&ufudk tjrJapmifh &=urnf? 18 yXrvq,fav;&ufae@ nOD;rSpI ESpfq,fw&ufae@ nOD;wdkifatmif/ oifwdk@onf waq;ryg aomrkef@udkpm;&=urnf? 19ckepf&ufywfvHk; oifwkd@tdrfrsm;Y waq;r&Sd&? waq;ygaom rkef@udkpm;aomol rnfonfum;/ wu|ef;wEkdifiHom;jzpfap/ jynfom;jzpfap/ 20 Áoa&vtrsKd;y&dowfrS y,f&Sif;jcif;udk cH&rnf? oifwdk@ae@&mt&yf&yfwdk@Y waq;ygaomrkef@udk rpm;&? waq;rygaomrkef@udkompm;&rnf [krdef@awmfrl.? 21 xkdtcg arma&Sonf Áoa&vtrsKd;touf}uD;ol taygif;wdk@udkac:I/ oifwdk@onftdrfaxmif rsm; toD;toD;udk,fpDudk,fpD odk;oi,fwdk@udk ,lI yocgyJGwdk@ owf=uavmh? 22 [k\kyfyifnGef@ wpnf;ukd ,lI tifwHkY xnfhaomtaoG;xJrSm epf+yD;v#if/ wHcg;xkyfwHcg;wdkif ESpfbufwdk@udk xkd;okwf=uavmh? xkdaemufrS eHeufwdkifatmif tb,folr# rdrdtdrfwHcg;jyifodk@ rxGufroGm;&? 23ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;onf tJ*kwWKvlwdk@udk '%fcwfjcif;iSg xkwfcsif;cwfoGm;awmfrlrnf? wHcg;xkyfESihf wHcg;wdkif ESpfbufY&Sdaom taoG;udkjrifaomtcg/ xm0&bk&m;onf wHcg;udkvGefoGm;awmfrlrnf? zsufqD;aom olonf oifwdk@udk '%fcwfjcif;iSg/ tdrfxJodk@0if&aomtcGifhudk ay;awmfrrl? 24oifwdk@ESifhoifwdk@. om;rsm;Y ynwfawmf&SdonfjzpfI/ 25 Ttr_udktpOftjrJ apmifh&=urnf? *wdawmf&Sdonftwkdif;/ xm0&bk&m; ay;awmfrlvwHhaomjynfokd@ oifwdk@onf a&muf=uaomtcg T0wfudkjyK&rnf? 26 [email protected];ajr;wdk@u/ T0wfudkjyKI tb,fodk@qdkvdkoenf;[k ar;jref;=uv#if/ 27 xm0&bk&m;onf tJ*kwWKvlwdk@udk '%fcwfI/ igwdk@tdrfrsm;udk csrf;omay;awmfrlaomtcg

tJ*kwWKjynfY Áoa&v trsdK;om;wdk@. tdrfrsm;udk vGefoGm;awmfrlaom xm0&bk&m;. yocg,Zfjzpfownf; [kjyefajym&=u rnf[k arma&Sqdk+yD;v#if/ xkdolwdk@onf 28 OD;nGwfcsIudk;uG,f=u.? xkdokd@arma&SESifh tm±kefwdk@udk xm0&bk&m;rSmxm;awmfrlonf twkdif;/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf jyK=u.? 29 oef;acgif;tcsdefY/ xm0&bk&m;onf eef;xkdifaom zga&mbk&if. om;OD;rSpI axmifxJrSm tcsKyfcH&aomol. om;OD;wdkifatmif/ tJ*kwWKjynfY om;OD;&Sdor#ukd‚if;/ wd&p>[email protected];OD;&Sdor#udk‚if; '%fcwfawmfrl.? 30xkdnOfhwGif/ zga&mbk&ifESifh ol.u|efrsm;/ tJ*kwWKvlrsm;wdk@onf x=uI/ taoaumif uif;aomtdrfwtdrfr#r&Sdaoma=umifh/ 31 tJ*kwWKjynfY}uD;pGmaom idkaºuG;jcif;jzpfav.? xkdnOfhjcif;wGif arma&SESifh tm±kefudk ac:awmfrlv#if/ oifwdk@rSpI Áoa&vtrsKd;om;wdk@/ xIigv h lpkxJu xGufoGm;=u avmh? oifwdk@ awmif;onftwkdif; xm0&bk&m;tm;oGm;I 0wfjyK=uavmh? 32oifwdk@awmif;onftwkdif; odk;EGm; rsm;udk,lI oGm;=uavmh? ighudkvnf; aumif;}uD;ay;=uavmh[k rdef@awmfrl.? 33tJ*kwWKvlwdk@ uvnf;/ igwdk@&Sdor#onf taoaumifjzpf=u+yD[k qdkvsuf/ Áoa&vvlwdk@udk tJ*kwWKjynfxJu tvsiftjrefv$wfjcif;iSg usyfusyfE_d;aqmf=u.? 34xkdvlwdk@onf waq;ra&mao;aom rkef@pdrf;udk,lI rkef@e,faomcGufwdk@udkvnf; t0wfESihf wuGxkyfI xrf;=u.? 35arma&SpD&ifonftwdkif;/ Áoa&v trsKd;om;wdk@onf aiGwefqm/ a&$wefqm/ t0wfwefqmrsm;udk tJ*kwWKvlwdk@Yawmif;=u.? 36 awmif;onftwkdif;vnf;/ ay;csifaomapwempdwfudk tJ*kwWKvlwdk@tm; xm0&bk&m;ay;awmfrlojzifh/ tJ*kwWKvlwdk@. OpPmrsm;udk vk,l=u.? 37 Áoa&vtrsKd;om;rdef;rESihf oli,fudkrqdkbJ/ a,mufsm;ta&twGuf tm;jzifh ajcmufodef;cef@ r#&Sd aomolwdk@onf/ &mrouf+rdK@rS xGufI okukwft&yfodk@c&D;oGm;=u.? 38 trsKd;rsKd;aom vltrsm; wdk@onfvnf;/ okd;EGm;tp&Sdaom rsm;pGmaom wd&p>mefwdk@ESihfwuG 39 vkduf=u.? waq;ra&mbJ tJ*kwWKjynfrS aqmifcJhaom rkef@pdrf;udk,lI/ waq;rygaomrkef@udkzkwf&=u.? ta=umif;rlum;/ tJ*kwWKjynfY rE$Jrzihf tESifcH&aoma=umifh/ udk,fpm;p&mudk rjyifrSD=u? 40 Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf tJ*kwWKjynfY {nfonfjzpfI/ wnfae=uaom 41 umvESpfaygif;av; &moHk;q,f jzpfownf;? tESpfav;&moHk;q,f aphaomae@jcif;wGif/ xm0&bk&m;. Akdvfajctaygif; wdk@onf/ tJ*kwWKjynfrS xGufoGm;=u.? 42tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifawmfrlaom twGufa=umifh/ xkdae@nOfhudk txl;ojzihf xm0&bk&m;Y apmifhp&maumif;.? Áoa&vtrsKd;om;wdk@. trsKd;tpOf tqufrjywfapmifh&aom xm0&bk&m;. nOfhum;/ TonfnOfhaywnf;? 43 yocgyGJw&m;[lrlum;/ wyg;trsKd;om;rpm;&? 44okd@&mwGif aiGESihf0,faom u|efonf ta&zsm;vSD; r*Fvmudk cH+yD;v#if pm;&.? 45wu|ef;wEkdifiHom;jzpfap/ tcpm;aomu|efjzpfap/ rpm;&? 46wtdrfwnf;Y waumifudkpm;&.? tom;udktdrfjyifodk@ ,lroGm;&? t±kd;udkvnf; rcsKd;&? 47 Áoa&v trsKd;om; y&dowf taygif;wdk@onf xkdyJGudkcH&=urnf? 48oifwdk@xHrSmwnf;ckdaom wyg;trsKd;om;onf xm0&bk&m;tbdk@ yocg yGJudkcHjcif;iSg tvkd&Sdv#if/ olY&Sdaom a,musfm;taygif;wdk@onf ta&zsm;vSD; r*Fvmudk cH=uap? odk@+yD;rS xkdolonfjynfom;ouJhokd@ jzpfaoma=umifh/ csOf;IxkdyJGokd@ 0ifap? ta&zsm;vSD; r*Fvmudk rcHaomolrnf onfum;/ xkdyJGY0ifIrpm;&? 49trsKd;om;csif;jzpfaomol/ oifwdk@wGif wnf;ckdaomwyg;trsKd;om;jzpfaom

olwdk@onf/ wyg;wnf;aomw&m;ESifh qkdif=u.[k xm0&bk&m;onf arma&SESihf tm±kefY ynwfxm;awmf rl.? 50xkdokd@arma&SESihf tm±kefY xm0&bk&m;ynwfxm;awmfrlonf twkdif;/ Áoa&vtrsKd;om;taygif; wkd@onf jyK=u.? 51xkdae@jcif;wGifxm0&bk&m;onf/ Áoa&v trsKd;om; Akdvfajcwdk@udk tJ*kwWKjynfrS aqmifoGm;awmfrl+yD;v#if/ 13 1 arma&Sudk ac:IÁoa&vtrsKd;om;wdk@wGiftOD;bGm;aomol/ 2vljzpfap/ wd&p>mefjzpfap/ om;OD;taygif; wdk@udk ightbkd@ oef@&Sif;apavmh? ighOpPmjzpf=uonf[k rdef@awmfrl.? 3 arma&Suvnf;/ oifwdk@onf u|efcHae&mtJ*kwWKjynfrS xGufoGm;aomTae@&ufudkatmufarh=u avmh? xm0&bk&m;onf tm;}uD;aomvufawmfjzifh oifwdk@udkxkdjynfrSE_wfaqmifawmfrl+yD? waq; ygaom rkef@udkrpm;&? 4tAdAv/ ,ae@Yyifoifwdk@onf xGufvm=u+yD? 5oifwdk@tm; ay;jcif;iSgbkd;ab;rsm;Y xm0& bk&m;usdefqdkawmfrlaomjynf/ cgeedvl/ wdwWdvl/ tmarm&dvl/ [d0dvl/ a,Akodvlwdk@ae&m wnf;[laom Edk@ESifhysm;&nfpD;aomjynfodk@ydk@aqmifawmfrl+yD;rS/ ,ckvwGif oifwdk@onf T0wfudk jyK&=urnf? 6 ckepf&ufywf vHk;waq;rygaom rkef@udkpm;+yD;rS/ ckepf&ufajrmufaomae@wGif/ xm0& bk&m;tbkd@ yJGcH&=urnf? 7waq;ryg aomrkef@udkpm;&aom ckepf&ufywfvHk; oifwdk@Ywaq;udk rawG@rjrif&? oifwdk@aeaom t&yf&yfwdk@Yvnf; rawG@rjrif&? 8igwdk@onf tJ*kwWKjynfrS xGufaom umv/ xm0&bk&m;jyKawmfrlaom aus;Zl;awmfa=umifh Todk@jyK&.[k xkdae@Yom;ajr;wdk@tm; =um;ajym &rnf? 9xm0&bk&m;. w&m;onf/ oif.E_wfY wnfrnfta=umif;/ Tt&monf oif.vufY vuQ%m oufao/ oif.rsufpD=um;rSm atmufarhbkd@&mjzpf&rnf? tm;}uD;aom vufawmfjzifh xm0&bk&m;onf/ oifhudktJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifawmfrl+yD? 10xkda=umifh pD&ifawmfrlaom TxHk;pHudk/ rdrdtcsdefYESpfpOftwdkif; apmifh&=urnf? 11 oifwdk@Y‚if;/ bdk;ab;Y‚if;/ usdefqdkawmfrlonftwkdif;/ xm0&bk&m;onf oifwdk@udk 12 ydk@aqmifI/ xkdjynfudk ay;oem;awmfrlaomtcg/ oifwdk@Y&Sdaom wd&p>mefwdk@. om;OD;taygif;wdk@udk/ xm0&bk&m; tbkd@ toD;tjcm;cJGxm;&=urnf? txD;&Sdor#wdk@onf/ xm0&bk&m;. OpPmjzpf&=urnf? 13jrnf;rY tOD;bGm;aom jrnf;oi,fudk/ odk;oi,fESifha&G;&rnf? ra&G;vdkv#if/ jrnf;oi,fvnfyif;udk csKd;&rnf? vlom;wdk@wGif om;OD;taygif;ukd a&G;&rnf? 14 aemifumvY oif.om;uvnf;/ tb,fodk@enf;[k ar;jref;v#if/ oifuvnf; u|efcHae&m tJ*kwWKjynfrS/ xm0&bk&m;onf tm;}uD;aomvufawmfjziffh igwdk@udk E_wfaqmifawmfrl.? 15 zga&mbk&ifonf/ igwdk@udk tvG,fwulrv$wfbJ aeaomtcg/ tJ*kwWKjynfYvljzpfap/ wd&p>mefjzpfap/ om;OD;taygif;wdk@udk xm0&bk&m;uGyfrsufawmfrl.? xkda=umifh tOD;bGm;aom wd&p>meftxD;&Sdor#wdk@udk xm0&bk&m;tm; ,ZfylaZmf&rnf? udk,fom;wdk@wGif om;OD;udk a&G;&rnf[k jyefqdk&rnf? 16Tt&m onfvnf;/ oif.vuQ%moufao/ oif.rsufpD=um;rSm oif;usyfjzpf&rnf? ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;onf tm;}uD;aomvufawmfjzifh ighwdk@udk tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifawmfrl+yD;[k vlrsm;wdk@tm;ajymqdkav.? 17 Áoa&vvlwdk@udk zga&mbk&ifv$wfaomaemuf/ zdvdwWdjynfudk a&Smufaomvrf;onf ajzmifhaomfvnf;/ xdkvrf;jzifh bk&m;ocifaqmifawmfrrl? ta=umif;rlum;/ olwdk@onfppfr_udk awG@jrifaomtcg pdwfysufI/ tJ*kwWKjynfodk@ jyefaumif;jyef =uvdrfhrnf[k odawmfrl.? 18xkda=umifh bk&m;ocifonf/ olwdk@udk{'Hkyifv,fem; awmvrf;jzifh0dkif;I aqmif awmfrl.? Áoa&vtrsKd;om;

wdk@onf/ cif;usif;aomwyftpOftwdkif; tJ*kwWKjynfrSxGufoGm;=u.? 19txufumvY a,moyfu/ tu,fpifppf bk&m;ocifonf oifwdk@udk t=unfht±_ºuGvmawmfrlrnf? u|Efkyft±kd;wdk@udk Tt&yfrS ,loGm;&rnf[lI Áoa&vtrsKd;om;wdk@udk usyfusyfusdefqdkapaoma=umifh/ ol.t±kd;wdk@udkarma&Sonf rdrdY,laqmifav.? 20 wzefolwdk@onf okukwft&yfrS xGufoGm;I awmtem;/ {oH+rdK@Y pm;cef;cs=u.? 21 olwdk@onf ae@noGm;Ekdifatmif xm0&bk&m;onf ae@Yum;/ vrf;jybdk@ rdkCf;wdrfwdkif tm;jzihf‚if;/ nOfhYum;/ tvif; ay;bdk@ rD;wdkiftm;jzifh‚if;/ olwdk@a&S@uºuGawmfrl.? 22ae@tcsdefYrdkCf;wdrfwdkif/ nOfhtcsdefY rD;wdkifudk olwdk@a&S@rS ±kyfodrf;awmfrrl? 14 1 xm0&bk&m;uvnf;/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onfvnfI/ yd[[d±kwf+rdK@em;/ 2 rd*a'gv+rdK@ESihf yifv,fpyf=um;/ AmvaZzkef+rdK@ a&S@rSmwyfcs apjcif;iSg rSmvdkufavmh? xkd+rdK@a&S@/ yifv,furf;em;rSm wyfcs&=u rnf? 3ta=umif;rlum;/ zga&mbk&ifu/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf usOf;usKyf&modk@ a&muf=u+yD? awmvrf; ydwfvsuf&Sd.[k qdkvdrfhrnf? 4igonfvnf;/ zga&mbk&if. ESvHk;udkckdifrmapI/ olonf Áoa&vwdk@udk vdkufvdrfhrnf? igonf xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk tJ*kwWKvlwdk@onf odapjcif;iSg/ xdkrif;ESifh ol.ppfol&J tvHk;t&if;tm;jzifh ighbkef;yGifhvdrfhrnf[k arma&Stm; rdef@awmfrlonftwdkif;/ xdkolwdk@onfjyK=u.? 5 xdkvlwdk@xGufajy;a=umif;udk/ tJ*kwWK&Sifbk&iftm; =um;av#mufojzifh/ olrSpI u|efrsm;wdk@onf remvdkaompdwf aygufjyefv#if/ igwdk@onf Todk@jyKI Áoa&vvlwdk@udk igwdk@apcdkif;&mrS tb,fa=umifh v$wf&oenf;[k ajymqdk=u.? 6xdktcg zma&mbk&ifonf/ 7 &xm;awmfudkjyifI/ rdrdvltaygif;wdk@udk ac:av.? a&G;aom&xm;ajcmuf&m/ tJ*kwWKjrif;pD;ol&Jtaygif;ESifhwuG/ Adkvfrif;toD;oD;wdk@udk ac:,lav .? 8xm0&bk&m;onf/ zma&mbk&if.ESvHk;udk cdkifrmapawmfrlojzifh/ olonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@udk vdkufav.? odk@aomfvnf; Áoa&vvlwdk@onf 0gºuGm;aomtjcif;t&mESifh xGufoGm;=u.? 9xdo k @kd zma&mbk&if. jrif;awmf/ &xm;awmf/ jrif;pD;ol&JAdkvfyg/ tJ*kwWKvltaygif;wdk@onf vdkufI yd[[d±kwf+rdK@em;/ AmvaZzkef+rdK@ a&S@Y yifv,furf;em;rSm wyfcsvsufaeaom Áoa&vvlwdk@udk rSD=u.? 10 zma&mbk&ifonf csOf;vmaomtcg/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf ajrmf=unfhI/ tJ*kwWKvlwdk@ ppfcsDvma=umif;udk jrifv#if/ tvGefa=umufvef@I xm0&bk&m;tm; atmf[pf=u.? 11 arma&Sudkvnf;/ tJ*kwWKjynfY ocsõKif;r&Sdaoma=umifh/ TawmYaoapjcif;iSg igwdk@udk aqmifcJhoavm? igwdk@udk Todk@jyKI/ tJ*kwWKjynfrS tb,fa=umifhaqmifcJhoenf;? 12igwdk@onf tJ*kwWKvlwdk@xHY tapu|efcHaevsuf &Sd=uygap [k tJ*kwWKjynfY igwdk@ajym&mwGif/ Ttr_udk &nfaqmifI ajymonfr[kwfavm? igwdk@onf TawmY ao&onfxuf/ tJ*kwWKvlwdk@xHY tapu|efcHv#if omIaumif;onf[k qdk=u.? 13arma&Suvnf; rpdk;&drf =uESifh? +idrf0yfpGm&yfae=u? xm0&bk&m;onf/ ,ae@jyawmfrlaom u,fwifjcif;udk =unfh±_=u avmh? oifwdk@ onf ,ae@jrifaom tJ*kwWKvlwdk@udk/ aemufwzef tv#if;rjrif&=u? 14oifwdk@bufY xm0&bk&m;onf ppfwdkufawmfrlvdrfhrnf? oifwdk@onf +idrf0yfpGmae&=urnf[k vlrsm;wdk@tm;qdk.? 15 xm0&bk&m;uvnf;/ tb,fa=umifh ighudkatmf[pfoenf;? Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf wufoGm; apjcif;iSg rSmvdkufavmh? 16oifrlum;/ vSHwHudkcsD+yD;v#if/ yifv,fay:rSm vufudkqef@I

yifv,fa&udkcGJavmh? Áoa&vtrsdK;om; wdk@onf yifv,ftv,fY ajray:rSm a&SmufoGm;&=urnf? 17 igonfvnf; tJ*[email protected];udk cdkifrmapojzifh/ olwdk@onf vdkuf=uvdrfhrnf? zma&mbk&ifESifh ol.Adkvfajc/ &xm;/ jrif;pD;ol&Jrsm;tm;jzifh ighbkef;yGifhvdrfhrnf? 18xdktcg zga&mbk&ifESifh ol.&xm;rsm;/ jrif;pD;ol&Jrsm;tm;jzifh ighbkef;yGifhaomtcg/ igonfxm0&bk&m;jzpfa=umif;udk/ tJ*kwWKvlwdk@onf od&=uvdrfhrnf[k arma&Stm; rdef@awmfrl.? 19 xdktcg Áoa&vwyfa&S@rSmoGm;aom bk&m;ocif. aumif;uifwrefonf aemufY vdkufojzifh/ rdkCf;wdrfwdkifonf olwdk@a&S@ua&G@I aemufY&yfaeav.? 20xdkodk@ tJ*kwWKwyfESifh Áoa&v wyfpyf=um;odk@ a&mufv#if/ tJ*kwWKwdk@Y rdkufaomrdkCf;wdrfjzpfI/ Áoa&vvlwdk@tm; tvif;udk ay;vsufaeojzifh/ wnOfh vHk; wyfwOD;ESifhwOD; rcsOf;Edkif&m? 21arma&Sonf yifv,fay:rSm vufudkqef@I/ xm0&bk&m;onf wnOfhvHk;Y tm;}uD;aom ta&S@avtm;jzifh yifv,fa&udkvSefjyefI/ ajrudk ay:apawmfrlonfESifh/ a&onf uGJjywfvsuf&Sd.? 22 Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf yifv,ftv,fY ajray:rSma&SmufoGm;=uI/ a&onf 23 olwdk@vufsmbuf/ vuf0JbufrSm ausmufx&HuJhodk@ &Sdae.? tJ*kwWKvlrsm;/ zma&mbk&ifYygaom jrif;/ &xm;/ jrif;pD;ol&Jtaygif;wdk@onf/ yifv,ftv,fodk@ vdkuf0if=u.? 24eHeuf,HY xm0&bk&m;onf rD;rdkCf;wdrfwdkiftm;jzifh tJ*kwWKwyfudk =unfh±_I aESmifh&Sufawmfrl.? 25 olwdk@&xm;toGm;cufapjcif;iSg &xm;bD;rsm;udk csdK@wJhapawmfrl.? tJ*kwWKvlwdk@ uvnf;/ Áoa&vvlwdk@xHrS ajy;=updk@? xm0&bk&m;onf olwdk@buf/ tJ*kwWKvlwdk@wbufY ppfwdkufonf[k ajymqdk=u.? 26 xm0&bk&m;uvnf;/ yifv,fa&onf tJ*kwWKvlrsm;/ &xm;rsm;/ jrif;pD;ol&Jrsm;wdk@ tay:odk@ jyefapjcif;iSg/ yifv,ftay:rSm vufudkqef@avmh[k arma&Stm;rdef@awmfrlonftwdkif;/ 27 rdkCf;vif;aom tcg/ arma&Sonf vufudkyifv,fay:rSm qef@ojzifh/ yifv,fa&onf tm;}uD;Ijyefvmonfudk/ tJ*kwWKvlwdk@onf ajy;=uaomfvnf;/ xm0&bk&m;onf olwdk@udk yifv,ftv,fY vSJawmfrl.? 28xdkodk@ yifv,fa&onf jyefvmI/ yifv,fxJodk@vdkuf0ifaom zma&mbk&if. &xm;/ jrif;pD;ol&J/ Adkvfajctaygif;wdk@udk v$rf;rdk;ojzifh/ wpHkwa,mufr#rusef&pf&? 29 Áoa&vtrsdK;om;wdk@rlum;/ yifv,ftv,fY ajray:rSm a&SmufoGm;I/ a&onf 30 olwdk@vufsmbuf/ vuf0JbufrSm ausmufx&H uJhodk@&Sd ae.? xdkodk@ xm0&bk&m;onf xdkae@Y Áoa&vvlwdk@udk/ tJ*kwWKvlwdk@vufrS u,fv$wfawmfrlojzihf/ yifv,furf;em;rSm 31 tJ*kwWKvltaoaumif wdk@udk jrif&=u.? xdkodk@ tJ*kwWKvlwdk@Y xm0&bk&m; jyKawmfrlaom tr_}uD;udk/ Áoa&vvlwdk@onf jrifI/ xm0&bk&m;udk a=umuf&GH@=u.? xm0&bk&m;ESifh udk,fawmf.u|ef arma&Sudk ,Hk=unf=u.? 15 1 xdktcg arma&SESifh Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf/ xm0&bk&m;tm; oDcsif;qdkaompum;[lrlum;/ xm0&bk&m;onf bkef;yGifhvsuf atmufyGJcHawmfrlonfjzpfI/ udk,fawmftm; oDcsif;qdkygtHh? jrif;ESifh jrif;pD;ol&Judk yifv,fxJodk@ vSJcsawmfrl+yD? 2xm0&bk&m;onf ightpGrf;owWd/ igoDcsif;qdka=umif;/ ighudk u,fwifaomt&Sif jzpfawmfrl.? xdkbk&m;onf igudk;uG,faombk&m; jzpfawmfrlI/ axmremjyKygrnf? ighbdk;ab;wdk@. bk&m;ocifjzpfawmfrl./ igcsD;ajr‡mufygrnf? 3xm0&bk&m;onf ppfol&Jjzpfawmfrl.? xm0& bk&m;wnf;[laom emrawmf&Sdawmfrl.? 4zma&mbk&if. &xm;ESifhAdkvfajcwdk@udk yifv,fxJodk@ vSJcsawmf rl+yD?

a&G;aomAdkvfrif;wdk@onf/ {'Hkyifv,fxJY jrKyfvsuf&Sd=u.? 5eufpGmaomt&yfY v$rf;rdk;vsuf&Sd=u.? ausmufuJhodk@ atmufodk@qif;=u.? 6tdkxm0&bk&m;/ vufsmvufawmfonf wefcdk;tm;jzifh bkef;}uD;awmfrl.? tdkxm0&bk&m;/ vufsmvufawmfonf &efolwdk@udk csdK;zJhzsufqD; awmfrl.? 7 udk,fawmfwbufY xaomolwdk@udk/ bkef;wefcdk;tmEkabmfwdk@ESifh vSJawmfrl.? 8 trsufawmfudkv$wfI/ olwdk@udk tr_dufuJhodk@ rD;avmifapawmfrl.? ESmacgif;awmfavtm;jzifh a&onfpka0;I/ pD;aoma&onf yHk@yHk@ºuGI/ yifv,f.txJ Yyif eufaoma&onf awmifhrmvsufae&.? 9&efolu/ igvdkufrnf? olwdk@udkrSDvdrfhrnf? vk,laomOpPmudk a0I olwdk@Y igcsif&Jajyvdrfhrnf? xm;udktdrf rSxkwfI olwdk@udkighvufESifh zsufqD;rnf[k qdkownf;? 10 udk,fawmfonf avudkr_wfawmfrlojzifh/ yifv,fonf olwdk@udkv$rf;rdk;I olwdk@onf tm;}uD;aoma&xJrSm cJuJhodk@ qif;=uav.? 11tdkxm 0&bk&m;/ bk&m;rsm;wdk@wGif tb,frnfaombk&m;onf udk,fawmfESifhwl ygoenf;? oef@&Sif;jcif;tm;jzifh bkef;}uD;awmfrlxaom/ csD;rGrf;jcif;udkcHpOfwGif/ a=umufrufbG,fjzpfawmfrl xaom/ tHhbG,faom tr_wdk@udk jyKawmfrlaom/ udk,fawmfESifh tb,fbk&m;wlygoenf;? 12vufsmvuf awmfudk qef@awmfrl ojzifh/ olwdk@udk ajrjr‡Kyfav.? 13a&G;awmfrlaom vlrsdK;udk u±k%mawmftm;jzifh ydk@aqmifawmfrl.? oef@&Sif;aom 14 aeawmfrl&modk@ wefcdk;tm;jzifh vrf;jyawmfrl.? vlrsdK;wdk@onf odwif; =um;I a=umufvef@=uvdrfhrnf? aygavwWdejynfoljynfom;wdk@onf ylyefjcif;odk@ a&muf=uvdrfhrnf? 15 {'HkAdkvfwdk@ onf rdef;armawGa0jcif;/ armbol&Jwdk@onf wkefv_yfjcif;/ 16 cgemefjynfom;taygif;wdk@onf pdwfysufjcif;odk@ a&muf=uvdrfhrnf? tdkxm0&bk&m;/ udk,fawmf.vlwdk@onf vGefoGm;aomtcg/ a&G;awmfrlaom udk,fawmf.vlwdk@onf vGefoGm;aomtcg/ xdkvltrsdK;rsdK;wdk@onf a=umufaompdwf/ xdwfvef@aom pdwftm;}uD;I vuf±Hk;awmfwefcdk;a=umifh/ olwdk@onf ausmufuJhodk@ +idrf+idrfae=uvdrfhrnf? 17tdkxm0& bk&m;/ tarGcHawmfrl&mawmifwnf;[laom usdef;0yfawmfrl&mbdk@ zefqif;awmfrlaom t&yfxJ odk@ udk,fawmf.vlwdk@udk oGif;awmfrlvdrfhrnf? tdkxm0&bk&m;/ vufawmfESifhwnfawmfrlaom oef@&Sif;&m XmeawmfY ae&mcsawmfrlvdrfhrnf? 18xm0&bk&m;onf umvtpOft+rJ pdk;pHawmfrlapownf;[k oDcsif; qdk=uav.? 19ta=umif;rlum;/ zma&mbk&if. jrif;rsm;/ &xm;rsm;/ jrif;pD;ol&Jrsm;wdk@onf yifv,fxJodk@ 0ifI/ xm0&bk&m;onf olwdk@tay:rSm yifv,fa&udk v$rf;rdk;apawmfrl.? Áoa&vtrsdK;om;wdk@rlum;/ yifv,ftv,fY ajray:rSma&SmufoGm;=u.? 20 tm±kef.tpfrjzpfaom ya&mzufr rd&dtHonf ywfomudkudkifI/ rdef;rtaygif;wdk@onf ywfom wD;vsuf/ uvsufvdkufoGm;=u.? 21rd&dtHuvnf;/ xm0&bk&m;onf bkef;yGifhvsuf atmufyGJudk cHawmf rlonfjzpfI/ udk,fawmftm; oDcsif;qkd=uavmh? jrif;ESifh jrif;pD;ol&Judk yifv,fxJodk@ vSJcsawmfrl+yD[k olwdk@ ESifh toH+ydKifIqdkav.? 22 xdkaemuf arma&Sonf Áoa&vvlwdk@udk/ {'Hkyifv,frS aqmifoGm;I/ olwdk@onf ±_&awmodk@ a&muf=u.? xdkawmY oHk;&ufc&D;oGm;I a&udkrawG@r&=u? 23 rm&t&yfodk@a&mufaomtcg/ rm&a&onf cg;aoma=umifh raomufEdkif=u? xdka=umifh xdkt&yfudkrm&[k orkwf=uownf;? 24vlrsm;wdk@onf arma&SudktjypfwifI jrnfwrf;vsuf/ tb,fodk@ aomuf&ygrnfenf;[k qdk=u.? 25arma&Sonf xm0& bk&m;tm; atmf[pfI xm0&bk&m;onf opfyifwyifudkjyawmfrl.? xkdtyifudk a&xJodk@cs+yD;v#if/ a&onf csKdav.? xkdt&yfY olwdk@udkpHkprf;I pD&ifxHk;zJG@awmfrlonfum;/ 26oifwdk@onf oifwdk@. bk&m;ocifxm0&

bk&m;. pum;ukdaphaphem;axmifI ESpfoufawmfrlaom tusihfudkusihfv#if‚if;/ ynwfw&m;awmftvkdokd@ vkdufI pD&ifawmfrlcsufwdk@udkapmifha&Smufv#if‚if;/ igonf tJ*kwWKvlwdk@YpGJap aom a&m*gwpHkwckudkr# oifwkd@ YrpJGap? igonfoifwdk@. a&m*gudk+idrf;apaom 27 xm0&bk&m;jzpfonf[k rdef@awmfrl.? xkdaemufrSa&wGif; q,fESpfwGif;/ pGefyvGHyif ckepfq,fESihfjynfhpHk&m {vdrf&Gmodk@a&mufI/ xkdt&yfwGif a&&Sd&mtem;rSmwyfcs=u.? 16 wzef Áoa&v trsKd;om;y&dowf taygif;wkd@onf/ {vdrft&yfrSxGufI c&D;oGm;=u.? tJ*kwWK jynfrS xGufoGm;aomaemuf/ 'kwd,vq,fig;&ufae@wGif/ {vdrft&yfESihf 2 odemawmifpyf=um;rSm odef;awm odk@a&muf=u.? xkad wmY 3 Áoa&vtrsKd;om;y&dowftaygif;wdk@u/ igwdk@onf tJ*kwWKjynfY trJom; csufaom tdk;uif;em;rSmxkdifI 0pGm;pm;&aomtcg/ xm0&bk&m;. vufawmfjzihf aov#ifomIaumif;.? ,ckrlum;/ Tpnf;a0;vsuf&Sdaom vltaygif;wdk@udk iwfrGwfjcif;tm;jzihf owfvkdaomiSg/ Tawmt&yfodk@ aqmifcJh+yDwum;[k arma&SESihf tm±kefudk tjypfwifIjrnfwrf; vsufqkd=u.? 4 xkdtcg xm0&bk&m;u =unfh±_avmh? igonf oifwdk@tbkd@ rdkCf;aumif;uifurkef@rdkCf; udk&Gmaprnf? vlwdk@onfae@wkdif;xGufI wae@pm;avmufatmifodrf;,l&=urnf? ig.w&m;twkdif; usifhrnfavm/ rusihfavm[k xkdokd@aomtm;jzihf olwdk@udkigpHk;prf;rnf? 5ae@wkdif;odrf;,laom t&mxuf/ ajcmuf&ufajrmuf aomae@Y ESpfqudk odrf;,lIjyif&=urnf[k arma&Stm;rdef@awmfrl.? 6 arma&SESihf tm±kefwdk@uvnf;/ xm0& bk&m;onf oifwdk@udktJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifawmfrlonf[k ,ae@nOD;,HY oifwdk@od=uvdrfhrnf? 7eHeuf,H Yvnf;/ xm0&bk&m;. bkef;awmfudkjrif&=uvdrfhrnf? xm0&bk&m;ukd tjypfwifvsuf jrnfwrf;=uaomtoH udk=um;awmfr_+yD? igwdk@udktjypfwifvsuf jrnfwrf;apjcif;iSg/ igwkd@onftb,fodk@aomol jzpfoenf;[k Áoa&vtrsKd;om;taygif;wdk@tm; qkdav.? 8wzefvnf; arma&Su/ xm0&bk&m;onf nOD;,HY oifwdk@ pm;p&mtrJom;udk‚if;/ eHeuf,HY 0avmufatmif rkef@udk‚if; ay;awmfrlaomtcg/ Tpum;jynfhpHkvdrfhrnf? oifwdk@onf tjypfwifvsuf jrnfwrf;=uaom toHudk xm0&bk&m; =um;awmfrl+yD? igwdk@onf tb,fodk@ aomoljzpfoenf;? oifwdk@onf tjypfwifvsufjrnfwrf;=uaompum;onf/ igwdk@udkrxdrcdkuf/ xm0&bk&m; udkxdckdufonf[k qkdav.? 9wzefoifwdk@onf tjypfwifvsuf/ jrnfwrf;aomtoHudk xm0&bk&m;=um; awmfrlonfjzpfI/ txHawmfodk@ csOf;uyf=uavmh[k Áoa&vtrsKd;om; y&dowftaygif;wdk@tm; qifhqdkavmh[k tm±kefudkrSm xm;onftwkdif;/ 10tm±kefonf Áoa&vtrsKd;om; y&dowftaygif;wdk@tm; qifhqkd aomtcg/ olwdk@onfawmodk@ ajrmf=unfhI/ rdkCf;wdrfY xif&Sm;aomxm0&bk&m;. bkef;awmfudkjrif &=u.? 11xm0&bk&m;uvnf;/ Áoa&vtrsKd;om;wkd@onf tjypfwifvsuf jrnfwrf;aomtoHudk ig=um;&+yD? 12nOD;,HY oifwdk@onf trJom;udkpm;&=uvdrfhrnf? eHeuf,HYvnf; rkef@ESihf0&=uvdrfhrnf? igonf oifwdk@ .bk&m;ocifxm0&bk&m;jzpfa=umif;udk od=uvdrhfrnf[k olwdk@udkajymavmh[k arma&Stm;rdef@awmfrl.? 13 nOD;,HY iHk;iSufwdk@onf wyfudktESH@tjym;wufvm=u.? eHeuf,HYvnf; 14 wyfywfvnft&yf&yf wGif ESif;usvsuf&Sd.? ESif;wuf+yD;aomtcg/ ESif;cHuJhodk@ 15 ao;ao;vHk;vHk;t&monf ajrrsufESmay:rSm &Sd&pf av.? xkdt&mudk Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf 1

jrifaomtcg/ tb,ft&menf;[k rodaoma=umifh/ wa,mufudkwa,muf ar;=u.? arma&Suvnf;/ Tt&monf oifwkd@pm;p&bkd@ xm0&bk&m;ay;oem; awmfrlaomrkef@jzpf.? 16 vlwdkif; rdrdwJY&Sdaomolta&twGufESifh tnD/ vltoD;toD; pm;avmufatmif wa,mufw=orJ odrf;,l=uavmh[k xm0&bk&m;rdef@awmfrla=umif;udk jyefajymav.? 17Áoa&vtrsKd; om;wdk@onf xkdokd@jyKI/ tenf;trsm;tvkdufodrf;,l=u.? 18=orJawmif;ESihf jcif=uaomtcg/ rsm;rsm;&aom olrydk/ enf;enf;&aomolrvkd/ toD;toD;wdk@onf pm;avmufatmif odrf;,l=u.? 19 arma&Suvnf;/ eHeufwdkifatmif tb,folr#rusefapESihf [kqdkaomfvnf;/ 20tcsKd@wdk@onf arma&Spum;udk em;raxmifbJ/ eHeufwdkifatmif usefapojzihf/ ydk;jzpfI eHavaomf/ arma&Sonf trsufxGuf.? 21xkdoltoD;toD;wdk@onf ae@wdkif;rdrdwdk@pm;avmufor#udk odrf;,l=u.? aeylaomtcg ta&jzpfav.? 22 ajcmuf&ufajrmufaomae@Y/ rkef@ESpfqwnf;[laom wa,mufESpf=orJpDodrf;&=u.? xkdta=umif; udky&dowftkyftaygif;wdk@onf arma&Stm; =um;ajymav.? 23oluvnf;/ eufjzef@ae@onf xm0&bk&m; a&S@Y oef@&Sif;aomOykofae@/ +idrf0rfpGmae&aomae@jzpf.? rkef@udk aygif;csifonf twkdif;aygif;=uavmh? jyKwfcsifonftwkdif;jyKwf=uavmh? usefaomt&mudk eHeufwdkifatmif apmifhIodkxm;=uavmh[k xm0&bk&m;rdef@ awmfrla=umif;udk jyefajyav.? 24 arma&SrSmxm;onf twdkif;/ eHeufwkdifatmif odkxm;=u.? eHjcif;ESihf uif;vGwf.? ydk;vnf;r&Sd.? 25 arma&Suvnf;/ usefaomt&mudk ,ae@pm;=uavmh? ,ae@onf xm0&bk&m; . Oykofae@jzpf.? ,ae@wGif xkdt&mukd awmYrawG@&? 26ajcmuf&ufywfvHk;odrf;,l&=u.? Oykofae@wnf; [laom ckepf&ufajrmufaom ae@wGifr&SdrawG@&[k qdkav.? 27ckepf&ufajrmufaomae@Y/ tcsKd@wdk@onfodrf; 28 ,ljcif;iSg xGufoGm;&mwGif/ &SmIrawG@&=u? xm0&bk&m;uvnf;/ oifwdk@onfighynwfw&m;rsm;wdk@udk tb,fr#umvywfvHk; jiif;y,f=u vdrfhrnfenf;? 29 xm0&bk&m;onf Oykofae@ukdoifwdk@tm; ay;awmfrl_+yD? xkda=umifh ajcmuf&uf ajrmufaom ae@Y ESpf&uftwGufrkef@udk ay;awmfrl.? vlwkdif;rdrdae@&mYaeap/ ckepf&uf ajrmufaomae@Y rdrdae&mrStb,folr# roGm;apESihf[k arma&Stm; rdef@awmfrl.? 30xkda=umifh vlrsm;wdk@onf ckepf&ufajrmufaomae@Y +idrf0yfpGmae=u.? 31Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf xkdpm;p&mudk rEM[k ac:a0:=u.? eHeHaphuJhodk@jzpfI jzLaomtqif;&Sd.? ysm;&nfESihf a&maom rkef@ºuGyfESihf t&omwl.? 32 arma&Suvnf;/ oifwdk@udktJ*kwWKjynfrS igE_wfaqmifaomtcg/ awmY oifwdk@tm;au|;aom rkef@udk/ oifwdk@trsKd;tpOftqufwdk@onf jrifapjcif;iSg/ olwdk@tbkd@ odkxm;&aom =orJw=orJudk jznfh=uavmh [k xm0&bk&m;rdef@awmfrla=umif;udk jyefajymav.? 33 wzeftm±kefudkvnf;/ tkd;wvHk;udk ,lI rEMw=orJudk tjynfxnfh+yD;v#if/ oifwdk@vlrsKd;tpOftqufbkd@ apmifhapjcif;iSg/ xm0&bk&m; a&S@awmfY odkxm;avmh[k qdkI/ 34 arma&Sudk xm0&bk&m;rSmxm;awmfrlonftwkdif;/ xkdrEMudk tm±kefapmifhapjcif;iSg/ oufaoawmf a&S@rSm odkxm;av.? 35Áoa&vtrsKd;om; wdk@onf/ vlae&m jynfodk@ra&mufrSD wkdifatmif/ tESpfav;q,f ywfvHk; rEMudkpm;=u.? cgemefjynfe,fedrdwfodk@ ra&mufrSDwdkifatmif rEMudkpm;=u.? 36 =orJrlum;/ {zgq,fpk wpk jzpfownf;? 17 1 Áoa&vtrsKd;om;y&dowftaygif;wdk@onf/ xm0&bk&m; rdef@awmfrlonftwdkif;/ odefawm xJu xGufI c&D;oGm;ojzihf/ a&zd'drft&yfY pm;cef;cs=u.? xkdt&yfY vlrsm;aomufbkd@&m

a&r&Sd? 2xkda=umifh vlrsm;wdk@u/ aomufbkd@a&ay;yg[k qdkI arma&Sudk &efawG@=u.? arma&Suvnf;/ ighukdtb,fa=umifh&efawG@ =uoenf;? xm0&bk&m;udk tb,fa=umifhpHkprf;=uoenf;[k qdkav.? 3 vlrsm;wdk@onf a&iwfI arma&Sudktjypfwifjrnfwrf;vsuf/ igwdk@rSpI om;orD;wd&p>mefwdk@udk t0wfxm;I owfjcif;tvkd@iSg/ tJ*kwWKjynfrS tb,fa=umifh aqmifcJhoenf;[k qkd=u.? 4 xkdtcgarma&S onf xm0&bk&m;tm;atmf[pfI/ Tvlwdk@tm; tu|Ekfyfonf 5 tb,fodk@jyK&ygrnfenf;? tu|Ekfyfudk cJESihf ypfvk=uyg+yD[k av#mufav.? xm0&bk&m;u vnf;/ vlrsm;a&S@odk@oGm;I Áoa&vtrsKd; touf}uD;olwdk@udkac:avmh? jrpfukd±kdufaomoif. vSHwHudkukdif vsuf/ a[m&yft&yfodk@oGm;avmh? 6xkdt&yfY&Sdaom ausmufay:wGif oifha&S@rSm ig&yfaernf? oifonf xkdausmufudk ±kduf&rnf? vlrsm;aomufbkd@ xkdausmufxJua&xGufvdrfrnf [karma&Stm; rdef@awmfrl.? arma&Sonfvnf; Áoa&vtrsKd;touf}uD;olwkd@a&S@rSm xkdodk@jyKav.? 7 Áoa&vtrsKd;om;wdk@u/ xm0&bk&m;onf igwdk@wGif &Sdoavmr&Sdavm[k xm0&bk&m;udk pHkprf;I &efawG@aomta=umif;a=umifh/ xkdt&yfudk r\mESihf ar&db[k orkwfownf;? 8 xkdtcg tmrvufvlwdk@onf vmI/ a&zd'drft&yfY Áoa&vvlwdk@udk ppfwdkuf=u.? 9 arma&S uvnf;/ vlwdk@udka&G;I tmrvufvlwdk@udk ppfwdkufjcif;iSg xGufavmh? eufjzefae@Y bk&m;ocif. vSHwHudk ukdifvsuf/ awmifxdyfay:rSm ig&yfaernf[k a,m±_tm;qdk.? 10arma&SrSm vkdufonftwkdif; a,m±_jyKI/ tmrvufvlwdk@udk ppfwkdufav.? arma&S/ tm±kef/ [k&wdk@onf awmifxdyfay:odk@ wuf=u.? 11arma&Sonf vufudk csDaomtcg/ Áoa&vvlwdk@onf Ekdif=u.? 12 vufudkcsaomtcg/ tmrvufvlwdk@onf Ekdif=u.? okd@&mwGif arma&S.vufonf anmif;aoma=umifh/ olwdk@onf ausmufudk ,lI arma&Sudk xkdifap+yD;v#if/ tm±kefESifh [k&wdk@onf wa,mufwbufaeI ol.vufudkr=u.? odk@jzpfIae0ifonfwdkifatmif ol. vufwdk@onf tjrJaeav.? 13a,m±_onfvnf; tmrvufrif;ESihf vlrsm;wdk@udk xm;vufeufjzifh vkyf=uH av.? 14 xm0&bk&m;uvnf;/ Ttr_udk atmufarhp&mbdk@ pma&;xm;I a,m±_tm; bwf&Gwfavmh? ta=umif;rlum;/ aumif;uifatmufY tmrvuf.trSwf&Sdor#udk igy,f&Sif;rnf[k arma&Stm; rdef@awmf rl.? 15arma&Sonfvnf; ,Zfyv†ifudkwnfI/ a,a[m0ged\d[k orkwfav.? 16 ta=umif;rlum;/ tmrvuf trsKd;.vufonf xm0&bk&m;. &mZyv†ifawmf. &efbufjzpfaoma=umifh/ xm0&bk&m;onf umvtpOftquf tmrvuftrsKd;udkppfwkdufawmfrlvdrfhrnf[k qdkownf;? 18 1 bk&m;ocifonf arma&SrSpI udk,fawmf.vl Áoa&vtrsKd;tbkd@jyKawmfrlor#ukd‚if;/ xm0&bk; &m;onf Áoa&vtrsKd;udktJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifawmfrla=umif;udk‚if;/ rd'sef,Zfyka&m [dwfjzpfaom arma&S. a,muQra,oa&m=um;onf&Sdaomf/ 2arma&Sv$wfcJhaom r,m;ESihf/ 3 ol.om;ESpfa,muf ukd,lI oGm;av.? om;wa,mufum;/ a*&±_Htrnf&Sd.? ta=umif;rlum;/ igonfwu|ef;wEdkifiHY {nhfonf tm*EWKjzpf&+yD[k tbqdkownf;? 4om;wa,mufum;/ {avsmZm trnf&Sd.? ta=umif;rlum;/ ighbdk;ab;wdk@. bk&m;ocifonf ighudkrpI zga&mbk&if. xm;rSu,fv$wf awmfrl+yD[k qdkownf;? 5arma&S. a,muQr a,oa&monf arma&Sr,m;ESifh om;wdk@udk,lI/ awmY bk&m;ocif. awmifawmfem;/ arma&Swyfcs&m t&yfodk@ a&mufvmv#if/ 6 udk,fawmf. a,muQr a,oa&mESihf udk,fawmf. r,m;/ om;ESpfa,mufwdk@onf udk,fawmfxHodk@ a&mufvmyg+yD[k arma&Stm; =um;ajymaomf/ 7arma&Sonf a,muQrudkc&D;OD;}udKjyKjcif;iSg

xGufIOD;cserf;±_yf vsuf/ usef;rma=umif;udk wa,mufESifh wa,mufar;jrefvsuf wJodk@0if=u.? 8 xm0&bk&m;onf Áoa& vtrsKd;twGuf zga&mbk&ifESifh tJ*kwWKvlwdk@Y jyKawmfrlor#udk‚if;/ vrf;c&D;wGif cH&aomqif;&J'kuQ tvHk;pHk udk‚if;/ xkdqif;&J'kuQrS xm0&bk&m;u,fv$wfawmfrla=umif;udk‚if;/ arma&Sonf a,muQrtm; =um;ajym av.? 9 xm0&bk&m;onf Áoa&vtrsKd;udk tJ*kwWKvlwdk@vufrS u,fE_wfI/ jyKawmfrlaom aus;Zl;a=umifh 10 a,oa&monf 0rf;ajrmufvsuf/ tJ*kwWKvlwdk@vufrS‚if;/ zga&mbk&ifvufrS‚if;/ oifhukdu,fE_wfawmfrl xaom/ vlrsm;wdk@udk tJ*kwWKvlwdk@vufrS u,fE_wfawmfrlaom xm0&bk&m;onf r*Fvm&Sdawmfrlapo wnf;? 11xm0&bk&m;onf tjcm;aombk&m;&Sdor#wdk@xuf omI}uD;jrwfawmfrl a=umif;udk ,ckigod.? ta=umif;rlum;/ vlwdk@onf rmeaxmifv$m;aom tr_t&mwGif/ xm0&bk&m; Edkifawmfrl.[k qdk+yD;rS/ 12arma&S.a,muQr a,oa&monf/ rD;±_d@p&m,ZfESihf bk&m;ociftbkd@ ,Zfrsm;udkd aqmifcJhI/ tm±kefESifh Áoa&vtrsKd;touf}uD;oltaygif;wdk@onf/ arma&S. a,muQrESihftwl bk&m; ocifha&S@awmfY tpmpm; jcif;iSg vm=u.? 13 eufjzefae@Y arma&Sonf/ vlrsm;udkw&m;pD&ifjcif;iSg xkdifav.? eHeufrSpI nOD;wdkifatmif/ vlrsm; wdk@onf arma&Sa&S@rSm ae=u.? 14arma&Sonf vlrsm; wdk@tm;jyKor#ukd a,muQrjrifv#if/ Tvlrsm;wdk@tm; jyKaom tr_ tb,fodk@enf;? oifonf wa,mufwnf;xkdifvsuf/ vltaygif;wdk@onf eHeufrSpI nOD; wdkifatmifoifha&SrSm tb,fa=umifh ae&=uoenf;[k qkd.? 15 arma&Suvnf;/ Tolwdk@onf bk&m;ocif. t,lawmfudkcHvkdI u|EkfyfxHodk@vmaoma=umifh Tokd@jzpf.? 16olwdk@onf tr_&Sdv#if tu|EkfyfxHodk@vmI olwdk@. tr_udk oifcs&.[k a,muQrtm;ajymv#if/ 17a,muQru/ oifjyKaom tr_onfrawmfroifhjzpf.? 18oifrpS I oifYygaomTvlrsm;wdk@onf trSeftm;avsmh =uvdrhfrnf? Ttr_onf oifYtvGefav;.? wa,mufwnf; rwwfEkdifaomtr_jzpf.? 19ighpum;udk em;axmifavmh? ight=uHay;rnf? bk&m;ocifonf vnf;oifhbufY &Sdawmfrlvdrfhrnf? oifonf bk&m;ocifESifh qkdifaomtr_Y vlrsm;[email protected]_udkapmifhvsuf bk&m;ociftxHawmfodk@0ifI av#muf&rnf? 20olwdk@tm;vnf; ynwfw&m;awmfrsm;ukd oifcs&rnf? olwdk@omG ;&mvrf;/ jyK&aomtr_ukdvnf; jy&rnf? 21xkdrSwyg; bk&m;ocifudk a=umuf&GHvsuf/ opPmESifhjynfhpHkvsuf/ avmbudk&GH&Smvsuf/ wwfpGrf;Ekdif aomolwdk@udk vltaygif;wdk@txJu a&G;aumufI/ waxmiftkyf/ w&mtkyf/ ig;q,ftkyf/ wq,ftkyf t&mY cef@xm;&rnf? 22xkdolwdk@onf cyfodrf;aomtcsdefY vlrsm;wdk@udk w&m;pD&if=uap? }uD;aomtr_Y oif. t,ludkcH=uap? i,faomtr_udk tvkdvkdpD&if=uap? odk@jzpfv#if olwdk@onf 0dkif;nDI 23 tr_xrf;ojzihfoifonf oufomvdrfhrnf? xkdodk@ bk&m;ociftcGifhESifh jyKv#if oifonfckdifcHhvdrfhrnf? Tvltaygif;wdk@onf rdrdae&m jynfodk@ +idrf0yfpGmoGm;=uvdrfhrnf[k ajymqdk.? 24 arma&Sonfvnf; a,muQr. pum;ukdem;axmifI pum;&Sd onftwdkif;jyKvsuf/ 25 wwfpGrf;Ekdifaomolwdk@udk Áoa&vtrsKd;xJu a&G;aumufI vlwaxmiftkyf/ w&mtkyf/ ig;q,ftkyf/ wq,ftkyftoD;toD; acgif;t&mY cef@xm;av.? 26xkdolwdk@onf cyfodrf;aom tcsdefY vlwdk@udk w&m;pD&if=u.? cufaom tr_Y arma&S.t,ludkcH=u.? vG,faomtr_udk tvkdvdkpD&if =u.? 27xkdaemuf arma&Sonf a,muQr oGm;&aomtcGifhukd ay;I/ olonfrdrdae&mokd@ oGm;av.? 19

Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf tJ*kwWKjynfrS xGufoGm;aomaemuf/ wwd,w&ufae@Y odemawm odk@a&muf=u.? 2a&zd'drft&yfuxGufoGm;+yD;rS odemawmodk@a&mufI/ xkdawmY awmifa&S@rSmwyfcs=u.? 3arma&Sonfbk&m;ocifhxHawmfodk@ wufoGm;v#if/ xm0&bk&m;onf awmifay:u ac:awmfrlI/ oifonf,mukyftrsKd;/ Áoa&vwdk@tm; 4 jyefajym&aomtrdef@awmf[lrlum;/ igonftJ*kwWKjynfvlwdk@YjyK aomta=umif;/ oifwdk@udka&$vif;wtawmifjzifhxrf;I udk,fbkd@brf; ,laom ta=umif;ukd oifwdk@onf 5 xkda=umifh ,ckwGifoifwdk@onf ighpm;ukdtrSef em;axmifI odjrif&=u+yD? ighyËdnmOfudkapmifha&Smufv#if tjcm; aomvlrsKd;wumwdk@xuf oifwdk@onf igydkifxkdufaom b¾mawmfjzpf&=uvdrfhrnf? ajr}uD;&Sdor#onf ig.OpPmjzpf.? 6oifwdk@onfvnf; rif;pnf;pdrf&Sdaom ,Zfyka&m[dwfrsKd;/ oef@&Sif;aom vlrsKd;jzpf&=uvdrfhrnf [laom trdef@awmfudk Áoa&vtrsKd;om; wdk@tm;qifhqdkavmh[k rdef@awmfrl.? 7 arma&SonfjyefvmI vlwdk@wGiftouf}uD; olwdk@udkac:+yD;v#if/ 8 xm0&bk&m;rSmxm;awmfrlaom pum;tvHk;pHkwdk@udk jyefajymav.? vltaygif;wdk@uvnf; xm0&bk&m;rdef@awmfrlor#wdk@udk tu|Ekfyfwdk@ onf jyKygrnf[k wnDwnGwfwnf;jyefajym=u.? arma&Sonfvnf; [email protected];udk xm0&bk&m;tm; jyefav#mufav.? 9xm0&bk&m;uvnf; =unfh±_avmh? oifESihf igajymaomtcg vlrsm;wdk@onf =um;I tpOftjrJoifhudk,Hkrnfta=umif;/ rdkCf;wdrfwdkufY oifhqDodk@igvmrnf[k arma&Stm; rdef@awmfrl.? arma&S onfvnf; xm0&bk&m;. pum;awmfukd vlrsm;wdk@tm; jyefajymav.? 10 xm0&bk&m;uvnf; vlwdk@&Sd&modk@ oGm;I/ ,ae@ESifheufjzefY olwdk@udk oef@&Sifapavmh? olwdk@t 0wfudkav#mfI/ 11oHk;&ufajrmufaomae@Y toifh&Sdaeapavmh? ta=umif;rlum;/ oHk;&ufajrmufaomae@Y xm0&bk&m;onfvltaygif;wdk@a&S@/ odemawmifay:odk@ qif;oufawmfrlrnf? 12vlwdk@rausmf&aom tqD; tumwdk@udk awmifywfvnfYpD&ifI/ oifwdk@onfawmifay:odk@rwwf/ awmifajc&if;udk rxd&atmif owdjyK =u[k a[majymavmh? awmifudkxdrdaomol rnfonfum;/ {ueftrSef taocHap? 13xkdoludkvufESifh rxd&? tu,fpifppfausmufcJESihf ypf&rnf? odk@r[kwf vSHESihf xkd;&rnf? vljzpfap/ wd&p>mefjzpfap/ toufr&Sif&? wHydk;onf =um=umjrnfaomtcg/ vlrsm;wdk@onf awmifodk@vm&rnf[k arma&Stm;rdef@awmfrl.? 14arma&Sonfawmifay:rS vlwdk@&Sd&modk@qif;oufI/ olwdk@udk oef@&Sif;ap.? 15 olwdk@onf rdrdt0wfrsm;udk av#mf=u.? arma&Suvnf;/ oHk;&ufajrmufaomae@Y toifh&Sdap=uavmh? r,m;udk rcsOf;=uESihf [kvlwdk@ tm;qdkav.? 16 oHk;&ufajrmufaomae@/ eHeuftcsdefYawmifay:rSm rdkCf;csKef;jcif;/ vsyfjyufjcif;ESifh wuG rdkCf;wdrf wdkufv$rf;rdk;I }uD;aom toHESifhwHydk;jrnfojzifh/ wyfY&Sdaom vltaygif;wdk@onf wkefv_yf=u.? 17arma&S onfvnf; bk&m;ocifESifh awG@apjcif;iSg/ vlrsm;wdk@udkwyfxJuaqmifcJhojzifh/ olwdk@onf awmifajc&if; atmufY&yfae=u.? 18xm0&bk&m;onf rD;jzifhv$rf;vsuf/ odemawmifay:odk@ qif;oufawmfrlaom a=umifh/ wawmifvHk;rD;cdk;xGufav.? rD;cdk;onfvnf; rD;zdk.rD;cdk;uJhodk@ wufIwawmifvHk;jyif;pGm v_yfav.? 19wHydk; jrnfoHonf =um=umjrnfvsuf/ toHwdk;I }uD;aomtcg/ arma&Sonfac:I/ bk&m;ocifonf pum;oHESihf xl;awmfrl.? 20 xm0&bk&m;onfvnf; odemawmifxdyfay:odk@ qif;oufI/ arma&Sukd awmifxdyfay:odk@ ac:awmfrlv#if/ arma&Sonf wufav.? 21xm0&bk&m;uvnf;/ vlwdk@onf=unfh±_jcif;iSg 1

xm0&bk&m;xH odk@ausmf0ifI/ trsm;wdk@onf ao=uvdrfhrnf[k pdk;&drfp&m &Sdaoma=umifh qif;I 22 owday;avmh? xm0& bk&m;xHodk@ csOf;uyfaom ,Zfyka&m[dwfwdk@onfvnf;/ udk,fudkudk,foef@&Sif;ap&rnf? odk@r[kwf xm0&bk&m;onf '%fcwfawmfrlrnf[k 23 arma&Stm;rdef@awmf rl.? arma&Suvnf;/ vlwdk@onf odemawmifodk@ rwufEkdif=uyg? ta=umif;rlum;/ rausmf&aom tqD;tumwdk@ukd awmifywfvnfY pD&ifI/ oef@&Sif;apavmh[k rSmxm;awmf rl+yD[k xm0&bk&m;tm; jyefav#mufav.? 24xm0&bk&m;uvnf;/ qif;oGm;avmh? oifESifhtm±kefomv#if wuf&rnf? ,Zfyka&m[dwfrsm;/ vlrsm;wdk@onf xm0&bk&m;xHodk@ wufjcif;iSg rausmfr0ifapESihf? odk@r[kwf olwdk@udk'%fcwfawmfrlrnf[k rdef@awmfrl.? 25arma&Sonfvnf; vlrsm;wdk@&Sd&modk@ qif;I=um;ajymav.? 20 1 2 xkdtcg bk&m;ocif rdef@awmfrlaompum;rsm;[lrlum;/ igonf oifhudku|efcHae&mtJ*kwWKjynfrS u,fE_wfaqmif,lcJh+yD;aom oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;jzpf.? 3 4 igrSwyg;tjcm;aombk&m;udk rudk;uG,f ESihf? txuf rdkCf;aumif;uifY‚if;/ atmuft&yfajr}uD;ay:Y‚if;/ ajr}uD;atmufa&xJY‚if; &Sdaomt&mESihf yHko¾mefwlatmif/ ±kyfwkqif;wkudk udk,ftbkd@rvkyfESihf? 5OD;rcs0wfrjyKESihf? ta=umif; rlum;/ oif.bk&m;ocif igxm0&bk&m;onf/ oifYtjypf&Sdonf[k ,HkvG,faombk&m;/ ighudkrkef;aom olwdk@. trsKd;tpOftquf/ wwd,tquf/ pwkwˆtquf wdkifatmif/ [email protected];wdk@Y qyfay;pD&ifaombk&m;/ 6ighudkcspfI ighynwfwdk@udk usifhaomolwdk@. trsKd;tpOftquf taxmif taomif; wdkifatmif/ u±k%mukdjyaom bk&m; jzpf.? 7oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;. emrawmfukd rkomESihfqkdifI r¹rGufrqdkESihf? ta=umif;rlum;/ emrawmfudk rkomESihfqkdifI ¹rGufqdkaomoludk tjypfr&Sd[k xm0&bk&m;rSwfawmfrrl? 8Oykofae@udk oef@&Sif;ap jcif;iSg/ xkdae@&ufudk atmufarhavmh? 9ajcmuf&uf ywfvHk; tvkyfrsKd;udk }udK;pm;I vkyfaqmifavmh? 10owWr ae@&ufonf oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;. Oykofae@jzpf.? xdkae@Y oifrSpI oif.om;orD;/ u|efa,mufsm; rdef;r/ wd&p>mef? oif.wHcg;twGif;Y aeaom {nfhonf tm*EWKonf tvkyfrvkyf&? 11 ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;onf rdkCf;aumif;uif/ ajr}uD;/ ork'N&m/ t&yf&yfY &Sdor#wdk@udk ajcmuf&uf wGif zefqif;I owWrae&ufY +idrf0yfpGmaeawmfrl.? xkda=umifh xm0&bk&m;onf 12 owWrae@&ufudk aumif;}uD;ay;I oef@&Sif;apawmfrl.? oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;ay;oem;awmfrlaom jynfY oif. toufwm&Snfrnf ta=umif;/ 13 14 15 oif.rdbudk±kdaopGm jyKavmh? vltoufudkrowfESifh? ol@r,m;ukdrjypf rSm;ESihf? ol@OpPmudk rckd;ESihf? 16udk,fESihf pyfqkdifaom olwbufY rrSefaom oufaoudkrcHESihf? 17udk,fESifh pyfqkdifaomol. tdrfudk wyfrufvdkcsifaompdwf r&SdapESifh? udk,fESifhpyfqdkifaomol. r,m;/ ol.u|ef a,mufsm; rdef;r/ EGm;/ jrnf;rSpI udk,fESihf pyfqdkifaomol. OpPmwpHkwck udkr# wyfrufvdkcsifaompdwf r&SdapESifh [krdef@awmfrl.? 18 vltaygif;wdk@onf rkdCf;csKef;jcif;/ v#yfjyufjcif;/ wHydk;oHjrnf;jcif;/ awmifxJurD;ckd;xGufjcif; ta=umif; t&mwdk@udk jrifaomtcg/ a=umufaoma=umifh a&G@I ta0;Y&yfae=u.? 19 arma&Sudkvnf;/ tu|Ekfyfwdk@tm; udk,fawmfrdef@awmfrlyg/ tu|Ekfyfwdk@onf em;axmifygrnf? tu|Ekfyfwdk@tm; bk&m;ocif rdef@awmfrrlygapESihf? tu|Ekfyfwdk@onf aornfudk pdk;&dyfygonf[k rpdk;&drf=uESifh? oifwdk@ukdpHkprf;jcif;iSg‚if;/ oifwdk@onf av#mufqdk=u.? 20arma&Suvnf;/

jypfrSm;jcif;ESihf vGwfrnfta=umif; udk,fawmfudk a=umufapjcif;iSg/ bk&m;ocifºuGvmawmfrl+yD[k vlrsm;wdk@tm; ajymqdk.? 21vlrsm;wdk@onfvnf; ta0;Y&yf ae=u.? arma&Srlum;/ bk&m;ocif 22 &Sdawmfrl&mxlxyfaom arSmifrdkufodk@csOf;uyfav.? xm0&bk&m; uvnf;/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; jyefajym&aompum; [lrlum;/ igonf aumif;uifbHkrS oifwdk@ESifh E_wfqufa=umif;udk oifwdk@onf odjrif=u+yD? 23ighudk udk;uG,faomtr_Y udk,foHk;bdk@aiGbk&m;/ a&$bk&m;udk rvkyf&? 24ightbdk@ ajr,Zfyv†ifudkwnf&rnf xdkyv†ifay:rSm oif.rD;±_d@aom,Zf/ rd\[m,,Zfwnf; [laom oif.odk;EGm;wdk@udk ,ZfylaZmf&rnf? ightcGifh&SdI/ ighemrudk udk;uG,f&mt&yf cyfodrf;wdk@Y/ oifhqDodk@ igºuGvmI aumif;}uD;ay;rnf? 25oifonf ausmuf,Zfyv†ifudk ightbdk@wnfv#if/ qpfaomausmufudk rwnf&? oHwefqmygI wnfaom ,Zfyv†ifonf npfnL;jcif;&Sd.? 26oifY &Sufp&mta=umif; rxif ray:apjcif;iSg/ ,Zfyv†ifay:odk@ avScg;jzifhrwuf&[k rdef@awmfrl.? 21 1 xm0&bk&m;uvnf;/ oifonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@Y pD&if&aom 2 "rRowfusrf;[lrlum;/ a[+AJtrsdK;jzpfaom u|efudk0,fv#if/ ajcmufESpfomtapcHap&rnf? owWrESpfa&mufaomf/ udk,fbdk;udk rawmif;bJ v$wf&rnf? 3u|efcHpu wa,mufwnf;cHv#if/ wa,mufwnf;xGuf&rnf? vifr,m;ESpf a,mufcHv#if/ r,m;ESifhwuG xGufap&rnf? 4odk@r[kwf ocifay;pm;aomr,m;&SdI xdkr,m;onf om;orD;udk bGm;jrifv#if/ r,m;ESifhom;orD;wdk@udk ocifydkif&rnf? u|efrlum;/ wa,mufwnf; xGuf&rnf? 5odk@r[kwf u|efu/ u|efawmfocifESifh r,m;om;orD;wdk@udk u|efawmfcspfyg.? rxGufroGm; vdkyg[k twnfh tvif;ajymqdkv#if/ 6 ocifonf bk&m;ocifa&S@awmfodk@‚if;/ tdrfwHcg;wdkifodk@‚if; aqmif,lI/ em;&Gufudk pl;jzifhazmuf+yD;rS xdku|efonf tpOft+rJu|efcH&rnf? 7 tbonf orD;udku|efcHapjcif;iSg a&mif;v#if xdkrdef;ronf 8 u|efa,mufsm;uJhodk@vGwfonfr[kwf? ocifonf xdkrdef;rudkodrf;,lI r}udKufv#if/ a&G;apjcif;iSg tcGifhay;&rnf? ol@udkvSnfhjzm;rdaoma=umifh/ wyg;trsdK;om;wdk@odk@ a&mif;csydkifaomtcGifhr&Sd? 9 rdrdom;Y ay;pm;v#ifrlum;/ orD;uJhodk@jyKpk&rnf? 10tjcm; rdef;rudk odrf;jyefv#if/ t&ifodrf;aomrdef;r. t0wftpm;ESifh r,m;0wfudkrav#mh&? 11xdkoHk;ygudk rjyKv#if/ udk,fbdk;udk rawmif;bJ v$wf&rnf? 12 vludktaoowfaomolonf taoowfjcif;udk trSefcH&rnf? 13 taoowfrnft}uHr&SdbJ/ ol.vufY vltoufudk bk&m;ociftyfawmfrlv#if/ 14 ajy;&aomt&yfudk igcef@xm;rnf? tdrfeD;csif;udk owfrnft}uH&SdI tEdkifwdkufaomoludkum;/ igh,Zfyv†ifYcdkv_Haomfvnf; qGJ,lIowf&rnf? 15rdbudk taoowfaomolonf/ taoowfjcif;udk trSefcH&rnf? 16vludkcdk;aomolonf/ a&mif;onfjzpfap/ ol. vufY&Sdonfjzpfap/ taoowfjcif;udk trSefcH&rnf? 17rdbudkusdefqJaomolonf/ taoowfjcif;udk trSefcH&rnf? 18vlcsif;cdkuf&efjyKI wa,mufonf ausmufcJESifhxkonfjzpfap/ vufoD;ESifhxdk;onfjzpfap/ t±dkufcH&aomolonf raoaomfvnf;/ tdyf&mYwHk;vHk;ae&v#if‚if;/ 19wzefxI awmifa0;ESifhoGm; v#if‚if;/ ±dkufaomoludk tjypfv$wf&rnf? odk@&mwGif emaomolonf tvkyfysuf&onftwGuf/ tem aysmufapjcif;iSg uko&onftwGuf/ aiGudkavsmf&rnf? 20ocifonf u|efa,mufsm;u|efrdef;rudk 'kwfESifh ±dkufI

xdku|efaov#if/ ocifonf av;aom'%fudkcH&rnf? 21odk@&mwGif u|efonf w&ufESpf&ufemI raobJ aev#if/ ocifonf xdku|efudkydkifaoma=umifh/ '%fESifhvGwf&rnf? 22 vlcsif;cdkuf&efjyK=uI/ udk,f0efaqmifaomrdef;rudk xdcdkufojzifh udk,f0efysufI tjcm;aom tem rjzpfv#if/ rdef;rvifpD&ifonftwdkif; '%fcH&rnf? rif;pD&ifonftwdkif;vnf; aiGudkavsmf&rnf? 23 tjcmaom temjzpfv#if/ touftwGuf toufudk‚if;/ 24rsufpdtwGuf rsufpdudk‚if;/ oGm;twGuf oGm;udk‚if;/ vuftwGuf vufudk‚if;/ ajctwGuf ajcudk‚if;/ 25rD;avmifjcif;twGuf rD;avmifjcif;udk‚if;/ &Sejcif;twGuf &Sejcif;udk‚if;/ '%fcsuf&mtwGuf '%fcsuf&mudk‚if; cH&rnf? 26 ocifonf u|efa,mufsm; u|efrdef;r. rsufpdudk ysufatmif±dkufv#if/ rsufpdysufonftwGuf v$wf&rnf? 27xdktwl u|efa,mufsm; u|efrdef;r. oGm;udk usdK;atmif±dkufv#if oGm;usdK;onftwGuf v$wf&rnf? 28 EGm;onf vla,mufsm;rdef;rudk acG@I vlaov#if/ pifppf xdkEGm;udkausmufcJESifh ypfIowf&rnf? tom;udkvnf;rpm;&? EGm;&Sifudkum;/ jypfv$wf&rnf? 29‚if;enf; EGm;onf txufuacG@bl;I/ acG@a=umif; udkEGm;&Sif=um;odvsuf rcsnfraESmifv$wfxm;I/ EGm;onf a,mufsm;rdef;rudk owfrdv#if/ xdkEGm;udk ausmufcJESifhypfowf&rnf? EGm;&Sifudkvnf; 30 taoowf&rnf? odk@r[kwf aiGavsmfap[kpD&ifv#if/ pD&if onftwdkif; rdrdtoufa&G;&efbdk;udk 31 32 avsmf&rnf? olwyg;.om;orD;udkacG@v#if/ pD&ifonftwdkif;cH&rnf? u|efa,mufsm; u|efrdef;rudkacG@v#ifrlum;/ EGm;&Sifonf u|ef&Siftm; aiGtusyfoHk;q,fudkavsmf&rnf? EGm;udkvnf; ausmufcJESifhypfowf&rnf? 33vlonf wGif;udkzGifhIxm;onfjzpfap/ wGif;udkwl;I rydwfbJ xm;onfjzpfap/ olwyg;.jrif;/ EGm;onf xdkwGif;Yusv#if/ 34wGif;&Sifonf jrif;/ EGm; tbdk;udkavsmfI taoaumifudk,l&rnf? 35t=uifol.EGm;onf/ olwyg;.EGm;udk taoacG@v#if/ EGm;&SifESpfOD;wdk@onf/ touf&SifaomEGm;udka&mif;I tbkd;udka0,l&rnf? aoaomEGm;udkvnf; a0,l&rnf? 36‚if;enf; EGm;onf txufuacG@bl;a=umif;udk/ EGm;&SifodvsufESifh rcsnfraESmif tvGwfxm;v#if/ EGm;aoaumifudk udk,fwdkif ,l&rnf? xdkEGm;waumiftwGuf waumifudk trSefavsmf&rnf? 22 1 vlonf odk;EGm;udkcdk;I owfonfjzpfap/ a&mif;onfjzpfap/ EGm;waumiftwGif EGm;ig;aumif udk‚if;/ odk;waumiftwGuf odk;av;aumifudk‚if; jyefay;&rnf? 2olcdk;onf tdrfudkxGif;azmufpOf/ olwyg;awG@I aoatmifowfaomfvnf;/ aopm;raoap&? 3odk@aomfvnf; aexGufv#if aopm; aoap&rnf? ta=umif;rlum;/ jyefay;p&mta=umif;&Sd.? OpPmtv#if;r&Sdv#if/ cdk;onfOpPmtwGuf udk,fudka&mif;&rnf? 4olcdk;vufY ckd;aomEGm;/ odk;udktouf&Sifvsuf trSefawG@v#if/ ESpfqjyefay;&rnf? 5 ol@v,f/ ol@pyspfO,smOfudk pm;apaomf‚if;/ rdrw d d&p>mefudk ol@v,fY xdef;ausmif;aomf‚if;/ rdrd v,f/ rdrdpyspfO,smOfxJu taumif;qHk;udkxkwfI jyefay;&rnf? 6rD;±_d@aomtcg jrufyifa=umifh tpOftwdkif; a&SmufIavmifvsuf/ aumufv_dif;/ pyg;yif/ avY&Sdaomt&mwdk@udk avmifv#if/ rD;±_d@aom olonf trSef avsmf&rnf? 7 vlwOD;onf tdrfeD;csif;wOD;Y a&$aiGtp&Sdaom OpPmwpHkwckudk tyfESHI/ 8 tyfESHcHaomol.tdrfrS olcdk;cdk;oGm;v#if/ olcdk;udkawG@rdaomtcg ESpfqavsmfap? olcdk;udkrawG@v#if/ tdrf&Sifonf rdrdtdrfeD;csif; OpPmudk ,loavm r,loavm[k bk&m;ocifha&S@awmfY tppfcH&rnf? 9 ol@OpPmudk jypfrSm;onftr_rSm/ EGm;/ jrnf;/ odk;/ t0wftp&Sdaom aysmufaomOpPmwpHkwckudk awG@I/

TOpPmum;/ ig.OpPmjzpfonf[k wpHkwa,muf qdkv#if/ tr_onfESpfOD;wdk@onf bk&m;ocifa&S@awmfY tppfcH&I/ w&m;±_H;aomolonf ESpfqavsmf&rnf? 10vlonf tdrfeD;csif;v,fY jrnf;/ EGm;/ odk; tp&Sdaom wd&p>mefwpHkwckudk tyfESHI/ xdkwd&p>mefaoaomf‚if;/ xdcdkufIemaomf‚if;/ 11 oufaor&SdbJ olwyg;armif;IoGm;aomf‚if;/ tyfESHcH aom olonf ightdrfeD;csif;. OpPmudk igr,l[k ESpfOD;oabmwlvsuf/ xm0&bk&m;a&S@rSm tusdefcHv#if/ OpPm&Sifonf 0efcH&rnf? tyfESHcHol vnf; ravsmf&? 12odk@&mwGif olwyg;cdk;oGm;v#if/ tyfESHcHolonf OpPm&Siftm; jyefay;&rnf? 13 om;&Judkuf v#if oufaobdk@ taoaumifudkjyap? jyEdkifv#if tavsmfrcH&? 14vlonf tdrfeD;csifY wpHkwckudkiSg;I OpPm&SifrygbJ aoaomf‚if;/ xdcdkufI emaomf‚if;/ trSefavsmf&rnf? 15Opm&Sifygv#if/ iSg;aomolonf ravsmf&? tcESifhiSg;v#ifrlum;/ OpPm&Sifonf tcudkom awmif;&rnf? 16 ray;pm;vdkaomtysdKudk t=uifa,mufsm;onf acsmharmhI oifhaev#if/ 17 uefawmhOpPmudkay;I xdkrdef;rudk r,m;t&mY ajr‡mufxm;&rnf? rdef;r.tboabmrwl ray;pm;vdkv#if/ uefawmh&onfESifh tr# aiGudkavsmf&rnf? 18pkef;rudk touf&Sifapjcif;iSg tcGifhray;&? 19wd&p>mefESifhoifhaeaomolonf taoowfjcif;udk trSefcH&rnf? 20xm0&bk&m;rSwyg; tjcm;aombk&m;a&S@rSm ,ZfylaZmfaomoludk &Sif;&Sif;zsufqD;&rnf? 21 wjynfwEdkifiHom;jzpfaom {nfhonfudk raESmifh&Sufrn‡Of;qJ&? oifwdk@onf tJ*kwWKjynfY {nfhonf jzpf=ubl;+yD? 22rdbr&Sdaomoli,fESifh rkwfqdk;rudk oifwdk@onf raESmifh&SufI? 23 aESmifh&Sufjcif;wpHkwckudkjyKI olwdk@onf ightenf;i,fatmf[pfv#if/ igonf xdktoHudk 24 trSef=um;I/ igtrsufjyif;pGm;xGufvsuf oifwdk@udk xm;ab;jzifhuGyfrsufrnf? oifwdk@r,m;rsm;onfvnf; rkwfqdk;r jzpfI/ om;orD;rsm;onfvnf; rdbr&Sdaom oli,fjzpf=uvdrfhrnf? 25 ighvljzpfaom qif;&Jom;tdrfeD;csif;tm; oifonf aiGudkacs;v#if/ twdk;pm;aomoluJhodk@ 26 olYrjyK/ twdk;udkrawmif;&? tdrfeD;csif;onf rdrdapmifudk oifYaygifxm;v#if/ 27 rdkCf;rcsKyfrDSjyefay;&rnf? ta=umif; rlum;/ tjcm;aom+cHKp&mr&Sd? udk,f+cHKbdk@jzpf.? olonf tb,fodk@tdyfEdkifoenf;? ightm; atmf[pfv#if ig=um;rnf? igonf oem;aomoabm&Sd.? 28 bk&m;ocifudk vGefusL;Irajym&? oif.trsdK;udktkyfpdk;aomrif;udk rusdefqJ&? 29 tOD;rSnfhaom toD;/ tOD;n‡pfaomt&nfudk rxdrfr0SufbJ qufuyf&rnf? tOD;bGm;aomom;a,mufsm;udkvnf; ightm;qufuyf&rnf? 30xdkenf;wl odk;EGm;wdk@udkjyK&rnf? ckepf&ufywfvHk; odk;EGm;oi,fudk trdESifhtwl aeapI/ tÏrae@a&mufrS ightm;qufuyf&rnf? 31 oifwdk@onf ighxHY oef@&Sif;aomoljzpf&=urnf? awmY om;&Judkufaom trJom;udkrpm;&? acG;wdk@tm;ypfay;&rnf? 23 1 oifonf rSm;aomodwif;pum;udk r=um;rajym&? rw&m;aomolwdk@ESifh 0dkif;nDI rrSefaom oufaoudk rcH&? 2vlrsm;aemufodk@vdkufI rw&m;ojzifhrjyK&? w&m;awG@onftr_rSm }uD;aomolbufY aeI/ w&m;vrf;rSvGJapjcif;iSg rajym&? 3qif;&JaomolbufYvnf; riJhuGuf&? 4 oifonf &efol. jrif;EGm; vrf;vGJonfudk awG@jrifv#if trSefjyefydk@&rnf? 5oifhudkrkef;aomol. jrnf;onf/ rdrdaqmif&Gufaom0ef atmufrSm vJaeonfudkawG@jrifv#if/ rrpbJaeEdkifoavm? trSef0dkif;nDI rp&rnf? 6oifY qif;&Jaomol onf w&m;awG@aomtcg/ ol@udkrw&m;ojzifh rpD&if&? 7 r[kwfrrSefaomtr_udk a&Smif&rnf? tjypfr&Sdaom ol/ ajzmifhrwfaomoludk ruGyfrsuf&?

ta=umif;rlum;/ igonf rw&m;aomoludk tjypfrv$wf? 8oifonf wHpdk;rpm;&? wHpdk;onf [email protected] uG,fapI/ ajzmifhrwfaomolwdk@. pum;udk vGJapwwf.? 9 wu|ef;wEdkifiHom;jzpfaom {nfhonfudk rn‡Of;qJ&? oifwdk@onf tJ*kwWKjynfY {nfhonfjzpfcJhbl;aom a=umifh/ {nfhonf.pdwfoabmudk od=u.? 10 ajcmufESpfywfvHk; v,fvkyfI toD;udkodrf;&rnf? 11owWrESpfwGif v,fudkrvkyfbJ tvGwfxm; &rnf? odk@jyKv#if qif;&JaomtrsdK;om;csif;wdk@onf/ pm;&aomtcGifh&Sdvdrfhrnf? ºuGif;aomt&mudkvnf;/ ajrwd&p>mefwdk@onf pm;&=uvdrfhrnf? xdkenf;wl/ pyspfO,smOf/ oHvGifO,smOfudkvnf; jyK&rnf? 12ajcmuf&uf ywfvHk; tvkyfvkyf&rnf? owWrae@&ufY +idrf0yfpGmae&rnf? odk@jyKv#if oif.EGm;jrnf; wdk@onf +idrf0yfpGm aeaomtcGifh&Sdvdrfhrnf? oif.i,fom;rsm;/ {nfhonfrsm;wdk@vnf; oufom&=u vdrhfrnf? 13igynwfor# wdk@Y owdjyK=uavmh? tjcm;aombk&m;.emrudk r¹rGufrqdkESifh? oif.E_wfxJu ¹rGufoHudk olwyg;r=um; apESifh? 14 wESpfwGifoHk;}udrf ightbdk@yGJcH&rnf? 15igrSmxm;cJh+yD;onftwdkif;/ tAdAvcsdef;csufaom ae@&uf tcsdefY tZkryGJudkcHI/ ckepf&ufywfvHk; waq;rJhaomrkef@udk pm;&rnf? ta=umif;rlum;/ xdkvwGif oifonf tJ*kwWKjynfu xGufvmownf;? xdkyGJudkcHpOf ighxHodk@ tb,folr# vufcsnf;ray:rvm&? 16v,fvkyfI toD;tESHudk odrf;p&m&Sdonfumv/ odrf;yGJudk‚if;/ v,fvkyfI toD;tESHudkodkxm; onfumv/ ESpfvJaom tcg/ odkxm;yGJudk‚if; cH&rnf? 17oifwdk@wGif a,mufsm;taygif;wdk@onf/ wESpfv#if oHk;}udrf xm0&t&Sif bk&m;ocihfa&S@awmfY rsufESmjy&=urnf? 18 igh,Zfaumif.taoG;udk/ waq;ygaom rkef@ESifha&mI rylaZmf&? igh,ZfaumifqDOudk eHeufwdkifatmifrºuGif;ap&? 19oif.ajrY tOD;oD;aom toD;tESHtaumif;qHk;udk/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;. tdrfawmfxJodk@ aqmifoGif;&rnf? qdwfoi,fudk trdEdk@&nfrjyKwfrcsuf&? 20 =unf±_@avmh? vrf;c&D;Y oifhudkapmifha&SmufI/ igjyifqifESifhaomt&yfodk@ ydk@apjcif;iSg/ aumif;uif wrefudk oifha&S@Y igapv$wf.? 21xdkwrefudk ±dkaopGmjyKavmh? pum;awmfudk em;axmifavmh? tm%m awmfudk rqefESifh? oifwdk@jypfrSm;aomtjypfudk olonfrv$wf? ighemronf olYwnf&Sd.? 22tu,fpifppf oifonfol@pum;udkem;axmifI igynwfor#twdkif;jyKv#if/ oif.&efolwdk@udk igonf&efbufjyKrnf? oifhudkqD;wm;aomolwdk@udkvnf; igqD;wm;rnf? 23 ighwrefonf oifha&S@YoGm;I oifhudk tmarm&dvl/ [dwWdvl/ az&Zdvl/ cgeedvl/ *d&*g&Sdvl/ [d0dvl/ a,Akodvlwdk@ &Sd&modk@aqmifoGif;I/ olwdk@udky,f&Sif;rnf? 24olwdk@bk&m; rsm;udk OD;rcs0wfrjyK&? olwdk@bmomtwdkif; rusifh&? olwdk@udk tukeftpifarSmifvSJI/ ±kyfwkqif;wkrsm;udkvnf; &Sif;&Sif;+zdKzsuf&rnf? [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;udk 0wfjyK&rnf? oif.rkef@udk‚if;/ a&udk‚if;/ aumif;}uD;ay;awmfrlrnf? tema&m*gudkvnf; oif.txJu E_wf,ly,f&Sm;awmfrlrnf? 26 oif.jynfwGif udk,f0efysufaom owW0g/ +rHKaomowW0gESifh uif;vGwfvdrfhrnf? 27 oif.toufwef;udk igpHkvifaprnf? ighudk a=umufwwfaomoabmudk oifha&S@odk@ igapv$wfI/ oifa&mufav&m&mt&yfY cyfodrf;aomvlrsdK;udk igzsufqD;rnf? oif.&efoltaygif;wdk@udk aemufodk@vSnfhaprnf? 28ysm;wlrsm;udkvnf; oifha&S@odk@igapv$wfI olwdk@onf [d0dvl/ cgeedvl/ [dwWdvlwdk@ udk oifha&S@rSm ESifxkwf=uvdrfhrnf? 29xdkvlrsm;udk wESpfcsif;wGif oifha&S@rSm igrESifxkwf? odk@jyKv#if jynfonf vlqdwfnHI om;&Jonf oifhwbufY rsm;jym;vdrfhrnf? 30oifonf wdk;yGm;I wjynfvHk;udk 0ifpm;onfwdkifatmif olwdk@udkoifha&SS@rSm jznf;jznf;igESifxkwfrnf?

oifae&me,ftydkif;tjcm;udk/ {'Hkyifv,frSonf zdvdwWdyifv,fwdkifatmif‚if;/ awmrSonf jrpfwdkifatmif ‚if; igrSwfom;rnf? xdkt&yfom;rsm;udk oifhvufodk@igtyfI/ 32 oifonfESifxkwf&vdrfhrnf? olwdk@ESifh‚if;/ olwdk@bk&m;rsm; ESifh‚if;/ oifonfrd\[m,rzGJ@&? 33 oifonf ighudkjypfrSm;apjcif;iSg/ olwdk@onf jyKrnfudk pdk;&drfp&m&Sd aoma=umifh/ olwdk@onf oifhjynfY rae&=u? oifonf olwdk@bk&m;udk 0wfjyKv#if/ xdrdIvJp&m ta=umif; trSefjzpfvdrfhrnf[k arma&Stm;rdef@awmfrl.? 24 1 wzef xm0&bk&m;u/ oifonf tm±kef/ em'yf/ tbd[k tp&Sdaom Áoa&vtrsdK; touf}uD;ol ckepfusdwfESifhwuG/ xm0&bk&m;txHawmfodk@ wufI/ olwdk@onf 2 a0;a0;udk;uG,f=uap? oifwa,muf wnf;om xm0&bk&m;xHawmfodk@ csOf;uyf&rnf? tjcm;aomolrcsOf;ruyf&? vlrsm;wdk@onf oifESifhtwl rwuf&=u[k arma&Stm;rdef@awmfrl.? 3 arma&Sonfvnf; vlrsm;wdk@&Sd&m odk@vmI/ xm0&bk&m;. pum; awmftvHk;pHkudk‚if;/ pD&ifawmfrlcsuf tvHk;pHkudk‚if; jyef=um;I/ vlrsm;taygif;uvnf;/ xm0&bk&m; 4 rdef@awmfrlor#twdkif;/ tu|Efkyfwdk@jyKygrnf[k woHwnf ;jyefajym=u.? arma&Sonf xm0&bk&m;. pum;awmf tvHk;pHkwdk@udk a&;xm;+yD;rS/ eHeufapmapmxI/ awmifajc&if;Y ,Zfyv†ifudk‚if;/ Áoa&vtrsdK; wpfq,f eSpfrsdK;ESifhtr# ausmufwdkifwpfq,f ESpfwdkifudk‚if; wnfav.? 5 Áoa&vtrsdK;om;vlysdKwdk@udk apcdkif;onf twdkif;/ olwdk@onf EGm;rsm;udk ,lI xm0&bk&m;a&S@rSm rD;±_d@aom,Zf/ rd\[m,,Zfukd ylaZmf=u.? 6arma&S onfvnf;/ taoG;w0ufudk tifwHkY xnfhI/ w0ufudk,Zfyv†ifay:rSm jzef;av.? 7 yËdnmOfpmudkvnf; ,lI/ y&dowfrsm; a&S@rSmbwf+yD;v#if/ olwdk@uvnf;/ xm0&bk&m;rdef@awmfrlor#twdkif; tu|Ekfyfwdk@jyK ygrnf/ em;axmifygrnf [k ajymqdk=u.? 8 arma&Sonfvnf;/ taoG;udk,lI vlrsm;tay:rSm jzef;vsuf/ TtaoG;um; Ttr_t&mwdk@wGif oifwdk@Y xm0&bk&m;0efcHawmfrlaom yËdnmOf. taoG;jzpfonf[k ajymqdk.? 9 xkdtcg arma&S/ tm±kef/ em'yf/ tbd[k tp&SdaomÁoa&vtrsKd; touf}uD;ol ckepfusdyf wdk@onf wufI/ 10Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocifudk jrif=u.? ajcawmfatmufYeDvmausmufjzifh +yD;aomausmufcif; uJhodk@‚if;/ =unfvifaom aumif;uifrsufESm uJhodk@‚if; xifav.? 11Áoa&v trsKd;om; rSL;rwfwdk@udk tjypfay;awmfrrl? olwdk@onf bk&m;ocifudk jrif&aomfvnf;/ pm;aomuf vsufae=u.? 12 xm0&bk&m;uvnf;/ ig&Sd&mawmifay:odk@wwfI aeavmh? vlrsm;wdk@tm; oGefoifbkd@&m ausmufjym;ay:rSm iga&;xm;aomynwfw&m;rsm;udk oifYigtyfay;rnf[k arma&Stm; rdef@awmfrl+yD; v#if/ 13arma&Sonf rdrdvufaxmuf a,m±_ESihf twlxI bk&m;ocif. 14 awmifawmfay:odk@ wufoGm;.? touf}uD;olwdk@tm;vnf;/ igwdk@rvmrSDwdkifatmif Tt&yfYiHhae=uavmh? tm±kefESihf [k&onfoifwdk@Y &SdonfjzpfI/ rnfonfholrqdktr_tcif;&Sdv#if/ olwdk@xHodk@oGm;ap[k rSmxm;av.? 15 arma&Sonf awmifawmfay:okd@wufI/ rkdCf;wdrfonf awmifawmfudk v$rf;rdk;.? 16 xm0&bk&m;. bkef;awmfonf odemawmifay:rSm xdI/ rdkCf;wdrfonf ajcmuf&ufywfvHk;v$rf;rkd;.? owWrae@&ufY rkdCf;wdrf txJu toHawmfxGufI/ arma&Sudkac:awmfrl.? 17xm0&bk&m;. bkef;awmfonf awmifxdyfay:rSm avmifaomrD;uJhokd@xifI/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf jrif&=u.? 31

arma&Sonf rdkCf;wdrftxJodk@0ifojzihf awmifay:odk@a&mufI t&ufav;q,fywfvHk; awmifay:rSm aeav.? 25 1 2 xm0&bk&m;uvnf;/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf/ ightm;vufaqmif yÀmudkaqmifcJh&rnf ta=umif;qihfqdkavmh? =unfndKaom apwempdwfESifh 3 ightm;vSLor#aomolwdk@Y oifonftvSLudkcH& rnf? cH&aomtvSL[lrlum;/ a&$/ aiG/ a=u;0g/ 4 jymaomtxnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsm/ qdwfarG;? 5teDqkd;aomodk;a&/ w[m&Som;a&/ tum&Sopfom;? 6vdrf;&efqDabmfbkd@/ rD;±_d@&meH@omaygif; arG;abmfbkd@&m/ eH@omrsKd;/ rD;xGef;p&mqD/ 7&S[Hausmuf/ ,Zfyka&m[dwf oifwdkif;ESihf &ifzJG@YpDp&mausmufjrwf wnf;[laom tvSLukdcH&rnf? 8igonfoifwdk@wGif usdef;0yf&mbkd@ oef@&Sif;&mXme udkvkyf=uap? 9igjyor#aom wJawmfyHk/ wJawmfwefqmyHkESihf tnDvkyf&rnf? 10 tvsm;ESpfawmifxGm/ teHwawmifxGm/ apmufwawmifxGm &SdaomaowWmukd/ tum&Som; ESihf vkyfI/ aowWmtwGif;tjyifudka&$pifESihf rGrf;rH&rnf? 11aowWmtay:em;ywfvnfY uGyfaom a&$wefqmudkvnf; vkyf&rnf? 12a&$av;uGif;udk oGef;I/ aowWmav;axmifhY wrsufESm ESpfuGif;pDwyf&rnf? 13tum&Som; xrf;bdk;udkvkyfI a&$ESihf rGrf;rH+yD;rS/ 14aowWmxrf;p&mbdk@ wbuf wcsuf a&$uGif;xJodk@ v#dKxm;&rnf? 15xkdxrf; bdk;udkvnf; aowWma&$uGif;xJu rE_wf tpOf&Sdap&rnf? 16igay;aom oufaocHcsufudk/ xkdaowWmxJrSm xm;&rnf? 17 tvsm;ESpfawmifxGm/ teHwawmifxGm&Sdaom aowWmtzHk;ukdvnf; a&$ESifhvkyf&rnf? 18 a&$ac±kAdrf ESpfyg;udkvnf; aowWmtzHk;wGif tvsm;wbufwcsufY xkvkyf&rnf? 19 xkdac±kAdrfESpfyg;udk aowWmzHk;udk,fxJ uxkwfI/ aowWmzHk;tay:Y wbufwyg;pDvkyf+yD;v#if/ 20 ac±kAdrfESpfyg;wdk@onf rsufESmcsif;qdkifI/ aowWmzHk; udk±_vsuf/ rdrdtawmifudkjzef@IaowWmzHk;udk rdk;&rnf? 21aowWmtzHk;udk aowWmay:rSm wif&rnf? igay;aom oufaocHcsufudkvnf; aowWmxJrSmxm;&rnf? 22xkdt&yfY igonfoifESihfawG@I/ oufaocHcsufxm;aom aowWmzkH;tay:/ ac±kAdrfESpfyg;pyf=um;rSm oifESihfE_wfquf ojzihf/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@Y qifhqdk&mor#wdk@ udkpD&ifrnf? 23 tvsm;ESpfawmif/ teHwawmif/ tjrifhwawmifxGm&Sdaom pm;yGJudkvnf; tum&Som;ESihf vkyfI/ 24a&$pifESihf rGrf;rH&rnf? pm;yGJtay:em;ywfvnfY uGyfaoma&$wefqmudk‚if;/ 25teHvuf w0g;&Sdaom cg;yef; udk‚if;/ cg;yef;tay:em;ywfvnfY uGyfaoma&$wefqmudk‚if;vkyf&rnf? 26 a&$av;uGif; udkvnf;vkyfI/ ajcaxmufav;cktxuf pm;yGJav;axmifhY wyf&rnf? 27 xkda&$uGif;wdk@onf cg;yef;ay:rSm &SdI/ pm;yGJxrf;p&m xrf;bkd;ae&mjzpf&rnf? 28 29 pm;yGJxrf;p&mtum&Som; xrf;bkd;udkvkyfI a&$ESihf rGrf;rH&rnf? pm;yGJESihf qdkifaom vifyef;/ ZGef;/ tifwHk/ avmif;p&mzvm;rsm;udkvnf; a&$pifESihf vkyf&rnf? 30igha&S@/ pm;yJGay:rSm a&S@awmfrkef@udk tpOfwif&rnf? 31 rD;cHk;ukdvnf; a&$pifESihfvkyfI/ rD;cHkwkdif tp&Sdaomtvufrsm;/ cGufrsm;/ bl;oD;rsm;/ =umyGifhrsm;wkd@udk wpyfwnf;xk&rnf? 32rD;cHk;wdkifwbufwcsufoHk;vufpDxGufI/ tvufajcmufvuf &Sd&rnf? 33rD;cHk;wdkifxJ uxGufaomtvufoHk;vufwGif/ wvufwvufY bl;=umyGihfESihf wuG/ AmwHoD;ESihf yHkwlaomcGufoHk;cGuf &Sd&rnf? 34rD;cHk;wkdifYvnf; bl;=umyGifhESifhwuG/ AmwHoD;ESihf yHkwlaom cGufav;cGuf&Sd&rnf? 35rD;cHkwdkifxJu xGufaomtvufajcmufvuf&Sdonftwdkif;/ 18

36 tvufESpfbuf atmufYvnf; bl;oD;wvHk;pD&Sd&rnf? bl;rsm;/ tvufrsm;wdk@udk wudk,fwpyfwnf;jzpfapI/ rD;cHk;wukd,fvHk;ukd a&$pifESihf xkvkyf&rnf? 37rD;cGufckepfvHk;ukd vnf;vkyf&rnf? pm;yJGudkvif;apjcif;iSg xkdrD;cGufukd xGef;&rnf? 38rD;n‡yfcHp&mcGufwdk@onfvnf; a&$pifjzpf&rnf? 39rD;cHkESihf rD;cHkwefqm&Sdor#wdk@ukd/ a&$piftcGufwq,fESihf vkyf&rnf? 40awmifay:rSm oifhtm;jycJh+yD;aomyHk ESihfnDavsmfpGmvkyfjcif;iSg owdjyK&rnf? 26 1 wenf;um;/ jymaomtxnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnfjzifh +yD;aomac±kAdrft±kyfESihf cs,fvS,faom/ ydwfacsmukvm;umq,fxnfjzihf wJawmfudkvkyf&rnf? 2 ukvm;umonf tvsm;ESpfq,f&Spf awmif/ teHav;awmif&SdI/ ukvm;umcsif;tvsm;teHwl&rnf? 3 4 ukvm;umig;xnfpD wpyfwnf;csKyf&rnf? ukvm;umwxnf jyifbufrSm/ ukvm;umem;csif;qufrSD&mY uGif;rsm;ukd jymaomtxnfESihf vkyf&rnf? tjcm;aomukvm;umjyifbufrSm/ ukvm;umem;csif;qufrSD&mYvnf; xkdtwlvkyf&rnf? 5 ukvm;umw xnfY uGif;igq,fukd‚if;/ tjcm;aomukvm;umtem;qufrSD&mY uGif;ig;q,fukd‚if;/ uGif;csif;qkdifrdatmif vkyf&rnf? 6a&$acsmif;ig;q,fudkvnf; vkyfI/ xkda&$acsmif;jzifh ukvm;umrsm;udk yl;wJGojzifh/ wJawmfwaqmif wnf;jzpf&rnf? 7 wJawmfzHk;tkyfbkd@ tjcm;aomukvm;umq,fwxnfudk qdwfarG;ESihf vkyf&rnf? 8 ukvm;um onf tvsm;tawmifoHk;q,f/ teHav;awmif&SdI/ ukvm;umq,fwxnf wdk@onftvsm;teHcsif; wl&rnf? 9ukvm;umig;xnfwpyf/ ajcmufxnfwpyfwnf;csKyfI/ qXr jyifbufuae ukvm;umukd wJawmfOD;Y/ acgufxm;&rnf? 10ukvm;umrsm;qufrSD&mY/ aomukvm;um wxnftem;rSm/ uGif;ig;q,fudk‚if;/ qufrSD aomtjcm;ukvm;umtem;rSm/ uGif;ig;q,fukd‚if; vkyf&rnf? 11a=u;0gacsmif; ig;q,fudkvnf; vkyfI/ uGif;wkd@Yv#dK+yD;v#if/ tay:wJwydkif;ESihf wydkif;ylwJGojzihf/ wJwaqmifwnf; jzpf&rnf? 12xkdtay: wJYydkaom 13 ukvm;umw0ufukdum;/ wJawmfaemufaz;rSm wJGvGJqJGxm;&rnf? tay:wJYydkaom ukvm;umtvsm;ESpf awmifwGif/ wJawmfzHk;tkyfbkd@wbuf wcsuf wawmifpDwJGvJG qJGxm;&rnf? 14 tay:wJzHk;tkyfbkd@ teDqdk;aom okd;a&ukd‚if;/ xkdokd;a&tay:Y w[m&Som;a&udk‚if; vkyf&rnf? 15 wJawmifum&ef axmifxm;&aom tum&SysOfjym;wdk@udkvnf; vkyf&rnf? 16ysOfjym;onf 17 tvsm; q,fawmif/ teHwawmifxGuf &Sd&rnf? xkdysOfjym;&Sdor#wdk@Y 18 ajcaxmufESpfckpDwwef;wnf; &Sdapjcif;iSg vkyf&rnf? wJawmfawmifbufY um&efysOfjym;ESpfq,fudk vkyf&rnf? 19xkdysOfjym; ESpfq,fwGif/ wjym;wjym; atmufY ajcaxmufESpfckpD pGyfp&mbkd@ aiGajcpGyfav;q,fudk vkyf&rnf? 20xkdtwl wJawmfajrmufbufY um&efysOfjym; ESpfq,f&Sd&rnf? 21 xkdysOfjym;Yvnf; aiGajcpGyfav;q,f/ wjym;ESpfckpD&Sd&rnf? 22wJawmf taemufbufY um&efysOfjym;ajcmufjym;udk‚if;/ 23axmifwbufwcsufY um&efysOfjym;ESpfjym;ukd‚if; vkyf&rnf? 24 txufY‚if;/ atmufY‚if;/ uGif;udkwyfI aphpyfvsufaxmifh ESpfckudk +yD;ap&rnf? 25ysOfjym;&Spfjym;/ 26 aiGajcpGyfq,fajcmufck/ wjym;ESpfckpD&Sd&rnf? wJawmfYum&aom ysOfjym;udkv#dKp&mbkd@ 27 tum&Som;uef@vef@ usifwdk@udk wbufig;acsmif;pDvkyf&rnf? wJawmfaemufaz;Y 28 um&aomysOfjym;udkv#dKp&mbkd@ uef@vefusif ig;acsmif;udkvnf; vkyf&rnf? tv,fuef@vef@usifudk/ axmifhwbufwcsufY qHk;ap&rnf? 29ysOfjym;wdk@udk a&$ESihfrGrf;rH&rnf? uef@vef@usifv#dKbkd@&m

30 a&$uGif;ukdvnf;vkyfI/ uef@vef@usifwdk@udk a&$ESihf rGrf;rH&rnf? awmifay:rSm oifhtm;jyaomyHkESihftnD/ wJawmfukd wnfaqmuf&rnf? 31 wenf;um;/ jymaomtxnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsmjzihf+yD;I/ 32 ac±kAdrf t±kyf ESihfcs,fvS,faom ukvm;umwxnfudk csKyf&rnf? a&$csaom tum&Som;wkdifav;wkdif tay:rSm/ xkdukvm;umukd qJGxm;&rnf? xkdwkdifwdk@onf a&$wHpkd@ESihf ‚if;/ 33 aiGajcpGyfav;ckESifh‚if; jynfhpHk&rnf? oufaocH csufxm;aom aowWmukd/ ukvm;umtwGif;odk@oGif;p&mbkd@ xkdukvm;umudk a&$acsmif;jzihf qJGumI/ [*sm t&yf/ [*sm[*sKH t&yfESpfyg;pyf=um;Y tydkif;tjcm;jzpf&rnf? 34[*sm[*sKHt&yfY oufaocHcsuf aowWm tay:rSm aowWmtzHk;ukd wifxm;&rnf? 35ukvm;umjyifrSm pm;yJGukdxm;&rnf? wJawmfawmifbufem;rSm rD;cHkudk‚if;/ ajrmufbufem;rSm pm;yJGudk‚if;/ wbufESihfwbufqkdifrdatmif xm;&rnf? 36 wJawmfwHcg;0Yum&ef/ jymaomtxnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsmjzifh+yD;I/ cs,fvS,faomukvm;um wxnfudkvkyf&rnf? 37xkdukvm;umbkd@ a&$wHpkd@ESihf jynfhpHkaom tum&Swdkif ig;wkdifudkvkyfI a&$ESihfrGrf;rH&rnf? a=u;0gajcpGyfig;ckudkvnf; oGef;&rnf? 27 1 wenf;um;/ tvsm;ig;awmif/ teHig;awmif&SdI pwk&ef;av;axmifhjzpfaom ,Zfyv†ifukd/ tum&S om;ESihf vkyf&rnf? tjrifhvnf; oHk;axmif&Sd&rnf? 2,Zfyv†if av;axmifhtay:rSm/ OD;csKdav;acsmif;udk tum&Som;ESihf vkyfI a=u;0gESihfrGrf;rH&rnf? 3jymcHp&mtkd;ESihf wuG wl;&Gif;jym;/ tifwHk/ trJom;csdwf/ vifyef; tp&Sdaom ,Zfyv†ifESihf qkdifaom wefqm&Sdor#wdk@udk a=u;0gESihf vkyf&rnf? 4a=u;0gqefcgukd‚if;/ qefcgav; axmifhtay:rSm a=u;0gav;uGif;ukd‚if; vkyf+yD;v#if/ 5 ,Zfyv†ifcg;yef; atmuf/ tv,fYxm;&rnf? 6,Zfyv†ifxrf;p&m tum&Som; xrf;bkd;wdk@ukd vkyfI a=u;0gESifh rGrf;rH+yD;rS/ 7,Zfyv†ifudkxrf;p&mbkd@ wbuf wcsufuGif;rsm;Y v#dKxm;&rnf? 8 awmifay:rSmoifhtm; jyonftwdkif;/ xkd,Zfyv†ifukd tay:atmuf [if;vif;jzpfapjcif;iSg/ ysOfjym;ESifhvkyf&rnf? 9 wJawmf0if;um&efrlum;/ tvsm;tawmifw&m&Sdaom ydwfacsmESihf 10 awmifbufYukvm;umudk vkyf&rnf? xkdukvm;umbkd@wkdifESpfq,f/ wkdifajcpGyfESpfq,fukd a=u;0gESihfvkyfI wdkifwHpdk@/ wdkifwef;wdk@ukd aiGjzihf +yD;ap&rnf? 11xkdenf;wl/ ajrmufbufY um&eftvsm; tawmifw&m&Sdaom ukvm;umESihf wuG aiGwHpdk@/ aiGwef;ygaoma=u;0gxkdifESpfq,f/ 12 a=u;0gajcpGyfESpfq,f&Sd&rnf? 0if;taemufbuf teHYum&ef/ tvsm;tawmifig;q,f&Sdaomukvm;umESihfwuG wdkifwq,f/ ajcpGyfwq,f&Sd&rnf? 13 14 0if;ta&S@bufY vnf; teHtawmifig;q,f&Sd&rnf? wHcg;0 wbufwcsufY um&ef/ 15 tvsm;q,fig;awmif&Sdaom ukvm; umESihf wuGwkdifoHk;wkdif/ ajcpGyfoHk;ck&Sd&rnf? 16 0if;wHcg;0Yum&ef/ jymaomtxnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsmjzifh+yD;I/ cs,fvS,faomukvm;umtawmifESpfq,fESihf wuGwdkifav;wdkifajcpGyf av;ck&Sd&rnf? 17 0if;ywfvnfY wdkif&Sdor# wdk@onf aiGwHpdk@/ aiGwef;/ a=u;0g ajcpGyfESihf jynfhpHk&rnf? 180if;onf tvsm;tawmifw&m/ teHig;q,f/ tjrifhig;awmif&SdI/ ydwfacsmESihf a=u;0gajcpGyfjzifh +yD;&rnf? 19 tr_awmf xrf;bkd@wJawmftoHk;taqmif&Sdor#udk‚if;/ wJawmfwHoif/ 0if;ESihf qkdifaomwHoif&Sdor#udk‚if;/ a=u;0gESihf vkyf&rnf?

y&dowfpnf;a0;&mwJawmfwGif/ oufaocHcsufxm;&m t&yfukdumaom ukvm;umjyifrSm/ rD;cHk YtpOfrjywfrD;xGef;p&mbkd@/ oHvGifoD;ukd axmif;I,laom oHvGifqDppfudk/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf aqmifcJh&=urnf ta=umif;qifhqdkavmh? 21tm±kefESihf ol.om;wdk@onf/ nOD;rSonf eHeufwkdifatmif/ xm0&bk&m;a&S@awmfY xkdtr_ukd pD&if&rnf? Áoa&vtrsKd;wdk@onf/ om;tpOftqufapmifh&aom ynwf awmfjzpfownf;? 28 1 oif.tpfudk tm±kefonf/ igha&S@rSm ,Zfyka&m[dwftr_udkaqmif&rnfta=umif;/ olESihf ol.om; wnf;[laomem'yf/ tbd[k/ {vmZm/ Áormwdk@udk/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@txJu a&G;cs,fI oifhatmuf Ycef@xm;avmh? 2oif.tpfukd tm±kefY bkef;toa&xifay:apjcif;iSg/ 3 oef@&Sif;aom t0wfudkvkyfIay;&rnf? tm±kefonf igha&S@rSm,Zfyka&m[dwftr_udk aqmif&Guf&aomtcGihf&SdI/ ol@ukdoef@&Sif;apjcif;iSg/ igay;aom Om%fukd&aomynm&Sdtaygif;wdk@onf xkdt0wfukdvkyf&rnfta=umif; rSmxm;&rnf? 4vkyf&aomt0wf[lrl um;/ &ifzHk;/ oifwdkif;/ 0wfvHk;/ cs,fvS,faomtusô/ aAgif;/ cg;yef;/ wnf;[laomoif. tpfudk tm±kefESihf ol.om;wdk@onf/ igha&S@rSm,Zfyka&m[dwf tr_udkaqmif&Guf&rnf ta=umif;/ oef@&Sif;aomt0wfudk vkyfjcif;iSg/ 5a&$ESihf jymaomtxnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsmwdk@ukd,l&rnf? 6xkda&$tp&Sdonf wdk@ESihf 7 oifwdkif;udk xl;qefpGmvkyf&rnf? odkif;}udK;ESpfyif&SdI/ oifwdkif;tay:em;csif;wJGrdapjcif;iSg/ 8 wbufwcsufudk qJGcsKyf&rnf? oifwdkif; tay:em;Y xl;qef;aom&ifpnf;udkvnf;/ oifwkdif;udk,fuJhodk@ a&$ESihf‚if;/ jymaom txnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsmwdk@udk‚if; vkyf&rnf? 9&S[HausmufESpfvHk;udk,lI/ Áoa&vtrsKd;wq,fESpfrsKd;ukd/ 10 touft}uD;ti,ftvkduf/ ausmufESpfvHk;ay:rSm trsKd;emrnf ajcmuf ckpD tuQ&mwif&rnf? 11 wHqdyfay:rSm tuQ&m wifouJhokd@/ ausmufvkyfaomtvkyfESihfwuG/ Áoa&vtrsKd; . emrnfwdk@udk xkdausmufESpfvHk;tay:rSm tuQ&mwifI a&$ausmuftkd;Y xnfh&rnf? 12Áoa&vtrsKd; om;wdk@udk atmufarhapjcif;iSg/ xkdausmufESpfvHk;ukd oifwdkif;odkif;}udK;ay:rSm wyf&rnf? xkdokd@Áoa&vtrsKd; om;wdk@udk atmufarhapjcif;iSg/ olwdk@emrnfrsm;udk tm±kefonf xm0&bk&m; a&S@awmfY rdrdycHk;ay:rSm aqmif&rnf? 13ausmuftdk;wdk@udka&$ESihf vkyf&rnf? 14tqHk;Ywyf&aom }udK;ESpfyifwdk@udk a&$pifESihf uspfIvkyf+yD;rS ausmuftkd;YwJG&rnf? 15 a&$ESihf‚if;/ jymaomtxnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsmESif‚if;/ oifwdkif;udk vkyfonfenf;wl/ Asm'dwf&ifzHk;ukd xl;qef;pGmvkyf&rnf? 16ESpfxyfacgufvsuf/ tvsm;wxGm/ teHwxGm/ pwk&ef;av;axmifhjzpf&rnf? 17xkd&ifzHk;Y ausmufjrwfudk av;wef;pD&rnf? yXrtwef;um;/ ausmufeD/ O\z&m;/ ywWjrm;/ 18'kwd, twef;um;/ jr/ eDvm/ pdef/ 19 wwd,twef;um;/ 0SgudEWKr[l&m/ a*:rdwf? 20pwkwˆtwef;um;/ rsuf&GJ/ a=umif/ e*g;oJG@jzpfI/ toD;toD;wdk@udk a&$tdk;YpD&rnf? 21Áoa&v trsKd;wq,f ESpfrsKd;&Sdonftwdkif;/ wHqdyfay:rSm tuQ&mwifouJhokd@ xkdausmufwdk@Y/ xkdwq,fESpfyg; aomemrnf toD;tOD;wdk@udkwifvsuf/ ausmufwvHk;v#if emrnfwyg;pD yg&rnf? 22-25&ifzHk; tay:axmifhESpfckY a&$ESpfuGif;udk‚if;/ uspfaoma&$}udK;ESpfyifudk‚if; vkyf+yD;rS/ xkda&$uGif;Y wyfI/ oifwdkif;odkif;}udK;ay:rSm &Sdaom ausmuf 26 tkd;wdk@Y wJG&rnf? wzefa&$ESpfuGif;udkvkyfI oifwdkif;atmuf em;rSm &Sdaom&ifzHk;atmufaxmifhESpfckY wyf&rnf? 27tjcm;aoma&$ESpfuGif;udkvnf;vkyfI/ oifwdkif; a&S@bufatmufem;Y xl;qef;aom&ifpnf;tay:em; qufrSD&mwGif/ oifwdkif;udk,f wbufwcsufY 20

wyf&rnf? 28&ifzHk;a&$ESpfuGif;udk oifwkdif;a&$ESpfuGif;ESihfwJGI/ jymaom}udK;jzifh +yD;ap&rnf? xkdokd@ &ifzHk;udkxl;qef;aom &ifpnf;tay:em;rSmqJGI/ oifwkdif;ESifh ruGmtjrJ&Sd ap&rnf? 29 tm±kefonfvnf;/ oef@&Sif;&mt&yf XmeawmfxJodk@0ifaomtcg/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@ukd xm0&bk&m;tpOf atmufarh awmfrlapjcif;iSg/ Asm'dwf&ifzHk;Yygaomolwdk@emrnfrsm;udk 30 rdrdESvHk;ay:rSmaqmif &rnf? Asm'dwf&ifzHk;txJY O&drfESihf okrdrfudk oGif;xm;&rnf? tm±kefonf xm0&bk&m;a&S@awmfodk@ 0ifaom tcg/ rdrdESvHk;ay:rSm O&drfESifh okrdrf ygonfjzpfI/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@tr_Y pD&ifawmfrlcsufudk xm0&bk&m; a&S@/ rdrdESvHk;ay:rSmaqmif&rnf? 31 oifwkdif;ESihfqkdifaom0wfvHkudk/ jymaomtxnfESihfom vkyf&rnf? 320wfvHkY vnfpGyfygI vnfpGyfukdrpkwfapjcif;iSg/ oHcsyfvnfpGyfuGyfouJhodk@/ &ufaomtxnfESihf uGyf&rnf? 33 jymaomtxnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnfESihfvkyfaom ovJoD;rsm;udk‚if;/ 34 a&$qnf;vnf;rsm;ukd‚if;/ 0wfvHkatmuf pGef;em;ywfvnfY/ ovJoD;wvHk;/ a&$qnf;vnf;wvHk;pDjcm;vsuf/ tpOftwkdif; qJGxm;&rnf? 35tm±kef onf tr_awmfudkaqmifI/ oef@&Sif;&mt&yf XmeawmftxJrSm/ xm0&bk&m; a&S@awmfY xGuf0ifaomtcg/ oab;ESihf uif;vGwfrnfta=umif;/ xkd0wfvHkudk 0wfIol.toHudk =um;&rnf? 36 a&$pifoif;uspfudkvnf;vkyfI/ wHqdyfay:rSm tuQ&mwifouJhokd@/ xm0&bk&m;tm;oef@&Sif; jcif;[k tuQ&mwifI/ 37jymaom}udK;ESihf aAgif;a&S@Y csnfxm;&rnf? 38tm±kefonf xkdoif;usyfudk ezl;Y qifojzifh/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@. oef@&Sif;aom tvSL'geESihf qkdifI/ oef@&Sif;apor#aom t&mwdk@Y ygaomtjypfudk aqmif&rnf? olwdk@onf xm0&bk&m;. pdwfawmfESihf awG@jcif;iSg/ tm±kef.ezl;Y tpOfqif&rnf? 39ydwfacsm tuôsukdvnf;vkyfIcs,fvS,f&rnf? aAgif;ukdvnf; ydwfacsmESihf vkyf&rnf? cg;yef;udkvnf; cs,fvS,faom tvkyfESihf +yD;ap&rnf? 40 tm±kef.om;wdk@ bkef;toa&udk xifay:apjcif;iSg/ tusô/ cg;yef;/ OD;xkwfrsm;udkvkyfay;&rnf? [email protected]±kefESihf ol.om;wdk@udk0wfqifap+yD;rS/ olwdk@onf igha&S@rSm,Zfyka&m[dwftr_udk aqmif&Gufrnfta=umif;/ olwdk@ukdqDESihfvdrf;ojzifh t&mYcef@xm;I 42 olwdk@Y &Sufp&m ta=umif;/ rxifray:apjcif;iSg/ oef@&Sif;aprnf? 43 cg;rSaygifodk@txdydwfaygif;bDudkcsKyfI ay;&rnf? tm±kefESihf ol.om;wdk@onf/ y&dowfpnf;a0;&mwJawmfxJokd@0ifaomf‚if;/ oef@&Sif;&mt&yfXmeY ,Zfyv†iftem;odk@ csOfuyfaomf‚if;/ tjypfa&mufI raoapjcif;iSg xkdokd@0wf&rnf? tm±kefrSpI ol.trsKd;tpOftquf wdk@onf apmifh&aom ynwfawmfjzpfownf;? 29 1 olwdk@onf igha&S@Y ,Zfyka&m[dwftr_udkaqmif&Gufrnfta=umif;/ tb,fodk@oef@&Sif;ap&rnf enf; [lrlum;/ tjypfrygaom EGm;oi,ftxD;ESihf okd;ESpfaumifwdk@udk‚if;/ 2 waq;rygaom *sKHrkef@/ waq;rygbJ qDESihfvkyfaom*sKHrkef@jym;/ waq;rygbJ qDESihfvl;aom *sKHrkef@ºuGyfwdk@ukd‚if;/ ,l&rnf? 3xkdrkef@rsm;ukd awmif;wvHk; xJYxnfh+yD;rS/ EGm;waumif/ okd;ESpfaumif ESihfwuG aqmifcJh&rnf? 4tm±kefESihfol.om;wdk@ukd/ y&dowfpnf; a0;&mwHcg;em;okd@ ac:cJhI/ a&csKd;&rnf? 5t0wfwefqmrsm;udk ,lI/ tusô/ 0wfvHk/ oifwdkif;/ &ifzHk;ESihf tm±kefudk0wfapI/ xl;qef;aom oifwkdif; &ifpnf;ESihfpnf;&rnf? 6ol.acgif;ay:rSm aAgif;udkwifI/ aAgif;Yoef@&Sif;aom oif;uspfudkwyf&rnf? 7xkdtcg vdrf;p&mqDudk,lI ol.acgif;ay:Y avmif;ojzihf ol@ukdvdrf;&rnf? 8 9 ol. om;wdk@udkvnf; ac:cJhI/ tusô0wfap&rnf? cg;yef;udkvnf;pnf;I/

OD;xkyfudkvnf;aqmif;ap+yD;v#if/ olwdk@onf xm0&ynwfawmf twkdif; ,Zfyka&m[dwft&mukd qdkif&rnf? xkdokd@tm±kefESihf ol.om;wdk@ukd/ ,Zfyka&m[dwft&mY cef@xm;&rnf? 10 xkdaemufEGm;xD;waumifudk y&dowfpnf;a0;&m wJawmfa&S@odk@aqmifcJhItm±kefESihf ol.om; wdk@onf/ rdrdwdk@vufukd EGm;acgif;ay:rSm wif&=urnf? 11 y&dowfpnf;a0;&mwJawmfwHcg;em;rSm xm0& bk&m; a&S@awmfY xkdEGm;ukdowf&rnf? 12 taoG;udk,lI ,Zfyv†ifOD;csKdwdk@Y vufn‡dK;ESihf xnfh+yD;rS/ ºuGif;aomtaoG;udk ,Zfyv†ifajc&if;em;Y/ oGef&rnf? 13ttludkzHk;aom qDO&Sdor#/ tonf;ay:Y&Sdaom tajr‡;/ ausmufuyf ESpfckESihf ausmufuyfqDOudk,lI ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@&rnf? 14EGm;. tom;/ ta&/ acs;Ekudkum;/ wyfjyifrSm rD;±_d@&rnf? tjypfajz&m,Zfjzpf.? 15 okd;xD;waumifudkvnf;,lI/ tm±kefESihf ol.om;wdk@onf/ rdrdwdk@vufukdodk;acgif;ay:rSm wif&rnf? 16xkdokd;ukdowf+yD;v#if taoG;udk,lI ,Zfyv†iftay:em;ywfvnfYjzef;&rnf? 17 odk;udkvnf; tydkif;ydkif;jzwfI 0r;fxJY&Sdaom t&mESihf ajcwdk@ukd aq;a=um+yD;v#if/ acgif;ESihf om;wpfrsm;ukd pkxm;I/ 18okd;waumifvHk;ukd ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@&rnf? xm0&bk&m;tm; rD;±_d@aom,Zfjzpf.? xm0&bk&m;tm; rD;jzifhqufuyfI/ ar$;}udKifaom ylaZmfouUmjzpf.? 19 tjcm;aomodk;udkvnf;,lI/ tm±kefESihfol.om;wdk@onf rdrdwdk@vufudk okd;acgif;ay:rSm wif&rnf? 20xkdokd;ukdowf+yD;vsif taoG;ukd,lI tm±kef. vusfmem;ysOf;Y‚if;/ ol.om;wdk@. vufsmem;ysOf;Y‚if;/ olwdk@. vusfmvufrY‚if;/ vufsmajc rY‚if;xnfhI/ ,Zfyv†ifay:ywfvnfY jzef;&Irnf? 21,Zfyv†ifay:rSm &Sdaom taoG;ESifh vdrf;p&mqDukd,lI tm±kefESihf ol.t0wfY‚if;/ ol.om;wdk@ESifh olwdk@t0wfY‚if; jzef;ojzihf/ tm±kerf SpI om;rsm;/ t0wfrsm;wdk@onf oef@&Sif;=u vdrfhrnf? 22xdkodk;onf t&mYcef@xm;&modk; jzpfaoma=umifh/ qDO/ t+rD;/ ttludkzHk;aomqDO/ toJay:Y&Sdaomtajr‡;/ ausmufuyfESpfckESifh ausmufuyf udkzHk;aomqDO/ vufsmycHk;/ 23 xm0&bk&m;a&S@ awmfY xm;aom waq;ESifhrkef@awmif;xJu rkef@wvHk;/ qDESifh vkyfaom rkef@jym;wjym;/ rkefºuGyfwcsyfudk ,lI/ 24tm±kefvuf/ ol.om;wdk@vufY xdkt&mwdk@udk xm;+yD;v#if/ xm0&bk&m;a&SS@awmfY csDv$JI/ csDv$Jaom ylaZmfouUmjyK&rnf? 25xdkt&mwdk@udk olwdk@vufrScH,lI/ xm0& bk&m;a&S@awmfwGif ar$;}udKifaomteH@ jzpfapjcif;iSg/ ,Zfyv†ifY rD;±_d@&m,Zftay:rSm ±_d@&rnf? xm0&bk&m; tm; rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUmjzpf.? 26tm±kef.t&mY cef@xm;&m odk;.&ifywfudk,lI/ xm0&bk&m; a&SS@awmfY csDv$Jojzifh/ csDv$JaomylaZmfouUmjyK+yD;rS/ odk;.&ifywfonf oif.tbdk@jzpf&rnf? 27xdkodk@ tm±kefESifh [email protected]&mY cef@xm;&m odk;xJu/ csDv$Jaom ylaZmfouUmjyKI/ csDv$Jaom&ifywfudk‚if;/ csDajr‡mufaom ylaZmfouUmjyKI/ csDajr‡mufaomycHk;udk‚if;/ oef@&Sif;ap+yD;rS/ 28xdk&ifywf/ ycHk;wdk@onf xm0&ynwfawmf twdkif;/ Áoa&vtrsdK;om;vSLaom tm±kef.tbdk@/ ol@om;[email protected]@ jzpf&rnf? Áoa&vtrsdK;om; jyKaom rd\[m,,ZfxJu/ xm0&bk&m;a&S@awmfY csD;ajr‡mufI/ csD;ajr‡muf&mylaZmfouUm jzpf.? 29 tm±kef. oef@&Sif;aomt0wfwefqmudk/ ol.om;wdk@onf tarGcHojzifh/ 30 qDvdrf;jcif;r*FvmESifh ,Zfyka&m[dwft&mY cef@xm;aomtcg/ 0wfqif&rnf? tm±kefudk,fpm; ,Zfyka&m[dwfvkyfaom om;onf/ oef@&Sif;&mXmeY tr_awmfudk aqmifjcif;iSg/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfodk@0ifaomtcg/ ckepf&uf ywfvHk;0wffqif&rnf? 31 t&mYcef@xm;&m odk;.tom;udk,lI/ oef@&Sif;&mXmeY jyKwf+yD;rS/ 32tm±kefESifh ol.om;wdk@onf xdktom;udk‚if;/ awmif;xJY&Sdaom rkef@udk‚if;/ y&dowfpnf;a0;&m

wJawmfwHcg;em;rSm pm;&=urnf? 33olwdk@udk oef@&Sif;apI/ t&mYcef@xm;apjcif;iSg/ tjypfajz&m r*FvmjyKjcif;ESifhqdkifaom t&mwdk@udk/ olwdk@onf pm;&=urnf? xdkt&mwdk@onf oef@&Sif;aoma=umifh/ rqdkifaomol rpm;&? 34t&mY cef@xm;&mESifhqdkifaom trJom;jzpfap/ rkef@jzpfap/ eHeufwdkifatmif usefºuGif;v#if/ xdktºuGif;udk rD;±_d@&rnf? oef@&Sif;aoma=umifh/ tb,folr#rpm;&? 35xdkodk@ igynwfor#twdkif; tm±kefESifh ol.om;wdk@tm;jyKI/ ,Zfya&m[dwft&mY cef@xm;jcif;r*Fvmudk/ ckepf&ufywfvHk; aqmif&rnf? 36xdkrSwyg;/ tjypfajzjcif;tvdkiSg/ ae@wdkif; EGm;xD; waumifudk ylaZmfI/ tjypfajz&m,ZfjyK&rnf? xdkodk@,Zfyv†iftbdk@ tjypfajzjcif;udk jyK+yD;rS/ yv†ifudk pif=u,fap&rnf? xdkaemuf oef@&Sif;apjcif;iSg qDESifhvdrfh&rnf? 37ckepf&ufywfvHk; ,Zfyv†ifbdk@ tjypfajzjcif; udkjyKI oef@&Sif;ap+yD;rS/ tvGefoef@&Sif;aom ,Zfyv†ifjzpfI/ xdkyv†ifESifhawG@or#aom t&mwdk@onf oef@&Sif;aomt&m jzpf&rnf? 38 ,Zfyv†ifay:rSm ylaZmf&aomt&m[lrlum;/ tcgrvnfaom odk;oi,fESpfaumifudk,lI/ 39 ae@wdkif;tpOfrjywf eHeuf,HYwaumif/ nOD;,HYwaumifudk ylaZmf&rnf? 40odk;oi,fwaumifudk ylaZmfaomtcg/ oHvGifoD;udkaxmif;I/ &aomoHvGifqDoHk;avmCESifh a&maomrkef@nwfw=orJudk‚if;/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmbdk@ pyspf&nfoHk;avmCudk‚if;/ odk;oi,fESifhtwl ylaZmf&rnf? 41tjcm;aom odk;oi,fudk nOD;,HY ylaZmfaomtcg/ eHeuf,HY abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&mylaZmfouUm ygonfenf;wlygvsuf/ xm0&bk&m;tm; rD;ESifhqufuyfI/ ar$;}udKifaom ylaZmfouUmjyK&rnf? 42xdkodk@ oifwdk@om;pOfajr;qufwdk@onf oifESifhigawG@IE_wfquf&mt&yf/ xm0&bk&m;a&S@awmfY/ y&dowfpnf; a0;&m wJawmfwHcg;em;rSm tpOfrjywf rD;±_d@aom,Zfudk ylaZmf&=urnf? 43xdkt&yfY Áoa&v trsdK;om;wdk@ESifh igawG@I/ ighbkef;awmf tm;jzifh olwdk@udk oef@&Sif;aprnf? 44igha&S@Y ,Zfyka&m[dwftr_udk aqmifapjcif;iSg/ tm±kefESifh ol.om; wdk@udk‚if;/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfudk‚if;/ ,Zfyv†ifudk‚if;/ igoef@&Sif;aprnf? 45 Áoa&vtrsdK;om; wdk@wGif igaeI/ [email protected]&m;jzpfrnf? 46igonf olwdk@wGif aejcif;iSg/ olwdk@udk tJ*kwWKjynfxJu u,fE_wf aqmif,lcJhaom [email protected]&m;ocif xm0&bk&m; jzpfa=umif;udk olwdk@od=uvdrfhrnf? igonf olwdk@bk&m; ocif xm0&bk&m;jzpf.[k arma&Stm; rdef@awmfrl.? 30 1 wenf;um;/ eH@omaygif;udk rD;±_d@p&m,Zfyv†ifudk tum&Som;ESifhvkyf&rnf? 2xdkyv†ifonf tvsm;wawmif/ teHwawmif/ pwk&ef;av;axmifhjzpfI/ tjrifhESpfawmif&Sd&rnf? OD;csdKwdk@udkvnf; tum&S om;jzifh +yD;ap&rnf? 3yv†ifxdyf/ eH&H/ OD;csdKwdk@udk a&$pifESifhrGef;rHI/ tay:tem;ywfvnfY uGyfaoma&$wefqm udkvnf; vkyf&rnf? 4a&$wHqmatmuf/ yv†ifwbufwcsufaxmifhY a&$uGif;ESpfuGif; udk vkyfI/ yv†ifxrf; p&mxrf;bdk;ae&mjzpf&rnf? xrf;bdk;wdk@udk 6 tum&Som;ESifhvkyfI a&$ESifhrGef;rH&rnf? igonf oifESifhawG@&m t&yf/ oufaocHcsufxm;aom aowWmudk/ umaomukvm;uma&S@Y xdkyv†ifudkxm;&rnf? 7tm±kefonf eHeufwdkif;rD;cGufwdk@udk jyifaomtcg/ xdkyv†ifay:rSm ar$;aomeH@om aygif;udk ±_d@&rnf? 8nOD;,HYvnf; rD;cGuf wdk@udk xGef;aomtcg/ xdkyv†ifay:rSm eH@omaygif;udk ±_d@&rnf? xdkodk@ oifwdk@om;pOfajr;qufwdk@onf xm0& 9 bk&m;a&S@awmfY tpOft+rJjyK&aom eH@omaygif;±_d@jcif; jzpfownf;? xdkyv†ifay:rSm xl;jcm;aomeH@omaygif; udkr±_d@&? rD;±_d@aom,ZfudkrjyK&? abmZOfylaZmf ouUmudkvnf; rjyK&? oGef;avmif;&m ylaZmfouUmudkvnf; rjyK&? 10tm±kefonf wESpfwcg tjypfajz&m ,Zfaumif

taoG;udk,lI/ xdkyv†if.OD;csdKwdk@Y tjypfajzjcif; r*Fvmudk jyK&rnf? oifwdk@om;pOfajr;quf wdk@onf wESpfwcg xdkodk@jyK&=urnf? xm0&bk&m;tm; tvGefoef@&Sif;aom ,Zfyv†ifjzpfownf;? 11 wzef xm0&bk&m;onf/ arma&Stm;rdef@awmfrlonfum;/ 12Áoa&vtrsdK;om;wdk@udk a&wGufI pm&if;,laomtcg/ ab;vGwfrnfta=umif; &Sdor#wdk@onf toD;toD;rdrdtouf a&G;&eftbdk@udk xm0& bk&m;tm; qufuyf&rnf? 13a&wGufI pm&if;0ifaomoltaygif;wdk@onf tusyfawmftvdkuf/ aiGtusyf w0ufpD xm0&bk&m;tm; qufuyf&rnf? tusyfum;/ a*&ESpfq,fjzpfownf;? 14toufESpfq,frSpI/ ydkvGefaomoltaygif;wdk@onf pm&if;0ifI/ xdkodk@aom ylaZmfouUmudk xm0&bk&m;tm; jyK&rnf? 15udk,ftoufudk a&G;jcif;iSg/ xm0&bk&m;tm; ylaZmfouUmudk jyKaomtcg/ aiG&wwfaomolwdk@onf rydk/ qif;&Jaomolwdk@onf ravsmhbJ/ 16 vlwdkif;tusyfw0ufpD ay;&rnf? Áoa&vtrsdK;om;wdk@. ta&G;aiG udk,lI olwdk@toufudka&G;jcif;iSg/ xm0&bk&m;a&S@awmfY Áoa&vtrsdK;om;wdk@. oufaojzpf&rnf ta=umif;/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfp&dwftbdk@tvdkiSg/ xm;&rnf[k rdef@awmfrl.? 17 wzef xm0&bk&m;onf/ arma&Stm;rdef@awmfrlonfum;/ 18tm±kefESifh ol.om;wdk@ vufajc aq;p&mbdk@ a=u;0gajcaxmufygaom a=u;0gtifwHkudkvkyfI/ y&dowfpnf;a0;&mwJawmfESifh ,Zfyv†if pyf=um;Y xm;&rnf? 19olwdk@onf y&dowfpnf;a0;&mwJawmfodk@ 0ifaomf‚if;/ 20 tr_awmfudkxrf;I xm0& bk&m;tm; rD;±_d@aom,Zfudk ylaZmfjcif;iSg/ ,Zfyv†iftem;odk@ csOf;uyfaomf‚if;/ 21aoab;ESifh uif;vGwfrnf ta=umif;/ rdrdwdk@vufajcudk aq;&rnf? xdkodk@olwdk@ESifh olwdk@trsdK;tE$,f tpOftquf wdk@onf apmifh&aom ynwfawmfjzpfownf;[k rdef@awmfrl.? 22 23 wzef xm0&bk&m;onf/ arma&Stm; rdef@awmfrljyefonfum;/ oifonf jrwfaomeH@omrsdK;udk tusyfawmfESifh csdefvsuf/ pif=u,faomrk&efap; tusyfig;&m/ 24 ar$;aomopf=uHydk; ESpf&mig;q,f/ ar$;aom =uHESpf&mig;q,f/ opf=uHydk;wrsdK;ig;&m/ 25 oHvGifqDw[defudk,lI/ aq;orm;twwfESifh za,mif;qDudk abmfwwfonftwdkif;/ 26 vdrf;&efqDwnf;[laom oef@&Sif;aom eH@omqDudkabmf+yD;rS/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfESifh oufaocHcsufaowWmudk‚if;/ 27pm;yGJESifh pm;yGJwefqm&Sdor#udk‚if;/ rD;cHkESifhrD;cHkwefqmudk‚if;/ eH@omaygif;±_d@aomyv†if/ 28rD;±_d@&m,ZfylaZmfaomyv†ifESifh yv†ifwefqm&Sdor#udk‚if;/ tifwHkESifh tifwHkajc axmufudk‚if;/ xdke@H omqDESifhvdrf;ojzifh/ 29xdkt&mwdk@udk tvGefoef@&Sif;apjcif;iSg/ xdkodk@oef@&Sif;ap&rnf? xdkt&mwdk@ESifh awG@or#aomt&monf oef@&Sif;aomt&mjzpf&rnf? 30 tm±kefESifh ol.om;wdk@udkvdrf;I/ olwdk@onf igha&S@Y ,Zfyka&m[dwftr_udk aqmifapjcif;iSg/ ,Zfyka&m[dwft&mY cef@xm;&rnf? 31Áoa&v trsdK;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ oifwdk@om;pOfajr;quftaygif;wdk@Y TqDonf/ ightbdk@oef@&Sif;aom vdrf;&efqDjzpf&rnf? 32 vl.udk,fay:rSm ravmif;&? xdkqDudkabmfonfenf;wl/ tjcm;aomqDudkrabmf&? oef@&Sif;onfjzpfI/ oef@&Sif;onf[k oifwdk@onfrSwf&rnf? 33xdkqDESifhwlatmif abmfaomol/ rqdkifaomvlY vdrf;aomolrnfonfum;/ rdrdtrdsK;rS y,f&Sif;jcif;udk cH&rnf[krdef@awmfrl.? 34 wzef xm0&bk&m;onf/ arma&Stm;rdef@awmfrlonfum;/ ar$;aomeH@omrsdK;wnf;[laom ewyfap;/ ar$;aomig;cGH/ *gvAefap;/ pifaomavmAefaq;wdk@udk tnDtr#csdef,lI/ 35 aq;orm;twwfESifh ESmaq;udk abmfwwfonfenf;wl a&maESmI/ oef@&Sif;pif=u,faom eH@omaygif;udkabmf&rnf? 36tcsdK@ udkvnf; nufnufaxmif;+yD;rS/ igonf oifESifhawG@&mt&yf/ y&dowfpnf;a0;&mwJawmfY oufaocHcsuf a&S@rSmxm;&rnf? oifwdk@wGif tvGefoef@&Sif;&rnf?

xdkodk@aom eH@omaygif;udk abmfonfenf;wl/ tjcm; aomeH@omaygif;udk udk,foHk;bdk@rabmf&? oifwdk@wGif xm0&bk&m;tbdk@ oef@&Sif;&rnf? 38t=uifolonf rdrd±ªp&mbdk@ xdkeH@omaygif;ESifhwlatmif abmf./ xdkolonf rddrdtrsdK;rS y,f&Sif;jcif;udkcH&rnf[k rdef@awmfrl.? 31 1 wzef xm0&bk&m;onf/ arma&Stm; rdef@awmfrljyefonfum;/ 2em;axmifavmh/ igonf ,k'trsdK; om; [k&.om;jzpfaom O&d.om;aAZavvudk trnfjzifhcef@xm;.? 3-5olonf a&$aiGa=u;0gudk vkyfaom twwf/ ausmufudkaoG;I pDaomtwwf/ opfom;udkxkvkyfaomtwwfESifh trsdK;rsdK;aomtvkyfudk xl;qef;pGm vkyfwwfrnfta=umif; Om%fynmESifhwuG ody`HtwwftrsdK;rsdK;wdk@udk igay;I/ bk&m;ocif. 0dnmOfawmfESifhjynfhpHkap.? 6 olESifhtwl 'eftrsdK;om; t[doruf.om;/ ta[mvsbudkvnf; igcef@xm;.? igonf oifhtm; rSmxm;or#wdk@udk vdrRmaomoltaygif;wdk@onf vkyfwwfrnfta=umif;/ olwdk@ESvHk;xJodk@ Om%fynmudk igoGif;xm;+yD? 7xdkolwdk@onf y&dowfpnf;a0;&m wJawmf/ oufaocHcsufaowWm/ aowWm tay:rSmwifaom aowWmtzHk;/ wJawmfwefqm&Sdor#udk‚if;/ 8pm;yGJESifhpm;yGJwefqmudk‚if;/ pif=u,faom rD;cHkESifh rD;cHkwefqm&Sdor#udk‚if;/ eH@omaygif;±_d@aomyv†if/ 9rD;±_d@&m,ZfylaZmfaom yv†ifwefqm&Sdor#udk‚if;/ tifwHkESifh tifwHkajcaxmufudk‚if;/ 10tr_awmfudk xrf;p&mt0wf/ ,Zfyka&m[dwftr_udk aqmifaomtcg/ ,Zfyka&m[dwftm±kefESifh ol.om;0wfbdk@ oef@&Sif;aomt0wfudk‚if;/ 11vdrf;p&mqDESifh oef@&Sif;&mXmeY oHk;bdk@ eH@omaygif;ar$;udk‚if;/ igrSmxm;or# twdkif; vkyf&=urnf[k rdef@awmfrl.? 12 wzef xm0&bk&m;u/ oifonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ 13igonf oifwdk@udk oef@&Sif;apaom xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk oifwdk@odapjcif;iSg/ igESifhoifwdk@. om;pOfajr;quf pyf=um;Y vuQ%moufaojzpfbdk@&m/ ighOykofae@udk pifppfapmifh&=urnf? 14 Oykofae@onf oifwdk@tm; oef@&Sif;aom a=umifh xdkae@udk apmifh&=urnf? Oykofae@udk zsufaomolwdkif; taocH&rnf? xdkae@Y tvkyfvkyfaomol rnfonfum; rdrdtrsdK;rS y,f&Sif;jcif;udkcH&rnf? 15ajcmuf&ufywfvHk; tvkyfvkyf&rnf? owWrae@onf xm0&bk&m;tm; oef@&Sif;I+idrf&aom Oykofae@jzpf.? Oykofae@Y tvkyfvkyfaomolrnf onfum; {uef 16 trSeftaocH&rnf? odk@jzpfI Áoa&vtrsdK;om; tpOftqufwdk@onf/ xm0&yËdnmOfjzpfapjcif;iSg/ Oykofae@&uf tpOftwdkif; Oykofapmifh&=urnf? 17xdkodk@apmifhv#if/ igESifh Áoa&v trsdK;om;pyf=um;Y xm0&vuQ%moufao jzpfvdrfhrnf? ta=umif;rlum; xm0&bk&m; onf rdkCf;aumif;uifESifh ajr}uD;udk ajcmuf&ufwGifzefqif;I/ owWrae@&ufY +idrf0yfpGmaevsuf/ tm;jznfhawmfrlonf[k arma&Stm; rdef@awmfrl.? 18xdkodk@ bk&m;ocifonf odemawmifay:rSm/ arma&SESifhE_wfqufawmfrlonf tqHk;Y/ vufn‡dK;awmfESifh tuQ,mwifaom oufaocHcsuf ausmufjym;ESpfjym;udk ay;awmfrl.? 32 1 arma&Sonf awmifay:rSm =umjrifhpGm&Sdaea=umif;udk vlrsm;wdk@onf odjrifaomtcg/ tm±kefxHodk@ pnf;a0;=uI/ xyg? igwdk@a&S@rSm oGm;&aombk&m;wdk@udk igwdk@tbdk@vkyfyg? igwdk@udk tJ*kwWKjynfY E_wfaqmif aom arma&SY tb,fodk@jzpfonfudk igwdk@rodyg[k ajymqdk=u.? 2 tm±kefuvnf;/ oifwdk@r,m;om;orD; rsm;. em;Yqifaoma&$em;awmif;rsm;udk c|wfI/ ighxHodk@aqmif cJh=u[k qdkv#if/ 3vltaygif;wdk@onf rdrdwdk@ em;Yqifaom a&$em;awmif;rsm;udk c|wfI/ 37

4 tm±kefxHodk@ aqmifcJh=u.? tm±kefonfvnf; vufcHI/ EGm;oi,f±kyfyHko¿mefudk unpfESifha&;om;+yD;v#if oGef;av.? vlrsm;wdk@uvnf;/ tdkÁoa&vtrsdK;/ Tbk&m;onf oifhudk 5 tJ*kwWKjynfrSE_wfaqmifaom oif.bk&m;jzpfawmfrlonf[k qdk=u.? tm±kefonf xdktr_udkodjrifv#if/ ±kyfwka&S@rSm ,Zfyv†ifudk wnfI/ eufjzefae@onf xm0&bk&m;tbdk@ yGJcH&aomae@jzpfonf [k wyfudkvnfI a=umfjimap.? 6eufjzefeHeufapmapm vlwdk@onfxI/ rD;±_d@&m,Zf/ rd\[m,,Zfwdk@udk ylaZmf+yD;rS/ pm;aomufvsuf xdkifae=u.? aemufwzef ucHkjrL;wl;jcif;iSg x=u.? 7 xm0&bk&m;u/ oifonf qif;oGm;avmh? tJ*kwWKjynfrS oifE_wfaqmifcJhaom oif.vlwdk@onf azmufjyef=u+yD? 8igrSmxm;aomvrf;rS tvsiftjrefv$JoGm;I/ EGm;oi,f±kyfudk oGef;+yD;v#if/ tdkÁoa&v trsdK;/ Tbk&m;onf oifhudktJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifcJhaom bk&m;jzpfawmfrl.[k qdkvsuf/ ±kyfwka&S@rSm ,ZfylaZmfudk;uG,f=u+yD [lI‚if;/ 9TvlrsdK;udk ig=unfhjrif+yD? vnfyif;cdkifrmaom trsdK;jzpf.? 10odk@jzpfI ighudk&Sdapawmh? igonf trsufjyif;pGmxGufI olwdk@udkzsufqD;rnf? oifhudkum; }uD;aomtrsdK;jzpfaprnf [lI‚if;/ arma&Stm; rdef@awmfrl.? 11arma&Suvnf;/ tdk xm0&bk&m;/ udk,fawmfonf r[mwefcdk; tm;}uD; aomvufESifh tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifcJhaom udk,fawmf.vlwdk@udk/ tb,fa=umifh trsufjyif;pGm xGuf awmfrloenf;? 12tJ*kwWKvlwdk@uvnf;/ bk&m;ocifonf raumif;aomt}uH&Sdojzifh/ olwdk@udk awmawmifrsm;Y owfI ajr}uD;ay:u okwo f ify,f&Sif;jcif;tvdkiSgom/ E_wfaqmifavonf[k tb,fa=umifh qdkbG,f ta=umif; &Sd&ygrnfenf;? jyif;pGmaomtrsufawmfudk y,fawmfrlyg? udk,fawmf.vlwdk@Y Todk@tjypfay; rnft}uHudk aemifw&awmfrlyg? 13udk,fawmfu/ oifwdk@trsdK; tE$,fudk aumif;uif=u,fuJhodk@ igrsm;jym;aprnf? igajymcJhaom Tajr&Sdor#udk oifwdk@trsdK;tE$,ftm; igay;ojzifh/ olwdk@onf tpOft+rJtarGcH&=u vdrfhrnf[k udk,fudkudk,fwdkifwnfI usdefqdkawmfrlaom pum;udk cHcJh+yD;aomudk,fawmf.u|ef tmjA[H/ ÁZmuf/ Áoa&vwdk@udk atmufarhawmfrlyg[k rdrdbk&m;ocif xm0&bk&m;a&S@awmfY awmif;yefav.? 14 xm0&bk&m;onf rdrdvlwdk@tm; tjypfay;rnft}uHudk aemifw&awmfrl.? 15 arma&Sonf oufaocHcsuf ausmufjym;ESpfjym;udk udkif,lvsuf/ vSnfhI awmifay:uqif;oGm; av.? xdkausmufjym;ESpfrsufESmY tuQ&mwifvsuf&Sd.? 16 xdkausmufjym;wdk@onf bk&m;ocifzefqif; awmfrlaom ausmufjym;/ pmonfvnf; bk&m;ociftuQ&m wifawmfrlaompmjzpfownf;? 17vlrsm; aºuG;a=umfoHudk a,m±_onf=um;v#if/ wyfY ppfwdkufoHudk =um;ygonf[k arma&Stm;qdk.? 18arma&S uvnf;/ ig=um;aomtoHonf atmifIaºuG;a=umfoHr[kwf/ ±H_;IidkaºuG;oHvnf;r[kwf/ oDcsif;qdkoH jzpfownf;[k jyefajym.? 19 wyfteD;odk@a&mufaomtcg/ EGm;oi,fudk‚if;/ uckefjcif;udk‚if; jrifv#if/ arma&Sonf trsufxGufojzifh ausmufjym;wdk@udkcsI awmifajc&if;Y csdK;zJh.? 20olwdk@vkyfaom EGm;oi,f udkvnf; ,lIt&nfusdK.? nufnufajc+yD;rS a&ay:rSmjzL;I Áoa&vtrsdK;om;wdk@udk aomufap.? 21 tm±kefudkvnf; ac:I/ oifonf olwdk@Y Tr#avmuf}uD;aomtjypfudk a&mufapjcif;iSg olwdk@onf oifY tb,fodk@jyKoenf;[k ar;v#if/ 22tm±kefu/ ocif/ trsufrxGufygESifh? Tvlwdk@onf 23 raumif;aomt}uH &Sda=umif;udk udk,fawmfodyg.? olwdk@uvnf;/ igwdk@a&S@rSm oGm;&aombk&m;wdk@udk igwdk@tbdk@vkyfyg? igwdk@udk tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifcJhaomol/ xdkarma&SY tb,fodk@jzpfonfudk igwdk@rodyg[k tu|Efkyftm; ajymqdk=uv#if/ 24tu|Efkyfu/ a&$&Sdaomolonf

c|wfap[kqdkonfESifhtnD/ olwdk@ay;aoma&$udk tu|Efkyfonf rD;xJY xnfhv#if/ TEGm;oi,fxGufvmygonf[k jyefajym.? 25xdkodk@ tm±kefonf vlrsm;udk &efolwdk@a&S@ arSmufY t0wfwefqmudk c|wfaponfjzpfI/ t0wfwefqmudk tcsnf;pnf; &Sd=ua=umif;udk 26 arma&Sjrifaomtcg/ wyfwHcg;0rSm&yfvsuf/ xm0&bk&m;bufY tb,folaeoenf;? ighxHodk@vmap[kqdkv#if/ av0dtrsdK;om; taygif;wdk@onf ol@xHYpnf;a0;=u.? 27arma&Suvnf;/ vlwdkif;xm;vG,fvsuf wyfwrsufESmwHcg;rS wrsufESmwHcg;wdkifatmif xkwfcsif; cyfoGm;I/ toD;toD;rdrdnDtpfudk/ rdrdtaygif;tabmf/ rdrdtdrfeD;csif;udk owfap[k Áoa&vtrsdK;. 28 bk&m;ocif xm0&bk&m; trdef@&Sdawmfrlonf[k/ arma&SpD&ifonf twdkif;/ 29 av0dtrsdK;om;wdk@onfjyKI/ xdkae@Y vloHk;axmifavmufao=u.? wzef arma&Su/ xm0& bk&m;onf ,ae@aumif;}uD; ay;awmfrlapjcif;iSg/ oifwdk@onf toD;toD;udk,fom;/ udk,fnDtpfudkudk xdcdkufaomtm;jzifh/ oifwdk@onf ,ae@udk,f udkcsD;ajr‡muf=u+yD[k qdkav.? 30 eufjzefae@Yvnf;/ oifwdk@jypfrSm;aomtjypf }uD;vS.? ,ckrSm x0&bk&m;txHawmfodk@ igwuf oGm;I/ oifwdk@tjypfajzEdkifv#if ajzapjcif;iSg jyKrnf[k arma&Sonf vlrsm;wdk@tm; qkd+yD;rS/ 31 xm0&bk&m; txHawmfodk@ jyefoGm;I/ tdkbk&m;ocif/ Tvlwdk@onf jypfrSm;aomtjypf }uD;vSyg.? rdrdwdk@tbdk@ a&$bk&m; udk vkyfyg+yD? 32odk@aomfvnf; olwdk@tjypfudkv$wfjcif;iSg tvdkawmf&Sdvsif v$wfawmfrlyg? odk@r[kwf/ udk,fawmfpD&ifawmfrlaom pm&if;Y tu|Efkyfemrudk acsawmfrlyg? tu|Efkyfawmif;yefyg.[k av#mufv#if/ 33xm0&bk&m;u/ t=uifolonf ighudkjypfrSm;./ xdkol.emrudk ighpm&if;Yigacsrnf? 34odk@jzpfI igrSmxm;aom t&yfodk@ olwdk@udk ,ckoGm;I ydk@aqmifavmh? ighwrefonf oifha&S@rSmoGm; vdrfhrnf? odk@aomfvnf; igonf 35 t=unfht±_ºuGvmaomtcg olwdk@Ytjypfay;vsuf ºuGvmrnf[k rdef@awmfrl.? tm±kefESifh vlrsm;wdk@onf EGm;oi,fudk vkyf=uaoma=umifh olwdk@udk'%fcwfawmfrl.? 33 1 wzef xm0&bk&m;u/ oifrSpI tJ*kwWKjynfrS oifE_wfaqmifcJhaomvlwdk@/ Tt&yfrSxGufI oif. trsdK;tE$,ftm; igay;rnf[k tmjA[H/ ÁZmuf/ ,mukyfY igusdefqdkaomjynfodk@ oGm;=uavmh? 2aumif;uifwrefudkvnf; oifwdk@a&S@odk@igapv$wfI/ olonf cgeedvl/ tmarm&dvl/ [dwWdvl/ az&Zdvl/ [d0dvl/ a,Akodvlwdk@udk ESifxkwfI/ 3Edk@ESifhysm;&nfpD;aomjynfodk@ oifwdk@udkydk@aqmifvdrhfrnf? oifwdk@ESifhtwl igudk,fwdkifroGm;? oifwdk@onf vnfyif;cdkifrmaom vlrsdK;jzpfaoma=umifh/ vrf;YoGm;pOf oifwdk@udkigzsufqD;rnf pdk;&drfp&m&Sdonf[k 4 arma&Stm;rdef@awmfrl.? xdkraumif;aomodwif;udk vlrsm;wdk@onf =um;aom tcg/ idkaºuG;jrnfwrf;vsuf tb,folr#wefqmrqifbJ ae=u.? 5ta=umif; rlum;/ xm0&bk&m;u/ oifonf Áoa&vtrsdK;om;udk qifhqdk&rnfrSm/ oifwdk@onf vnfyif;cdkifrm aom trsdK;jzpf=u.? oifwdk@ tv,fY csufjcif;igay:vmI zsufqD;rnf? xdka=umifh oifwdk@Y tb,fodk@ igjyK&rnfudk igodjcif;iSg/ oifwdk@ wefqmrsm;udk c|wf=uavmh[k arma&Stm; rdef@awmfrlESifhownf;? 6 Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf a[m&yf awmifajc&if;Y rdrdwdk@wefqmrsm;udk c|wf=u.? 7 arma&Sonf wJawmfudk,lI wyfjyifY cyfa0;a0;aqmuf+yD;v#if/ y&dowfpnf;a0;&mwJ[lI ac:a0:.? xm0&bk&m;udk &Smaomoltaygif;wdk@onf wyfjyifY&Sdaom y&dowfpnf;a0;&m wJawmfodk@ xGufoGm;=u.? 8arma&Sonf wJawmfodk@xGufoGm;aomtcg/ vltaygif;wdk@onf xI toD;toD;rdrdwdk@ wJwHcg;0Y &yfvsuf wJawmftxJodk@ arma&S0ifonfwdkifatmif

=unf±_vsufae=u.? 9arma&Sonf wJawmftxJodk@ 0if+yD;rS/ rdkCf;wdrfwdkifqif;oufI wJawmfwHcg;0Y &yfojzifh/ xm0&bk&m;onf arma&SESifh E_wfqufawmfrl.? 10wJawmfwHcg;0Y rdkCf;wdrfwdkif&yfaeonfudk jrifv#if vltaygif;wdk@onf xI toD; toD; rdrdwdk@wJwHcg;0Y udk;uG,f=u.? 11xm0&bk&m;onf taqGcifyGef;jcif;udk E_wfqufwwfonf enf;wl/ arma&SESifh rsufESmcsif;qkdifI E_wfqufawmfrl.? arma&Sonf wyfxJodk@ jyef0ifaomtcg/ ol.vufaxmuf Ekef.om; a,m±_rnfaomvkvifonf/ wJawmfrSrxGufbJae.? 12 arma&Suvnf;/ Tvlwdk@udk ydk@aqmifavmh[k udk,fawmfrdef@awmfrlonfwGif tu|EfkyfESifhtwl tb,foludk apv$wfawmfrlonfukd tu|Efkyfrod&? odk@aomfvnf; udk,fawmfu/ oifhudk oif.emrjzifh igod.? oifonf igha&S@Y rsufESm&+yD[k tu|Efkyftm; rdef@awmfrl+yD? 13odk@jzpfI tu|Efkyfonf a&S@awmfY rsufESm&v#if rsufESm&a=umif;udk tu|Efkyfodygrnfta=umif;/ udk,fawmf.vrf;udk jyawmfrlyg? TvlrsdK; onf udk,fawmf.vljzpfa=umif;udk qifjcifawmfrlyg/ tu|Efkyfawmif;yefyg.[k xm0&bk&m;tm av#muf qdk.? 14igudk,fwdkifoGm;I +idrf0yfjcif;csrf;omudk ay;rnf[k rdef@awmfrl.? 15wzef arma&Su udk,fawmfwdkif roGm;v#if tu|Efkyfwdk@udk Tt&yfrS ydk@awmfrrlygESifh? 16tu|EfkyfESifh udk,fawmf.vlwdk@onf a&S@awmfY rsufESm&aomta=umif;onf tb,fodk@xif&Sm;ygrnfenf;? tu|Efkyfwdk@ESifh ºuGoGm;awmfrlaom tm;jzifh om xif&Sm;ygrnfr[kwfavm? xdkodk@ tu|EfkyfESifh udk,fawmf.vlwdk@onf ajr}uD;ay:rSm&Sdor#aom vlwdk@ESifh jcm;em;&ygrnf[k av#mufqkdv#if/ 17xm0&bk&m;u/ oifav#mufonftwdkif; igjyKrnf? oifonf igha&S@Y rsufESm&+yD? oifhudkoif.emrjzifh igod.[k arma&Stm; rdef@awmfrl.? 18wzefwkH udk,fawmf.bkef;udk tu|Efkyftm; jyawmfryl g? tu|Efkyfawmif;yg.[k avsmufv#if/ 19xm0&bk&m;u ig.aumif;rGefjcif;&Sdor#udk oifha&S@Y iga&SmufoGm;aprnf? xm0&bk&m;. emrawmfvnf; oifha&S@Y igaºuG;a=umfrnf? igonf aus;Zl; jyKvdkaomoludk aus;Zl;jyKrnf? oem;vdkaomoludk oem;rnf? 20 odk@&mwGif oifonf ighrsufESmudk rjrifEdkif&m? ighrsufESmudkjrifv#if touf&Sif&aomol wpHkwa,mufr# r&Sd[lI‚if;/ 21ightem;rSm ae&mwck&Sd.? oifonf ausmufay:rSm&yf&rnf? 22 ighbkef;a&SmufoGm;aomtcg oifhudk ausmuf=um;Y igoGif;xm;I igºuGoGm;onftcdkuf/ oifhudkighvufESifhzkef;tkyfrnf? 23ighvufudk ±kyfodrf;aomtcg/ ighausmudkom jrif& rnf/ ighrsufESmudk rjrif&[lI‚if; rdef@awmfrl.? 34 1 wzefxm0&bk&m;u/ t&ifausmufjym;ESpfjym;ESihf wlatmifausmufjym;ESpfjym;udk ckwfavmh? oifcsKd;zJhaomt&ifausmufjym;Y pum;ygonftwkdif; aemufausmufjym;ay:rSm iga&;xm;rnf? 2eufjzef eHeuf oifonf toifhaevsuf/ odemawmifay:odk@wufI awmifxdyfY igha&SS@rSm udk,fudkjyavmh? 3oifESifh twl tb,folr#rwuf&? awmifwjyifvHk;Y vludkrxif&Sm;apESifh? awmifajc&if;Y odk;EGm;wdk@udk usufpm; &mrjyKapESifh[k arma&Stm; rdef@awmfrl.? 4 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonftwdkif;/ t&ifausmufjym;ESifhwlatmif ausmufjym;ESpfjym;udk ckwf+yD;rS/ arma&Sonf eHeufapmapmxI xdkausmufjym;ESpfjym;udk udkifvsuf/ odemawmifay:odk@ wufav.? 5xm0&bk&m;onf rdkCf;wdrfjzifh qif;oufI/ xdkt&yfY arma&Stem;rSm &yfvsuf/ xm0&bk&m;. emrawmf udk aºuG;a=umfawmfrl.? 6xm0&bk&m;onf arma&Sa&S@Y ºuGoGm;awmfrlvsuf/ xm0&bk&m;/ xm0&bk&m;/ cspfjcif;oem; arwWmu±k%mESifhjynfhpHkI 7 taxmiftaomif; pdwf&Snfjcif;/ aus;Zl;jyKjcif;/ opPmapmifhjcif;ESifh ºuG,f0awmfrlxaom/

rsm;aomolwdk@tm; oem;jcif;aus;Zl; w&m;udk apmifhawmfrlxaom/ t"rRusifhjcif; vGefusL;jcif;/ jzpfrSm;jcif;tjypfwdk@udk ajzv$wfaomfvnf;/ tcsnf;ESD;oufouf ajzv$wfawmfrrlxaom/ om;pOfajr;quf/ wwd,tquf/ pwkwˆtquf wdkifatmif/ [email protected] om;wdk@Y qyfay;pD&ifawmfrlaom bk&m;ocif[k aºuG;a=umfawmfrl.? 8arma&Sonf tvsiftjrefOD;nGwfcsI udk;uG,fvsuf/ 9tdkbk&m;&Sif/ tu|Efkyfonf a&S@awmfY rsufESm&v#if/ tu|Efkt&Sifonf tu|Efkyfwdk@ESifh twl ºuGawmfrlygapaom/ tu|Efkyfawmif;yefyg.? TvlrsdK;onf vnfyif;cdkifrmaom trsdK;jzpfaomfvnf; tu|Efkyfwdk@jypfrSm;rdaom 'kp±dkuftjypfrsm;udk v$wfI tu|Efkyfwdk@udk ukd,fawmftarGOpPmbdk@ odrf;,lawmf rlyg[k av#mufv#if/ 10xm0&bk&m;u/ =unfh±_avmh? ighyËdnmOfjyK.? ajr}uD;ay:rSmvlrsdK;Y rjyKpzl;aom tHhzG,faomtr_wdk@udk [email protected];a&S@rSm igjyKrnf? oifwdk@tbdk@ igxm0&bk&m; jyK&aomtr_onf a=umufrufbG,faom tr_jzpfa=umif;udk/ oifaygif;abmfaom vltaygif;wdk@onf jrif&=uvdrfhrnf? 11,ae@ igrSmxm;aompum;udk rSwfavmh? oifha&S@rSm tmarm&dvl/ cgeedvl/ [dwWdvl/ az&Zdvl/ [d0dvl/ a,Akodvl wdk@udk igESifxkwfrnf? 12 oifonf ,ckoGm;aom jynfoljynfom;wdk@ESifh rd\[m,zGJ@ojzifh/ oifhtv,fY wdkufrdI vJp&mta=umif; rjzpfapjcif;iSg/ udk,fudkudk,fowdjyKavmh? 13olwdk@,Zfyv†ifrsm;udk zsufqD;&rnf? olwdk@±kyfwkqif;wkrsm;udk csdK;zJh&rnf? olwdk@tm&S&yifrsm;udk ckwfvSJ&rnf? 14tjcm;aombk&m;udk oifonf rudk;uG,f&? tjypf&Sd ,HkvG,ftrnf&Sdaom xm0&bk&m;onf tjypf&Sdonf[k ,HkvG,faom bk&m;ocif jzpfawmfrl.? 15oifonf xdkjynfoljynfom;wdk@ESifh rd\[m,zGJ@ojzifh/ olwdk@onf rdrdwdk@bk&m;ESifh rSm;,Gif; jcif;udkjyKI/ xdkbk&m;wdk@tm; ,ZfylaZmfaomtcg/ oifhudkac:I oifonf xdk,Zfaumifudk pm;&rnf[lI ‚if;/ 16oifonf olwdk@orD;rsm;udk,lI/ udk,fom;wdk@ESifh xdrf;jrm;ay;pm;ojzifh/ xdkorD;wdk@onf rdrdwdk@bk&m; ESifh rSm;,Gif;jcif;udkjyKI oif.om;wdk@udk xdkbk&m;wdk@ESifh rSm;,Gif;aprnf[lI‚if; pdk;&drfp&m&Sd.? 17oifonf udk,ftbdk@oGef;aom bk&m;wdk@udkrvkyf&? 18 oifonf tAdAvY tJ*kwWKjynfrS xGufaoma=umifh/ igynwfonftwkdif;/ tAdAvwGif ckepf&uf ywfvHk;waq;rJhrkef@udkpm;I tZkryJGudkcH&rnf? 19om;OD;taygif;wdk@onf ighOpPmjzpf=u.? oif.wd&p>mefwdk@wGif vnf;/ EGm;jzpfap/ odk;jzpfap/ om;OD;taygif;wdk@onf ighOpPmjzpf=u.? okd@&mwGif/ jrnf;om;OD;udk odk;oi,fESihf a&G;,l&rnf? 20ra&G;vkdv#if/ jrnf;oi,f. vnfyifudk csKd;&rnf? oif.om;OD;taygif;wdk@udk a&G;&rnf? ighxHodk@ tb,folr#vufcsnf;ray:rvm&? 21ajcmuf&ufywfvHk; tvkyfvkyf&rnf? owWrae@&ufY +idrf0yfpGmae&rnf? v,fvkyf&mumv/ toD;tESHodrf;&mumv 22 jzpfaomfvnf;/ owWrae@&ufY +idrf0yfpGmae&rnf? *sKHpyg;udk odrf;p&Sdonfumv ckepfodwif;yJGudk‚if;/ ESpfvJaomtcg odkxm;yGJudk‚if; udkcH&rnf? 23 oifwdk@trsKd;om; a,musfm;taygif;wkd@onf/ Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocifwnf;[laom xm0& t&Sifbk&m;ocifha&S@awmfY wESpfv#if oHk;}udrfrsufESmjy&=urnf? 24wyg;trsKd;om;rsm;ukd oifwdk@a&S@u igESihfxkwfI/ oifwdk@ae&me,fudk igus,faprnf? oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;a&S@awmfY wESpfwGifoHk;}udrf rsufESmjyoGm;&aomtcg/ oif.ajrudk 25 tb,folr#rwyfruf&? igh,ZfaumiftaoG;ukd waq;ESihfa&mI rylaZmf&? yocgyJG,Zfaumifudk/ eHeufwdkifatmif rºuGif;ap&? 26oif.ajrYtOD;oD;aom toD;tESHtaumif;qHk;udk oif. bk&m;ocif xm0&bk&m;. tdrfawmfxJodk@ aqmifoGif;&rnf? qdwfoi,fudk trdEdk@&nfESihf rjyKwfrcsuf&? 27 Tpum;rsm;udk a&;xm;avmh? Tpum;rsm;vmonf twdkif; oifrSpIÁoa&vtrsKd;ESihf

igyËdnmOfjyKonf[k arma&Stm;rdef@awmfrl.? 28xkdt&yfrSm arma&Sonf tpmudkrpm;/ a&ukdraomufbJ/ t&ufav;q,fywfvHk; xm0&bk&m;txHawmfY aeav.? ausmufjym;ay:rSm yËdnmOfpum;/ ynwfawmf q,fyg;ukda&;xm;awmfrl.? 29 arma&Sonf oufaocHcsufausmufjym;ESpfjym;ukd udkifvsuf/ odemawmifay:rS qif;oufaom tcg/ rdrdESihf bk&m;ocifE_wfqufawmfrlaoma=umifh/ rdrdrsufESm 30 ta&xGef;ya=umif;udk rdrdrod? tm±kefESihf Áoa&vtrsKd;om;taygif;wdk@onf/ arma&Sudk jrifaomtcg/ ol.rsufESmta&xGef;yaom a=umifh/ olwdk@onf rcsOfruyf0Hh=u? 31arma&Sonf olwdk@ukdac:I/ tm±kefESihf y&dowfol}uD;wdk@onf csOf;uyf=uv#if/ arma&Sonf E_wfqufav.? 32 xkdaemuf Áoa&vtrsKd;om;taygif;wdk@onf csOf;uyf=uv#if/ odemawmifay:rSm 33 xm0&bk&m;rdef@awmfrlor#wdk@ukd olwdk@tm;qihfqkdav.? arma&Sonf olwdk@tm;a[majymI r+yD;rSD rdrdrsufESmudk zHk;tkyfav.? 34xm0&bk&m;a&S@awmfodk@0ifI av#mufaomtcg/ rxGufrSDwdkifatmif rsufESmzHk;ukdc|wfxm;.? wzefxGufI trdef@awmfudk Áoa&v trsKd;om;wdk@tm; qifhqkd.? 35 ol.rsufESm ta&xGef;ya=umif;udk Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf jrif=uv#if/ wzeftxJodk@0ifI rav#mufrSDwdkifatmif rdrdrsufESmudkzHk;tkyfjyef.? 35 1 arma&Sonf/ Áoa&vtrsKd; y&dowftaygif;udk pnf;a0;apI/ xm0&bk&m;rdef@awmfrlaom oifwkd@ usifh0wfw&m;[lrlum;/ 2ajcmuf&ufywfvHk; tvkyfvkyf&rnf? owWrae@&ufonf oifwdk@Y oef@&Sif;aomae@/ xm0&bk&m;tbkd@+idrf0yfpGmae&aom Oykofae@jzpf.? xkdae@Y tvkyfvkyfaomol rnfonfum; taocH&rnf? 3oifwkd@ae&mt&yfY Oykofae@rSm rD;udkrarG;&[k qifhqdk.? 4 wzef arma&Sonf/ Áoa&vtrsKd;om;y&dowftv,fY xm0&bk&m;. trdef@awmfudk 5 qifhqkd onfum;/ oifwkd@wGif xm0&bk&m;tm;vSLaomtvSLudkjyifqif=uavmh? =unfndKaomapwempdwf &Sdor# aomolwdk@onf/ a&$/ aiG/ a=u;0g/ 6jymaomtxnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsm/ qdwfarG;/ 7teDqdk;aomodk;a&/ w[m&Som;a&/ tum&Sopfom;/ 8vdrf;&efqDabmfbdk@/ rD;±_d@&meH@om aygif;ar$;abmfbkd@&m eH@omrsKd;/ rD;xGef;p&mqD/ 9 &[Hausmuf/ ,Zfyka&m[dwfoifwdkif;ESihf &ifzJG@Y pDp&m ausmufjrwfwnf;[laom 10 xm0&bk&m;tm;vSLaom tvSLudkaqmifcJh=uavmh? oifwdk@wGif vdrRmaom ol&Sdor#wdk@onf vmI/ 11wJawmfESihf tay:wJ/ tay:wJtzHk;/ a&$acsmif;/ ysOfjym;/ uef@vef@usif/ wdkif/ ajcpGyfwdk@udk‚if;/ 12 aowWmESihf ol.xrf;bkd;/ aowWmtzHk;/ um&aomukvm;umudk‚if;/ 13pm;yJGESihfol. xrf;bkd;/ ol.wefqm&Sdor#ESihf a&S@awmfrkef@udk‚if;/ 14rD;xGef;p&mbkd@ rD;cHkESihf ol.wefqmrD;cGufrsm;/ rD;xGef;p&mqDudk‚if;/ 15eH@omaygif;±_d@aom yv†ifESihf ol.xrf;bkd;/ vdrf;&efqD/ ar$;aomeH@omaygif;/ wJawmfwHcg;0um&ef ukvm;umudkd‚if;/ 16rD;±_d@&m ,ZfylaZmfaomyv†ifESihfa=u;0gqefcg/ xrf;bkd;/ wefqm&Sdor#/ tifwHkESihf ajcaxmufudk‚if;/ 17wJawmf0if;uk vm;um/ wkdif/ ajcpGyf/ 0if;wHcg;0ump&m ukvm;umudkd‚if;/ 18wJawmfwHoif/ 0if;wHoif }udK;rsm;ukdk‚if;/ 19oef@&Sif;&m XmeY tr_awmfudk xrf;p&mt0wf/ ,Zfyka&m[dwftr_udk aqmifaomtcg/ ,Zfyka&m[dwf tm±kefESihf ol.om;0wfI oef@&Sif;aom t0wfudk‚if;/ xm0&bk&m;rSmxm;awmfrlor#twkdif; vkyf&=urnf[k qifhqkd.? 20 Áoa&vtrsKd;om;taygif;wkd@onf/ arma&SxHrS xGufoGm;=uI/ 21 rdrdpdwfESvHk;E_d;aqmfaomol/ =unfnKd aomapwempdwfoabm&Sdaomoltaygif;wdk@onf y&dowfpnf;a0;&mwJawmfvkyfbkd@‚if;/ tr_awmf xrf;p&mbkd@‚if;/ oef@&Sif;aomt0wfudk‚if;/

xm0&bk&m;tm;vSLaomtvSLudk aqmifvsuf vm=u.? 22=unfndKaomapwempdwf&Sdaom a,musfm;rdef;rwdk@onf/ vufaumuf/ em;awmif;/ vufpGyf/ ESmacgif;bl;/ a&$wefqm&Sdor#udk aqmifcJhojzifh/ vSLaom oltoD;toD;wdk@onf/ xm0&bk&m;tm; a&$udkvª=u.? 23jymaomtxnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsm/ qdwfarG;/ teDqdk;aom odk;a&/ w[m&S om;a&&Sdaom olwdkif;aqmifcJh.? 24aiGESihfa=u;0gudk vSLaomolwdkif; xm0&bk&m;tm; vSLav.? tr_awmf ESihf,SOfaom tvkyfvkyfp&mbkd@ tum&Sopfom;&Sdaomolwdkif;vnf; aqmifcJhav.? 25 &ufuef;wwfaom rdef;rtaygif;wdk@vnf;/ udk,fvufESihf &ufI/ jymaomtxnf/ 26 armif;aomtxnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsm &ufor#udkaqmifcJh=u.? rdrdOm%fE_d;aqmfaom 27 rdef;rtaygif;wdk@onf qdwfarG;udk&uf=u.? ol}uD;wdk@ onfvnf;/ &S[Hausmuf/ 28 ,Zfyka&m[dwfoifwkdif;ESihf &ifzJG@Y pDp&mausmufudk‚if;/ rD;xGef;p&mbdk@ vdrf;&efqD abmfbkd@rD;±_d@&meH@om aygif;arG;abmfbdk@&m eH@omrsKd;ESihf qDukd‚if; aqmifcJh=u.? 29 xkdokd@xm0&bk&m;onf arma&Stm;jzifh rSmxm;awmfrlaom tvkyftrsKd;rsKd; &dSor#tbkd@/ Áova&vtrsKd;om;wdk@wGif =unfndKaom apwempdwfE_d;aqmfaom a,musfm;rdef;r taygif;wdk@onf/ xm0&bk&m;tm;=unfndKaompdwfESihf vSL=u.? 30 wzefarma&Su/ emaxmif=uavmh? xm0&bk&m;onf ,k'trsKd;om; [k&.om;jzpfaom O&d. om; aAZavvudk trnfjzifh cef@xm;awmfrl+yD? 31-33olonf a&$aiGa=u;0gudkvkyfaomtwwf/ ausmufukd aoG;I pDaomtwwf/ opfom;ukd xkvkyfaomtwwfESihf trsKd;rsKd;aom tvkyfudk xl;qef;pGm vkyfwwfrnf ta=umif;/ Om%fynmESihfwuG ody`Htwwf trsKd;rsKd;udkay;I/ bk&m;ocif. 0dnmOfawmfESihf jynfhpHkapawmfrl +yD? 34olESihf 'eftrsKd;om; t[doruf. om;ta[mvsbonf/ olwyg;tm;twwf oifay;Ekdifrnf ta=umif;/ Om%fudkay;awmfrl+yD? 35xkdolwdk@onf xkvkyfwwfaomol.tvkyf/ qef;jym;aomvuform;. tvkyf/ jymaomtxnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsmudk cs,fvS,fwwfaomol.tvkyf/ &ufwwfaom ol.tvkyf/ tenf;enf;vkyfwwfaomol. tvkyf/ xl;qef;pGm=uHpnfwwfaomol. tvkyf trsKd;rsKd;wdk@ukd vkyfwwfrnf ta=umif;/ Om%fynmESihf jynfhpHkapawmfrl+yD? 36 1 xkdokd@ xm0&bk&m;rSmxm;awmfrlonftwkdif;/ oef@&Sif;&mXmeY tr_awmfaqmifp&mbkd@/ trsKd;rsKd; aomtvkyfudk vkyfwwfaom Om%fynmudk xm0&bk&m;ay;oGif;awmfrlaom ynm&Sdtaygif; wdk@ESihf wuG/ aAZavv/ ta[mvsbwdk@onf tvkyfvkyf=uvdrfhrnf[k Áoa&vtrsKd;om;wdk@tm; qifhqkdav.? 2 wzef arma&Sonf/ aAZavv/ ta[mvsbudk‚if;/ xm0&bk&m;ay;awmfrlaom Om%foabm ukd &I/ tvkyfvkyfcsifaomapwempdw&f Sdaomynm&Sd aygif;wdk@udk‚if;/ ac:+yD;v#if/ 3 oef@&Sif;&mXmeESihf tr_awmf xrf;&efwefqmwdk@udk vkyfudkifapjcif;iSg/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@aqmifcJhaomtvSL&Sdor#ukd xkdolwdk@onf arma&SvufrScH=u.? 4 =unfndKaompdwfESifh vSLaomtvSLudk eHeufwdkif;xyfI aqmifcJh=uao;.? xkdtcg oef@&Sif;&mXmeawmftvkyfudkvkyfudkifaom ynm&Sdtaygif;wdk@onf/ toD;toD; rdrdvkyf&mrS/ 5 arma&SxHokd@ vmI xm0&bk&m;rSmxm;awmfrlaom tvkyf+yD;avmuf±kHr#ru/ ydkIaqmifcJh=uyg+yD[k =um;ajymv#i/f 6arma&Su/ oef@&Sif;&mXmeawmftbkd@vSLjcif;iSg tb,fa,musfm; rdef;rr#

xyfrHIrvkyfapESihf[k pD&ifI/ wwyf vHk;Y a=umfjimapojzihf/ vlrsm;tvSLaqmifjcif;tr_ukd qD;wm;.? 7&cJhaomOpPmonf tvkyf&Sdor#udk +yD;pD; avmuf±kHr#ruykdvsuf&Sdownf;? 8 oef@&Sif;&mXmeawmftvkyfudk vkyfudkifaomolwdk@wGif/ ynm&Sdaomolonf ydwfacsm/ jymaom txnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnfjzifh +yD;aomac±kAdrf t±kyfESihf cs,fvS,faom ydwfacsmukvm;um q,fxnfudkvkyfav.? 9ukvm;umonf tvsm;ESpfq,f&Spfawmif/ teHav;awmif&SdI/ ukvm;umcsif; tvsm;teHwl.? 10ukvm;umig;xnfpD wpyfwnf;csKyfav.? 11 ukvm;umwxnfjyifbufukvm;umem; csif;qufrSD&mY uGif;rsm;udkjymaomtxnfESihf vkyfI/ tjcm;aomukvm;umjyifbuf ukvm;umem;csif; qufrSD&mYvnf; xkdtwlvkyfav.? 12ukvm;um wxnfY uGif;ig;q,fukd‚if;/ tjcm;aomukvm;um t em;qufrSD&mY uGif;ig;q,fudk‚if;/ 13 vkyfojzifh/ uGif;csif;qkdifrd=u.? a&$acsmif;ig;q,fudkvnf;vkyfI/ xkda&$acsmif;jzifh 14 ukvm;umrsm;ukdyl;wJGojzihf wJawmfwaqmifwnf;jzpfav.? wJawmfzHk;tkyfbkd@ tjcm; aomukvm;um q,fwxnfudk qdwfarG;ESihfvkyfav.? 15ukvm;umonf tvsm;tawmifoHk;q,f/ teH av;awmif&SdI ukvm;umq,f wxnfwdk@onf tvsm;teHcsif;wl.? 16 17 ukvm;umig;xnfwpyf/ ajcmuf xnfwpyfwnf;csKyfav.? ukvm;umrsm;qufrSD&mY/ jyifbufuaeaom ukvm;umwxnftem;rSm uGif;ig;q,fudk‚if;/ qufrSDaomtjcm;ukvm;um tem;rSmuGif;ig;q,fudk‚if; vkyfav.? 18a=u;0gacsmif; ig;q,fudkvnf; vkyfI tay:wJwydkif;ESifh wydkif;ukdylwJGojzihf/ wJwaqmifwnf;jzpfav.? 19tay:wJzHk;tkyf bkd@ teDqdk;aomodk;a&udk‚if;/ xkdokd;a&tay:Y w[m&Som;a&ukd‚if; vkyfav.? 20 wJawmfum&ef axmifxm;aom tum&SysOfjym;wdk@udkvnf; vkyfav.? 21 22 ysOfjym;onftvsm; q,fawmif/ teHwawmifxGm&Sd.? xkdysOfjym;&Sdor#wdk@Y ajcaxmufESpfckpD wwef;wnf;&Sdapjcif;iSg vkyfav.? 23wJawmfawmifbufY um&efysOfjym;ESpfq,fudkvkyfI/ 24 xkdysOfjym;ESpfq,fwGif/ wjym;wjym; atmufY ajcaxmufESpfckpDpGyfp&mbkd@ 25 aiGajcpGyfav;q,fudkvkyfav.? xkdtwl wJawmfajrmufbufY um&efysOfjym; ESpfq,fudkvkyfI/ 26 27 xkdysOfjym;Yvnf;aiGajcpGyfav;q,f/ wjym;ESpfckpDvkyfav.? wJawmftaemufbufY 28 um&efysOfjym; ajcmufjym;ukd‚if;/ axmifhwbufwcsufY um&efysOfjym;ESpfjym; udk‚if;/ vkyfav.? 29 txufY ‚if;/ atmufY‚if;/ uGif;udkwyfI aphpyfvsuf axmifhESpfck+yD;av.? 30ysOjf ym;&Spfjym;/ 31 aiGajcpGyfq,fajcmufck/ wjym;ESpfckpD&Sdav.? wJawmfYum&aomysOfjym;udk v#dKp&mbkd@ 32 tum&Som;uef@vef@usifwdk@ukd/ wbuf ig;acsmif;pDvkyfav.? wJawmfaemufaz;Y um&aomysOfjym;udk v#dKp&mbkd@/ uef@vef@usifig;acsmif;pDukdvnf; vkyfav. 33 34 tb,fuef@vef@usifudk axmifhwbufwcsufY qHk;ap.? ysOfjym;wdk@udk a&$ESihf rGrf;rHav.? uef@vef@usifv#Kdbkd@&m a&$uGif;ukdvnf; vkyfI uef@vefusifwdk@udk a&$ESihf rGrf;rHav.? 35 wenf;um;/ jymaomtxnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsmjzihf+yD;I/ ac±kkAdrft±kyfESifh/ cs,fvS,faom ukvm;umwxnfudk‚if;/ 36xkdukvm;umbkd@ a&$csaomtum&Som; wkdifav;wdkif udk‚if; vkyfav.? xkdwdkifwdk@onf a&$wHpdk@ESihf jynfhpHkI/ 37 aiGajcpGyfav;ckudkvnf;oGef;av.? wJawmfwHcg;0Y um&ef/ jymaomtxnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnf ydwfacsmjzifh+yD;I cs,fvS,faomukvm;umwxnf udk‚if;/ 38xkdukvm;umbkd@ wHpdk@ESihf jynfhpHkaomwdkifig;wdkifudk‚if;vkyfI/ wdkifxdyfESihf wdkifwef;wdk@udk a&$ESihfrGrf; rHav.? a=u;0gajcpGyfig;ckvnf;&Sd.?

37 1-2 wzefaAZavvonf/ tvsm;ESpfawmifxGm/ teHwawmifxGm/ apmufwaxmifxGm&Sdaom aowWmudktum&Som;ESihf vkyfI/ aowWmtwGif;tjyifukd a&$pifESihfrGrf;rHav.? aowWmtay:em; ywfvnfY uGyfaoma&$wefqmukdvnf;vkyfav.? 3 a&$av;uGif;ukdoGef;I/ aowWmav;axmifhY wrsufESmESpfuGif;pD wyfav.? 4 5 tum&Som;xrf;bkd;udkvkyfI a&$ESihfrGrf;rH+yD;rS/ aowWmxrf;p&mbkd@ wbufwcsufa&$uGif;Y v#dKxm;av.? 6 tvsm;ESpfawmifxGm/ teHwawmifxGm&Sdaom aowWmtzHk;udkvnf;/ a&$pifESihfvkyfav.? 7 a&$ac±kAdrf ESpfyg;udkvnf;/ aowWmtzHk;wGif tvsm; wbufwcsufY xkvkyfav.? 8 xkdokd@ac±kAdrfESpfyg;udk/ aowWmzHk; ukd,fxJuxkwfI/ aowWmzHk;tay:Y wbufwyg;pDvkyf+yD;v#if/ 9 ac±kAdrfESpfyg;wdk@onf rsufESmcsif;qkdifI/ aowWmzHk;ukd±_vsuf/ rdrdtawmifudkjzef@I aowWmzHk;ukdrdk;vsuf&Sd.? 10 tvsm;ESpfawmif/ teHwawmif/ tjrifhwawmifxGm&Sdaom pm;yGJudkvnf;/ tum&Som;ESihf 11 vkyfI/ a&$pifESihfrGrf; rHav.? pm;yGJtay:em;ywfvnfYuGyfaom a&$wefqmudk‚if;/ 12teHwvuf0g; &Sdaom cg;yef;udk‚if;/ cg;yef;tay:em;ywfvnfYuGyfaom a&$weffqmudk‚if; vkyfav.? 13a&$av;uGif; udkvnf; oGef;I ajcaxmufav;cktxuf/ pm;yGJav;axmihfY wyfav.? 14xdka&$uGif;wdk@onf cg;yef;ay:rSm&SdI/ pm;yGJxrf;p&m xrf;bdk; ae&mjzpf.? 15pm;yGJxrf;p&m tum&Som;xrf;bdk;udkvkyfI a&$ESifhrGrf;rHav.? 16pm;yGJwefqmwnf; [laom vifyef;/ ZGef;/ tifwHk/ avmif;p&mzvm;rsm;udkvnf; a&$pifESifhvkyfav.? 17 rD;cHkudkvnf; a&$pifESifhvkyfI/ rD;cHkwdkiftp&Sdaom tvufrsm;/ cGufrsm;/ bl;oD;rsm;/ =umyGifhrsm;wdk@udk wpyfwnf; xkav.? 18rD;cHkwdkifwbufwcsuf oHk;vufpDxGufI/ tvuf ajcmufvuf&Sd.? 19rD;cHkwdkiftxJu xGufaom tvufoHk;vufwGif/ wvufwvufY bl;/ =umyGifhESifhwuG AmwHoD;ESifhyHkwlaom cGufoHk;cGuf &Sd.? 20rD;cHkwdkifYvnf; bl;/ =umyGifhESifhwuG AmwHoD;ESifhyHkwlaom cGufav;cGuf&Sd.? 21rD;cHkwdkifxJuxGufaom tvufajcmufvuf &Sdonftwdkif;/ tvufESpfbuf atmufYvnf; bl;oD;wvHk;pD&Sd.? 22bl;rsm;/ tvuf rsm;wdk@udk wudk,fwqufwnf;jzpfapI rD;cHkwudk,fvHk;udk a&$pifESifhxkvkyfav.? 23rD;cGufckepfvHk;/ rD;n‡yfESifh 24 rD;n‡yfcHp&mcGufrsm;udkvnf; a&$pifESifhvkyfav.? rD;cHkESifh rD;cHkwefqm&Sdor#wdk@udk a&$piftcGufwq,fESifh vkyfownf;? 25 wenf;um;/ eH@omaygif;udk rD;±_d@p&m,Zfyv†ifudk tum&Som;ESifhvkyfav.? xdkyv†ifonf tvsm;wawmif/ teHwawmif/ pwk&ef;av;axmifhjzpfI tjrifhESpfawmif&Sdav.? OD;csdKwdk@udkvnf; tum&Som;jzifh +yD;ap.? 26yv†ifxdyf/ eH&H/ OD;csdKwdk@udk a&$pifESifhrGrf;rHI/ tay:em;ywfvnfY uGyfaoma&$ wefqmudk vkyfav.? 27a&$wefqmatmufyv†if wbufwcsufaxmifhY a&$uGif;ESpfuGif;udkvkyfI/ yv†if xrf;p&m xrf;bdk@ae&mjzpf.? 28xrf;bdk;wdk@udk tum&Som;ESifhvkyfI a&$ESifhrGrf;rHav.? 29aq;orm; twwf ESifh aq;aygif;udkabmfwwfonftwdkif;/ oef@&Sif;aomvdrf;&ef eH@omqDudk‚if;/ eH@omrsdK;ESifh abmfaom rD;±_d@&m eH@omaygif;pifudk‚if; vkyfav.? 38 1 wenf;um;/ tvsm;ig;awmif/ teHig;awmif&SdI pwk&ef;av;axmifhjzpfaom rD;±_d@&m,Zfyv†ifudk tum&Som;ESifh vkyfav.? tjrifhvnf; oHk;awmif&Sd.?

,Zfyv†ifav;axmifhtay:rSm OD;csdKav;acsmif;udk tum&Som;ESifhvkyfI a=u;0gESifhrGrf;rHav.? 3 tdk;ESifhwuG wl&Gif;jym;/ tifwHk/ trJom;csdw/f vifyef; tp&Sd aom ,Zfyv†ifESifhqdkifaom wefqm&Sdor#wdk@udk a=u;0gESifhvkyfav.? 4a=u;0gqefcgudkvkyfI ,Zfyv†if cg;yef;atmuftv,fY xm;I/ 5xrf;bdk;xm;&m qefcgav;axmifhY wyf&aom a=u;0gav;uGif;udk oGef;av.? 6tum&Som; xrf;bdk;wdk@udkvkyfI a=u;0gESifhrGrf;rH+yD;rS/ 7,Zfyv†ifudk xrf;p&mbdk@ wbufwcsuf uGif;rsm;Y v#dKxm;av.? xdk,Zfyv†ifudk tay:atmuf[if;vif; jzpfapjcif;iSg/ ysOfjym;ESifhvkyfav.? 8 y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwHcg;a&S@rSm pnf;a0;wwfaom rdef;rwdk@. a=u;0grSefrsm;udk,lI a=u;0gtifwHk ESifh a=u;0gajcaxmufudk vkyfav.? 9 wJawmf0if;um&Hrlum;/ tvsm;tawmif w&m&SdaomydwfacsmESifh awmifbufY ukvm;umudk vkyfav.? 10xdkukvm;umbdk@ wdkifESpfq,f/ wdkifajcpGyfESpfq,fudk a=u0gESifhvkyfI wdkifwHpdk@/ wdkifwef;wdk@udk aiGjzifh+yD;ap.? 11xdkenf;wl ajrmufbufY um&eftvsm;tawmif w&m&Sdaom ukvm;umESifhwuG aiGwHpdk@/ aiGwef;ygaom a=u;0gwdkifESpfq,f/ 12 taemufbufY um&eftvsm; tawmif ig;q,f&Sdaom a=u;0gajcpGyfESpfq,f&Sd.? ukvm;umESifhwuG wdkifwpfq,f/ ajcpGyfwpfq,f&Sd.? 13ta&S@bufYvnf; tawmifig;q,f&Sd.? 1415 wHcg;0wbufwcsufY um&eftvsm; q,fig;awmif&Sdaom ukvm;umESifhwuG wdkifoHk;wdkif/ ajcpGyfoHk;ck&Sd.? 160ef;ywfvnfY umaomukvm;um &Sdor#wdk@onf ydwfacsmjzifh+yD;.? 17wdkifwdk@onf a=u;0gajcpGyf/ aiGwHpdk@/ aiGwef;ESifhjynfhpHkI wdkifxdyfrsm;udkvnf; aiGESifhrGrf;rHav.? 18 0if;wdkifwef;&Sdor#wdk@onf aiGwef;jzpf.? 0ef;wHcg;0Y um&ef jymaomtxnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsmjzifh+yD;I cs,fvS,faom ukvm;um/ tvsm;tawmifESpfq,f/ tjrifhig;awmif&SdI/ 0if;umaomukvm;umESifh wnDwnf;jzpf.? 190if;wHcg;0wdkif av;ck&SdI/ a=u;0gajcpGyfav;ck/ aiGwHpdk@/ aiGwef;rsm;/ aiGESifhrGrf;rHaom xdyfrsm;ESifhjynfhpHk=u.? 20 wJawmfwHoif0if;ywfvnfY pdkufaom wHoif&Sdor#wdk@onf a=u;0gwHoif jzpf=u.? 21 Ta&G@um;/ arma&SpD&ifonftwdkif;/ ,Zfyka&m[dwf tm±kef.om; Áormonf/ av0dvlrsm; tr_awmfaqmifp&mwJawmfudk a&wGufrSwfom;aom oufaocHcsufwJawmf pm&if;aywnf;? 22arma&Stm; xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlor#wdk@udk/ ,k'trsdK;om; [k&.om;jzpfaom/ O&d.om; aAZavvonf vkyfav.? 23xdkrSwyg;/ xkvkyfwwfaomol.tvkyf/ qef;jym;aomvuform;tvkyf/ jymaomtwnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsmudk cs,fvS,fwwfaomol. tvkyfudk vkyfwwfaom 'eftrsdK;om; t[doruf.om; 24 ta[mvsbvnf;&Sd.? oef@&Sif;&mXmeawmf +yD;atmifvSLIvkyfaom a&$csdefaygifum; 25 tusyfawmftwdkif; tcGufESpf&mudk;q,f ckepfyd\m oHk;q,fjzpfownf;? pm&if;0ifaom y&dowfrsm;ay;aom aiGcsdefaygifum;/ tusyfawmftwdkif;/ tcGufwaxmifESifh wq,fckepfyd\m ckepffq,f ig;usyfjzpfownf;? 26toufESpfq,frSpI ydkvGefor# aom olpm&if;0ifonftwdkif;/ vlajcmufodef; oHk;axmifig;&mig;q,fwdk@onf/ tusyfawmftvdkuf aiGcsdeftusyfw0ufqDudk ay;&=u.? 27ajcpGyfwckY aiGtcGufwq,fpD 0ifonfjzpfI/ aiGtcGufwaxmif ESifh wJawmfajcpGyf/ twGif;ukvm;um ajcpGyfwnf; [laom ajcpGyfw&mudkoGef;av.? 28usefaom aiGtcGufwq,f ckepfyd\m ckepfq,fig;usyfESifh wdkifwHpdk@ ESifh wdkifwef;wdk@udkvkyfI wdkifxdyfrsm;udk rGrf;rHav.? 29 vSLaoma=u;0gaygif;um; tcGufckepf&mESpfq,fESifh av;yd\m jzpfownf;? 30xdka=u;0gESifh y&dowfpnf;a0;&m wJawmf wHcg;0ajcpGyf/ a=u;0g,Zfyv†if/ a=u;0g qefcg/ 2

,Zfyv†ifwefqm&Sdor#udk‚if;/ 31umaom0if;ajcpGyf/ 0if;wHcg;0ajcpGyf/ wJawmfwHoif/ 0if;ywfvnf Ypdkufaom wHoif&Sdor#udk‚if; vkyfav.? 39 1 oef@&Sif;&mXmeY tr_awmfudk aqmifaomtcg/ 0wf&aomt0wfudk‚if;/ tm±kef0wfbdk@ oef@&Sif; aomt0wfudk‚if;/ xm0&bk&m;onf arma&Stm; rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ jymaomtxnf/ armif;aom txnf/ eDaomtxnfESifhvkyfav.? 2jymaomtxnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsmESifh ,Zfyka&m[dwfoifwdkif;udk vkkyf&mwGif/ 3a&$udk tjym;cwfI a&$}udK;udk vSD;+yD;rS/ jymaomtxnf/ armif;aom txnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsmwdk@udk xl;qef;pGm tajymufxdk;av.? 4odkif;}udK;ESpfyifudkvkyfI oifwdkif; tay:em;csif; wGJrdapjcif;iSg/ wbufwcsufudk qGJcsKyfav.? 5xm0&bk&m;onf arma&Stm; rSmawmfrlonf twdkif;/ oifwdkif;tay:em;Y xl;qef;aom&ifpnf; udkvnf; oifwdkif;udk,fuJhodk@ a&$ESifh‚if;/ jymaomtxnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsmwdk@ESifh‚if; vkyfav.? 6&S[HausmufESpfvHk;udkaoG;I wHqdyfay:rSm tuQ,mwifouJhodk@ Áoa&vtrsdK;. emrnfwdk@udk tuQ,mwif+yD;rS/ a&$ausmuftdk;Y xnfhav.? 7xm0&bk&m;onf arma&Stm;rSmxm;awmfrlonf twdkif;/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@udk atmufarhbkd@&m/ xdkausmufESpfvHk;udk oifwdkif;odkif;}udK;tay:rSm wyfav.? 8 a&$ESifh‚if;/ jymaomtxnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsmESifh‚if;/ oifwdkif;udk vkyfonfenf;wl/ &ifzHk;udkxl;qef;pGmvkyfav.? 9&ifzHk;ESpfxyfacgufvsuf/ tvsm;wxGm/ teHwxGm/ pwk&ef; av;axmifhjzpf.? 10xdk&ifzHk;Y ausmufjrwfudk av;wef;pDav.? yXrtwef;um; ausmufeD/ O\b,m;/ ywWjrm;? 11'kwd,twef;um; jr/ eDvm/ pdef? 12wwd,twef;um; 0Sgudok/ r[l&m/ a*grdwf? 13pwkwˆtwef; um; rsuf&GJ/ a=umif/ e*g;oGJ@jzpfI/ toD;toD;wdk@udk a&$tdk;Y pDav.? 14 Áoa&vtrsdK; wq,fESpfrsdK; &Sdonftwdkif wHqdyfay:rSm tuQ,mwifouJhodk@/ xdkausmufwdk@Y xdkwpfq,fESpfyg;aom emrnftoD;toD; wdk@udk wifvsuf ausmufwvHk;v#if emrnfwyg;pDyg.? 1518 &ifzHk;tay:axmifhESpfckY/ a&$uGif;ESpfuGif;udk‚if;/ a&$ausmuftdk; ESpfvHk;udk‚if;/ uspfaoma&$}udK;ESpfyifudk‚if; vkyf+yD;rS/ xdka&$uGif;Y wyfI oifwdkif;odkif;}udK; tay:rSm&Sdaom ausmuftkd;wdk@Y wGJav.? 19wzef a&$em;uGif;udkvkyfI oifwdkif;atmufem;rSm&Sdaom &ifzHk;atmufaxmifh ESpfckY wyfav.? 20tjcm;aoma&$ESpfuGif;udkvnf; vkyfI oifwdkif;ta&S@buf atmufem;ESifh xl;qef;aom&ifpnf; tay:em;qufrSD&mwGif oifwdkifudk wbufwcsufY wyfav.? 21 &ifzHk;a&$ESpfuGif;udk/ oifwdkif;a&$ESpfuGif;ESifhwGJI jymaom}udK;jzifh +yD;ap.? xdkodk@ xm0&bk&m;onf/ arma&Stm; rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ &ifzHk;onf xl;qef;aom &ifpnf;tay:rSmqGJI oifwdkif;ESifhruGmbJ t+rJaeav.? 22 xdkrSwyg;/ jymaomtxnfudk &uf+yD;rS/ oifwdkif;ESifhqdkifaom 0wfvHkudk xdktxnfESifhom vkyfav.? 230wfvHkY ajcpGyfygI vnfpGyfudk rpkwfapjcif;iSg/ oHcsyfvnfpGyfuGyfouJhodk@ uGyfav.? 24 jymaom txnf/ armif;aomtxnf/ eDaomtxnf/ ydwfacsmESifhvkyfaom ovJoD;rsm;udk‚if;/ 25 a&$pifqnf;vnf; rsm;udk‚if;/ 0wfvHkatmufpGef;em; ywfvnfY/ 26ovJoD;wvHk;/ qnf;vnf;wvHk;pD xm;vsuf tpOftwdkif; qGJxm;ojzifh/ xm0&bk&m;onf arma&Stm; rSmxm;awmfrlonftwdkif; tr_awmfudkaqmif&aom 0wfvHk udk vkyfI+yD;av.?

wzef xm0&bk&m;onf arma&Stm; rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ tm±kefESifh ol.om;wdk@tbdk@ &ufaom ydwfacsmtuôsrsm;udk‚if;/ 28ydwfacsmaAgif;udk‚if;/ wifhw,faom ydwfacsmOD;xkwfrsm;udk‚if;/ ydwfacsmaygif;bD rsm;udk‚if;/ 29cs,fvS,faom ydwfacsm/ txnfjym txnfarmif;/ txnfeDjzifh+yD;aom cg;yef;udk‚if; vkyfav.? 30arma&Stm; xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ oef@&Sif;aom oif;uspfjym; udkvnf; a&$pifESifhvkyfI wHqdyfay:rSm tuQ&mwifouJhodk@ xm0&bk&m;tm; oef@&Sif;jcif;[k tuQ&mwifI/ 31jymaom}udK;ESifh aAgif;tay:em;Y wnfxm;av.? 32 xdkodk@ arma&Stm; xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf jyKI y&dowfpnf;a0;&m wJawmftvkyf&Sdor#udk +yD;pD;=u.? 33xdktcg Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf wJawmfESifh tay:wJrSpI/ a&$acsmif;/ ysOfjym;/ uef@vef@usif/ wdkif/ ajcpGyfwnf;[laom wJawmfwefqm &Sdor#udk‚if;/ 34teDqdk;aom odk;a&trdk;/ w[m&Som;a&trdk;/ uG,fum&mtwGif; ukvm;umudk‚if;/ 35 oufaocHcsuf aowWmESifh ol.xrf;bdk;/ ol.tzHk;udk‚if;/ 36pm;yGJrSpI pm;yGJwefqmESifh a&S@awmfrkef@udk‚if;/ 37pif=u,faom rD;cHkrSpI jyifqif&aomrD;cGufrsm;/ rD;cHkwefqm&Sdor#ESifh rD;xGef;p&mqDudk‚if;/ 38a&$,Zfyv†if/ vdrf;&efqD/ rD;±_d@&meH@omaygif;ar$;/ wJawmfwHcg;0 ump&mukvm;umudk‚if;/ 39a=u;0g,Zfyv†if/ a=u;0gqefcg/ yv†if xrf;bdk; tp&Sdaom wefqm&Sdor#udk‚if;/ tifwHkESifh ol.ajcaxmufudk‚if;/ 400if;ukvm;um/ 0if;wdkif/ ajcpGyf/ 0if;wHcg;0ump&m ukvm;um}udK;rsm;/ wHoifrsm;udk‚if;/ wJawmftwGif;Y tr_awmfudk aqmifp&mwefqm/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwefqm &Sdor#udk‚if;/ 41oef@&Sif;&mXmeY tr_awmfudk aqmifaomtcg 0wf& aomt0wf/ ,Zfyka&m[dwftr_udk aqmifaomtcg/ ,Zfyka&m[dwf tm±kef0wfbdk@ oef@&Sif;aomt0wf/ ol.om;0wf&aom t0wfudk‚if;/ 42xm0&bk&m;onf arma&Stm; rSmxm;awmfrlonftwdkif; +yD;pD;atmif vkyf+yD;rS arma&SxHodk@ aqmifcJh=u.? 43 xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ tvkyf&Sdor#udk +yD;pD;apjcif; iSg/ vkkyfa=umif;udk arma&Sodjrifaomtcg olwdk@udk aumif;}uD;ay;av.? 40 1 wzef xm0&bk&m;onf/ arma&Stm; rdef@awmfrlonfum;/ 2oifonf yXrv/ rXrae@Y y&dowf pnf;a0;&mwJawmfudk aqmuf&rnf? 3wJawmftxJY/ oufaocsufaowWmudk oGif;xm;I/ twGif;ukvm; umjzifh uG,fum&rnf? 4pm;yGJudkvnf; oGif;I pm;yGJay:rSmjyifqif&or#wdk@udk jyifqif&rnf? rD;cHkudkvnf; oGif;I/ rD;cGufwdk@udk xGef;&rnf? 5eH@omaygif;±_d@&m a&$yv†ifudk oufaocHcsufaowWma&S@Y wnfxm;I/ wJawmfwHcg;0umaom ukvm;umudk qGJum&rnf? 6 ,Zfaumif±_d@&myv†ifudkvnf; y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwHcg;a&S@Y wnfxm;&rnf? 7 tifwHkudkvnf; y&dowfpnf;a0;&mwJawmfESifh ,Zfyv†ifpyf=um;rSm wnfxm;I/ tifwHkY a&udkxnfh&rnf? 8wJawmfywfvnf0if;udk xlI/ 0if;wHcg;0umaom ukvm;umudk qGJum&rnf? 9 vdrf;&efqDudk,lI/ wJawmfESifh wJawmfY&Sdor#wdk@udk vdrf;ojzifh/ wJawmfESifh wJawmfwefqm &Sdor#wdk@udk oef@&Sif;ap&rnf? xdkwJawmfonf oef@&Sif;&vdrfhrnf? 10,Zfaumif±_d@&myv†ifESifh wefqm&Sdor# wdk@udkvdrf;I oef@&Sif;apojzifh/ xdkyv†ifonf tvGefoef@&Sif;aom yv†ifjzpf&rnf? 11 tifwHkESifhajcaxmuf udkvnf;vdrf;I oef@&Sif;ap&rnf? 12tm±kefESifh ol.om;wdk@udk y&dowfpnf;a0;&m wHcg;em;odk@ ac:cJhI a&csdK;&rnf? 13tm±kefonf igha&SS@Y/ ,Zfyka&m[dwftr_udk aqmif&Gufta=umif;/ oef@&Sif;aomt0wfESifh 0wfapI qDvdrf;ojzifh oef@&Sif;ap&rnf? 27

ol.om;wdk@onfvnf; igha&S@Y ,Zfyka&m[dwftr_udk aqmif&Guf rnfta=umif; olwdk@udkac:cJhI tuôs0wfapvsuf/ olwdk@tbudk qDvdrf;ouJhodk@/ olwdk@udkqDvdrf;&rnf? 15tu,fpifppf olwdk@qDvdrf;jcif;bdodufonf om;pOfajr;qufywfvHk;/ xm0& ,Zfyka&m[dwf t&m jzpfownf;[k/ 16 xm0&bk&m; rdef@awmfrlor#twdkif; arma&SjyKav.? 17 ouU&mZfESpfck/ yXrv/ yXae@Y arma&Sonf wJawmfudkaqmufav.? 18xm0&bk&m; rSmxm; awmfrlonftwdkif;/ ajcpGyfrsm;udk ae&mcsI/ ysOfjym;rsm;udk axmif+yD;v#if/ uef@vef@usifrsm;udk v#dKI/ wdkifwdk@udk xlav.? 19wJawmftay:rSm wJudkjzef@rdk;I xdkwJtay:rSmvnf; txyfxyfrdk;jyefav.? 20xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ oufaocHcsufudk aowWmxJrSm oGif;xm;I/ aowWmuGif;wdk@Y xrf;bdk;udkv#dKI/ aowWmay:tzHk;udk wif+yD;rS/ 21aowWmudk wJawmfYoGif;I uG,fum&mtwGif; ukvm;umudk umxm;ojzifh/ oufaocHcsufaowWmudk uG,fumav.? 22xm0&bk&m; rSmxm;awmf rlonftwdkif;/ pm;yGJudkvnf; y&dowfpnf;a0;&m wJawmftwGif; ajrmufbufem; ukvm;umjyifrSm xm;I/ 23pm;yGJay:rSm xm0&bk&m; a&S@awmfY rkef@udkjyifqifav.? 24xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonf twdkif;/ rD;cHkudkvnf; y&dowfpnf;a0;&m 25 xm0&bk&m;a&S@awmfY wJawmftwGif;/ awmifbufem; pm;yGJqdkif&mwGifxm;I/ 26 rD;cGufrsm;udkxGef;av.? xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ a&$yv†if udkvnf; y&dowfpnf;a0;&m wJawmftwGif;/ ukvm;umjyifrSm xm;I/ 27xdkyv†ifay:Y ar$;aom eH@omaygif;udk 28 29 rD;±_d@av.? wJawmfwHcg;0Yvnf;/ ukvm;umudk qGJumav.? xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ rD;±_d@&m,Zfyv†ifudkvnf;/ y&dowf pnf;a0;&m wJawmfwHcg;a&S@rSm wm;I/ xdkyv†ifay:Y rD;±_d@&m,Zfudk‚if;/ abmZOfylaZmfouUmudk‚if; ylaZmfav.? 30tifwHkudkvnf; y&dowf pnf;a0;&mwJESifh ,Zfyv†ifpyf=um;rSm xm;I/ aq;p&ma&udk tifwHkYxnfhav.? 31 xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ arma&SESifh tm±kefrSpI ol.om;wdk@onf y&dowfpnf;a0;&m wJawmftxJodk@ 0ifaomf‚if;/ 32,Zfyv†ifteD;odk@ csOf;uyfaomf‚if;/ vufajcwdk@udk aq;&=u.? 33wJawmfESifh ,Zfyv†if ywfvnf 0if;udkxlI/ 0if;wHcg;0Yumaom ukvm;umudk qGJav.? xdkodk@arma&Sonf tvkyfudk+yD;pD; apownf;? 34 xdktcg rdkCf;wdrfonf y&dowfpnf;a0;&mwJawmfudk v$rf;rdk;I/ xm0&bk&m;. bkef;awmfonf wJawmfudkjznfhav.? 35xdkodk@rdkCf;wdrfonf y&dowfpnf;a0;&m wJawmftay:Y aeaoma=umifh/ arma&S onf txJodk@r0if&? xm0&bk&m;. bkef;awmfonf wJawmfudk jznfhvsufae.? 36Áoa&v trsdK;om;wdk@onf c&D;oGm;av&m&mwGif/ rdkCf;wdrfonf 37 wJawmftay:rS uGmajrmufaomtcg c&D;oGm;=u.? rdkCf;wdrf ruGmrajrmufv#if/ 38 ruGmrajrmufrSDae@wdkifatmif/ c&D;roGm;bJae=u.? c&D;oGm;av&m&mwGif Áoa&v trsdK;om;taygif;wdk@ a&S@arSmufY xm0&bk&m;. rdkCf;wdrfonf ae@tcgwJawmftay:rSm wnfae.? nOfhtcg rD;v#Hjzpfvsuf wnfaeavownf;? 14

arma&SpD&ifa&;xm;aom xGufajrmuf&musrf;+yD;.?

0wfjyK&musrf;? LEVITICUS.

1 xm0&bk&m;onf y&dowfpnf;a0;&m wJawmfxu J toHudkv$ifhvsuf arma&Sudkac:awmfrlI/ 2 oifonf Áoa&vtrsKd;om;wdk@udkqifhqdk&rnfrSm/ oifwdk@wGif wpHkwa,mufaomolonf xm0& bk&m;tm; ylaZmfouUmudkjyKvkdv#if/ ,Ofaomwd&p>mefwnf;[laom EGm;/ odk;/ qdwfudkaqmifcJhI quf&rnf? 3 EGm;udkrD;±_d@&m,ZfjyKvkdv#if/ tjypfrygaomtxD;udkaqmifcJhI/ xm0&bk&m; pdwfawmfESihf awG@jcif;iSg/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwHcg;tem;rSmquf&rnf? 4ylaZmfaomEGm;. acgif;ay:rSm rdrdvufukd wif&ojzifh/ ol.tjypfudkajzrnfta=umif; vufcHawmfrlrnf? 5xm0&bk&m;a&S@awmfY xkdEGm;udkowf+yD;v#if/ tm±kef. om;,Zfyka&m[dwfwdk@onf taoG;udk,lI/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwHcg;tem; ,Zfyv†iftay:Y ywfvnfjzef;&rnf? 6ylaZmfaomolonf xkdtaumif.ta&udk c|wfI tydkif;ydkif;jzwf&rnf? 7tm±kef.om;/ ,Zfyka&m[dwfwdk@onf/ ,Zfyv†ifay:rSm rD;udkxnfhI rD;ay:rSm xif;ukdcif;+yD;rS/ 8xif;ay:rSmacgif;/ qDO/ om;wpfrsm;udkwif&rnf? 9ajcaxmufESifhttl tp&Sdonfwdk@udk a&ESihft&if aq;&rnf? ,Zfyka&m[dwfonf/ xkd,ZfwaumifvHk;udk ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@&rnf? rD;±_d@&m,Zfjzpfownf;? xm0&bk&m;tm;rD;jzifh qufuyf Iar$;}udKifaom ylaZmfouUmjzpf ownf;? 10 odk;/ qdwfudkrD;±_d@&m,ZfjyKvkdv#if/ tjypfrygaomtxD;udkaqmifcJhI/ 11xm0&bk&m; a&S@awmfY ,Zfyv†ifajrmufbufem;rSm owf+yD;v#if/ tm±kef.om; ,Zfyka&m[dwf wdk@onf/ taoG;udk,Zfyv†iftay: Yywfvnfjzef;&rnf? 12ylaZmfaomolonf tydkif;ydkif;jzwfIacgif;ESihf qDOudk pkxm;+yD;v#if ,Zfyka&m[dwfonf/ ,Zfyv†ifay:Y &Sdaom xif;rD;tay:rSmcif;&rnf? 13ajcaxmufESihf ttltp&Sdonfwdk@ukd a&ESihft&ifaq;&rnf? ,Zfyka&m[dwfonfwaumifvHk;udkaqmifcJhI/ ,Zfyv†if ay:rSm rD;±_d@&rnf? rD;±_d@aom,Zfjzpfownf;? xm0&bk&m;tm; rD;jzifhqufuyfI ar$;}udKifaomylaZmf ouUmjzpfownf;? 14 xm0&bk&m;tm; iSufudkrD;±_d@&m,ZfjyKvkdv#if/ cdkjzpfap/ csKd;uav;jzpfapaqmifcJhI quf& 15 rnf? ,Zfyka&m[dwfonf/ ,Zfyv†ifokd@aqmifcJhI/ acgif;ukdvdrfjzwf+yD;v#if ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@& rnf? taoG; udk ,Zfyv†ifem;rSmn‡pf&rnf? 16pmvkwfrSpI pmvkwfY&Sdaom t&mudkc|wf+yD;v#if/ jympkxm;&mt&yf/ ,Zfyv†ifta&S@bufem;Y ypfxm;&rnf? 17tawmifygvsufiSufaumifudk cJGzGifhI/ ,Zfyka&m[dwfonf/ ,Zfyv†ifay:Y&Sdaom xif;rD;tay:rSmrD;±_d@&rnf? rD;±_d@aom,Zfjzpfownf;? xm0&bk&m;tm; rD;jzifhquf uyfI ar$;}udKifaom ylaZmfouUmjzpfownf;? 2 1 xm0&bk&m;tm;abmZOf ylaZmfouUmjyKvkdv#if/ rkef@nufudkquf&rnf? rkef@nuftay:rSm qDudkavmif;I avmAefudkvnf; xnfh+yD;rS/ 2tm±kef.om;,Zfyka&m[dwfxHokd@aqmifcJhI/ ,Zfyka&m [dwf onfrkef@nufwvufqGef;/ qDtcsKd@/ avmAef&Sdor#udk,lI/ xkdtwGuftwmudk ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@&rnf? xm0&bk&m;tm; rD;jzifhqufuyfI/ ar$;}udKifaomylaZmfouUmjzpfownf;? 3usefºuGif; aomabmZOf ylaZmf ouUmrlum;/ tm±kefESihf ol.om;wdk@tbkd@jzpf&rnf? xm0&bk&m;tm; rD;jzifhjyK aom ylaZmfouUmxJu tvGefoef@&Sif;aomt&mjzpf.? 1

rD;zdkYzkwfaomrkef@udk abmZOfylaZmfouUmjyKvkdv#if/ qDESihfrkef@nufjzifhvkyfaom waq;rJh rkef@jym;aomf‚if;/ qDvl;aomwaq;rJh rkef@ºuGyfaomf‚if; jzpf&rnf? 5oHjym;ylESifh vkyfaomrkef@ukd abmZOfylaZmfouUm jyKvdkv#if/ qDa&mI waq;rygaom rkef@nufESihfvkyf&rnf? 6xkdrkef@udkcsKd@zJhI qDudkavmif;&rnf? abmZOfyl aZmfouUmjzpfownf;? 7tdk;uifESihf a=umfaomrkef@udk abmZOfylaZmf ouUmjyKvdkv#if/ qDa&maomrkef@nufESihf vkyf&rnf? 8 xkdabmZOf ylaZmfouUm trsKd;rsKd;wdk@ukd/ xm0&bk&m; txHawmfokd@ aqmifcJhI/ ,Zfyka&m [dwftm; quf+yD;rS/ olonf,Zfyv†ifodk@aqmifcJh&rnf? 9xdkabmZOf ylaZmfouUmxJutwGuf twmudk E_duf,lI ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@&rnf? xm0&bk&m;tm; rD;jzifhqufuyfI ar$;}udKifaom ylaZmfouUmjzpfownf;? 10usefºuGif;aomabmZOfylaZmfouUmrlum;/ tm±kefESifh ol.om;wdk@ tbkdk@ jzpf&rnf? xm0&bk&m;tm;rD;jzifh jyKaom ylaZmfouUmxJu tvGefoef@&Sif;aomt&mjzpf.? 11 xm0&bk&m;tm;qufaom abmZOfylaZmf ouUmYwaq;ryg&? xm0&bk&m;tm; rD;jzifh ylaZmf ouUmjyKaomtcg/ waq;udkrD;r±_d@&? ysm;&nfudkvnf; r±_d@&? 12tOD;oD;aom toD;tESHukd ylaZmfaomtr_rSm/ waq;ESihf ysm;&nfudk/ xm0&bk&m;tm; ylaZmf&aomf vnf;/ ar$;}udKif&mbkd@ ,Zfyv†ifay:rSm rD;r±_d@&? 13abmZOfylaZmfouUmjyKav&m&mY qm;cyf&rnf? oifjyKaom abmZOf ylaZmfouUmY/ oif.bk&m;ocif yËdnmOfqm;udk rcyfbJrae&? 14tOD;oD;aomtoD;tESHudk/ xm0& bk&m;tm; abmZOfylaZmfouUmjyKvdkv#if/ pyg;ESHudkt&nfppfatmif rD;em;rSmxm;I/ pyg;aphudk yGwf,l+yD;rS/ 15qDudkavmif;I/ avmAefudkwifvsuf/ ylaZmfouUmudkjyK&rnf? abmZOfylaZmfouUm jzpfownf;? 16yGwf,laom pyg;aphtcsKd@/ qDtcsKd@/ avmAef&Sdor#wnf;[laom xkdabmZOf ylaZmfouUm twGuftwmudk/ ,Zfyka&m[dwfonf rD;±_d@&rnf? xm0&bk&m;tm; rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUmjzpfownf;? 3 1 EGm;udk rd\[m,,ZfjyKvkdv#if/ tjypfrygaom txD;tr waumifaumifudk/ xm0& bk&m;a&S@ awmfYquf&rnf? 2ylaZmfaomEGm;. acgif;ay:rSm rdrdvufukdwifI/ y&dowfpnfa0;&m wJawmfwHcg;em;rSm owf+yD;v#if/ tm±kef. om;,Zfyka&m[dwfwdk@onf/ taoG;udk,Zfyv†iftay:Y ywfvnfjzef;&rnf? 3ttludkzHk;aomqDO/ 4ttlESifhqdkifor#aom qDO/ cg;twGif;em;Y&Sdaom ausmufuyfESpfckESihfausmufuyf qDO/ ausmufuyfESihf wuGtonf;ay:Y&Sdaom tajr‡;wdk@udk/ rd\[m,,ZfaumifxJu,lI xm0&bk&m; tm;rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUmudk quf+yD;rS/ 5tm±kef.om;wdk@onf ,Zfyv†iftay:Y&Sdaom xif;rD;ay:rSm wifaom,ZfaumifESihf twlrD;±d_@&rnf? xm0&bk&m;tm;rD;jzifh qufuyfI/ ar$;}udKifaomylaZmf ouUmjzpfownf;? 6 xm0&bk&m;tm; okd;/ qdwfudk/ rd\[m,,ZfjyKvkdv#if/ tjypfrygaom txD;tr waumifaumif ukdquf&rnf? 7odk;oi,fudkylaZmfvdkv#if/ xm0&bk&m; a&S@awmfY quf+yD;rS/ 8 ylaZmfaomodk;. acgif;ay:rSm rdrdvufudkwifI y&dowfpnf;a0;&mwJawmfa&S@rSm owf+yD;vsif/ tm±kef. om;wdk@onf taoG;ukd ,Zfyv†if tay:Y ywfvnfjzef;&rnf? 9taumifqDO/ ausm±dk;uwdwdjzwfaom t+rD;&Sdor#ttludk zHk;aomqDO/ ttlESihfqdkifor#aomqDO/ 10cg;twGif;em;Y &SdaomausmufuyfESihf wuGtonf;ay:Y&Sdaomtajr‡;wdk@udk/ rd\[m,,ZfaumifxJu,lI xm0&bk&m;tm;rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUmukd quf+yD;rS/ 11,Zfyka&m[dwf onf ,Zfyv†ifay:rSmrD;±_d@ &rnf? xm0&bk&m;tm; rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUmtpm;tm[m&jzpfownf;? 4

qdwfudkylaZmfvkdv#if/ xm0&bk&m;a&S@awmfYquf+yD;rS/ 13qdwfacgif;ay:rSm rdrdvufudkwifI/ y&dowf pnf;a0;&m wJawmfa&S@rSm owf+yD;v#if/ tm±kef.om;wdk@onf taoG;udk,Zfyv†iftay:Y ywfvnfjzef;&rnf? 14ttludkzHk;aomqDO/ ttlESihfqkdifor#aomqDO/ 15cg;twGif;em;Y &Sdaomausmuf uyfESpfckESihf ausmufuyfqDO/ ausmufuyfESihfwuG tonf;ay:Y&Sdaomtajr‡;wdk@udk/ rdrdylaZmfouUm xJu,lI xm0& bk&m;tm; rD;jzifhjyKaomylaZmfouUmbdk@ quf+yD;rS/ 16,Zfyka&m[dwfonf ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@&rnf? ar$;}udKif&mbdk@ rD;jzifhjyKaomylaZmfouUmtpmt[m&jzpfownf;? qDO&Sdor#udk xm0&bk&m;qkdifawmfrl.? 17oifwdk@trsKd; tpOftqufwdk@onf/ aeav&m&mY qDOudkrpm;&/ taoG;ukdrpm;&[k xm0&ynwfawmf jzpfonf[k rdef@awmfrl.? 4 1-2 wzefarma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonf Áoa&vtrsKd;om;wdk@tm; qifhqkd&rnfrSm/ w&m;udkrod/ xm0&bk&m;.ynwfawmfudk vGefusL;jypfrSm;I rjyKtyfaomtr_udkjyKrdonft&mwGif/ 3 bdoduf cHaom,Zfyka&m[dwfonf vlrsm;udktjypfxJodk@aoG;aqmifI udk,fwdkifjypfrSm;v#if/ xkdtjypftwGuf tjypfajz&mbdk@tjypfryg/ toufysKdaomEGm;xD;udk/ 4y&dowfpnf;a0;&m wJawmf wHcg;em;xm0&bk&m; a&S@awmfodk@ aqmifcJhI/ xm0&bk&m;tm; quf&rnf? xkdtcg EGm;.acgif;ay:rSm rdrdvufudkwifI/ xm0&bk&m;a&S@awmfY EGm;udkowf&rnf? 5bdodufcHaom,Zfyka&m[dwfonf/ EGm;.taoG;udk,lI/ y&dowf pnf;a0;&mwJawmfodk@ aqmifcJh+yD;v#if/ 6rdrdvufnd‡K;udktaoG;YESpfI oef@&Sif;&mXm eawmfukvm;uma&S@/ xm0&bk&m; a&S@awmfY ckepf}udrfjzef;&rnf? 7wzef,Zfyka&m [dwfonf/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmftwGif;/ xm0&bk&m;a&S@awmfrSm &SdaomeH@omaygif;ar$;udk rD;±_d@&myv†ifOD;csKdwdk@Y EGm;taoG;udkxnfhI/ ºuGif;aomtaoG;udk/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwHcg; a&S@Y&Sdaom rD;±_d@&m,Zfyv†ifajc&if;em;rSm oGef&rnf? 8rd\[m,,ZfjyKaom EGm;.qDOudk ,louJhokd@/ tjypfajz&m ,ZfjyKaomEGm;ttludk zHk;aomqDOudk ,louJhodk@/ tjypfajz&m,ZfjyKaom EGm;ttludkzHk;aomqDO/ ttlESihf qdkifor#aomqDO/ 9cg;twGif;em;Y&Sdaomausmufuyf ESpfckESihf ausmufuyf qDO/ ausmufuyfESifhwuGtonf;ay:Y&Sdaom tajr‡;wnf;[laom EGm;qDO&Sdor#udk ,lI/ rD;±_d@&m,Zf yv†ifay:rSm ±_d@&rnf? 10-11EGm;.acgif;/ ajcaxmuf/ ttl/ acs;EkESihfwuG ta&/ tom;/ &Sdor#wnf; [laom/ 12EGm;waumifvHk;udk wyfjyifrSmjymoGefxm;&m &Sif;vif;aomt&yfodk@ ,loGm;I xif;tay:Y rD;±_d@&rnf? jymoGefI xm;&mt&yfYrD;±_d@&rnf? 13 Áoa&vtrsKd;om; y&dowftaygif;wdk@onf w&m;udkrod/ tusdK;tjypfudk r&dyfrdbJ/ xm0&bk&m;. ynwfawmfudk vGefusL;jypfrSm;I rjyKtyfaomtr_udkjyKrdojzifh tjypfa&mufv#if/ 14 xkdokd@jypfrSm;rdaom tjypfudkodaomtcg/ xkdtjypftwGuf y&dowfwdk@onf toufysKdaom EGm;xD;udk/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfa&S@odk@aqmifcJhIquf&rnf? 15y&dowfwGif touf}uD;aom olwdk@onf/ xm0&bk&m;a&S@awmfY rdrdwdk@vufudk EGm;acgif;ay:rSm wifI/ xkdEGm;ukd a&S@awmfY owf&=urnf? 16bdodufcHaom ,Zfyka&m[dwfonf EGm;taoG;udky&dowfpnf;a0;&m wJawmfokd@ aqmifcJh+yD;v#if/ 17rdrdvufn‡Kd;udk taoG;YESpfI/ ukvm;uma&S@xm0&bk&m;a&S@awmfY ckepf}udrf jzef;&rnf? 18wzef,Zfyka&m[dwfonf/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmftwGif;/ xm0&bk&m; a&S@awmfrSm&Sdaom yv†ifOD;csKd@wdk@Y taoG;udkxnfhI/ ºuGif;aomtaoG;udk/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwHcg;a&S@Y&Sdaom rD;±_d@&m ,Zfyv†ifajc&if;em;rSm oGef&rnf? 19EGm;qDO &Sdor#udk,lI ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@&rnf? 20tjypfajz&m,Zf jyKaomEGm;udkjyKouJhokd@/ xkdenf;wlTEGm;ukd jyKojzifh/ ,Zfyka&m[dwfonf vlrsm;wdk@tbdk@tjypfajzjcif;udk jyKv#if/ olwdk@tjypfvGwfvdrfhrnf? 21xkdaemufrS 12

EGm;udk wyfjyifodk@aqmifoGm;I/ t&ifEGm;ukdrD;±_d@ouJhokd@±_d@&rnf? y&dowftbkd@tjypfajz&m,Zf jzpfownf;? 22 rif;onfvnf;w&m;udkrod/ rdrdbk&m;ocifxm0&bk&m;. ynwfawmfudkvGefusL;jypfrSm;I rjyKtyfaomtr_ukd jyKrdojzifh tjypfa&mufv#if/ 23rdrdjypfrSm;rdaom tjypfukd odaomtcg/ tjypfrygaom qdwfoi,ftxD;udk ylaZmfouUmbdk@ aqmifcJh&rnf? 24qdwfacgif;ay:rSm rdrdvufudk wifI xm0&bk&m; a&S@awmfY rD;±_d@&m ,Zfaumifowf&m t&yfwGifowf&rnf? tjypfajz&m ,Zfjzpfownf;? 25,Zfyka&m[dwf onfxkdtjypfajz&m,Zf. taoG;udkvuf!‡Kd;ESihf ,lIrD;±_d@&m ,Zfyv†ifOD;csKdwdk@Y xnfh+yD;rS/ ºuGif;aomtaoG; udk xkdyv†ifajc&if;em;Y oGef&rnf? 26rd\[m, ,ZfaumifqDOudk jyKouJhokd@ qDO&Sdor#udk ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@&rnf? xkdokd@,Zfyka&m[dwfonf rif;.tjypftwGuf tjypfajzjcif;udkjyKv#if/ ol.tjypfv$wfvdrfhrnf? 27 qif;&Jom;wpHkwa,mufonf w&m;udkrod/ xm0&bk&m;. ynwfawmfudk vGefusL; jypfrSm;I rjyKtyfaomtr_udk jyKrdojzihf tjypfa&mufv#if/ 28rdrdjypfrSm;rdaom tjypfudkodaomtcg/ xkdtjypftwGuf ylaZmfouUmbkd@ tjypfrygaom qdwfoi,ftrudk aqmifcJh&rnf? 29tjypfajz &m,ZfjyKaomqdwfacgif;ay:rSm rdrdvufudkwifI rD;±_d@&m,Zfaumifudkowf&mt&yfY xkdqdwfudk owf&rnf? 30,Zfyka&m[dwfonf taoG;udk vufnd‡K;ESihf ,lIrD;±_d@&m,Zfyv†ifOD;csKdwdk@Y xnfh+yD;rS/ ºuGif;aomtaoG;udk ,Zfyv†ifajc&if;em;@Y oGef&rnf? 31rd\[m,,ZfaumifqDOudk ,louJhodk@/ qDO&Sdor#udk ,lI xm0&bk&m;tm;ar$;}udKifp&mbdk@ ,Zfykv†ifay:rSmrD;±_d@&rnf? xdkodk@,Zfyka&m [dwfonf xdkoltbdk@ tjypf ajzjcif;udkjyKv#if/ ol.tjypfvGwfvdrfhrnf? 32odk@oi,fudk tjypfajz&m ,ZfjyKvdkv#if/ tjypfrygaomtrudk aqmifcJh&rnf? 33tjypfajz&m,ZfjyKaom odk;acgif;ay:rSm rdrdvufudkwifI rD;±_d@&m ,Zfaumifudkowf&m t&yfY tjypfajz&m,Zfjzpfapjcif;iSg owf&rnf? 34 ,Zfyka&m[dwfonf/ xdk,ZfaumiftaoG;udk vufn‡dK; ESifh,lI rD;±_d@&m,Zfyv†if;OD;csdKwdk@Y xnfh+yD;rSjzef;aomtaoG;udk xdkyv†ifajc&if;em;Y oGef&rnf? 35rd\[m,Zfaumif odk;oi,fqDOudk jyKouJhodk@/ qDO&Sdor#udk,lI xm0&bk&m;tm; rD;jzifhylaZmfouUm ESifhtwl ,Zfyv†ifay:rSmrD;±_d@&rnf? xdkodk@,Zfyka&m[dwfonf xdkoljypfrSm;rdaomtjypftwGuf tjypfajz jcif;udkjyKv#if/ ol.tjypf vGwfvdrfhrnf? 5 1 wpHkwa,mufaomolonf tr_udkjrifonfjzpfap/ odonfjzpfap/ usdefqdkapaompum;ukd =um;I oufaojzpfvsufESifh jyefrajymbJaeojzifh jypfrSm;I/ rdrd'kp±dkuftjypfudkcH&aomf‚if;/ 2 wpHkwa,mufaom olonf rpif=u,faomom;&J/ om;,Of/ wGm;wwfaomwd&p>mef. taoaumif tp&Sdaomrpif=u,faom t&mwpHkwckudk trSwfwrJhxdrdojzifh/ rpif=u,f&modk@ a&mufI tjypf&Sdaomf‚if;/ 3vlYuyfaom rpif=u,faomt&m wpHkwckudkvnf; rodbJxdrdI aemufwzefodv#if/ tjypf&Sd&modk@a&mufaomf‚if;/ 4wpHkwa,mufaomolonf aumif;aomtr_/ raumif;aomtr_udk jyKrnf[k tusdK;tjypfudkrodbJ usdefqdkvsuf opPmjyKI aemufwzefodv#if/ t&ifusdefqdkvsuf opPmjyKav&m&mY tjypfwpHkwcka&muf aomf‚if;/ 5xdkodk@aomtjypf wpHkwcka&mufv#if/ xdktjypfudkabmfjy awmif;yef&rnf? 6jypfrSm;rdaom tjypf twGuf tjypfajz&m ,Zf jzpfapjcif;iSg odk;oi,fjzpfap/ qdwfoi,fjzpfap/ trwaumifaumifwnf; [laom 'kp±dkufajz&m,Zfudk xm0&bk&m;xHawmfodk@ aqmifcJh+yD;v#if/ ,Zfyka&m[dwfonf xdkol.tjypf twGuf tjypfajzjcif;udkjyK&rnf?

odk;oi,fudkrwwfEdkifv#if/ jypfrSm;rdaomtjypftwGuf tjypfajz&m,Zfbdk@waumif/ rD;±_d@&m ,Zf bdk@waumif/ cdkESpfaumif/ odk@r[kwf csdK;uav;ESpfaumifudk xm0&bk&m;txHawmf/ 8,Zfyka&m [dwfa&S@odk@ aqmifcJh&rnf? ,Zfyka&m[dwfonf tjypfajz&m,Zfaumifudk t&ifylaZmfvsuf/ acgif;udkvdrfIjzwf&rnf? udk,fudk&Sif;&Sif;rcGJ&? 9xdktjypfajz&m,Zfaumif taoG;udk ,Zfyv†ifeH&HY jzef;I/ ºuGif;aom taoG;udk ,Zfyv†ifajc&if;em;rSm n‡pf&rnf? tjypfajz&m,Zfjzpfownf;? 10 'kwd,iSufaumifudk/ ynwfw&m;twdkif; rD;±_d@&m,ZfylaZmf&rnf? xdkodk@,Zfyka&m[dwfonf/ xdkoljypfrSm;rdaomtjypftwGuf tjypfajzjcif;udkjyKv#if/ ol.tjypfvGwfvdrfhrnf? 11 cdkESpfaumifjzpfap/ csdK;uav;ESpfaumifjzpfap/ wckckudkrwwfEdkifv#if jypfrSm;aomolonf tjypf ajz&m,Zft&mY rkef@nufw=orJudk aqmifcJIquf&rnf? tjypfajz&m,Zfjzpfaoma=umifh qDudkravmif;&? avmAefudk rwif&? 12,Zfyka&m[dwfxHodk@ aqmifcJh+yD;v#if/ ,Zfyka&m[dwfonf rkef@nufwvufqGef;wnf; [laom ylaZmfouUmtwGuftwmudk,lI xm0&bk&m;tm; rD;jzifhjyK aom ylaZmfouUmESifhtwl ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@&rnf? tjypfajz&m,Zfjzpfownf;? 13xdkodk@ ,Zfyka&m[dwfonf/ xdkoljypfrSm;rdaom tjypf wpHkwcktwGuf tjypfajzjcif;udkjyKv#if/ ol. tjypfvGwfvdrfhrnf? ºuGif;aomt&monf abmZOfylaZmf ouUmuJhodk@/ ,Zfyka&m[dwftbdk@ jzpfonf[k arma&Stm;rdef@awmfrl.? 14 wzef xm0&bk&m;onf arma&Stm;rdef@awmfrlonfum;/ 15wpHkwa,mufaomolonf w&m;udkrod/ xm0&bk&m;ESifh qdkifaomt&mwdk@Y vGefusL;jypfrSm;rdv#if/ xdkjypfrSm;jcif;twGuf 'kp±dkufajz&m ,Zfwnf;[laom tjypfrygaomodk;xD;udk‚if;/ tusyfawmftvdkuf csifhwGufIcsdefaom tavsmfaiGudk‚if;/ xm0&bk&m;txHawmfodk@ aqmifcJh&rnf? 16xdkodk@ bk&m;ESifhqdkifaomt&mY jypfrSm;rd&mudk jyKjyif+yD;v#if/ ig;pkwpkudkvnf;xyfI ,Zfyka&m[dwftm; ay;&rnf? ,Zfyka&m [dwfonfvnf;/ 'kp±dkufajz&m,Zfjzpfaom odk;tm;jzifh/ xdkoltbdk@ tjypfajzjcif;udkjyKv#if/ ol. tjypfvGwfvdrfhrnf? 17 wpHkwa,mufaomolonf/ xm0&bk&m;ynwfawmfrlaom tr_wpHkwckudkjyKI jypfrSm; rdv#if/ udk,fjypfrSm;rSef;udk rodaomfvnf; tjypfa&mufI xdktjypfudkcH&rnf? 18'kp±dkufajz&m,Zfudk jyKjcif;iSg csifhwGufaom tavsmfaiGESifhwuG/ tjypfrygaom odk;xD;udkaqmifcH&rnf/ w&m;udkrod jypfrSm;rdaomfvnf;/ udk,fjypfrSm;rSef;udk rodaomoltbdk@ ,Zfyka&m[dwfonf tjypfajzjcif;udk jyKv#if/ xdkol.tjypf vGwfvdrfhrnf? 19'kp±dkufajzaom,Zfjzpfownf;? tu,fpifppf xdkolonf xm0&bk&m;udk jypfrSm;&ma&mufownf; [k rdef@awmfrl.? 6 1 wzef xm0&bk&m;onf arma&Stm; rdef@awmfrlonfum;/ 2wpHkwa,mufaomolonf olwyg; tyfESHaomOpPmtwGuf/ aygifxm;aomOpPmtwGuf/ rdrdESifhpyfqdkifaomoltm; rkompum;udk ajymaomf‚if;/ ol@OpPmudk tEdkiftxuf,laomf‚if;/ rdrdESifhpyfqdkifaomoludk vSnfhpm;aomf‚if;/ 3 aysmufaomOpPmudk awG@aomtcg/ rkompum;udkajymI r[kwfrrSefbJ usdefqdkaomf‚if;/ xdkodk@aom 'kp±dkufwpHkwckudk jyKI xm0&bk&m;udk jypfrSm;rdv#if/ 4xdkolonf jypfrSm;I tjypfa&mufaoma=umifh/ tEdkiftxuf,laomOpPm/ vSnfhpm;I&aomOpPm/ olwyg;tyfESHaomOpPm/ aysmufIawG@aomOpPm/ 5 r[kwfrrSefbJusdefqdkI &aomOpPm tbdk;ESifhwuG/ ig;pkwpkudkxyfI'kp±kdufajzaom ,ZfylaZmfaom ae@Y OpPm&Siftm;jyefay;&rnf? 6'kp±kdufajz&m ,ZfudkjyKjcif;iSg csifhwGufaom tavsmfaiGESifhwuG/ 'kp±dkajz&m ,Zfwnf;[laom tjypfrygaom odk;xD;udk/ xm0&bk&m;xHawmf/ ,Zfyka&m[dwf 7

a&S@odk@aqmifcJh&rnf? 7,Zfyka&m[dwfonf xkdoltbdk@ xm0&bk&m;a&S@awmfY tjypfajzjcif;udk jyKv#if/ oljypfrSm;or#aomtjypf vGwfvdrfhrnf [krdef@awmfrl.? 8-9 wzefarma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonf tm±kefESihf ol.om;wdk@tm;qifhqkd&aom rD;±_d@&m,Zf ylaZmfjcif;w&m;[lrlum;/ ,Zfaumifudk ,Zfyv†ifxif;rD;ay:rSmwnOfhvHk;eHeufwdkifatmif &SdapI/ ,Zfyv†ifrD;onf tpOfavmif&rnf? 10,Zfyka&m[dwfonf ydwftusô/ ydwfaygif;bDudk 0wfvsuf/ ,Zfyv†ifay:rSm u|rf;avmifaom rD;±_d@&m,ZfjymudkusKH;I yv†ifem;rSmxm;&rnf? 11 wzeft0wfudkvJI/ xkdjymudkwyfjyifY&Sif; vif;aomt&yfodk@ ,loGm;&rnf? 12,Zfyv†ifrD;onf raobJ tpOfavmif&rnf? ,Zfyka&m[dwfonf eHeufwdkfif;xif;rD;xnfhI/ xif;ay:rSmrD;±_d@&m ,Zfudkcif;&rnf? xkdyv†ifay:rSmvnf;/ rd\[m, ,ZfqDOukd rD;±_d@&rnf? 13,Zfyv†ifrD;onf tv#if;raobJtpOfrjywfavmif&rnf? 14 abmZOfylaZmfouUmw&m;[lrlum;/ tm±ke. f om;wdk@onf xkdylaZmfouUmudk xm0&bk&m; xHawmf/ ,Zfyv†ifa&S@rSm ylaZmfaomtcg/ 15abmZOfylaZmfouUmrkef@nufwvufqGef;/ qDtcsKd@/ avmAef&Sdor# wnf;[laom ylaZmfouUmtwGuftwmudk,lI xm0&bk&m;tm;ar$;}udKifp&mbkd@ ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@&rnf? 16ºuGif;aomt&mwdk@udk/ tm±kefESifhol. om;wdk@onf y&dowfpnf;a0;&m wJawmf0if;twGif;wGif/ oef@&Sif;&mXmeY waq;rygbJpm;&rnf? 17xkdrkef@nuf udkwaq;xnfhI rkef@rvkyf&? rD;jzifhightm;jyKaom ylaZmfouUmxJu xkdrkef@nufudk olwdk@tbdk@jzpfapjcif;iSg igay;+yD? tjypfajz&m,Zf/ 'kp±kdufajz&m ,ZfuJhodk@ tvGefoef@&Sif;ay.? 18tm±kef.om; a,mufsm;taygif; wkd@onfpm;&=urnf? rD;jzifhxm0&bk&m;tm;jyKaom ylaZmfouUmudk ukdifaomoltaygif;wdk@onf oef@&Sif;& =urnf[k oifwdk@trsKd;tpOftquf apmifh&aomynwfawmfjzpfownf;[krdef@awmfrl.? 19 wzefxm0&bk&m;onf/ arma&Stm; rdef@awmfrlonfum;/ 20tm±kefESihfol. om;wdk@onf bdodufcH aomae@rSpI xm0&abmZOfylaZmfouUmjzpfapjcif;iSg/ rkef@nufw=orJudk/ eHeufw0uf/ nw0ufxm0&bk&m;tm; ylaZmf&rnf? 21xkdrkef@nufudkqDxnfhI oHjym;ylESihf rkef@vkyf+yD;rS/ aqmifcJhI csdK;zJhojzihf abmZOfylaZmf ouUmtusdK;tyJhwdk@udk xm0&bk&m;tm; ar$;}udKifp&mbdk@ ylaZmf&rnf? 22 tm&keft&mY bdodufcHaom om;onfvnf;/ xdkylaZmfouUmudk jyK&rnf? xm0&bk&m;tbdk@ xm0&ynwfawmfjzpfownf;? 23,Zfyka&m[dwftwGufjyKaom abmZOfylaZmfouUm&Sdor#udk tukeftpOfrD;±_d@&rnf? tv#if;rpm;&[k rdef@awmfrl.? 24 wzef arma&Stm; xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfrSm/ 25oifonf tm&kefESifhol.om;wdk@tm; qifhqdk&aom tjypfajz&m ,ZfylaZmfjcif;w&m;[lrlum;/ rD;±_d@&m ,Zfaumifowf&mt&yfY xm0&bk&m; a&S@awmfrSm tjypfajz&m,Zfudk owf&rnf? tvGefoef@&Sif;ay.? 26tjypfajzbkd@ ylaZmfaom ,Zfyka&m[dwf onf/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmf0if;twGif;wGif oef@&Sif;&mXmeY pm;&rnf? 27xdktom;udkxdor#onf oef@&Sif;.? taoG;jzef;or#aom t0wfwdk@udk oef@&Sif;&mXmeY avsmf&rnf? 28xdktom;jyKwfaom ajrtdk;udk cGJ&rnf? a=u;0gtdk;jzpfv#if yGwfIa&ESifhaq;&rnf? 29 ,Zfyka&m[dwf a,mufsm;taygif;wdk@onf pm;&=urnf? tvGefoef@&Sif;ay.? 30tjypfajz&m ,ZftaoG;udk oef@&Sif;&mXmeY tjypfajzjcif;iSg/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmftwGif;odk@ aqmifcJhv#if/ xdk,Zftom;udkrpm;&/ rD;±_d@&rnf? 7 1 'kp±dkufajzaom ,ZfylaZmfjcif;w&m; [lrlum;/ tvGefoef@&Sif;ay.? 2rD;±_d@&m,Zfaumifudk owf&mt&yfY 'kp±dkufajzaom ,ZfaumifudkowfI taoG;udk ,Zfyv†iftay:Y ywfvnfjzef;

&rnf? 3t+rD;ESifhwuG ttludkzHk;aomqDO/ 4cg;twGif;em;Y&Sdaom ausmufuyfESpfckESifh ausmufuyf qDO/ ausmufuyfESifhwuG tonf;ay:Y&Sdaom tajr‡;wnf;[laom qDO&Sdor#udk ,lIqufv#if/ 5 ,Zfyka&m[dwf onf ,Zfyv†ifay:rSmrD;±_d@I xm0&bk&m;tm; rD;jzifhylaZmfouUmjyK&rnf? 'kp±dkufajz&m,Zfjzpfownf;? 6tom;udk ,Zfyka&m[dwfa,mufsm;taygif;wdk@onf/ oef@&Sif;&mXmeY pm;&=urnf? tvGefoef@&Sif;ay.? 7tjypfajz&m,Zf/ 'kp±dkufajz&m,Zf. w&m;wyg;wnf;jzpfI/ 'kp±dkuftjypf ajzjcif;udkjyKaom ,Zfyka&m[dwfonf ,l&rnf? 8vlwpHkwa,mufjyKaom rD;±_d@&m ,Zffudk ylaZmfaom,Zfyka&m[dwfonf/ rdrdylaZmfaom,Zfaumif ta&udk ,l&rnf? 9rD;zdkYzkwfaom abmZOfylaZmfouUm/ tkd;uif;/ oHjym;ylESifhvkyfaom t&m&Sdor#udk ylaZmfaom,Zfyka&m[dwfonf ,l&rnf? 10qDxnfhonfjzpfap/ rxnfhonfjzpfap/ abmZOfylaZmfouUm &Sdor#udk tm±kef.om; taygif;wdk@onf tnDtr#,l&=urnf? 11 xm0&bk&m;tm; jyK&aom rd\[m,,ZfylaZmfjcif;w&m; [lrlum;/ 12aus;Zl;awmf 0efcHbdk@ &m ylaZmfv#if/ aus;Zl;udk0efcH&m,ZfESifhwuG qDa&maom waq;rJhrkef@jym;/ qDESifhvkyfaom waq;rJhrkef@ºuGyf/ qDa&maom rkef@nufESifhvkyfI a=umfaomrkef@jym;wdk@udk ylaZmf&rnf? 13xdkrkef@jym;rS wyg;/ rd\[m, ylaZmf ouUmESifhqdkifaom aus;Zl;awmf0efcH&m,ZfESifhwuG/ waq;ygaom rkef@udkvnf; ylaZmf&rnf? 14ylaZmfouUm &Sdor#txJu rkef@wvHk;udk xm0&bk&m;tm; csD;ajr‡mufaom ylaZmfouUmjyKI xdkrkef@udk rd\[m,,Zf taoG;jzef;aom ,Zfyka&m[dwf,l&rnf? 15aus;Zl;awmf 0efcHbdk@&m ylaZmfaomrd\[m, ,Zftom;udk/ ylaZmfaomae@jcif;wGif pm;&rnf? eHeufwdkifatmif rºuGif;ap&? 16 odk@r[kwf opPmjyKI ,ZfylaZmfonfjzpfap/ udk,ftvdktavsmuf ylaZmfonfjzpfap/ ylaZmfaom ae@jcif;wGif/ ,Zftom;udkpm;I tºuGif;udkvnf; eufjzeffae@pm;&rnf? 17ºuGif;ao;aom tom;udkvnf; oefbufae@Y rD;±_d@&rnf? 18rd\[m,,Zftom;tenf;i,fudk oefbufae@Y pm;rdv#if pdwfawmfESifhrawG@? ylaZmfaomolonf tusdK;udkr&? &GH&SmbG,fjzpfvdrfhrnf? pm;aom olonf udk,ftjypfudk cH&vdrfhrnf? 19rpif=u,faomt&mESifh xdrdaom,Zfom;udkrpm;&? rD;±_d@&rnf? pif=u,faomolwdk@omv#if xdk,Zfom; udkpm;&=urnf? 20xm0&bk&m;ESifhqdkifaom rd\[m, ,Zfom;udk t=uifolonf rpif=u,faomtjypf &SdvsufESifhpm;rd.? xdkoludkol.trsdK;rS y,f&Sif; &rnf? 21t=uifolonfvnf;/ vlYrpifaomt&m/ rpifaomom;/ rpifaom;ydk;&G tp&Sdaom rpif=u,faomt&m wpHkwckudk xdrdI/ xm0&bk&m;ESifhqdkifaom rd\[m, ,Zfom;udkpm;./ xdkoludk ol.trsdK;rS y,f&Sif;&rnf[k rdef@awmfrl.? 22 wzef arma&Stm; xm0&bk&m;u/ 23oifonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; qifhqdk& rnfrSm/ oifwdk@onf odk;/ qdwf/ EGm;qDOudk tv#if;rpm;&? 24tvdkvdkaoaom w&p>mefqDO/ om;&JowfIaoaom wd&p>mefqDOudk tjcm;odk@oHk;&aomfvnf; tv#if;rpm;&? 25t=uifolonf xm0&bk&m;tm; rD;jzifhylaZmf ouUmjyKaom wd&p>mefqDOudkpm;./ xdkoludk ol.trsdK;rSy,f&Sif;&rnf? 26 oifwdk@onf aeav&m&mY iSufaoG;/ om;aoG;rSpI taoG;rnfr#udkrpm;&? 27t=uifolonf wpHkwckaom taoG;udkpm;./ xdkoludk ol.trsdK; rSy,f&Sif;&rnf[k rdef@awmfrl.? 28 wzef arma&Stm; xm0&bk&m;u/ 29oifonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm xm0&bk&m;tm; rd\[m,,Zfudk ylaZmfaomolonf/ rdrdylaZmfaom,ZftxJu/ xm0&bk&m; tm; qyfbdk@&m aqmifcJh&rnf? 30xm0&bk&m;a&S@awmfY &ifywfudkcsDv$JI csDv$JaomylaZmfouUm jyKapjcif;iSg &ifywfESifhqDOwnf;[laom rD;jzifhxm0&bk&m;tm; ylaZmfaomt&mudk ukdk,fwdkif

aqmifcJh&rnf? 31,Zfyka&m[dwfonf/ qDOudk ,Zfyv†ifay:rSmrD;±_d@I/ &ifywfudktm±kefESifh ol.om; wdk@onf ,l&=urnf? 32rd\[m,,ZfxJu vufsmycHk;udkcsD;ajr‡mufaom ylaZmfouUmbdk@ ,Zfyka&m [dwftm;ay;&rnf? 33rd\[m,,ZftaoG;ESifh qDOudk/ tm±kef.om;wdk@wGif ylaZmfaomolonf/ vufsmycHk;udkrdrdtbdk@ ,l&rnf? 34Áoa&vtrsdK;om;wdk@jyKaom rd\[m,,Zfrsm;xJu csDv$Jaom&ifywf/ csDajr‡mufaomycHk;udk igE_wfqufI Áoa&vtrsdK;wdk@wGif ,Zfyka&m[dwftm±kefESifh ol.om;wdk@tm; xm0&ynwfawmf tm;jzifh igay;+yD[k rdef@awmfrl.? 35xdkodk@ tm±kefESifh ol.om;wdk@onf xm0&bk&m;a&S@awmfrSm ,Zfyka&m[dwftr_ udk aqmif&Gufrnfta=umif;/ olwdk@udkcef@xm;aomae@Y xm0&bk&m;tm; rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUmrsm; xJu olwdk@cH&aom tbdk@jzpf.? 36Áoa&vtrsdK;om;wdk@vufrS xdkodk@aomtbdk@udk cH&rnfta=umif;/ olwdk@udk bdodwfay;awmfrlaomae@Y xm0&bk&m;rSmxm;awmfrl.? olwdk@trsdK;tpOftquf apmifh&aom ynwfjzpfownf;? 37-38Ta&G@um;/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf/ odemawmY xm0&bk&m;tm; ylaZmf ouUmjyK&rnfta=umif; rSmxm;awmfrlaomae@Y odemawmifay:rSm xm0&bk&m;onf arma&Stm; ay;awmfrlaom rD;±_d@&m,Zfw&m;/ abmZOfylaZmfouUmw&m;/ tjypfajz&m,Zfw&m;/ 'kp±dkufajz&m,Zf w&m;/ t&mYcef@xm;&m,Zfw&m;/ rd\[m,,Zfw&m;jzpfownf;[k rdef@awmfrl.? 8 1-2 wzef xm0&bk&m;u/ oifonf tm±kefESifh ol.om;rsm;/ t0wfrsm;/ vdrf;&efqD/ tjypfajz&ef ,Zfbdk@ EGm;xD;odk;xD;ESpfaumif/ waq;rJhrkef@wawmif;udk,lI/ 3y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwHcg;a&S@odk@ y&dowftaygif;udk pnf;a0;apavmh[k arma&Stm; rdef@awmfrlonftwdkif;/ 4 arma&SjyKI/ y&dowfwdk@onf y&dowfpka0;&m wJawmfwHcg;a&S@rSm pnf;a0;=u.? 5arma&Suvnf;/ Todk@ xm0&bk&m; rSmxm;awmfrl+yD [k y&dowfwdk@tm; ajymqdkvsuf/ 6xm0&bk&m; rSmxm; awmfrlonftwdkif;/ tm±kefESifh ol.om;wdk@udk ac:cJhI a&csdK;+yD;v#if/ 7tm±kefudk tusô0wfapI/ cg;yef;udk pnf;apav.? 0wfvHkESifh oifwdkif;udkvnf; +cHKapI/ xl;qef;aomoifwdkif; cg;pnf;jzifh pnf;av.? 8&ifzHk;udkvnf; qifapI/ &ifzHk;xJY O&drfESifhokrdrfudk oGif;xm; av.? 9ol.acgif;ay:rSm aAgif;udkwifI/ oef@&Sif;aoma&$oif;uspfjym;udk aAgif;a&S@Ywyfav.? 10xm0& bk&m; rSmxm;awmfrl onftwdkif;/ arma&Sonf vdrf;&efqDudk,lI/ wJawmfESifh wJawmfwefqm&Sdor#udk vdrf;ojzifh oef@&Sif;ap.? 11xdkqDudk ,Zfyv†ifay:rSm ckepf}udrfjzef;I/ ,Zfyv†ifwefqm&Sdor#udk‚if;/ tifwHkESifh ajcaxmufudk‚if;/ oef@&Sif;apjcif;iSg vdrf;av.? 12vdrf;&efqDudk tm±kefacgif;ay:rSmavmif;I ol@udkoef@&Sif;apjcif;iSg vdrf;av.? 13tm±kef.om;wdk@udkvnf; tusô0wfapI/ cg;yef;udkpnf;apv#uf/ OD;xkwfudk aqmifapav.? 14 xm0&bk&m;rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ tjypfajz&m,Zfbdk@ EGm;xD;udkaqmifcJhI/ tm±kefESifh ol.om;wdk@onf/ rdrdwdk@vufudk EGm;acgif;ay:rSm wif=u.? 15EGm;udkowfI/ arma&Sonf ,Zfyv†ifywf vnfOD;csKdwdk@Y taoG;udkvufn‡dK;ESihf ,lIxnfhojzifh/ ,Zfyv†ifudk pif=u,fap+yD;rS/ ºuGif;aomtaoG;udk ,Zfyv†ifay:rSm tjypfajzjcif;udk jyKrnfta=umif; oef@&Sif;ap.? 16ttludk zHk;aomqDO&Sdor#/ tonf;ay:Y &Sdaomtajr‡;/ ausmufuyfESpfckESihf ausmufuyfqDOudk ,lI ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@av.? 17ta&/ tom;/ acs;EkESihf wuG EGm;aumifudk/ wyfjyifrSm±_d@&.? 18 xm0&bk&m;rSmxm;awmfrlonf twkdif;/ rD;±_d@&m,ZfjyKaom odk;xD;udkvnf;aqmifcJhI/ tm±kefESihf ol.om;wdk@onf/ rdrdwdk@vufudkodk;acgif;ay:rSm wif=u.? 19odk;udkowf+yD;v#if/ arma&S

onf taoG;ud k,Zfyv†iftay:Yywfvnfjzef;av.? 20odk;udkvnf; tydkif;ydkif;jzwf+yD;v#if/ acgif;rSpI om;wpfrsm;ESihf qDOudkrD;±_d@av.? 210rf;xJY&Sdaomt&mESihf ajcwdk@udkaq;a=umI/ odk;waumifvHk;udk ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@av.? ar$;}udKif&mbkd@rD;±_d@aom,Zfjzpfownf;? rD;jzifhfxm0&bk&m;tm;jyKaom ylaZmfouUmjzpfownf;? 22 xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonftwkdif;/ tjcm;aomokd;/ t&mYcef@xm;&m odk;udkaqmif cJhI/ tm±kefESihf ol.om;wdk@onf rdrdwdk@vufudkodk;acgif;ay:rSm wif=u.? 23odk;udkowf+yD;rS/ arma&SonftaoG;udk ,lItm±kef. vufsmem;ysOfY‚if;/ vusfmvufrY‚if;/ vufsmajcrY‚if; xnfhav.? 24tm±kef.om;wdk@ udkvnf;ac:cJhI/ olwdk@vusfmem;ysOf;/ vusfmvufr/ vusfmajcrwdk@Y taoG;udkxnfh+yD;rS/ ,Zfyv†iftay:Y ywfvnfjzef;av.? 25qDO/ t+rD;/ ttludkzHk;aomqDO/ tonf; ay:Y &Sdaomtajr‡;/ ausmufuyf ESpfckESihf ausmufuyfudk zHk;aomqDO/ vusfmycHk;/ 26xm0&bk&m; a&S@awmfY xm;aomwaq;rJhrkef@ awmif;xJurkef@wvHk;/ qDESihfvkyfaom rkef@jym;wjym;/ rkef@ºuGyf wcsyfudk,lI rkef@rsm;udkqDOESihf vusfmycHk;ay:rSm xnfh+yD;v#if/ 27tm±kef.vuf/ ol.om;wdk@vufY xkdt&mwdk@udk xm;I/ xm0&bk&m;a&S@awmfY csDv$Jojzifh/ csDv$JaomylaZmfouUmjyKav.? 28 xkdt&mwdk@ukd/ olwdk@vufrScH,lI/ ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@&m,ZfESihf twl&Sdav.? ar$;}udKifaom teH@&SdI t&mYcef@xm;&m ,Zfjzpfownf;? xm0&bk&m;tm; rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUm jzpfownf;? 29xdkaemufarma&Sonf &ifywfudk,lI xm0&bk&m;a&S@awmfY csDv$Jojzifh/ csDv$Jaom ylaZmfouUmjyKav.? t&mYcef@xm;&m odk;.&ifywfonfarma&S. tbkd@jzpfownf;? 30wzef,Zf yv†ifay:rSm&Sdaom taoG;ESihf vdrf;&efqDukd,lI/ tm±keEf Sihfol.tbdk@jzpfojzifh/ tm±kefrSpI om;rsm;/ t0wfrsm;wdk@udkoef@&Sif;apav.? 31 arma&Sonf/ tm±kefESihf ol.om;wdk@tm;vnf;/ xkdokd;.tom;udk y&dowfpnf;a0;&m wJawmf wHcg;em;rSm jyKwf=uavmh? xm0&bk&m;u/ tm±kefESihf ol.om;wdk@onf xkdtom;udk pm;&=urnf[k ightm; rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ xkdtom;udk‚if;/ t&mYcef@xm;&m rkef@awmif;Y &Sdaomrkef@udk‚if;/ xkdt&yfYpm; =uavmh? 32usefºuGif;aomtom;ESifh rkef@udkrD;±_d@&rnf? 33oifwdk@udk t&mY cef@xm;&mumv ckepf&ufraphrSD y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwHcg;jyifokd@rxGuf&=u? ckepf&ufywfvHk; t&mYcef@xm;jcif;r*Fvmudkaqmif&=u rnf? 34,ae@jyKonftwkdif; oifwdk@tbkd@ tjypfajzjcif;udk jyKrnfta=umif; xm0&bk&m;rSmxm;awmfrl+yD? 35xkda=umifh oifwdk@onf aoab;ESihf uif;vGwfjcif;iSg/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwHcg;em;rSm/ ckepf&ufywfvHk; ae@nOfhrjywfaeI/ xm0&bk&m;tr_awmfudk apmifh&=urnf? xkdokd@ightm;rSmxm;awmfrl+yD[k qifhqkdonfjzpfI/ 36 arma&Stm;jzifh xm0&bk&m;rSmxm;awmfrlor#twkdif;/ tm±kefESihf ol.om;wdk@onfjyK=u.? 9 1 tÏrae@Y arma&Sonftm±kefESihf ol.om;rsm;/ Áoa&vtrsKd; touf}uD;olrsm;wdk@udk ac:I/ 2tm±keftm;/ oifonftjypfajz&m,Zfbkd@ tjypfrygaom EGm;oi,fwaumifrD;±_d@&m,Zfbkd@ tjypfrygaom okd;xD;waumifudk ,lIxm0&bk&m;a&S@awmfY ylaZmfavmh? 3Áoa&vtrsKd;om; wdk@tm;vnf; oifwdk@onf tjypfajz&m,Zfbkd@ qdwfoi,fwaumif/ rD;±_d@&m,Zfbkd@ tjypfryg tcgrvnfaom EGm;oi,fwaumif/ odk;oi,fwaumif/ 4xm0&bk&m;a&S@awmfY ylaZmfaom rd\[m,,Zfbdk@ EGm;xD;waumif/ odk;xD; waumif/ qDESifha&maom abmZOfylaZmfouUmudk ,l=uavmh? ,ae@xm0&bk&m;onf oifwdk@tm; xif&Sm;awmfrlrnfudk ajymavmh[k qdkav.? 5 arma&SrSmxm;aom t&mwdk@udk y&dowfpnf;a0;&m wJawmfa&S@odk@ aqmifcJh+yD;rS/ y&dowftaygif;

wdk@onf csOf;uyfI xm0&bk&m;a&S@awmfY &yfae=u.? 6arma&Suvnf;/ oifwdk@onf xm0&bk&m;rdef@awmfrlonftwdkif; Todk@jyK=uI/ xm0&bk&m;.bkef;awmfonf oifwdk@tm; xif&Sm;rnf[lI‚if;/ 7tm±keftm;vnf;/ oifonf,Zfyv†ifodk@oGm;I xm0&bk&m; rSmxm;awmf rlonftwdkif;/ oif.tjypfajz&m,Zf/ rD;±_d@&m,Zfudk ylaZmfojzifh/ oifESifhvlrsm;twGuf tjypfajzjcif;udkjyKavmh/ vlrsm;aqmif,lcJhaom ylaZmfouUmudkvnf; ylaZmfI/ olwdk@twGuf olwdk@ twGuftjypfajzjcif;udk jyKavmh [kI‚if; qdkav.? 8 tm±kefonfvnf;/ ,Zfyv†ifodk@oGm;I rdrdESifhqdkifaom tjypfajz&m,ZfEGm;oi,fudk owfav.? 9ol.om;wdk@vnf; taoG;udk,laqmifcJhojzifh/ tm±kefonf rdrdvufn‡dK;udk taoG;Y ESpfI ,Zfyv†ifOD;csdK wdk@Yxnfh+yD;rS/ ºuGif;aomtaoG;udk ,Zfyv†ifajc&if;em;Y oGefav.? 10 tjypfajz&m,ZfaumifqDO/ ausmufuyf/ tonf;ay:Y&Sdaom tajr‡;udk ,Zfyv†ifay:rSmrD;±_d@av.? xdkodk@xm0&bk&m;onf arma&Stm; rSmxm;av.? 11tom;ESifhta&udk wyfjyifrSmrD;±_d@av.? 12 rD;±_d@&m,Zfaumifudkvnf; owfI/ ol.om;wdk@onf taoG;udkquf+yDv#if/ olonf,Zfyv†ifay: ywfvnfY jzef;av.? 13olwdk@onf rD;±_d@&m,Zf aumifom;wpfrsm;ESifh acgif;udkqufI/ olonf ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@av.? 140rf;xJY&Sdaomt&mrsm;ESifh ajcwdk@udkaq;a=umI ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@&m ,ZfESifhtwl ±_d@av.? 15 vlrsm;ylaZmfouUmudkvnf; aqmifcJhI/ vlrsm;tjypfajz&mjzpfaom qdwfudk,lowf+yD;v#if/ a&S@enf;twl tjypftwGufylaZmfav.? 16rD;±_d@&m,Zfaumifudkvnf; aqmifcJhI/ xdkenf;wlylaZmf av.? 17abmZOfylaZmfouUmudkvnf; aqmifcJh+yD;v#if/ wvufqGef;udk,lI ,Zfyv†ifY eHeufrD;±_d@&m ,Zfem;rSm rD;±_d@av.? 18vlrsm;twGuf rd\[m,,Zf EGm;xD;/ odk;xD;udkvnf; owfI/ ol.om; wdk@onf taoG;udk quf+yD;v#if/ olonf ,Zfyv†iftay:ywfvnfY jzef;av.? 19t+rD;ESifhwuG ttludkzHk;aomqDO/ ausmufuyf/ tonf;tajr‡;wnf;[laom odk;EGm;qDOudk/ 20&ifywfay:rSmwifI ,Zfyv†ifYrD;±_d@av.? 21&ifywfESifh vufsmycHk;udk xm0&bk&m;a&S@awmfY csDv$JI/ csDv$Jaom ylaZmfouUmudk jyKav.? xdkodk@jyK&rnf[k arma&S rSmxm;ownf;? 22tm±kefonf rdrdvufudk vlrsm;a&S@odk@csDvsuf aumif;}uD;ay;I/ tjypfajz&m,Zf/ rD;±_d@&m,Zf/ rd\[m,,Zfudk ylaZmf&mrS qif;av.? 23wzef arma&SESifhtm±kefwdk@onf y&dowfpnf;a0;&m wJawmfxJodk@0ifI xGuf+yD;rS/ vlrsm;udkaumif;}uD;ay;ojzifh/ xm0&bk&m;.bkef;awmfonf vlrsm;wdk@tm; xif&Sm;av.? 24 xm0&bk&m;xHawmfrS rD;xGufI ,Zfyv†ifay:rSm&Sdaom rD;±_d@&m,ZfESifh qDOudkavmifav.? xdkta=umif;t&mudk vlrsm;wdk@onf jrifaomtcg aºuG;a=umfI jyyf0yf=u.? 10 1 tm±kef.om; em'yfESifh twd[kwdk@onf/ udk,fpDqdkifaomvifyef;wdk@udk,lvsuf rD;udkxnfhI avmAef udkwif+yD;v#if/ xm0&bk&m;rSmxm;awmfrlaom rD;r[kwf/ xl;jcm;aomrD;udk a&S@awmfY ylaZmf.? 2xdktcg xm0&bk&m;xHawmfrS rD;xGufI/ olwdk@udkavmifojzifh a&SS@awmfYao=u.? 3 xdktcg arma&Sonf tm±kef udkac:I/ xm0&bk&m;u/ igonfoef@&Sif;jcif;&Sdonf[k ighxHodk@ csOf;uyfaomolwdk@onf rSwf&rnf? vltaygif;wdk@onf ighbkef;udkcsD;jrifh&=urnf[k rdef@awmfrl&mY/ xdkodk@aomtr_udk&nfaqmifI rdef@awmfrl onf[kqdkv#if/ tm±kefonf wdwfqdwfpGmaeav.? 4 arma&Sonf tm±kef.baxG; =oaZvom;rda&SvESifh {vZmzefudkac:I/ vm=u? oifwdk@ aygufabmf wdk@udk oef@&Sif;&mXmeawmfu/ wyfjyifodk@,loGm;=uavmh[k qdkonftwdkif;/ 5olwdk@onfvmI tusô0wfvsuf&Sdaom taoaumifudk wyfjyifodk@,loGm;=u.? 6arma&Sonf tm±kefESifhol.om;

{vmZmESifhÁormwdk@udkac:I/ oifwdk@vnf;aornf? vltaygif;wdk@ tay:rSm trsufawmf oifha&mufrnfudk pdk;&drfonfjzpfI/ oifwdk@OD;xkwu f dkrc|wfESifh? t0wfudkrqkwfESifh? oifwdk@nDtpfudk Áoa&vtrsdK;om;&Sdor#wdk@onf xm0&bk&m;jyKawmfrlaom rD;avmifjcif;udkom idkaºuG;jrnfwrf; =uap? 7oifwdk@aornfudk pdk;&drfonfjzpfI/ y&dowfpnf;a0;&m wHcg;jyifodk@rxGufESifh? xm0& bk&m;.bdoufqDonf oifwdk@tay:Y&Sdonf qdkonftwdkif; olwdk@jyK=u.? 8-9 wzef tm±keftm; xm0&bk&m;u/ 10-11oifESifh oif.om;wdk@onf aoab;ESifhuif;vGwf jcif;iSg ‚if;/ oef@&Sif;aomt&m/ roef@&Sif;aomt&m/ pif=u,faomt&m/ rpif=u,faomt&mwdk@udk ydkif;jcm;wwf jcif;iSg‚if;/ xm0&bk&m;onf arma&Stm;jzifh rSmxm;or#aomynwfwdk@udk Áoa&v trsdK;om;wdk@Y oGefoifwwfjcif;iSg‚if;/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfodk@0ifaomtcg/ pyspf&nftp &Sdaom ,pfrsdK;udkraomufESifh? oifwdk@trsdK;tpOftqufapmifh&aom ynwfjzpfownf;[k rdef@awmfrl.? 12 arma&Sonfvnf;/ tm±kefESifhºuGif;aomom; {vmZm/ Áormwdk@udkac:I/ oifwdk@onf xm0& bk&m;tm; rD;jzifhjyKaom abmZOfylaZmfouUmtºuGif;udk waq;rygbJ ,Zfyv†ifem;rSm pm;=uavmh? tvGef oef@&Sif;ay.? 13xdktºuGif;onf xm0&bk&m;tm; rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUm xJu oifESifhoif.om;wdk@ cHxdkufaomtbdk@jzpfI/ oef@&Sif;&mXmeawmfY pm;&=urnf? xdkynwf awmfudk igcH&+yD? 14csDv$Jaom&ifywf/ csDajr‡mufaomycHk;udkum;/ oifESifhwuG oif.om;orD;wdk@onf pif=u,faomt&yfY pm;&=urnf? Áoa&v trsKd ;om;wdk@onf ylaZmfaomrd\[m,,ZfxJu/ oifESifhoif.om;wdk@onf cHxdkufaom tbdk@jzpfownf;? 15rD;jzifhylaZmfaom ,ZfaumifqDOESifhwuG/ csDajr‡muf&mycHk;/ csDv$J&m&ifywfudk xm0& bk&m;a&S@awmfY csDv$JI/ csDv$JaomylaZmfouUmudk jyKjcif;iSg aqmifcJh=u&I/ xm0&ynwfawmftwdkif;/ oifESifhoif.om;wdk@onf udk,ftbdk@,l&=urnf? xdkodk@ xm0&bk&m; rSmxm;awmfrl+yD[kqdkav.? 16wzef arma&Sonf tjypfajz&m,ZfjyKaomqdwfudk }udK;pm;I&Smaomfvnf;rawG@? rD;±_d@ESifh+yD? xdka=umifhºuGif;aom tm±kefom; {vmZm/ Áormwdk@udk trsufxGufvsufqdkonfum;/ 17tjypfajz&m,Zfom;onf tvGefoef@&Sif;.? oifwdk@onf y&dowfwdk@tjypfudkcHI/ xm0&bk&m;a&S@awmfY olwdk@tbdk@ tjypfajzjcif;udk jyKap jcif;iSg xdk,Zfom; udk ay;awmfrlonfjzpfI/ oef@&Sif;&mXmeawmfY tb,fa=umifhrpm;oenf;? 18xdk,Zf om;taoG;udk vnf; oef@&Sif;&mXmexJodk@ roGif;ygwum;? tu,fI igrSmxm;cJhonftwdkif;/ xdk,Zf om;udk oef@&Sif;&mXmeawmfY pm;&rnf[kqdkv#if/ 19tm±kefu/ ,ae@olwdk@onf vlrsm;wdk@tjypfajz&m,Zf/ rD;±_d@&m ,ZfylaZmfyg+yD? tu|EfkyfY xdkodk@aomtr_a&mufonfwGif/ ,ae@tjypfajz&m ,Zfom;udk pm;rdv#if/ xm0&bk&m; ESpfoufawmfrlygrnfavm[k arma&Sudkajymqdk.? 20arma&Sonf xdkpum;udk=um;v#if 0efcHav.? 11 1a wzefxm0&bk&m;onf arma&SESifh tm±kefwdk@udkac:awmfrlI/ 2oifwdk@onf Áoa&v trsKd;om; wdk@tm;qifhqdk&rnfrSm/ ajr}uD;ay:rSm &Sdaomom;wumwdk@wGif/ 3cGguGJjym;I pm;+rHK@jyefaomom;rsm;udk oifwdk@onf pm;&aomtcGifh&Sd.? 4okd@aomfvnf;/ pm;+rHK@jyefaomom;/ cGguGJjym;aom om;wdk@wGif rpm;&aom om;[lrlum;/ ukvm;tkyfonfpm;+rHK@jyefaomfvnf; cGgruJGjym;aoma=umifh oifwdk@Y rpif=u,f? 5&Smzefonf pm;+rHK@jyefaomfvnf;/ cGguJGjym;aomfa=umifh oifwdk@Y rpif=u,f? 6tm&ebufonf pm;+rHK@jyefaomfvnf;/ rcGguJGjym;aomfa=umifh oifwdk@Y

rpif=u,f? 70ufonf cGguJGjym;aomfvnf;/ pm;+rHK@rjyefaoma=umifh oifwdk@Y rpif=u,f? 8xkdokd@aom wd&p>meftom;udkrpm;&? taoaumifudkvnf; rxd&? rpif=u,f[k oifwdk@rSwf&=u rnf? 9 yifv,fa&/ jrpfa&tp&Sdaom a&Yaeaomwd&p>mef wumwdk@wGif/ t,yfESihf ta=u;&Sdaom wd&p>mef udkompm;&rnf? 10t,yfESihfta=u;r&Sd/ yifv,fa&/ jrpfa&tp&Sdaom a&Yv_yf&Sm;vsuf touf&Sifvsufae aomwd&p>mef&Sdor#wdk@onf oifwdk@Y&GH&SmbG,fjzpf&=urnf? 11-12t,yfta=u;ESihf rjynfhpHkaom a&wd&p>mef tom;udkoifwdk@onfrpm;&? olwdk@taoaumifudkvnf;&GH&Sm&=urnf? 13 oifwdk@onf &GH&SmbG,frSwfI rpm;&aomiSufrsKd;[lrlum;/ a&$vif;w/ yifv,fvif;w/ vif;,kef/ 14'g[/ pGef;rsKd;/ 15usD;rsKd; &Sdor#/ 16ukvm;tkyfiSuf/ iSufqdk;/ OAsKdif;/ odrf;rsKd;/ 17Zduu G /f 18 19 20 }udK;=um/ ÁAdwf/ iSufusm;/ 0Hydk/ 0Hvkd/ awmief;/ 'Hk;pyfrsKd;/ 'Hkukvm;/ vif;Edk@rSpI/ tawmif&Sdvsuf ajcvufacsmif;ESihf wGm;wwfaom wd&p>mefrsKd;&Sdor# wdk@onf oifwdk@Y&GH&SmbG,fjzpf&=urnf? 21 odk@&mwGif tawmif&Sdvsuf ajcav;acsmif;ESihf wGm;wwfI/ ajray:rSmckefp&mbdk@ tjcm;ajcxuf &Snfaomajcaxmuf&Sdaom wd&p>mefwdk@wGif/ 22tm&mb usKdif;rsKd;/ oavmifusKdif;rsKd;/ c&*vusKdif;rsKd;/ cg*yfusKdif;rsKd;udkpm;&rnf? 23tawmif&SdI ajcav;acsmif;ESihf wGm;wwfaom tjcm;wd&p>mef wdk@onfoifwdk@Y&GH&SmbG,fjzpf&=urnf? 24xkdwd&p>meftm;jzifh oifwdk@pif=u,f jcif;ysufwwf.? olwdk@ taoaumifudk xdaomolonf/ nOD;wdkifatmif rpif=u,f? 25xkdtaoaumifudk aqmifoGm;aom olonf rdrdt0wfudk av#mf&rnf? nOD;wdkifatmifvnf; rpif=u,f? 26cGgruJGjym;aom wd&p>mef/ pm;+rHK@rjyefaom wd&p>mef&Sdor#wkd@onf oifwdk@Yrpif=u,f? olwdk@taoaumifudk xdor#aom olwdk@onf rpif=u,f=u? 27cGgr&Sdaom om;trsKd;rsKd;wdk@onf oifwdk@Y rpif=u,f=u? olwdk@ taoaumifudk xdaomolonf nOD;wdkifatmif rpif=u,f? 28olwdk@taoaumifudk aqmifoGm; aom olonf rdrdt0wfudk av#mf&rnf? nOD;wkdifatmifvnf;rpif=u,f? 29 ajray:rSm wGm;wwfaomwd&p>mefwdk@wGif ayG;/ ºuGuf/ tdrfar#mifrsKd;/ 30awmufwJh a¹rGyg/ oif;acsm/ ykwwf/ ykwfoifwdk@onf oifwdk@Y rpif=u,f=u? 31olwdk@ taoaumifudk xdaomolonf nOD;wdkifatmif rpif=u,f? 32xkdaoaumifonf opfcGuf/ t0wf/ ta&/ tarG;tdwf tp&Sdaom toHk;taqmif wpHkwckay: odk@usvsif/ xkdtoHk;taqmifrpif=u,f? a&YESpf&rnf? nOD;wkdif atmifvnf; rpif=u,f? xkdaemuf pif=u,fvdrfh rnf? 33ajrcGufwpHkwckay:odk@ taoaumifusv#if xkdajrcGuf rpif=u,faoma=umifh cJG&rnf? 34xkdajrcGuf a&onf/ pm;p&mtrJom;ay:odk@usv#if/ trJom;rpif=u,f? xkdajrcGufY aomufp&ma&vnf;rpif=u,f? 35t=uift&m tay:Y xkdtaoaumifus./ xkdt&monfrD;zkdjzpfap/ ckHavmufjzpfap/ rpif=u,f&modk@ a&mufI oifwdk@Y rpif=u,faoma=umifh+zdKzsuf&rnf? 36odk@&mwGif a&pka0;&m prf;a&wGif;/ wl;aoma&wGif;onf rpif=u,f&mokd@ ra&muf? taoaumifudkxdrdaomt&mom rpif=u,f&modk@ a&muf.? 37 =uJp&mrsKd;aphtay:Y xkdtaoaumifusv#if/ rsKd;aphonf rpif=u,f&modk@ ra&muf? 38a&Ypdrfxm;+yD; aom rsKd;aphtay:Y xkdtaoaumifusv#if/ rsKd;aphonf oifwdk@Yrpif=u,f? 39oifwdk@pm;tyfaom wd&p>mefaov#if/ taoaumifudk xdrdaomolonf nOD;wdkifatmif rpif=u,f? 40xdktaoaumifudk pm;aomolonf/ rdrdt0wfudkav#mf&rnf? nOD;wdkifatmif rpif=u,f? xdktaoaumif udkaqmifoGm;aomolonfvnf; rdrdt0wfudkav#mf&rnf? nOD;wdkifatmif rpif=u,f? 41 ajray:rSm wGm;wwfaom wd&p>mef&Sdor#wdk@onf &GH&SmbG,fjzpfI oifwdk@rpm;&? 42ajcr&S/d 0rf;jzifh oGm;onfjzpfap/ ajcav;acsmif;jzifhoGm;onfjzpfap/ ajcav;acsmif;ru rsm;aom ajcjzifh oGm;onfjzpfap/ ajray:rSm wGm;wwfaom wd&p>mefwpHkwckudkr#rpm;&? &GH&SmbG,fjzpf.? 43wGm;wwf

aomwd&p>mef wpHkwcktm;jzifh oifwdk@onf udk,fudk&GH&SmbG,frjzpfap&? xkdodk@tm;jzifh udk,fnpfnL; atmif udk,fYrpif=u,f onfudkrjyK&? 44igonf oifwdk@bk&m;ocifxm0&bk&m;jzpf.? igonf oef@&Sif;aoma=umifh/ oifwdk@vnf; udk,fudkudk,foef@&SifapI oef@&Sif;jcif;&Sd&=urnf? ajray:rSmwGm; wwfaomwd&p>mef wpHkwcktm;jzifhr# oifwdk@onf udk,fudkudk,frnpfnL;ap&=u? 45igonf oifwdk@. bk&m;ocifjzpfjcif;iSg/ oifwdk@udk tJ*kwWKjynfrS u,fElwfaom xm0&bk&m;jzpf.? igonfoef@&Sif; aoma=umifh/ oifwdk@onf oef@&Sif;jcif;&Sd&=urnf? 46-47Ta&G@um;/ pif=u,f/ rpif=u,f/ pm;tyf/ rpm;tyfaom wd&p>efwdk@udk ydkif;jcm;apjcif;iSg/ om;/ iSuf/ a&YoGm;I touf&Sifaomwd&p>mef/ ajray:rSm wGm;wwfaom wd&p>mef&Sdor#ESihf qdkifaomw&m;jzpfownf; [krdef@awmfrl.? 12 1 wzef arma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonfÁoa&vtrsKd;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm? 2 rdef;ronf yËdoaEmef wpHkwcktm;jzifh udk,fudkudk,f&GH&SmbG,frjzpfap&? 26igxm0&bk&m; oef@&Sif;onfjzpfI/ oifwdk@udk igtvdk&Sd ojzifh/ tjcm;aomtrsdK;ESifh cGJxm;aoma=umifh/ ightbdk@oef@&Sif;jcif; &Sd&=urnf? 27 a,mufsm;jzpfap/ rdef;rjzpfap/ ewf0ifaomol/ pkef;vkyfaomolonf taoowfjcif;udk trSef cH&rnf? xdkodk@aomoludk cJESifhypf&=urnf? olYaoxkdufaom tjypf&Sdonf[k rdef@awmfrl.? 21 1 wzef arma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonftm±kef.om;/ ,Zfyka&m[dwfwdk@tm; qifhqdk &rnfrSm/ trsdK;om;csif;aoaomtwGuf oifwdk@wGif tb,for# npfnL;jcif;r&Sd&? 2odk@&mwGif aygufabmf&if;wnf; [laom rdb/ om;orD;/ nDtpfudk/ 3vifraeaomunmESr&if;twGuf npfnL;jcif;udkcH&aomtcGifh&Sd.? 4trsdK;om;csif; ol}uD;twGuf/ udk,fudkudk,f±_wfcsI npfnL;jcif; r&Sd&? 5,Zfyka&m[dwfonf qHyifudkr&dwf&/ yg;rkef;udkr&dwf&? tom;Yckwf&Sjcif;udk rjyK&? 6olonf rdrdbk&m;ociftbdk@ oef@&Sif;&rnf? rdrdbk&m;ocif. emrawmfudk r±_wfcs&? xm0&bk&m;tm; rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUm/ rdrdbk&m;ocif. tpmtm[m&udk ylaZmfaoma=umifh oef@&Sif;jcif; &Sd&rnf? 7olonf jynfwefqmrdef;r/ oDvysufaomrdef;r/ vifESifhuGmaom rdef;rESifh rpHkbuf&? rdrdbk&m;ociftbdk@ oef@&Sif;.? 8oif.bk&m;ocifhyGJawmfudk qufaoma=umifh/ ol@udk oef@&Sif;apI/ olonf oifhtbdk@oef@&Sif;&rnf? oifwdk@udk oef@&Sif;apaom igxm0&bk&m;oef@&Sif;.? 9,Zfyka&m [dwf orD;onf/ jynfwefqmvkyfI udk,fudkudk,f±_wfcsv#if rdrdtbudk±_wfcs&ma&muf.? xdkol udkrD;±_d@&rnf? 10 rdrdtrsdK;om;csif;wdk@wGif/ t0wfwefqmqifv#uf/ t&mYcef@xm;I rdrdacgif;ay:rSm qDavmif;jcif; bdodwfudkcHaom ,Zfyka&m[dwfrif;onf/ rdrdacgif;Ywefqmudkrc|wf&? rdrdt0wfudk

rqkwf&? 11tao aumifudkrcsOf;&? rdbtwGuf npfnL;jcif;udkrcH&? 12oef@&Sif;&mXmeawmfxJu rxGuf&? rdrdbk&m;ocif. oef@&Sif;&mXmeudk r±_wfcs&? ta=umif;rlum;/ rdrdbk&m;ocif. bdodwfqDESifhqdkifaom oif;uspfudk aqmif;&aomoljzpf.? igonf xm0&bk&m;jzpf.? 13,Zfyka&m [dwfrif;onf/ tysdKunmESifhom pHkbuf& rnf? 14rkwfqdk;r/ vifESifhuGmaomrdef;r/ oDvysufaom rdef;r/ jynfwefqmrdef;rESifhrpHkbuf&? rdrdtrsdK;om; csif;tysdKunmESifhom pHkbuf&rnf? 15rdrdom;udk/ trsdK;om;csif;wdk@wGif r±_wfrcs&? igxm0&bk&m;onf/ ,Zfyka&m[dwfrif;udk oef@&Sif;aponf[k rdef@awmfrl.? 16 wzef arma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonf tm±keftm; qifhqdk&rnfrSm/ 17oif.trsdK; tpOf tqufwGif udk,fYtjypf&Sdaomolonf/ rdrdbk&m;ocif.yGJawmfudk qufuyftHhaomiSg rcsOf;ruyf&? 18rsufpduef;aomol/ ajcqGH@aomol/ ESmacgif;ydaomol/ t*FgydkvGefaomol/ 19 vufusdK;aomol/ ajcusdK; aomol/ 20ausmukef;aomol/ ykaomol/ rsufpdemaomol/ 0JpGJaomol/ ,m;empGJaomol/ a0S;aphysufaom olonf rcsOf;ruyf&/ 21,Zfyka&m[dwftm±keftrsdK;wGif/ udk,fY tjypfygaomol wpHkwa,mufr# xm0& bk&m;tm; rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUmudk qufuyftHhaomiSg rcsOf;ruyf&? udk,fYtjypfygaoma=umifh/ rdrb d k&m;ocif. rkef@awmfudk qufuyftHhaomiSg 22 rcsOf;ruyf&? oef@&Sif;aomrkef@jzpfap/ tvGefoef@&Sif;aom rkef@jzpfap/ rdrdbk&m;ocif.rkef@awmfudk pm;&rnf? 23udk,fY tjypfygaoma=umifh/ ighoef@&Sif;&mXmet&yf wdk@udk ±_wfcsrnfudk pdk;&drfI/ ukvm;umtwGif;odk@ r0if&? ,Zfyv†ifodk@rcsOf;ruyf&? igxm0&bk&m;onf xdkt&yfwdk@udk oef@&Sif;aponf[k rdef@awmfrl.? 22 1 wzef xm0&bk&m;onf arma&Stm;rdef@awmfrlonfum;/ 2tm±kefESifhol.om;wdk@onf ightbdk@ oef@&Sif;apaomt&mtm;jzifh/ oef@&Sif;aomig. emrawmfudk r±_wfrcsbJ/ Áoa&v trsdK;om;wdk@. oef@&Sif;aomt&mrsm;ESifh udk,fudkudk,f uGmap&rnfta=umif; qifhqdkavmh? igonfxm0&bk&m;jzpf.? 3xm0&bk&m;tbdk@ Áoa&vtrsdK;om; oef@&Sif;apojzifh/ oef@&Sif;jcif; &Sdaomt&mwdk@udk/ udk,frpif=u,f vsufESifhcsOf;uyfaom ,Zfyka&m[dwftrsdK;om; rnfonfum;/ ighxHrSy,f&Sif;jcif;udk cH&rnf? igonf xm0&bk&m;jzpf.? 4Elem/ &dempGJaom tm±kef.trsdK;om; rnfonfum;/ rpif=u,frSDwdkifatmif oef@&Sif;aom t&mudkrpm;&? taoaumifESifhqdkifI roef@&Sif;aomt&mudkxdaomol/ okwf&nfxGufaomol/ 5npfnL; apI wGm;wwfaomwd&p>mefudk xdaomol/ npfnL;jcif;wpHkwckpGJI npfnL;aomol/ xdkodk@aomoludk xdor#aomolwdk@onf/ 6 nOD;wdkifatmif rpif=u,fjzpfvdrfrnf? udk,fudka&rcsdK;bJaev#if/ oef@&Sif;aom t&mudkrpm;&? 7 ae0ifaomaemufrS oef@&Sif;jcif;odk@a&mufonfjzpfI/ oef@&Sif;aomt&monf olwdk@pm;p &mjzpfaoma=umifh/ xdkaemufrSpm;&=urnf? 8tvdkvdkaoaomtaumif/ om;&JudkufIaoaom taumiftm;jzifh udk,fudknpfnL;apI rpm;&? igonf xm0&bk&m;jzpf.? 9,Zfyka&m[dwfwdk@onf ighynwfawmfudk zsufojzifh/ udk,ftjypfudkcHvsuf rao&rnfta=umif;/ ighynwfw&m;udk apmifha&Smuf&=urnf? igxm0&bk&m;onf olwdk@udkoef@&Sif;ap.? 10 wyg;trsdK;om;onf oef@&Sif;aomt&mudk rpm;&? ,Zfyka&m[dwfY wnf;aeaom {nfhonf rpm;&? oliSg;vnf;rpm;&? 11,Zfyka&m[dwfonf udk,faiGESifh0,faomol/ ol.tdrfY arG;aomolonf ol.tpmudkpm;&rnf? 12,Zfyka&m[dwforD;onf wyg;trsdK;om;. r,m;jzpfv#if/ oef@&Sif;aom ylaZmfouUmt&mudk rpm;&? 13odk@&mwGif vifaoaomf‚if;/ vifESifhuGmaomf‚if;/

om;r&SdbJ rdrdtbtdrfodk@ jyefI i,fpOftcgaeouJhodk@ aehjyefv#if/ tb.tpmudk pm;&rnf? wyg;trsdK;om; rpm;&? 14vlonf oef@&Sif;aomt&mudk rodbJpm;rdv#if/ pm;rdaomt&m. tbdk;ESifh wuG ig;pkwpkudkxyfI ,Zfyka&m[dwftm; ay;&rnf? 15Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf xm0&bk&m; tm; ylaZmfI/ oef@&Sif;aomt&mwdk@udk r±_wfrcs&? 16xdkt&mwdk@udk pm;rdI jypfrSm;aomtjypfudk rcH ap&? igxm0&bk&m;onf olwdk@udk oef@&Sifaponf[k rdef@awmfrl.? 17 wzef arma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonf tm±kefESifh ol.om;Áoa&vtrsdK;om; taygif;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ 18Áoa&vtrsdK;om;jzpfap/ Áoa&vtrsdK;Ywnf;aeaom wyg;trsdK;om;jzpfap/ opPm*wd&SdIjyKaom ylaZmfouUm/ tvdkvdkjyKaomylaZmfouUmwnf;[laom rD;±_d@&m,Zfudk xm0&bk&m; tm;ylaZmfvdkv#if/ 19pdwfawmfESifhawG@jcif;iSg/ tjypfrygaomodk;/ qdwf/ EGm;txD;udk ylaZmf&rnf? 20tjypfyg aomtaumifudk rylaZmf&? ylaZmfv#ifpdwfawmfESifhrawG@? 21 opPm*wd&SdI jyKaomylaZmfouUm/ tvdkvdkjyK aomylaZmfouUmodk;/ qdwf/ EGm;udk/ xm0&bk&m;tm; ,ZfylaZmfvdkv#if/ pdwfawmfESifhawG@jcif;iSg pHkvif&rnf? tjypfwpHkwckr#r&Sdap&/ rsufpduef;aomtjypf/ t±dk;usdK;aomtjypf/ t*FgcsdK@wJhaomtjypf/ jrif;zk&Sdaomtjypf/ 0Jem/ ,m;empGJaomtjypf wpHkwck&Sdf v#ifxm0&bk&m;tm; rylaZmf&? ,Zfyv†ifay:rSm xm0&bk&m;tm; rD;jzifhylaZmfouUmrjyK&? 23 odk@&mwGif t*Fgydkjcif;/ csdK@wJhjcif;tjypf&Sdaomodk;/ qdwf/ EGm;udk tvdkvdkylaZmfouUmbdk@ ylaZmf&rnf? opPm*wdESifhqdkifIylaZmfv#if pdwfawmfESifhrawG@? 24}udwfe,fpkwfjywf&mtem&Sdaom txD; udk xm0&bk&m;tm; rylaZmf&? oifwdk@jynfY xdkodk@aomtaumifudk ylaZmfouUmrjyK&? 25xdkodk@aom taumifudk wyg;trsdK;om;qufaomfvnf;/ ysufaomtjypfygaoma=umifh/ [email protected]&m;ocihf yGJwmfbdk@ rylaZmf&? ylaZmfv#if pdwfawmfESifhrawG@[k rdef@awmfrl.? 26 wzef xm0&bk&m;onf arma&Stm;rdef@awmfrlonfum;/ 27odk;/ qdwf/ EGm;wdk@onf arG;zGm;aom tcg ckepf&uftwGif;wGif om;i,fudktrdESifhruGmap&? tÏrae@rSpI xm0&bk&m;tm; rD;ESifhylaZmfouUmbdk@ awmfoifh.? 28EGm;jzpfap/ odk;qdwfjzpfap/ om;trdESpfaumifudk wae@jcif;wGif owf&/ 29aus;Zl;awmf 0efcH&m,Zfudk xm0&bk&m;tm; ylaZmfvdkv#if/ pdwfawmfESifhawG@jcif;iSg ylaZmfavmh? 30wae@csif;wGifpm;& rnf? eufjzefae@wdkifatmifrºuGif;ap&? igonfxm0&bk&m;jzpf.? 31 oifwdk@onf ighynwfwdk@udk usifhapmifh =u&rnf? igonfxm0&bk&m;jzpf.? 32oef@&Sif;aom ig. emrawmfudk r±_wfcs&? xm0&bk&m;oef@&Sif;awmf rlonf[k Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf xifrSwf&=urnf? 33igonf [email protected]&m;ocifjzpfjcif;iSg/ oifwdk@ udk tJ*kwWKjynfrSE_wfaqmifI/ oef@&Sif;apaomxm0&bk&m;jzpf.? igonfxm0&bk&m;jzpfonf[k rdef@awmf rl.? 23 1 wzef arma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ 2 oifwdk@ onfpD&if&aom "rRpnf;a0;jcif;wnf;[laom igxm0&bk&m;. yGJawmfrsm;[lrlum;/ 3 ajcmuf&ufywfvHk; tvkyfvkyf&rnf? owWrae@&ufonf +idrf0yfpGmaeaomOykofae@/"rRpnf;a0;jcif;udk jyK&aomae@jzpf.? xdkae@Y oifwdk@onf tvkyfrvkyf&=u? oifwdk@ae&mt&yf&yfY xm0&bk&m;. Oykofae@jzpf.? 4 tcsdefwefrS oifwdk@a=umfjim&aom "rRpnf;a0;jcif;wnf;[laom xm0&bk&m;. yGJawmfrsm; [lrlum;/ 5yXrvq,f&ufae@ nOD;,HY/ xm0&bk&m;. yocgyGJjzpf.? 6‚if;vq,fig;&ufae@Y xm0&bk&m; tbdk@ tZkryGJudk cH&=urnf? ckepf&ufywfvHk; waq;rJhrkef@udk pm;&=urnf? 7yXrae@Y "rRpnf;a0;jcif;udk jyK&rnf? avmuDtvkyfudkrvkyf&? 8ckepf&ufywfvHk; xm0&bk&m;tm;

rD;jzifhylaZmfouUmudkjyK&rnf? owWr ae@Yvnf; "rRpnf;a0;jcif;udkjyK&rnf? avmuDtvkyfudkrvkyf& [k rdef@awmfrl.? 9 wzef arma&Stm; xm0&bk&m;rdef@awmfro l nfum;/ oifonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; 10 qifhqdk&rnfrSm/ oifwdk@onf igay;aomjynfodk@a&mufI pyg;&dwfaomtcg/ tOD;&dwfaom aumufv_dif; wpnf;udk/ ,Zfyka&m[dwfxHodk@ aqmifcJh&rnf? 11oifwdk@onf pdwfawmfESifhawG@jcif;iSg/ ,Zfyka&m[dwfonf Oykofae@vGefrS/ eufjzefae@wGif xdkaumufv_dif;udk xm0&bk&m;a&S@awmfY csDv$J&rnf? 12aumufv_dif;udk csDv$Jaomae@Y tcgrvnf tjypfrygaom odk;oi,ftxD;udk xm0&bk&m;tbdk@ rD;±_d@&m,ZfjyKI ylaZmf& rnf? 13xdk,ZfESifhqdkifaom abmZOfylaZmfouUmum;/ xm0&bk&m;tm; ar$;}udKif&mbdk@ rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUmwnf;[laom qDESifha&maomrkef@nuf ESpf=orJjzpf&rnf? oGef;avmif;&mylaZmfouUm/ pyspf&nf oHk;avmCjzpf&rnf? [email protected]&m; ocifxHawmfodk@ ylaZmfouUmudk aqmifcJhaomae@ra&mufrSDY/ rkef@/ qefavSmf/ pdrf;aomtoD; tESHudkrpm;&? oifwdk@ae&mt&yf&yfY oifwdk@trsKd ;tpOftqufapmifh&aom ynwfawmfjzpfownf;? 15 csDv$J&mylaZmfouUmaumufv_dif;udk aqmifcJhaomae@/ Oykofae@tvGef eufjzefae@upI oDwif; ckepfoDwif;aphatmif a&wGuf&rnf? 16owWrOykofae@tvGef eufjzefae@txd t&uf ig;q,fwdkifwdkif a&wGuf+yD;v#if/ xm0&bk&m;tm; abmZOfylaZmfouUmtopfudk quf&=urnf? 17 xm0&bk&m;tbdk@ tOD; oD;aomtoD;/ waq;jzifhazmif;ºuGaom rkef@nufESpf=orJESifhvkyfaom csDv$J&mrkef@ESpfvHk;udk oifwdk@tdrfrS xkwfaqmifcJhI/ 18xdkrkef@ESifhwuG tcgrvnftjypfrygaom odk;oi,f ckepfaumif/ EGm;oi,ftxD;waumif/ qdwfESpfaumifudkqufI/ abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&mylaZmfouUmESifhwuG/ xm0&bk&m;tm; ar$;}udKif&mbdk@ rD;jzifhjyKaomylaZmf ouUmwnf; [laomrD;±_d@&m,Zfudk xm0&bk&m;tm; ylaZmf&rnf? 19tjypfajz&m,Zfbdk@ qdwfoi,fwaumifudk‚if;/ rdwf\[m&,Zftbdk@ tcgrvnfaomodk;oi,f ESpfaumifudk‚if; ylaZmfI/ 20,Zfyka&m[dwfonf tOD;oD;aomtoD; rkef@ESifhwuG csDv$Jojzifh/ odk;oi,f ESpfaumifygvsuf/ xm0&bk&m;a&S@awmfY csDv$J&mylaZmfouUmjyK&rnf? xdkt&mwdk@onfvnf;/ ,Zfyka&m[dwf tbdk@ xm0&bk&m;a&S@rSm oef@&Sif;aomt&mjzpfownf;? 21xdkae@Yvnf; "rRpnf;a0;jcif;udkpD&if&=urnf? avmuDtvkyfudkrvkyf&? oifwdk@ae&yft&yfY oifwdk@trsdK;tquf apmifh&aom ynwfjzpfownf;? 22 udk,fajrYjzpfaom pyg;udk&dwfaomtcg/ v,faxmifhwdk@udk tukeftpifr&dwf&? odrf;&mwGif usefºuGif;aomt&mudk jyefIraumufodrf;&? xdkt&mudk qif;&Jaomol {nfhonftm*EWKtbdk@ csef¹cGif;& rnf? igonf [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;jzpfonf[k rdef@awmfrl.? 23 wzef arma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ 24 oifwdk@onf owWrv/ yXrae@&ufY wefydk;r_wfyGJ/ "rRpnf;a0;jcif;udk jyK&aom Oykofae@udk apmifh&=urnf? 25avmuDtvkyfudk rvkyf&? xm0&bk&m;tm; rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUmudk quf&rnf[k rdef@awmfrl.? 26 wzef xm0&bk&m;onf arma&Stm; rdef@awmfrlonfum;/ 27owWrv/ 'orae@onfvnf; tjypfajz&mae@/ "rRpnf;a0;jcif;udk jyKaomae@jzpf.? +cdK;+cHpGmusifh&rnf? xm0&bk&m;tm; rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUmudk qufuyf&rnf? 28xdkae@Y tb,ftvkyfudkr# rvkyf&? oifwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m; a&S@awmfY udk,ftjypfajzjcif;udk jyK&aomae@jzpf.? 29xdkae@Y +cdK;+cHpGmrusifhaomolrnfonfum; rdrdtrsdK;rSy,f&Sif; jcif;udkcH&rnf? 30xdkae@Y tvkyfwpHkwckudk

vkyfaomolrnfonfudk/ ol.trsdK;rS igy,f&Sm;zsufqD;rnf? 31tb,ftvkyfudkr# rvkyf&? oifwdk@ae&mt&yf&yfY oifwdk@trsdK;tpOftquf apmifh&aom ynwfawmf jzpfownf;? 32 xdkae@onf +idrf0yfpGmae&aomae@/ +cdK;+cHpGmusifh&aomae@jzpf.? e0rae@ nOD;rSpI eufjzef nOD;wdkifatmif Oykofapmifh&rnf[k rdef@awmfrl.? 33 wzef arma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm? 34 oifwdk@onf owWrv q,fig;&ufae@rSpI ckepf&ufywfvHk; xm0&bk&m;bdk@ oauaeyGJudk cH&=urnf? 35yXrae@Y "rRpnf;a0;jcif;udk jyK&rnf? tvkyfudkrvkyf&? 36ckepf&ufywfvHk; xm0&bk&m; tm; rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUmudk qufuyf&rnf? tÏrae@Yvnf;/ "rRpnf;a0;jcif;udkjyKI/ xm0&bk&m;tm;rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUmudk qufuyf&rnf? xl;qef;aompnf;a0;jcif;jzpfI avmuDtvkyfudkrvkyf&? 37-38Ta&G@um;/ xm0&bk&m;. Oykofae@/ xm0&bk&m;tm; qufuyf&aomtvSL'ge/ opPm*wdESifhqdkifaom ylaZmfouUm/ tvdkvdkjyKaom ylaZmfouUmrSwyg;/ ae@&uftoD;oD;wdk@Y xm0&bk&m;tm; rD;jzifhjyKaomylaZmfouUm/ rD;±_d@&m,Zf/ abmZOfylaZmf ouUm/ ,ZfylaZmfjcif;/ oGef;avmif;&mylaZmfouUmudk jyKapjcif;iSg pD&if&aom "rRpnf;a0;jcif;/ xm0& bk&m; .yGJawmfrsm;jzpfownf;? 39xdkrSwyg;/ oifwdk@onf ajrtoD;tESHudk odrf;,laomaemuf/ owWrv q,fig;&ufae@rSpI ckepf&ufywfvHk; xm0& bk&m;tm;yGJcH&=urnf? yXrae@ESifh tÏrae@Y Oykofapmifh&=urnf? 40yxrae@Y aumif;rGefaomopfoD;/ pGefyvGHcuf/ rdkCf;rcyiftp&Sdaom t&Gufrsm;aomtyif. tudkif;tcufwdk@udk,lI/ [email protected]&m;ocif xm0&m;bk&m;a&S@awmfY ckepf&ufywfvHk; &$ifvef;jcif;udk jyK&=urnf? 41xdkyGJawmfudk wESpfwESpfv#ifckepf&ufywf vkH; xm0&bk&m;tbdk@ cH&=urnf? oifwdk@trsdK;tpOftquf apmifh&aom ynwfawmfjzpfownf;? xdkyGJawmfudk owWrvY cH&=urnf? 42Áoa&vtrsdK;om;wdk@udk tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifaomtcg/ opfcufwJY aeapa=umif;udk oifwdk@trsKd ;tpOftqufwkd@onf odrSwfrnfta=umif;/ Áoa&vtrsdK; om;taygif;wdk@onf opfcufwJY ckepf&ufywfvHk; ae&=urnf? igonf [email protected]&m;ocif xm0&bk&m; jzpfonf[k rdef@awmfrl.? 44arma&Sonfvnf;/ xm0&bk&m;. yGJawmfrsm;udk Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; jyef=um;av.? 24 1 wzef xm0&bk&m;onf arma&Stm;rdef@awmfrlonfum;/ 2y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwGif oufaocHcsuf ukvm;umjyifrSm rD;cHkY tpOfrjywfrD;xGef;&mbdk@/ oHvGifoD;udkaxmif;I,laom oHvGifqD ppfudk/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf oifhxHodk@aqmifcJh&rnfta=umif; qifhqdkavmh? 3 tm±kefonfvnf;/ nOD;rSonf eHeufwdkifatmif xm0&bk&m;a&S@awmfY xdktr_udkpD&if&rnf? oifwdk@trsdK;tpOftquf apmifh &aom ynwfawmfjzpfownf;? 4pif=u,faomrD;cHkY rD;cGufrsm;udk/ tm±kefonf xm0&bk&m;a&S@awmfrSm tpOft+rJjyifqif&rnf? 5 oifonf rkef@nufudk,lI/ rkef@wvHk;v#ifESpf=orJpD/ rkef@q,fESpfvHk;udk vkyf+yD;v#if/ 6 xm0&bk&m;a&S@ pif=u,faom pm;yGJay:rSm rkef@wvHk;ay:Y wvHk;udkxyfqifhI/ wyHkajcmufvHk;pD/ ESpfyHkyHk&rnf? 7xm0&bk&m; tm; rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUmwnf;[laom atmufarhawmfrlbdk@&m jzpfapjcif;iSg/ xdkrkef@ESpfyHkay:rSm pif=u,faom avmAefudkwifxm;&rnf? 8xm0&bk&m;. yËdnmOfESifhtnD/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@ vufrS cH,laomxdkrkef@udk/ tm±kefonf xm0&bk&m; a&S@awmfY Oykofae@wdkif; tpOft+rJjyifqif&rnf? 9xdkrkef@udk tm±kefESifh ol.om;wdk@onfydkifI/

oef@&Sif;&mXmeawmfY pm;&=urnf? xm0&bk&m;tm; rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUmxJu xdkrkef@onf/ xm0&ynwfawmftwdkif;/ tm±keftbdk@ tvGefoef@&Sif;aomt&mjzpfonf [k rdef@awmfrl.? 10 tJ*kwWKvlESifh Áoa&vrdef;r&I/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@ESifhtwl vkdufvmaomom;wa,muf onf/ wyfxJrSm Áoa&vvlESifh&efawG@ojzifh/ 11emrawmfudk jypfrSm;vsuf usdefqJav.? xdkol.trdum;/ 'eftrsdK;/ 'dA&dorD; a&Savmrdwfjzpfownf;? 12jypfrSm;aomoludk arma&SxHodk@ aqmif,lcJhI xm0&bk&m;. tvdkawmfudk rodrSDwdkifatmif csKyfxm;=u.? 13-14xm0&bk&m;uvnf;/ usdefqJaomoludk wyfjyifodk@aqmif oGm;I/ ol.pum;udk =um;aomoltaygif;wdk@onf ol.acgif; ay:rSm vufudkwif+yD;rS/ y&dowftaygif;wdk@onf ausmufcJESifhypf=uap? 15oifonf Áoa&v trsdK;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm rdrdbk&m;ocifudk usdefqJaomolonf rdrdtjypfudkcH&rnf? 16 xm0&bk&m;.emrawmfudk jypfrSm;aomolonf taoowfjcif;udk trSefcH&rnf? y&dowftaygif;wdk@onf/ xdkoludk trSefausmufcJESifhypf&=urnf? trsdK;om;csif;jzpfap/ wyg;trsdK;om; jzpfap/ emrawmfudk jypfrSm;v#if taoowfjcif;udkcH&rnf? 17vltoufudkowfaomol onfvnf; taoowfjcif;udk trSefcH&rnf? 18wd&p>meftoufudk owfaomolonfvnf; OpPm&Siftm; waumiftwGuf waumifudkavsmf&rnf? 19vlonf tdrfeD;csif;udk ematmifjyKv#if/ ol@udkjyK onftwdkif; udk,fcH&rnf? 20t±dk;udkcsdK;onftwGuf t±dk;csdK;jcif;udk‚if;/ rsufpdudkzsufonftwGuf/ rsufpdzsufjcif;udk‚if;/ oGm;udkcsdK;onftwGuf/ oGm;csdK;jcif;udk‚if;/ ol@udkemusifpGmjyKonftwdkif;/ udk,fwdkifemusifpGmcH&rnf? 21wd&p>meftoufudk owfaomolonf/ waumiftwGuf waumifudk jyefay;&rnf? vltoufudkowfaom olonf taoowfjcif;udkcH&rnf? 22udk,ftrsdK;om;jzpfap/ olwyg;trsdK;om;jzpfap/ wyg;wnf;aom w&m;ESifhom pD&ifjcif;udkcH&rnf? igonf 23 [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;jzpfonf[k arma&Stm;rdef@awmfrl.? Áoa&vtrsdK;om; wdk@onfusdefqJaomoludk wyfjyifodk@aqmifoGm;I ausmufcJESifhypf&rnfta=umif; arma&Sqifhqdk onfjzpfI/ xm0&bk&m;onf arma&Stm;rSmxm;awmfrlonftwdkif; olwdk@onfjyK=u.? 25 1 wzef odemawmifay:rSm/ arma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonf Áoa&vtrsdK; om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ 2oifwdk@onf igay;aomjynfodk@a&mufaomtcg xdkjynfonfxm0& bk&m;tbdk@ Oykof apmifh&rnf? 3ajcmufESpfywfvHk; v,fvkyfvsuf/ pyspfO,smOfudkokwfoifI toD;udkodrf;vsufae&rnf? 4owWrESpfonf/ xm0&bk&m;tbdk@ OykofESpf/ wjynfvHk;+idrf0yfpGmaeI Oykofapmifh&aomESpfjzpf.? v,frvkyf&? pyspfO,smOfudkrokwfoif&? 5v,fY tvdkvdkaygufaom toD;tESHudkr# r&dwf&? rokwfoifaom pyspfO,smOftoD;udkr# rqGwf&? wjynfvHk; +idrf0yfpGmae&aomESpfjzpf.? 6jynfOykofwnf;[laom tvdkvdk jzpfyGm;aomt&m&Sdor#onf/ oifudk,frSpI oif.u|ef/ u|efr/ olr/ {nfhonfpm;p&m/ 7oif.jynfY&Sdaom om;,Ofom;&J pm;p&mjzpf&rnf? 8 OykofESpfckepfESpfudka&wGufI/ ckepfESpfckepfvDwnf;[laom av;q,fudk;ESpfaph+yD;rS/ 9owWrv q,f&ufae@/ tjypfajzjcif;jyK&mae@Y/ ,kbdvwHydk;udk wjynfvHk;r_wfap&rnf? 10ig;q,fajrmufaom ESpfudk oef@&Sif;apojzifh/ wjynfvHk;Yjynfom;taygif;wdk@tm;/ vGwf&mtcGifhudk aºuG;a=umf&rnf? ,kbdvESpfjzpfI/ vlwdkif;rdrdydkifaomajr/ rdrdtaqGtrsdK;xHodk@ jyef&rnf? 11ig;q,fajrmufaomESpfonf ,kbdvESpfjzpfaoma=umifh v,frvkyf&? tvdkvdktaygufaomtyifudkr# r&dwf&? rokwfoifaom pyspfO,smOftoD;udkr# rqGwf&? 12,kbdvESpfonf oef@&Sif;aomESpfjzpfaoma=umifh/ v,fY&aom

toD;tESHudkompm;&rnf? 13,kbdvESpfwGif vlwdkif;rdrdydkifaomajrodk@jyef&rnf? 14oifwdk@onf tcsif;csif; a&mif;0,fr_udkjyKv#if/ wa,mufudk wa,mufrn‡Of;qJ&? 15,kbdvESpfvGefI vdkaomaomESpfaygif; toD;tESHoD;vwHhaomESpfaygif;udk a&wGufI a&mif;0,fr_udkjyK&rnf? 16xdkodk@ toD;oD;&aom ESpfrsm;udkvdkufI a&mif;aoma=umifh/ ESpfaygif;tenf;trsm; tvdkuf tbdk;avsmhvsuf/ wdk;vsufa&mif;0,f&rnf? 17oifwdk@onf wa,mufudkwa,muf rn‡Of;qJ&? [email protected]&m;ocifukd a=umuf&GH@&rnf? igonf [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;jzpf.? 18 oifwdk@onf ighpD&ifxHk;zGJ@csufwdk@udk usifhapmifhv#if/ xdkjynfY ab;vGwfvsufae&=uvdrfhrnf? 19 ajronfvnf; rdrdtoD;tESHudkay;ojzifh/ oifwdk@onf0pGmpm;I ab;vGwfvsufae&=uvdrfhrnf? 20 oifwdk@uvnf;/ owWrESpfwGif igwdk@onftb,fodk@pm;&rnfenf;? v,frvkyf&? toD;tESHudkrodrf; &ygwum;[k qdkv#if/ 21qXrESpfwGif oifwdk@udk igaumif;}uD;ay;I/ xkdESpfwGifoHk;ESpf tbkd@toD; tESHudkjzpfaprnf? 22oifwdk@onf tÏrESpfwGif v,fvkyfI/ e0rESpfwGif/ toD;tESHudk odrf;&mum vwkdifatmif a[mif;aomtoD;tESHudk pm;&rnf? 23 ajrudkolwyg;tpOfydkif;apjcif;iSg ra&mif;&? ajronfigOpPmjzpf.? oifwdk@onf igYwnf; aom{nfhonf tm*EWKjzpf=u.? 24oifwdk@onf ajrudkydkifav&m&mY a&G;E_wf&aomtcGifhudk ay;&=urnf? 25oif. trsKd;om; csif;onfqif;&JI/ rdryd dkifaomajrudka&mif;v#if‚if;/ ol.aygufabmf wpHkwa,mufonf 0,fjcif;iSgvmv#if‚if;/ rdrdaygufabmfa&mif;aomOpPmudk a&G;E_wf&aomtcGifh &Sd&rnf? 26xkdajrudka&G;E_wfaomol wa,mufr# ray:r&SdI/ ajr&Sifa[mif;onf udk,fwdkifa&G;E_wf Edkifv#if/ 27rdrdajrodk@jyeftHhaomiSg/ a&mif;IvGefaom ESpfaygif;udka&wGuf+yD;rS/ vkdao;aomtbdk;udk txufua&mif;cJhaomoltm; jyefay;&rnf? 28jyefIray;Ekdifv#if a&mif;cJh aomOpPmudk ,kbdvESihf wdkifatmif 0,faomolvufY&Sdap&rnf? ,kbdvESpfwGif vufv$wfI t&Sifa[mif; vufodk@a&muf ap&rnf? 29 +rdK@xJY&Sdaomtdrfokd@ tdrf&Sifa&mif;v#if/ wESpftwGif; a&G;E_wfaomtcGifh&Sdap&rnf? 30 wESpftwGif;wGif ra&G;E_wfv#if/ xkdtdrfudk0,faomolrSpI om;pOfajr;qufwdk@onf tjrJydkif&=u rnf? ,kbdvESpfa&muf aomfvnf; vufrv$wf&? 31+rdK@±kd;r&Sd/ &GmY&Sdaomtdrfudk v,f,muJhodk@ rSwfI a&G;E_wf&aomtcGifh&Sd.? ,kbdv ESpfa&mufaomtcg vufv$wf&rnf? 32okd@&mwGif av0dom;ydkifaom+rdK@ESifh +rdK@tdrfwdk@udk/ tb,fumv tcsdef rqdkbJ a&G;E_wf&aomtcGifh&Sd.? 33 av0dom;ydkifaom+rdK@udk‚if;/ tdrfudk‚if;/ olwyg;0,fv#if/ ,kbdvESpf a&mufaomtcg vufv$wf&rnf? ta=umif;rlum;/ Áoa&vvltrsdK;om;wdk@wGif av0dom;wdk@onf/ udk,fae&m+rdK@ tdrfrSwyg; tjcm;aomOpPmr&Sd? 34odk@aomfvnf;/ av0dom;+rdK@om;e,fY&Sdaomv,f,mwdk@ udkra&mif;&? tpOft+rJykdif&rnf? 35 oif. trsKd;om;csif;onf qif;&JIvuftm;avsmhojzifh wyg;trsKd;om;{nfhonf tm*EWKuJhodk@ jzpfv#if/ oifhxHrSm aeapjcif;iSgol@udk rp&rnf? 36olYtwdk;tyGg;udk r,l&? oif.trsKd; om;csif;onf oifhxHrSm aeapjcif;iSg/ oif.bk&m;ocifudk a=umuf&GH@avmh? 37twdk;tyGg;udk ajrmfvifhIaiGudk‚if;/ pm;p&mudk‚if;/ olYracs;rigS;&? 38igonfcgemefjynfukd oifwdk@tm; ay;I/ [email protected]&m;ocifjzpftHhaomiSg/ oifwdk@udk tJ*kwWK jynfrS E_wfaqmifaomoifwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;ocifjzpf.? 39 oif.trsKd;om;csif;onfqif;&JI oifYta&mif;cHv#if/ tapcHu|efjyKouJhokd@/ ol@udktEdkif 40 rjyK&? olonfoliSg;uJhokd@‚if;/ {nfhonfuJhodk@‚if;/ oifhxHrSmaeI,kbdvESpfwdkifatmif tapcH&rnf?

xkdtcgol onf om;orD;ESifh wuGxGufI/ rdrdtaqGtrsKd;/ rdrdbdk;bydkifaomajrodk@jyef&rnf? 42 ta=umif;rlum;/ olwdk@onf tJ*kwWKjynfrS igE_wfaqmifaomig.tr_xrf;jzpfI/ tapcHu|efjzpfap jcif;iSg/ ra&mif;&? 43oludk=urf; wrf;pGmrpD&if&? oif.bk&m;ocifudk a=umuf&GH@&rnf? 44 oifonfapckdif;aom u|ef/ u|efrwdk@udk/ oifhywfvnf 0ef;usifhwdk@Y aeaomomoemyvlwdk@wGif 0,f&rnf? 45xkdrSwyg;/ oifwdk@wGifwnf;aeaomwu|ef;wEdkifiH om;wdk@udk‚if;/ oifwdk@jynfY olwdk@&aomom;orD;wdk@udk‚if; 0,fIydkif&rnf? 46olwdk@onfu|efom;aygufjzpfI/ oifwdk@ESihfoifwdk@ om;orD;wdk@onf tarGcHI ydkif&rnf? udk,ftrsKd;om;csif;wnf;[laom Áoa&vtrsKd; om;jzpfv#if/ wa,mufudk wa,muf=urf;wrf;pGmrpD&if&? 47 oifhtem;rSmwnf;aeaom wu|ef;wEdkifiHom;onf aiG&wwfI ol.tem;rSmaeaom oif. trsKd;om;csif;qif;&Jojzihf/ oifhtem;rSmwnf;aeaom wu|ef;wEkdifiHom;Y‚if;/ 48 ol.om;ajrY‚if;/ udk,fudk a&mif;csv#if/ a&mif;+yD;rS a&G;E_wfaomtcGifh&Sdap&rnf? rdrdtrsKd;om; wpHkwa,mufonfa&G;E_wf&rnf? 49b}uD;/ baxG;/ nDtpfudkawmfrSpI taqGtrsKd;aygufabmf&if; wpHkwa,mufonf a&G;E_wf&rnf? udk,fwdkif wwfEkdifv#ifvnf; udk,fudka&G;E_wf&rnf? 50ocifESifh u|efwdk@onf/ a&mif;0,faomESpfrSpI ,kbdvESpfwdkif atmifESpfaygif;udka&wGuf+yD;v#if/ ESpfaygif;tenf;trsm;udk axmufI‚if;/ oliSg;vkyf&onf umvukdaxmufI‚if;/ udk,ftbkd;udk pD&if&rnf? 51,kbdvESpfra&mufrSD/ tapcH&aomESpfaygif; tenf;trsm;udka&wGufI/ 52vkdao;aom ESpfaygif;tenf;trsm;tvdkuf a&G;&eftbdk;udk/ 0,f&if;aiGxJuE_wfI jyefay;&rnf? 53xkdolonf wESpfaemufwESpf/ oliSg;uJhokd@ ae&rnf? oifhrsufarSmufYn‡Of;qJjcif;udkrcH&? 54xkdodk@aomenf;jzifh ra&G;rE_wf v#if/ ,kbdvESpfa&mufaom tcg/ ol@udkom;r,m;ESihfwuG ocifvufrS vGwf&rnf? 55 ta=umif;rlum;/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf/ ig.tr_xrf;jzpf=u.? tJ*kwWKjynfrS igE_wfaqmifcJhaom ig.tr_xrf;jzpf=u.? [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;jzpf.? 26 1 oifwdk@onf udk,ftbkd@xkvkyfaom ±kyfwkqif;wkudkr&Sdap&? oifwdk@jynfYudk;uG,fp&m rSwfwdkifukd rpdkuf&? xkaomausmufudk axmifIrxm;&? [email protected]&m;ocif xm0& bk&m;jzpf.? 2ighOykofae@ wdk@udkapmifhI/ ighoef@&Sif;&m Xmeawmfudk±kdaom&rnf? igonfxm0& bk&m;jzpf.? 3 oifwdk@onf/ ighxHk;zJG@&mvrf;okd@vkdufI/ ighynwfwdk@udk/ usifhapmifhv#if/ 4tcsdefwefrSigonf oifwdk@ tbdk@rdkCf;&Gmapojzifh/ ajronfrdrdb¾mudkay;I/ O,smOftyifwdk@onf toD;oD;=uvdrfhrnf? 5 pyg;eif;e,f aomtr_onf/ pyspfoD;n‡pf&mumv wdkifatmif‚if;/ pyspfoD;n‡pfaomtr_onf/ rsKd;aph=uJ&mumv wkdifatmif‚if;rSDojzifh/ oifwdk@onf0pGmpm;I/ ukd,fjynfY ab;vGwfvsuf ae&=uvdrfhrnf? 6oifwkd@jynfY ppfr_udkig+idrf;apI/ +cdrf;acsmufaomolr&dSbJoifwdk@onf tdyf&=u vdrfhrnf? qdk;aomom;&J wkd@udkvnf; igy,f &Sm;rnf? wjynfvHk;onf xm;ab;ESihf uif;vGwfvdrfhrnf? 7 oifwdk@onf &efolrsm;ukd vkdufIxm;vufeufjzifh atmif=uvdrfhrnf?8oifwdk@wGif vlig;a,mufonf/ &efolw&mudkvkdufvdrfhrnf? vlw&monf/ &efolwaomif; udkajy;apI/ xm;vufeufjzifh atmif=u vdrfhrnf? 9oifwdk@udk igapmifhrojzifh wdk;yGg;rsm;jym;apI/ oifwdk@ESifhigjyKaomyËdnmOfudkigjrJjrHaprnf? 10 odkxm;aom pyg;a[mif;udkpm;IrukefrSD/ pyg;opfay:aoma=umifh/ ta[mif;udkxkwf&=urnf? 11 igonfpufqkyf&GH&Smjcif;r&SdbJ oifwdk@wGif wJawmfudkwnfrnf? 12oifwdk@wGifvnf;vSnfhvnfI oifwdk@. bk&m;ocifjzpfrnf? oifwdk@onfvnf;ig.vljzpf=uvdrfhrnf? 13tJ*kwWKjynfY tapu|efcH 41

&aom oifwdk@udk igv$wfI E_wfaqmifaom oifwdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m;jzpf.? oifwdk@. xrf;bdk@}udK;udk igjzwfI oifwdk@udk wnfhrwfap+yD? 14 15 oifwdk@onf ighpum;udk em;raxmif/ TynwftvHk;pHkudkrapmifh/ ighpD&if xHk;zJG@csufrsm;udk&GH&SmI/ rxDrJhjrifjyKvsuf/ ighynwfw&m;ukdrusifh/ ighyËdnmOfopPmukd zsufv#if/ 16 oifwkd@Y igjyKvwHhaom tr_[lrlum;/ oifwdk@YrsufpDysufvsuf/ pdwfylyefvsuf &Sdapjcif;iSg/ xdwfvef@aom oabm/ wlvm/ zsm;emwdk@udkoifwdk@ tay:rSm igcef@xm;rnf? oifwdk@onf rsKd;aphukd =uJaomfvnf; tusKd;r&Sd? &efolwdk@onf toD;tESHudk pm;=u vdrfhrnf? 17oifwdk@udk igrsufESmxm;I/ &efola&S@rSm qHk;aprnf? oifwdk@onf &efol.tkyfpdk;jcif;udkcH&I/ tb,f olr#rvkdufaomfvnf;/ ajy;=uvdrfhrnf? 18xkdr#avmufcH&aomfvnf;/ ighpum;udkem;raxmifbJaev#if/ oifwdk@ tjypfa=umifh ckepfqaom'%fudkigay;OD;rnf? 19oifwdk@rmetpG,fudkigcsKd;rnf? rdkCf;aumif;uifudk oHuJhodk@ ‚if;/ ajr}uD;ukda=u;0guJhokd@‚if;/ igjzpfapojzihf/ 20oifwdk@onftcsnf;ESD;}udK;pm;tm;xkwf=uvdrfhrnf? oifwdk@ ajronf rdrdb¾mudkray;? O,smOftyifwdk@onf toD;roD;=u? 21 oifwdk@onf ighpum;ukdem;raxmif/ ighudkqef@usifbufjyKv#if/ oifwdk@ tjypftavsmufckepf qaom ab;}uD;udkigoufa&mufaprnf? [email protected];orD;rsm;udk csDoGm;I/ oifwdk@. wd&p>mef rsm;udk zsufqD;vsuf/ oifwdk@udkenf;apjcif;iSg/ om;&Jrsm;ukd igapv$wfojzifh/ oifwdk@oGm;&mvrf;r wdk@onf vlqdwfnH&mjzpf=uvdrhfrnf? 23xkdokd@cH&aomfvnf;/ oifwdk@onf owdr&/ ighudk qef@usifbufjyKao;v#if/ 24igonfvnf;oifwdk@udk qef@usifbufjyKI/ oifwdk@tjypfa=umifh ckepfqaom'%fudkay;OD;rnf? 25ighyËdnmOfbufYaeI/ w&m;pD&if& aomxm;ab;udk oifwdk@tay:rSm igoufa&mufaprnf? oifwdk@onf+rdK@xJYpka0;aomtcg/ umvemab;udk igapvGwfI/ &efolvufodk@ a&mufaprnf? [email protected][m&taxmuftyifhudk igy,f&Sm;aomtcg/ rdef;rwusdyfwdk@onf oifwdk@. rkef@udkrD;zdkwzdkYzkwf+yD;rS/ xkdrkef@ukdcsdefay;ojzifh oifwdk@onf 0pGmrpm;&=u? 27 xkdravmufcH&aomfvnf;/ ighpum;ukdem;raxmif/ ighukdqef@usifbufjyao;v#if/ 28igonfvnf; trsufxGuf I oifwdk@udkqef@usifbufjyKojzifh/ oifwdk@tjypfa=umifhckepfqaom '%fudkay;OD;rnf? 29 oifwdk@onfudk,f om;orD;wdk@. tom;udkpm;&=uvdrfhrnf? 30oifwdk@jrifhaomt&yfrsm;udk ig+zdKzsufI/ ±kyfwkqif;wkrsm;udk ckwfvSJrnf? oifwdk@taoaumifrsm;udk/ ±kyfwkqif;wktaoaumif tay:rSm ypfcsI/ oifwkd@udkpufqkwf&GH&Sm rnf? 31oifwdk@+rdK@rsm;udkigzsufqD;I/ oef@&Sif;&mXmeawmfudk okwfoify,f&Sif;ojzifh/ oifwdk@eH@omaygif;tar$; t}udKifudkigrerf;? 32wjynfvHk;udk igokwfoif y,f&Sif;aomtr_udk/ xkdjynfYaeaom oifwdk@. &efow l dk@onf jrifI rdef;armawGa0 =uvdrfhrnf? 33 omoemyvlwdk@wGif oifwdk@udkt&yf&yfiguJGjym;apI/ xm;rdk;vsufvkdufrnf? oifwdk@jynfonfvnf; vlqdwfnHvsuf/ +rdK@onfvnf;ysufpD;vsuf&Sdvdrfhrnf? 34xkdokd@oifwdk@onf &efoljynfY aeI/ udk,fjynfonfvlqdwfnHvsufaeaom umvywfvHk; +idrf0yfpGmaeI/ rdrdOykoyfae@wdk@Y arG@avsmf&rnf? 35vlqdwfnHvsufae&aomumvywfvHk; +idrf0yfvdrhfrnf? oifwdk@&Sdaeaomtcg/ Oykofae@wdk@Yjynfonf r+idrfr0yf&? 36&efoljynfrSm usefºuGif;aom oifwdk@pdwfESvHk;xJodk@/ xdwfvef@aom oabmukdigay;oGif;ojzihf/ opf&Gufv_yfoHa=umifh oifwdk@onfa=umufI/ xm;ab;rSajy;ouJhokd@ ajy;=uvdrhfrnf? tb,folr#rvkduf aomfvnf; vJ=uvdrfhrnf? 37tb,folr# rvkdufaomfvnf; xm;ab;rSajy;aomol uJhokd@ wa,muftay:rSm wa,mufvJ=uvdrhfrnf? &efola&S@rSm&yfEkdifaomwefcdk;r&Sd&? 38&efoljynfonf oifwdk@udkrsKd;pm;I/ omoemy vlwdk@wGif

qHk;±_H;=uvdrfhrnf? 39usefºuGif;aomoifwdk@onf/ &efoljynfY udk,ftjypf/ bdk;bwdk@tjypfcHvsuf/ bdk;bESihfwuGtm;avsmh=uvdrhfrnf? 40 okd@&mwGif olwdk@onf ighudkjypfrSmI/ ighudkqef@usifbufjyKaom a=umifh/ 41igonfolwdk@udk qef@usifh bufjyKI &efoljynfodk@ydk@aqmifaom ta=umif;rsm;ESihfwuG/ udk,ftjypf/ bdk;bwdk@ tjypfrsm;udkabmfjyawmif; yefv#if‚if;/ ta&zsm;vSD;jcif;udkrcHaom rdrdwdk@ESvHk;ukd ESdrfhcsI/ rdrdwdk@tjypfa=umifh cH&aom'%fudk 0efcHv#if ‚if;/ 42igonf,mukyfESihf jyKaom yËdnmOf/ ÁZmufESihfjyKaomyËdnmOfudk‚if;/ tmjA[HESihf jyKaomyËdnmOfukd‚if; igatmufarhrnf? 43xkdjynf onfolwdk@vufrS vGwfI/ olwdk@r&SdbJ vlqdwfnHvsufaepOfwGif/ rdrdOykofae@wdk@Y arG@avsmfvdrfhrnf? olwdk@onf ihgpD&ifxHk;zGJ@csufrsm;udk &GH&SmI rxDrJhjrifjyKaomtjypfa=umifh/ cH&aom'%fudk 44 0efcH&=uvdrhfrnf? okd@&mwGif &efoljynfYae=uaomtcg/ olwdk@udk &Sif;&Sif;zsufqD;I/ olwdk@ESifhig jyKaom yËdnmOfukd y,fonf wdkifatmif olwdk@udkigrpGefypfr&GH&Sm? igonf [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;jzpf.? 45igonfolwdk@. bk&m;ocif jzpftHh aomiSg omoemyvlwdk@rsufarSmufY/ tJ*kwWKjynfrS igE_wfaqmifaomolwdk@ bdk;ab;ESihf igjyKaom yËdnmOf udkolwdk@twGuf igatmufarhrnf? igonfxm0&bk&m;jzpfonf[k rdef@awmfrl.? 46Ta&G@um; xm0&bk&m; onf/ odemawmfay:rSm Áoa&vtrsKd;om;wdk@tbkd@arma&SvufwGif xm;awmfrlaom pD&ifxHk;zJG@csuf ynwf w&m;jzpfownf;? 27 1 wzefarma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonfÁoa&vtrsKd;om;wdk@tm;qifhqkd&rnfrSm/ 2 vlonfopPm*wdjyKI ylaZmfv#if/ ylaZmftyfaomolonf/ oiftbkd;jywfonftwdkif; xm0&bk&m;. b¾m awmfjzpf&rnf? 3oifonf tb,fr#tbkd;jywf&rnfenf; [lrlum;/ a,musfm;udk toufESpfq,frSonf ajcmufq,fwkdifatmif/ tusyfawmftvkduf aiGtusyfig;q,fESihf tbkd;jywf&rnf? 4rdef;rjzpfv#if/ aiGtusyf oHk;q,fESihf tbdk;jywf&rnf? 5toufig;ESpfrSonf q,fESpf wdkifatmif/ a,musmf;udktusyfESpfq,f/ rdef;rudk tusyfwq,fESihf tbdk;jywf&rnf? 6 toufwvrSonf ig;ESpfwdkifatmif/ a,musfm;ukdaiGig;usyf/ rdef;rudk oHk;usyfESihf tbdk;jywf&rnf? 7 toufajcmufq,fvGefv#if/ a,musfm;udkq,fig;usyf/ rdef;rudkwq,fESihf tbdk;jywf&rnf? 8 oiftbkd;jywfonf twkdif;rwwfEkdifv#if/ ,Zfyka&m[dwfxHodk@ csOf;uyfI/ ,Zfyka&m[dwf onf opPm*wdjyKaomolwwfEkdifor#twdkif;tbkd;jywf&rnf? 9 vlonf wd&p>mefudk xm0&bk&m;tm;ylaZmfv#if/ ylaZmfor#onf oef@&Sif;&rnf? 10 aumif;onfjzpf ap/ nHhonfjzpfap/ waumiftwGuf waumifudk rvJ&? vJvkdv#if/ ESpfaumifpvHk; oef@&Sif;&rnf? 11xm0& bk&m;tm;rylaZmftyf/ rpif=u,faomwd&p>mefjzpfv#if/ ,Zfyka&m[dwftm; jyI/ 12aumif;raumif;&Sdonf tavsmuf/ ,Zfyka&m[dwftbkd;jywf&rnf? ,Zfyka&m[dwfjywf onftwdkif; tbkd;&Sd&rnf? 13ylaZmfaomolonf a&G;vkdv#if/ tbkd;&if;ESihf ig;pkwpkudkxyfI ay;&rnf? 14 vlonf rdrdtdrfudkxm0&bk&m;tbkd@oef@&Sif;apv#if/ aumif;raumif;&Sdonftavsmuf/ ,Zfyka&m [dwftbkd;jywf&rnf? ,Zfyka&m[dwfjywfonf twkdif;tbdk;&Sd&rnf? 15xkdtdrfudk oef@&Sif;apaomola&G;vkd v#if/ jywfaomtbkd;&if;ESifh ig;pkwpkukday;I tdrfudk,l&rnf? 16 vlonfudk,fydkifaomv,f,mudk xm0&bk&m;tbkd@ oef@&Sif;apv#if/ rka,mrsKd;aph=uJ&onf twkdif; tbkd;jywf&rnf? rsKd;aphw=orJ =uJ&aomv,fudk/ aiGtusyf/ ig;q,fESihf tbkd;jywf&rnf? 17 ,kbdvESpfrSpI rdrdv,fudk oef@&Sif;apv#if/ jywfonftwkdif;tbkd;&Sd&rnf? 18,kbdvESpfvGefrS

rdrdv,fudk oef@&Sif;apv#if/ aemif ,kbdvESpfrSDatmif vkdao;aomESpfaygif;udk/ ,Zfyka&m[dwf a&wGufI jywfaomtbkd;&if;aiGudk avsmh &rnf? 19rdrdv,fudkoef@&Sif;apaomolonf a&G;vkdv#if/ jywfaomtbdk;&if;ESihf ig;pkwpkudkay;I v,fudktydkif ,l&rnf? 20odk@r[kwfv,fukdra&G;vkd/ tjcm;aomoltm;a&mif;rdv#if/ aemufwzefra&G;&? 21,kbdvESpfwGif xkdv,fonf tr_vGwfaom tcg/ usdefqdkaomv,fuJhokd@/ xm0&bk&m;tm;oef@&Sif;I ,Zfyka&m[dwf. OpPmjzpf&rnf? 22 vlonfudk,fydkif&if;r[kwf/ 0,faomv,f,mudk xm0&bk&m;tbkd@oef@&Sif;apv#if/ 23,kbd vESpfwdkifatmifjywfaomtbdk;ukd/ ,Zfyka&m[dwfa&wGufI/ xm0&bk&m;tbkd@ oef@&Sif;apaom ae@Y tbkd;jywfaomtbkd;aiGudk ay;&rnf? 24,kbdvESpfa&mufaomtcg/ xkdv,fudkt&ifydkifI 25 a&mif;aomolvufodk@jyefap&rnf? tbkd;jywfav&m&mY tusyfawmftvkdufjywf&rnf? tusyfum;/ a*&ESpfq,fjzpfownf;? 26 xm0&bk&m; ydkifxdkufaom wd&p>mefom;OD;udk/ tb,folr# roef@&Sif;ap&? EGm;jzpfap/ odk;qdwfjzpfap/ xm0&bk&m;OpPmjzpf.? 27rpif=u,faomwd&p>mefjzpfv#if/ tbkd;jywfonftwkdif; a&G;I/ ig;pkwpkudkxyfI ay;&rnf? ra&G;vkdv#if/ tbdk;jywfonftwkdif;a&mif;&rnf? 28 odk@&mwGifvljzpfap/ wd&p>mefjzpfap/ udk,fydkif&if;v,fjzpfap/ xm0&bk&m;tm;usdefqdkI ylaZmfor#udk ra&mif;ra&G;&? usdefqdkIylaZmfor#wdk@onf xm0&bk&m;tm; tvGefoef@&Sif;&rnf? 29 vludkyifusdef qdkI ylaZmfv#if/ aemuf wzefra&G;&/ owf&rnf? 30 pyg;jzpfap/ opfoD;jzpfap/ ajru jzpfor#aomtoD;tESH q,fpkwpkonf xm0&bk&m;. b¾m awmfjzpf.? xm0&bk&m;tbkd@ oef@&Sif;&rnf? 31q,fpkwpkudka&G;vkdv#if/ tbkd;&if;ESihf ig;pkwpkudk xyfIay; &rnf? 32EGm;jzpfap/ odk;qdwfjzpfap/ }udrfvHk;atmufY oGm;or#aomtaumif q,fpkwpkonf/ xm0&bk&m; tbkd@ oef@&Sif;&rnf? 33aumif;oavm/ nHhoavm[k rar;rppf&? waumiftwGufwaumifudkrvJ&? vJvdkv#if ESpfaumifpvHk; oef@&Sif;&rnf? tv#if;ra&G;&[k rdef@awmfrl.? 34Ta&G@um;xm0&bk&m;onf/ odemawmfiay:rSm Áoa&vtrsKd;om;wdk@ tbkd@ arma&SYxm;awmfrlaom ynwfawmfrsm;jzpfownf;? &Sifarma&SpD&ifa&;xm;aom0wfjyK&musrf;+yD;.?

awmvnf&musrf; NUMBERS.

1 Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf/ tJ*kwWKjynfrSxGufI/ 'kwd,ESpf/ 'kwd,v/ yxrae@Y odem awm wGif y&dowfpnf;a0;&m wJawmfrSm xm0&bk&m;onf arma&Stm; rdef@awmfrlonfum;/ 2-3 oifESifh tm±kefonf/ Áoa&vtrsdK;om; y&dowfw@dk wGif/ toufESpfq,fvGefI ppfwdkufEdkifaom a,mufsm;taygif;wdk@udk/ olwdk@taqGtrsdK; toD;toD;tvdkuf pm&if;,lvsuf/ wyfcif;usif;I a&wGufavmh? 4trsdK;tE$,ftoD; toD;/ wrsdK;wa,mufp/D rdrdwdk@taqGtrsdK;Y ol}uD;jzpfaom vlwdk@onf oifwdk@ESifhtwl ulnDI xdktr_udk aqmif&=urnf? 5oifwdk@ESifhtwl ulnDI tr_udk aqmif&aom ol[lrlum;/ 6±kAiftrsdK;/ a&S'k&om; {vdZk&/ 6&SdarmiftrsdK;/ Zk&d&S'NJom; a&Svkarsv? 7 ,k'trsdK;/ trd'yfom; em±_ef? 8ÁocgtrsdK;/ Zktmom; emoaev? 9ZmAkvkeftrsdK;/ a[vkefom; {vsmb? 10a,moyfom;wGif/ {z&drftrsdK;/ trd[k'fom; {vd&Srm? rema&S trsdK;/ ay'gZk&om; *gravsv? 11A,FmrdeftrsdK;/ *da'gedom;tbd'ef? 12'eftrsdK;/ trd&S'NJom; ta[Zm? 13tm&SmtrsdK;/ =ou&efom;yga*sv? 14*'ftrsdK;/ a'Gvom;{vsmoyf/ 15e\vdtrsdK;/ {eefom;t[d&wnf;? 16 Tolwdk@onf y&dowfwGif ausmfapmaomol/ taqGtrsdK;ol}uD;rif;jzpfI/ Áoa&vtrsdK;Y vlwaxmifpD tkkyf&aomol jzpf=uownf;? 17 xdkodk@ emrnfjzifha&G;awmfrlaom xdkolwdk@udk/ arma&SESifh tm±kefonf ac:I/ 18'kwd,v/ yXrae@Y y&dowftaygif;udk pnf;a0;ap+yD;rS/ taqGtrsdK;pm&if;udk abmfjyI/ tESpfESpfq,fvGefaom olwdk@. emrnf aygif;udk rSwfojzifh/ 19xm0&bk&m;onf arma&Stm; rSmxm;awmfrlonf twkdif;/ odemawmY Áoa&v trsdK;om;wdk@udk a&wGufav.? 20Áoa&v.om;OD;/ ±kAif.trsdK;om; wdk@wGif/ taqGtrsdK;toD;toD; vdkufI emrnfrsm;udk pm&if;Y rSwfom;onftwdkif;/ 21toufESpf q,fvGefI ppfwdkufEdkifaom a,mufsm; aygif; av;aomif;ajcmufaxmif ig;&m&Sd=u.? 22&SdarmiftrsdK; om;wdk@wGif taqGtrsdK;toD;toD; vdkufI emrnfrsm;udk pm&if;Y rSwfom;onftwdkif;/ 23touf ESpfq,fvGefI ppfwdkufEdkifaom a,mufsm;aygif; ig;aomif;udk;axmif oHk;&m&Sd=u.? 24*'ftrsdK;om; wdk@wGif taqGtrsdK; toD;toD;vdkufI emrnfrsm;udk pm&if;YrSwfom;onf twdkif;/ 25touf ESpfq,fvGefI ppfwdkufEdkifaoma,mufsm;aygif; av;aomif;ig; axmifajcmuf&mig;q,f &Sd=u.? 26 ,k'trsdK;om;wdk@wGif taqGtrsdK; toD;toD;vdkufI emrnfrsm;udk pm&if;Y rSwfom;onftwdkif;/ 27 toufESpfq,fvGefI ppfwdkufEdkifaom a,mufsm;aygif; ckepfaomif; av;axmif ajcmuf&m&Sd=u.? 28 ÁocgtrsdK;om;wdk@wGif taqGtrsdK;toD;toD; vdkufI emrnfrsm;udk pm&if;Y rSwfom;onf twdkif;/ 29toufESpfq,fvGefI ppfwdkufEdkifaom a,mufsm;aygif; ig;aomif;av; axmifav;&m &Sd=u.? 30ZmAkvkeftrsdK;om;wdk@wGif taqGtrsdK;toD;toD; vdkufI emrnfrsm;udk pm&if;Y rSwfom;onftwdkif;/ 31toufESpfq,fvGefI ppfwdkufEdkifaom a,mufsm;aygif; ig;aomif;ESpfaxmif av;&m&Sd=u.? 32a,moyfrSqif;oufaom {z&drftrsdK;om;wdk@wGif taqGtrsdK;toD;toD;vdkufI emrnf rsm;udk pm&if;YrSwfom;onf twdkif;/ 33toufESpfq,fvGefI ppfwdkufEdkifaom a,mufsm;aygif; av;aomif; ig;&m&Sd=u.? 34rema&StrsdK;om;wdk@wGif taqGtrsdK;toD;toD;vdkufI emrnfrsm;udk pm&if;YrSwfom; onftwdkif;/ 35toufESpfq,fvGefI ppfwdkufEdkifaom a,mufsm;aygif; oHk;aomif;ESpfaxmifESpf&m &Sd=u.? 36A,FmrdeftrsdK;om;wdk@wGif taqGtrsdK;toD; toD;vdkufI emrnfrsm;udk pm&if;YrSwfom;onf twdkif;/ 37toufESpfq,fvGefI ppfwdkufEdkifaom 1

a,mufsm;aygif; oHk;aomif;ig;axmif av;&m&Sd=u.? 38'eftrsdK; om;wdk@wGif taqGtrsdK; toD; toD;vdkufI emrnfrsm;udk pm&if;Y rSwfom;onftwdkif;/ 39toufESpfq,f vGefI ppfwdkufEdkifaom a,mufsm;aygif; ajcmufaomif;ESpfaxmif ckepf&m&Sd=u.? 40tm&SmtrsdK;om;wdk@wGif taqGtrsdK; toD;toD;vdkufI emrnfrsm;udk pm&if;YrSwfom;onftwdkif;/ 41toufESpfq,fvGefI ppfwdkuf Edkifaom a,mufsm;aygif; av;aomif;waxmifig;&m&Sd=u.? 42e\vdtrsdK;om;wdk@wGif taqG trsdK;toD;toD;vdkufI emrnfrsm;udk pm&if;YrSwfom;onftwdkif;/ 43toufESpfq,fvGefI ppfwdkufEdkif aoma,mufsm;aygif; ig;aomif;oHk;axmifav;&m &Sd=u.? 44xdkodk@ arma&SESifhtm±kef tp&Sdaom Áoa&v trsdK;Y taqGtrsdK; ol}uD;jzpfaom rif;q,fESpfyg;wdk@onf/ 45Áoa&v trsdK;om; taygif;wdk@udk taqG trsdK;tvdkuf a&wGufI pm&if;,lonftwdkif;/ 46toufESpfq,f vGefI ppfwdkufEdkifaomvlaygif;um; ajcmufoed f; oHk;axmifig;&m ig;q,f&Sdownf;? 47 av0dom;wdk@onf/ bdk;btrsdK;tvdkuf pm&if;r0if&onftr_rSm/ 48xm0&bk&m;onf arma&Stm; rdef@awmfrlonfum;/ 49av0dom;wdk@udk/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@ESifh a&maESmIra&wGuf&? pm&if;xJYroGif;&? 50av0dom;wdk@tm; oufaocHcsufwJawmfudk‚if;/ wJawmfwefqm &Sdor#udk‚if;/ wJawmfESifhqdkifor# wdk@udk‚if; tyfI/ olwdk@onf wJawmfESifh wJawmfwefqmtvHk;pHkwdk@udk aqmif&Guf &=urnf? wJawmftr_udkvnf; xrf;&=urnf? wyfcsaomtcg/ wJawmfywfvnfY rdrdwdk@ae&m cs&=urnf? 51wJawmfudk ,loGm;csdefa&muf aomtcg/ av0dom;wdk@onf ±kwfodrf;&rnf? ae&mcscsdefa&mufaomtcg/ xlaxmifjyef&rnf? av0dtrsdK; om;rSwyg; tjcm;aomtrsdK;om;onf csOf;uyfv#if/ taoowfjcif;udkcH&rnf? 52Áoa&vtrsdK;om; wdk@onf wyfcsaomtcg/ tvHk;t&if; wa&SmufvHk;/ vlwdkif;rdrdqdkifaomwyfwGif rdrdqdkifaomtvHem;rSm rdrdwJudkaqmuf&rnf? 53Áo a&v trsdK;om; pnf;a0;&my&dowftay:rSm trsufawmf roufa&muf apjcif;iSg/ av0dom;wdk@onf oufaocHcsufwJawmf ywfvnfY ae&mcsI/ oufaocHcsufwJawmfudk apmifh&Smuf&rnf[k/ 54 arma&Stm; xm0&bk&m;rSmxm;awmfrlonf twdkif; Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf jyK=u.? 2 1 wzef xm0&bk&m;onf arma&SESifhtm±keftm; rdef@awmfrlonfum;/ 2Áoa&vtrsdK;om; toD;toD;wdk@onf/ rdrdwyfESifhqdkifaomtvH/ rdrdtaqGtrsdK;ESifhqdkifaom tvHtem;rSm/ y&dowfpnf;a0; &mwJawmfudk a&S±_jyKIae&mcs&rnf? 3aexGuf&mta&S@rsufESmY/ ,k'wyftvHESifh qdkifaom tvHk;t&if; onfae&musI/ trde'yfom; em±_efonf/ ,k'trsdK;om;wdk@wGif Adkvfvkyf&rnf? 4oltkyf&aom tvHk;t&if; ta&twGufum;/ ckepfaomif;av;axmif ajcmuf&m&Sd ownf;? 5,k'wyftem;rSm/ ÁocgwyfcsI/ Zktmom; emoaevonf/ ÁocgtrsdK;om;wdk@wGif Adkvfvkyf&rnf? 6oltkyf&aom tvHk;t&if; ta&twGufum;/ ig;aomif;av;axmif av;&m&Sd ownf;? 7xdkaemuf/ ZmAkvkefwyfcsI/ a[vkefom; {vsmbonf/ ZmAkvkeftrsdK;om;wdk@wGif Adkvfvkyf&rnf? 8oltkyf&aom tvHk;t&if;ta&twGufum;/ ig;aomif;ckepfaxmif av;&m&Sdownf;? 9 ,k'wyfESifhqdkifaom tvHk;t&if; ta&twGufum;/ wpfodef;&Spfaomif; ajcmufaxmifav;&m &Sdownf;? Tolwdk@onf wyfOD;t&mY csD&=urnf? 10 awmifrsufESmY/ ±kAifwyftvHk;t&if;onf/ ±kAiftvHudkxlI/ a&S'k&om; {vdZk&onf/ ±kAiftrsdK; om;wdk@wGif Adkvfvkyf&rnf? 11oltkyf&aom tvHk;t&if; ta&twGufum;/ av;aomif; ajcmufaxmif ig;&m&Sdownf;? 12±kAifwyftem;rSm &SdarmifwyfcsI Zk&d&S'NJom; a&Svkarsvonf/ &SdarmiftrsdK;om;wdk@wGif Adkvfvkyf&rnf? 13oltkyf&aom tvHk;t&if;ta&twGufum;/ ig;aomif;

udk;axmif oHk;&m&Sdownf;? 14xdkaemuf *'fwyfcsI/ a'Gvom; {vsmoyfonf/ *'ftrsdK;om;wdk@wGif Adkvfvkyf&rnf? 15oltkyf&aom tvHk;t&if;ta&twGufum;/ av;aomif;ig;axmif ajcmuf&m ig;q,f&Sdownf;? 16±kAifwyfESifhqdkifaom tvHk;t&if;ta&twGufum;/ wodef;ig;aomif; wpfaxmifav;&mig;q,f &Sdownf;? Tolwdk@onf 'kwd,wyft&mY csD&=urnf? 17 xdktcg/ wyfrtv,fY y&dowfpnf;a0;&m wJawmfESifhwuG/ av0dwyfcsD&rnf? wyfcsonf twdkif;/ vltoD;toD;wdk@onf rdrdae&mY rdrdqdkifaomtvHESifhtwl vdkufvsufcsD&=urnf? 18 taemufrsufESmY {z&drfwyftvHk;t&if;onf/ {z&drftvHudkxlI/ trd[k'fom; {vd&Srmonf/ {z&drftrsdK;om;wdk@wGif Adkvfvkyf&rnf? 19oltkyf&aom tvHk;t&if;ta&twGufum;/ av;aomif;ig;&m &Sdownf;? 20{z&drfwyftem;rSm rema&SwyfcsI/ ay'gZk&om; *gravsvonf/ rema&StrsdK;om;wdk@wGif Adkvfvkyf&rnf? 21oltkyf&aom tvHk;t&if;ta&twGufum;/ oHk;aomif; ESpfaxmifESpf&m &Sdownf;? 22xdkaemuf A,FmrdefwyfcsI/ *da'gedom; tbd'efonf/ A,FmrdeftrsdK; om;wdk@wGif Adkvfvkyf&rnf? 23oltkyf &aom tvHk;t&if;ta&twGufum;/ oHk;aomif;ig;axmif av;&m &Sdownf;? 24{z&drfwyfESifhqdkifaom tvHk;t&if;ta&twGufum; wodef;&Spfaxmif wpf&m&Sdownf;? Tolwdk@onf wwd,wyft&mY csD&=urnf? 25 wyfrsm; ajrmufrsufESmY/ 'efwyftvHk;t&if;onf/ 'eftvHudkxlI/ trd&S'NJom; ta[Zmonf/ 'eftrsdK;om;wdk@wGif Adkvfvkyf&rnf? 26oltkyf&aom tvHk;t&if;ta&twGufum;/ ajcmufaomif;ESpfaxmif ckESpf&m&Sdownf;? 27'efwyftem;rSm/ tm&SmwyfcsI/ =ou&efom; yga*svonf/ tm&SmtrsdK;om;wdk@wGif Adkvfvkyf&rnf? 28oltkyf&aom tvHk;t&if;ta&twGufum;/ av;aomif;wpfaxmif ig;&m&Sdownf;? 29xdkaemuf/ e\vdwyfcsI/ {eefom; t[d&onf/ e\vdtrsdK;om;wdk@wGif Adkvfvkyf&rnf? 30oltkyf&aom tvHk;t&if;ta&twGufum;/ ig;aomif; oHk;axmif av;&m&Sdownf;? 31'efwyfESifhqdkifaom tvHk;t&if; ta&twGufum;/ wodef;ig;aomif; ckepfaxmifajcmuf&m&Sdownf;? Tolwdk@onf/ rddrdwdk@tvHygvsuf aemufqHk;wyft&mY csD&=urnf? 32 xdkokd@ESifhtnD/ taqGtrsKd;tvkduf a&wGufaom Áoa&vtrsKd;om;wyf tvHk;t&if; vlaygif;um;/ ajcmufodef; oHk;axmifig;&m ig;q,f&Sdownf;? 33xm0&bk&m;onf/ arma&Stm; rSmxm;awmfrlonf twkdif;/ av0dom;wdk@ukd/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@ESihf a&maESmI ra&wGuf&? 34 xm0&bk&m;onf/ arma&Stm; rSmxm;awmfrlonftwkdif;/ Áoa&vtrsKd;om;toD;toD; wdk@onf/ rdrdtvHtem;rSm rdrdae&mcsjcif; udk‚if;/ rdrdbdk;btrsKd;tvkduf csDjcif;udk‚if; jyK&=u.? 3 1 xm0&bk&m;onf/ odemawmifay:rSm arma&Stm; Asm'dwfay;awmfrlaomtcg/ tm±kefESihf arma&S trsdK;tE$,f. twˆKy`wdWrsm;udk rSwfom;onfwGif/ 2tm±kef.om;[lrlum;/ om;OD;em'yf/ nDtbd[k/ {vmZm/ Áormwnf;? 3Tolwdk@um;/ tbonf,Zfyka&m[dwftr_udk aqmifapjcif;iSg qDavmif;jcif; bdodufudk ay;I t&mYcef@xm;aom tm±kef. om;jzpf=uownf;? 4em'yfESihf tbd[konf/ odemawmwGif xm0&bk&m;a&S@awmfY xl;jcm;aomrD;udk ylaZmfaomtcg/ xm0&bk&m;a&S@awmfY ao=u.? olwdk@Y om;r&SdonfjzpfI/ {vmZmESihf Áormonf/ tb tm±kefa&S@rSm ,Zfyka&m[dwftr_udk aqmif&Guf=u.? 5xm0&bk&m;onf arma&Stm; rdef@awmfrl onfum;/ 6oifonfav0dtrsKd;om;wdk@ukdac:cJhI ,Zfyk a&m[dwftm±keftr_udk aqmifapjcif;iSg/ tm±kefxHY ae&mcsavmh? 7olwdk@onf y&dowfpnf;a0;&m wJawmf a&S@rSm/ tm±kefESihf y&dowftaygif;wdk@ aqmif&aom tr_wnf;[laom wJawmftr_udk aqmif&Guf&=urnf? 8olwdk@onf

y&dowfpnf;a0;&mwJawmf wefqm&Sdor#wkd@udk =unfh±_jyKpkI/ Áoa&vtrsKd;om;aqmif&aom wJawmftr_udk aqmif&=urnf? 9av0dom;wdk@ukd/ tm±kefESihf ol.om;wdk@Y tyf&rnf? Áoa&vtrsKd;xJu olwdk@ukd a&G;I ightm;tydkifay;&rnf? 10tm±kefESihf ol.om;wdk@ukd vnf;cef@ xm;I/ olwdk@onf ,Zfyka&m [dwftr_udk apmifh&=urnf? ol.trsdK;rSwyg;/ tjcm;aomolonf csOf;uyfv#if/ taoowfjcif;udk cH&rnf[k rdef@awmfrl.? 11 wzef xm0&bk&m;onf arma&Stm; rdef@awmfrlonfum;/ 12Áoa&vtrsdK;wGif tOD;bGm;aom om;OD;rsm;twGuf av0dom;wdk@udk iga&G;,laoma=umifh/ av0dom;wdk@onf txl;ojzifh ig.vljzpf&=urnf? 13ta=umif;rlum;/ tJ*kwWKjynfY om;OD;taygif;wdk@udk igonf'%f cwfaomtcg/ Áoa&vtrsdK;wGif vljzpfap/ wd&p>mefjzpfap/ om;OD;taygif;wdk@udk ightbdk@ igoef@&Sif; apaoma=umifh/ om;OD;taygif;wdk@udk txl;ojzifh igydkif&.? igonf xm0&bk&m;jzpfonf[k rdef@awmfrl.? 14 wzef xm0&bk&m;onf/ odemawmY arma&Stm; rdef@awmfrlonfum;/ 15av0dom;wdk@wGif toufwvausmf&Sdaom a,mufsm;taygif;wdk@udk taqGtrsdK;tvdkuf a&wGufavmh[k/ 16 17 rSmxm;awmf rlonftwdkif;/ arma&Sonf av0dom;wdk@udk a&wGufav.? av0dom;wdk@. emrnf[lrlum;/ a*&±_ef/ aum[wf/ ar&m&dwnf;? 18rdrdtaqGtrsdK;tvdkuf a*&±_efom;wdk@. emrnfum;/ vdAedESifh&Sdrdwnf;? 19rdrdtaqGtrsdK;tvdkuf aum[wfom;wdk@. emrnfum;/ tmr&H/ ÁZ[m/ a[jAKef/ =oaZvwnf;? 20rdrdtaqGtrsdK;tvdkuf ar&m&dom;[email protected];/ r[mvdESifh rk&Sdwnf;? Tolwdk@onf/ rdrdbdk;btrsdK; tvdkuf a&wGufaom av0dtrsdK;tE$,fjzpf=u.? 21 a*&±_efrSqif;oufaom vdAedtaqGtrsdK;/ &SdrdtaqGtrsdK;wdk@onf a*&±_eftrsdK;tE$,f jzpf=u.? 22xdktaqGtrsdK;wdk@udk a&wGufI toufwvausmf&Sdaom a,mufsm;aygif;um; ckepfaxmif;ig;&m&Sdownf;? 23a*&±_eftaqGtrsdK;wdk@onf wJawmftaemufrsufESmY ae&mcs&rnf? 24 a*&±_eftaqGtrsdK;ol}uD;um;/ avvom; {vsmoyfwnf;? 25a*&±_efom;wdk@ tief;twm[lrlum;/ y&dowfpnf;a0;&mwJawmf/ tay:wJ/ tay:wJ tzHk;/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwHcg;0Y umaom ukvm;um/ 26wJawmfESifh ,Zfyv†ifywfvnf 0if;ukvm;um/ 0if;wHcg;0Yumaom ukvm;um/ }udK;rsm; tp&Sdonfwdk@udk =unfh±_jyKpk&=urnf? 27 aum[wfrSqif;oufaom tmr&HtaqGtrsdK;/ ÁZ[mtaqGtrsdK;/ a[jAKeftaqGtrsdK;/ =oaZvtaqGtrsdK;wdk@onf aum[wftrsdK;tE$,fjzpf=u.? 28wJawmfudkapmifhaomol/ xdktaqG trsdK; wdk@udka&wGufI toufwvausmf&Sdaom a,mufsm;taygif;um;/ &Spfaomif;ajcmuf&m &Sdownf;? 29aum[wftaqGtrsdK;wdk@onf/ wJawmfawmifrsufESmY ae&mcs&rnf? 30aum[wf taqGtrsdK; ol}uD;um;/ =oaZvom; {vdZmzefwnf;? 31olwdk@tief;twm [lrlum;/ aowWm/ pm;yGJ/ ,Zfyv†ifrsm;/ tr_awmf xrf;p&m wJawmfwefqmrsm;/ twGif;ukvm;um tp&Sdonfwdk@udk =unfh±_jyKpk&=urnf? 32,Zfyka&m[dwf tm±kefom; {vmZmonf/ av0dtaqGtrsdK; ol}uD;wdk@udk tkyfI/ wJawmfapmifhaomolwdk@udk =unfh±_pD&if &rnf? 33 ar&m&drSqif;oufaom r[mvdtaqGtrsdK;/ rk&SdtaqGtrsdK;wdk@onf/ ar&m&dtrsdK;tE$,f jzpf=u.? 34xdktaqGtrsdK;wdk@udka&wGufI toufwvausmf&Sdaom a,mufsm;aygif;um;/ ajcmufaxmif ckepf&m &Sdownf;? 35ar&m&d taqGtrsdK;ol}uD;um;/ tbd[Jvom; Zka&vwnf;? Tolwdk@onf wJawmfajrmuf rsufESmY ae&mcs&rnf? 36ar&m&dom;wdk@ tief;twm[lrlum;/

wJawmfysOfjym;rsm;/ uef@vef@usifrsm;/ wdkifrsm;/ ajcpGyfrsm;/ xdkt&mESifhqdkifaom wefqmrsm; tp&Sdonfwdk@udk‚if;/ 0if;wdkifrsm;/ 37ajcpGyfrsm;/ wHoifrsm;/ }udK;rsm;wdk@udk‚if; =unfh±_jyKpk&=urnf? 38 arma&SESifh tm±kefrSpI/ tm±kef.om;wdk@onf/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@tbdk@/ oef@&Sif;&m Xme awmfudkapmifhvsuf/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfta&S@rsufESmY ae&mcs&rnf? olwdk@trsdK;rSwyg;/ tjcm;aom olonf csOf;uyfv#if taoowfjcif;udkcH&rnf? 39xm0&bk&m; rSmxm;awmfrl onftwdkif;/ arma&Sonf av0dom;wdk@udk taqGtrsdK;tvdkuf a&wGufI/ toufwvausmf&Sdaom a,mufsm;aygif;um;/ ESpfaomif; ESpfaxmif&Sdownf;? 40 wzef xm0&bk&m;onf arma&Stm; rdef@awmfrlonfum;/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@wGif/ touf wvausmfaom om;OD;a,mufsm;taygif;wdk@udk a&wGufI pm&if;,lavmh? 41Áoa&vtrsdK; om;OD;taygif; wdk@twGuf av0dom;wdk@udk‚if;/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@Y wd&p>mefom;OD;taygif; wdk@twGuf av0dom; wdk@Y&Sdaom wd&p>mefrsm;udk‚if;/ ightbdk@,lavmh? igonf xm0&bk&m; jzpfonf[k/ 42rSmxm;awmrlonf twdkif; arma&Sonf Áoa&vtrsdK; om;OD;taygif;wdk@udk a&wGufI/ 43toufwvausmf&Sdaom om;OD; a,mufsm;emrnfaygif;um;/ ESpfaomif;ESpfaxmifESpf&m ckepfq,foHk;a,muf&Sdownf;? 44wzef xm0&bk&m; onf arma&Stm; rdef@awmfrlonfum;/ 45 Áoa&vtrsdK; om;OD;taygif;wdk@twGuf av0dom;wdk@udk‚if;/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@Y wd&p>mefrsm;twGuf av0dom;wdk@Y&Sdaom wd&p>mefrsm;udk‚if; ,lavmh? av0dom; wdk@onf ig.vljzpf&=urnf? igonf xm0&bk&m;jzpf.? 46av0dom;wdk@xufydkaom Áoa&vtrsdK;om;OD; ESpf&mckepfq,foHk;a,mufwdk@udk a&G;&rnftr_rSm/ 47tusyfawmftvdkuf vlwudk,fv#if ig;usyfpD cH,l&rnf? tusyfum;/ a*&ESpfq,fjzpfownf;? 48ydkaomolwdk@ay;&aom ta&G;aiGudk/ tm±kefESifh ol.om;wdk@tm; ay;&rnf[k rdef@awmfrlonftwdkif;/ 49av0dom;wdk@ESifh Áoa&vtrsdK; om;OD;wdk@udka&G;I ydkao;aom om;OD;[email protected]&G;aiGudk/ 50arma&Sonf tusyfawmfESifhcsdefvsuf/ tcGufwq,foHk;yd\majcmufq,fig; usyfudk ,l+yD;v#if/ 51xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonf pum;awmftwdkif; xdkta&G;aiGudk tm±kefESifhol. om;wdk@tm;ay;av.? 4 1 wzef xm0&bk&m;onf arma&SESifhtm±keftm; rdef@awmfrlonfum;/ 2-3av0dtrsdK;/ aum[wf tE$,fom;wdk@wGif/ toufoHk;q,fvGefI ig;q,frrSD/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmftr_udk aqmifjcif;iSg/ tvHk;t&if;0ifaom oltaygif;wdk@udk/ bdk;btaqGtrsdK;tvdkuf pm&if;,lavmh? 4 tvGefoef@&Sif;aom t&mwdk@ESifhqdkifI y&dowfpnf;a0;&mwJawmfY aum[wfom;rsm; apmifha&Smuf &aom tr_[lrlum;/ 5wyfcsDcsdefa&mufaomtcg/ tm±kefESifh ol.om;wdk@onfvmI/ twGif;ukvm; umudk cs+yD;v#if/ oufao cHcsufaowWmudk tkyf&rnf? 6ukvm;umtay:rSm w[m&Som;a&ESifh tkwfjyefI om;a&tay:rSmvnf; jymaomtxnfudk cif;+yD;rS/ xrf;bdk;wdk@udkv#dKxm;&rnf? 7 a&S@awmfrkef@pm;yGJay:rSm jymaomtxnfudk cif;I/ vifyef;/ ZGef;/ avmif;p&mzvm;rsm;ESifhwuG/ t+rJxnfh&aom rkef@udkwif+yD;rS/ 8xdkt&mwdk@udk/ eDaomtxnf ESifh tkyf&rnf? wzef w[m&S om;a&ESifh tkyfjyefI xrf;bdk;wdk@udk v#dKxm;&rnf? 9rD;xGef;&mrD;cHk/ rD;cGuf/ rD;n‡yf/ rD;n‡yfcH&mcGuf/ qDtdk;tp&Sdonfwdk@udk jymaomtxnfESifh tkyf+yD;rS/ 10xdkwefqm&Sdor#wdk@udk/ w[m&Som;a& tdwfxJY oGif;xm;I/ xrf;bdk;udkwyf&rnf? 11a&$,Zfyv†ifay:rSm jymaomtxnfudkcif;I/ w[m&Som;a&ESifh tkyf+yD;v#if/ xrf;bdk;wdk@udk v#dKxm;&rnf? 12oef@&Sif;&mXmeY tr_awmfudk aqmif&Guf&ef wefqm&Sdor#wdk@udk jymaomtxnftdwfxJY oGif;xm;I/ w[m&Som;a&jzifh tkyf+yD;rS

xrf;bdk;udkwyf& rnf? 13,Zfyv†ifrSjymudk y,f&Sif;I yv†ifay:rSm armif;aomtxnfudk cif;+yD;v#if/ 14 xdkyv†ifESifhqdkifaom tr_awmfxrf;&ef wefqmwnf;[laom vifyef;/ trJom;csdwf/ wl&Gif;jym;/ tifwHktp&Sdaom/ ,Zfyv†if wefqm&Sdor#wdk@udk wifI w[m&Som;a&ESifh tkyf+yD;rS xrf;bdk; wdk@udkv#dKxm;&rnf? 15xdkodk@ wyfcsDcsdef a&mufaomtcg/ tm±kefESifhol.om;wdk@onf/ oef@&Sif;&m XmeawmfESifh oef@&Sifaomwefqm &Sdor#wdk@udk zkHk;tkyfaomaemuf aum[wfom;wdk@onf xrf;jcif;iSg csOf;uyf&=urnf? odk@&mwGif olwdk@onf aojcif;ESifh vGwfrnfta=umif; oef@&Sif;aomt&mudk rudkif&? Ta&G@um; y&dowfpnf;a0;&m wJawmfY aum[wf om;rsm;aqmif&Gufaom tr_aywnf;? 16 ,Zfyka&m[dwftm±kefom; {vmZm.t&mESifhqdkifaom tr_[lrlum;/ rD;xGef;p&mqD/ rD;±_d@&meH@om aygif;ar$;/ ae@&uftpOftwdkif; qufuyf&aom abmZOfylaZmfouUm/ vdrf;&efqDtp &Sdaom wJawmfESifh wJawmfwefqm &Sdor#wdk@udk‚if;/ oef@&Sif;&mXmawmfESifh oef@&Sif;aomwefqm &Sdor#wdk@udk‚if; =unfh±_jyKpk &rnf? 17 wzef xm0&bk&m;onf arma&SESifh tm±keftm; rdef@awmfrlonfum;/ 18aum[wftaqG trsdK; tE$,fom;wdk@udk av0dom;pkxJu ry,frjzwfESifh? 19olwdk@onf tvGefoef@&Sifaomt&mwdk@udk csOf;uyf =uaomtcg aoab;vGwfI touf&Sifrnfta=umif;/ tm±kefESifh ol.om;wdk@onf t&if0ifI/ vltoD; toD;apmifh&aomtr_/ xrf;&aom0efwdk@udk cGJcef@&rnf? 20odk@&mwGif oef@&Sif;aomt&mwdk@udk zHk;tkyfpOftcg/ aum[wfom;wdk@onf aoab;ESifhvGwfrnfta=umif;/ txJodk@0ifI r=unfh&[k rdef@awmfrl.? 21 wzef xm0&bk&m;onf arma&Stm;rdef@awmfrlonfum;/ 22-23a*&±_eftE$,fom;wdk@wGif touf oHk;q,fvGefI ig;q,frrSD/ y&dowfpnf;a0;&mwJawmf tr_udkaqmifjcif;iSg tvHk;t&if;0if aomol taygif; wdk@udk bkd;btaqGtrsdK;tvdkuf pm&if;,lavmh? 24a*&±_eftaqGtrsdK;wdk@onf apmifh&aomtr_/ xrf;&aom 0ef[lrlum;/ 25twGif;wJawmfukvm;um/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfukvm;um/ tay:wJ/ w[m&Som; a&tzHk;/ y&dowfpnf;a0;&mwJawmfwHcg;0Y umaomukvm;um/ 26wJawmfESifh,Zfyv†ifywfvnf 0if;ukvm;um/ 0if;wHcg;0Yumaom ukvm;um/ }udK;rsm;tp&Sdonfwdk@udk‚if;/ xdkt&mrsm;ESifhqdkifI tr_awmfxrf;&ef wefqm&Sdor# wdk@udk‚if; xrf;&Guf&=urnf? 27a*&±_efom;rsm; tr_apmihfav&m&m? 0efxrf;av &m&mY/ tm±kefESifh ol.om;wdk@ cGJcef@pD&ifonftwdkif; aqmif&Guf&=urnf? 28Ta&G@um;/ y&dowfpnf;a0; &mwJawmfY/ a*&±_eftaqGtrsdK;om;rsm; aqmif&Guf&aom tr_aywnf;? ,Zfyka&m[dwftm±kef.om; Áorm onf olwdk@udktkyf&rnf? 29-30 ar&m&dom;wdk@wGifvnf;/ toufoHk;q,fvGefI ig;q,frrSD/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmftr_udk aqmifjcif;iSg/ tvHk;t&if;0ifaomol taygif;wdk@udk bdk;btaqGtrsdK;tvdkuf pm&if;,lavmh? 31olwdk@onf y&dowfpnf;a0;&mwJawmfY apmifh&aomtr_/ xrf;&aom0ef[lrlum;/ wJawmfysOfjym;/ uef@vef@usif/ wdkif/ ajcpGyf/ 320if;wdkif/ ajcpGyf/ wHoif/ }udK;rsm;wdk@udk‚if;/ xdkt&mrsm;ESifhqdkifI tr_awmfxrf;&ef wefqm&Sdor# wdk@udk‚if; xrf;&Guf&=urnf? olwdk@xrf;&Guf &aom wefqmwdk@udk trnfrSwfI a&wGuf&rnf? 33Ta&G@um; ,Zfyka&m[dwftm±kef.om; ÁormtkyfI/ y&dowfpnf;a0;&mwJawmfY ar&m&dtaqGtrsdK;om;rsm; aqmif&Guf&aom tr_aywnf;? 34-36 arma&SESifhtm±keftp&Sdaom y&dowfo}l uD;wdk@onf aum[wfom;wdk@wGif touf oHk;q,f vGefI ig;q,frrSD/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmftr_udk aqmifjcif;iSg/ tvHk;t&if;0ifaomol

taygif;wdk@udk/ bdk;btaqGtrsdK;tvdkuf a&wGufI pm&if;oGif;aomvlaygif;um;/ ESpfaxmifckepf&m ig;q,f&Sdownf;? 37Tolwdk@onf arma&SY xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ arma&SESifh tm±kefonf a&wGufI y&d owfpnf;a0;&m wJawmftr_udk aqmif&Guf&aom aum[wftaqG trsdK;om;aywnf;? 38-40 a*&±_efom;wdk@wGif toufoHk;q,fvGefI ig;q,frrSD/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmftr_udk aqmifjcif;iSg/ tvHk;t&if;0ifaomol taygif;wdk@udk/ bdk;btaqGtrsdK;tvdkuf a&wGufI pm&if;oGif;aom vlaygif;um;/ ESpfaxmifajcmuf&m oHk;q,f&Sdownf;? 41Tolwdk@onf/ xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonf twdkif;/ arma&SESifh tm±kefonf a&wGufI y&dowfpnf;a0;&m wJawmftr_udk aqmif&Guf&aom a*&±_ef taqGtrsdK;om;aywnf;? 42-44 ar&m&dom;wdk@wGif toufoHk;q,fvGefI ig;q,frrSD/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmftr_udk aqmifjcif;iSg/ tvHk;t&if;0ifaomol taygif;wdk@onf bdk;btaqGtrsdK;tvdkuf a&wGufI pm&if;oGif;aom olaygif;um;/ oHk;axmifESpf&m&Sdownf;? 45Tolwdk@onf arma&SY xm0&bk&m; rSmawmfrlonftwdkif;/ arma&SESifh tm±kefonf a&wGufaom ar&m&dtaqGtrsdK;om;ay;wnf;? 46-48 xdkodk@ESifhtnD/ av0dom;wdk@wGif toufoHk;q,fvGefI ig;q,frrSD/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmftr_udkapmifhI 0efrsm;udkxrf;jcif;iSg 0ifaomoltaygif;wdk@udk bdk;btaqGtrsdK;tvdkuf arma&SESifh tm±keftp&Sdaom Áoa&vol}uD;wdk@onf a&wGufI pm&if;oGif;aomvlaygif;um;/ &Spfaxmifig;&m &Spfq,f&Sdownf;? 49arma&SY xm0&bk&m; xm;awmfrlaom ynwfawmftwdkif;/ vltoD;toD;apmifh &aomtr_/ toD;toD;xrf;&aom0efwdk@udk axmufI arma&Sa&wGufownf;? 5 1 wzefxm0&bk&m;onf arma&Stm; rdef@awmfrlonfum;/ 2-3igaeaomwyfudk rnpfnL; apjcif;iSg/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf/ Elaomol/ &dempJGaomol/ taoaumifxdI rpif=u,f aomol a,musfm; rdef;rtaygif;wdk@udk/ wyfjyifrSm ae&mcsxm;&rnfta=umif;qihfqkdavmh[k/ 4 arma&Stm; rdef@awmfrlonf twdkif;/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf jyK=u.? 5 wzefarma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonf Áoa&vtrsKd;om;wdk@tm; qihfqkd&rnfrSm/ 6 vljyKwwfaom 'kp±kdufukdjyKI/ xm0&bk&m;ukd jypfrSm;ojzihf tjypfa&mufaom a,musfm; rdef;ronf/ 7xkdtjypf udkabmfjyI awmif;yef&rnf? jypfrSm;aomtwGuf/ ig;pkwpkudkxyfI jypfrSm;cHaom oltm;ay;&rnf? 8xkdtjypf twGufay;aom OpPmudkcHxkdufaom trsKd;om;csif;r&Sdv#if/ ,Zfyka&m[dwftbdk@ xm0&bk&m;tm;ylaZmf &rnf? xkdrSwyg;/ tjypfajzapjcif;iSg/ tjypf&m,Zfbkd@/ okd;waumifudk ylaZmf&rnf? 9 ,Zfyka&m[dwftm; Áoa&vtrsKd;om; ylaZmfI oef@&Sif;aomt&m&Sdor#wdk@onf/ ,Zfyka&m[dwf .OpPmjzpf&rnf? 10vlwdkif;oef@&Sif;apI ,Zfyka&m[dwftm; vSLor#wdk@onfvnf;/ ,Zfyka&m[dwf. OpPmjzpf jzpf&rnf[k rdef@awmfrl.? 11 wzefarma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonfÁoa&vtrsKd;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ 12-13 vif &Sdaomrdef;ronf tjcm;wyg;aoma,musfm;ESihf rSm;,Gif;I vifudkjypfrSm;v#if‚if;/ rSm;,Gif;pOfwGif olwyg; rawG@rd/ oufaor&Sd/ oDvysufaomfvnf;/ xkdtr_udk0Sufxm;I vifrod v#if‚if;/ 14oDvysufonf jzpfap/ rysufonfjzpfap/ vifonfr,m;udk r,Hkv#if‚if;/ 15xkdrdef;r jyK&aom ylaZmfouUmbkd@ rka,mrkef@w=orJyg vsuf/ ol@udk,Zfyka&m[dwfxHodk@ ac:oGm;&rnf? rkef@nufay:rSm qDudkravmif;&? avmAefudkrwif&? r,m;udk r,Hkjcif;ylaZmfouUm/ tjypfudk

az:wif&m ylaZmfouUmjzpf.? 16,Zfyka&m[dwfonf/ xkdylaZmfouUmudk ,lIxm0&bk&m; a&S@awmfYxm;&rnf? 17,Zfyka&m[dwfonf oef@&Sif;aoma&udk jrtkd;Yavmif;+yD;v#if/ wJawmfY &Sdaom ajrr_ef@ukd,lI a&xJrSmxnfh&rnf? 18xkdrdef;rudk xm0&bk&m;a&S@awmfrSmxm;+yD;v#if/ acgif;Y tcsnf;pnf;&SdapI/ r,m;udkr,Hkjcif;/ ylaZmfouUmwnf;[laom owday;&mylaZmfouUmudk rdef;rvufYxnfh &rnf? usdefjcif;ab;udkjzpfapaom a&cg;udk/ ,Zfyka&m[dwfudk,fwkdif ukdif&rnf? 19 xkdtcg ,Zfyka&m[dwfonf/ xkdrdef;rudk tusdefwdkufvsuf/ oifonf udk,fcifyGef;rS wyg;tjcm;aom a,musfm;ESihf rSm;,Gif;jcif;/ npfnL;jcif;r&Sdv#if/ usdefjcif;ab;udkjzpfapaom/ Ta&cg;ESihf uif;vGwfapownf;? 20udk,fcifyGef;rS wyg; tjcm;aoma,mufsm;ESifh rSm;,Gif;I npfnL;jcif;&Sdv#if/ 21xm0&bk&m;onf/ oif.aygifudk ydefapI 0rf;udkvnf;a&mifapojzifh/ oifhudkusdeftyfaomol/ txdrf;trSwfjyKI vlrsm; usdefqdkjcif;udk cH&aomol jzpfapjcif;iSg pD&ifawmfrlapownf;? 22usdefjcif;ab;jzpfapaom Ta&onf oif.0rf;xJodk@0ifI 0rf;a,mif jcif;/ aygifydefjcif;udkjzpfapownf;[k ,Zfyka&m[dwfonf usdefjcif;tusdefwdkufv#if/ rdef;ru/ tmrif/ tmrif[k 0efcH&rnf? 23,Zfyka&m[dwfonfvnf;/ xkdtusdefwdk@udk a&;rSwfI/ wzefa&cg;ESihf acs+yD;rS/ 24 usdef;jcif;ab;jzpfapaoma&cg;udk rdef;rtm;wdkuf&rnf? xkda&onf rdef;rxJodk@0ifI cg;vdrhfrnf? 25 xkdtcg ,Zfyka&m[dwfonf/ r,m;ukdr,Hkjcif; ylaZmfouUmudk rdef;rvufrS,lI/ xm0&bk&m; a&S@awmfY csDv$Jvsuf ,Zfyv†ifay:rSm quf+yD;v#if/ 26rkef@nufwvufqGef; wnf;[laom ylaZmfouUmtwGuftwmukd ,Zfyv†ifay:rSmrD;±_d@I/ xkdaemuftusdefa&udk rdef;raomufap&rnf? 27 xkdrdef;ronf vifudkjypfrSm;I npfnL;jcif;&Sdv#if/ usdefjcif;ab;jzpfapaom a&udkaomuf+yD;rS/ ol@txJY a&0ifIcg;ojzifh/ 0rf;a&mifjcif;/ aygifydefjcif;okd@a&mufI xkdrdef;ronf rdrdtrsKd;Y usdeftyfaomoljzpfvdrhfrnf? 28okd@r[kwf xkdrdef;ronf rnpfnL;/ pif=u,fjcif;&Sdv#if/ ab;ESihfvGwfI yËdoaEmefjzpfap/ om;OD;taygif;wdk@udk udk,ftbdk@oef@&Sif;apaoma=umifh/ om;OD;taygif;wdk@udk txl;ojzifh igydkif&rnf? 18wzef Áoa&vtrsdK; om;OD;taygif;wdk@twGuf/ av0dom;wdk@udk ig,l.? 19olwdk@onfvnf; y&dowfpnf;a0;&mwJawmfY/ Áoa&vtrsKd;om; aqmif&Guf&aom tr_udk aqmif&Gufapjcif;iSg‚if;/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf oef@&Sif;&m Xmeawmfodk@ csOf;uyfaomtcg/ ab;'%fESihf vGwfrnfta=umif;/ tjypfajzjcif;udk jyKapjcif;iSg‚if;/ Áoa&vtrsKd;xJu av0om;wdk@ukd/ tm±kefESihf ol.om;wkd@tm; pGef}uJay;urf;onf[k/ 20 av0dom; tr_Y/ xm0&bk&m;onf arma&Stm;rSmxm;awmfrl onftwkdif;/ arma&SESihf tm±keftp&Sdaom Áoa&vtrsKd;om; y&dowftaygif;wdk@onf av0dom;wdk@udk jyK=uv#if/ 21 olwdk@onfpif=u,fjcif;odk@ a&mufI rdrdwdk@t0wfukdav#mf=u.? tm±kefonfvnf;/ olwdk@ukd xm0&bk&m;tm; qufuyfI olwdk@tbkd@ tjypfajzjcif;udkjyKojzihf pif=u,fapav.? 22xdkaemufrS av0dom; wdk@onf tm±kefESihf ol.om;wdk@a&S@Y y&dowfpnf;a0;&mwJawmftr_udk aqmif&Gufjcif;iSg 0if=u.? av0dom;wdk@tr_Y xm0&bk&m;onf arma&Stm;rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ vltaygif; wdk@onf jyK=u.? 23 24 wzef xm0&bk&m;onf arma&Stm;rdef@awmfrlonfum;/ av0dom;wdk@onf toufESpfq,fig; ESpfvGefrS/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmftr_ukdaqmif&Gufjcif;iSg 0if&=urnf? 25 toufig;q,fvGefrS tr_vGwfI aemifwzef raqmif&GufbJ/ y&dowf pnf;a0;&m wJawmfY rdrdnDtpfudkwdk@ESihf twlulnDI tvSnfhvSnfhapmifh&=urnf? xkdokd@ av0dom;rsm; apmifh&aomtr_udk pD&if&rnf[k rdef@awmfrl.? 9 1 tJ*kwWKjynfrS xGufI 'kwd,ESpf/ yXrvYodefawmwGif xm0&bk&m;onf arma&Stm; rdef@awmfrl onfum;/ 2Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf/ csdef;csufaomumvtcsdefY yocgyJGudk cH&=urnf? 3pD&ifxHk;zJG@or# aom xHk;pHtwdkif;/ csdef;csufaom umvtcsdefwnf;[laom ,ckv wq,fav;&ufae@nOD;,HY apmifh&=u rnf[k rdef@awmfrl.? 4Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf yocgyJGudk cH&rnfta=umif;/ arma&Sqifhqkdonf twkdif;/ 5odefawmwGif yXrvwq,fav;&ufae@ nOD;,HY

yocgyJGudk cH&=u.? arma&Stm; xm0&bk&m;rSmxm; awmfrlor#twdkif;/ Áoa&vtrsKd;om; wdk@onf jyK=u.? 6 xdkae@Y yocgyJGudk rcH&rnfta=umif;/ vltaoaumiftm;jzifh npfnL;jcif;odk@ a&mufaomvltcsKd@ wdk@onf/ xkdae@Y arma&SESihf tm±kefxHodk@csOf;uyfI/ 7tu|Efkyfwdk@onf vltaoaumiftm;jzifh npfnL;jcif; &Sdyg.? csdef;csufaomtcsdefY Áoa&vtrsKd;om;wdk@ESihf twl/ xm0&bk&m;tm; ylaZmfouUmukd rjyKapjcif;iSg/ tu|Ekfyfwdk@ukd qD;wm;ygrnfavm[k ar;av#muf =u.? 8arma&Suvnf;/ ae=uOD;avmh? oifwkd@tr_Y xm0&bk&m;rdef@awmfrlaompum;ukd igem;axmifOD;rnf[k jyefqdk.? 9xkdtcg arma&Stm;xm0&bk&m;u/ oifonf Áoa&v trsKd;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ 10oifwkd@trsKd;om;onf taoaumiftm;jzifh npfnL;jcif; &Sdaomf‚if;/ a0;aomt&yfodk@ c&D;oGm;aomf‚if;/ xm0&bk&m;tbkd@ yocgyJGudkcH&rnf? 11'kwd, wq,fav;&ufaenOD;,HYyJGcHI/ okd;oi,ftom;ukdwaq;rygaomrkef@/ cg;aom[if;oD;[if;&Guf ESihfpm;&rnf? 12xkdtom;udk eHeufwdkifatmif rºuGif;ap&? t±kd;udkvnf; tcsKd;&? yocgyJGESihf qkdifaom txHk;tzJG@&Sdor#wdk@ukdvkdufI yJGcH&aomtcGihf&Sd.? 13npfnL;jcif;r&Sd/ tjcm;wyg;okd@c&D;roGm;aom olonfyocgyJGudk rcHbJaev#if/ xkdoludkol.trsKd;rS y,f&Sif;&rnf? csdef;csufaomtcsdefY xkdolonf/ xm0&bk&m;bkd@ ylaZmfouUmukd raqmifcJhaoma=umifh rdrdtjypfudkcH&rnf? 14oifwdk@xHrSm wnf;ckdaom wyg;trsKd;om;onf/ xm0&bk&m;tbkd@ yocgcHyJGudkcHjcif;iSg tvkd&Sdv#if/ pD&ifxHk;zJG@I cH&aomxHk;pHtwkdif; yJGcH&rnf? oifwdk@wGif wnf;cdkaomwyg;trsKd;om;jzpfaomol/ trsKd;om;csif; jzpfaomolwdk@onf/ xHk;pHwyg; wnf;om;&Sd&=urnf[k rdef@awmfrl.? 15 wJawmfukd xlaxmifaomae@Y/ rdkCf;wdrfonf wJawmfay:rSmwnfI/ oufaocHcsuf wJawmfudk zHk;tkyfav.? nOD;rSpI eHeufwdkifatmif wJawmfay: rSm rD;uJhokd@xifav.? 16xkdodk@ tpOfjzpfI ae@tcsdefY rdkCf;wdrfzHk;tkyfvsuf/ ntcsdefY rD;uJhokd@ xifvsuf &Sd.? 17rdkCf;wdrfonf wJawmftay:rS uGmajrmufaomtcg/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf c&D;oGm;=u.? rdkCf;wdrf wnfav&m&mYvnf;/ wJrsm;ukdaqmufjyef=u.? 18xm0&bk&m;rdef@awmfrlonftwdkif;/ Áoa&v trsKd;om;wkd@onf c&D;oGm;=u.? xm0&bk&m;rdef@awmfrlonftwdkif;vnf;/ wJrsm;udkaqmuf=u.? rdkCf;wdrfonf wJawmftay:rSm wnfaeor#umvywfvHk; olwdk@onf wJYae=u.? 19rdkCf;wdrfonf wJawmftay:rSm ae@&uf =umjrifhpGmwnfaeaomtcg/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf c&D;roGm;bJ xm0&b&m;xHawmfY apmifhae=u.? 20rdkCf;wdrfonf wJawmftay:rSm ae@&uftenf;i,fr# wnfaeaomtcg/ xm0&bk&m;trdef@awmftwdkif;/ olwdk@onf wJYae=u.? xm0&bk&m; trdef@awmftwdkif;vnf;/ c&D;oGm;=u.? 21nOD;,HrSpI eHeuftcsdefY ajrmufaomtcg c&D;oGm;=u.? ae@jzpfap/ njzpfap/ rdkCf;wdrfajrmufaomtcg c&D;oGm;=u.? 22ESpf&ufjzpfap/ wvjzpfap/ wESpfjzpfap/ rkdCf;wdrfonf wJawmfay:rSm wnfaeor#aomumvywfvHk; Áoa&vtrsKd;om;wdk@ onfc&D;roGm;bJwJYae=u.? wzefrdkCf;wdrfajrmufjyefaomtcg c&D;oGm;=u.? 23xm0&bk&m; trdef@awmf twkdif;wJYae=u.? xm0&bk&m;trdef@awmftwdkif;vnf; c&D;oGm;=u.? xm0&bk&m; onf arma&Stm;jzihf rdef@awmfrlonf twdkif; xm0&bk&m;txHawmfY apmifhae=u.? 10 1 wzefxm0&bk&m;onf arma&Stm;rdef@awmfrlonfum;/ 2oifonf y&dowfpnf;a0;apjcif; iSg‚if;/ wyfwdk@ukd csDapjcif;iSg‚if;/ r_wf&aomaiGwHydk;ESpfvHk;ukd/ wvHk;v#if aiGwwHk;pDjzifh rqufbJvkyf&rnf? 3wHydk;r_wf aomtcg/ y&dowftaygif;wdk@onf y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwHcg;

a&S@/ oifhxHYxnf;a0;&=urnf? 4wHydk; wvHk;wnf;udkr_wfv#if/ Áoa&vtrsKd;Y vlwaxmif tkwfaom rif;wdk@onf oifhxHYpnf;a0;&=urnf? 5E_d;aqmfoHESihf r_wfaomtcg/ ta&S@wyfwdk@onf csDoGm;&=urnf? 6'kwd,t}udrf E_d;aqmfoHESifh r_wfaomtcg/ awmifwyfwdk@onf csDoGm;&=urnf? wwd,t}udrfE_d;aqmfoHESihf r_wfaomtcg/ taemufwyfwdk@onf csDoGm;&=urnf? pwkwˆt}udrf E_d;aqmfoHESihf r_wfaomtcg/ ajrmufbufwdk@onf csDoGm;&=urnf? tpOftwdkif; csDoGm;apjcif;iSg E_d;aqmfoHESihf r_wf&rnf? 7y&dowfpnf;a0;apjcif;iSg E_d;aqmfoHudk rjyKbJwHydk;r_wf&rnf? 8tm±kef. om;/ ,Zfyka&m[dwfwdk@onf xkdwHydk;ukd r_wf&=urnf? oifwdk@trsKd;tpOf tqufapmifh&aom ynwfjzpfownf;? 9oifwdk@onf udk,fjynfYaeaomtcg/ wdkufvmaom&efolwdk@ukd ppfcsDv#if/ E_d;aqmfoHESihf wHydk;r_wf&rnf? xkdtcg oifwdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifwdk@udk atmufarhI/ &efolvufrS u,fwifawmfrlrnf? 10oifwdk@onf &$ifvef;jcif;udkjyKaomae@/ yJGobifae@/ vqef;ae@wdk@Y/ oifwdk@bk&m;ocif atmufarhawmfrlbkd@&m/ oifwkd@rD;±_d@&m,Zf/ rd\[m,,Zf ylaZmfouUm rsm;tay:rSm wHydk;r_wf&=urnf? igonf oifwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;jzpfonf[k rdef@awmfrl.? 11 'kwd,ESpf/ 'kwd,vt&ufESpfq,f ajrmufaomae@&ufY/ rdkCf;wdrfonf oufaocHcsuf wJawmfrS uGmajrmufonfjzpfI/ 12Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf odemawmifrS c&D;oGm;=u.? aemufwzef rdkCf;wdrfonf yg&efawmYwnfae.? 13xkdodk@xm0&bk&m;onf arma&Stm;jzifh rdef@awmfrlonftwkdif;/ yXrc&D;oGm;jcif;udkjyK=u.? 14,k'wyftpOftwdkif; tvHk;t&if;wdk@onf/ tvHESifhwuGa&S@OD;pGm csDoGm;=u.? ,k'wyfukd/ trde'yfom; em±_eftkyf&.? 15Áocgwyfukd/ Zktmom;emoaevtkyf&.? 16ZmAkvkefwyfudk/ a[vkefom;{vsmbtkyf&.? 17wJawmfudkjzKwfcsI/ a*&±_efom;/ ar&m&dom;wdk@onf wJawmfudk xrf;vsuf csDoGm;=u.? 18±kAifwyftpOftwdkif; tvHk;t&if;wdk@onf tvHESihf wuGcsDoGm;=u.? ±kAifwyfukd a&S'k&om; {vdZk&tkyf&.? 19 20 &Sdarmifwyfudk Zk&d&S'NJom;a&Svkarsvtkyf&.? *'fwyfudk a'Gvom;{vsmoyftkyf&.? 21 aum[wfom;wdk@onf oef@&Sif;&mXme wefqmwdk@ukdxrf;vsufcsDoGm;=u.? olwdk@ra&mufrSD t&ifoGm; aomolwdk@onf wJawmfudkxlaxmif&=u.? 22{z&drfwyftpOftwdkif; tvHk;t&if;wdk@onf tvHESihf wuG csDoGm;=u.? {z&drfwyfudk trd[k'fom; {vd&Srmtkyf&.? 23rema&Swyfudk ay'gZk&om; *gravsv tkyf&.? 24A,Fmrdefwyfudk *da'gedom; tbd'ef tkyf&.? 25aemufqHk;wyfwnf;[laom 'efwyftpOftwkdif; tvHk;t&if;wdk@onf tvHESihf wuGcsDoGm;=u.? 'efwyfudk trd&S'NJom; ta[Zmtkyf&.? 26tm&Smwyfudk =ou&efom;yga*svtkyf&.? 27e\vdwyfudk {eefom; t[d&tkyf&.? 28xkdokd@ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf csDoGm;aomtcg/ wyfrsm; tpOftwdkif; csDIc&D;oGm;=u.? 29 arma&Suvnf;/ xm0&bk&m;. *wdawmftwkdif;igwdk@tm;ay;awmfrlrnft&yfodk@ igwdk@onf ,ckc&D;oGm;=u.? igwdk@ESihftwlvdkufIvmyg? igwdk@onf aus;Zl;jyKygrnf? xm0&bk&m;onf Áoa&vtrsKd; om;wdk@Y aus;Zl;jyKawmfrlrnf *wd&Sdyg.[k rdrda,muQrrd'sef trsKd;/ a&Gvom;a[mAyftm;qkdv#if/ 30a[mAyfuigrvkdufroGm;yg/ ighae&if;jynf/ ightaqGtrsKd; &Sd&modk@ jyefoGm;ygrnf[k arma&Stm;qdk.? 31arma&Suvnf;/ igwdk@udk pGef@ypfIroGm; ygESihf? oifwdonftwdkif; igwdk@onfawmYpm;cef;cs&rnf? oifonf igwdk@rsufpDjzpf&yg.? 32igwdk@ESihftwl vkdufv#if xm0&bk&m;jyKawmfrlaom aus;Zl;awmfudk igwdk@onf cH&onf twkdif;/ oifYaus;Zl;jyKygrnf[k qdkav.?

Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf xm0&bk&m;. awmifawmfrSxGufI/ oHk;&ufuGmaom c&D;udkoGm; =u.? xkdoHk;&ufuGmaomc&D;udk oGm;=upOf/ xm0&bk&m;. yËdnmOfaowWmonf olwdk@tbkd@ pm;cef;cs&m t&yfukd &SmI olwdk@a&S@uoGm;av.? 34olwdk@onf ae@tcsdefY wyfcsDI oGm;aomtcg/ xm0&bk&m;. rkdCf;wdrfonf olwdk@tay:rSm&Sdav.? 35aowWmawmfoGm;aomtcg/ arma&Su/ tkdxm0&bk&m;/ xawmfrlyg/ udk,fawmf. &efolwdk@onf vGihf=uygapaom? udk,fawmfukd rkef;aomolwdk@onf a&S@awmfrS ajy;=uygapaom [lI‚if;/ 36aowWmawmfroGm;bJ &yfaeaomtcg/ tdkxm0&bk&m;/ Áoa&vtrsKd;om;taxmiftaomif;&Sd &modk@jyefvmawmfrlyg[lI‚if; av#mufqdkavh&Sd.? 11 1 wzefvlrsm;wdk@onf tvkdawmfr&Sdaomjrnfwrf;jcif;udkjyK=uojzihf/ xm0&bk&m;onf olwdk@pum;ukd =um;ItrsufxGufawmfrl.? ±_d@awmfrlaomrD;onf olwdk@wGifavmifI/ wyftpGef; tem;Y&Sd aomoltcsKd@wdk@udk aoapav.? 2vlrsm;wdk@onf arma&Stm;atmf[pfI/ arma&Sonf xm0&bk&m;ukd qkawmif;ojzifh rD;+idrf;av.? 3xm0&bk&m;. rD;onfolwdk@wGifavmifaoma=umifh/ xkdt&yfudkbaA&[laom trnfjzifh rSnhfav.? 4 Áoa&vtrsKd;om;wdk@ESihf a&maESmvsufygaom wyg;trsKd;om;wdk@onf awmifhwaom pdwfpJGvrf; =u.? Áoa&vtrsKd;om;wdk@onfvnf; wzefidkaºuG;vsuf igwdk@pm;p&mbkd@ trJom;ukdtb,folay;vdrfh rnfenf;? 5tJ*kwWKjynfY tvkdtavsmufpm;&aom ig;om;/ ocGg;oD;/ z&JoD;/ =uufoGef teD/ tjzL/ t±kdif;trsKd;rsKd;wdk@ukd atmufarh.? 6,ckrSm igwdk@toufonf tm;avsmh+yD? TrEMrSwyg; wpHkwckudkr#rjrif&[k qdk=u.? 7rEMonfeHeHaphESihf wlI Aa"vopfaphuJhokd@ tqif;jzpf./ 8vlrsm;wdk@onf vSnfhvnfvsuf rEMudkpkodrf;I qHkY}udwfjcif;/ axmif;jcif;udkjyK+yD;rS tdk;ESihfjyKwf=u.? rkef@jym;udkvnf; vky=f u.? t&omonf rkef@qDa=umft&omESihfwl.? 9pm;cef;cs&m t&yfYnOfhtcgESif;ESihf twlrEMuswwf.? 10 xkdtcg vlrsm;toD;toD;wdk@onf rdrdwJwHcg;0Y rdrdtdrfaxmifESihfwuGidkaºuG;=uonfukd arma&S =um;&.? xm0&bk&m;onfjyif;pGmtrsufxGufawmfrl.? tjypf&Sdonfukd arma&Sodjrifv#if/ 11 Tvltaygif; wdk@udkxrf;ap[k olwdk@ukd udk,fawmfu|eftay:rSmwifI tb,fa=umifh tu|Efkyfudk n‡Of;qJawmfrlygoenf;? tb,fa=umifh a&S@awmfYrsufESmr&bJae&ygoenf;? 12olwdk@bkd;ab;rsm;Y usdefqkdawmfrlaomjynfodk@oGm;I/ txdef;onf Edk@pdk@oli,fudkaqmifouJhodk@/ Tvlwdk@ukd ydkufcsDvsuf aqmifavmh[k tu|Ekfyftm;rdef@awmfrlrnfta=umif;/ Tvltaygif;wdk@ukd tu|Ekfyfonf 13 udk,f0efaqmifygoavm? bGm;jrifygoavmh? Tvltaygif;wdk@tm; au|;p&mbkd@ trJom;ukd tu|Ekfyfonf tb,frSm&EkdifygtHhenf;? olwdk@u tu|Ekfyfwdk@ pm;p&mbkd@ trJom;udkay;yg[k idkaºuG;vsuf tu|Ekfyfukd awmif;yg.? 14Tvltaygif;wdk@udk tu|Ekfyfwa,mufwnf;om raqmif&GufEkdifyg? aqmif&Guf&aom 0efvnf;av;vGef;yg.? 15xkdokd@tu|EkfyfY jyKawmfrlv#if‚if;/ pdwfawG@awmfrlv#if‚if;/ tu|Ekfyfukdtvsiftjrefaoapawmfrlyg? udk,fqif;&Judkukd,frodrjrif ygapESihf[k xm0&bk&m;tm; av#mufqkd.? 16 xm0&bk&m;uvnf;/ oifu|rf;usifaom Áoa&vtrsKd;om; touf}uD;olckepfusdyf wdk@ukd/ igha&S@rSm pka0;ap+yD;v#if/ y&dowfpnf;a0;&mwJawmfodk@ac:cJhI oifESihf twl &yfae=uapavmh? 17 igonfvnf; xdkt&yfodk@ qif;oufI oifESifhE_wfqufrnf? oifhtay:rSm usdef;0yfaom 0dnmOftcsdK@udk ig,lI olwkd@tay:rSm wifrnf? Tvlwdk@udk oifwa,mufwnf;om aqmif&Guf 33

&rnfr[kwf/ xdktouf}uD;ol wdk@onf 0dkif;nDIaqmif&Guf &=urnf? 18oifonfvnf; vlrsm;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ eufjzefae@tbdk@ udk,fudkudk,f oef@&Sif;ap=uavmh? trJom;udk pm;&=urnf? oifwdk@u tb,folonf igwdk@tm; trJom; udkay;vdrfhrnfenf;? tJ*kwWKjynfYaepOf/ igwkd@onf csrf;ompGmae=u.[k idkaºuG;vsuf ajymqdkoHudk xm0& bk&m;=um;aoma=umifh/ trJom;udk ay;awmfrlojzifh oifwdk@onf pm;&=urnf? 19w&uf/ ESpf&uf/ ig;&uf/ q,f&uf/ t&ufESpfq,fom pm;&=urnfr[kwf? 20oifwdk@ESmacgif;xJu trJom;xGufI &GHp&mjzpfonf wdkifatmif wvywfvHk; pm;&=urnf? ta=umif;rlum;/ oifwdk@wGif &Sdawmfrlaom xm0&bk&m;udk/ oifwdk@ onf rxDrJhjrifjyKvsuf/ igwdk@onf tJ*kwWKjynfrS tb,fa=umifh xGufvm&=uoenf;[k a&S@awmfY idkaºuG; vsuf ajymqdk=u+yDwum;[k arma&Stm;rdef@awmfrl.? 21arma&Suvnf;/ tu|EfkyfESifhqdkifaom vla,mufsm; aygif; ajcmufodef;&Sd=uonfjzpfI/ udk,fawmfu wvpm;p&mbdk@ olwdk@tm; trJom;udk igay;rnf[k igrdef@awmfrlygonfwum;/ 22olwdk@udk 0pGmaºuG;jcif;iSg/ odk;qdwfEGm;pkwdk@udk owf& ygrnfavm? odk@r[kwf 0pGmau|;jcif;iSg yifv,fig;&Sdor#wdk@udk pka0;&ygrnfavm[k av#mufv#if/ 23 xm0&bk&m;u/ xm0&bk&m; vufwdkoavm? ighpum;wnfrnf rwnfrnfudk oifodvdrfhrnf[k arma&Stm;rdef@awmfrl.? 24 arma&SonfxGufI xm0&bk&m;.pum;awmfudk vlrsm;wdk@tm; qifhqdk+yD;v#if/ trsdK;om; touf}uD;ol ckepfusdyfwdk@udk pka0;apI/ y&donfpnf;a0;&m wJawmfa&S@ywfvnfY xm;av.? 25 xm0&bk&m;onf rdkCf;wdrfjzifh qif;oufI arma&SESifh E_wfqufawmfrl.? arma&Stay:rSm usdef;0yfaom 0dnmOftcsdK@udk,lI touf}uD;ol ckepfusdyfwdk@tay:rSm wifawmfrlojzifh/ xdk0dnmOfonf olwdk@tay:rSm usdef;0yfaomtcg/ olwdk@onf ya&mzufjyKI rjywfrqJa[m=u.? 26 xdkvlpkYygaom {v''fESifh ar''fwdk@onf pm&if;0ifaomfvnf;/ wJawmfodk@roGm;bJ wyfxJrSm ae&pfpOfwGif olwdk@tay:rSm xdk0dnmOfusdef;0yfojzifh olwdk@onfvnf; ya&mzufjyKI wyfxJrSm a[m=u.? 27vkvifwa,mufonfvnf; arma&SxHodk@ajy;I/ {v''fESifh ar''fwdk@onf wyfxJrSm ya&mzufjyKI a[myg.[kav#mufv#if/ 28arma&S.vufaxmufjzpfaom vkvifEkefom; a,m±_u ocifarma&S/ olwdk@udkqD;wm;awmfrlyg[k qdkaomf/ 29arma&Su/ oifonf ightwGuf jiLplaompdwf &Sdoavm? xm0&bk&m;. vltaygif;wdk@onf ya&mzufjzpf=uygapaom? xm0&bk&m;onf 0dnmOfawmfudk olwdk@tay:rSm wifawmfrlygapaom[k qdk+yD;rS/ 30Áoa&vtrsdK;om; touf}uD;ol wdk@ESifh twl wyfxJodk@jyefoGm;av.? 31 xdktcg xm0&bk&m;onf avudkapv$wfI/ iHk;rsm;udk yifv,frSaqmifcJhojzifh/ wyfywfvnf w&ufc&D;pDwdkifwdkif uGmaomt&yfwdk@Y/ ajray:rSm 'kESpfawmifcef@r# qif;apawmfrl.? 32 vlrsm;wdk@onf wae@vHk;/ wnOfhvHk;/ eufjzefvnf; wae@vHk;xI iHk;rsm;udkpkodrf;=u.? eJeJodrf;aomolonf q,f=orJudk odrf;&.? wywfvnft&yf&yfY jzef@xm;=u.? 33odk@&mwGif iHk;om;udkudkufI r0g;rSD/ xm0&bk&m;onf olwd@k udktrsufawmfxGufI tvGefjyif;aomab;ESifh '%fcwfawmfrl.? 34awmifhwaomolwdk@udk o+*õK[f &mxdkt&yfudk udjAKwf[wW0g[laom trnfjzifhrSnfhav.? 35vlrsm;wdk@onf udjAKwft[wW0gt&yfrS xGuf+yD;v#if/ [mZ±kwft&yfodk@ a&mufIae=u.? 12 1 arma&Sonf Á&StrsdK;om;rdef;rESifh pHkbufonfjzpfI/ xdkrdef;ra=umifh rd&dtHESifhtm±kefonf arma&Sudk tjypfwifvsuf/ 2tu,fI xm0&bk&m;onf arma&Stm;jzifhom Asm'dwfay;awmfrl

oavm? igwdk@tm;jzifhvnf; ay;awmfrrlavm[k qdk=u.? xdkpum;udk xm0&bk&m;=um;awmfrl.? 3 arma&Sonf ajr}uD;ay:rSm&Sdaeaom oltaygif;wdk@xufomI El;nHhodrfarG@aomoabm&Sd.? 4 xm0&bk&m;uvnf;/ oifwkd@oHk;a,mufonf y&dowfpnf;a0;&m wJawmfodk@ xGufoGm;=uavmh[k arma&S/ tm±kef/ rd&dtHwdk@tm; csufjcif;rdef@awmfrlI olwdk@onf xGufoGm;=u.? 5xm0&bk&m;onf rdkCf;wdrfwdkifjzifh qif;oufI/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmf wHcg;0Y &yfvsuf/ tm±kefESifh rd&dtHudkac:awmfrlI/ olwdk@onf csOf;uyf=u./ 6xm0&bk&m;uvnf;/ ighpum; udk em;axmif=u avmh? oifwdk@wGif ya&mzuf&Sdv#if/ igxm0&bk&m;onf xdkolY xl;qef;aom±lyg±Hktm;jzifh udk,fudkjyrnf? odk@r[kwf tdyfruftm;jzifh Asm'dwfay;rnf? 7tdrfawmfwpftdrfvHk;Y opPmapmifhaom ighu|ef arma&Sonf xdkodk@r[kwf? 8olY Asm'dwfay;aomtcg/ eufeJaompum;tm;jzifh ray;/ udk,fwdkifudk,fus xif&Sm;pGmAsm'dwfay;rnf? olonf xm0&bk&m;. yHko¿mefudkvnf; jrif&rnf? odk@jzpfI oifwdk@onf ighu|efarma&Sudk tb,fa=umifh tjypfwif0Hhoenf;[k rdef@awmfrlvsuf/ 9 trsufawmfxGufI xm0&bk&m; ºuGoGm;awmfrlojzifh/ 10rdkCf;wdrfonf wJawmftay:rS uGmoGm;.? rd&dtHonfvnf;/ ElempGJI rdkCf;yGifhuJhodk@ jzLav.? tm±kef=unfhI rd&dtHElonfudkjrifv#if/ 11 tdktu|Efkyfocif/ tu|Efkyfwdk@onf rdkufaomtr_udk jyKrdI jypfrSm;aomtjypfudk tu|Efkyfwdk@ tay:rSm wifawmfrrlygESifh? tu|Efkyfawmif;yefyg.? 12bGm;pyif udk,ftom; w0ufysufaom taoaumifuJhodk@ olonf rjzpfygapESifh[k awmif;yefv#if/ 13arma&Su/ tdkbk&m;ocif/ ol.temudk aysmufapawmfrlyg/ tu|Efkyfawmif;yefyg.[k xm0&bk&m;tm; atmf[pfav.? 14xm0& bk&m;uvnf;/ ol.tbonf ol.rsufESmudk wHaxG;ESifhaxG;±Hkr#omjyKv#if/ olonf ckepf&ufywfvHk; t&SufuGJjcif;udk cH&rnfr[kwfavm? ,ckwGif ol@ukdESifxkwfI ckepf&ufywfvHk; wyfjyifrSmaeap? xdkaemufrS wyfxJodk@wzef 0ifap[k arma&Stm;rdef@awmfrlonftwdkif;/ 15rd&dtHudkESifxkwfI olonf ckepf&ufywfvHk; wyfjyifrSmae&.? rd&dtHtemraysmufrnfwdkifatmif vlrsm;wdk@onf c&D;roGm;bJ ae=u.? 16xdkaemuf [mZ±kwft&yfrSajymif;I yg&efawmY wJaqmuf=u.? 13 1 wzef xm0&bk&m;onf arma&Stm; rdef@awmfrlonfum;/ 2Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; igay; aomcgemefjynfudk pl;prf;apjcif;iSg/ trsKd ;tE$,ftoD;toD;xJu taqGtrsdK;ol}uD;jzpfaom wrsdK;wa,muf pDa&G;aumufI apv$wfavmh[k/ 3xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ arma&Sonf vlwdk@udk yg&efawmu apv$wfav.? apv$wfaomoltaygif;wdk@onf Áoa&vtrsdK;Y tuJtrSL;jzpf=u.? 4olwdk@trnfum;/ ±kAiftrsdK;/ ZuUK&om; &SrGm? 5&SdarmiftrsdK;/ a[m&dom;&Smzwf? 6,k'trsdK;/ a,zkEMmom; umvuf? 7ÁocgtrsdK;/ a,moyfom; Á*gv? 8 {z&drftrsdK;/ Ekefom;=oa&S? 9ACFmrdeftrsdK;/ &mzkom; ygvwd? 10ZmAkvkeftrsdK;/ aom'dom; *ga'sv? 11 a,moyfom;wGif rema&StrsdK;/ okodom; *'Nd? 12'eftrsdK;/ a*rv†dom; tarsv? 12tm&SmtrsdK;/ rdauQvom; aook&? 14e\vdtrsdK;/ 0gzodom;embd/ 15*'ftrsdK;/ rmcdom; a*Gvwnf;[laom/ 16 cgemefjynfudk pl;prf;apjcif;iSg arma&Sapv$wfaom [email protected];? Ekef.om; =oa&Sudk/ a&m±_[laomtrnfjzifh arma&SrSnfhav.? 17 cgemefjynfudkpl;prf;apjcif;iSg arma&Sapv$wfvsuf/ oifwdk@onf awmifrsufESmvrf;jzifh oGm;I awmif±dk;ay:odk@ wuf=uavmh? 18xdkjynfonf tb,fodk@aomjynf jzpfoenf;? jynfom; wdk@onf tm;}uD; oavm/ tm;enf;oavm? rsm;oavm/ enf;oavm? 19olwdk@aeaomjynfonf aumif;oavm/ raumif;avm? olwdk@aeaom+rdK@&Gmwdk@onf tb,fodk@enf;? wJESifhae=uoavm/

ckdifcHhaom+rdK@ESihf ae=u oavm? 20xdkajronf aumif;oavm/ raumif;oavm? awmrsm;oavm/ enf;oavm[k =unfh±_=u avmh? &J&ifhaompdwf&Sd=uavmh? opfoD;tcsdK@udkvnf; ,lcJh=uavmh[k rSmvdkufav.? xdkumvonf pyspf oD;rSnfhpumvjzpfownf;? 21 xdkolwdk@onf ZdeawmrSoGm;I [mrwf+rdK@odk@a&mufaomvrf;em;/ &a[mb+rdK@wdkifatmif cgemefjynfudk pl;prf;=u.? 22awmifrsufESmY a&SmufoGm;I tmeutrsdK;om; t[drmef/ a&S&SJ/ wmvrJae aom a[jAKef+rdK@odk@a&muf=u.? a[jAKef+rdK@um;/ tJ*kwWKjynfY aZme+rdK@rwnfrSD ckepfESpfuwnfaom +rdK@jzpfownf;? 23{&SaumvcsdKifhodk@ a&mufv#if/ toD;w¹yGwfygaom pyspfEG,fyif tcufwcufudkckwfI vlESpfa,mufwdk@onf xrf;bdk;ESifhxrf;=u.? ovJoD;/ oabFmozef;oD;rsm;udkvnf; aqmifcJh=u.? 24Áoa&om;trsdK;om; ckwf,laompyspo f D;¹yGwfudk 25 axmufI/ xdkcsKdifhudk {&SaumvcsdKifh[laomtrnfjzifh rSnfhownf;? t&ufav;q,fvGefrS cgemefjynfudk pl;prf;aomtr_+yD;I jyefvm=u.? 26 arma&SESifh tm±kefrSpI Áoa&vtrsdK;om; y&dowftaygif;wdk@ae&m yg&efawm/ uma'&St&yf odk@a&mufaomtcg y&dowftaygif;wdk@tm; odwif;=um;ajymI/ xdkjynfY oD;aomtoD;udkjy=u.? 27arma&Stm;vnf;/ tu|Efkyfwdk@onf udk,fawmfapv$wfaomjynfodk@ a&mufcJhyg+yD? tu,fpifppf xdkjynf onf Edk@ESifhysm;&nfpD;aomjynf jzpfyg.? TtoD;wdk@um; xdkjynfYoD;aom toD;jzpfyg.? 28odk@&mwGif jynfoljynfom;wdk@onf tm;}uD;yg.? cdkifcHhaom +rdK@}uD;ESifh ae=uyg.? xdkr#ru/ tmeutrsdK;om;wdk@udk vnf; jrif&yg.? 29tmrvuftrsdK;om; wdk@onf awmifbufY‚if;/ [wWdvl/ a,Akodvl/ tmarm&dvlwdk@onf awmif±dk;ay:Y‚if;/ cgeedvlwdk@onf yifv,fem; a,mf'efjrpfem;Y‚if; ae=uygonf[k av#mufqdk=u.? 30umvufu vnf; csufjcif;csDoGm;I xdkjynfudkodrf;,l=updk@? atmifEdkifaumif;onf[kqdkI arma&Sa&S@rSm vlrsm;wdk@udk +idrf;ap.? 31olESifhtwlvkdufoGm;aomolwdk@u xdkjynfom;wdk@udk igwdk@rwdkufEdkif? olwdk@onf igwdk@xufomI tm;}uD;=uonf[lI‚if;/ 32igwdk@oGm;I pl;prf;aomjynfonf rdrdom;wdk@udk zsufqD;wwf.? igwdk@awG@jrifaom jynfom;taygif;wdk@onf tvGeft&yfjrifh=u.? 33 udk,f}uD;aomvltrsdK;tE$,f/ tmeu trsdK;tE$,fjzpfI/ tvGef}uD;rm;aomolwdk@udkvnf; jrifcJh=u+yD? olwdk@a&S@rSm igwdk@onf udk,ftxiftwdkif; ESHaumifuJhodk@jzpf=u.? olwdk@txiftwdkif; vnf; xdkodk@jzpf=uonf[lI‚if;/ rdrdwdk@p;l prf;aomjynfudk Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; raumif;aomodwif;udk =um;ajym=uav.? 14 1 xdktcg y&dowftaygif;wdk@onf toHudkv$ifhI jrnfwrf;ojzifh/ wnOfhvHk;idkaºuG;=u.? 2 Áoa& vtrsdK;om; y&dowftaygif;wdk@onf/ arma&SESifh tm±kefudk tjypfwifaompum;ESifh jrnfwrf;vsuf/ igwdk@onf tJ*kwWKjynfY raoygav? TawmYraoygav? 3igwdk@onf xm;jzifhaoI om;r,m;wdk@onf &efolvufodk@ a&mufapjcif;iSg xm0&bk&m;onf tb,fa=umifhigwdk@udk Tt&yfodk@aqmifcJhawmfrloenf;? tJ*kwWKjynfodk@ jyefaumif;onfr[kwfavm[k arma&SESifh tm±keftm;qdk+yD;rS/ 4wzef vlwpHkwa,mufudk csD;ajr‡mufI/ tJ*kwWKjynfodk@ jyef=updk@[k wa,mufudkwa,muf qdk=u.? 5arma&SESifh tm±kefwdk@onf Áoa&vtrsdK;om; y&dowf taygif;wdk@a&S@rSm jyyf0yfvsufae=u.? 6cgemefjynfudk pl;prf;aomvlpkxJu Ekef.om; a&m±_/ a,zkEMm.om; umvufwdk@onf rdrdwdk@t0wfudk qkwfI/ 7Áoa&vtrsdK;om; taygif; wdk@tm; ac:vsuf/ igwdk@a&SmufoGm;I pl;prf;aomjynfonf tvGefw&maumif;aomjynf jzpfyg.? 8xm0&

bk&m;onf igwdk@ESpfoufv#if/ Edk@ESifhysm;&nfpD;aomxdkjynfodk@ igwdk@ukdaqmifoGif;I tydkifay;awmfrl vdrhfrnf? 9xm0&bk&m;udk rykefuef=uygESifh? xdkjynfoljynfom;wdk@udk ra=umuf=uESifh? olwdk@onf igwdk@pm;p&mbdk@ jzpf=u.? olwdk@Y trSDwuJr&Sd? xm0&bk&m;onf igwdk@bufY&Sdawmfrl.? odk@jzpfI olwdk@udkra=umuf=uESifh [k ajymqdk=uavaomf? 10y&dowftaygif;wdk@onf/ xdkolESpfa,mufudk ausmufcJESifhypfapjcif;iSg pD&if=u.? xdktcg xm0&bk&m;.bkef;awmfonf Áoa&vtrsdK;om; taygif;wdk@a&S@rSm y&dowfpnf;a0;&m wJawmf Yxif&Sm;av.? 11 xm0&bk&m;uvnf;/ TvlrsdK;onf tb,fr#umvywfvHk; ighudkr±dkaojyK=uvdrfhrnfenf;? olwdk@Y igjycJhor#aom edrdwfvuQ%mwdk@udk jrif&aomfvnf;/ xdkr#umvywfvHk; ighudkr,HkbJ ae=uvdrfhrnfenf;? 12olwdk@udk umvemab;jzifh igonf'%fcwfI om;.t&mukdE_wfrnf? olwdk@xufoifhudkomI pnfyifaom trsdK;/ omIwefcdk;}uD;aomtrsdK; jzpfaprnf[k arma&Stm; rdef@awmfrl.? 13arma&Suvnf;/ udk,fawmfonf TvlrsdK;ukd wefcdk;awmftm;jzifh tJ*kwWKvlwdk@txJu E_wfaqmifcJhawmfrlonfjzpfI/ aemufwzefTodwif;udk tJ*kwWKvlwdk@onf =um;jyefv#if/ 14 TjynfYaeaomolwdk@tm; odwif;ajym=uvdrfhrnf? xm0&bk&m;/ udk,fawmfonf TvlrsdK;Y &Sdawmfrla=umif;udk‚if;/ xm0&bk&m;/ udk,fawmfonf xif&Sm;awmfrla=umif; udk‚if;/ rdkCf;wdrfawmfonf olwdk@udkv$rf;rdk;a=umif;udk‚if;/ udk,fawmfonf ae@tcsdefY rdkCf;wdrfwdkif/ nOfhtcsdefY rD;wdkifjzifh olwdk@a&SS@u ºuGawmfrla=umif;udk‚if; =um;&+yD? 15,ckrSm/ TvlrsdK;udk vlwa,muf uJhodk@rSwfI okwfoify,f&Sif;awmfrv l #if/ odwif;awmfudk =um;bl;aomvltrsdK;rsdK; 16 wdk@u/ xm0&bk&m;onf xdkvlwdk@tm; Trnfaomjynfudk igay;rnf[k usdefqdkaomfvnf;/ xdkjynfodk@ olwdk@udkaqmifoGif;jcif;iSg rwwfEdkifaoma=umifh/ awmYokwfoify,f&Sif;+yD[k 17 ajymqdk=uygvdrfhrnf? udk,fawmfu/ xm0&bk&m;onf onf;cH aomoabm/ oem;aomoabmESifh jynfhpHkawmfrlxaom/ t"rRusifhjcif;/ w&m;awmfudk vGefusL;jcif; tjypfwdk@udk ajzv$wfaomfvnf;/ tcsOf;ESD;oufouf ajzv$wfawmfrrlxaom/ vltpOftquf/ wwd,tquf/ pwkwˆtquf wdkifatmif/ [email protected] om;wdk@Y qyfay;pD&ifawmfrlaom bk&m;ocifjzpf. [k rdef@awmfrlonftwdkif;/ tu|Efkyfwdk@. bk&m;&Sifwefcdk;awmfonf }uD;ygapaom? 19tJ*kwWKjynfu xGufaomae@rSpI ,ckwdkifatmif TvlrsdK;[email protected] v$wfawmfrlonfenf;wl/ u±k%m awmfrsm;jym; onfESifhtnD/ ,ckv$wfawmfrlyg/ tu|Efkyfawmif;yefyg.[k xm0&bk&m;tm; av#mufqkdv#if/ 20xm0& bk&m;u/ oifawmif;yefonftwdkif; igv$wf.? 21igtouf&SifonfjzpfI/ xm0&bk&m;.bkef;awmfonf ajrwjyifvHk;Y ESH@jym;vdrfhrnf? 22ighbkef;awmfudk‚if;/ tJ*kwWKjynfrSpI TawmY xl;qef;aomwefcdk;awmf udk‚if; jrif&aomvltaygif;wdk@onf/ ighpum;udkem;raxmif/ q,f}udrfwdkifatmif ighudkpHkprf;aoma=umifh/ 23olwdk@bdk;ab;wdk@tm; igusdefqdkaomjynfudk tu,fpifppf olwdk@onfrjrif&=u? ighudkr±dkraojyKaomol wpHkwa,mufr#rjrif&? 24ighu|efumvuf rlum; xl;jcm;aomoabm&SdI/ ighaemufodk@vHk;vHk; vdkufaoma=umifh/ oloGm;cJh+yD;aomjynfodk@ ol@udkigaqmifoGif;ojzifh/ ol.om;ajr;wdk@onf tarGcH&=uvdrhfrnf? 25tmrvuftrsdK;om;ESifh cgemeftrsdK;om;wdk@onf csdKifhrSmae=uonfjzpfI/ oifwdk@onf eufjzef ae@Y vSnfhvnfI {'Hkyifv,fvrf;jzifh awmodk@oGm;=uavmh[k rdef@awmfrl.? 26 wzef xm0&bk&m;onf arma&SESifh tm±keftm; rdef@awmfrlonfum;/ 27ighudktjypfwifI jrnfwrf;aom Ty&dowfqdk;wdk@udk tb,fr#umvywfvHk; igonfonf;cH&tHhenf;? Áoa&v trsdK;om;wdk@onf ighudktjypfwifI jrnfwrf;aompum;udk ig=um;&+yD? 28oifonf olwdk@tm;

qifhqdk&rnfrSm/ xm0&bk&m;u/ igtouf&SifonfjzpfI/ oifwdk@onf ighudk=um;apjcif;iSg ajym=uaompum;twdkif; oifwdk@udkigjyKrnf? 29oifwdk@udka&wGufI pm&if;,lonftwkdif;/ toufESpfq,fvGefaomol/ ighudktjypfwifI jrnfwrf;aom oltaygif;wdk@onf aoI TawmY taoaumifjzpfvsuf ae&pf=uvdrfhrnf? 30igonf TrnfaomjynfY oifwdk@udk ae&mcsrnf[k igusdefqdk.? xdkjynfodk@ a,zkEMm.om; umvuf/ Ekef.om;a,m±_rSwyg; tb,f olr#ra&muf&? 31 &efolvk,l&m jzpfvdrfhrnf[k oifwdk@qdkaomoli,fwdk@udk igaqmifoGif;I oifwdk@y,faom jynfudk olwdk@onfod&=uvdrhfrnf? 32oifwdk@rlum;/ TawmYaoI taoaumifjzpfvsuf ae&pf&=uvdrfh rnf? 33TawmY oifwdk@taoaumifrsm; aysmufysufonfwdkifatmif/ udk,fom;orD;wdk@onf rdbrSm; ,Gif;jcif;tjypfrsm;udk aqmifI/ TawmY tESpfav;q,fywfvHk; vSnfhvnf&=uvdrfhrnf? 34 xdkjynfudk pl;prf;&mae@&ufaygif; t&ufav;q,fESifhtnD/ w&ufudkwESpfxm;I tESpfav;q,f ywfvHk; udk,ftjypfudk aqmifvsuf/ igpGef@jypfjcif;udk od&=uvdrfhrnf? 35tu,fpifppf ighwbufY pnf;a0;aom Ty&dowfqdk; taygif;wdk@udk xdkodk@igjyKI olwdk@onf TawmY aoaus aysmufysuf=uvdrfhrnf[k igxm0&bk&m; rdef@awmf rl.? 36 arma&Sapv$wfaomtcGifhESifh cgemefjynfudk pl;prf;Ijyefvmaomtcg/ xdkjynfudk uJh&J@ojzifh y&dowftaygif; jrnfwrf;apjcif;iSg wdkufwGef;aomol/ 37cgemefjynfudk raumif;aomodwif; =um;ajymaom olwdk@onf/ xm0&bk&m;a&S@awmfY umvemab;ESifh ao=uav.? 38xdkjynfudk pl;prf;IoGm;aomvlwdk@wGif Ekef.om; a,m±_ESifh a,zkEMm.om; umvufwdk@om toufcsrf;om &=u.? 39arma&Sonf Áoa&v trsdK;om;taygif;wdk@tm; pum;awmfrsm;udk qifhqdkaomtcg/ vlrsm;wdk@onf tvGefnnf;wGm;vsuf ae=u.? 40 eHeufapmapmxI awmifxdyfay:odk@ wuf+yD;v#if/ igwdk@onf jypfrSm;+yD? odk@aomfvnf; ,cktoifh &Sdyg.? xm0&bk&m; *wdxm;awmfrlaom jynfodk@oGm;ygrnf[k qdk=uaomf/ 41arma&Su/ xm0&bk&m;. trdef@awmfudk tb,fa=umifh vGefusL;=uoenf;? oifwdk@t}uHrxajrmuf&? 42 roGm;=uESifh/ xm0&bk&m; onf oifwdk@bufY &Sdawmfrrl? oGm;v#if &efola&S@rSm ±H_;&=uvdrfhrnf? 43 tmrvuftrsdK;om;ESifh cgemef trsdK;om;wdk@onf oifwdk@ra&mufrSD a&mufESifhonfjzpfI/ oifwdk@onf xm;jzifhqHk;=uvdrfhrnf? xm0& bk&m;xHawmfrS v$JoGm;aoma=umifh/ xm0&bk&m;onf oifwdk@bufY aeawmfrrl[k qdkaomfvnf;/ 44olwdk@onf cdkifcHhaompdwfESifh awmifxdyfxufodk@ wzefwuf=u.? odk@&mwGif/ xm0&bk&m;. yËdnmOf aowWmawmfESifhwuG/ arma&Sonf wyfjyifodk@ rxGufroGm;bJaeav.? 45xdktcg awmifay:rSm&Sdaom tmrvuftrsdK;om;ESifh cgemeftrsdK;om; wdk@onf qif;vmvsuf/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@ukd wdkufI atmifojzifh/ a[mrm+rdK@wdkifatmif vdkuf=uav.? 15 1 wzef arma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@udk qifhqdk&rnfrSm/ 2 oifwdk@ ae&mjzpfaom igay;aomjynfodk@ a&mufIae=uaomtcg/ 3opPm*wd&SdI ylaZmfaomf‚if;/ tvdkvdkylaZmf aomf‚if;/ yGJobifcHIylaZmfaomf‚if;/ rD;±_d@&m,Zftp&Sdaom tjcm;aom,Zfudk rD;jzifhylaZmfI/ odk;EGm;tm;jzifh xm0&bk&m;tbdk@ ar$;}udKifaomteH@udk jyKjcif;iSg tvdk&Sdv#if/ 4 xm0&bk&m;tm; ylaZmfouUmudk jyKaom olonf/ odk;oi,fudkylaZmfv#if/ rD;±_d@&m,Zfjzpfap/ tjcm;aom,Zfjzpfap/ ,ZfESifhwuG abmZOfylaZmf ouUmudk qDoHk;avmCa&maom rkef@nuf w=orJudk‚if;/ oGef;avmif&m ylaZmfouUmbdk@ pysno f Hk;avmC udk‚if; jyifqifI aqmifcJh&rnf?

odk;udkylaZmfv#if/ xm0&bk&m;tbdk@ ar$;}udKifaomteH@&Sdapjcif;iSg/ abmZOf ylaZmfouUmbdk@ qDav;avmCa&maom rkef@nufESpf=orJudk jyifqifI/ oGef;avmif&mylaZmf ouUmbdk@ av;avmCudk ylaZmf&rnf? 8xm0&bk&m;tm; rD;±_d@&m,Zf/ opPm*wd&SdI ylaZmfaom,Zf/ rd\[m,,Zf bdk@ EGm;udkjyifqifv#if/ 9rD;jzifhylaZmfI xm0&bk&m;tbdk@ ar$;}udKifaomteH@&Sdapjcif;iSg/ 10EGm;ESihfwuG abmZOf ylaZmfouUmbdk@ qDajcmufavmCa&maom rkef@nufoHk;=orJudk‚if;/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmbdk@ pyspf&nf ajcmufavmCudk‚if; aqmifcJh&rnf? 11EGm;waumif/ odk;waumif/ odk;oi,fwaumif/ qdwfoi,f waumifudk ,ZfylaZmfaomtcg xdkodk@jyK&rnf? 12jyifqifaom odk;EGm;ta&twGufodk@ vdkufI/ waumif aumifudk xdkodk@jyK&rnf? 13jynfom;taygif;wdk@onf rD;jzifhylaZmfI xm0&bk&m;tbdk@ ar$;}udKifaomteH@ &Sdapjcif;iSg/ xdkodk@ESifhtnD jyK&=urnf? 14 oifwdk@onf wnf;cdkaom wyg;trsdK;om;jzpfap/ tjcm;wyg;aom oljzpfap/ rD;jzifhylaZmfI xm0&bk&m;tbdk@ ar$;}udKifaomteH@&Sdapjcif;iSg tvdk&Sdv#if/ oifwdk@jyKonfenf;wl oifonfvnf; jyK&rnf? 15y&dowft0ifjzpfaomol/ oifwdk@wGif wnf;cdkaom wyg;trsdK;om;jzpfaom olwdk@onf/ oifwdk@trsdK;tpOftquf apmifh&aom wyg;wnf;aom xHk;pH&SdonfESifh xm0&bk&m;a&S@awmfY oifwdk@onf jzpfonfenf;wl olonfvnf; jzpf&rnf? 16oifwdk@udk,fwkdifrSpI/ oifwdk@wiG f wnf;cdkaom wyg;trsdK;om;wdk@onf wyg;wnf;aomw&m;/ wyg;wnf;aom xHk;pH&Sd&=urnf[k rdef@awmfrl.? 17 wzef arma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ 18 igydk@aqmifaomjynfodk@ oifwdk@onfa&mufI/ 19xdkjynfY jzpfaomrkef@udk pm;&=uaomtcg/ xm0&bk&m;tm; csD;ajr‡muf&m ylaZmfouUmudk quf&rnf? 20tOD;e,faom rkef@pdrf;jzifh vkyf&aom rkef@jym;udk csD;ajr‡muf&m ylaZmfouUmjyKI aumufe,fwvif;xJu csD;ajr‡muf&mylaZmfouUmudk jyKouJhodk@ csD;ajr‡muf&rnf? 21oifwdk@trsdK;tpOftqufwdk@onf/ tOD;e,faom rkef@pdrf;xJu csD;ajr‡muf&m ylaZmfouUmudk xm0&bk&m; tm; quf&=urnf? 22 xm0&bk&m;onf arma&Sudk rSmxm;aomae@rSpI/ arma&Stm;jzifh oifwdk@Y xm;awmfrlaom ynwf/ oifwdk@trsdK;tpOftqufY xm;awmfrlvwHhaom ynwftvHk;pHkwdk@udk oifwdk@onfrapmifh rSm;,Gif;jcif;odk@ a&muf=uonftr_rSm/ 24y&dowftaygif;wdk@onf rodbJ owdvpfI rSm;,Gif;jcif;odk@ a&mufv#if/ y&dowftaygif;wdk@onf xm0&bk&m;tbdk@ ar$;}udKifaom teH@&Sdapjcif;iSg/ xHk;zGJ@aom xHk;pH&Sdonf twdkif;/ abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmESifhwuG/ toufysdKaomEGm;xD;jzifh rD;±_d@&m,Zf udk‚if;/ qdwfjzifh tjypfajz&m,Zfudk‚if; ylaZmf&=urnf? 25,Zfyka&m[dwfonf/ Áoa&vtrsdK;om; y&dowf taygif;wdk@tbdk@ tjypfajzjcif;udk jyK&ojzifh/ olwdk@onf owdvpfI jypfrSm;aoma=umifh/ xdktjypfudk v$wf &vdrfhrnf? olwdk@onfvnf; owdvpfaomtjypfa=umifh tjypfajz&m,ZfESifhwuG/ rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUm udk xm0&bk&m;xHawmfodk@ aqmifcJh&=urnf? 26xdkodk@jyKv#if/ vltaygif;wdk@onf jypfrSm;aomfvnf;/ owdvpfI jypfrSm;aoma=umifh/ Áoa&vtrsdK;om; y&dowftaygif;wdk@udk‚if;/ olwdk@xHrSm wnf;cdkaom wyg;trsdK;om;wdk@udk‚if; xdktjypfrSv$wf&vdrfhrnf? 27 vlwpHkwa,mufonf owdvpfI jypfrSm;v#if tjypfajz&m,Zfbdk@ tcgrvnfaom qdwfr wpfaumifudk aqmifcJh&rnf? 28xm0&bk&m;a&S@awmfY owdvpfI jypfrSm;rdaom xdkoltbdk@ ,Zfyka&m[dwfonf tjypfajzjcif;udk jyK&ojzifh xdktjypfudk v$wf&vdrfhrnf? 29Áoa&v 6

trsdK;om;jzpfaomol/ wnf;cdkaom wyg;trsdK;om; jzpfaomolw@dk onf owdvpfIjypfrSm;aomtcg/ wyg;wnf;aomw&m;udk apmifh&=urnf? 30 Áoa&vtrsdK;om;jzpfap/ wyg;trsdK;om;jzpfap/ &J&ifhpGmjypfrSm;v#if/ xm0&bk&m;udk r±dkao&m odk@a&mufonfjzpfI/ xdkoludkol.trsdK;rS y,f&Sif;&rnf? 31xm0&bk&m;.pum;awmfudk rxDrJhjrifjyKI ynwfawmfudk vGefusL;aoma=umifh/ xdkoludk &Sif;&Sif;y,f&Sm;&rnf? rdrdtjypfudk rdrdcH&rnf[k rdef@awmfrl.? 32 Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf awmY&Sd=uaomtcg/ wae@aomOykofae@Y xif;acGaomol wa,mufudk awG@av.? 33awG@aomolwdk@onf/ xdkoludk arma&S/ tm±kef/ y&dowftaygif;wdk@a&S@odk@ ac:cJh=u.? 34ol.tr_udk pD&if&mvrf;rxif&Sm;ao;aoma=umifh csKyfxm;=u.? 35xm0&bk&m; uvnf;/ xdkolonf taoowfjcif;udk trSefcH&rnf? y&dowftaygif;wdk@onf wyfjyifrSm ol@udkausmufcJESifh ypf&=urnf[k arma&Stm; rdef@awmfrlI/ 36xdktrdef@awmftwdkif; y&dowftaygif; wdk@onf xdkoludk wyfjyifodk@ aqmifoGm;I/ ausmufcJESifhypf=uojzifh olonftaocH&.? 37 wzef arma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ 38 olwdk@trsdK;tpOftqufwdk@onf/ t0wfpGef;wdk@Y qGJp&mbdk@ yef;yGm;wdk@udkvkyfI/ jymaom}udK;ESifh 39 csDwGJ&=u rnf? xdkyef;yGm;wdk@udk oifwdk@onf =unfhjrifaomtcg/ xm0&bk&m; ynwfawmfrlor#wdk@udk atmufarh I usifh=urnfta=umif;/ txufuudk,ftvdkodk@ vdkufvsuf/ udk,fOm%fudkrSD0Jvsuf rSm;,Gif;ouJhodk@ rvdkuf/ rrSD0J/ 40igynwfor#wdk@udk atmufarhIusifhojzifh/ oifwdk@bk&m;ociftbdk@ oef@&Sif;rnfta=umif; xdkodk@ jyK&rnf? 41igonf oifwdk@. bk&m;ocifjzpfjcif;iSg/ oifwdk@udk tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifcJhaom oifwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;jzpf.? igonf [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;jzpfonf[k rdef@awmfrl.? 16 1 av0dtrsdK;/ aum[wfom; ÁZ[m.om; aum&onf/ ±kAiftrsdK;{vsmb.om; 'goefESifh tbd&H/ ayvuf.om; =oewdk@udkac:+yD;v#if/ 2y&dowfY ausmfaZmI *k%ftoa&&Sdomol/ tpnf;ta0;Y rif;jyK aomol/ Áoa&vtrsdK;om; ESpf&mig;q,fESifhwuG arma&SudkykefuefI/ 3 arma&SESifh tm±kefwbufY pka0;v#uf/ oifwdk@onf tr_awmfudk apmifhvGef;.? y&dowf&Sdor# taygif;wdk@onf oef@&Sif;=u.? xm0& bk&m;onf olwdk@wGif &Sdawmfrl.? odk@jzpfI oifwdk@onf xm0&bk&m;. y&dowftay:rSm tb,fa=umifh udk,fudk csD;ajr‡muf&oenf;[k qdkav.? 4 xdkpum;udk arma&S=um;v#if jyyf0yfvsufae.? 5wzef arma∑/ tb,folonf xm0&bk&m;. vljzpfonfudk‚if;/ tb,fol oef@&Sif;onfudk‚if;/ tb,foludk csOf;uyf aprnfudk‚if;/ eufjzefae@Y xm0&bk&m; jyawmfrlrnf? a&G;aumufawmfrlaom oludkvnf; teD;tyg;odk@ csOf;uyfapawmfrlrnf? 6 tdkaum&ESifh aum&.taygif;toif; &Sdor#wdk@/ oifwdk@jyK&rnftr_ [lrlum;/ vifyef;wdk@udk,lI/ 7 eufjzefae@/ xm0&bk&m;a&S@awmfY rD;ESifhavmAefudk wif=uavmh? xdktcg xm0&bk&m; a&G;aumufawmfrlaom olonf/ oef@&Sif;aomoljzpfap? tkdav0dom;wdk@/ oifwdk@onf tr_awmfudk apmifhvGef;=uonf[k qdkav.? 28wzef arma&Su/ tdkav0dom;wdk@/ em;axmif=uygavmh? 9 oifwdk@onf xm0&bk&m;. wJawmftr_udk aqmif&GufI/ y&dowfa&S@rSm&yfvsuf/ olwdk@tr_udkvnf; apmifhaprnft}uH &SdawmfrlonfESifh Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocifonf/ oifwdk@udk teD;tyg;odk@ac:I 10 ae&mcsjcif;iSg/ Áoa&vtrsdK;om; y&dowfESifhcGJxm;I/ oifhudk‚if;/ oifhnDtpfudk av0dom;taygif;wdk@udk‚if;/ teD;tyg;Y ae&mcsawmfrlaom aus;Zl;awmfudk rxDrJhjrifjyKI/

,Zfyka&m[dwft&mudkvnf; &Sm=uonfwum;? 11xdka=umifh oifESifh oif.taygif;toif; &Sdor#wdk@onf xm0&bk&m;wbufY pka0;=u+yDwum;? tm±kefudk tjypfwifI jrnfwrf; &rnfta=umif;/ olonf tb,fodk@aomol jzpfoenf;[k aum&tm; qdk+yD;rS/ 12{vsbom; 'goefESifh tb&Hwdk@udk ac:jcif;iSg apv$wfav.? olwdk@uvnf; igwdk@rvm/ 13oifonf TawmY igwdk@udk owfvdkv#if Edk@ESifhysm;&nfpD;aomjynfrS aqmifcJhaomfvnf;/ igwdk@tay:Y vHk;vHk;rif;rjyKv#if/ pdwfrajyao; onfwum;? 14xdkrSwyg; Edk@ESifhysm;&nfpD;aomjynfodk@ igwdk@udkraqmif/ v,f,mrsm;/ pyspfO,smOfrsm;udk ray;bJ/ [email protected] azmufcsifoavm? igwdk@onf oifhxHodk@rvm[k jyeffqdk.? 15arma&Sonf tvGeftrsufxGufI/ Tolwdk@ylaZmfouUmudk yrm%jyKawmfrrlygESifh? olwdk@OpPm jrnf;waumifudkr# tu|Efkyfrodrf;yg? olwdk@wGif wa,mufudkr# rn‡Of;qJyg[k xm0&bk&m;tm; av#mufI/ 16aum&tm;vnf;/ tm±kefESifh oiftp&Sdaom oif.taygif;toif; &Sdor#wdk@onf/ eufjzefae@ xm0&bk&m;a&S@awmfY &Sd=uavmh? 17vltoD;toD;wdk@onf rdrdwdk@vifyef;rsm;udk,lI avmAefudkwif+yD;rS oifESifhtm±kefonfvnf; rdrdwdk@vifyef;ygvsuf/ vltaygif;wdk@onf vifyef;ESpf&mig;q,fwdk@udk xm0&bk&m;a&S@awmfodk@ aqmifcJh=u avmh[k qdkonftwdkif;/ 18xdkoltoD;toD;wdk@onf rdrdwdk@vifyef;rsm;udk ,lI rD;ESifhavmAefudk wif+yD;rS/ arma&S/ tm±kefESifhtwl/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwHcg;0Y &yfae=u.? 19 aum&onfvnf;/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwHcg;0Y y&dowftaygif;wdk@udk arma&SESifh tm±kef bufY pka0;ap+yD;rS/ xm0&bk&m;. bkef;awmfonf y&dowftaygif;wdk@Y xif&Sm;av.? 2021 xm0&bk&m; uvnf;/ Ty&dowfwdk@ESifh cGgI wjcm;pDaeavmh? igonf olwdk@udk csufjcif;zsufqD; rnf[k arma&SESifh tm±keftm; rdef@awmfrlv#if/ 22olwdk@u jyyf0yfvsuf/ tdkbk&m;ocif/ cyfodrf;aom owW0gwdk@. touf0dnmOfrsm;udk tpdk;&awmfrlaom bk&m;ocif/ vlwa,muf jypfrSm;aom tjypfa=umifh y&dowftaygif;wdk@udk trsufxGufawmfrlrnfavm[k av#mufqkdav.? 23xm0& bk&m;uvnf;/ aum&/ 'goef/ tbd&Hwdk@. wJrsm;udk a&SmifIaeapjcif;iSg/ y&dowfwdk@tm; qifhqdkavmh[k arma&Stm; rdef@awmfrlonftwdkif;/ 25arma&SxI Áoa&vtrsdK; touf}uD; olwdk@ESifhwuG/ 'goef/ tbd&Hae&modk@ oGm;+yD;rS/ 26Tvlqdk;wdk@. ae&m wJrsm;udka&SmifI ae=uygavmh? [email protected] wpHkwckudkr# rxd=uygESifh? odk@r[kwf olwdk@ESifhtwl/ olwdk@tjypfa=umifh ysufpD;jcif;odk@ a&muf=uvdrfhrnf[k y&dowfwdk@tm; qifhqdkv#if/ 27vlrsm;wdk@onf aum&/ 'goef/ tbd&HwJ ywf0ef;usifYraebJ a&Smifv$JI oGm;=uojzifh 'goef/ tbd&Honf om;r,m; tuav;rsm; ESifhwuG xGufI rdrdwdk@ wJwHcg;0Y &yfae=u.? 28arma&Suvnf;/ Tr_tvHk;pHkwdk@udk igonf tvdkvdkrjyK/ xm0&bk&m; apcdkif;awmfrlI igjyKonfta=umif;udk oifwdk@onf tb,fodk@ od&rnfenf; [lrlum;/ 29cyfodrf;aom vlowW0gwdk@ cH&aomaojcif;/ cyfodrf;aom vlowW0gwdk@cH&aom qHk;rjcif;udkom Tvlwdk@ cH&v#if/ xm0&bk&m;onf ighudkapv$wfawmfrrl? 30 odk@r[kwf xm0&bk&m;onf topfzefqif;awmfrl ojzifh/ ajr}uD;uGJyGifhvsuf Tvlwdk@udk‚if;/ olwdk@ESifhqdkifor#udk‚if; rsdKI/ olwdk@onf touf&Sifvsuf aorif;EdkifiH odk@ qif;oGm;v#if/ xm0&bk&m;Y jypfrSm;a=umif;udk oifwdk@onf odem;vnf&=uvdrfhrnf[k/ 31ajymqdk+yD;onf tqHk;Y/ olwdk@eif;&majr}uD;onf uGJI/ 32rdrdcHwGif;udk zGifhojzifh olwdk@ESifh olwdk@tdrfrsm;udk‚if;/ aum&ESifh qdkifor#aomolwdk@ESifh olwkd@OpPm&Sdor#udk‚if; rsdKav.? 33xdkolwdk@onf udk,fwdkifrSpI/ qdkifor#aom olwdk@ ESifhwuG/ touf&Sifvsuf aorif;EdkifiHodk@ qif;oufI/ olwdk@tay:rSm ajraphjyefojzifh/ olwdk@onf y&dowfrS y,f&Sif;jcif;udk cH&=u.? 34olwdk@atmf[pfoHudk ywf0ef;usifY&Sdaom

Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf =um;v#if/ igwdk@udkvnf; ajrrsdKaumif;rsdKvdrfhrnf[k pdk;&drfvsuf ajy;=u.? 35eH@omaygif;udk rD;±_d@I ylaZmfaomol ESpf&m ig;q,fwdk@udkvnf;/ xm0&bk&m;xHawmfu rD;xGufIavmifav.? 36-37 xm0&bk&m;uvnf;/ xdkoef@&Sif;aom vifyef;wdk@udk rD;avmif&mxJu aumuf,lI rD;udk 38 ypfcs+yD;rS/ udk,ftoufudk aoapjcif;iSg jypfrSm;aomol wdk@. vifyef;wdk@jzifh ,Zfyv†ifudk zHk;tkyfp&m a=u;0gjym;wdk@udk vkyf&rnfta=umif;/ ,Zfyka&m[dwf tm±kef.om; {vmZmudk qifhqdkavmh? xm0&bk&m; a&S@awmfY ylaZmfaoma=umifh/ xdkvifyef;wdk@onf oef@&Sif;onfjzpfI/ Áoa&v trsdK;om;wdk@tm; edrdwf jzpf&=urnf[k arma&Stm; rdef@awmfrlonftwdkif;/ 39,Zfyka&m[dwf {vmZmonf/ rD;avmifjcif;udk cH&aomolwdk@ ylaZmfaom vifyef;rsm;udk ,lI ,Zfyv†udk zHk;tkyfp&m a=u;0gjym;wdk@udk vkyfav.? 40xdkodk@ tm±keftrsdK;r[kwf tjcm;wyg;aom trsdK;om;onf/ xm0&bk&m; a&S@awmfY eH@omaygif;udk rD;±_d@I ylaZmf aomtm;jzifh/ aum&ESifh ol.taygif;toif; uJhodk@ rjzpfaprnfta=umif;/ xm0&bk&m;onf arma&Stm; rSmxm;awmfrlonf twdkif;/ xdkvifyef;wdk@onf Áoa&vtrsdK;om; wdk@tm; owday;&m edrdwfjzpf&=u.? 41 eufjzefae@Y Áoa&vtrsdK;om; y&dowftaygif;wdk@u/ oifwdk@onf xm0&bk&m;. vlwdk@udk owf=u+yD[k qdkvsuf/ arma&SESifh tm±kefwdk@udk tjypfwifI jrnfwrf;=u.? 42y&dowf taygif;wdk@onf arma&SESifh tm±kefwbufY pka0;=uaomtcg/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfodk@ ajrmf=unfhI/ rdkCf;wdrfonf wJawmfudk v$rf;rdk;I/ xm0&bk&m;. bkef;awmfonf xif&Sm;av.? 43 arma&SESifh tm±kefwdk@onf y&dowf pnf;a0;&m wJawmfa&S@odk@ csOf;uyf=u.? 44-45xm0&bk&m; uvnf;/ Ty&dowfwdk@udk a&SmifI ae=uavmh? igonf olwdk@udk csufjcif; zsufqD;rnf[k arma&Stm; rdef@awmfrlv#if/ olwdk@onf jyyf0yfvsufae=u.? 46arma&Suvnf;/ oifonf vifyef;udkudkifI ,Zfyv†ifay:u rD;udk ,lxnfh+yD;v#if/ avmAefudkvnf; wifvsuf/ y&dowf&Sd&modk@ tvsiftjref oGm;I tjypfajzjcif;udk jyKavmh? xm0&bk&m; xHawmfu trsuf awmfxGufI ab;Oy'fa&mufvsuf &Sd+yD[k/ 47tm±keftm; rSmxm;onftwdkif;/ tm±kefonf ,lI y&dowf xJodk@ ajy;av.? xdktcg vlwdk@Y ab;Oy'fa&mufp&Sdonf jzpfI/ avmAefudkwifojzifh vlrsm;wdk@tbdk@ tjypfajzjcif;udk jyK.? 48 touf&Sifaomol/ aoaomol pyf=um;rSm &yfaeI ab;Oy'f+idrf;av.? 49aum& tr_a=umifh aoaomolwdk@udk xm;I xdkab;Oy'fjzifh aoaomvlaygif;um;/ waomif;av;axmif ckepf&m &Sdownf;? 50xdkab;Oy'f+idrf;+yD;rS/ tm±kefonf y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwHcg;0/ arma&SxHodk@ jyefvm.? 17 1 wzef xm0&bk&m;onf arma&Stm; rdef@awmfrlonfum;/ 2oifonf Áoa&vtrsdK;om; wdk@tm;qifhqdk+yD;rS/ bdk;b taqGtrsdK;tvdkuf Áoa&v q,fESpfrsdK;Y rif;jyKaomol toD;toD; ay;&aom vSHwH q,fESpfacsmif;wdk@udk ,lI/ vlwdkif;trnfudk ol@vSHwHay:rSm a&;xm;avmh? 3 av0dtrsdK;. vSHwHay:rSm tm±keftrnfudk a&;xm;avmh? bdk;btaqGtrsdK; ol}uD;wOD;v#if vSHwHwacsmif;pD &Sd&rnf? 4xdkvSHwHwdk@udk igAsm'dwfay;&mt&yf/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmftwGif;/ oufaocHcsufa&S@rSm wifxm;avmh? 5iga&G; aumufaomol. vSHwHonf tyGifhyGifhvdrfhrnf? xdkodk@jyKrS Áoa&v trsdK;om;wdk@onf oifYtjypfwifI jrnfwrf;jcif;udk aemufwzef igem;r+iD;&m[k rdef@awmfrlonftwdkif;/ 6arma&Sonf Áoa&vtrsdK;om; wdk@tm; qifhqdkI/ rif;taygif;wdk@onf bdk;btaqGtrsdK; tvdkuf/ rif;wOD;v#if vSHwHwacsmif;pD vSHwH q,fESpfacsmif;wdk@udk ay;=u.?

tm±kef.vSHwHonf vSHwHrsm;Yomownf;? 7arma&Sonf xdkvSHwHwdk@udk oufaocHcsuf wJawmftwGif;/ xm0&bk&m; a&S@awmfY wifxm;av.? 8eufjzefae@Y oufaocHcsuf wJawmftwGif;odk@ arma&S0ifaomtcg/ av0dtrsdK;ESifhqdkifaom tm±kef.vSHwHonf t&GufxGufvsuf/ iHkvsuf/ yGifhvsuf/ AmwHoD;udk oD;vsuf&Sd.? 9arma&Sonf vSHwH&Sdor#wdk@udk xm0&bk&m;xHawmfu Áoa&v trsdK;om;wdk@ a&S@odk@ xkwfaqmifojzifh/ olwdk@onf =unfh±_I/ vlwdkif; rdrdvSHwHudk ,ljyefav.? 10xm0&bk&m;uvnf;/ yHkuefaomolwdk@wbufY oufaojzpfapjcif;iSg/ tm±kef. vSHwHudk oufaocHcsuf a&S@Y jyefxm;I t+rJ&Sdapavmh? xdkodk@ olwdk@onf aoab;ESifh vGwfrnfta=umif;/ olwdk@tjypfwifI jrnfwrf;jcif;udk igem;r+iD;&m[k/ 11arma&Stm; rSmxm; awmfrlonf twdkif;/ arma&Sonf jyKav.? 12Áoa&v trsdK;om;wdk@uvnf;/ tu|Efkyfwdk@onf aoa=uysufpD;=uyg.? wa,mufr#rºuGif; ysufpD;&=uyg.? 13xm0&bk&m;. wJawmfudk csOf;uyfaomolwdkif; aoygvdrfhrnf? tu|Efkyfwdk@ &Sdor#onf aoab;oifhI qHk;±_H;jcif;odk@ a&muf&=uygOD;rnfavm[k arma&Stm; av#mufqdk=u.? 18 1 wzef xm0&bk&m;onf tm±keftm; rdef@awmfrlonfum;/ oifESifh oif.ajr; taqGtrsdK;wdk@onf/ oef@&Sif;&m XmeawmfESifhqdkifaom tjypf/ oifwdk@ ,Zfyka&m[dwft&mESifh qdkifaomtjypfudk cH&=urnf? 2oif. bdk;btaqGtrsdK;/ av0dtrsdK;om; nDtpfudkcsif;wdk@onf/ oifESifhtwl ulnDI tr_awmfudk aqmif&Gufapjcif;iSg ac:xm;avmh? odk@&mwGif oifESifhwuG oif.om;wdk@onf/ oufaocHcsuf wJawmfa&S@ rSm tr_awmfudk aqmif&Guf&=urnf? 3 av0dom;wdk@onf oifhudk‚if;/ wJawmf&Sdor#wdk@udk‚if; apmifh&=urnf? odk@&mwGif oifwdk@ESifholwdk@onf aoab;vGwfrnfta=umif;/ olwdk@onf wJawmfwefqm/ ,Zfyv†ifwefqm rsm;udk rcsOf;uyf&=u? 4 olwdk@onf oifwdk@ESifhtwl ulnDI/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfudk apmifhvsuf/ wJawmftr_ &Sdor#udk xrf;&=urnf? rqdkifaomolonf oifwdk@teD;odk@ rcsOf;ruyf&? 5aemufwzef trsuf awmfxGufI Áoa&vtrsdK;om;wdk@ tay:odk@ ra&mufrnfta=umif;/ oifwdk@onf oef@&Sif;&m Xmeawmf ESifh ,Zfyv†ifudk apmifh&=urnf? 6xdkodk@ oifwdk@. nDtpfudk av0dom;wdk@udk/ Áoa&vtrsdK;om; wdk@xJu a&G;,lI/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmftr_udk xrf;apjcif;iSg/ xm0&bk&m;tm; jyKaom ylaZmfouUmxJodk@ oifwdk@tm; igay;.? 7xdka=umifh oifESifhoif.om;wdk@onf/ ,Zfyv†ifESifhqdkifaom tr_/ ukvm;umtwGif; Y aqmif&Gufp&mtr_ &Sdor#wdk@udk/ ,Zfyka&m[dwfjyKI aqmif&Guf&=urnf? oifwdk@tm; aus;Zl;jyKI ,Zfyka&m[dwft&mudk igay;+yD? rqdkifaomolonf teD;tyg;odk@ csOf;uyfv#if/ taoowfjcif;udk cH&rnf[k rdef@awmfrl.? 8 wzef xm0&bk&m;onf tm±keftm; rdef@awmfrlonfum;/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf oef@&Sif; apI qufuyfor#aom ylaZmfouUmwdk@ txJu/ ightm; csD;ajr‡mufaom ylaZmfouUmwdk@udk oifYtyfI/ oifESifh oif.om;wdk@tbdk@ jzpfapjcif;iSg/ xm0&ynwfw&m; tm;jzifh igay;.? 9 rD;odk@ra&muf/ oef@&Sif;aom t&mxJu oifwdk@qdkifaom t&m[lrlum;/ Áoa&v trsdK;om; vSLaom OpPm/ abmZOfylaZmfouUm/ tjypfajz&m,Zf/ 'kp±dkufajz&m,Zf ylaZmfavor#wdk@onf oifESifh oif.om;wdk@tbdk@ oef@&Sif;&=urnf? 10oef@&Sif;&mXmeY pm;&rnf? a,mufsm;taygif;wdk@onf pm;&aom tcGifh&Sd.? oifwdk@tbdk@ igoef@&Sif;ay.? 11xdkrSwyg; Áoa&vtrsdK;om;wdk@ ylaZmfaom csD;ajr‡muf&m ylaZmfouUm/ csDv$J&m ylaZmfouUmwdk@udk/ oifESifhoif. om;orD;wdk@tm; xm0& ynwfw&m;tm;jzifh igay;+yD? oifhtdrfY oef@&Sif;aomol taygif; wdk@onf pm;&aomtcGifh&Sd.?

Áoa&vtrsdK;om; a&G;I xm0&bk&m;tm; ylaZmfor# taumif;qHk;aom qD/ taumif;qHk;aom pyspf&nf/ aumif;qHk;aom *sHKpyg;udk oifwdk@tm; igay;+yD? 13xm0&bk&m; xHawmfodk@ aqmifcJhor# tOD;rSnfhaom opfoD;udkvnf; oifqdkif&rnf? oifhtdrfY oef@&Sif;aomol taygif;wdk@onf pm;&aomtcGifh &Sd.? 14Áoa&vtrsdK;Y usdefqdkI ylaZmfor#wdk@udkvnf; oifqdkif&rnf? 15 tOD;bGm;aomom;/ vljzpfap/ wd&p>mefjzpfap/ xm0&bk&m;xHawmfodk@ aqmifcJhor#wdk@udk oifqdkif&rnf? odk@&mwGif vl. om;OD;ESifh pif=u,faom wd&p>mef. om;OD;udk trSefa&G;&rnf? 16 a&G;&aomom;wdk@udk toufwvvGefrS/ oiftbdk;jzwfonf twdkif; a*&ESpfq,fESifh r#aom tusyfawmf tvdkuf aiGig;usyfESifh a&G;&rnf? 17EGm; om;OD;/ odk;om;OD;/ qdwfom;OD;onf oef@&Sif;aoma=umifh ra&G;&? ol.taoG;udk ,Zfyv†ifay:rSm jzef;&rnf? qDOudkvnf; xm0&bk&m;tbdk@ ar$;}udKifaom teH@&SdapI rD;jzifh ylaZmfouUmjyK&rnf? 18tom;rlum; csDv$J&m ylaZmfouUm. &ifywfESifh vufsmycHk;uJhodk@ oifhtbdk@jzpf&rnf? 19Áoa&v trsdK;om;wdk@onf oef@&Sif;apI xm0&bk&m;tm; aqmifcJhaom ylaZmfouUm &Sdor#wdk@udk oifESifh oif.om;orD; wdk@tm; xm0& ynwfw&m;tm;jzifh igay;+yD? oiftp&Sdaom oif.trsdK;tE$,fESifh qdkifI xm0&bk&m; a&S@awmfY qm;ESifh,SOfaom xm0& ydËdnmOfjzpfownf;[k rdef@awmfrl.? 20 wzef xm0&bk&m;onf tm±keftm; rdef@awmfrlonfum;/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@ ae&mjynfY oifhtarGcH&majr/ olwdk@ESifha&mI ydkifaomtbdk@r&Sd&? igonfum; olwdk@wGif oifydkifaomtbdk@ oifhtarG OpPmjzpf.? 21av0dom;wdk@onf y&dowfpnf;a0;&m wJawmftr_udk aqmif&Gufaoma=umifh/ olwdk@tarGcH p&m Áoa&vtrsdK;om;wdk@. OpPmq,fbdk@wbdk@udk igay;+yD? 22 ,ckrSpI Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf udk,ftjypfudkcHI aoab;ESifh rawG@rnfta=umif;/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfteD;tyg;odk@ rcsOf;ruyf&? 23av0dom;wdk@onf y&dowfpnf;a0;&m wJawmftr_udk aqmif&GufI/ udk,ftjypfudk udk,fcH&=urnf? olwdk@onf Áoa&v trsdK;om;wdk@ESifh a&mI tarGrcH&=u[k oifwdk@trsdK; tpOftqufapmifh&aom ynwfjzpfownf;? 24Áoa&v trsdK;om;wdk@onf xm0&bk&m;tm; ylaZmfouUmjyKaom udk,fOpPm q,fbdk@wbdk@udk/ av0dom;tarGcHp&m tbdk@ igay;+yD? xdka=umifh olwdk@onf Áoa&vtrsdK;om; wdk@ESifh a&mI tarGrcH&[k ightrdef@awmf&Sd.? 25 wzef arma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonf av0dom;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ 26 oifwdk@tarG cHp&m igay;aom Áoa&vtrsdK;om;wdk@. OpPm q,fbdk@wbdk@udk oifwdk@onf cH,laomtcg/ xdktbdk@udk q,fbdk@bdk@jyefI wbdk@udk xm0&bk&m;tm; ylaZmfouUmjyK&=urnf? 27 xdkylaZmfouUmudk/ aumufe,f wvif;xJu ,laom qefpyg;uJhodk@‚if;/ yyspfoD;e,f&m usif;xJu,laom pyspf&nfuJhodk@‚if;/ oifwdk@tbdk@ rSwf&vdrfhrnf? 28xdkodk@ oifwdk@onf Áoa&vtrsdK;om;wdk@rS cH,laom q,fbdk@wbkd@xu J / xm0&bk&m; tm; ylaZmfouUm jyK&=urnf? xdkylaZmfouUmudkvnf;/ ,Zfyka&m[dwf tm±keftm; vSL&=urnf? 29oifwdk@ cH&or#aom tvSLwdk@txJu taumif;qHk;aomtbdk@ oef@&Sif;aomtbdk@udk E_wf,lI xm0&bk&m;tm; ylaZmfouUm jyK&=urnf? 30odk@jzpfI olwdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ av0dom;wdk@onf taumif;qHk;aom tbdk@udk E_wf,lylaZmf+yD;rS/ ºuGif;aomtbdk@udk aumufe,fwvif;. aus;Zl;/ yspfoD;e,f&musif;. aus;Zl;uJhodk@ rddrdwdk@tbdk@ rSwf&vdrfhrnf? 31xdkºuGif;aomtbdk@udk/ udk,fwdkifrSpI tdrfoltdrfom; wdk@onf pm;csifaom t&yf&yfY pm;&aomtcGifh&Sd.? y&dowf pnf;a0;&m wJawmfY tr_apmifhaomtwGuf igcsaomqkjzpf.? 32taumif;qHk;aom tbdk@udk E_wf,lylaZmf+yD;rS 12

ºuGif;aomtbdk@ tm;jzifh tjypfa&mufp&m ta=umif;r&Sd? aoab;ESifh rawG@rnfta=umif;/ Áoa&v trsdK;om;wdk@. oef@&Sif;aomt&mwdk@udk rnpfnL;ap&[k rdef@awmfrl.? 19 1 wzef xm0&bk&m;onf arma&SESifh tm±kefwdk@udkac:I xm0&bk&m; pD&ifxHk;zGJ@awmfrlaom ynwf w&m;[lrlum;/ 2tjypfryg/ wcgr#xrf;bdk;rwif/ uGufusm;jcif;r&Sd/ tqif;eDaom EGm;rysdKudk Áoa&v trsdK;om;wdk@onf aqmifcJhrnfta=umif; qifhqdkavmh? 3,Zfyka&m[dwf {vmZmYtyfI wyfjyifodk@ aqmifoGm;+yD;rS/ ol@a&S@Y tjcm;olowf&rnf? 4,Zfyka&m[dwf {vmZmonf taoG;udk vufESifh,lI y&dowfpnf;a0;&m wJawmfa&S@pl;pl;Y ckepf}udrfjzef;&rnf? 5,Zfyka&m[dwfa&S@rSm xdkEGm;r.ta&/ tom;/ taoG;/ acs;EkESifhwuG waumifvHk;udk tjcm;olonf rD;±_d@&rnf? 6 ,Zfyka&m[dwfonfvnf; tum&S opfom;/ [k\kyfyifnGef@ESifh eDarmif;aomtxnfudk ,lI/ EGm;rrD;avmif&mxJodk@ ypfcs&rnf? 7xdkaemuf rdrdt0wfudk av#mfI udk,fudkvnf; a&csdK;+yD;rS/ wyfxJodk@0ifI nOD;wdkifatmif rpif=u,fjzpfvdrfhrnf? 8rD;±_d@aomolonfvnf;/ rddrdt0wfudk av#mfI udk,fudkvnf; a&csdK;+yD;rS/ nOD;wdkifatmif rpif=u,f jzpfvdrfh rnf? 9pif=u,faomol wpHkwa,mufonf EGm;r.jymudk pkodrf;I/ wyfjyifrSm pif=u,faomt&yfY xm;& rnf? Áoa&vtrsdK; y&dowftbdk@ pif=u,fapaom a&abmfbdk@/ xdkjymudk odkxm;&rnf? tjypfESifh uif;pifapp&mbdk@ jzpfownf;? 10EGm;r.jymudk pkodrf;aomolonfvnf;/ rdrdt0wfudk av#mfI nOD;wdkifatmif rpif=u,fjzpfvdrfhrnf? Ta&G@um;/ Áoa&vtrsdK;om;/ wnf;cdkaom wyg;trsdK;om; wdk@onf tpOft+rJ apmifh&aom ynwfjzpfownf;? 11 vlaomaumifudk xdaomol ckepf&ufrpif=u,f jzpfvdrfhrnf? 12oHk;&ufajrmufaom ae@Y xdkjym ESifhudk,fudk oef@&Sif;apI ckepf&ufajrmufaom ae@Ypif=u,fvdrfhrnf? oHk;&ufajrmufaomae@Y udk,fudk roef@&Sif;apv#if/ ckepf&ufajrmufaom ae@wdkifatmif rpif=u,f&? 13vlaoaumifudkxdI udk,fudkroef@ &Sif;apaomolonf xm0&bk&m;. wJawmfudk npfnL;ap.? xdkoludk Áoa&vtrsdK;rS y,f&Sif;&rnf? pif=u,faom a&jzef;jcif;udk rcHaoma=umifh rpif=u,fjzpf.? pif=u,fjcif;odk@ ra&mufao;? 14wJY vlaov#if apmifh&aom w&m;[lrlum;/ wJodk@ 0ifaomol/ wJY &Sdaeaomol taygif;wdk@onf ckepf&ufywfvHk; rpif=u,fjzpf=uvdrhfrnf? 15rzHk;bJ zGifhxm;aom tdk;&Sdor#wdk@onfvnf;/ rpif=u,f jzpf=uvdrfhrnf? 16owfIaoaomol/ emI aoaomol/ vlaot±dk;/ vlocsõKif;udk v,fjyifYawG@I xdv#if/ ckepf&ufywfvHk; rpif=u,fjzpfvdrfhrnf? 17 rpif=u,faomolbdk@ tjypfuif;ap&m rD;±_d@aom EGm;r. jymtcsdK@udk,lI/ pD;aom a&ESifhtwl tkd;Yxnfh+yD;rS/ 18pif=u,faomolonf/ [k\kyfyifnGef@udk a&YESpfI wJay:rSm‚if;/ wefqmrsm;/ wJY&Sdaom vlrsm;ay:rSm‚if;/ vlaot±dk;/ owfIaoaomol/ emIaoaomol/ ocsõKif;udk xdaomol ay:rSm‚if;/ xdka&udkjzef;&rnf? 19pif=u,faomolonf rpif=u,faomoludk oHk;&ufajrmufaomae@/ ckepf &ufajrmufaomae@Y jzef;&rnf? ckepf&ufajrmufaom ae@Y udk,fudkoef@&Sif;apvsuf/ rdrdt0wfudkav#mfI a&csdK;v#if/ nOD;tcsdefwGif pif=u,fvdrfhrnf? 20rpif=u,faomolonf udk,fudkoef@&Sif;apjcif;iSg rjyKv#if/ xm0&bk&m;. oef@&Sif;&mXmeawmfudk npfnL;apaoma=umifh/ y&dowfrS y,f&Sif;jcif;udk cH&rnf? pif=u,f apaom a&jzef;jcif;udk rcHaoma=umifh/ rpif=u,fbJae.? 21 rpOft+rJapmifh&aom ynwf[lrlum;/ pif=u,f aoma&udk jzef;aomolonf rdrdt0wfudk av#mf&rnf? xdka&udk xdaomolvnf;/ nOD;wdkifatmif rpif =u,fjzpfvdrfhrnf? 22rpif=u,faomol

xdor#aom t&monfvnf; rpif=u,fjzpfvdrhfrnf? xdkt&mudk xdaomolvnf; nOD;wdkifatmif rpif=u,f jzpfvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 20 1 ouU&mZfav;q,f/ yXrvY Áoa&vtrsdK;om; y&dowftaygif;wdk@onf/ Zdeawmodk@ a&mufI/ uma'&St&yfY ae=u.? xdkt&yfY rd&dtHaoI o+*õK[fav.? 2y&dowfwdk@ aomufp&m a&r&Sdaoma=umifh arma&SESifh tm±kefwbufY pka0;=uvsuf/ 3xm0&bk&m;a&S@rSm igwdk@tpfudkrsm; aoaomtcg/ igwdk@vnf; raoygav? 4igwdk@ESifh igwdk@wd&p>mefrsm;udk aoapjcif;iSg/ xm0&bk&m;. y&dowfudk Tawmodk@ tb,f a=umifh aqmifcJhoenf;? 5igwdk@udk tJ*kwWKjynfrS xGufapI/ Tqdk;aomt&yfodk@ tb,fa=umifh aqmifcJh oenf;? Tt&yfonf v,fvkyfp&mraumif;/ oabFmozef;yif/ pyspfEG,fyif/ ovJyifpdkufp&m raumif;? aomufp&m a&r#r&Sd[k arma&Sudk tjypfwifI qdk=u.? 6arma&SESifh tm±kefwdk@onf vltpkta0;rS xGufI/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwHcg;0odk@ oGm;ojzifh/ jyyf0yfvsufae=upOf/ xm0&bk&m;. bkef;awmfonf xif&Sm;av.? 7 xm0&bk&m;uvnf;/ vSHwHudkudkif,lI oif.tpfudk tm±kefygvsuf/ y&dowfrsm;udk pka0; apavmh? olwdk@a&S@rSm ausmufudkrSmxm;avmh? ausmufonf rdrda&udk ay;vdrfhrnf? xdkodk@ oifonf ausmufxJu a&udkxGufapI y&dowfrsm;ESifh olwdk@w&d p>mefrsm;wdk@tm; aomufbdk@a&udk ay;&rnf[k/ 9 arma&Stm; rdef@awmfrlonftwdkif;/ arma&Sonf vSHwHudk xm0&bk&m; a&S@awmfu,lI/ 10 tm±kefygvsuf/ y&dowfwdk@udk ausmufa&SS@rSm pka0;ap+yD;v#if/ tcsif;olykHwdk@/ em;axmif=uavmh? igwdk@onf oifwdk@tbdk@ TausmufxJua&udk xGufap&rnfavm[k qdkvsuf/ 11rdrdvufudkqef@I ausmufudk vSHwHESifhESpf}udrf ±dkufojzifh/ a&onf rsm;pGmxGufI/ vly&dowfwdk@ESifh wd&p>mefwdk@onf aomuf&=u.? 12 xm0&bk&m;uvnf;/ oifwdk@onf ighudkr,Hk=unf/ Áoa&v trsdK;om;wdk@a&SS@rSm ighudkr±dkrao jyKaoma=umifh/ Ty&dowfwdk@tm; igay;aomjynfodk@ oifwdk@onf ydk@aqmifaom tcGifhudk r&=u[k arma&S ESifh tm±kefwdk@tm; rdef@awmfrl.? 13Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf xm0&bk&m;udk qef@usifbufjyKaomfvnf;/ olwdk@wGif ±dkaoav;jrwfjcif;udk cHawmfrlaoma=umifh/ xdka&onf ar&dba&jzpfownf;? 14 arma&Sonf uma'&St&yfrS {'Hk&Sifbk&ifxHodk@ oHwrefwdk@udk apv$wfI/ udk,fawmfnD Áoa&vu/ tu|Efkyfwdk@ awG@&aom tr_tvHk;pHkwnf;[laom/ 15tu|Efkyfwdk@ bdk;ab;onf tJ*kwWKjynfodk@ oGm;I tu|Efkyfwdk@onf tJ*kwWKjynfrSm umv=umjrifhpGm aeojzifh/ tJ*kwWKvlwdk@onf u|Efkyfwdk@ESifh bdk;ab; rsm;udk n‡Of;qJa=umif;/ 16tu|Efkyfwdk@onf xm0&bk&m;udk atmf[pfaomtcg/ aumif;uifwrefudk apv$wfI/ tu|Efkyfwdk@udk tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifawmfrla=umif;udk udk,fawmfodyg.? ,ckrSm tu|Efkyfwdk@ onf udk,fawmf.EdkifiH tpGef;tem;/ uma'&St&yfY &Sd=uyg.? 17 udk,fawmfjynftv,fY a&SmufI oGm;yg&ap? v,f,mrsm;/ pyspfO,smOfrsm;udk reif;yg? wGif;a&udkvnf; raomufyg? udk,fawmfjynfe,fudk rvGefrSDwdkifatmif/ vufsmbuf/ vuf0Jbufodk@ rvGJ/ rif;vrf;odk@om a&Smufvdkufygrnf[k awmif;yefav.? 18{'Hkuvnf;/ oifonf ighjynftv,fY ra&SmufroGm;&? a&SmufoGm;v#if/ xm;vufeufESifh qD;wm;rnf [k jyefajym.? 19Áoa&v trsdK;om; wdk@uvnf;/ rif;vrf;odk@om a&Smufvdkufygrnf? udk,fwdkifrSpI wd&p>mefwdk@onf udk,fawmfa&udk aomufv#if tbdk;udkay;ygrnf? tjcm;aomtr_udk rjyKbJ/ ajcjzifh oGm;±Hkr#om jyKygrnf[kqdkaomfvnf;/ 20{'Hku/ oifonf a&SmufIroGm;&[k qdkvsuf rsm;pGmaom Adkvfajc

tvHk;t&if;ESifhwuG qD;wm;jcif;iSg xGufvm.? 21xdkodk@ {'Hkonf ol.jynftv,fY a&SmufoGm;aom tcGifhudk Áoa&vtm; ray;aoma=umifh/ Áoa&vonf v$Ja&Smifav.? 22 Áoa&vtrsdK;om; y&dowftaygif;wdk@onf uma'&St&yfrS ajymif;I a[m&awmifodk@ ajymif;=u.? 23{'HkjynfpGef;em;/ a[m&awmifay:rSm xm0&bk&m;onf arma&SESifh tm±kefwdk@udk ac:I/ 24 oifwdk@onf ar&dbprf;a&em;rSm ighpum;udk qef@usifaoma=umifh/ Áoa&vtrsdK;om; wdk@tm; igay; aomjynfodk@ tm±kefonf r0if&? rdrdvlrsdK;pnf;a0;&modk@ oGm;&rnf? 25odk@jzpfI tm±kefESifh ol.om; {vmZmudkac:I a[m&yfawmifay:odk@ aqmifoGm;+yD;v#if/ 26tm±kef. t0wfudkc|wfI ol.om; {vmZmudk 0wfap+yD;rS/ tm±kefonf xdkt&yfYaoI rdrdvlrsdK;pnf;a0;&modk@ oGm;&rnf[k/ 27 rdef@awmfrlonftwdkif;/ arma&SjyKI/ olwdk@onf y&dowftaygif;wdk@a&S@rSm a[m&awmifay:odk@ wuf=u.? 28arma&Sonf tm±kef. t0wfudkc|wfI om;{vmZmudk 0wfap+yD;rS/ tm±kefonf awmifxdyfY aoav.? arma&SonfESifh {vmZm wdk@onf awmifay:u qif;vm=u.? 29tm±kefonf tedpPa&mufa=umif;udk y&dowftaygif;wdk@onf odjrif aomtcg/ Áoa&vtrsdK;om; &Sdor#wdk@onf tm±keftwGuf t&ufoHk;q,fywfvHk; idkaºuG;jrnfwrf;jcif; udkjyK=u.? 21 1 Áoa&vtrsdK;onf to&drfvrf;jzifh vm=uonfodwif;udk awmifrsufESmYaeaom cgemef trsdK; tm&'frif;}uD;=um;v#if/ Áoa&vtrsdK;udk ppfwdkufI vltcsdK@wdk@udk brf;qD;odrf;oGm;av.? 2 Áoa&v trsdK;uvnf;/ udk,fawmfonf TvlrsdK;udk tu|Efkyfwdk@vufodk@ tyfawmfrlv#if/ olwdk@+rdK@rsm;udk &Sif;&Sif; zsufqD;ygrnf[k xm0&bk&m;tm; opPm*wdjyKav.? 3xm0&bk&m; onfvnf;/ Áoa&vtrsdK;. pum;udk em;axmifI/ xdkcgemeftrsdK;om;wdk@udk tyfawmfrl.? olwdk@ESifh olwdk@+rdK@rsm;udk Áoa&vvlwdk@onf &Sif;&Sif; zsufqD;I/ xdkt&yfudk a[mfrmtrnfjzifh orkwf=u.? 4 a[m&awmifrSxGufI {'Hkjynfudk 0dkif;jcif;iSg/ {'Hkyifv,fvrf;jzifh csDoGm;=upOf/ toGm;cufaoma=umifh/ vlrsm;wdk@onf pdwftm;avsmh=uI/ 5oifonf igwdk@udk TawmY aoapjcif;iSg/ tJ*kwWKjynfrS tb,fa=umifh aqmifcJhoenf;? rkef@r&Sd/ a&vnf;r&Sd/ Tayghysufaom pm;p&mudkvnf; igwdk@onf tvGef &GH&Sm.[k bk&m;ocifESifh arma&Sudk qef@usifbufjyKI qdk=u.? 6 xdktcg xm0&bk&m;onf/ Áoa&v trsdK;om;wd@k wGif rD;a¹rGrsm;udk apv$wfawmfrlI/ vltrsm;wdk@onf tudkufcH&ojzifh ao=u.? 7xdka=umifh vlrsm;wdk@onf arma&SxHodk@vmI u|Efkyfwdk@onf xm0&bk&m;ESifh udk,fawmfudk qef@usifvsuf ajymqdkI jypfrSm;yg+yD? xm0&bk&m;onf a¹rGrsm;udk tu|Efkyfwdk@vufrS y,f&Sm;awmfrlrnfta=umif; qkawmif;yg[k av#mufv#if/ arma&Sonf vlrsm;tbdk@ qkawmif;av.? 8xm0&bk&m;uvnf;/ rD;a¹rG±kyfudkvkyfI wdkifay: rSm ajr‡mufxm;avmh? tudkufcH&aomolwdkif; =unfh±_v#if toufcsrf;om&vdrfhrnf[k arma&tm; rdef@awmfrlonftwdkif;/ 9 arma&Sonf a=u;0gjzifh a¹rGudkvkyfI wdkifay:rSm ajr‡mufxm;+yD;v#if a¹rGudkifaomol rnfonfum; a=u;0ga¹rGudk =unfh±_aomtcg toufcsrf;om&=u.? 10 wzef Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf ae&majymif;I =oAkwft&yfY pm;cef;cs=u.? 11 =oAkwft&yfrS ajymif;jyefI/ aexGuf&mbuf/ armbjynf a&S@wGif&Sdaom awmrSm/ ÁZmAm&drft&yfY pm;cef;cs=u.? 12xkdt&yf rSajymif;I/ Zm&uf acsmif;em;Y pm;cef;cs=u.? 13xkdt&yfrS wzef ajymif;jyefI/ tmarm&djynfe,fESihf pyfaomawmY&Sdaom tmEkefacsmif;em; wbufwcsufY pm;cef;cs=u.? tmEkefacsmif;um;/ armbjynf/ tmarm&d jynfpyf=um; tydkif;tjcm; jzpfownf;?

xkdokd@ESihf tnD/ xm0&bk&m;ppfwdkufpmYum;/ Zm&uft&yf/ okyt&yf/ tmEkefacsmif;wdk@/ 15 tm&jynfodk@pD;I armbjynf tem;Y a&SmufoGm;aomacsmif; toG,foG,f[k vmownf;? 16 tmEkefacsmif;rS aA&a&wGif;odk@ c&D;oGm;=u.? xkda&wGif;um;tjcm;r[kwf/ xm0&bk&m;u/ vlrsm;udkpka0;apavmh/ a&udkigay;rnf[k arma&Stm; rdef@awmfrl&mY &nfaqmifaom a&wGif;jzpfownf;? 17xkdtcg Áoa&vtrsKd;u/ tdkwGif;a&/ xGufavmh? xGufatmifoDjcif; qkd=uavmh? 18w&m;rif;pD&ifonf twkdif;/ rª;rwfwdk@onf a&wGif;udkwl;=u+yD? vlwdk@wGif tuJtrSL;wdk@onf awmifa0;wdk@ESihf a&wGif;udk wl;=u+yD [koDjcif;qkdav.? 19xkdawmrS rwWemt&yfokd@‚if;/ rwWemt&yfrS e[mavsvt&yfodk@‚if;/ 20Amrkwft&yfrS armbcsKdifhodk@‚if;/ a,&Sdrkef+rdK@udkrsufESmjyKaom ydo*gawmifxdyfodk@‚if; c&D;oGm;=u.? 21 xkdtcg Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf/ tmarm&d&Sifbk&if &Sd[kefrif;xHodk@ oHwrefwdk@ukd apv$wf vsuf/ 22tu|Ekfyfwdk@onf rif;}uD;jynftv,fY a&SmufIoGm;yg&ap? v,f,mokd@‚if;/ pyspfO,smOfodk@‚if; r0ifyg? wGif;a&udkvnf; raomufyg? rif;}uD;jynfudk rvGefrSDwdkifatmif rif;vrf;odk@om a&Smufvkdufygrnf[k tcGihfawmif;=u.? 23xkdjynftv,fY a&SmufoGm;&aom tcGihfudk/ &Sd[kefrif;onf Áoa&vtrsKd;om;wdk@ tm;ray;? rdrdvltaygif;wdk@udk pka0;apI/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@ukd qD;wm;jcif;iSg/ olwdk@&Sd&mawmodk@ xGufI ,m[wf+rdK@okd@ a&muf+yD;v#if ppfwdkufav.? 24xkdrif;udk/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf xm;ESihfvkyf=uHI/ tmEkefacsmif;rSonf ,AŠKwfacsmif;wdkifatmif‚if;/ trRKeftrsKd;om; ae&mwkdifatmif‚if;/ xkdrif;ydkifaomajrudk odrf;,l=u.? trRKeftrsKd;om;ae&m e,fpyfum;tm;}uD;.? 25xkdokd@Áoa&vtrsKd;om; wdk@onf/ a[&Sbkef+rdK@rSpI tmarm&dtrsKd;om;aeaom +rdK@&Gm&Sdor#wdk@udk odrf;,lIae=u.? 26a[&Sbkef+rdK@um;/ armbjynfudk tpkd;&aom t&if&Sifbk&ifESihf ppfwkdufI tmEkefacsmif;wdkifatmif jynfudkvk,laom tmarm&d &Sifbk&if&Sd[kefrif; aeaom+rdK@jzpfownf;? 27xdkta=umif;udk &nfaqmifI vuFmq&mwdk@u/ a[&Sbkef+rdK@odk@oGm;I wzef wnf=updk@ &Sd[kefbk&ifaeaom+rdK@udk jyifqif=updk@? 28&Sd[kefbk&ifae&m a[&Sbkef+rdK@rS rD;v#HxGufI armbjynftm&+rdK@ESihfwuG/ tmEkefacsmif;em;/ jrifhaomt&yfY tpkd;&aomrif;wdk@udk avmifav+yD? 29tdkarmbjynf/ oifonf tr*Fvm&Sd.? tkdacrk&Swynfhwdk@/ oifwdk@onf tusKd;enf;=u+yD? ajy;&aomrdrdom;orD;wdk@ukd tmarm&d&Sifbk&if&Sd[kefvufodk@ a&mufapjcif;iSg/ xkdbk&m;onf tcGihfay;+yDwum;? 30wzef igwdk@onf tmarm&dom;wdk@ukd wdkufjyefaoma=umifh/ a[&Sbkefjynfonf 'dbkef+rdK@wdkifatmif ysufav+yD? ar'b+rdK@ESihf eD;pyfaom aemzg+rdK@wdkifatmif olwdk@udkokwfoify,f&Sif;=u+yD[k qkdownf;? 31xkdokd@ Áoa&vtrsKd;om; wdk@onf tmarm&djynfY ae&=u.? 32arma&Sonfvnf;/ ,mZm+rdK@ukd pl;prf;jcif;iSg vludkapv$wf+yD;v#if/ xkd+rdK@&Gmwdk@ukdodrf;,lI/ t&ifaeaom tmarm&dtrsKd;om;wdk@ukd ESihfxkwf=u.? 33 wzef Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf vSnfhI/ Am&Sefjynfodk@ c&D;oGm;=u.? Am&Sef&Sifbk&if =oConf/ rdrdvltaygif;wdk@ESihf {+'dt&yfrSm ppfwdkufjcif;iSg csDoGm;.? 34xm0&bk&m;uvnf;/ ol@udkra=umufESihf? olESihfwuG ol.vltaygif;udk‚if;/ ol.ajrudk‚if;/ oifhvufYigtyfay;+yD? a[&Sbkef+rdK@ae tmarm&d&Sifbk&if &Sd[kefudk jyKouJhodk@/ Trif;udkvnf; jyK&rnf[k arma&Stm; rdef@awmfrlonftwkdif;/ 35xkdrif;ESihfom;rsm;/ vlrsm;taygif;wdk@ukd wa,mufr#rºuGif;vkyf=uHI ol.jynfudkodrf;,l=u.? 22 14

wzef Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf c&D;oGm;I armbvGefjyif/ a,mf'efjrpfem;/ a,&dacg+rdK@ wbufY wJaqmuf=u.? 2tmarm&dtrsKd;om;wdk@Y jyK=uaom tr_tvHk;pHkukd/ Zdaz:om; Amvufrif;odjrifv#if/ 3Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf rsm;jym;aoma=umifh/ armbjynfom;wdk@onf tvGefa=umuf&GH@=uI/ 4EGm;onfjrufyifudk vSrf;Ipm;ouJhodk@ TtvHk;t&if;onf igwdk@ywfvnfY &Sdor#udkvSrf;I pm;vdrfhrnf[k ylyefaompdwf&Sdvsuf/ rd'sefjynfom; touf}uD;olwdk@tm; qdk=u.? xkdtcg Zdaz:om; Amvufonf/ armb&Sifbk&if jzpfonfESihf/ 5trRKefjynfY pD;aomjrpf. tem;rSm&Sdaom ayaomf+rdK@ae aAm&om; Amvrfudk ac:yifhjcif;iSg/ oHwrefwdk@ukd apv$wfI/ tJ*kwWKjynfrS a&mufvmaom vlwrsKd;onf ajrrsuEf Smudk zHk;vGrf;vsuf ightem;Y ae&mcs=u+yD? 6 odk@jzpfI/ ºuGyg? TvlrsKd;onf ighxuftm;}uD;aoma=umifh olwdk@ukdightbkd@usdefqJyg? odk@jyKvsif olwdk@udkigwdkufI igjynfrSESihfxkwfEkdifaumif; ESihfxkwfEkdifvdrfhrnf? udk,fawmfaumif;}uD;ay;aom olonf aumif;}uD;r*FvmcH&onfudk‚if;/ udk,fawmfusdefqJaomolonf usdefqJtyfaom oljzpfonfukd‚if; igodonf[k rSmvkdufav.? 7armbjynfom;touf}uD;olwdk@ESihf rd'sefjynfom; touf}uD;olwdk@onf jyKpm;jcif; vufaqmifygvsufoGm;I/ AmvrfxHokd@ a&mufaomtcg/ Amvufrif;pum;ukd =um;avsmuf av.? 8Amvrfu/ ,ae@nrSm Tt&yfYae=uygOD;? xm0&bk&m; rdef@awmfrlonftwdkif; igjyefajymrnf[k qdkv#if/ armbt&m&Sdwdk@onf AmvrfxHrSm ae=u.? 9 bk&m;ocif Amvrf&Sd&mokd@vmI/ oifY&Sdaom Tvlwdk@onf tb,folenf;[k ar;awmfrlv#if/ 10 Amvrfu/ armb&Sifbk&if Zdaz:om; Amvufonf tu|Efkyf qDodk@ vludkapv$wfI/ 11tJ*kwWKjynfrS a&mufvmaomoltrsm;onf/ ajrrsufESmudkzHk;v$rf;vsufae=u+yD? odk@jzpfIºuGvmyg? TvlrsKd;udk ightbkd@ usdefqJgyg? odk@jyKv#if/ olwdk@ukdigwdkufI ESifxkwfEkdifaumif; ESifxkwfEkdifvdrhf rnf[k ac:yifha=umif;ukd/ bk&m;ociftm;av#mufqkd.? 12bk&m;ocifuvnf;/ oifonf Tvlwdk@ESihftwl rvkdufroGm;&? xkdvlrsKd;ukdrusdefqJ&? aumif;}uD;r*FvmudkcH&aom vlrsKd;jzpfonf[k Amvrftm; rdef@awmfrl.? 13eHeufa&mufrS/ AmvrfonfxI oifwdk@onf udk,fjynfodk@jyefoGm;=uygavmh? oifwkd@ESihftwl igvkduf&aom tcGihfudk xm0&bk&m;ay;awmfrrl[k Amvufrif;apv$wfaom t&m&Sdwdk@tm; jyefajymav.? 14xkdtcg armbjynft&m&Sdwdk@onf Amvufrif;xHokd@ jyefoGm;I/ Amvrfonf u|efawmfwdk@ESihf twlrvkdufvkdyg[k av#muf=u.? 15 wzef Amvufrif;onf/ t&ifxufta&twGuf tm;jzifh rsm;I t&mtm;jzihf bkef;}uD;aomrSL;rwf wdk@udk apv$wfjyefonftwdkif;/ 16olwdk@onf AmvrfxHodk@ a&mufvmI Zdaz:om; Amvufrif;u/ udk,fawmf onfigxHokd@ rvmrnfta=umif; tb,ftqD;twm;r# r&SdygavapESihf? 17igonf ukd,fawmfudk tvGef csD;ajr‡mufrnf? udk,fawmfawmif;or#ukd ay;rnf? odk@jzpfI ºuGvmyg? TvlrsKd;ukd ightbkd@usdefqJygrnf[k rdef@awmfrla=umif;ukd jyefajym=uyg.? 18 Amvrfuvnf;/ Amvufrif;onf a&$aiGESihf jynfhaomrdrdeef;awmfukd yifay;aomfvnf;/ igukd;uG,faom bk&m;ocif xm0&bk&m;. pum;awmfukdvGefusL;I tr_t}uD;ti,f wpHkwckudkr# igrjyKEkdif? 19okd@&mwGif xm0&bk&m;onf tb,fodk@xyfI rdef@awmfrlrnfudk igodrnfta=umif;/ ,ae@nrSm Tt&yfYae=uygOD;[k Amvufrif;u|efwdk@tm; jyefajym.? 20ntcsdefY bk&m;ocifonf Amvrf&Sd&modk@vmI/ xkdvlwdk@onf oifhudkac:jcif;iSgvmv#if/ olwdk@ESihf twlxIvkdufavmh? odk@&mwGif igrSmxm;or#twdkif;om jyK&rnf[k rdef@awmfrl.? 21eHeufa&mufrS AmvrfxI jrnf;ukdukef;ESD; wif+yD;v#if/ armbt&m&Sdwdk@ESihf twl vkdufav.? 22xkdokd@ vkdufaoma=umifh/ bk&m;ocif trsufawmfxGufI xm0&bk&m;. aumif;uifwrefonf oludk qD;wm;jcif;iSg vrf;Y&yfae.? 1

xkdtcg Amvrfonf jrnf;udkpD;I i,fom;ESpfa,mufESihf oGm;pOfwGif/ 23xm0& bk&m;. aumif;uifwrefonf xm;udkrdk;vsuf/ vrf;Y&yfaeonfukd jrnf;onfjrifv#if vrf;v$JI v,fodk@ 0ifav.? Amvrfvnf; jrnf;udkvrf;odk@ jyefapjcif;iSg ±kdufav.? 24xm0&bk&m;. aumif;uifwrefonf pyspfO,smOf apmif&ef; ESpfbufpyf=um;vrf;Y wzef&yfae.? 25xm0&bk&m;. aumif;uifwrefudk jrnf;onf jrifjyefaomtcg/ apmif&ef;wbufY wdk;I Amvrf.ajcudk zdav.? Amvrfvnf; wzef±kdufjyefav.? 26xm0&bk&m;. aumif;uifwrefonf vGefoGm;I/ vrf;wbufbufrS rv$JEkdifatmif usOf;ajrmif;aom t&yfY&yfae.? 27jrnf;onfvnf; xm0& bk&m;. aumif;uifwrefudk jrifjyefaomtcg/ AmvrfatmufY 0yfvsufae.? Amvrfonf trsufxGufI awmifa0;ESihf jrnf;udk±kdufav.? 28xkdtcg xm0&bk&m;onf jrnf;.E_wfudk zGihfawmfrlI jrnf;uoifonf ighukdoHk;}udrfwdkifatmif ±kduf&rnfa=umif;/ igonfoifY tb,fokd@ jyKbdoenf;[k Amvrftm;ar;v#if/ 29Amvrfu oifonfigudk usDpm;ygonfwum;[k igYxm; 30 &Sdygapaom? xm;&Sdv#ifoihfudk ,ckowfrnf[k jrnf;tm;qdk.? jrnf;uvnf;/ igonf,ae@wkdifatmif oif.tpnf;udktpOfcH&aomoif. jrnf;jzpfonfr[kwfavmh? oifYwcgr# Todk@igjyKbl;oavm[k Amvrf tm;ar;v#if/ rjyKbl;[kjyefajym.? 31xkdtcg xm0&bk&m;onf AmvrfrsufpDukd zGihfawmfrlI/ xm0&bk&m;. aumif;uifwrefonf xm;udkrkd;vsuf/ vrf;Y&yfae onfudk Amvrfonfjrifojzihf OD;csIjyyf0yfav.? 32xm0&bk&m;. aumif;uifwrefuvnf;/ oif. jrnf;udkoHk;}udrfwdkifatmif tb,fa=umif;±kdufoenf;? oifoGm;aomvrf;onf igESihf qe@fusihfbuf jzpfaoma=umifh/ oifhukdqD;wm;jcif;iSg igxGufvm+yD? 33jrnf;onf ihgukdjrifI oHk;}udrfa&SmifcJh+yD? xkdokd@ ra&Smifv#if/ tu,fpifppf oifhukdowfI jrnf;ukdtoufcsrf;omay; av+yD[kqdk.? 34Amvrfuvnf;/ tu|EkfyfjypfrSm;yg+yD? udk,fawmfonf vrf;Yuef@vef@aeawmfrlonfudk tu|Ekfyfrodyg? ,ckrSm tvkdawmfr&Sdv#if tu|EfkyfjyefoGm;ygrnf[k xm0&bk&m;. aumif;uifwreftm; qkdv#if? 35 xm0&bk&m;. aumif;uifwrefu/ olwdk@ESihf twlvkdufavmh? odk@&mwGif igrSmxm;aompum; udkom a[majym&rnf[k Amvrftm; rdef@awmfro l nftwkdif;/ olonf Amvufrif;. u|efwdk@ESihf 36 twlvkduf oGm;av.? Amvrfa&mufaom odwif;udk Amvufrif;=um;v#if/ c&D;OD;}udKjyKjcif;iSg armbjynfpGef tmEkef acsmif;em;rSm&Sdaom +rdK@w+rdK@odk@xGufoGm;.? 37Amvufrif;uvnf;/ udk,fawmfukd ac:yifhapjcif;iSg igonf txyfxyfapvGwfonfr[kwfavm? tb,fa=umifh aES;ygoenf;? udk,fawmfukd igcsD;ajr‡mufEkdifonf r[kwf avm[k Amvrftm; qdkv#if/ 38Amvrfu/ rif;}uD;xHodk@ igvmyg+yD? odk@&mwGif igonf pum;wcGef;udkr# ajymydkifoavmh? igE_wfY bk&m;ocifxm;awmfrlaompum;ukdom igajymygrnf[k jyefajym+yD;rS? 39Amvufrif;ESihf twlvkdufI 40 ud&,\kZkwf+rdK@okd@a&mufav.? Amvufrif;onfvnf;/ odk;EGm;ukdylaZmfI AmvrfESihf 41 t&m&Sdwdk@tm; ay;vkdufav.? eufjzefae@Y Amvufrif;onf Amvrfudk ac:I Áoa&vtrsKd; om;taygif;wdk@ukd tukeftpifjyjcif;iSg Amvbk&m;ESihf qkdifaomukef;±kd;ay:odk@ydk@aqmifav.? 23 1 xkdtcg Amvrfu/ Tt&yfY ightbkd@ ,Zfyv†ifckepfckudk wnfavmh? EGm;xD;ckepfaumif/ odk;xD; ckepfaumifwdk@udk jyifqifavmh[k Amvufrif;tm; qdkonftwdkif;/ 2Amvufrif;onf jyK+yD;v#if/ xdkolESpfyg; wdk@onf ,Zfyv†ifwckckay:rSm EGm;waumifpDESif odk;waumifpDudk ylaZmf=u.? 3 Amvrfuvnf; rif;}uD; ylaZmfaom rD;±_d@&m,Zfem;rSm &yfavmh? igonf tjcm;wyg;odk@ oGm;ygrnf? xm0&bk&m;onf ihgudk}udKqdk jcif;iSg ºuGvmaumif; ºuGvmawmfrlvdrfhrnf? ightm; jyawmfrlor#udk

rif;}uD;tm; ig=um;ajymygrnf[k Amvufrif;tm; qdk+yD;rS ukef;wckay:odk@ wufoGm;.? 4 bk&m;ocifonf Amvrfudk }udKqdkawmfrlv#if/ Amvrfu u|Efkyfonf ,Zfyv†ifckepfckudk jyifqifI yv†ifwckcktay:rSm EGm;xD;waumifpDESifh odk;xD;waumifpDudk ylaZmfyg+yD[k av#mufav.? 5 xm0&bk&m;onf AmvrfE_wfY pum;udkxm;vsuf/ oifonf Amvufrif; xHodk@jyefI Todk@ajymavmh[k rdef@awmfrlonftwdkif;/ 6Amvrfjyefaomtcg/ Amvufrif;onf armbrSL;rwf taygif;wdk@ESifhwuG/ rdrdylaZmfaom rD;±_d@&m,Zfem;rSm &yfae.? 7 xdktcg Amvrfonf/ ya&mzufpum;tm;jzifh ¹rGufqdkonfum;/ armb&Sifbk&if Amvufu/ vmyg? ightbdk@ ,mukyftrsdK;udk usdefqJyg? vmyg? Áoa&vtrsdK;udk ysufqD;jcif;odk@ tyfvdkufyg[k ac:I ighudk tm&Hjynf ta&S@awmif±dk;rS aqmifcJh+yD? 8bk&m;ocif usdefqJawmfrrlaomoludk tb,fokd@ igusdefqJEdkifrnf enf;? bk&m;ocifonf ysuq f D;jcif;odk@ tyfawmfrrlaomoludk tb,fodk@ 9 igtyfEdkifrnfenf;? ausmufay:u ol@udk igjrif.? awmifay:uol@udk ig=unfh±_.? xdkvlrsdK;onf wrsdK;wnf;aeI tjcm;wyg;aom vlrsdK;wdk@ESifh ra&maESm&? 10,mukyftrsdK; ajrr_ef@udk tb,fol a&wGufEdkifoenf;? Áoa&vtrsdK; av;pkwpkudkr# tb,fol a&wGufEdkifoenf;? ajzmifhrwfaomol aoouJhodk@ igaoygapaom? ightqHk;onf ol.tqHk;uJhodk@ jzpfygapaom[k ¹rGufqdk.? 11 Amvufrif;uvnf;/ oifonf igY tb,fodk@jyKoenf;? ig.&efolwdk@udk usdefqJapjcif;iSg oifhudkigac:cJh+yD? odk@aomfvnf; oifonf vHk;vHk; aumif;}uD;ay;av+yDwum;[k Amvrftm;qdkv#if/ 12 Amvrfu/ xm0&bk&m;onf ighE_wfY xm;awmfrlaom pum;udk ajym&atmif igowdrjyK&oavm[k jyefqdk.? 13 Amvufrif;uvnf;/ Áoa&vtrsdK;om; taygif;wd@k udk w+ydKifeufrjrif&bJ wydkif;udkr#om =unfhjrif&m/ tjcm;aomt&yfodk@ igESifhtwl vdkufygavmh? xdkt&yfY olwdk@udk ightbdk@ usdefqJyg[k qdkvsuf/ 14ydo*gawmifay:/ aZmzdrfv,fjyifodk@ aqmifoGm;I ,Zfyv†ifckepfckudk wnf+yD;rS/ yv†ifwckwcktay:rSm EGm;waumifpDESifh odk;waumifpDudk ylaZmfav.? 15Amvrfuvnf;/ rif;}uD;ylaZmfaom rD;±_d@&m,Zfem;rSm &yfavmh? igonf xm0&bk&m;udk c&D;OD;}udKjyKjcif;iSg tjcm;wyg;odk@ oGm;ygrnf[k Amvufrif;tm; qdk.? 16xm0&bk&m;onf Amvrfudk}udKqdkI ol.E_wfYpum;udk xm;vsuf/ oifonf Amvufrif;xHodk@ jyefI Todk@ajymavmh[k rdef@awmfrlonf twdkif;/ 17Amvrfjyefaomtcg/ Amvufrif;onf armbrSL;rwfwdk@ESifhwuG/ rdrdylaZmfaom rD;±_d@&m,Zfem;rSm &yfaevsuf/ xm0&bk&m;onf tb,fodk@ rdef@awmfrloenf;[k ar;av.? 18 xdktcg Amvrfonf/ ya&mzufpum;tm;jzifh ¹rGufqdkonfum;/ tdkZdazmfom; Amvufrif;/ xmavmh? ighpum;udk aphaphem;axmifavmh? 19bk&m;ocifonf rkompum;ukd ajymtHhaomiSg vljzpfawmf rlonfr[kwf? aemifw&tHhaomiSg vlom;jzpfawmfrlonf r[kwf? rdef@awmfrl+yD;rS/ pum;awmftwdkif; rjyKbJaeawmfrlrnfavm? *wdxm;awmfrl+yD;rS/ *wdawmfrwnfbJ aeawmf rlrnfavm? 20aumif;}uD;ay;& rnfta=umif; trdef@awmfudk igcH&+yD? bk&m;ocif aumif;}uD; ay;awmfrl+yD? xdkaumif;}uD;udk igrzsufEdkif? 21,mukyftrsdK;udk n‡Of;qJaomtr_/ Áoa&v trsdK;wbufY jyKaom aESmuf&Sufjcif;tr_udk bk&m;ocif onf =unfh±_I aeawmfrrl? olwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;onf olwdk@ESifhtwl &Sdawmfrl.? &Sifbk&if aºuG;a=umfjcif;toHudk 22 olwdk@wGif=um;&.? bk&m;ocifonf tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifawmfrlonf jzpfI/ Áoa&vtrsdK;onf }uHhtm;}uD;ouJhodk@ tm;}uD;.? 23tu,fpifppf ,mukyftrsdK;udk xl;qef;aom twwftm;jzifh rEdkif&m? Áoa&vtrsdK;udk tb,folr# rjyKpm;&m? bk&m;ocifonf tb,fodk@

jyKawmf rl+yDwum;[k ,ckumvudkaxmufI ,mukyftrsdK;/ Áoa&trsdK;udk &nfaqmifvsuf qdkavh&Sdvdrfhrnf? 24TvlrsdK;onf jcaoFhuJhodk@ xvdrfhrnf? jcaoFhysdKuJhodk@ xvdrfhrnf? brf;rdaomtaumifudk rpm;rSD/ owftHh aom wd&p>meftaoG;udk raomufrSDwdkifatmif +idrf0yfpGmrae[k ¹rGufqdk.? 25Amvufrif;uvnf;/ olwdk@udk tvsif;rusdefqJygESifh? aumif;}uD;udkvnf; tv#if;ray;ygESifh[k Amvrftm;qdkv#if/ 26Amvrfu/ xm0&bk&m; rdef@awmfrlor#twdkif; igjyK&ygrnf[k rif;}uD;tm; t&ifajymESifh+yD r[kwfavm[k Amvufrif;tm; jyefajym.? 27 wzef Amvufrif;u/ vmygawmh? tjcm;aomt&yfodk@ aqmifoGm;ygrnf? xdkt&yfY olwdk@udk ightbdk@ usdefqJapjcif;iSg bk&m;ocif tvdkawmf&Sdaumif; &Sdawmfrlvdrfhrnf[k Amvrftm; qdkvsuf/ 28a,&Sdrkef+rdK@udk rsufESmjyKaom ay*k&awmifxdyfodk@ aqmifoGm;av.? 29Amvrfuvnf;/ Tt&yfY ightbdk@ ,Zfyv†if ckepfckudkwnfavmh? EGm;xD;ckepfaumif/ odk;xD;ckepfaumifwdk@udk jyifqifavmh[k Amvufrif;tm; qdkonftwdkif;/ 30Amvufrif;onf jyKI ,Zfyv†ifwckwcktay:rSm EGm;waumifpDESifh odk;waumifpDudk ylaZmfav.? 24 1 xm0&bk&m;onf/ Áoa&vtrsdK;udk aumif;}uD;ay;jcif;iSg tvdk&Sdawmfrla=umif;udk Amvrfod jrifv#if/ xl;qef;aomtwwfudk &Smjcif;iSg t&ifoGm;ouJhodk@ roGm;bJ/ awmodk@ rsufESmjyKav.? 2odk@&mwGif/ ajrmf=unfhI Áoa&vtrsdK;om; wdk@onf trsdK;tE$,ftvdkuf toD;toD;wyfcsvsuf ae=uonfudk jrifaomtcg/ bk&m;ocif. 0dnmOfawmfonf ol@tay:rSm oufa&mufawmfrlv#if/ 3olonf ya&mzuf pum;tm;jzifh ¹rGufqdkavonfrSm/ rsufpdyGifhaomol/ aAm&om;Amvrf.pum;/ 4b0ifjzpfI rsufpdyGifhvsuf teEWwefcdk;&Sif. ±lyg±HkudkjrifI/ bk&m;ocif. trdef@awmfudk =um;aomol.pum; [lrlum;/ 5tkd,mukyf trsdK;/ [email protected];/ tdkÁoa&v trsdK;/ oifwdk@. bHkAdrmefrsm;wdk@onf tb,fr#avmuf wifhw,f=u onfwum;? 6us,f0ef; aomcsdKifhrsm;/ jrpfem;rSm&Sdaom O,smOfrsm;/ xm0&bk&m; pdkufawmfrlaom tausmfyifrsm;/ a&em;rSmaygufaom tm&Zfyifrsm;uJhodk@ jzpf=uonfwum;/ 7xdktrsdK;. a&yHk;wdk@rS a&pD; vdrfhrnf? a&aygaomt&yfY rsdK;aphusvdrfhrnf? ol.&Sifbk&m;onf tm*wfrif;xuf bkef;}uD;I/ EdkifiHawmf onf csD;ajr‡mufaomEdkifiH jzpfvdrfhrnf? 8bk&m;ocifonf tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifawmfrlonf jzpfI/ Áoa&vtrsdK;onf }uHhtm;}uD;ouJhodk@ tm;}uD;.? &efoljzpfaom vlrsdK;wdk@udk udkuf0g;I/ t±dk;wdk@udk csdK;zJhvdrfhrnf? jr‡m;jzifhxkwfjcif;cwfatmif cGif;vdrfhrnf? 90yfvsufae.? jcaoFhuJhodk@‚if;/ jcaoFhruJhodk@‚if;/ 0yfwGm;av.? tb,folE_d;aqmf0Hhrnfenf;? oifhudk aumif;}uD;ay;aomolonf aumif;}uD;r*Fvm&Sd.? oifhudk usdefqJaomolonf usdefqJjcif;udk cH&onf[k ¹rGufqdk.? 10 xdktcg Amvufrif;onf/ AmvrfudktrsufxGufI vufckwfwD;vsuf/ ig.&efolwdk@udk usdefqJap jcif;iSg oifhudk igac:cJh.? oifonf oHk;}udrfwdkifatmif tºuGif;rJhaumif;}uD; ay;av+yD wum;? 11xdka=umifh oifhae&mjynfodk@ ajy;oGm;avmh? oifhudkcsD;ajrmufrnf[k txufuigt}uH&Sd.? odk@&mwGif xm0&bk&m;onf oif.bkef;rwdk;yGm;apjcif;iSg qD;wm;av+yD[k qdkav.? 12 Amvrfuvnf;/ Amvufrif;onf a&$aiGESifh jynfhaom rdrdeef;awmfudkyif ay;aomfvnf;/ 13 xm0&bk&m;. ynwfawmfudk vGefusL;I aumif;aomtr_/ raumif;aomtr_ wpHkwckudk udk,ftvdktavsmuf igrjyKEdkif? xm0&bk&m; rdef@awmfrlor#udk igajymygrnf [k rif;}uD;apv$wfaom oHwrefwdk@tm; igajymESifh+yDr[kwfavm? 14,ckrlum;/ ightaqGtrsdK;wdk@xHodk@ igoGm;awmhrnf? em;axmifyg? aemifumvY TvlrsdK;onf rif;}uD;.vlrsdK;Y tb,fodk@ jyKrnft&mudk rif;}uD;tm;

=um;ajymyg[k Amvufrif;tm; jyefqdk+yD;rS/ 15ya&mzufpum;tm;jzifh ¹rGufqkdavonfrSm/ rsufpdyGihfaomol aAm&om; Amvrf.pum;/ 16b0ifjzpfI rsufpdyGifhvsuf/ teEWwefcdk;&Sif. ±lyg±HkudkjrifI/ tjrifhqHk;aombk&m; ay;awmfrlaom Om%fudk&I/ bk&m;ocif. trdef@awmfudk =um;aomol. pum;[lrlum;/ 17xdkt&mudk igjrif.? odk@aomfvnf; ,ckrjzpf&ao;? xdkt&mudk ig±_.? odk@aomfvnf; jzpf&aom tcsdefreD;ao;? =u,fwvHk;onf ,mukyftrsdK;Y ay:xGef;I/ &mZvSHwHonf Áoa&vtrsdK;Y xif&Sm;vdrfh rnf? armbjynfpGef;wdkifatmif xdcdkufI r+idrfr0yf ±kef;&if;cyfjyKwwfaom oltaygif;wdk@udk zsufqD;vdrfh rnf? 18{'Hkjynfudkvnf; odrf;,lvdrfhrnf? pd&awmifonfvnf; &efolvufodk@a&mufvdrfhrnf? Áoa&v trsdK;onf &J&ifhpGm jyKvdrfhrnf? 19 tpkd;&aomol wyg;onf/ ,mukyftrdsK;xJuxGuI f usefºuGif;aom +rdK@ol+rdK@om;wdk@udk 20 zsufqD;vdrfhrnf[k ¹rGufqdk.? wzef tmrvufjynfudk =unfh±_I ya&mzufpum; tm;jzifh ¹rGufqdkjyefonfum;/ tmrvuftrsdK;onf vlrsdK;wumwdk@xuf txGËfjzpfbl;aomfvnf;/ tqHk;Y &Sif;&Sif; ysufpD;jcif;odk@ a&mufvdrfhrnf[k ¹rGufqkd.? 21wzef auedtrdsK;om;wdk@udk =unfh±_I ya&mzufpum; tm;jzifh ¹rGufqdkjyefonfum;/ oifwdk@ae&monf tm;}uD;.? ausmufay:rSm todkufudkvkyf=u+yD? 22odk@aomfvnf; tm±_&drif;onf/ odrf;,lI roGm;rDSwdkifatmif/ auedtrsdK;onf trsufudkcH&vdrfhrnf[k ¹rGufqdk.? 23wzef ya&mzufpum;tm;jzifh ¹rGufqdkjyefonfum;/ tvdkavh/ Ttr_udk bk&m;ocif pD&ifawmfrlaomtcg tb,folonf toufcsrf;om &vdrfhrnfenf;? 24 oabFmwdk@onfvnf; cdwWdrfjynfrSvmI tm±_&djynfudk ‚if;/ a[Amjynfudk‚if;/ aESmuf&Suf=u vdrfhrnf? olwdk@onfvnf; &Sif;&Sif;ysufpD;=uvdrfhrnf[k ¹rGufqdk+yD;rS/ 25Amvrfonf xI rdrdae&mt&yfodk@ jyefoGm;.? Amvufrif;onfvnf; oGm;av.? 25 1 Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf &SdwWdrft&yfYaeaomtcg/ tcsdK@wdk@onf armbrdef;rwdk@ESif rw&m;aom arxkefudkjyK=u.? 2xdkrdef;rwdk@onf rdrdwdk@bk&m;a&S@rSm ,ZfylaZmf&myGJodk@ Áoa&vvlwdk@udk ac:oGm;ojzifh/ a,mufsm;wdk@onf ,Zfom;udkpm;I xdkbk&m;a&S@rSm OD;cs=u.? 3 xdkodk@ Áoa&vtrsdK;om; wdk@onf/ Amvay*k&bk&m;udk qnf;uyfaoma=umifh/ xm0&bk&m;onf trsufxGufawmfrl.? 4xm0& bk&m;onfvnf;/ igonf jyif;pGmaom trsufawmfudk Áoa&vtrsdK;rS vGJapjcif;iSg/ Áoa&vrif; taygif;wdk@udk ac:I/ jypfrSm;aomolwdk@udk bk&m;a&S@rSm xif&Sm;pGm qGJxm;avmh[k arma&Stm; rdef@awmfrl.? 5arma&Sonf Áoa&vrif;wdk@udk ac:I/ Amvay*k&bk&m;udk qnf;uyfaomolwdk@udk oifwdk@ toD;toD; qdkifonftwdkif; uGyfrsuf=uavmh[k rSmxm;av.? 6 xdktcg Áoa&trsdK;om; wa,mufonf/ arma&Sa&S@Y‚if;/ y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwHcg; em;rSm idkaºuG;aom Áoa&vtrsdK;om; y&dowftaygif;wdk@a&S@Y‚if;/ rd'sefrdef;r udkvnf;/ rdrdnDtpfudkwdk@ xHokd@ aqmifcJhav.? 7xdktr_udk ,Zfyka&m[dwf tm±kef.om; {vmZm.om; zde[wfonf jrifv#if/ y&dowfxJrSm xIvSHudkudkifvsuf/ 8xdkÁoa&vvludk wJtwGif;odk@ vdkuf+yD;rS a,mufsm;udk xkwfcsif;cyf atmif‚if;/ rdef;rudk 0rf;aygufatmif‚if; xdk;av.? xdkodk@ jyKaomtm;jzifh Áoa&vtrsdK;om;wdk@wGif ab;+idrf;av.? 9xdkab;jzifh aoaomvlaygif;um;/ ESpfaomif;av;axmif &Sdownf;? 10-11 xm0&bk&m;uvnf;/ igonf trsufxGufI Áoa&vtrsdK;om; wdk@udk rzsufqD;rnf ta=umif;/ ,Zfyka&m[dwf tm±kef.om;/ {vmZm.om;/ zde[wfonf olwdk@wGif ighbufY

pdwftm;}uD;I ightrsufudk olwdk@rSv$J+yD? 12odk@jzpfI oifajym&onfum;/ ig.csrf;omyËdnmOfudk oltm; igay;.? 13olonf rdrdbk&m;ocifbufY pdwftm;}uD;I Áoa&v trsdK;om;wdk@tbdk@ tjypfajzjcif;udk jyKaoma=umifh olrSpI om;pOfajr;qufwdk@onf xdkyËdnmOfwnf;[laom xm0&,Zfyka&m[dwf t&mESifh qdkifaom yËdnmOfudk &+yD[k arma&Stm; rdef@awmfrl.? 14rd'sefrdef;rESifh taoowfjcif;udk cH&aom Áoa&v vl.trnfum;/ &SdarmiftrsdK;Y xif&Sm;aom taqGtrsdK; wGif tuJtrSL;omvk.om; Zdr&djzpfownf;? 15taoowfjcif;udkcH&aom rd'sefrdef;rtrnfum;/ rd'seftrsdK;Y xif&Sm;aom taqGtrsdK;wdk@wGif tuJtrSL; Zk&.orD; aumZbdjzpfownf;? 16 xm0&bk&m;uvnf;/ rd'seftrsdK;om;wdk@udk aESmuf&SufI vkyf}uH=uavmh? 17ta=umif; rlum;/ olwdk@onf ay*k&bk&m;tr_Y‚if;/ ay*k&bk&m;a=umifh ab;a&mufaomae@Y taoowfjcif;udk cH&aom olwdk@ESr rd'sefrif;orD; aumZbdtr_Y‚if;/ oifwdk@udk y&d,m,frsm;tm;jzifh vSnfhpm; aESmuf&Suf=u+yD[k arma&Stm; rdef@awmfrl.? 26 1 xdkab;+idrfaomaemuf/ xm0&bk&m;u/ 2toufESpfq,fvGefI ppfwdkufEdkifaom Áoa&v trsdK; om; y&dowftaygif;wdk@udk/ bdk;btaqGtrsdK;tvdkuf pm&if;,l=uavmh[k arma&SESifh ,Zfyka&m[dwf {vmZmwdk@tm; rdef@awmfrlonftwdkif;/ 3olwdk@onf armbvGifjyif/ a,mf'efjrpfem;/ a,&dacg+rdK@wbufY/ 4toufESpfq,fvGefaom olwdk@udk pm&if;,l&rnfta=umif; qifhqdk=u.? 5 t*kwWKjynfrS xGufvmaom Áoa&vtrsdK;om;wdk@wGif/ Áoa&v. om;OD; ±kAif.om; [lrl um; [mEkwfrSqif;oufaom a[maemcdtaqGtrsKd ;/ zgvkrSqif;oufaom azgvGdtaqGtrsdK;/ 6 a[Z±HkrS qif;oufaom a[Za&med taqGtrsdK;/ umrdrSqif;oufaom umrdwftaqGtrsdK;wnf;? 7 jynfolwdk@onf ±kAiftaqGtrsdK;jzpfI/ pm&if;0ifaomvlaygif;um;/ av;aomif;oHk;axmif ckepf&m oHk;q,f&Sdownf;? 8zmvk.om; {vsmb/ {vsmb.om; aearGv/ 'goef/ tbd&Hwnf;? 9T'goef/ tbd&Hwdk@onf tjcm;r[kwf/ aum&taygif;toif;onf xm0&bk&m;ESifh qef@usifbufjyKaomtcg/ y&dowfY ausmfapmI arma&SESifh tm±kefudk qef@usifbufjyKaom 'goef/ tbd&Hjzpf=u.? 10 ajr}uD;onf rdrdcHwGif;udkzGifhI olwdk@udk‚if;/ aum&udk‚if; rsdKojzifh/ xdktaygif;toif;0if;olwdk@onf ao=u.? rD;onfvnf; vlESpf&mig;q,fwdk@udk toufqHk;ap.? xdkolwdk@onf owday;aom oufaojzpfownf;? 11odk@&mwGif aum&.om;orD;wdk@onf aoab;ESifh vGwf=u.? 12 bdk;b taqGtrsdK;tvdkuf &Sdarmif.om;[lrlum;/ a,arGvrSqif;oufaom a,arGvd taqG trsdK;/ ,mrdefrSqif;oufaom ,mrdedtaqGtrsdK;/ ,mcdefrSqif;oufaom ,mcdedtaqG trsdK;/ 13aZ&rS qif;oufaom aZ&[dtaqGtrsdK;/ a&SvrSqif;oufaom a&SmvdtaqGtrsdK;wnf;? 14 Tolwdk@onf &SdarmiftaqGtrsdK; jzpfI vlaygif;um; ESpfaomif;ESpfaxmif ESpf&m&Sdownf;? 15 bdk;btaqGtrsdK;tvdkuf *'f.om;[lrlum;/ aZzkefrSqif;oufaom aZazgedtaqGtrsdK;/ [*~drS qif;oufaom [*~dwftaqGtrsdK;/ ±_edrSqif;oufaom ±_edwftaqGtrsdK;/ 16=oZedrSqif;ouf aom =oZedwftaqGtrsdK;/ {&drSqif;oufaom {&dwftaqGtrsdK;/ 17tm±k'frSqif;oufaom tma&m'dtaqG trsdK;/ ta&vdrS qif;oufaom ta&vdwftaqGtrsdK;wnf;? 18Tolwdk@onf *'ftaqGtrsdK;jzpfI/ pm&if;0ifaom vlaygif;um;/ av;aomif;ig;&m &Sdownf;? 19 ,k'.om; [lrlum;/ cgemefjynfYaomaom {&ESifh =oeeftp&Sdaom/ 20bdk;btaqGtrsdK; tvdkuf/ a&SvrSqif;oufaom a&SvedtaqGtrsKd ;/ zg&ZfrSqif;oufaom zm&ZdtaqGtrsdK;/ aZ&rSqif;oufaom aZ&[dtaqGtrsdK;wnf;? 21zm&Zf.om;/ a[Z±HkrS qif;oufaom

a[aZa&med taqGtrsdK;/ [mrkvrSqif;oufaom [mrkvdtaqGtrsdK;wnf;? 22Tolwdk@onf ,k'taqGtrsdK;jzpfI/ pm&if;0ifaom vlaygif;um;/ ckepfaomif;ajcmufaxmif ig;&m&Sd ownf;? 23 bdk;btaqGtrsdK;tvdkuf Áocg.om; [lrlum;/ awmvrSqif;oufaom awmvdtaqG trsdK;/ zk0grSqif;oufaom zk0edtaqGtrsdK;/ 24,m±_yfrSqif;oufaom ,m±_bdtaqGtrsdK;/ &Sdr±kefrSqif;oufaom &Sdra&medtaqGtrsdK;wnf;? 25Tolwdk@onf Áocg taqGtrsdK;jzpfI/ pm&if;0ifaomvlaygif;um; ajcmufaomif;av;axmif oHk;&m&Sdownf;? 26 bdk;btaqGtrsdK;tvdkuf ZmAkvkef.om;[lrlum;/ o&ufrSqif;oufaom o&'dtaqG trsdK;/ {vkefrSqif;oufaom {avmedtaqGtrsdK;/ ,mavvrSqif;oufaom ,mavvdtaqG trsdK;wnf;? 27Tolwdk@onf ZmAkvkef taqGtrsdK;jzpfI/ pm&if;0ifaom vlaygif;um;/ ajcmufaomif; ig;&m &Sdownf;? 28 bdk;btaqGtrsdK;tvdkuf a,moyf.om; rema&SESifh {z&drfwdk@wGif/ 29rema&S.om; [lrlum;/ rmcd&rSqif;oufaom rmcd&dtaqGtrsdK;/ 30a,aZ&rS qif;oufaom a,aZ&dtaqGtrsdK;/ a[vufrSqif;oufaom a[vudtaqGtrsdK;/ 31taoa&v rS qif;oufaom tmoa&vd taqGtrsdK;/ a&ScifrSqif;oufaom a&SacrdtaqGtrsdK;/ 32&Srd'rSqif;ouf aom &Srd'dtaqGtrsdK;/ a[zmrSqif;oufaom a[az&dtaqGtrsdK;wnf;? rmcd&.om; *dv'frSqif;ouf aom *dv'dtaqGtrsdK;wnf;? 33a[zm.om; Zavmz'fYum;/ om;a,mufsm;r&Sd/ orD;oufoufom &Sd.? Zavmz'f.orD;wdk@ trnfum;/ rmvm/ aemtm/ a[m*vm/ rdvum/ wd&Zmwnf;? 34 Tolwdk@onf rema&S taqGtrsdK;jzpfI/ pm&if;0ifaomvlaygif;um;/ ig;aomif; ESpfaxmifckepf&m &Sdownf;? 35 bdk;btaqGtrsdK;tvdkuf {z&drf.om; [lrlum;/ ±_ovrSqif;oufaom ±_ovdtaqG trsdK;/ aAcgrSqif;oufaom aAc&dtaqGtrsdK;/ wm[efrSqif;oufaom wm[edtaqGtrsdK;wnf;? 36 ±_aov. om; {&efrSqif;oufaom {&edtaqGtrsdK;wnf;? 37Tolwdk@onf {z&drftaqG trsdK;jzpfI/ pm&if;0ifaom vlaygif;um;/ oHk;aomif;ESpfaxmif ig;&m&Sdownf;? Tolwdk@onf bdk;btaqGtrsdK;tvdkuf a,moyf. om;pOfajr;quf jzpfownf;? 38 bdk;b taqGtrsdK;tvdkuf A,Fmrdef.om; [lrlum;/ aAvrSqif;oufaom aAvdtaqGtrsdK;/ tm&SaAvrS qif;oufaom tm&SaAvd taqGtrsdK;/ t[d&HrSqif;oufaom t[d&rdtaqGtrsdK;? 39±_zHrS qif;oufaom ±_zrdtaqGtrsdK;/ [kzHrSqif;oufaom [kzrdtaqG trsdK;wnf;? 40aAvom; tm&'rS qif;oufaom tm&'dtaqGtrsdK;/ aerefrSqif;oufaom aeredtaqGtrsdK;wnf;? 41Tolwdk@onf A,FmrdeftaqG trsdK;jzpfI/ pm&if;0ifaom vlaygif;um; av;aomif;ig;axmif ajcmuf&m&Sdownf;? 42 bdk;btaqGtrsdK;tvdkuf 'ef.om;[lrlum;/ ±_[HrSqif;oufaom ±_[rdtaqGtrsdK;wnf;? Tolwdk@onf 'eftaqGtrsdK;jzpfI/ 43pm&if;0ifaom ±_[rdvlaygif;um;/ ajcmufaomif;av;axmif av;&m &Sdownf;? 44 bdk;btaqGtrsdK;tvdkuf tm&Sm.om; [lrlum;/ ,drerSqif;oufaom ,dredtaqGtrsdK;/ a,o0drSqif;oufaom a,o0dwftaqGtrsKd;/ aA&drSqif;oufaom A&dwftaqGtrsKd;wnf;? 45 aA&d. om;a[aA&rS qif;oufaom a[aA&dtaqGtrsKd;/ rmvacsvrS qif;oufaom rmvacsvdtaqGtrsKd; wnf;? 46tm&Sm. orD;trnfum;/ pm&mwnf;? 47Tolwdk@onf tm&SmtaqGtrsKd;jzpfI/ pm&if;0ifaom olaygif;um;/ ig;aomif;oHk;axmifav;&m&Sdownf;?

bkd;btaqGtrsKd;tvdkuf e\vd.om;[lrlum;/ ,maZvrS qif;oufaom ,maZvd taqG trsKd;/ *kedrSqif;oufaom *kedwftaqGtrsKd;/ 49a,aZ&rS qif;oufaom a,aZ&dtaqG trsKd;/ &Sdv†ifrSqif;ouf aom &Sdv†rdtaqGtrsKd;wnf;? 50Tolwdk@onf e\vdtaqGtrsdK;jzpfI/ pm&if;0ifaomvlaygif;um;/ av;aomif;ig;axmifav;&m&Sdownf;? 51xkdokd@ Áoa&vtrsKd;/ pm&if;0ifol vlaygif;um;ajcmufodef;waxmifckepf&m ig;q,f&Sdownf;? 52-53 xm0&bk&m;uvnf;/ Tolwdk@tm; ta&twGuf &Sdonftwkdif;/ cgemefjynfudk a0&rnf? 54 vlrsm;v#if rsm;aomtarGajrudk‚if;/ vlenf;v#if enf;aom tarGajrudk‚if;/ tenf;trsm;tvkduf toD;toD;wdk@tm; tarGajrudka0ay;&rnf? 55odk@&mwGif xkdjynfudkpma&;wHcsI a0&rnf? bkd;btrsKd;tE$,ftvkduftarGcH&=urnf? 56pma&;wHusonf twkdif; ajrudka0Itenf; trsm; tvkduf ydkif&=urnf[k arma&Stm;rdef@awmfrl.? 57 bkd;btaqGtrsKd;tvdkuf pm&if;0ifaomav0d. om;[lrlum;/ a*&±_efrS qif;oufaom a*&a&Smed taqGtrsKd;/ aum[wfrSqif;oufaom aum[wftaqGtrsKd;/ ar&m&drS qif;oufaom ar&m&dwftaqG trsKd;wnf;? 58Tonfv#if av0dtaqGtrsKd;jzpfI/ vdAedtaqGtrsKd;/ a[ajAmed taqGtrsKd;/ rmvdtaqG trsKd;/ rk&SdtaqGtrsKd;/ aum&odtaqGtrsKd;ygownf;? 59 aum[wf.om;um;/ tmr&Hwnf;? tmr&H.r,m;um;/ tJ*kwWKjynfY av0dr,m; bGm;jrifaom av0d.orD; a,macAufwnf;? xkdrdef;onf tmr&H.r,m;jzpfI/ tm±kef/ arma&S/ ESrrd&dtH wdk@udk bGm;jrifav.? 60tm±kef.om;um;/ em'yf/ tbd[k/ {vmZm/ Áormwnf;? 61em'yfESihftbd[k wdk@onf xm0&bk&m;a&S@awmfY xl;jcm;aom rD;udkylaZmfaom tcg ao=u.? 62toufwvvGefI pm&if;0ifaom av0dom;a,musmf;aygif;um;/ ESpfaomif;oHk;axmif &Sdownf;? olwdk@onf Áoa&vtrsKd;om;wdk@ESihftwl tarGrcH&aoma=umifh/ a&maESmIpm&if;r0if&=u? 63Ta&G@um;/ arma&SESihf ,Zfyka&m[dwf {vmZmwdk@onf/ armbvGifjyif/ a,mf'efjrpfem;/ a,&dacg+rdK@wbufY pm&if;,laom Áoa&vtrsKd;om;aywnf;? 64arma&SESihf ,Zfyka&m[dwftm±kefwdk@onf/ odemawmY Áoa&vtrsKd; wdk@ukd pm&if;,lI/ xkdpm&if;Y0ifaomol wa,mufr#ryg? 65 ta=umif;rlum;/ xkdolwdk@onfawmY trSefao& =urnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl+yD? a,ZEMm. om;umvufESihf Ekef.om; a,m±_rSwyg;/ t&if;vlwa,muf r#rºuGif;rusef&? 27 1 xkdtcg a,moyf.om;/ rema&StaqGtrsKd;Yygvsuf/ rema&S/ rmcd&/ *dv'f/ a[az&wdk@rS qif;ouf aom Zavmz'f.orD; rmvm/ aemtm/ a[m*vm/ rdvum/ wd&Zmwdk@onf vmI/ 2 y&dowfpnf;a0;&m wJawmfwHcg;em;/ arma&SESihf ,Zfyka&m[dwf {vmZm/ rif;rsm;/ y&dowfrsm;taygif;wdk@a&S@rSm&yfvsuf/ 3tu|[email protected] awmYaoyg.? xm0&bk&m; wbufY pka0;aomtaygif;toif;/ aum&.taygif;toif;Yryg? rdrdtjypfa=umifhaoyg.? olYom;a,musfm;r&Sdyg? 4xkdokd@om;a,mufsm;r&Sdaoma=umifh/ tu|Ekfyfwdk@tb. trnfonf tu|Ekfyfwdk@taqGtrsKd;Y aysmuf&ygrnfavm? tu|Ekfyfwdk@tb. nDtpfudkwdk@ESihftwl/ tu|Ekfyf wdk@tm; tarGay;yg[k av#muf=u.? 5olwdk@tr_ukd arma&Sonf xm0&bk&m;a&S@awmfY xm;av.? 6-7 xm0&bk&m;uvnf;/ Zavmz'f orD;wdk@. pum;onfavsmufywfay.? tu,fpifppf olwdk@tb. nDtpfukdwdk@ESihftwl tarGcH&aom tcGifhukd olwdk@tm;ay;&rnf? olwdk@tb. tarGOpPmonf olwdk@vufodk@ a&mufap&rnf? 8oifonf Áoa&vtrsKd;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ vlonf om;a,musfm;r&SdbJaov#if/ ol.tarGOpPmudk ol.taorD;vufodk@a&muf 48

ap&rnf? 9orD;r&Sdv#if/ ol.tarGOpPmudk ol.nDtpfudkwdk@tm; ay;&rnf? 10nDtpfudkr&Sdv#if/ tarGOpPmudk b}uD;baxG;wdk@tm;ay;&rnf? 11b}uD;axG;r&Sdv#if/ ol.taqGtrsKd;Y eD;pyf&if;jcmaom aygufabmftm;ay;I/ xkdolonf ykdif&rnf? Ta&G@um;/ xm0&bk&m;onf arma&Stm; rSmxm;awmfrlonftwkdif;/ Áoa&vtrsKd; om;wdk@Y pD&ifxHk;zJGcsuf jzpfap[k arma&Stm; rdef@awmfrl.? 12 wzefxm0&bk&m;u/ oifonfTtmA&drfawmifay:odk@wwfavmh? Áoa&vtrsKd;om; wdk@tm; igay;aomjynfukd =unfh±_@avmh? 13okd@+yD;rS/ oif.tpfukdtm±kefonf rdrdvlrsKd;pnf;a0;&modk@ oGm;ouJhodk@/ oifonfvnf; oGm;&rnf? 14ta=umif;rlum;/ y&dowfwdk@onf Zdeawm/ uma'&S t&yf/ ar&dbprf;a&tem;Y ±kef;&if;cwfjyK=uaomtcg/ oifwdk@onf ighpum;udkqef@usifbufjyKI/ olwdk@a&S@rSm ighudkr±kdraojyKaom tjypf&Sdonf[k arma&Stm;rdef@awmfrl.? 15-17arma&Suvnf;/ xm0&bk&m;. y&dowfwdk@onf txdef;r&Sdaom okd;uJhokd@rjzpfrnfta=umif;/ cyfodrf;aom owW0gwdk@. touf0dnmOfudk tpkd;&awmfrlaom bk&m;ocifxm0&bk&m;onf/ Ty&dowfwdk@a&S@Y xGuf0ifEkdifaomol/ jyifodk@xkwfjcif;/ twGif;okd@ oGif;jcif;tr_ udkwwfEkdifaomol wpHkwa,mufudk olwdk@tay:rSm cef@xm;awmfrlygapaom[k xm0&bk&m;tm; av#mufav.? 18xm0&bk&m;uvnf;/ 0dnmOfawmfukd&aom Ekef.om;a,m±_udkac:I/ oif.vufudkol@tay:rSm wifavmh? 19 20 ,Zfyka&m[dwf{vmZma&S@/ y&dowftaygif;wkd@a&S@Y ol@udkxm;I rSmcJhavmh? Áoa&vtrsKd; om;taygif;wdk@onf/ ol.pum;ukd em;axmifrnfta=umif;/ oif.bkef;toa&tcsKd@udk ol@tay:Y wifxm;avmh? 21-23xkdolonf ,Zfyka&m[dwf {vmZma&S@rSm &yfaomtcg/ ,Zfyka&m[dwfonf xm0&bk&m;a&S@awmfY O&drfpD&ifqHk;jzwfaom w&m;twkdif;/ ol@twGufar;jref;&rnf? olpD&ifonf twkdif;/ olESihftwl Áoa&vtrsKd;om; y&dowftaygif;wdk@onf xGuf0if&=urnf[k xm0&bk&m;onf arma&Stm; rSmxm;awmfrlonftwdkif; arma&SjyKvsuf/ a,m±_udkac:I ,Zfyka&m[dwf {vmZma&S@/ y&dowf taygif;wkd@a&S@Y xm;+yD;v#if/ 24ol@tay:rSm vufudkwifI rSmcJhav.? xdkodk@xm0&bk&m;onf arma&Sm tm;jzifh ynwfxm;awmfrl.? 28 1-2 wzef arma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ ig. ylaZmfouUmudk‚if;/ ightbdk@ ar$;}udKifaomteH@ &Sdapjcif;iSg rD;jzifhjyKaom ig.tpmtm[m&udk‚if;/ tcsdefwef rS ightm; ylaZmfjcif;iSg owdjyK&=urnf? 3wzef qifhqdk&rnfrSm/ ae@wdkif;tpOft+rJ rD;±_d@&m,Zfbdk@/ tcgrvnf tjypfrygaom odk;oi,fESpfaumifudk xm0&bk&m;tm; rD;jzifhylaZmf&rnf? 4 eHeuf,HY odk;oi,fwaumif/ nOD;Ywaumifudk ylaZmf&rnf? 5oHvGifoD;udkaxmif;I &aomoHvGifqD oHk;avmCESifha&maom rkef@nuf w=orJudkvnf; ylaZmf&rnf? 6Ta&G@um;/ odemawmifay:rSm pD&ifawmfrlonftwdkif;/ xm0&bk&m;tbdk@ ar$;}udKifaomteH@ESifh rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUm tpOfr+rJjyK&aom rD;±_d@&m,Zfjzpfownf;? 7odk;oi,f waumifESifhtwl oGef;avmif;&m ylaZmfouUmbdk@ pyspf&nfoHk;avmCudk ylaZmfI/ oef@&Sif;&mXmeY oGef;avmif;&m ylaZmfouUmbdk@/ xm0&bk&m;tm; oGef;avmif;&rnf? 8tjcm;aomodk;oi,fudk nOD;,HY ylaZmfaomtcg/ eHeuf,HY abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUm yg0ifonfenf;wl yg0ifvsuf/ xm0&bk&m;tbdk@ ar$;}udKifaomteH@ESifh jynfhpHkI rD;jzifhylaZmfaom,Zfudk jyK&rnf? 9-10ae@wdkif; tpOfylaZmfaom rD;±_d@&m,Zf/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmrSwyg;/ Oykofae@&ufY tcgrvnf tjypfrygaom

odk;oi,fESpfaumifudk‚if;/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmygvsuf/ abmZOfylaZmfouUmbdk@/ qDa&maom rkef@nufESpf=orJudk‚if; ylaZmf&rnf? 11 vqef;w&ufae@Y/ toufysdKaom EGm;xD;ESpfaumif/ odk;xD;waumif/ tcgrvnf/ tjypfrygaom odk;oi,f ckepfaumifwdk@udk xm0&bk&m;tm; rD;±_d@&m,ZfjyKI ylaZmf&rnf? 12 EGm;waumiftbdk@/ qDa&m aom rkef@nufoHk;=orJ/ odk;waumiftbdk@/ qDa&maom rkef@nufESpf=orJ/ 13 odk;oi,fwaumiftbdk@/ qDa&m aomrkef@nuf w=orJqDwnf; [laom abmZOfylaZmfouUm ESifhwuG/ xm0&bk&m;tm; rD;jzifhylaZmfI rD;±_d@&m,Zfudk jyK&rnf? 14oGef;avmif;&m ylaZmfouUmbdk@um;/ EGm;waumifESifh pysp&f nfajcmufavmC/ odk;waumifESifh av;avmC/ odk;waumifESifh oHk;avmCudk ylaZmf&rnf? xdkodk@ vwdkif;tpOfrjywf rD;±_d@&m ,Zfudk ylaZmf&rnf? 15 ae@wdkif;tpOfylaZmfaom rD;±_d@&m,Zf/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmrSwyg;/ tjypfajz &m,Zfbdk@ xm0&bk&m;tm; qdwfoi,fwaumifudkvnf; ylaZmf&rnf? 16 yXrv wq,fav;&ufae@Y/ xm0&bk&m;. yocgyGJjzpf.? 17‚if;v wq,fig;&ufae@Y yGJudk cH&rnf? ckepf&ufywfvHk; waq;rJhrkef@udk pm;&=urnf? 18yxrae@Y "rRpnf;a0;jcif;udk jyK&rnf? avmuD tvkyfudkrvkyf&? 19xm0&bk&m;tm;jzifhjyKaom ,Zfwnf;[laom toufysdKaom EGm;xD;ESpfaumif/ odk;xD;waumif/ tcgrvnftjypfrygaom odk;oi,fckepfaumifwdk@udk 20 rD;±_d@&m,ZfjyKI ylaZmf&rnf? EGm;waumifv#if qDa&maom rkef@nufoHk;=orJ/ odk;waumifv#if ESpf=orJ/ 21odk;i,fckepfaumifaphatmif/ waumifv#if w=orJpDESifh abmZOfylaZmfouUm jyK&rnf? 22 tjypfajzjcif;udk jyKtHhaomiSg/ tjypfajz&m,Zfbdk@ qdwfwaumifudkvnf; ylaZmf&rnf? 23 ae@&uftpOfeHeufwdkif; ylaZmfaom rD;±_d@&m,ZfrSwyg; xdk,Zfrsm;udk xyfIylaZmf&rnf? 24xdkodk@ tpOft+rJylaZmfaom rD;±_d@&m,Zf/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmrSwyg; ckepf&uf ywfvHk; wae@wae@v#if xm0&bk&m;tbdk@ ar$;}udKifaomteH@ESifh rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUm tpmtm[m& udk ylaZmf&rnf? 25owWrae@Yvnf;/ "rRpnf;a0;jcif;udk jyK&rnf? avmuDtvkyfudk rvkyf&? 26 xdkrSwyg;/ odwif;ckepfodwif; aph+yD;rS abmZOfylaZmfouUm topfudk xm0&bk&m; xHawmfodk@ aqmifcJhaomae@/ tOD;oD;aomtoD; ae@&ufY "rRpnf;a0;jcif;udk jyK&rnf? avmuDtvkyfudk rvkyf&? 27xm0&bk&m;tbdk@ ar$;}udKifaomteH@ESifh rD;±_d@&m,Zfbdk@ toufysdKaom EGm;xD;ESpfaumif/ odk;xD;waumif/ tcgrvnfaom odk;oi,fckepfaumif wdk@udk ylaZmf&rnf? 28 EGm;waumifv#if qDa&maom rkef@nuf oHk;=orJ/ odk;waumifv#if ESpf=orJ/ 29odk;oi,f ckepfaumifaphatmif/ waumifv#if w=orJpDESifh abmZOfylaZmf ouUmjyK&rnf? 30tjypfajzjcif;udk jyKtHhaomiSg/ qdwfoi,fwaumif udkvnf; ylaZmf&rnf? 31xdkodk@ tpOf t+rJylaZmfaom rD;±_d@&m,Zf/ abmZOfylaZmfouUmrSwyg;/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmESifhwuG/ tjypfryg aom ,Zfaumifrsm;wdk@udk xyfIylaZmf&rnf? 29 1 owWrv/ yXrae@&ufY "rRpnf;a0;jcif;udk jyK&rnf? avmuDtvkyfudk rvkyf&? wefydk;r_wfjcif;udk jyK&aomae@jzpf.? 2xm0&bk&m;tbdk@ ar$;}udKifaomteH@ESifh rD;±_d@&m,Zfbdk@ toufysdKaom EGm;xD;waumif/ odk;xD;waumif/ tcgrvnf tjypfrygaom odk;oi,fckepfaumif wdk@udk ylaZmf&rnf? 3EGm;waumifv#if qDa&maom rkef@nuf oHk;=orJ/ odk;waumifv#if ESpf=orJ/ 4 odk;oi,fckepfaumif aphatmif/ waumifv#if w=orJqDESifh abmZOf ylaZmfouUmjyK&rnf? 5 tjypfajzjcif;udk jyKtHhaomiSg tjypfajz&m,Zfbdk@ qdwfoi,fwaumifudkvnf; ylaZmf&rnf? 6xdkodk@

xHk;pH&Sdonftwdkif;/ vqef;ae@ rD;±_d@&m,ZfESifh ol.abmZOfylaZmfouUm/ ae@wdkif;jyKaom rD;±_d@&m,ZfESifh ol.abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmrSwyg;/ xm0&bk&m;tbdk@ ar$;}udKif aomteH@ESifh rD;jzifhjyKaom ,ZfylaZmfouUmudk ylaZmf&rnf? 7 ‚if;/ 'orae@&ufY "rRpnf;a0;jcif;udkjyKI +cdK;+cHpGmusifh&rnf? tb,ftvkyfudkr# rvkyf&? 8 xdkae@Y xm0&bk&m;tbdk@ ar$;}udKifaomteH@ESifh rD;±_d@&m,Zfbdk@ toufysdKaom EGm;xD;waumif/ odk;xD;waumif/ tcgrvnf tjypfrygaom odk;oi,fckepfaumifwdk@udk ylaZmf&rnf? 9EGm;waumif v#if qDa&maom rkef@nuf oHk;=orJ/ odk;waumifv#if ESpf=orJ/ 10odk;oi,f ckepfaumifaphatmif/ waumifv#if w=orJqDESifh abmZOf ylaZmfouUmjyK&rnf? 11tjypfajz&m,Zfbdk@vnf;/ qdwfoi,f waumifudk ylaZmf&rnf? xdkodk@ tjypfajzjcif; iSg tjypfajz&m,Zf/ tpOft+rJjyKaom rD;±_d@&m,Zf/ ol.abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUm rSwyg; xyfIjyK&rnf? 12 ‚if;v wq,fig;&ufY "rRpnf;a0;jcif;udk jyK&rnf? avmuDtvkyfudk rvkyfbJ ckepf&ufywfvHk; xm0&bk&m;tbdk@ yGJcH&rnf? 13yXrae@Y xm0&bk&m;tbdk@ ar$;}udKifaomteH@ESif rD;jzifhjyKaom rD;±_d@&m,Zf bdk@ toufysdKaom EGm;xD;q,foHk;aumif/ odk;xD;ESpfaumif/ tcgrvnf tjypfrygaom odk;oi,f q,fav; aumifwdk@udk ylaZmf&rnf? 14EGm;q,foHk;aumifaphatmif/ waumifv#if qDa&maom rkef@nufoHk;=orJpD/ odk;ESpfaumifaphatmif/ waumifv#if ESpf=orJqD/ 15 odk;oi,fq,fav;aumif aphatmif/ waumifv#if w=orJqDESifh abmZOfylaZmfouUm jyK&rnf? 16 tjypfajz&m,Zfbdk@ qdwfoi,fwaumifudk tpOft+rJJjyKaom rD;±_d@&m,ZfESifh abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmrSwyg; xyfIylaZmf&rnf? 17'kwd,ae@Y/ toufysdKaom EGm;xD;q,fESpfaumif/ odk;xD;ESpfaumif/ tcgrvnf tjypfrygaom odk;oi,fq,fav; aumifudk‚if;/ 18 odk;/ EGm;/ odk;oi,ftenf;trsm;tvdkuf xHk;pH&Sdonftwdkif;/ abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m 19 ylaZmfouUmudk‚if;/ tjypfajz&m,Zfbdk@ qdwfoi,fwaumifudk‚if;/ tpOft+rJjyKaom rD;±_d@&m,ZfESifh abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmrSwyg;/ xyfIylaZmf&rnf? 20 wwd,ae@Y EGm;xD; q,fwaumif/ odk;xD;ESpfaumif/ tcgrvnf tjypfrygaom odk;oi,f q,fhav;aumifudk‚if;/ 21odk;/ EGm;/ odk;oi,ftenf;trsm;tvdkuf/ xHk;pH&Sdonftwdkif; abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUm udk‚if;/ 22tjypfajz&m,Zfbdk@ qdwfwaumifudk‚if;/ tpOft+rJjyKaom rD;±_d@&m,ZfESifh abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmrSwyg;/ xyfIylaZmf&rnf? 23pwkwˆae@Y EGm;xD;q,faumif/ odk;xD;ESpfaumif/ tcgrvnf tjypfrygaom odk;oi,fq,fav;aumifudk‚if;/ 24odk;/ EGm;/ odk;oi,f tenf;trsm;tvdkuf/ xHk;pH&Sdonftwdkif; abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmudk‚if;/ 25tjypfajz&m,Zfbdk@ qdwfwaumifudk‚if;/ tpOft+rJjyKaom rD;±_d@&m,ZfESifh abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUm rSwyg;/ xyfIylaZmf&rnf? 26yOPrae@Y EGm;xD;udk;aumif/ odk;xDESpfaumif/ tcgrvnf tjypfrygaom odk;oi,f q,fav;aumifudk‚if;/ 27odk;/ EGm;/ odk;oi,f tenf;trsm;tvdkuf/ xHk;pH&Sdonftwdkif; abmZOfylaZmfouUm oGef;avmif;&m ylaZmfouUmudk‚if;/ 28tjypfajz&m,Zfbdk@ qdwfoi,fwaumif udk‚if;/ tpOft+rJJjyKaom rD;±_d@&m,ZfESifh abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmrSwyg;/ xyfI ylaZmf&rnf? 29qXrae@Y/ EGm;xD;&Spfaumif/ odk;xD;ESpfaumif/ tcgrvnf tjypfrygaom odk;oi,fq,fav;aumifudk‚if;/ 30odk;/ EGm;/ odk;oi,f tenf;trsm;tvdkuf/ xHk;pH&Sdonftwdkif;/ abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmudk ‚if;/ 31tjypfajz&m,Zfbdk@ qdwfwaumifudk‚if;/ tpOft+rJjyKaom rD;±_d@&mESifh abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmrSwyg;

xyfIylaZmf&rnf? 32owWrae@Y EGm;xD;ckepfaumif/ odk;xD;ESpfaumif/ tcgrvnf tjypfrygaom odk;oi,fq,fav;aumifudk‚if;/ 33odk;/ EGm;/ odk;oi,f tenf;trsm;tvdkuf/ xHk;pH&Sdonftwdkif; abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmudk‚if;/ 34tjypfajz&m,Zfbdk@ qdwfwaumifudk‚if;/ tpOft+rJjyKaom rD;±_d@&m,ZfESifh abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUm rSwyg;/ xyfIylaZmf&rnf? 35tÏrae@Y "rRpnf;a0;jcif;udk jyK&rnf? avmuDtvkyfudk rvkyf&? 36xdkae@Y xm0&bk&m;tbdk@ ar$;}udKifaomteH@ESifh rD;jzifhjyKaom rD;±_d@&m,Zfbdk@ EGm;xD;waumif/ odk;xD;waumif/ tcgrvnf tjypfrygaom odk;oi,fckepfaumifudk‚if;/ 37odk;/ EGm;/ odk;oi,ftenf; trsm; tvdkuf/ xHk;pH &Sdonftwdkif; abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmudk‚if;/ 38 tjypfajz&m,Zfbdk@ qdwfwaumif udk‚if;/ tpOft+rJjyKaom rD;±_d@&m,ZfESifh abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmrSwyg;/ xyfI ylaZmf&rnf? 39xdkodk@ opPm*wd&SdI jyKaomylaZmfouUm/ tvdkvkdjyKaom ylaZmfouUm/ rD;±_d@&m ylaZmfouUm/ abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUm/ rd\[m, ylaZmfouUmrSwyg;/ csdef;csufaomyGJwdk@Y xm0&bk&m;xyfI ylaZmf&rnf[k rdef@awmfrl.? 40xdkodk@ arma&Sonf/ rdrdtm; xm0&bk&m; rSmxm;awmfrl or#wdk@udk Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; qifhqdkav.? 30 1 wzef xm0&bk&m; rdef@awmfrlaompum;udk arma&Sonf/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@wGif trsdK;E$,f wdk@Y rif;jzpfaomolwdk@tm; qifhqdkonfum;/ 2vla,mufsm;onf xm0&bk&m;tm; opPm*wdjyKaomf‚if;/ udk,fpdwf0dnmOfY csnfaESmifI usdefqdkjcif;jyKaomf‚if;/ rdrdajymaompum;udk rzsufbJ/ rdrdE_wfxGuf&Sdonf twdkif; jyK&rnf? 3 rdef;ronf tbtdrfY toufi,fpOftcg/ xm0&bk&m;tm; opPm*wdjyKaomf‚if;/ udk,fY udk,fcsnfaESmifaomf‚if;/ 4xdkopPmpum;/ udk,fpdwf0dnmOfY csnfaESmifaompum;udk tbonf=um; vsuf wdwfqdwfpGmaev#if xdkopPmpum; &Sdor#wdk@ESifh udk,fpdwf0dnmOfY csnfaESmifaompum; [lor#wdk@onf wnf&=urnf? 5odk@r[kwf tbonf =um;aomae@Y jrpfwm;v#if/ xdkopPmpum; rnfr#/ udk,fpdwf0dnmOfY csnfaESmifaompum; rnfr# rwnf&? tbjrpfwm;aoma=umifh/ xm0&bk&m; v$wfawmfrlrnf? 6 rdef;ronf vif&Sdv#uf opPm*wdjyKI udk,fpdwf0dnmOfY csnfaESmifjcif;iSg E_wf¹rGufaomtcg/ 7 vifonf =um;v#ifaom‚if;/ =um;aomae@Y wdwfqdwfpGm aev#if‚if;/ xdkopPmpum;/ udk,fpdwf0dnmOfY csnfaESmifaompum; wnf&rnf? 8odk@r[kwf vifonf =um;aomae@Y jrpfwm;v#if/ xdkopPmpum;/ udk,fpdwf0dnmOfY csnfaESmifaompum;udk vifonfy,fI/ xm0&bk&m;vnf; v$wfawmfrlrnf? 9 vifaoaomrdef;r/ vifESifhuGmaomrdef;ronf udk,fpdwf0dnmOfY csnfaESmifaom opPm*wd tvHk;pHkwdk@onf wnf&=urnf? 10viftdrfY &SdpOftcg/ opPm*wdjyKaomf‚if;/ usdefqdkjcif;tm;jzifh udk,fpdwf 0dnmOfY csnfaESmifaomf‚if;/ 11vifonf =um;aomfvnf; rjrpfwm; wdwfqdwfpGmaev#if/ xdkopPm*wd &Sdor# udk,fpdwf0dnmOfY csnfaESmifjcif; &Sdor#wdk@onf wnf&=urnf? 12odk@r[kwf vifonf =um;aomae@Y &Sif;&Sif;y,fbl;v#if/ opPm*wdESifh‚if;/ pdwf0dnmOfY csnfaESmifjcif;ESifh‚if; qdkifaompum;rnfr# rwnf&? vifonf y,faoma=umifh/ xm0&bk&m;onf v$wfawmfrlrnf? 13 cyfodrf;aomopPm*wd/ +cdK;+cHpGmusifhjcif;ESifh qdkifor#aom tcsnftaESmif usdefqdkjcif;wdk@udk/ vifonf wnfapydkifaom tcGifh/ y,fydkifaomtcGifh&Sd.? 14vifonf wae@xufwae@

wdwfqdwfpGmaev#if/ r,m;jyKaom opPm*wd&Sdor#wdk@ESifh r,m;YcsnfaESmifjcif; &Sdor#wdk@udk 15 wnfap.? =um;aomae@Y wdwfqdwfpGmaeaoma=umifh wnfap+yD? xdkpum;udk =um;aomae@aemufrS/ vifonf y,f&Sif;aomiSg jyKv#if r,m;tjypfudk udk,fwdkifcH&rnf? 16 Ta&G@um;/ r,m;ESifh vifpyf=um;Y‚if;/ tbtdrfrSm toufEki,faom orD;ESifhtbpyf=um;Y‚if;/ arma&Stm;jzifh xm0&bk&m; xm;awmfrlaom ynwfw&m;jzpfownf;? 31 1-2 wzef xm0&bk&m;u/ rd'seftrsdK;om;onf Áoa&trsdK;om;wdk@udk jypfrSm;aomtjypf tavsmuf Áoa&vtrsdK;om;bufY aeI w&m;pD&ifavmh? odk@+yD;rS oifonf rdrdvlrsdK; pnf;a0;&modk@ oGm;&rnf[k arma&Stm; rdef@awmfrl.? 3arma&Sonfvnf; vlrsm;wdk@udkac:I/ tcsdK@wdk@onf vufeufudkudkifvsuf/ rd'seftrsdK;om;wdk@odk@ ppfcsDI xm0&bk&m;bufY w&m;pD&ifap? 4 Áoa&trsdK;wdk@wGif wrsdK;wrsdK;xJu/ vlwaxmifpDa&G;I ppfcsDap[k pD&ifonftwdkif;/ 5 Áoa&vtrsdK;om taxmiftaomif;wdk@wGif wrsdK; wrsdK;xJu/ ppfwdkufvufeufygaomol waxmifpD/ vlaygif;waomif; ESpfaxmifudktyfI/ 6arma&Sonf xdkolwdk@udk‚if;/ oef@&Sif;aom vufeufESifhwuG/ r_wf&efwefydk;wdk@udkudkifaom ,Zfyka&m[dwf {vmZmom; zde[wfudk ppfcsDap.? 7 arma&Stm; xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ xdkolwdk@onf rd'seftrsdK;om; wdk@udkwdkufI vla,mufsm;taygif;wdk@udk owf=u.? 8taoowfjcif;udk cH&aomolwdk@wGif {0dd/ a&uif/ Zk&/ [k&/ a&bwnf;[laom rd'sefrif;}uD;ig;yg; yg=u.? aAm&om; Amvrfudkvnf; xm;ESifhowf=u.? 9 Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf/ rd'sefrdef;rrsm; oli,frsm;wdk@udk vuf&odrf;,lI/ odk;/ qdwf/ EGm; tp&Sdaom OpPmtvHk;pHkwdk@udk vk,l=u.? 10rd'seftrsdK;om;wdk@aeaom +rdK@&Gm&Sdor#udk rD;±_d@=u.? 11 brf;&aomol/ wd&p>mefESifhwuG/ vuf&OpPmtvHk;pHkwdk@udk odrf;oGm;I/ 12armbvGifjyif a,mf'efjrpfem;/ a,&dacg+rdK@ wbufY wyfcsvsufaeaom arma&S/ ,Zfyka&m[dwf {vmZm/ Áoa&vtrsdK;om; y&dowfwdk@xHodk@ aqmifcJh=u.? 13 arma&SESifh ,Zfyka&m[dwf {vmZmrSpI y&dowfwdk@Y rif;taygif;wdk@onf }udKqdkjcif;iSg wyfjyifodk@ xGufoGm;=u.? 14arma&Sonf ppfwdkuf&mrS jyefvmaom wyfrSL;rsm;/ Adkvfrif;rsm;wdk@udk trsufxGufI/ 15oifwdk@onf rdef;rtaygif;wdk@udk tb,fa=umifh touf&Sifap=uoenf;? 16 Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf/ ay*k&bk&m;tr_Y xm0&bk&m;udk jypfrSm;apjcif;iSg/ Trdef;rwdk@onf Amvrfay;aomt}uHudk jyK=uaom a=umifh/ xm0&bk&m;. y&dowfY ab;a&mufavonfwum;? 17 xdka=umifh/ oli,fa,mufsm;taygif;udk ‚if;/ a,mufsm;ESifhqufqHbl;aom rdef;rtaygif;wdk@udk‚if; owf=uavmh? 18a,mufsm;ESifh rqufqHbl;aom rdef;ri,ftaygif;wdk@udk/ rdrdwdk@tbdk@ toufcsrf;omay;=uavmh? 19oifwdk@onf ckepf&ufywfvHk; wyfjyifrSm ae&=u+yD? vludkowfaomol/ taoaumifudk xdaomol taygif;wdk@udk‚if;/ odrf;,laomolwdk@udk‚if;/ wwd,ae@/ owWrae@Y pif=u,f=uapavmh? 20oifwdk@t0wfESifh om;a&wefqm&Sdor#/ qdwfar$;jzifh&ufaom t&m/ opfom;jzifh vkyfaomt&m &Sdor#wdk@udk pif=u,fap=uavmh[k rSmxm;av.? 21 ,Zfyka&m[dwf {vmZmonfvnf;/ ppfwdkufoGm;aom ol&Jaumif;wdk@udk ac:I/ arma&SY xm0& bk&m; rSmxm;awmfrlaom ynwfw&m;[lrlum;/ 22a&$/ aiG/ a=u;0g/ oH/ a=u;jzL/ cJ tp&Sdaom/ 23rD;udkcHEdkif aomt&m &Sdor#wdk@udk rD;tv,fY oGm;apojzifh pif=u,fap&rnf? odk@&mwGif pif=u,fapaom a&jzifhvnf; pif=u,fap&rnf? rD;rcHEdkifaomt&m &Sdor#wdk@udk

a&tv,fY oGm;ap&rnf? 24owWrae@Y rdrdt0wfudk av#mf+yD;rS/ pif=u,fjcif;&SdI/ wyfxJodk@ 0if&=urnf[k rSmxm;av.? 25 26 xm0&bk&m;uvnf;/ oifESifh,Zfyka&m[dwf {vmZm/ y&dowftaqGtrsdK; ol}uD;wdk@onf/ ,ckvuf&odrf;,lcJhaom OpPm/ vl/ wd&p>meftaygif;wdk@udk,lI/ 27xuf0ufcGJ+yD;v#if w0ufpDudk ppfr_xrf;I twdkufoGm;aom olwdk@tm;‚if;/ w0ufudk y&dowftaygif;wdk@tm;‚if; a0ay;av.? 28ppfwdkufoGm;aom ppfol&Jwdk@onf/ xm0&bk&m;tm; ay;&aomtcGefudkcGJI/ vl/ EGm;/ jrnf;/ odk;taumif ig;&mwGif waumif udkaumuf,l+yD;v#if/ 29olwdk@cH&aom xuf0uftbdk@xJu E_wfI/ xm0&bk&m; a&S@awmfY csD;ajr‡muf&m ylaZmfouUmjyKbdk@&m ,Zfyka&m[dwf {vmZmtm; ay;&rnf? 30Áoa&vtrsdK;om;cH&aom w0uftbdk@ xJuvnf;/ vl/ EGm;/ jrnf;/ odk;tp&Sdaom wd&p>mefrsdK; taumifig;q,fwdk@wGif waumifudkaumuf,lI xm0&bk&m;. wJawmfudkapmifhaom av0dom;wdk@tm; ay;&rnf[k/ 31arma&Stm; xm0&bk&m; rSmxm; awmfrlonftwdkif;/ arma&SESifh ,Zfyka&m[dwf {vmZmwdk@onf jyKav.? 32 ppfol&Jwdk@uvnf; vuf&odrf;,lcJhI usefºuGif;aomOpPmaygif;um;/ odk;ajcmufodef; ckepfaomif; ig;axmif/ 33EGm;ckepfaomif;ESpfaxmif/ 34jrnf;ajcmufaomif; waxmif/ 35a,mufsm;ESifh rqufqHbl;aom rdef;r oHk;aomif;ckepfaxmif &Sdownf;? 36ppfwdkufoGm;aomolwdk@ cH&aom xuf0uftbdk@um;/ odk; oHk;odef;oHk;aomif; ckepfaxmifig;&m &SdonfjzpfI/ 37xm0&bk&m; cH&aomtcGefum;/ odk;ajcmuf&mckepffq,f ig;aumifwnf;? 38EGm;oHk;aomif; ajcmufaxmif &SdonfjzpfI/ xm0&bk&m;cH&aom tcGefum;/ EGm;ckepfq,f ckepfaumifwnf;? 39jrnf;oHk;aomif;ig;&m &SdonfjzpfI/ xm0&bk&m;cH&aom tcGefum;/ jrnf;ajcmufq,f waumifwnf;? 40vlwaomif; ajcmufaxmif &Sdojzifh/ xm0&bk&m; cH&aomtcGefum;/ vloHk;q,f ESpfa,mufwnf;? 41xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ arma&Sonf a&S@awmfY +cD;ajr‡muf&m ylaZmf ouUmjyKbdk@&m tcGefudk ,Zfyka&m[dwf {vmZmtm; tyfay;av.? 42wzef ppfwdkufaomolwdk@vufrS arma&S,lI/ 43 Áoa&vtrsdK;om;/ y&dowfwdk@cH&aom xuf0uftbdk@um;/ odk;oHk;odef;oHk;aomif; 44 45 46 ckepfaxmifig;&m/ EGm;oHk;aomif;ajcmufaxmif/ jrnf;oHk;aomif; ig;&m/ vlwaomif;ajcmufaxmif &SdonfjzpfI/ 47Áoa&vtrsdK;om; cH&aomxuf0uftbdk@vl/ wd&p>meftaumifig;q,f wdk@wGif waumif udk arma&Saumuf,lI xm0&bk&m;. wJawmfudkapmifhaom av0dom;wdk@tm; ay;av.? xdkodk@ xm0& bk&m; rSmxm;awmfrl.? 48 vlw&m/ waxmifudktkyfaom wyfrSL;rsm;/ AdkvfrSL;rsm;wdk@onfvnf;/ arma&SxHodk@ csOf;uyfI/ 49udk,fawmfu|efwdk@onf tkyfaomppfol&Jwdk@udk pm&if;,ljyefI/ vlwa,mufr#ravsmhyg? 50 xdka=umifh xm0&bk&m; a&S@awmfY touftbdk;udk ajzbdk@&m vltoD;toD;&aom a&$wefqm/ vnfqGJ/ vufaumuf/ vufpGyf/ em;awmif;/ ESmacgif;qGJbl;wdk@udk xm0&bk&m;tm; ylaZmfvsuf aqmifcJhyg+yD[k av#mufqdkv#if/ 51arma&SESifh ,Zfyka&m[dwf {vmZmwdk@onf/ xdka&$wnf;[laom vkyf+yD;aom wefqm &Sdor#wdk@udk cH,l=u.? 52ppfol&JtoD;toD;wdk@onf rdrdwdk@tbdk@ odrf;,lI/ wyfrSL;rsm;/ Adkvfrsm;wdk@onf xm0&bk&m;tm; ylaZmfaom a&$csdefaygif;um;/ w&majcmufq,f ckepfyd\mESifh tusyfig;q,f&Sdownf;? 54wyfrSL;rsm;/ Adkvfrsm;ylaZmfaom a&$udk arma&SESifh ,Zfyka&m[dwf {vmZmwdk@onf ,lI/ Áoa&v trsdK; om;wdk@udk xm0&bk&m; atmufarhawmf rlbdk@&m y&dowfpnf;a0;&m wJawmfY oGif;xm;=u.? 32

±kAiftrsdK;om;ESifh *'ftrsdK;om;wdk@onf tvGefrsm;jym;aom wd&p>mefwdk@ESifh ºuG,f0onf jzpfI/ ,mZmjynf/ *dv'fjynfwdk@Y wd&p>mefusufpm;p&mbdk@ aumif;onfudk jrif=uv#if/ 2arma&SESifh ,Zfyka&m[dwf {vmZmtp&Sdaom y&dowfwdk@wGif rif;rsm;wdk@xHodk@ vmI/ 3tw±kwf/ 'dbkef/ ,mZm/ edr&/ a[&Sbkef/ {vmav/ a&SbH/ aeaAm/ aAme wnf;[laom/ 4Áoa&vy&dowfa&S@rSm xm0&bk&m; vkyf}uHawmfrlaom Tjynfonf wd&p>mefESifh awmfavsmfyg.? udk,fawmfu|efwdk@Yvnf; wd&p>mefrsm;jym;yg.? 5odk@jzpfI u|efawmfwdk@onf a&S@awmfY rsufESm&v#if/ Tjynfudk u|efawmfu|efwdk@tm; tydkifay;awmfrlyg? u|efawmf wdk@udk a,mf'efjrpfwbufodk@ ydk@aqmifawmf rrlygESifh[k av#muf=u.? 6arma&Suvnf;/ oifwkd@onf Tt&yfY ae&pfI/ oifwdk@nDtpfudkrsm; wdk@onf ppfwdkufoGm;&rnfavm? 7xm0&bk&m;ay;awmfrlaom jynfodk@ Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf rul;roGm;rnfta=umif;/ olwdk@pdwfudk tb,fa=umifhzsuf=uoenf;? 8jynfawmfudk =unfh±_@apjcif;iSg/ oifwdk@tbwdk@udk uma'&SAmemt&yfu igapv$wfaomtcg xdkodk@jyK=u.? 9{&Saumvacsmif;odk@ oGm;I jynfawmfudk =unfhjrif+yD;rS/ xm0&bk&m; ay;awmfrlaomjynfodk@ Áoa&v trsdK;om;wdk@onf roGm;rnfta=umif; olwdk@pdwfudk zsuf=u.? 10-12xkdtcg xm0&bk&m;onf trsufawmf xGufvsuf/ tu,fpifppf tmjA[H/ ÁZmuf/ ,mukyfwdk@tm; igusdefqdkI ay;aomjynfudk/ tJ*kwWKjynfrS xGufvmaom olwdk@wGif aueuftrsdK; a,zkEMm.om; umvufESifh Ekef.om; a,m±_rSwyg;/ tb,folr# ighaemufodk@ vHk;vHk;rvkdufaoma=umifh/ toufESpfq,fvGefol wpHkwa,mufr# rjrif&? xdkolESpfa,mufom xm0&bk&m;aemufodk@ vHk;vHk;vdkuf=u+yD[k usdefqdkawmfrl.? 13xdkodk@ xm0&bk&m;a&S@awmfY qdk;aomtr_udk jyKaom vltaygif;wdk@onf rysufqD;rSDwdkifatmif/ xm0&bk&m;onf Áoa&vtrsKd ;om;wdk@udk trsufxGufI tESpfav;q,f wfvHk; awmYvSnfhvnfapawmfrl.? 14,ckrlum;/ xm0&bk&m;onf Áoa&v trsdK;om; wdk@udkom jyif;pGmtrsufawmf xGufaprnfta=umif;/ omIqdk;aomolwnf; [laom oifwdk@onf oifwdk@tbrsm;udk,fpm; ay:x=u+yDwum;? 15oifwdk@onf aemufawmfodk@rvkdufbJ v$JoGm;=uv#if/ wzef Áoa&vtrsdK;om;wdk@udk awmY pGef@ypfawmfrlojzifh/ oifwdk@onf TvlrsdK;taygif;udk zsufqD;=uvdrfhrnf [k *'ftrsdK;om;/ ±kAiftrsdK;om;wdk@tm; jyefajym.? 16 xdkolwdk@onf/ teD;tyg;odk@ csOf;uyfI/ u|efawmfwdk@onf u|efawmfwkd@ wd&p>mefrsm;tbdk@ Tt&yfY odk;+cHwdk@udk‚if;/ u|efawmfwdk@ oli,frsm;tbdk@ +rdK@wdk@udk‚if; wnfygrnf? 17odk@&mwGif Áoa&v trsdK;om;wdk@udk olwdk@ae&mt&yfodk@ rydk@raqmifrSDwdkifatmif/ u|efawmfwdk@onf vufeufudkifvsuf olwdk@a&S@rSmoGm;ygrnf? TjynfY usefºuGif;ao;aom vlwdk@a=umifh u|efawmfwdk@ oli,frsm;onf cdkifcHhaom+rdK@Y ae&ygrnf? 18Áoa&v trsdK;om;taygif;wdk@onf tarGcH&aom ajrudk r0ifpm;rSDwdkifatmif u|efawmfwdk@onf udk,ftdrfodk@ rjyefrvmyg? 19u|efawmfwdk@onf a,mf'efjrpfwbufY olwdk@ESifhtwl tarGudkrawmif;rcHyg? u|efawmfwdk@ tarGcH&majronf a,mf'efjrpfta&S@bufY usygonf[k av#mufjyef =u.? 20arma&Suvnf;/ odk@jzpfI oifwdk@onf xm0&bk&m;a&S@awmfY vufeufudkifvsuf ppfwdkufoGm; v#ifaomf‚if;/ 21xm0&bk&m;onf &efolwdk@udk a&S@awmfrSESifxkwfI xkdjynfudk atmifawmfrrlrSDwdkifatmif/ 22oifwdk@&Sdor#onf vufeufudkifvsuf xm0&bk&m; a&S@awmfY a,mf'efjrpfwbufodk@ ul;oGm;v#if‚if;/ xdkaemufrS xm0&bk&m;a&S@/ Áoa&vtrsdK;om;a&S@Y tjypfuif;vGwfvsuf Tjynfodk@jyefvmI xm0& bk&m;tcGifhESifh tarGcH&=urnf? 23xdkodk@ rjyKv#ifrlum;/ oifwdk@onf xm0&bk&m;udk jypfrSm;jcif;&Sdonf twdkif;/ xdktjypfonf oifwdk@udkvkdufI rSDvdrfhrnf? 24oli,frsm;tbkd@ +rdK@wdk@udk‚if;/ 1

odk;rsm;tbdk@ odk;+cHwdk@udk‚if; wnfvkyf=u.? ,ckajymor#twdkif; jyK=uavmh[kqdkv#if/ 25 *'ftrsdK;om;ESifh ±kAiftrsdK;om;wdk@u/ u|efawmf wdk@onf ocifrdef@awmfrlonftwdkif; jyKygrnf? 26 u|efawmfwdk@ r,m;om;oli,frsm;ESifh odk;EGm;tvHk;pHk wdk@onf Tt&yf/ *dv'f+rdK@wdk@Y ae&pf&ygrnf? 27 udk,fawmfu|eftaygif;wdk@rlum; ocifrdef@awmfrlonf twdkif;/ vufeufudkifvsuf xm0&bk&m; a&S@awmfY ppfwdkufjcif;iSg ul;oGm;ygrnf[k av#mufxm;=u.? 28xdktr_a=umifh/ arma&Sonf ,Zfyka&m[dwf {vmZm/ Ekef.om; a,m±_tp&Sdaom Áoa&vtrsdK;om; taqG trsdK;ol}uD;rsm; wdk@udk ac:I/ 29*'ftrsdK;om;ESifh ±kAiftrsdK;om;wdk@onf ppfwdkufjcif;iSg toD;toD;vufeuf udkifvsuf xm0&bk&m;a&S@awmfY oifwkd@ESifhtwl a,mf'efjrpfwbufodk@ ul;oGm;I/ oifwdk@onf xdkjynfudk atmif+yD;v#if/ xdktrsdK;om;wdk@tm; *dv'fjynfudk tydkifay;&=urnf? 30odk@r[kwf olwdk@onf vufeufudkif vsuf oifwdk@ESifhtwl rul;roGm;v#if/ cgemefjynfY oifwdk@wGif udk,fydkif&majrudk cH,l&=urnf[k rSmxm; av.? 31*'ftrsdK;om;ESifh ±kAiftrsdK;om;wdk@uvnf;/ xm0&bk&m;onf udk,fawmfu|efwdk@tm; rdef@awmf rlonftwdkif;/ u|efawmfwdk@onf jyK=uygrnf? 32a,mf'efjrpf ta&S@bufY tarGcH&ygrnfta=umif;/ u|efawmf wdk@onf vufeufudkifvsuf xm0&bk&m;a&S@awmfY cgemefjynfodk@ ul;oGm;ygrnf[k jyefav#muf=u.? 33xkdtcg arma&Sonf tmarm&d&Sifbk&if &Sd[kef.EdkifiHqdkifor#/ Am&Sef&Sifbk&if =oC. EdkifiHqdkifor#aom e,fajr+rdK@&Gmwdk@udk *'ftrsdK;om;/ ±kAiftrsdK;om;/ a,moyf.om; rema&SrSqif;oufaom rema&StrsdK;om; w0ufY tyfay;av.? 34 *'ftrsdK;om;wdk@onf 'dAkef/ tw±kwf/ tma&mf/ 35tmw±kwf/ a&Smzef/ ,mZm/ ,karB[/ 36 Aufedr&m/ aAom&ef+rdK@rsm;udk‚if;/ odk;+cHrsm;udk‚if; wnfvkyf=u.? 37±kAiftrsdK;om;wdk@onf a[&Sbkef/ {vmav/ ud&,odrf/ 38aeaAm/ Amvarme/ &SdAr +rdK@rsm;udk topfaomtrnfjzifh orkwfIwnf=u.? 39rema&SrS qif;oufaom rmcd&trsdK;om;wdk@onf/ *dv'f+rdK@odk@oGm;I odrf;,l+yD;v#if/ t&if+rdK@om; tmarm&dvlwdk@udk ESifxkwf=u.? 40arma&Sonf *dv'f+rdK@udk rema&S.om; rmcd&trsdK;om;wdk@tm; ay;I olwdk@onf ae=u.? 41rema&StrsdK;om; ,mÁ&onfvnf; oGm;I *dv'f&Gmrsm;udk odrf;,l+yD;rS/ [m0kwf,mÁ&trnfjzifh orkwfav.? 42 aemAmonfvnf; oGm;I auewf+rdK@&Gmwdk@udk odrf;,l+yD;rS/ rdrdtrnfjzifh aemAm+rdK@[k orkwfav.? 33 1 arma&SESifh tm±kefpD&ifI tJ*kwWKjynfrSxGufvmaom Áoa&vtrsKd;om; tvHk;t&ifwdk@ onf c&D;oGm;jcif;ta=umif;t&mrsm;ukd/ 2xm0&bk&m;trdef@awmftwdkif; arma&SrSwfom;I/ xkdc&D;oGm;jcif; ta=umif;t&mygaom pm&if;[lrlum;/ 3yXrv wq,fig;&ufae@Y &mrouf+rdK@rS xGufvm=u.? yocgyJG udkcH+yD;aomaemuf/ eufjzefae@Y Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf tJ*kwWKvl taygif;wdk@a&S@rSm 0gºuGm;aomtjcif; t&mESifh xGufvm=u.? 4ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m; '%fcwfawmfrlaom om;OD;taygif;wkd@udk tJ*kwWK vlwdk@onf o+*Kõ[f&=u.? olwdk@. bk&m;rsm; udkvnf;/ xm0&bk&m;onf w&m;pD&ifawmfrl.? 5Áoa&v trsKd;om;wdk@onf &mrouf+rdK@rS ajymif;I okukwft&yfYpm;cef;cs=u.? 6okukwft&yfrS ajymif;I awmpyf em;/ {oH+rdK@Y pm;cef;cs=u.? 7{oH+rdK@rS ajymif;I AmvaZzkef+rdK@a&S@rSm &Sdaom yd[[d±kwf+rdK@odk@wzefvnfI rd*a'gv+rdK@a&S@Y pm;cef;cs=u.? 8yd[[d±kwf+rdK@rSajymif;I yifv,ftv,fY a&SmufoGm;ojzifh {oHawmodk@ a&mufI/ xkdawmxJYoHk;&uf c&D;oGm;+yD;v#if/ rm&t&yfY pm;cef;cs=u.? 9rm&t&yfrS ajymif;I a&wGif; q,fESpfwGif;ESihf pGefyvHGyifckepfq,f&Sdaom {vdrf&Gmodk@ a&mufI pm;cef;cs=u.? 10 {vdrf&GmrS ajymif;I {'Hkyifv,fem;rSm pm;cef;cs=u.? 11{'Hkyifv,frS ajymif;I odefawmY

pm;cef;cs=u.? 12odefawmrS ajymif;I a'gzumt&yfY pm;cef;cs=u.? 13a'gzumt&yfrS ajymif;I tmvk&St&yfpm;cef;cs=u.? 14tmvk&St&yfrS ajymif;I vlrsm;aomufp&ma&r&Sdaom a&zd'drft&yfY pm;cef;cs=u.? 15a&zd'drft&yfrS ajymif;Iodemawm Y pm;cef;cs=u.? 16odemawmrS ajymif;I udjAKwf[wW0g t&yfYpm;cef;cs=u.? 17udjAKwf[wW0gt&yfrS ajymif;I [mZ±kwft&yfY pm;cef;cs=u.? 18[mZ±kwft&yfrS ajymif;I &dormt&yfY pm;cef;cs=u.? 19&dort&yfrS ajymif;I &drRKefzg&ufY pm;cef;cs=u.? 20&drRKefzg&uf t&yfrSajymif;I vdAe&GmYpm;cef;cs=u.? 21vdAe&GmrS ajymif;I &d\t&yfYpm;cef;cs=u.? 22&d\t&yfrS ajymif;I au[vmot&yfY pm;cef;cs=u.? 23 au[t&yfrS ajymif;I&SmzgawmifY pm;cef;cs=u.? 24&SmzgawmifrS ajymif;I [m&'t&yfY pm;cef;cs=u.? 25[m&'t&yfrS ajymif;I ruUvkwft&yfY pm;cef;cs=u.? 26ruUvkwft&yfrS ajymif;I wm[wft&yfY pm;cef;cs=u.? 27wm[wft&yfrS ajymif;Iwm[wft&yfY pm;cef;cs=u.? 28 wm&t&yfrSajymif;I rdoumt&yfYpm;cef;cs=u.? 29rdumt&yfrS ajymif;I [m&Sarmet&yfY pm;cef;cs=u.? 30[m&Sarmet&yfrS ajymif;I armo±kwft&yfY pm;cef;cs=u.? 31armo±kwft&yfrS ajymif;I A,Fmueft&yfY pm;cef;cs=u.? 32A,Fmueft&yfrS ajymif;I a[m&*d'f*'ft&yfY pm;cef;cs=u.? 33a[m&*d'ft&yfrS ajymif;I ,krBmot&yfY pm;cef;cs=u.? 34,krBmot&yfrS ajymif;I {ajAmet&yfY pm;cef;cs=u.? 35{ajAmet&yfrSajymif;I {Z,kef *gAmt&yfY pm;cef;cs=u.? 36 {Z,kef*gAm t&yfrS ajymif;I Zdeawm/ uma'&St&yfY pm;cef;cs=u.? 37uma'&St&yfrSajymif;I {'Hkjynftem;rSm a[m&awmifY pm;cef;cs=u.? 38Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf tJ*kwWKjynfrS xGufaomaemuf/ ouU&mZfav;q,f/ ynPrvyXrae@&ufY xm0&bk&m;trdef@awmf&Sdonf twdkif;/ ,Zfyka&m[dwftm±kefonf a[m&awmifay:odk@ xufI tedpPa&mufav.? 39tm±kefonf a[m& awmifay:rSm tedpPa&mufaomtcg/ toufw&mESpfq,foHk;ESpf&Sdownf;? 40cgemefjynfawmifydkif;Y aeaom cgeed&Sifbk&if tm&'fonf Áoa&vtrsKd;om;a&mufa=umif;ukd =um;av.? 41olwdk@onf a[m&awmifay:rS ajymif;I/ Zmvarmet&yfYpm;cef;cs=u.? 42Zmvarmet&yfrS ajymif;IykEkef t&yfY pm;cef;cs=u.? 43ykEkeft&yfrS ajymif;I =oAkwft&yfY pm;cef;cs=u.? 44=oAkwft&yfrSajymif;I ÁZmAm&drft&yfY pm;cef;cs=u.? 45ÁZmAm&drft&yfrSajymif;I 'dAkef*'ft&yfY pm;cef;cs=u.? 46 'dAkef*'ft&yfrSajymif;I tmvrkef'dAvodrft&yfY pm;cef;cs=u.? 47tmvrkef'dAvodrft&yfrS ajymif;I aeaAmawmifa&S@wGif tmA&drfawmif±dk;Y pm;cef;cs=u.? 48tmA&drfawmif±dk;rSajymif;I armbvGifjyif a,mf'efjrpfem;/ a,&dacg+rdK@wbufY pm;cef;cs=u.? 49xdkodk@ armbvGifjyif/ a,mf'efjrpfem;rSm Aufa&&Sdrkwf+rdK@rS tmaAv&SdwWdrf+rdK@wdkifatmif pm;cef;cs=u.? 50 armbvGifjyif a,mf'efjrpfem;/ a,&dacg+rdK@wbufY xm0&bk&m;onf arma&Sudkac:I/ 51 oifonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ oifwdk@onf a,mf'efjrpfudkul;I cgemefjynfodk@ a&mufaomtcg/ 52xdkjynfoljynfom; taygif;wdk@udk ESifhxkwf&=urnf? olwdk@a&;aom t±kyf/ oGef;aom±kyfwk qif;wk&Sdor# wdk@udk zsuf&=urnf? olwdk@vkyfaom ukef;&Sdor#wdk@udk +zdKcs&=urnf? 53xdkjynfudk oifwdk@tm; igtydkifay; aoma=umifh/ xdkjynfom;wdk@udk ESifxkwfI oifwdk@udk,fwdkif ae&=urnf? 54oifwdk@taqGtrsdK;wdk@tm; pma&;wHcsI xdkajrudk0,f&rnf? vlrsm;v#if rsm;aomajr/ vlenf;v#if enf;aomajrudkay;&rnf? toD;toD; wdk@onf pma&;wHusonftwdkif;/ bdk;btrsdK;tE$,ftvkduf tarGcH&=urnf? 55oifwdk@onf xdkjynfol jynfom;wdk@udk tukeftpif rESifxkwfv#if/ usefºuGif;aomolwdk@onf oifwdk@rsufpdY tyfzsm;uJhodk@

‚if;/ oifwdk@eHab;Y ql;uJhodk@‚if;jzpfI/ oifwdk@aeaomjynfrSm oifwdk@udk aESmuf&Suf=uvdrfhrnf? 56 xdkrSwyg;/ olwdk@tm; ig}uHpnfonftwdkif; oifwkd@udk igjyKrnf[k rdef@awmfrl.? 34 1 wzef arma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ 2 oifwdk@onf cgemefjynfodk@ a&muf=uaomtcg/ oifwdk@tarGcH&aom cgemefjynfe,f tykdif;tjcm; [lrlum;/ 3awmifrsufESmwGif ZdeawmifrS {'Hkjynftem;Y a&Smufv#if/ aom'Hktdkifta&S@pGef;onf awmifbuftydkif; tjcm;jzpf&rnf? 4awmifbuftydkif;tjcm;onf awmifrsufESmrS vnfI/ tmu&AŠdrfukef;udk a&Smufvsuf Zde&Gmodk@ a&muf&rnf? xdk&GmujyefI uma'&SAmem&Gm/ [mZ&'Nm&Gm/ tmZrkef&Gmudka&Smufojzifh/ 5tmZrkef &GmrSjyefI tJ*kwWKacsmif;udk vdkufvsuf yifv,fYqHk;&rnf? 6 taemufbufY yifv,f}uD;onf taemuf tydkif;tjcm;jzpf&rnf? 7ajrmufbuftydkif;tjcm;onf }uD;aomyifv,fuxGufI a[m&awmifudk a&S;±_ oGm;+yD;v#if/ 8xdkawmifrS [mrwfvrf;0/ aZ''f&Gm/ 9 ZdjzKef&Gmudk a&SmufI [mZa&eef&GmY qHk;&rnf? 10ta&S@ tydkif;tjcm;onf [mZa&eef&GmrS xGufI a&SzH&Gmodk@ a&muf+yD;v#if/ 11tÁe&Gmta&S@Y a&SmufI &dAv&Gm odk@ oGm;&rnf? xdk&GmrSxGuI f 12 *aeFo&uftdkif ta&S@urf;udk a&Smufojzifh/ a,mf'efjrpfudkvdkufI aom'Hk tdkifem;Y qHk;&rnf? Ta&G@um;/ oifwdk@tarGcH&aomjynfe,f tydkif;tjcm;jzpfownf;[k rdef@awmfrl.? 13 arma&Suvnf;/ Ta&G@um;/ oifwdk@onf pma&;wHcsI tarGcH&aomjynf/ xm0&bk&m; rSmxm; awmfrlonftwdkif;/ trsdK;udk;rsdK;ESifh trsdK;w0ufY a0ay;&aomjynf jzpfownf;? 14 ±kAiftrsdK;om;/ *'f trsdK;om;/ rema&StrsdK;om;w0ufwnf; [laom trsdK;ESpfrsdK;ESifh w0ufwdk@onf rdrdwdk@tarGcHaomajrudk a,mf'efjrpfta&S@ a,&dacg+rdK@wbuf/ aexGuf&mbufY bdk;btaqGtrsdK; tvdkuf cH&=u+yD[k Áoa&v trsdK;om;wdk@tm; rSmxm;av.? 16 wzef xm0&bk&m;onf arma&Stm;rdef@awmfrlonfum;/ 17trsdK;om;wrsdK;v#if rif;wyg;pDa&G;I/ xdkrif;onf ,Zfyka&m[dwf {vmZm/ Ekef.om; a,m±_wdk@ESifh 0dkif;vsuf/ 18 cgemefjynfudka0I oifwdk@tm; tarGay;&=urnf? 19a&G;&aom rif;[email protected];/ ,k'trdsK;om; wdk@xJu a,AkEMmom; umvuf? 20&SdarmiftrsdK;om;xJu trd[k'fom; a&SarGv? 21A,FmrdeftrsdK; xJu cdovkefom; {vd''f? 22'eftrsdK;udk tkyfpdk;aomol/ a,m*vdom; AkuUd? 23a,moyfom;wdk@wGif rema&StrsdK;udk tkyfpdk;aomol/ {zk'fom; [Ha,v? 24{z&drftrsdK;udk tkyfpdk;aomol/ &Sdzwefom; auarGv? 25ZmAkvkeftrsdK;ukd tkyfpdk;aomol ygeufom; {vdZzef? 26ÁocgtrsdK;udktkyfpdk;aomol/ tZ…efom; ygvawv? 27tm&SmtrsdK;udktkyfpdk;aom ol/ a&Savmrdom; tbd[k'f? 28e\vdtrsdK;udk tkyfpdk;aomol/ trd[k'fom; ay'a[vwnf;? 29Tolwdk@ onf cgemefjynfY Áoa&vtrsdK;om; wdk@tm; tarGajrudk ay;a0apjcif;iSg xm0&bk&m; cef@xm;awmfrl aomol jzpf=uownf;? 35 1 armbvGifjyif/ a,mf'efjrpfem;/ a,&dacg+rdK@ wbufY xm0&bk&m;onf arma&Sudk ac:awmfrlI/ 2oifonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ olwdk@onf tarGcHaomajrY av0dom;wdk@aep&mbdk@ +rdK@wdk@udk‚if;/ +rdK@ywfvnfe,fwdk@udk‚if;/ ay;&=urnf? 3xdk+rdK@wdk@onf av0dom;aep&mbdk@jzpfI/ +rdK@ywfvnf e,fwdk@Y odk;EGm;tp&Sdaom wd&p>mefrsm;ESifh OpPmrsm;udk xm;&rnf? 4av0dom;wdk@tm; ay;aom+rdK@e,fwdk@ udk +rdK@jyifywfvnfY tawmifwaxmif us,fap&rnf? 5+rdK@jyif/ ta&S@/ taemuf/ awmif/ ajrmuft&yf av;rsufESmY ESpfaxmifpDwdkif;xGmI/ xdkajrtv,fcsufY +rdK@wnf&rnf? Ta&G@um;/ +rdK@e,ftwdkif;t&Snf jzpf&ownf;? 6av0dom;

wdk@tm; ay;aom+rdK@wdk@wGif vludkowfaomolonf ajy;IrSDcdk&m +rdK@ajcmuf+rdK@wdk@udk a&G;xm;&rnf? xdk+rdK@rSwyg; tjcm;aom+rdK@ av;q,fESpf+rdK@udk ay;&rnf? 7xdkodk@ av0dom;wdk@tm; ay;aom +rdK@aygif;um; e,fESifhwuG av;q,f&Spf+rdK@jzpfownf;? 8xdk+rdK@wdk@udk Áoa&vtrsdK;om;ydkifaom ajrxJu E_wf&rnf? rsm;aomajrudk &aomolonf rsm;aom+rdK@/ enf;aomajrudk&aomolonf enfaom+rdK@wdk@udk ay;&rnf? vltoD;toD;wdk@onf tarGcH&onftwdkif;/ rdrdwdk@+rdK@rsm;xJu E_wfI av0dom;wdk@tm; ay;& rnf? 9 wzef arma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ 10 oifwdk@onf a,mf'efjrpfudkul;I/ cgemefjynfodk@ a&muf=uaomtcg/ 11vltoufudk trSwfwrJh owfrd aomolajy;I rSDcdk&m+rdK@wdk@udk a&G;xm;&rnf? 12xkd+rdK@wdk@um;/ vltoufudk owfaomolonf y&dowfa&S@odk@ a&mufI w&m;pD&ifjcif;udk rcHrSDwdkifatmif/ aopm;aoapaomol. vufrSvGwfI rSDcdk&m+rdK@jzpf&ownf;? 13-14av0dom;wdk@tm; ay;aom+rdK@wdk@wGif a,mf'efjrpfta&S@bufY rSSDcdk&m+rdK@ oHk;+rdK@/ cgemefjynfY rSDcdk&m+rdK@oHk;+rdK@/ aygif;ajcmuf+rdK@wdk@udk a&G;xm;&rnf? 15xdk+rdK@ajcmuf+rdK@wdk@um;/ vltoufudk trSwfwrJhowfrdaom Áoa&vtrsdK;om;/ oifwdk@wGif wnf;cdkaom wyg;trsdK;om; wdk@onf ajy;IrSDcdk&m+rdK@jzpfownf;? 16odk@&mwGif vltoufudkaoapjcif;iSg/ oHvufeufESifh±dkufv#if vlowfjzpf.? vlowfonf taoowf jcif;udk trSefcH&rnf? 17vltoufudk aoapjcif;iSg ausmufcJESifhypfv#if vlowfjzpf.? taoowfjcif;udk trSefcH&rnf? 18vltoufudk aoapjcif;iSg opfom;vufeufESifh ±dkufv#if vlowfjzpf.? taoowfjcif;udk trSefcH&rnf? 19aopm;aoapaom olonf vlowfudkawG@aomtcg udk,fwdkifowf&rnf? 20olwyg;udk t+idK;xm;I wGef;csaomf‚if;/ aoapjcif;iSg acsmif;ajrmif;I wpHkwckESifhypfaomf‚if;/ 21aoapjcif;iSg rkef;aom pdwf&SdI vufESifh±dkufaomf‚if;/ xdkodk@jyKaomolonf vlowfjzpfaoma=umifh taoowfjcif;udk trSefcH& rnf? aopm;aoapaom olonf awG@aomtcg owf&rnf? 22odk@r[kwf rkef;aompdwfr&SdbJ trSwfwrJh wGef;csaomf‚if;/ racsmif;ajrmif;bJ wpHkwckESifhypfrdaomf‚if;/ 23ol.&efolr[kwf/ rkef;aompdwfr&Sd/ ol@udk rjrifbJvsuf aoatmifausmufcJESifhypfrdaomf‚if;/ 24,ckpD&if xHk;zGJ@onftwdkif;/ y&dowfwdk@ onf owfaomolESifh aopm;aoapaomol pyf=um;Y w&m;pD&ifI/ 25owfaomoludk aopm; aoapaomol. vufrS E_wfojzifh/ txufuajy;I rSDcdkaom+rdK@odk@ jyefydk@&rnf? "rRqDavmif;jcif;udk cH&aom ,Zfyka&m[dwf rif;raorSDwdkifatmif xdk+rdK@Yae&rnf? 26vltoufudk owfrdaomolonf ajy;I rSDcdkaom+rdK@e,fodk@ xGufaomf/ 27aopm;aoapaomolonf +rdK@e,fjyifrSm xdkoludkawG@I owfv#if/ vltoufudk owfaom tjypfr&Sd? 28ta=umif;rlum;/ xdkolonf ,Zfyka&m[dwfrif; raorSDwdkifatmif/ rdrdrSDcdkaom+rdK@xJrSm ae&rnf? ,Zfyka&m[dwfrif; aoaomaemufrS/ xdkolonf rdrdydkifaomajrodk@ jyef&aomtcGifh&Sd.? 29Ta&G@um;/ oifwdk@onf aeav&m&mY om;pOfajr; tpOftquf apmifh&aom pD&ifxHk;zGJ@csufjzpfownf;? 30vltouf udk owfI vlowfjzpfaomol rnfonfum;/ oufaocHcsuf&Sdonftwdkif; taoowfjcif;udk trSefcH&rnf? odk@&mwGif oufao wa,mufwnf;om&Sdv#if rowf&? 31taocHxdkufaom vlowf. toufbdk;aiGudk rcHr,l&? olonf taoowfjcif;udk trSefcH&rnf? 32rSDcdk&m+rdK@odk@ ajy;aomolonf/ ,Zfyka&m[dwfrif; raorSD/ rdrdae&if;t&yfodk@ jyefIaernfta=umif;/ ta&G;aiGudk rcHr,lI? 33xdkodk@ oifwdk@aeaomjynfudk rnpfnL;ap&? vltaoG;onf jynfudk npfnL;apwwf.? vltaoG;udk oGef;aomol. taoG;tm;jzifhom xdknpfnL;jcif;udk pif=u,fapEdkif.? 34igusdef;0yfI oifwdk@aeaomjynfudk rnpfnL;ap&? igxm0&bk&m;onf Áoa&vtrsdK;om;wdk@wGif usdef;0yfonf[k rdef@awmfrl.?

36 1 a,moyftrsdK;jzpfaom rema&SESifh rmcd&wdk@rS qif;oufaom *dv'f.om; taqGtrsdK; ol}uD; wdk@onf/ arma&Stp&Sdaom Áoa&vtrsKd ;om; taqGtrsdK;ol}uD;wdk@xHodk@ vmI/ 2 tu|Efkyfwdk@ocifonf pma&;wHcsojzifh/ Áoa&vtrsKd ;om;wdk@tm; cgemefjynfudk tarGay;apjcif; iSg‚if;/ tu|Efkyfwdk@tpfudkudk Zavmz'f. tarGajrudk ol.orD;wdk@tm; ay;apjcif;iSg‚if;/ xm0&bk&m;tm; trdef@awmf&Sdyg.? 3xdkrdef;r wdk@onf rdrdtrsdK;rSwyg;/ tjcm;aomÁoa&v trsdK;om;ESifh pHkbufv#if/ olwdk@tarGajrudk tu|Efkyfwdk@ rdpOfbquf tarGrSE_wfI olwdk@0ifaom trsdK;. tarGxJY ygoGm;ojzifh/ tu|Efkyfwdk@tarGajronf avsmhyg vdrfhrnf? 4Áoa&vtrsdK;om; wdk@Y ,kbdvESpfa&mufaomtcg/ olwdk@tarGajronf olwdk@0ifaomtrsdK;. tarGY t+rJwnfojzifh/ tu|Efkyfwdk@ rdpOfbquftarGrS tpOfE_wfvsuf &Sdygvdrfhrnf[k av#mufxm;=u.? 5xdktcg arma&Sonf xm0&bk&m;. trdef@awmftwdkif;/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; rSmxm;avonfrSm/ a,moyftrsdK;om;wdk@. pum;onf avsmufywfay.? 6Zavmz'forD;[email protected]_Y xm0&bk&m; rdef@awmfrl onfum;/ olwdk@onf tvdk&SdaomolESifh pHkbufygavap? odk@&mwGif rdpOfbquftrsdK;om; rSwyg;/ tjcm;ol ESifhpHkbufjcif;udk rjyKapESifh? 7Áoa&vtrsdK;om;wdk@. tarGajronf wrsdK;rSwrsdK;odk@ rajymif;&? Áoa&v trsdK;om;taygif;wdk@onf toD;toD; rdrdwdk@ rdpOfbquf tarGY ae&=urnf? 8Áoa&vtrsdK; wpHkwrsdK;Y tarGajr&Sdaom rdef;ronf rdrdwdk@ rdpOfbquf trsdK;ESifh pHkbuf&rnf? xdkodk@ Áoa&vrsdK;om; toD;toD; wdk@onf rdrdwdk@ rdpOfbquftarGajrudk cHpm;&=unf? 9tarGajronf wrsdK;rSwrsdK;odk@ rajymif;&? Áoa&v trsdK;om; toD;toD;wdk@onf rdrdwdk@tarGajrY ae&=urnf[k rdef@awmfrl.? 10 xm0&bk&m;onf arma&Stm; rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ Zavmz'f.orD; rmvm/ 11 wd&Zm/ a[m*vm/ rdvum/ aemtmwdk@onf jyKI/ b}uD;om;/ baxG;om;wdk@ESifh pHkbuf=u.? 12 xdkodk@ a,moyf wGifjrifaom rema&Som; taqGtrsKd ;ESifh pHkbufjcif;tr_udkjyKI olwdk@tarGajronf olwdk@rdpOfbquftrsdK;Y wnfae.? 13Ta&G@um; armbvGifjyif/ a,m'efjrpfem; a,&dacg+rdK@wbufY xm0&bk&m;onf arma&S tm;jzifh Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; xm;awmfrlaom pD&ifxHk;zGJ@csuf jzpfownf;? &Sifarma&SpD&ifa&;xm;aom awmvnf&musrf;+yD;.?

w&m;a[m&musrf; DEUTERONOMY.

1 awm}uD;vGifjyif/ a,mf'efjrpfem;/ okz+rdK@ wbuf/ yg&ef+rdK@/ awmazv+rdK@/ vmAef+rdK@/ [mZ±kwf+rdK@/ 'dZ[wf+rdK@wdk@tv,fY arma&Sonf Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; a[majymaom pum;rsm;udk jyef&av onfrSm/ 2 uma'&SAmem t&yfonf/ pd&awmifvrf;jzifh a[m&yft&yfESifh q,fw&ufc&D;uGmownf;/ 3-5 arm&Sonf a[&Sbkef+rdK@Yaeaom tmarm&d&Sifbk&if&Sd[kefudk‚if;/ {+'djynf/ tm&Sw±kwf+rdK@Y aeaom Am&Sefbk&if =oCudk‚if; vkyf}uH+yD;rS/ ouU&mZf av;q,fjynfh/ {um'orv/ yÏrae@&ufY armbjynf/ a,mf'efjrpfem;rSm xm0&bk&m;rSmxm;awmfrlESifhor#twkdif;/ Áoa&v trsKd;om;wkd@tm; qifhqkdI a[majym aomw&m;pum;[lrlum;/ 6 igwkd@bk&m;ocif xm0&bk&m;onf/ a[m&yft&yfY igwkd@tm;rdef@awmfrlonfum;/ 7 oifwkd@onf umv tcsdefaphatmif TawmifYae=u+yD/ vSnfhvnfI c&D;oGm;=uavmh/ tmarm&dawmifodk@‚if;/ xkdawmifESifh eD;aom t&yf/ vGifjyif/ awmif±dk;/ csKdifh/ awmifrsufESm/ yifv,fem;odk@‚if;/ cgemefjynf/ avAEkefawmif/ Oz&wfjrpf}uD; wkdifatmif‚if;oGm;=uavmh/ 8 xkdjynfudkoifwkd@a&S@rSm igxm;+yD? xm0&bk&m;onf oifwkd@tb tmjA[H/ ÁZmuf/ ,mukyfrSpI/ olwkd@trsKd;tE$,ftm;ay;rnf[k udsefqkdawmfrlaom jynfudk 0ifIodrf;,l=uavmh[k rdef@awmfrl.? 9 xkdtcg oifwkd@tm;igajymonfum;/ oifwkd@tr_udk igwpfa,mufwnf;rxrf;Ekdif/ 10oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf oifwkd@udkrsm;jym;apawmfrlI/ oifwkd@onfta&twGuftm;jzifh aumif;uif=u,fuJhodk@ ,ae@jzpf=u.? 11oifwkd@tbrsm;. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf oifwkd@udk tq taxmiftm;jzifh rsm;jym;apawmfrlygapaom/ *wdawmf&Sdonftwkdif; 12 aumif;}uD;ay;awmfrlygapaom? oifwkd@yifyef;jcif;/ tr_aqmif&Gufjcif;/ &efawG@jcif;0efudk igwpfa,mufwnf;tb,fodk@xrf;Edkifrnfenf;/ 13Om%fynmESifh jynfhpkHY toa&&dSaomolwdk@udk oifwdk@trsdK;rsm;xJua&G;ay;=uavmh? olwdk@udk rif;t&mY igcef@xm; rnf[kajymqkdv#if/ 14oifwdk@u udk,fawmfajymonftwdkif; jyKaumif;ygonf[kjyefqdk=u./ 15xdka=umifh oifwdk@trsdK;rsm;Y toa&&dSaom vl}uD;/ ynm&dSwdk@iga&G;cs,f+yD;v#if/ oifwkd@wGif rif;vkyf&aomol wnf;[laom vlwaxmiftkyf/ w&mtkyf/ ig;q,ftkyf/ wq,ftkwf/ t=uyftaqmf t&mY cef@xm;.? 16 w&m;ol}uD; wkd@tm;vnf;/ oifwkd@nDtpfudk. tr_wkd@udkem;axmifI trsKd;om;csif;w&m;awG@onfjzpfap/ wyg;trsKd;om; ESifhawG@onfjzpfap/ w&m;oabmjzifh pD&if=uavmh? 17 w&m;tr_udk pD&ifaomtcg tb,fol. rsufESmudk raxmuf&? vli,fpum;udk vl}uD;pum;uJhodk@ rSwf&rnf? tb,fvludkr# ra=umuf&? ta=umif;rlum;/ w&m;tr_udk bk&m;ocifydkifawmfrl aoma=umifhwnf;? udk,fwkdifrpD&ifwwfaomtr_udk ighxHrSmt,lcH&rnf? igvnf; em;axmifrnf[k rSmcJh.? 18 oifwkd@jyK&or#aomtr_wkd@ udkvnf; xkdtcg igrSmxm;cJh.? 19 igwkd@onf a[m&yf t&yfrS xGufaomaemuf/ tmarm&dawmifodk@oGm;aomvrf;em;rSm a=umufrufbG,fjzpfI oifwkd@awG@jrifaom awm}uD;tv,fY/ igwkd@bk&m;ocif xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonftwkdif; a&SmufoGm;I uma'&SAmemt&yfodk@a&muf=u.? 20 xkdtcg iguvnf;/ igwkd@bk&m;ocif xm0&bk&m;ay;awmfr_aom tmarm&dawmifodk@ oifwkd@onfa&muf=u+yD? 21 oifwkd@bk&m;ocif xm0&bk&m;onf jynfawmfudk oifwkd@a&S@rSm xm;awmfrl+yD? oifwkd@ tbrsm;. 1

bk&m;ocif xm0&bk&m;rdef@awmfr_onftwkdif;/ wufoGm;Iodrf;,l=uavmh? ra=umuf=uESifh? pdwfvnf;rysuf =uESifh[kajymqkd.? 22xkdtcgoifwkd@&Sdor#onf ighxHodk@csOf;uyfI/ tu|Ekfyfwkd@a&S@Y vlwkd@udk apv$wfygrnf? olwkd@onf xkdjynfudk pl;prf;+yD;rS/ tu|Ekfyfwkd@onf tb,fvrf;odk@oGm;v#if tb,f+rdKŒodk@ a&muf&rnfudk =um;ajym=uygvdrhfrnf[k/ 23 av#mufqkdaompum;udk igESpfoufI/ oifwkd@wGifwrsKd; wpfa,mufpD/ vlaygif;wusdyfESpfa,mufwkd@udk a&G;xm;.? 24 xkdolwkd@onf awmifay:odk@ vSnfhoGm;I/ {&SaumvcsKdifhodk@ a&mufojzifh pl;prf;=u.? 25 xkdjynfY &aom opfoD;udkxrf;I aqmifcJhvsuf/ igwkd@bk&m;ocif xm0&bk&m;ay;awmfr_aomjynfonf 26 aumif;aomjynfjzpf.[k =um;ajym=uaomfvnf;/ oifwkd@ onfroGm;bJ/ oifwkd@bk&m;ocif xm0&bk&m;. trdef@awmfudk qefvsuf/ 27xm0&bk&m;onfigwkd@udk rkef;I zsufqD;csifaoma=umifh/ tmarm&dvlwkd@ vufYtyfvdk aomiSm/ tJ*kwKWjynfrS E_wfaqmifawmf rlonfwum;? 28igwkd@onf tb,fodk@oGm;&rnfenf;? nDtpfudkwkd@u/ xkdjynfom;wkd@onf igwkd@xufom I}uD;.? t&yfvnf;omI jrifh.? +rdK@vnf; rdk;Cfaumif;uifodk@xdaom +rdK@±kd;vnf;&Sd.? xkdjynfYvnf;/ tmeutrsKd;om;wkd@udkjrif&.[k igwkd@ pdwfudkzsuf=u+yD[k oifwkd@onf wJrsm;Yqef@usifbufjyK=u.? 29 xkdtcg igu/ rxdwfvef@=uESifh/ olwkd@udk ra=umuf=uESifh? 30oifwkd@a&S@rSmºuGawmfrlaom oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf oifwkd@ rsufarSmuf/ tJ*kwWKjynfY‚if;/ 31oifwkd@vkdufvmaom vrf;w a&SmufvkH;/ Tt&yfwkdifatmif tbonf om;udkcsDykdufouJhodk@/ [email protected]&m; ocifxm0&bk&m;onf oifwkd@udkcsDydkufawmfr_aomaus;Zl;awmfudk cH&m awmY‚if;/ oifwkd@tbkd@ jyKawmfrlouJhodk@/ oifwkd@bufY pufulawmfrlrnf[k qkdaomfvnf;/ 32-33 oifwdk@ wJpm;cef;cs&m t&yfudk&SmI oifwkd@oGm;vwhHaom vrf;udk jyjcif;iSm/ nOfhtcg rD;Y‚if; ae@tcg rdk;CfwdrfY‚if;/ oifwkd@a&S@rSm ºuGawmfrlaom oifwkd@ bk&m;ocif xm0& bk&m;. pum;awmfudk xkdtr_Y oifwkd@r,kH=uygwum;? 34oifwkd@pum;oHudk xm0&bk&m;=um;I trsufawmfxGufv#if 35olwkd@ bkd;ab;wkd@tm; igay;rnf[k igusdefqkdaom jynfaumif;udk/ a,zkEMm. om;umvufrSwyg;/ Tqkd;aomvlrsKd;wpkHwpfa,mufr# qufquf rjrif&? 36xkdolonf xm0&bk&m; aemufawmfodk@ vkH;vkH;vkdufaoma=umifhjrif&.? oleif;aomjynfudk olrSpI ol.om;ajr;wkd@tm; igay;rnf[k usdefqkdawmfrl.? 37 oifwkd@twGuf xm0&bk&m;onf ighudkvnf; trsufawmfxGufI/ oifonfxkdjynfodk@ r0ifpm;&? 38oifhvufaxmufEkef. om;a,m±_onf 0ifpm;&rnf? olonf Áoa&v trsKd;om; tarGcHaprnfhol jzpfaoma=umifh/ ol@udktm;ay;avmh? 39 &efolvk,l&mjzpfrnf[k oifwkd@qkdaom oli,frsm;/ xkdtcg aumif;raumif; udkydkif;jcm; rodEkdifao;aom om;orD;rsm;wkd@onf xkdjynfudk0ifpm;I/ igay;onftwkdif; odrf;,l=uvdrfhrnf? 40 oifwkd@rlum;/ vSnfhI {'kHyifv,fvrf;jzifh awmodk@c&D; oGm;=uOD; avmh[k rdef@awmfrl.? 41 oifwkd@uvnf;/ tu|Ekfyfwkd@onf xm0&bk&m;udkjypfrSm;rdyg+yD? tu|Ekfyfwkd@ bk&m;ocifxm0& bk&m; rSmxm;awmfrlor#twkdif;/ ,ckoGm;I ppfwkdufygrnf[k ightm; av#mufqkdvsuf/ vltaygif; wkd@onf vufeufpGJudkif vsuf/ awmifay:odk@wufjcif;iSm toifhae=u.? 42 xm0&bk&m;uvnf;/ wufIrwdkuf=uESifh? oifwkd@bufY igr&Sd? wkdufv#if&efola&S@rSm ±_H;&=uvdrfhrnf[k oifwkd@tm; qifhqkd&rnfta=umif;/ ightm; rdef@awmfrlonftwkdif;/ 43 igqifhqkdaomfvnf; oifwkd@onfem;raxmif/ xm0&bk&m;. trdef@awmfudk jiif;qef I 44 ckdifcHhaompdwfESifh awmifay:odk@wuf=u.? xkdtcg awmifay:rSm &SdESifhaom tmarm&dtrsKd;om;wkd@onf oifwkd@wbufY xGufvmvsuf/ ysm;rsm;tkHI vkdufouJhodk@

oifwkd@udkvkdufI/ pd&t&yf/ a[mrm+rdK@wkdifatmif zsufqD;=u.? 45oifwdk@onfvnf; jyefvmI xm0&bk&m;a&S@awmfY idkaºuG;=u.? odk@aomfvnf; oifwkd@pum;udk xm0&bk&m; em;axmif em;,lawmfrr_? 46xkda=umifh uma'&St&yfY t&ifaeouJhodk@ =umjrifhpGm aejyef&=u.? 2 1 wzefxm0&bk&m;onf ightm; rdef@awmfrlonfhtwkdif;/ igwkd@onfvSnhfI/ {'kHyifv,fvrf;jzifh awmodk@ c&D;oGm;vsuf/ pd&awmifudk =umjrifhpGm vSnfhvnf=u.? 23 xm0&bk&m;uvnf;/ oifwkd@onf umvtcsdefaphatmif TawmifudkvSnfhvnf=u+yD? 4 wzefajrmufrsufESmodk@oGm;=uOD;avmh? oifonf vlrsm;wkd@tm; qifhqkd&rnfrSm/ [email protected] {aomtrsKd;om;wkd@aeaom pd&jynftem;rSm oifwkd@ a&SmufoGm;aomtcg/ olwkd@onf a=umuf=uvdrfhrnf? xkda=umifhowdjyK=uavmh? 5olwdk@udk tv#if;rjyK=uESifh? olwkd@jynfudk oifwdk@tm; igray;? ajceif;&mcef@udkr# ray;? pd&awmifudk {aomtm; igtydkdifay;+yD? 6oifwkd@onf pm;bkd@&mtpmudk‚if;/ aomufbkd@&m a&udk‚if; olwdk@xHaiGESifh 0,f&=urnf/ 7oifwkd@ jyKav&m&mY oifwkd@. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf aumif;}uD;ay;awmfrl+yD? Tawm}uD;Y oifwdk@vSnfhvnfaom ta=umif;t&mwkd@udk odawmfrl.? tESpfav;q,fywfvkH; oifwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf oifwkd@ESifhtwl &SdawmfrlonfjzpfI/ oifwkd@Ybmr#rvdk[k qifhqkd&.? 8 pd&jynfrSmaeaom igwkd@nDtpfudk {aomtrsKd;om;wdk@tem;Y a&Smufvsuf {vyf+rdK@? {Z,kef*gAg+rdK@rS oGm;aom vGifjyifvrf;odk@ vkduf+yD;v#if/ wzefvSnfhI armbawmvrf;jzifh oGm;=u.? 9 xm0&bk&m;uvnf;/ armbjynfom;wkd@udk raESmuf&SufESifh? ppfrwkdufESifh? olwkd@jynfudk oifhtm; igtydkifray;? tm&jynfudk avmwtrsKd;om;wkd@tm; igtydkifay;+yD[k ightm; rdef@awmfrl.? 10 a&S;umvY tmeutrsKd;om; uJhodk@ }uD;jrifhrsm;jym;aomvl/ {rdrftrsKd;om;wkd@onf xkdjynfrSmae=u.? 11xkdolwkd@ onf tmeu trsKd;om;uJhodk@ tvGef}uD;rm;aom vlwkd@t0ifjzpfonfudk vlrsm;xifrSwf=u.? odk@&mwGif armbjynfom;wkd@onf xkdolwkd@udk {rdrf[lI 12 ac:=u.? a&S;umvY a[m&dvlwkd@onfvnf; pd&jynfrSmae=u.? xdkolwdk@udk {aomtrsKd;om;wkd@onf okwfoify,f&Sif;I olwkd@ae&mY ae=u.? xkdtwlxm0&bk&m; tydkifay;awmfrlaomjynfudk Áoa&v trsKd;om; wkd@onf jyK&=uownf;? 13,ckxI aZ&ufacsmif;udk ul;=uavmh[k rdef@awmfrlonftwkdif;/ oifwdk@onf aZ&ufacsmif;udk ul;=u.? 14 uma'&SAmemt&yfodk@ t&ifa&mufaom umvrSpI aZ&ufacsmif;udk ul;aomumvwkdifatmif ESpfaygif;okH;q,f&SpfESpf vGefownf;? xm0&bk&m; usdefqkdawmfrlonftwkdif;/ t&ifppfol&JrsKd; taygif;wkd@onf vltvkH;t&if;xJu aoa=uuG,faysmuf&=u.? 15xkdolwkd@ruG,fraysmufrSD wkdifatmif/ xm0&bk&m;onf olwkd@udktvkH;t&if;xJu y,f&Sm;jcif;iSm vufawmfudkqef@awmfrl.? 16 ppfol&Jtaygif;wkd@onf vlpkxJu aoa=uuG,faysmuf+yD;rS/ 17xm0&bk&m;u/ oifonf 18 19 armbjynf/ tm&e,ftv,fY ,ae@a&SmufoGm;&rnf? trŠKef trsKd;om;wkd@ teD;odk@a&mufaomtcg olwkd@udk raESmifh&SufESifh/ tv#if;rjyKESifh? trŠKeftrsKd;om;aeaom jynfudkoifhtm; igtydkifray;/ xdkjynfudk avmwtrsdK;om;wdk@tm; igtydkifay;+yD[k 20 ightm;rdef@awmfrl.? xkdjynfudkvnf;/ tvGef}uD;rm;aom [email protected]&mjzpfonf[k vlrsm;xifrSwf=u.? a&S;umvY xkdodk@aom vlwkd@onfae=u.? olwkd@udk trŠKefjynfom;wkd@onf ZHZkrRdrf[lI ac:=u.? 21xkdvlrsKd;onf tmeutrsKd;om;uJhodk@ }uD;jrifhrsm;jym;aom vljzpf=u.? 22 odk@aomfvnf; pd&jynfY aeaom {aom trsKd;om;a&S@rSm a[m&dvlwkd@udk xm0&bk&m;

zsufqD;awmfrlojzifh/ olwkd@ae&mY {aomtrsKd;om;wkd@onf ,ae@wkdifatmif ae=uouJhodk@/ trŠKeftrsdK;om;a&S@rSm ZHZkrRdrfvlwdk@udk okwfoify,f&Sif;awmfrlojzifh/ olwkd@ae&mY trRKeftrsKd;om; wkd@onf ae=u.? 23xkdtwl [mZ&drf+rdK@rSpI tZ…m+rdK@wkdifatmifaebl;aom tm0drfvl wkd@udk/ uawWm&+rdK@rSxGufaom uawWm&drfvlwkd@onf zsufqD;I olwkd@ae&mY ae=u.? 24 oifwkd@onf xIc&D;oGm;ojzifh tmEkefjrpfukd ull;=uavmh? tmarm&dtrsKd;/ a[&Sbkef&Sifbk&if &Sd[kefESifh ol. ajrudk oifwkd@vufY igtyfaoma=umifh/ xkdajrudkodrf;pjyKI xkdrif;udk ppfwkduf=uavmh? 25rdkCf;aumif;uif atmufY &Sdor#aom vlrsKd;wkd@onf ,ae@oifwkd@udk a=umuf&$H@xdwfvef@p &Sdrnfta=umif; igjyKrnf? [email protected];udk =um;I wkefv_yfjcif;/ pdk;&drfa=umifh=u jcif;okd@ a&muf=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 26igonfvnf;/ au'rkwfawmrS a[&Sbkef&Sifbk&if&Sd[kefrif; xHokd@ oHwrefwkd@udk apv$wfvsuf/ 27rif;}uD;. jynftv,fY 28u|Ekfyfa&SmufoGm;yg&ap? rif;vrf;odk@om vkdufygrnf? vusfmbufvuf0Jbufodk@ rv$Jyg? 29 pd&jynfYaeaom {aom trsKd;om;/ tm&jynfY aeaom armbtrsKd;om;wkd@onf u|EkfyfYjyKouJhodk@ u|Ekfyfpm;bkd@&m tpmudk‚if;/ aomufbkd@&m a&udk‚if;/ rif;}uD;onf aiGESifha&mif;ygavmh? u|Ekfyfwkd@ bk&m;ocif xm0&bk&m;ay;awmfrlaom jynfodk@ u|Ekfyfonf a,mf'efjrpfudkul;I ra&mufrSDwkdifatmif rif;}uD;jynf tv,fYajcjzifh oGm;±kHr#omjyKygrnf[k rd\[m,pum; ESifhajymqkdaomfvnf;/ 30u|Ekfyfwkd@a&SmufoGm;&aom tcGifhudk a[&S[kef&Sifbk&if &Sd[kefrif;onf ray;? ta=umif;rlum;/ ,ae@xif&Sm;onftwkdif;/ [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;onf xkdrif;ukd oifwdk@vufY tyfjcif;iSm/ cufxefaompdwfoabm/ ckdifrmaom ESvkH;udkolY ay;oGif;awmf rl.? 31xm0&bk&m;uvnf;/ &Sd[kefrif;ESifhol. ajrukd oifhtm;igay;pjyK.? xkdajrudk tarGcHtHhaomiSm/ odrf;pjyKavmh[k ightm;rdef@awmfrl./ 32xkdtcg &Sd[kefrif;onf 33 ol.vltaygif;ESifhwuG ,m[wf+rdK@rSm igwkd@udkwkdufjcif;iSmxGufvm.? igwkd@ bk&m;ocifxm0&bk&m;onf xkdrif;udk igwkd@Y tyfawmfrlojzifh olrSpI om;rsm;/ vlrsm;taygif;wkd@udk igwkd@onf vkyf}uH=u.? 34xkdtcg ol.+rdK@&Sdor#wdk@udk wkduf,lI/ a,mufsm;/ rdef;r/ oli,fwkd@udk wpfa,mufr#rºuGif;apjcif;iSm &Sif;&Sif;zsufqD;=u.? 35wd&p>mefrsm;/ +rdK@&GmY vuf&OpPmrsm;udkom udk,fbkd@odrf;,l=u.? 36tmEkefjrpfem;Y &Sdaom tma&mf +rdK@rSpI *dv'f+rdK@wkdifatmif/ jrpfem;Y&Sdor#aom +rdK@wkd@wGif igwkd@ratmifEdkifaom +rdK@wpf+rdK@r#r&Sd? igwkd@ 37 bk&m;ocifxm0&bk&m;onf tvkH;pkHwkd@udk igwkd@Y tyfawmfrl.? odk@&mwGif trRKefjrpfESifhqkdifaomajr/ awmif±kd;+rdK@ tp&Sdaom/ igwkd@bk&m;ocif xm0&bk&m; jrpfwm;awmfrlaom t&mwpfpkHwpfckudkr# rcsOf;&=u? 3 1 xkdtcg igwkd@onfvSnfhI/ Am&Sefjynfodk@ c&D;oGm;=u.? Am&Sef&Sifbk&if=oConfvnf; rdrd vltaygif;wdk@ESifh wuG {+'dt&yfrSm ppfwkdufjcif;iSm csDvm.? 2xm0&bk&m;uvnf;/ ol@udkra=umufESifh? olESifhwuG ol.vltaygif;wkd@udk‚if;/ ol@ajrudk‚if;/ oifhvufY igtyfay;rnf? a[&Sbkef+rdK@ae tmarm&d&Sifbk&if &Sd[kefudkjyKouJhokd@ Trif;udkvnf;jyK&rnf[k ightm;rdef@awmfrl.? 3 xkdodk@ igwkd@bk&m;ocif xm0&bk&m;onf/ Am&Sef&Sifbk&if=oCESifh ol. vltaygif;wkd@udk igwkd@vufY tyfawmfrlojzifh/ wpfa,mufr#rºuGif;apjcif;iSm/ vkyf}uH=u.? 4xkdtcgigwkd@onf +rdK@ajcmufq,fESifh jynfhpkHaom tma*gwwkdif;/ Am&Sef&Sifbk&if=oCrif;. EdkifiHudk/ wpf+rdK@r# rºuGif;apjcif;iSm wkduf,l=u.? 5xkd+rdK@&Sdor#wkd@onf jrifhaom+rdK@±kd;/ +rdK@wHcg;rsm;/ uef@vef@usifrsm;ESifh ckdifcHhaom

+rdK@jzpfownf;? xkdrSwyg;rsm;pGmaom &Gmwk@d udkvnf; wkduf,lI &Sif;&Sif;zsufqD;=u.? 6a[&Sbek f &Sifbk&if&Sd[kefudk jyKouJhodk@/ t&yf&yfY a,mufsm;/ rdef;r/ oli,fwkd@udk okwfoify,f&Sif;=u.? 7 wd&p>mefrsm;/ +rdK@&GmY vuf&OpPmrsm;&Sdor#wkd@udk udk,fbkd@odrf;,l=u.? 8xkdtcg tmEkefjrpf rSpI a[&rkefawmifwkdifatmif/ a,mf'efjrpfta&S@bufY &Sdaomajrudk igwkd@onf odrf;,l=u.? 9 a[&rkefawmifudk Zd'kefvlwkd@onf pd±kef[lI‚if;/ tmarm&dvlwkd@onf &Sed&[lI‚if; ac:a0:=u.? 10 csKdifhY&Sdor#aom +rdK@wkd@ESifh *dv'fjynf wa&SmufvHk; =oCrif;.EdkifiHt0if/ omvu+rdK@/ {j'+rdK@wdkifatmif Am&Sefjynfwa&SmufvkH;udk odrf;,l=u.? 11tvGef}uD;rm;aom vlrsKd;rS qif;oufaom Am&Sef&Sifbk&if=oCwa,mufwnf;om usefºuGif;.? vltawmiftm;jzifh tvsm;udk;awmiff/ teHav;awmif&Sdaom ol.oHckwifonf trRKefjynf&AŠwfY&Sdonf r[kwfavm? 12 xkdtcgigwkd@ odrf;,laomajrudk/ tmEkefjrpfem;wGif&Sdaom tma&mf+rdK@rSpI *dv'fawmifw0uf wkdifatmif/ +rdK@rsm;ESifhwuG ±kAiftrsKd;om;/ *'ftrsKd;om;wkd@tm; igay;.? 13 *dv'fawmifw0ufESifh =oCrif;tpdk;&aom EkdifiHt0if/ tvGef}uD;rm;aom vlrsKd;ae&m[lI ac:a0:aom tma*gbwkdif;/ Am&Sefjynf wjynfvkH;udk rema&S trsKd;om; w0uftm;igay;.? 14rema&S trsKd;om; ,mÁ&onf/ tma*gbwkdif; wwkdif;vkH;udk a*±_&&Gm/ rmcg&Gmtxd odrf;,l+yD;rS/ ,ae@wkdifatmif rdrdtrnfudkvkdufI Am&Sef[m 0kwf,mÁ&jynf[k orkwfav.? 15*dv'f+rdK@udkum;/ rmcd&trsKd;om;wkd@tm; igay;.? 16±kAiftrsKd;om;/ *'f trsKd;om;wkd@tm;vnf;/ *dv'f+rdK@rS tmEkefjrpfwkdifatmif/ jrpfauG@aom ajrESifhwuG/ trRKefjynf tydkif;tjcm;jzpfaom 17 ,AŠKwfjrpfwkdifatmif ajrwa&SmufvkH;udk‚if;/ vGifjyifESifhwuG a,mf'efjrpfem;/ *aeFo&uft&yfrS vGifjyifESifhqkdifaom aom'kHtdkifta&S@/ tmZkwfydo*g+rdK@wkdifatmif/ ajrwa&SmufvkH;udk‚if; igay;.? 18 xkdtcgigu/ oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf Tajrudkoifwkd@tm; tydkifay;awmfrl+yD? odk@&mwGif ppfwdkufwwfaomoltaygif;wkd@onf vufeufudkudkifI/ oifwkd@nDtpfudk Áoa&v trsKd;om;wkd@a&S@rSm ul;oGm;&=urnf? 19 /20xm0&bk&m;onf oifwkd@tm; csrf;omay;wmfrlonfenf;wl/ nDtpfudkwkd@tm; ay;awmfr rlrDSwkdifatmif‚if;/ a,mf'efjrpfwbufY oifwdk@. bk&m;ocif xm0& bk&m;ay;awmfrlaomajrudk olwkd@onf rodrf;r,lrSDwkdifatmif‚if;/ oifwkd@r,m;/ om;oli,frsm;/ wd&p>mefrsm;wkd@onf igay;aom+rdK@wkd@Y ae&=urnf? oifwkd@wGif wd&p>mefrsm;pGm&Sdonfudk igod.? tr_+yD;rSigay;ESifhonf twkdif;/ oifwkd@&Sdor#onf toD;toD; ydkifxkdufaomajrodk@ jyefvm&\=urnf[k oifwkd@tm; igrSmxm;.? 21xkdtcga,m±_udkvnf;/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf T&Sifbk&ifESpfyg;Y jyKawmfr_aom tr_tvkH;pkHudk oifonf udk,fwkdifjrif&+yD? xkdtwl/ xm0&bk&m;onf oifa&mufor#aom wkdif;EkdifiHwkd@Y jyKawmfrlvdrfhrnf? 22 xkdolwkd@udk ra=umufESifh? oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifhbufY ppfulawmfrlrnf[kigrSm xm;av.? 23 xkdtcgxm0&bk&m;udk igawmif;yefonfum;/ 24tkdt&Sifxm0&bk&m;/ udk,fawmfonf udk,fawmf u|eftm; wefckd;tm;Ekabmfawmfudk ‚if;/ tm;}uD;aom vufawmfudkf‚if;jypjyKawmfrl+yD? udk,fawmfpD&ifI wefcdk;awmfudk jyonftwkdif;/ aumif;uifajr}uD;ay:rSm tb,frnfaom bk&m;jyKEkdif ygoenf;? 25tu|Ekfyfonf a,mf'efjrpfwbufodk@ul;I/ xkdaumif;rGefaomjynfESifh avAEkefawmifrSpI wifhw,faomawmifrsm;udk jrif&rnf ta=umif; tcGifhay;awmfrlyg[k awmif;yefaomfvnf;/ 26xm0&bk&m;onf oifwkd@twGufighudk trsufxGuf awmfrlaoma=umifh/ ighpum;udk em;axmifawmfrrl? xm0&bk&m;uvnf;/ wefawmh/ Ttr_ESifhqkdifaom pum;udk

aemufwzefrav#mufESifh? 27ydo*g awmifxdyfay:okd@ wuf+yD;v#if/ ta&S@/ taemuf/ awmif/ ajrmuf/ av;rsufESmodk@ ajrmfI xkdjynf udk=unfh±_avmh? a,mf'efjrpfudk rul;&? 28odk@&mwGif a,m±_udkrSmcJhI tm;ay;avmh/ rpaxmufyifhavmh? olonf TvlrsKd;a&S@rSmoGm;I/ oifjrif&aomjynfudk 29 tarGcHap&rnf[k ightm; rdef@awmfrl.? xkdodk@igwkd@onf Aufay*k&+rdK@ wbufY&SdaomcsKdifhwGifae&=u.? 4 1 tkdÁoa&vtrsKd;om;wkd@/ oifwkd@onf touf&SifI/ oifwkd@bkd;ab;udk;uG,faom bk&m;ocif xm0&bk&m;ay;awmfrlawmfrlaomjynfudk 0ifpm;rnfta=umif;/ oifwkd@usifhp&mbkd@ igoGefoifaom pD&ifxkH;zGJ@csufwkd@udk em;axmif=uavmh? 2igrSmxm;aompum;Y oifwkd@onftopf roGif;&? tv#if; rEkwfry,f&? igrSmxm;onftwkdif;/ oifwkd@bk&m;ocifxm0&bk&m;. ynwfawmfwkd@udk apmifha&Smuf &=urnf? 3xm0&bk&m;onf Amvay*k&a=umifhjyKawmfrlaomtr_udk oifwkd@onf udk,fwkdifjrif&=u+yD? Amvay*k&Y qnf;uyfaomol taygif;wkd@udk [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;onf oifwkd@txJu okwfoify,f&Sif;awmfrl+yD? 4oifwdk@ bk&m;ocifxm0&bk&m;Y rSD0Jor#aom oifwkd@rlum;/ ,ae@wkdif atmif touf&Sif&=u.? 5oifwkd@onfoGm;I 0ifpm;aomjynfY usifhp&mbkd@/ ig. bk&m;ocif xm0&bk&m;rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ pD&ifxkH;zGJ@awmfrlcsuf wkd@udk oifwkd@tm; igoGefoif+yD? 6 odk@jzpfI xkdynwfw&m;wkd@udk usifhapmifh=uavmh? odk@jyKv#if/ xkdynwfw&m; &Sdor#wkd@udk=um;&aom vlrsKd;rsm;a&S@rSm/ oifwkd@. Om%fynmonfxif&Sm;vdrfhrnf? olwkd@uvnf;/ T}uD;jrwf aomvlrsKd;onf tu,fpifppf Om%fynmESifhjynfhpkHaom trsKd;jzpf.[k qkd=uvdrfhrnf? 7igwkd@onf qkawmif;av&m&mY/ igwkd@bk&m;ocif xm0&bk&m;=unfh±_jyKpkawmfrljcif;aus;Zl;udk cH&onfenf;wl/ tjcm;aombk&m; =unfh±_jyKpkaom aus;Zl;udk tb,frnfaom vlrskKd;}uD;cH&oenf;? 8igonf,ae@oifwkd@Y xm;aom w&m;taygif;ESifh tr# ajzmifhrwfaom pD&ifxkH;zGJ@csufwkd@udk&aom tb,fvlrsKd;}uD;&Sdoenf;? 9 oifwkd@onf/ a[m&yft&yfrSm [email protected]&m;ocifxm0&bk&m; a&S@awmfY &yfae=uaomtcg/ udk,fwkdifjrifaom tr_t&m wkd@udk rarhravsmh? aemufwoufvkH; ESvkH;oGif;Ekdifrnfta=umif; udkf,fudkukd,fowdjyK=uavmh? pdwfESvkH;udk }udK;pm;I apmifha&Smuf=uavmh? xdkt&mwkd@udk om;ajr;wkd@tm;vnf;wkd@tm;vnf; oGefoif=uavmh? 10xkdtcg xm0&bk&m;u/ vlrsm;wkd@udk ighxHrSmpka0;apavmh? olwdk@onfajr}uD;ay:rSm touf&Sifor#aom umvywfvkH; ighudka=umuf&GH@I om;ajr;wdk@tm;oGefoifapjcif;iSm? ighpum;udk =um;aprnf[k ightm;rdef@awmfrlonftwdkif;/ 11 oifwdk@onf teD;awmfokd@ csOf;uyfI/ awmifajc&if;Y &yfae=u.? awmifxdyfonf rdk;Cfaumif;uiftv,fY rD;avmifvsuf/ rnf;aom tqif;/ rdkCf;wdrfwkduf/ 12 xlxyfaomarSmufrdkufESifh jynfhpkHav.? xm0&bk&m;onf vnf;/ rD;xJu oifwdk@tm;rdef@¹rGufawmfrl.? oifwdk@onf o¿mefawmfudk rjrif&bJ/ pum;awmftoHudk om=um; 13 &=u.? oifwdk@usifhp&mbdk@ rSmxm;awmfrlaom yÉdnmOfw&m;wnf; [laom 14 ynwfawmfq,fyg;wkd@udk rdef@¹rGufI ausmufjym; ESpfjym;ay:Y a&;xm;awmfrl.? oifwkd@onfoGm;I 0ifpm;aomjynfY usifhp&mbdk@ oifhwkd@tm; igoGefoif &aom pD&ifxkH;zGJ@csufwdk@ udkvnf;/ xkdtcgxm0&bk&m;onf ightm;rSmxm; awmfrl.? 15 a[m&yft&yfY xm0&bk&m;onf rD;xJuoifwkd@tm; rdef@¹rGufawmfrlaomtcg/ rnfonfh tqif;o¿mefudkr#rjrif&onfjzpfI/ 16aemufwzefoifwdk@onf vla,mufsm;/ vlrdef;ro¿mef/

ajr}uD; ay:rSm&Sdaom wd&p>mefo¿mef/ rdkCf;aumif;uifYysHwwfaom iSufo¿mef/ 18ajray:rSm wGm;wwfaom wd&p>mefo¿mef/ ajredrfh&ma&Y aeaom ig;o¿mef&Sdaom ±kyfwkudk/ oifwkd@onfazmufjyefI udk,ftbkd@ rvkyf&rnf ta=umif;/ 19rdkCf;aumif;uifudkajrmfI/ ae/ v/ =u,frsm;wnf;[laom rdkCf;aumif;uif wefqm &Sdor#wdk@udk jrifaomtcg/ oifwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf/ rkdCf;aumif;uifatmufY &Sdor#aom vlrsKd;wkd@tm; a0iSay;urf;awmfrlaom xdkwefqmwkd@udk 0wfjyKudk;uG,fapjcif;iSm/ olwyg;wkd@onf aoG;aqmifI r&Ekdfrnfta=umif;/ udkf,fudk ukd,fowdjyK=uavmh? 20oifwkd@onf ,ae@YjzpfouJhodk@/ xm0&bk&m;tarGcHawmfrlaom vlrsKd;jzpfapjcif;iSm/ oifwdk@udk tJ*kwWKjynf oHrD;zkdxJu E_wfI ,laqmifawmfrl+yD? 21 xkdrSwyg;/ xm0&bk&m;onf oifwkd@twGuf ighudktrsufawmfxGufI/ igonf a,m'efjrpf wbufodk@ rul;&rnfta=umif;ESifh [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;onf oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf oifwdk@ tarGcHp&mbkd@ay;awmfrlaom xdkjynfjrwfodk@ r0ifpm;&rnfta=umif; usdefqkdawmfrl+yD? 22odk@jzpfI TjynfYigao &rnf/ a,mf'efjrpfudk rul;&? oifwkd@onf ul;I xkdaumif;rGefaomjynfudk 0ifpm;=uvdrfhrnf? [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;onf oifwdk@Y xm;awmf rlaom yÉdnmOfw&m;udk arhavsmhI/ oifwkd@bk&m;ocif xm0&bk&m;jrpfwm;awmfrlaom t&mwkd@. o¿mef&Sdaom±kyfwkudk rvkyfrnfta=umif;/ udk,fudk udk,fowdjyK=uavmh? 24ta=umif; rlum;/ oif wdk@. bk&m;ocif xm0& bk&m;onf avmifaomrD;/ tjypf±dSonf[k ,HkvG,faom bk&m;jzpfawmfrl.? 25 oifwdk@onf om;ajr;wdk@udk bGm;jrifI/ xdkjynfY }umjrifhpGmae+yD;rS/ wzefazgufjyefojzifh/ o¿efwpHkwck±dSaom ±kyfwkudkvkyfI/ oifwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m; 26 trsufawmfudkEd_;aqmfjcif;iSg a±S@awmfY'kp±dkufudk jyKv#if? aumif;uifajr}uD;udk oifwdk@wbufY ,ae@igwdkifwnfonfum;/ oifwdk@onf a,mf'efjrpfudkul;I 0ifpm;aom jynfY/ r=umrjrifhrSD qufqufaysmufysuf &=uvdrfhrnf? xdkjynfY wm±SnfpGm toufr±Sif&? ±Sif;±Sif; 27 ysufpD;jcif;odk@a&muf&=uvdrfhrnf? xm0&bk&m;onfvnf;/ oifwdk@udkwyg;trsdK;om;wdk@wGif t&yf&yfuGJjym;apI/ ESifxkwfawmfrlaom omoemyvlwdk@wGif oifwdk@onf enf;enf; usefºuGif;&=uvdrfhrnf? 28xkdt&yfwkd@Y/ vlvufjzifhvkyfIrjrifEdkif/ r=um;Ekdif/ rpm;Ekdif/ rerf;Ekdifaom opfom;bk&m;/ ausmufbk&m;wkd@udk oifwkd@onf 0wfjyK=u&vdfrhfrnf? 29odk@aomfvnf;? xkdt&yfwkd@Y [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;udk wzef&Smvkdaomtcg/ pdwfESvkH; 30 tºuGif;rJh&Smv#ifawG@&=uvdrfhrnf? oifwkd@onfaemifumvY 'kuQqif;&JudkcH&I/ Ttr_tvkH;pkHwkd@ESifh awG@}uKHaomtcg/ [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;xHawmfodk@ jyefvmI pum;awmfudk em;axmifv#if/ [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;onf oem;wwfaombk&m; jzpfawmfrlaoma=umifh/ oifwkd@udk pGef@ypfzsufq;D awmfrrl? oifwkd@bkd;ab;wkd@tm; usdefqkdawmfrlaom yÉdnmOfw&m;udk arhavsmhawmfrrl? 32 bk&m;ocifonf ajr}uD;ay:rSm vludkzefqif;awmfrlaom ae@rSpI/ oifwdk@rjzpfrSD vGefav+yD; aom umvywfvkH;/ rdkCf;aumif;uifwbufrS wbufwkdifatmif ar;jref;=uavmh? Tr#avmuf}uD;aom tr_jzpfbl;oavm? TuJhodk@aomtr_. oDwif;udk =um;bl;oavm? 33 bk&m;ocifonf rD;xJu rdef@¹rGuf awmfrloHudk oifwkd@onf=um;ouJhodk@/ 34 tjcm;aomvlrsKd;onf=um;I/ toufcsrf;om&bl;oavm? [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;onf/ tJ*kwWKjynfrSm oifwdk@rsufarSmufYjyKawmfrlouJhodk@/ pkHprf;jcif; edrdwfvuQ%mESifh 17

tHhbG,faomtr_wkd@udkjyjcif;/ ppfr_udka&mufapjcif;/ tm;}uD;aomvuf±kH;awmfudk qef@jcif;/ a=umufrufbG,faom ±lyg±kHwkd@udkjyjcif;tm;jzifh/ tjcm;wyg;aom bk&m;onfoGm;I 35 vlwrsKd;xJuwrsKd;udk rdrdwkd@E_wf,lbl;oavm? xm0&bk&m;onf bk&m;ocifjzpfawmfrla=umif;udk‚if;/ udk,fawmfrSwyg;/ tjcm;aombk&m;r&Sda=umif;udk‚if;/ 36 oifwdk@odapjcif;iSm/ xkdtjcif;t&mwkd@udk oifwkd@tm;jyawmfrl+yD? oifwdk@udk oGefoifI aumif;uifxJu pum;awmfoHudk =um;apawmfrl+yD? ajr}uD;ay:rSm }uD;pGmaom rD;awmfudkvnf; 37 oifwdk@bkd;ab;rsm;udk jyawmfrlI/ oifwkd@onf rD;xJupum;awmfudk =um;&=u+yD? 38 cspfawmfrlaoma=umifh/ olwkd@trsKd;tEG,fudk a&G;aumufawmfrl+yD? oifwdk@xuf tm;}uD;Irsm;jym;aom vlrsdK;wkd@udk oifwkd@a&S@rS ESifxkwfawmfrlI/ ,ae@yif jzpfouJhodk@ olwkd@ajrxJokd@ oifwdk@udkoGif;I tarG cHapjcif;iSm/ r[mwefckd;awmftm;jzifh tJ*kwWKjynfrS a&S@awmfY E_wfaqmifawmfr_+yD? 39odk@jzpfI xm0& bk&m;onftxufaumif;uifay:/ atmuft&yfajr}uD;ay:rSm bk&m;ocif jzpfawmfrla=umif;udk‚if;/ ,ae@odrSwfIESvkH;YoGif;rd=uavmh? 40oifwdk@ESifhwuG om;ajr;wdk@onf csrf;om &jcif;iSm‚if;/ oifwdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m;ay;awmfrlaomjynfY toufwm&Snfapjcif;iSm‚if;. ,ae@ig rSmxm;aom ynwfw&m;awmfwkd@udkapmifha&Smuf&=urnf[k arma&Sonf a[majymav.? 41/42 xkdtcgtdrfeD;csif;udk t+idK;rxm;bJ/ trSwfwrJhowfrdaomolonf ajy;I/ toufcsrf;om &aom +rdK@okH;+rdK@wkd@udk a,mf'efjrpfta&S@/ aexGuf&mbufY arma&Sonf cGJxm;av.? 43xdk+rdK@wkd@. trnfum;/ ±kAiftrsKd;om;ae&m awmvGifjyifY aAZm+rKd@/ *'ftrsKd;om;ae&m *dv'fjynfY &mrkwf+rdK@/ rema&StrsKd;om; ae&m Am&SefjynfY a*gvef+rdK@wnf;? 44 Ta&G@um;/ arm&Sonf Áoa&vtrsKd;om;wkd@Y xm;aomw&m;/ 45olwdk@onf tJ*kwWKjynfrS xGufaomaemuf/ a[&Sbkef+rdK@ae tmarm&d &Sifbk&if &Sd[kef.EkdifiHtwGif;/ a,mf'efjrpf ta&S@buf/ Aufay*k& +rdK@wbufY &SdaomcsKdifhwGif/ arm&Sa[majymaom oufaopum;/ pD&ifxkH;zGJ@aompum;wnf;? 46arma&SESifh Áoa&v trsKd;om;wkd@onf tJ*kwWKjynfrS 47 Am&Sef&Sifbk&if =oCwnf;[laom/ a,mf'efjrpfta&S@/ xGuf=uaomaemuf/ xkd&Sifbk&ifESifh/ aexGuf&mbufY aeaom tmarm&d&Sifbk&ifESpfyg; udkvkyf }uHI/ olwdk@ jynfudk/ 48tmEkefjrpfem;rSm &Sdaom tma&mf+rdK@rSpI a[&rkefawmifwnf;[laom Zdtkefawmifwkdifatmif‚if;/ 49 a,mf'efjrpfta&S@buf vGifjyifESifhwuG vGifjyifESifhqkdifaomtkdifem;/ tmZkwfydo*g+rdK@wkdifatmif‚if; odrf;,l=u.? 5 1 wzefarm&Sonf Áoa&vtrsKd;om;taygif;wdk@udkac:I/ tkdÁoa&v trsKd;om;wdk@/ ,ae@oifwdk@ tm; iga[majymaom pD&ifxkH;zGJ@csufwkd@udk oifwkd@onfoGefoifI usifhjcif;iSm owdjyKrnfta=umif; em;axmif=uavmh? 2igwdk@bk&m;ocifxm0&bk&m;onf a[m&yfawmifY igwdk@ESifh yÉdnmOfjyKawmfrl.? 3xkdyÉdnmOfw&m;udk xm0&bk&m;onf igwdk@bkd;ab;rsm;ESifhom jyKawmfrlonf r[kwf? ,ae@yiftouf&SifI Tt&yfY &Sdor#aom igwdk@ESifhjyKawmfrl.? 4 xm0&bk&m;onfawmifay:rSm rD;xJu oifwdk@ESifhrsufESmcsif;qkdif Irdef@¹rGufawmfrl.? 5xkt d cg oifwdk@onf rD;udka=umufIawmifay:odk@ rwuf0Hhaoma=umifh/ igonfxm0& bk&m;.trdef@awmfudk qifhqkdjcif;iSm/ xm0&bk&m;ESifh oifwkd@pyf=um;rSm &yfae.? 6rdef@¹rGufawmfrlaom pum;[lrlum;/ igonfoifhudk u|efcHae&m tJ*kwWKKjynfrS u,fE_wfaqmif,lcJh+yD;aom oif.bk&m;ocifxm0&

bk&m;jzpf.? 7igrSwyg;tjcm;aom bk&m;udk rudk;uG,fESifh? 8txufrkdCf;aumif;uifY‚if;/ atmuft&yfajr}uD; ay:Y‚if;/ ajr}uD;atmufa&xJY‚if; &Sdaomt&mESifh ykHo¿mefwlpGm ±kyfwkqif;wkudk ukd,ftbdk@rvkyfESifh? 9OD;rcs/ 0wfrjyKESifh? ta=umif;rlum;/ oif.bk&m;ocif/ igxm0&bk&m;onf oifYtjypf&Sdonf[k ,kHvG,faom bk&m;/ ighudkrkef;aomolwdk@. trsKd;tpOftquf/ wwd,tquf/ pwkwˆtqufwkdifatmif [email protected] om;wdk@Yqyfay; pD&ifaom bk&m;/ 10ighudkcspfI ighynwfwdk@udk usifhaom [email protected];tpOft quftaxmif taomif; wkdifatmif u±k%mudk jyaombk&m;jzpf.? 11oif. bk&m;ocifxm0&bk&m;. emrawmfudk rkomESifhqkdifI r¹rGufrqdkESifh? ta=umif;rlum;/ emrawmfudk rkomESifhqkdifI 12 ¹rGufqkdaomoludk tjypfr&Sd[k xm0&bk&m;rSwfawmfrrl? oifbk&m;ocif xm0& bk&m;rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ Oykofae@udk oef@&Sif;apjcif;iSm/ xkdae@&ufudk apmifhavmh? 13 ajcmuf&uf ywfvkH; tvkyfrsKd;udk}udK;pm;I vkyfaqmifavmh? 14owWrae@&ufonf oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;. Oykofae@jzpf.? xdkae@Y oifrSpI oif.om;orD;/ u|efa,mufsm; rdef;r/ EGm;jrnf;tp&Sdaom oif.wd&p>mef/ oif.wHcg;twGif;Yaeaom {nfhonftm*EWK onftvkyfrvkyf&? oifonf +idrf0yfpGmaeouJhodk@/ oif.u|ef a,mufusm; rdef;rwdk@onf 15 oifonf tJ*kwWKjynfY u|efcHa=umif;udk‚if;/ +idrf0yfpGmae& =urnf? oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf tm;}uD;aom vuf±kH;awmfudkqef@I/ xdkjynfrS oifhudkE_wfaqmifawmf rla=umif;udk‚if; atmufarhavmh? xkdta=umif; a=umifh/ oifonfOykofae@udkapmifh&rnf[k oif.bk&m; ocifxm0&bk&m; rSmxm;awmfrl.? 16 oif.bk&m;ocif xm0&bk&m; ay;oem;awmfrlaomjynfY oifonf toufwm&SnfI aumif;pm;&rnf ta=umif;/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;rSmxm;awmfrlonftwkdif;/ 17 18 oif.rdbudk ±kdaopGmjyKavmh? vltoufudk rowfESifh/ 19ol@r,m;udk rjypfrSm;ESifh? 20ol@OpPmudk rckd;ESifh? 21udk,fESifhpyfqkdif aomolwbufY rrSefaomoufaoudk rcHESifh/ udk,fESifhpyfqkdifaomol. r,m;udk wyfrufaompdwfr&SdapESifh? udk,fESifhpyfqkdifaomol.tdrf/ v,f,m/ u|efa,mufsm; rdef;r/ EGm;jrnf;rSpI udk,fESifhpyfqkdifaom ol. OpPmwpkHwckdukr# wyfrufvkdcsifaompdwfr&SdapESifh[k rdef@awmfrl.? 22 xkdpum;awmfudk xm0&bk&m;onfawmifay:rS rD;/ rdkCf;wdrf/ xlxyfaom arSmifrdkufxJu }uD;pGmaom toHESifh oifwdk@pnf;a0;&m y&dowftaygif;wdk@tm; rdef@¹rGufawmfrl.? xyfI rdef@¹rGufawmfrr_? xkdpum;awmfudkvnf; ausmufjym;ESpfjym;ay:rSma&;I igYtyfwmfrl.? 23 oifwkdŒonf arSmufrdkufxJupum; oHudk=um;I/ awmifxdyfonf rD;avmifvsuf&Sdaomtcg/ oifwdk@trsKd;tEG,fwdk@Y rif;jzpfaomol/ touf}uD; olwdk@onf ighxHodk@csOf;uyfI/ 24tu|Ekfyfwdk@ bk&m;ocifxm0&bk&m;onf bkef;wefcdk;tmEkabmfawmfudk tu|Ekfyfwdk@tm; jyawmfrl+yD? rD;xJupum;awmftoHudk tu|Ekfyfwdk@onf =um;&yg+yD? bk&m;ocifonf vlESifh E_wfqufawmfrlaomfvnf;/ vlonftouf&Sifao;onfudk/ ,ae@Ytu|Ekfyfwkd@onf odjrif&yg+yD? 25 tu|Ekfyf wdk@onf tb,fa=umifh ,ckao&ygrnfenf;? T}uD;pGm aom rD;jzifh tu|Ekfyfwdk@onf qkH;±_H;ygvdrfhrnf? tu|Ekfyfwdk@ bk&m;ocifxm0&bk&m; rdef@awmfrlaom toHawmfudk 26 wzef=um;&v#ifao&ygvdrfhrnf? touf&Sifawmfrlaom bk&m;ocifonf rD;xJurdef@¹rGufawmfrlaom toHawmfudk tu|Ekfyfwdk@=um;& ouJhodk@ tb,fvlowW0gonf =um;I touf&Sifoenf;? 27udk,fawmfonf teD;tyg;odk@ csOf;oGm;I/ tu|Ekfyfwdk@ bk&m;ocifxm0&bk&m;

rdef@awmf rlor#ukd em;axmifawmfrlyg? tu|Ekfyfwkd@ bk&m;ocif xm0&bk&m;onf udk,fawmftm; rdef@awmfrlor#udk em;axmifawmfrlyg? tu|Ekfyfwdk@onf em;axmifI jyKygrnf[k av#mufqdk=u.? 28 xkdodk@oifwdk@onf ightm;av#mufaompum;udk xm0&bk&m;=um;awmfrl.? xm0&bk&m;uvnf;/ TvlrsKd;onf oifhtm; av#mufaom pum;oHudk ig=um;&+yD? av#mufavor#aom pum;onf avsmufywfay.? 29olwdk@ESifhom;ajr;tpOftqufwdk@onf csrf;om&rnfta=umif;/ ighudka=umuf&G‹HI igynwfor#wdk@udk tpOfapmifha&SmufcsifaompdwfESifh jynfhpkH=uygapaom? 30wJrsm;odk@jyefoGm; =uavmh[k olwdk@tm;ajymavmh? 31oifrSmrlum;/ Tt&yfYightem;rSm&yfaeavmh? olwdk@tm; igtydkif ay;aomjynfY olwdk@usifhbkd@&moifonf olwdk@tm;oGefoif&aom pD&ifxkH;zGJ@csuf/ 32 ynwfw&m;tvkH;pkHwdk@udk ig¹rGufqdkrnf[k ightm; rdef@awmfrl.? odk@jzpfygI oifwkd@. bk&m;ocifxm0&bk&m;rSmxm;awmfrlonf twdkif;/ oifwdk@onf usifhtHhaomiSm apmifhae&=urnf? vusfmbuf/ vuf0Jbufodk@ rv$Jra&Smif&=u? 33oifwkd@0ifpm;vwW@HaomjynfY oifwkd@onf aoab;vGwfvsuf csrf;om&I/ toufwm&Snfrnf ta=umif;/ oifwdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m; rSmxm;awmfrlaomvrf;taygif;wdk@Y a&SmufoGm;&=urnf? 6 1 oifwdk@ESifh om;ajr;wdk@onf [email protected]&m;ocifxm0&bk&m;udk a=umuf&GH@I/ 2 igay;xm;aom ynwfw&m;awmf&Sdor#wdk@udk woufvkH;apmifha&Smufrnf ta=umif;ESifh oifwdk@. toufwm&Snfaprnf ta=umif;/ oifwdk@oGm;I 0ifpm;vwHhaom jynfY usifhbdk@&m oifwkd@tm; igoGefoifpdrfhaomiSSm/ oifwdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m;rSmxm;awmfrlaom pD&ifxkH;zGJ@csuf 3 tkdÁoa&vtrsKd;/ bdk;ab;wdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m; ynwfw&m;[lrlum;/ uwdawmf&Sdonftwdkif;/ oifonfEdk@ESifhysm;&nfpD;aom jynfY csrf;om&I 4 tvGefyGm;rsm;rnfta=umif; em;axmifavmh? owdESifh usifhapmifhavmh? tkdÁoa&vtrsKd;/ em;axmifavmh? igwdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf wqlwnf;aom xm0&bk&m;jzpfawmfrl.? 5 oif. bk&m;ocifxm0&bk&m;udk pdwfESvkH;tºuGif;rJh/ tpGrf;owdW&Sdor#ESifh cspfavmh? 6 ,ae@igrSmxm;aom pum;udk ESvkH;oGif;&rnf? 7xkdpum;udk oif. om;orD;wkd@tm; }udK;pm;IoGefoif&rnf? tdrfYxkdifvsuf aeonfjzpfap/ c&D;YoGm;onfjzpfap? tdyfvsuf? xvsuf&Sdonfjzpfap/ xkdpum;udkajym&rnf? 8xkdpum;udkvnf; oif. vufY vuQ%m oufaobkd@&m‚if;/ oif. rsufpd=um;rSm oif;uspfuJhodk@‚if; csnfxm;&rnf? 9 tdrfwHcg;/+rdK@wHcg;wkd@Yvnf; a&;xm;&rnf? 10/ 11 oifrwnfaom +rdK@}uD;+rdK@jrwfwdk@udk‚if;/ oifrjznfhbJ aumif;aomt&mESifhjynfhaom tdrfwdk@udk‚if;/ oifrwl;aoma&wGif;wdk@udk‚if;/ oiffrpdkufrysKd;aom pyspfO,smOfESifh oHvGifyifwdk@udk‚if; oifhtm;ay;jcif;iSm/ oif. tbtmjA[HÁZmuf/ ,mukyfwdk@tm; usdefqkdawmfrlaom jynfodk@ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifhudk aqmifoGif;awmfrlI/ oifonf0pGmpm;vsuf ae&aom tcg/ 12u|efcHae&m tJ*kwWjynfrS oifhudk u,fE_wfaqmif,lcJhaom xm0&bk&m;udk rarhavsmhrnfta=umif;/ udk,fudkudk,fowdjyKavmh? 13oif. bk&m;ocifxm0&bk&m;udk a=umuf±GH@&rnf? xkdbk&m;ocifudkom 0wfjyK&rnf? emrawmftm;jzifhvnf; usdefqkdjcif;udk jyK&rnf? 14 tjcm;wyg;aombk&m;/ oifhywfvnfY aeaom vlrsKd;wkd@. bk&m;udk rqnf;ruyf&? 15 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifwkd@Ytjypf &Sdonf[k ,kHvG,faombk&m;jzpfawmfrl.? oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifudk@ trsufxGufI ajr}uD;jyifrSm

okwfoify,f&Sm;awmfrlrnf[k pdk;&drfp&m&Sd.? 16oifonf r\mt&yfYjyKouJhodk@/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;udk tpkHtprf;rjyK&? 17oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;xm;awmfrlaom oufaocHcsuf/ pD&ifcsuf/ ynwfw&m;wdk@udk }udK;pm;I apmifha&Smuf&rnf? 18oifonf csrf;om&jcif;iSm ‚if;/ 19 xm0&bk&m; *wdawmf&Sdonftwkdif;/ &efoltaygif;wkd@udk oifha&S@rSESifxkwfojzifh/ oif. bdk;ab;wdk@tm; usdefqdk awmfrlaomjynfjrwfudk 0ifpm;I aejcif;iSm‚if;/ xm0&bk&m;a&S@awmfY ajzmifhrwfavsmufywfaom tr_wdk@udkjyK&rnf? 20 aemifumvY oif. om;u/ igwdk@bk&m;ocifxm0&bk&m;xm;awmfrlaom ToufaocHcsuf/ pD&ifxkH;zGJ@csufwdk@onf tb,fodk@qdkvdkoenf;[kar;jrefv#if/ 21oifu/ igwkd@onf tJ*kwWjynfY zga&mbk&if. u|efjzpfI aepOftcg/ xm0&bk&m;onf tm;}uD;aomvufawmfESifh igwdk@udk tJ*kwWjynfrS E_wfaqmifawmf rl.? 22xm0&bk&m;onfvnf;/ }uD;rm;cufxefaom edrdwfvuQ%m thHbG,fo&Jwdk@udk tJ*kwWjynf tay:rSm‚if;/ zga&mbk&ifESifh eef;awmfom;wdk@ tay:rSm‚if;/ igwkd@rsufarSmufY jyawmfrl+yD;vsif/ 23igwdk@ bkd;ab;wdk@tm; udsefqdkawmfrlaomjynfodk@ oGif;I ae&mcsjcif;tvdk@iSm/ xkdjynfrS E_wfaqmif awmfrl.? 24xm0&bk&m;onf ,ae@wkdifatmif aus;Zl;jyKawmfrlouJhodk@/ igwdk@ toufudk apmifhawmfrlrnfta=umif;/ igwdk@onf udk,ftusKd;udkaxmufI/ igwdk@bk&m;ocifxm0&bk&m;udk a=umuf±GH@vsuf/ TynwftvkH;pkH 25 odk@jzpfI igwdk@bk&m;ocif wdk@udkusifhapjcif;iSm rSmxm;awmfrl.? xm0&bk&m;rSmxmawmfrlonftwkdif;/ Tynwf tvkH;pkHwkd@udka&S@awmfY usifhapjcif;iSm owdjyKv#if/ ajzmifhrwf&modk@ a&muf&=uvdrhfrnf[k jyefajym&rnf? 7 1 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifoGm;I 0ifpm;vwHhaom jynfodk@ oifhudkaqmifoGif; vsuf/ [dwWdvl/ *d&*g&Sdvl/ tmarm&dvl/ cgemedvl/ az&Zdvl/ [d0dvl/ a,Akodvl wnf;[laom/ oifhxuf}uD;jrifhrsm; jym;aom vlrsKd;ckESpfrsKd;wdk@udk oifhxHuESifxkwfI/ 2wzefoifhvufY tyfawmfrlaom tcg/ olwdk@udkvkyf}uHI tukeftpif okwfoify,f&Sif;&rnf? olwdk@ESifh rd\[m,rzGJ@&/ u±k%mudkrjy&? 3 olwkd@ESifh pkHbufjcif;udkrjyK&? oif.orD;udk ol.om;ESifh‚if;/ oif.om;udk ol.orD;ESifh‚if; xdrf;jrm;ay;pm;jcif;udk rjyK&? 4ta=umif;rlum;/ olwkd@onf oif.om;ukd igYrqnf;ruyfapbJ/ tjcm;wyg;aombk&m;tm; 0wfjyKapjcif;iSm aoG;aqmif=uvdrfhrnf? xkdtcg trsufxGufI oifwdk@udk csufjcif;zsufqD;awmfrlvdrhfrnf? 5odk@jzpfI/ olwdk@Y tb,fodk@jyK&rnfenf;[lrlum;/ olwdk@ ,Zfyv†ifrsm;udk zsuf&rnf? ±kwfwkrsm;udk +zKdcs&rnf/ tm&S&yifrsm;udk ckwfvSJ&rnf? xkaom ±kwfwkqif;wkrsm;udk rD;±_d@&rnf? 6ta=umif;rlum;/ oifonfoif. bk&m;ocifxm0&bk&m;tbdk@ oef@&Sif;aomtrsKd;jzpf.? ajr}uD;ay:rSm &Sdor#aom vlrsKd;xuf oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;ydkifxkdufaom trsKd;jzpfapjcif;iSm oifhudka&G;cs,fawmf rl+yD? 7 oifonftjcm;aomvlrsKd;xufomI rsm;aoma=umifh/ xm0&bk&m;onf oifhudkcspfI a&G;cs,f awmfrlonf r[kwf? oifonf tjcm;aomvlrsKd;wumwdk@xufomI enf;.? 8xm0&bk&m;onf oifhudkcspfaoma=umifh‚if;/ oif.bkd;ab;wdk@tm; usdefqkdawmfrlaom tusdefudk rzsufvkdaoma=umifh‚kif;/ u|efcHae&m tJ*kwKWjynf udk tpkd;&aom zga&mbk&ifvufrS tm;}uD;aom vufawmfESifh oifhudk a&G;E_wfaqmif,lcJhawmfrl+yD? 9odk@jzpfI oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf rSefaombk&m;/ opPmapmifh aombk&m;/ udk,fawmfudkcspfI ynwfawmfwkd@udk

apmifha&Smufaomolwdk@. trsKd;tpOftquf taxmiftaomif;wkdifatmif yÉdnmOfpum;wnfI u±k%mudkjyaom bk&m;/ 10udk,fawmfudk rkef;aom olwdk@udk zsufqD;jcif;iSm/ olwdk@rsufarSmufY tjypfay;aom bk&m;jzpfawmfrl a=umif; udk odrSwfavmh? udk,fawmfudk rkef;aomolwdk@udk tm;rembJ? olwdk@rsufarSmufY tjypfay;awmfrlrnf? 11odk@jzpfI ,ae@igxm;aom pD&ifxkH;zGJ@csuf/ ynwfw&m;wkd@udk usifhtHhaom iSmapmifha&Smuf&rnf? 12 xkdynwfwdk@udk oifonfusifhaqmiftHhaomiSm em;axmifv#if/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; onf oif.bdk;ab;wdk@tm; usdefqdkawmfrlaom yÉdnmOfESifh u±k%mawmfudk apmifhawmfrlrnf? 13oifhudkcspfojzifh aumif;}uD;ay;I rsm;jymapawmfrlrnf? oifhtm;ay;jcif;iSm/ oif.bkd;ab;wdk@tm; usdefqdkawmfrlaomjynfY oifbGm;jrifaom om;wdk@udk‚if;/ oif.ajrtoD;tESH/ pyg;/ pyspf&nf/ qD/ EGm;/ tpD;tyGm;/ okd;pkwdk@udk‚if; aumif;}uD;ay;awmfrlrnf? 14 oifonf vlrsKd;wumwdk@xuf omI aumif;}uD;cH&aomoljzpfI/ oifY+rKHaom a,mufusm;rdef;rwa,mufr#/ wd&p>mefwGif+rKHaom txD;tr waumifr#r&Sd&? 15 xm0&bk&m;onfvnf;/ tema&m*g&Sdor#wdk@udk oifhqDu y,f&Sm;I/ oifodaom tJ*kwWjynf. temqkd;udk oifYpGJapawmfrrl? oifhudk rkef;aomol taygif;wdk@Y pGJapawmfrlrnf? 16oif. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifYtyfay;awmfrlaom vlrsKd;taygif;udk zsufqD;&rnf? oif.rsufpdonf olwdk@udkroem;&? olwdk@bk&m;tm; 0wfrjyK&? 0wfjyKv#if/ xdrdI vJp&mta=umif;jzpfvdrfhrnf? 17xdkvlrsKd;wdk@onf ighxufomIrsm;.? igonfolwdk@udk tb,fodk@ ESifxkwfEkdifrnfenf;[k oifonf pdwfxJrSm atmufarhvsuf/ 18olwdk@udkra=umuf&? oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf zga&mbk&ifESifh tJ*kwWjynf wjynfvkH;Y jyKawmfrlaom tr_udk‚if;/ 19udk,fwkdfifjrifI }uD;pGmaom pkHprf;jcif;wkd@udk‚if;/ oif. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifhudk E_wfqufaomtcg/ jyawmfrlaom edrdwfvuQ%mtHhbG,faom tr_wdk@udk‚if;/ tm;}uD;aomvuf±kH;awmfudk qef@awmfrljcif;udk‚if;/ aphaphatmufarh&rnf? xkdenf;wl/ oifa=umufwwfaom vlrsKd;&Sdor#wdk@Y oif.bk&m;ocif xm0& bk&m;jyKawmfrlrnf? 20xkdrSwyg;/ usefºuGif;I ykef;a&Smifvsufaeaom olwdk@onf rysufpD;rSDwdkifatmif/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf ysm;wlrsm;udk olwdk@wGif apv$wfawmfrlrnf? 21olwdk@a=umifh xdfwfvef@jcif; r&Sd&? ta=umif; rlum;/ wefckd;}uD;I a=umufrufzG,faomoif. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifwdk@wGif&Sdawmfrl.? 22 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf xkdvlrsKd;wdk@udk oifhxHu wa&G@a&G@ ESifxkwfawmfrlvdrfhrnf? awmom;&Jwdk@onf oifhwbufY rsm;jym;rnfudkpdk;&drfI/ olwdk@udkcsufjcif; ry,fr&Sm;oifh? 23 odk@&mwGif oif. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf olwdk@udkoifYtyfI/ olwdk@rysufpD;rSDwkdifatmif/ }uD;pGmaom ysufpD;jcif;udk pD&ifawmfrlrnf? 24olwdk@&Sifbk&ifrsm;udk vnf;oifhvufYtyfawmfrlojzifh/ olwdk@bGJ@emrudkyif aumif;uifatmufrSmy,f&Sif;&rnf? olwkd@udk rzsufqD;rDSwdkifatmif oifha&S@rSm 25 tb,folr#r&yfraeEkdif&m? olwdk@xkaom ±kyfwkqif;wkbk&m;rsm;udk rD;±_d@&rnf? ±kyfwkqif;wkYygaom a&$aiGudk rwyfruf&/ rodrf;r,l&/ ,lv#iftjypfa&mufrnf[k pdk;&drfp&m&Sd.? oif.bk&m;ocifxm0& bk&m;onf pufqkyf&GH&Smawmfrl.? 26pufqkyf&GH&SmbG,faomt&mudk oifhtdrfxJodk@roGif;&? oGif;v#if/ oifonf xkdt&muJhodk@usdeftyfaomt&mjzpfrnf[k pkd;&drfp&m&Sd.? xkdokd@aomt&mudk oifonf tºuGif;rJhpufqkyf &GH&Sm&rnf? usdeftyfaomt&myifjzpfay.? 8

oifonftouf&SifI rsm;jym;rnfta=umif;/ xm0&bk&m;onf oif.bkd;ab;wdk@tm; usdefqkdawmf rlaom jynfodk@oGm;I 0ifpm;rnfta=umif;/ ,ae@igrSmxm;aom ynwftvkH;pkHwdk@udk usifhaqmiftHhaomiSm owdjyk&rnf? 2oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf oifhudkESdrfhcspkHprf;I/ ynwfawmfwkd@udk usihfcsifaompdwf &Sdonfr&Sdonfudk odrnfta=umif;/ vGefcJh+yD;aom tESpfav;q,f ywfvkH;awmY ydk@aqmifawmfrlaom vrf;c&D;wa&SmufvkH;udkatmufarh&rnf? 3 xkdodk@oifhudkESdrfhcsI tiwftrGwfcHapawmfrlaomtcg/ oifonfudk,fwkdifrod/ oif.bkd;ab; rodbl;aom rEMESifh au|;arG; awmfrlojzifh/ vlonf rkef@tm;jzifhom toufudk arG;&onfr[kwf? bk&m;ocifrdef@awmfrlor#tm;jzifh touf arG;&onfudk odapawmfrl.? 4vGefcJh+yD;aom tESpfav;q,fywfvkH; oif0wfaom t0wf ra[mif;rEGrf;/ oifhajcvnf;ryGef;ra&mif? 5tbonf om;udkqkH;rouJhodk@/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; onf oifhtm;qkH;r awmfrlonfudk pdwfxJrSmatmufarh&rnf? 6odk@jzpfI oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; pD&ifawmfrlaom vrf;odk@ vkdufI/ ukd,fawmfudka=umuf&GH@ojzifh ynwfawmfwdk@udk apmifha&Smuf&rnf? 7ta=umif;rlum;/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf aumif;aomjynf/ csdKifhxJ/ awmifxJuaygufaom jrpf/ acsmif;/ prf;a&wGif;/ a&uefrsm;ESifh jynfhpkHaomjynf/ 8*sKH/ rka,m/ pyspfyif/ oabFmozef;yif/ ovJyifESifh jynfhpkHaomjynf/ oHvGifqD/ ysm;&nfESifh jynfhpkHaomjynf/ 9bmr#rvdkbJ0pGm pm;&aomjynf/ oHausmufESifhjynfhpkHI/ awmifxJua=u;eDudk wl;&aomjynfodk@ oifhudk aqmifoGm;awmfrl.? 10 xkdaumif;rGefaomjynfudk ay;oem;awmfrlonfjzpfI/ oifonf 0pGmpm;&aomtcg/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;. *k%faus;Zl;awmfudk csDrGrf;&rnf? 11 ,ae@igqifhqkdaom pD&ifxkH;zGJ@csuf/ ynwfw&m;awmfwdk@udk oifonf rapmifh/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;udk arhavsmhaom tjypfudkowdESifha&Smifavmh? 12oifonf0pGmpm;I aumif;aomtdrfudk aqmufvsufae&pOf/ 13oif. okd;EGm;/ a&$aiGtp&Sdaom OpPmrsKd;rsm;jym;pOftcg/ 14 oifonf rmeaxmif v$mjcif;odk@a&mufI/ txufu|efcHae&m tJ*kwWjynfrS 15 u,fE_wfaqmif,lcJhawmfrlxaom/ rD;a¹rG/ uif;+rD;aumufrsm;I/ a&r&Sd/ tiwfcH&mt&yf/ a=umufrufzG,faom awm}uD;tv,fY oifhudkydk@aqmifI rD;ygausmufxJua&udk 16 oifhudkESdrfhcspkHprf;I aemufqkH;Y aus;Zl;jyKvkdaomiSm/ xGufapawmfrlxaom/ oif.bkd;ab;rodbl;aom rEMESifhawmY au|;arG;awmfrlaom oif. bk&m;ocifxm0&bk&m;udk 17 arhavsmhI/ ighwefckd;/ ighvufowWdtm;jzifh Tpnf;pdrfudk ig&wwfonf[k 18 pdwfxJrSmatufarhjcif;tjypfudk owdESifh =unfha&Smifavmh? oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;udkom atmufarh&rnf? ta=umif;rlum;/ oif.bkd;ab; wdk@tm;usdefqkdawmfrlaom yÉdnmOfw&m;awmfudk ,ae@uJhodk@ wnfapvkdaomiSm/ pnf;pdrf&wwfaom tpGrf;owWdudk bk&m;ocifay;awmfrl.? 19 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;udk oifonf arhavsmhojzifh/ tjcm;wyg;aom bk&m;wkd@udk qnf;uyfI 0wfjyKudk;uG,fv#if/ ysufpD;jcif;odk@ trSefa&mufvdrfhrnf[k ,ae@ igonfoifhwbufY oufaocH.? 20oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;. pum;awmfudk em;raxmif aoma=umifh/ xm0&bk&m;onf oifha&S@rSm zsufqD;awmfrlaom vlrsK;d rsm;uJhodk@/ xkdenf;xloifonf ysufpD;jcif;odk@ a&muf&vdrfhrnf? 9 1 tdkÁoa&vtrsKd;/ em;axmifavmh? oifhxuftm;}uD;I rsm;jym;aomvlrsKd;wdk@udk‚if;/ rkdCf;aumif;uif udkxdaom+rdK@±dk;ESifh jynfhpkHaom+rdK@}uD;wdk@udk‚if;/ 2tmeutrsKd;om;a&S@rSm 1

tb,fol&yfEdkif oenf; [laom pum;udk oif=um;I/ oifodaom tmeutrsKd;om;wnf;[laom tvGef}uD;jrifhaom vlrskKd;udk‚if; wdkuf,ljcif;iSm/ ,ck a,mf'efjrpf wbufodk@ ul;vk+yD? 3odk@jzpfI oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; onf oifha&S@rSm ºuGojzifh/ avmifaomrD;uJhokd@jzpfvsuf olwdk@udkzsufqD;I/ oifhrsufarSmufY ESdrfhcsawmfrlrnf ta=umif;udk ,ckoabmusavmh? xm0&bk&m;rdef@awmfrlonf twkdif;/ oifonf olwdk@udkESifxkwfI tvsiftjrefzsufqD;&vdrfhrnf? 4 oif. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf olwkd@udk oifha&S@rS ESifxkwfawmfrlaom aemuf/ oifu/ ighukodkvfa=umifhxm0&bk&m;onf ighudkoGif;I/ Tjynfudk tydkifay;awmfrlonf [lI ratmufarh&? xkdvlrsKd;wdk@. raumif;r_a=umifh xm0&bk&m;onf olwkd@udk igha&S@rS ESifxkwfawmfrlonf[lI pdwfxJrSmatmufarh&rnf? 5oifjyKaomukokdvfa=umifh‚if;/ ajzmifhrwfaom oabma=umifh‚if;/ xkdjynfudk oGm;I0ifpm;&rnfr[kwf? xkdvlrsKd;wdk@. raumif;r_a=umifh ‚if;/ xm0&bk&m;onf oif.tb tmjA[H/ ÁZmuf/ ,mukyfwdk@tm; usdefqkdawmfrlaom pum;awmfudk wnfapvkdaomiSm‚if;/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf olwdk@udk oifha&S@rSm ESifxkwfawmfrl.? 6 odk@jzpfIoif. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oif.ukodkvfa=umifh/ xkdaumif;rGefaomjynfudk ay;awmfrlonfr[kwf? oifonf vnfyif;ckdifrmaom trsKd;jzpf.? 7 oifonf/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;udk trsufawmfxGufapjcif;iSm/ awmYjyKrdonfudk rarhESifh/ atmufarhavmh? oifonf tJ*kwWKjynfxJuxGufaom ae@rSpI Tt&yfodk@a&mufonf wkdifatmif xm0&bk&m;udk ykefuef+yD? 8a[m&yft&yfY xm0&bk&m;udk trsufawmfxGufapojzifh/ oifhudk zsufqD; avmufatmif trsufxGufawmfrl.? 9xm0&bk&m;onf oifwkd@ESifh zGJ@aom yÉdnmOfw&m;udk a&;xm;aom ausmufjym;wkd@udk cH,ljcif;iSm/ awmifay:odk@ igwufaom tcg/ t&ufav;q,fywfvkH; rkef@udkrpm;/ a&udk raomufbJ awmifay:rSmaeav.? 10oifwdk@onf pnf;a0;=uaomae@Y xm0&bk&m; onf awmifay:rSm rD;xJu¹rGufqdkawmfrlaom pum;awmftvkH;pkHwkd@udk vuf!_d;awmfjzifha&;xm;aom ausmufjym;ESpfjym;wkd@udk xm0&bk&m;onf ightm;tyfay;awmfrl.? 11t&ufav;q,f aphaomtcg/ xkdyÉdnmOf ausmufjym;ESpfjym; udk xm0&bk&m;onf ightm;ay;awmfrlv#if/ 12oifonfxI tvsiftjref qif;oGm;avmh? tJ*kwWKjynfrS oifE_wfaqmifcJhaom oif.vlwdk@onf azmufjyefI/ igrSmxm;aom vrf;rStvsiftjrefv$JI/ ±kyfwkudkoGef;=u +yD[k rdef@awmfrl.? 13wzef xm0&bk&m;u/ TvlrsKd;udk ig=unfhjrif+yD? vnfyif;ckdifrmaom trsKd;jzpf.? 14odk@jzpfI ighudk&Sdapavmh? olwdk@udk igzsufqD;rnf? olwdk@emrudkvnf; aumif;uifatmufrSm igacsrnf? oifhudkrl um;/ olwkd@xuftm;}uD;I rsm;jym;aom trsKd;jzpfaprnf[k ightm;rdef@awmfrl.? 15xkdtcg igonf yÉdnmOfausmufjym; ESpfjym;udkudkifvsuf/ vSnfhI rD;avmifaom awmifay:uqif;vm.? 16oifwdk@onf oifwdk@ bk&m;ocifxm0&bk&m;udk jypfrSm;I/ EGm;oi,f±kyfwkudk oGef;a=umif;ESifh xm0&bk&m;rSmxm;awmfrl aomvrf;rS tvsiftjref v$JoGm; a=umif;udk igonf=unfhjrifv#if/ 17vufESpfbufESifhudkifaom ausmufjym;udk csI/ oifwdk@rsufarSmufY igcsKd;zJh.? 18oifwdk@onf xm0&bk&m;udk trsufawmfxGufapjcif;iSm/ a&S@awmfY 'kp±dkufudk jyKrdaom tjypf&Sdor#wkd@a=umifh/ igonft&ifjyKouJhodk@ xm0&bk&m;a&S@awmfY jyyf0yfI t&ufav;q,fywfvkH; rkef@udkrpm;/ a&udkraomufbJae&.? 19ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;onf oifwdk@udk zsufqD;jcif;iSm tvGefjyif;pGm xGufaom trsufawmft&Sdefudk iga=umuf.? odk@&mwGif xm0&bk&m;onf ighpum;udk wzefem; axmifrl.? 20xm0&bk&m;onfvnf;/ tm±kefudk zsufqD;jcif;iSm tvGeftrsuf xGufawmfrlaoma=umifh/ tm±keftbdk@ udkvnf; qkawmif;av.?

oifwdk@'kp±kdufwnf; [laom oifwdk@vkyfaom EGm;oi,fudk ig,lojzifh t&nfusKdI/ tr_ef@jzpfatmif nufnufacs+yD;v#if/ awmifxJu xGufaom acsmif;a&ay:rSm csypfav.? 22 waA&t&yf/ r\mt&yf/ udjAKwf[wW0gt&yfYvnf;/ oifwdk@onfxm0&bk&m;udk 23 trsufawmfxGufatmifjyK=u.? uma'&SAmemt&yfYvnf;/ xm0&bk&m;u/ oGm;I igay;aomjynfudk odrf;,l=uavmh[k oifwdk@udkapckdif;awmfrlaomtcg/ oifwkd@onf oifwdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m; trdef@awmfudk jiif;qef=u.? udk,fawmfudk r,kH/ pum;awmfudk em;raxmifbJae=u.? 24igodu|rf;aom ae@rSpI/ oifwkd@onf xm0&bk&m;udk ykefuefvsufae=u+yD? 25 xm0&bk&m;onf oifwdk@udk zsufqD;rnf[k rdef@awmfrlaom a=umifh/ igonf t&ifjyyf0yfouJhokd@/ t&ufav;q,fywfvkH;jyyf0yfvsufae&.? 26xm0& bk&m;tm;vnf;/ tkdt&Sifbk&m;ocif/ wefckd;awmftm;jzifh a&G;awmfrlI/ tm;}uD;aom vufawmfESifh tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifawmfrlaom udk,fawmf. tarGOpPmjzpfaom Tvlwdk@udk zsufqD;awmfrrlygESifh? 27udk,fawmf. u|ef tmjA[H/ ÁZmuf/ ,mukyfwkd@udk atmufarhawmfrlyg? TvlrsKd;onf ckdifrmaom oabm&SdI/ jypfrSm;rdaom 'kp±kduftjypfudk rSwfawmfrrlygeSifh? 28odk@r[kwftu|Ekfyfwdk@udk E_wfaqmifawmf rlaom jynfom;wkd@u/ xm0&bk&m;onf *wdxm;aomjynfodk@ olwdk@udk aqmifoGif;jcif;iSm rwwfEkdifaoma=umifh‚if;/ olwdk@udkrkef;aoma=umifh‚if;/ awmYowfvdkaomiSm xkwfoGm;+yD[k qdk=uygvdrfhrnfwum;? 29 Tvlwdk@onfum;/ r[mwefckd;awmfESifh vuf±kH;awmfudk qefhojzifh E_wfaqmifawmfrlaom udk,fawmf. tarGvljzpf=uygonf[k igonfqkawmif;av.? 10 1 xkdtcg xm0&bk&m;u/ t&ifausmufjym;ESpfjym;enf;wl/ ausmufjym;ESpfjym;udk ckwfOD;avmh? ig&Sd&mokd@ wufvmavmh? aowWmudkvnf;vkyfavmh? 2oifcsKd;zJhaom t&ifausmufjym;Y pum;ygonftwkdif;/ aemufausmufjym;ay:rSm iga&;xm;OD;rnf? oifonfxkdausmufjym;udk aowWmxJrSm xm;&rnf[k ightm; rdef@awmfrl.? 3igonfvnf;/ tum&Sopfom;jzifh aowWmudkvkyfI/ t&ifausmufjym; enf;wl ausmufjym; ESpfjym;udkckwf+yD;rS/ xkdausmufjym;udk udkifvsuf awmifay:odk@ wufav.? 4oifwdk@pnf; a0;aom ae@Yxm0&bk&m;onf awmifay:rSm rD;xJurdef@¹rGufawmfrlaom ynwfawmf q,fyg;wdk@udk/ t&ifpmY vmonftwkdif;/ xm0&bk&m;onf a&;xm;I ightm; ay;awmfrl.? 5igonfvnf;vSnfhI awmifay:u qif;ojzifh/ vkyf+yD;aom aowWmxJY xkdausmufjym;udk xm;I/ xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonftwkdif;/ xkdaowWmxJY ,ck&Sd.? 6igonfawmifay:rSm t&ifaeaom umvESifhtr#/ t&ufav;q,fywfvkH; wzefaejyefI/ xkdtcgYvnf; xm07bk&m;onf oifwkd@udkrzsufq;D rnfta=umif;/ ighpum;udk em;axmifawmfrl.? 7 xm0&bk&m;uvnf;/ xavmh? TvlrsKd;tm;ay;jcif;iSm/ olwdk@bkd;ab;wkd@tm; igudsefqkdaom jynfokd@olwdk@onf oGm;Iodrf;,lrnf ta=umif;/ olwdk@a&S@rSm c&D;oGm;avmh[k ightm; rdef@awmfrl.? 8/9 Áoa&vtrsKd;om;wkd@onf armo&kwft&yfrS c&D;oGm;I/ A,Fmueft&yfY pm;cef;cs=u.? xkdt&yfrS c&D;oGm;I a[m&*d'f*'ft&yfY pm;cef;cs=u.? xkdt&yfrS c&D;oGm;I acsmif;jrpfrsm;&m ,kyBmot&yfY pm;cef;cs =u.? xkdt&yfrS c&D;oGm;I {ajAmet&yfY pm;cef;cs=u.? xkdt&yfrS c&D;oGm;I {Z,kef*gAmt&yfY pm;cef;cs =u.? xkdt&yfrSc&D;oGm;I Zdeawmuma'&St&yfY pm;cef;cs=u.? xkdt&yfrSc&D;oGm;I a[m&awmifY pm;cef;cs=u.? xkdt&yfY tm&kefonf tedpPa&mufI/ ol@udko+*õK[f&.? ol.om; {vmZmonf tb. t&mY ,Zfyka&m[dwftr_udk aqmif&.? 10av0domwdk@onf xm0&bk&m;. yÉdnmOfaowWmudk xrf;apjcif;iSm‚if;/ a&S@awmfY 21

&yfI tr_awmfudk aqmif&Gufapjcif;iSm‚if;/ tcGifhawmfESifh aumif;}uD;ay;ap jcif;iSm‚if;/ ,ae@wkdifatmif xkdolwkd@udk cGJcef@awmfrl.? 11xkda=umifh av0dom;wdk@onf nDtpfudkwdk@ESifh a&mI tbkdk@ukdrydkif/ tarGudkrcH&? oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;*wdawmf&Sdonftwkdif;/ xm0&bk&m;onf olwdk@cH&aom tarGjzpfawmfrl.? 12 tdkÁoa&vtrsKd;/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;udk a=umuf&GH@I/ vrf;awmfodk@ vkdufoGm;jcif;/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;udk pdwfEv S kH; tºuGif;rJhcspfI tr_awmfudk aqmif&Gufjcif;/ 13 oif.tusKd;udk axmufI ,ae@igqifhqkdaom xm0&bk&m;. ynwfawmfudk apmifha&Smufjcif; tr_rSwyg;/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf tb,ftr_udk awmif;awmfrloenf;? 14 rdkCf;aumif;uifESifh aumif;uifb0*fudk‚if;/ ajr}uD;ESifh ajr}uD;wefqm&Sdor#udk‚if;/ 15 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; ydkifawmfrl.? odk@&mwGif xm0&bk&m;onf oif.bdk;ab;wdk@udk cspfcif jrwfEkd;I/ ,ae@&SdouJhodk@/ olwdk@trsKd;tEG,fwnf;[laom oifhudk/ tjcm;aomvlrsKd; wumwdk@wGif a&G;aumufawmfrl.? 16odk@jzpfI oif.ESSvkH;ta&zsm;udk vSD;jzwfavmh? aemufwzefckdifrm aomvnfyif;r&SdapESifh? 17ta=umif;rlum;/ oif.bk&m;ocif xm0& bk&m;onf/ bk&m;[email protected]&m;/ [email protected]/ }uD;jrwfaombk&m;/ wefckd;ESifh jynfhpkHI a=umufrufbG,f aombk&m;/ vlrsufESmudk raxmuf/ wHpdk;udk rpm;bJ/ 18rdbr&Sdaomoli,f/ rkwfqkd;rbufY w&m;pD&ifI/ {nfhonftm*EWKwdk@udk pkHrufojzifh/ t0wftpm;wdk@udk ay;oem;aom bk&m;jzpfawmfrl.? 19odk@jzpfI {nfhonfwdk@udk cspf=uavmh? ta=umif;rlum;/ oifwkd@onf tJ*kwWKjynfY {nfhonfjzpf=ubl;+yD? 20oif.bk&m;onfxm0&bk&m;udk a=umuf&GH@I tr_awmfudk aqmif&Guf&rnf? udk,fawmfY qnf;uyf&rnf? emrawmftm;jzifh usdefqkdjcif;udk jyK&rnf? 21 xm0&bk&m;onf oif.*k%ftoa&/ oif.bk&m;ocif jzpfawmfrl.? oifonfudk,fhrsufpdESifh jrifonftwkdif;/ a=umufrufbG,faom tr_t&m}uD;wkd@udk oifhtbkd@jyKawmfrl+yD? 22oif. bkd;ab;wkd@onf ta&twGuf tm;jzifh vlckESpfq,fr#om &Sdvsuf/ tJ*kwWKjynfokd@ qif;oGm;=u.? ,ckrlum;/ ta&twGuftm;jzifh rdkCf;aumif;uif=u,fESifh tr#oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf rsm;jym;apawmfrl+yD? 11 1 odk@jzpfI oifonf oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;udk cspf&rnf/ pD&ifxkH;zGJ@awmfrlcsuf/ rSmxm;awmf rlaom ynwfawmfwkd@udk tpOfapmifha&Smuf&rnf? 2oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; qkH;rawmfrljcif;ukd‚if;/ bkef;tmEkabmfawmfudk‚if;/ tm;}uD;aomvuf±kH;qef@awmfrljcif;udkd‚if;/ 3 xl;qef; aom wefckd;awmfukd‚if;/ tJ*kwWKjynfY/ tJ*kwWK&Sifbk&if zma&mrif;ESifh 4 jynfoljynfom;rsm;wkd@tm; jyKawmfrlaomtr_udk‚if;/ tJ*kwWKppfol&J tvkH;t&if;wnf; [laomjrif;pD;ol&J/ &xm;pD;ol&Jwkd@tm; jyKawmfrlaomtr_udk‚if;/ oifwkd@udkvdkufaom olwdk@udk {'kHyifv,fa& v$rf;rdk;apI/ ,ae@wdkifatmif zsufqD;awmfrla=umif;udkd‚if;/ 5Tt&yfodk@ ra&mufrSD/ awmfYvSnfh vnfpOfwGif oifwkd@tm;jyKawmfrlaom tr_ukd‚if;/ 6&kAiftrsKd;/ {vsmbom;'goefESifh tbd&Hwdk@ tm;jyKawmfrlaomtr_ukd‚if;/ ajr}uD;onf rdrdcHwGif;udkzGifhI olwdk@ ESifhtdrfoltdrfom;rsm;/ wJrsm;/ olwdk@Y &wwfor#aom OpPmypPnf;rsm;udk/ Áoa&v trsKd;om;wdk@ tv,fY/ rsKda=umif;udkd‚if; rodrjrifaom oifwdk@. om;orD;wdk@tm; igrajym/ oifwkd@udk,fwkdifodrSwf=uavmh/ 7 xm0bk&m;jyKawmfrlaom tr_}uD; tvkH;pkHwdk@udk oifwkd@onfukd,fwkdif jrif=u+yD? 8/9xkda=umifh/ oifwkd@onfoGm;I 0ifpm;vwWH@aom jynfudk }uD;pGmaom cGeftm;ESifh 0ifpm;rnfta=umif;/

xm0&bk&m;onf oifwkd@. bkd;ab;wdk@ESifh olwdk@trsKd;tEG,f tm;ay;jcif;iSm usdefqkdawmfrlaomjynf/ Ekd@ESifh ysm;&nfpD;aomjynfY oifwdk@touf wm&Snfrnfta=umif;/ ,ae@igrSm xm;or#aom ynwfwkd@udk apmifha&Smuf&=urnf? 10oifwdk@oGm;I 0ifpm;vwHhaom jynfonfum/ ,mvkyfouJhokd@ rsKd;aph}uJI ajcjzifh a&avmif;&aom jynfwnf;[laom oifwdk@xGufvmaom tJ*kwWKjynfESifh wlonfr[kwf? 11oifwkd@oGm;I 0ifpm;vwHhaom jynfonf awmifrsm;/ csKdifhrsm;ESifhjynfhpkHI rdkCf;a&udk aomufaomjynf/ 12oifwkd@. bk&m;ocif xm0& bk&m;jyKpkI wpfESpfywfvkH; =unfh±_awmfrl aomjynfjzpf.? 13 oifwkd@bk&m;ocifxm0&bk&m;udk pdwfeSvkH;tºuGif;rJhcspfI tr_awmfudk aqmif&Gufrnf ta=umif;/ ,ae@igrSmxm; or#aom ynwfwkd@udk aphaphem;axmifv#if/ 14oifwdk@onf pyg;/ pyspf&nf/ qDwkd@udk pkodrf; jcif;iSm t&ifrkdCf;/ aemufrdkCf;wnf;[laom oifwkd@jynfESifhqkdifaom rdkCf;a&udk igay;rnf? 15oifwdk@onf 0pGmpm;&rnfta=umif;/ oifwkd@wd&p>mefrsm;tbdk@ vGifjyifY jrufyifudk igaygufaprnf/ 16oifwdk@onf rdp>m'dXdt,ludk pGJI vrf;rv$J/ tjcm;wyg;aom bk&m;wkd@udk 0wfjyK/ 17 udk;uG,fjcif;ESifh uif;v$wfrnfta=umif;/ udkf,udkudk,f owdjyK=uavmh? odk@r[kwf xm0&bk&m;onf trsufawmfxGufI rdkCf;r&Gm? ajr. toD;tESHudk rjzpfapjcif;iSm/ rdkCf;aumif;uifudkydwfawmfrlrnf? xm0&bk&m;ay;awmfrlaom aumif;rGefaom jynfY oifwkd@onf tvsiftjref aysmufysuf=uvdrfhrnf? 18odk@jzpfI iga[majymaom Tpum;udk pdwfESvkH;Y oGif;xm;I/ vufYvuQ%m oufaobkd@&m‚if;/ rsufpd=um;rSm oif;uspfuJhodk@‚if;/ csnfxm;&=urnf? 19 xkdpum;udk oifwkd@onf tdrfYxkdifvsufae onfjzpfap/ c&D;oGm;onfjzpfap/ tdyfvsufxvsuf &Sdonfjzpfap a[majymI/ om;orD;wdk@tm; oGefoif&=urnf? 20tdrfwHcg; +rdK@wHcg;Yvnf; a&;xm;&=urnf?21odk@jyKv#if xm0&bk&m;onf bkd;ab;wkd@tm; ay;jcif;iSm usdefqkdawmfrlaomjynfY oifwkd@touf/ om;orD;rsm; toufwmonf/ aumif;uifY toufwm&SnfouJhodk@/ ajr}uD;ay:rSm wm&Snf&vdrhfrnf? 22oifwkd@onf oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;udk cspfaompdwfESifh vrf;awmfodk@vkduf I/ udk,fawmfY qnf;uyfrSD0J rnfta=umif;/ igrSmxm;or#aom Tynwfwkd@udk usifhthHaomiSm owdESifh apmifha&Smufv#if/ 23xm0&bk&m;onf TvlrsKd;cyfodrf;wdk@udk oifwdk@a&S@rS ESifxkwfawmfrlojzifh/ oifwkd@onfukd,hfxuf tm;}uD;I rsm;jym;aomvlrsKd;wkd@udk tpdk;&=uvdrfhrnf? 24 oifwkd@onf ajceSifheif;or#aom t&yfudkydkifojzifh/ awmrSpI avAEkefawmifwkdifatmif‚if;/ Oz&wfjrpf}uD;rSpI yifv,furf;em; wkdifatmif‚if;/ ajrwa&SmufvkH;onf oifwkd@. 25 EkdifiHt0ifjzpfvdrfhrnf? oifwkd@a&S@rSm tb,folr# r&yfraeEkdifatmif/ oifwkd@eif;aom ajrt&yfY &Sdaomol taygif;wkd@onf oifwkd@udkoifwkd@udk a=umuf&GH@xdwfvef@rnf ta=umif;/ oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf/ *wdawmf&Sdonftwkdif; jyKawmfrlrnf? 26 ,ae@aumif;}uD;ay;jcif;ESifh usdefjcif;wnf;[laom TESpfyg;udk oifwkd@a&S@rSm igxm;.? 27 ,ae@ igqifhqkdaom oifwkd@bk&m;ocif xm0&bk&m;. ynwfawmfwkd@udk em;axmifv#ifrSum;/ aumif;}uD; ay;jcif;/ 28oifwkd@bk&m;ocifxm0&bk&m;. ynwfawmfwkd@udk em;raxmif/ ,ae@igrSmxm;aom vrf;rSv$Ja&SmifI/ rodbl;aom tjcm;wyg;aom bk&m;udk rSD0Jqnf;uyfv#if 29 rlum; usdefjcif;udk igxm;.? oifwkd@onf oGm;I0ifpm;vwHhaomjynfokd@ [email protected]&m;ocifxm0&bk&m;onf aqmifoGif; awmfrl+yD;rS/ aumif;}uD; r*Fvmudk a*&Zdrfawmifay:Y‚if;/ usdefjcif;udk {Avawmifay:Y‚if; wifxm;&=urnf/ 30xkdawmifwkd@onf a,mf'efjrpftaemuf/ ae0if&mbufrSm cgeedvlwdk@ae&mt&yfwnf; [laom/

arma&oydwfawmtem;/ *dv*gv+rdK@ESifh qkdifaom vGifjyifY&Sdonf r[kwfavm? 31oifwkd@. bk&m;ocifxm0&bk&m; ay;awmfrlaom jynfudk 0if;pm;jcif;iSm/ a,mf'efjrpfwbufodk@ul;oGm;I/ xkdjynfudk 0ifpm;vsufae&=urnf? 32,ae@igxm; or#aom pD&ifxkH;zGJ@csufwdk@udkusifhtHhaomiSm apmifha&Smuf&=urnf? 12 1 oifwkd@onf ajr}uD;ay:rSm touf&Sifor#aom umvywfvkH;0ifpm;apjcif;iSm oifwkd@bkd;ab; udk;uG,faom bk&m;ocifxm0&bk&m;ay;awmfrlaomjynfY usifhthHaomiSm apmifha&Smuf&aom pD&ifxkH;zGJ@ csufrsm;[lrlum;/ 2oifwkd@tpdk;&aom vlrsKd;wkd@onf awmif}uD;/ awmifi,ftay:/ pdrf;aom opfyifatmufY rdrdwkd@bk&m;rsm;udk 0wfjyK&mt&yf&Sdor#wkd@udk &Sif;&Sif;zsufqD;&rnf? 3olwdk@ ,Zfyv†ifrsm;udkvnf;zsuf&rnf? &kyfwkrsm;udk +zdKcs&rnf? tm&S&yifrsm;udk rD;±_d@&rnf? xkvkyfaom bk&m;qif;wkrsm;udk ckwfvSJ&rnf? xkdt&yfY xkdbk&m;wkd@. emrudkyify,f&Sif;&rnf? 4olwkd@jyKouJhodk@/ oifwkd@onf [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;tm; rjyKbJ/ [email protected]&m;ocifxm0&bk&m;onf/ oifwkd@trsKd;tEG,f&Sdor#wdk@wGif emrawmfudk wnfapbdk@&m a&G;aumufwmfrlaom t&yfwnf;[laom usdef;0yfawmfrl&m t&yfudk&SmI vm&=urnf? 6xkdt&yfodk@ oifwkd@onf rD;±_d@&m ,Zftp&Sdaom,Zfrsm;/ q,fbdk@wbkd@ylaZmfouUm/ tvkdvkdjyKaom ylaZmfouUmrSpI/ odk;EGm;wGif tOD;bGm;aom om;i,fwkd@udk aqmifcJh&=urnf? 7 xkdt&yfY [email protected]&m;ocifxm0&bk&m; a&S@awmfY pm;&=urnf? jyKav&m&mY oifwkd@. bk&m;ocifxm0&bk&m; aumif;}uD;ay;awmfrlojzifh/ udk,fwkdifrSpI tdrfoltdrfom;wkd@onf &$ifvef; jcif;udk jyK&=urnf? 8,ckumv/ Tt&yfYjyKouJhodk@/ xkdt&yfY vlwkdif;udk,fOm%fudk udkvdkufI rjyK&=u? [email protected]&m;ocifxm0&bk&m;ay;awmfrlaom tarGcH&m csrf;omxJodk@ oifwkd@onf r0if&=uao;? 10oifwkd@onf a,mf'efjrpfwbufodk@ul;I/ oifwkd@ tarGcH&mbkd@ oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m; ay;awmfrlaomjynfY ae=uaomtcg/ &efoltaygif;wkd@ vufrSoifwkd@udk u,fE_wfawmfrlojzifh +idyf0yfpGmae=uaomtcg/ 11emrawmfudk wnfapbdk@&m/ oifwkd@. bk&m;ocif xm0& bk&m; a&G;aumufawmfrlaomt&yf&Sd&rnf? xkdt&yfodk@ igrSmxm;or#twkdif;/ oifwkd@ rD;±_d@&m,Zf tp&Sdaom,Zfrsm;/ q,fbdk@wbkd@ ylaZmfouUm/ csDajrêmuf&mylaZmfouUm/ xm0&bk&m;tm *wd&Sdonftwkdif;/ jrwfaomylaZmfouUmwkd@udk aqmifcJh&=urnf? 12udk,fwkdifrSpI/ om;orD;/ u|efa,musfm; rdef;rwdk@ESifh udk,ftbkd@r&Sd/ tarGrcH&bJ/ oifwkd@Y wnf;ckdaom av0dom;wkd@onf oifwkd. bk&m;ocif xm0&bk&m;a&S@awmfY &$ifvef;jcif;udkjyK&=urnf? 13 awG@jrif&m&mt&yfY rD;±_d@&m,Zfudk rylaZmf&rnf ta=umif;owdjyK=uavmh? 14 oifwkd@trsKd;wrsKd;wGif xm0&bk&m;a&G;aumufawmfrlaom t&yfY rD;±_d@&m,Zfudk ylaZmfI/ 15 igrSmxm;or#udk jyK&=urnf? odk@&mwGif oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; aumif;}uD;ay;awmfrlonftwkdif;/ oifwkd@ae&mt&yf&yfY pm;csifaomtvkdodk@vkdufI owfpm;&aom tcGifh&Sd=u.? oifrif/ '&,fudk pm;ouJhodk@/ pif=u,faomol/ 16 rpif=u,faomolwkd@onf twlpm;&=urnf? odk@&mwGiftaoG;udkrpm;&? a&udkoGefouJhodk@ ajray:rSmoGef&rnf? 17 pyg;/ pyspf&nf/ qDq,fwkd@wGif ylaZmfaom wbkd@/ odk;EGm;wGif tOD;bGm;aom om;i,f/ opPm*wd ESifhqkdifaom ylaZmfouUm/ tvkdvkdjyKaom ylaZmfouUm/ csDajrêmuf&m 18 oifwkd@. ylaZmfouUmwpkHwckudkr#/ oifwkd@onf udk,fae&mt&yfY rpm;&=u?

bk&m;ocifxm0&bk&m;a&G;aumufawmfrlaom t&yfY/ oifwkd@. bk&m;ocifxm0&bk&m;a&S@rSm udk,fwkdifrSpIom;orD;/ u|efa,musfm;rdef;r/ wnf;ckdaom av0dom;wdk@onf pm;&=urnf? jyKav&m&mY oifwkd@. bk&m;ocifxm0&bk&m;a&S@awmfrSm &$ifvef;jcif;udkjyK&=urnf? 19ajr}uD; ay:rSm touf&Sifor#aom umvywfvkH;/ av0dom;wkd@udk rarhavsmhrnfta=umif; owdjyK=uavmh/ 20 oif.bk&mocifxm0&bk&m;onf *wdawmf&Sdonf twkdif;/ oif.ae&mjynfudk us,fapawmfrlaomtcg/ oifonftrJom;udk pmcsifaompdwf&SdI/ trJom;udkig pm;rnf[k qkdvsif/ pm;csifwkdif;pm;&aomtcGifh&Sd.? 21oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf emrawmfudk wnfapbkd@&m a&G;aumufawmfrlaomt&yfonf oifhae&mESifh a0;vGef;v#if/ xm0&bk&m;ay;awmfrlaom odk;EGm;udk/ igrSmxm;onftwkdif;owfI/ oifhae&m t&yfY pm;csifwkdif;pm;&aom tcGifh&Sd.? 22orif/ '&,fudkpm;ouJhodk@pm;&rnf/ pif=u,faomol/ rpif=u,f aomolwkd@onf a&maESmI pm;&aom tcGifh&Sd=u.? 23odk@&mwGif/ taoG;udkrpm;rnfta=umif;/ owdjyKavmh? toufonf taoG;Y wnf.? tom;ESifhwuG toufudkrpm;&? 24xkd@a=umifh taoG;udk rpm;&/ a&udkoGefouJhodk@ ajray:rSmoGef&rnf? 25oifonf xm0&bk&m;ESpfoufawmfrlbG,faomtr_udk jyKojzifh/ udk,fwkdifrSpI om;ajr;wkd@onf csrf;ompGm ae&rnf ta=umif;/ taoG;udka&Smif&rnf? 26oifY oef@&Sif;aom ylaZmfouUm/ opPm*wdtwkdif;jyKaom ylaZmfouUmwkd@udk ,lI/ xm0&bk&m;a&G;aumufawmf rlaomt&yfodk@ oGm;&rnf/ 27tom;ESifhtaoG;udka&maESmI/ rD;±_d@&m,Zfwkd@udk/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;. ,Zfyv†ifay:rSm ylaZmf&rnf? ,ZfaumiftaoG;udk/ oif.b&m;ocifxm0&bk&m;. ,Zfyv†ifay:rSm oGef;avmif;I/ tom;udk pm;&rnf? 28oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; ESpfoufjrwfEkd;awmfrlbG,faom tr_udkjyKojzifh/ udk,fwkdifrSpI om;ajr;tpOftqufwkd@onf csrf;ompGmae&rnfta=umif;/ igrSmxm; or#aom Tpum;wkd@udk aphaphem;axmifI 29 oifoGm;I 0ifpm;vwHhaom jynfY&Sdaom vlrsKd;wkd@udk/ apmifha&Smufavmh? oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifha&S@rSm y,f&Sif;awmfrlojzifh/ olwkd@ae&mjynfY oifonf 0ifIaeaomtcg/ 30olwkd@onf oifha&S@rSm ysufpD;aomaemuf/ olwkd@ tusifhtwkdif;oifusifhI tjypfra&muf rnfta=umif;/ xkdvlrsKd;wkd@onf olwkd@bk&m;rsm;udk tb,fodk@ 0wfjyKoenf;? xkdenf;wl igjyKrnf[k olwkd@bk&m;0wfudk rar;jref;rnfta=umif;/ udk,fudkudk,f owdjyKavmh? 31 olwkd@jyKouJhodk@/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;tm;oifrjyK&? olwkd@onf/ xm0&bk&m; pufqkyf&GH&Smawmfrlor#wkd@udk [email protected]&m;YjyK=u+yD? udk,fom;orD;udkyif olwkd@bk&m;tm; 0wfjyK I rD;±_d@=u+yD? 32igrSmxm;or#wkd@udk usifhtHhaomiSmapmifha&Smufavmh/ xyfIrydk&/ E_wfIravsmhap&? 13 1 oifwkd@wGifya&mzufjyKaomol/ tdyfrufudk jrifaomolonfay:vmI/ 2oifwkd@rodaom tjcm; wyg;aombk&m;udk qnf;uyfI 0wfjyK=updk@[k ajymqkdvsuf/ edrdwfvuQ%m/ tHhbG,faom tr_udkay;I/ xkdedrdwfvuQ%m/ tHhbG,faom tr_onfjynfhpkHaomfvnf;/ 3xkdya&mzufjyKaomol/ tdyfrufudk jrifaomolwdk@. pum;udkem;raxmif&/ ta=umif;rlum;/ oifwkd@onf [email protected]&m;ocifxm0& bk&m;udk pdwfESvkH; tºuGif;rJh cspfonfrcspfonfudk/ 4 [email protected]&m;ocifxm0&bk&m;onf pkHprf;awmfrl.? oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;aemufawmfofkd@ vkduf&=urnf? a=umuf&H@G aompdwfESifh ynwfawmfwkd@udk apmifh&=urnf? pum;awmfudk em;axmifvsuf 0wfjyKI/ udk,fawmfY qnf;uyfrSD0J =u&rnf? 5u|efcHae&m tJ*kwWKjynfrS oifwkd@udk u,fE_wfaqmif,lcJhawmfrlaom [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;xHawmfrS

v$Japjcif;iSm‚if;/ [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;onf/ oifwkd@vdkufp&mbkd@ rSmxm;awmfrlaom vrf;rSxGufapjcif;iSm‚if; a[majymaoma=umifh/ xkdya&mzufjyKolESifh tdyfrufjrifolwkd@onf taooufjcif;udk cH&=urnf? xkdokd@'kp±kduftjypfudk oifwkd@txJu y,f&Sif; &=urnf? 6 oif.nDtpfudk&if;/ oif.om;orD;/ oif.&ifcGifY aeaomr,m;/ udk,fuJhokd@ rSwfwwfaom taqGcifyGef;wpkHwa,mufu/ oGm;=updk@/ oifvnf;rod/ bkd;ab;wkd@vnf; rodaom tjcm;wyg;aom bk&m;/ 7oifhywfvnfteD;ta0;Y aeaomol/ ajr}uD;pGef;wbufrSonf wbufwkdifatmif/ udk;uG,faom bk&m;udk 0wfjyK=updk@[k wdwfqdwfpGmaoG;aqmifv#if/ 8 oifonf0efrcH&? ol.pum;udk em;raxmif&? ol@udkjrifaom tcgroem;&? ESajrmojzifhzGufI rxm;&bJ/ ol@udktrSefowf&rnf/ 9olonf taoowfjcif;udk cHpdrfhaomiSm/ oifonf tOD;jyK+yD;rS/ vltaygif;wkd@onf jyK&=urnf? 10u|efcHae&m tJ*kwWKjynfrS oifwkd@udk E_wfaqmifawmfrlaom oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;xHawmfrS vGJapjcif;iSm }uHpnfaoma=umifh/ xdkoludk ausmufcJESifhypfI taoowf&=urnf? 11xkdodwif;udk Áoa&v trsKd;om;taygif;wkd@onf=um;I/ xkdokd@aom t"rRtr_udk oifwkd@wGif aemufwzefrjyK0HhbJ ae=uvdrhf rnf? 12 13 t"rRvlwkd@onf oifwkd@txJuxGufI/ oifwkd@rodaom/ tjcm;wyg;aom bk&m;xHodk@oGm;I 0wfjyK=updk@[k ajymqdkvsuf/ olwkd@+rdK@ol+rdK@om;wkd@udk aoG;aqmifa=umif;udk/ oif.bk&m;ocifxm0& bk&m;onf oifhaep&mbkd@ay;awmfrlaom +rdK@wpkHw+rdK@Y oifonfodwif;=um;v#if/ xkdtr_udkaphaphar;jref; ppfa=um&rnf/ 14odwif;=um;onftwkdif; xif&Sm;pGm {uefrSefI/ xkdodk@aompufqyk fbG,ftr_udk oifwkd@wGiftrSefjyKrdv#if/ 15xkd+rdK@ol+rdK@om; wkd@udk xm;ESifhvkyf}uH&rnf? +rdK@rSpI+rdK@Y&Sdaom vlESifhwd&p>mef taygif;wkd@udk 16 xm;ESifh&Sif;&Sif;zsufqD;&rnf? vk,l&m OpPm&Sdor#udk +rdK@vrf;rtv,fY pkykHI/ xkd+rdK@ESifhwuG vk,l&mOpPm&Sdor#udk oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;tbkd@rD;±_d@&rnf? xkd+rdK@onf tpOft+rJ tr_dufykH jzpf&rnf? aemufwzefrwnfaqmuf&? 17xm0&bk&m;onf trsufawmft&Sdefudk +idrf;apI/ oif.bkd;ab;wkd@tm; *wdawmf&Sdonftwkdif;/ oifhudk u,froem;awmfrlojzifh rsm;jym;apawmfrlrnf ta=umif;/ usdeftyfaom OpPmwpkHwpfckudkr# rodrf;r,lbJ/ tvkH;pkHwkd@udk pGef@ypf&rnf? 18,ae@igrSm xm;onftwkdif;/ oif. bk&m;ocifxm0&bk&m;. pum;awmfudk em;axmifI ynwfawmftvkH;pkHwkd@udk usifhojzifh/ oif. bk&m;ocifxm0&bk&m; ESpfoufawmfrlbG,f jyKaomtcg/ a&S;*wdawmftwkdif; jyKawmfrlrnf? 14 oifwkd@onf oifwkd@bk&m;ocif xm0&bk&m;. om;jzpf=u.? aoaomoltwGuf tom;udk rckwfr&S&? rsufarSmif=um;rSm tarG;udk r&dwf&? 2oifwkd@onf oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;tbdk@/ oef@&Sif;aomvlrsKd; jzpf=u.? xm0&bk&m;onf ajr}uD;ay:rSm &dSor#aomvlrsKd;xuf/ udk,fawmf ydkifxkdufaom trsKd;jzpfapjcif;iSm oifwkd@udk a&G;cs,fawmfrl+yD? 3 pufqkyf&GH@&SmbG,faom t&mudk oifwkd@rpm;&/ 4pm;&aom wd&p>mef[lrlum;/ EGm;/ okd;/ qdwf/ 5orif/ '&,f/ qwf/ *sD/ 'd±_ef/ pkdif/ Zar&tp&Sdaom/ 6cGGguGJjym;I pm;+rHK@jyefaom om;rsm;udk pm;&aom tcGifh&Sd.? 7odk@aomfvnf; pm;+rKH@jyefaom om;/ cGguGJjym;aomom;wkd@wGif rpm;&aom om;[lrlum;/ ukvm;tkyf/ tm&ebuf/ &Smzefwkd@onf pm;+rKH@jyefaomfvnf;/ cgGruGJjym;aoma=umifh oifwkd@Y rpif=u,f? 80ufonf cGguGJjym;aomfvnf;/ pm;+rKH@rjyefaoma=umifh/ oifwk@dYrpif=u,f? 1

tom;udkrpm;&? taoaumifudkvnf; rxd&? 9a&Yaeaom wd&p>mefwumwkd@wGift,yfESifh ta=u;&Sdaom wd&p>mefudkom pm;&.? 10t,yfESifhta=u;r&Sdaom wd&p>mefudkrpm;&? oifwdk@Yrpif=u,f? 11pif=u,faomiSuf trsKd;rsK;dudkpm;& aomtcGifh&dS.? 12rpm;&aom iSuf[lrlum;/ a&$vif;w/ yifv,fvif;w/ vif;,kef/ 13/14'g[/ pGef/ vif;w =urf;rsKd;/ 15usD;rsKd;&Sdor#/ ukvm;tkyfiSuf/ iSufqkd;/ OAsKdif;/ odrf;rsKd;/ 16ZduGuf/ ÁAdwf/ iSufusm;/ 170Hydk/ 0Hvkd/ }uKd;=um/ 18awmief;/ 'kH;pyfrsKd;/ 'kH;ukvm;/ vif;Ekdf@rSpI/ 19tawmif&dSvsuf wGm;wwfaom wd&p>mef&Sdor# wkd@onf oifwkd@Y rpif=u,fonfjzpfI tom;udkrpm;&? 20pif=u,faom iSuftrsKd;rsKd;udk pm;&aomtcGifh &Sd.? 21 tvdkvdkaoaomtaumifudk rpm;&? oifwkd@Y wnf;ckdaom wyg;trsKd;om;pm;p&mbdk@ ay;&rnf? odk@r[kwf wu|ef;wEkdifiHom;wkd@tm;a&mif;&rnf? oifwkd@onf [email protected]&m;ocifxm0& bk&m;tbdk@ oef@&Sif;aom vlrsKd;jzpf=u.? qdwfoi,fudktrd Ekd@&nfESifh rjyKwfrcsuf&? 22v,f,mY wpfESpfwpfESpfwGif odrf;&aom toD;tESHq,fbkd@wbkd@udk trSefcGJxm;&rnf? 23oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf emrawmfudk wnfapbkd@&m a&G;aumufawmfrlaom t&yfY pyg;/ pyspf&nf/ qDrSpI/ odk;/ EGm;wGif tOD;bGm;aom om;i,fq,fbkd@wbkd@udk a&S@awmfrSpm;&=urnf? xkdodk@jyKv#if/ oifwkd@. 24 bk&m;ocifxm0&bk&m;udktpOf a=umuf&GH@&rnfta=umif;/ oif&=uvdrfhrnf? oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m; aumif;}uD;ay;awmfrl aomtcg/ emrawmfudk wnfapbkd@&m a&G;aumufawmfrlaom t&yfonf a0;vGef;I c&D;&Snfvsm;ojzifh/ OpPmq,fbkd@wbkd@udkaqmifI roGm;Ekdifv#if/ 25xkdOpPmudk a&mif;+yD;rS/ aiGudkudkifvsuf/ oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m; a&G;aumufawmfrlaom t&yfodk@oGm;I/ 26pm;csifaom pdwftvdk&Sdonf twkdif;/ EGm;/ odk;/ pyspf&nf/ ao&nftp&Sdaom pm;csifor#udk 0,fI/ oifwkd@. bk&m;ocifxm0&bk&m; a&S@awmfrSm/ tdrfoltdrfom;rsm;ESifh wuG pm;aomufvsuf/ &$ifvef;jcif;udk jyK=u&rnf? 27odk@&mwGif/ oifwkd@Y wnf;ckdaom av0dom;[lrlum;/ oifwdk@ESifha&mI/ tbdk@r&Sd/ tarGudkrcH&aoma=umifh/ ol@udkrpGef@rypf&bJ/ 28wwd,ESpfwGif odrf;aomtoD;tESH q,fbkd@wbkd@&Sdor#udk xkwfI +rdK@xJrSm okdxm;&rnf? 29oifwkd@ESifha&mI tbkd@r&Sd/ tarGudk rcH&aom av0dom;/ oifwkd@ae&mt&yfY &Sdaom wyg;trsKd;om;/ rdbr&Sdaom oli,f/ rkwfqkd;rrsm;wdk@onf vmI 0pGmpm;&=urnf? odk@jzpfv#if oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf/ oifwkd@jyKav&mY aumif;}uD; ay;awmfrlrnf? 15 1 2 ckeSpfESpfwcg v$wfjcif;udkjyK&rnf? v$wfjcif;w&m;[lrlum;/ udk,fESifhpyfqkdifaom oltm; OpPmudk acs;iSm;aom aºuG;&Sifrnfonfum;/ xkdaºuG;udk v$wf&rnf? xm0&bk&m;v$wfjcif;umv jzpfaoma=umifh/ xkdaºuG;udk tdrfeD;csif;/ nDtpfudkcsif;Y rawmif;&/ 3wu|ef;wEkdifiHom;Y awmif;&aom tcGifh&Sd.? nDtpfudkY &Sdaom udk,fOpPmudk rawmif;bJv$wf&rnf/ 4oifY qif;&Jom; r&Sdapjcif;iSm/ xkdokd@jyK&rnf? oif. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf tarGcHbkd@&m tydkifay;awmfrlaom jynfY oifhudk tvGefaumif;}uD;ay;awmfrlrnf? 5,ae@igrSmxm;or#aom Tynwfwkd@udk usifhokH;rnfta=umif; apmifha&Smufjcif;iSm/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;. pum;awmfudk 6 aphaphem;axmifavmh? oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf *wdawmf&Sdonf twkdif;aumif;}uD;ay;awmfrlojzifh/ oifonf vlrsKd; rsm;wkd@tm; acs;iSm;&aomtcGifh&Sd vdrfhrnf? olwdk@onf oifhtm;acs;iSm;aom tcGifhr&Sd&? oifonf vlrskKd;rsm; wkd@udk tpkd;ydkif&vdrhfrnf? olwkd@onf oifhudk tpdk;rydkif&=u? 7oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; ay;awmfrlaom jynfwGif/ +rdK@wpkHw+rdK@Y

qif;&Jaom nDtpfudkcsif;&Sdv#if/ xkdqif;&Jaom nDtpfudkY oifonf oem;aom pdwfudk rcsKyfwnf;&? vufudkvnf; rydwf&? 8oif. vufudkol@tbdk@ us,fus,fzGifhI/ ol.qif;&Jaysmuf avmufatmif acs;iSm;&rnf? 9oifhpdwfESvkH;Y qkd;npfaom oabm&SdI/ owWrESpfwnf;[l aom v$wf&mESpfeD;+yD[k atmufarhvsuf/ xkdqif;&Jaom nDtpfudkukd remvkdaom pdwf&SdI/ bmr#ray;bJ aev#if olonf xm0&bk&m;tm; atmf[pfojzifh/ oifY tjypfra&mufrnfta=umif; owdjyKavmh? 10tu,fpifppf ol@tm;ay;&rnf? ay;aomtcg ESajrmaom pdwfr&Sd&? ta=umif;rlum;/ xkd'gea=umifh oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf/ oifjyKav&m&m/ vkyfaqmifav&m&mY 11 aumif;}uD;ay;awmfrlrnf? oifhae&mjynfY qif;&Jom;rjywf&? xkda=umifh/ oifhjynfY qif;&JiwfrGwfaom nDtpfudkcsif;wkd@tm; oif.vufudk us,fus,fzGifh&rnf ta=umif; igrSmxm;.? 12 oif.nDtpfudkjcif;/ a[+AJtrsKd;a,musfm; rdef;ronf oifY u|efjzpfI/ ajcmufESpf 13 tapcH+yD;rS/ owWrESpfa&mufv#ifv$wf&rnf? v$wfaomtcg/ vufcsnf;rv$wfbJ/ 14 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; onf aumif;}uD;ay;awmfrlonftwkdif;/ oif.okd;pk/ 15 aumufe,fwvif;/ pyspfoD;e,f&musif;xJu rsm;pGmay;&rnf? oifonf tJ*kwWKjynfY u|efcHchJbl;a=umif;udk‚if;/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifhudk a&G;E_wfawmfrla=umif;udk‚if; atmufarh&rnf? xkda=umifh Tynwfudk,ae@igxm;.? 16odk@&mwGif u|efu/ u|efawmfonf rxGufroGm;vdkyg? udk,fawmfESifh udk,fawmftdrfoltdrfom;wkd@udk cspfyg.? aeIaysmf yg.? [kqkdv#if 17 oifonf pl;udk,lI wHcg;Y u|ef.em;&Gufudk azmuf+yD;rS/ olonf tpOft+rJu|efcH&rnf? xkdtwlu|efrYvnf; jyK&rnf? 18oif.u|efudkv$wfaomtcg cufonf[lI rxif&? ta=umif;rlum;/ ajcmufESpfywfvkH;tapcHojzifh/ oliSm;aqmif&Gufaom tr_ESpfqudk olonfaqmif&Gufav+yD? oif.bk&m;ociff xm0&bk&m;onfvnf; oifjyKav&m&mY aumif;}uD; ay;awmfr_rnf? 19 oif.odk;EGm;wdk@wGif tODD;bGGm;aom txDD;&Sdor#wdk@udk oiff.bk&m;ociff xm0& bk&m;tbdk@ oef@&Sif;ap&rnf? tOD;bGm;aomEGm;/ tOD;bGm;aomodk;wkd@udk rokH;aqmif&? 20xm0&bk&m; a&G;aumufawmfrlaomt&yfrSm oif. bk&m;ocif xm0&bkk&m;a&S@awmfY xkdodk;/ EGm;wkd@udk 21 xkdodk;EGm;wkd@Y ajcqGH@/ ESpfpOfrjywftdrfoltdrfom;wkd@ESifhwuG udk,fwkdifpm;&rnf? rsufpduef;tp&Sdaom t*FgcsKd@wJhjcif;tjypf/ tjcm;aomtjypf wpkHwpfck&Sdv#if/ 22 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;tm ,ZfrylaZmf&? oifhae&mt&yfY pm;&rnf? orif/ '&,f/ udkpm;ouJhokd@ pif=u,faomol/ rpif=u,faomolwkd@onf twlpm;&=urnf? 23odk@&mwGif taoG;udk rpm;&? a&udkoGefouJhodk@ ajray:rSm oGef&rnf? 16 1 oif.bk&m;ocifxm0&bkk&m;onf tAdAv/ nOfhtcgY oifhukdtJ*kwWKjynfrS E_wfaqmif wmfrlaoma=umifh/ tAdAvudkrSwfI/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;tm; yocgyGJudk cHavmh? 2 xm0&bk&m;onf emrawmfudk wnfapbkd@&m a&G;aumufawmfrlaom t&yfY okd;EGm;wkd@udk ,ZfylaZmfI/ oif. bk&m;ocif xm0&bk&m;tm; yocgyGJudkcH&rnf? 3oifonf tJ*kwWKjynfrS xGufvmaom ae@&ufudk woufvkH; atmufarhbkd@&m yocgyGJcHpOf/ waq;ygaom rkef@udkrpm;&bJ/ waq;rygaom rkef@wnf;[laom 'kuQrkef@udk ckeSpf&ufywfvkH;pm;&rnf? ta=umif;rlum;/ oifonf tJ*kwWKjynfrS tvsifwaqm xGufvmownf;? 4ckESpf&ufywfvkH;/ oifhae&mjynfY waq;ygaom rkef@r&Sd&? yXrae@nOD;,HY ylaZmfaom ,Zf.tom;udk wnOfhvkH; eHeufwkdifatmif rusefºuGif;ap&? 5 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;ay;awmfrlaom +rdK@t&yf&yfwkd@wGif yocg,Zfudk ylaZmf&aom

tcGifh&Sdonf r[kwf? 6oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf/ emrawmfudk wnfapbkd@&m a&G;aumufawmfrlaom t&yfwGif/ oifonf tJ*kwWKjynfrS xGufvmaom tcsdef/ ae0if&m 7 nOD;,HcsdefY yocg,Zfudk ylaZmf&rnf? oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; a&G;aumufawmfrlaomt&yfrSm rD;ESifhuifI pm;+yD;rS/ eHeuftcsdefY tdrfokd@ jyefoGm;&rnf? 8 ajcmuf&ufywfvkH; waq;rhJrkef@udk pm;&rnf? owWrae@Y oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; tbdk@ "rRpnf;a0;jcif;udkjyK&rnf? xkdae@&ufY tvkyfrvkyf&? 9 pyg;udk &dwfpumvaemuf/ ta&twGuftm;jzifh ckESpfodwif;vGefrS/ 10 oif.bk&m;ocifxm0& bk&m;a&S@awmfY udk,fwkdifrSpI oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; aumif;}uD;ay;awmfrlonftwkdif;/ tvkdvkd jyKaom ylaZmfouUmudk aqmifcJh&rnf? 11 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf emrawmfwnfapbkd@&m a&G;aumufawmfrlaom t&yfwGif/ oif. bk&m;ocifxm0&bk&m;tbkd@ ckeSpfodwif;yGJudk cHI om;orD;/ u|efa,musfm; rdef;r/ oifhae&mY wnf;ckdaom av0dom;/ {nfhonf tm*EWK/ rdbr&Sdaomol/ rkwfqdk;rwkd@onf &$ifvef;jcif;udkjyK&=urnf? 12oifonf tJ*kwWKjynfY u|efcHcJhbl;a=umif;udk atmufarhI/ Tynwfw&m;wdk@udk usifhapmifh&rnf? 13 pyg;ESifh pyspf&nfudk odrf;,l+yD;rS/ ckESpf&ufywfvkH; omauaeyGJudk cH&=urnf? 14xkdyGJcHpOf/ udk,fwkdif rSpI/ om;orD;/ u|efa,mufsm; rde;f r/ oifhae&mY wnf;ckdaom av0dom;/ {nfhonf 15 tm*EWK/ rdbr&Sdaomol/ rkwfqkd;rwkd@onf &$ifvef;jcif;wkd@jyK&=urnf? xm0&bk&m; a&G;aumufawmfrlaom t&yfY/ ckeSpf&ufywfvkH; oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;tbdk@/ "rRyGJudkcH&rnf? oif.bk&m;ocifxm0& bk&m;onf/ wkd;yGm;av&m&m/ oifvkyfaqmifav&m&mY aumif;}uD;ay;awmfrlaoma=umifh/ trSef&$ifvef; jcif;udk jyK&rnf? 16 tZkryGJcHcsdef/ ckESpfodwif;yGJcHcsdef/ oauaeyGJcHcsdefwnf;[laom wESpfwGifokH;}udrfajrmufatmif oifwkd@a,mufusm;taygif;wkd@onf/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; a&G;aumufawmfrlaomt&yfY a&S@awmfrSm rsufeSmjy&=urnf? xkdtcg xm0&bk&m;xHawmfodk@ tb,ffolr#vufcsnf; ray:rvm&? 17oif. bk&m;ocifxm0&bk&m; aumif;}uD;ay;awmfrlojzifh/ vltoD;oD;wkd@onf wwfEkdifonftwkdif; quf&=urnf? 18 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;ay;awmfrlaom +rdK@&Sdor#wkd@wGif/ w&m;ol}uD;/ t&m&Sdwkd@udk oifhae&m c±kdifrsm;Y tESH@tjym;cef@xm;&rnf? olwkd@onf/ vlrsKd;wkd@wGif w&m;r_udk w&m;ojzifh pD&if=u&rnf? 19oifonf w&m;vrf;rSrv$J&? vlrsufESmudk raxmuf&? wHpdk;ukd rpm;&? wHpdk;onf ynm&Sd rsufpdudk uG,fapwwf.? ajzmifhrwfaom ol.pum;udk aumufapwwf.? 20 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;ay; awmfrlaomjynfudk oifonftouf&SifI tarGcHrnfta=umif;/ ajzmifhaom w&m;vrf;odk@om vdkuf&rnf? 21oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;tbdk@ oifwnfaom ,Zfyv†iftem;rSm tb,fodk@aom tm&S&yif udkr#rpkduf&/ 22oif. bk&m;ocifxm0&bk&m; rkef;awmfrlaom ±kyfwkqif;wkudk rwnfrxm;&? 17 1 tjypfygaom okd;/ EGm;/ ,kwfaomvuQ%mygaom odk;/ EGm;udk/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m; tm; ,ZfrylaZmf&? xkdokd@aom,Zfudk oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf pufqkyf&GH@&Smawmfrl.?

oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;ay;awmfrlaom +rdK@wkd@wGif/ ae/ v/ rdkCf;aumif;uif wefqmtp &Sdaom igjrpfwm;or# tjcm;wyg;aom bk&m;wkd@udkoGm;I 0wfjyKudk;uG,fojzifh/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;. yÉdnmOfudk vGefusL;I/ a&S@awmfY/ 'kp&kdufudk jyKrdaom a,musfm;rdef;r&Sdonf[k/ 4oifonf odwif;=um;I aphaphar;jref;aomtcg/ Áoa&vtrsKd;Y xkdpufqkyf&GH@&SmbG,faom tr_udkjyKrdonfrSefv#if/ 5xkd'kp&kdufudk jyKrdaom a,musfm;rdef;rudk 6 +rdK@wHcg;0odk@xkwf+yD;v#if/ ausmufcJESifhypfI taoowf&rnf? oufaocHESpfa,muf okH;a,muf&Sdv#if aoxdkufaom olonf taocH&rnf? oufaocHwpfa,muf xJ&Sdv#if taorcH&? 7 xkdoludk taoowfpdrfhaomiSm/ oufaocHwkd@onf tOD;jyK+yD;rS/ vltaygif;wkd@onf jyK&=urnf? xkdokd@jyKv#ifoifwkd@rS 'kp&kdufudky,f &=uvdrhfrnf? 8 oifhae&m +rdK@wGif vltoufudk owfjcif;tr_/ w&m;awG@jcif;tr_/ vlcsif;&kdufykwfjcif;tr_wdk@onf rif;a&S@odk@a&mufI rpD&ifrqkH;jzwfEkdifv#if/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; a&G;aumufawmfrlaom t&yfodk@ oGm;I/ 9xkdumvtcg w&m;ol}uD; vkyfaomol/ ,Zfyka&m[dwf/ av0dom;wkd@a&S@rmS tpD&ifcH&rnf? olwkd@ onfvnf;pD&ifcsufudk azmfjy&rnf? 10xm0&bk&m;a&G;aumufawmfrlaom t&yfom;wkd@onfvnf; abmfjyaom pD&ifcsuftwkdif;/ oifonfjyK&rnf? olwkd@oGefoifonftwkdif;/ jyK&jcif;iSm apmifha&Smuf&rnf? 11olwkd@ abmfjyaom "rRowfpD&ifcsuf/ =um;ajymaom qkH;jzwfcsuf&Sdonftwkdif; jyK&rnf? olwkd@jyaom pD&ifcsufrS vusfmbuf/ vuf0Jbufodk@ rv$J&? 12oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;a&S@awmfY tr_awmfudk apmifhaom ,Zfyka&m[dwf/ w&m;ol}uD; pum;udk em;raxmifbJ &J&ifhpGmjyKaomoludk taoowfojzifh Áoa&vtrsKd;rS 'kp±kdufudk y,f&rnf? 13xkdowif;udk vlcyfodrf;wkd@onf =um;v#if a=umuf&GH@aompdwf &Sdojzifh aemufwzef &J&ifhpGm rjyKbJae=uvdrfhrnf? 14 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; ay;awmfrlaomjynfudk oifonf 0ifpm;I aeaomtcg/ oifu/ ighywfvnfY aeaom wyg;aom vlrsKd;taygif;wkd@enf;wl/ igonf &Sifbk&ift&mY 15 wpkHwa,mufudk csD;ajrêmuf rnf[kqkdv#if/ oif. bk&m;ocifxm0&bk&m;a&G;aumufawmfrlaomol/ nDtpfudk trsKd;om;csif;udkom &Sifbk&ift&mY csD;ajrêmuf&rnf? nDtpfudktrsKd;om;csif;r[kwfaom wyg; trsKd;om;udk rcsD;ajr‡muf&? 16 xkd&Sifbk&ifonf udk,ftbkd@rsm;pGmaom jrif;wkd@udk rarG;&? jrif;rsm;jym;apjcif;iSm tJ*kwWKjynfodk@vludk rjyefap&? ta=umif;rlum;/ xkdvrf;okd@ rjyefroGm;&[k 17 xm0&bk&m;trdef@awmf&Sd.? ol.pdwfESvkH;onf azmufjyefjcif;ESifh ui;fvGwfrnfta=umif; rsm;pGmaom r,m;wkd@udk r,l&? a&$aiGudkvnf; rsm;pGmrqnf;zl;&? 18-20xkd&Sifbk&ifonf om;pOfajr;qufESifhwuG/ Áoa&vtrsKd;Y toufwm&SnfpGm pdk;pHjcif;tvkdiSm/ ol.bk&m;ocif udka=umuf&GH@I Tynwfw&m; pum;awmftvkH;pkHwkd@udk usifhapmifhatmifoGefoifrnf ta=umif;/ ol.nDtpfudkwkd@udk rxDrJhjrifjyKI rmeaxmifv$m;ojzifh/ w&m;vrf;rS vusmfbuf/ vuf0Jbufodk@ rv$Jrnfta=umif;/ eef;awmfay:rSm xkdifaomtcg av0dom; ,Zfyka&m[dwfY&Sdaom T"rRynwfw&m;pmudk a&;ul;IvufcHpmudk woufvkH; apmifha&Smuf=unfh±_bwf&Gwf&rnf? 18 1 av0dom;,Zfyka&m[dwftp&Sdaom av0dom;taygif;wkd@onf Áoa&vtrsKd;om;wkd@ESifha&mI tbkd@r&Sd tarGrcH&bJ/ xm0&bk&m;. tarGwnf;[laom rD;jzifhjyKaom ylaZmfouUmwkd@udk pm;&=urnf? 2xkd@a=umifh/ olwkd@onf nDtpfudkrsm;ESifh 2/

3

twltarGrcH&=u? xm0&bk&m;onf trdef@awmf&Sdonf twkdif; [email protected].? 3 vlwdk@onf ,ZfylaZmfaom tcg/ EGm;jzpfap/ okd;jzpfap/ ,Zfyka&m[dwfcH&aom tbkd@ yckH;wbuf/ yg;ESpfbuf/ ttlrsm;udk‚if;/ 4tOD;odrf;aom pyg;/ pyspf&nf/ qD/ odk;arG;udk‚if; vS_&rnf? 5 ta=umif;rlum;/ olrSpI om;pOfajr;qufwkd@onf xm0&bk&m;tcGifhESifh tr_awmfudk tpOfaqmif&Guf apjcif;iSm/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf/ oif.trsK;dtEG,ftaygif;wkd@wGif ol@udka&G;aumuf awmfrl+yD? 6Áoa&v +rdK@&Gmwkd@Y wnf;ckdaom av0dom; wpkHwa,mufonf/ xm0&bk&m; a&G;aumufawmfrlaom t&yfudk =unf!kdaom pdwftm;}uD;I a&mufvmv#if/ 7 xm0&bk&m; a&S@awmfY ae&m&aom nDtpfudk av0dom;taygif;wkd@enf;wl ol.bk&m;ocif xm0&bk&m;tcGifhESifh tr_awmfudk aqmif&Guf&rnf? 8ol.tarGudka&mif;I&aom OpPmrSwyg;/ av0dom;rsm; wkd@ESifh twltnDtr#cH&rnf? 9 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;ay;awmfrlaom jynfodk@oifonf 0ifpm;aomtcg/ xkdjynfY aeaom vlrsKd;wkd@jyKwwfaom pufqkyf&GH@&SmbG,ftr_wkd@udk jyKjcif;iSm roif&? 10oifwkd@wiG f rdrdom;orD;udk rD;jzifhylaZmf aomol/ jzpfvwhHaomtr_udk udk,fOm%fESifh a[majymaomol/ umvaA'ifudk =unfhaomol/ raumif;aom twwfudk jyKpkaomol/ 11jyKpm;wwfaom ol/ ewfqkd;ESifhaygif;aomol/ 0dZ…mtwwfudk jyKpkaomol/ vlaoudk ar;jref;aomol 12 wpkHwpfa,mufr#r&Sd&? xkdokd@jyKwwfaomol taygif;wkd@udk xm0&bk&m; pufqkyf&GH@&Smawmfrl.? xkdpufqkyf&GH@&SmbG,faom tr_rsm; wkd@a=umifh oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf xkdvlrsKd;wkd@udk oifha&S@rS ESifxkwfawmfrl.? 13oifonf/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;a&S@awmfY pkHvifjcif;&Sd&rnf? 14 oiftpkd;&thHaom vlrsKd;wkd@onf/ umvaA'ifudk =unfhaomol/ jzpfvwHhaomtr_udk/ udk,fOm%ftm;jzifh a[majymaomolwkd@pum;udk em;axmifwwf=u.? oifrlum;xkd@odk@ jyK&atmif oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf tcGifhay;awmfrrl? 15 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf/ oif.trsKd;om;csif;wkd@txJY igESifhwlaom ya&mzuf wyg;udk oifhtbkd@ ay:xGef;apawmfrlrnf? xkdya&mzuf. pum;udk em;axmif&rnf? 16 a[m&yft&yfwGif pnf;a0;=u aomae@Y oifu/ aemufwzeftu|Ekfyfbk&m;ocifxm0&bk&m;. pumawmftoHudk r=um;&ygapESifh? xkd}uD;pGmaomrD;udk rjrif&ygapESifh? tu|Ekfyfaornfudk pdk;&drfygonf[k oif.bk&m; ocifxm0&bk&m;a&S@awmf Y awmif;yefor#twkdif;/ 17xm07bk&m;u olwkd@pum;onf avsmufywf ay.? 18olwkd@trsKd;om;jcif;wkd@ txJY oifESifhwlaom ya&mzufwyg;udk olwkd@tbkd@igay:xGef;apI/ xkdya&mzufE_wfY ighpum;udk igtyfojzifh igrSmxm;or#wdk@udk olwkd@tm; qifhqkd&vdrfhrnf? 19xkdya&mzufonf ightcGifhESifh a[majymaom ighpum; wdk@udk t=uifolonf em;raxmifbJaetHh/ xkdoludkigppfa=umrnf? 20igrrSmxm;bJ ightcGifhudk aqmifI &J&ifhpGm a[majymaom ya&mzuf/ tjcm;wyg;aom bk&m;tcGifhESifh a[majymaom 21 ya&mzufonf taoowfjcif; udkcH&rnf[k ightm;rdef@awmfrl.? oifuvnf; xm0&bk&m;rdef@awmfrlonf rrlonfudk igwdk@onf tb,fodk@ odedkifoenf;[k awG;awmv#if/ 22 ya&mzufonf xm0&bk&m;. tcGifhudk aqmifI a[majymonftwkdif; tr_rjzpf/ a[majymaom pum;rjynfhpkHv#if/ xkdpum;udk xm0&bk&m;rdef@awmfrrl? ya&mzufonf &J&ifhpGma[majym+yD? ol@udkra=umuf&? 19

oif.bk&mocif xm0&bk&m;ay;awmfrlaomjynfYaeaom vlrsK;dwkd@udk oif.bk&m;ocif xm0& bk&m;y,fjzwfawmfrlojzifh/ oifonfolwkd@t&mY 0ifpm;I/ olwkd@+rdK@/ olwkd@tdrfY aeaomtcg/ 2oif.bk&m; ocifxm0&bk&m;onf tydkifay;awmfrlaom xkdjynftwGif;Y 3 +rdK@okH;+rdK@wkd@udk cGJxm;&rnf? vl@toufudk owfrdaomol taygif;wdk@onf xdk+rdK@odk@ajy;Edkifrnfta=umif;/ oifhtarGcHp&mbdk@oif. bk&m;ocif xm0& 4-5 bk&m;ay;awmfrlaomjynfudk oHk;ydkif;ydkif;Ivrf;c&D;vnf;jyifqif&rnf? vl@toufudkowfrdI/ udk,ftouf csrf;omapjcif;iSg/ xdk+rdK@odk@ajy;&aom ol.tr_[lum;/ vlonf xif;ckwfjcif;iSg tabmfESifh awmodk@oGm;I opfyifudk ckwfvSJpOf tcg/ ykqdefonft±dk;u|wfI tabmfudk xdaoma=umiffh/ rdrdtabmf aoatmif jyKrdaom olESifh wlI/ &ef+idK;zGJ@jcif;r&SdbJ rdrdtabmfudk trSwfwrJhowfrdaomolonf/ xkd+rdK@wpkHw+rdK@odk@ajy;I toufcsrf; om&vdrfhrnf? 6odk@r[kwf aopm;aoapaom olonf pdwfrmefxpOftcg/ vlowfudkvdkufvsuf c&D;a0; aoma=umifh rDSI owfvdrfhrnf? xkdokd@rowfoifh? ta=umif;rlum;/ xkdolonf rdrdtabmfudk &ef+idK;zGJ@jcif; r&dSaoma=umifh taoowfjcif;udkrcHxkduf? 7xkda=umifh +rdK@okH;+rdK@udk cGJxm;&rnf[k igrSmxm;.? 810 ,ae@ igrSmxm;or#aom Tynwfawmfwkd@udk usifhapmifhI/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;udk cspfaompdwfESifh tpOft+rJ vrf;awmfodk@vdkufv#if‚if;/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf/ oif. bdk;ab;wdk@tm;ay;jcif; iSg *wdxm;aomjynf&Sdor#udk oifhtm;ay;awmfrlI/ oif. bkd;ab;wkd@tm; usdefqkdonftwkdif;/ oifhae&mjynfudk us,f0ef;apawmfrlvsif‚if;/ oif. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifhtarGcHp&mbkd@ ay;awmf rlaomjynfY taorcHxdkufaomolonf taocHIvl@toufudkowfaom tjypfonf oifhtay: rSmra&mufrnfta=umif;/ ,ckqdkcJh+yD;aom +rdK@oHk;+rdK@rSwyg;/ tjcm;aom +rdK@oHk;+rdK@wdk@udkxyfI cGJxm;&rnf? 11 wenf;um;/ rdrdtabmfudk &ef+idK;zGJ@ojzifhacsmif;ajrmif;I aoatmifwdkuf aomolonf xdk+rdK@wpHkw+rdK@odk@ajy;I a&mufaomfvnf;/ 12ol@ae&m+rdK@Ytouf}uD;olwdk@onf vludkapv$wfI xdkoludkaqmifcJhojzifh/ aoapjcif;iSg aopm;aoapaomol. vufYtyfvdkuf&=urnf? 13oif. rsufpd onf ol@udkroem;&? oifonfcsrf;om&rnfta=umif;/ vltoufowfjcif;tjypfudkÁoa&vtrsdK;rSy,f &Sif;&rnf? 14 oif. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf oifhtm;tydkifay;awmfrlaomjynfrSm tarGcH&majrY a&S;vla[mif;wkd@onf pdkufxm;ESifhaomtdrfeD;csif;.ajrrSwfwdkifudkra&$Œ&? 15vlonfjyKrdaom'kp±dkuf/ jypf rSm;rdaomtjypfudkppfa=umaomtcg/ oufaocHwOD;wnf; &Sdv#if ol.pum;rwnf&? oufaocHESpfOD;/ oHk;OD;tm;jzifhpum; &Sdor#wdk@onf wnf& vdrfhrnf? 16rrSefaom oufaocHwa,mufonf/ olwyg;wbuf YrrSefaom oufaoudkcHv#if/ 17 w&m;awG@aomolESpfa,mufwkd@onf xm0&bk&m; a&SŒawmfodk@‚if;/ xdkum vY&Sdaom,Zfyka&m[dwf/ w&m;ol}uD; a&SŒokd@‚if; vmojzifh/ 18w&m;ol}uD; wdk@onfaphaphppfa=umI xkdoufaocHaomolonf rdrdtabmfwbufY rrSefaomoufaoudkcH+yD;v#if/ 19 rdrdtabmfYjyKrnf[kt}uH &Sdonftwdkif;olYjyK&rnf? 'kp±dkuftjypfudk oifwdk@txJuxdkodk@ y,f&Sm; &rnf? 20ºuGif;aomolwdk@onfvnf; xdkodwif;udk =um;I a=umufaoma=umifh/ aemufwzef 21 xdkodk@aom'kp±dkufukdrjyKbJae=uvdrfhrnf? oif .rsufpdonf roem;&? touftwGuftoufudk‚if;/ rsufpdtwGufrsufpdudk‚if;/ oGm;twGuf oGm;udk‚if;/ vuftwGufvufudk‚if;/ ajctwGufajcudk‚if; '%fay; &rnf? 1

20 1 oifonf &efolwdk@udkppfwdkufjcif;iSg csDoGm;aomtcg/ udk,fxufomIrsm;aom jrif;/ &xm;/ vlwdk@udkjrif aomfvnf;ra=umufESifh? oifhudk tJ*kwWKjynfrSE_wfaqmifaomoiff.bk&m;ocifxm0&bk&m; onf oifhbuf Y &Sdawmfrl.? 2 ppfwdkufcsdefeD;aomtcg/ ,Zfyka&m[dwfwdk@onfcsOf;I/ 3tdkÁoa&v trsdK;om;wdk@/ ,ae@ oifwdk@onf ppfwdkufjciff;iSg &efolwdk@udkcsOf;+yD? olwdk@a=umifh pdwfysufjcif;/ a=umuf&GH@jcif;/ wkefv_yfjcif;/ xdwfvef@jcif;r&Sd=uESifh? 4ta=umif;rlum;/ [email protected]&m;ocifxm0& bk&m;onf &efolwdk@udk ppfwkdufI oifwkd@udk u,fwifjcif; tvdkiSg/ oifwdk@ESifhtwlºuGawmfrlonf[k vlwdk@tm; ajymqkd& =urnf? 5Adkvfwdk@uvnf;/ tdrfopfudkaqmufI bk&m;ocifYrtyf&ao;aom ol&Sdv#if/ rdrdtdrfodk@jyefItyf ygavap? odk@r[kwfppfwdkuf&mwGif aoItjcm;aomolonf 6 xdktdrfudktyfvdrfhrnf[k pdk;&drfp&m&Sd.? pyspfO,smOfudkpdkufIpyspfoD;udkrpm;&ao;aomol &Sdv#if rdrdtdrfodk@ jyefoGm;ygavap? odk@r[kwf ppfwdkuf &mwGifaoI tjcm;aomolonf xdkpyspfoD;udk 7 rdef;rESifhvufxyfI rodrf;& ao;aomol&Sdv#if/ pm;vdrfhrnf[k pdk;&drfp&m&Sd.? rdrdtdrfodk@jyefoGm;ygavap? odk@r[kwf ppfwdkuf&mwGifaoI tjcm;aomolonf 8 xdkrdef;rudkodrf;vdrfhrnf[k pdk;&drfp&m&Sdonf[k vlrsm;wdk@tm;ajym& =urnf? wzefvnf;/ Adkvfwkd@u a=umufwwfaomoabm&SdI pdwfysufaom ol&Sdv#if/ rdrdtdrfodk@jyefoGm; ygavap? odk@r[kwfv#if xdkolpdwfysufouJhodk@ol. tabmfwdk@onf pdwfysuf=uvdrfhrnf[k pdk;&drfp&m&Sdonf 9 [kvltrsm;wdk@tm; ajym&=urnf? Adkvfwdk@onfvlrsm;wdk@tm; xdkodk@ajym+yD;rS wyfrSL;wdk@onfvlrsm;udkppfcsDap&rnf? 10 oifonf+rdK@wpHkw+rdK@udkwdkufjciff;iSgcsOf;aomtcg/ ppf+idrf;rnf ta=umif;udk [pfa=umf&rnf? 11 xdk +rdK@onfppf+idrf;&m pum;ajyudk jyefajymI +rdK@wHcg;udkzGifhxm;v#if/ xdk+rdK@Y&Sdaomoltaygif;wdk@onf oifhtm; tcGefay;I oifhtr_udkxrf;&=urnf? 12 odk@r[kwfpum;ajyrajymbJ oifhudkppfwku d fv#if/ xdk+rdK@udk0dkif;xm;I/ 13 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifhvufY tyffawmfrlaomtcg/ a,musfm; &Sdor# wdk@udk xm;ESifh vkyf}uH&rnf? 14rdef;r/ oli,f/ wd&p>meftp&Sdaom+rdK@YawG@aom OpPm&Sdor#udk udk,fbdk@odrf;I/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;ay;awmfrlaom oif.&efolvufrS&aom OpPmudkpm;& rnff? 15 TvlrsdK;aeaom +rdK@rSwyg; oifESifha0;aom +rdK@&Sdor#wdk@tm; xdkodk@jyK&rnf? 16oif.bk&m;ocif xm0& bk&m;onf oifhtarGcHp&mbdk@/ TvlrsKd ;ae&m +rdK@wkd@Y touf±SLaom vlowW0g wpHkwa,mufudkr#toufr&Sifap&? 17/18[wWdvl/ tmarm&dvl/ cgeedvl/ az&Zdvl/ [d0dvl/ a,Akod vlwdk@onf rdrdwdk@ bk&m;rsm;YjyKaom pufqkyf&GH&SmbG,f tr_wdk@udkoifhtm;oGefoifI/ oifonfoif. bk&m;ocif xm0&bk&m;udkrjypfrSm; rnfta=umif; oif. bk&m;ocif xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonf twdkif;/ xdkvlrsdK;taygif;wdk@udk &Sif;&Sif; zsufqD;&rnf? 19oifonf +rdK@wpHk w+rdK@udk wdkuf,ljcif;iSg =umjrifhpGm 0dkif;xm;v#if/ opfyifrsm;udkrckwfrjzwf&? ajrYaygufaom tyifwkd@onf vltoufarG;bdk@&m jzpfaoma=umifh toD;ukdom pm;&rnf? +rdK@udk0dkif;xm;&m tr_udkaqmifI tyif 20 udkrvSJ&? odk@&mwGif rpm;&aom opfyifwdk@udk ckwfvSJI/ oifESifhppfwdkufaom +rdK@udkratmifrSDwdkifatmif/ ppfwdkufp&m wefqmwdk@udk aqmufvkyf&aomtcGifh&Sd.? 21

oif.bk&m;ocif xm0&bk&m; tydkifay;awmfrlaom jynfwGif/ vGwfvyfaom t&yfY vltaoaumif &SdonfudkawG@I/ tb,folowfonfudkrodv#if/ 2oifYtouf}uD;ol/ w&m;ol}uD; 3 wkd@onfxGufI/ ywf0eff;usif+rdK@&Gmrsm;wdkifatmif wdkif;xGm&=urnf? taoaumifESifh teD;qHk;aom+rdK@Y touf}uD;olwdk@onf xrf;bdk;wifjciff;/ apcdkif;jciff;udk rjyKbl;ao;aom EGm;oi,ffudk,lI? 4v,frvkyf rsdK;aph t}uJEdkifatmiff a&rjywfaom acsmif;odk@aqmifoGm;I/ 5 xdkacsmif;Y EGm;vnfyif;udkjzwf+yD;rS/ oif. bk&m;ocif xm0&bk&m; tr_awmfudkaqmif&Gufapjcif;iSg‚if;/ xm0&bk&m;tcGifhESifh aumif;}uD; ay;apjcif;iSg‚if; a&G;cs,fawmfrlaom av0dom; ,Zfyka&m[dwfwd@k onfcsOf;I w&m;awG@jcif;tr_/ ±dkufykwfjcif; tr_±Sdor#wdk@udk pD&ifqHk;jzwf&=u rnf? 6taoaumifESifhteD;qHk;aom +rdK@om;touf}uD;ol taygif;wdk@onf/ xdkacsmif;Y vnfyif;jzwf+yD;aom EGm;rtay:rSm rdrdwdk@vufudkaq;vsuf/ 7 8 igwdk@vufonfTtaoG;udkroGef;/ igwkd@rsufpdonfrjrif? tdkxm0&bk&m;/ a&G;awmfrlaomudk,fawmf. vl Áoa&vtrsdK;udkoem;awmfrlyg/ raoxdkufaom oludkowfaom tjypfonfudk,fawmf.vl Áoa&v trsdK;tay:odk@a&mufapawmfrrlygESifh [k¹rGufqdk&=urnf? 9 xdkodk@oifonf xm0&bk&m; odk@jyKv#if toufudkowfaom tjypfvGwfvdrfhrnf? a&SŒawmfYaumif;aom tr_udk jyKaomtcg/ raoxdkufaomol. taoG;udky,f&Sif;&vdrfhrnf? 10 oifonf&efolwkd@udkppfwdkufoGm;I oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf olwkd@udk oifhvufY tyfawmfrlojzifh/ oifonf brf;,laomtcg/ 11brf;,llaomolwdk@wGiftqif;vSaom rdef;rudkjrifI pHkbufjcif;iSgtvdk&Sdv#if? 12oifhtdrfodk@ol@udkac:oGm;I/ olonf OD;qH&dwfjcif;/ vufonf;vSD;jzwfjcif; wdk@udkjyKvsuf/ 13brf;,l&mt0wfudkc|wfy,fI wvywfvHk;rdbwdk@udkjrnf wrf;vsuf oifhtdrfY ae+yD;aomaemuf/ oifonfolESifhpHkbufI olonf oif.r,m;jzpfrnf? 14 aemufwzef ol@udkrcspfv#if/ ol@tvdktavsmuf oGm;aomtcGifhudkay;&rnf? ol@udk±_wfcsaoma=umifhaiGESifhra&mif;&/ u|eft&mY rxm;&? 15 vifcspfaomr,m;/ rkef;aomr,m; ESpfa,mufwdk@onfom;udkbGm;I/ tOD;bGm;aom om;onf rkef;aomr,m;. om;jzpfv#if? 16xdkolonf rdrdtarGOpPmudk a0aomtcg/ rkef;aomr,m;. om;OD;udkEdSrfhcsI cspfaomr,m;. om;ukd om;OD;t&mY rcsD;ajr‡muf&? 17 rkef;aomr,m;.om;onf om;OD;jzpfonf[k0efcHI/ ESpfqaom tarGOpPmudk ol@tm;ay;&rnf? ta=umif;rlum;/ xkdom;onf tb.cGeftm;tptOD;jzpf.? om;OD;t&dyft&mESifhqdkifay.? 18 tbYqkd;aomom;/ cufxefaomoabm&SdI rdbpum;udk em;raxmifaomom;/ rdbwdk@ qHk;raomfvnf;qHk;rjcif;udk rcHaomom;&Sdv#if? 19rdbwdk@onf xdkom;udk qGJudkifI/ +rdK@Ytouf}uD; olwdk@&Sd&m +rdK@wHcg;0odk@aqmifcJh+yD;v#if? 20tu|Ekfyfwdk@om;onfqdk;aomol/ cufxefaom oabm&SdI tu|Ekfyfwdk@ pum;udk em;raxmifaomoljzpfyg.? pm;=uL;aomol/ aomuf=uL;aomol jzpfyg.[k +rdK@Y touf}uD;olwdk@tm; av#mufqdk&rnf? 21+rdK@om; a,musfm;taygif; wdk@onf xdkom;udk ausmufcJESifhypfI taoowf&=urnf? xdkodk@oifwdk@wGif 'kp±dkuftjypfudk y,f&Sm;ojzifh/ Áoa&vtrsdK;om;taygif; wdk@onfxdkodwif;udk=um;Ia=umuf&GH@jciff;&Sd=uvdrfhrnf? 22 aoxdkufaomtjypf&Sdaomoludk opfwdkifY qGJIowfv#if? 23taoaumifudk opfwkdifY wnOfhvHk;rxm;&? xdkae@jcif;wGifajrYqufquf jrêyf&rnf? opfwdkifY qGJxm;jciff;udkcH&aom olonf usdefjciff;ukdcH&aomoljzpf.? oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifhtarGcHp&mbdk@ay;awmffrlaom jynfonf rnpfnL;aprnfhta=umif; xdkodk@jyK&rnf? 1

22 1 oifhnDtpfudk. okd;EGm;onf vrf;vGJonfudk=unfhI rae&? nDtpfudkxHodk@ 2 qufqufjyefydk@&rnf? nDtpfudk a0;aomf‚if;/ ol@udkrodaomf‚if;/ xkdodk;EGm;udk udk,ftdrfodk@aqmifcJh&rnf? nDtpfudkonfr&Sm/ olYrtyfrSDwkdifatmif udk,ftdrfY xm;&rnf? 3 jrnf;jzpfap/ t0wfjzpfap/ nDtpfudk. OpPmwpkHwpfckaysmufIf oifawG@rdv#if/ =unfhIraebJ xkdtwljyK&rnf? 4nDtpfudk. jrnf;EGm;onf vrf;YvJvsuf&Sdonfudk =unfhI rae&? nDtpfukdESifh0kdif;I qufqufrp&rnf? 5 rdef;ronf a,musfm;t0wfudk r0wf&? a,mufsm;onfvnf; rdef;rt0wfudk r0wf&? xkdodk@ 0wfaomol&Sdor#wkd@udk oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf pufqkyf&GH@&Smawmfrl.? 6opfyifay: ajray:rSm iSufokdufY iSufronf tOrsm;/ om;i,frsm;udk 0yfvsuf aeonfudkawG@v#if/ om;i,fwkd@ESifhtwl trdudk r,l&? 7oifonfaumif;pm;I toufwm&Snfrnfta=umif;/ 8 om;i,fwkd@udk odrf;,lv#ifvnf; trdudkv$wf &rnf? vlonftdrfrkd;ay:uusI vltoufudkowfaom tjypfra&mufrnfta=umif;/ tdrftopfudk aqmufaomtcg/ trdk;em; ywfvnfY tqD;twm;udkvkyf&rnf? 9pyspfO,smOfY jcm;em;aom rsKd;aphwkd@udk a&maESmIr}uJ&? xkdokd@}uJv#if/ rsKd;aphtoD;/ pyspfyiftoD;ESpfyg;pvkH; ysufvdrfhrnf? 10EGm;ESifhjrnf;udkbufI 11 v,frxGef&? 0gESifhokd;arG;udka&maESmI &ufaomt0wfudk r0wf&? 12 oif+cKHaomt0wfpGefav;bufY yef;yGm;wkd@udk qGJ&rnf? 13 14 vlonf r,m;ESifhxdrf;jrm;qufqH+yD;rS/ wzefxkdrdef;rudk rkef;I/ igonf Trdef;rESifhxdrf;jrm; qufqHaomtcg/ unmrppfa=umif;udk od&+yD[k xkdrdef;rY 15 xkdrdef;r. rdbwkd@onf uJh&J@p&mta=umif;udkjyKI ol@taoa&udk zsufv#if/ unm.vuQ%moufaoudkaqmifvsuf/ +rdK@Ytouf}uD;olwkd@&Sd&m +rdK@wHcg;0 odk@oGm;I/ 16 xkdrdef;r.tbu/ tu|EkfyforD;udk TvlY tu|Ekfyfay;pm;yg+yD? olonftu|Efkyf orD;udkrkef;I/ 17 oif.orD;onf unmrppfa=umif;udk igawG@+yD[kqkdvsuf uJh&J@p&mta=umif;udkjyKyg.? odk@&mwGif Tonfum;/ tu|EkfyforD;. unmvuQ%m oufaojzpfyg.[k touf}uD;olwkd@tm; avsmufqkdvsuf xkdt0wfudk olwkd@a&S@rSmvSefI jy&rnf? 18xkdtcg+rdK@Y touf}uD;olwkd@onf xkdvludk,l I±kduf+yD;rS/ 19aiGwyd\mudk avsmfapI/ rdef;r. tbtm; ay;&rnf? ta=umif;rlum;/ Áoa&vtrsKd; unm.toa&udkxkdolzsufav+yD? xkdrdef;ronf ol.r,m;jzpf&rnf? 20 woufvkH;xkdrdef;rESifhruGm&? okd@r[kwf vifpum;rSefI/ xkdrdef;rY unmvuQ%moufao r&Sdv#if/ 21+rdK@om;a,musfm;wkd@onf xkdrdef;rudk tbtdrfwHcg;odk@ aqmifcJh+yD;v#if ausmufcJESifhypfI taoowf&=urnf? ta=umif;rlum;/ olonf tbtdrfY rw&m;aom arxkefodk@vkdufI Áoa&vtrsKd;Y rdkufrJaom tr_udkjyKav+yD? xdkodk@ oifwkd@wGif 'kp±kduftjypfudk y,f&Sm;&=urnf? 22 vif&Sdaom rdef;rESifh tjcm;aom a,mufsm;oifhaeonfudk awG@rdv#if/ xkda,musfm;ESifhrdef;r ESpfa,mufwkd@onf taooufjcif;udkcH&rnf? xkdokd@'pk ±kduftjypfudk Áoa&vtrsKd;rS y,f&Sm;&rnf? 23 tysKdunmudk a,musfm;ESifhxdrf;jrm;aqmifeSif;+yD;rS/ tjcm;aoma,mufsm;onf +rdK@xJrSmawG@I oifhaev#if/ 24xkdolESpfa,mufwkd@udk +rdK@wHcg;0odk@ xkwfaqmif+yD;v#if ausmufcJESifh ypfI taoowf&=urnf? rdef;ronf +rdK@xJrSm &Sdvsufyif ratmfr[pfaoma=umifh‚if;/ a,musfm;vnf; ol@r,m;udk ±_wfcsaoma=umifh‚if;/ xdkolESpfa,mufwkd@onf taoowfjcif;udk cH&rnf? xdkodk@oifwkd@wGif 'kp±dkuftjypfudk y,f&Sm;&=urnf? 25tysKdudka,mufsm;ESifh xdrf;jrm;aqmifESif;+yD;rS

tjcm;aoma,mufsm; onf awmYawG@I tEkdiftxufjyKv#if/ xkda,mufsm; wa,mufwnf;uddkom taoowf&rnf? 26aoxkdufaomtjypf r&Sdaom xkdrdef;rudk oifonftb,fodk@r#rjyK&? 27ta=umif;rlum;/ a,musfm; onf xkdrdef;rudk awmYawG@I rdef;ratmf[pfaomfvnf; ulnDaomolr&Sdaoma=umifh/ xkdtr_onf vlcsif;wa,mufudkwa,muf &efjyKI owfaomtr_ESifhwl.? 28a,mufsm;ESifhrxdrf;jrm;raqmif ESif;ao;aom tysKd unmudk tjcm;aom a,mufsm;onf awG@IudkifqGJoifhaeonfudk awG@rdv#if/ 29xkda,musfm;onf rdef;r.tbtm; aiGig;q,fudkavsmf&rnf? xkdrdef;ronfvnf; ol.r,m;jzpf&rnf? 30 ol@udk±_wfcsaoma=umifh woufvkH; ruGm&? vlonf rdrdtbESifhomqdkifaom tb.r,m;udkrodrf;&? 23 1 a,mufsm;. t*FgvuQ%mrpkHvif/ csKd@wJhaoma,mufsm;onf xm0&bk&m;. y&dowfawmfY tygt0ifrjzpf&? 2arsmufrxm;I&aomom;onf xm0&bk&m;. y&dowfawmfY tygt0ifrjzpf&? q,fqufajrmufatmifr0if&? 3trRKeftrsKd;om;/ armbtrsKd;om;onfvnf;/ xm0&bk&m;. y&dowfawmf Y tygt0ifrjzpf&/ umvtpOfrukef/ q,fqufajrmufatmifr0if&? 4 ta=umif;rlum;/ oifonf tJ*kwWKjynf rSxGufvmaomtcg/ olwkd@onf rkef@ESifha&udkaqmifI c&D;OD;}udK rvm=u/ oifhudkusdefqJapjcif;iSm/ araomayg wmrdjynf/ ayaomf+rdK@Y aeaom aAm&om; AmvrfudkiSm;=u.? 5odk@&mwGif oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; onf Amvrfpum;udkem;raxmif? oifhudkcspfaoma=umifh usdefqJjcif;udk oifY aumif;}uD;r*Fvm jzpfapawmfrl.? 6oifonf olwkd@csrf;om? olwkd@pnf;pdrfudk woufvkH; tpOfrjyKpk&? 7{'kHtrsKd;om;udkrlum;/ rrkef;&? olonfoif. nDtpfudkjzpf.? tJ*kwWK trsKd;om;udkvnf; rrkef;&? ol.jynfY oifonf u|efcH cJhbl;+yD? 8olwkd@trsKd;tEG,fonf okH;q,fajrmufrS mxm0&bk&m;. y&dowfawmfY tygt0if jzpf&aomtcGifh&Sd.? 9 &efolwkd@udkppfwkdufoGm;aomtcg/ rw&m;aomtr_&Sdor#udk a&Smifavmh? 10nOfhtcsdefY a&mufwwfaom rpif=u,faom ta=umif;a=umifh rpif=u,faomolonf oifwkd@wGif&Sdv#if 11 rdkCf;csKyfaomtcg a&csKd;I/ olonf wyfjyifodk@xGuf&rnf/ wyfxJodk@r0if&? 12 13 ae0if+yD;rSwyfxJodk@0if&rnf? oif usif}uD;pGef@p&mt&yfonf wyfjyifY&Sd&rnf? wyfjyifodk@xGufI pGef@aomtcg/ udk,fYygaom opfom; wl;&Gif;ESifhajrYwl;&rnf? aemufwzefvSnfhI rpifudk zkH;tkyf&rnf? 14ta=umif;rlum;/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf oifhudku,fwifI &efolwkd@udk oifhvufYtyfjcif;iSm/ oif.wyfxJrSm oGm;vm awmfrl.? xkda=umifh/ oifhtxJY rpif=u,faomt&m wpkHwckudkjrifI oifrSa&SmifoGm;awmfrr_rnf ta=umif;/ oif.wyfonf oef@&Sif;&rnf? 15 16 rdrdocifxHuajy;I oifhxHodk@a&mufaomu|efudkocifYrtyf&? xkdu|efonf tvkdtavsmuf aecsifaomt&yf/ oifhae&m+rdK@wpkHw+rdK@Y oifhxHrSmae&aom tcGifh&Sd.? 17 ol@udkrnêOf;qJ&? Áoa&v trsdK; orD;wdk@wGifjynfwefqmr&Sd&? Áoa&vtrsdK;om;wdk@wGifa,musfm;tvdkodk@ vkdufwwfaom rdef;rv#m r&Sd &? 18 jynfwefqmvkyfI&aomaiG/ acG;udka&mif;I&aomaiGudk opPm*wdajyapjcif;iSg/ oif.bk&m;ocifxm0 & bk&m;. tdrfawmfodk@roGif;&? xdkodk@aomaiGudkpufqkyf&GHŒ&Smawmfrl.?

oif.trsdK;om;csif;Ytwdk;,lI aiG/ pm;p&m/ toHk;taqmifudk racs;riSg;&? 20 wyg;trsdK;om;Y twdk;,lIacs;iSg;&.? oifoGm;I0ifpm;aom jynfwGif oifjyKav&m&mYoif.bk&m;ocif xm0&bk&m; onf aumif;}uD;ay;awmfrlrnfta=umif;/ trsdK; 21 om;csif;Y twdk;,lIacs;iSg;jciff;udka&Smif&rnf? oif.bk&m;ociff xm0&bk&m;tm; opPm*wdxm;v#if/ xm;onftwdkif; rjyKbJrae&? oif. bk&m;ocif xm0&bk&m;onff {ueftrSefawmif;awmfrlrnf? oifonf rjyKbJaev#if tjypfa&mufvdrfhrnf? 22opPm*wd 23 rxm;bJaev#if tjypfra&muf? oifonf oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;tm; udk,ftvdktavsmuf opPm*wdxm;I/ udk,fE_wfESifh¹rGufqdkaompum;udkwnfapI/ 24 *wd&Sdonftwdkif;jyK&rnf? oifonf tdrfeD;csif;. pyspfO,smOfxJodk@0ifaomtcg/ tvdktavsmuf pyspfoD;udk 0pGmpm;&aomfvnf; rodrf;r,l&? 25tdrfeD;csif;. pyg;v,fxJodk@0ifaomtcg/ pyg;ESHudkvufESifhqGwf&aomf vnf;wHpOfESifhr&dwf&? 24 1 wpHkwa,mufaomolonf r,m;ESifhxdrf;jrm;I qufqH+yD;rS wzef tjypfwifp&m ta=umif; &Sdaoma=umifh pdwfrawG@v#if/ jzwfpmudka&;I olYtyfay;ojzifhv$wfvdkuf&rnf? 2 xdkrdef;ronf viftdrfrSxGufoGm;aom aemuf/ tjcm;aom ol.r,m;jzpf&aom tcGifh&Sd.? 3 aemufaeaom vifonf vnf; ol@udkrkef;v#if/ jzwfpmudka&;I olYtyfojzifh v$wfvdkufonfhjzpfap/ xdkvifaoonf jzpfap/ 4t&ifv$wfvdkufaomvifa[mif;onf npfnL;jcif;&Sdaomxdkrdef;rukd aemufwzefrodrf;&? xm0&bk&m; a&SŒawmfYpufqkyfbG,faomtr_jzpf.? oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf oifhtarGcHp&m bdk@ay;awmfrl aomjynfYtjypfra&mufap&? 5 tdrfaxmifbufjyKp&Sdaomolonf ppfwdkufroGm;&? rif;tr_udk raqmif&? wESpfywfvHk; udk,fhtdrfY tvGwfaeI r,m;udkau|;arG;jyKpk&rnf? 6 }udwfqHktay: ausmufjym;udkjzpfap/ atmufausmufjym;udkjzpfap/ tb,folr# taygifr,l&? xdkodk@,lv#if/ oltoufudk taygif,lonfESifhwl.? 7vlonf rdrdtrsdK;om;csif;jzpfaom Áoa&v trsdK;om; udkcdk;I u|eft&mY xm;onfjzpfap/ a&mif;onfjzpfap/ xdkolcdk;udkawG@rdv#iftaoowf&rnf? oifwdk@wGif 'kp±dkuftjypfudk xdkodk@y,f&Sm;&=urnf? 8 Elemab;a&mufaomtcg/ av0dom;,Zfyka&m[dwfwdk@ oGefoifor#twdkif; owdjyKI aphaph apmifha&Smufavmh? olwkd@udkigrSmxm;onfhtwdkif; usifhapmifh=uavmh? 9oifwdk@onf tJ*kwWKjynfrS xGufIc&D;oGm;=upOfwGif/ [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;onf/ rd&dtHYjyKawmf rlaomtr_udk atmufarh=uavmh? 10 oifonf trsdK;om;csif;Y wpHkwckudkacs;iSg;v#if/ taygifxm;aomOpPmudk,ljcif;iSg ol@tdrfxJodk@r0if&? 11oifonf tdrfjyifrSm&yfaeI/ xdkolonftaygifxm;aom OpPmudk 12 oifh&Sd&mtdrfjyifodk@ aqmifcJh&rnf? xdkolonfqif;&Jv#if/ aygifIxm;aom OpPmudk 13 jyefrtyfbJnOfhudkrvGefap&? olonf rdrdt0wfudk0wf+cHKvsuf tdyfaysmfI oifhudkaumif;}uD;ay;rnfta=umif;/ olaygifIxm;aomOpPmudk ae0ifv#if qufqufjyeftyf&rnf? xkdodk@jyKaomtr_onf oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;a&SŒawmfYajzmifh rwfaomtr_ jzpfvdrfhrnf? 14 trsdK;om;csif;jzpfap/ oifhae&m+rdK@&Gmwdk@Ywnf;ckdaom wyg;trsdK;om;jzpfap/ qif;&J iwfrGwfaomoliSg;udkrn‡if;qJ&? 15ae@pOfrjywfol@tcudkay;rnf? ray;bJ aer0ifapESifh? olonf 19

qif;&J aoma=umifh&xdkufaom tcudkvnf; pdwfpGJvrf;vsuf&Sdvdrfhrnf? ray;bJaev#if olonfoifhudk tjypf wifI xm0&bk&m;udkatmf[pfojzifhoifYtjypfa&mufrnf[kpdk;&drfp&m&Sd.? 16 tbonfom;. tjypfa=umifh‚if;/ om;onftb. tjypfa=umifh‚if;/ taorcH&? vlwdkif; rdrdtjypfa=umifhom taocH&rnf? 17w&m;&SmawG@jcif;tr_rSm wyg;trsdK;om;ESifh rdbr&Sdaomoludk t±H_; ray;&? rkwfqkd;rt0wfudk taygifr,l&? 18oifonf tJ*kwWKjynfY u|efcHcJh bl;a=umif;udk‚if;/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf oifhudk xdkjynfrS a&G;E_wfawmfrla=umif;udk‚if; atmufarh&rnf? xkd@a=umifh Tynwfudk igxm;.? 19 oifonf udk,fv,fY toD;tESHudk &dwfaomtcg/ arhavsmhaomaumufvd_if;ukd jyefIr,l&? oifjyKav&m&mY oif. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifhudkaumif;}uD;ay;awmfrlrnfta=umif;/ xdkaumufvd_if;udk wyg;rsdK;om;/ rdbr&Sdaomol/ rkwfqdk;rtbdk@xm;&rnf? 20oif.oHvGifoD;udk ±dwfac| aomtcg/ usefºuGif;aomtoD;udkjyefI r±dkwfrac|&? wyg;trsdL;om;/ rdbr&Sdaomol/ rkwfqdk;rtbdk@ xm;&rnf? 21oif.pyspfO,smOfY pyspfoD;udkqGwf,laomtcg jyefIaumufodrf;jciff;udk rjyK&? usefºuGif;aom toD;onf wyg;trsdK;om;/ rdbr&Sdaomol/ rkwfqdk;rtbdk@ jzpf&rnf? 22oifonf tJ*kwWKjynfY u|efcH cJhbl;a=umif;udk atmufarh&rnf? xdk@a=umiffh Tynwfudkigxm;.? 25 1 vlcsif;tr_&SdI rif;xHYtpD&ifcHvsuf/ rif;a&SŒrSmw&m;awG@=uaomtcg/ ajzmifhrwfaomoludk tjypfvGwf apjcif;iSg‚if;/ qdk;aomoludkt±H_;cHapjcif;iSg‚if; pD&if&rnf? 2qdk;aomolonf t±dkufcHxdkufv#if/ w&m;ol}uDD;onfudk,frsufarSmufY ol@udkcsI/ tjypfESifhtavsmuf 3 odk@aomfvnf; '%fcsufav;q,fxufrvGefap&? rnfr#aom'%fcsufjzifh ±dkufap&rnf? vGefIrsm;pGmaom '%fcsufjziffh±dkufv#if/ oif. trsdK;om; csif;onf ,kwfnHhaomoljzpf[ef&Sdrnf[k pdk;&drfp&m&dS.? 4pyg;eif;e,faom EGm;.E_wfudk rcsKyfwnf;&? 5twlaeaom nDtpfudkwdk@wGif/ wpHkwa,mufaomolonfom;r&SdbJaov#if/ aoaomol .r,m;onf tjcm;wyg;aomvlpdrf;ESifh pHkbufjcif;udkrjyK&? ol.vifnDonf ol@udkodrf;,lqufqHI r&D;Y jyKtyfaom 0wfudkjyK&rnf? 6 Áoa&vtrsdK;Y tpfudktrnfudk raysmufapjcif;iSg/ tOD;bGm;aomom;onf aoaom b}uD;.t&dyft&mudkcH&rnf? 7nDonf tpfudkr,m;udkr,lvdkv#if/ rdef;ronf touf}uD;olwdk@ &Sd&m+rdK@wHcg;0odk@oGm;I/ u|efr.vifnDonf tpfudktrnfudk Áoa&vtrsdK;Y rwnfapvdkyg/ 8 oljyKtyfaom 0wfudkrjyKvkdyg[kav#mufv#if? +rdK@Ytouf}uD;olwdk@ onfxdkoludk ac:Iar;jref;&=urnf? oluvnf;/ xdkrdef;rudk tu|kEkfyfr,lvdkyg[kqdkI cdkifrmpGmaev#if? 9 ol.r&D;onf touf}uD;olwkd@a&SŒrSmol@tyg;odk@csOf;I ol.ajceif;udkc|wfvsuf/ ol.rsufESmY wHawG;axG;vsuf/ rdrdtpfudktdrfudk raqmufvdkaomolY Todk@jyKoifhonf[k ol@tm;jyefajym&rnf? 10 aemufrS/ xdkoludkajc eif;c|wf&aom trsdK;[lI Áoa&v trsdK;Y ac:a0:orkwf&rnf? 11 vlcsif;ckduf&efjyK=upOfwGif/ wa,mufaomol.r,m;onf tyg;odk@csOf;I rdrdvifudkulnD vdkaomiSg cdkuf&efjyKaomol. a,musfm;wefqmudkudkif qGJrdv#if? 12xdkrdef;rvufudkjzwf&rnf? oiff. rsufpdonf ol@udk roem;&? 13oifhtdwfY }uD;aomtav;/ i,faom tav;wnf;[laom jcm;em;aom tav;udkr&Sdap&? 14oifhtdrfYjcm;em;aomjcifp&m wefqmt}uD;ti,fudk r&Sdap&? 15 oif.bk&m;ocif xm0&bk&m; ay;awmfrlaomjynfYoif. toufwm&Snfrnfta=umif;/ rSefuefaomtav;/ rSefueffaomjcifp&m wefqmrsm;udkomoHk;&rnf? 16txufqkdcJh+yD;aomtr_udk

jyKaomoltaygif;wdk@ESifh rw&m;ojzifh jyKaom oltaygif;wdk@udk/ 17 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;pufqkyf&GHŒ&Smawmfrl.? oifonf tJ*kwWKjynfrS xGufI 18 c&D;oGm;aomtcg? oifonf tm;ukefI armvsufae pOfwGif/ oifhaemufY vdkufaomol/ tm;enf;aom olwdk@udk tmrvuftrsdK;om;wdk@onf vrf;YqD;}udKI vkyf}uHa=umif;udk‚if;/ bk&m;ocifudk ra=umuf&GHŒ a=umif;udk‚if;/ atmufarhavmh? 19 [email protected]&m;ocifxm0&bk&m;onf oifhtarGcHp&mwdk@ tydkifay;awmfrlaomjynfY oifhywfvnfY aeaom&efoltaygif; [email protected] u,fv$wfI csrf;omay;awmf rlaomtcg/ tmrvuf trsdK;udkatmufarhp&mr&Sdapjcif;iSg/ aumif;uifatmufY okwfoify,f&Sif;&rnf? xdktr_udk rarhravsmh&? 26 1 oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf/ oifhtarGcHp&mbdk@ay;awmfrlaomjynfodk@oifonf0ifpm;I aeaomtcg? 2oif. bk&m;ocif xm0&bk&m; ay;awmfrlaom jynfY tOD;oD;aomtoD;trsdK;rsdK;udk,lI jcifawmif;Yxnfh+yD;rS oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;.emrawmfwnfp&mwdk@ a&G;aumufawmfrlaom t&yf odk@oGm;I? 3 xdkumvY ,Zfyka&m[dwfvkyfaom olxHodk@csOf;vsuf/ xm0&bk&m;onf ightm;ay;jcif;iSg/ bdk;ab;wdk@tm; usdefqkdawmfrlaomjynfodk@ tu|Ekfyf a&mufyg+yD[kudk,fawmf. bk&m;ocif xm0&bk&m;tm; ,ae@tu|Ekfyf0efcHygonf[k ,Zfyka&m[dwftm;ajymqdk&rnf? 4 ,Zfyka&m[dwfonfvnf;jcifawmif;udk oifhvufr, S lI oif.bk&m;ocifxm0& bk&m;. ,Zfyv†if 5 a&SŒrSm csxm;&rnf? oifuvnf;/ t&yf&yffodk@ vSnfhvnfaom ±_&dtrsdK;om;onf tu|Ekfyftbjzpfyg.? olonf tJ*kwWKjynfodk@oGm;I vltenf;i,fESifhw uG wnf;cdkpOfwGif }uD;rm; 6 rsm;jym;aom vlrsdkK;jzpfyg.? tJ*kwWKvlwdk@onf tu|Ekfyfwdk@udk n‡Of;qJESdyfpufI usyfwnf;pGmu|efcHap=u.? 7bdk;ab;wdk@udk;uG,faom bk&m;ocifxm0&bk&m;udk atmf[pfI av#muf=u aomtcg/ xm0&bk&m;onfem;axmifawmfrlojzifh/ tu|Ekfyfwdk@ cH&aom n‡Of;qJEdSyfpufjcif;/ yifyef;jcif;wdk@ udk=unfhawmf±_awmfrl.? 8xdktcg xm0&bk&m;onf wefckd;}uD;rm;aom vuf±Hk;awmfudkqef@I a=umufrufbG,f aom edrdwfvuQ%m 9 tHhbG,faomtr_wkd@jzifh tu|Ekfyfwdk@udk tJ*kwWKjynfrSE_wf+yD;v#if/ Edk@ESifhysm;&nfpD;aom Tjynfodk@ ydk@aqmifI ay;oem;awmfrl.? 10,ckrSmtdkxm0&bk&m;/ udk,fawmfay;oem;awmfrlaomjynfY tOD;oD;aom toD;udk tu|EfkyfaqmifcJhyg+yD[k oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;tm; av#mufqkdvsuf/ xkdtoD; udkoif.bk&m;ocifxm0&bk&m;a&S@awmfYxm;&rnf? a&S@awmfYvnf; 11 udk;uG,fjcif;udkjyK&rnf? oif. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf/ oifESifhoif.tdrfoltdrfom;wkd@tm; jyKawmfrlor#aom aus;Zl;Y/ oifonf oifESifh twlwnf;ckdaom av0dom;rSpI wyg;trsKd;om; wkd@ESifhwuGaysmfarG@jcif;udkjyK&rnf? 12 okH;ESpfwGifq,fbkd@wbkd@ay;&aom wwd,ESpfa&mufaomtcg/ tpD;tyGm;&Sdor#wkd@udk q,fbkd@ wbkd@aumuf,lI/ av0dom;/ wyg;trsKd;om;/ rdbr&Sdaomol/ rkwfqkd;rwkd@udk oifhae&m+rdK@rsm;Y 0pGmau|;arG; +yD;rS/ 13oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;tm;/ udk,fawmfonf tu|Ekfyfudk rSmxm;awmfrlor# twkdif;/ oef@&Sif; aomOpPmwkd@udk tdrfrSxkwfI av0dom;/ wyg;trsKd;om;/ rdbr&Sdaomol/ rkwfqkd;rwkd@tm;ay;yg+yD? ynwfawmf wkd@udk rvGefusL;/ rarhavsmhyg? 14 romtr_udkaqmifpOftcg xkdOpPmudk tu|Ekfyfrpm;yg? rpif=u,faom

tokH;taqmifbkd@tenf;i,fudkr# r,lyg? aoaomolwkd@tbdk@ tenf;i,fudkr# ray;yg? tu|Ekfyfbk&m;ocif xm0&bk&m;. pum;awmfudk em;axmifyg+yD? udk,fawmfrSmxm; awmfrlor#twkdif;jyKyg+yD? 15udk,fawmf. oef@&Sif;aom ae&maumif;uifbkHrS ikH@=unfhI/ udk,fawmf.vlÁoa&vtrsKd;udk‚if;/ bkd;ab;wkd@tm; usdefqkd awmfrlonftwkdif;/ tu|Efkyfwkd@tm;ay; awmfrlaomjynf/ Ekdf@ESifh ysm;&nfpD;aom jynfudk‚if;aumif;}uD;ay; awmfrlyg[k av#mufqkd&rnf? 16 ,ckpD&ifxkH;zGJ@or#twkdif; usifh&rnf[k oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;rSm 17 xm;awmfrlonfjzpfI pdwfESvkH;tºuGif;rJh usifhapmifh&rnf? xm0&bk&m;onf oif.bk&m;ocifjzpfawmfrlonf [lI‚if;/ vrf;awmfodk@vkdufygrnf/ pD&ifxkH;zGJ@awmfrlaom ynwfw&m;awmfudk apmifha&Smufygrnf/ pum;awmfudk em;axmifygrnf[lI‚if;/ 18 ,ae@oifonf0efcH+yD? xm0&bk&m;onfvnf; *wdxm;awmfrlor#twkdif;/ oifonf ynwfawmftvkH;pkHwkd@udk apmifha&Smufapjcif;iSm/ txl;ojzifhudk,fawmf. vlrsKd;jzpfonf [lI‚if;/ 19 zefqif;awmfrlaom vlrsKd;wumwkd@xuf oif.*k%ftoa&ausmfapm udwWdudk vGefuJapawmfrlrnf[lI ‚if;*wdawmf&Sdonftwkdif;/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; tbdk@oef@&Sif;aom vlrsKd;jzpfapjcif;iSm‚if; ,ae@ 0efcHawmfrl+yD[k Áoa&vtrsKd;om;wkd@tm; a[majymav.? 27 1 wzefarma&Sonf/ Áoa&vtrsKd;Y touf}uD;olwkd@ESifhwuG vlrsm;wdk@udk rSmxm;onfum;/ ,ae@igxm;or#aom ynwfwkd@udk apmifha&Smuf=uavmh? 2oifonf a,mf'efjrpfudkul;I/ oif.bk&m; ocif xm07bk&m;ay;awmfrlaom jynfodk@ a&mufaomtcg/ }uD;aom ausmufwkd@udkxlaxmifI t*FwESifhrGrf;rH &rnf? 3bdk;ab;wkd@ udk;uG,faom bk&m;ocifxm0&bk&m;onf/ *wdawmf&Sdonftwkdif; oifhtm;ay;awmf rlaomjynf/ Ekd@ESifh ysm;&nfpD;aomjynfodk@ 0ifpm;tHhaomiSm ul;oGm;+yD;rS/ Tw&m; pum;awmftvkH;pkHwkd@udk xkdausmufay:rSm a&;xm;&rnf? 4a,mf'efjrpfudkul;+yD;rS/ ,ae@igrSmxm;aom ausmufwkd@udk 5 {Avawmif ay:rSmxlaxmifI t*FawESifhrGrf;rH&rnf? xkdt&yfYvnf; 6 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;tbdk@/ ,Zfyv†if udkausmufESifh wnf&rnf? oHwefqmudk rokH;aqmifbJ/ ruGJrjywfaom ausmufwkd@ESifh wnf&rnf? oif. bk&m;ocifxm0&bk&m;tm; rD;±_d@&m,Zfwdk@udk xkdyv†ifay:rSm ylaZmf&rnf? 7rd\[m,,Zfwkd@udkvnf; ylaZmfI/ xkdt&yfwGif pm;aomufvsuf a&S@awmfYaysmfarG@jcif;udk jyK&rnf? 8xkdausmufay:rSm Tw&m;pum; awmf tvkH;pkHwkd@udk aocsmpGma&;xm;&rnf[k ajymqkd=u.? 9wzefarma&SESifh ,Zfyka&m[dwfrsm;/ av0dom;rsm;wkd@u/ tkdÁoa&vtrsKd;/ owdESifh em;axmifavmh? ,ae@oifonf oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;. vlrsKd;jzpfav+yD? 10okd@jzpfI/ oif.bk&m; ocifxm0&bk&m;. pum;awmfudk em;axmif&rnf? ,ae@igwkd@qifhqkdaom pD&ifxkH;zGJ@awmfrlcsufwkd@udk usifh&rnf[k Áoa&vtrsKd;om;taygif;wkd@tm; ajymqkd =u.? 11 wzef arma&Sonf xkdae@Y vlrsm;wkd@udk rSmxm;onfrSm/ 12oifwkd@onf a,mf'efjrpfudk ul;aom aemuf/ vlrsm;wkd@tm; aumif;}uD;ay;jcif;tvdkiSm a*&Zdrfawmifay:rSm &yf&aom ol[lrlum;/ &Sdarmif/ av0d/ ,k'/ Áocg/ a,moyf/ A,Fmrdefwnf;? 13usdefjcif;tvkdiSm/ {Avawmifay:rSm &yf&aom ol[lrlum;/ ±kAif/ *'f/ tm&Sm/ ZmAkvkef/ 'ef/ e\vdwnf;? 14xkdtcg

av0dom;wkd@onf }uD;aomtoHeSifh Áoa&vtrsKd; om;taygif;wkd@tm; [pfa=umf&aom pum;[lrlum;/ 15xm0&bk&m;pufqkyf&GH&Smaom t&m/ vuform; vufESifhxkvkyfaom±kyfwk/ oGef;aomqif;wkudkvkyfI rxif&Sm;aom t&yfY xm;aomolonf tr*Fvm&Sd apownf;[k usdefv#if/ vltaygif;wkd@u tmrif[k 0efcH&=urnf? 16rdbudk rxDrJhjrifjyKaom olonf tr*Fvm&Sdapownf;[k usdefv#if/ vltaygif;wkd@u tmrif[k 0efcH&=urnf? 17tddrfeD;csif;. ajrrSwfwkdifudk a&$@aomolonf tr*Fvm&Sdapownf;[k usdefv#if/ vltaygif;wkd@u tmrif[k 0efcH&=urnf? 18rsufpdrjrif aomoludk vrf;vGJapaomolonf tr*Fvm&Sdapownf;[k usdefv#if/ vltaygif;wkd@u tmrif[k 0efcH&=urnf? 19w&m;awG@jcif;tr_rSmwyg; trsK;dom;/ rdbr&Sdaomol/ rkwfqkd;rudk rw&m;ojzifh t±_H;ay; aomolonf tr*Fvm&Sdapownf;[k usdefv#if/ vltaygif;wkd@u tmrif[k 0efcH&=urnf? 20tbESifhom qkdifaomtb. r,m;ESifhaygif;abmfaomolonf tr*Fvm&Sdapownf;[k usdefv#if/ vltaygif;wkd@u tmrif[k 0efcH&=urnf? 21wd&p>mefwpkHwrsKd;ESifh aygif;abmfaom olonf tr*Fvm&Sdapownf; [k usdefv#if/ vltaygif; wkd@u tmrif[k 0efcH&=urnf? 22tb.orD;/ trd.orD; wnf;[laom rdrdtpfr eSrESifh aygif;abmf aomolonf tr*Fvm&Sdapownf;[k usdefv#if vltaygif;wkd@u tmrif[k 0efcH&=urnf? 23r,m;.trdESifh aygif;abmfaomolonf tr*Fvm&Sdapownf;[k udsefv#if/ vltaygif;wkd@u tmrif[k 0efcH&=urnf? 24 tdrfeD;csif;udk rxifr&Sm; ±kdufaomolonf tr*Fvm&Sdapownf;[k usdefv#if/ vltaygif;wkd@u tmrif[k 0efcH&=urnf? 25tjypfr&Sdaomol. toufudk owfjcif;iSm tcudk ,laomolonf tr*Fvm&Sdapownf; [k usdefv#if/ vltaygif;wkd@u tmrif[k 0efcH&=urnf? Tynwfw&m;pum;wkd@udk t+rJrusifhaom olonf tr*Fvm&Sdapownf;[k usdefv#if/ vltaygif;wkd@u tmrif[k 0efcH&=urnf? 28 1 ,ae@igqifhqkdor#aom ynwfawmfwkd@udk oifonf usifhapmifhjcif;iSm/ oif.bk&m;ocifxm0& bk&m;. pum;awmfudk aphaphem;axmifv#if/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf vlrsKd;wumwkd@xuf oifhudk csD;ajrêmufawmfrlrnf? 2 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;. pum;awmfudk em;axmifv#uf/ oifhtay:rSm 3 oufa&mufvwhHaom aumif;}uD;r*Fvmrsm;[lrlum;? oifonf+rdK@Y r*Fvm&SSdvdrfhrnf/ awmYr*Fvm &Sdvdrfhrnf? 4om;orD; tm;jzifh‚if;/ ajrtoD;teSHtm;jzifh‚if;/ wd&p>mefbGm;aom om;i,ftm;jzifh‚if;/ odk;EGm; tpD;tyGm;tm;jzifh‚if; r*Fvm&Sdvdrfhrnf? 5jcifawmif;Y‚if;/ rkef@e,faom cGufY‚if;r*Fvm&Sdvdrfhrnf? 6rdrdtdrf xJodk@0ifaomtcg r*Fvm&Sdvdrfhrnf/ jyifodk@xGufaomtcg r*Fvm&Sdvdrfhrnf? 7oifhwbufY xaom&efol wkd@udk oifhrsufarSmufY xm0&bk&m;onf '%fcHapawmfrlrnf? olwkd@onf wvrf;wnf;jzifh oif&Sd&mokd@ vmaomfvnf;/ vrf;ckESpfoG,fjzifh oifha&S@rS ajy;=uvdrfhrnf? 8oif. b¾mwkdufY‚if;/ oifjyKav&m&mY‚if;/ xm0&bk&m;onf oifhtay:rSm r*Fvma&mufapjcif;iSm rdef@awmfrlrnf? oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; ay;awmfrlaomjynfY oifhudk aumif;}uD; r*Fvmay;awmfrlrnf? 9oifonf oif. bk&m;ocifxm0&bk&m; .ynwfawmfwkd@udkapmifhI vrf;awmfokd@ vkdufv#if/ xm0&bk&m; usdefqkdonftwkdif;/ oifhudk ukd,fawmf tbdk@oef@&Sif;aom trsKd;tpOft+rJ jzpfapawmfrlrnf? 10 oifonf xm0&bk&m;. emrawmfjzifh ac:a0: orkwfjcif;udk cH&onf[k vlrsKd;cyfodrf;wkd@onf odjrifI oifhudka=umuf&G@H=uvdrfhrnf? 11xm0&bk&m;onf oifhtm; ay;jcif;iSm bkd;ab;wkd@tm;

usdefqkdawmfrlaom jynfY OpPmypPnf;/ om;orD;/ wd&p>mef twkd;tyGm;/ ajrtoD;tESHrsm;udk ºuG,f0apawmfrlrnf? 12xm0&bk&m;onf tcsdefwefrS oif.jynfY rdkCf;&Gmapjcif;iSm‚if;/ oifjyKav&m&mY aumif;}uD;ay;jcif;iSm‚if;/ b¾mawmfwkduf wnf;[laom rdkCf;aumif;uifudk zGifhawmfrl rnf? oifonf vlrsKd;rsm;wkd@ tm;acs;iSm;&aom tcGifh&Sdvdrfhrnf? olwkd@onf 13 oifhtm;acs;iSm;&aomtcGifh r&Sd&? xm0&bk&m;onf oifhudkt+rD;rjzpfapbJ acgif;jzpfapawmfrlojzifh/ oifonfatmufY rae&bJ tay:Yomae&aom tcGifh&Sdvdrfhrnf? ,ae@igqifhqkdaom/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;. ynwfawmf wkd@udk usifhapmifhjcif;iSm em;axmifv#if‚if;/ 14,ae@igqifhqkdaom pum;awmfvrf;rSxGufI vufsmbuf/ vuf0Jbufodk@rv$J/ tjcm;wyg;aom bk&m;aemufokd@vkdufI 0wfrjyKbJaev#if‚if;/ xkdokd@aom aus;Zl;awmf udkcH&vdfrfhrnf? 15 ,ae@igqifhqkdaom oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; pD&ifxkH;zGJ@awmfrlcsuf tvkH;pkHwkd@udk usifhapmifh jcif;iSm/ pum;awmfudk em;raxmifv#if/ oifhtay:rSm oufa&mufvwhHaom usdefjcif; tr*Fvmrsm;[lrlum;/ 16oifonf+rdK@Y tr*Fvm&Sdvdrfhrnf/ awmY tr*Fvm&Sdvdrfhrnf? 17 jcifawmif;Y‚if;/ rkef@e,faom cGufY‚if; tr*Fvm&Sdvdrfhrnf? 18om;orD;tm;jzifh‚if;/ ajrtoD;tESHtm;jzifh‚if;/ odk;EGm;tpD;tyGm;tm;jzifh‚if; tr*F vm&Sdvdrfhrnf? 19 rdrdtdrfxJodk@0ifaomtcg tr*Fvm&Sdvdrfhrnf? jyifodk@xGufaomtcg tr*Fvm&Sdvdrfhrnf? 20 xm0&bk&m;ukdpGef@I jyKrddaom 'kp±kduftjypfa=umifh tvsiftjref ysufpD;qkH;±_H;jcif;okd@ ra&mufrSDwkdifatmif/ jyKav&m&mY usdefqJjcif;/ aESmifha&Smufjcif;/ uJh&J@jcif;wkd@udk oifhtay:rSm oufa&mufapawmfrlrnf? 21oifoGm;I 0ifpm;vwHhaomjynfrS okwfoify,f&Sif;awmfrrlrSDwkdifatmif/ umvemudk oifYpGJap awmfrlrnf? 22xm0&bk&m;onf oifhudkwlvm/ zsm;em/ 'vcufem/ c&c&emjzifh‚if;/ xm;ab;/ avxdI tyifaoab;/ t&nf,dkI tyifaoab;jzifh‚if; '%cwfawmfrlI/ oifonf rysufpD;rSDwkdifatmif xkdab;wkd@ onfvdkuf=uvdrfhrnf? 23oifhacgif;ay:rSm rdkCf;aumif;uifonf a=u;0guJhodk@‚if;/ oifhatmufY ajronf oHuJhodk@‚if; jzpfvdrfhrnf? 24 xm0&bk&m;onf oifhae&mjynfY &GmaomrdkCf;a&udk ajrr_ef@/ zkHjzpfapawmfrlojzifh/ oifonf rysufpD;rSDwkdifatmif oifhtay:rSm us&vdrfhrnf? 25oif.&efola&S@rSm xm0&bk&m;onf oifhudk '%fay;awmfrlrnf? oifonfwvrf;wnf;jzifh olwkd@&Sd&mokd@oGm;aomfvnf;/ vrf;ckESpfoG,fjzifh olwkd@a&S@rS ajy;I ajray:rSm&Sdaomtwkdif;wkdif; tjynfjynfokd@ ajymif;oGm;&vdrfhrnf? 26 oif.taoaumifonf rdkCf;aumif;uifiSuf/ awmom;&Jpm;p&mbkd@jzpf&vdrfhrnf? 27 xkdwd&p>mefwkd@udktb,folr#rarmif;&? xm07bk&m;onf oifhudktJ*kwWKtempdrf;/ jrif;o±kdufem/ 0Jem/ raysmufEkdifaom ,m;emjzifh '%fcwfawmfrl rnf? 28±l;aomtem/ rsufpduef;aomtem/ 29 rdef;armawGa0aomtemjzifh '%fcwfawmfrlI/ rsufpduef; aomolonf arSmifrdkufYprf;oyf&ouJhodk@/ oifonf rGef;wnfhtcsdefY yifprf;oyf&vdrfhrnf? oifjyKaomtr_Y ratmifbJn‡Of;qJjcif;/ vk,ljcif;udkom cH&vdrfhrnf? tb,folr# ru,fwif&? 30rdef;rESifh vufxyf+yD;aom vnf; tjcm;aomolonf aygif;abmf&vdrfhrnf? tdrfudk aqmufaomfvnf; udkf,fwkdifrae&? pyspfO,smOfudk pkdufaomfvnf; pyspfoD;udk rqGwfr,l&? 31oifhEGm;udk oifhrsufarSmufY owfIaoaomfvnf; oifhudk,fwkdif rpm;&? oifhjrnf;udk oihfa&S@arSmufY tEkdiftxuf,loGm;+yD;rS/ aemufwzefjyefI ray;&? oifhodk;wkd@udk oihf&efolYtyfaom tcgu,fE_wfaom olray:r&Sd&? 32oifhom;orD; wkd@onf olwyg;vufodk@a&mufI/ oifhrsufpdonf

wae@vkH;ajrmf=unfhvsuf tm;ukefvdrfhrnf? oifvufonfvnf; cGeftm;r&Sd&? 33oifrod ru|rf;aom vlrsKd;onf oifhae&mjynf. toD;tESHudk‚if;/ oifvkyfaqmifI&aom OpPmudk‚if;/ pm;vdrfhrnf? oifonfnêif;qJESdyfpufjcif;udkom tpOfrjywf cH&vdrfhrnf? 34xkdokd@udk,fwkdifawG@jrifaom tr_a=umifhoifonf t±l;jzpf&vdrfhrnf? 35xm0& bk&m;onf oifh'l;ESifhajcaxmufru/ ajcw0g;rSpI OD;acgif;xdyfwkdifatmif raysmufedkifaom tempdrf;jzifh '%fcwfawmfrlrnf? 36 xm0&bk&m;onf/ oifcsD;ajrêmufaom &Sifbk&ifudk oifESifhoifhbdk;ab;wkd@ rodru|rf;bl;aom vlrsKd;&Sd&modk@ aqmifoGm;awmfrlojzifh/ oifonf tjcm;wyg;aom bk&m;/ opfom;bk&m;/ ausmufbk&m; wkd@udk 0wfjyK&vdrfhrnf? 37xm0&bk&m;onf oifhudk aqmifoGm;awmfrlaom tjynfjynfwkd@Y oifonftHh=o&m/ ykHckdif;&m/ uJh&J@&m jzpfvdrfhrnf? 38 oifonfrsm;pGmaom rsKd;aphudk v,fodk@,loGm;I uskdKif;aumifwkd@onf udkufpm;aoma=umifh/ enf;aompyg;udkodrf;&vdrfhrnf? 39pyspfO,smOfwkd@udk pkdufIjyKpkaomfvnf;/ydk;rsm;udkufpm;aoma=umifh udkf,fwkdif pyspfoD;udk rqGwf&/ pyspf&nfudkvnf; raomuf&? 40oifhae&mt&yf&yfY oHvGifyif&Sd aomfvnf;/ toD;rrSnfhrDS aºuGaoma=umifh oifonf oHvGifqDESifh udk,fudkrvdrf;&? 41om;orD;udk bGm;jrif aomfvnf;/ olwkd@ESifhraysmfarG@&? &efolwkd@onf odrf;oGm;=uvdrfhrnf? 42oifhae&mjynfY opfyif&Sdor#/ ajrtoD;tESH&Sdor#udk usKdif;aumifwkd@onf udkufpm;=uvdrhfrnf? 43oifESifhtwlaeaom wyg;trsKd;om;onf jrifhvsuf/ oifhtay:odkhwufvdrfhrnf? oifrlum;/ atmufodk@qif;I ae&vdrfhrnf? 44 olonf oifhtm;acs;iSm; aom tcGifh&Sdvdrhfrnf? oifrlum;/ ol@tm;acs;iSm;aom tcGifhr&Sd&? olonf acgif;jzpfI/ oifonf t+rD;jzpf vdrfhrnf? 45oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;xm;awmfrlaom pD&ifxHk;zGJ@csufw&m;udkapmifha&Smuffjcif;iSm/ oifonf pum;awmfudk em;raxmif aoma=umifh/ rysufpD;rDS wdkifatmif Tusdefjcif;tr*Fvm&Sdor#wdk@onf oifhtay:rSm oufa&mufvsuf/ oifhudkvdkufIrSDvsuf &Sd=uvdrfhrnff? 46oiffhay:Y‚if;/ oifhtrsdK;tEG,f tay:Y‚iff;/ tpOffrjywf eddrdwfvuQ%m tHhbG,faom tr_jzpff=uvdrfhrnf? 47oifonffOpPmºuG,f0aomtcg/ 0rf;ajrmuf &$ifvef;aompddwfESifh oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;.tr_awmfudk raqmifr&Guf aoma=umiffh/ 48 xm0&bk&m;apv$wfawmfrlaom &efol.tr_udk oifonfrGwfodyfjcif;/ a&iwfjcif;/ t0wftcsnf; pnf;&Sdjcif; ESifhwuG/ t&m&mYqif;&JpGm aqmif&Guf&vdrfhrnf? oifonf rysufpD;rSDwdkifatmif oifhvnfyif;Y oHxrf;bdk;udk wifxm;awmfrlrnf? 49-50 a&$vif;wysHwufouJhodk@ vsifjrefaom vlrsKd ;/ =urf;wrf;aomrsufESmESifhjynfhpHkvsuf/ touf=uD;ol udk r±dkao/ toufi,foludk roem;wwfaom vlrsdK;udk/ a0;aomt&yf/ ajr}uD;pGef;rS 51 xm0&bk&m;onfac:I oifhudkwdkufapawmfrlrnf? oifonf rysufpD;rDSwdkifatmif/ xkd&efolonfoif. odk;oi,f/ EGm;oi,f/ ajrtoD;tESHudk pm;&vdrfhrnf? oifhudkrzsufpD;rSDwdkifatmif/ qefpyg;/ pyspf&nf/ qD/ odk;EGm;tpD;tyGg;udkoifhtbdk@ rcsefrxm;&? 52oifhae&mjynft&yf&yfwdk@Y oifudk;pm;aom+rdK@±dk;/ jrifhI cdkifcHhaom +rdK@±dk;wdk@onf r+ydKrusrSDwdkifatmif/ oifhae&m+rdK@&Sdor#wkd@udk 0kdif;xm;vdrfhrnf? oif.bk&m; ocifxm0&bk&m;ay;awmfrlaomjynft&yf&yfwkd@Y/ 53 +rdK@&Sdor#wkd@udkvnf; 0kdif;xm;vdrfhrnf? xkdokd@ 0kdif;xm;I &efoo l nf usOf;usyfapaomtcg/ udkf,f&ifaoG; wnf;[laom oif.bk&m;ocifxm0&bk&m; ay;awmfrlaom om;orD;wkd@. tom;udk oifpm;&vdrfhrnf? 54oifhae&m+rdK@wkd@udk &efol0dkif;xm;I usOf;usyfapaomtcg/ 55tvGefEl;nhhHaom odrfarG@aom a,mufsm;onf pm;p&m tvsif;rusefºuGif; aoma=umifh/ rdrdom;orD;. tom;udk pm;&aomf vnf;/ rdrdnDtpfudk/ rdrd&ifcGifY &Sdaomr,m; usefºuGif;ao;aomom;orD;wdk@udk

remvdkaompdwf&SdI/ xkdtom;udk olwkd@tm; ra0ray;bJ pm;vdrfhrnf? 56/57oifhae&m+rdK@wkd@udk &efol0dkif;xm;I usOf;usyfapaom tcg/ tvGefEl;nHhodrfarG@ojzifh ajrudk reif;0Hhaom rdef;ronfvnf;/ pm;p&mtv#if;r&Sdaoma=umifh/ rdrd&ifcGifY &Sdaom vif/ rdrdom;orD;/ rdrd0rf;xJu xGufaomtcsif;/ rdrdbGm;jrifaom oli,fwdk@udk remvkdaompdwf&SdI/ rdrdoli,fudk wdwfqdwfpGm pm;&vdrfhrnf? 58 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf bkef;}uD;Y a=umufrufbG,faom emrawmfudk a=umufapjcif;iSm/ Tusrf;pmY a&;xm;aom Tw&m;awmfpum;tvkH;pkHwkd@udk oifonf rusifhrapmifhbJ aev#if/ 59xm0& bk&m;onf oifcH&aomab;/ oifhtrsKd;tEG,fcH&aom ab;wkd@udk tHh=obG,faomab;/ tvGef}uD;I +rJjrHaomab;/ tvGefjyif;I +rJ+rHaoma&m*ga0'em jzpfapawmfrlrnf? 60xkdrSwyg;/ oifa=umufwwfaom tJ*kwWKjynf. tema&m*g&Sdor#wkd@udk oifhtay:rSm oufa&mufap awmfrlojzifh/ oifY xkdtema&m*gwkd@onf pGJuyf=uvdrfhrnf? 61 xkdrSwyg;/ TynwWdusrf;pmI a&;Irxm;aom tema&m*g ab;Oy'f&Sdor#wkd@udk oifonfrysufpD;rSDwkdifatmif/ oifhtay:rSm xm0&bk&m; oufa&mufapawmfrlrnf? 62oifonf ta&twGuftm;jzifh rdkCf;aumif;uif=u,fuJhodk@ rsm;aomfvnf;/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;. pum;awmfudk em;raxmifaoma=umifh enf;enf;jzpf&vdfrfhrnf? 63oifhudk aus;Zll;jyKI rsm;jym; paomtr_Y xm0&bk&m;aysmfarG@awmfrlonf enf;wl/ wzefoifhudk zsufqD;I tusKd;enf; p&mtr_Y aysmfarG@awmfrlojzifh/ oifoGm;I 0ifpm;vwHhaom jynfxJu oifonf okwfoify,f&Sif;jcif;okd@ a&muf&vdrfhrnf? 64xm0&bk&m; onfvnf;/ ajr}uD;pGef; wbufrSonf wbufwkdifatmif/ vlrsKd;taygif;wkd@wGif oifhudkt&yf&yf uGJjym; apawmfrlojzifh/ oifESifhoifhbdk;ab;wkd@ rodbl;aom tjcm;wyg;aombk&m;/ opfom;bk&m;/ ausmufbk&m; wkd@udk 0wfjyK&vdrfhrnf? 65xkdvlrsKd;wkd@wiG f oifonfoufomjcif;r&Sd&m/ ae&mrus&m/ ESvkH;wkefv_yfjcif;/ rsufpdajrmfI tm;ukefjcif;/ 0rf;enf;jcif;ta=umif;udk xm0&bk&m;pD&ifawmfrlojzifh/ 66oifonf toufqkH;vkonfjzpfI/ ae@nOfhrjywfpdk;&drfvsuf aoab;ESifhvGwfrnfrvGwfrnfudk rodbJvsufae& vdrfhrnf? 67 oif.pdwfESvkH;xJrSm a=umuf&GH@&aomta=umif;/ oifhrsufpdESifh jrif&aomt&ma=umif;/ eHeuftcsdefY oifu/ nOfha&mufygap[lI‚if;/ nOfhtcsdefY eHeufa&mufygap[lI‚if; 68 xkdvrf;udk aemufwzef oifrjrif&[k rdef@awmfrlaomvrf;jzifh qkawmif;&vdrhfrnf? xm0&bk&m;onf wzefoifhudk tJ*kwWKjynfokd@ oabFmESifh ydk@aqmifawmfrlojzifh/ xkdjynfwGif u|efa,musfm;/ u|efrdef;rjzpfapjcif;iSm &efolwkd@Y a&mif;=uvdrfhrnf? odk@&mwGif tb,folr#oifhudk r0,fvkd[k Áoa&vvlrsm;wkd@ukd a[majymav.? 29 1 Ta&G@um;/ a[m&yft&yfY xm0&bk&m;onf Áoa&vtrsKd;ESifh jyKawmfrlaom yÉdnmOfrSwyg;/ armbjynfY arma&Sonf xkdvlrsKd;ESifh yÉdnmOf jyKapjcif;iSm/ xm0&bk&m;rSmxm; awmfrlaom yÉdnmOfpum; awmfjzpfownf;? 2 wzefarma&Sonf Áoa&vtrsKd;om;taygif;wkd@udkac:I/ xm0&bk&m;onf tJ*kwWKjynfrSm zma&mbk&ifY‚if;/ ol.u|eftaygif;wkd@Y‚if;/ ol.jynf wa&SmufvkH;Y‚if;/ oifwkd@rsufarSmufwGif jyKawmfrl or#wnf;[laom/ 3udk,frsufpdESifhjrifaom tvGef}uD;pGmaom pkHpr;fjcif;tr_/ tvGef}uD;aom edrdwfvuQ%m/ xl;qef;aom wefckd;rsm;udk oifwkd@onf jrif&=u+yD? 4 odk@aomfvnf; em;vnfEkdifaomESvkH;/ jrifEkdifaomrsufpd/ =um;Ekdifaomem;wkd@ukd ,ae@wkdifatmiff xm0&bk&m;onf ay;awmfrrlao;? 5tESpfav;q,fywfvkH; oifwkd@udkawmY igydk@aqmifawmfrl+yD?

oifwkd@ t0wfonf ra[mif;rEGrf;/ oifwk@dpD;aom ajceif;vnf;rysuf? 6oifwkd@onf rkef@udkrpm;? pyspf&nfESifh ao&nfao&ufudk raomufbJ aeaoma=umifh/ xm0&bk&m;onf oifwkd@. bk&m;ocifjzpfa=umif;udk od&.? 7oifwkd@onf Tt&yfokd@ a&mufaomtcg/ a[&S bkef&Sifbk&if&Sd[kef/ Am&Sef&Sifbk&if=oCwkd@onf igwkd@udkppfwkdufjcif;iSm xGufvmojzifh/ igwkd@onf olwkd@udk vkyf}uHI/ 8olwkd@jynfudk odrf;,l+yD;rS/ ±kAiftrsKd;/ *'ftrsKd;/ rema&StrsKd;w0ufY ay;av.? 9 odk@jzpfI oifwkd@jyKav&m&mY atmifEkdifrnfta=umif; TyÉdnmOf pum;wkd@udk apmifha&SmufI usifh=uavmh? 10-13 oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifESifh,ae@jyKawmfrlaom opPmudk oifonf;cHI/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;ESifh yÉdnmOfjyKjcif;iSm‚if;/ oifhudkudk,fawmf. vlrsKd;t&mY ,ae@cef@xm; awmf rlapjcif;iSm‚if;/ txufurdef@awmfrlI/ oif.tb tmjA[H/ ÁZmuf/ ,mukyfwkd@tm; usdefqkdawmfrlonf twkdif;/ oif.bk&m;ocifjzpfawmfrlapjcif;iSm‚if;/ oifwkd@trsKd;tEG,f. tuJtrSL;/ touf}uD;ol/ rif;t&m&Sd/ Áoa&vtrsKd;a,musfm;/ rdef;r/ oli,f/ xifckwfaomol/ a&cyfaomolrSpI wyfY&Sdor#aom olwkd@onf 14 oifwkd@bk&m;ocifxm0&bk&m;a&S@awmfY ,ae@&yfae=u.? xkdrSwyg; TyÉdnmOf/ TopPmudk 15 oifwkd@ESifhomigjyKonfxufru/ igwkd@bk&m;ocifxm0&bk&m;a&S@awmfY ,ae@&yfaeaomolwkd@ESifh‚if;/ igwkd@wGif ,ae@rygaomolwkd@ESifh‚if; igjyK.? 16oifwk@donf tJ*kwWKjynfY aygif;abmfaomol/ c&D;oGm;I vrf;YawG@}uKHaom vlrsKd;wkd@udk oifwkd@od=u.? 17olwkd@Y&Sdaom pufqkyf&GH@&SmbG,faom opfom;±kyfwk/ ausmuf±yk fwk/ a&$±kyfwk/ aiG±kyfwkwkd@udkjrif=u+yD? 18 igwkd@bk&m;ocif xm0&bk&m;xHawmfrS v$Ja&Smifcsifaom oabm&Sdvsuf/ xkdvlrsKd;[email protected]&m;rsm;xHodk@oGm;I 0wfjyKaom a,mufsm;/ rdef;r/ taqGtrsKd;wpkHwa,muf onf oifwkd@wGifygrnf[lI‚if;/ cg;pGmaom toD;/ a'geudk oD;wwfaom tyifjrpfonf oifwkd@wGif aygufrnf[lI‚if;/ 19xkdodk@aom olonf Tudsefjcif;pum;udk =um;aomtcg/ pdwfckdifrmonftwkdif;/ igusifhI a&iwfjcif;tay:Y ,pfrl;jcif;udk xyfqifhaomfvnf;/ csrf;om&rnf[k 20 xkdoludk pdwfxJrSmudk,fudkukd,faumif; }uD;ay;awmfrlrnf[lI‚if; pdk;&drfp&m&Sd.? xm0&bk&m;ESajrmawmfrrl? tjypf&Sdonf[k xifvG,faom pdwf/ trsufawmft&Sdef rD;cdk;xGufI Tusrf;pmY a&;xm;aom tr*Fvm&Sdor#wkd@onf xkdoltay:rSm wnfae=uvfdrfhrnf? xm0&bk&m;onf ol.trnfudk rdkCf;aumif;uifatmufY acsawmfrl vdrfhrnf? 21TynwWdusrf;pmY a&;xm;aom yÉdnmOftr*Fvm&dSor#wkd@ESifhtnD/ xkdoludk Áoa&v trsKd;tEG,f taygif;wkd@xJu/ 22 xm07bk&m;E_wfI tjypfay;bkd@&m cGJxm;awmfrlvdrhfrnf? ol@ae&mt&yfY 23 xm0&bk&m;'%fcwfawmfrlaom/ tema&m*gab;Oy'fwkd@udk‚if;/ xm0&bk&m;onf a'gotrsufawmf xGufI arSmufvSefawmfrlaom aom'kH+rdK@/ a*garm&+rdK@/ tm'rm+rdK@/ aZbkdif+rdK@wkd@ +ydKysuf&muJhodk@/ wjynfvkH; udk uef@ESifhrD; u|rf;avmifaom qm;oufoufjzpfI/ rsKd;aphr}uJ/ toD;tESHroD;/ jrufyifraygufa=umif;udk‚if;/ oifwkd@aemufrSmjzpfvwhHaom oifwkd@trsKd;om;/ a0;aomt&yfrS vmaom wyg;trsKd;om;wkd@onf jrif=u aomtcg/ 24xm0&bk&m;onf TjynfYtb,fa=umifh Todk@jyKawmfrloenf;? Tjyif;pGmaom trsufawmft&Sdefum;/ 25 tb,fodk@enf;[k vltrsKd;rsKd;wkd@onf ar;jref;=uv#if/ olwyg;wkd@u/ xkdolwkd@. bkd;ab;wkd@ ukd;uG,faom bk&m;ocifxm0&bk&m;onf olwdk@udktJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifaomtcg/ olwkd@ESifh zGJ@awmfrlaom yÉdnmOfudkolwkd@onf pGef@=uaoma=umifh‚if;/ 26txufuolwkd@rod/ olwkd@tm;

tb,f t&mukdr#ray;aom tjcm;wyg;aom bk&m;wkd@tm; 0wfjyKudk;uG,f =uaoma=umifh‚if;/ 27 Trnfaom usrf;pmY a&;xm;aom tr*Fvm&Sdor#wkd@udk TjynfY oifha&mufapjcif;iSm/ xm0&bk&m; onf trsufawmf xGufojzifh/ 28jyif;pGmaoma'gotrsuf t&Sdeftm;}uD;vsuf olwkd@jynfxJu olwkd@udk E_wfy,fI/ ,ae@wkdif atmif tjcm;wyg;aom 29 jynfodk@ESifxkwfawmfrlonf[k jyefajym=uvdrfhrnf? rxif&Sm;aom t&mwkd@onf igwkd@bk&m;ocif xm0&bk&m;. tief;twmjzpf=u.? abmfjyawmf rlaom t&mwkd@onf umvtpOfrjywf igwkd@ESifh igwkd@om;orD;rsm;wkd@. tief;twmjzpfI/ Tynwfw&m; pum;tvkH;pkHwkd@udk apmifha&Smuf&rnf ta=umif;wnf;? 30 1 oifha&S@Y igxm;I txufqkdcJh+yD;or#aom t&mwnf;[laom aumif;}uD;r*FvmESifh usdefjcif; tr*Fvmwkd@onf oihftay:rSma&mufI/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifhudkESifxkwfawmfrl&m tjynfjynfwkd@Y xkdt&mwkd@udk atmufarhvsuf/ 2 oif.bk&m;ocifxm07bk&m;xHawmfodk@jyefvmI/ ,ae@ig rSmxm;or#twkdif;/ oifESifhom;orD;wkd@onf pum;awmfudk pdwfESvkH;tºuGif;rJh em;axmifvsif/ 3oif.bk&m; ocifxm0&bk&m;onf oifcH&aom odrf;oGif;jcif; tr_udk ukefaprnfta=umif;/ oifhudk oem;ojzifh wzef jyefvmI/ txufut&yf&yfESifxkwf&m tjynfjynfwkd@rS odrf;,lawmfrlvdrhfrnf? 4 oif.vltcsKd@wkd@onf rdkCf;aumif;uifatmuf ta0;qkH;aom t&yfokd@ESifxkwfjcif;udk cH&aomfvnf;/ xkdt&yfrS oif.bk&m;ocif xm0&bk&m; odrf;,laqmifcJhawmfrlvdrfhrnf? 5bkd;ab;wkd@ 0ifpm;aomjynfodk@ wzefaqmifcJhawmfrlojzifh/ oifonf 0ifpm;&vdrfhrnf? xkdtcg 6 aus;Zl;jyKawmfrljyefojzifh/ bkd;ab;rsm;wk@d xuf oifhudkomI rsm;apawmf rlvdrhfrnf? oifonf touf&Sifrnfta=umif;/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;udk pdwfESvkH;tºuGif;rJhcspfap jcif;iSm/ oifhESvkH;ESifh oifhtrsKd;.ESvkH; ta&zsm;udk vSD;jzwfawmfrlvdrhfrnf? 7oif.&efol wnf;[laom oifhudkrkef;I nêif;qJaomolwkd@tay:Y vnf;/ txufqkdcJh+yD;aom usdefjcif;tr*Fvm&Sdor#wkd@udk oufa&muf apawmfrlvdrfhrnf? 8oifonfjyefvmvsuf xm0&bk&m;. pum;awmfudk em;axmifI/ ,ae@igrSmxm;or# aom ynwfawmfwkd@udk apmifha&Smufvdrfhrnf? 9oifonfoif.bk&m;ocif xm0&bk&m;. pum;awmfudk em;axmifI/ 10TynwWdusrf;pmY a&;xm;aom pD&ifxkH;zGJ@awmfrlcsufwkd@udk apmifha&Smufv#if‚if;/ oif. bk&mocifxm0&bk&m;xHawmfokd@ pdwfESvkH;tºuGif;rJhjyefvmv#if‚if;/ oifjyKav&m&mY atmifrnf ta=umif;ESifh oif.om;orD;/ wd&p>mef/ toD;teSHwkd;yGm;rsm;jym;rnfta=umif;udk pD&ifI oifhtusKd;udkjyKpkawmf apawmfrlvdrfhrnf? xm0&bk&m;onfoif.bdk;ab;wkd@Y tm;&0rf;ajrmufouJhodk@ oifYtm;& 0rf;ajrmufI/ oifhtusdK;udkjyKpkawmfrlvdrfhrnf? 11 ,ae@ igrSmxm;aom ynwfw&m;awmfonf oifem;rvnfEdkifaomw&m;r[kwf? 12oifESifh a0;onfr[kwf? w&m;awmfudk igwdk@onfem;axmifI apmifha±Smufrnfta=umif;/ aumif;uifodk@ tb,fol wufI igwdk@ xHodk@aqmifcJhvdrfhrnfenf;[k ar;apjcif;iSg aumif;uifY &Sdonfr[kwf? 13 w&m;awmfudk igwdk@onfem;axmifI apmifha&Smufrnfta=umif;/ yifv,fudk tb,folul;I igwdk@xHodk@ aqmifcJh vdrfhrnfenf;[kar;apjcif;iSg/ yifv,fwbufY&Sdonfr[kwf? 14w&m;awmfonf oifapmifha&Smuf bdk@&m oifESifh tvGefeD;.? oif.E_wfY‚if;/ oif.ESvHk;Y‚if;&Sd.? 15=unfhygawmh/ touf&Sifjcif;csrf;omESifh aojcif; qif;&Jwdk@udkoifa&SŒrSm ,ae@igxm;.? 16oifonf touf&SifI

wdk;yGm;rnfta=umif;ESifh oif0ifpm; vwHhaomjynfY/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf oifhudk aumif;}uD;ay;awmfrlrnf ta=umif;/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;udkcspfojzifh aemufawmfodk@ vdkufI/ pD&ifxHk;zGJ@awmfrlcsuf ynwfw&m;awmf wdk@udk apmifha&Smufavmh[kigrSmxm;.? 17odk@r [kwf oifhESvHk;vGJoGm;ojzifh/ oifonfem;raxmifbJolwyg; aoG;aqmif&modk@vdkufI/ 18 tjcm;wyg;aombk&m;wdk@udk 0wfjyKudk;uG,f v#if? a,mf'efjrpfudkul;I 0ifpm;vwHHhaomjynfY toufwmr&Snf/ {ueftrSef ysufpD;jcif;odk@ a&mufvdrfhrnf[k ,ae@igowday;.? 19touf&Sifjcif;/ aojcif;/ aumif;}uD;ay;jcif;/ usdefjcif; wdk@udkoifha&S@Y igxm;onf[k oifhwbufY aumif;uifajr}uD;udk igwdkifwnf.? 20 odk@jzpfI/ oifESifh oifhtrsKd;tEG,fonf touf&Sifrnfta=umif;ESifh‚if;/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;udkcspfI pum;awmfudk em;axmifojzifh/ touf&Sifjcif;tusKd;/ toufwm&Snfjcif; tusdK;udk ay;awmfr_aom udk,fawmfudk qnf;uyfrSD0Jrnf ta=umif;ESifh‚if;/ xm0&bk&m;onf oif.bdk;ab; tmjA[H/ ÁZmuf/ ,mukyfwdk@tm; usdefqdkawmfr_aomjynfY aernfta=umif;ESifh ,SOfaomtouf w&m;udk a&G;,lavmh[k Áoa&vtrsKd;tm;a[majym.? 31 1 wzef arma&Sonf oGm;IÁoa&vtrsKd;om;taygif;wdk@tm; a[majymonfum;/ 2igonf ,ae@ toufw&m;ESpfq,faph+yD? oifwdk@a&SŒrSm xGuf0ifjcif;iSm aemufwzef rwwfEkdif? xm0&bk&m;uvnf;/ oifonf a,mf'efjrpfudkrul;&[k rdef@awmfrl+yD? [email protected]&m;ocifxm0& bk&m;onf oifwdk@a&SŒrSmul;I/ xdkjynfom;trsKd;rsKd;wdk@udk zsufqD;awmfrlojzifh/ olwdk@ae&mudk oifwdk@pm;&=uvdrfhrnf? xm0&bk&m; trdef@awmftwdkif;/ a,m±_onfvnf;oifwdk@a&SŒrSm 4 ul;&vdrfhrnf? xm0&bk&m;onfvnf;/ tmarm&d &Sifbk&if&Sd[kefESifh =oCwdk@Y‚if;/ zsufqD;awmfrlaom olwdk@jynfY ‚if;jyKouJhodk@/ xdkjynfom; trsKd;rsKd; wdk@YjyKawmfr_vdrfhrnf? 5 xm0&bk&m;onf olwdk@udkoifwdk@Y tyfawmfrlojzifh/ igrSmxm;or#aom ynwfwdk@twdkif;/ olwdk@YjyK&=uvdrfhrnf? 6tm;,lI&J&ifhjcif; &Sd=uavmh? rpdk;&drf=uESifh? olwdk@udk ra=umuf=uESifh? xm0&bk&m;onf oifwdk@bk&m;ocifjzpfI oifwdk@ESifhtwl udk,fwdkifºuGawmfrlrnf? 7 oifwdk@udkpGef@awmfrrl/ ypfxm;awmfrrl[ka[majym.? wzefa,m±_udkac:I/ oifonftm;,lI &J&ifhjcif;&Sdavmh? ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;onf Tvlwdk@tm;ay;jcif;iSm/ bdk;ab;wdk@tm;usdefqdk awmfrlawmfrlaomjynfodk@ oifonf olwdk@ESifhtwloGm;I tarGcHap&rnf? 8 oifa&SŒrSmxm0&bk&m;onf udk,fwdkifºuGI oifESifh&Sdawmfrlvdrfhrnf? oifhudkpGef@awmfrrl/ ypfxm;awmfrrl? rpdk;&drfESifh/ pdwfrysufESifh[k Áoa&v trsKd;om;taygif; wdk@a&SŒrSm ajymqdk.? 9 Tynufw&m;udk arma&Sonf a&;xm;Ixm0&bk&m;. yËdnmOfaowWmawmfudk xrf;aom av0dom;,Zfyk&m[dwfrsm;/ Áoa&vtrsKd;touf}uD;olrsm; taygif;wdk@Y tyfI/ 10 rSmxm;onf um;/ ckepfESpfaphI u|efrsm;udkv¸wfjcif;iSg csdefcsufaomESpf/ oauaeyGJcHcsdefa&mufrS/ 11 [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;a&G;aumufawmfrlvwHhaomt&yfwGif Áoa&v trsdK;om;taygif;wdk@onf a&SŒawmfY udk,fudk jyjcif;iSg vm=uaomtcg/ 12 Tynwfw&m;udky&dowftaygif; wdk@a&SŒrSm bwf&Gwf&rnf? a,musfm;/ rdef;r/ oli,frsm;/ wnf;ckdaomwyg;trsdK;om;rsm;wdk@onf=um;Iem;vnfojzifh/ oifwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;udka=umuf&GHŒI/ Tynwfw&m;pum;tvHk;pHkwdk@udkapmifha&Smufapjcif;iSg y&dowfwdk@udk pka0;ap=uavmh? 13xkdodk@jyKv#if/ em;rvnfao;aom oli,fwdk@onf=um;ojzifh/ oifwdk@onf

a,mf'efjrpf udkul;I 0ifpm;vwhHaomjynfY aeonfumvywfvHk;/ oifwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;ukd a=umuf&GHŒapjcif;iSg oif=uvdrfhrnf[k rSmxm;ownf;? 14 xm0&bk&m;uvnf;/ oifonfao&aom tcsdefeD;+yD? a,m±_udkac:I y&dowfpnf;a0;&m wJawmfodk@ csOf;uyfavmh? ol@udkigrSmxm;rnf[karma&Stm;rdef@awmfrlonftwdkif;/ arma&SESifh a,m±_onfoGm;I y&dowfpnf;a0;&mwJawmfodk@ csOf;uyf=u.? 15xm0&bk&m;onf wJawmfwGif rdkCf;wdrfwdkifYxif&Sm;awmfrlI/ rkdCf;wdrfwdkifonf wJawmfwHcg;0tay:rSmwnfae.? 16wzef arma&Stm; xm0&bk&m;u/ oifonf bdk;ab;wdk@ESifh tdyfaysmfaomtcg/ TvlrsdK;onfxI ,ckoGm;aomjynfY aeaom wyg;trsKd;om;udk;uG,faom bk&m;wdk@ESifhrSm;,Gif;I ighudkpGef@vsuf/ igzGJ@xm;aom yËdnmOfw&m; udkzsufvdrfhrnf? 17xdktcg igonftrsufawmfxGufI olwdk@udkpGef@rnf? olwdk@rS ighrsufESmudkvGJojzifh/ olwdk@onfysufpD;I ab;'%f&efrmeftaygif;wdk@ESifh awG@}uKH=uvdrfhrnf? xdktcgolwdk@u/ igwdk@bk&m; ocifonf igwdk@wGif &Sdawmfrrlaoma=umifh/ Tab;'%fwdk@onf 18 igwdk@tay:rSma&mufonf r[kwfavmh[kqdk=uvdrfhrnf? olwdk@onf tjcm;wyg;aom bk&m;wdk@aemufodk@vGJoGm;I jyKaom'kp&kduf taygif;wdk@a=umifh/ xdktcg igonfudk,frsufESmudk {ueftrSef vGJrnf? 19,ckrSm "rRoDcsif;udk a&;xm;=uavmh? xkdoDcsif;udk Áoa&v trsdK;wbufY ightbdk;oufaojzpfapjcif;iSg/ olwdk@onf E_wfusuf&atmifoifap=uavmh? 20ta=umif;rlum;/ [email protected];ab;wdk@tm; igusdefqdkI Ekd@ESifhysm;&nf pD;aom jynfodk@olwdk@udk igaqmifoGif;ojzifh olwdk@onf 0pGmpm;&I ql+zdK;aomtcg/ tjcm;wyg;aom bk&m;wdk@xHokd@vGJoGm;I0wfjyK=uvdrfhrnf? ighudkykefuefI ighyËdnmOfw&m;udkzsuf=uvdrfhrnf? 21ab;'%f &efrmeftaygif;wdk@ESifh awG@=uKHaomtcg/ xdkoDcsif;onf olwdk@wbufY oufaocHvdrfhrnf? olwdk@trsdK;tEG,fonf E_wfusufrarhavsmh&? igusdefqdkaomjynfodk@ igaqmifIroGif;rSD/ ,ckyifolwdk@ =uHpnfaom t}uHtpnfudkudk 22 arma&Sonfvnf;/ xdkae@Y "rRoDcsif;udk a&;xm;I igod.[krdef@awmfrl.? Áoa&vtrsKd;om;wdk@tm;oifav.? 23wzefEkef.om; a,m±_tm; xm0&bk&m;u/ oifonf tm;,lI &J&ifhjcif;&Sdavmh? igusdefqdkaomjynfodk@ Áoa&vtrsKd;om;wdk@udk aqmifoGif;&rnf? igonf oifESifhtwl&Sdrnf[krSmxm;awmfrl.? 24arma&Sonf Tynwfw&m;pum;awmftvkH;pHk wdk@udk tukeftpif a&;xm;+yD;rS/ 25xm0&bk&m;. yËdnmOfaowWmawmfudkxrf;aom av0dom;udkac:I/ 26 TynwWdusrf;pmonf oifwdk@trsdK;wbufY oufaojzpfrnfta=umif;/ xdkpmudk,lIoifwdk@ bk&m;ocif xm0&bk&m;. yËdnmOfaowWmawmf tem;rSmwifxm;=uavmh? 27oifwdk@trsKd;onf ykefuefwwf aomoabm/ cdkifrmaomoabm &Sda=umif;udkigod.? igtouf&SifI/ oifwdk@wGifaepOftcg/ ,ae@yifoifwdk@ onf xm0&bk&m;udkykefuef=u+yD? igaoaomaemuf 28 xdkr#rujyK=uvdrfhrnf? oifwdk@trsKd;tEG,f touf}uD;ol/ t&m&Sdoltaygif;wdk@udkighxHrSmpka0;ap=uavmh? Tpum;wdk@udk olwdk@tm;a[majymI olwdk@wbufY aumif;uifajr}uD;udk igwdkifwnfrnf? 29ta=umif;rlum;/ igaoaomaemuf/ oifwdk@onf vHk;vHk;azgufjyefI igrSmxm;aomvrf;rS v$JoGm;=uvdrfhrnfudk igod.? aemifumvwGif/ xm0&bk&m; a&SŒawmfY 'kp&dkufudkjyKI udk,fvufESifhvkyfaqmifaomtm;jzifh trsufawmfudkE_d;aqmfaoma=umifh/ oifwdk@onfab;Oy'fESifh awG@=uKH=uvdrfhrnf[k owday;av.? 30arma&Sonf Áoa&v y&dowftaygif; wdk@tm; tukeftpif¹rGufqdkaom oDcsif;pum;[lrlum;? 32

tdk aumif;uif/ em;axmifavmh/ igajymrnf? tdkajr}uD;/ ig¹rGufqdkaompum;udk=um;avmh? 2 igha'oemonfrdkCf;a&uJhodk@pufpufusI/ ighpum;onf ESif;uJhodk@jznf;!‡if;pGmoufa&muf vdrfhrnf? EkaomysKd;yifay:rS &Gmaom rkdCf;uJhodk@‚if;/ jrufyifay:rSmrsm;jym;aomrdkCf;a&uJhodk@‚if;jzpfvdrfhrnf? 3 igonfxm0&bk&m;.emrawmfudk abmfjyonfjzpfI/ igwkd@bk&m;ocif. bkef;tmEkabmfudk csD;rGrf; =uavmh? 4bk&m;ocifonfrlvtjrpfjzpfI/ tr_awmfonf pHkvifay.? pD&ifawmfrlor#wdk@onf w&m;ESifhnDvsuf/ opPmapmifhaombk&m;/ tjypfuif;vGwfI [kwfrSefajzmifhrwfaom bk&m;jzpfawmfrl.? 5olwdk@onf ,dk,Gif;=u+yD? bk&m;ocif. om;r[kwf/ tnpfta=u; uyf=u.? oabmaumufI azgufjyefaomtrsKd; jzpf=u.? 6tdkynmrJhaom vlrdkufwdk@/ xm0&bk&m;. aus;Zl;awmfudk Todk@ qyfrnfavmh? xm0&bk&m;onf oifudkjzpfapaomtb/ 7 oifhudkzefqif;Iae&mcsaomoljzpfawmfrlonf r[kwfavm? a&S;umvudk atmufarhavmh? vGefav+yD;aom ESpfaygif;rsm;udk qifjcifavmh? oifhtbudkar;jref;v#ifolonf abmfjyvdrfhrnf?touf}uD;ol wdk@udkar;jref;v#if olwdk@onfajymqdk =uvdrfhrnf? 8tjrifhqHk;aom bk&m;onftm'H. trsKd;tEG,fjzpfaomvlrsKd;wdk@udk ydkif;jcm;ItarGajrudk a0ay;aomtcg? Áoa&v trsKd;om;wdk@ ta&twGufudkaxmuf&_I/ vlrsKd;wdk@ae&mtydkif;tjcm; udkpD&ifawmfr_.? 9 xm0&bk&m;. tbdk@um;/ vlrsK;d awmfwnf;? ,mukyftrsKd;onf tarGcHawmfrl&m jzpfownf;? 10 vlqdwfnHaomt&yf/ om;&JjrnfI/ vGwfvyfaom awmvGifjyifY ,mukyfudkawG@awmf rlaomtcg 0ef;&HqD;umjcif;/ oGefoifjcif; aus;Zl;udkjyKI rsufqefawmfuJhokd@ apmifhawmfrl.? 11a&$vif;wonf tokdufudk ar$v#uf/ om;i,fwkd@tay: rSmv_yf&Sm;v#uf/ tawmifwkd@udk jzef@v#uf/ om;i,fwkd@udk,lI 12 xm0&bk&m;wyg;wnf;omv#if/ ,mukyfudk rdrdtawmifwkd@jzifh aqmifouJhodk@/ 13 aqmifoGm;awmfrl.? tjcm;wyg;aom bk&m;rnfr#r&Sd? ajr}uD;ay:rSm jrifhjrwfaom t&yfwkd@Y ae&mcsawmfrlojzifh/ olonfajrtoD;tESHudkpm;I ausmufxJu ysm;&nfudk‚if;/ rD;ygausmufxJ uqDudk‚if;/ 14odk;oi,fqDO/ Am&SeftrsKd;.okd;xD;/ qdwfxD;qDO/ *sKHpyg;/ ausmufuyfqDOESifh wuGEGm;Ekd@"rf; eSifhodk;Edk@udk‚if; pkd@rnfta=umif;pD&ifawmfrlI/ oifonf pyspfoD;taoG;ppfudk aomuf&.? 15 odk@&mwGif/ a,±_±kefonf ql0IajcESifhuefav.? ql0v#uf/ wkwfv#uf/ qDOESifh jynfhpkHv#uf aeojzifh/ zefqif;awmfrlaom bk&m;ocifudkpGe@f I/ u,fwif&mausmufudk rxDrJhjrifjyKav.? 16 olwkd@onf tjcm;wyg;aom bk&m;tm;jzifh jiLplap=u.? &GH&SmbG,faom tr_t&mtm;jzifh trsufawmfudkE_d;aqmf =u.? 17bk&m;r[kwfaom ewfqkd;/ rodbl;aombk&m;/ bkd;ab;wkd@ ra=umufbl;aom bk&m;opfwkd@tm; ,ZfylaZmf =u.? 18oifjzpf&mrlvtjrpfudk oifrrSwfrd? oifhudk zefqif;awmfrlaom bk&m;ocifudk oifarhavsmh+yD? 19xkdtr_udk xm0&bk&m;jriffaomtcg/ trsufawmfxGufI om;orD;awmfwkd@udk pGef@ypfawmfrlvsuf/ 20igonfudk,frsufESmudk olwdk@rSv$Jrnf? olwkd@onf tb,fodk@qkH;rnfudk ig=unfhrnf? oabmckdifrmaom trsKd;/ opPmr&Sdaom om;orD;jzpf=u.? 21bk&m;r[kwfaomt&mtm;jzifh igonfjiLplaompdwf&Sdapjcif;iSm/ jyK=u+yD? tcsnf;ESD;aomt&mtm;jzifh ightrsufudk E_d;aqmf=u+yD? okd@jzpfI ra&&aom vlrsKd;tm;jzifh olwkd@onf jiLplaompdwf&Sdapjcif;iSm‚if;/ ynmr&SdaomvlrsKd;tm;jzifh pdwfqkd;apjcif;iSm‚if; igjyK&rnf? 22igonf trsufxGuf IrD;±_d@ojzifh/ teufqkH;aom r&%mEkdifiHokd@ avmifvdrfhrnf? ajrESifhajrtoD;tESHudk u|rf;apI awmifajc&if; wkdifatmifavmifvdrhfrnf? 23olwkd@ tay:rSm ab;Oyg'frsm;udk igydk@rnf? ig;jrêm;wkd@udk tukeftpifypfrnf? 24olwkd@onfrGwfodyfjcif; t&SdefudkcH&I/ ylavmifjcif;ab;/ 1

jyif;pGmaom zsufqD;jcif;ab;tm;jzifh qkH;±_H;=uvdrhf rnf? om;[email protected];udk‚if;/ ajrYusifvnfaom 25 a¹rGtqdyfudk‚if;/ olwkd@Y igapv$wfrnf? tdrfjyifY xm;ab;/ tdrftwGif;Y a=umufrufzG,faomab;onf vlysKdESifhtysKdufkd‚if;/ Ekdf@pkd@oli,fESifh OD;qHjzLaomol udk‚if; zsufqD;vdrhfrnf? 26&efol.rmefrmeudk igra=umufv#if‚if;/ 27&efbufjyKaom olwkd@onfaxmifv$m; vsuf/ Ttr_tvkH;pkHudk xm0&bk&m;rjyK/ bkef;}uD;aomigwkd@ vuf±kH;jy+yD[k ajymrnfudk pkd;&drfp&mr&Sdv#if‚if;/ olwkd@udk ajr}uD;pGef;wkdifatmif t&yf&yfodk@uGJjym;apI/ tb,folr# ratmufarh apjcif;iSm y,f&Sif;rnf[k igt}uH&Sd.? 28ta=umif;rlum;/ olwkd@onf ynmowdr&Sd/ Om%fuif;aom 29 vlrsKd;jzpf=u.? ynmudk&I Ttr_udk em;vnf=uygapaom? aemufqkH;umvY tb,fodk@jzpfrnfudk qifjcif=uygapaom[k rdef@awmf rl.? 30 olwkd@ckdv_Hp&mausmufonf olwkd@udkra&mif;/ xm0&bk&m;onf olwkd@udk tyfawmfrrlv#if/ vlwa,mufonf vlwaxmifudk tb,fodk@ESifEdkifrnfenf;? vlESpfa,mufonf vlwaomif;udk tb,fodk@ ajy;apEdkifrnfenf;? 31igwkd@.&efolrsm; pD&ifqkH;jzwfaomfvnf;/ olwkd@ausmufonf igwkd@ausmufESifh rwl? 32olwkd@pyspfEG,fyifonf aom'kHpyspfEG,fyifrsKd;/ a*garm&ajrY aygufaom tyifrsKd;jzpf.? olwkd@pyspfoD;onf cg;aom tyif.toD;jzpfI/ pyspfoD;¹yGwfwkd@onf 33 olwkd@pyspf&nfonf e*g;tqdyf/ jyif;xefaom cg;aomt&omESifh jynfhpkH=u.? 34 a¹rGqkd;tqdyftawmufjzpf.? Ttr_onf igxHrSm okdxm;vsuf/ ighb¾mwkdufY wHqdyfcyfvsuf &Sdonfr[kwfavm? 35tjypfw&m;udk pD&if&aom tcGifh/ tjypfESifhtavsmuf qyfay;&aom tcGifhudkigykdif.? tcsdefwefrS olwkd@ajconf acsmv f drfhrnf? olwkd@Y ab;a&mufaomtcsdefeD;+yD? olwkd@awG@}uKH &aomtr_onf tvsiftjref a&mufvmvdrhfrnf? 36xm0&bk&m;onf rdrdvlwkd@tbkd@w&m;pD&ifawmfrlrnf? udk,fawmf. u|efwkd@onf wef;ckd;ukefa=umif;/ tcsKyfcH&aomol/ vGwfaomolwa,mufr#r&Sda=umif;udk jrifaomtcg/ olwkd@tr_a=umifh aemifw &awmfrlvsuf/ 37 olwkd@bk&m;/ olwkd@ckdv_Haom ausmufonftb,f rSm &Sdoenf;? 38olwdk@ylaZmfaom qDOudkpm;I oGef;avmif;&m ylaZmfouUm pyspf&nfudk aomufaom olwkd@onf tb,frSm&Sdoenf;? 39 igonfudk,fwkdif tm;jzifh olwkd@onfxI oifwkd@udk uG,fumapmifhrygavap? bk&m;jzpfa=umif;udk‚if;/ igrSwyg;tjcm;aombk&m;r&Sda=umif;udk‚if; =unfh±_=uavmh? igonftouf udkaoap.? toufudkvnf; &Sifap.? igonf temay:apjcif;iSm '%fcwf.? 40 temudkvnf;aysmufap.? ighvufrS tb,folr# ru,frE_wfEkdif? igonf 41 tpOft+rJtouf&Sifay.[k ighvufudk aumif;uifokd@csDI usdefqkd.? igonf ajymifvufaom xm;udkaoG;I/ w&m;pD&ifpjyKvsuf igh&efolwkd@Y tjypfw&m;udk pD&ifrnf? ighudkrkef;aomolwkd@ cHxkdufaomtjypftavsmufigqyfay;rnf? 42ighjrêm;wkd@udktaoG;ESifh,pfrl; aprnf? ighxm;onf tom;udkpm;vdrhfrnf? owfaomol/ vuf&aomolwkd@. taoG;/ &efol tuJtrSL;wkd@. OD;acgif;udk pm;aomufvdrhfrnf? 43wyg;trsKd;om;wkd@/ oifwkd@onf bk&m;ocif. vlrsKd;ESifhtwl 0rf;ajrmufjcif; &Sd=uavmh? ta=umif;rlum;/ ukd,fawmf. u|efwkd@udk owfaom tjypfESifhtavsmuf '%fay;I ukd,fawmf. &efolwkd@Y tjypfw&m;udkpD&ifawmfrlrnf? jynfawmfESifh rdrdvlrsKd;udk 44 u,froem;awmfrlrnf[laom/ ToDcsif; pum;ukd arma&Sonf vmI Ekefom;a,m±_ESifhtwl vlrsm;wkd@tm; a[majym¹rGufqkd.? 45xkdokd@ arma&Sonf Tpum;tvkH;pkHwkd@udk Áoa&vtrsKd;om; taygif;wkd@tm; tukeftpifa[majym¹rGufqkd +yD;v#if/ 46oifwkd@tm; ,ae@igoufaocHor#aom pum;wkd@udk ESvkH;oGif;=uavmh? oifwkd@om;orD;wkd@onf Tynwfw&m; pum;awmftvkH;pkHwkd@udk

apmifha&Smufapjcif;iSm/ olwkd@tm;xyfqifhI rSmxm;&=urnf? 47Ttr_onf omrntr_ r[kwf? oifwkd@toufESifhqkdifaomtr_ jzpf.? a,mf'efjrpfudkul;I 0ifpm;vwHh aomjynfY Ttr_udk apmifha&Smufv#if/ udk,ftoufwm&Snf=uvdrhfrnf[k ajymqkd.? 48 xkdae@jcif;wGif xm0&bk&m;u/ a,&dacg+rdK@wbuf/ armbjynftmA&drfawmif±kd;/ aeaAm awmifxdyfay:odk@wufI/ 49Áoa&vtrsKd;om;wkd@tm; igtydkifay;aom cgemefjynfudk=unfh±_avmh? 50 oifhtpfudktm±kefonf a[m&awmifay:rSm aoI rdrdvlrsKd;pnf;a0;&modk@ a&mufouJhodk@/ oifonfvnf; wufoGm;aom Tawmifay:rSm aoI/ oif.vlrsKd;pnf;a0;&m odk@a&mufavmh? 51 ta=umif;rlum;/ oifwkd@ onf Zdeawm/ uma'&S&Gm/ ar&dbprf;a&tem;Y Áoa&vtrsKd;om;wkd@ a&S@rSm ighudk r±kdraojyKI jypfrSm;=u +yD? 52xkda=umifh Áoa&vtrsKd;om;wkd@tm; igay;aomjynfudk oifonf udk,frsufpdESifhjrif&aomfvnf; xkdjynfodk@ r0ifpm;&[k arma&Stm; rdef@awmfrl.? 33 1 bk&m;ocif. vlarma&Sonf raorSD Áoa&vtrsKd;om;wkd@udk aumif;}uD;ay;aomr*Fvm pum; [lrlum;/ 2xm0&bk&m;onf odemawmifay:u ºuGawmfrl.? pd&t&yfrS xkdvlwkd@tm; aexGufawmfrl.? yg&efawmifay:u a&mifjcnfxGef;yawmfrlI/ oef@&Sif;aomol taxmiftaomif;wkd@ESifh twlºuGawmfrlI/ "rRrD;onf Áoa&vvlwkd@tbdk@/ vusfmvufawmfrS xGufav.? 3tu,fpifppf xkdvlrsKd;udk cspfawmfrl.? rdrdoef@&Sif;ol taygif;wkd@onf txHawmfyg;wGif&Sd=u.? olwkd@onf ajcawmf&if;Y jyyf0yfI pum;awmfwkd@udk em;cH=uav.? 4 ,mukyftrsKd; y&dowftarGcH&aom "rRw&m;udk arma&Sonf igwkd@tm; xm;.? 5 Áoa&vtrsKd;rif;rsm;ESifhwuG/ trsKd;tEG,frsm;wkd@onf pnf;a0;aomtcg/ xdkolonf a,±_±keftrsKd;Y &Sifbk&ifjzpf.? 6 7 ±kAiftrsKd;rao/ touf&SifI ol.vlwkd@onfrsm;ygapaom? ,k'trsKd;udkum;/ tkdxm0&bk&m;/ ,k'pum;oHudkem;axmifI ol@udktrsK;d om;csif;wkd@&dS&modk@ aqmifcJhawmfrlyg? rdrdvufwkd@onf rdrdtbkd@wef ygapaom? ol@udk&efolwkd@vufrS u,fwifawmfrlyg? 8 av0dtrsKd;udkum;/ oif.okrdrfESifh O&drfonf r\mt&yfYoifpHkprf;I/ ar&dbprf;a& 9 tem;rSmoifqef@usifbufjyKaom oif.oef@&Sif;olY &Sdygapaom? xdkolonf udk,frdbjzpfaomfvnf; igrawG@rjrif[kqdkwuf.? udk,fnDtpfudkudkvnf; rrSwfwwf? udk,fom;orD;udkvnf; rodwwfta=umif;rlum;/ pum;awmfudk em;axmifI yËdnmOf w&m;awmfudk apmifha&Smufwuf.? 10olwdk@onf pD&ifawmfrlcsufwdk@udk ,mukyftrsKd;Y‚if;/ w&m;awmfudk Áoa&v trsKd;Y‚if; oGefoif=uvdrfhrnf? rD;±_d@&meH@omaygif;udk a&S@awmfY‚if;/ wudk,fvHk;rD;±_d@&m,Zfudk ,Zfykv†ifawmf ay:Y‚if; wifxm;=uvdrfhrnf? 11tdkxm0&bk&m;/ ol.OpPmudkaumif;}uD;ay;I olvkyfaqmifaomtr_udk vufcHawmfrlyg? ol@wbufYxI ol@udkrkef;aomolwkd@onf aemufwzef rxEkdifatmif olwkd@cg;udk csKd;awmfrlyg? 12 A,FmrdeftrsKd;wkd@um;/ xm0&bk&m;cspfawmfrlaom olonf txHawmfyg;wGif vkH+cKHpGmae& vdrfhrnf? ol@udk tpOft+rJzkH;v$rf;I ol.yckH;=um;rSm ae&mcsawmfrlvdrhfrnf? 13a,moyftrsKd;udkum;/ xkdtrsKd;aeaom jynfonf txufrdkCf;aumif;uif b¾mtm;jzifh‚if;/ atmuft&yfY ykef;uG,fI eufeJaom t&mtm;jzifh‚if;/ 14aejzpfapaom b¾m/ vjzpfapaom b¾mtm;jzifh‚if;/ 15 touf}uD; aom awmifxdyf/ +rJ+rHaom awmifxJuxGufaom b¾mtm;jzifh‚if;/ 16ajr}uD;b¾m pkHvif&mtm;jzifh ‚if;/ xm0&bk&m;ay;awmfrl&m Yr*Fvm&Sdygapaom? csKHYaeawmfrlaom

ol.aus;Zl;awmfonf a,moyfacgif;ay:/ rdrdtpfudkwkd@wGif t}uD;tuJjzpfaomol. acgif;xdyfay:rSm oufa&mufygapaom? 17ol.bkef;onf EGm;vm;Oobbkef; uJhodk@‚if;/ ol.OD;csKdwkd@onf }uHhOD;csKduJhodk@‚if;jzpf=u.? xkdOD;csKdwkd@ESifh vltrsKd;rsKd;wkd@udk ajr}uD;pGef;wkdifatmif w+ydKifeuf xkd;cwfvdrhfrnf? {z&drftrsKd;om;taomif;aomif;/ rema&StrsKd;om; taxmifaxmifaywnf;? 18 ZmAvkeftrsKd;wkd@um;/ tkdZmAkvkeftrsK;d/ xGufoGm;&mtr_Y 0rf;ajrmufavmh? 19 tkdÁocgtrsKd;/ rdrdwJYaevsuf 0rf;ajrmufavmh? xkdtrsKd;wkd@onf vlrsm;wkd@udk awmifawmfodk@ac:I/ awmifawmfY w&m;ojzifh ,ZfylaZmf=uvdrhfrnf? yifv,fpnf;pdrf/ oJY0Sufxm;vsuf&Sdaom b¾mudkEkd@pdk@=uvdrhfrnf? 20*'ftrsKd;udkum;/ *'ftrsKd;udk us,f0ef;apaom olonfr*Fvm&Sdawmfrlapownf;? xkdtrsKd;onf jcaoFhuJhodk@aeI/ vuf±kH;ESifhOD;xdyfudk qkwfzJhwwf.? 21 a&S@OD;pGmaom tbkd@udk rdrdtbkd@a&G;,lI/ w&m;rif; cGJa0&m xkdt&yfYvkH+cHK&.? vlrsm;wkd@. tuJtrSL;jyKvsufvkdufvmI/ xm0&bk&m;. w&m;r_/ Áoa&vtrsKd;Y pD&ifawmfrlcsufwkd@udk jyKav.? 22'eftrsKd;udkum;/ 'eftrsKd;onf jcaoFhoi,fjzpfI Am&SefjynfrS ckefvdrfhrnf? 23 e\vdtrsKd;udkum;/ tdke\vdtrsKd;/ aus;Zl;awmfESifhºuG,f0I/ xm0&bk&m; ay;awmfrlaom r*FvmESifh jynfhpkHvsuf/ taemufydkif;/ awmifydkif;udk 0ifpm;avmh? 24tm&SmtrsKd;ukdum;/ tm&SmtrsKd;onf om;orD;udk&I r*Fvm&Sdygapaom? nDtpfudkcsif;. pdwfESifhawG@jcif;/ rdrdajcudk qDYESpfjcif; &Sdygapaom? 25oif.wHcg;uef@vef@usifwkd@onf oHESifha=u;0gjzifh +yD;=uvdrhfrnf? oif.ae@&uf umvjzpfonf twkdif; oifhtpGrf;owWdjzpfvdrhfrnf? 26 oifhudkjyKpkapjcif;iSm bkef;tm;EkabmfESifhjynfhpkHvsuf/ rkdCf;aumif;uifudk pD;awmfrlaom a,±_±kef trsKd;. bk&m;ocifESifh wlaomolr&Sd? 27a&S@OD;pGGmaom bk&m;ocifonf oifhckdv_H&mjzpfI/ edpPxm0& vuf±kH;awmfjzifh oifhudkaxmufrawmfrl.? &efolwkd@udk oifha&S@rS ESifxkwfI 28 olwkd@udkzsufqD;aomtcGifh ay;awmfrlrnf? Áoa&vtrsKd;onf ab;vGwfI wrsKd;wnf;ae&vdrhfrnf? ,mukyftEG,fonf pyg;/ pyspf&nfESifhjynfhpkHaomjynfY ae&musI/ 29 rkdCf;ESif;&nfvnf; pufpufusvdrhfrnf? tkdÁoa&vtrsKd;/ oifonfr*Fvm&Sd.? xm0&bk&m;u,fwifawmfrlaom trsKd;/ oifESifhtb,folwloenf;? xkdbk&m;onf oifhudkuG,fumaom'dkif;v$m oifhudkcsD;ajr‡mufaom xm;vufeufjzpfawmfrl.? oif.&efolwkd@onf oifha&S@rSm±_H;I/ oifonfolwkd@. jrifhjrwfaom t&yfwkd@Y eif;&vdrhfrnf[k ¹rGufqkd.? 34 1 xkdaemuf/ arma&Sonf armbvGifjyifrSoGm;I a,&dacg+rdK@wbuf/ aeaAmawmif/ ydo*gxdyf ay:odk@ wufojzifh/ xm0&bk&m;onf'ef+rdK@wkdifatmif/ *dv'fjynf wa&SmufvkH;/ 2 e\vdjynfwa&SmufvkH;/ {z&drf jynf raema&SjynfESifhwuG ta0;qkH;aom yifv,fwkdifatmif/ ,k'jynfwa&SmufvkH;/ 3awmifjynfESifhwuG aZm&+rdK@ wkdifatmif pGefyvGH+rdK@wnf;[laom a,&dacg+rdK@wnfaomcsKdifhESifh vGifjyifwkd@udkjyawmfrl.? 4xm0&bk&m;uvnf;/ igonf tmjA[H/ ÁZmuf/ ,mukyfwkd@tm;usdefqkdI oif.trsKd;tEG,ftm; igay;rnf[k *wdxm;aomjynfudk=unfhavmh? oifonf udk,frsufpdESifh jrif&aom tcGifhudkigay;.? odk@&mwGif ul;I roGm;&[k rdef@awmfrl.? 5xkdodk@xm0&bk&m; rdef@awmfrlonftwkdif;/ xm0&bk&m;. u|efarma&Sonf armbjynf/ xkdt&yfY tedpPa&mufI/ 6Aufay*k&+rdK@wbuf/ armbjynf/ wpHkwckaomcsKdifhY o+*dKvfawmfrl.? arma&S. ocFsKdif;udk ,ae@wkdifatmif tb,fvlr#rod&m? 7 arma&Sonf tedpPa&mufaomtcg toufw&m ESpq f ,f&Sd.? ol.rsufpdrr_efao;? cGeftm;vnf;

ravsmhao;? 8Áoa&vtrsKd;om;wkd@onf arma&Sudk atmufarhI/ armbvGifjyifI t&ufokH;q,f ywfvkH; idkaºuG;jrnfwrf;jcif;udk jyK=u.? 9 arma&StwGuf idkaºuG;jrnfwrf;aom ae@&ufumv vGef+yD;rS/ Ekef.om;a,m±_onf txufu arma&S. vufwifr*Fvmudk cH&ojzifh/ ynmoabmESifhjynfhpkHaomoljzpfI/ Áoa&vtrsKd;om;wkd@onf a,m±_. pum;udkem;axmifvsuf/ arma&Stm;xm0&bk&m; rdef@awmfrlonftwkdif; jyK=u.? 10-12 xm0&bk&m;apv$wfawmfrlI/ tJ*kwWKjynfwGif zma&mbk&ifESifh ol.u|efrSpI jynfom; taygif; wkd@Y edrdwfvuQ%m/ tHhbG,faomtr_ tvkH;pkHwkd@udkjyKI/ Áoa&vtrsKd;om;taygif;wkd@a&S@rSm r[mwefckd;awmfESifh tvGefa=umufrufbG,faom tr_t&mtaygif;wkd@udk jyav&mwGif/ xm0&bk&m;. rsufESmawmfudk udk,fwkdifudk,f=uyfzl;jrif&aom ya&mzufarma&SuJhodk@ aemufwzef Áoa&vtrsKd;Y olESifhwlaom ya&mzufwpkHwyg;r# ray:rxGef;? &Sifarma&SpD&ifa&;xm;aom w&m;a[m&musrf;+yD;.?

a,m±_rSwfpm JOSHUA

1 xm0&bk&m;.u|ef arma&Sonf tedpPa&mufaomaemuf/ arma&Svufaxmuf/ Ekef.om; a,m±_ tm; xm0&bk&m;u/ 2ig. u|efarma&Sonf tedpPa&mufav+yD/ odk‹jzpfI oifESihf oifYygaom Tvltaygif; wkd‹ onf ,ckxI a,mf'efjrpfwbufodk‹ul;=uavmh? Áoa&vtrsdK;wdk‹tm; igay;aomjynfudk 0ifpm; =uavmh? 3arma&Stm; iguwd&Sdonftwdkif; oifwkd‹eif;or#aomajrudk oifwkd‹tm; igay;rnf/ 4awm}uD;rSp IavAEkefawmifwdkifatmif‚if;/ Oz&wfjrpf}uD;rSpI [dwWdjynfwa&SmufvHk;ygvsuf/ ae0if&mbuf yifv,f}uD;wkdifatmifvnf;aumif;/ 5 oifwkd@e,ftydkif;tjcm; jzpf&rnf? oifhtoufwnfonfumv ywfvHk;oifha&S@rSmtb,folr#rcHr&yfEdkif&m? arma&SESifhtwl ig&dSouJhodk@ oifESifhtwl ig&dSvdrfhrnf? igonf oifhudkrpGef@/ oifhudkypfIrxm;? 6tm;,lI &J&ifhjcif;&dSavmh? bdk;ab;wkd@tm;ay;rnf[k 7 igusdefqdkaomjynfudk oifonf Tvlwkd@tm;a0I tarGay;&rnf? odk@jzpfjzpfI ig.u|efarma&SrSmxm;aom w&m;twkdif; usifhrnf[k apmifha&Smufjcif;iSm tm;,lItvGef&J&ifhjcif; &ddSavmh/ }uHpnfavor#wkd@Y atmifrnfta=umif; xkdw&m;vrf;okd@ vdkufavmh/ vuFsmbuf/ buf0Jbufodk@ rv$JESifh? 8xkdynwWdusrf;pmY a&;xm;or#twkdif; usifhrnf[k apmifha&Smufjcif;tvdkiSg usrf;pmudkrbwfr&GwfbJrae/ ae@nOfhrjywf=unfh±_bwf&Gwf&rnf? okd@jyKv#if oifonf 9 t}uHxajrmufI atmifjrifvdrfhrnf? oifhudk igrSmxm;onfr[kwfavm? tm;,lI &J&ifhjcif;&dSavmh/ ra=umufESifh/ pdwfrysufESifh? oGm;av&m&mY oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;&dSonf[k rdef@awmfrl.? 10 xkdtcg a,m±_onf Adkvfrif;rsm;wkd@udkac:I 11wyfwa&SmufvHk;odk@ oGm;=uavmh? oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m; tydkifay;awmfrlaomjynfudk 0ifpm;jcif;iSm/ oHk;&uftwGif;wGif Ta,mf'efjrpf wbufodk@ ul;&aoma=umifh &duQmudk jyifqif&=urnfta=umif;/ vlrsm;wkd@tm;qifhqdk=uavmh[k rSmxm;av.? 12 wzefa,m±_onf ±kAiftrskKd;om;/ *'ftrsK;d om;? rema&StrsKd;om;w0ufwkd@udk ac:I 13 xm0& bk&m;. u|efarma&Sonf/ oifwkd@tm;rSmxm;aom pum[lrlum;/ 14 [email protected]&m;ocifxm0&bk&m;onf oifwkd@udk TjynfYae&mcsawmfrl+yD? oifwkd@om;r,m;/ oli,frsm;ESifh wd&dp>mefrsm;wkd@onf a,mf'efjrpf ta&S@bufarma&Say;aomjynfY ae&pf&=urnf? 15 xm0&bk&m;onf oifwdk@tm; ae&mcsonftwkdif;/ nDtpfudkwkd@tm; ae&mcsawmfrrlrSD [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;ay;awmfrlaomjynfudk olwkd@onf rodrf;r,lrSDwkdifatmif/ oifwkd@wGif cGeftm;}uD;aom ppfol&Jtaygif;wkd@onf vufeufudkifvsuf/ oifwkd@ nDtpfudkrsm;a&S@rSm ul;Irp=u&rnf[laom pum;udkatmufarh=uavmh? xkd@aemufrS xm0&bk&m;. u|efarma&Sonf a,mf'efjrpfaexGuf&mbufYay;I/ oifwkd@ydkifaomjynfokd‹ jyefI0ifpm;&=urnf[k ajymqkd.? 16 xkdolwkd‹uvnf; udk,fawmfrSmxm;awmfrlor#udk u|efawmfwdk‹jyKygrnf/ apv$wfawmfrlor# aom t&yfodk@oGm;ygrnf/ 17t&m&mwdk@Y arma&S. pum;udk em;axmifonf enf;wl udk,fawmfpum;udk vnf; em;axmifygrnf/ odk@jzpfI udk,fawmf.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf arma&SESihftwl&SdouJhodk@ ukd,fawmfESifh twl&Sdawmfrlygapaom/ 18tm%mawmfudkqefI rSmxm;awmfrlor#aompum;udk em;raxmifol rnfonfum; taoowfjcif;udkcH&aprnf? odk@jzpfI tm;,lawmfrlyg/ &J&ifhjcif; &Sdawmfrlyg[k a,m±_ tm;jyefav#muf=u.? 1

2 Ekef.om; a,m±_onf olv#dKESpfa,mufudk &SdwWdrf+rdK@rS wdwfqdwfpGmapv$wfvsuf/ cgeefjynf a,&d acg+rdK@udk oGm;I=unfh±_=uavmh[k rSmxm;vkdufonfhtwkdif; olwkd@onfoGm;+yD;v#if 2 &mcyftrnf&Sdaom jynfwefqmrdef;rtdrfodk@ 0ifIaeav./ jynfom;tcsdK@wdk@uvnf; Tjynfukdpl;prf; jcif;iSg Áoa&vtrsdK;om;tcsdK@wdk@onf ,ae@nrSm +rdK@wGif;odk@0ifyg+yD[k 3 a,&dacgrif;}uD;tm; av#muf=um;=u onf&Sdaomf/ a,&dacgrif;}uD;onf &mcyftm;oifhqDodk@a&mufvmI oifhtdrfodk@ 0ifaomolwdk@udktyfavmh/ olwkd@onf 4 &mcyfonf wpfjynfvHk;udkpl;prf;jcif;iSg a&mufvm+yD[k trdef@awmfESifh apv$wfav./ xkdolESpfa,mufwdk@udk 0Sufxm;ESifh+yD;rS u|efrqDodk@ vla&mufonfrSefyg.? odk@&mwGif tb,ft&yfu vmonfudkrodyg/ 5rkdCf;csKyfI wHcg;ydwfcsdef&Sdaomtcg olwkd@onfxGuf oGm;=uyg./ tb,ft&yfokd@ xGufoGm;=uonfudk rodyg/ tvsiftjrefvkduf=uavmh/ rSDaumif; rSDygvdrfhrnf[k jyefajym./ 6 odk@qdkaomfvnf; xkdolwdk@udk tdrfay:odk@wufapI trdk;ay:rSm jzef@xm;aom ykdufqef±dk;xJY 0Sufxm;ESifh+yD/ 7rif;vkvifwkd@onf a,mf'efjrpful;&mvrf;odk@ vdkuf=u./ +rdK@jyifodk@a&muf=u+yD;rS +rdK@wHcg;rsm;udkydwf=u./ 8 olv#dKwkd@onfrtdyfrSD rdef;ronf olwkd@&Sd&mtdrfrdk;ay:odk@wufI/ 9xm0&bk&m;onf oifwkd@tm; Tjynfudkay;awmfrla=umif;udk‚if;/ oifw@kd ukd igwkd@a=umufvef@tm;}uD;I oifwkd@a=umifh jynfoljynfom; taygif;wdk@onf pdwfysufa=umif;udk‚if; u|efrodyg./ 10oifwkd@onf tJ*kwKWjynfrSxGufvmaomtcg {'Hkyifv,fa&udk xm0&bk&m; crf;ajcmufapawmfrla=umif;udk‚if;/ a,mf'efjrpfwbufYaeI oifwkd@&Sif;&Sif;zsufq;D aom tmarm&d&Sifbk&if&Sd[kefESifh =oCwkd@Y oifwkd@jyKaomtr_udk‚if; tu|Ekfyfwkd@ =um;&=u+yD/ 11xkdowif;udk=um; aomtcg tu|Ekfyfwkd@onf pdwfysufI oifwkd@a=umifhwpfpHk wpfa,mufaom olYr# &J&ifhjcif;owWdtvsOf;r usefºuGif;yg/ ta=umif;rlum; [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;onf txufaumif;uifbHkY‚if;/ atmuft 12 &yfajr}uD;Y‚if;/ tpdk;&aombk&m;ocif jzpfawmfrl./ odk@jzpfI oifwkd@Y 13 u|efronfaus;Zl;jyKaoma=umifh oifwkd@onf u|efr aygufabmfwkd@Y aus;Zl;jyKI/ u|efr rdb/ nDtpfr/ armif tp&Sdaom olwkd@ESifhqkdif or#aomolwkd@udk rowfbJ toufcsrf;omay;rnf[k xm0&bk&m;udk wdkifwnfI usdefqkd=uyg/ rSefaom vuQ%moufaoudk vnf;ay;cJh=uyg[kqkdv#if/ 14 xkdolwkd@u oifonfigwkd@tr_udk rabmfrjyv#if oifht ouftwGuf igwkd@toufonf tmrcHjzpfapawmh/ Tjynfudk xm0&bk&m;ay;awmfrlaomtcg oifY opPmapmifhI aus;Zl;jyKrnf[k 15 xdkrdef;rae&mtdrfonf+rdK@±dk;em;rSm&Sdaoma=umifh xkdolwkd@udk jywif;aygufu 0efcH=u./ 16 }udK;ESifhav#mhcsvsuf/ oifwkd@onfvkdufI&Smaom olwkd@ESifhvGwfrnfta=umif; awmifay: odk@ajy;I oHk;&ufykef;ae=uyg/ &Smaomolwkd@onfjyefaom aemufrSoGm;=uyg[kqkdv#if/ 17xdkolwkd@u oifonf usdefqdkapaomtusdefa=umifh igwkd@Y tjypfra&mufygapESifh/ Tjynfodk@ igwkd@a&mufvmaomtcg ,ckavsmhcsaom jywif;aygufY T}udK;eDudk csnfxm;I oifhrdb/ oifharmifrsm;ESifh aygufabmfrsm; 19 taygif;wdk@udk oifhtdrfY ac:xm;&rnf/ xkdtcg oifhtdrfxJu vrf;odk@xGufoGm;aomolrnfonfum; aov#ifaojypfudk udk,fwdkifcHap/ igwkd@onf tjypfvGwfap/ oifhtdrfY &Sdaomolrnfonfudk taoowfv#if aojypfudk igwkd@onfcHap/ 20igwkd@tr_udkvnf; oifonf abmfjyv#if/ oif,ckusdefqkdapaomtusdefESifh igwkd@onf vGwfap[kqkdv#if/ 21rdef;ru oifwkd@pum; &Sdonfhtwkdif; jzpfygapawmh[k0efcHvsuf v$wfvdkufI olwkd@onfoGm;=u./ 1

22 rdef;ronfvnf; xkd}udK;eDukd jywif;aygufY csnfxm;av./ xkdolwkd@onf awmifay:odk@a&mufatmifoGm;I vkduf&Smaomolwkd@ rjyefrSDwkdifatmif oHk;&ufae=u./ 23 &Smaomolwkd@ onfvnf; vrf;wpfav#mufvHk;&SmI rawG@=u/ xdkvlESpf a,mufwdk@onfvSnfhI awmifay:u qif;jyD;rS jrpfudkul;ojzifh/ Ekef.om; a,m±_xHodk@a&mufI/ rdrdwdk@Yjzpfor#wdk@udk jyef}um;v#uf/ 24tu,fpifppf xm0&bk&m;onf xdkjynfwa&SmufvHk;udk igwdk@vufodk@tyfawmfr_jyD? igwdk@a=umifh jynfoljynfom; taygif;wdk@onf pdwfysufvsuf &Sd=uyg.[k a,m±_tm;av#mufqdk.? 3 1 a,m±_onf eHeufapmapmxI Áoa&v trsKd;om;taygif;wkd@ESifhwuG &dSwWdrf+rdK@rS ajymif;I a,mf'efjrpfudk rul;rD jrpfem;wGif pm;cef;cs=u.? 2oHk;&ufaphaomtcg/ wyfrSL;wdk@onf wyfwav#mufvHk;odk@ oGm;I/ 3oifwkd@ bk&m;ocifxm0&bk&m;. yËddnmOf aowWmudk‚if;/ aowWmxrf;aom ,Zfyka&m[dwf av0dom;wkd@udk‚if;jrifv#if/ oifwkd@onf ae&majymif;I vdkuf&=urnf? 4aowWmawmfESifh oifwkd@ pyf=um;udk tawmifESpfaxmifjcm; c&D;uGmap&rnf? vkduf&aomvrf;udk odrnfta=umif;/ aowWmawmfteD;udk rcsOf;bJ vdkuf&rnf? Tvrf;odk@ oifwkd@onf wcgr#rvdkuf=u ao;[k vltaygif;wkd@tm;rSmxm;=u.? 5a,m±_u vnf;/ oifwdk@onfudk,fudkufdk,foef@&Sif;ap=uavmh? ta=umif;r_um;/ eufjzefae@Y xm0&bk&m; onf tHhbG,faomtr_wdk@udk oifwdk@wGif jyKawmfr_rnf[k vlrsm;wdk@tm;rSmxm;av.? 6 wzef ,Zfyka&m[dwfwdk@udk ac:I oifwdk@onf yËdnmOfaowWmawmfudkxrf;vsuf/ vlrsm;&S@odk@ ul;oGm;=uavmh[k a,m±_ qdkonfhtwdkif; olwdk@onf yËdnmOf aowWmawmfudkxrf;I 7 vlrsm;a&S@odk@ oGm;=u.? xm0&bk&m;uvnf;/ a,m±_udkac:I igonf arma&S@ESifhtwl&SdouJhodk@oifESifhtwl&Sdonfudk Áoa&vtrsdK;om; taygif; wdk@onf od=urnf 8 t=umif;/ olwdk@rsufarSmufY oifudk,ae@ig csD;jr‡ifhpjyKrnf? yËdnmOfaowWmudk xrf;aom,Zfyka&m[dwfwdk@onf/ a,mf'efjrpfa&em;odk@ a&mufaom tcg a,mf'efjrpf Y&yfae&rnfta=umif;udk qifhqdkavmh[krdef@awmfrl.? 9a,m&_uvnf;vm=uavmh? oifwdk@bk&m; ocifxm0&bk&m;. pum;awmfudkem;axmif=uavm[k Áoa&vtrsKd;om;taygif;wdk@udk 10 ac:v#uf/ touf&Sifawmfrlaom bk&m;ocifonf oifwdk@wGif&SdI/ oifwdk@a&S@rS cgeedvl/ [dwWdvl/ [d0dvl/ az&Zdvl/ *d&*g&Sdvl/ tmarm&dvl/a,Akod vlwdk@udk pifpifESifxkwfawmfrlrnfta=umif;udk 11 ajr}uD;wjyifvkH;udk tpdk;&awmfrlaom tb,fodk@ od&rnf enf;[lr_um;/ xm0&bk&m;.yËd!mOfaowWmonf oifwdk@a&S@rSm/ a,mf'efjrpfxJodk@ul;oGm;vdrfhrnf? 12odk@jzpfI Áoa&vtrsdK;rsm;xJuwrsdK;wa,mufpD/ vlwq,f ESpfa,mufwdk@udka&G;aumuf=uavmh? 13 ajr}uD;wjyifvHk;udk tpdk;&awmfrlaom t&Sifxm0& bk&m;. aowWmawmfudkxrf;aom ,Zfyka&m[dwfajcb0g;wdk@onf/ a,mf'efjrpfa&udkeif;aom c%jcif;wGif/ jrpfnma&onfjywfI yHk@yHk@ºuGvsuf aevdrfhrnf[kqdkav.? 14 vlrsm;wdk@onf a,mf'efjrpfudk ul;tHh aomiSg/ wJwdk@rSajymif;I yËdnmOfaowWmudk 15 xrf;aom ,Zfyka&m[dwfwdk@onf vlrsm;a&S@rSmoGm;vsuf? a,mf'efjrpfem;odk@a&mufI ajcb0g;wdk@onf v#Haom a&udkeif;aomtcg/ pyg;&dwf&mumvY xdkjrpfa&onfurf;wa&SmufvHk;udk 16 v#Havh&Sdaomfvnf;/ jrpfnmupD;vmaoma&onf wef@&yfI a0;aomt&yf/ Zm&wef+rdK@em;rSm&Sdaom tm'H+rdK@ wdkifatmif yHk@yHk@ºuGvsufae.? vGifjyiftdkifwnf;[laom'Hktdkifodk@pD;oGm;aoma&onfvnf; tukeftpifjywfI/

vlrsm;taygif;wdk@onf a,&dacg+rdK@odk@ a&S@±_ul;=u.? 17vlrsm;taygif;wdk@onf a,mf'efjrpfwbufodk@ ra&mufrSDwdkifatmif xm0&bk&m;. yËdnmOfaowWmudk xrf;aom,Zfyka&m[dwfwdk@onf/ jrpftv,fwGif ajray:. jrJjrHpGmeif;I/ Áoa&vtrsKd;om;taygif;wdk@onf ajray:.a&SmufoGm;&=u.? 4 1 vltygif;wdk@onf wa,mufr#rºuGif;a,mf'efjrpfudk ul;=u+yD;rS xm0&bk&m;u/ 2 vlrsm;wdk@wGif wrsKd;wa,mufpD/ vlwq,fESpfa,mufudk a&$;aumufI/ 3olwdk@onf a,mf'efjrpftv,f/ ,Zfyka&m[dwf wdk@jrJjrHpGmeif;&m/ Tt&yfxJu ausmufwq,fESpfvkH;udk ,ljyD;v#if xrf;oGm;I/ ,ae@nOfhpm;cef;cs&m t&yfYxm;&rnf ta=umif;qifhqdkavmh[k a,m±_tm;rdef@awmfr_onftwkdif;/ 4a,m±_oncef@xm; ESifhaom Áoa&vtrsKd; wrsKd;wa,mufpD/ 5 vlwq,fESpfa,mufudk ac:I/ oifwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;. aowWmawmfa&S@/ a,mf'efjrpftv,fodk@ul;oGm;I/ Áo&vtrsKd;ta&twGuftwdkif;/ vlwa,muf 6 ausmufwvHk;pD,lI xrf;oGm;=uavmh? odk@jyKv#ifoufaoudk&=uvdrfhrnf? aemifumvY oifwdk@. 7 oifwfdk@u/ om;orD;wdk@u/ Tausmufwdk@onf tb,fodk@qdkvdkoen;f[kar;jref;v#if/ xm0&bk&m;. aowWmawmfonf a,mf'efjrpfudk ul;aomtcg/ aowWmawmf a&S@rSmjrpfa&jywf avonf[k jyefajym&=urnf? xdkodk@Tausmufwdk@onf tpOfrjyufÁoa&vtrsKd;om; atmufarh p&mbdk@ jzpf=uvdrfhrnf[k a,m±_rSmxm;onftwdkif;/ 8Áoa&vtrsKd;om;wdk@onfjyK=u.? xm0&bk&m;onf a,m±_tm;rdef@awmfr_ onfESifhtnD/ Áoa&vtrsKd;ta&twGuftwdkif;/ a,mf'efjrpfxJuausmufwq,fESpfvHk;udk ,ljyF;rS/ pm;cef;cs&mt&yfodk@xrf;oGm;I xm;=u.? 9 wzefwHk/ yËdnmOfaowWmawmfudk xrf;aom ,Zfyk&m[dwf wdk@eif;&mt&yf a,mf'efjrpftv,fY ausmufwq,f ESpfvHk;udka,m±_onf pdkufxm;I ,ae@wdkifatmif &Sd=u.? 10 a,m±_onf arma&SrSmxm;onftwdkif;/ vlrsm;wdk@tm; qifhqdkapjcif;iSm xm0&bk&m; rdef@awmfrl or#wdk@udk tukeftpifjyKonf wdkifatmifaowWmawmfudk xrf;aom,Zfyka&m [dwfwdk@onf/ a,mf'efjrpf tv,fY &yfae=u.? vlrsm;wdk@onf }udK;pm;Iul;=u.? 11 vlrsm;taygif;wdk@onf tukefpiful;=u+yD;rS/ xm0&bk&m;.aowWmawmfESifhwuG ,Zfyka&m[dwfwdk@onf vlrsm;rsufarSmufwGif ul;=u.? 12&kAiftrsdK;om;/ *'ftrsKd;om;/ rema&StrsKd;om;w0ufwdk@onfarma&SrSmcJhonftwdkif; vufeufudk pGJudkifI/ 13 Áoa&vtrsdK;om;wdk@a&S@rSmul;oGm;=u.? xdktrsdK;om;wdk@onf ta&twGuf tm;jzifh av;aomif; cef@r#&SdI/ ppfwdkufjcif;iSg jyifqifvsuf xm0&bk&m;a&S@awmfY a,&dacgvGif 14 jyifodk@ul;oGm;=u./ xkdae@Y xm0&bk&m;onf Áoa&vtrsKd;om;taygif;wkd@a&S@rSm a,m±_udk csD;jrêifhawmfrlI/ olwkd@onf arma&Sudk a=umuf&GH@ouJhodk@ a,m±_udkvnf; ol.toufwnfonfh umvywfvkH; a=umuf&GH@=u.? 15 wzefxm0&bk&m;u/ oufaocHcsuf aowWmawmfudkxrf;aom ,Zfyka&m[dwfwdk@onf/ a,mf'efjrpfxJuwufvm&rnf ta=umif;qifhqdkavmh[k rdef@awmfrlonftwdkif;/ 17a,mf'efjrpfxJu wufvm=uavmh[k ,Zfyka&mwdwfwdk@tm; a,m±_onfqifhqdkav.? 18xm0&bk&m;. yËdnmOf aowWmudk xrf;aom ,Zfyk&m[dwfwdk@onf/ a,mf'efjrpftv,fxJuwufvmI ajcb0g;wdk@onf ukef;udk eif;rd=uaomtcg/ a,mf'efjrpfa&onf rdrdae&modk@ jyefvmI/ t&ifuJhodk@urf;wa&SmufvHk; udkv#Hvsufae.? 19yXrv/ 'orae@&ufwGif/ vlrsm;wdk@onf a,mf'efjrpfxJuwufvmI/ a,&dacg+rdK@

20 ta&SŒbufem;rSm/ *dv*gvt&yfY wyfcs=u.? a,mf'efjrpfxJu xkwf,laom ausmufwq,fESpfvHk;udk a,m±_onf *dv*gvt&yfY pdkufxm;.? 21 Áoa&vtrsKd;om;wkd@tm;vnf;/ aemifumvY [email protected];orD;wkd@u/ Tausmufwkd@onf tb,fodk@ qkdvkdoenf;[k tbwkd@tm;ar;jref;v#if/ 22oifwkd@u/ Áo&vvlwkd@onf ajray:rSm a&SmufouJhodk@ Ta,muf'efjrpfudk ul;vm=uonf[k om;orD;udktm; =um;ajym&=urnf? 23 xm0&bk&m;onf wefckd;}uD;awmfrlonfudk ajr}uD;om; taygif;wkd@onf od=urnfta=umif;ESifh [email protected]&m;ocifxm0&bk&m;udk oifwkd@onf tpOft+rJ a=umuf&GH@&rnfta=umif;/ igwkd@onf {'kHyifv,fudkul;I urf;wbufodk@ ra&mufrSD wkdifatmif/ oifwkd@. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf igwkd@a&S@rSm yifv,fa&udk cef;ajcmufapawmfrlonfenf;wl/ oifwkd@onf a,mf'efjrpfudkul;I urf;wbufodk@ ra&muf rDSwkdifatmif/ oifwkd@a&S@rSm jrpfa&udk cef;ajcmuf apawmfrlonf[k a,m±_rSmxm;av.? 5 1 xm0&bk&m;onf Áoa&vtrsKd;om;wkd@ul;apjcif;iSm/ a,m'efjrpfa&udk cef;ajcmufapawmf rlonf ta=umif;udk/ a,mf'efjrpf taemufbufYaeaom tmarm&drif;}uD;taygif;/ yifv,fem;rSm aeaom cgeedrif;}uD;taygif; wkd@onf =um;odaom tcg/ &J&ifhjcif; owWdtv#if;rºuGif;/ Áoa&v trsKd;om; wkd@ a=umifhpdwfysuf=u.? 2 xkdtcg xm0&bk&m;onf a,m±_udkac:I/ oifonf ausmufxm;rsm;udk vkyf+yD;v#if/ Áoa&v trsKd;om;wkd@tm; ta&zsm;vDS;r*Fvmudk wzefay;avmh[k rdef@awmfrlonftwkdif;/ 3 a,m±_onf ausmufxm;rsm;udkvkyfI *dbm&mvkwft&yfY Áoa&vtrsKd;om;wkd@tm; ta&zsm;vSD;r*Fvmudk ay;av.? 4xkdokd@ta&zsm;vSD;r*Fvmudk ay;&aomta=umif; [lrlum;/ tJ*kwWKjynfrSxGufvmaom ppfol&Ja,musfm;taygif;wkd@onf awmYao=u.? 5 xkdjynfrSxGufvmaomol taygif;wkd@onf ta&zsm;vSD; r*FvmudkcHESifh=u+yD? awmY c&D;oGm;&mwGif bGm;jrifaom oltaygif;wkd@rlum; ta&zsm;vSD;r*Fvmudk rcH&=uao;? 6tJ*kwWKjynfrSxGufvmaom ppol&Jtaygif;wkd@onf xm0&bk&m;. pum;awmfudk em;raxmif bJaeI/ raoraysmufrSDwkdifatmif Áoa&vtrsKd;om;wkd@onf tESpfav;q,fywfvkH; awmYvSnfhvnf &=u.? xm0&bk&m;onf/ igay;rnf[k bkd;ab;wkd@tm; usdefqkdawmfrlaomjynf/ Edk@ESifhysm;&nfpD;aomjynfudk xkdolwkd@onf rjrif&=u[k usdefqkdawmfrl.? 7 olwkd@udk,fpm;jzpfapawmfrlaom [email protected];rsm;wkd@onf/ vrf;Yta&zsm;vSD;r*Fvmudk rcH&ao;aom a=umifh/ a,m±_onf ta&zsm;vSD;r*Fvmudk ay;av.? 8vltaygif;wkd@onf ta&zsm;vSD;r*FvmudkcH+yD;rS/ temraysmufrSDwkdifatmif wyfxJYae=u.? 9xm0&bk&m; uvnf;/ tJ*kwWKjynfESifhqkdifaom uJh&J@p&mta=umif;udk oifwkd@rS ,ae@igy,f&Sif;+yD[k a,m±_tm; rdef@awmfrl.? odk@jzpfI xkdt&yfudk *dv*gv[k ,ae@wkdifatmif ac:a0:ownf;? 10 Áoa&vtrsKd;om;wkd@onf *dv*gvt&yfwGif wyfcsI/ xkdvwq,fav;&ufae@/ nOD;,HY a,&dacgvGifjyifrSm yocgyGJudkcH=u.? 11yocgyGJudkcH+yD;rS/ eufjzefae@Y cgemefpyg;jzifhvkyfaom waq;rJhrkef@ESifh aygufaygufudk wae@jcif;wGif pm;&=u.? 12cgemefjynfpyg;udk pm;I/ eufjzefae@Y rEMjywfav.? aemufwzef Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf rEMudkr&=u? xkdESpfwGif cgemefjynfYjzpfaom toD;teSHudk pm;&=u.?

a,m±_onf a,&dacg+rdK@tem;rSm &SdaepOfajrmf=unfhI/ vlwa,mufonf xm;udkxm; tdrfrS xkwfudkifv#uf/ uef@vef@&yfaeonfudkjrifv#if/ ol@xHodk@oGm;I oifonfigwkd@bufYaeaomolavm/ igwkd@&efolbufY aeaomolavm[kar;aomf/ 14xkdolu/ xkdokd@r[kwf/ xm0&bk&m;. Adkvfajcudk tkyfpdk;aom AkdvfrSL;jzpfI ,ckigvmonf[kqkd.? a,m±_onfvnf;ajray:rSm jyyf0yfudk;uG,fvsuf/ udk,fawmfu|eftm; tb,fodk@ 15 rdef@awmfrlrnfenf;[k ar;av#mufaomf/ xm0&bk&m;. Akdvfajcudktkyfpdk;aom AkdvfrSL;u/ oif. ajceif;udk c|wfavmh? oifeif;aomt&yfum; ajrjrwfjzpfonf[k qkdonftwkdif; a,m±_jyKav.? 6 1 xkdtcg Áoa&vtrsKd;om;wkd@a=umifh/ a,&dacg+rdK@onf usyfwnf;pGm ydwfxm;vsuf&SdI/ xGufaomol/ 0ifaomol wpkHwa,mufr#r&SdonfESifh tnD/ 2xm0&bk&m;u/ =unfh±_avmh? a,&dcg+rdK@/ a,&dacgrif;}uD;ESifhwuG cGeftm;}uD;aom ppfol&Jwkd@udk oifhvufY igtyfav+yD? 3okd@jzpfI +rdK@udkvSnfhywf &=urnf? Áoa&v ppfol&Jtaygif;wkd@onf ajcmuf&ufywfvkH;vSnfhywfjcif;tr_udk jyK&=urnf? 4,Zfyka&m[dwfckESpfa,mufwkd@onf aowWmawmfa&S@rSm ,kbdvwHydk;ckESpfvkH;udk aqmif&=urnf? owWr ae@&yfY ckepf}udrfwdkifatmif +rdK@udkvSnfhywfI ,Zfyka&m[dwfwdk@onf 5 ,kbdvwHydk;wkd@udk &SnfaomtoHESifhr_wfI/ wHykd;oHudk=um;v#if wHydk;udkr_wf&=urnf? vltaygif;wdk@onfus,faomtoHESifh aºuG;a=umfI/ +rdKŒ&kd;onftukeftpif +ydKvJ&vdrfhrnf? xdktcgvlrsm;wdk@onf wnfhwnfhwuf&=urnf[k a,m±_tm;rdef@awmfrl.? 6 Ekef.om; a,m±_onf ,Zfyk&m[dwfwdk@udkac:I? oifwdk@onf yÉdnmOf aowWmawmfudk xrf;oGm; ojzifh/ xm0&bk&m;. aowWmawmfa&S@rSm ckeSpfa,mufwkd@onf ,kbdvwHydk; ckeSpfvkH;udk aqmifoGm;=uavmh [lI‚if;/ 7vlrsm;wkd@tm;vnf;/ oifwkd@oGm;I +rdK@udkvSnfhywf=uavmh? vufeufudkif wkd@onf xm0&bk&m; . aowWmawmfa&S@rSm oGm;=uavmh [lI‚if;rSmxm;av.? 8 a,m±_onf vlrsm;wkd@tm; rSmxm;+yD;rS/ ,kbdvwHydk; ckESpfvkH;udk aqmifaom ,Zfyka&m[dwfckeSpfa,mufwkd@onf xm0&bk&m;a&S@awmfYwHydk;r_wf vsufoGm;=u.? xm0&bk&m;. yÉdnmOfaowWmawmfonf olwkd@aemufodk@vkdufav.? 9wHydk;r_wfaom ,Zfyka&m[dwfwkd@a&S@rSm vufeufudkifwkd@onf oGm;I/ ,Zfyka&[dwfrsm; wHydk;r_wfvsuf oGm;=upOf/ aemufwyfom;wkd@onf aowWmawmfaemufodk@vkduf=u.? 10a,m±_uvnf;/ oifwkd@onf aºuG;a=umf apjcif;iSm igrSmxm;aom ae@ra&mufrSDwGif raºuG;a=umf&/ toHwpkHwckudkr# rjyK&/ pum;wpfcGef;udkr# rajym&/ xkdae@a&mufrS aºuG;a=umf&=urnf[k vlrsm;wkd@tm; rSmeSifhav+yD? 11xkdodk@xm0&bk&m;. aowWmawmfonf +rdK@udkw}udrf vSnfhywf0kdif;oGm;+yD;v#if/ wyfxJodk@0ifjyefI nOfhudkvGefap=u.? 12 eHeufapmapm a,m±_onfxI ,Zfyka&m[dwfwkd@onf xm0&bk&m;. 13 aowWawmfudkxrf;,l =u.? xm0&bk&m;. aowWawmfa&S@rSm ,kbdfvwHydk;ckeSpfvkH;udkaqmifaom ,Zfyka&m[dwf ckESpfa,mufonf oGm;+rJoGm;I wHydk;r_wf=u.? vufeufudkifwkd@onf olwdk@a&S@rSoGm;I ,Zfyka&m[dwfrsm; wHydk;r_wf vsufoGm;=upOf/ aemufwyfom;wkd@onf xm0&bk&m;. aowWmawmf aemufodk@ vkduf=u.? 14'kwd,ae@Y +rdK@udkw}udrfvSnfhywf+yD;rS wyfxJokd@jyefvm=u.? xkdodk@ ajcmuf&ufywfvkH; jyK=u.? 15owWrae@ eHeufapmapm rkdCf;vif;puxI t&ifenf;wl/ ckESpf}udrfwkdifatmif +rdK@udkvSnfhywf=u.? xkdae@Yom ckESpf}udrfwkdifatmif +rdK@udkvSnfhywf&=u.? 16owWrt}udrfwGif ,Zfyka&m[ddwfwkd@onf wHydk;r_wf aomtcg/ a,m±_u/ aºuG;a=umf=uavmh? xm0&bk&m;onf oifwkd@tm; +rdK@udkay;awmfrlrnf? 13

+rdK@ESifhwuG +rdK@Y &Sdor#wkd@udkusdefI xm0&bk&m;Y tyf&rnf? odk@&mwGif jynfwefqm&mcyfonf igwkd@apv$wfaom wrefwkd@udk 0Sufxm;aoma=umifh/ olESifhwuG ol.tdrfY &Sdor#wkd@tm; toufcsrf;omay;&rnf? 18oifwkd@onf usdeftyfaomt&mudk owdESifha&Smif=uOfavmh? okd@r[kwf xkdt&mudk odrf;,lv#if rdrdwkd@udk‚if;/ Áoa&v wyfudk‚if; tusdefcHapI/ aeSmifh&Sufrnfudk pkd;&drfp&m&Sd.? 19a&$aiGudk‚if;/ a=u;0gwefqm/ oHwefqm &Sdor#wkd@udk‚if;/ xm0&bk&m; tbkd@oef@&Sif;apI/ b¾mawmfxJodk@ oGif;xm;&=urnf[k vlrsm;wdk@tm; a,m±_onfrSmxm;av.? 20 xkdodk@ESifhtnD wHydk;udkr_wfI/ vlrsm;wkd@onf aºuG;a=umf=u.? wHydk;oHudk=um;I us,faom toHESifh aºuG;a=umf=uaomtcg/ +rdK@±kd;onf tukeftpif+ydKvJI/ vlrsm;taygif;wkd@onf +rdK@xJodk@ wnfhwnfh 0if+yD;v#if/ odrf;,l=u.? +rdK@xJY &Sdor#aom a,musfm;/ rdef;r/ t}uD;ti,f/ okd;/ EGm;/ jrnf;&Sdor#wkd@udk xm;ESifh &Sif;&Sif;zsufqD;=u.? 22xkdjynfudk pl;prf;aom vlESpfa,mufwkd@tm; a,m±_u/ oifwkd@onf usdefqkd onftwkdif;/ jynfwefqmrdef;rtdrfokd@oGm;I/ olESifhwuG olY &Sdor#wkd@udk aqmifcJh=uavmh[k rSmvkduf onftwkdif;/ 23wHv#Kdvkyfaom vkvifwkd@onf0ifI/ &mcyfESifhol@rdb/ ol@armifrsm;/ olY&Sdor#wdk@udk‚if;/ ol@aygufabmftaygif;wkd@ukd‚if; xkwfaqmifcJhI/ Áoa&vwyfjyifrSm xm;+yD;v#if/ 24+rdK@eSifhwuG +rdK@Y&Sdor#wkd@udk rD;±_d@=u.? okd@&mwGif a&$aiGudk‚if;/ a=u;0gwefqm/ oHwefqmwkd@udk‚if;/ xm0&bk&m;. b¾mawmfxJodk@oGif;xm;=u.? 25 a,m±_onfvnf; jynfwefqm&mcyfESifholaygufabmf/ olY&Sdor#wkd@udk toufcsrf;omay;I/ olonf Áoa&v trsKd;om;wkd@wGif ,ae@wkdifatmifae&av.? ta=umif;rlum;/ a,&dacg+rdK@udk pl;prf;apjcif;iSm/ a,m±_apv$wfaomwrefwkd@udk olonf0Sufxm;aoma=umifhwnf;? 26xkdtcg a,m±_u/ t=uifolonf xI a,&dacg+rdK@udkwnfjyef./ xdkolonf xm0&bk&m;a&S@awmfY usdeftyfaomoljzpfygap? olonf om;OD;vufxufY +rdK@±dk;tjrpfudkwnfI om;axG;vufxufY +rdK@wHcg;wdk@udkaxmifygap[kusdefqkd.? 27xdkodk@xm0&bk&m;onf a,m±_ESifhtwl &SdawmfrlI/ ol.odwif;onf wjynfvHk;Y ESH@jym;ausmfapm av.? 7 1 odk@&mwGif ,k'trsdK;/ aZ&/ ZmA'd/ umrwdk@rSqif;oufaom tmcefonf/ usdeftyfaomt&mudk odrf;,lI xdkt&mtm;jzifhÁoa&vtrsdK;om;wdk@onf jypfrSm;aomtjypf&Sdaoma=umifh/ xm0&bk&m; onf olwdk@Y trsufxGufawmfrl.? 2 a,m±_onfvnf;/ a,&dacg+rdK@rSvlwdk@udkapv$wfI/ oifwdk@onf aAov+rdK@ta&SŒ/ aAo0if+rdK@tem;rSm&SdaomtmÁ+rdK@odk@oGm;I xdkjynfudk=unfh±_=uavmh[k rSmxm;onf twdkif; olwdk@onf oGm;I/ tmÁ+rdK@udk =unfh±_+yD;v#if? 3a,m±_xHodk@jyefvmI/ Tvlwdk@udk tukeftpif roGm; ygapESifh? vlESpf axmif oHk;axmifavmufoGm;I tmÁ+rdK@udkvkyf}uHygap? xdk+rdK@odk@oGm;&mwGif Tvltaygif;wdk@udkryifyef;yg apESifh? +rdK@om;wdk@onf rrsm;yg[k av#mufonfESifh tnD/ 4 vloHk;axmifcef@r# csDoGm;ItmÁ+rdK@om;wdk@onf a&S@rSmajy;=u.? 5tmÁ+rdK@om;wkd@onf vloHk;q,fajcmufa,mufwkd@udk owf=u.? +rdK@wHcg;rSonf a&SA&dyft&yf wdkifatmifvdkufI/ xdkt&yfYqif;&m wGifvkyf}uH=uaoma=umifh/ vlrsm;wdk@. pdwfESvHk;onft&nfusdKI 6 a&uJhodk@jzpfav.? xdktcga,m±_onf rdrdt0wfudkqkwfI Áoa&vtrsKd; touf}uD;olwkd@ESifhwuG/ rdrdwkd@acgif;ay:Y ajrr_ef@udkwifI xm07bk&m;. aowWmawmf a&S@rSm nOD;wkdifatmif 0yfv#ufae=u.? 7a,m±_uvnf;/ tkdt&Sif xm0&bk&m;/ udk,fawmfonf Tvltaygif;wkd@udk tmarm&d vlwkd@vufodk@tyfI zsufqD;apjcif;iSm a,mf'efjrpfwbufodk@ 17

tb,fa=umifh aqmifcJhawmfrloenf;? tu|Ekfyf wkd@onf a&mifh&Jaompdwf&SdI a,mf'efjrpfta&S@bufY ae=uygapaom? 8tkdbk&m;&Sif/ Áoa&vtrsKd;om; wkd@onf &efolwkd@a&S@rSm ausmudkvSnfh&=uonfjzpfI tu|Ekfyfonf tb,fodk@ ajym&ygrnfenf;? 9cgeedvl tp&Sdaom Tjynfoljynfom; taygif;wkd@onf xkdodwif;udk=um;v#if/ tu|Ekfyfwkd@udk 0kdif;I tu|Ekfyfwkd@ .emrnfudk ajr}uD;rS y,f&Sif;=uygvdrfhrnf? udk,fawmfonf }uD;jrwfaom emrawmf tbkd@tvkdiSm tb,fodk@ jyKawmfrlrnfenf;[k av#mufqkd.? 10 xm0&bk&m;uvnf;/ xavmh? tb,fa=umifh0yfI aeoenf;? 11Áoa&vtrsKd;onf jypfrSm;+yD? igrSmxm;aom yÉdnmOfw&m;udk zsufav+yD? usdeftyfaomt&mudk ckd;,lI y&d,m,fjyKojzifh rdrdOpPmxJrSm xm;av+yD? 12xkdodk@ Áoa&vtrsKd;om;wkd@onf usdeftyfaom oljzpfaoma=umifh/ &efolwkd@ a&S@rSm rcHr&yfEkdif/ ausmfudkvSnfh&=u.? usdeftyfaomoludk oifwkd@txJu ry,fr&Sif;v#if oifwdk@ESifhtwl igrae? 13xI vlrsm;wkd@udk oef@&Sif;apavmh? eufjzpfae@tbdk@ udk,fudkudk,foef@&Sif;ap=u[k qifhqkdavmh? Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ tdkÁoa&vtrsKd;/ usdeftyfaom t&monf oifwkd@txJY&Sd.? xkdt&mudk oifwkd@txJu ry,fr&Sif;rSDwkdifatmif &efolwkd@a&S@rSm rcHr&yfEkdif=u? 14 eufjzefeHeufY oifwkd@onf trsKd;tEG,ftvkduf csOf;uyf&=urnf? xm0&bk&m;rSwfawmf rlaom trsKd;onf/ taqGtrsKd;tvkduf csOf;uyf&=urnf? xm0&bk&m;rSwfawmfrlaom taqGtrsKd;tvdkuf csOf;uyf&=urnf? xm0&bk&m;rSwfawmfrlaom taqGtrsKd;onf/ tdrfaxmifpkHESifh csOf;uyf&=urnf? xm0&bk&m;rSwfawmfrlaom tdrfaxmifonf vltoD;toD;csOf;uyf&=urnf? 15 usdeftyfaomt&mygvsuf rSwfawmfrl aom olrSpI/ olY&Sdor#wkd@udk rD;±_d@&=urnf? ta=umif;rlum;/ olonfxm0&bk&m;. yÉdnmOf w&m;udk zsufI Áoa&vtrsKd;Y t"rRmtr_udkjyKav+yD[k a,m±_tm;rdef@awmfrl.? 16 eHeufapmapm a,m±_onfxI Áoa&vvlwkd@udk trsKd;tEG,ftvkdufaqmifcJhojzifh ,k'trsKd; udkrSwfawmfrl.? 17,k'trsKd;udkaqmifcJhojzifh/ aZ&dtaqGtrsKd;udk rSwfawmfrl.? aZ&dtaqGtrsKd; tdrfaxmifpkHtoD;oD;wkd@udk aqmifcJhojzifh ZmA'dtdrfaxmifudk rSwfawmfrl.? 18 xkdtdrfaxmifvltoD; toD; wkd@udkaqmifcJhojzifh ,k'trsKd;/ aZ&/ ZmA'd/ umrdwkd@rS qif;oufaomtmcefudk rSwfawmfrl.? 19a,m±_uvnf;/ ighom;/ Áoa&v trsKd;. bk&m;ocifxm0&bk&m;udk csD;rGrf;I a&S@awmfY udk,ftjypfudk abmfjyawmif;yefygavmh? oifjyKrdaom tr_udk ightm;ajymygavmh? 0SuI f rxm; igeSifh[k tmceftm;qkdv#if 20tmcefu/ [kwfyg.? Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif xm0&bk&m;udk u|efawmfjypfrSm;yg+yD? u|efawmfjyKrd 21 aomtr_[lrlum;/ vk,laom OpPwkd@wGif jrwfaomAmAkvkef0wfvkH/ aiGESpfyd\m/ a&$wkH;tusyfig;q,f udk u|efawmfjrifojzifh/ wyfrufI odrf;,lrdyg+yD? u|efawmfwJtwGif; ajrYjr‡Kyfvsuf aiGonfatmufqkH;&Sdyg onf[k a,m±_tm;jyefav#mufav.? 22xkdtcg a,m±_ apv$wfaom olwkd@onf wJokd@ajy;I xkdOpPmonf wJtwGif;ajrYjrêKyfvsuf/ aiGonf atmufqkH; &SdonfudkawG@aomf/ 23wJxJuxkwfI a,m±_xH Áoa&vtrsKd; om;rsm;a&S@odk@ aqmifoGm;ojzifh/ xm0&bk&m;a&S@awmfY xm;=u.? 24a,m±_ESifh Áoa&vtrsKd;om; taygif;wkd@onf/ aZ&om;tcef;rSpI xkdaiG/ 0wfvkH/ a&$wkH;/ om;orD;/ odk;EGm;jrnf;/ wJESifhwuG olY&Sdor# wkd@udk tmac:csKdifhodk@ aqmifoGm;+yD;rS/ 25a,m±_u/ igwkd@udk tb,fa=umifh aESmifh&Sufoenf;? ,ae@ xm0&bk&m;onf oifhudkaESmifh&Suf awmfrlrnf[k qkdojzifh/ Áoa&vtrsKd;om;taygif;wkd@onf

ausmufcJESifh ypf=u.? 26ausmufcJESifhypf=u+yD;rS/ rD;±_d@=u.? ol@tay:Y rsm;pGmaom ausmufwkd@udk ykHxm;=uI ,ae@wkdif atmif&Sd.? xm0&bk&m;onfvnf; trsufawmft&Sdefudk +idrf;apawmfrl.? xkdtr_udktpGJjyKI xkdcsKdifhudk ,ae@wdkifatmif tmac:csKdifh[kac:a0:=uownf;? 8 1 wzefxm0&bk&m;uvnf;/ oifonf ra=umufESifh/ pdwfrysufESifh? oifYygaom ppfol&Jtaygif; wkd@udkac:I tmÁ+rdK@okd@xoGm;avmh? tmÁrif;}uD;ESifhol@vlrsm;/ ol@+rdK@/ ol@ajrudk oifhvufY igtyfrnf? 2a,&dacg+rdK@ESifh rif;}uD;tm;jyKouJhokd@ tmÁ+rdK@ESifh rif;}uD;tm;jyK&rnf? okd@&mwGif vk,laom OpPm/ wd&p>mef rsm;udk udk,ftbkd@odrf;&rnf? +rdK@aemufrSm uif;wyfudk xm;&rnf[k a,m±_tm; rdef@awmfrlonftwkdif;/ 3a,m±_ESifh ppfol&Jtaygif;wkd@onf tmÁ+rdK@udk wkdufjcif;iSmx=u.? a,m±_onf cGeftm;}uD;aom ppfol&J okH;aomif;wkd@udk a&G;cs,fI nOfhtcgapv$wfvsuf/ 4oifwkd@onf xkd+rdK@udkwdkufjcif;iSm +rdK@aemufrSm uiff;xkd; vsufae=uavmh? +rdK@ESifha0;a0;cGmI roGm;=uESifh/ wnDw!Gwfwnf; toifhae=uavmh? 5igESifhwuG igYygaom oltaygif;wkd@onf +rdK@teD;odk@csOf;uyfrnf? olwkd@onf ,refuJhodk@ wkdufjcif;iSm xGufvm=u aomtcg/ igwkd@onf olwkd@a&S@rSm ajy;&=urnf? 6olwkd@vnf; vkdufjcif;iSm +rdK@xJuxGufI/ +rdK@ESifhuGmrSef;udk rodbJcGmIvkduf=uvdrhfrnf? ta=umif;rlum;/ olwkd@a&S@rSm igwkd@onf ajy;aomtcg/ ,refuJhodk@ igwkd@a&S@rSm ajy;}uD;+yD[k olwkd@qkd=uvdrfhrnf? 7xkdtcg oifwkd@onf uif;xkd;vsuf ae&mt&yfrSxI +rdK@udkwkdufv#if/ oifwkd@. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifwkd@vufY tyfawmfrlrnf? 8wkdufI atmifaomtcg +rdK@udk rD;±_d@&=urnf? xm0&bk&m; rdef@awmfrlonftwkdif; jyK&=urnf? xkdokd@igqifhqkdonf[k xkdolwkd@tm; rSmxm;av.? 9a,m±_apv$wf onftwkdif;/ xkdolwdk@onf uif;xkd;jcif;iSmoGm;I/ aAov+rdK@ESifh tmÁ+rdK@pyf=um;wGif tmÁ+rdK@ taemufbufrSm 10 ae=u.? a,m±_onf xkdnOfhwGif vlrsm;xJrSmaeao;.? eHeufapmapmxI vlrsm;wkd@udka&wGuf+yD;rS/ Áoa&vtrsKd; touf}uD;olwkd@ESifhtwl tmÁ+rdK@odk@ tOD;csDoGm;av.? 11 a,m±_Yygaom ppfol&Jtaygif;wkd@onf vkdufI +rdK@teD;odk@a&muf+yD;v#if/ +rdK@ajrmufbufY wyfcs=u.? olwkd@ESifh +rdK@pyf=um;rSm csKdifhwck&Sd.? 12wzef tmÁ+rdK@aemuf/ xkd+rdK@ESifh aAov+rdK@pyf=um;rSm uif;xkd;apjcif;iSm vlig;axmifcef@r#xm;.? 13xkdodk@v#if/ +rdK@ajrmufbufrSm Akdvfajct aygif;cif;usif;vsuf/ taemufbufrSmvnf; uif;xkd;vsuf/ toD;oD;ae&mus=uaomtcg/ a,m±_onf xkdnOfhwGif csKdifhtv,fodk@ oGm;av.? 14xkdtjcif;t&mudk tmÁrif;}uD;onfjrifv#if/ +rdK@om; a,mufsm;wkd@onf apmapmxI tvsiftjrefjyifqif+yD;rS/ rif;}uD;onf vltaygif;wkd@ESifhwuG Áoa&vtrskKd;om;wkd@udk wkdufjcif;iSm/ csdef;csufaom tcsdefY vGifjyifodk@csDoGm;av.? odk@&mwGif +rdK@aemufrSm uif;wyf&SdrSef;udkrod? 15a,m±_ESifh Áoa&v trsKd;om; taygif;wkd@onf ±_H;[efjyKvsuf awmvrf;jzifh ajy;=u.? 16olwkd@udkvkdufjcif;iSm/ tmÁrif;}uD;onf +rdK@Y&Sdor#aom a,mufsm;wkd@udk E_d;aqmf+yD;v#if/ +rdK@om;wkd@onf a,m±_udkvkdufI/ +rdK@ESifhuGmrSef;rod cGmoGm;=u.? 17 Áoa&vtrsKd;om;wkd@udk rvdkufbJ/ tmÁ+rdK@ESifh aAov+rdK@Y a,mufsm;wa,mufr#rae/ 18 +rdK@udkvSyfxm;vsuf Áoa&vtrsKd;om;wkd@udk vkduf=u.? xm0&bk&m;uvnf;/ oifudkifaqmifaomvSHudk tmÁ+rdK@ odk@&G,favmh? xkd+rdK@udk oifhvufodk@ igtyfrnf[k a,m±_tm;rdef@awmfrlonftwkdif;/ a,m±_onf rdrdudkifaomvSHudk xkd+rdK@odk@&G,fav.? 19 &G,faomtcg/ uif;wyfom; wkd@onfcsufjcif;xI tvsiftjrefajy;vsuf +rdK@xJodk@0ifrdv#if/ }udK;pm;I odrf;,l+yD;rS rD;±_d@=u.? 20tmÁ+rdK@om;wkd@onf jyef=unfhI/ +rdK@udkavmifaom

rD;.tckd;onf rdkCf;aumif;uifodk@wufv#if &Sdonfudkjrifaomcg / tb,ft&yfudkr# ajy;jcif;iSm rwwfpGrf; Ekdif=u? awmodk@ajy;aom olwkd@onfvnf; vkdufaomolwkd@udk jyefvSefIwkduf=u.? 21 uif;wyfom; wkd@onf +rdK@udk&I +rdK@Y rD;cdk;wufvsuf&Sdonfudk a,m±_ESifh Áoa&vtrsKd;om;taygif;wkd@onfjrifvsif/ wzefjyefvSnfhI tmÁ+rdK@om;wkd@udk wkdufowf=u.? 22 tjcm;aom olwkd@onfvnf; +rdK@xJuxGufI wkdufaoma=umifh Áoa&vtrsKd;om;wkd@onf tmÁvlwkd@udk nêyfI wkdufojzifh wa,mufudkr# rv$wfrusefºuGif;apjcif;iSm vkyf}uH=u.? 23 tmÁrif;}uD;udk t&Sifbrf;I a,m±_xHodk@aqmifcJh=u.? 24Áoa&vtrsKd;om;wkd@onf vGifjyifY‚if;/ vkduf&Sm&m awmY‚if;/ tmÁ+rdK@om; taygif;wkd@udk vkyf}uHI xm;jzifhtukeftpif okwfoif+yD;rSm/ wzef+rdK@odk@jyefvmI xm;jzifhvkyf}uH=u.? 25xkdae@Y waomif;ESpfaxmifcef@r#&Sdaom tmÁ+rdK@om; a,mufsm; rdef;rtaygif;wkd@onf ao=u.? 26tmÁ+rdK@ol +rdK@om; taygif;wkd@udk tukeftpif rzsufqD;rSDwkdifatmif a,m±_onf vSHudkifaomvufudk rodrf;r±kyf? 27odk@&mwGif xm0&bk&m;onf a,m±_ tm;rSmxm;awmfrlaom pum;twkdif;/ wd&p>mefrsm;ESifh vuf&OpPmrsm;udk/ Áoa&vtrsKd;om;wkd@onf udk,fhtbdk@ odrf;,l=u.? 28a,m±_onfvnf; tmÁ+rdK@udk rD;±_d@I/ ,ae@wkdifatmif xm0&zsufqD;&mtr_dufykH jzpfap.? 29tmÁrif;}uD;udk nOD;wkdifatmif opfyifwGifqGJxm;I/ rdkCf;csKyfaomtcg/ a,m±_ pD&ifonftwkdif;/ taoaumifudk opfyifucs+yD;v#if +rdK@wHcg;0Y ypfxm;I/ taoaumiftay:Y rsm;pGmaom ausmufwkd@udk pkykH=u.? xkdausmufykHonf ,ae@wkdifatmif&Sd.? 30 xkdtcg a,m±_onf/ {vawmifay:rSm Áoa&vtrskKd;. bk&m;ocifxm0&bk&m; tbdk@/ ,Zfyv†ifudkwnfav.? 31xm0&bk&m;. u|efarma&Sonf/ Áoa&vtrsKd;om;wkd@udk rSmxm;I arma&S. ynwWdusrf;Y a&;rSwfvsuf&Sdonftwkdfif;/ oHwefqmrygrokH;bJ ruGJrjywfaom ausmufwkd@jzifh ,Zfyv†ifudk wnfI/ xm0&bk&m;tbkd@ rD;±_d@&m,Zf/ rd\[m,,Zfwkd@udk 32 ylaZmf=u.? a,m±_onfvnf;/ xkdausmufay:Y arma&S. ynwfw&m;udk 33 Áoa&vtrsKd;om;wkd@a&S@rSm a&;ul;av.? Áoa&vtrskKd;om;wkd@udk aumif;}uD;ay;jcif;tvkdiSm/ xm0&bk&m;. u|efarma&SrSm xm;cJhonftwkdif;/ Áoa&vtrskKd;touf}uD;/ Akdvfrif;/ w&m;ol}uD; trsKd;om;taygif;wkd@onf/ ,Zfyka&m[dwf av0dom;xrf;aom xm0&bk&m;. yÉdnmOf aowWmESpfbufY &yfI/ trskKd;om;ppfESifh wu|ef;wEkdifiHom;ygvsuf/ a*&Zdrfawmifay:rSm vlw0uf/ 34 {Avawmifay:rSm w0ufwkd@onf ae=uv#if/ ynwWdusrf;Y a&;xm;or#aom aumif;}uD;r*Fvmpum;ESifh usdefjcif;tr*Fvmpum;wnf;[laom w&m;pum; tvkH;pkHudk 35 bwf&Gwfav.? a,m±_onf arma&SrSmxm;aom pum;wcGef;udkr# rcsefrxm;/ rdef;r/ oli,f/ wu|ef;wEkdfifiHom;ygaom Áoa&vtrskKd;om; y&dwfowftaygif;wkd@ a&S@rSmtukef tpifbwf&Gwfav.? 9 1 a,mf'efjrpf taemufbuf/ awmifay:Y‚if;/ csKdifhxJY‚if;/ avAEkef awmifwbuf/ r[m yifv,f urf;wa&SmufvkH;Y‚if; aeaom [dwWd/ tmarm&d/ cgeed/ az&Zd/ [d0d/ a,AkodtrsKd;rif;}uD; taygif;wkd@onf odwif;=um;aom tcg/ 2a,m±_ESifh Áoa&trsKd;om; wkd@udk ppfwkdufjcif;iSm wnDw!Gwfwnf; pnf;a0; =u.? 3 *daAmif+rdK@om;wkd@onf a,&dacg+rdK@/ tmÁ+rdK@Y a,m±_jyKaomtr_udk=um;aomtcg/ 4 y&d,m,fjyK I/ oHwref vkyfvsuf/ jrnf; ay:rSma[mif;EGrf;aomtdwfwdk@udkwifI/

a[mif;EGrf;pkwfuGJzgjyifaom pyspf&nf om;a&bl;wkd@udk,l=u.? 5a[mif;EGrf;zmjyifaomajceif;udkpD;I/ a[mif;EGrf;aom t0wfudkvnf; 0wf=u.? atmufI rd_wufvsuf&Sdaom &duQmudkomaqmifcJhvsuf/ 6 a,m±_&Sd&m *dv*gvwyfodk@ a&mufvmv#if/ tu|Ekfyfwkd@onf rd\m[m,zGJ@jcif;iSm/ a0;aomjynfuvm=uygonf[k a,m±_ESifh Áoa&vvlwkd@tm; qkd=u.? 7 Áoa&vtrsKd;om;wkd@uvnf;/ oifwkd@onf igwkd@tem;rSmaeonf raeonfudkrodEdkif? tb,fodk@ rd\[m,zGJ@Ekdifoenf;[k [d0dvlwkd@tm; qkd=uv#if/ 8olwkd@u tu|Ekfyfwkd@onf udk,fawmf u|efjzpfyg.[k a,m±_tm;av#mufqkd=u.? a,m±_uvnf;/ oifwkd@onftb,fodk@aomolenf;? tb,ft&yfuvm=uoenf;[kar;v#if/ 9olwkd@u/ udk,fawmf. bk&m;ocifxm0&bk&m;. emr awmfa=umifh udk,fawmfu|efwkd@onf tvGefa0;aomjynfuvmyg+yD? xm0&bk&m;. 10 odwif;awmfudk‚if;/ tJ*kwWKjynfY jyKawmfrlor#udk‚if;/ a,mf'efjrpfta&S@bufYaeaom tmarm&drif;}uD;/ a[&Sbkef&Sifbk&if &Sd[kef/ tm&Sw±kkwf+rdK@rSmaeaom Am&Sef&Sifbk&if =oCwkd@Y jyKawmfrlor#udk‚if; =um;yg+yD? 11xkda=umifh tu|Ekfyfwkd@Y touf}uD;aomolwkd@ESifh jynfolESifhjynfom; taygif;wkd@u/ vrf;c&D;&duQmudk,lI olwkd@udk c&D;OD;}uKdjyKjcif;iSm oGm;=uavmh/ igwkd@onf olwkd@. u|efjzpfa=umif;ESifh rd\m,zGJ@&ygrnfta=umif;udk av#mufxm;=uavmh[k rSmvkdufyg+yD? 12ukd,fawmf xHodk@ a&muftHhaomiSm xGufvmaomae@Y c&D;&uQmbkd@ udk,ftdrfrSaqmif,l cJhaom Trkef@onfylaEG;vsuf&Sdyg.? ,ck=unfhyg? atmufvsuf r_dwufvsuf&Sdygonf? 13pyspf&nfjynfhaom Tom;a&bl;wkd@onf topfjzpfaomfvnf;/ ,ck=unfhyg pkwfuGJvsuf&Sdyg.? Tt0wf Tajceif;wkd@ onfvnf; tvGefc&D;a0;aom a=umifh a[mif;EGrf;yg+yD[k jyefav#muf=u.? 14Áoa&vvlwkd@onf xm0&bk&m;xHawmfY tcGifhryefbJ xkdolwkd@. &duQmudkpm;=u.? 15a,m±_onfvnf; olwkd@udkppfr_ESifh vGwfapI/ toufcsrf;omaprnf ta=umif; rd\[m,zGJ@.? y&dowfrif;wkd@onfvnf; usdefqkdjcif; udkjyK=u.? 16 rd\[m,zGJ@I okH;&ufvGefaomtcg/ xkdolwkd@onf tdrfeD;csif;jzpfI/ tem;rSmaea=umif;udk Áoa&vtrsKd;om;wkd@onf =um;odv#if/ 17c&D;oGm;I okH;&ufajrmufaomae@Y olwkd@+rdK@&Gmodk@ a&muf=u.? olwkd@+rdK@um; *daAmif+rdK@/ aczd&m+rdK@/ aA±kwf+rdK@/ ud&,wf,m&drf+rdK@wnf;? 18y&dowf tuJtrSL;wkd@onf Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocifxm0&bk&m;udkwkdifwnfI usdefqkdjcif;udkjyKaoma=umifh/ Áoa&vtrsKd;om; wkd@onf olwkd@udk rvkyf}uH=u? y&dowftaygif;wkd@onf tuJtrSL;wkd@udk tjypfwif=u.? 19tuJtrSL;wkd@ uvnf;/ igwkd@onf Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocifxm0&bk&m;udk wkdifwnfI usdefqkdjcif;udkjyKaoma=umifh olwkd@udk rxdrckduf&? 20olwkd@tm;usdefqkdrdaoma=umifh tjypf'%fa&mufrnfudk pdk;&drfI/ toufcsrf;om ay;ojzifhtb,fodk@ jyK&rnfenf;[lrlum;/ 21tuJtrSL;rsm; *wd&Sdonfhtwkdif; toufcsrf;omay;I/ y&dowftaygif;wkd@tbdk@ xif;ckwfaomol/ a&cyfaomoljzpfap&rnf[k 22 y&dowftaygif;wkd@tm;jyefajym=u.? a,m±_onfvnf; olwdk@udkac:I/ oifwkd@onf igwkd@tem;rSmaevsufyif/ a0;aomt&yfuvmyg+yD[k qkdIigwkd@udk tb,fa=umifh 23 vSnhfpm;=uoenf;? ,ckrSm oifwkd@onf usdeftyfaomoljzpfojzifh/ u|efcHI ig. bk&m;ociftdrfawmf tbkd@ xif;ckwfjcif;/ a&cyfjcif;tr_ESifh wa,mufr#rvGwf&[kqkd.? 24 olwkd@uvnf;/ Tjynfwa&Smuf vkH;udk oifwkd@tm;ay;I/ jynfoljynfom;taygif;wkd@udkoifwkd@a&S@rS y,f&Sif;jcif;iSm/udk,fawmf. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf rdrdu|efarma&Stm;rSmxm;awmfrla=umif;udk udk,fawmfu|efwkd@ onfqufquf=um;odI/

oifwkd@vufY toufqkH;rnfudk tvGefa=umufaoma=umifh/ Ttr_udkjyKyg+yD? 25,ckrSm u|efawmfwkd@onf udk,fawmfvufwGif&Sdyg.? u|efawmfwkd@Y jyKaumif;jyKoifhonf[k pdwfawmf xifonf twkdif;jyKawmfrlyg[k a,m±_tm; jyefav#muf=u.? 26xkdokd@ESifhtnD a,m±_onfjyKI/ olwkd@udk toufcsrf;omapjcif;iSm Áoa&vvlwkd@vufrSu,fE_wfojzifh/ 27xm0&bk&m; a&G;aumufawmfrlaom t&yfYwnfaom ,Zfyv†ifawmftbdk@ESifh y&dowfawmftbdk@xdkolwdk@onf,ae@wdkifatmif xif;ckwfI a&cyf&rnfta=umif;/ xdkae@YpD&ifav.? 10 1 a,m±_onf a,&dacg+rdKŒESifhrif;}uD;udk jyKouJhodk@/ tmÁ+rdKŒESifh rif;}uD;udkwdkuf,lI &Sif;&Sif; zsufqD;a=umif;udk‚if;/ *daAmif+rdKŒom;wdk@onf Áoa&vtrsKd;om;wdk@ESifh rd\[m,zGJ@I twlae a=umif;udk‚if;/ a,&k&Svifrif;}uD;ta'gedaZ'ufonf =um;aomtcg/ 2*daAmif+rdKŒonf +rdKŒawmfuJhodk@ }uD;pGmaom+rdKŒ/ tmÁ+rdKŒxuf}uD;I+rdKŒom;a,musfm;taygif;wdk@onf cGeftm;ESifhjynfhpHkaoma=umifh tvGefa=umuf&GHŒ=u.? 3xdktcg a,&k&Svifrif;}uD;ta'gwdaZ'ufonf/ a[jAKefrif;}uD;a[m[H/ ,mrkwf rif;}uD;yd&H/ vmcd&Srif;}uD;,mzsm/ {*vkefrif;}uD;a'yd&wdk@xHokd@ apv$wfI/ 4*daAmif+rdKŒonf a,m±_rSpI Áoa&v trsdK;om;wdk@ESifh rd\[m,zGJ@aoma=umifh/ xdk+rdK@udkvkyf}uHjcif;iSg ighxHodk@vmI igESifhtwl ulnD=uyg[k E_d;aqmfonftwdkif;/ 5a,&k&Svifrif;}uD;/ a[jAKefrif;}uD;/ ,mrkwfrif;}uD;/ vmcd&Srif;}uD;/ {*vkefrif;}uD;wnf;[laom tmarm&drif;}uD;ig;yg;wdk@onfpnfa0;I rdrdwdk@Adkvfygppfonf taygif;wdk@ ESifhwuGppfcsDI/ *daAmif+rdKŒa&SŒrSm wyfcsvsuf ppfwdkuf=u.? 6 *daAmif+rdKŒom;wdk@onf a,m±_&Sd &m*dv*gv+rdKŒodk@apv$wfI/ udk,fawmf.u|efwdk@udk=unfh±_vsufaeawmfrrlygESifh? tvsiftjrefºuGI rpu,fwifawmfrlyg? awmifay:rSmaeaom tmar&drif;}uD;taygif;wdk@onf u|efawmfwdk@udk wdkufjcif;iSm pnf;a0;=uyg+yD[kav#muf=u.? 7a,m±_onfvnf;/ ppfr_Yusifvnfaomol/ cGeftm;}uD;aom ol&Jtaygif;wdk@ESifhwuG/ *dv*gv+rdK@rS wufoGm;av.? 8xm0&bk&m;uvnf;/ olwdk@udkra=umufESifh? oif.vufYigtyfrnf? oifha&S@rSmvlwpHkwa,mufr# rcHr&yfEkdif&m[k a,m±_tm;rdef@awmfrl.? 9 a,m±_onf *dv*g+rdK@rS wnOfhvHk;csDoGm;I/ &efolwdk@udk trSwfwrJh wdkufvmojzifh/ 10 xm0&bk&m;onf olwdk@udk Áoa&vtrsdK;om;a&S@rSm ±_H;apI/ *daAmif+rdK@ tem;rSm}uD;pGmaom vkyf}uHjcif;tm;jzifh owfI/ aAaom&kH+rdK@odk@oGm;aomvrf;Yvdkufvsuf/ taZum+rdK@/ 11 ruU'g+rdK@wdkifatmifvkyf}uHawmfrl.? xdkolonf Áoa&v vlwdk@a&S@rSmajy;I aAaom&kef+rdK@odk@ qif;oGm;&mwGif/ xm0&bk&m;onf rdkCf;aumif;uifrS }uD;pGmaomrdkCf;oD;udk taZum+rdK@wdkifatmif olwdk@tay:YcsawmfrlI/ olwdk@onf Áoa&vlwdk@. xm;a=umifh aoonfxuf rdkCf;oD;a=umifhomI ao=u.? 12xdkodk@ tmarm&dvlwkd@udk Áoa&v trsKd; om;wkd@Ytyfawmfrlaomae@rSm/ a,m±_onf xm0&bk&m;udkqkawmif;+yD;v#if/ tdkae/ oifonf*daAmif+rdK@Y ‚if;/tdkv/ oifonftm,vkefcsdKifhY‚if; +idrf0yfpGmaeavmh[k Áoa&vtrsKd;om;rsm;a&S@wGif ¹rGufqdkonf twdkif;/ 13Áoa&v vlwdk@onf &efolwdk@tm;tjypf'%fray;rSDwdkifatmif aeonf+idrf0yfpGmaeI vonf&yfav.? ,m&Sm.pmY ygonfum;/ rdkCf;aumif;uif tv,fY aeonf+idyf0yfpGmaeI vonf&yfav.? ,m&Sm. pmYygonfum;/ rkdCf;aumif;uiftv,fY aeonf&yfae.? 0if+rJ0iftHhaom iSm wae@vkH; tvsifrjyK [kygonf r[kwfavm? 14xm0&bk&m;onf vlpum;udkem;axmifI/ xdkodk@aomae@wae@r#rjzpfpzl;? aemufwzefvnf;rjzpf/ ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;onf Áoa&vtrsKd;bufrSmppfwdkuf

awmfrl.?15xdk@aemufa,m±_onf Áoa&vvltaygif;wdk@ESifhwuG/ *dv*gvwyfodk@jyefoGm;.? 16 rif;}uD;ig;yg;wdk@onf ajy;IruU'gvdkifacgif;Y/ ykef;vsufae=u.? 17ruU'gvdkifacgif;Y ykef;vsufaeaom rif;}uD;ig;yg;udkawG@yg+yD[k a,m±_tm;=um;av#mufv#if/ 18a,m±_u/ vdkifacgif;0ay:rSm }uD;pGmaom ausmufwdk@udkvSdrfhyHkI vlapmifhwdk@udk xm;=uavmh? 19oifwdk@rlum; rqdkifrvifh? &efolwdk@udkvdkufI rSDor#aomolwdk@ufdk uGyfrsuf=u? +rdK@xJodk@r0ifap=uESifh? [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;onf olwdk@udkoifwdk@vufY tyfawmfrl+rD[krSmxm;av.? 20a,m±_ESifhÁoa&vvlwdk@onf &efolwdk@udk }uD;pGmaomvkyf}uHjcif;tm;jzihf okwfoify,f&Sif;+yD;rS/ usefºuGif;aomoltcsKd@wdk@onfcdkifcHhaom 21 +rdK@odk@0ifIae=u.? vltaygif;wdk@onf a,m±_&Sd&mruU'gwyfodk@ +idrf0yfpGmjyefvm=u.? 22 Áoa&vvl wpHkwa,mufudk tb,folr# tjypfrwif&? a,m±_uvnf;/ vdkifacgif;udk zGifh+yD;v#if/ xdkrif;}uD;ig;yg;wdk@udk vdkifacgif;xJuxkwfI ighxHodk@aqmifcJh=u[krSmvdkufonf twdkif;/ 23 olwdk@onfjyKI/ a,&k&Svifrif;}uD;/ a[jAKefrif;}uD;/ ,mrkwfrif;}uD;/ vmcd&Srif;}uD;/ {*vkefrif;}uD;ig;yg;wdk@udk vdkifacgif;xJu aqmifcJhI/ 24a,m±_xHodk@a&muf+yD;rS/ a,m±_onf rdrdESifhtwl ppfcsDaomAdkvfrif;wdk@ESifh Áoa&v vltaygif;wdk@udk ac:v#if/ csOf;vm=u? Trif;}uD;[email protected] f tay:Y ajcudk wif=u[k Adkvfrif;wdk@tm; qdkonftwdkif;/ olwdk@onf csOf;vmI xdkrif}uD;wdk@. vnfukyf tay:Yajcudkwif=u.? 25a,m±_uvnf; oifwdk@wdkuf&aom &efoltaygif;wdk@udk xm0&bk&m;onf TuJhodk@jyKawmfrlrnfjzpfI ra=umuf=uESifh/ pdwfrysuf=uESifh? tm;,lI &J&ifhjcif;&Sd=uavmh[k qdk+yD;rS/ 26xdkrif;}uD;wdk@udk xm;ESifhuGyfrsufI opfyifig;yifwdk@YqGJxm;av.? 27 nOD;wkdifatmif opfyifY qGJxm;+yD;rS/ ae0ifcsdefa&mufaomtcg/ a,m±_pD&ifonftwdkif;opfyifrScs+yD;v#if/ olwdk@ykef;vsufae&m vdkifacgif;Y ypfxm;I/ vdkifacgif;0ay:rSm }uD;pGmaomausmufwdk@udkpkyHk=u.? xdkausmufyHkonf,ae@wdkifatmif&Sd.? 28 xddkae@Ya,m±_onf ruU'g+rdKŒudkwdkuf,lI +rdK@ESifhrif;}uD;udkxm;ESifhvkyf}uH+yD;v#if / rif;}uD;ESifhwuG +rdKŒom;taygif;wdk@udkwa,mufr#rusefºuGif;&bJ&Sif;&Sif;zsufqD;av.?a,&dacgrif;}uD;udkjyKouJhokd@ 29 xdkaemufa,m±_onf Áoa&vvltaygif;wdk@ESifhwuGruU'g+rdK@ ruU'grif;}uD;udkjyKownf;/ 30 rSvdAe+rdKŒodk@ csDoGm;Iwdkufojzifh/ xm0&bk&m;onnf xdk+rdK@ESifhrif;}uD;udkÁoa&vvl wdk@vufY tyfawmfrlI/ +rddK@ESifh+rdK@om;taygif;wdk@udk wa,mufr#rusefºuGif;&bJ xm;ESifhvkyf}uHI/ a,&dacg rif;}uD;udkjyKouJhokd@ xdkrif;}uD;udkjyK=u&.? 31a,m±_onf Áoa&vvltaygif;wdk@ESifhwuG/ vdAe+rdK@rS vmcd&S+rdK@odk@csDoGm;I wyfcsvsufwdkuf=u.? 32xm0&bk&m;onf/ xdk+rdK@udkÁoa&vvlwdk@vufY tyfawmfrlojzifh/ 'kwd,ae@Y&I vdAe+rdK@udkjyKouJhodk@ xdk+rdK@ESifh +rdK@ol+rKd@om;taygif;wdk@udk xm;ESifhvkyf}uH=u.? 33xdktcg a*Zmrif;}uD; a[m&Honf/ vmcd&S+rdK@udk ulnDrnf[k vmaoma=umifh/ a,m±_onf xdkrif;}uD;ESifh ol.vltaygif;wdk@udk wa,mufr#rusefºuGif;&bJ &Sif;&Sif;vkyf}uHav.? 34 wzefa,m±_onf Áoa&v vltaygif;wdk@ESifhwuG/ 35 vmcd&S+rdK@rS{*vkef+rdK@odk@csDoGm;Iwyfcsvsufwdkuf=u.? xkdae@jcif;wGif&I vmcd&S+rdK@udkjyKouJhodk@/ xdk+rdK@ol+rdK@om; taygif;wdk@udk xm;ESifhvkyf}uHI wae@jcif;wGif&Sif;&Sif;zsufqD;=u.? 36wzefa,m±_onf Áoa&vvltaygif;wdk@ESifhwuG/ {*vkef+rdK@rS a[jAKef+rdK@odk@csDoGm;Iwdkuf=u.? 37&aomtcg/ {*vkef+rdK@udk jyKouJhodk@ xdk+rdK@ESifhrif;}uD;udk‚if;/ xkd+rdK@ESifhqdkifaom+rdK@&Sdor#wdk@udk‚if;/ +rdK@ol+rdK@om;taygif;wdk@udk‚if;/ wa,mufr# rusefºuGif;&bJ xm;ESifhvkyf}uHI +rdK@ESifh+rdK@om;taygif; wdk@udk&Sif;&Sif;zsufqD;=u.? 38wzef a,m±_onf Áoa&vvltaygif;wdk@ESifhwuG/ a'Ad&+rdK@odk@jyefvmI

wdkuf=u.? 39xdk+rdK@ESifh rif;}uD;udk‚if;/ xkd+rK@ESifhqdkifaom +rdK@&Sdor#wdk@udk‚if;&I/ xm;ESifhvkyf}uHojzifh +rdK@om; taygif;wdk@udkwa,mufr# rusefºuGif;&bJ &Sif;&Sif;zsufqD;av.? a[jAKef+rdK@/vdAe+rdK@ESifhrif;}uD;udkjyKouJhodk@ a'Ad&+rdK@ESifh rif;}uD;udkjyKownf;? 40 xdkodk@Áoa&vtrsKd;.bk&m;ocif xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonf twdkif;/ a,m±_onfawmifay:t&yf/ awmifrsufESmt&yf/ csdKifhxJt&yf/ prf;a&wGif;t&yf&Sdor#wdk@ESifhwuG/ rif;}uD;taygif;wdk@udk vkyf}uHI/ touf&Sifaomolwa,mufr#rusefºuGif;&bJ &Sif;&Sif;zsufqD;av.? 41 uma'&SAmem+rdK@rSpI *gZ+rdK@wdkifatmif‚if;/ a*g&Sifjynfwa&SmufvHk;ESifhwuG/ *daAmif+rdK@ 42 wdkifatmif‚if; vkyf}uHI/? Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf/ Áoa&vtrsKd;bufrSmppfwdkufawmf rlaoma=umifh/ xdkjynfrsm;ESifhwuGrif;}uD; taygif;wdk@udk wcgwnf;atmifav.? 43xdkaemufa,m±_onf/ Áoa&vvl taygif;wkd‹ESifhwuG *dv*gvwyfodk‹ jyefoGm;.? 11 1 xdkodwif;udk [maZmfrif;=uD;,mbdefonf=um;aomtcg/ rm'kefyif;=uD;a,mAyf/ &dSjrKef 2rif;=uD;tmc &Syfrif;}uD;wdk@xHodk@‚if;/ 2awmif&dk;ajrmufbuft&yf/ *aeFo&uf+rdK@ awmifbufvGifjyif t&yf/ csKdifhxJt&yf/ taemufrsufESm a'g&jynfe,fY &Sdaomrif;}uD;rsm;xHodk@‚if;/ 3 ta&S@taemufYaeaom cgeedvl/ awmifay:rSmaeaom tmarm&dvl/ [dwWdvl/ az&Zdvl/ a,Akodvl/ rdZygjynf/ a[&rkefawmifajc&if;Yaeaom [d0dvlwdk@&Sd&modk@‚if; apv$wfI/ 4xdkrif;}uD;rsm;wdk@onf ta&twGuf tm;jzifh ork'N&moJvHk;ESifhtr# tvGefrsm;pGmaomAdkvfygtaygif;/ jrif;rsm;/ &xm;rsm; taygif;wdk@ESifhwuG xGufvm=u.? 5xdkrif;}uD; taygif;wdk@onf pnf;a0;vsuf/ Áoa&vtrsKd;udk wdkufjcif;iSg csDvmI/ ar±Hktdkifem;rSm wpkwnf;wyfcsvsuf ae=u.? 6xm0&bk&m;uvnf;/ olwdk@udkra=umufESifh? igonf eufjzefae@,cktcsdefY Áoa&vtrsdK;a&SŒrSm/ xdkoltaygif;wdk@udktaotyfrnf? jrif;[email protected]=umudk jzwf&rnf? &xm;wdk@udkrD;±d_Œ&rnf[k a,m±_tm;rdef@awmfrl.? 7a,m±_onfvnf;/ rdrdppfol&Jtaygif; wdk@ESifhwuGar±Hktdkifem;odk@ trSwfwrJh ppfcsDIwdkufav.? 8xm0&bk&m;onfolwdk@udk Áoa&v trsdK;om;wdk@ vufY tyfawmfrlojzifh/ olwdk@udkvkyf}uHI Zd'kef&AŠm+rdK@/ rdo&azgordr+f rdK@ ta&SŒrsufESm rdZygcsdKifh wdkifatmifvdkufI wa,mufudkr# rusefºuGif;apjcif;iSg vkyf}uH=u.? 9xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonftwdkif;a,m±_ onfjrif;wdk@. ajca=umudkjzwfI &xm;wdk@udkrD;±d_Œap.? 10xkdtcg a,m±_onfjyefI [maZmf+rdK@udk wkduf,lojzifh/ rif;}uD;udkxm;ESifhuGyfrsufav.? a&S;umvY [maZmf+rdK@onf 11 xdkjynfrsm;wdk@udktkyfpdk;&ownf;? xdk+rdK@ol+rdK@om;taygif;wdk@udk xm;ESifhuGyfrsufojzifh wa,mufudkr# touf&Sifapjcif;iSgrxm;? &SSif;&Sif; zsufqD;I +rdK@udkvnf;rD;±_d@av.? 12 xm0&bk&m;.u|ef arma&SrSmxm;onftwdkif;/ xdkrif;}uD;rsm;tpfk; &aom+rdK@&Sdor#wdk@ESifh rif;}uD;taygif;wdk@udk a,m±_wdkuf,lI xm;ESifhvkyf}uHojzifh &Sif;&Sif;zsufqD;av.? 13odk@&mwGif/ [maZmf+rdK@rSwyg;/ awmifay:Ywnfaom+rdK@wdk@udk Áoa&vvlwdk@onf rD;r±_d@=u? [maZmf+rdK@ w+rdK@udkom a,m±_rD;±_d@ ownf;? 14xdk+rdK@rsm;Yvuf&OpPmESifh wd&pm>ef&Sdor#wdk@udk Áoa&vvlwdk@ onfudk,ftbdk@odrf;,l=u.? vlwdk@udkrzsufqD;rSDwdkifatmif &Sdor#wdk@udk xm;ESifhvkyf}uH=u.? 15 wa,mufudkr# t&SifrusefºuGif;ap=u? xm0&bk&m;onf rdrdu|efarma&S@udk rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ arma&Sonf a,m±_udkqifhqdk.? a,m±_vnf;xdkodk@jyKav.? xm0&bk&m;onf arma&SudkrSmxm;awmfrlaomtr_ wpHkwckukdvSyfIrxm;?

xdkodk@pd&vrf;wGif &Sdaom[mvufawmifrSpIa[&rkefawmifajc&if;/ 17avAEkefcsKdifhY &Sdaom Amv*'f+rdk@wkdifatmif/ awmifay:t&yf/awmifrsufESmt&yf/ a*g&Sifjynf/ csKdifhrsm;/vGifjyifrsm;/ Áoa&v csKdifhESifhwuG xdkjynftvHk;pHkudka,m±_onfodrf;,lI/ rif;}uD;taygif;wdk@udkatmifojzifh vkyf}uHuGyfrsuf av.? 18xdkrif;}uD;taygif;wkd@udk umv=umjrifhpGm ppfwkduf&.? 19[d0dvl/ *daAmif+rdK@om;rS wyg; Áoa&v trsKd;om;wkd@ESifh rd\[m,zGJ@aom +rdK@w+rdK@r#r&Sd? tjcm;aom+rdK@&Sdor#wkd@udk wkdufI tEkdif odrf;,l&=u.? 20ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;onf arma&SudkrSmxm;awmfrlonftwkdif;/ xkdvlrsKd;wk@d udk aus;Zl;rjyKtukeftpif okwfoify,f&Sif;aprnf ta=umif;/ olwkd@onf Áoa&vtrsKd;om;wkd@ukd qD;I wkduf0Hhonfwkdifatmif 21 olwkd@pdwfESvkH;ckdifrmjcif;iSm xm0&bk&m;tvkd&Sdawmfrlownf;? xkdumvtcg a,m±_onfcsDoGm;I/ tmeuvlwkd@udk awmifay:t&yfa[jAKef+rdK@/ a'Ad&+rdK@/ tmeyf+rdK@/ ,k'awmif/ Áoa& vawmif&Sdor#wkd@udk y,f&Sm;I/ olwkd@+rdK@rsm;ESifhwuG &Sif;&Sif;zsufqD;av.? 22*gZ+rKd@/ *go+rdK@/ tmZkwf+rdK@ rSwyg;/ Áoa&vwkdif;EkdifiHwGif usefºuGif;aom tmeuvlwa,mufr#r&Sd? 23 xm07bk&m;onf arma&Sudk rdef@awmfrlor#twkdif;/ a,m±_onf xkdjynfwa&SmufvkH;udk odrf;,lI Áoa&vtrsKd;tEG,f toD;toD; wkd@tm; tarGay;ojzifh/ wjynfvkH;ppf+idrf;av.? 12 1 a,mf'ef+rdK@ta&S@aexGuf&mbufY/ tmEkefjrpfapI/ a[&rkefawmifwkdifatmif/ ta&S@vGifjyif&Sd or# ygvsuf/ Áoa&vtrsKd;om;wkd@onfvkyf}uHI odrf;,laomjynfudk tpkd;&aomrif;}uD;rsm; [lrlum;/ 2tmEkef+rdK@tem;rSm tma&mf+rdK@/ jrpfw0uf/ *dv'fjynfw0ufrSpI trRKefjynfpGef;tydkif;tjcm; ,AŠKwfjrpf wkdifatmif‚if;? 3ta&S@rsufESmY vGifjyifrSpI *aeo&uftkdifESifh vGifjyiftkdifwnf;[laom aom'kHtdkif ta&S@buf Aufa,&Sdrkwf+rdK@odk@oGm;&mvrf;/ tmZkwf0do*g+rdK@tem;/ awmifrsufESmrSvm&m vrf;wkdif atmif‚if; tpkd;&I/ a[&Sbkef+rdK@Y aeaom 4/5 tmarm&d&Sifbk&if &Sd[kefwyg;/ a[&rkefawmifESifh omvujynfudk‚if;/ a*±_&dvl/ rmcgodvlaeaomjynfpGef;wkdifatmif Am&Sefjynffwa&SmufvkH;udk‚if;/ a[&Sbkef &Sifbk&if &Sd[kefykdifaom EkdifiHpGef;wkdifatmif *dv'fjynfw0ufudk‚if; tpkd;&I/ tm&Sw±kwf+rdK@/ {+yD+rdK@Y aeaom tvGef}uD;rm;aom vlrsKd;xJu usefºuGif;aomol Am&Sef&Sifbk&if =oCwyg;/ 6xkd&Sifbk&ifESpfyg;udk xm0&bk&m;. u|efarma&SESifh Áoa&vtrsKd;om;wkd@onf vkyf}uHI/ xm0& bk&m;. u|efarma&Sonf olwkd@jynfudk ±kAiftrsKd;/ *'ftrsKd;/ rema&StrsKd; w0ufwkd@tm;tydkifay;av.? 7/ 8 a,mf'efjrpftaemufbufrSm avAEkefcsKdifhY&Sdaom Amv*'f+rdK@rSpI/ pd&vrf;wGif &Sdaom [mvufawmifwkdifatmif awmifay:t&yf/ csKdifhxJt&yf/ vGifjyift&yf/ prf;a&wGif;t&yf/ awmt&yf/ awmifrsufESmt&yf/ [dwWdvl/ tmarm&dvl/ cgeedvl/ az&Zdvl/ [d0dvl/ a,Akodvlae&m/ a,m±_ESifh Áoa&v trsKd;om;vkyf}uHI/ a,m±_onf Áoa&vtrsKd;tEG,ftoD;toD;wkd@tm; tydkifay;aom jynfudk tpdk;&aomrif;}uD;rsm;[lrlum;/ 9a,&dacgrif;}uD;wyg;/ aAov+rdK@tem;rSm/ tmÁrif;}uD;wyg;/ 10a,±k&Svifrif;}uD;wyg;/ a[jAKefrif;}uD;wyg;/ 11,mrkwfrif;}uD;wyg;/ vmcd&Srif;}uD;wyg;/ 12{*vkefrif;}uD; wyg;/ a*Zmrif;}uD;wyg;/ 13a'Ad&rif;}uD;wyg;/ a*'grif;}uD;wyg;/ 14 a[mrmrif;}uD;wyg;/ tm&'frif; }uD;wyg;/ 15vdAerif;}uD;wyg;/ t'kvHrif;}uD;wyg;/ 16 17 ruU'grif;}uD;wyg;/ aAovrif;}uD;wyg;/ wmyGmrif;}uD;wyg;/ a[zgrif;}uD;wyg;/ 18 19 tmzufrif;}uD;wyg;/ vm&S±kefrif;}uD;wyg;/ rm'kefrif;}uD; wyg;/ [maZmfrif;}uD;wyg;/ 20 21 &Sdr±kefrif;}uD;wyg;/ tmc&Syfrif;}uD;wyg;/ wmeufrif;}uD;wyg;/ ar*da'Ng rif;}uD;wyg;/ 16

aua'&Srif;}uD; wyg;/ u&arvawmifay:rSm a,muerfrif;}uD;wyg;/ 23a'g&jynfe,frSm a'g&rif;}uD;wyg;/ *dv*gvjynfrSm a*gtdrfrif;}uD;wyg;/ 24wd&Zrif;}uD;wyg;/ rif;}uD;aygif;okH;q,f wyg;wnf;? 13 1 a,m±_onftkdI touf}uD;&ifhaomtcg/ xm0&bk&m;u/ oifonftkdI touf}uD;&ifh+yD? 2 odrf;,l&rnfhajrvnf;trsm; usefao;.? usefaomajr[lrlum;/ zdvdwWdjynfrSpI a*±_&djynfwa&SmufvkH; 3tJ*kwWKjynfta&S@/ &Sda[m&jrpfrSpI ajrmufrsufESmY {=uKef+rdK@e,fwkdifatmif/ cgeedvlaeaomjynf/ zdvdwWdrif; ig;yg;wnf;[laom *gZmodvl/ tmaZmwdvl/ {&Suavmedvl/ *dwWdvl/ {a=umedvlESifhwuG/ tm0dvl aeaomjynf/ 4awmifrsufESmrSpI tmarm&djynf tmzuf+rdK@wkdifatmif/ 5 cgeedjynfwa&SmufvkH;ESifh Zd'kefjynf tem;rSm&Sdaom rm&mjynf/ aexGuf&mbuf/ a[&rkefawmifajc&if;Y Amv*'f+rdK@rSpI [mrwfjynft0if wkdifatmif a*Avjynf/ avAEkefjynf wa&SmufvkH;usefownf;? 6avAEkefawmifrSpI rdo&azgordrf+rdK@ wkdifatmif/ awmifay:Yaeaom olESifh Zda'gedvltaygif;wkd@udk Áoa&vtrsKd;om;a&S@rS igESifxkwfrnf? odk@jzpfI igrSmxm;onftwkdif; pma&;wHjyKvsuf xkdajrudk Áoa&vvlwkd@tm; tarGa0zefavmh? 7,ckrSm Tjynfudk Áoa&vtrsKd;udk;rskK;dESifh rema&StrsKd; w0ufwkd@tm; tarGa0zefavmh? 8±kAiftrskKd;/ *'ftrsKd;/ rema&StrskKd;w0ufwkd@onf a,mf'efjrpfta&Sbuf/ arma&Say;onftwkdif; rdrdwkd@ tarGajrudk cH=u+yD[k rdef@awmfrl.? 9 xm0&bk&m;. u|efarma&Say;aom ajr[lrlum;/ tmEkefjrpfem;Y &Sdaomtma&mf+rdK@/ jrpftauG@Y &Sdor#aom+rdK@wkd@ESifhwuG/ 'dbkef+rdK@wkdifatmif ar'bvGifjyif wa&SmufvkH;/ 10 trRKefjynfpGef;wkdifatmif/ a[&Sbkef+rdK@Yrif;jyKaom tmarm&d&Sifbk&if&Sd[kef tpdk;&aom+rdK@&Sdor#/ 11 *dv'fjynf/ a*±_&dvl/ rmcgodvl aeaomjynf/ a[&rkefawmif&Sdor#/ omvujynfwkdifatmif Am&Sefjynfwa&SmufvkH;/ 12tvGef}uD; rm;aom vlrsKd;xJu usefºuGif;aomol/ tm&Sw±kwf+rdK@/ {+'d+rdK@Y rif;jyKaom Am&Sef&Sifbk&if =oC. EkdifiHw a&SmufvkH;ygownf;? xkdrif;wkd@udk arma&Sonf vkyf}uHI y,f&Sm;av.? 13odk@&mwGif Áoa&vvlwkd@onf a*±_&dvl/ rmcgodvlwkd@udk rESifxkwf=u? xkdvlrsKd;wkd@onf ,ae@wkdifatmif Áoa&vtrsKd;om;wkd@ESifh twlae=u.? 14 av0dtrskKd;tm; tarGudkray;? Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocifxm07bk&m;tm; rD;jzifhylaZmfaom ,Zfwkd@onf trdef@awmf&Sdonftwkdif; olwkd@tarGjzpfownf;? 15 arma&Sonf/ ±kAiftrskKd;om; taqGtrsKd; toD;toD;wkd@tm; 16 tarGay;omjynfrsm;[lrlum;/ tmEkefjrpfem;Y &Sdaom tma&mf+rdK@/ jrpftauG@Y &Sdor#aom+rdK@wkd@ESifh wuG/ ar'bvGifjyif wa&SmufvkH;/ 17a[&Sbkef+rdK@ESifhwuG vGifjyifY &Sdor#aom+rdK@/ 'dbkef+rdK@/ AmrkwfAmv+rdK@/ AufAmvarmif+rdK@/ 18,[mZ+rdK@/ au'rkwf+rdK@/ arzwf+rdK@/ 19ud&,odrf+rdK@/ pdArm+rdK@/ csKdifhwGifawmifay:rSm&Sdaom Zm&uf&Sm[m+rdK@/ 20Aufay*k &+rdK@/ tmZkwfydoum+rdK@/ Aufa,&Sdrkwf+rdK@/ 21 vGifjyifY &Sdor#aom+rdK@wkd@ESifhwuG/ a[&Sbkef+rdK@Y rif;jyK&aom tmarm&d&Sifbk&if &Sd[kef.EkdifiHwa&SmufvkH;udk ay;ownf;? xkd&Sifbk&ifudk‚if;/ xkd&Sifbk&ifcsD;ajr‡mufI ol@jynfYaeaom rd'sefrif;}uD;ig;yg;/ {0d/ a&uif/ Zk&/ [k&/ a&bwkd@udk‚if;/ arma&Sonfvkyf}uHav.? 22 ya&mzufvkyfaom aAm&om;Amvrfudkvnf;/ taocH&aom olwkd@ESifha&mI Áoa&vvlwkd@onf xm;ESifhuGyfrsuf=u.? 23±kAiftrsKd;om;ae&m tydkif;tjcm;um;/ a,mf'efjrpfESifh jrpfurf;yg;wnf;? Ta&G@um;/ ±kAiftrsKd;om;taqGtrsKd; tvdkuftarGcH&aom +rdK@&Gmrsm;aywnf;? 22

arma&Sonf *'ftrsKd;om; taqGtrsKd;toD;toD;wkd@tm; tarGay;aomjynfrsm;[lrlum;/ 25 ,mZm+rdK@rSpI *dv'f+rdK@&Sdor#wdk@ESifh wuG/ &AŠmjrdK@a&S@Y&Sdaom tma&mf+rdK@wkdifatmif trRKefjynfw0uf/ 26a[&Sbkef+rdK@rSpI &mrwfrdZyg+rdK@/ aAawmedrf+rdK@ wkdifatmif‚if;/ r[medrf+rdK@rSpI a'Ad&+rdK@e,f wkdifatmif‚if; ygaomjynf/ 27csKdifhYvnf;/ aAom&H+rdK@/ Aufedr&+rdK@/ okukwf+rdK@/ Zmzkef+rdK@tp&Sdaom a,mf'efjrpfta&S@buf a,mf'efjrpftydkif;tjcm;/ *aeFo&uftkdifem;wkdifatmif/ 28 a[&Sbkef&Sifbk&if &Sd[kefydkifaom EkdifiHusefºuGif;or#ukd ay;ownf;? Ta&G@um;/ *'ftrskKd;om;taqGtrsKd;tvkduf tarGcH&aom+rdK@&Gmrsm;ayownf;? 29/ 30 arma&Sonf rema&StrsKd;w0uftm;tarGay;I/ rema&StrsKd;om;w0ufonf taqGtrsKd; tvkduf tarGcH&aom jynfrsm;[lrlum;/ r[medrf+rdK@rSpI Am&Sefjynfwnf;[laom Am&Sef&Sifbk&if =oC. EkdifiHwa&SmufvkH;/ Am&SefjynfY ygaom ,mÁ&+rdK@ajcmufq,fudk tarGcH&ownf;? 31*dv'fjynfw0uf/ Am&SefjynfY =oC. EkdifiHt0if/ tm&Sw±kwf+rdK@ESifh {+'d+rdK@wkd@udk rema&Som; rmcd&. om;ajr;w0uf taqG trsKd;tvkduf ydkif&=u.? 32Ta&G@um;/ arma&Sonf a,mf'efjrpfta&S@/ a,&dacg+rddK@wbuf/ armbvGifjyifY tarGa0zefaom jynfrsm;aywnf;? 33 av0dtrsKd;tm; tarGudkray;? Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif xm0&bk&m;onftrdef@awmf &Sdonftwkdif; olwkd@tarGjzpfawmfrlownf;? 14 1 cgemefjynfYvnf; ,Zfyka&m[dwf {vmZm/ Ekef.om;r,m;±_tp&Sdaom Áoa&vtrsdK;EG,f wdk@Y rif;jzpfaomolwdk@onftarGa0zefI Áoa&v 2 trsdK;om;wdk@onftarGcH&=u.? xm0&bk&m;onf arma&S tm;jzifh rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ Áoa&vtrsdK; udk;rsdK;ESifhw0ufwdk@onf pma&;wHjyKI tarGcH&=u.? 3 arma&SonfÁoa&vtrsdK;ESpfrsdK;ESifhw0ufwdk‹tm;/ a,mf'efjrpfta&S@bufY tarGay; ESifh+yD? av0dom; wddk@tm; tjcm;aomtrsdK;ESifha&mI tarGray;? 4a,moyftrsdK;om;wdk@onf rema&S trsdK;/ {z&drftrsdK; ESpfrsdK;jzpfI/ av0dom;wdk@aep&m+rdK@/ olwdk@wd&p>mefESifh OpPmudkxm;p&m+rdK@e,frSwyg; tjcm;aomajrudkray;? 5arma&Stm;xm0&bk&m;rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ Áoa&vtrsdK;om; wdk@onfjyKIajrudka0zef=u.? 6xdktcg ,k'trsdK;om;wdk@onf/ *dv*g+rdK@Ya,m±_xHodk@vmI/ aueuftrsdK; a,zkEMm.om; umvufu/ xm0&bk&m;onfuma'&SAmemt&yfY udk,fawmfESifh tu|Ekfyfudk&nf aqmifI/ bk&m;ocif. vlarma&Stm; rdef@awmfrlaompum;udk ukd,fawmfodyg.? 7 Tjynfudk pl;prf;apjcif;iSgbk&m;ocif.u|efarma&Sonftu|Ekfyf udk uma'&SAmemt&yfrS apv$wfaomtcg/ tu|Ekfyfonf toufav;q,f&Sdyg.? tu|Ekfyfonfudk,fpdwf xifonftwdkif; jyef=um;av#mufxm;yg.? 8tu|EkfyfESifhtwloGm;aom nDtpfudkwdk@onf/ vlrsm; pdwfysuf p&mudk jyKaomfvnf;/ tu|Ekfyfonf tu|Ekfyf. bk&m;ocifxm0&bk&m;aemufawmfodk@ vkH;vHk;vkdufyg.? 9 xdkae@&ufYarma&Su/ oifonfig.bk&m;ocif xm0&bk&m;aemufawmfodk@vHk;vHk;vdkufaoma=umifh/ tu,fIoifeif;+yD;aom ajronf tpOftquf oif.tarG/ 10 oif.om;ajr;[email protected]&vdrfhrnf[k usdefqdkav.? Áoa&v trsdK;onf awmY vSnfhvnfpOftcg/ xm0&bk&m;onf xdkodk@arma&Stm; rdef@awmfrlaomae@rSpI ,ckwdkifatmif trdef@awmf&Sdonftwdkif;/ tESpfav;q,fig;ESpf ywfvHk; tu|Ekfyftoufudk &Sifapawmfrlojzifh/ 11 ,ae@rSmtu|Ekfyfonftouf&Spfq,fig;ESpf&Sdyg+yD? odk@&mwGifarma&S apv$wfaom ae@Y cGeftm;&SdouJhodk@,ae@Y&Sdyg.? xdktcgxGuf0ifjcif;tr_/ ppfwdkufjcif;tr_ udk aqmif&Gufjcif;iSg 24

wwfpGrf;EdkifouJhodk@,ckvnf;wwfpGrf;Edkifyg.? 12odk@jzpfIxdkae@Yxm0&bk&m; rdef@awmfrlaom Tawmifudk tu|Ekfyftm;ay;yg? Tawmifay:rSm tmemuvl&Sda=umif;udk‚if;/ }uD;rm; cdkifcHhaom+rdK@wkd@ESifh jynfhpHka=umif;udk‚if;/ xdkae@Yudk,fawmfonf=um;&+yD? odk@&mwGifxm0&bk&m;onf tu|EkfyfESifhtwl &Sdawmfrlv#if/ trdef@awmf&Sdonftwdkif; xdkolwdk@udkESifxkwfjcif;iSg 13 tu|EkfyfwwfpGrf;Edkif ygonf[k av#mufqdk.? xkdtcga,m±_onfaumif;}uD;ay;.? a[jAKefjynfudkvnf;/ a,zkEMm.om; umvuftarGcHp&mbdk@tyfay;av.? 14odk@jzpfI aueuftrsdK; a,zkEMm.om; umvufonf/ Áoa&v trsdK;.bk&m;ocif xm0&bk&m; aemufawmfodk@ vHk;vHk;vdkufaoma=umifh/ a[jAKefjynfonf ,ae@ wdkifatmifumvuf.tarGajrjzpfownf;? 15 a[jAKef+rdK@onf txufuud&,om btrnf&Sd.? tmAonftmeutrsdK;om;wdk@wGifvl}uD;jzpf.? xdktcg wjynfvHk;ppf+idrf;av.? 15 1 ,k'trsdK;om;wdk@onf pma&;wHjyKItaqGtrsdK;tvdkuf tarGcH&aomajr[lum;/ awmifrsufESmY {'Hkjynf e,fESifheD;pyfvsuf/ awrefjynfpGef;rSpI Zdeawmjzpfaom/ 2awmifbuftydkif; tjcm;onf aom'Hk tdkifY awmif tauG@rSxGufI/ 3awmifrsufESmem;/ tu&AŠdrfukef;udka&Smufvsuf Zde&Gmodk@a&mufav.? wzefawmifrsufESmem;/ uma'&SAmem&Gm/ a[Z±kef&Gm/ tm'g&Gm/ umum&Gm/ 4tZrkef &Gmudka&Smufojzifh tJ*kwWKacsmif;odk@vdkufI yifv,fYqHk;av.? 5ta&SŒbufY aom'Hktdkifonf a,mf'efjrpf0wdkifatmif ta&SŒ tydkif;tjcm;jzpf.? ajrmufbuftydkif;tjcm;onf a,mf'efjrpfodk@qif;&m aom'HktdkifauG@rS xGufI/ 6aAaom*v &Gmodk@‚if;/ aAo&mA&Gm 7 tmac:csKdifh ajrmufem;rSma&Smufvsuf ±kAifom;aAm[ef . ausmufodk@‚if; a&mufav.? ajrmufbufrSxGufI a'Ad&&Gmodk@‚if;/ jrpfawmifbuf t'krRdrf ukef;a&S@Y&Sdaom *dv*gv+rdK@odk@‚if;a&muf+yD;rS/ tifa&Sruftkdif/ ta&Fma*v&Gm vrf;odk@ vkdufvsuf/ 8[dEMKHom;. csKdifhem; a,±k&Svif+rdK@&m a,Akodt&yf awmifbufem;rSma&SmufI [dEMKHcsKdifhtaemuf/ 9 a&zdrfcsKdifhajrmufbufY &Sdaom awmifay:odk@wufav.? xkdawmifay:rSqif;jyefI/ aezawmprf;a&wGif;udk a&Smufojzifh {z±kefawmifESifh qkdifaom +rdK@rsm;odk@‚if;/ ud&,wf,m&drf+rdK@ &mAmvm+rdK@odk@‚if;/ 10Amvm+rdK@taemufbuf em;rSma&Smufvsuf pd&awmfodk@‚if;/ acovkef awmifwnf;[laom ,m&drfawmifajrmufbufem;rSm a&Smufvsuf Aufa&Sruf+rdK@/ wdrem+rdK@odk@‚if;/ 11 {=uKef+rdK@ajrmufbufem;rSm a&Smufvsuf&Sd=uKef&Gmodk@‚if;/ Amvmawmifodk@‚if;/ ,mAaev&Gmodk@‚if;/ a&mufI yifv,fY qkH;av.? 12taemufbufY yifv,f}uD;ESifh yifv,furf;yg;onf taemuftydkif; tjcm;jzpf.? Ta&G@um; ,k'trsKd;om; taqGtrsK;d tvkduf ae&mjynfe,ftydkif;tjcm;jzpfownf;? 13 xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonftwkdif;/ a,m±_onf ,k'trsKd;om;wkd@wGif a,zkEMm.om; umvuftbkd@ a[jAKef+rdK@wnf;[laom tmeutbtmb. +rdK@udkcsay;av.? 14xkd+rdK@xJu umvufonf tmeuom;okH;a,muf/ a&S&SJ/ t[dref/ wmvrJwkd@udk ESifxkwfaomaemuf/ 15 ud&,a\zgtrnfa[mif;&Sd aom a'Ad&+rdK@om;wkd@ &Sd&modk@ wzefcsDoGm;I/ 16ud&,a\zg+rdK@udk wkduf,lvkyf}uHaomoltm; igonf orD;tmcoudkay;pm;rnf[k qkdv#if/ 17umvufnD auewf.om; =ooHa,vonf xkd+rdK@udkwkduf,lI umvufonf orD;tmcoudk ol@tm;ay;pm;av.? 18xkdrdef;ronf c&D;oGm;pOftcg/ v,fwuGufudk tbY awmif;jcif;iSm vifESifhwkdifyif+yD;rSjrnf;ay:u qif;av.? tbumvufu tb,ftvkd&Sdoenf;[k ar;v#if/ 19 orD;u aumif;}uD;ay;apcsifyg./ udk,fawmfonf awmifrsufeSmt&yfudk ay;yg+yD/ prf;a&wGif;wkd@

udkvnf; ay;awmfrlyg OD;[k awmif;onftwkdif; tbonf txufprf;a&wGif;/ 20 atmufprf;a&wGif;wkd@udk ay;av.? Ta&G@um;/ ,k'trsKd;om;taqGtrsKd;tvkduf cH&aomtarGajrjzpfownf;? 21 ,k'trsKd;om;ydkifaom +rdK@rsm;[lrlum;/ {'kHjynfESifh eD;pyfaom awmifydkif;Y uyfaZv+rdK@/ {a'&+rdK@/ ,m*k&+rdK@/ 22ude+rdK@/ 'darme+rdK@/ tm''g+rdK@/ 23/ 24aua'&S+rdK@/ [maZmf+rdK@/ Áoeef+rdK@/ 25Zdz+rdK@/ awvif+rdK@/ Amvkwf+rdK@/ [maZmf+rdK@opf/ [maZmf+rdK@a[mif;wnf;[laom a[Z±kef+rdK@/ 26/ 27tmref+rdK@/ a&Sr+rdK@/ armv'+rdK@/[mZm*'N+rdK@/ a[&Srkef+rdK@/ Aufygv+rdK@/ 28[mZm&Gmv+rdK@/ aA&a&Sb+rdK@/ AdaZ…mo,m+rdK@/ 29Amvm+rdK@/ Átdrf+rdK@/ tmZif+rdK@/ 30{vawmv'f+rdK@/ acodv+rdK@/ a[mrm+rdK@/ 31 Zduvuf+rdK@/ rm'rEMm+rdK@/ oHoEMm+rdK@/ 32avaAmuf+rdK@/ &dSv[drf+rdK@/ ttdef+rdK@/ &drRKef+rdK@/ &GmESifhwuG +rdK@aygif;um; oHk;q,fajcmuf+rdK@wnf;? 33csKdifYvnf;{a&Sawmv+rdK@/ aZm&m+rdK@/ tm&Sem+rdK@/ 34 35 Zmaem+rdK@/ t*FEMdrf+rdK@/ wmyGm+rdK@/ {eH+rdK@/ ,mrkwf+rdK@/ t'kvH+rdK@/ apmacg+rdK@/ taZum+rdK@/ 36&Sm&drf+rdK@/ t'dodrf+rdK@/ *a'&+rdK@/ *a'&modrf+rdK@/ &GmESifhwuG+rdK@aygif;um; q,fig;+rdK@wnf;? 37xkdrSwyg;/ aZeef+rdK@/ ['g&S+rdK@/ rd*'v*'f+rdK@/ 38'dvef+rdK@/ rdZyg+rdK@/ a,muaov+rdK@/ 39vmcd&S+rdK@/ aAmZuwf+rdK@/ {uvkef+rdK@/ 40 41 uAŠKef+rdK@/vmrH+rdK@/ udovdwf+rdK@/ *a'±kwf+rdK@/ Auf'g*kef+rdK@/ aer+rdK@/ ruU'g+rdK@/ 42 43 &GmESifhwuGq,fhajcmuf+rdK@wnf;? xkdrSwyg;/ vdAe+rdK@/ {om+rdK@/ tm&Sef+rdK@/ ,dzw+rdK@/ tm&Sem+rdK@/ aeZdyf+rdK@? 44udv+rdK@/ atmcZdyf+rdK@/ rr&&S+rdK@/ &GmESifhwuGudk;+rdK@wnf;? 45xkdrSyg;/ {=uKef+rdK@ESifh olqdkifaom +rdK@&Gmrsm;/ 46{=uKef+rdK@rSpI yifv,fwkdifatmif/ tmZkwf+rdK@ESifheD;pyfaom +rdK@&Gmrsm;/ 47 tmZkwf+rdK@ESifh olqkdifaom+rdK@&Gmrsm;/ tJ*kwWKjrpf/ yifv,f}uD;/ yifv,furf;yg;wkdifatmif/ 0gZ+rdK@ESifh olqkdifaom+rdK@&Gmrsm;/ 48awmifay:Yvnf;/ &Srd&+rdK@/ ,wWd&+rdK@/ apmacg+rdK@/ 49'EM+rdK@/ a'Ad&+rdK@wnf; [laom/ ud&,\EM+rdK@/ 50tmeyf+rdK@/ {&Swarm+rdK@/ tmedrf+rdK@/ 51a*g&Sif+rdK@/ a[mvkef+rdK@/ *davm+rdK@/ &GmESifhwuG q,fw+rdK@wnf;? 52tm&yf+rdK@/ 'krm+rdK@/ {&Sef+rdK@/ 53,mEkH+rdK@/ AufwmyGm+rdK@/ tmzuf+rdK@/ 54 [kEW+rdK@a[jAKef+rdK@ wnf;[laom ud&,omb+rdK@/ Zdatm&+rdK@/ &GmESifhwuGudk;+rdK@wnf;? 55armif+rdK@/ um&arv+rdK@/ Zdz+rdK@/ ,kwW+rdK@/ 56a,Za&v+rdK@/ a,mu'H+rdK@/ Zmaem+rdK@/ 57uÁe+rdK@/ *dbm+rdK@/ wdre+rdK@/ &GmESifhwuGq,f+rdK@wnf;? 58[mv[k v+rdK@/ AufZ&+rdK@/ a*a':+rdK@/ 59rm&yf+rdK@/ aAoEkwf+rdK@/ {vawukef+rdK@/ &GmESifhwuGajcmuf+rdK@wnf;? 60ud&,wf,m&drf+rdK@ wnf;[laom ud&,wfAmv+rdK@/ &AŠm+rdK@/ &GmESifhw uGESpf+rdK@wnf;? 61awmYvnf;aAo&mA+rdK@/ rd'Ndef+rdK@/ aoumu+rdK@/ 62edA&Sef+rdK@/ arvuf+rdK@/ ta*F'd+rdK@/ &GmESifhwuG ajcmuf+rdK@wnf;? 63a,±k&Svif+rdK@Y aeaoma,Akodvlwdk@udkum;/ ,k'trsdK;om;wdk@onf rESifxkwfEdkifbJ olwdk@onf,ae@wdkifatmif ,k'trsdK;om;wdk@ESifhtwla,±k&Svif+rdK@Yae=uownf;? 16 1 a,moyf trsdK;om;wdk@onf pma&;wHjyKItarGcH&aomajr tydkif;tjcm;onfa,mf'efjrpfem;/ a,&dacg+rdK@ ta&SŒ/ a,&dacgtdkifrSxGufIawmvrf;odk@vdkufvsuf/ 2 aAovawmifwa&SmufvHk;oGm;ojzifh/ aAovvkZ+rdK@odk@‚if;/ tmcdtw±kwf +rdK@odk@‚if;/ taemufrsufESmY ,mzavwd+rdK@odk@‚if;/ atmufAufa[m±kef +rdK@odk@‚if;/ a*Zm+rdK@odk@‚if;a&mufI 3 yifv,fYqHk;av.? xdkodk@a,moyf.om; rema&SESifh {z&drfwdk@onftarG cH&=u.? 4 {z&drftrsdK;om;wdk@onf taqGtrsdK;tvdkufaeaom ajrtydkif;tjcm;onf/ ta&SŒbufY tw±kwft'Ng+rdK@rS txufAufa[m±kef+rdK@odk@vdkufI/ 5ajrmufrsufESmY yifv,fem;/ rdwfaro+rdK@odk@ xGuf.? wzefta&SŒodk@ rsufESmjyKIwmeuf&Sdavm+rdK@ta&SŒrSm a&Smufvsuf/ 6,aem[+rdK@odk@‚if;/

,aem[+rdK@rS tw ±kwf+rdK@/ em&wf+rdK@/ a,&dacg+rdK@odk@‚if;a&mufI a,mf'efjrpfYqHk;av.? 7wmyGg+rdK@rS taemufodk@oGm;Iumejrpf odk@vkdufvsuf yifv,fY qHk;av.? 8Ta&GŒum;/ rema&StrsdK;om;wdk@ tarGcH&aomajrY {z&drftrsdK;om;wdk@ tbdk@ cGJxm;aom +rdK@rsm;ESifhwuG {z&drftrsdK;om; taqGtrsdK;tvdkuftarGcH&aom +rdK@&Gmrsm;jzpfownf;? 9a*ZmjrdK@Yaeaomcgeedvlwdk@udk rESifxkwb f J olwdk@onf ,ae@wdkifatmif {z&drftrsdK;om;wdk@ESifh twlaeIt cGefay;&=u.? 17 1 a,mouf.om;OD; rema&S trsdK;om;wdk@onfpma&;wHjyKI tarGcH&aomajr[lum;/ rema&S.om;wnf; [laom *dv'f.tb rmcd&onfppfol&JjzpfI/ *dv'fjynfESifh Am&Sefjynfudk&.? 2 a,moyf. om;rema&S. om;a,musfm;tjcm;wnf;[laomtaAsZmom;/ a[vufom;/ toa&v om;/ a&Scifom;/ a[zgom;/ &Srd'om;wdk@onf taqGtrsdK;tvdkuf 3 pma&;wHjyKI&=uao;.? odk@&mwGifrema&S/ rmcd&/ *dv'f/ a[zgwdk@rS qif;oufaomZavmz'fYom;a,musfm;r&Sd/ orD;ouf oufom&Sd.? ol.orD;wdk@trnfum;/ rmvm/ aemtm/ a[m*vm/ rdvum/ wd&Zmwnf;? 4xkdrdef;rwdk@onf ,Zfyka&m[dwf {vmZm/ Ekef.om;a,m±_rif; rsm;a&SŒodk@csOf;uyfI tu|Ekfyfwdk@ aygufabmfESifhtwl tarGcH&aomtcGifhudktu|Ekfyftm;ay;apjcif;iSg xm0& bk&m;onfarma&Sudk rSmxm;awmfrl+yD[kav#mufI/ xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonftwdkif; olwdk@tb. nDtpfudkwdk@ESifhtwl tarGcH&aom tcGifhudkay;.? 5/ 6xdkodk@rema&S.orD;wdk@onf om;wdk@ESifhtwl tarGudkcH& I/ rema&S.om;tcsdK@wdk@onf *dv'fjynfudk& aoma=umifh/ a,m'efjrpfta&SŒbuf *dv'fjynfESifhAm&Sefjynf rSw yg;/ rema&StrsdK;onf q,fbdk@udk&ao;.? 7 rema&Sc±dkiftydkif;tjcm;onf tm&Smc±dkifrSa&Scif+rdK@a&SŒwGif&Sdaom rdwfaro+rdK@odk@oGm;I vusfmbufY tifwmyGg+rdK@okd@ vdkufav.? 8wmyGg+rdK@e,fudk rema&Sydkifaomfvnf;/ rema&Sc&dkifpGef; 9 rSm&Sdaom wmyGg+rdK@udk {z&drfom;wdk@onfydkif=u.? wzeftydkif;jcm;onf umejrpfawmifbufodk@vdkufI/ rema&S+rdK@ wdk@wGif {z&drf+rdK@tcsKd@ygaomfvnf;/ 10 awmifbufY {z&drfajr/ jrpfajrmufbufajronf rema&SajrjzpfI yifv,fYqHk; av.? ajrmufbufYrema&Sajrjzpfvsuf/ yifv,fuef@uGufI ajrmufbufY tm&Smc&kdif/ ta&S@bufY Áocgc&kdif&Sd.? 11xdkc&dkifY rema&StrsKd;&aom jynfoHk;jynf[lrlum;/ Auf&Sef+rdK@ESifhol@+rdK@&Gmrsm;/ ÁAvH+rdK@ESifhol+rdK@&Gmrsm;/ a'g&+rdK@ESifh +rdK@ol+rdK@&Gmrsm;/ ta'Fg&+rKd@ESifh ol@+rdK@&Gmrsm;/ 12 wmeuf+rdK@ESifhol@+rdK@&Gmrsm;/ ar*da'Ng+rdK@ESifhol@+rdK@&Gmrsm;wdk@udk&ao;.? okdk@&mwGif rema&StrsKd;om;wdk@onf xdk+rdK@wdk@udk rodrf;r,lEkdifbJ/ cgeedvlwdk@onf xdkt&yfY tEkdifae=u.? 13 Áoa&vvlwdk@onf tm;wdk;yGg;aomtcg/ xdkcgeedvl wdk@udktukeftpifrESif xkwfbJ tcGefay;ap=u.? 14 a,moyf trsKd;om;wdk@uvnf;/ tu|Ekfyfwdk@onf xm0&bk&m;ay;awmfrlaom aumif;}uD;r*F vmudkcH&ojzifhtrsKd;}uD;jzpfI/udk,fawmfonfwbdk@wc&dkifwnf;udkom tb,fa=umif;ay;ygoenf;[ka,m±_ tm;ar;av#muf=uaomf/ 15a,m±_u/ oifwdk@onf trsKd;}uD;jzpfI {z&drfawmif usOf;ajrmif;v#if/ awmt&yfodk@oGm;I az&Zdjynf/ a&zdrfjynfY 16 ckwfvSJ=uavmh[k jyefajym.? a,moyftrsdK;om;wdk@uvnf;/ {z&drfawmif onf tu|Ekfyfwdk@tbdk@ravmufyg? csdKifht&yfAuf&Sef+rdK@&Gm wkd@Y‚if;/ a,Za&vcsdKifhY‚if; aeaom cgeedvltaygif; wdk@onf oH&xm;ESifh jynfhpHkygonf[k av#mufjyefv#if/ 17a,m±_u/ oifwdk@onf

trsdK;}uD;jzpfI cGeftm; }uD;aoma=umifh/ wbdk@wnf;udkom r,l&? 18awmifonfvnf;oifwdk@tbdk@ jzpfvdrfhrnf? opfyifrsm; v#ifckwfvSJ&rnf? xGuf&mvrf; wdk@onfvnf; oifwdk@tbdk@jzpfvdrfhrnf? cgeedvlwdk@onf cGeftm;}uD;I oH&xm;ESifhjynfhpHkaomfvnf;/ olwdk@udkESifxkwf=uvdrfh[k {z&drftrsdK;/ rema&StrsdK;wnf;[laom a,moyftrsdK;om;wdk@ tm;ajymqdk.? 18 1 Áoa&vtrsdK; y&dowf taygif;wdk@onf/ &Sdavm+rdK@rSmpnf;a0;I y&dowfpnf;a0;&m wJawmfudkwnfaxmif=u.? olwdk@a&SŒrSm wjynfvHk;ESdrfhcsvsuf&Sd.? 2xdktcg Áoa&vtrsdK;ckESpfrsKd; wkd@onf/ tarGajrudkrcH&ao;onfjzpfI/ 3a,m±_u/ oifwkd@bkd;ab;rsm;. bk&m;ocifxm0&bk&m; ay;awmf rlaomajrudk oifwkd@onf rodrf;r,lbJ tb,fr#umvywfvkH; ae=uvdrhfrnfenf;? 4 oifwkd@wGif trsKd;wrsKd;v#if vlokH;a,mufpD a&G;aumufI igapv$wfojzifh/ olwkd@onf wjynfvkH;odk@xoGm;I tarGcHoifhonftwkdif;a&;om;+yD;rS ighxHodk@ jyefvm&=urnf? 5olwkd@onf jynfudkckESpfydkif;ydkif;jcm;&=urnf? ,k'trskKd;onf awmifbufrdrdae&mY ae&rnf? a,moyftrsKd;onf ajrmufbufrdrdae&mY ae&rnf? 6jynfudk ckESpfydkif; ykdif;jcm;+yD;rS jynfyHkudk ighxHodk@aqmifcJhI/ igwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;a&SŒawmfY oifwdk@tbkd@pma&;wHjyKrnf? 7av0d om;wdk@onf oifwdk@ESifha&mI tbdk@udkr,l&? xm0&bk&m;. ,Zfyka&m[dwft&monf olwdk@tarGjzpf.? *'ftrsdK;/ ±kAiftrsdK;/ rema&StrsdK;w 0ufwdk@onf a,mf'efjrpf ta&SŒbuf xm0&bk&m;.u|efarma&Say;onftwdkif;/ tarGajrudkcH,l=u+yD[kÁo a&vvlwdk@ tm;ajymqdk.? 8 xdkvlwdk@onfxIoGm;ojzifh/ a,m±_uvnf;/ wjynfvHk;odk@a&SmufIa&;om;+yD; v#ifighxH odk@jyefvm=uavmh? &Sdavm+rdK@rSmxm0&bk&m;a&SŒawmfYoifwdk@tbdk@pma&;wHjyKrnf[k jynfyHkudka&; om;jcif;iSg oGm;aomolwdk@udkrSmxm;onfESifhtnD/ 9olwdk@onf wjynfvHk;odk@ a&SmuffoGm;ojzifh/ +rdK@&Gm&Sdonf twdkif; pmYckepfydkif;ydkif;Ia&;om;+yD;rS a,m±_ae&m &Sdavmwyfodk@ a&mufvm=u.? 10 a,m±_onf &Sdavm+rdK@rSm xm0&bk&m;a&S@awmfY pma&;wHjyKI Áoa&vtrsKd;om; toD;oD;wkd@tm; ajrudk ykdif;jcm; av.? 11 A,FmrdeftrskdK;om;wkd@onf pma&;wHjyKI taqGtrsKd;tvkduf cH&aomajronf ,k'trsKd;om; wkd@ESifh a,moyftrsKd;om;wkd@ pyf=um;rSm us.? 12ajrtydkif;tjcm;onf ajrmufrsufESmY a,mf'efjrpfrS xGufI a,&dacg+rdK@ajrmufbufem;Y‚if;/ taemufbuf awmifay:Y‚if;/ a&Smufvsuf aAo0ifawmodk@ xGufoGm;.? 13wzefawmifrsufESmodk@oGm;I aAovvkZ+rdK@em;Ya&Smufojzifh/ atmufAufa[m±kef+rdK@ awmifbufrSm&Sdaom awmifajc&if; 14 tw±kwft'Ng+rdK@odk@ a&muf+yD;v#if/ xkdawmifrSxGufI tkdifawmifauG@ udk0kdif;ojzifh/ ,k'trsKd;om;aeaom ud&,wf,m&drf+rdK@wnf;[laom ud&,wfAmv+rdK@odk@ xGufoGm;.? 15 Ta&G@um; taemufbuftydkif;tjcm;wnf;? awmifbuftydkif;tjcm;onf ud&,wf,m&drf+rdK@pGef;rS taemuf bufem;Y aezawma&wGif;odk@a&muf+yD;v#if/ 16[dEMHKom;. csKdifha&S@rSm/ a&zdrfcsKdifhajrmufbufY&Sdaom awmifajc&if;okd@vmI a,Akod+rdK@awmifbuf 17 [dEMHKcsKdifhodk@‚if;/ ta&Fma*v&Gm odk@‚if;/ ajrmufbuf em;Y tifa&Sruf&Gmodk@‚if;/ t'krdRrfukef;wbuf a*vdvkwf&Gmodk@‚if;/ ±kAifom;aAm[ef. ausmufodk@‚if; a&mufav.? 18wzeft&mA+rdK@ ajrmufrsufESmwbuf vGifjyifem;rSm a&SmufI t&mA+rdK@odk@a&mufojzifh/ 19 Aufa[m*v+rdK@ajrmufbufem;rSma&SmufI aom'kHtkdif ajrmufauG@/ a,mf'efjrpf0Y qkH;av.?

Ta&G@um; awmifbuftydkif;tjcm;wnf;? 20a,mf'efjrpfonf ta&S@bufydkif;jcm;vsuf&Sd.? Ta&G@um; A,Fmrdef trsKd;om;wkd@onf taqGtrsKd;tvdkuf tarGcH&aom ajre,fjzpfownf;? 21 A,FmrdeftrsKd;om;wkd@onf taqGtrsKd;tvdkuf&aom +rdK@rsm;[lrlum;/ a,&dacg+rdK@/ aAaom*v+rdK@/ {rauUZZf+rdK@/ 22aAo&m+rdK@/ aZr&dyf+rdK@/ aAov+rdK@/ 23tm0drf+rdK@/ yg&+rdK@/ =oz&m+rdK@/ 24 aczg[marmeJ+rdK@/ =ozed+rdK@/ *gb+rdK@/ &GmESifhwuGq,fESpf+rdK@wnf;? 25xkdrSwyg;/ *daAmif+rdK@/ &mr+rdK@/ aA±kwf+rdK@/ 26/ 27rdZyg+rdK@/ aczd&+rdK@/ armZ+rdK@/ a&uif+rdK@/ Á&ayv+rdK@/ wm&v+rdK@/ 28aZv+rdK@/ {vyf+rdK@/ a,±k&Svif+rdK@wnf;[laom a,Akod+rdK@/ *dAuf+rdK@/ ud&,wf+rdK@/ &GmESifhwuG q,fav;+rdK@wnf;? Ta&G@um; A,FmrdeftrsKd;om;wkd@onf taqGtrsKd; tvkdufcH&aom tarGwnf;? 19 1 'kwd,w}udrf pma&;wHjyKI/ &SdarmiftrsKd;om;wkd@onf taqGtrsKd;tvdkuf 2 ,k'tarGajrtwGif;Y tarGcH&=u.? olwdk@tarGajrY &Sdaom+rdK@rsm;[lrlum;/ aA&a&Sb+rdK@/ armv'g+rdK@/ 3/4[mZm&Gmv+rdK@/ Amvm+rdK@/ tmZif+rdK@/ {vawmv'f+rdK@/ aAokv+rdK@/ a[mrm+rdK@/ 5 Zduvwf+rdK@/ AufrmuAkwf+rdK@/ [mZmoko+rdK@/ 6AufavaAmuf+rdK@/ &S±k[if+rdK@/ &GmESifhwuG q,fokH;+rdK@wnf;? 7xkdrSwyg;/ tif&drRKef+rdK@/ awmcif+rdK@/ {om+rdK@/ tm&Sef+rdK@/ &GmESifhwuGav;+rdK@wnf;? 8 xkdrSwyg; awmifrsufESmY AmvwfaA&&mrwf +rdK@wdkifatmif txufqkdcJh+yD;aom +rdK@ywf0ef;usif &Gm&Sdor#ygownf;? Ta&G@um; &SdarmiftrsKd;om; wkd@onf taqGtrsKd; tvkdufcH&aom tarGwnf;? 9 &SdarmiftarGajronf ,k'trsKd;om;cHaom tbdk@xJu E_wf&.? ,k'trsKd;om; wkd@tbdk@onf }uD;us,faoma=umifh/ olwkd@tarGajrtwGif;Y &SdarmiftrsKd;om;wkd@onf tarGcH&=u.? 10 wwd,}udrfpma&;wHjyKI ZmAkvkeftrsKd;om;wkd@onf taqGtrsKd;tvdkuf tarGcH&=u.? olwkd@ tarGajrtydkif;tjcm;onf pm&d'f+rdK@rSxGufI/ 11taemufodk@ oGm;vsuf r&mv+rdK@/ 'AŠ&Suf+rdK@odk@‚if;/ a,mueH+rdK@a&S@rSm&Sdaom jrpfodk@‚if; rSDav.? 12wzef pm&d'f+rdK@rSaexGuf&m ta&S@rsufeSmodk@vSnfhojzifh/ cdovkwWmaAmf+rdK@/ 'gA&wf+rdK@odk@a&muf+yD;v#if/ ,mzsm+rdK@odk@wuf av.? 13 xkd+rdK@rSpI ta&S@bufem; rSmvkdufvsuf/ *dwWa[zg+rdK@/ tdwWumZdef+rdK@/ &drRKefaraom&aetm +rdK@odk@a&mufav.? 14ajrmufbufYvnf; 0dkif;ojzifh/ [EMokef+rdK@odk@ a&mufI ,dzaovcsKdifhY qkH;av.? 15xkdrSwyg;/ uwWwf+rdK@/ e[mvmv+rdK@/ &Sdr±kef+rdK@/ Á'v+rdK@/ Aufvif+rdK@ wnf;[laom&GmESifhwuG q,fESpf+rdK@ &Sdownf;? 16Ta&G@um; +rdK@&Gmygvsuf ZmAkvkef trsKd;om;wkd@onf taqGtrsKd;tvkdufcH&aom tarGwnf;? 17pwkwˆ}udrf pma&;wHjyKI Áocg trsKd;om;wkd@onf taqGtrsKd;tvdkuf tarGcH&=u.? 18olwkd@tydkif; tjcm;onf a,Za&v+rdK@/ acokvkwf+rdK@/ ±_eif+rdK@/ 19[mz&drf+rdK@/ tme[m&wf+rdK@/ 20&dAdŠwf+rdK@/ ud±_ef+rdK@/ tmAuf+rdK@/ 21a&ruf+rdK@/ t*FEdMrf+rdK@/ t[H'Ng+rdK@/ AufyaZ…uf+rdK@ygvsuf/ 22wmaAmf+rdK@/ &m[Zdr+rdK@/ Aufa&Sruf+rdK@/ odk@a&mufI a,mf'efjrpfY qkH;av.? &GmESifhwuG q,fajcmuf+rdK@&Sdownf;? 23Ta&G@um;+rdK@&Gmygvsuf Áocg trsKd;om;wkd@onf taqGtrsKd;tvdkuf cH&aomtarGwnf;? 24 yOPrw}udrf pma&;wHjyKI tm&SmtrsKd;om;wkd@onf taqGtrsKd;tvdkuf tarGcH&=u.? 25 olwkd@ tydkif;tjcm;onf a[vuwf+rdK@/ [mvd+rdK@/ aAwif+rdK@/ tmc&Syf+rdK@/ 26tmvarRvuf+rdK@/ tmr'f+rdK@/ rd&Smv+rdK@ ygvsuf/ taemufrsufESmY u&arv+rdK@/ &Sda[m&vdAewf+rdK@odk@ a&mufav.? 27 wzefaexGuf&mbufodk@ vSnfhI Auf'g*kef+rdK@/ ZmAkvkefc±kdif/ ,dzaovcsKdifhudk a&Smufojzifh/ ajrmufrsufeSmodk@oGm;I aAoruf+rdK@/ ea,v+rdK@/ umAkv+rdK@/ 28a[jAKef+rdK@/ &a[mb+rdK@/ [rRKef+rdK@/ ume+rdK@/ Zd'kef+rdK@}uD;wkdifatmif a&muf+yD;v#if/ 29&mr+rdK@/ ckdifcHhaom wk±k+rdK@/ a[mo+rdK@odk@vSnfhvsuf/

yifv,furf;yg;rSpI tmcZdyf+rdK@wkdifatmifyifv,fY qkH;av.? 30tkrR+rdK@/ tmzuf+rdK@/ 31 &a[mb+rdK@ESifhwuG &GmygvsufESpfq,fESpf+rdK@&Sdownf;? Ta&G@um; +rdK@&Gmygvsuf tm&StrsKd;om;wkd@onf taqGtrsKd; tvdkufcH&aom tarGwnf;? 32 qXrw}udrf pma&;wHjyKI e\vd trsKd;om;wkd@onf taqGtrsKd;tvdkuf tarGcH&=u.? 33 olwkd@tydkif;tjcm;onf a[vyf+rdK@/ tmvkef+rdK@/ ZmeEMdrf+rdK@/ tm'rd+rdK@/ aeuyf+rdK@/ ,mAaev+rdK@/ vmukH+rdK@ygvsuf a,mf'efjrpfY qkH;av.? 34wzeftaemufrsufESmodk@vSnfhojzifhtmZEkwWmabmf+rdK@/ [kukwf +rdK@odk@a&mufI/ awmifbufYZmAkvkefc±dkif/ taemufbufY tm&Smc±dkif/ aexGuf&mbufY a,mf'efjrpf tydkif; tjcm;&Sd.? 35cdkifcHhaom+rdK@rsm; [lrlum;/ Zd'Ndrf+rdK@/ aZ&+rdK@/ [rRwf+rdK@/ &uUwf+rdK@/ *aeFo&uf+rdK@/ 36tm'rm+rdK@/ &mr+rdK@/ [maZmf+rdK@/ 37aua'&S+rdK@/ tif[maZmf+rdK@/ {+'d+rdK@/ 38Á±kef+rdK@/ rd*'avv+rdK@/ a[m&if+rdK@/ aAoewf+rdK@/ Aufa&Sruf+rdK@/ &GmESifhwuGq,fudk;+rdK@wnf;? 39 Ta&GŒum;+rdK@&Gm ygvsuf/ e\vd trsdK;om;wdk@onf taqGtrsdK; tvdkufcH&aomtarGwnf;? 40 owWrt}udrfpm a&;wHjyKI 'eftrsdK;om;wdk@onf taqGtrsdK;tvdkuftarGcH &=u.? 41 olwdk@tarGcH&aom +rdK@rsm;[lrlum;/ aZm&m+rdK@/ {&Sawmv+rdK@/ Á&a&Sruf+rdK@/ 42&SmvAŠdef+rdK@/ tm ,vkef+rdK@/ a,ov+rdK@/ 43{vkef+rdK@/ odremo+rdK@/ {=uKef+rdK@/ 44{vawu+rdK@/ *dAŠokef+rdK@/ Amvyf+rdK@/ 4546 a,[kwf+rdK@/ aAeaA&uf+rdK@/ *go&drRKef+rdK@/ ar,mukef+rdK@/ &uUKef+rdK@/ ,mazg+rdK@a&SŒrSm&Sdaomajrygwnf;? 47 'eftrsdK;om;& aomajronfusOf;ajrmif; aoma=umifh/ vJ&S+rdK@udkppfcsDIwdkuf,lvkyf}uHojzifh ae&mcs=u.? vJ&S+rdK@udkppfcsDI wdkuf,lvkyf}uHojzifh ae&mcs=u.? vJ&S+rdK@udk 48 trsdK;.tb'efudktpGJjyKI/ 'ef+rdK@[laom trnfjzifhrSnfh=u.? Ta&GŒum;+rdK@&Gmygvsuf/ 'eftrsdK;om;wdk@onftaqGtrsdK;tvdkuf cH&aom tarGwnf;? 49 xdkodk@Áoa& trsdK;om;wdk@onf ajrwjyifvHk;udktydkif;tjcm;ESifhwuG a0zefIarGcH+yD;rS Ekef.om; a,m±_tm; tarGajrudkay; =u.? 50olawmif;aom+rdK@ {z&drf awmifay:rSm wdrea\&+rdK@udk xm0&bk&m; trdef@awmftwdkif;ay;ojzifh/ olonf +rdK@udkwnfaxmifI aeav.? 51 Ta&GŒum; ,Zfyka&m[dwf{vmZm/ Ekef.om;a,m±_/l Áoa&vt rsdK;om;wdk@wGif taqGtrsdK;ol}uD;wkd@onf/ &Sdavm+rdK@rSm xm0&bk&m;a&SŒ y&dowfpnf;a0;&mwJawmfwHcg;em; Yay;aom tarGcHp&majr toD;toD;ay;wnf;? Ta&GŒum;/ jynfudka0zefaomtr_ +yD;av.? 20 1 wzefxm0&bk&m;onfa,m±_udkac:awmfrlI/ 2oifonf Áoa&v trsdK;om;wdk@tm; qifhqdk&rnffrSm/ ig onf arma&Stm;jzifh rSmxm;onftwdkif;/ 3vltoufudk owfrnf[kt}uHr&SdbJ trSwfwrJhowfrdaomol onfajy;I rSDcdk&m+rdK@wdk@udka&G;xm;=uavmh? aopm;aoapaomolvufESifh 4 vGwfI rSDcdk&m+rdK@jzpf&ownf;? xdk+rdK@wpHkw+rdK@odk@ ajy;aomolonf +rdK@wHcg;0Y&yfI/ xdk+rdK@Ytouf}uD;olwdk@tm; rdrdtr_udk=um;ajymaomtcg/ olwdk@onf+rdK@xJodk@ac:I olwdk@xHrSm ae&mcs&=urnf? 5aopm;aoapaomol onf vdkufvmv#if/ ol@vufodk@owfrdaomoludkrtyf&? ta=umif;rlum;/xdkolonf rdrdtabmfudkt+idK;rxm;bJ trSwfwrJhowfrd.? 6xdkolonf y&dowfa&SŒ odk@a&mufIw&m;pD&if jcif;udk rcHrSDaomf‚if;/ xdkumv,Zfyka&m[dwfrif; raorSDaomf‚if; xdk+rdK@Yae&rnf? xdk@aemufrSjyefvmItxuf ajy;&aom+rdK@/ rdrdae&if;tdrfY ae&aomtcGifh &Sd&rnf[k rdef@awmfrlonftwdkif;/ 7olwdk@onf *gvdvJjynf/ e\vdawmifay:rSm aua'&S+rdK@/ {z&drfawmifay:rSm a&Scif+rdK@/ ,k'awmifay:rSm a[jAKefS+rdK@wnf;[laom ud&,omb+rdK@wkd@udk‚if;/ 8a,mf'efjrpfwbuf/ a,&dacg+rdK@ta&S@bufrSm ±kAifc±kdif/ awmvGifjyifY aAZm+rdK@/ *'fc±kdif/ *dv'fjynfY &mrkwf+rdK@/

9 rema&Sc±kdif/ Am&SefjynfY a*gvef+rdK@wkd@udk‚if; a&G;xm;=u.? T+rdK@wdk@um;/ Áoa&vtrsKd;om;jzpfap/ olwdk@wGifwnf;cdkaom wyg;trsdK;om;jzpfap/ trSwfwrJhvltoufudk owfrdaomolonf aopm;aoapaom olvufESifhvGwfI y&dowfa&S@odk@ra&mufrSDwkdifatmif ajy;&aomtcGifh &Sdapjcif;iSm a&G;xm;aom+rdK@jzpfownf;? 21 1 av0dom;taqGtrsKd;ol}uD;wkd@onf/ ,Zfyka&m[dwf{vmZm/ Ekef.om;a,m±_/ Áoa&vtrsKd; wkd@wGif taqGtrsKd;ol}uD;wkd@xHodk@csOf;uyfI/ 2tu|Ekfyfwkd@aep&mbkd@ +rdK@wkd@udk‚if;/ wd&p>mefrsm;wkd@+rdK@e,fwkd@ udk‚if; ay;apjcif;iSm xm0&bk&m;onf arma&Stm;jzifh rSmxm;awmfrl+yD[k 3 cgemefjynf/ &Sdavm+rdK@Y ajymqkd=uv#if/ Áoa&vtrsKd;om;wkd@onf xm0&bk&m;rSmxm;awmfrlonftwkdif;/ rdrdwkd@tarGcH &aom ajrxJu? +rdK@ESifh+rdK@e,fwkd@udk ay;=u.? 4 pma&;wHjyKI aum[wftaqGtrsKd;wkd@onf tarGcH&mwGif/ av0dom; ,Zfyka&m[dwftm±kef. om;ajr;wkd@onf pma&;wHjyKaomtm;jzifh/ ,k'c±kdif/ &Sdarmifc±kdif/ A,Fmrdefc±kdifxJu q,fokH;+rdK@udk &=u.? 5ºuGif;aomaum[wfom;wkd@onf {z&drfc±kdif/ 'efc±kdif/ rema&Sc±kdif 0ufxJuq,f+rdK@ udk&=u.? 6a*&±_H om;wdk@onf pma&;wHjyKaomtm;jzifh/ Áocgc±kdif/ tm&Smc±kdif/ e\vdc±kdif/ Am&SefjynfY rema&Sc±kdif0ufxJu/ q,fokH;+rdK@udk &=u.? 7ar&m&dom;wkd@onf taqGtrsKd;tvdkuf ±kAifc±kdif/ *'fc±kdif/ ZmAkvkefc±kdifxJu/ q,fESpf+rdK@udk&=u.? 8xm0&bk&m;onf arma&Stm;jzifh rSmxm;awmfrlonftwkdif;/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf pma&;wHjyKI xkd+rdK@wkd@udk +rdK@e,fESifhwuG av0dom;wkd@tm;ay;=u.? 9-10 ,k'trsKd;om;c±kdif/ &SdarmiftrsKd;om;c±kdif xJuay;I av0dom;jzpfaom aum[wf taqGtrsKd;/ tm±kef.om;ajr;wkd@onf yXrpma&;wHtm;jzifh &aom+rdK@wkd@. trnfrsm;[lrlum;/ 11 ,k'c±kdifawmif=um; Y a[jAKef+rdK@wnf;[laom tmeutb tmbaeaom +rdK@udk+rdK@e,fESifhwuG ay;=u.? 12odk@&mwGif +rdK@ESifhqkdif aomv,frsm;/ &Gmrsm;udk a,zkEMm. om;umvuftm; tydkifay;=u.? 13vltoufudk owfrdaomol rSDckd&m+rdK@jzpfapjcif;iSm/ a[jAKef+rdK@udk +rdK@e,fESifhwuG 14 xkdrSwyg; vdAe+rdK@ESifh+rdK@e,f/ ,Zfyka&m[dwf tm±kef. om;ajr;wkd@tm;ay;=u.? 15 ,wWd&+rdK@ESifh+rdK@e,f/ {&Sawarm+rdK@ESifh+rdK@e,f/ a[mvkef+rdK@ESifh+rdK@e,f/ a'Ad&+rdK@ESifh +rdK@e,f/ 16 tÁe+rdK@ESifh+rdK@e,f/ ,kwW+rdK@ESifh+rdK@ e,f/ Aufa&Sruf+rdK@ESifh+rdK@e,f/ wnf;[laom xkdc±kdifESpfc±kdifxJu udk;+rdK@wkd@udk‚if;/ 17A,Fmrdefc±kdifxJu *daAmif+rdK@ESifh+rdK@e,f/ a*A+rdK@ESifh+rdK@e,f/ 18tmeokwf+rdK@ESifh+rdK@e,f/ 19 tmvrkef+rdK@ESifh +rdK@e,fwnf;[laom av;+rdK@wkd@udk‚if; ay;=u.? tm±kef. om;ajr;,Zfyka&m[dwfwkd@&aom +rdK@aygif;um;/ +rdK@e,fygaom +rdK@q,fokH;+rdK@&Sdownf;? 20 ºuGif;aom aum[wfom; taqGtrsKd;jzpfaom av0dom;wkd@onf pma&;wHjyKI 21 {z&drfc±kdifxJu &onftwkdif;/ vltoufudkowfrdaom olrSDckd&m+rdK@jzpfapjcif;iSm/ {z&drfawmifay:rSm a&Scif+rdK@udk+rdK@e,f ESifhwuGay;=u.? 22xkdrSwyg; a*Zm+rdK@ESifh+rdK@e,f/ udAZdrf+rdK@ESifh+rdK@e,f/ aAaom±kef+rdK@ESifh+rdK@e,f wnf;[laom av;+rdK@wkd@udk ‚if;/ 23'efc±kdifxJu {vawu+rdK@ESifh+rdK@e,f/ *dAŠdokef+rdK@ESifh+rdK@e,f/ 24tmZvkef+rdK@ESifh+rdK@e,f/ *go&d rRKef+rdK@ESifh +rdK@e,fwnf;[laom av;+rdK@wkd@udk‚if;/ 25rema&S c±kdif0ufxJu wmeuf+rdK@ESifh+rdK@e,f/ *go&drRKef+rdK@ESifh +rdK@e,fwnf;[laom ESpf+rdK@wkd@udk‚if; ay;=u.? 26ºuGif;aom aum[wfom; taqGtrsKd;wkd@onf &aom+rdK@e,fESifhwuG +rdK@aygif;um; q,f+rdK@wnf;?

av0dtaqGtrsKd;/ a*&±_Hom;wkd@tm;vnf;/ rema&Sc±kdif 0ufxJu vltoufudk owfrdaomol rSDckd&m+rdK@/ Am±kefjynfY a*gvef+rdK@ESifh+rdK@e,f/ aA&Saw&+rdK@ESifh+rdK@e,fwnf;[laom ESpf+rdK@wkd@udk‚if;/ 28Áocg c±kdifxJu ud±_ef+rdK@ESifh +rdK@e,f/ 'gAa&+rdK@ESifh+rdK@e,f/ 29,mrkwf+rdK@ESifh +rdK@e,f/ t*FEMrf+rdK@ESifh +rdK@e,f wnf;[laom av;+rdK@wkd@udk‚if;/ 30tm&Smc±kdifxJu rd&Sv+rdK@ESifh+rdK@e,f/ tmA'kef+rdK@ESifhjrdK@e,f/ 31a[vuwf+rdK@ESifh+rdK@e,f/ &a[mb+rdK@ESifh +rdK@e,f/ wnf;[laom av;+rdK@wkd@udk‚if;/ 32e\vdc±kdifxJu/ vltoufudkowfrdaom olrSDckd&m+rdK@/ *gvdvJjynfY aua'&S+rdK@ESifh+rdK@e,f/ [rRKa'Ng+rdK@ESifh+rdK@e,f/ umwH+rdK@ESifh+rdK@e,fwnf;[laom okH;+rdK@wkd@udk ‚if;ay;=u.? 33 a*&±_Hom;wkd@onf/ taqGtrsKd;tvkduf &aom +rdK@e,fESifhwuG +rdK@aygif;um; q,fokH;+rdK@wnf;? 34 ºuGif;aomav0dom;/ ar&m&dtaqGtrsKd;wkd@tm; ZmAkvkefc±kdifxJu a,mueH+rdK@ESifh+rdK@e,f/ umw+rdK@ESifh+rdK@e,f/ 35'dre+rdK@ESifh+rdK@e,f/ e[mvmv+rdK@ESifh+rdK@e,f wnf;[laom av;+rdK@wkd@udk‚if;/ 36 ±kAifc±dkifxJu vltoufudk owfrdaom olrSDckd&m+rdK@/ awmY aAZm+rdK@ESifh+rdK@e,f/ ,[mZ+rdK@ESifh+rdK@e,f/ 37au'rkwf+rdK@ESifh+rdK@e,f/ arzwf+rdK@ESifh+rdK@e,f wnf;[laom av;+rdK@wkd@udk‚if;/ 38 *'fc±kdifxJu/ vltoufudkowfrdaom olrSDckd&m+rdK@/ *dv'fjynfY &mrkwf+rdK@ESifh+rdK@e,f/ r[medrf+rdK@ESifh +rdK@e,f/ 39a[&Sbkef+rdK@ESifh+rdK@e,f/ ,mZm+rdK@ESifh+rdK@e,fwnf;[laom av;+rdK@wkd@udk‚if;ay;=u.? 40 ºuGif;aomav0d taqGtrsKd; ar&m&dom;wkd@onf pma&;wHjyKItaqGtrsKd; tvdkuf&aom +rdK@e,fESifhwuG +rdK@aygif;um; q,fESpf+rdK@wnf;? 41Áoa&vtrsKd;om;ae&mEkdifiHt0if/ av0dom; aeaom +rdK@aygif;um;/ +rdK@e,fESifhwuG av;q,f&Spf+rdK@wnf;? 42xkd+rdK@&Sdor#wkd@onf ywf0ef;usife,fESifh jynfhpkHv#uf&Sdownf;? 43 xm0&bk&m;uvnf;/ igay;rnf[k bkd;ab;wkd@tm; usdefqkdawmfrlaom jynf&Sdor#udk Áoa&v trsKd;om;wkd@tm; ay;awmfrlojzifh/ olwkd@onf odrf;,lIae&mus=u.? 44bkd;ab;wkd@tm; usdefqkdawmf rlor#twkdif;/ ywf0ef;usift&yfY +idrf0yf&mtcGifhudk ay;awmfrlojzifh/ olwkd@a&S@rSm tb,f&efolr#r&yfEkdif? &efoltaygif;wkd@udk olwkd@vufodk@ tyfawmfrl.? 45xm0&bk&m;onf Áoa&vtrsKd;tbdk@ rdef@awmfrlaom aumif;usKd;wpkHwyg;r# ravsmh &Sdor#wkd@onfjynfhpkH=u.? 22 1 wzefa,m±_onf ±kAiftrsKd;/ *'ftrsKd;/ rema&StrsKd;w0ufwkd@udk ac:I/ 2xm0&bk&m;. u|efarma&S rSmxm;or#twkdif;/ oifwkd@onfjyKI/ igrSmxm;or#aom pum;udkvnf; em;axmif=u+yD? 3 ,ae@wkdifatmif =umjrifhpGmaom umvywfvkH; oifwkd@onf nDtpfudkrsm;udk rpGef@bJaeI/ oifwkd@ bk&m;ocif xm0&bk&m; pD&ifrSmxm;awmfrlor#udk apmifha&Smuf=u.? 4,ckrSm oifwkd@. bk&m;ocifxm07bk&m; *wdawmf&Sdonf twkdif;/ nDtpfudkwkd@tm; +idrfoufjcif; tcGifhudk ay;awmfrlaom a=umifh/ oifwkd@jyefI udk,fae&m tdrfodk@‚if;/ a,mf'efjrpfwbufY xm0&bk&m;. u|efarma&Say;onf twkdif;/ udk,fydkifaom ajrodk@‚if;oGm;=uavmh? 5odk@&mwGif xm0&bk&m;. u|efarma&SrSmxm;aom ynwfw&m;twkdif;usifhI/ oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;udk pdwfESvkH;tºuGif;rJhcspfjcif;/ vrf;awmftvkH;pkHwkd@Y vkdufoGm;jcif;/ ynwfawmfwkd@udk apmifha&Smufjcif;/ ukd,fawmfY qnf;uyfjcif;/ tr_awmfudk aqmif&Gufjcif;iSm}udK;pm;I owdjyK=uavmh[k rSmxm;vsuf/ 6 aumif;}uD;ay;I v$wfvkdufav.? olwkd@onf udk,fae&mtdrfodk@oGm;=u.? 7rema&StrsKd; w0uftm; arma&Sonf Am&SefjynfY ajrudkay;ESifh+yD? trsKd;w0uf tm;a,m±_onf a,mf'efjrpf taemufbufY olwkd@nDtpfudkrsm;ESifh twlajrudk ay;.? 8a,m±_uvnf;/ oifwkd@onf tvGefOpPm&wwfI rsm;pGmaom wd&p>mef/ a&$/ aiG/ a=u;0g/ oH/ t0wfwefqmrsm;wkd@udk 27

,laqmifvsuf oifwkd@ae&m tdrfodk@ jyefoGm;=uavmh? &efolwkd@Y vk,lI &aomOpPmudk oifwkd@nDtpfudkrsm;Y a0zef=uavmh[k rSmxm;vsuf/ aumif;}uD;ay;I olwkd@ae&mtdrfodk@ v$wfvkdufav.? 9xm0&bk&m;onf arma&Stm;jzifh rdef@awmfrlonftwkdif;/ ±kAiftrsKd;/ *'ftrsKd;/ rema&StrsKd;w0ufwkd@onf ydkifxkdufaomajr/ *dv'fjynfodk@ oGm;jci;fiSm/ Áoa&vtrsKd;om;&Sd&m cgemefjynf/ &Sdavm+rdK@rSxGufoGm;=u.? 10 cgemefjynf/ a,mf'efjrpfem;odk@a&mufaomtcg/ ±kAiftrsKd;/ *'ftrsKd;/ rema&StrsKd;w0uf wkd@onf a,mf'efjrpfem;rSm xif&mS ;pGmaom ,Zfyv†if}uD;udkwnf=u.? 11xkdodk@ ±kAiftrsKd;/ *'ftrsKd;/ rema&StrsKd; w0ufwkd@onf cgemefjynfwbuf/ a,mf'efjrpfem;/ Áoa&vtrsKd;om;ul;&mt&yfY ,Zfyv†if udkwnf=u+yD[k Áoa&vtrsKd;om;wkd@onf odwif;=um;=u.? 12 xkdoDwif;=um;aomtcg/ Áoa&v trsKd;om; y&dowftaygif;wkd@onf ppfcsDjcif;iSm/ &Sdavm+rdK@Y pnf;a0;=u.? 13/ 14Áoa&vtrsKd;om; wkd@onf ,Zfyka&m[dwf {vmZmom;zde[wfESifhwuG/ Áoa&vtrskKd; toD;toD;wkd@txJu a&G;aumufI/ vlwaxmifudk tkyfaomtaqGtrsKd; ol}uD;q,fyg;wkd@udk ±kAiftrsKd;/ *'ftrsKd;/ rema&StrsKd; w0uf&Sd&m *dv'fjynfokd@apv$wf=u.? 15 xkdrif;wkd@onf ±kAiftrsKd;/ *'ftrsKd;/ rema&StrsKd;w0uf&Sd&m *dv'fjynfodk@ a&mufI/ 16 xm0&bk&m;. y&dowftaygif;wkd@ rSmvdkufonfum;/ oifwdk@onf xm0&bk&m;udk ,ae@ ykefuefI ,Zfyv†ifudkwnfojzifh/ xm0&bk&m;;aemufawmfodk@rvdkuf/ ,ae@v$JoGm;jcif;iSm Áoa&vtrsKd; . 17 bk&m;ocifudkjypfrSm;aom tjypfum; tb,fodk@enf;? oifwkd@onf xm0&bk&m;aemufawmfodk@rvkduf v$JoGm;&rnfta=umif;/ ay*k&tjypfonf igwkd@tbdk@ ravmufoavm? xm0&bk&m;. y&dowfawmfY ab;}uD;a&mufaomfvnf;/ ,ae@wkdifatmif xkdtjypfr&Sif;vif;ao;? 18oifwkd@onf xm0&bk&m;udk ,ae@ykefuefI eufjzefae@ Áoa&vtrsKd; y&dowftaygif;wkd@udk trsufxGufawmfrlrnf? 19odk@aomfvnf; oifwkd@tydkif&aom ajronf rpif=u,fv#if/ xm0&bk&m;tydkif,lawmfrlI/ wJawmf&Sd&majrudk ul;ojzifh igwkd@ESifhtwl tydkif,l=uavmh? igwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;. ,Zfyv†ifawmfrS wyg;/ tjcm;aom ,Zfyv†ifudk ukd,ftbkd@wnfI xm0&bk&m;udk rykefuef=uESifh? igwkd@udkvnf; rykefuef=uESifh? 20 aZ&om;tmcefonf usdeftyfaom t&mY jypfrSm;I trsufawmfonf Áoa&vtrsKd; y&dowftaygif; wkd@tay:rSma&mufonf r[kwfavm? xkdolonf jypfrSm;aomtjypfa=umifh wa,mufwnf;om ao&onfr[kwf[k qkd=u.? 21 xkdtcg ±kAiftrsKd;/ *'ftrsKd;/ rema&StrsKd; w0ufwkd@onf Áoa&vtrsKd;wGif vlwaxmifpD tkyfaom tuJtrSL;wkd@tm;jyefajymavonfrSm/ 22jrwfpGmbk&m;ocifxm0&bk&m;/ jrwfpGmbk&m;ocif xm0&bk&m;onf udk,fawmfwkdifodawmfrl.? Áoa&vtrsKd;vnf; udk,fwkdifod&vdrfhrnf? ykefuefrnf t}uH/ xm0&bk&m;udkjypfrSm;rnf t}uH&SdI/ xm0&bk&m;aemufawmfodk@rvkdufbJ v$JoGm;jcif;iSm/ igwdk@onf ,Zfyv†ifudk wnfonfrSefv#if/ ,ae@ab;rvGwfygapESifh? 23xkdyv†ifay:rSm rD;±_d@&m,Zf/ abmZOfylaZmfouUm/ rd\[m, ylaZmfouUmudk ylaZmfrnft}uH&Sdv#ifvnf; xm0&bk&m;onf udk,fawmfwkdif ppfa=umawmf rlygap? 24 aemifumvY oifwkd@om;ajr;wkd@u/ tkd±kAif trsK;d om;/ *'ftrskKd;om;wkd@/ oifwkd@onf Áoa&v trsKd;. bk&m;ocif xm0&bk&m;ESifh tb,fodk@qkdif=uoenf;? 25xm0&bk&m;onf igwkd@ESifh oifwkd@pyf=um; Yydkif;jcm;vsuf a,mf'efjrpfudk xm;awmfrl+yD? oifwkd@onf xm0&bk&m;ESifh tv#if;rqkdif=u[k igwkd@om;ajr; wkd@tm; ajymqkdojzifh/ igwkd@om;ajr;wkd@onf xm0&bk&m;udk

ra=umuf&GH@bJ aeaprnfta=umif;/ oifwkd@ om;ajr;wkd@onf jyK=urnf[k pdk;&drfI Ttr_udk jyK+yDr[kwfavm? 26okd@jzpfI igwkd@onf ,Zfyv†ifudk wnfjcif;iSm jyif=uukefthH[k qkd=uaomtcg/ rD;±_d@&m,Zf tp&Sdaom ,ZfrsKd;udk ylaZmfrnft}uH&Sdonf r[kwf? 27igwkd@onf rD;±_d@&m,Zf tp&Sdaom ,ZfrsKd;/ rd\[m, ylaZmfouUmtrsKd;rsKd;udk jyKojzifh/ xm0&bk&m;tr_udk a&S@awmfY aqmif&Gufjcif;iSm‚if;/ aemifumvY oifwkd@om;ajr;wkd@u/ oifwkd@onf xm0&bk&m;ESifh tvsif;rqkdif=u[k igwkd@om;ajr;wkd@tm; rajymapjcif;iSm‚if;/ T,Zfyv†ifonf igwdk@ESifh oifwkd@pyf=um;/ igwkd@om;ajr;ESifh oifwkd@om;ajr;pyf=um;rSm oufaojzpfapjcif;iSm wnf=uyg+yD? 28 aemifumvY olwkd@onf igwkd@ESifh igwkd@om;ajr;wkd@tm; xkdodk@ajymqkdv#if/ igwkd@u igwkd@tbwkd@onf rD;±_d@&m,Zftp&Sdaom ,ZfrsKd;udk ylaZmfjcif;iSmr[kwf/ igwkd@ESifh oifwkd@pyf=um;rSm oufaojzpfapjcif;iSm wnfaom xm0&bk&m;. ,Zfyv†ifykHudk =unfh=uavmh[k jyefajymp&m ta=umif;&dSapjcif;iSm igwkd@onf wkdifyif=u+yD? 29wJawmfa&S@Y &Sdaom igwkd@bk&m;ocif xm0&bk&m;. ,Zfyv†ifawmfrSwyg; tjcm;aom ,Zfyv†ifudkwnfI rD;±_d@&m,Zftp&Sdaom ,ZfrsKd;/ abmZOfylaZmfouUmrsKd;udk jyKojzifh/ xm0&bk&m;udk ykefuefI aemufawmfodk@rvkduf v$JoGm;jcif;tr_onf igwkd@ESifh a0;ygapaom[k jyefajym=u.? 30 ,Zfyka&m[dwf zde[wfESifh y&dowfrif;rsm;/ Áoa&vtrsKd;Y vlwaxmifpDtkyfaomtuJ trSL;rsm;wkd@onf ±kAiftrsKd;/ *'ftrsKd;/ rema&StrsKd;om;wkd@ ajymaompum;udk =um;&aomtcg tm;&=u.? 31,Zfyka&m[dwf {vmZmom; zde[wfuvnf;/ oifwkd@onf xm0&bk&m;udk rjypfrSm;aoma=umifh/ xm0&bk&m;onf igwkd@wGif &Sdawmfrla=umif;udk ,ae@igwkd@odjrif=u.? oifwkd@onf Áoa&vtrsKd;om; wkd@udk xm0&bk&m;vufawmfrS ,cku,fv$wf=u+yD[k ±kAiftrsKd;/ *'ftrsKd;/ rema&StrsKd;om; wkd@tm; ajymqkd=u.? 32xkdtcg ,Zfyka&m[dwf {vmZmom; zde[wfESifh rif;rsm;wkd@onf ±kAiftrsKd;/ *'ftrsKd;/ om;wkd@ae&m *dv'fjynfrS Áoa&vtrsKd;om;ae&m cgemefjynfodk@jyefvmI odwif;=um;ajymojzifh/ 33Áoa&vtrsKd;om;wkd@onf 0rf;ajrmufjcif;&SdI bk&m;ocif. aus;Zl;awmfudk csD;rGrf;=u.? aemufwzef ±kAiftrsKd;/ *'ftrsKd;om;wkd@aeaomjynfudk vkyf}uHtHhaomiSm ppfcsDrnf[k t}uHr&Sd=u? 34±kAiftrsKd;/ *'ftrsKd;om;wkd@uvnf;/ xm0&bk&m;onf bk&m;ocif jzpfawmfrla=umif;udk T,Zfyv†ifonf igwkd@pyf=um;rSm oufaocHygapaom[kqkdvsuf xkdyv†ifudk {'trnfjzifhrSnfh=u.? 23 1 xm0&bk&m;onf ywf0ef;usifaeaom&efoltaygif;wkd@vufrS Áoa&vtrsKd;udk u,fv$wfI/ +idrfoufjcif;tcGifhudk =umjrifhpGmaom umvywfvkH;ay;awmfrl+yD;rS/ a,m±_onf touf}uD;I tkdrif;aom tcg/ 2Áoa&vtrsKd; touf}uD;ol/ tuJtrSL;/ w&m;ol}uD;/ t&m&Sdaom olrsm;ESifhwuG trsKd;om; taygif;wkd@ukdac:+yD;v#if igonf touf}uD;&ifhI tkdrif;+yD? 3 oifwkd@. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifwkd@twGuf TvlrskKd;taygif;wkd@Y jyKawmfrlor#udk oifwkd@onf odjrif=u+yD? oifwkd@. bk&m;ocifxm0& bk&m;onf oifwkd@bufY ppfwkdufawmfrl+yD? 4 a,mf'efjrpfrSpI taemufyifv,f}uD; wkdifatmif/ igy,f&Sif; or#aom vlrsKd;wkd@ESifhwuG ºuGif;ao;aomTvlrsKd;aeaomjynfudk oifwkd@trsKd;rsm; tarGcHp&mbkd@ pma&;wH csI iga0zef+yD? 5 oifwkd@. bk&m;ocifxm0&bk&m; *wdawmf&Sdonftwkdif;/ TvlrsKd;wkd@udk ESifxkwfI oifwkd@ rjrif&atmif okwfoify,f&Sif;awmfrlojzifh/ [email protected] oifwkd@onf tydkif&=uvdrfhrnf? 6odk@jzpfI oifwkd@onf arma&S. ynywWdusrf;pm vrf;rS vusfmbuf vuf0Jbufodk@ rv$JbJ/

ygor#twkdif;usifhapmifhjcif; iSm‚if;/ 7oifwkd@wGif ºuGif;ao;aom TvlrsKd;ESifh raygif;abmf/ olwkd@bk&m;. emrudk ¹rGufI rusdefqkd/ 0wfrjyKOD; r!$wfbJ/ 8,ae@wkdifatmifusifhouJhodk@/ oifwkd@. bk&m;ocifxm0&bk&m;Y qnf;uyfrSD0Jjcif;iSm‚if;/ tvGef&J&ifhaompdwf&Sd=uavmh? 9ta=umif;rlum;/ }uD;rm;I cGeftm;ESifhjynfhpkHaom vlrsKd;wkd@udk xm0&bk&m; onf oifwkd@a&S@rSm ESifxkwfawmfrlojzifh/ ,ae@wkdifatmif oifwkd@a&S@Y tb,folr# r&yfEkdif? 10oifwkd@ wa,mufaomfvnf; tjcm;aom olwaxmifudk ajy;apvdrhfrnf? ta=umif;rlum;/ oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf *wdawmf&Sdonftwkdif; oifwkd@bufY ppfwkdufawmfrl.? 11odk@jzpfI oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;udk cspfjcif;iSm udk,fpdwfESvkH;udk owdjyK=uavmh? 12 odk@r[kwf oifwkd@onf a&G@avsmhI/ oifwkd@wGifusefºuGif;ao;aom TvlrskKd;wkd@Y rSD0Jvsuf/ xdrf;jrm;ay;pm;I aygif;abmfqufqHjcif;&Sdv#if/ 13oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf aemufwzef TvlrsKd;wkd@udk oifwkd@a&S@rS ESifxkwfawmfrrl? oifwkd@. bk&m;ocifxm0&bk&m;ay;awmfrlI aumif;rGefaom TjynfY oifwkd@onf raysmufrysufrSDwkdifatmif olwkd@onf oifwkd@Y ausmhuGif;/ axmifacsmuf/ oifwkd@ eHapmifY ESifwH/ oifwkd@rsufpdY ql;jzpf=uvdrhfrnf ta=umif;udk {ueftrSef odrSwf=uavmh? 14igaomfum;/ ajrom;taygif;wkd@oGm;&mvrf;odk@,ae@oGm;vk+yD? oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf oifwkd@tbdk@ rdef@awmfrlaom aumif;usdK;wpkHwyg;r# r,kwfravsmh/ tukeftpif jynfhpkHa=umif;udk oifwkd@onf pdwfESvkH;xJrSm od=u.? 15oifwkd@. bk&m;ocifxm0&bk&m; *wdawmf&Sdonftwkdif;/ aumif;usKd;taygif; wkd@onf oifwkd@tay:Y a&mufouJhodk@/ xkdtwloifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;ay;awmfrlaom Taumif;rGefaomjynfrS oifwkd@udk okwfoify,f&Sif;awmfrrlrSD wkdifatmif/ xm0&bk&m;onf oifwkd@tay:Y ab;Oyg'ftaygif;wkd@udk a&mufapawmfrlrnf? 16 oifwkd@onf oifwkd@. bk&m;ocifxm0&bk&m;xm;awmfrlaom yÉdnmOfw&m;udk jypfrSm;vsuf/ tjcm;wyg;aom bk&m;wkd@xHoGm;I OD;!$wf0wfjyKv#if/ xm0& bk&m;onf trsufxGufI/ t&ifay;awmfrlaom Taumif;rGefaomjynfY oifwkd@onf tvsiftjref aysmufysuf=uvdrfhrnf[k a[majym.? 24 1 wzefa,m±_onf Áoa&vtrsKd;taygif;wkd@udk a&Scif+rdK@Y pnf;a0;I / Áoa&vtrsKd; touf}uD;ol/ tuJtrSL;/ w&m;ol}uD;/ t&m&Sdaom olwkd@udk ac:ojzifh/ olwkd@onf bk&m;ocif a&S@awmfodk@ csOf;uyf=u.? 2xkdtcg a,m±_onf vltaygif;wkd@tm; a[majymavonfrSm/ Áoa&v trsKd;. bk&m;ocifxm0&bk&m; rdef@awmfro l nfum;/ tmjA[HESifh emac:wkd@. tbaw& rSpI oifwkd@ bkd;ab;wkd@onf a&S;umvY jrpf}uD;wbufrSm aeI tjcm;wyg;aom bk&m;wkd@udk 0wfjyK=u.? 3oifwkd@tb tmjA[Hudk jrpf}uD;wbufrS igac:+yD;v#if/ cgemefjynft&yf&yfodk@ ydk@aqmifI ol. trsKd;tE$,fudk rsm;jym;ap vsuf/ ÁZmufudk ay;.? 4ÁZmuftm;vnf;/ ,mukyfESifh {aomudk igay;I/ {aomtm;vnf; pd& awmifudk tydkifay;.? ,mukyfESifh ol.om;wkd@onf tJ*kwWKjynfodk@oGm;=u.? 5arma&SESifhtm±kefudk igapv$wfI tJ*kwWKvlwkd@Y jyKonftwkdif;/ tJ*kwWKjynfudk qkH;raomaemuf/ oifwkd@udk E_wfaqmifojzifh/ olwkd@onf {'kHyifv,fodk@ a&mufI/ tJ*kwWKvlwkd@onf &xm;ESifhjrif;pD;ol&Jygvsuf xkdyifv,fwkdifatmif vkduf=u.? 7xm0&bk&m;udk atmf[pfaomtcg/ oifwkd@ESifh tJ*kwWKvlwkd@pyf=um;rSm arSmifrkdufudk igxm;I olwdk@udk

yifv,fa&v$rf;rkd;ap.? tJ*kwWKjynfY igjyKaom tr_udkoifwkd@onf udk,fwkdifjrif=u+yD? awmYvnf; umv=umjrifhpGm ae&=u.? 8aemufwzef a,mf'efjrpfta&S@bufY aeaom tmarm&dvlwkd@jynfodk@ oifwkd@udk igydk@aqmifI/ olwkd@onf ppfwkdufaomtcg olwkd@udk oifwkd@vufY igtyfI olwkd@ajrudk oifwkd@onf odrf;,l =u.? olwkd@udk oifwkd@a&S@rS igokwfoify,f&Sif;av.? 9armb&Sifbk&if Zdaz:. om;AmvufonfxI Áoa&vtrsKd;udk ppfwkdufojzifh/ oifwkd@udk usdefqJapjcif;iSm/ aAm&. om;Amvrfudk ac:aomtcg/ 10Amvrf. pum;udk igem;raxmifaoma=umifh/ olonf txyfxyfaumif;}uD;ay;I ol@vufrS oifwkd@udk igu,fv$wfav.? 11wzefoifwkd@onf a,mf'efjrpfudk ul;I a,&dacg+rdK@odk@ a&muf=uaomtcg/ a,&dacgvl/ tmarm&dvl/ az&Zdvl/ cgedvl/ [dwWdvl/ *d&*g&Sdvl/ [d0dvl/ a,Akodvlwkd@onf oifwkd@udk ppfwkduf I olwdk@udk oifwkd@vufY 12 igtyfav.? oifwkd@Y xm;ESifhav;rygbJ/ oifwkd@a&S@rSm ysm;wludk igapv$wfI/ 13 tmarm&drif;}uD;eSpfyg;udk oifwkd@a&S@rS igESifxkwfav.? oifwdk@ rvkyfaomajr/ rwnfaom+rdK@wkd@udk igay;I oifwkd@onf ae&=u.? udk,fwkdifrpdkufaom pyspfO,smOf/ oHvGifO,smOf/ wkd@udkpm;&=uonf[k xm0&bk&m; trdef@awmf&Sd.? 14 ,ckrSm xm0&bk&m;udk a=umuf&G@HI =unfjzLjcif;/ opPmapmifhjcif;ESifhwuG 0wfjyKK=uavmh? jrpf}uD; wbufY‚if;/ tJ*kwWKjynfY‚if;/ bkd;ab;wkd@0wfjyKaom bk&m;rsm;udky,fI xm0&bk&m;udkom 0wfjyK=uavmh? 15odk@r[kwfxm0&bk&m;tm; 0wfrjyKaumif;[k oifwkd@xifv#if/ jrpf}uD;wbufY bkd;ab;wkd@0wfjyKaom bk&m;/ oifwkd@ae&m tmarm&djynfom;wkd@. bk&m;rsm;wGif/ tb,frnfaom bk&m;wkd@tm; 0wfjyKrnft&m udk ,ae@a&G;=uavmh? igESifhightdrfom; jzpfv#if xm0&bk&m;udkom 0wfjyKrnf[k qkdavaomf/ 16vlrsm;wkd@u tjcm;wyg;aom bk&m;wkd@udk 0wfjyKjcif;iSm xm0&bk&m;udk pGef@aomtr_onf tu|Ekfyfwkd@ESifh a0;ygapaom? 17igwkd@bk&m;ocifxm0&bk&m;onf/ u|efcHae&m tJ*kwWKjynfrS tbwdk@ESifh igwkd@udk E_wfaqmifI }uD;pGmaom edrdwfvuQ%mwkd@udk igwdk@rsufarSmufY jyawmfrl+yD? igwkd@oGm;av&m&mt&yf/ a&Smufav&m&m vlrsKd;kwkd@wGif apmifhawmfrl+yD? 18 xm0&bk&m;onfvnf;/ TjynfY aeaomol tmarm&dvltaygif;wkd@udk igwdk@a&S@rS ESifxkwfawmfrl+yD? xm0&bk&m;tm; 0wfjyKygrnf? xm0&bk&m;onf 19 igwkd@bk&m;ocifjzpfawmfrlonf[k jyefajym=u.? a,m±_uvnf;/ oifwkd@onf xm0&bk&m;tm; 0wfrjyKEdkfif? xkdbk&m;onf oef@&Sif;aom bk&m;/ tjypf&Sdonf[k xifvG,faombk&m;jzpfawmfrl.? oifwkd@vGefusL;jypfrSm;aom tjypfwkd@udk onf;cHawmf rrl? 20oifwkd@onf xm0&bk&m;udk pGef@I wu|ef;wEkdifiH bk&m;wkd@udk0wfjyKv#if/ oifwkd@Y aus;Zl;jyKawmfrl+yD;rS wzefvSnfhI 21 n‡if;qJzsufqD;awmfrlrnf[kqkdv#if/ vlrsm;wkd@u / r[kwfyg? xm0& bk&m;udkom 0wfjyKygrnf[k 22 jyefav#muf=u.? a,m±_uvnf;/ oifwkd@onf xm0&bk&m;udk0wfjyKjcif; iSm xkdbk&m;udka&G;=u+yD[k udk,ftr_Y udk,foufao cH=uonf[kqkdv#if olwkd@u/ oufaocH=uyg. [kav#muf=uaomf/ 23a,m±_u/ odk@jzpfv#if/ oifwkd@wGif&Sdaom wu|ef;wEkdifiH bk&m;wdk@udky,fI Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif xm0&bk&m;bufodk@ pdwfESvHk;udk !$wf=uavmh[k qkdav.? 24 vlrsm;wkd@uvnf;/ igwdk@bk&m;ocifxm0&bk&m;udk 0wfjyKygrnf? pum;awmfudk em;axmifygrnf[k 0efcH+yD;rS/ 25a,m±_onf xkdae@Y vlrsm;wkd@ESifh yÉdnmOfjyKI a&Scif+rdK@rSm pD&ifxkH;zGJ@csufudk xm;av.? 26 xkdpum; udkvnf;bk&m;ocif. "rRusrf;pmY a&;xm;I/ xm0&bk&m;. oef@&Sif;&mXmeawmfem;rSm &Sdaom oydfwfyifatmufY ausmuf}uD;udk axmifv#uf/ 27Tausmufonf igwkd@tm; oufaojzpf&vdrfh rnf? xm0&bk&m; rdef@awmfrlaompum;tvkH;pkHudk =um;&+yD? odk@jzpfI

oifwkd@onf bk&m;ocif jiif;y,fjcif;ESifh uif;vGwfrnfta=umif; oifwkd@tm; oufaojzpf&vdrfhrnf[k vltaygif;wdk@tm; ajymqkd+yD;rS/ 28toD;toD; rdrdwdk@tarGcH&m t&yfodk@ jyefoGm;&aom tcGifhudkay;av.? 29 xkdaemufrS xm0&bk&m;. u|ef/ Ekef.om; a,m±_onf toufw&mwq,f&Sdaomf tedpPa&muf av.? 30{z&drf awmifay:/ *g&Sukef;ajrmufrSm &Sdaomol. tarGcH&m 31 wdrea\m&+rdK@e,f ajrY o+*dKvf=u.? a,m±_vufxuf umvywfvkH; Áoa&vtrsKd;om;wkd@onf xm0&bk&m;udk 0wfjyK=u.? xm0&bk&m; onf Áoa&vtrsKd;tbkd@ jyKawmfrlor#wkd@udk odI a,m±_r&Sdonfaemuf touf&Sifao;aom touf}uD; olwdk@ vufxufYvnf; xm0& bk&m;udk0wfjyK=u.? 32 Áoa&v trsKd;om;wkd@onf tJ*kwWKjynfrS aqmifcJhaom a,moyf. t±kd;wkd@udk/ a&Scif.tb [marmf. om;wkd@wGif aiGwyd\mESifh ,mukyf0,faom a&Scif+rdK@e,f ajrtuGufY o+*õK[f=u.? xkdajrtuGufonf a,moyfom;wkd@ tarGajrjzpfownf;? 33tm±kefom; ,Zfyka&m[dwf {vmZm onfvnf; tedpPa&mufav.? ol.om; zde[wftm; vlrsm;ay;cJhaom {z&drfawmifay:/ zde[wfukef;Y o+*õK[f=u.? a,m±_rSwfpm+yD;.?

w&m;ol}uD;rSwfpm? JUDGES.

1 a,m±_tedpPa&mufaomaemuf/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@u/ tu|Efkyfwdk@wGif tb,folonf cgeed vlwdk@&Sd&mokd@ a&S@OD;pGmcsDoGm;&ygrnfenf;[k xm0&bk&m;tm;ar;av#muf=uv#if/ 2 xm0&bk&m;u/ ,k'onf csDoGm;&rnf? xkdjynfudk ol.vufY igtyfrnf[k rdef@awmfrl.? 3,k'onf rdrdtpfudk &Sdarmiftm;/ cgeedvlwdk@ udkwkdufjcif;iSg/ ightarGajrokd@igESihftwlvkdufyg? oifhtarGajrodk@vnf; oifESihftwl igvkdufoGm;rnf[k qkdonftwdkif; &Sdarmifonf vkdufoGm;av.? 4 ,k'csDoGm;I xm0&bk&m;onf cgeedvl/ az&Zdvlwdk@udk tyfawmfrlojzihf/ aAZuf+rdK@Y vlwaxmifudk owfav.? 5ta'gedaAZufrif;udk aAZuf+rdK@YawG@I/ cgeedvl/ az&Zdvlwdk@udkowfaomtcg/ 6 ta'gedaAZufonf ajy;av.? ,k'vlwdk@onf vkdufI brf;rd+yD;v#if/ vufr/ ajcrwdk@ukd jzwf=u.? 7 ta'gedaAZufuvnf;/ vufrESihf ajcrjzwfaom rif;}uD;ckepfq,fwdk@onf txufu ighpm;yJGatmufY pm;Ekyfpm;aygufudk aumufIpm;&=u.? igjyKbl;onftwkdif;/ bk&m;ocifonf igYtjypf ay;awmfrl+yD[k qkd.? xkdrif;udk a,&k&Svif+rdK@odk@ ydk@I olonf xkd+rdK@rSm aoav.? 8 ,k'trsKd;wdk@onf a,&k&Svif+rdK@ukdwkdufI/ xm;ESihf vkyf=uH+yD;rS rD;±_d@=u.? 9xkdaemuf awmifay:Y‚if;/ awmifrsufESmY‚if;/ csKdifhxJY‚if;aeaom cgeedvlwdk@udk twdkufoGm;=u.? 10 wzef,k'trsKd;onf/ ud&,ombtrnfa[mif;&Sdaom a[jAKef+rdK@Yaeaom 11 cgeedvlwdk@&Sd&modk@ csDoGm;I/ a&S&SJ/ t[dref/ wmvrJwdk@ukd vkyf=uH=u.? wzef ud&,a\zg trnfa[mif;&Sdaom a'Ad&+rdK@ om;wdk@&Sd&modk@ csDjyefI/ 12umvufu/ ud&,a\zg+rdK@ukd wdkuf,lvkyf=uHoltm;/ igonf orD;tmcoudk ay;pm;rnf[k qdkv#if/ 13umvufnD auewf.om; =ooHa,vonf xkd+rdK@ukdwdkuf,lI/ umvufonf orD;tmcoudk ol@tm;ay;pm;av.? 14 xkdrdef;ronf c&D;oGm;pOftcg/ v,fwuGufudk tbY awmif;jcif;iSg/ vifESihf wdkifyif+yD;rS/ jrnf;ay:uqif;av.? tbumvufu/ tb,ftvkd&Sd oenf;[k ar;v#if/ 15orD;u/ aumif;}uD;ay;apcsifyg.? udk,fawmfonf awmifrsufESm t&yfudk ay;yg+yD? prf;a&wGif; wdk@udkvnf; ay;awmfrlygOD;[k awmif;onftwdkif;tbonf txufprf;a&wGif;/ atmufprf;a&wGif; wdk@ukday;av.? 16 arma&Sa,muQr. om;ajr;jzpfaom auedtrsKd;om;wdk@onf/ ,k'trsKd;om;ESihftwl pGefyvGH+rdK@ rS tm&'f+rdK@awmifbuf/ ,k'awmokd@vkdufoGm;I ae&mus=u.? 17wzef ,k'onf tpfukd&SdarmifESihf twloGm;I/ aZzwf+rdK@Yaeaom cgeedvlwdk@udk vkyf=uHI/ +rdK@udk&Sif;&Sif;zsufqD;+yD;v#if/ xkd+rdK@ukd a[mrm trnfjzihf orkwf=u.? 18,k'onf *gZ+rdK@ESifh +rdK@e,f/ tm&Sauvkef+rdK@ESihf +rdK@e,f/ {}uKef+rdK@ESihf +rdK@e,fwdk@ukd vnf;wdkuf,lav.? 19xm0&bk&m;onf ,k'ESihf twl&SdawmfrlI/ olonf awmifay:rSmaeaomolwdk@ukd ESifxkwfav.? csKdifhom;wdk@ukdrESifxkwfEdkif? ta=umif;rlum;/ olwdk@onfoH&xm;&Sd=u.? 20arma&S rSmxm;onf twkdif;/ a[jAKef+rdK@udk umvuftm;ay;=uI/ olonf tmeuom;oHk;a,mufwdk@ukd xkd+rdK@rS ESifxkwfav.? 21A,FmrdeftrsKd;om;wdk@onf/ a,&k&Svif+rdK@Y aeaom a,Akodvlwdk@ukd rESifxkwfbJ/ olwdk@onf ,ae@wkdifatmif A,FmrdeftrsKd;om;wdk@ESihftwl a,&k&Svif+rdK@Yae=uownf;? 22 a,moyftrsKd;om;wdk@onfvnf;/ aAov+rdK@odk@ csDoGm;I/ xm0&bk&m;onf olwdk@ESihftwl &Sdawmfrl.? 23vkZtrnfa[mif;&Sdaom xkd+rdK@ukdpl;prf;apjcif;iSg apv$wfaom olv#Kdwdk@onf/ 24+rdK@xJu 1

xGuf vmaomvlwa,mufukd awG@jrifI/ +rdK@xJodk@0ifaomvrf;udk jyygawmh? odk@jyKv#if oihfudkcsrf;om ay;rnf[k qkdaomf/ 25xdkolonf +rdK@xJokd@0ifaomvrf;udkjyojzihf/ olwdk@onf +rdK@om;wdk@udkxm;ESihf vkyf=uHI/ xkdvlESihf ol.tdrfom;taygif;wdk@ukd v$wf=u.? 26xkdolonf [dwWdjynfodk@ oGm;+yD;v#if +rdK@udkwnfaxmifI vkZtrnfjzihf orkwfav.? ,ae@wdkifatmifxkdokd@ac:a0:=uownf;? 27 rema&StrsKd;onf/ Auf&Sef+rdK@&Gmrsm;/ wmeuf+rdK@&mG rsm;/ a'g&+rdK@&Gmrsm;/ ÁAvH+rdK@&Gmrsm;/ ar*da'Ng +rdK@&Gmrsm;Y aeaomolwdk@ukd rESifxkwfbJ/ cgeedvlwdk@onf tEkdifae=u.? 28wzef Áoa&vtrsKd;om;wdk@ onf tm;}uD;aomtcg/ cgeedvlwdk@udk rESifxkwfaomfvnf;/ tcGefudk qufoGif;ap=u.? 29xkdtwl {z&drftrsKd;onf a*Zm+rdK@Yaeaom cgeedvlwdk@udk rESifxkwfbJ olwdk@onf a*Zm+rdK@Y a&maESmvsuf ae=u.? 30xkdtwl ZmAkvkeftrsKd;onf udw&kef+rdK@om;/ em[mavmv+rdK@om;wdk@udk rESifxkwfbJ/ cgeedvlwdk@onf a&maESmvsufaeI tcGefay;=u.? 31 xkdtwl tm&SmtrsKd;onf tauQm+rdK@om;/ Zd'kef+rdK@om;/ tmvyf+rdK@om;/ tmcZdyf+rdK@om;/ a[vA+rdK@om;/ tmzdwf+rdK@om;/ &a[mb+rdK@om;wdk@ukd rESifxkwfbJ/ 32tm&SmtrsKd;om; wdk@onf jynfom;cgeedvlwdk@ESihf a&maESmIae=u.? 33xdktwl e\vdtrsdK;onf Aufa&Sruf+rdK@om;/ aAoewf+rdK@om;wdk@ukd rESifxkwfbJ/ jynfom;cgeedvlwdk@ESihf a&maESmI ae=u.? odk@&mwGif Aufa&Sruf+rdK@om;/ aAoewf+rdK@om;wdk@onf tcGefay;vsufae=u.? 34tmarm&dvlwdk@onfvnf; 'eftrsKd;om;wdk@ukd awmifay:odk@ESifojzihf/ csKdifhxJrSm ae&aomtcGihfudk ray;=u? 35 tmarm&dvlwdk@onf a[&ufawmifay:+rdK@/ tmZvkef+rdK@/ &SmvAdrf+rdK@Y tEkdifae=u.? odk@&mwGif a,moyftrsKd;om;wdk@onf tm;}uD;ojzihf tmarm&d vlwdk@onf tcGefay;&=u.? 36tmarm&dvl ae&aomt&yfonf tu&AŠdrfukef;em;/ aov+rdK@rSpI txuft&yfaywnf;? 2 1 xm0&bk&m;. wrefawmfonf *dv*gv+rdK@rS aAmcdrf+rdK@odk@vmI/ oifwdk@bkd;ab;wdk@tm; igusdefqkd aomjynfokd@ tJ*kwWKjynfrS oifwdk@ukdigaqmifcJh+yD? oifwkd@ESihf igzJG@aomyËdnmOfudk igrzsuf tpOftjrJapmihf rnf? 2oifwdk@onf Tjynfom;wdk@ESihf rd\[m,rzJG@&? olwdk@,Zfyv†ifwdk@ukd vSJcs&rnf[k igqkdaomfvnf;/ oifwdk@onf ighpum;udkem;raxmif=u? 3 tb,fa=umifhTodk@jyK=uoenf;? wzef igqdkonfum;/ Tjynfom;wdk@ukd oifwkd@a&S@rS igrESifxkwf? olwdk@onf oifwkd@wbufY rkqdk;vkyfvsuf/ olwdk@bk&m;wdk@onfvnf;/ oifwdk@Y 4 ausmhuGif;jzpf=uvdrhfrnf[k rdef@awmfrl.? xm0&bk&m;. wrefawmfonf Áoa&v trsKd;om;wkd@tm; Todk@rdef@awmfrlaomcg/ vlrsm;wdk@onf toHudkv$ifhI idkaºuG;=u.? 5xkdt&yfudk aAmcdrftrnfjzifh/ rSnfhI xm0&bk&m;tm; ,ZfylaZmf=u.? 6 txufua,m±_onf vlrsm;wdk@ukd v$wv f kdufaomtcg/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf toD;toD; rdrdwdk@tarGcH&majrudk odrf;,ljcif;iSg oGm;=u.? 7a,m±_vufxufumvywfvHk;/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@ onf xm0&bk&m;udk 0wfjyK=u.? xm0&bk&m;onf Áoa&vtrsKd;tbkd@ jyKawmfrlaom tr_}uD;tvHk; pHkwdk@ukd odjrifI/ a,m±_r&Sdaomaemuf touf&Sifao;aom touf}uD;olwdk@vufxufYvnf;/ xm0&bk&m;ukd0wfjyK=u.? 8xm0&bk&m;. u|ef/ Ekef.om; 9 a,m±_onf toufw&mwq,f&Sdaomf tedpPa&mufav.? {z&drfawmfay:/ *g&Sukef;ajrmufrSm&Sdaom ol.tarGcH&mwdrea\&+rdK@e,f ajrYo+*õK[f =u.?

a,m±_vufxufumvY jzpfaomoltaygif;wdk@onfvnf;/ bkd;ab;wdk@pka0;&modk@ a&muf=u.? xm0&bk&m;udk‚if;/ Áoa&vtrsKd;tbkd@ jyKawmfrlaomtr_wdk@ukd‚if;/ 11 rodaomaemifumvtrsKd;om;wdk@ onf ay:vm=u.? xkdumvtcg Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf xm0&bk&m;a&S@awmfY 'kp±kdufudk jyKI Amvbk&m;wdk@ukd 0wfjyK=u.? 12tJ*kwWKjynfrSolwdk@udk aqmifcJhawmfrlaom bkd;ab;[email protected]&m;ocif xm0&bk&m;ukd pGef@I/ ywf0ef;usifY&Sdaom vlrsKd;[email protected]&m;wyg;wdk@aemufodk@ vkdufvsuf OD;!¸wfojzihf/ xm0&bk&m;trsufawmfudk xGufap=u.? 13xm0&bk&m;udkpGef@I Amvbk&m;/ tm&Sw&ufbk&m;wdk@ukd 0wfjyK=uaoma=umifh/ 14 xm0&bk&m;onf Áoa&vtrsKd;Y jyif;pGmtrsufxGufvsuf/ vk,laomolwdk@ vufokd@tyfI/ ywf0ef;usifaom &efolwdk@Y a&mif;awmfrlojzihf/ &efolwdk@a&S@rSm olwdk@onf wzefr&yfEkdif=u? 15 olwdk@onf xGufoGm;av&m&mY xm0&bk&m;rdef@¹rGufusdefqkdawmfrlonftwdkif;/ 16 vufawmftqD;twm; ESihf awG@I/ tvGefqif;&Jjcif;odk@a&muf=u.? odk@&mwGif vk,laomolwdk@vufrS u,fv$wfaomw&m; ol}uD;wdk@ukd xm0&bk&m;ay:xGef;apawmfrl.? 17 xkdw&m;ol}uD;wdk@pum;udkvnf; olwdk@onfem;raxmif/ tjcm;wyg;aombk&m;wdk@ESihf rSm;,Gif;IOD;!¸wf=u.? bkd;ab;wdk@onf xm0&bk&m;. ynwfawmfwdk@ukd usifhIvkdufaomvrf;rS olwdk@onf tv#iftjrefv$JoGm;ojzifh/ bkd;ab;usifhonftwkdif; rusihf=u? 18xm0&bk&m;onf w&m;ol}uD;ukd ay:xGef;apaomtcg/ olESihftwl&SdI/ ol@vufxufywfvHk; Áoa&v vlwdk@udk &efol.vufrS u,fv$wfawmfrl.? ta=umif;rlum;/ olwdk@onf aESmifh&Sufn‡Of;qJjcif;udk cH&I jrnf;wrf;=uaomtcg/ xm0&bk&m;onf aemifw&awmfrl.? 19w&m;ol}uD;aoaomaemuf/ olwdk@onf wzefbkd;ab;xufomIqdk;ojzihf/ tjcm;wyg;aom bk&m;wdk@aemufodk@vdkufvsuf/ 0wfjyKIOD;!¸wf =u.? rdrdwdk@tusihf"avhESihf =urf;wrf;aomvrf;udk rpGef@ry,f=u? 20 xm0&bk&m;onf Áoa&vtrsKd;Y jyif;pGmtrsufxGufvsuf/ Tvlwdk@onf ighpum;ukdem;raxmif? olwdk@bkd;ab;wdk@ESihf igzJG@aomyËdnmOfudk zsufaoma=umifh/ 21 a,m±_aoaomaemuf usefºuGif;&pfaomvlrsKd;wpHkwrsKd;ukd olwdk@a&S@rS aemifwzef igrESifxkwf? 22 olwdk@bkd;ab;wdk@onf xm0&bk&m;. vrf;awmfodk@vkdufjcif;iSg apmihfa&SmufouJhokd@ oifwdk@onf apmihfa&Smufrnfavmh/ rapmihfa&Smufavm[k usefao;aomvlrsKd;tm;jzihf Áoa&vtrsKd;udk igpHkprf;rnf [k rdef@awmfrlonfESihf tnD/ 23xkdvlrsKd;ukd a,m±_vufYrtyf tv#iftjrefrESifxkwfbJ aeawmfrl.? 3 1 cgemefjynfYwkdufaom ppfr_&Sdor#wdk@ukd rodaom Áoa&vtrsKd;om;taygif;wdk@ukd pHkprf;jcif;iSg ‚if;/ ppfr_udkrodaom Áoa&vtrsKd;om;tpOftqufwdk@onf ppftwwfukdoifI wwfapjcif;iSg‚if;/ xm0&bk&m;csefxm;awmfrlaom vlrsKd;rsm;[lrlum;/ 3zdvdwWdrif; ig;yg;tp&Sdaom cgeedvltrsKd;rsKd;/ Zd'kefvl/ Amva[&rkefawmifrSpI [mrwfvrf;0wdkifatmif avAEkefawmifay:rSm aeaom [d0dvlwdk@onf usefºuGif;=u.? 4xm0&bk&m;onf arma&Stm;jzihf bkd;ab;wdk@udk rSmxm;awmfrlaom ynwfrsm;twdkif; usihfrnfrusihfrnfudk xif&Sm;apjcif;iSg/ Áoa&vtrsKd;ukd pHkprf;bdk@&mjzpfownf;? 5 Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf cgeedvl/ [dwWdvl/ tmarm&dvl/ az&Zdvl/ [d0dvl/ a,Akodvlwdk@wGif aeI/ 6olwdk@orD;ESihf pHkbufjcif;ukdjyKvsuf/ rdrdwdk@orD;ukd ay;pm;vsuf/ olwdk@bk&m;rsm;udk 0wfjyK=u.? 7Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf xm0&bk&m;a&S@awmfY 'kp±kdufudkjyKI 10

rdrdwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;udk arhavsmojzihf/ Amvbk&m;rsm;/ tm&S&yifrsm;ukd 0wfjyKaoma=umifh/ 8xm0&bk&m;onf Áoa&v trsKd;Y jyif;pGmtrsufawmfxGufI/ araomaygwmrd&Sifbk&if ck&SH&d&SodrfY a&mif;awmfrlojzifh/ Áoa&v vlwdk@onf 9 &SpfESpfywfvHk;xkd&Sifbk&ifxHY u|efcH&.? aemufwzef xm0&bk&m;ukd atmf[pf=uaomtcg/ u,fwifaom ocif/ umvufnD/ auewf.om; =ooHa,vudk olwdk@tbkd@ ay:xGef;apawmfrl.? 10 xm0&bk&m;. 0dnmOfawmfonf ol@tay:odk@oufa&muf ojzihf/ olonfÁoa&vtrsKd;ukd tkyfpdk;I/ ppfcsDav.? araomaygwmrd&Sifbk&if ck&SH&d&Sodrfudk ol@vufYxm0&bk&m; tyfawmfrlojzihf/ olonfxkd&Sifbk&ifudk atmifav.? 11tESpfav;q,fwkdifwkdif wjynfvHk; +idrf;+yD;rS auewf.om; =ooHa,vonf aoav.? 12 wzef Áoa&vtrsKd;onf xm0&bk&m;a&S@awmfY 'kp±kdufukd jyKaoma=umifh/ armb&Sifbk&if {uvkefukd Áoa&vtrsKd;wbufY cGeftm;ESihf jynhfpHkapawmfrl.? 13xkdrif;onf trRKeftrsKd;om;/ trvwftrsKd;om;wdk@udk pka0;apvsufcsDoGm;I/ Áoa&vvlwdk@udk vkyf=uH+yD;rS/ 14 Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf wq,f&SpfESpfywfvHk; pGefyvGH+rdK@udk odrf;,lojzihf/ 15 armb&Sifbk&if{*vkefrif;xHY u|efcH&=u.? aemufwzef xm0&bk&m;ukd atmf[pfaomtcg/ u,fwifaomocif/ vusfmvufudk roHk;wwfaom A,FmrdeftrsKd;/ a*&om;{[k'ukd ay:xGef;apawmfrl.? ol@vufwGif Áoa&vvlwdk@onf vufaqmifudk armb&Sifbk&if 16 {*vkefxHodk@ay;vkduf=u.? {[k'onf tvsm;waxmif&Sdaom oHvsufudkvkyfI 17 vufsmbuft0wfwGif;Y pnf;xm;+yD;v#if/ armb&Sifbk&if {*vkefxHokd@ 18 vufaqmifukdaqmifcJhav.? {*vkefonf tvGef0aomoljzpf.? {[k'onf vufaqmifudk 19 quf+yD;v#if/ vufaqmifudkxrf;aom olwdk@ukdv$wfvkdufI/ *dv*gv+rdK@em;Y&Sdaom ausmufwkdifwdk@rS udk,fwdkifjyefvmI/ bk&m;u|efawmfonf wdwfqdwfpGmav#mufp&mta=umif;&Sdygonf[k qdkv#if/ &Sifbk&ifu wdwfqdwfpGmae=u[k trdef@awmf&Sdonf twkdif;/ txHawmfY cpm;aomoltaygif;wdk@onf xGuf=u.? 20xkdtcg &Sifbk&ifonf ukd,fwkdifwa,muf wnf;aewwfaom aEGeef;aqmif xkdifaepOf/ {[k'onf csnf;uyfI udk,fawmfESihf qkdifaom bk&m;ocif. trdef@awmfyg yg.[k av#mufaomf/ &Sifbk&ifonf 21 {[k'onf vuf0Jvufudk qef@vsuf oefv#ufukdvufsmaygufrSxkwfI/ xav.? &Sifbk&if.0rf;udkxkd;ojzihf/ 22vufudkift±kd;ESihf wuG/ oefvsufjrKyf0ifI/ 0rf;xJY rE_wfEkdifatmif qDOonf oefvsufudkv$rf;vsuf/ acs;Ekvnf; xGufvsuf&Sdav.? 23xkdtcg {[k' onf tcef;jyifodk@xGuf+yD;v#if eef;awmfwHcg;wdk@udk ydwfI aomhcyfav.? 24xGufoGm;aomaemuf/ u|efawmfrsKd;tcsKd@wdk@onf vmI eef;awmfwHcg;Y aomhcyfvsuf&Sdonfudk jrifv#if/ 25 pifppfaEGeef;aqmifY pufawmfac:onf[k qkdvsuf/ &Sufa=umufonfwkdifatmif iHhae+yD;rS/ olwdk@t&Sifonf wHcg;udkrzGihf aoma=umifh olwdk@onf aomhukd,lIzGihf=unfhaomtcg/ ajray:rSmvJI aovsuf&Sdaom rdrdwdk@t&Sifudk awG@jrif=u.? 26xkdokd@olwdk@onf iHhae=upOfwGif/ {[k'onf ab;vGwfojzihf ausmufwkdifwdk@ukd vGefI pd&yf&Gmodk@a&muf+yD;rS/ 27{z&drfawmifay:rSm wHydk;ukdr_wfI/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf ol@aemufodk@ vkdufvsuf awmifay:uqif;=u.? 28oluvnf; ighaemufokd@vkduf=uavmh? xm0&bk&m;onf oifwkd@. &efolarmbvlwdk@ukd oifwdk@vufY tyfawmfrlrnf[k qkdonftwdkif;/ ol@aemufrSqif;I a,mf'efjrpful;&m armbjynfokd@ oGm;&mvrf;udk qD;wm;ojzihf/ vlwpHkwa,mufudkr# rul;ap&? 29xkdtcg cGef;tm;}uD;aom armb

ppfol&Jwa,mufr#rvGwfbJ/ vlwaomif;ukdowfI/ 30armbtrsKd;onf Áoa&vtrsKd;vufY ±_H;ojzihf/ tESpf&Spfq,fwkdifwkdif wjynfvHk;+idrf;av.? 31{[k'aemufrSm tmewfom;&SH*gay:xGef;I/ wkwfc|efESihf zdvdwWdvlajcmuf&mwdk@ukd owfojzihf/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@ukd u,fv$wfav.? 4 1 {[k' aoaomaemuf/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf xm0&bk&m;a&S@awmfY wzef'kp±kdufukd jyKaoma=umifh/ 2xm0&bk&m;onf [maZmf+rdK@Yrif;jyKaom cgemef&Sifbk&if &mbdefYa&mif;awmfrl.? olcef@xm;aom AdkvfcsKyfrif;um;/ a*gtdrfjynf[ma&m&Suf+rdK@Yaeaom odo&wnf;? 3 xkdrif;YoH&xm; udk;&m&Sd.? Áoa&vtrsKd;om;wdk@udk tESpfESpfq,fywfvHk; tvGefn‡Of;qJaoma=umifh/ olwdk@onf xm0&bk&m;ukd atmf[pf=u.? 4 xdkumvtcg vyd'kwf+rdK@om; ya&mzufra'aAm&onf Áoa&vtrsKd;ukdtkyfpkd;.? 5 olonf {z&drfawmifay:/ &mr+rdK@ESihf aAov+rdK@pyf=um;/ a'aAm&pGefyvHGyifatmufrSm aeI/ Áoa&vtrsKd;om; wdk@onf xkdya&mzufr. pD&ifjcif;udkcHtHhaomiSg a&mufvmwwf=u.? 6 wzefa'aAm&onf vlukdapv$wfI/ e\vdc±kdif aua'&S+rdK@rSm aeaom tbdaemif.om; Am&ufudkac:+yD;v#if/ oifonfe\vdtrsKd;/ ZmAkvkef trsKd;xJu vlwaomif;ukdaoG;aqmifI wmaAmfawmifodk@oGm;avmh? 7igonfvnf; ,mbdefrif;. AkdvfcsKyfodo&ESihf &xm;Akdvfygrsm;udk oif&Sd&m ud±_ef+rdK@okd@ aoG;aqmifI oifhvufYtyfrnf[k Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocifxm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonf[k qihfqkdav.? 8Am&ufuvnf;/ udk,fawmfonf tu|EkfyfESihf twlºuGv#if tu|EkfyfoGm;ygrnf? ºuGawmfrrlv#ifrlum;/ roGm;yg[k av#mufaomf/ 9a'aAm&u/ igonfoifESihf twltrSefoGm;rnf? odk@aomfvnf; oifoGm;&mvrf;Y *k%ftoa&ukdr&&Sm? xm0&bk&m;onf odo&ukd rdef;rY a&mif;awmfrlrnf[k qdk+yD;rS xI Am&ufESihf twl aua'&S+rdK@odk@oGm;av.? 10 Am&ufonf e\vdtrsKd;om;/ ZmAkvkeftrsKd;om;wdk@ukd aua'&S+rdK@odk@ ac:I/ vkdufaom olwaomif;ESihfwuG/ a'aAm&ygvsuf wwfav.? 11arma&S. a,muQra[mAuf. om;ajr;t0if/ auedtrsKd;om;a[mAmonf/ auedvlwdk@ESihf cGgI aua'&S+rdK@tem;/ Zmedrfoydwfyif ajc&if;Y wJudkaqmufvsufaeESihfownf;? 12tbdaemif.om; Am&ufonf wmaAmfawmifay:odk@ 13 wwfa=umif;ukd odo&tm;=um;ajymv#if/ odo&onf rdrd&xm;&Sdor#wnf;[laom oH&xm;udk;&mESihf a*gtdrfjynf [ma&m&Suf+rdK@rSpI ud±_ef+rdK@kwdkifatmif rdrdvltaygif;wdk@ukd pka0;ap.? 14a'aAm&uvnf; xavmh? ,ae@uxm0&bk&m;onf odo&ukdoifhvufY tyfawmfrlaomae@ jzpf.? xm0&bk&m;onf oifha&S@rSm ºuGawmfrl+yDr[kwfavm[k qkdavaomf/ Am&ufonf vlwaomif;ESihfwuG wmaAmfawmifay:u qif;av.? 15xm0&bk&m;onf odo&rSpI ol.&xm;rsm;ESihf Adkvfygppfonfrsm; taygif;wdk@udk Am&ufa&S@rSm xm;jzihf ±_H;apawmfrlaoma=umifh/ odo&onf rdrd&xm;rSqif;I ajcjzihfajy;av.? 16Am&ufonf &xm;rsm;/ Adkvfygppfonfrsm;udk a*gtdrfjynf [ma&m&Suf+rdK@wkdifatmif vkdufI/ odo&ppfol&Jtaygif;wdk@onf wa,mufr#rusefºuGif; xm;ESihf ao=uukef.? 17 odo&onf auedtrsKd;om; a[Am.r,m;/ a,v.wJokd@ ajcjzihfajy;.? xkdumvY [maZmf &Sifbk&if ,mbdefonf a[AmtrsKd;om;csif; auedvlwdk@ESihf rd\[m,zGJ@vsuf &Sdownf;? 18 a,vonf odo&udk c&D;OD;}udKjyKjcif;iSg xGufI/ ocif0ifyg/ u|efrqDokd@0ifyg? pdk;&drfawmfrrlygESihf[k ac:onftwkdif;/ olonfa,vae&mwJxJodk@0ifI a,vonf ol@ukdapmifESihf jcHKav.? 19oluvnf;/ iga&iwfonf/ a&tenf;i,fudkay;yg[k awmif;v#if/ rdef;ronf EGm;Ekd@bl;udkzGihfI aomufap+yD;rS

wzefjcHKav.? 20oluvnf;/ wJwHcg;0Yaeyg? vlwpHkwa,mufu a,mufsm;&Sdoavm[k vmI ar;v#ifr&Sda=umif;ukd ajymavm[k rSmxm;av.? 21xkdtcg a[Amr,m;a,vonf odo&armvsuf tdyfaysmfpOfwGif/ wJwo H ifwacsmif;ESihf vuf&kdufudkudkifvsuf ol@xHodk@wdwfqdwfpGmoGm;I wHoifudk ajrYpJGaponf wkdifatmif ol.em;yef;xJokd@ &kdufoGif;ojzihf odo&onfao.? 22Am&ufonf odo&udk vkduf&Smaomtcg/ a,vxGufI u|efrqDokd@0ifyg? &Smaomolukdjyygrnf[k }udKqdkv#if/ Am&ufonf wJxJodk@0ifI/ odo&aovsuf/ em;yef;YwHoifpl;vsuf &Sdonfukdjrifav.? 23xkdae@Y xm0&bk&m;onf cgemef&Sifbk&if ,mbdefudk Áoa&vtrsKd;om;wdk@a&S@rSm ESdrfhcsawmfrlojzihf/ 24olwdk@onf xkd&Sifbk&ifudk rzsufqD;rSDwdkifatmif/ tpOfatmifvsufae=u.? 5 1 xdkae@Y a'aAm&ESihf tbdaemif.om; Am&ufwdk@qkdaom oDcsif;pum;[lrlum;/ 2Áoa&v trsKd;Y rif;wdk@onf tOD;jyKaoma=umifh‚if;/ qif;&Jom;wdk@onf apwempdwfESihf rdrdudk,fukdudk,f vSLaoma=umifh‚if;/ xm0&bk&m;. aus;Zl;awmfudk csD;rGrf;=uavmh? 3tkd&Sifbk&ifwdk@ =um;=uavmh? tkdrif;om;wdk@ em;axmif=uavmh? igoDcsif;qkdrnf? xm0&bk&m;tm;oDcsif;qdkrnf? Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif xm0& bk&m;. *k%faus;Zl;awmfudk csD;rGrf;rnf? 4tdkxm0&bk&m;/ ukd,fawmfonf pd&awmifwdk@ay:rSm ºuGI {'kHawmrSppfcsDawmfrlaomtcg/ ajr}uD;v_yfI rkdCf;&Gmojzihf rdkCf;wdrfwdk@rS rkdCf;a&onf pD;yg.? 5awmif&kd;wdk@onf xm0&bk&m;a&S@awmfY‚if;/ odemawmifonfvnf; Áoa&vtrsKd;.bk&m;ocif xm0&bk&m;a&S@awmfY‚if;/ wkefv_yfyg.? 6 tmewfom;/ &SH*grif;vufxufY‚if;/ a,vrif;vufxufY‚if;/ vrf;rwdk@onf 7 qdwfnHvsuf&SdI c&D;oGm;aomolwd@k onf vrf;=um;wdk@Y vkdufoGm;&=u.? Áoa&vtrsKd;Y rif;qufjywfvsuf&Sd.? iga'Akm&onf ray:/ igonfÁoa&vtrsKd;Y trdray:xGef;rSDwdkifatmifrif;qufjywfvsuf&Sd.? 8Áoa&v trsKd;om;wdk@onf bk&m;opfwdk@ukd a&G;,l=u.? xkdtcg olwdk@+rdK@rsm;ukd &efolwdk@onf wdkufvm=u.? Áoa&vtrsKd;om;av;aomif;wGif 'kdif;v$m;wck/ vSHwpif;r#r&Sd? 9 apwempdwf&SdI qif;&Jom;wdk@wGif rdrdudk,fudkvSLaom Áoa&vtrsKd;rif;wdk@tm; igpdwf El;nGwf.? xm0&bk&m;. aus;Zl;awmfudk csD;rGrf;=uavmh? 10jzLaomjrnf;udk pD;aomol/ w&m;rlukd pD&ifaomol/ vrf;YoGm;aomolwdk@/ 11a&usif;rsm;teufrSm vuf&OpPmukda0r#aomolwdk@. toHudk =um;aomtcg oDcsif;qkd=uavmh? xm0&bk&m;. w&m;aomtr_/ Áoa&v+rdK@&Gmwdk@Y w&m;ojzihfjyKawmfrlaom tr_wdk@ukd xkdt&yfwdk@wGif csDrGrf;=uvdrfhrnf? xkdtcg xm0&bk&m;. vlwdk@onf rdrdwdk@aeaom+rdK@okd@jyefoGm;=uvdrfhrnf? 12 Edk;yg/ Ekd;yg/ a'aAm&? Ekd;yg/ Ekd;yg/ oDcsif;qkdyg/ tdkAm&uf/ xyg/ tbdaemifom;/ oifbrf; qD;csKyfxm;aom olwdk@ukdxkwfjyyg? 13xkdktcg usefºuGif; aomolwdk@onf ol&J}uD;wdk@xHokd@qif;=u.? xm0&bk&m;. vlwdk@onf tpGrf;wefcdk;}uD;aomolwdk@xHokd@ ightbdk@qif;=u.? 14tmrvufvlae&m tem;rSm ae&musaomolwdk@onf {z&drfc±kdifxJu xGufvm=u.? olwdk@aemufrSm oif.Adkvfajcwdk@wGif A,FmrdeftrsKd;om;wdk@onf vkduf=u.? rmc&dtrsKd;xJurif;rsm;/ 15 ZmAkvkeftrsKd;xJu pD&ifwwfaom olrsm;wkd@onf xGufvm=u.? Áoa&vwdk@onfvnf;/ a'aAm&Y ygI ÁocgtrsKd;onf Am&uf. vuf±kH;jzpf.? Am&ufaemufrSm csKdifhxJodk@ajy;vkduf=u.? ±kAiftrsKd;ae&m acsmif;toG,foG,fY pdwfESvHk;jyXmef;jcif; rsm;=u.? 16aemufwzefoifonf

odk;jrnfoHukd em;axmifjcif;iSg awmif=um;rSm tb,fa=umifh xkdifaeoenf;? &kAiftrsKd;ae&m 17 acsmif;toG,foG,fY pdwfESvHk;wGef@wkdjcif; rsm;=uonfwum;? *dv'fjynfom;wdk@onf a,mf'efjrpfwbufY +idrf0yfpGmae=u.? 'eftrsKd;onf oabFmqdyftem;rSmtb,fa=umifh ae&pfoenf;? tm&SmtrsKd;onfvnf; yifv,furf;em;oabFm qkduf&m auG@wdk@Yrv_yfbJ +idrf0yfpGmaeonf wum;? 18ZmAkvkeftrsKd;onf toufudkpGef@pm;onf wdkifatmif&J&ifhI e\vdtrsKd;onf jrifhaom awmt&yfYxkdenf;wljyK.? 19 &Sifbk&ifwdk@onf vmIppfwdkuf=u.? cgeed&Sifbk&ifwdk@onf ar*da'Ngtkdif/ 20 wmeuf+rdK@tem;rSm wdkufaomfvnf;/ aiGudkvk,lI r&=u? aumif;uifrS ppful=u.? =u,fwkd@onf vSnhfywfpOftcg odo&udk ppfwdkuf=u.? 21ud±_ef+rpf/ ppfr_a=umifh ausmfapmaomjrpf/ ud±_efjrpfonf &efolwdk@ukd y,foGm;.? tdkigh0dnmOf/ oifonf cGeftm;}uD;aomolukd ESdyfeif;+yD? 22xkdtcg jrif;pD;ol&Jwkd@onf jrif;udkESifvsuf ESifvsuf pD;oGm; aoma=umifh jrif;wdk@onf ajrudkcGgESihfxdcdkufvsufajy;=u.? 23 ara&mZ+rdK@om;wdk@onf xm0&bk&m;buf/ ppfol&Jwdk@ESihf 0kdif;Ixm0&bk&m;bufodk@ rul=u aoma=umifh/ ara&mZ+rdK@udkusdef=uavmh? +rdK@om;wdk@ukd jyif;pGmusdef=uavmh[k xm0&bk&m;. aumif;uif wrefonf rSmxm;.? 24 auedtrsKd;om; a[Am.r,m; a,vonf/ rdef;rwumwdk@xufjrwfpGmaom r*Fvm&Sd.? wJYaeaomrdef;rwumwdk@xuf jrwfpGmaomr*Fvm&Sd.? 25xkdolonf a&ukdawmif;I a,vonf Ekd@ukday;.? rif;oHk;aomzvm;ESihf Ekd@"rf;udk qufav.? 26wJwHoifudk,lI vufsmvufESihf vuf&kdufudkukdif vsuf odo&udk&kdufav.? ol.acgif;udkxkd;±kdufI em;yef;udk 27 xkwfcsif;cGif;azmufav.? olonf a,vajc&if;Y usI vJvsufwHk;vHk;ae.? ajc&if;YusvJI ust&yft&yfaovsufae.? 28 odo&trdonf jywif;ayguf0jzihf=unfhI ukvm;umtwGif;Y aevsuf/ ol.&xm;onf tb,fa=umifhvmcJhoenf;? &xm;bD;wdk@onf tb,fa=umifhaES;oenf;[k jrnfwrf;av.? 29 ynm&Sdaom rif;orD;wdk@onf jyefav#mufonfomru/ ol@ukd,fwdkifjyefajymonfum;/ 30olwdk@onf awG@I&aom OpPmudka0zefvsufae=uonfr[kwfavm? ppfol&Jwdk@tm; tysKdunmwa,muf ESpfa,mufpD/ odo&bkd@ yef;qkd;aomt0wf/ yef;qkd;I cs,fvS,faom t0wfwefqm/ atmifaomolwdk@. vnfyif;Y qifp&mbkd@ yef;qkd;I cs,fvS,fvsuf/ tqif;ta&mifxljcm;aom t0wfwefqmukd vk,lI a0zefvsufae=uonf r[kwfavm[k odo&.trdonf qdkwwf.? 31 tdkxm0&bk&m;/ udk,fawmf. &efoltaygif;wdk@onf xkdokd@ysufpD;jcif;odk@a&muf&ygapaom? xm0&bk&m;udkcspfaomolwdk@onf t&Sdefwefcdk;ESihf xGufoGm;aom aerif;uJhokd@ jzpfygapaom[k oDcsif;qdk=u.? xkdaemuf tESpfav;q,fwkdifwdkif wjynfvHk;+idrfav.? 6 1 wzefÁoa&vtrsKd;om;wdk@onf xm0&bk&m;a&S@awmfY 'kp&kdufukdjyKaoma=umifh/ 2 olwdk@udk rd'seftrsKd;vufY ckepfESpfywfvHk; tyfawmfrlojzihf/ rd'seftrsKd;onf Áoa&vtrsKd;ukdEdkifI n‡Of;qJaom a=umifh/ Áoa&vtrsKd;onf awmif&kd;Y ckdifchHaomOrif ajrwGif;wdk@udk vkyf&=u.? 3 Áoa&vtrsKd;onf v,fvkyf+yD;rS/ rd'sefjynfom;ESihf tmrvufjynfom; tp&Sdaomta&S@jynfom;wdk@onf csDvmI/ 4wyfcsojzihf/ *gZ+rdK@wkdifatmif ajrtoD;tESHudk okwfoify,f&Sif;vsuf pm;p&mukdcsefIrxm;? odk;EGm;jrnf;ukdvnf; csefIrxm;=u?

tb,fokd@enf;[lrlum;/ olwdk@onfwd&p>mefrsm;/ wJrsm;ygvsuf/ usdKif;aumifrsm;jym;ouJhodk@ olwdk@ESihf ukvm;tkyfwdk@onf ra&wGufEkdifatmif rsm;jym;ojzihf/ Áoa&vjynfudk zsufqD;vsuf vm=u.? 6Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf rd'seftrsKd;om;wdk@a=umifh/ tvGefqif;&JI xm0&bk&m;tm; [pfa=umf=u.? 7xkdokd@ rd'seftrsKd;om;wdk@a=umifh/ xm0&bk&m;tm; [pfa=umf=uaomtcg/ 8 xm0&bk&m;onf ya&mzuf wa,mufukd Áoa&vtrsKd;om;wdk@xHokd@ apv$wfawmfrlI/ Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ u|efcHae&m tJ*kwWKjynfrS 9 tJ*kwWKjynfom;vufrS‚if;/ n‡Of;qJaomoltaygif;wdk@vufrS‚if;/ oifwkd@ukdigE_wfaqmif+yD? oifwdk@ukdu,fE_wfI/ olwdk@ukd oifwdk@a&S@rS ESifxkwfojzihf olwdk@jynfukd ay;+yD? 10igonfoifwdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m;jzpf.? oifwdk@aeaomtmarm&djynfom; ukd;uG,faom bk&m;wdk@ukd ra=umuf&GH@=uESihf[k igynwfaomfvnf;/ oifwdk@onf ighpum;udk em;raxmif=u[k rdef@awmfrl.? 11 wzefxm0&bk&m;. aumif;uifwrefonf vmI/ =oz&&GmrSm taAsZmtrsKd;om; a,m&Sydkifaom oydwfyifatmufY xkdifae.? a,m&Som; *dawmifonf rdrdpyg;udk rd'sefv,fokd@ rawG@apjcif;iSg/ pyspfoD;e,f&mwefqmtem;rSm pyg;udke,fvsufae.? 12xm0&bk&m;. aumif;uif wrefonf udk,fxif&Sm;I/ cGeftm;}uD;aomtcsif;ol&J/ xm0&bk&m;onf oifESihftwl&Sdawmfrl.[k qkdv#if/ 13*dawmifu/ tkdocif/ xm0&bk&m;onf tu|Efkyfwdk@ESihf twl&Sdawmfrlonf rSefv#if/ tb,fa=umifh Ttr_}uD;a&muf&yg oenf;? xm0&bk&m;onfigwdk@ukd tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifawmf rlonf r[kwfavm[k u|Ekfyfwdk@tbrsm; ajymonf twkdif;jyKawmfrlaom/ tHhbG,faomtr_&Sdor#wdk@onf tb,frSm&Sdygoenf;? ,ckrSm xm0&bk&m;onf tu|EkfyfudkpGef@I rd'sefvlwdk@vufodk@ tyfawmfrl+yDwum;[k qkdavaomf/ 14xm0&bk&m;onf ol@udk=unfh±_I ,ckoif&aom wefckd;ukd trSDjyKvsufoGm;avm? oifonfÁoa&v trsKd;ukd rd'sefvlwdk@vufrS u,fE_wfvdrhfrnf? oifhukdig apckdif;onfr[kwfavm[k rdef@awmfrl.? 15*da'gifuvnf;/ tdkocif/ tu|Ekfyfonf Áoa&vtrsKd;ukd tb,fokd@ u,fE_wfEkdifygrnfenf;? tu|EkfyftaqGtrsKd;onf rema&StrsKd;YomIqif;&Jyg.? tu|Ekfyfonfvnf;/ udk,ftaqGtrsKd;Y t,kwf qHk;aomoljzpfyg.[k 16 xm0&bk&m;u tu,fpifppfigonf oifESihftwl&Sdojzihf/ oifonf av#mufv#if/ 17 vlwa,mufukdvkyf=uHouJhokd@ rd'sefvlwdk@ukd vkyf=uHvdrhfrnf[k rdef@awmfrl.? *da'gifuvnf;/ tu|Ekfyfonf a&S@awmfYrsufESm&ygv#if/ tu|EkfyfESihf ,ckE_wfqufawmfrla=umif; xif&Sm;aomedrdwfvuQmukd jyawmfrlyg? 18tu|Ekfyfonf wzefvmjyefI abmZOfylaZmfouUmukd aqmifcJhojzifh/ ukd,fawmfa&S@YrwifrSDwkdifatmif/ Tt&yfu ºuGoGm;awmf rrlygESihf[k awmif;yefv#if/ 19 oifonf jyefIrvmrSDwdkifatmif/ igaernf[k rdef@awmfrl.? *da'gifonfoGm;I qdwfoi,fwaumifudk‚if;/ rkef@nufw{zmESihf vkyfaom waq;rJhrkef@jym;wkd@ukd‚if; jyifqifav.? qdwfom;ukdawmif;YxnfhI/ qdwfom;jyKwf&nfudk tkd;Yavmif;+yD;rS aumif;uifwref&Sd&m oydwfyifatmufokd@ aqmifcJhIqufav.? 20xm0&bk&m;. aumif;uifwrefuvnf;/ trJom;ESihf waq;rJhrkef@jym;wdk@ukd ,lI Tausmufay:rSmwifxm;avmh? trJom;jyKwf&nfukd oGef;avmif; avmh[k qdkv#if/ qkdonftwkdif;/ *da'gifonf jyKav.? 21xkdtcg xm0&bk&m;. aumif;uifwrefonf rdrdudkifaom awmif;a0;udkqef@I/ trJom;ESihf waq;rJhrkef@jym;wdk@ukd wdk@ojzifh ausmufxJurD;xI trJom;ESihf waq;rJhrkef@jym;wdk@ukd avmif+yD;rS xm0&bk&m;. aumif;uifwrefonf uG,fav.? 22xm0&bk&m;.aumif;uifwrefjzpfonfukd *da'gifonf odjrifaomtcg/ tkdt&Sifxm0&bk&m;/ tu|Ekfyfonf xm0&bk&m;. aumif;uifwrefudk 5

rsufESmcsif;qkdifI jrif&yg+yDwum;[k av#mufaomf/ 23xm0&bk&m;u/ csrf;omygap? rpdk;&drfESihf? oifonfaoab;ESihf vGwfvsuf&Sdonf[k rdef@awmfrl.? 24xkdt&yfY *da'gifonfxm0&bk&m;tbkd@ ,Zfyv†ifudkwnfI/ a,a[m0g&SmvHktrnfjzihfrSnfhav.? taAsZmom;. ae&m=oz&&GmY ,ae@wdkifatmif &Sdownf;? 25 xkdae@nrSm xm0&bk&m;u/ oifhtb.EGm;ykdufESifh oihftbwnfaom Amvbk&m;. ,Zfyv†ifukd +zdK@zsuf/ ,Zfyv†iftem;rSm&Sdaom tm&S&yifudkckwfvJSavmh? 26igpD&ifonftwkdif;/ Tausmufay:rSm xm0&bk&m;tbkd@ ,Zfyv†ifukdwnf+yDv#if ckwfvSJaomopfom;jzihf 'kwd,EGm;ukd rD;±_d@I ,ZfylaZmfavm[k rdef@awmfrl.? 27*da'gifvnf; rdrdu|efq,fa,mufudkwdk@ukdac:I xm0&bk&m;rdef@awmfrlonftwkdif;/ jyKav.? rdrdtb.tdrfom;wdk@ukd‚if;/ +rdK@om;wdk@udk‚if; a=umufI/ ae@tcsdefY rjyK0Hhaoma=umihf/ nOhftcsdefY jyK.? 28eHeufapmapm +rdK@om;wdk@onf x=uaomtcg/ Amvbk&m;. ,Zfyv†if+ydKysufvsuf tem;rSm&Sdaom tm&S&yifvnf; vSJvsuf/ aemufwnfaom ,Zfyv†ifay:rSm 'kwd,EGm;xD;ukd ylaZmfvsuf&Sdonfudk awG@=uv#if/ Ttr_udk tb,foljyKoenf;[k wa,mufukdwa,mufar;jref;ppfa=umv#if/ Ttr_ukd a,m&Som; *da'gifjyK+yD[k vltcsKdwdk@onf qdk=u.? 30xkdtcg +rdK@om;wkd@onf oif.om;onf Amvbk&m;. ,Zfyv†ifudk+zdKzsufI/ tem;rSm&Sdaom tm&S&yifudk ckwfvSJaoma=umifh/ ol@ukdtaocHapjcif;iSg/ xkwfavmh[kqdkaomfvnf;/ 31a,m&Sonf wbufYaeaom oltaygif;wdk@tm;/ oifwkd@onf Amvbk&m; bufY tr_apmifhrnfavm? ol@udku,fwifrnfavmh? ol@bufY tr_apmihfaomolonf/ eHeufrvGefrSD taocHygavap? Amvonfbk&m;rSefv#if/ ol.,Zfyv†ifukd wpHkwa,muf+zdKzsufaoma=umifh/ rdrdtr_ukd rdrdapmihfygavap[k jyefajym.? 32xkdokd@ Amvbk&m;onf ol.,Zfyv†if udkwpHkwa,muf+zdKzsufaom a=umifh xkdolwbufrdrdtr_ukd rdrdapmihfygavap[k qdkvsufol.om;ukd a,&kAŠmvtrnfjzifhrSnfh ownf;? 33 xkdtcg rd'sefjynfom;/ tmrvufjynfom;/ ta&S@jynfom;taygif;wdk@onf pnf;a0;ojzihf/ a,Za&vcsKdihfokd@ ul;oGm;I wyfcs=u.? 34xm0&bk&m;. 0dnmOfawmfonf *da'giftay:rSm oufa&mufI olonf wHykd;r_wfojzihf/ taAsZmom;wdk@onf vkduf=u.? wrefwdk@ukd rema&Sc&kdifwav#mufvHk;odk@ apv$wfI/ rema&StrsKd;om;wdk@onf vkduf=u.? wzeftm&Smc&kdif/ ZmAkvkefc&kdif/ e\vdc&kdifodk@ wrefwdk@ukdapv$wfI/ xkdc&kdifom;wdk@onfvnf; pka0;&mokd@vm=u.? 36 *da'gifonfvnf; bk&m;ociftm;/ udk,fawmfonf rdef@awmfrlonftwkdif;/ 37 Áoa&vtrsKd;udk tu|Ekfyftm;jzihf u,fwifawmfrlrnfrSefv#if/ tu|Ekfyfonf odk;waumif. tarG;udk wvif;Yxm;ygrnf? okd;ar$;onf ESif;pdkI ajrwjyifvHk;aoG@ajcmufv#if/ rdef@awmfrlonftwkdif;/ Áoa&vtrsKd;ukd tu|Ekfyf tm;jzihf u,fwifawmfrlrnfudk 38 tu|Ekfyfodygrnf[k awmif;av#mufonf twkdif;jzpfav.? eHeufapmapmxI odk;arG;udk n‡pfojzihf 39 ESif;&nfonf tifwHktjynf&Sdav.? wzef *da'gifu/ trsufxGufawmfrrlygESifh? w}udrfomav#mufygOD;rnf? odk;waumif. tarG;ESihf ,ckw}udrfompHk;prf;& aomtcGifhudk ay;awmfrlyg? ajrwjyifvHk;onf ESif;pkdI odk;arG;aoG@ajcmufygap[k bk&m;ociftm; 40 awmif;av#mufonftwkdif;/ xkdnOfhYvnf; bk&m;ocifjyKawmfrlojzihf/ ajrwjyifvHk;onf ESif;pdkI/ odk;arG;aoG@ajcmufvsuf&Sd.? 7

a,&kAŠmvtrnfjzifh ac:a0:aom*da'gifonf eHeufapmapmxI/ &Sdor#aomolwdk@ESihf wuG/ [m&kwfa&wGif;em;rSm wyfcsojzihf/ rd'sefwyfonf ajrmufbuf/ arma&awmifajc&if;csKdifhY&Sd.? 2 xm0&bk&m;uvnf;/ oifYygaomvlwdk@onf tvGefrsm;I olwdk@vufY rd'sefvlwdk@ukd igrtyf&? tyfv#if/ Áoa&vtrsKd;u/ ighvuf&kH;onf ighukdu,fwifrnf[k ighwbufY 0gºuGm;vdrfhrnf? 3 odk@jzpfI/ a=umuf&HG@ aomolrnfonfum;/ *dv'fawmifrS apmapmjyefoGm;ap[k vlrsm;wdk@tm; [pfa=umfavm[k *da'giftm; rdef@awmfrlojzihf/ vlEpS faomif;ESpfaxmifjyefoGm;I/ waomif;usef&pf.? 4 wzefxm0&bk&m;u/ vlwkd@onf tvGefrsm;ao;.? a&qdwfokd@ac:cJhavm? olwdk@udka&qdyfrSmoifhtbkd@ igpHkprf;rnf xkdtcgTrnfaomolonf oifESihf twloGm;&rnf[k igqkdv#if/ xkdolonfoGm;&rnf? Trnfaomol roGm;&[k igqkdv#if xkdolonf roGm;&[k rdef@awmfrlonftwdkif;/ 5*da'gifonf vlwdk@ukda&qdyfodk@ac:cJhI xm0&bk&m;u/ acG;onfa&ukdvsufI aomufouJhokd@ v#mESihfvsufI aomufaomolwpk/ 'l;axmufvsuf 0yfI aomufaomolwpk/ xkdvlESpfpkudk cJGxm;avm[k *da'giftm; rdef@awmfrl.? 6xkdtcgrdrdvufckyfESihf a&udk,l ojzihf/ vsufIaomufaomol oHk;&m&Sd.? ºuGif;aomoltaygif;wdk@onf a&aomufjcif;iSg 'l;axmufI 0yf=u.? 7xm0&bk&m;uvnf;/ vsufIaomufoloHk;&mtm;jzifh/ oifhukdigu,fwifI rd'sefvlwdk@ukd oifhvufYtyfrnf? ºuGif;aomolwdk@ukd rdrdae&modk@jyefoGm;ap[k *da'giftm;rdef@awmfrl.? 8 xkdolwdk@onf pm;p&dwfESihf wHykd;rsm;ukd ,lI/ ºuGif;aomÁoa&v trsKd;om;taygif;wdk@udk rdrdae&modk@ *da'gifonf v$wfvkdufojzihf/ xkdoHk;&maomvlwdk@udkom rdrdESihf twlcsefxm;av.? rd'sefvlwdk@onf ol@atmufcsKdifhY wyfcsvsuf&Sd=u.? 9 xkdnOhfwGif xm0&bk&m;u/ xavmh? &efolwyfcs&modk@ csDoGm;avmh? oifhvufYigtyfrnf? 10 rcDs0Hhv#if oif.u|efzk&ukd a&S@OD;pGm ac:oGm;avmh? 11vlwdk@onf tb,fokd@ajymonfukd =um;vdrhfrnf? xkdaemufrS wyfcs&mokd@ csDoGm;jcif;iSg/ oifhvuftm;}uD;vdrhfrnf[k rdef@awmfrlonftwkdif;/ *da'gifonf rdrdu|efz&k udkac:I &efol.wyfjyifY uif;xkd;aomol&dS&modk@ oGm;av.? 12rd'sefjynfom;/ tmrvufjynfom;/ ta&S@jynfom;taygif;wdk@onf csKdifhY tdyfvsuf/ usKdif;aumifESifh tr#rsm;=u.? ukvm;tkyfwdk@onfvnf;/ ork'N&moJvHk;ESihftr# twkdif;rodrsm;=u.? 13 *da'gifonf a&mufaomtcg/ vlwa,mufonfrdrdjrifruf aomtdyfrufudk rdrdtaygif;tabmftm; jyefajymonfrSm/ igjrifrufonf um;/ rka,mrkef@wjym;onf rd'sefwyfxJodk@ vdrfhI wJwaqmifudk awG@v#if xdcdkufarSmufvSef +zdKcsav.[k qkdaomf/ ol.taygif;tabmf u/ xkdrkef@jym;onf tjcm;r[kwfÁoa&vtrsKd; a,m&Som; *da'gif. xm;jzpf.? xkdolvufY bk&m;ocif onf rd'seftrsKd; rd'sefAkdvfajctaygif;udk tyfawmfrlrnf[k jyefajym.? 15xkdtdyfrufESihf tdyfrufteufudk *da'gifonf=um;aomtcg/ udk;uG,fI Áoa&vwyfodk@ jyef+yD;v#if/ x=u/ xm0&bk&m;onf rd'sefAkdvfajc wdk@ukd oifwdk@vufY tyfawmfrlrnf[k qdk.? 16 xkdtcg vloHk;&mwdk@ukdokH;pJGI wHydk;wvHk;ESihf rD;cGufygaom tdk;wvHk;pDudk vlwkdif;vufY aqmifwwf.? 17ighudk=unfhI igjyKonftwdkif;jyK=u? wyfjyifodk@a&mufaomtcg/ igjyKonftwkdif;/ jyK=u? 18igESihf igYygaomoltaygif;wdk@onf wHydk;r_wfaomcg/ wyfywfvnft&yf&yfY oifwdk@onf wHydk;r_wfI/ xm0&bk&m;ESihf *da'gif. xm;[k [pf=uavmh[k rSmxm;.? 19xkdokd@ *da'gifESihf olYygaom vlw&mwdk@onf oef;acgif;,HY uif;vJpu wyfjyifodk@a&mufojzihf/ wHydk;r_wf=u.? rdrdudkifaomtkd;wdk@ ukdvnf;/ cJG=u.? 20vloHk;pkwdk@onf wHydk;r_wfI tkd;wdk@udk cJGojzihf/ vufsm0JvufY rD;cGufwdk@ukd‚if;/ vufsmvufY r_wfp&mwHykd; wdk@udk‚if; ukdifvsuf/ xm0&bk&m;ESihf *da'gif.xm;[k 1

21 [pf=u.? olwdk@onfwyfywf0ef;usifY vlwkdif; rdrdae&mt&yfwGif &yfaeI/ wyfom;taygif;wdk@onf ajy;vsuf/ atmfvsufxGufajy;=u.? 22vloHk;&mwdk@onf wHydk;r_wfaomtcg/ xm0&bk&m;. wefckd;awmfa=umifh/ wyfom;taygif;wdk@onf wa,mufudkwa,muf wkdufY/ aZ&&wft&yf Auf&SdwW+rdK@odk@‚if;/ wAŠwf+rdK@em;rSm tmaAvra[mv+rdK@emodk@‚if;ajy;=u.? 23 Áoa&vvlwdk@onf e\vdc&kdif/ tm&Smc&kdif/ rema&Sc&kdift&yf&yfxJu pkvmI/ rd'sefvlwdk@udk vkduf=u.? 24*da'gifonfvnf;/ wrefwdk@udk {z&drfawmif wa&SmufvHk;odk@ apv$wfI/ oifwdk@onf rd'sefvlwdk@udk qD;wm;jcif;iSg/ a,mf'efjrpfem;/ AufAm&&Gmwdkifatmif olwdk@t&ifaqmufae=uavmh[k rSmvkdufonftwkdif;/ {z&drfvltaygif;wdk@onf pka0;I/ a,mf'efjrpfem;/ AufAm&&Gmwkdifatmif apmihfae=u.? 25rd'sefAdkvfcsKyf ESpfa,muf/ =o&bESihf aZbudkzrf;qD;I =o&bukd =o&bausmufay:Y‚if;/ aZbudk aZbpyspfoD;e,f&m wefqmY‚if; owf+yD;rS/ rd'sefvlwdk@udk vkdufojzihf/ =o&b. OD;acgif;ESihf aZb. OD;acgif;wdk@udk a,mf'efjrpf wbuf/ *da'gifxHodk@ aqmifcJh=u.? 8 1 {z&drfvlwdk@u/ oifonfrd'sefvlwdk@ukdwdkufoGm;aomtcg/ igwdk@ukdrac:bJ igwdkYtb,fodk@jyK oenf;[k usyfusyftjypfwif=u.? 2*da'gifuvnf;/ oifwdk@jyKouJhokd@ igonftb,fodk@jyKbdoenf;? taAsZmpyspfoD;odrf;jcif;xuf {z&drfvkdufaumufjcif;onf omI aumif;onfr[kwfavmh? 3 bk&m;ocif onf rd'sefAdkvfcsKyf=o&bESihf aZbwdk@ukdoifwdk@vufY tyfawmfrl+yD? oifwdk@jyKouJhokd@ igonftb,fodk@ jyKEdkifoenf;[k jyefajymaompum;udk olwdk@onf =um;aomtcg/ pdwfajy=u.? 4 *da'gifonf a,mf'efjrpfodk@a&mufaomcg/ olY&Sdaom oloHk;&mwdk@onf yifyef;vsufESihf ul;I vkduf=u.? 5okukwf+rdK@om;wdk@tm;vnf;/ ighaemufvkdufaomolwdk@tm; rkef@udkay;=uygavmh? olwdk@onf yifyef;=u+yD? igonf rd'sefrif;}uD; aZb[ESihf ZmvrkEMudk ,ckvkduf&Smyg.[k 6 awmif;aomfvnf;/ okukwfrif; wkd@uvnf; igwdk@onfoifhtr_xrf;wdk@tm; rkef@udkay;&rnfta=umif;/ aZb[ESihf ZmvrkEMonf oifhvufY &Sdoavm[k jyefajym=u.? 7 *da'gifuvnf;/ okd@jzpfI xm0&bk&m;onf aZb[ESihf ZmvrkEMwdk@udk ighvufY tyfawmfrlaomcg/ 8 oifwdk@ausmuJGatmif awmql;yiftrsKd;rsKd;ESihf ig&kdufrnf[k qkd+yD;v#if/ xkdt&yfu ayaEGv+rdK@odk@oGm;I/ olwdk@tm; xdkenf;wlawmif;aomfvnf;/ okukwf+rdK@om;wdk@ jyefajymonfenf;wl/ ayaEGv+rdK@om;wdk@onf jyefajym=u.? 9*da'gifuvnf;/ igonfwzef +idrf0yfpGmvmaomtcg T&Jwdkufukd +zdKzsufrnf[k olwdk@tm;qkd.? 10 xkdtcg xm;udkifaomvlwodef;ESpfaomif; aoaoma=umifh/ ta&S@rsufESmt&yfom;taygif; wkd@wGif usefºuGif;aomvl waomif;ig;axmifcef@r#omygvsuf/ aZb[ESihf ZmvrkEMwdk@onf umaumf+rdK@Y &Sd=u.? 11*da'gifonfaemAm+rdK@/ ,kaA[+rdK@ta&S@/ wJYaeolwdk@vrf;jzihf csDoGm;I/ rpdk;&drfbJaeaomrd'sefwyf vkyf=uHojzihf/ 12rd'sefrif;}uD;aZb[ESihf ZmvrkEMajy;aomtcg/ *da'gifonf vkdufI wyfudkzsufav.? 13a,m&Som;*da'gifonf aerxGufrSDppfwdkuf&mrS jyefvmI/ 14 okukwf+rdK@om; vkvifwa,mufudk brf;rdI ar;ppfv#if/ xkdolonf okukwf+rdK@t&m&Sd/ touf}uD;ol ckepfq,f ckepfa,mufwdk@. trnftoD;toD;wdk@ukdajymav.? 15*da'gifonfvnf;/ okukwf+rdK@om;wdk@&Sd&modk@vmI/ oifwdk@u yifyef;aom oifhtr_xrf;xrf;wdk@tm; igwdk@onf rkef@udkay;&rnfta=umif;/ aZb[ESihf ZmvrkEMonf oifhvufY &Sdoavm[k ighudk uJh&J@I oifwkd@ajymaomaZb[ESihf ZmvrkEMudk =unfh=uavm[k qkdvsuf/ 16xdk+rdK@Ytouf}uD;olwdk@ukdac:I/

awmql;yiftrsKd;rsKd;ESihf okukwf+rdK@om;wdk@ukd qHk;rav.? 17ayaEGv+rdK@ &Jwdkufudkvnf;/ +zdKzsufI+rdK@om;wdk@udk uGufrsufav.? 18xkdtcg aZb[ESihf ZmvrkEMwdk@tm; wmaAmf+rdK@rSm oifwdk@owfcJhaom olwdk@onf tb,fokd@aomoljzpfoenf;[k ar;jref;aomf/ xkdolwdk@u/ udk,fawmfjzpf ouJhokd@olwdk@&Sdor#onfjzpfI/ &Sifbk&ifom;. tqif;ta&mif;ESihf jynhfpHk=uyg.[k jyefajymaomf/ 19*da'gifu/ xkdolwdk@onf ightrd.om;/ ighnDjzpfygonfwum;/ xm0&bk&m;touf&Sif awmfrlonftwdkif;/ oifwkd@onf olwdk@ukd toufcsrf;omay;rdv#if/ oifwkd@udk igrowfbJ 20 rdrdom;OD;a,omtm;/ Tolwdk@ukd xIowfavmh[kqdkaomfvnf;/ aevdrhfrnf? 21 om;onftouft&G,fi,f aoma=umifh/ xm;udkrqJGrxkwfbJae.? aZb[ESihf ZmvrkEMwdk@uudk,fawmfwdkifxI igwdk@ukd vkyf=uHavmh? vljzpfouJhokd@ ol@tpGrf;owWdjzpfwwf onf[k qdkv#if/ *da'gifonfxI aZb[ESihf ZmvrkEMudkowfojzihf/ olwdk@ukvm;tkyf. vnfyif;Yqifaom wefqmwdk@udkc|wf,lav.? 22 xkdtcg Áoa&vvlwdk@u udk,fawmfonftu|Ekfyfwdk@ukd rd'sefvlwdk@vufrS u,fE_wfaom a=umifh/ om;pOfajr;qufESihf wuG/ tu|Ekfyfwdk@ukdtkyfpdk;awmfrlyg[k/ *da'giftm;av#mufqkd=uaomf/ 23 *da'gifu/ igonfoifwdk@udk rtkyfpdk;&? ighom;vnf; rtkyfpkd;&? xm0&bk&m;onf oifwdk@ukd tkyfpkd;awmfrl&.[lI‚if;/ 24odk@&mwGif oifwdk@&Sdor#onf vk,lI&aom em;awmif;wdk@udk ay;ygrnf ta=umif;/ igawmif;csifonf [lI‚if;/ qkdav.? &efolwdk@onf Á&SarvtrsKd;jzpfI a&$em;awmif;udk 25 qifwwf=uownf;? olwdk@uvnf; pifppfay;ygrnf[k qkdvsuf/ apmifudkcif;vsuf vltaygif;wkd@onf rdrdwdk@vk,lI&aom em;awmif;rsm;ukd csxm;=u.? 26 *da'gifawmif;aoma&$em;awmif;rsm;tcsdefum;/ tcGufwq,fckepfyd\m &Sd.? xkdrSyg;/ rd'sefrif;}uD;0wfqifaomwefqm/ vnfqJG/ eDarmif;aomt0wf/ ukvm;tkyfvnf}udK;rsm;udk &ao;.? 27 xkdwefqmwdk@ESihf *da'gifonf oifwkdif;awmfudkvkyfI rdrdae&m=oz&+rdK@rSm xm;ojzihf/ Áoa&vtrsKd;om;taygif;wdk@onf xkdoifwkdif;awmfESihf rSm;,Gif;vsuf oGm;wwf=u.? xkdtr_onf *da'gifESihf ol.trsKd;jypfrSm;&mta=umif;jzpfownf;? 28xkdokd@ rd'seftrsKd;onf Áoa&vtrsKd;a&S@rSm ±_H;I aemufwzeftpdk;r&bJae=u.? *da'gifvufxuftESpfav;q,fwdkifwkdif wjynfvHk;+idrf;av.? 29 a,m&Som; a,&kAŠmvonf rdrdtdrfodk@oGm;Iaeownf;? 30 *da'gifonf r,m;I udk,f&aomom;ckepfq,f&Sd.? 31a&Scif+rdK@Yaeaomr,m;i,fonf om;a,musfm;udkbGm;jrifI/ xkdom;ukd tbdrvuftrnfjzihfrSnfhav.? 32a,m&Stom; *da'gifonf touf}uD;&ifhaomf tedpPa&mufI/ taAsZmom;ae&m =ozd&+rdK@rSm/ 33 tba,m&SocsõKif;Yo+*õK[fjcif;ukd cH&av.? *da'gifaoaomtcg/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf azmufjyefI Amvbk&m;wdk@ESihf rSm;,Gif;ojzihf/ AmvaA&dwfudk bk&m;t&mY csD;ajr‡muf=u.? 34 ywf0ef;usif&efolvufrS u,fE_wfawmfrlaom/ rdrdwdk@bk&m; ocifxm0&bk&m;ukd ratmufarhbJ/ 35 *da'gifwnf;[laom a,±kAŠmvonf Áoa&vtrsKd;YjyKor#aom aus;Zl;ESihftnD/ ol.trsKd;Yaus;Zl;wHk@ udkjyefI rjyKbJae=u.? 9 1 a,±kAŠmvom; tbdrvufonf a&Scif+rdK@okd@oGm;I OD;&D;rsm;/ trd.taqGtrsKd;rsm;taygif; wdk@ESihf E_wfqufvsuf/ 2a,±kAŠmvom; ckepfq,fwdk@onf oifwkd@udk tkyfpdk;aumif;oavm? igonfoifwkd@. t&dk;tom; ppfjzpfa=umif;ukd rarh=uESihf[k a&Scif+rdK@om;taygif;wdk@tm; ajym&rnfta=umif;ukd wkdifyifav.? 3xdkpum;ukdOD;&D;wdk@onf a&Scif+rdK@om;wdk@tm; tukeftpifjyef

ajymI/ olwdk@u/ tbdrvufonf igwdk@nDftpfukdjzpfonf[k qkdvsuf/ ol@aemufokd@vkdufcsifaom pdwfEl;nGwfojzihf/ 4aiGckepfq,fudk AmvaA&dwftdrfrS xkwfIay;v#if/ tbdrvufonf v#yfay:aomolwdk@udk xkdaiGESihf iSg;I tr_ukdxrf;ap.? 5wzef =oz&+rdK@Y&Sdaom rdrdtbtdrfokd@oGm;I/ rdrdnDtpfudk a,±kkAŠmvom;ckepfq,fwdk@ukd ausmufwckay:rSmowfav.? odk@&mwGif/ a,&kAŠmvom; ti,fqHk; a,moHonf yke;f a&SmifI aeaoma=umifhusef&pfownf;? 6 a&Scif+rdK@om;taygif;wdk@ESihf rdav†mtaqGtrsKd;taygif;wkd@onf a&Scif+rdK@wGif&Sdaomtxdef;trSwf oydwfyiftem;rSm pnf;a0;I/ tbdrvufudk&Sifbk&ift&mY cef@xm;=u.? 7 xkdtr_udk a,moHonf =um;odaomtcg/ a*&Zdrfawmifokd@oGm;I/ awmifay:rSm&yfvsuf toHudk v$ifhIaºuG;a=umfavonfrSm/ tkda&Scif+rdK@om;wdk@/ oifwkd@pum;udk bk&m;ocifem;axmif awmfrlrnfta=umif;/ ighpum;ukd em;axmif=uavmh? 8opfyifwdk@onf rdrdwdk@udk tkyfpkd;&aom &Sifbk&ifudkcef@xm;vsuf bdodufay;jcif;iSg/ xGufoGm;I tu|Ekfyfwdk@ukdtkyfpdk;awmfrlyg[k oHvGifyiftm; av#muf=uv#if/ 9oHvGifyifu/ bk&m;toa&/ vltoa&ukdjyKpkp&m/ ightqDtjym;ukd igonfpGef@I/ opfyifwdk@tay:rSm v$rf;rdk;&rnfavm[k qkd.? 10wzef oabFmozef;yiftm;/ udk,fawmfºuGI tu|Ekfyfwdk@ukd tkyfpkd;awmfrlyg[k opfyifwkd@onf av#muf=uv#if/ 11 oabFmozef;yifu/ igYcsKdaom t&omESihf aumif;aomtoD;ukd igonfpGef@I opfyifwdk@tay:rSm vGrf;rdk;&rnfavm[k qdk.? 12wzef pyspfyiftm; udk,fawmfºuGI tu|Ekfyfwdk@ukd tkyfpdk;awmfrlyg[k opfyifwdk@onf av#muf=uv#if/ 13pyspfyifu/ bk&m;.pdwfESihf vl.pdwfudk &$ifvef;apaom ighpyspf&nfukd igonf pGef@I opfyifwdk@tay:rSm vGrf;rdk;&rnfavm[k qdk.? 14wzefql;avyiftm; udk,fawmfºuGI tu|Ekfyfwdk@ukd tkyfpkd;awmfrlyg[k opfyiftaygif;wdk@onf av#muf=uv#if/ 15 ql;avyifu/ oifwkd@onf ighudk oifwdk@. &Sifbk&ifjzpfapjcif;iSg/ cef@xm;I/ {ueftrSefbdodufay;vdkv#if/ vm=u/ ight&dyf udkckdv_H=u? odk@r[kwf ql;avyifxJurD;xGufI avAEkeftm&Zfyifwdk@ukd avmifvdrhfrnf[k opfyifwdk@tm; jyefajym.? 16,ckrSm oifwdk@onf tbdrvufudk &Sifbk&ift&mY cef@xm;aomtm;jzihf opPmw&m;ukd apmifhI/ a,&kAŠmvESihf ol.trsKd;tE$,ftm; aumif;rGefpGmjyK=u+yDavm? a,±kAŠmvonfaus;Zl;jyKI cHxkdufonf twkdif;aus;Zl; qyf=u+yDavm? 17ightbonf oifwdk@tbkd@ ppfwkdufI ukd,ftoufudk pGef@pm;vsuf/ oifwkd@ukdrd'seftrsKd;vufrS u,fE_wfav+yD? 18oifwdk@onf ightb. taqGtrsKd;wbufY ,ae@xI ol.om;ckepfq,fwdk@ukd ausmufwckay:rSmowf+yD;v#if/ ol.u|efrwGif jrifaomom;tbdrvufonf oifwdk@nDtpfudkjzpfaoma=umifh/ ol@ukda&Scif+rdK@om;wdk@. 19 &Sifbk&ifcef@xm;=u+yDwum;? ,ckrSm oifwdk@onf a,±kAŠmvESihf ol.trsKd;tE$,ftm;opPmw&m;twkdif; ,ae@jyK+yD;v#if/ tbdrvufudk trSDjyKI/ 0rf;ajrmuf =uavmh? tbdrvufonfvnf; oifwkd@ukdtrSDjyKI/ 0rf;ajrmufygap? 20odk@r[kwfv#if tbdrvufxJu rD;xGufI/ a&Scif+rdK@om;ESihf rdav†mtaqGtrsKd;ukdavmifygap? a&Scif+rdK@om;ESihf rdav†mtaqGtrsKd;xJu/ rD;xGufI/ tbdrvufudkavmifygap[k aºuG;a=umf+yDrS/ 21tv#iftjrefajy;I tpfudk tbdrvufudka=umuf aoma=umifh/ aA&+rdK@okd@oGm;I aeav.? 22 tbdrvufonf Áoa&vtrsKd;ukdtkyfpdk;I oHk;ESpfaphaomtcg/ 23bk&m;ocifonf tbdrvuf ESihfa&Scif+rdK@om;pyf=um;rSm qkd;aom0dnmOfudk apv$wfawmfrlI/ a&Scif+rdK@om;wdk@onf tbdrvuf. opPmukdzsuf=u.? 24ta=umif;rlum;/ a,&kkAŠmv.om; ckepfq,fwdk@Y =urf;wrf;pGmjyKI owfrdaomtjypf onfolwdk@ukd owfaom olwdk@nDtpfukd

tbdrvuftay:odk@‚if;/ nDtpfukdrsm;ukd owfaomtr_Y 0kdif;IvufcHaom a&Scif+rdK@om;wdk@tay:odk@‚if; a&muf&rnfta=umif;wnf;? 25a&Scif +rdK@om;wdk@onf tbdrvufudk acsmif;ajrmif;apjcif;iSg/ vlwdk@udkawmifxdyfay:rSmxm;I/ xkdolwdk@onf c&D;oGm;aom taygif;wdk@. OpPmudkvk,l=u.? xkdodwif;udkvnf;/ tbdrvufonf=um;.? 26{zuf.om; *gvonf rdrdnDtpfukdwkd@ESihftwl/ a&Scif+rdK@bufodk@0ifI a&Scif+rdK@om;wdk@onf ol@ukdudk;pm;=u.? 27 O,smOfYvnfvsuf/pyspfoD;udkodrf;,lvsuf aysmfarG@jcif;ukdjyKojzihf/ rdrdwkd@bk&m;. ausmif;okd@oGm;I tbdrvufukd usdefqJ=u.? 28{Auf.om; *gvuvnf;/ igwdk@onftbdrvuftr_ukd apmifh&rnf ta=umif;/ tbdrvufum; tb,folenf;/ a&Scifum;tb,folenf;? tbdrvufonf a,&kAŠmvom; r[kwfavmh? aZAkvonf ol.tr_xrf;r[kwfavmh? a&Sciftb[marmfvlwdk@. tr_udkxrf;=uavmh? tbdrvuftr_ukd tb,fa=umifhxrf;&rnfenf;? 29Tvlwdk@onf ighvufodk@ a&mufygapaom? odk@jzpfv#if/ tbdrvufudk igy,frnf[lI‚if;/ tbdrvuftm; oif.Akdvfajcrsm;ukd jyifqifI vufawmh[lI‚if;/ qkd.? 30{Auf.om; *gvpum;ukd +rdK@tkyfaZAkv=um;aomtcg/ trsufxGufI/ 31y&d,m,ftm;jzihftbdrvwfxHokd@ apv$wfvsuf/ {Auf.om; *gvonf rdrdnDtpfukdwdk@ESihf twl a&Scif+rdK@udkukd,fawmfwbufY+rdK@ukdjyifqif =uyg.? 32odk@jzpfI/ nOfhtcg udk,fawmfonf ygaomolwdk@ESifh wuGxI/ awmYacsmif;ajrmif;vsufaeawmf rlyg? 33 eHeufapmapmaexGufpuxI +rdK@ukdwdkufawmfrlyg? *gvonfolYygaom vlwdk@ESihf wuGqD;I}udKaom tcg/ tqifoifhonf twkdif;jyKawmfrlyg[k =um;av#muf=uav.? 34 tbdrvufonf olYygor#aomvlwdk@ESihfwuG nOfhtcgxI wyfav;wyfcJG+yD;v#if/ a&Scif+rdK@ukd acsmif;ajrmifvsufae=u.? 35{Aufom; *gvonf xGufI+rdK@wHcg;0Y &yfv#if/ tbdrvufonf rdrdYygaomolwdk@ESihf wuGacsmif;ajrmif;&rSx=u.? 36*gvonf xdkolwdk@udkjrifv#if awmifay:rSvlrsm; qif;vm=uonf[k/ aZAkvtm;qdkaomf aZAkvu awmift&dyfonf 37 vluJhodk@xifonf[k jyefajym.? wzef *gvu/ =unfhyg? vltcsdK@wdk@onf awmif±dk;ay:rSqif;vm=u.? tcsdK@wdk@onf armaeedrfoydwfawmvrf; jzifhvm=u.[k ajymqkdv#if/ 38 aZAkvu/ igwdk@onf tbdrvuftr_ukd xrf;&rnfta=umif;/ tbdrvufonf tb,folenf;[k oifqkdaomE_wfonf ,cktb,frSm&Sdoenf;? xkdvlwdk@onf oifrxDrJhjrifjyKaom olr[kwfavm? xGufI olwkd@ppfwkdufygavmh[k qkdaomf/ 39*gvonf a&Scif+rdK@om; wdk@a&S@rSm xGufI 40 tbdrvufudkwdkufav.? tbdrvufvkdufI *gvajy;ojzihf rsm;aomolwdk@onf 41 +rdK@wHcg;0wdkifatmif txdtcdkufcHvsuf vJIao=u.? tbdrvufonf t±kr+rdK@rSm aeI aZAkvonf *gvESihf olnDtpfukdwdk@ukd a&Scif+rdK@Yraeapjcif;iSg/ ESifxkwfav.? 42 eufjzefae@Yvlrsm;wdk@onf +rdK@jyifodk@ xGufrnfta=umif;ukd tbdrvufonf =um;v#if/ 43 rdrdvlwdk@ukd oHk;pkcJGI/ awmYacsmif;ajrmif;vsufaeojzihf/+rdK@om;wdk@onf xGufvm=uaomtcg/ xIvkyf=uHav.? 44tbdrvufonf rdrdvlwpkESihf +rdK@wHcg;0odk@ ajy;wwfIapmifhae.? tjcm;aomvlESpfpkwdk@onf awmY&Sdaom vlwdk@qDokd@ajy;I owf=u.? 45tbdrvufonf wae@vHk;+rdK@ukd wdkufI&aomtcg/ +rdK@YawG@aomolwdk@ukd owf+yD;v#if/ +rdK@&dk;udk+zdKzsufI/ +rdK@&mudkqm;ESifh}uJzsufav.? 46 xkdodwif;udk a&Scif&Jwkdufom;taygif;wdk@onf =um;v#if/ aA&dwfbk&m;. ausmif;Y ckdifcHhaom tcef;xJrSm pka0;=u.? 47a&Scif&Jwdkufom;taygif;wdk@onf pka0;a=umif;udk 48 ukd,fwdkifrSpI/ ygaomoltaygif;wdk@onf tbdrvufonf =um;vwfaomf/

Zvrkefawmifodk@oGm;+yD;v#if/ tbdrvufonf ykqdefESihf opfcufukdckwfI/ rdrdycHk;ay:rSm wifxrf;vsuf/ igjyKonfukd oifwdk@jrifonf twkdif;/ tv#iftjrefjyK=uavmh[k vkdufaomol wkd@tm; qkdv#if/ 49ol.vltaygif;wdk@onf xkdtwl toD;toD;opfcufwdk@ukdckwfI tbdrvufaemufod@k vkdufvsuf cdkifcHhaomtcef;udk rD;±_d@=u.? xkdokd@ a&Scif&Jwkdufom;taygif;wdk@ESihf twl/ waxmifaom a,mufsm;rdef;rwdk@onf ao=uukef.? 50 xkdaemufrS tbdrvufonf aoAuf+rdK@okd@ oGm;I wyfcs+yD;v#if wkduf,lav.? 51 odk@&mwGif +rdK@xJrSm ckdifcHhaom &Jwdkufwck&SdI +rdK@om;a,mufsm;rdef;rtaygif;wdk@onf xkd&JwdkufxJodk@ ajy;0if=u.? wHcg;udkvnf;ydwfxm;I/ &Jwdkuftay:okd@wwf=u.? 52tbdrvufonf &JwdkufudkvmI 53 wkdufvsuf/ &JwdkufwHcg;udk rD;±_d@jcif;iSg csnf;uyfaomtcg/ rdef;rwa,mufonf }udwfqHkausmufwzJhukd tbdrvuf acgif;ay:odk@ ypfcsI/ OD;acgif;cGHaygufuJGav.? 54olonf vufeufukdifvkvifudk tv#iftjrefac:I/ rdef;ronf tbdrvufudkowfonf[k ajymp&mr&Sdapjcif;iSg/ oifhxm;ukdxkwfI/ ighudkowfavmh[k qdkonftwkdif;/ vkvifonf xkd;I tbdrvufaoav.? 55tbdrvufaoa=umif;udk Áoa&vvlwdk@ onf odjrifv#if toD;toD;rdrdwdk@ae&mokd@ jyefoGm;=u.? 56xkdokd@tbdrvufonf rdrdnDtpfukd ckepfq,fwdk@ukd 57 owfI jyKrdaom'kp±dkuftr_udk bk&m;ocifqyfay;awmfrl.? a&Scif+rdK@om; jyKaom 'kp&kduftjypfudkvnf; olwdk@acgif;ay:odk@ bk&m;ocifa&mufapawmfrlojzihf/ a,&kAŠmvom; a,moHusdefaom pum;twdkif;/ olwdk@onf cH&=u.? 10 1 tbdrvuf vufxufaemufrS/ Áoa&vtrsKd;ukd u,fwifaom olÁocgtrsKd;/ a'ga'gom; zk0g.om; awmvonf ay:xGef;I/ {z&drfawmifay:/ &Srd&+rdK@rSm aeav.? 2xkdolonf Áoa&vtrsKd;udk tESpfESpfq,foHk;ESpfywfvHk; tkyfpdk;+yD;rS aoI/ &Srd&+rdK@rSm o+*õK[fav.? 3 xkdolvufxufaemufrS/ *dv'fjynfom; ,mÁ&onf ay:xGef;I/ Áoa&vtrsKd;ukd 4 tESpfESpfq,foHk;ESpfywfvHk;tkyfpdk;.? xkdrif;Yum;/ om;oHk;q,f&SdI/ olwdk@onf jrnf;oi,foHk;q,fwdk@ udkpD;vsuf *dv'fjynfY ,m0kwf,mÁ&trnfjzifh ,ae@wkdifatmif ac:a0:aom +rdK@oHk;q,fwdk@ukd uHau|;jyK =u.? 5,mÁ,aoI umrkef+rdK@rSm o+*õK[fav.? 6 wzef Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf xm0&bk&m;a&S@awmfY 'kp&kdufudkjyKI/ Amvbk&m;/ tm&Sw&yf bk&m;/ ±_&dbk&m;/ Zd'kefbk&m;/ armbbk&m;/ trRKefbk&m;/ zdvdwWdbk&m;wdk@ukd 0wfjyKI/ xm0&bk&m;udk 0wfrjyKpGefxm;=u.? 7xm0&bk&m;onf Áoa&vtrsKd;udk trsufxGufI/ zdvdwdWvlwdk@Y ‚if;/ trRKeftrsKd; om;wdk@Y‚if;/ a&mif;awmfrlojzifh/ 8a,mf'efjrpfwbuf tmarm&dvlae&m *dv'fjynfYaeaom Áoa&vtrsKd;om;taygif;wdk@udk xkdESpfrSpI/ 9 wq,f&SpfESpfywfvHk; n‡Of;qJ=u.? trRKeftrsKd;om;wdk@onf vnf;/ a,mf'efjrpfudkul;I ,k'trsKd;/ A,FmrdeftrsKd;/ {z&drftrsKd;om;wdk@ukd wdkufojzihf/ Áoa&vtrsKd;om; wdk@onf }uD;pGmaomqif;&Jjcif;odk@a&muf=u.? 10 xkdtcg Áoa&vtrsKd;om;wdk@u/ tu|Ekfyfwdk@onf udk,fawmfudk jypfrSm;yg+yD? tu|Efkyfwdk@. bk&m;ocifudk pGef@I/ Amvbk&m;wdk@udk 0wfjyKrdyg+yD[k xm0&bk&m;tm;[pfa=umf=u.? 11 xm0&bk&m; uvnf;/ igonfoifwkd@ukd tJ*kwWKvl/ tmarm&d/ trRKefvl/ zdvdwWdvlwdk@vufrS u,fE_wfonf r[kwfavm? 12Zd'kefvl/ tmrvufvl/ armedvlwkd@ n‡Of;qJaomtcgYvnf;/ oifwkd@onf ighukd[pfa=umfI/ olwdk@vufrS igu,fE_wf.? 13odk@aomfvnf;/ oifwdk@onf ighukdpGef@I

tjcm;wyg;aombk&m;wdk@udk 0wfjyKaoma=umifh aemufwzef igru,fE_wf/ oifwkd@a&G;,laom bk&m;wdk@ukd oGm;I [pfa=umf=uavmh? tr_a&mufaom ,ckumvY olwdk@onf u,fE_wf=uap[k Áoa&vtrsKd;om;wdk@tm; rdef@awmfrl.? 15Áoa&v trsKd;om;wdk@uvnf;/ tu|Ekfyfwdk@onf jypfrSm;yg+yD? pdwfawmf&Sdonf twdkif;tu|Ekfyfwdk@Y jyKawmfrlyg? ,ckw}udrfomu,fE_wfawmfrlrnfta=umif;/ tu|Efkyfwdk@awmif;yefyg.[k xm0&bk&m;tm; awmif;av#mufvsuf/ 16wyg;trsKd;om;ukd;uG,faom bk&m;wdk@ukdy,fI xm0&bk&m;ukd0wfjyK=u.? xkdtcgxm0&bk&m;onf Áoa&vtrsKd;cH&aom 'kuQqif;&Ja=umifh =uifemaompdwfESvHk;&Sdawmfrl.? 17 trRKeftrsKd;om;wdk@onf pnf;a0;I *dv'fjynfY wyfcs=u.? Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf 18 pnf;a0;I/ rdZyg+rdK@rSmwyfcs=u.? *dv'fjynfom; ri;frsm;wdk@tm; t=uifolonf trRKeftrsKd;om;wdk@ukd tOD;wdkuf.? xdkolonf *dv'fjynfom;taygif;wdk@. txGËfjzpfap[k wdkifyifpD&if=u.? 11 1 *dv'ftrsKd;om;a,zoonf cGeftm;}uD;aomol&jJ zpf.? ol@tbum; *dv'f/ ol@trdum; 2 *dv'f.r,m; bGm;jrifaomom;wdk@onf }uD;aomtcg/ jynfwefqmjzpf.? oifonftjcm;wyg;aom rdef;r.? om;jzpfaoma=umifh/ igwdk@taqGtrsKd;ESihf twl/ tarGrcH&[k a,zoudkqdkI ESifxkwfav.? 3xkdtcg a,zoonf nDwdk@qDrSxGufoGm;I awmbjynfYaeojzihf/ 4 v#yfay:aomolwdk@onf ol@xHrSm pnf;a0;I ol@aemufYvkduf=u.? aemufwzef 5 trRKeftrsKd;om;wdk@onf Áoa&vtrsKd;ukd ppfwdkuf=u.? xkdokd@trRKeftrsKd;om;wdk@onf Áoa&vtrsKd;ukdppfwdkufaomtcg/ *dv'fjynfom; touf}uD;olwdk@onf a,zoukd awmbjynfrS ac:jcif;iSgoGm;I/ 6igwdk@onf trRKefvlwdk@udk ppfwkduf&rnfta=umif;/ vmIigwdk@. AkdvfcsKyfrif;vkyfyg[k rSmvdkufaomf/ 7a,zou/ oifwdk@oonf ighudkrkef;I ightbtdrfrS ESifxkwfonfr[kwfavmh? ,ckqif;&Jjcif;odk@ a&mufaomcg/ tb,fa=umifh ighxHokd@vm=uoenf;[k *dv'fjynfom; touf}uD;olwdk@tm; ajymqkd.? 8*dv'fjynfom; touf}uD;olwdk@uvnf;/ xkda=umifhigwkd@onf ,ckoifxHokd@ jyefvmyg.? igwdk@ESihf twlºuGI trRKefvlwdk@ukd ppfwdkuf+yD;v#if/ *dv'fjynfom;taygif;wkd@. txGËfvkyfyg[k a,zotm; awmif;yefjyefaomf/ 9a,zou/ trRKefvlwdk@udkppfwdkufapjcif;iSg/ oifwdk@onf ighudkjyefydk@I xm0&bk&m;onf olwdk@ukd igha&S@rSmtyfawmfrlv#if/ igonfoifwkd@txGËfjzpf&aomtcGifhukd ay;rnf avm[k *dv'fjynfom; touf}uD;olwdk@tm; ar;avaomf/ 10*dv'fjynfom;touf}uD;olwdk@u/ oifajymaom pum;twkdif; igwdk@rjyKv#if xm0&bk&m;onf oifESihfigwdk@pyf=um;Y oufaojzpfawmf rlygapaom[k 11 a,zotm;jyefajym=u.? xdktcg a,zoonf *dv'fjynfom;touf}uD;olwdk@ESihf oGm;Iol@udkvlrsm;wdk@. txGËfAdkvfcsKyfrif;t&mYcef@xm;=u.? a,zoonfvnf; xkdpum;tvHk;pHkwdk@ukd rdZyg+rdK@rSm xm0&bk&m;a&S@awmfY jyef=um;av#mufxm;.? 12 xkdaemufrS a,zonf/ trRKef&Sifbk&ifxHokd@xHwrefudk apv$wfI/ oifonfigESihftb,fodk@qkdif oenf;? ighEkdifiHYppfwdkufjcif;iSg tb,fa=umifh ighukd&efjyKoenf;[k ar;aomf/ 13trRKef&Sifbk&ifu/ Áoa&v trsKd;onf tJ*kwWKjynfrSm vmaomtcg/ ighajrudktmEkefjrpfrSpI ,AŠKwfacsmif;/ a,mf'efjrpfwdkifatmif vkI ,laoma=umifh igjyK.? xdkajrudk ,cktwifhtoifhjyefay;yg[k a,zo.oHwreftm; jyefajym.? 14wzef a,zoonf oHwrefudk trRKef&Sifbk&ifxHodk@apv$wfI/

a,zorSmvdkufonfum;/ Áoa&vtrsdK;onf armbajr/ trRKefajrudkvk,lonfr[kwf? 16 Áoa&v trsdK;onf tJ*kwWKjynfrSvmI {'Hkyifv,ftem;/ awmYvSnfhvnfojzifh 17 uma'&S&Gmodk@a&mufaomtcg/ {'Hk&Sifbk&ifxHokd@ oHwrefudkapv$wfI rif;}uD;udk av#mufoGm;yg&ap[k tcGifhawmif;aomfvnf;/ {'Hk&Sifbk&ifonf em;raxmif? xdkenf;wl armb&Sifbk&ifxH odk@apv$wfI/ olonfvnf; tcGifhray;aoma=umifh/ Áoa&vtrsdK;onf uma'&S&GmYae&=u.? 18aemufwzef awmudka&Smufvsuf/ {'HkjynfESifharmbjynfudk0dkif;I armbjynfta&S@bufodk@ a&muf+yD;rS tmrkefjrpfwbufY wyfcs=u.? xdktcg 19 armbjynfenftwGif;odk@ r0if=u? tmEkefjrpfonf armbjynf tydkif;tjcm;jzpfownf;? wzef Áoa&vtrsdK;onf tmarm&dtrsdK; a[&Sbkef&Sifbk&if &Sd[kefxHodk@ oHwrefudkapv$wfI/ igwdk@ae&modk@ a&muftHhaomiSg rif;}uD;jynfudk a&SmufoGm;yg&ap[k tcGifhawmif; aomfvnf;/ 20 &Sd[kefonf Áoa&vtrsdK;udkr,Hk/ rddrdjynfudk a&SmufoGm;apjcif;iSg tcGifhray;onfomru/ rdrdvltaygif;wdk@udk pka0;apI/ ,m[wf+rdK@Ywyfcs+yD;v#if Áoa&vtrsdK;udk ppfwdkufav.? 21 Áoa&v trsdK;. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf &Sd[kefrif;ESifhwuG ol.vltaygif;wdk@udk Áoa&vtrsdK;vufY tyfawmfrlI olwdk@udkvkyf=uHojzihf/ xkdjynfYaeaom tmarm&dvlwdk@. 22 tmarm&djynf e,fajrwa&SmufvHk;udk tmEkefjrpfrSpI ajrwa&SmufvHk;odrf;,l=u.? ,AŠKwfacsmif;wdkifatmif‚if;/ awmrSpIa,mf'efjrpf wkdifatmif‚if;/ odrf;,l=u.? 23 xkdokd@Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf tmarm&dvlwdk@udk Áoa&v trsdK;a&S@rSm olwdk@jynfukd E_wfawmfrlonfjzpfI/ oifonfodrf;,l&rnfavmh? 24oif.bk&m; acrk&Stykdifay;aom ajrudk oifodrf;,l&onfr[kwfavmh? xkdtwl igwdk@bk&m;ocifxm0&bk&m;ESifxkwf awmfrlaom [email protected] igwdk@onf odrf;,l&.? 25oifonf armb&Sifbk&if Zdaz:rif;.om; Amvufxuf omI jrwfoavm? olonf Áoa&vtrsKd;ESihf &efawG@bl;oavm? ppfwdkufbl;oavm? 26Áoa&vtrsKd; onf a[&Sbkef+rdK@&Gmwdk@Y‚if;/ tma&mf+rdK@&Gmwdk@Y‚if;/ tmEkefjrpfem;rSm&Sdaom +rdK@&GmtvHk;pHkwdk@Y‚if; tESpfoHk;&mywfvHk;aepOfwGif tb,fa=umifhoifwdk@onf r&jyefoenf;? 27oifhudk igrjypfrSm;? oifonfppfwkdifIighukdn‡Of;qJ.? xm0&bk&m;onf w&m;ol}uD;vkyfI/ Áoa&vtrsdK;om;/ trRKeftrsKd; om;wdk@pyf=um;rSm ,ae@w&m;pD&ifqHk;jzwfawmfrlygapaom[k rSmvkdufav.? 28 odk@aomfvnf; a,zo rSmvkdufaom pum;ukdtrRKef&Sifbk&ifonf em;raxmifbJae.? 29 xkdtcg xm0&bk&m;. 0dnmOfawmfonf a,zotay:rSmoufa&mufI/ olonf *dv'fjynfrema&Sjynfudk a&Smufvsuf/ *dv'fjynf rdZyg+rdK@udk vGefItrRKefvlwdk@&Sd&mokd@ csDoGm;av.? 30 a,zoonf xm0&bk&m;tm; opPm*wdxm;vsuf/ tu,fI 31 ukd,fawmfonftrRKeftrsKd;om;wdk@ukd tu|EkfyfvufY tyfawmfrlv#if/ tu|Ekfyfonf trRKeftrsKd;om;wdk@&Sd&mrS/ +idrf0yfpGmjyefvmaomtcg/ tu|Efkyfukdc&D;OD;}udKjyKthHaomiSg/ tu|EkfyftdrfwHcg;0rS xGufvmaomolrnfonfudkxm0&bk&m;tm; trSefqufoI/ 32 rD;±_d@&m,ZfylaZmfygrnf[k opPm*wdxm;+yD;rS trRKeftrsKd;om;wdk@udk wkdufjcif;iSg csDoGm;I/ 33 xm0&bk&m;onf olwdk@ukd a,zovufY tyfawmfrlojzihf/ tma&mf+rdK@rSpI/ rdEMdwf+rdK@wdkifatmif‚if;/ tmaAvac&rdrf+rdK@wdkifatmif‚if;/ +rdK@ESpfq,fwdk@ukd }uD;pGmaomvkyf}uHjcif;tm;jzihf olwdk@ukd wdkufowfav.? xkdodk@trRKeftrsKd;om;wdk@onf Áoa&vtrsKd;om;wdk@a&S@rSm ±_H;&=u.? 15

a,zoonf rdZyg+rdK@ rdrdtdrfodk@a&mufvmaomtcg/ rdrdorD;onf ywfomwD;vsuf/ uvsuf/ c&D;OD;}udKjyKtHhaomiSg/ xGufvm.? olonf wpfa,mufwnf;aom orD;jzpfIolrSwyg; om;orD;r&Sd? 35a,zoonf ol@ukdjrifv#if/ rdrdt0wfudk qkwfI/ tdkighorD;/ oifonf ighudktvGefESdrfhcs+yDwum;/ ighukdaESmifh&Sufolwa,mufjzpfyg+yDwum;? xm0&bk&m;tm;igav#mufxm;+yD? E_wf&aomtcGihfr&Sd[k qkdaomf/36orD;u/ crnf;awmfonf xm0&bk&m;tm;av#mufxm;v#if/ av#mufxm;onftwdkif; u|efrYjyKyg? ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;onf crnf;awmf. &efol trRKeftrsKd;om;wdk@Y crnf;awmf. pdwfajyapjcif; iSg/ tjypfay;awmfrl+yD? 37odk@&mwGif u|efronf taygif;tabmfwdk@ESihf wuG awmif±kd;ay:rSm vSnfhvnfI/ u|efr. tysKdunmjzpfjcif;udk idkaºuG;jrnf;wrf;&rnfta=umif;/ ESpfvywfvHk; tvGwfae&ygap[k tbtm; tcGihfawmif;onftwkdif;/ 38tbu/ oGm;avawmh[k qkdvsuf/ ESpfvudk+cdrf;csufI/ v$wfvkdufv#if/ taygif;tabmfwdk@ESihf oGm;I/ awmif;±kd;ay:rSm rdrdtysKdunm jzpfjci;fudkidkaºuG;jrnf;wrf;av.? 39ESpfvaph aomtcg tbxHodk@jyefvmI/ tbonf opPm*wd&Sdonftwkdif; jyKav.? xkdrdef;ronf a,mufsm;ESihf rqufqHaomoljzpf.? 40xkdaemufrS Áoa&vtrsKd;orD;wdk@onf/ *dv'ftrsKd;om; a,zo.orD;a=umifh wESpfwESpfv#if av;&ufywfvHk; idkaºuG;jrnf;wrf;jcif;iSg oGm;&aomÁoa&vxHk;pH"avhjzpfav.? 12 1 {z&drftrsKd;om;wdk@onf pnf;a0;I ajrmufodk@csDoGm;v#if/ a,zotm;oifonf igwdk@udkrac:bJ/ trRKeftrsKd;om;wdk@udk tb,fa=umifh wdkufjcif;iSg oGm;oenf;? 2 a,zou/ igESihfig.vlwdk@onf oifhtdrfudkoifhtay:rSm rD;±_d@rnf[k qkd=uaomf/ trRKeftrsKd;om;wdk@ESihf }uD;aomtr_&SdpOftcg/ oifwkd@udkigac:aomfvnf;/ oifwkd@onf 3 trRKefvlwdk@vufrS ighudkru,frE_wfbJae=u.? ru,frE_wf a=umif;ukdigonf odjrifaomtcg/ udk,ftoufudkpGef@pm;vsuf trRKeftrsKd;om;wdk@udkwdkufjcif;iSgoGm;I xm0&bk&m;onf olwdk@ukdighvufY tyfawmfrl.? oifwkd@onf ighudkwdkufjcif;iSg tb,fa=umifh ,ae@vm=uoenf;[k 4 *dv'fjynfom;taygif;wdk@udkpka0;apI {z&drftrsKd;udkwdkuf=u.? ajymqkd+yD;v#if/ {z&drfvlwdk@u/oifwkd@onf {z&drftrsKd;/ rema&StrsKd;xJu xGufajy;I trsKd;rppfaomoljzpfonf[k 5 *dv'fjynfom; wdk@udkuJh&J@bl;aoma=umifh/ {z&drfvlwdk@udkvkyf=uH=u.? *dv'fvlwdk@onf {z&drfvlwdk@a&S@rSm a,mf'efjrpful;&mt&yfwdk@udk qD;wm;I ajy;vGwfaom{z&drfvlu/ ul;yg&ap[k tcGihfawmif;aomtcg/ *dv'fvlwdk@u/ oifonf {z&drftrsKd;om;jzpf oavm[k ar;ppfaomf/ olur[kwfyg[kqkdv#if/ 6olwdk@u/ &SdaAmvuf[laompum;ukd ajymawmh[kqdkaomf/ {z&drfvlonf xkdpum;udk+yD;atmif rajymwwfbJ odaAmvuf[kajym.? xdkodk@ajymaomoludk brf;qD;I a,mf'efjrpful;&mt&yfY owf=u.? xkdtcg {z&drftrsKd;om; av;aomif;ESpfaxmifao=u.? 7 *dv'fjynfom; a,zoonf Áoa&vtrsKd;udk ajcmufESpftkyfpdk;+yD;rS aoI *dv'f+rdK@w+rdK@Y o+*õK[fav.? 8 a,zo aemufrS Aufvif+rdK@om; ÁAZefonf/ Áoa&vtrsKd;udk tkyfpdk;.? 9xkdrif;onf om;oHk;q,f/ orD;oHk;q,f&Sd.? orD;rsm;ukd tjcm;wyg;odk@apv$wfI ac|;roHk;q,fudk odrf;xm;.? 10 ÁAZefonf Áoa&vtrsKd;udk ckepfESpftkyfpdk;+yD;rS aoIAufvif+rdK@Y o+*õK[fav.? 11 ÁAZefaemufrS ZmAkvkeftrsdK;om; {vkefonf/ Áoa&vtrsdK;udk q,fESpftkyfpdk;.? 12 13 xdkrif;aomI ZmAkvkefc&kdif/ tmZvkef+rdK@Y o+*õK[fav.? {vkefaemufrS 34

yd&okef+rdK@ae[davv.om; tmA'kefonf/ Áoa&v trsKd;ukdtkyfpdk;.? 14xkdrif;onf om;av;q,f/ ajr;oHk;q,f&SdI om;ajr;wdk@onf ckepfq,faom jrnf;oi,fwdk@ukdpD;=u.? 15 yd&okef+rdK@ae[davvom; tmA'kefonf/ Áoa&vtrsKd;ukd&SpfESpftkyfpkd;+yD;rS aoI {z&drfc&kdif/ yd&okef+rdK@/ tmrvufawmifay:rSm o+*õK[fav.? 13 1 wzefÁoa&vtrsKd;om;wdk@onf/ xm0&bk&m;a&S@awmfY 'kp&kdufudkjyKaoma=umifh/ xm0&bk&m;onf olwdk@udk zdvdwWdvlwdk@vufodk@tESpfav;q,fywfvHk; tyfawmfrl.? 2'eftrsKd;/ aZm&m+rdK@om;rmaemftrnf&Sdaomol wa,muf&Sd.? ol.r,m;onf +rHKaoma=umifh om;rbGm;? 3 xm0&bk&m;. aumif;uifwrefonf xkdrdef;rtm; udk,fxif&Sm;I/ oifonf+rHKaoma=umifh om;rbGm; aomfvnf;/ ,ckyËdoaEm'dXdtm;jzifh‚if;/ Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocifxm0&bk&m;. trsufawmfudkEd_;aqmfaom ta=umif;wnf;/ 14 {vmjyKrlaomtr_ t&mºuGif;or#wdk‹onf Áoa&v &mZ0ifYa&;xm;vsuf&dS.? 15 ,k'&Sifbk&if tmo eef;pHESpfq,f ckESpfESpfwGif/ Zdr&donf wd&Z+rdK‹YckESpf&ufpdk;pH.? 16 xkdokd@Zdr&donf oif;zJG@I &Sifbk&ifudk owfonf[k zdvdwWdjynf*daAokef+rdK@a&SŒrSm wyfcsaom oltaygif;wdk@onf odwif;=um;v#if/ xdkae@jcif;wGifAdkvfcsKyfrif;=or&dudk Áoa&v&Sifbk&ift&mY wyfxJrSm csD;ajr‡muf=u.? 17=or&donf Áoa&vtrsdK;om;taygif;wdk@ESifhwuG *daAokef+rdK@rSxGufI/ wd&Z+rdK@udk0dkif;xm;=u.? 18+rdK@udkwdkufI&rnf[kZdr&donf odaomtcg/ eef;awmfxJodk@0ifI rdrdtay:rSm eef;awmfudk rD;±d_Œojzifh udk,fwdkifaoav.? 19ta=umif;rlum;/ a,a&maAmifvdkufaom vrf;/ Áoa&vtrsdK;udk jypfrSm;apaom vrf;odk@vdkufI xm0&bk&m;a&SŒawmfY 'kp±dkufudkjyKaom ta=umif;wnf;? 20Zdr&djyKrlaomtr_t&m ºuGif;or#wdk@ESifh ykefuefjcif;t&monf Áoa&v&mZ0ifY a&;xm;vsuf&Sd.? 21 xdktcgjynfom;wdk@onfuGJjym;I/ tcsdK@wdk@onf *dewf.om;wdAedudk &Sifbk&ift&mY csD;ajr‡mufjcif;iSg ol@aemufodk@vdkuf=u.? tcsdK@wdk@onf=or&daemufodk@vdkuf=u.? 22=or&daemufodk@ vdkufaom olwdk@onf *dewf.om; wdAedaemufodk@vdkufaomolwdk@udk Edkifojzifh/ wdAedaoI =or&donf eef;xdkifav.? 23,k'&Sif bk&iftmoeef;pHoHk;q,fwESpfwGif/ =or&donfeef;xdkifI 24 Áoa&vEdkifiHudk wq,fESpfESpfpdk;pH.? wd&Z+rdK@YajcmufESpfpdk;pH+yD;rS/ &Srm&dawmifudk awmif&Sif&Sar&Y aiGtcGufESpfq,fESifh0,fIawmifay:rSm+rdK@udk wnf.? xdk+rdK@udkawmif&Sif&Sar& trnfudktpGJjyKojzifh/ &Srm&d+rdK@[lI orkwfav.? 25=or&donfxm0&bk&m; a&SŒawmfY'kp±dkufudk jyKojzifh/ rdrda&SŒrSm jzpfbl;aomoltaygif;xufomI qdk;npf.? 26aeAwf.om;a,a&m aAmif vdkufaomvrf;/ Áoa&vtrsdK;onfrdp>m'dXdtm;jzifhrdrdwdk@bk&m;ocifxm0&bk&m;.trsufawmfudk Ed_;aqmfI/ jypfrSm;apaom 'kp±dkuf tjypfvrf;odk@vdkufav.? 27=or&djyKrlaomtr_t&m ºuGif;or#wdk@ESifh wefcdk;}uD;jcif;t&monf Áoa&v&mZ0ifYa&;xm;vsuf&Sd.? 28=or&donf bdk;ab;wdk@ESifh tdyfaysmfI/ &Srm&d+rdK@Y o+*õK[fjcif;udk cHav.? om;awmftm[yfonf crnf;awmft&mYeef;xdkif.? 29 ,k'&Sifbk&iftm;oeef;pH oHk;q,f&SpfESpfwGif/ =or&dom; tm[yfonf &Srm&d+rdK@Y Áoa&v rif;jyKI/Áoa&vEdkifiHudk ESpfq,fESpfESpfpdk;pH.? 30=or&dom; tm[yfonf rdrda&SŒrSm jzpfbl;aomoltaygif;wdk@xuf xm0&bk&m; a&SŒawmfYomI'kp±dkufudkjyK.? 31aeAwf.om; a,a&maAmifjyKaom 'kp±dkuftjypfvrf;odk@om vdkufv#if/ omrntjypf a&mufrnf[k xifrSwfvsuf/

Zd'kefrif;}uD;{oAmvorD; a,ZaAvESifhpHkbufI/ Amvbk&m;udk 0wfjyKudk;uG,f.? 32&Srm&d+rdK@wGif Amvbk&m;.AdrmefY Amvbk&m;tbdk@,Zfyv†ifudkwnf.? 33tm&S&yifudkvnf;jyKpkI/ rdrda&SŒrSm jzpfbl;aom Áoa&v&Sifbk&iftaygif;wdk@xuf Áoa&v trsdK;.bk&m;ocifxm0&bk&m;. trsufawmfudkEd_;aqmfjcif; iSgomIjyK.? 34tm[yfvufxufY aAov+rdK@om;[d{vonf a,&dacg+rdK@udkwnf.? xm0&bk&m;onf Ekef.om;a,m±_tm;jzifhrdef@awmfrl aompum;ESifhtnD/ om;OD;tbd&HvufxufY +rdK@±dk;tjrpfudkwnfI/ om;axG; ap*kyfvufxufY +rdK@wHcg;wdk@udkaxmif.? 17 1 *dv'fjynf wd&Sbd+rdK@om;{vd,u/ igudk;uG,faomÁoa&vtrsdK;.bk&m;ocif xm0&bk&m; touf&Sifawmfrlonftwdkif;/ ightcGifhr&SdbJtifwefumvywfvHk; rdkCf;r&Gm/ ESif;rus&[ktm[yfrif;tm;¹rGwf qdk.? 2xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf {vd,odk@a&mufvm onfum;/ 3oifonfTt&yfrSxGufoGm; avmh? ta&SŒodk@ajymif;I a,mf'efjrpfwbuf/ ac&dwfacsmif;em;rSm ykef;a&SmifIaeavmh? 4xdkacsmif;a&ukd aomuf&rnf? usD;twdk@onf oifhudk 5 au|;arG;rnfta=umif; igrSmxm;+yD[k rdef@awmfrlonftwdkif;/ {vd, onfoGm;I 6 a,mf'efjrpfwbuf/ ac&dwfacsmif;em;rSm aeav.? usD;twdk@onfae@wdkif;eHeufwcg/ nOD;wcg rkef@ESifhtrJom;udkaqmifcJh=u.? acsmif;a&udkvnf;aomuf&.? 7aemufwzef rdkCf;r&Gmaoma=umifh acsmif;a& cef;ajcmufav.? 8xdktcg xm0&bk&m;. E_wfuywf awmfonfa&mufvmonfum;/ 9 oifxavmh? Zd'kef jynf/ Z&wW+rdK@odk@oGm;Iaeavmh? xdk+rdK@Yaeaom rkwfqdk;rwa,mufonf oifhudkau|;arG;rnfta=umif; igrSmxm;+yD;[krdef@awmfrlonftwdkif;/ 10{vd,onfxIZ&wW+rdK@odk@ oGm;.? +rdK@wHcg;odk@a&mufaomtcg/ rkwfqdk;ronfxif;acGvsuf&Sd.? {vd,u/ igaomufp&m 11 rdef;ronfa&udk,ljcif;iSgoGm;pOfwGif/ a&tenf;i,fudkcGufESifh,lcJhygavmh[k[pfIqdk.? wzef[pfIrkef@wzJhudkvnf; oifhvufY,lcJhygavmh[k qdkjyefv#if/ 12rdef;ru/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;touf&Sifawmfrlonftwdkif;/ rkef@jym;wjym;r#r&Sd? tdk;xJrSm rkef@nufwvufqkyf/ bl;YqDtenf;i,fom&Sd.? u|efrESifhom;i,ftbdk@zkwfIpm;vdkaomiSg‚if;/ pm; +yD;rS aovdkaomiSg‚if;/ xif;pESpfckudk ,ckacGyg.[k jyefajym.? 13{vd,uvnf;rpdk;&drfESifh? oifqdkonftwdkif; oGm;IjyKavmh? odk@&mwGif ightbdk@ rkef@jym;i,fwjym;udk t&ifvkyfI,lcJhavmh? aemufrSoifESifhoif. 14 om;i,f tbdk@vkyfavmh? Áoa&vtrsdK;.bk&m;ocifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ xm0&bk&m;onf ajray: rSm rdkCf;&GmapawmfrrlrSDwdkifatmif/ tdk;Y&Sdaom rkef@nufrukef? bl;Y&SdaomqDravsmh&[krdef@awmfrla=umif;udk qifhqdk.? 15xdkrkwfqdk;ronfoGm;I {vd,pum; twdkif; jyKojzifh/ {vd,ESifhwuGudk,fwdkifrSpI/ tdrfom;wdk@ onf tifwefumvywfvHk;pm;&=u.? 16 xm0&bk&m;onf {vd,tm;jzifh rdef@awmfrlaompum;twdkif;/ tdk;Y&Sdaomrkef@nufrukef/ bl;Y&SdaomqDravsmh? 17xdkaemufrStdrf&Sifr.om;onf jyif;jypGmaomtema&m*g pGJaoma=umifh toufcsKyf.? 18rdef;ruvnf;/ tdk bk&m;ocif.vl/ udk,fawmfonf u|efrESifh tb,fodk@ qdkifoenf;? u|efrtjypfwdk@udk atmufarhapI/ u|efrom;udkowftHhaomiSg u|efrqDodk@ 19 ºuGvmawmfrl oavm[k {vd,tm;qdkaomf/ oif.om;udkightm;ay;avmh[kqdkvsuf/ rdef;r&ifcGifxJu,lI rdrdae&m txuftcef;odk@aqmifoGm;ojzifh/ rdrdtdyf&may:rSmxm;+yD;v#if/ 20 tu|Efkyf.bk&m;ocifxm0&bk&m;/ tu|Efkyfwnf;cdkaomTrkwfqdk;rY ab;Oy'fjyKI/ ol.om;udk aoapawmfrlrnfavm[k xm0&bk&m;udk aºuG;a=umfav.? 21wzefoli,ftay:rSm rdrdudk,fudk oHk;}udrfvSefvsuf/ tu|Efkyf.bk&m;ocifxm0&bk&m;/ Toli,f.0dnmOfudk wzef0ifapawmfrlyg[k

xm0&bk&m;udk aºuG;a=umfjyef.? 22{vd, pum;udk xm0&bk&m;=um;awmfrlI/ oli,f.0dnmOfonf 0ifojzifh/ olonftouf&Sifjyef.? 23{vd,onf oli,fudktxuftcef;rSatmufodk@,loGm;I 24 =unfhavmh? oif.om;touf+yD[kqdkvsuftrdYtyfav.? rdef;ruvnf;/ Ttr_udk axmufxm;I udk,fawmfonf bk&m;ocif. vljzpfa=umif;udk‚if;/ udk,fawmf qifhqdkaom xm0&bk&m;. pum;awmf[kwfrSefa=umif;udk‚if;/ u|efrodygonf[k {vd,tm;qdk.? 18 1 umvtifwef=umI oHk;ESpfaphaomtcg/ {vd,odk@a&mufvmaom xm0&bk&m;. E_wfu ywfawmfu/ oifonftm[yfrif;tm;oGm;I udk,fudkjyavmh? igonfvnf;ajray:rSmrdkCf;&Gm aprnf [krdef@awmfrlonfhtwdkif;/ 2{vd,onftm[yfrif;tm;ukd,fudkjytHhaomiSgoGm;.? xdktcg&Srm&d+rdKŒY jyif;pGm aomtpmt[m& acgif;yg;jcif;ab;&SdI/ 3tm[yfrif;onf eef;awmftkyf=oA'dukdac:.? xdk=oA'donfxm0& bk&m;udktvGef&dkaoaomoljzpf.? 4a,ZaAvonf xm0&bk&m;. ya&mzufwdk@udk y,fjzwfaomtcg/ =oA'donfya&mzuf w&mudkajrwGif;xJrSm ig;q,fpD 0Sufxm;+yD;v#if/ rkef@ESifha&udkay;Iau|;av.? 5tm[yfuvnf;/ wjynfvHk;odk@vSnfhvnfI prf;a&wGif;rsm;/ acsmif;rsm;&Sd&mt&yf&yfodk@oGm;avmh? wd&p>meftaygif;wdk@onfrao/ jrif;ESifhvm; wdk@onf toufvGwfrnfta=umif;/ jrufyifudk awG@aumif;awG@vdrfhrnf[k =oA'dtm;qdkvsuf/ 6 olwdk@onfwjynfvHk;udkESH@jym;atmifa0zefI/ tm[yfESifh =oA'donfvrf;wjcm;pDxGufoGm;=u.? 7 =oA'donfoGm;pOftcg/ {vd,onf qD;I}udK.? =oA'donf vd,ukdodI jyyf0yfvsuf/ ukd,fawmfonf tu|Efkyfocif{vd,trSefygoavm[k ar;v#if/ 8{vd,uigrSef.? {vd,onf Trnfaomt&yfY&Sdyg.[k oifh ocifxHodk@oGm;I av#mufavmh[kajymqdkaomf/ 9=oA'duvnf;/ ukd,fawmfu|ef.toufukd owfapjcif;iSg tm[yfYtyf&rnfhta=umif;/ udkawmfu|efonf tb,fwdk@jypfrSm;bdoenf;? 10udk,fawmf.bk&m;ocif xm0&bk&m;touf&Sifawmfrlonfhtwdkif;/ udk,fawmfudk&Smapjcif;iSgu|Ekfyfocifrapv$wfaom wdkif;EdkifiH wckr#r&Sdyg? wu|ef;wEdkifiHom;u/ {vd,r&Sdyg[kav#mufxm;aomtcg/ udk,fawmfudk&SmIrawG@Edkif[k xdk wdkif;EdkifiHom;wdk@onf tusdefudkcH&=uyg.? 11,ckrlum;/ {vd,onfTrnfaom t&yfY&Sdyg.[k oifhocif xHodk@oGm;I av#mufavmh[k rdef@awmfrlygonfwum;? 12tu|Efkyfonfukd,fawmfxHrS xGufoGm;Itm[yf rif;xHrSm av#mufpOfwGif/ xm0&bk&m;.0dnmOfawmfonf tu|Ekfyfrodaomt&yfodk@ udk,fawmfudkaqmif oGm;awmfrlv#if/ tm[yfrif;onfukd,fawmfudkrawG@Edkifaomtcg tu|Ekfyfudk owfygvdrfhrnf? udk,fawmfu|ef rlum;/ toufi,fpOfumvrSpI xm0&bk&m;udk ±kdaoyg+yD? 13 a,ZaAvonf xm0&bk&m;. ya&mzufwdk@ukdowfaomtcg/ tu|EkfygjyKaomtr_wnf; [laomxm0&bk&m;. ya&mzufw&mudk ajrwGif;xJrSm ig;q,fpD0Sufxm;+yD;v#if/ rkef@ESifha&udkay;I au|;a=umif;udk tu|Ekfyfocif=um;awmfrrloavm? 14,ckrlum;/ {vd,onfTrnfaom t&yfY&Sdyg.[k oifhocifxHokd@oGm;I av#mufavmh[k udk,fawmfrdef@awmfrlonfjzpfI/ tm[yfonf tu|Ekfyfudkowfygvdrfhrnf[k jyefqdk.? 15{vd,uvnf; igukd;uG,faomaumif;uif Adkvfajct&Sif xm0&bk&m;touf&Sifawmfrlonfhtwdkif;/ igonf,ae@ tm[yfrif;tm;udk,fudktrSefjyrnf[k 16 qdkjyefaomf/ =oA'donftm[yfrif;xHodk@oGm;I av#mufojzifh/ tm[yfonf{vd,udk 17 }udKqdktHhaomiSgoGm;I/ awG@jrifaomtcg/ oifonfÁoa&vtrsKd; udkaESmuf&Sufaom 18 olrSefoavm[k ar;v#if/ {vd,u/ igonfÁoa&vtrsKd;udkraESmuf&Suf/ oifESifh oifhtaqGtrsKd;wdk@onf xm0&bk&m.ynwfw&m;udkpGef@I Amvbk&m;wkd@udkqnf;uyfojzifh/

Áoa&vt rsKd;udkaESmuf&Suf=u+yD? 19odk@&mwGifvludk,ckapv$wfI Áoa&vtrsKd;om; taygif;wdk@udk‚if;/ Amvra&m zufav;&migq,fukd‚if;/ a,ZaAvpm;yGJYpm;aom tm&S&ya&mzuf av;&mudk‚if;/ u&arvawmif/ ighxHokd@pka0;apavmh[k qdkonftwdkif;/ 20tm[yfonfÁoa&v trsKd;om;taygif;wdk@&Sd&modk@ vludkapv$wfI/ ya&mzufwdk@udku&arvawmifay:rSmpka0;ap.? 21 {vd,onfvlrsm;&Sd&modk@vmI/ oifwdk@onfbmomESpfyg;pyf=um;rSm tb,fr#umv ywfvHk; ,HkrSm;aompdwfESifhae=uvdrfhrnfenf;? xm0&bk&m;onfbk&m;ocifrSefv#if xdkbk&m;udkqnf; uyf=uavmh? Amvonfbk&m;ocifrSefv#if xdkbk&m;udkqnf;uyf=uavmh[kqdkvsif/ vlrsm;wdk@onf wdwfqdwfpGmae=u.? 22wzef{vd,u/ xm0&bk&m;.ya&mzufum; igwa,mufwnf; usef&pf.? Amv.ya&mzufum;av;&m ig;q,f&Sd=u.? 23EGm;ESpfaumifudkay;=uavmh? olwkd@onfwaumifudk a&G;I tydkif;ykdif;jzuf+yD;v#if xif;ay:rSm wifygavap? rD;rxnfhapESifh? igvnf;EGm;waumifudkvkyfI xif;ay:rSmwifrnf? rD;udkrxnhf? 24oifwdk@onf oifwdk@bk&m;rsm;.emrudk [pfac:=uavmh? igvnf;xm0&bk&m;. emrawmfudk[pfac:rnf? rD;jzifhxl;awmfrl aombk&m;onf bk&m;ocif rSefygap[k vlrsm;wdk@tm;ajymqdkv#if/ vltaygif;wdk@u/ {vd,.pum;onf avsmufywfayonf[k qdk=u.? 25wzef{vd,u/ oifwdk@onfrsm;aoma=umifh EGm;waumifudk t&ifa&G@I vkyf=uavmh? rD;rxnfhbJ oifwdk@bk&m;rsm;.emrudk [pfac:=uavmh[k Amv.ya&mzufwdk@tm; qdkonftwdkif;/ 26 olwdk@onfvlrsm;ay;aomEGm;udk,lI vkyf+yD;v#if/ tdkAmvbk&m;/ tu|Ekfyfwdk@tm; xl;awmfrlyg[k eHeuftcsdefrSpIrGef;wnhftcsdefwdkifatmif Amv.emrudk [pfac:=u.? odk@&mwGif Asm'dwfoHr&Sd? xl;aomolvnf;r&Sd? olwdk@onfukd,fwnfaom,Zfyv†ifa&S@rSm uckef =u.? 27rGef;wnfhtcsdefY {vd,u/ us,faomtoHESifh [pf=uavmh? Amvonfbk&m;jzpfawmfrl.? qifjcif vsufaeawmfrl.? okd@r[kwfwpHkwckudkvdkufI&Smawmfrl.? odk@r[kwfc&D;oGm;awmfrl.? okd@r[kwfudsef;puf awmfrlaoma=umifh/ wpHkwa,mufaomolonf E_d;&rnf[kjyuf,,fjyKIqdk.? 28olwdk@onfvnf; us,faomtoHESifh[pfI xHk;pHk&Sdonftwkdif;/ ukd,ftaoG;ESifh udk,fudkvl;jcif;iSgxm;/ oHpl;ESifh udk,fukd&Sap=u.? 29rGef;vGJInOD;,H,ZfylaZmfcsdefwkdifatmifya&mzufjyK=uaomfvnf;/ Asm'dwfoHr&Sd? xl;aomol/ tr_xm;aomolvnf; r&Sdaomtcg/ 30{vd,u/ ighteD;odk@vm=uavmh[k vlrsm;wdk@udk ac:onfhtwdkif;/ vltaygif;wdk@onfteD;odk@vm=u.? xkdtcg {vd,onf+ydKysufaom xm0&bk&m;. ,Zfyv†ifudk &Sif;vif;+yD;rS/ 31oif.trnfum; Áoa&vjzpf&rnf[laomxm0&bk&m;. Asm'dwfawmfudkcH&aom ,mukyfom;trsKd;tE$,fta&twGuftwdkif;/ ausmufwq,fESpfvHk;udk,lI/ 32 xm0&bk&m;. emrawmftbdk@,Zfyv†ifudkwnf+yD;rS/ rsKd;aphESpfwif;avmuf0ifEdkifaom 33 usLH;udk,Zfyv†ifywfvnfYwl;av.? xif;udkpD;I EGm;ukdvnf;tydkif; ydkif;jzwf+yD;v#if 34 xif;ay:rSmwifav.? tdk;av;vHk;udka&ESifh tjynfhxnfhI/ rD;±_d@p&m,ZfESihfxif;ay:rSm avmif;=uavmh[k qdkonfhtwdkif;olwdk@onf avmif;+yD;rS/ wzefavmif;=u OD;avmh[kqdkonfhtwdkif; olwdk@onfavmif;+yD;rS/ oHk;}udrfwdkifatmifavmif;=uavmh[kqdkonftwdkif;/ olwdk@onfoHk;}udrf wkdifatmifavmif;=u.? 35a&onf,Zfyv†ifywfvnfYpD;I usHK;onfvnf;a&ESifh jynfhav.? 36 nOD;,H,ZfylaZmfcsdefa&mufaomtcg/ ya&mzuf{vd,onfcsOf;vmI/ tmjA[H/ ÁZmuf/ Áoa&vwdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m;/ udk,fawmfonf Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif jzpfawmfrla=umif;udk‚if;/ tu|Ekfyfonfukd,fawmfu|efjzpfI trdef@awmftwdkif; Ttr_tvHk;pHkwdk@udk jyKa=umif;udk‚if;/ ,ae@od=uygapaom/ 37tdkxm0&bk&m;/ udk,fawmfonfxm0& t&Sifbk&m;ocif jzpfawmfrla=umif;udk‚if;/ Tvlwdk@ pdwfoabmudkajymif;vJapawmfrla=umif;udk‚if;/ olwdk@onf

odapjcif;iSg tu|Ekfyfpum;udkem;axmifawmfrlyg? em;axmifawmfrlyg[k qkawmif;av.? 38 xdktcgxm0&bk&m;. rD;onfusojzifh/ rD;±_d@&m,Zftp&Sdaomxif;/ ausmuf/ ajrr_ef@udkavmifI usLH;Y&Sdaoma&udkvnf; cef;ajcmufap.? 39vltaygif;wdk@onfjrifv#if jyyf0yfI/ xm0&bk&m;onf bk&m;ocifjzpfawmfrl.? xm0&bk&m;onfbk&m;ocifjzpfawmfrl. [k0efcH=u.? 40{vd,uvnf;/ Amv. ya&mzufwdk@ukdbrf;qD;=u avmh? wa,mufudkr#rv$wfapESifh[kpD&ifonfhtwdkif;/ olwdk@udk brf;qD;I {vd,onf ud±_efacsmif;odk@ ,loGm;+yD;v#if uGyfrsufav.? 41 xdkaemufrS{vd,u/ rif;}uD;onfpm;aomufjci;fiSgwufoGm;ygavmh? rsm;pGmaom 42 rdkCf;&Gmrnfh toH&Sdonf[k tm[yftm;ajymqdkv#if/ tm[yfonfpm;aomufjcif;iSgwufoGm;.? {vd,onfu&ar vawmifay:okd@wufI/ ajrYjyyf0yfvsufrsufESmudk'l;=um;rSmxm;vsuf/ 43 rdrdu|eftm;oifwufI yifv,fodk@ =unfh±_@avmh[kqdkonfhtwdkif;/ u|efonfwufI=unfh±_@v#if/ tb,ft&mr#r&dSyg[kajymqdk.? {vd,u/ ckepf}udrfwdkifatmifoGm;I=unhf±_@OD;avmh[kqdk.? 44 ckESpf}udrfajrmufaomtcg/ vlvufESifhwlaomrdkCf;wdrfi,f wckonfyifv,fxJuwufyg.[k qdkaomf/ tm[yfrif;xHodk@oGm;avmh? rdkCf;&GmIqD;wm;rnfudkpdk;&drf p&m&Sdaoma=umifh/ 45 r=umrjrifhrSD rif;}uD;jyifqifIjyefoGm;rnfta=umif;av#mufxm;avmh[k rSmvdkufav.? rdkCf;aumif;uifonf rdkCf;oufrkefwdkif;ESifhrnf;Ijyif;pGmrdkCf;&Gm.? tm[yfonf&xm;pD;I 46 a,Za&v+rdKŒodk@oGm;.? xm0&bk&m;.vufawmfonf {vd,tay:rSm&SdI/ olonfcg;yef;udkpnf; vsuf tm[yfrif; t&ifa,Za&+rdKŒwHcg;0odk@ajy;av.? 19 1 {vd,jyKaomtr_ESifh y&mzuftaygif;wdk@udkxm;ESifh uGyfrsufaomtr_udk/ tm[yfonf 2 a,ZaAvtm; tukeftpif=um;ajym.? a,ZaAvu/ eufjzefae@,cktcsdefa&mufrS/ oifhtoufonfxdkya&mzuf [email protected]@igrjzpfapv#if/ bk&m;wdk@onfigYxdkr#ru jyKygapaom[k wrefudk{vd,xHokd@apv$wfI =um;vdkuf.? 3xdktcg{vd,onfa=umufojzifh/ xItoufvGwfatmif ,k'&dkifaA&&kb+rdK@okd@oGm;.? xdk+rdK@Yu|efudkxm;cJhI/ 4ol@udk,fwdkifonf awmodk@ wae@c&D;oGm;+yD;v#if/ &orfyifatmufodk@ a&mufIxdkifav.? xdktcgudk,ftouf ao&rnfta=umif; qkawmif;vsuf/ tkdxm0&bk&m;/ ,ckwefyg.? tu|Ekfyftoufudk odrf;,lawmfrlyg? tu|Ekfyfonfbkd;ab;wdk@xufomIraumif;yg[k jrnfwrf;+yD;v#if/ 5&orfyif atmufrSm tdyfaysmf.? xdktcgaumif;uifwrefu/ xIpm;avmh[k ol@udk wdk@vsufqdk.? 6 {vd,onfar#mf=unfhaomtcg/ rD;ESifhzkwfaomrkef@jym;ESifhacgif;&if;Ya&bl; &SdonfudkjrifI 7 pm;aomuf+yD;rS wzeftdyfaysmf.? xm0&bk&m;.aumif;uifwrefonf 'kwd,t}udrfvmIol@ukd wdk@vsuf/ oGm;rnfhvrfc&D;onf tvGefa0;aoma=umifh/ xIpm;OD;avmh[k qdkonftwdkif;/ 8 {vd,onfxIpm;aomufjyef.? xdktpm tm[m&udktrSDjyKvsuf/ t&ufav;q,fc&D;oGm;I bk&m;ocifESifhqdkifaoma[m&yfawmifokd@ a&mufojzifh/ 9OrifxJokd@0ifIae.? xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfa&mufvmonfum;/ {vd,/ oifonf Tt&yfY tb,fodk@jyKvsufaeoenf;[k ar;awmfrl.? 10{vd,uvnf;/ tu|Ekfyfonfaumif;uifAdkvfajc t&Sifbk&m; ocifxm0& bk&m;bufY tvGefpdwftm;}uD;yg+yD? ta=umif;rlum;/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf udk,fawmf. yÉdnmOfw&m;udk pGef@+yD;v#if/ udk,fawmf. ,Zfyv†ifrsm;udk +zdKzsufI udk,fawmf. ya&mzufrsm;udk xm;ESifhowf=uyg+yD? tu|Ekfyfwa,mufwnf;usef&pfI/ tu|Efkyftoufukdyif owfjcif;iSg &Sm=uygonf[kav#mufav.? 11E_wfuywfawmfuvnf; xGufavmh? xm0&bk&m;a&S@ awmifay:rSm

&yfaeavmh? xm0&bk&m;a&SmufoGm;rnf[k rde@f awmfrl.? xdktcg tm}uD;aomavjyif;onf axmifxdyfwdk@udkcGJI/ xm0&bk&m;a&S@awmfY ausmufwdk@udkcsdK;zJh.? odk@&mwGif xm0&bk&m;onf avY&Sdawmfrrl? avaemufrSm ajrv_yfjcif;&Sd.? odk@&mwGif xm0&bk&m;onf ajrv_yfjcif;Yvnf; 12 &Sdawmfrrl? ajrv_yfjcif;aemufrSm rD;±d_Œ.? okd@&mwGifxm0&bk&m;onf rD;Yvnf;&Sdawmfrrl/ rD;aemufrSmjznf;n‡if;aom toH&Sd.? 13xdktoHudk {vd,onf=um;v#if/ rsufESmukd0wfvHkESifh zHk;tkyfvsufxGufI Orif0Y&yfae.?xdktcg{vd,/ oifonfT t&yfYtb,fokd@jyKvsufaeoenf;[k toHvm.? 14{vd,uvnf;/ tu|Ekfonf aumifuif;Adkvfajc t&Sifbk&m;ocifxm0&bk&m;bufY tvGefpdwftm;}uD;yg+yD? ta=umifrlum;/ Áoa&vtrsKd; om;wdk@onf ukd,fawmf. yËdnmOfw&m;udkpGef@+yD;v#if/ ukd,fawmf.,Zfyv†ifrsm;udk +zdKzsufI/ udk,fawmf. ya&mzufrsm;udk xm;ESifhowf=uyg+yD? tu|Ekfyfwa,mufwnf; usef&pfI/ tu|Ekfyftoufudkyif owfjcif;iSg &Sm=uygonf[k av#mufavaomf/ 15xm0&bk&m;u 'rmoufawmodk@jyefI c&D;oGm;avmh? a&mufaomtcg[maZvudk ±_&d&Sifbk&ift&mYcef@xm;I bdodufay;avmh? 16edrf&Sdom; a,[kudk Áoa&v&Sifbk&ift&mY cef@xm;Ibdodufay;avmh? tmaAvra[mv+rdKŒae/ &Smzwfom;{vd&SJudk oifhudk,fpm; ya&mzuft&mY cef@xm;Ibdodufay;avmh? 17okd@jzpfI[maZvxm;ESifhvGwfaomoludk a,[k owfvdrfhrnf?a,[kxm;ESifhvGwfaomoludk {vd&SJowfvdrfhrnf? 18okd@&mwGifAmva&SŒY 'l;axmufjcif;/ erf;jcif;udkrjyKaomoltaygif;wnf;[laom Áoa&vtrsKd;om; ckESpfaxmifwdk@udk ightbdk@ igusefºuGif;ap+yD [krdef@awmfrl.? 19 xdkt&yfrS{vd,onf oGm;+yD;v#if/ EGm;ig;,SOf;ESifhv,fxGefvsuf/ aemufqHk;EGm;,SOf;Y ukd,fwkdifvdkuf aom&Smzwfom;{vd&SJukd awG@Item;Y a&SmufpOfwGif/ rdrd0wfvHkudkol@tay:rSm wifav.? 20{vd&SJonfEGm;wdk@udk ypfxm;I {vd,aemufodk@vdkufvsuf/ tu|Ekfyfonfrdbudkerf; yg&ap? okd@+yD;rS udk,fawmfaemufokd@ vdkufygrnf[k tcGifhawmif;v#if/ {vd,ujyefoGm;avmh? igonfoifY tb,fodk@jyKbdoenf;[kqdkaomf/ 21{vd&SJonf jyefoGm;I EGm;w,SOf;udkowf+yD;rS/ EGm;om;udkv,fxGefaom wefqmESifh jyKwfIvlrsm;wdk@tm; au|;av.? odk@+yD;rSxI {vd,aemufokd@vdkufvsufvufaxmufjzpfav.? 20 1 ±_&d&Sifbk&ifA[Fm''fonf rdrdAdkvfajctaygif;wdk@udkpka0;apI/ rif;}uD;oHk;usdyfESpfyg;ESifhwuG jrif;pD;ol&J/ &xm;pD;ol&Jrsm;ygvsufppfcsD+yD;v#if &Srm&d+rdKŒudk0dkif;xm;I wdkufav.? 2oHwrefwkd@ukd Áoa&v&Sifbk&iftm [yfxH/ +rdKŒxJodk@apv$wfI/ A[Fm''f.trdef@awmfum;/ 3oifha&$aiGonf ighOpPmjzpf.? oifhom;r,m;taumif; qHk;wdk@udkvnf;igydkif.[krSmvdkufownf;? 4Áoa&v &Sifbk&ifu t&Sifrif;}uD;/ trdef@awmftwkdif;igESifhighOpPm&Sd or#onf udk,fawmf.OpPmjzpfygonf[k jyefajym.? 5oHwrefwkd@onfwzefvmI A[Fm''f.trdef@awmfum;/ oifydkifaoma&$aiGom; r,m;wdk@udk igYtyf&rnf[k igrSmvkdufonf tr_rSm/ 6eufjzefae@ ,cktcsdefa&mufaom tcg ighu|efwdk@udkigapv$wfrnf? olwdk@onfoifaeaomtdrfESifh oifu|efaeaomtdrfwdk@udkppfItvdk&Sdor# 7 wdk@udk ,lap&rnf[k rSmvdkufownf;? xkdtcgÁoa&v&Sifbk&ifonf jynfom; touf}uD;oltaygifwdk@udk ac:I/ Tolonftb,fr#avmuf&ef&Smcsifonfudk=unfhrSwf=uygavmh? igha&$aiGom;r,m;wkd@udk awmif;I rSmvdkufaomtcg igrjiif;ygwum;[k=um;ajym.? 8touf}uD;ol taygif;wdk@ESifh jynfom;taygif;wkd@u/ xkdol.pum;udkem;axmifawmfrrlygESifh? 0efcHawmffrrlygESifh[k jyefav#muf=u.? 9okd@jzpfI&Sifbk&ifu/ udk,fawmfonftxufrdef@awmfrlor#twdkif; ukd,fawmf

u|efjyKygrnf? aemufrdef@awmfrlonfhtwdkif; rjyKoifh[k ight&Sifrif;}uD;tm;jyefav#muf=uavmh[k 10 A[Fm''f. oHwrefwdk@tm;rSmvdkufv#if/ xkdolwdk@onfoGm;I av#muf=u.? wzef A[Fm''fonfapv$wfI/ &Srm&d+rdKŒY&Sdaom ajrr_e@f onf ighaemufokd@vdkufaomoltaygif;wdk@wGif/ wa,mufwvufqkyfpDaphiavmufv#if/ bk&m;wdk@onf igYxdkr#rujyKygapaom[k rSmvdkufavaomf/ 11 Áoa&v&Sifbk&ifu/ vufeufpHudkc|wfaomolonf 0gºuGm;ouJhodk@ 0wfqifaomolonf 12 r0gºuGm;apESifh [kjyefajym.? A[Fm''fonfrif;}uD;wdk@ESifhwuG wJawmfYaomufpOf/ xdkpum;ukd=um;v#if ppfcif;usif;=u[k rdrdu|efwdk@tm;rdef@awmfrlonftwdkif;/ olwdk@onf+rdKŒa&S@rSm ppfcif;usif;=u.? 13 xdktcgya&mzufwyg;onf Áoa&v&Sifbk&if tm[yfxHodk@vmI/ xm0&bk&m;rdef@awmfrl onfum;/ xdk}uD;pGmaomtvHk;t&if;taygif;udkjrif+yDavm? oifhvufY,ae@igtyffrnf? igonfxm0& bk&m;jzpf a=umif;udkoifod&vdrfhrnf[k trdef@awmfukdqifhqdk.? 14tm[yfuvnf;/ tb,foltm;jzifh tyfawmfrlrnf enf;[kar;v#if/ +rdKŒ0efrsm;.vkvifwdk@tm;jzifhtyfrnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrla=umif;udkqifhqdk.? ppfr_udk tb,folpD&if&rnfenf;[kar;jyefaomf/ rif;}uD;udk,fwkdif pD&if&rnf[kqdk.? 15tm[0frif;onf+rdKŒ0efrsm;. vkvifwdk@udka&wGufIESpf&moHk;q,fESpfa,muf&Sd.? Áoa&vtrsKd;om;taygif;wdk@udka&wGufjyefaomfckESpf axmif&Sd.? 16rGef;wnfhtcsdefYxGuf=u.? A[Fm''frif;rlum;/ 0dkif;aomrif;}uD;oHk;q,fESpfyg;wdk@ESifhwuG wJawmfY,pfrl;atmifaomufvsuf ae=u.? 17+rdK@0efrsm;. vkvifwkd@onf t&ifxGuf=u.? &SAm&d+rdK@xJu vlxGufygonf[k 18 A[Fm''frif;xHokd@apv$wfI=um;av#mufv#if/ ppf+idrf;apjcif;iSgxGufonfjzpfap/ ppfwdkuf 19 jcif;iSgxGufjzpfap/ t&Sifbrf;qD;=u[krdef@awmfrl.? xddkokd@+rdKŒ0efrsm;.vkvifwdk@onf vkdufaom AdkvfajcESifh wuG+rdL@xJuxGufI/ 20&efolwdk@udkvlwdkif;wa,mufpDowf=uojzifh ±_&dvlwdk@onfajy; =u.? Áoa&vvl wdk@onfvdkuf=uojzifh ±_&d&Sifbk&ifA[Fm''fonfjrif;pD;I jrifpD;ol&Jaumif; wdk@ESifhtwl tvGwfajy;.? 21Áoa&v&Sifbk&ifonfvnf;xGufIjrif;wyf/ &xm;wyfrsm;udkzsufI ±_&dvlwdk@udk}uD;pGm;aom vkyf}uHjciff;tm;jzifhowfav.? 22 wzef ya&mzufonfÁoa&v&Sifbk&ifxHokd@vmI/ udkf,fukdcdkifcHhapavmh? tb,fokd@jyK& rnfudk owdESifhqifjcifavmh? ESpfvnfaomtcg ±_&d&Sifbk&ifonf ppfcsDIvmavOD;rnf[kqdk.? 23 ±_&dbk&if.u|ef wdk@onfvnf;/ [email protected]&m;onfawmifudkom tpdk;&aombk&m;jzpf.? xkda=umifh olwdk@onf igwdk@udkEdkifyg.? igwdkonfvGifjyifY wcgwdkuf=uukeftHh? 24 xkdokd@wdkufv#ifpifppfEdkif=uvdrfhrnf? rif;}uD;taygif;wdk@udkvnf; y,fI olwdk@t&mIAdkvfcsKyfwdk@udk cef@xm;awmfrlyg? 25±_H;aomjrif;wyf/ &xm;wyfESifh tr#rsm;aomwyfudk cif;usif;awmfrlyg? vGifjyifYwdkufI qufqufEdkif=uygvdrfhrnf[k av#mufxm;aompum;udk &Sifbk&ifonfem;axmifI pD&ifav.? 26ESpfvnfaomt cgA[Fm''frif;onf±_&dvlwdk@udka&wGufI Áoa&vjynfom;wdk@udk ppfwdkuftHhaomiSg/ tmzuf+rdKŒokd@csDoGm;.? 27Áoa&vtrsKd;om;wdk@onfpm&if;0ifI &duQmudk jyifqif+yD;rS ppfcsD=u.? ±_&dvlwdk@onfwjynfvHk;tES@Ht jym;aevsuf/ olwdk@a&S@rSmÁoa&v vlwkd@onfi,faomqdwfoi,fESpfpkuJhodk@wyfcs=u.? 28 bk&m;ocif,.vlwpfa,mufonf Áoa&v&Sifbk&ifxHokd@vmI xm0&bk&m;rdef@ awmfrlonfum;/ ±_&dvlwdk@u xm0&bk&m;onfawmifudkomtpdk;&aombk&m;jzpf.? vGifjyifudk tpdk;&aom bk&m;r[kwf[k qdkrdaoma=umifh/ xkd}uD;pGm;aomtvHk;t&if; taygif;udkoifhvuf igtyfrnf? igonfxm0&bk&m;jzpf a=umif;udkoifwdk@od&=uvdrfhrnf[krdef@awmfrla=umif;udkqifhqdk.?

xkdolwdk@onfckESpf&ufywfvHk;wbuf wcsufwGifwyfcsvsufae+yD;rS/ owWrae@Yppf+ydKifI Áoa&v vlwdk@onfwae@jcif;wGif ±_&dajconfol&Jw odef;udkowf=u.? 30usefaomolwdk@onftmzuf+rdKŒ odk@ajy;I+rdKŒ±dk;vJojzifhESpfaomif;ckESpfaxmifudkzdav.? A[Fm''fonfajy;I +rdKŒxJtwGif;cef;Y 31 ykef;vsufae.? A[Fm''f.u|efwdk@uvnf;/ Áoa&vtrsKd;om;&Sif bk&ifwkd@onf oem;wwfaomrif;jzpfa=umif;udk u|efawmfwkd@=um;yg+yD? u|efawmfwkd@onf av#mfawt0wfudk 0wfI/ acgif;ay:rSm }udK;udk&Gufvsuf/ Áoa&v&Sifbk&ifxHokd@ xGuf&aomtcGifhudkay;awmfrlyg? toufawmf udk csrf;om;ay;aumif;ay;ygvdrfhrnf[kav#mufonfhtwdkif;/ 32av#mfawt0wfudk0wfI/ acgif;ay:rSm }udK;udk&Gufvsuf/ Áoa&bv&Sifbk&ifxHodk@a&mufv#if/ udk,fawmfu|efA[m''fu/ u|efawmftoufudk csrf;omay;awmfrlyg[k awmifyefa=umif;udkav#muf=uaomf/ tm[yfrif;u/ 33 ightpfudkonf touf&Sifao; ovm;[kar;.? xdkolwdk@onftm[yfrif;.pum;udk aphaphem;axmifI/ csufjcif;pum;t&dyfudk brf;vsuf/ ukd,fawmftpfudk[lI rdrdwdk@ocifudkac:=u.? tm[yfuvnf;oGm;I ac:=uavmh[kapv$wfonftwdkif; A[Fm''fonfxGufvmI/ tm[yfrif; 34 A[Fm''fuvnf;/ ightbonfukd,fawmftb.vufrS tcGifhESifh&xm;awmfay:odk@wuf&.? vk,laom+rdK@wdk@udkigjyefay;ygrnf? ightbonf&Srm&d+rdK@Y ±_&dwef;udkvkyfouJhokd@ udk,fawmfonf 'rmouf +rKdŒYÁoa&vwef;udkvkyf&ygonf[kqdkv#if/ tm[yfu xdkokd@rd\[m,zGJ@vsuf/ oifhudkigv$wfvkdufrnf[k qdkIrd\[m,zGJ@vsufv$wfvdkufav.? 35 ya&mzuftrsKd;om;wa,mufu/ ighudk&dkufygavmh[k xm0&bk&m;.E_wfuywfawmftwdkif; 36 tdrfeD;csif;tm;qdk.? xkdoluigr&kdufyg[kjiif;y,f.? ya&mzufuvnf;/ xm0&bk&m;. trdef@awmfudkem;r axmifaoma=umifh ighxHrSoGm;pOfwGif/ jcaoFhowfvdrfhrnf[k qdkonftwkdif;/ 37 tjcm;aomolukdawG@Iighudk&dkufygavmh[kqdkjyefv#if/ xdkoloGm;pOfwGifjcaoFhawG@ Iowf.? 38 xkdonfonfemusipf Gm&dkufav.? xdkya&mzufonfoGm;I rdrdrsufESm;udkyk0gESifhzHk;tkyfvsuf &Sifbk&ifudkiHhvifh.? 39&Sifbk&ifonfa&SmufoGm; aomtcg xdkolu/ udk,fawmfu|efonf ppfwkdufoGm;yg.? vlwa,mufonfppfyGJxJuxGufvmI u|efawmfYvlwa,mufukd tyfojzifh Tvludkapmifhavmh? wpHkwcktm;jzifhaysmufv#ifol@touftwGufoifh toufao&rnf?okd@r[kwf aiGtcGufwq,favsmf&rnf[k rSmxm;aomfvnf;/ 40udk,fawmfu|efonft &yf&yfYtr_rsm;aom tcg/ xkdolaysmufygonf[kav#mufv#if/ Áoa&v&Sifbk&ifu/ oifhtr_ukdxkdodk@yif pD&if&rnf? 41 oifhudk,fwkdifvnf; pD&if+yD;jzpfonf[k rdef@awmfrl.? xkdya&mzufonfrsmufESmzHk;yk0gudk csufjcif;y,fojzifh/ ya&mzufwpHk wyg;jzpfa=umif;udk Áoa&v&Sifbk&ifod.? 42ya&mzufuvnf;/ xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ igusdefaomoludkoifv$wfaoma=umifh/ oifhtoufonf ol@touf twGuf/ oifhvlwdk@onfol@vlwdk@twGuft±_H; cH&rnf[krdef@awmfrla=umif;udkqifhqdk.? 43 Áoa&v &Sifbk&ifonfnpf!l;aompdwfESifh !‡dK;i,fvsuf&Srm+rdKŒ/ eef;awmfodk@oGm;.? 21 1 xdkaemufrSa,Za&v+rdKŒ emAkwfykdifaom pyspfO,smOfonf a,Za&v+rdKŒwGif/ &Srm&drif;}uD; tm[yf .eef;awmfem;rSm&SdonfjzpfI/ 2tm[yfrif;u/ oifhpyspfO,smOfonfeef;awmfem;rSm &Sdaoma=umifh ,mvkyf p&mbdk@ay;yg? omIaumif;aoma=umifh O,smOfudkigay;rnf? odk@r[kwf oifhtvdk&Sdv#iftbdk;udkay;rnf[k emAkwftm;qdkv#if/ 3emAkwfu/ bkd;ab;vufrStarGcHaom ajrudkudk,fawmftm;ay;&aomtr_udkxm0&bk &m;qD;wm;awmfrlygapaomjyefav#uf.? 4bkd;ab;rS tarG cHaomajrudkray;&yg[k a,Za&v+rdKŒom; emAkwfav#mufaompum;a=umifh tm[yfrif;onf 29

npf!l;aom pdwfESifh!‡dK;i,fvsuf/ eef;awmfodk@oGm;I tpmudkrpm;/ rsufESmudkv$JIomvGefay:rSm tdyfvsufae.? 5cifyGef;a,ZaAvonfvmI/ tpmudkrpm;Edkifatmif pdwfawmfonftb,fa=umifh !‡Kd;i,fawmfrloenf;[kar;v#if/ 6rif;}uD;u/ a,Za&v+rdK@om;emAkwfudkigac:Ioifh pyspfO,smOfudk a&mif;yg? odk@r[kwf oiftvdk&Sdv#if tjcm;aom O,smOfudk igay;rnf[kqdkaomf/ xkdO,smOfudk udk,fawmftm;ray;&[k jyefajymaoma=umifh pdwf!‡dK;i,fonf[kqdk.? 7cifyGef;a,ZaAvu/ udk,fawmfonf Áoa&vEdkifiHudk tpdk;&awmfrlonf r[kwfavm? xI±$ifvef;aompdwfESifh pm;awmfac:yg? u|efronf a,Za&v +rdKŒom;emAkwf. pyspf O,smOfudk qufygrnf[k qdkonftwdkif;/ 8tm[yfrif;.tcGifhESifhpm a&;IwHqdyfawmfESifh cwf+yD;rS/ emAkwfae&m+rdKŒY olESifhtwlaeaomtouf}uD;olESifhrSL;rwfrsm;xHodk@ay;vdkufav.? 9pmcsuf [lrlum;/ tpma&Smif&m tcsdefudkaºuG;a=umfI/ emAkwfudkvlrsm;a&S@rSmajr‡mufxm;=uavmh? 10ol@a&S@rSm t"rR vlESpfa,muf udkxm;I/ oifonfbk&m;ocifESifh &Sifbk&ifudkpGef@y,f+yD;[k oufaocHygavap? odk@+yD;rS ol@udkxkwfIaoapjcif;iSg ausmufcJESifhypf=uavm[kygownf;? 11a,ZaAvay;vdkuf aompmY ygonhftwdkif;/ emAkwfaeaom+rdK@om;touf}uD;olESifh rSL;rwfwdk@onfjyKvsuf/ 12tpma&Smif&m tcsdefudk aºuG;a=umfI emAkwfudkvlrsm;a&S@rSmajr‡mufxm;=u.? 13t"rRvlESpfa,mufonfvm Iol@a&S@rSmyifxdkifvsuf/ emAkwfonfbk&m;ocifESifh &Sifbk&ifudkpGef@y,f+yD;[k vlrsm;a&S@wGif emAkwfwbufY oufaocH=uv#if/ emAkwfudk+rdKŒjyifokd@xkwfI aoatmifausmufcJhESifhypf=u.? 14 xdktcgemAkwfonf ausmufcJESifhypfjcif;udkcH&I aoyg+yD[k a,ZaAvxHokd@apv$wfI 15 =um;av#muf=u.? xdkta=umif;udka,ZaAv onf=um;aomv#if/ a,Za&v+rdK@om;emAkwf ra&mif;vdkaom pyspfO,smOfukdxIodrf;,lawmfryl g? emAkwftoufr&Sd/ aoyg+yD[k qdk.? 16 emAkwfaoa=umif;udktm[yfonf=um;v#if/ a,Za&v+rdK@om;emAkwf. pyspfO,smOfudk odrf;,ljcif; iSgxoGm;.? 17 xkdtcgwd&Sbd+rdK@om; {vd,odk@a&mufvmaomxm0&bk&m;. E_wfuywfawmfu/ 18 oifonf &Srm&d+rdK@Y aeaomÁoa&v&Sifbk&iftm[yfudk}udKqdktHhaomiSgxoGm;avmh? olonf emAkwf. pyspfO,smOfudkodrf;,ljcif;iSgoGm;I ,ckO,smOfY&Sd.? 19xm0&bk&m;rdef@awmfrl onfum;/ oifonf vltoufudkowfI ol@OpPmudkodrf;,l+yDavm? wzefrdef@awmfrlonfum;/ acG;wdk@onf emAkwfaoG;udk vsufaomt&yfYoifhtaoG;udkyifvsuf=uvdrfhrnf[k rdef@awmf rla=umif;udk qifhqdkavmh[k rSmxm;awmfrl.? 20tm[yfuvnf;/ tcsif;&efol/ igESifhawG@+yDavm[k {vd,tm; qdkv#if/ {vd,oifonfxm0&bk&m;a&S@ awmfY 'kp&dkudkjyKI udk,fudka&mif;aoma=umifh oifESifhigawG@+yD? 21xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ oifhtay:okd@ ab;Oy'fa&mufaprnf? Áoa&v+rdK@&GmY csKyfxm;aomoljzpfap/ tv$wfajy;aomoljzpfap/ tm[yftrsKd; a,musfm;rsm;ukd y,fjzwfrnf? 22ightrsufudkEd_;aqmfaomtjypfESifh Áoa&vvltrsKd;udk jypfrSm;apaom tjypf a=umihf/ oifhtrsKd;udkaeAwf.om;a,a&maAmiftrsKd;ESifh t[d,.om; Am&SmtrsKd;uJhokd@ igjzpfaprnf? 23a,ZaAvtr_rSm xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ a,Za&v+rdK@±kd;em;rSm acG;wdk@onf a,ZaAvudk pm;=uvdrfhrnf? 24tm[yftrsKd;onf+rdK@xJrSmaov#if acG;pm;vdrfhrnf? +rdK@jyifrSmaov#if rdkCf; aumif;uifiSufpm;vdrfhrnf[k rdef@awmfrla=umif;udk tm[yftm;qifhqdk.? 25 tm[yfESifhwlaomolwa,muf r#r&Sd? cifyGef;a,ZaAvonf wkdufwGef;ojzifh/ xm0&bk&m; a&SŒawmfY 'kp±dkufukdjyKvdkIudk,fudka&mif;aom oljzpf.? 26xm&bk&m;onf Áoa&vtrsKd;a&SŒrS ESifxkwfawmfrlaomtmarm&d trsKd;om;jyKor#twkdif;/ &kyfwkqif;wkudkqnf;uyfI pufqkyf&GH&SmbG,f

tr_udkjyK.? 27okd@&mwGif{vd,tqifhqkdaompum;awmfudk =um;v#if/ rdrdt0wfudkqkwfI av#mfawt0wfudk0wf.? tpma&Smifjcif;/ av#mfawt0wfYtdyfjcifudkjyKI jznf;jznf;oGm;vm.? 28 xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonfwd&Sbd+rdK@om; {vd,okd@a&mufvmonfum;/ 29tm[yfonf igha&SŒrSmESdrfcsonfudk jrif+yDavm? xkdodk@igha&S@rSm ESdrfhcsaoma=umihf/ ol@vufxufYxdkab;Oy'f udkigra&mufap/ ol@om;vufxufY ol@trsKd;tay:okd@a&mufaprnf[k rdef@awmfrl.? 22 1 ±_&djynfESihf Áoa&vjynfonf ppfrwkdufbJoHk;ESpfae+yD;rS/ 2wwd,ESpfwGif// ,k'&Sifbk&if a,m&Szwf onf Áoa&v&Sifbk&ifxHodk@vm.? 3Áoa&v&Sifbk&ifuvnf;/ *dv'fjynf &mrkwf+rdK@onf igwdk@EkdifiH t0ifjzpfonfudk oifwdk@rodavmh? igwdk@onf ±_&d&Sifbk&ifvufrS rE_wfr,lbJ +idrfoufpGmae=u+yDwum;[k rdrdu|efwkd@tm; qkd.? 4a,m&Szwfrif;tm;vnf;/ *dv'fjynf &mrkwf+rdK@okd@ igESihf twlppfcsDrnfavm[k ar;v#if/ a,m&Szwfu/ igonf rif;}uD;uJhokd@jzpf.? ighvlwdk@onf rif;}uD;. vluJhodk@‚if;/ ighjrif;wdk@onf rif;}uD;. jrif;uJhodk@‚if;jzpf=uonf[k Áoa&v&Sifbk&iftm; jyefajym.? 5 wzef a,m&Szwfu/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfudk ,ae@ar;jref;ygavmh[k Áoa&v&Sifbk&if tm;qkdaomf/ 6Áoa&v&Sifbk&ifonf ya&mzufav;&mwdk@udk pka0;ap+yD;v#if/ igonf*dv'fjynf &mrkwf+rdK@ odk@ ppfcsDaumif;oavm? rcsDbJaeaumif;oavm[k ar;aomf/ olwdk@ucsDawmfrlyg? xm0&bk&m;onf t&Sifrif;}uD;. vufawmfodk@tyfawmfrlrnf[k av#muf=u.? 7 a,m&Szwfuvnf;/ igwkd@ar;jref;p&m xm0&bk&m;. ya&mzufwpHkwyg;r# r&Sdoavm[kar;aomf/ 8 Áoa&v&Sifbk&ifu/ xm0&bk&m;udkar;jref; &aomolwa,muf Árvom;rduQm&Sdao;.? odk@&mwGif xkdoludkigrkef;.? igYr*Fvmpum;ukdra[m? t*Fvmpum;udkom a[mwwfonf[k 9 a,m&Szwftm;qkdv#if/ a,m&Szwfuxkdodk@rif;}uD;rajymygESifh[k jyefqkd.? xkdtcg/ Áoa&v&Sifbk&ifonf t&m&Sdwa,mufukd ac:I/ Árvom;rduQmukd tv#iftjref;ac: cJh[k rdef@awmfrl.? 10Áoa&v&Sifbk&ifESifh ,k'&Sifbk&if a,m&Szwfwdk@onf rif;ajrmufwefqmukd 0wfqifvsuf/ &Srm&d+rdK@wHcg;0a&S@/ [if;vif;aomt&yfY &mZyv†ifwdk@tay:rSmxkdifI/ 11 ya&mzuftaygif; wdk@onfa&S@awmfY a[majym=u.? acememom; aZ'udonf oHOD;csKdwdk@udkvkyfI/ xm0&bk&m;rdef@awmf rlonfum;/ udk,fawmfonf ±_&dvw l dk@ukd rzsufqD;rDSwdkifatmif TOD;csKdwdk@ESihf wdk;&rnf[krdef@awmfrla=umif; udkqifhqkd.? 12ya&mzuftaygif;wdk@uvnf;/ *dv'fjynf &mrkwf+rdK@odk@ ppfcsDI atmifawmfrlyg? xm0&bk&m; onf t&Sifrif;}uD;. vufawmfokd@tyfawmfrlrnf[k ya&mzufjyKI a[m=u.? 13rduQmudkac:aom wrefu/ ya&mzuftaygif;wdk@onf r*Fvmpum;ukdom &Sifbk&iftm;wnDwnGwfwnf; a[m=u.? udk,fawmfvnf; olwdk@a[m=uonfenf;wl 14 r*Fvmpum;ukdom a[mawmfrlyg[k qkdv#if/ rduQmu/ xm0&bk&m;touf &Sifawmfrlonftwkdif;/ xm0&bk&m;rdef@awmfrlaom pum;ukdom igjyefajym&rnf[kqkd.? 15 &Sifbk&ifxHodk@a&mufaomtcg/ &Sifbk&ifu tcsif;rdumQ / igwdk@onf *dv'fjynf&mrkwf+rdK@odk@ ppfcsDaumif;oavm? rcsDbJaeaumif;oavm[k ar;v#if/ rduQmu/ ppfcsDIatmifawmfrlyg? xm0&bk&m;onf t&Sifrif;}uD;. vufawmfokd@tyfawmfrlrnf[k jyefav#muf.? 16&Sifbk&ifuvnf;/ rSefaompum;rSwyg;/ tjcm;aompum;ukd xm0&bk&m;tcGifhESihf oifonfightm;ra[mrSDta=umif;/ igonf b,fESpf}udrf wdkifatmif oifhtm;tusdefay;&rnfenf;[kar;aomf/ 17rduQmu/ Áoa&vtrsKd;om;taygif;wdk@onf odk;xdef;r&Sd aomodk;uJhokd@ awmifrsm;tay:rSm t&yf&yfuJGjym;

vsuf &Sd=uonfudk igjrif+yD? xm0&bk&m;uvnf;/ Toltaygif;wdk@onf t&Sifr&Sdaoma=umifh/ toD;toD;udk,fae&modk@ jyef=uygavap[k rdef@awmfrla=umif; ukdav#mufqdk.? 18Áoa&v&Sifbk&if uvnf;/ olonfigYr*Fvmpum;udk ra[m/ tr*Fvmpum;udkom a[mwwfonf[k rif;}uD;tm;igrajymoavm[k a&Sm&Szwftm;qkd.? 19rduQmuvnf;/ odk@jzpfI xm0&bk&m;. trdef@awmfukd em;axmifyg? xm0&bk&m;onf yv†ifawmfay:rSm xkdifawmfrlonfukd‚if;/ aumif;uifAdkvfajctaygif;wkd@onf vufsmawmfbuf vuf0JawmfbufY &yfae=uonfukd‚if;/ igjrif+yD? 20xm0&bk&m;uvnf;/ tm[yfonf *dv'fjynf &mrkwf+rdK@okd@ ppfcsDI qHk;apjcif;iSg/ tb,folaoG;aqmifrnf enf;[k ar;awmfrlv#if/ tjcHt&Hawmfwdk@onf wa,mufwenf;pD 21 jyefav#muf=u.? wzef0dnmOfwyg; onfvmI/ xm0&bk&m;a&S@awmfY &yfvsuf/ 22 tu|EkfyfaoG;aqmifygrnf[k av#mufv#if/ xm0&bk&m;u tb,fodk@aoG;aqmifrnfenf;[k ar;awmfrlaomf/ tu|EkfyfoGm;I xkdrif;}uD;. ya&mzuftaygif;wdk@txJrSm rkompum;udk ajymwwfaom pdwf0dnmOfjzpfygrnf[k jyefav#mufaomf/ oifonf aoG;aqmifI Ekdifvdrfhrnf? xdkodk@oGm;I jyKavmh[k rdef@awmfrl.? 23odk@jzpfI xm0&bk&m;onf rkompum;ukdajymwwfaom pdwf0dnmOf udkrif;}uD;. ya&mzuftaygif;wdk@Y oGif;awmfrl+yD? rif;}uD;. tr_rSm tr*Fvmpum;ukd ajymawmfrl+yD[k a[mav.? 24xkdtcg acemem.om; aZ'udonf csnf;vmI/ rduQm.yg;ukdykwfv#uf/ xm0&bk&m;. 0dnmOfawmfonfoifESifh E_wfqufjcif;iSg/ tb,fvrf;jzihf igrSxGufawmfrloenf;[k ar;v#if/ 25rduQmu/ oifonfykef;a&SmifI aejcif;iSg twGif;cef;xJodk@ 0ifaomae@Y oifjrifvdrfhrnf[k qkd.? 26Áoa&v&Sifbk&if u/ rduQmudk +rdK@0efrif;tmrkefxH/ om;awmfa,m&SxHokd@ ,loGm;I/ 27TolukdaxmifxJrSm avSmifxm;=u? igonf +idrf0yfpGmjyefI rvmrSDwdkifatmif qif;&JpGmpm;aomufap[k trdef@awmf&Sda=umif;ukd qifhqkdavmh[k pD&if.? 28 rduQmuvnf;/ rif;}uD;onf +idrf0yfpGmjyefvm&v#if/ xm0&bk&m;onf ightm;jzihf rdef@awmfrrl/ tkdvlrsm;taygif;wdk@ em;axmif=uavmh[kqdk.? 29 xkdokd@Áoa&v&Sifbk&ifESihf ,k'&Sifbk&if a,m&Szwfwdk@onf *dv'fjynf&mrkwf+rdK@okd@ ppfcsD=u.? 30Áoa&v&Sifbk&ifu/ igonfjcm;em;aomta,mifukdaqmifI ppfyJGxJokd@0ifrnf? rif;}uD;rlum;/ rif;ajrmufwefqmukd 0wfqifygavmh[k a,m&Szwftm;qkd+yD;rS/ Áoa&v &Sifbk&ifonf jcm;em;aom ta,mifukdaqmifvsuf/ ppfyJGxJokd@0if.? 31±_&d&Sifbk&ifu/ Áoa&v &Sifbk&ifrSwyg;/ tjcm;aomvl}uD; vli,fudkrwdkufESifh[k &xm;pD;ol&Jrsm;ukd tkyfaom AkdvfoHk;usdyfESpfa,mufwdk@ukd rSmxm;ESihfaoma=umifh/ 32&xm;pD;ol&JtkyfAkdvfrif;wdk@onf a,m&Szwfudk jrifaomtcg/ tu,fpifppfxkdolonf Áoa&v&Sifbk&if jzpfvdrfhrnf[k qkdvsuf 33 ol@ukdwdkuftHhaomiSg vrf;v$J=uI/ a,m&Szwfvnf;aºuG;a=umfav.? Áoa&v&Sifbk&if r[kwfa=umif;ukd &xm;pD;ol&JtkyfAkdvfrif;wdk@onf &dyfrdaomtcg/ rvkdufbJtjcm;okd@ a&SmifoGm;=u.? 34 vlwa,mufonf r&G,fbJav;ESpfjynfhI/ Áoa&v&Sifbk&ifudk oHcsyftusôtqpf=um; rSm rSefavaomf/ ighukdppfyJGxJu vSnfhI xkwfaqmifavmh? igemonf[k rdrd&xm;awmfxdef;ukd qkd.? 35 xdkae@Ywkd;Iwdkuf=u.? &Sifbk&ifonf ±_&dvlwbufwcsufY &xm;awmfxJrSm vludkrSDI xkdifae.? nOD;,HYtoufawmfukef.? xdcdkuf&mtemrStaoG;onf &xm;xJokd@,dk.? 36vltaygif;wdk@/ ukd,faeaom +rdK@jynfodk@jyefoGm;=u[k ae0ifaomtcg wwyfvHk;ukd aºuG;a=umfav.? 37 38 xkdodk@&Sifbk&ifaoI/ &Srm&d+rdK@okd@a&mufojzihf o+*õK[fjcif;udkcH&.? &xm;awmfESihf vufeufawmfudk &Srm&d+rdK@a&uefY aq;ojzihf/ xm0&bk&m;rdef@awmfrlaompum;ESihf tnD/

acG;wdk@onf taoG;udkvsuf=u.? 39tm[yfjyKrlaom tr_t&mºuGif;avor#wdk@ESihf wnfaqmuf aom qifpG,feef;/ jyKpkaom+rdK@wdk@onf Áoa&v&mZ0ifY a&;xm;vsuf&Sd.? 40tm[yfonf bdk;ab;wdk@ESihf tdyfaysmfI om;awmftmcZdonf crnf;awmft&mY eef;xkdif.? 41 Áoa&v&Sifbk&iftm[yfeef;pHav;ESpfwGif tmoom; a,m&Szwfonf toufoHk;q,f ig;ESpf&Sdaom ,k'EkdifiHukd tpdk;&I/ 42a,&k&Svif+rdK@Y ESpfq,fig;ESpf pdk;pHav.? r,fawmfum; &Sdv[dorD; tZkb trnf&Sd.? 43xkdrif;onf crnf;awmftmovkdufaom vrf;ukdrv$J/ tukeftpifvkdufI xm0&bk&m; a&S@awmfY ajzmifhrwfaomtusihfukdom usihf.? odk@&mwGif jrifhaomt&yfwdk@udk ry,f&Sm;aoma=umifh/ vlwdk@onf xkdt&yfwdk@Y ,ZfylaZmfI eH@omaygif;ukd rD;±_d@=u.? 44a,m&Szwfrif;onf Áoa&v&Sifbk&ifESihf ppfrwdkuf rd\[m,zJG@av.? 45 a,m&SzwfjyKrlaom tr_t&mºuGif;avor#wdk@ESihf wefcdk;}uD;jcif;/ ppfwdkufjcif;t&mwdk@onf 46 ,k'&mZ0ifY a&;xm;vsuf&Sd.? crnf;awmftmovufxufY usefºuGif;ao;aom a,mufsm;tvkdodk@vkdufwwfaom rdef;rvsmwd@k ukd jynfawmfrS okwfoify,f&Sif;av.? 47xkdumv/ {'kefjynfY&Sifbk&Sifr&Sd? ,k'&Sifbk&ifcef@xm;aom +rdK@0efrif;pD&if&.? 48a,m&Szwfonf =ozd& jynfokd@apv$wfI/ a&$udk,lapjcif;iSg wm±_oabFmwdk@ukd {Z,kef*gAm+rdK@rSm wnf.? 49tm[yfom; tmcZdu/ ihgu|efwdk@onf rif;}uD;u|efwdk@ESihf oabFmpD;ygap[k a,m&SzwfY tcGihfawmif;I a,m&Szwfonf tcGifhay;.? odk@aomfvnf; oabFmwdk@onf {Z,kef*gAm+rdK@rSm usKd;yJhaoma=umifh/ =ozd&+rdK@odk@roGm;&? 50a,m&Szwfonf bdk;ab;wdk@ESihf tdyfaysmfI olwdk@ESihf twl tb'g0d'f+rdK@Y o+*õK[fjcif;ukdcHav.? om;awmf ,a[m&Honf crnf;awmft&mYeef;xkdif.? 51 ,k'&Sifbk&if a,m&Szwfeef;pH q,fckepfESpfwGif/ tm[yfom;tmcZdonf &Srm&d+rdK@Yrif;jyKI/ 52 Áoa&vEkdifiHudk ESpfESpfpdk;pH.? xkdrif;onf xm0&bk&m;a&S@awmfY 'kp±kdufudkjyKI/ rdbvkdufaomvrf;/ Áoa&vtrsKd;ukdjypfrSm;apaom/ aeAwf.om; a,a&maAmifvkdufaom vrf;odk@vkdufav.? 53Amvbk&m;ukd 0wfjyKudk;uG,fI/ tbusihfavor#twdkif; Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif xm0&bk&m;. trsufawmfukd E_d;aqmfownf;? "rR&mZ0ifwwd,apmif+yD;.?

"rR&mZ0ifpwkwˆapmif? SECOND BOOK OF THE KINGS.

1 tm[yfrif;aoaomaemuf/ armbjynfonf Áoa&v&Sifbk&ifudk ykefuefav.? 2 tmcZdrif; onf &Srm&d+rdK@Y txufcef;jywif;aygufrSusI emaeaoma=umifh/ igonfTtemrS xajrmufrnfavm [k {=uKef+rdK@. bk&m; AmvaZAkyfodk@ oGm;Iar;jref;=u[k rSm;xm;I oHwrefwdk@udk apv$wfav.? 3xm0&bk&m; . aumif;uifwrefonf wd&Sbd+rdK@om; {vd,tm;vnf;/ &Srm&d&Sifbk&ifapv$wfaom oHwrefwdk@udk }udKqdkjcif;iSg xoGm;avmh? Áoa&vjynfY bk&m;ocifr&Sdaoma=umifh/ {[email protected]&m; AmvaZAkyfodk@ 4 oGm;Iar;jref;&oavm? xdka=umifh xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ oifonf ,ckwufaom omvGefay:u aemufwzef rqif;&? ppfppf oifaornf[k olwkd@tm; qifhqdk&rnfta=umif; rdef@awmfrlonftwdkif;/ {vd,oGm;av.? 5oHwrefwdk@onf jyefvmaomtcg &Sifbk&ifu tb,fa=umifh ,ckjyefvm=uoenf;[k ar;v#if/ 6olwdk@u/ vlwcsdK@wa,mufonf u|efawmfwdk@udk }udKqdkjcif;iSgvmI oifwdk@udkapv$wfaom &Sifbk&if xHodk@ jyef=u? xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ Áoa&vjynfY bk&m;ocifr&Sdaoma=umifh/ {=uKef+rdK@. bk&m; AmvaZAkyf+rdK@odk@ oGm;Iar;jref;&oavm? xdka=umifh oifonf ,ckwufaomomvGefay:u aemufwzef rqif;&? pifppfaornf[k ajym&rnfta=umif; rSmxm;ygonf[k av#muf=u.? 7&Sifbk&if uvnf;/ oifwdk@udk}udKqdkjcif;iSgvmI Todk@ajymaomolum; tb,fodk@aomolenf;[k ar;v#if/ 8olwdk@u/ xdkolonf udk,fYtarG;rsm;I om;a&cg;yef;udk pnf;aomoljzpfygonf[k av#muf=uaomf/ xdkolonf wd&Sbd+rdK@om; {vd,jzpfvdrfhrnf[k &Sifbk&ifqdkvsuf/ 9vlig;usdyftyfaom wyfrSL;udkapv$wfI/ wyfrSL;onf xdkawmifay:rSmxdkifaom {vd,xHodk@ a&muf+yD;v#if/ tdkbk&m;ocif.vl/ oifonfqif;&rnfta=umif;/ &Sifbk&iftrdef@awmf&Sdonf[k qdk.? 10 {vd,uvnf;/ igonf bk&m;ocif.vl rSefv#if/ aumif;uifu rD;usI oifESifh oif.vlig;usdyfwdk@udk avmifygap[k vlig;usdyftkyfaom wyfrSL;tm; qdkonftwdkif;/ aumif;uifu rD;usI olESifholYygaom vlig;usdyfwdk@udk avmifav.? 11wzef vlig;usdyftkyfaom wyfrSL; wa,mufudk &Sifbk&ifapv$wfI/ xdkwyfrSL;u/ tdkbk&m;ocif.vl/ tvsiftjrefqif;&rnfta=umif; &Sifbk&iftrdef@awmf&Sdonf[k qdk.? 12{vd,uvnf;/ igonf bk&m;ocif.vlrSefv#if aumif;uifurD;usI oifESifh oif.vlig;usdyfwdk@udk avmifygap[k olwdk@tm;qdkonftwdkif;/ bk&m;ocif.rD;onf aumif;uifu usI olESifholYygaom vlig;udsyfwdk@udk avmifav.? 11wzef vlig;usdyftkyfaom wwd,wyfrSLudk &Sifbk&if apv$wfojzif/ xdkwyfrSL;onfwufI {vd,a&S@rSm 'l;axmufvsuf/ tdkbk&m;ocif.vl/ u|efawmftoufESifh udk,fawmfu|ef Tvlig;usdyfwdk@. toufudk ESajrmawmfrlyg? 14aumif;uifurD;usI tjcm;aomwyfrSL; ESpfa,mufonf olwdk@Yygaom vlw&mudk avmifaomfvnf;/ u|efawmftoufudk ESajrmfawmfrlyg[k awmif;yefav.? 15 xm0&bk&m;. aumif;uifwrefuvnf;/ olESifhtwlqif;oGm;avmh? ol@udkra=umuf ESifh[k {vd,tm;qdkonftwdkif;/ {vd,onf xI &Sifbk&ifxHodk@ a&mufv#if/ 16xm0&bk&m; rdef@awmfrl onfum;/ oifonf {[email protected]&m; AmvaZAkyfY ar;jref;jcif;iSg tb,fa=umifh oHwrefwdk@udk apv$wf oenf;? ar;jref;p&mbdk@ Áoa&vjynfY bk&m;ocifr&Sdaoma=umifh xdkodk@jyK&oavm? odk@jzpfI oifonf ,ckwufaom omvGefay:u aemufwzef rqif;&ao;? pifppf ao&rnf[k 1

rdef@awmfrla=umif;udk qihfqdk.? 17{vd,qifhqdkaom xm0&bk&m;. pum;awmftwdkif; &Sifbk&ifaoI/ om;awmfr&Sdaoma=umifh nDawmf a,m&Honf ,k'&Sifbk&if a,m&Szwfom; ,a[m&Heef;pH ESpfESpfwGif eef;xdkifav.? 18tmcZdjyKrlaom tr_t&m ºuGif;avor#wdk@onf/ Áoa&v&mZ0ifY a&;xm;vsuf&Sd.? 2 1 xm0&bk&m;onf {vd,udk avabGtm;jzifh aumif;uifodk@ csDawmfrlcsdefeD;aomtcg/ {vd,onf {vd&SJESifhtwl *dv*gv+rdK@odk@ oGm;.? 2{vd,uvnf;/ Tt&yfY ae&pfygavmh? xm0&bk&m;onf ighudk aAov+rdK@odk@ apv$wfawmfrlonf[k {vd&SJtm; qdkv#if/ {vd&SJu xm0&bk&m;touf/ udk,fawmftouf &Sifawmfrlonftwdkif;/ udk,fawmfESifh u|EfkyfruGm&yg[k jyefajymvsuf/ xdkolESpfa,mufwdk@onf aAov+rdK@ odk@oGm;=u.? 3xdk+rdK@Y&Sdaom ya&mzuftrsdK;om; wdk@onf {vd&SJudk c&D;OD;}udKjyKtHhaomiSg xGufvmI/ xm0&bk&m;onf udk,fawmfocifudk udk,fawmfacgif;rS ,ae@E_wfoGm;awmfrlrnfudk odawmfrloavm[k ar;v#if/ [kwfuJh igod.? wdwfqdwfpGmae=uyg[k ajymqdk.? 4{vd,uvnf;/ tdk{vd&SJ/ Tt&yfY ae&pfyg avmh? xm0&bk&m;onf ighudka,&dacg+rdK@odk apv$wfawmfrlonf[k qdkv#if/ {vd&SJu/ xm0&bk&m;touf/ udk,fawmftouf&Sif awmfrlonftwdkif;/ udk,fawmfESifh tu|EfkyfruGm&yg[k jyefajymvsuf/ xdkolESpfa,muf wdk@onf a,&dacg+rdK@odk@ oGm;=u.? 5xdk+rdK@Y&Sdaom ya&mzuftrsdK;om;wdk@onf {vd&SJxHodk@vmI xm0& bk&m;onf udk,fawmfocifudk udk,fawmfacgif;rS/ ,ae@E_wfoGm;awmfrlrnfudk odawmfrloavm[k ar;v#if/ [kwfuJhigod.? wdwfqdwfpGmae=uyg[k ajymqdk.? 6{vd,uvnf; Tt&yfY ae&pfygavmh? xm0&bk&m; onf ighudka,mf'efjrpfodk@ apv$wfawmfrlonf[k qdkv#if/ {vd&SJu/ xm0&bk&m;touf/ udk,fawmftouf &Sifawmfrlonftwdkif;/ udk,fawmfESifhtu|EfkyfruGm&yg[k jyefajymvsuf/ xdkolESpfa,mufwdk@onf twl oGm;=u.? 7ya&mzuftrsdK;om ig;usdyfwdk@onf ta0;u=unfh±_jcif;iSg oGm;I&yfae=u.? xdkESpfa,muf wdk@onf a,mf'efjrpfem;rSm &yfae=u.? 8{vd,onf rdrd0wfvHkukd,lI vdyf+yD;rS/ a&udk±kdufojzifh a&onf wbufwcsufuGJI/ xdkolESpfa,mufwdk@onf ajray:rSma&SmufoGm; =u.? 9 jrpfwbufodk@a&mufaomtcg/ {vd,u/ oifESifhigruGmrSD igY wpHkwckaomqkudk awmif;avmh[k {v&SJtm;qdkv#if/ {vd&SJu udk,fawmf 0dnmOfESpfqaomtbdk@udk tu|Efkyfudk,fay:rSm &Sdygapaom[k awmif;aomf/ 10{vd&SJu oifonf &cJaom qkudkawmif;.? oifESifhiguGmonfudk jrifv#if&rnf? odk@r[kwfr&[k ajymqdk.? 11xdkodk@ E_wfqufvsuf oGm;=upOfwGif/ rD;&xm;ESifh rD;jrif;wdk@onf ay:vmI/ xdkolESpfa,mufwdk@udk cGJcGmojzihf/ {vd,onf avabG tm;jzihf aumif;uifokd@ wufav.? 12 {vd&SJonf =unfhjrifv#if ightb/ ightb/ Áoa&v&xm;/ Áoa&v jrif;ygwum;[k [pfaomfvnf;/ aemufwzef {vd,udkrjrif&? rdrdt0wfudk udkifIESpfydkif;qkwfav.? 13 atmufodk@usaom {vd,0wfvHkukdaumufI jyefav.? a,mf'efjrpfem;rSm &yfI/ 14a&udk0wfvHkESihf ±kdufvsuf/ {vd,udk;uG,faom bk&m;ocif xm0&bk&m;onf tb,frSm &Sdawmfrloenf;[lI wzef±kduf aomtcg/ a&onfwbufwcsufuGJojzifh {vd&SJonf ul;oGm;.? 15a,&dacg+rdK@rSm =unfh±_aom ya&mzuf trsdK;om;wdk@onf {vd&SJudkjrifv#if/ {vd,.0dnmOfonf {vd&SJtay:rSm usdef;0yfonf[kqdkvsuf c&D;OD;}udK jyKtHhaomiSg oGm;Iol@a&S@Y ajray:rSm jyyf0yf=u.? 16olwdk@uvnf;/ udk,fawmfu|efwdk@Y cGeftm;}uD;aomol ig;usyd f&Sdyg.? olwdk@onfoGm;I udk,fawmf.ocifudk &Smrnfta=umif;/ tcGifhay;awmfrlyg? xm0&bk&m;. 0dnmOfawmfonf ol@udkcsD,lI wpHkwckaom

awmifay:Yjzpfap/ csdKifhxJodk@jzpfap csaumif;csawmfrlvdrhf rnf[k tcGifhawmif;v#if/ rapv$wf=uESifh 17 {vd&SJonf jrpfwm;aomfvnf;/ olwdk@onf {vd&SJpdwftm; avsmhonfwdkifatmif tvGefawmif;yefaomtcg/ apv$wf=u[kqdk.? olwdk@onf vlig;udsyfudkapv$wf ojzifh oHk;&ufywfvHk; &SmIrawG@Edkif=u? 18{vd&SJonf a,&dacg+rdK@rSm aeao;onfjzpfI olwdk@onf jyefvmaom tcg/ roGm;=uESifh[k igjrpfwm;onfr[kwfavm[k qdk.? 19 xdk+rdK@om;wdk@u/ udk,fawmfjrifawmfrlonftwdkif;/ T+rdK@wnf&mt&yfonf om,myg.? odk@&mwGif a&raumif;/ ajrvnf;udk,f0efysufapwwfygonf[k {vd&SJtm; av#muf=uv#if/ 20{vd&SJu/ bl;opfwvHk;udk qm;xnfhI ,lcJh=uavmh[k qdkonftwdkif; ,lcJh=u.? 21{vd&SJonf prf;a&wGif;odk@oGm;I qm;udkcyfvsuf/ xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ Ta&udk igcsdKap.? aemufwzef aoaprnfta=umif;/ udk,f0efysufaprnfta=umif;udk rjyK&? 22{vd&SJqifhqdkaom trdef@awmftwdkif; xdka&onf ,ae@wdkif atmifcsdKav.? 23 xkd+rdK@rS aAov+rdK@odk@jyefI c&D;oGm;pOfwGif/ vkvifysdKwdk@onf +rdK@xJuxGufI/ a[OD;jynf;/ wufOD;avmh? a[OD;jynf;/ wufOD;avmh[k uJh&J@=u.? 24{vd&SJonf vSnfh=unfh+yD;v#if/ xm0&bk&m;. tcGifhESifh usdefqdkojzifh/ 0HrESpfaumifwdk@onf awmxJuxGufI vkvifysdK av;usdyfESpfa,mufwdk@udk udkufowfav.? 25xdk+rdK@rS u&arvawmifodk@‚if;/ xdkawmifrS &Srm&d+rdK@odk@‚if; tpOftwdkif;oGm;.? 3 1 ,k'&Sifbk&if a,m&Szwfeef;pH q,fh&SpfESpfwGif/ tm[yfom; a,m&Honf &Srm&d+rdK@Y rif;jyKI Áoa&vEdkifiHudk pdk;pH.? 2xdkrif;onf xm0&bk&m;a&S@awmfY 'kp±dkufudkjyK.? odk@&mwGif rdbuJhodk@rjyK? crnf;awmfvkyfaom Amv±kyfwkudky,f&Sm;.? 3odk@aomfvnf; Áoa&vtrsdK;udk jypfrSm;apaom aeAwf .om; a,a&maAmifjyKaom 'kp±dkuftjypfudkra&Smif rSD0J.? 4 armbrif;}uD; ar&Smonf odk;xdef;}uD;jzpfI/ Áoa&v&Sifbk&iftm; odk;oi,fwodef;ESifh tarG;ygaom odk;xD;wodef;udk quf&.? 5tm[yf aoaomtcg/ armbrif;}uD;onf Áoa&v &Sifbk&ifukd ykefuefav.? 6xdktcg a,m&Hrif;}uD;onf &Srm&d +rdK@xJuxGufI Áoa&vtrsdK;om; taygif;wdk@udk pm&if;,l.? 7,k'&Sifbk&if a,m&SzwfxHodk@ vludkapv$wfI/ armbrif;}uD;onf ighudkykefuef+yD? armbjynfudk ppfwdkufjcif;iSg igESifhtwlvkdufrnfavm[k ar;v#if/ a,m&Szwfu igvdkufrnf? igonf rif;}uD;uJhodk@jzpf.? ighvlwdk@onf rif;}uD;.vluJhodk@‚if;/ ighjrif;wdk@onf rif;}uD;.jrif; uJhodk@‚if; jzpf=uonf[k jyefajym.? 8tb,fvrf;jzifh ppfcsD&rnfenf;[k ar;aomf/ {'Hkawmvrf; jzifh csD&rnf[k jyefajym.? 9xdkodk@ Áoa&v&Sifbk&if/ ,k'&Sifbk&if/ {'Hk&Sifbk&ifwdk@onf 0dkif;I ckepf&ufc&D; oGm;=u.? Adkvfajcrsm;aomufp&m/ ygaomwd&p>mefrsm; aomufp&ma&r&Sd? 10 Áoa&v&Sifbk&ifu/ cufvS+yD? xm0&bk&m;onf T&Sifbk&if oHk;yg;wdk@udk armbvlwdk@vufodk@ tyfjcif;iSg pka0;apawmfrlonf wum;[k qdk.? 11a,m&Szwfuvnf;/ xm0&bk&m;Y ar;av#mufrnfta=umif;/ xm0&bk&m;. ya&mzufwa,mufr# r&Sdoavm[k ar;v#if/ Áoa&v&Sifbk&if. u|efwa,mufu/ {vd,vufaxmuf &Smzwfom; {vd&SJ &Sdyg.[k av#mufaomf/ 12a,m&Szwfu/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf olY &Sdawmfrlonf[k qdkvsuf/ &Sifbk&ifoHk;yg;wdk@onf {vd&SJxHodk@ oGm;=u.? 13{vd&SJonf Áoa&v&Sifbk&iftm;vnf;/ igonf oifESifh tb,fodk@qdkifoenf;? oifhtb.ya&mzuf/ oifhtrd. ya&mzufwdk@xHodk@ oGm;avmh[kqdkvsif/ Áoa&v &Sifbk&ifu/ rqkdygESifh? xm0&bk&m;onf T&Sifbk&if oHk;yg;wdk@udk armbvlwdk@vufodk@ tyfjcif;iSg pka0;ap awmfrlonfwum;[k qdkaomf/ 14{vd&SJu/ igudk;uG,faom

aumif;uifAdkvfajct&Sif xm0&bk&m; touf &Sifawmfrlonftwdkif;/ tu,fI ,k'&Sifbk&if a,m&Szwf.rsufESmudk igraxmufv#if/ oifhudkigr=unfh rjrifvdk/ 15apmif;orm;udkac:cJh[kqdkI apmif;orm;onf wD;aomtcg/ xm0&bk&m;.vuffawmfonf {vd&SJtay:odk@a&mufI/ 16 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ TcsdKifhywfvnfY q,faygif;wdk@udk vkyf=uavm? 17 ta=umif;rlum;/ oifwdk@ESif wd&p>mefwdk@onf aomufp&mbdk@ avrvm/ rdkCf;r&GmbJ TcsdKifhonf 18 a&ESifh jynfhvdrfhrnf? xdktr_onf xm0&bk&m; a&S@awmfYomrntr_jzpfao;.? armbvlwdk@udkvnf; oifwdk@ vufodk@ tyfawmfrlrnf? 19oifwdk@onf cdkifcHhxl;qef;aom+rdK@ &Sdor#wdk@udk vkyf}uH=uvdrfhrnf? toHk;0ifaom opfyif&Sdor#w@dk udk ckwfvSJ=uvdrfhrnf? a&wGif;&Sdor#wdk@udk ajrzdk@=uvdrfhrnf? aumif;aomajruGuf &Sdor# wdk@udk ausmufcJESifhzsuf=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 20 eHeuftcsdef abmZOfylaZmfouUmudk ylaZmfaomtcg/ a&onf {'Hkvrf;jzifhvmI wjynfvHk;udkv$rf;av.? 21 &Sifbk&ifwdk@onf ppfcsDI vma=umif;udk armbjynfom;taygif;wdk@onf =um;aomtcg/ vufeuf aqmifaom t}uD;ti,f&Sdor#wdk@udk pka0;apI/ jynfpGef;em;rSmwyfcs=u.? 22 eHeufapmapmxaomtcg/ a&ay:rSm aea&mifxifI/ TwbufY a&onf taoG;uJhodk@ eDonfudk armbjynfom;wdk@onf jrif=uv#if/ 23taoG;jzpf.? pifppf &Sifbk&ifwdk@onf wa,mufudkwa,muf vkyf}uHI ao=u+yD? odk@jzpfI armbjynf om;wdk@/ vk,l=uavmh[k qdk=u.? 24Áoa&vwyfwdk@ a&mufaomtcg/ Áoa&vvlwdk@onf xI armb jynfom;wdk@udk vdkufojzifh olwdk@onfajy;=u.? Áoa&vvlwdk@onf armbjynfxJodk@wdkifatmif vkdufI vkyf}uH=u.? 25+rdK@wdk@udk+zdKzsuf=u.? aumif;aomajruGuf &Sdor#wdk@tay:rSm vltaygif;wdk@onf ausmufcJ ypfcsI zHk;v$rf;=u.? a&wGif;&Sdor#udkvnf; ajrzdk@I/ toHk;0ifaom opfyif&Sdor#wdk@udk ckwfvSJ=u.? ud&[&uf+rdK@Yom +rdK@±dk;ukdcsefxm;&mwGif/ avmufv$Jorm;wdk@onf 0dkif;Iypf=u.? 26armbrif;}uD;onf twdkufrcHEdkif onfudk odaomtcg/ xm;udkudkifaomol ckepf&mudkac:I {'Hk&Sifbk&if. wyfudkzsufrnf[k tm;xkwfaomf vnf; rzsufEdkif? 27aemufrS rdrdudk,fpm; eef;xdkifaom om;OD;udk,lI +rdK@±dk;ay:rSm rD;±_d@&m,Zfudk jyKav.? Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf olwyg; trsufxGufjcif;udk cH&aoma=umifh/ xkdjynfudkxm;I udk,fjynfodk@ jyefoGm;=u.? 4 1 ya&mzuftrsdK;om;. r,m;wa,mufonf {vd&SJxHodk@vmI/ udk,fawmfu|ef/ u|efr.cifyGef; aoyg+yD? udk,fawmfu|efonf xm0&bk&m;udk ±dkaoaomoljzpfonfudk udk,fawmfodawmfrl.? ,ckrSm aºuG;&Sifonf u|efr.om;ESpfa,mufudk u|efcHapjcif;iSg vmyg+yD[k aºuG;a=umfav.? 2{vd&SJuvnf;/ oifhtbdk@ tb,fodk@ igjyK&rnfenf;? oifhtdrfY tb,fOpPm&Sdoenf;[k ar;v#if/ udk,fawmfu|efrtdrfY qDtdk;wvHk;rSwyg; tb,fOpPmr# r&Sdyg[kajymqdkaomf/ 3{vd&SJuoGm;avmh? tdrfeD;csif;&Sdor#wdk@wGif vyfaom tdk;wdk@udk iSm;,lavmh? rsm;pGmaomtdk;wdk@udk iSm;,lavmh? 4udk,ftdrfodk@a&mufaomtcg/ om;wdk@udkac:I wHcg;udkydwf+yD;rS iSm;,laomtdk;rsm;xJodk@ qDudktjynfhavmif;I xm;avmh[k pD&ifonftwdkif;/ 5xdkrdef;r onfoGm;I om;wdk@onf tkd;rsm;udk,lcJh+yD;rS/ rdef;ronf om;wdk@ESifhtwl tdrfxJodk@0ifI wHcg;udkydwfvsuf qDudkavmif;av.? 6tkd;rsm;Y qDjynfhaomtcg/ tdk;wvHk;udk ,lcJhOD;[k om;tm;qdkv#if/ tdk;vyfr&Sdyg[k jyefajymaomf/ qDonf wef@vsufae.? 7xdkrdef;ronf vmI bk&m;ocif.vludk

=um;ajymv#if/ olu xdkqDudk oGm;Ia&mif;+yD;v#if aºuG;udkqyfavmh? ºuGif;aomqDudk trSDjyKI oifESifhom;wdk@onf toufarG; =uavmh[kqdk.? 8 wae@oY {vd&SJonf ±_eif+rdK@odk@oGm;&mwGif/ xdk+rdK@Y xif&Sm;aom rdef;rwa,mufonf {vd&SJudk au|;jcif;iSg ac:yifhav.? aemufrS xdkvrf;odk@oGm;aomtcgcg/ au|;jcif;udkcHtHhaomiSg xdktdrfodk@ 0ifwwf.? 9rdef;ruvnf;/ igwdk@ae&mvrf;jzifh tpOfoGm;vmaom Tolonf bk&m;ocif. oef@&Sif;oljzpfonfudk u|Efkyf&dyfrd.? 100if;±dk;tay:rSm tcef;i,fwckudk vkyf=uukeftHh? ol@tbdk@ ckwif/ pm;yGJ/ xdkifcHk/ rD;cHkwdk@udk xm;=u ukeftHh? odk@jzpfI/ olonf igwdk@qDodk@ a&mufaomtcg/ xdktcef;xJodk@ 0ifvdrfhrnf[k rdrdcifyGef;tm;qdk.? 11wae@oY {vd&SJonf a&mufojzifh/ xdktcef;xJodk@0ifI tdyfae.? 12xdk±_eif+rdK@olrdef;rudk ac:avmh[k rdrdu|efa*[mZdtm; qdkonftwdkif;ac:I/ rdef;ronf {vd&SJa&S@rSm &yfae.? 13{vd&SJu/ oifonf igwdk@tbdk@ Tr#avmuf vkyfau|;jyKpkonftwGuf/ oifhtbdk@ tb,fodk@jyK&rnfenf;? oifhtbdk@ &Sifbk&ifxH/ AdkvfcsKyf rif;xHY igajym&rnfavm[k a*[mZdar;rnf ta=umif; pD&ifaomf/ rdef;ru/ u|efronf ukd,ftaqGtrsdK; wdk@wGif aeygOD;rnf[k jyefajym.? 14{vd&SJuvnf;/ Trdef;rtbdk@ tb,fodk@jyKp&m &Sdoenf;[k ar;jyefv#if/ a*[mZdu/ Trdef;rY om;orD;r&Sdyg? ol@cifyGef;vnf; tdkvS+yD[kqdkaomf/ 15wzef ac:OD;avmh[k qdkonf twdkif;/ rdef;ronf wHcg;0rSm &yfae.? 16{vd&SJuvnf;/ oifonf aemifESpftcsdeft&G,faphaomtcg om;udk buf,rf; &vdrfhrnf[k qdkv#if/ rdef;ru tdkt&Sif/ bk&m;ocif.vl/ udk,fawmfu|efrudk rkomroHk;ygESifh[k jyefajym.? 17xdkaemuf rdef;ronf yËdoaEmefwif;ukyfrsm;udkvnf; wdkufzsufvsuf/ odk;ESifhukvm;tkyftrsm; wdk@udk odrf;,lI/ a,±k&Svif+rdK@odk@ jyefoGm;=u.? 15 1 bk&m;ocif. 0dnmOfawmfonf =o'ufom;tmZ&dtay:odk@ oufa&mufI/ 2tmZ&donf tmo rif;udk }udKqdkjcif;iSgoGm;vsuf/ tdktmorif;/ tdk,k'trsdK;ESifh A,FmrdeftrsdK;om;taygif;wdk@/ ighpum;udk em;axmif=uavmh? oifwdk@onf xm0&bk&m;bufY aev#if/ aepOfumv/ xm0&bk&m;onf oifwdk@ESifh twl&Sdawmfrlrnf? xm0&bk&m;udk&Smv#if tawG@cHawmfrlrnf? pGef@v#ifoifwdk@udk pGef@awmfrlrnf? 3=umjrifh aomumvywfvHk;/ Áoa&vtrsdK;Y rSefaombk&m;r&Sd?

=o0g'ay;wwfaom ,Zfyka&m[dwfr&Sd? w&m;vJ r&SdbJaeI/ 4ab;a&mufojzifh/ olwdk@onf Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif xm0&bk&m;xHawmfodk@ jyefvmI/ &Sm=uaomtcg tawG@cHawmfrl.? 5 a&S;umvY xGufaomol/ 0ifaomolonf csrf;omr&? twdkif;wdkif; tjynfjynfom;taygif;wdk@onf tvGefqif;&Jjcif;udk cH&=u.? 6wEdkifiHESifhwEdkifiH/ w+rdK@ESifhw+rdK@udkx=uI/ ab;trsdK;rsdK;tm;jzifh/ bk&m;ocifqHk;rawmfrl.? 7oifwdk@rlum; tm;,l=uavmh? vuftm;ravsmhapESihf? oifwdk@usifhonf twkdif; tusKd;udkcH&=urnf[k ¹rGufqkd.? 8 xkdpum;ESihf ya&mzuf=o'uf. tem*wWdpum;udk tmorif;onf =um;aomtcg/ &J&ifhjcif;okd@ a&mufI ,k'jynfESihf A,Fmrdeft&yf&yfwdk@Y‚if;/ {z&drfawmifay:rSm wdkuf,laom +rdK@wdk@Y‚if;/ pufqkyfbG,f aomt&m&Sdor#wdk@udk y,f&Sm;I/ AdrmefawmfOD;a&S@wGif &Sdaom xm0&bk&m;.? ,Zfyv†ifudkjyKjyifav.? 9,k'trsKd;ESihf A,FmrdeftrsKd;om;taygif;wdk@ukd‚if;/ {z&drfc&kdif/ rema&Sc&kdif/ &Sdarmifc&kdifxJuxGufaom wyg; trsKd;om;wdk@udk‚if; pka0;ap.? tmorif;. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf/ olESihftwl&Sdawmfrla=umif;udk/ Áoa&vtrsKd;om;trsm;wdk@onf odjrifv#if/ xkdrif;bufokd@0ifpm;=u.? 10tmorif;eef;pHq,fig;ESpf wwd,vwGif a,&k&Sif+rdK@Y pka0;I/ 11aqmifcJhaomvuf&OpPmxJu EGm;ckepf&m/ odk;ckepfaxmifwdk@ukd xm0& bk&m;tm; ylaZmf=u.? 12bdk;ab;wdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m;ukd pdwfESvHk;tºuGif;rJh&Smygrnf[lI‚if;/ 13 Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocifxm0&bk&m;udk r&Smaomol/ a,musmf;rdef;rt}uD; ti,frnf onfum;/ taoowfjcif;ukdcH&rnf[lI‚if;/ 14aºuG;a=umfoH/ wHydk;ESJc&m r_wfoHESihfwuG/ }uD;aomtoHAvHjyKvsuf/ xm0&bk&m;tm;usdefqdkI 0efcHjcif;yËdnmOfzJG@=u.? 15,k'vltaygif;onf xkdokd@usdefqdkjcif;ukdjyKaomtcg/ 0rf;ajrmuf=u.? ta=umif;rlum;/ pdwfESvHk;tºuGif;rJhusdefqdkI/ tvkdqENtm;}uD;onfESihf/ xm0&bk&m;ukd &Smaoma=umifh tawG@cHawmfrl.? t&yf&yfY +idrfoufjcif;tcGihfudk ay;awmfrl.? 16 tmorif;}uD;. tbGm;awmfrmcgonf/ tm&S&yifatmufrSm &kyfwkukdvkyfaoma=umifh/ rdzk&m;t&m udkE_wfI/ ±kyfwkukdzsufpD;ausmfeif;+yD;v#if/ auj'Kefacsmif;em;rSm rD;±_d@awmfrl.? 17 jrifhaomt&yfwdk@ukd Áoa&vjynfY ry,f&Sm;aomfvnf;/ vufxufawmfumvywfvHk; tmopdwfESvHk;onf pHkvifjcif;&Sd.? 18crnf;awmfvSLaomOpPm/ udk,fwdkifvSLaomOpPm a&$/ aiGwefqmrsm;ukd AdrmefawmfxJokd@ oGif;xm;awmfrl.? 19aemufwzef eef;pHoHk;q,fig;ESpfwdkifatmif ppfwdkufjcif;r&Sd? 16 1 tmorif;eef;pHoHk;q,fajcmufESpfwGif/ Áoa&v&Sifbk&if Am&Smonf ,k'jynfodk@ppfcsDI/ ,k'&Sif bk&iftmoxHokd@ tb,folr# rxGufr0ifapjcif;iSg/ &mr+rdK@ukdwnf.? 2xkdtcg Adrmefawmf b¾mESihf eef;awmf b¾mwnf;[laom a&$aiG&Sdor#udk/ tmoonfxkwfI/ "rRmowf+rdK@Yaeaom ±_&d&Sifbk&if A[Fm''fxHodk@ ay;vkdufI/ 3igonfoifESihf‚if;/ ighcrnf;awmfonf oifhcrnf;awmfESihf‚if; rd\[m,zJG@jcif;&SdonfjzpfI/ a&$aiGudkigay;vkduf.? Áoa&v&Sifbk&if Am&Smonf ighxHrSxGufoGm;apjcif;iSg/ olESihfzJG@aom rd\[m,ukd zsufIvmyg[k rSmvkdufav.? 4 tmorif;}uD;. pum;ukdA[Fm''fonf em;axmifI/ Áoa&v+rdK@&Gmwdk@udk ppfcsDapjcif;iSg/ rdrdAdkvfrsm;udkapv$wfojzihf/ olwdk@onfÁ&kef+rdK@/ 'ef+rdK@/ tmaAvrdrf+rdK@rSpI/ e\vdjynfY &Sdor#aom b¾m+rdK@wdk@ukd vkyf=uH=u.?

xkdodwif;udk Am&Smonf=um;aomtcg/ &mr+rdK@udk vufprowfbJtvkyfudkjzwfIae.? 6 xkdtcg/ tmorif;}uD;onf ,k'vltaygif;ukdac:ojzihf/ &mr+rdK@Y Am&Smrif;oGif;aom ausmufESihfopfom;udk,loGm;I/ a*b+rdK@ESihf rdZyg+rdK@udkwnf.? 7 xkdtcg ya&mzuf [meefonf ,k'&Sifbk&if tmoyfxHodk@vmI/ rif;}uD;onf rdrdbk&m;ocif xm0& bk&m;ukdrcdkvH_/ ±_&d&Sifbk&ifudk cdkv_Haoma=umifh/ ±_&d&Sifbk&if. Adkvfajcwdk@onf rif;}uD;vufrS vGwfoGm;=u+yD? 8uk&SvlESihf vdAkvlwdk@onf &xm;rsm;/ jrif;pD;olrsm;ESihf wuG/ tm;}uD;aomtvHk;t&ifjzpfonfr[kwfavmh? odk@aomfvnf/ rif;}uD;onf xm0&bk&m;udk cdkv_Haoma=umifh/ xkdtvHk;t&if;ukd rif;}uD;vufodk@ tyfESHawmf r_+yD? 9xm0&bk&m;onf pHkvifaomapwempdwf&Sdaom olwdk@bufY/ ckdifcHhpGmaejcif;iSg/ ajr}uD;wjyifvHk;ukd tESH@tjym; =unfh±_vsuf&Sdawmfrl.? Ttr_Yrif;}uD;onf rkdufpGmjyK+yD? ,ckrSpI ppfr_&Sdvdrfhrnf[k qdk.? 10xkdodk@ qdkaoma=umifh/ tmoonf ya&mzufudktrsufxGufI axmifxJrSmavSmifxm;.? xkdumvY jynfol jynfom;tcsKd@wdk@udkvnf; n‡Of;qJ.? 11tmorif;jyKrlaom tr_t&mtptqHk;wdk@onf/ Áoa&v&mZ0ifESihf ,k'&mZ0ifY a&;xm;vsuf&Sd.? 12eef;pHoHk;q,fudk;ESpfwGif ajcawmfY tema&m*gpJGI jyif;pGmcH&aomvnf;/ xm0&bk&m;udkrqnf;uyf/ aq;orm;wdk@ukdom 13 qnf;uyfav.? tmoonf bkd;ab;wdk@ESihf tdyfaysmfI/ eef;pHav;q,fwESpfwGif tedpPa&mufojzihf/ 14 'g0d'f+rdK@rSm rdrdtbkd@ rdrdvkyfESifhaomocsõKif;Y/ jynfom;wdk@onf o+*õK[faomtcg/ ar$;}udKifaomeH@omrsKd;wdk@udk aq;orm;twwfjzifhabmfI/ wvm;Ytjynfhxnfh+yD;v#if/ tavmif;awmfukdwifxm;=u.? tvGef}uD;aomrD;±_d@yGJudkvnf; cH=u.? 17 1 tmoom; a,m&Szwfonf crnf;awmft&mY eef;xkdifI/ Áoa&vEkdifiHwywfbuf rdrdudkckdifcHhap.? 2,k'jynfwGif/ ckdifcHhaom+rdK@&Sdor#wdk@Y/ wyfom;rsm;udkxm;.? ,k'jynft&yf&yf wdk@Y‚if;/ {z&drfjynfrSm crnf;awmftmowdkuf,laom +rdK@wdk@Y‚if;/ +rdK@apmifhwyfudk toD;toD; cef@xm;I/ 3crnf;awmfonf t&ifvkdufaomvrf;odk@/ a,m&Szwfvkdufvsuf/ Amvbk&m;wdk@ukd rqnf;uyf/ crnf;awmf. bk&m;ocifudk omqnf;uyfojzihf/ Áoa&vtrsKd;. xHk;pHudka&SmifI ynwfw&m;awmfudk usihfaoma=umifh/ xm0&bk&m; onfapmifhrI/ 5EkdifiHawmfudk a,m&SzwfvufY wnfapawmfrlojzifh/ ,k'jynfom;taygif;wdk@onf vufaqmifrsm;ukd aqmifcJh=u.? 6 *k%ftoa&ESihf pnf;pdrfOpPmrsm;aomfvnf;/ xm0&bk&m;. w&m;vrf;wdk@Y pdwfpJGvrf;I/ jrifhaomt&yfESihf tm&S&yifwdk@udk ,k'jynfrSy,f&Sm;awmfrl.? 7 eef;pHoHk;ESpfwGif/ ,k'+rdK@t&yf&yfY oGefoifapjcif;iSg/ rSL;rwfAif[Jv/ =oA'd/ Zmc&d/ emoaev/ rduQm, wdk@udk‚if;/ 8av0dom;a&Srm,/ aeoed/ aZA'd/ tmoa[v/ a&Srd&rkwf/ a,meoef/ ta'ged,/ awmbd,/ awmb/ a'ged, wkd@udk‚if;/ ,Zfyka&m[dwf{vd&SrmESihf a,m&Hukd‚if;/ apv$wfawmfrl.? 9xkdolwdk@onf ,k'jynfY =o0g'ay;I xm0&bk&m;. ynwWdusrf;ygvsuf/ ,k'+rdK@t&yf&yfwdk@wGif/ vSnhfvnfojzihf/ jynfom; wdk@ukd oGefoif=u.? 10 ,k'jynfywf0ef;usifhwdkif;EkdifiH&Sdor#wdk@onf/ xm0&bk&m;ukda=umuf&GH@I/ a,m&Szwfudk ppfrwdkuf0H bJae=u.? 11zdvdwWdvlwdk@onf vufaqmifESihf tcGefaiGudk‚if;/ tm&yfvlwdk@onf odk;ckepfaxmif ckESpf&mESihf qdwfckepfaxmif ckESpf&mukd‚if; aqmifcJh=u.? 12a,m&Szwfonf tvGefcGeftm;wdk;yGg;I ,k'jynfY &JwdkufESihf b¾mawmf+rdK@wdk@ukd wnfawmfrl.? 13,k'+rdK@wdk@Y tr_ta&;awmfrsm;.? cGeftm;}uD;aomppfol&Jwdk@onf a,&k&Svif+rdK@Y&Sd=u.? 14ppfol&JtaqG 5

trsKd;vkduf,laom pm&if;[lrlum;/ ,k'trsKd;AdkvfcsKyfrif;tm'eESihf cGeftm;}uD;aom ppfol&JoHk;odef;/ 15 ppfuJa,m[eefESihf cGeftm;}uD;aomppfol&JESpfodef;&Spfaomif;/ 16apwem pdwfESihf xm0&bk&m;tm; ylaZmfaom Zdc&dom; tmrodESihf cGeftm;}uD;aomppfol&JESpfodef;/ 17A,FmrdeftrsKd; cGeftm;}uD;aom {vsm'ESihf av;/ 'dkif;v$m;udkudkifaomolESpfodef;/ 18ol@aemufa,mZA'fESihf ppfwdkufjcif;iSg/ toifh&Sdaomol wodef;&Spfaomif;wnf;? 19,k'jynft&yf&yf/ ckdifcHhaom+rdK@wdk@Y &Sifbk&ifxm;aom ol&JrS wyg;/ txufqkdcJh+yD;aomolwdk@onf tr_awmfudkxrf;vsufae=u.? 18 1 a,m&Szwfrif;onf *k%ftoa&ESihf pnf;pdrf;OpPmrsm;I/ tm[yfrif;ESihf trsKd;pyfav.? 2 aemufwzef &Srm&d+rdK@/ tm[yfrif;xHodk@ udk,fwdkifoGm;I/ Áoa&v&Sifbk&if tm[yfonf ,k'&Sifbk&ifa,m&SzwfESihf/ ol.vlwdk@tbkd@rsm;pGmaom okd;EGm;wdk@udk pD&ifI/ *dv'fjynf &mrkwf+rdK@okd@vkdufapjcif;iSg/ 3*dv'fjynf &mrkwf+rdK@ odk@ igESihf twlvkdufrnfavm[k ar;v#if/ a,m&Szwfu/ igonfrif;}uD;uJhodk@‚if;/ ighvlwdk@onf rif;}uD;. vluJhokd@‚if;jzpfvsuf/ rif;}uD;ESihf 0kdif;I ppfwdkufrnf[k jyefajym.? 4 wzef a,m&Szwfu/ xm0&bk&m;. E_wu f ywfawmfudk ,ae@ar;jref;ygavmh[k 5 Áoa&v&Sifbk&if tm;qkdaomf/ Áoa&v&Sifbk&ifonf ya&mzufav;&mwdk@udk pka0;ap+yD;v#if/ igonf*dv'fjynf&mrkwf+rdK@okd@ ppfcsDaumif;aoavm? rcsDbJaeaumif;oavmh[k ar;aomf/ olwdk@ucsDawmfrlyg? xm0&bk&m;onf t&Sifrif;}uD;. vufawmfodk@ tyfawmfrlrnf[k av#muf=u.? 6 a,m&Szwfuvnf;/ igwkd@ar;jref;p&mxm0& bk&m;. ya&mzufwpHkwyg;r# r&Sdoavm[k ar;aomf/ 7 Áoa&v&Sifbk&ifu/ xm0&bk&m;bk&m;ukd ar;jref;&aomolwa,muf/ Árvom; rduQm&Sdao;.? odk@&mwGif/ xkdoludkigrkef;.? igYr*Fvmpum;udk ra[m/ tr*Fvmpum;ukdom tpOfa[mwwf onf[k a,m&Szwftm;qkdv#if/ a,m&Szwfu/ xkdokd@rif;}uD; rajymygESihf jyefqkd.? 8xkdtcg Áoa&v&Sifbk&ifonf t&m&Sdwa,mufudkac:I/ Árvom; rduQmudk tvsif tjrefac:cJh[k rdef@awmfrl.? 9Áoa&v&Sifbk&ifESihf ,k'&Sifbk&ifa,m&Szwfwdk@onf rif;ajrmufwefqmudk 0wfqifvsuf/ &Srm&d+rdK@wHcg;0a&S@/ [if;vif;aomt&yfY &mZyv†ifwdk@tay:rSm xkdifI/ ya&mzuftaygif;wdk@ onf a&S@awmfY a[majym=u.? 10acememom; aZ'udonf oHOD;csKdwdk@udk vkyfI/ xm0&bk&m; rdef@awmfrl onfum;/ udk,fawmfonf ±_&djynfukd rzsufqD;rDSwkdifatmif/ TOD;csKdwdk@ESihf wdk;&rnf[k rdef@awmfrla=umif;udk qifhqkd.? 11ya&mzuftaygif;wdk@uvnf;/ *dv'fjynf&mrkwf+rdK@okd@ ppfcsDIatmifawmfrlyg/ xm0&bk&m;onf t&Sifrif;}uD;. vufawmfodk@ tyfawmfrlrnf[k ya&mzufjyKI a[m=u.? 12rduQmudkac:aom wrefu/ ya&mzuftaygif;wdk@onf r*Fvmpum;ukdom &Sifbk&iftm; wnDwnGwfwnf;a[m=u.? ukd,fawmfvnf; olwdk@a[m =uonfenf;wl/ r*Fvmpum;udkoma[mawmfrlyg[k qkdv#if/ 13rduQmu/ xm0&bk&m; touf&Sif awmfrlonftwkdif;/ ig.bk&m;ocifrdef@awmfrlaom pum;ukdom igjyefajym&rnf[k qdk.? 14 &Sifbk&ifxHodk@ a&mufaomtcg/ &Sifbk&ifu/ tcsif;rduQm/ igwdk@onf *dv'fjynf&mrkwf+rdK@okd@ ppfcsD aumif;oavm? rcsDbJaeaumif;oavm[k ar;v#if/rduQmuppfcsDI atmifawmfrlyg? &efolwdk@ukd vufawmf odk@tyfawmfrlrnf[k jyefav#muf.? 15&Sifbk&ifuvnf;/ rSefaompum;rSwyg; tjcm;aompum;ukd xm0& bk&m;tcGifhESihf oifonfightm;ra[mrnfta=umif;/ igonf b,fESpf}udrfwkdifatmif oifhtm;tusdefay;&rnf enf;[kar;aomf/ 16rduQmu/ Áoa&vtrsKd;om; taygif;wdk@onf odk;xdef;r&Sdaom odk;uJhodk@ awmifrsm;tay: rSmt&yf&yfuGJjym;vsuf&Sd=uonfudk

igjrif+yD? xm0&bk&m;uvnf;/ Tvltaygif;wdk@onf t&Sifr&Sdaoma=umifh/ toD;toD; udk,fae&modk@jyef=uygavap[k rdef@awmfrla=umif;udk av#mufqkd.? 17Áoa&v&Sifbk&ifuvnf;/ olonfigYr*Fvmpum;ukdra[m/ tr*Fvmpum;ukdom a[mwwfonf[k rif;}uD;tm;igrajym oavm[k a,m&Szwftm;qkd.? 18rduQmuvnf;/ odk@jzpfI xm0&bk&m;. trdef@awmfukd em;axmifyg? xm0&bk&m;onf yv†ifawmfay:rSm xkdifawmfrlonfudk‚if;/ aumif;uifAdkvfajc taygif;wdk@onf vufsmawmifbuf/ vuf0Jawmf bufY &yfae=uonfudk‚if;/ igjrif+yD? 19 xm0&bk&m;uvnf;/ tm[yfonf*dv'fjynf&mrkwf+rdK@odk@ ppfcsDI qHk;apjcif;iSg/ tb,folaoG;aqmifrnfenf;[k ar;awmfrlv#if/ tjcHt&Hawmfwdk@onf wa,mufwenf;pD 20 jyefav#muf=u.? wzef 0dnmOfwyg;onfvmI xm0&bk&m;a&S@awmfY &yfvsuf/ 21 tu|EkfyfaoG;aqmifygrnf [k av#mufv#if/ xm0&bk&m;u/ tb,fodk@aoG;aqmifrnfenf;[k ar;awmfrlaomf/ tu|EkfyfoGm;I xkdrif;}uD;. ya&mzuftaygif;wdk@txJrSm/ rkompum;udkajym wwfaom pdwf0dnmOfjzpfygrnf[k jyefav#muf aomf/ oifonfaoG;aqmifI Ekdifvdrfhrnf? xkdokd@oGm;I jyKavm[k rdef@awmfrl.? 22odk@jzpfI xm0&bk&m;onf rkompum;udk ajymwwfaom pdwf0dnmOfudk rif;}uD;. ya&mzuftaygif;wdk@Y oGif;awmfrl+yD? rif;}uD;. tr_rSm tr*Fvmpum;ukd ajymawmfrl+yD[k a[mav.? 23xkdtcg acememom; aZ'udonf csOf;vmI rduQm. yg;udk ykwfvsuf/ xm0&bk&m;. 0dnmOfawmfonf oifESihfE_wfqufjcif;iSg/ tb,fvrf;jzifh igrSxGuf awmfrloenf;[k ar;v#if/ 24rduQmu/ oifonfykef;a&SmifI aejcif;iSg/ twGif;cef;xJokd@0ifaomae@Y oifjrifvdrhf rnf[k qkd.? 25Áoa&v&Sifbk&Sifu rduQmudk +rdK@0efrif; tmrkefxH/ om;awmfa,m&SxHodk@ ,loGm;I/ 26 Tolukd axmifxJrSm avSmifxm;=u? igonf+idrf0yfpGm jyefIrvmrSDwkdifatmif/ qif;&JpGm pm;aomufap[k trdef@awmf&Sda=umif;udk qifhqkdavmh[k pD&if.? 27rduQmuvnf;/ rif;}uD;onf +idrf0yfpGm jyefvm&v#if/ xm0&bk&m;onf ightm;jzifh rdef@awmfrrl/ tkdvlrsm;taygif;wdk@/ em;axmif=uavmh[k qkd.? 28 xkdokd@Áoa&v&Sifbk&ifESihf ,k'&Sifbk&if a,m&Szwfwdk@onf/ *dv'fjynf &mrkwf+rdK@odk@ ppfcsD=u.? 29Áoa&v&Sifbk&ifu/ igonfjcm;em;aomta,mifudkaqmifI/ ppfyGJxJodk@0ifrnf? rif;}uD;rlum;/ rif;ajrmufwefqmudk0wfqifygavm[k a,m&Szwftm;qkd+yD;rS Áoa&v&Sifbk&ifonf jcm;em;aom ta,mifudkaqmifvsuf ppfyJGxJodk@0if.? 30±_&d&Sifbk&ifu/ Áoa&v&Sifbk&ifrSwyg;/ tjcm;aomvl}uD; oli,fwdk@rwkdufESihf[k &xm;pD;ol&Jtkyf Adkvfrif;wdk@ukdrSmxm;ESihf aoma=umifh/ 31 &xm;pD;ol&Jtkyf Akdvfrif; wdk@onf a,m&Szwfudkjrifaomtcg/ xkdolonf Áoa&v&Sifbk&if jzpfvdrfhrnf[k qkdvsuf/ ol@ukdwdkuftHh aomiSg 0kdif;vm=uI/ a,m&Szwfvnf; aºuG;a=umfav.? xm0&bk&m;vnf; rpI olwdk@udkv$JoGm;apjcif;iSg/ bk&m;ocif aoG;aqmifawmfrl.? 32 Áoa&v&Sifbk&if r[kwfa=umif;ukd/ &xm;pD;ol&JtkyfAkdvfrif;wdk@onf &dyfrdaomtcg/ rvkdufbJtjcm;odk@ a&SmifoGm;=u.? 33vlwa,mufonf r&G,fbJ av;ESpfypfI/ Áoa&v &Sifbk&ifudk/ oHcsyftusôtqpf=um;rSm rSefavaomf/ ighudkppfyGJxJu vSnhfIxkwfaqmifavmh? igemonf[k rdrd&xm;awmfxdef;udk qkd.? 34xkdae@Ywdk;Iwdkuf=u.? Áoa&v&Sifbk&ifonf nOD;,Hwdkifatmif ±_&dvl wbufwcsufY &xm;awmfxJrSm vludkrSDIxkdifav.? ae0ifcsdefeD;aom tcgtoufawmfukef.? 19

,k'&Sifbk&if a,m&Szwfonf a,±k&Svif+rdK@eef;awmfodk@ +idrf0yfpGmjyefvm.? 2[meefom; ya&mzuf a,[konf/ a,m&Szwfrif;}uD;ukd c&D;OD;}udKjyKtHhaomiSg/ xGuo f Gm;I/ rif;}uD;onf rw&m;aom olwdk@ukd rpoifhoavmh? xm0&bk&m;udkrkef;aomolwdk@ukd cspfoihfoavmh? ,ckjyKaomtr_a=umifh/ xm0&bk&m;. tcsufawmfonf rif;}uD;tay:odk@ oufa&mufav+yD? 3 odk@aomfvnf;/ rif;}uD;onf wjynfvHk;wGif/ tm&S&yifwdk@ukd y,f&Sm;I/ bk&m;ocifudk &Smjcif;iSg/ oabmcsaoma=umifh/ usihfaomtusihf aumif;yg+yD[k qkd.? 4xkdaemuf/ a,m&Szwfonf a,±k&Svif+rKd@Yae.? wzef aA&a&Sb+rdK@rSpI/ {z&drfawmifwkdifatmif vSnhfvnfojzihf/ jynfom;wdk@ukd bkd;ab;wdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m;xHawmfokd@ jyefapawmfrl.? 5,k'EkdifiHwGif/ ckdifcHhaom+rdK@&Sdor#toD;toD;wdk@Y w&m;ol}uD;wdk@udkcef@xm;I/ 6oifwdk@jyKaomtr_udk owdjyK=u avmh? vl.tr_ukdapmifhI w&m;pD&ifonfr[kwf? oifwdk@pD&if&mwGif &Sdawmfrlaom xm0&bk&m; . tr_awmfudkapmifhI pD&if&=u.? 7odk@jzpfI xm0&bk&m;ukd a=umuf&GH@aompdwf&SdI owdjyK=uavmh? igwdk@bk&m;ocif onf rw&m;aom tr_udk vufcHjcif;/ vlrsufESmudk axmufjcif;/ wHpdk;pm;jcif;tcGihf&Sdawmfrrl[k rSmxm;awmf rl.? 8 a,&k&Svif+rdK@Yvnf;/ xm0&bk&m;. w&m;rlwdk@udk‚if;/ a,±k&Svif+rdK@om;tcsif;csif; w&m;awG@ r_wdk@ukd‚if;/ pD&ifapjcif;iSg/ av0dom;/ ,Zfyka&m[dwf/ Áoa&vtaqGtrsKd; ol}uD;tcsKd@wdk@ukd cef@xm;I/ 9oifwdk@onf pHkvifaompdwfESvHk;ESihf xm0&bk&m;udka=umuf&GH@vsuf/ opPmapmifhvsuf pD&if=uavmh? 10t+rdK@+rdK@Yaeaom trsKd;om;csif;wdk@wGif vltoufowfjcif;tr_/ pD&ifxHk;zJG@awmfrlcsuf ynwfw&m;udk vGefusL;jcif;/ tr_rnfonfum;/ oifwdk@a&S@odk@a&mufv#if/ oifwdk@ESihf trsKd;om;csif;wdk@tay:odk@ trsufawmf oufa&mufapjcif;iSg/ olwdk@onf xm0&bk&m;udk rjypfrSm;&rnfta=umif;/ owday;=uavmh? okd@jyKv#if/ ukd,fwkdiftjypfvGwf=uvdrhfrnf? 11 xm0&bk&m;. tr_t&m&mwGif/ ,Zfyka&m[dwfrif; tmr&donf oifwdk@udk tkyfcsKyf&.? &Sifbk&if. tr_t&m&mwdk@wGif/ ,k'trsKd;rSm rif;jzpfaomÁ&Sarvom; aZA'donf tkyfcsKyf&.? av0dom;wkd@onfvnf;/ tr_xrf;vkvifvkyf&=u.? &J&ifhpGmpD&if=uavmh? xm0&bk&m;onf aumif;aomol wdk@bufrSm aeawmfrlrnf[k rSmxm;awmfrl.? 20 1 xkdaemufrS/ armbtrsKd;ESihf trRKeftrsKd;om;wdk@onf {'keftrsKd;om;tcsKd@ESihfwuG/ a,m&Szwfudk ppfwkdufrnf[k csDvm=u.? 2tkdif}uD;wbuf/ {'kefjynfbufu rsm;pGmaomtvHk;t&if; ppfcsDvmI/ ta*F'd trnf&Sdaom [mZZkEWmrm +rdK@rSm &Sd=uygonf[k a,m&Szwftm; =um;av#mufv#if/ 3a,m&Szwfonf a=umufI/ xm0&bk&m;udk &Smjcif;iSg oabmcsvsuf/ tpma&Smif&mtcsdefudk/ ,k'jynfwa&SmufvHk;Y a=umfjim apawmfrl.? 4,k'vlwdk@onf xm0& bk&m;ukd qkawmif;rnf[k pka0;I/ xm0&bk&m;ukd&SmtHhaomiSg/ ,k'+rdK@&Sdor#rS xGufvm=u.? 5 a,m&Szwfonf Adrmefawmfwefwkdifopfa&S@/ ,k'jynfol a,&k&Svif+rdK@om; pnf;a0;&m y&dowf tv,fY &yfvsuf/ 6bkd;ab;wdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;/ udk,fawmfonf aumif;uifbHk. t&Sifbk&m; ocif jzpfawmfrlonf r[kwfavmh? wyg;trsKd;om;ae&m wkdif;EkdifiH&Sdor#wdk@ukd tpdk;&awmfrlonf r[kwfavm? tb,folr#rqD;wm;Ekdifatmif cGeftm; wefckd;}uD;awmfrlonfr[kwfavm? 7TjynfYaebl;aom olwdk@ukdudk,fawmf. vlÁoa&vtrsKd; a&S@rS ESifxkwfI/ ukd,fawmftaqGtmjA[H.om; om;ajr;wdk@tm; Tjynfudk tpOfay;awmfrlaom tu|Ekfyfwdk@. bk&m;ocifjzpfawmfrlonf r[kwfavmh? 8olwdk@onf ae&musI/ emrawmftbkd@ 1

oef@&Sif;&mXmeawmfudk wnfaqmuf=uaomtcg/ 9tu|Efkyfwdk@tay:rSm xm;ab;/ '%fcwfjcif;ab;/ umvemab;/ rGwfodyfjcif;ab;wpHkwcka&mufI/ emrawmfjzpf orkwfaom Ttdrfawmf/ txHawmfodk@ tu|Ekfyfwdk@onf csOf;uyfI/ qif;&J'kuQa=umihf atmf[pf=uaomtcg/ em;axmifI u,frawmf rlyg[k av#mufxm;=uyg+yD? 10,ckwGif Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf tJ*kwWKjynfrS xGufvmaomtcg/ wdkuf&aomtcGihfukd ay;awmfrrl? vJ$a&SmifI rzsufqD;bJxm;cJhaom trRKeftrsKd;om;/ armbtrsKd;om; pD&awmifom;wdk@onf/ 11tu|Efkyfwdk@onf tydkifay;awmfrlaom tarGcH&ajrxJu tu|Ekfyfwdk@ukd ESifxkwfjcif; iSg vmI/ tb,fodk@ aus;Zl;qyf=uygonfukd/ =unfh±_awmfrlyg? 12tdktu|Ekfyfwdk@bk&m;ocif/ olwdk@ukdrpD&ifbJ aeawmfrlrnfavm? tu|Ekfyfwdk@ukd wdkuftHhaomiSg vmaomTtvHk;t&if;}uD;ukd tu|Ekfyfwdk@onf qD;wm;jcif;iSg rwwfEdkifyg? tb,fodk@jyK&rnfudk rodyg? ukd,fawmfukdomar#mf=unfhvsuf ae=uygonf qkawmif;I/ 13 ,k'vltaygif;wdk@onf om;r,m;oli,fwdk@ESihf wuG/ xm0&bk&m;a&S@awmfY &yfae=u.? 14 xkdtcg y&dowftv,fY &Sdaom av0dtrsKd;/ tmoyftE$,f/ rwWed/ a,a,v/ aAem,/ Zmc&dwdk@rS qif;oufaom ,[maZvtay:odk@/ xm0&bk&m;. 0dnmOfawmfonf oufa&mufI/ 15 xkdolu/ tdka,m&Szwfrif;}uD;ESihf ,k'jynfol/ a,&k&Svif+rdK@om;taygif;wdk@ em;axmif=uavmh? xm0&bk&m;rdef@awmf rlonfum;/ xkdtvHk;t&if;}uD;a=umifh ra=umuf=uESihf pdwfrysuf=uESihf? ppfr_onf oifwdk@wmr[kwf/ bk&m;ocifwmjzpf.? 16eufjzefae@olwdk@&Sd&modk@ csDoGm;=uavmh? olwdk@onf ZdZ+rdK@odk@ wwf&mvrf;jzifh vm=upOf/ a,a&Gvawmpem;/ csKdifh0rSoifwdk@awG@=uvdrhfrnf? 17 odk@&mwGif/ tkd,k'jynfola,&k&S+rdK@om;wdk@/ oifwdk@onfppfwkdufp&mta=umif;r&SdonfjzpfI/ wnf=unfpGm rwfwyfaevsuf/ xm0&bk&m;u,fwif awmfrljcif;aus;Zl;ukd=unfh±_=uavmh? ra=umuf=uESihf? pdwfrysuf=uESihf? eufjzefae@YcsDoGm;=uavmh? xm0& bk&m;onfoifwkd@ESihftwl &Sdawmfrlvdrfhrnf[k ¹rGufqkd.? 18a,m&Szwfonf ajray:rSm OD;csI/ ,k'jynfol a,&k&Svif+rdK@om; taygif;wdk@onf xm0&bk&m;a&S@awmfY jyyf0yfvsuf/ xm0&bk&m;ukdukd;uG,f=u.? 19av0dtrsKd;/ aum[wftE$,fom;ESihf aum&tE$,fom;wdk@onf Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocifxm0&bk &m;udk us,faomtoHESihf csD;rGrf;jcif;iSg/ &yfae=u.? 20 eufjzefeHeufapmapmxI/ awaumawmodk@ xGufoGm;=u.? oGm;=upOfwGif/ a,m&Szwfonf &yfI tkd,k'jynfol a,&k&Svif+rdK@om;wdk@ em;axmif=uavmh? oifwdk@. bk&m;ocifudk ,Hk=unf=uavmh? okd@jyKv#if wnf=unf=uvdrhfrnf? ya&mzufawmfwdk@udk ,Hk=unf=uavmh? odk@jyKv#if atmifjrif=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 21vlrsm;ESihfwkdifyif+yD;rS/ xm0&bk&m;. u±k%mawmfonf tpOftjrJwnfaoma=umifh/ *k%faus;Zl;awmfudk csD;rGrf;=uavm[k wyfa&S@rSm csDoGm;vsuf oef@&Sif;jcif;toa&ukd csD;rGrf;&aom oDcsif; onfwdk@ukd xm0&bk&m;tbdk@ cef@xm;awmfrl.? 22xkdolwdk@onf csDrGrf;&m oDcsif;ukdqdkpjyK=uaomtcg/ ,k'jynfukdwkduftHhaomiSgvmaom/ pD&awmifom;wdk@ukd trkeftrsKd;om;/ armbtrsKd;om;wdk@ wbufY xm0&bk&m; acsmif;ajrmif;apawmfrlojzihf/ trRKeftrsKd;om;/ armbtrsKd;om;wdk@onf txdtcdkufcH&aom a=umifh/ 23wzefpD&awmifom;wdk@ukd okwfoify,f&Sif;jcif;iSg/ vSefIwkdufojzifh/ tukeftpifowf+yD;rS/ wa,mufukdwa,mufwdkufckdufI/ ysufpD;jcif;okd@a&muf=u.? 24,k'vlwdk@ onf awmY&Sdaom uif;ar#mfpifodk@a&mufI xkdtvHk;t&if;udk =unfh±_aomtcg/ xkdvltaygif; wdk@onf wa,mufr#rvGwf/ ajray:rSmvJaom taoaumifjzpf=u.? 25a,m&SzwfESihf ol.vlwdk@onf/ &efolwdk@OpPmudk vk,ljcif;iSg vm=uaomtcg/ taoaumifwdk@Y rsm;pGmaomOpPm/

tbkd;xkdufaom wefqmwdk@udk awG@ojzihf/ xrf;IroGm;Ekdifatmif c|wf,l=u.? vuf&OpPm tvGefrsm;aoma=umifh/ oHk;&ufywfvHk; vk,lxkwfxm;vsuf ae=u.? 26pwkwˆae@wGif A&mccsKdifhY pnf;a0;I/ xm0&bk&m;udk aumif;}uD;ay;=u.? xkda=umifh ,ae@wkdifatmifxkdt&yfonf A&mccsKdifh[lI wGifownf;? 27xkdtcg olwdk@onf&efolwdk@tay:rSm 0rf;ajrmufaomtcGihfudk/ xm0&bk&m;ay;awmfrlaoma=umifh/ a,m&Szwfonf a&S@OD;pGmºuGI/ ,k'jynfol a,&k&Svif+rdK@om; taygif;wdk@onf/ 0rf;ajrmufaompdwfESifh a,±k&Svif+rdK@odk@ odk@jyefoGm;I/ 28apmif;wa,mwHydk;ukd wD;r_wfvsuf/ a,&k&Svif+rdK@/ Adrmefawmfodk@ a&mufvm=u.? 29xm0&bk&m;onf Áoa&vtrsKd;. &efolwdk@ukd wdkufawmfrla=umif;udk/ tjcm;wdkif; EkdifiHom;&Sdor#wdk@onf bk&m;ocifudk a=umuf&GH=u.? 30xkdokd@bk&m;ocifonf t&yf&yfY +idrf0yfaom tcGihfudkay;awmfrlaoma=umifh/ a,m&Szwf. EkdifiHawmfonf om,m.? 31 a,m&Szwfonf toufoHk;q,fig;ESpf&Sdaom eef;xkdifI ESpfq,fig;ESpfywfvHk; a,&k&Svif+rdK@rSm aevsuf/ ,k'jynfudk pdk;pHav.? r,fawmfum; &Sdv[dorD; tZkbtrnf&Sd.? 32 xkdrif;onf crnf;awmf tmovkdufaom vrf;ukdrv$J/ tukeftpifvkdufI/ xm0&bk&m;a&S@awmfY ajzmifhrwfaomtusihfudkom usihf.? 33odk@&mwGif/ jrifhaomt&yfwdk@udkry,f&Sm;/ vlrsm;wdk@onf bkd;ab;wdk@. bk&m;ocifudk qnf;uyfjcif; iSg/ oabmrcsbJae=uao;.? 34a,m&SzwfjyKrlaom tr_t&mºuGif;avor# tptqHk;wdk@onf/ Áoa&v &mZ0ifESihf qufI/ [meefom; a,[kpD&ifaom pmYa&;xm;vsuf&Sd.? 35-36 aemufwzef ,k'&Sifbk&if a,m&Szwfonf/ wm±_+rdK@odk@oGm;&aom oabFmwdk@ukd wnfvkyfjcif;iSg/ tvGeft"rRtr_udk jyKaom Áoa&v&Sifbk&if tmcZdESihf aygif;abmf+yD;v#if/ xkdoabFmwdk@udk {Z,kef*gAm+rdK@ rSm wnfvkyf=u.? 37xkdtcg ra&&S+rdK@ol/ a'g'0om; {avsZu/ rif;}uD;onf tmcZdESihf aygif;abmfaom a=umifh/ xm0&bk&m;onf rif;}uD;jyKaomtr_udk jyKawmfrl+yD[k a,m&SzwfwbufY a[monfESihf tnD/ xkdoabFmwdk@onf wm±_+rdK@odk@roGm; Ekdifatmif usKd;yJh=u.? 21 1 a,m&Szwfonf bkd;ab;wdk@ESihf tdyfaysmfI/ olwdk@ESihf twl'g0d'f+rdK@Y o+*õK[fjcif;udkcHav.? om;awmf ,a[m&Honf crnf;awmft&mY eef;xkdif.? 2,k'&Sifbk&ifa,m&Szwfom; ,a[m&HnD[lrlum;/ tmZ&d/ a,,av/ Zmc&d/ tmZ&d/ rdauQv/ a&Szwdwnf;? 3crnf;awmfonf rsm;pGmaom a&$aiG OpPm&wemESihf wuG ,k'jynfYckdifchHaom +rdK@wdk@udk olwdk@tm;ay;.? EdkifiHudkum; om;OD;,aa[m&Htm; ay;.? 4,a[m&Honf crnf;awmfEkdifiHY wnfaomtcg/ udk,fukd,fckdifcHhapI/ nDawmftaygif;wdk@udk‚if;/ Áoa&vrSL;awmfrwfawmf wcsKd@wdk@‚if; xm;ESihfowfav.? 5 ,a[m&Honf toufoHk;q,fESpfESpf&Sdaomf/ eef;xkdifI a,&k&Svif+rdK@Y &SpfESpfpdk;pHav.? 6 tm[yf orD;ESihf pHkbufojzifh/ Áoa&v&Sifbk&ifwdk@vkduf&mvrf;odk@/ tm[yftrsKd;uJhodk@vkdufI/ xm0&bk&m;a&S@ awmfY 'kp±kdufudkjyK.? 7odk@&mwGif xm0&bk&m;onf 'g0d'ftp&Sdaom om;ajr;wdk@. rD;cGufukd tpOfxGef;vif; aprnf[k *wdawmf&SdI/ 'g0d'fESihf yËdnmOfzJG@awmfrlaoma=umifh/ ol.trsKd;udkrzsufpD;bJ xm;awmfrl.? 8xkdrif;vufxufY/ {'Hkjynfom;wdk@onf ,k'&Sifbk&ifudk ykefukefI/ udk,ftrsKd;om;udk &Sifbk&ift&mY csD;ajr‡muf=u.? 9,a[m&Hrif;onf rSL;rwfrsm;/ &xm;pD;ol&Jrsm;taygif;wdk@ESihf wuG/ ppfcsDI/ nOfhtcg 0kdif;aom{'Hkvlrsm;/ &xm;tkyfrsm;udk vkyf=uHav.? 10odk@aomfvnf;/ {'Hkjynfom;wdk@onf ,ae@wkdifatmif ,k'&Sifbk&ifudk ykefuef=u.?

xkdumvY/ vdAejynfonfvnf; ykefuef.? ta=umif;rlum;/ ,a[m&Honf bkd;ab;wdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;udkpGef@I/ 11,k'awmifwdk@tay:rSm/ jrifhaomt&yfwdk@udk wnfvkyfojzihf/ ,k'jynfonf/ a,&k&Svif+rdK@om;wdk@onf/ wyg;trsKd;om;wdk@. bk&m;ESihfrSm;,Gif;&rnfta=umif;/ tEkdiftxufjyKownf;? 12 ya&mzuf {vd,ay;vkdufaom pmonfxkdrif;xHodk@a&mufojzifh/ oifhtb'g0d'f. bk&m;ocif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifonf crnf;awmf a,m&Szwf vrf;ESihf/ 13 Áoa&v&Sifbk&ifwdk@vrf;odk@ vkdufaoma=umifh/ ,k'&Sifbk&iftmovrf;odk@ rvkduf/ tm[yftrsKd;rSm;,Gif;onfenf;wl/ ,k'jynfol a,&k&Svif+rdK@om;wdk@onf wyg;trsKd;om;wdk@. bk&m;wdk@ESihf rSm;,Gif;&rnfta=umif;jyKaoma=umifh‚if;/ udk,fxufomI/ aumif;aomnD&if; wdk@ukdowfaoma=umifh/ 14xm0&bk&m;onf oif.vlrsm;/ oif.om; r,m;rsm;/ oif.OpPm&Sdor#udk }uD;pGmaom ab;jzihf '%fcwfawmfrlrnf? 15oifhtlonf wae@xufwae@ xGufatmif/ 0rf;xJYjyif;pGmaom tema&m*gpJGvdrhfrnf[k pmYygownf;? 16 xkdaemufrS/ xm0&bk&m;onf zdvdwdWvl/ Á&SjynfESihf eD;aomtm&yfvlwdk@udk/ ,a[m&Hrif;wbuf/ E_d;aqmfawmfrlojzihf/ olwdk@onf ,k'jynfokd@ csDvmIvkyf=uH=u.? eef;awmfYawG@or#aomOpPmrsm;ESihf &Sifbk&if.om;r,m;rsm;wdk@ukd odrf;oGm;=uojzifh/ taxG;qHk; aomom; tmcZdrSwyg;/ wa,mufr# rusefºuGif;? 18aemufwzef raysmufEkdifaom0rf;emjzifh xm0&bk&m;onf '%fcwfawmfrl.? 19&Sifbk&ifonf wm&SnfpGm emI/ ESpfESpfaphaomtcg/ temjyif;xefaoma=umifh/ tlxGufI toufcsKyfav.? jynfom;wdk@onf bkd;awmfab;awmf wdk@tbkd@/ rD;±_d@jcif;udk jyKouJhokd@/ xkdrif;tbkd@ rjyK? 20,a[m&Honf toufoHk;q,fESpfESpf &Sdaomf/ eef;xkdifIa,&k&Svif+rdK@Y &SpfESpfpdk;pH+yD;rS/ tb,folr#rESajrmbJ aooGm;.? 'g0d'f+rdK@Y o+*õK[faomfvnf;/ &Sifbk&ifwdk@ ocsõKif;Y ro+*õK[f=u? 22 1 tm&yfvlwdk@ESihfvkdufvmaom/ wyfom;wdk@onf wyfxJodk@0ifI/ ,k'&Sifbk&if,a[m&H. om;awmf t}uD;&Sdor#wdk@ukd owfaoma=umifh/ a,&k&Svif+rdK@om;wdk@onf om;axG;tmcZdudk crnf;awmft&mY csD;ajr‡mufI/ 2tmcZdonf toufESpfq,fESpf&Sdaomf eef;xkdifI/ a,&k&Svif+rdK@Y wESpfpdk;pH.? r,fawmfu/ =or&dajr/ tmovdtrnf&Sd.? 3r,fawmfonf raumif;aomt=uHudk ay;aoma=umifh/ xkdrif;onf tm[yftrsKd;vkduf&mvrf;odk@ vkdufI/ 4tm[yftrsKd;uJhodk@ xm0&bk&m;a&S@awmfY 'kp±kdufudkjyK.? crnf;awmf aoaomaemuf/ tm[yftrsKd;om;wdk@onf 5 tmcZdudk tusKd;enf;apjcif;iSg/ raumif;aomt=uHudk ay;=u.? tmcZdonf olwdk@pum;udkem;axmifojzihf/ Áoa&v&Sifbk&if tm[yfom;a[m&HESihf 0kdif;vsuf/ *dv'fjynf &mrkwf+rdK@odk@ppfcsDI/ ±_&d&Sifbk&if [maZvudk wdkuf&mwGif/ ±_&dvlwdk@onf a,m&Hukd xdckduf=u.? 6 xkdodk@ &mrkwf+rdK@Y ±_&d&Sifbk&if [maZvudkdwdkufI/ ±_&dvlxdckdufaomtemaysmufapjcif;iSg/ a,m&Honf a,Za&v +rdK@okd@jyefoGm;I/ emvsufaepOfwGif/ ,k'&Sifbk&if ,a[m&Hom; tmcZdonfvnf;/ tm[yfom; a,m&Hudk =unf±_jcif;iSg/ xkdk+rdK@okd@qif;oGm;av.? 7 bk&m;ocifpD&ifawmfrlonftwkdif;/ tmcZdonf a,m&HxHodk@a&muf aomtm;jzihf/ qHk;±_H;avonf ta=umif;t&m[lrlum;/ tm[yftrsKd;udk okwfoify,f&Sif;apjcif;iSg/ xm0&bk&m;bdodufay; awmfrlaom edrf&Sdom; a,[kudk qD;}udKjcif;iSg/ a,m&HESihf tmcZdwdk@onf xGufoGm;=u.? 8 a,[konf tm[yftrsKd;udkw&m;pD&ifaomtcg/ ,k'rSL;rwfwdk@udk‚if;/ tmcZdrif;Y cpm;aom

aemifawmf. om;wdk@udk‚if;/ awG@Iowfav.? 9&Srm&djynfY ykef;vsufaeaom tmcZdudk&SmI brf;rdaom tcg/ a,[kxHodk@ aqmifcJh+yD;rSowfI/ o+*õK[f=u.? ta=umif;rlum;/ olonfxm0&bk&m;udk pdwfESvHk; tºuGif;rJh&Smaom a,m&Szwf. trsKd;jzpfonf[k qkd=u.? xkdkokd@ tmcZdtrsKd;onf EkdifiHudktkyfpkd;jcif;iSg rwwfEkdif? 10 tmcZd. r,fawmftmovdonf rdrdom;aoa=umif;udk odjrifaomf/ xI,k'jynf. aqGawmf rsKd;awmftaygif;wdk@udk okwfoify,f&Sif;av.? 11okd@&mwGif&Sifbk&iforD; a,ma&Sbonf tmcZd.om; a,m&Sudk taocH&aomaqGawmfrsKd;awmfxJuckd;,lI/ olESihf ol.Ekd;xdef;ukd tdyfcef;xJY0Sufxm;.? xkdokd@,a[m&Hrif;}uD;orD;/ ,Zfy&m[dwfa,m,'. r,m;jzpfaom tmcZd. ESra,ma&Sbonf/ tmovdvufrS a,m&StoufvGwfapjcif;iSg 0Sufxm;ojzihf/ 12 ajcmufESpfywfvHk; a,m&Sonf olwdk@ESihftwl/ AdrmefawmfY ykef;a&SmifvsufaeI/ tmovdonf pdk;pHav.? 23 1 ckepfESpfajrmufaomtcg/ a,m,'onf udk,fudkckdifchHapI/ wyfrSL;rsm;/ a,a&m[Hom; tmZ&donf a,m[eefom; Á&Sarv/ =oAufom; tmZ&d/ / t'g,om; rmao,/ Zdc&dom; {vd&Szwfwdk@ESihf oif;zJG@ av.? 2xkdolwdk@onf ,k'jynfY vSnfhvnfojzifh/ ,k'+rdK@t&yf&yfxJu av0dom;rsm;ESihf Áoa&v taqGtrsKd;ol}uD;rsm;udk pka0;apI/ a,&k&Svif+rdK@odk@jyefvm=u.? 3 pnf;a0;aomoltaygif;wdk@onf AdrmefawmfY &Sifbk&ifESihf yËdnmOfzJG@=u.? a,m,'uvnf;/ &Sifbk&ifom;awmfudk =unf±_=uavmh? xm0&bk&m;onf 'g0d'frsKd;udkrdef@awmfrlonftwkdif;/ &Sifbk&ifom;awmf pdk;pH&rnf? 4oifwdk@jyK&aomtr_ [lrlum;/ Oykofae@Y 0ifaom,Zfyka&m[dwfom; 5 av0dom; oHk;pkwpkwdk@onf wcg;apmifhvkyf&rnf? wpkonfeef;awmfudkapmifh&rnf? wpkonfok&wHcg;udk apmifh&rnf? vltaygif;wdk@onf AdrmefawmfwHwkdif; wdk@twGif;Y ae&=urnf? 6 ,Zfyka&m[dwfrsm;ESihf tr_awmfapmifh av0dom;rsm;rSwyg;/ tb,folr# AdrmefawmfxJodk@ r0ifapESihf? olwdk@onfoef@&Sif;aoma=umifh 0if&=urnf? tjcm;aomoltaygif;wdk@onf xm0&bk&m; bufY apmifhae&=urnf? 7av0dom;wdkif; rdrdvufeufudkudkifvsuf/ udk,fawmfjrwfudk 0kdif;I/ tdrfawmfxJodk@0ifor#aom olwdk@udkowf&rnf? &Sifbk&ifxGuf0ifawmfrlaomtcg/ aemufawmfodk@ vkduf&rnf[k rSmxm;av.? 8xkdokd@ ,Zfyka&m[dwf a,m,'rSmxm;or#wdkif;/ av0dom;rsm;ESihf ,k'trsKd;om;taygif;wdk@onf jyKI/ ,Zfyka&m[dwfa,m,'onf zGJ@jrJzJG@aom toif;wdk@ukd rzsufaoma=umifh Oykofae@Y xGuf&aomolESihf 0if&aomoltoD;toD;wdk@udk ac:xm;=u.? 9 AdrmefawmfY &Sdaom'g0d'frif;}uD; . vSHrsm;ESihf 'dkif;v$m;rsm;udk/ ,Zfyka&m[dwf a,m,'onf xkwfI/ vlw&mtkyfwdk@tm; tyfav.? 10toD;toD;vufeufudkifaom oltaygif;wdk@udk &Sifbk&ifywfvnf/ ,Zfyv†iftem;ESihf AdrmefawmfY vufsmaxmifhrSpI vuf0Jaxmifwkdifatmif ae&mcsxm;av.? 11xkdtcg &Sifbk&ifom;awmfukd jyifokd@xw k fI/ &mZo&zlESihf ynwdWusrf;udk wifvsuf/ &Sifbk&ift&mY csD;ajr‡muf=u.? a,m,'ESihf ol.om;wdk@onf bdodufay;I/ &Sifbk&iftoufawmf&Sifapownf;[k aºuG;a=umf=u.? 12 tmovdonf vlrsm;jynfhI &Sifbk&ifxHY csD;rGrf;oHukd =um;v#i/f vlrsm;&Sd&m Adrmefawmfodk@oGm;I/ 13&Sifbk&ifonf Adrmefawmf0if0/ wdkifem;&yfvsuf/ rSL;awmfrwfawmfrsm;ESihf/ wHydk;r_wfaomolrsm;wdk@onf &Sifbk&iftem;awmfY &yfvsuf/ jynfoljynfom;rsm;wdk@onf 0rf;ajrmufI/ wHydk;r_wfvsuf oD;csif;onfwdk@onf wk&d,mtrsKd;rsKd;udkudkifI/ axmremoDcsif;udk

qdkvsuf &Sd=uonfudkjrifvsif/ rdrdt0wfudkqkwfI ykefuefr_yg wum;[k atmf[pfav.? 14 ,Zfyka&m[dwfa,m,'uvnf;/ AdrmefawmfxJrSm raoapESihf? wyfjyifodk@ xkyf=u? ol@bufrSmaeaomoludk xm;ESihfowf=u[k vlw&mtkyfwyfrSL;wdk@udkrSmxm;ESihf onftwdkif;/ 15 tmovdudk brf;qD;vsuf/ eef;awmfokd@oGm;aom/ jrif;vrf;0odk@a&mufaomtcg/ owf=u.? 16 &Sifbk&ifESihf vltaygif;wdk@onf xm0&bk&m;. vljzpf&rnfta=umif;/ a,m,'onf rdrdxHY yËdnmOfzJG@ap.? 17vltaygif;wdk@onf Amvausmif;odk@oGm;I +zdKzsuf=u.? ,Zfyv†ifrsm;ESihf ±kyfwkrsm;udk csKd;zJhI/ ,Zfyv†ifwdk@a&S@rSm Amv,Zfyka&m[dwf r\efudk owf=u.? 18 arma&SynwWdusrf;Y ygonftwkdif;/ xm0&bk&m;tm; rD;±_d@&m,Zfwdk@udk ylaZmfjcif;/ 'g0d'fpD&ifonftwkdif;/ &$ifvef;pGmoDcsif;qkdjcif;tr_udk jyKapjcif;iSg/ AdrmefawmfY 'g0d'fcJGxm;aom ,Zfyka&m[dwfav0dom;wdk@onf Adrmefawmfr_rsm;udk aqmif&Gufrnfta=umif;/ a,m,'pD&ifav.? 19 roef@&Sif;aom vuQ%mwpHkwck&Sdaom oludkr0ifapjcif;iSg/ AdrmefawmfwHcg;apmifhwdk@udkvnf; cef@xm;av.? 20vlw&mtkyf/ rSL;rwf/ t}uD;tuJ/ jynfoljynfom; taygif;wdk@udkac:vsuf/ jrifhaomwHcg;vrf;jzifh/ &Sifbk&ifudkAdrmefawmfrS eef;awmfodk@ydk@aqmifI/ &mZyv†ifawmf 21 eef;awmfem;rSm tmovdudkowf+yD;rS/ jynfoljynfom;taygif;wdk@onf ay:rSmwif=u.? 0rf;ajrmufI/ wpf+rdK@vHk;Yvnf;/ +idyf0yfjcif;&Sd.? 24 1 a,m&Sonf toufckepfESpf&Sdaomf/ eef;xkdifI a,&k&Svif+rdK@Y tESpfav;q,fpdk;pH.? r,fawmfum;/ aA&a&Sb+rdK@ol ZdAdtrnf&Sd.? 2,Zfyka&m[dwfa,m,' vufxufumvywfvHk;/ a,m&Sonf xm0&bk&m; a&S@awmfY w&m;aomtr_udkjyK.? 3a,m,'ay;pm;aom rdef;rESpf a,mufESihf pHkbufI om;orD;wdk@udk jrif&.? 4 xkdaemufrS/ a,m&Sonf AdrmefawmfudkjyKjyifrnft=uH&Sdvsuf/ ,Zfyka&m[dwfav0dom; wdk@ukd pka0;apI/ oifwkd@bk&m;ocif.? tdrfawmfudk jyKjyifjcif;iSg/ ,k'+rdK@wdk@udkvSnfhvnfojzihf/ ESpfwdkif;tpOf Áoa&vltaygif;wdk@rS aiGudkcH,I l / tr_+yD;atmif}udK;pm;tm;xkwf=uavmh[k rdef@awmfrl.? odk@aomfvnf;/ av0dom;wdk@onf r}udK;pm;bJae=u.? 6wzef&Sifbk&ifonf ,Zfyka&m[dwft}uD; a,m,'ukdac:I/ oufaocHawmfrlcsuf/ wJawmftbkd@/ xm0&bk&m;. u|efarma&SESihf pnf;a0;&mÁoa&vy&dowf jyKonfenf;wl/ av0dom;wdk@onf a,&k&Svif+rdK@rSpI/ ,k'jynft&yf&yfwdk@rS aiGudkcH,lI/ aqmifcJh&rnf ta=umif;/ tb,fa=umifhrrSmxm;bJ aeoenf;[k ar;awmfrl.? 7t"rRrdef;r tmovd. om;wdk@onf Adrmefawmfudk +zdKzsufI/ AdrmefawmfYylaZmfaom 8 b¾m&Sdor#wkd@udkvnf;/ Amvbk&m;wdk@tm; ylaZmf=u.? &Sifbk&iftrdef@awmftwkdif;/ 9 aowWmudkvkyfI/ Adrmefawmfjyif/ wHcg;em;rSmxm;=u.? bk&m;ocif. u|efarma&Sonf awmrSmÁoa&vtrsKd;Y aiGcJGonftwkdif;/ xm0&bk&m;txHawmfokd@ aqmifcJh&rnf[k a,&k&Svif+rdK@rSpI ,k'jynft&yf&yfrSpI a=umfjim=u.? 10rif;rsm;ESihfjynfoljynfom;rsm; taygif;wdk@onf/ 0rf;ajrmufaompdwfESihf aqmifcJhI/ vufpowfonfwkdifatmif/ aowWmxJodk@ oGif;xm;=u.? 11xkdaowWmudk av0dom;wdk@onf b¾mawmfwdkufxJodk@oGif;I/ aiGrsm;onfudk odjrifv#if/ &Sifbk&if. pma&;awmf}uD;ESihf ,Zfyka&m[dwf. pma&;onf vmI/ aiGudkxkwf,l+yD;rS aowWmudk ol@ae&mYxm;jyef.? xkdokd@aewdkif;jyKI/ rsm;pGmaomaiGudkpkxm;=u.? 12&Sifbk&ifESihf a,m,'onf Adrmefawmf. tr_awmfapmihfwdk@Y xkdaiGudktyfI/ AdrmefawmfudkjyKjyifapjcif;iSg/ yef;&eform;/ vuform;/ yef;yJorm;/ yef;wOf;orm;wdk@tm;ay;0,f=u.? 13tvkyfvkyfaom

olwdk@onf }udK;pm;I jyKjyifojzihf/ Adrmefawmfudk yuwdtjzpfY cdkifcHhap=u.? 14vufpowfaomtcg/ usefºuGif;aomaiGudk &Sifbk&ifESihf a,m,'xHodk@ ,lcJhI/ xkdaiGESihf AdrmefawmfY tr_awmfukd aqmif&Guf ylaZmf&efwefqm/ a&$zvm;/ aiGzvm;/ ZGefrsm;ukd vkyf=u.? a,m,'vufxuf umvywfvHk;/ AdrmefawmfY rD;±_d@&m,Zfukd tpOfylaZmf=u.? 15a,m,'onf tkdIumv jynfhpHk&ma&mufvsuf/ toufw&moHk;q,f &SdaomfaoI/ 16'g0d'f+rdK@rSm &Sifbk&ifwdk@wGif o+*õK[fjcif;udkcHav.? ta=umif;rlum;/ Áoa&vtrsKd;wGif bk&m;ocifY‚if;/ tdrfawmfY‚if;/ aus;Zl;jyKaomoljzpfownf;? 17 a,m,'aoaomaemuf/ ,k'rif;wdk@onf &Sifbk&ifxHawmfodk@vmI &Sdcdk;=u.? olwdk@pum;ukd &Sifbk&ifem;axmifojzihf/ 18olwdk@onfbkd;ab;wdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m;. tdrfawmfudkpGef@I/ tm&S&yifESihf ±kyfwkwdk@ukd 0wfjyK=u.? xkdtjypfa=umifh trsufawmfonf ,k'jynfESihf a,&k&Svif+rdK@tay:rSm oufa&muf av.? 19olwdk@udkxm0&bk&m;xHawmfodk@ aoG;aqmifapjcif;iSg/ ya&mzufwdk@ukdapv$wfawmfrlI/ ya&mzufwdk@onf oufaocHaomfvnf;/ olwdk@onf em;raxmif=u? 20wzef bk&m;ocif. 0dnmOfawmfonf ,Zfyka&m[dwf a,m,'om; Zmc&dtay:rSm oufa&mufI/ olonfy&dowftv,f jrifhaomt&yfY &yfvsuf/ bk&m;ocifrdef@awmfrlonfum;/ oifwdk@onfudk,ftusKd;udkysufapjcif;iSg/ xm0&bk&m;. ynwf awmfwdk@udk tb,fa=umifhvGefusL;=uoenf;? oifwdk@onf xm0&bk&m;udkpGef@aoma=umifh/ oifwkd@udkvnf; pGef@awmfrl+yD[k ¹rGufqkd.? 21vlrsm;wdk@onf ol@udkraumif;aomt=uHESihf wdkifyifI/ &Sifbk&iftrdef@awmfESihf AdrmefawmftwGif;Y ausmufcJESifhypfI owf=u.? 22xkdokd@ a,m&Srif;}uD;onf Zmc&dtb/ a,m,'jyKaom aus;Zl;udk ratmufarh/ om;udkowfavonfwum;? Zmc&daoaomtcg/ Ttr_udk xm0&bk&m;onf =unf±_@ppfa=umawmfrlrnf[k qdk.? 23 xkdae@tqHk;Y/ ±_&dwyfom;wdk@onf ppfcsDI vm=uojzifh/ ,k'jynfa,&k&Svif+rdK@odk@ a&mufrS/ rSL;rwf t&m&Sdtaygif;wdk@ukd okwfoify,f&Sif;I/ vuf&OpPm&Sdor#wdk@ukd 'rmouf&Sifbk&ifxHodk@ ay;vkduf=u.? 24,k'vlwkd@onf bkd;ab;wdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;ukd pGef@aoma=umifh/ rsm;jym;aom tvHk;t&if;jzpf aomfvnf;/ enf;aom±_&dwyftvHk;t&if;vufodk@ xm0&bk&m; tyfawmfrlI/ ±_&dvlwdk@onf a,m&Sudk w&m;pD&if=u.? 25&efolxGufoGm;aomtcg/ a,m&Sonf }uD;pGmaom'kuQukdcH&vsuf/ ae&pfonfjzpfI/ ,Zfyka&m[dwfa,m,'om;wdk@udk owfaom tjypfa=umifh/ rdrdu|efwdk@onf oif;zJG@I/ omvGefay:rSm aoatmifvkyf=uH=u.? xkdrif;udk 'g0d'f+rdK@Y o+*õK[faomfvnf;/ &Sifbk&ifwdk@wGif ro+*õK[f? 26vkyf=uHaomolum;/ trRKeftrsKd;orD; &Sdrwfom;/ a,mZA'fESif armbtrsKd;orD; &Sdr&dyfom; &a[mZA'f wnf;? 27a,m&Sonf om;&Sdjcif;t&m/ av;aomtr_udkxrf;jcif;t&m/ Adrmefawmfudk jyKjyifjcif;t&mwdk@onf &mZ0ifESihf pyfaompmY a&;xm;vsuf&dS.? om;awmftmrZdonf crnf;awmft&mYeef;xkdif.? 25 1 tmrZdonf toufESpfq,fig;ESpf&Sdaom eef;xkdifI/ a,&k&Svif+rdK@Y ESpfq,fudk;ESpf pdk;pH.? r,fawmfum;/ a,&k&Svif+rdK@ol ,k'Neftrnf&Sd.? 2xkdrif;onf xm0&bk&m;a&S@awmfY w&m;aomtr_udkjyKaomfvnf;/ pdwfESvHk;rpHkvif? 3tmrZdonf rif;tm%mwnfaomtcg/ crnf;awmfrif;}uD;udk owfaom u|efwdk@ukdowf av.? 4om;twGuftbonf taorcH&? tbtwGufom;onf taorcH&? vlwdkif;rdrdtjypfa=umifh taocH&.[k arma&SynwWdusrf;pmY

a&;xm;vsuf&Sdaom xm0&bk&m;. ynwfawmfudk apmihfa&SmufI/ xkdu|efwdk@. om;rsm;udk rowfbJae.? 5 tmrZdrif;onf ,k'vlwdk@udk pnf;a0;I/ ,k'vlESihf A,Fmrdefvlwdk@wGif/ taqGtrsKd;tvkduf vlwaxmiftkyf/ w&mtkyfwdk@ukdcef@xm;.? toufESpfq,fvGefI/ vSHESifh 'kdif;udkukdifwwfaom 6 ppfol&Jaumif; wdk@onf/ pm&if;0ifonftwdkif; oHk;odef;&Sd=u.? cGeftm;}uD;aom 7 Áoa&vol&Jwodef;udkvnf; aiGtcGufwaxmifESihf iSg;.? odk@&mwGif bk&m;ocif. vlwa,mufonfvmI/ tkdrif;}uD;/ Áoa&vwyf udkrvkdufapESihf? xm0&bk&m;onf Áoa&vvlwnf;[laom {z&drftrsKd;om;taygif;wdk@ESihf twl&Sdawmf rrl? 8rif;}uD;oGm;vkdv#if oGm;I ppfwkdufjcif;iSg/ ckdifcHhaomfvnf;/ &efola&S@rmS bk&m;ocif ±_H;apawmfrlrnf? bk&m;ocifonf rpjcif;iSg‚if;/ 9tmrZdu/ Áoa&vwyfudkiSg;I/ aiGtcGuw f axmifudk ay;rdaoma=umifh/ tb,fodk@jyK&rnfenf;[k bk&m;ocif. vludkar;jref;aomf/ bk&m;ocif. vlu/ xkdr#ru xm0&bk&m;onf omIay;Ekdifawmfrlonf[k jyefajym.? 10xkdtcg tmrZdonf {z&drfjynfrS a&mufvmaomppfol&Jwdk@ukd cGJxm;I rdrdwdk@ae&modk@ jyefoGm;apjcif;iSg/ v$wfvkdufojzifh/ olwdk@onf tvGeftrsufxGufI/ ,k'jynfom;wdk@Y t+idK;xm;vsuf/ rdrdwdk@ae&modk@jyefoGm;=u.? 11 tmrZdonfvnf;/ udk,fudkcdkifcHhapI/ qm;csKdifhodk@wyifcsD ojzihf/ pd&awmifom; waomif;udk vkyf=uHav.? 12,k'trsKd;om;wdk@onf vlwaomif;udk t&Sifbrf;+yD;v#if ausmufawmifxdyfodk@ aqmifoGm;I/ usKd;yJhapjcif;iSg atmufodk@wGef;cs=u.? 130kdif;Iwkduf&aomtcGihfukd tmrZdray;/ v$wfvkdufaom ppfol&Jwdk@rlum;/ &Srm&d+rdK@rSpI/ aAaom&kef+rdK@wkdifatmif/ ,k'+rdK@wdk@ukd wkdufojzifh/ vloHk;axmifudk wdkufI vuf&OpPmtrsm;udk odrf;oGm;=u.? 14 tmrZdonf {'keftrsKd;om;wdk@ukd vkyf=uH&mrS jyefvmaomtcg/ pd&awmifom;udk; uG,faom bk&m;wdk@ukdaqmifcJhI/ udk,fwdkifudk;uG,f&m bk&m;jzpfapjcif;iSg/ wnfaxmifvsuf olwdk@a&S@rSm/ OD;!¸wfcsI/ eH@omaygif;udkrD;±_d@av.? 15xm0&bk&m;onf tmrZdukdtrsufxGufI/ ya&mzufudkapv$wfawmfrlonfum;/ rdrdvlwdk@ukd &efolvufrSru,fEdkifaom wyg;trsKd;om;bk&m; wdk@ukd tb,fa=umifh qnf;uyfoenf;[k ajymqdkv#if/ 16&Sifbk&ifu oifonfwkdifyifrSL;rwfjzpf oavm? wdwfqdwfpGmaeavmh? tb,fa=umifh &mZ0wfcHcsifoenf;[k qkdaomf/ ya&mzufu/ rif;}uD;onf igay;aom uwdpum;ukd em;raxmifudk Ttr_ukdjyKrdaoma=umifh/ bk&m;ocifonf rif;}uD;udkzsufqD;rnf =uHawmfrlonfukd igodjrifonf[k ajymqdk+yD;v#if/ wdwfqdwfpGmaeav.? 17 xkdaemuf/ tmrZdonf wkdifyif+yD;rS/ Áoa&v&Sifbk&if a,[kom;jzpfaom a,mcwf. om; ,a[m&SxHodk@ oHwrefudk apv$wfI/ igwdk@onf rsufESmcsif;qkdifrd=uukeftHh[k rSmvkdufv#if/ 18 Áoa&v &Sifbk&if ,a[m&Su/ avAEkefql;yifonf avAEkeftm&ZfyifxHodk@ apv$wfI/ oifhorD;udk ihgom;ESihf ay;pm;yg[k qdkpOfwGif/ avAEkefom;&Jwaumifonf av#mufoGm;I ql;yifudkeif;rd.? 19oifuigonf {'kefvlwdk@ukdvkyf=uH+yD[k qkdvsuf/ 0gºuGm;csifaompdwf jrifhvS.? odk@&mwGif udk,fae&mYaeavmh? oifhudkwdkif ESifh,k'jynfonf ab;a&mufI qHk;±_H;apjcif;iSg/ tb,fa=umifh tr_&Smoenf;[k ,k'&Sifbk&iftmrZdukd jyefI rSmvkdufav.? 20xkdpum;ukd tmrZdonfem;raxmif? ta=umif;rlum;/ {'kHjynfbk&m;wdk@ukdqnf;uyf aoma=umifh/ &efolvufodk@ tyfjcif;iSg/ bk&m;ocif pD&ifawmfrl.? 21Áoa&v&Sifbk&ifonf ppfcsDI/ &Sifbk&if ESihf &Sifbk&ifESpfyg;wdk@onf ,k'jynf Aufa&Sruf+rdK@Y rsufESmcsif;qkdifrd=uojzifh/ 22Áoa&vtrsKd;om; a&S@rSm ,k'trsKd;om; ±_H;I/ toD;toD;wdk@onf rdrdwdk@ae&modk@ ajy;=u.? 23Áoa&v&Sifbk&if

,a[m&Sonf ,k'&Sifbk&if tmcZdom; jzpfaom a,m&S.om; tmrZdukd Aufa&Sruf+rdK@rSm brf;rdI/ a,&k&Svif+rdK@odk@oGm; +yD;v#if/ a,&k&Svif+rdK@±kd;tawmifav;&mudk/ {z&drfwHcg;rSonf axmifhwHcg; wdkifatmif +zdKzsufav.? 24=oAa''kHvufwGif/ AdrmefawmfY &Sdor#aoma&$aiGrSpI/ wefqmtvHk;pHkESihf eef;awmf b¾mtvHk;pHkudk‚if;/ tmrcHaomoltcsKd@wdk@ukd‚if;/ ,lI&Srm&d+rdK@okd@jyefoGm;.? 25 Áoa&v&Sifbk&ifa,mcwfom; ,a[m&Saoaomaemuf/ ,k'&Sifbk&if a,m&Som; tmrZdonf wq,fig;ESpf touf&Sifao;.? 26tmrZdjyKrlaom tr_t&mºuGif;r#tptqHk;wdk@onf/ ,k'&mZ0ifESihf Áoa&v&mZ0ifYa&;xm;vsuf.? 27tmrZdonf xm0&bk&m; aemufawmfokd@ vkduf&mrS v$JoGm;aomaemuf/ ol.wbuf a,&k&Svif+rdK@Y oif;zJG@=uI/ olonf vmcd&S+rdK@okd@ ajy;onfwGif/ xkd+rdK@odk@ apv$wfI owfap+yD;rS/ 28jrif;ay:Ywifvsuf/ a,&k&Svif+rdK@odk@aqmifcJhI/ bkd;ab;wdk@ESifh twl 'g0d'f+rdK@Y o+*õK[f=u.? 26 1 ,k'jynfoljynfom;taygif;wdk@on/f toufwq,fajcmufESpf&Sdaom om;awmf=oZdudk ,lI/ crnf; awmftmrZdt&mY eef;wif=u.? 2xkdrif;onf crnf;awmfaoaomaemuf/ {vkyf+rdK@udkjyKpkI/ ,k'EkdifiHxJ odk@oGif;jyef.? 3=oZdonf toufwq,fajcmufESpf&Sdaomf/ eef;xkdifI a,&k&Svif+rdK@Y ig;q,fESpfESpfpdk;pH av.? r,fawmfum;/ a,±k&Svif+rdK@ol a,acgvd trnf&Sd.? 4 xkdrif;onf crnf;awmftmrZd jyKonftwkdif;/ xm0&bk&m;a&S@awmfY w&m;aomtr_udk jyK.? 5 bk&m;ocif. Asm'dwf±lyg±kHudk em;vnfaom Zmc&dvufxufY/ =oZdrif;onf bk&m;ocifudk qnf;uyf.? xm0&bk&m;ukdqnf;uyfaom umvywfvHk;/ bk&m;ocifonf t=uHxajrmuf&aom tcGihfudk ay;awmfrl.? 6xkdrif;onf ppfcsDI/ zdvdwWdvlwdk@udk wkdufojzihf/ *go+rdK@±dk;/ ,mAae+rdK@±kd;/ tmZkwf+rdK@±kd;wdk@udk +zdKzsuf+yD;rS/ tmZkwf+rdK@ywfvnf/ zdvdwWdjynft&yf&yf Y+rdK@opfwdk@udk wnfaxmifav.? 7bk&m;ocifonf zdvdwdWvl/ *k&Amv+rdK@rSm aeaomtm&yfvl/ r[kedrfvl wdk@wbufY ol@ukdrpawmfrl.? 8trRKeftrsKd;om;wdk@onfvnf;/ =oZdrif;tm; vufaqmifyÀmwdk@udk quf=u.? olonf tvGefudk,fudk ckdifcHhapojzifh/ odwif;awmfonf tJ*kwWKjynfwkdifatmif/ ausmfapm av.? 9 =oZdrif;onf a,±k&Svif+rdK@axmifhwHcg;/ csKdifhwHcg;/ +rdK@±dk;auG@wHcg;Y &Jwkdufwdk@ukdwnfI/ ckdifcHhap.? 10awmYvnf;/ &Jwkdufwdk@udkwnf.? a&wGif;rsm;udkvnf;wl;.? csKdifh0Srf;&mt&yfESihf ajrnD&mt&yfY/ rsm;pGmaomodk;EGm;wdk@udk/ qnf;zl;I awmift&yf/ ajraumif;aomt&yfY v,fvkyfaomolESihf pyspfO,smOf jyKpkaom olwdk@ukdvnf; appm;.? xkdokd@aomtr_rsm;udk 0goem&Sd.? 11 =oZdrif;Y wyfpma&; a,a,vESihf wyftkyfrmao,wdk@onf pm&if;,lonftwkdif;/ &Sifbk&if. Adkvfrif; [meedonf pD&ifI/ toD;toD;wyfzJG@aom ppfol&JAdkvfajcrsm;&Sd=u.? 12 xkdokd@cGeftm;}uD;aom ol&JtaqGtrsKd;tvkduf/ t}uD;tuJvkyfaom olaygif;um;/ ESpfaxmif ajcmuf&mwnf;? 13xkdokd@t}uD;tuJ vkyfaomol/ &efow l bufY &Sifbk&ifudk axmufrjcif;iSg/ }uD;aomcGeftm;ESihf ppfwdkufaomol&Jaygif;um;/ oHk;odef;ckepfaxmifig;&mwnf;? 14=oZdrif;onf vnf;/ Akdvfajctaygif;wdk@tbkd@/ 'dkif;v$m;/ vSH/ oHcarmufvHk;/ oHcsyf/ av;/ ausmufESihf 15 ypfp&mavmufv$Jwdk@ukd jyifqifav.? vdrRmaomolwdk@onf Om%f&SmIvkyfaom ,EW&m;pufwdk@ukdvnf;/ a,±k&Svif+rdK@&Jwdkuf/ +rdK@jytkd;tay:u jr‡m;ESihf ausmuf}uD;udk ypfp&mbkd@/

jyifqifav.? xkdokd@wefckd;}uD;atmif/ txl;ojzif/ rpjcif;udkcH&onfjzpfI/ odwif;awmfonf tESH@tjym; ausmfapm.? 16 =oZdrif;onf wefckd;}uD;aomtcg/ udk,ftusKd;enf;atmif axmifv$m;aompdwfxojzihf/ rdrdbk&m;ocifxm0&bk&m;ukd jypfrSm;I/ eH@omaygif;ukdrD;±_d@&m ,Zfyv†ifay:rSm eH@omaygif;ukd rD;±_d@jcif;iSg/ xm0&bk&m;. AdrmefawmfxJodk@ 0ifav.? 17,Zfyka&m[dwf tmZ&donf &J&ifhjcif; owWd&Sdaom xm0&bk&m; .tr_awmfxrf; ,Zfyka&m[dwf &Spfusdyfwdk@ESihf wuG/ &Sifbk&if =oZdaemufawmfodk@ vkdufI/ 18qD;wm;ojzihf/ tdk=oZdrif;/ udk,fawmfonf xm0&bk&m;tm; eH@omaygif;udk rD;±_d@jcif;tr_ESifhrqdkifyg? eH@omaygif;udk rD;±_d@ apjcif;iSg/ cef@xm;aomtm±HkESifh ,Zfyka&m[dwfwdk@om xdktr_ESifhqdkif=uyg.? oef@&Sif;&mXmexJu xGuf oGm;avmh? udk,fawmfonf jypfrSm;+yD? xm0&t&Sifbk&m;ocifh a&S@awmfY udk,fawmftoa&ysufvdrfhrnf [k qdk=uv#if/ 19 =oZdrif;onf a'gopdwf&SdI/ eH@omaygif;udk rD;±_d@jcif;iSg/ vifyef;udkudkifvsuf/ ,Zfyka&m[dwf wdk@udk trsufxGufv#if/ AdrmefawmfwGif eH@omaygif;udkrD;±_d@&m ,Zfyv†if.tem;/ ,Zfyka&m[dwfwdk@a&S@rSm/ Elemonf &Sifbk&ifezl;Y ay:av.? 20,Zfyka&mrif;ESifh ,Zfyka&m[dwftaygif;wdk@onf =unfh±_I/ ezl;awmf Y ElempGJonfudkjrifv#if/ &Sifbk&ifudk jyifodk@ESifxkwf=u.? &Sifbk&ifudk,fwdkifvnf;/ xm0&bk&m; '%fcwf awmfrlaoma=umifh/ tvsiftjrefxGufav.? 21xdkodk@ =oZdrif;onf aoonfwdkifatmif ElempGJI jcm;em; aomeef;Yae&.? Adrmefawmfodk@ 0ifaomtcGifhudkr&? om;awmfa,moHonf eef;awmfudktkyfpdk;I EdkifiHawmf tr_udkpD&if&.? 22=oZdjyKrlaom tr_t&mºuGif;avor# tptqHk;wdk@ukd/ tmrkwfom; ya&mzufa[&Sm, onf a&;xm;av.? 23 =oZdonf bdk;ab;wdk@ESifh tdyfaysmfI/ olwdk@ESifhtwl o+*õK[fjcif;udkcH&aomfvnf;/ vlEljzpfaom a=umifh/ &Sifbk&ifwdk@ocsõKif;ESifh qdkifaomajruGufYom o+*õK[f=u.? om;awmfa,moHonf crnf;awmft&mY eef;xdkif.? 27 1 a,moHonf toufESpfq,fig;ESpf&Sdaomf/ eef;xdkifI a,±k&Svif+rdK@Y wq,fajcmufESpf pdk;pHav.? r,fawmfum;/ Zm'kwforD; a,±k&Smtrnf&Sd.? 2xdkrif;onf crnf;awmf =oZdusifhor#twdkif;/ xm0&bk&m; a&S@awmfY w&m;aomtr_udkjyK.? odk@&mwGif xm0&bk&m;. AdrmefawmfxJodk@r0if? jynfoljynfom;wdk@ onf rw&m;ojzifhjyK=uao;.? 3xdkrif;onf Adrmefawmftxuf wHcg;udkv_yfI =oazv+rdK@±dk;udk tvGef cdkifcHhap.? 4,k'awmif±dk;ay:rSm +rdK@rsm;udk‚if;/ awmY&Jwdkufrsm;ESifh jytdk;rsm;udk‚if; wnfaxmifav.? 5trRKef &Sifbk&ifudkvnf; ppfwdkufIEdkifojzifh/ EdkifaomESpfwGif trRKefom;wdk@onf aiGtcGuw f axmif/ *sHKaum& waomif;/ rka,mwaomif;udk ay;&=u.? 'kwd,ESpfESifh wwd,ESpfwGif xdktwlay;&=u.? 6xdkodk@ a,moH onf rdrdbk&m;ocif xm0&bk&m;a&S@awmfY rdrdtusifhwdk@udk jyifqifaoma=umifh wefcdk;wdk;yGm;ownf;? 7 a,moHjyKrlor#aom tr_t&mºuGif;avor#/ ppfwdkufjcif;tusifhusifhjcif; tr_t&mtvHk;pHkwdk@onf/ Áoa&v&mZ0ifESifh ,k'&mZ0ifY a&;xm;vsuf&Sd.? 8a,moefonf bdk;ab;wdk@ESifhtdyfaysmfI/ 'g0d'f+rdK@Y o+*õK[fjcif;udkcHav.? om;awmftmcwfonf crnf;awmft&mY eef;xdkif.? 28 1 tmcwfonf toufESpfq,f&Sdaomf/ eef;xdkifI a,±k&Svif+rdK@Y wq,fajcmufESpf pdk;pHav.? xdkrif;onf tb'g0d'fuJhodk@rusifh/ xm0&bk&m;a&S@awmfY w&m;aomtr_udkrjyK? 2 Áoa&v&Sifbk&ifwdk@ vdkufaomvrf;odk@ vdkufI/ Amvbk&m;tbdk@ ±kyfwkqif;wkrsm;udk oGef;av.?

xm0&bk&m;onf Áoa&v trsdK;om;a&S@rS ESifxkwfawmfrlaom wyg;trsdK;om;wdk@. &GH&SmbG,fxHk;pHtwdkif;/ [dEMHKom;csdKifhY eH@omaygif; udkrD;±_d@I/ rddrdom;wdk@udkvnf; rD;jzifhylaZmf.? 4 jrifhaomt&yf/ awmifay:/ opfyifatmufwdk@Y ,ZfylaZmfI/ eH@omaygif;udk rD;±_d@wwf.? 5xdka=umifh/ ol.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf ol@udk±_&d&Sifbk&ifvufodk@ tyfawmfrlojzifh/ ±_&dvlwdk@onf vkyf}uHvsuf/ rsm;pGmaomvlwdk@udk brf;qD;I/ 'rmouf+rdK@odk@ odrf;oGm;=u.? 6wzef Áoa&v&Sifbk&ifvufodk@ tyfawmfrlojzifh/ xdk&Sifbk&if a&rvdom;ayumonf =urf;wrf;pGm vkyf=uHI/ &J&ifhaom ,k'trsdK;om; wodef;ESpfaomif;udk wae@jcif;wGifowfav.? ta=umif;rlum;/ olwdk@ onf bdk;ab;wdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;udk pGef@=uownf;? 7cGeftm;}uD;aom {z&drfom;Zdc&donf/ &Sifbk&ifom rmao,/ eef;awmftkyf tmZ&duH/ &Sifbk&ifaemuf 8 'kwd,rif;{vumeudk owf.? Áoa&v trsdK;wdk@onfvnf; rdrdwdk@ESifhaygufabmfawmfaom a,mufsm;/ rdef;r/ om;/ orD;aygif;ESpfodef;udk brf;qD; odrf;oGm;=u.? rsm;pGmaomOpPmudkvnf; vk,lI &Srm&d+rdK@odk@ aqmifoGm;=u.? 9 =o'uftrnf&Sdaom xm0&bk&m;. ya&mzufwyg;&SdI/ &Srm&d+rdK@odk@jyefvmaom wyfudkqD;}udKvsuf/ bdk;ab;wdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf ,k'jynfudk trsufawmfxGufaom a=umifh/ oifwdk@vufY tyfawmfrlojzifh/ oifwdk@onf rdkCf;aumif;uifodk@xdaom a'got[kefESifh olwdk@udk owf=u+yDwum;? 10,ckwGifvnf;/ ,kjynfonf/ a,±k&Svif+rdK@om; a,mufsm;rdef;rwdk@udk tapcHu|efvkyfI/ ESdyfpufrnfht}uH &Sd=uonfwum;? odk@jyKvsif [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;udk jypfrSm;&modk@ a&mufonfr[kwfavm? 11ighpum;udk em;axmif=uavmh? oifwdk@onf ,ckbrf;qD;I odrf;,lcJhaom [email protected];udk v$wfvdkuf=uavmh? odk@r[kwf xm0&bk&m;. jyif;pGmaomtrsufawmfonf oifwdk@tay:rSm oufa&muf vdrfhrnf[k owday;.? 12xdktcg {z&drftrsdK;om; t}uD;tuJ/ a,m[eefom; tmZ&d/ ar&Sdavrkwfom; aA&cd/ &Sv†HKom; a[Zud/ [m'vJom; tmromwdk@onf ppfwdkuf&mrSvmaomolwdk@udk qD;wm;I/ 13oifwdk@odrf;,lcJhaom olwdk@udk T+rdK@xJodk@roGif;&? igwdk@onf xm0&bk&m;udk jypfrSm;+yD? tjypf&if;tay: rSmxyfI jypfrSm;apOD;rnf[k oifwdk@}uHpnf=uonfwum;? ,ckwGif igwdk@tjypf}uD;vS.? Áoa&vtrsdK;Y jyif;pGm trsufxGufvsuf&Sdonf[k qdkaoma=umifh/ 14ppfol&Jwdk@onf odrf;,lcJhaomvlrsm;ESifh vk,lcJhaom OpPmrsm;udk rif;wdk@a&S@/ y&dowfwdk@a&S@rSm xm;=u.? 15txufqdkcJh+yD;aomolwdk@onf xvsuf/ odrf;,lcJhaom olwdk@udkac:I/ t0wfr&Sdaomolwdk@udk vuf&OpPmjzifh 0wfap=u.? ajceif;udk pD;ap=u.? pm;aomufp&m bdk@ ay;=u.? qDESifhvdrf;ap=u.? tm;r&Sdaomol taygif;wdk@udk jrnf;ay:rSmwifI/ olwdk@aygufabmf&Sd&m a,&dacg+rdK@wnf;[laom pGHyvGHyif+rdK@odk@ ydk@+yD;rS/ &Srm&d+rdK@odk@ jyefoGm;=u.? 16 xdktcg tm±_&d&Sifbk&ifvmI ulrapjcif;iSg/ tmcwfrif;}uD;onf oHwrefudkapv$wfav.? 17 ta=umif;rlum;/ {'Hkvlwdk@onf vmjyefojzifh/ ,k'jynfudkvkyf}uHI/ vlrsm;udk brf;qD;odrf;oGm; =u+yD? 18zdvdwWdvlwdk@onfvnf;/ EdkifiHatmufydkif;ESifh ,k'jynfawmifydkif;Y&Sdaom +rdK@wdk@udkwdkufI/ Aufa&Sruf+rdK@/ tmZvkef+rdK@/ a*'±kwf+rdK@/ a&Smacg+rdK@&Gm/ wdrem+rdK@&Gm/ *draZm+rdK@&Gmrsm;udk ,lI ae&mcs=u.? 19,k'&Sifbk&if tmcwfa=umifh xm0&bk&m;onf ,k'jynfudktvGefESdrfhcs.? xdkrif;onf ,k'jynf.t0wfwefqmudk c|wfI/ xm0&bk&m;udk =urf;wrf;pGmjypfrSm;.? 20tm±_&d&Sifbk&if wd*vwfydavom vmaomfvnf; tm;udkray;/ omIqif;&Jap.? 21ta=umif;rlum;/ tmcwfonf Adrmefawmfb¾mESifh eef;awmfb¾mrSpI/ rSL;rwftdrf wdk@Y&Sdaom OpPmrsm;udk cGJ+yD;v#if/ 3

tm±_&d&Sifbk&iftm; ay;aomfvnf;/ xdkbk&ifonf aus;Zl;jyefIrjyK? 22tmcwfrif;}uD;onf qif;&J'kuQcH&aomtcg xm0&bk&m;udk omIjypfrSm;.? 23ighudk'%fay;aom 'rmouf +rdK@. bk&m;wdk@udk igqnf;uyfrnf[lI‚if;/ ±_&d&Sifbk&ifudk;uG,faom bk&m;wdk@onf aus;Zl;jyKwwfaom a=umifh/ igYvnf; aus;Zl;jyKapjcif;iSg/ xdkbk&m;wdk@tm; ,ZfylaZmfrnf[lI‚if; qdkaomf/ xdkbk&m;wdkd@onf tmcwfrif;ESifh Áoa&vtrsdK; tusdK;eJp&mta=umif;jzpfownf;? 24wzef tmcwfonf Adrmefawmf wefqmwdk@udk pkxm;I tydkif;ydkif; csdK;zsuf.? AdrmefawmfwHcg;wdk@udkvnf; ydwfxm;.? a,±k&Svif+rdK@ axmifhrsm;Y ,Zfyv†ifwdk@udk wnf.? 25tjcm;wyg;aom bk&m;wdk@tm; eH@omaygif;udk rD;±_d@p&mbdk@ ,k'+rdK@ toD;toD;wdk@Y jrifhaomt&yfwdk@udk wnfI bkd;ab;wdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;. trsufawmfudk E_d;aqmfav.? 26 tmcwfusifh}uHjyKrlaom tr_t&mºuGif;avr# tptqHk;wdk@onf ,k'&mZ0ifESifh Áoa&v&mZ0if Y a&;xm;vsuf&Sd.? 27tmcwfonf bdk;ab;wdk@ESifh tdyfaysmfI a,±k&Svif+rdK@Y o+*õK[fjcif;udkcH&aomfvnf; Áoa&v&Sifbk&ifwdk@ocsõKif;Y ro+*õK[f=u? om;awmfa[Zudonf crnf;awmft&mY eef;xdkif.? 29 1 a[Zudonf toufESpfq,fig;ESpf&Sdaomf/ eef;xdkifI a,±k&Svif+rdK@Y ESpfq,fudk;ESpf pdk;pHav.? r,fawmfum;/ Zmc&dorD; tmbdtrnf&Sd.? 2xdkrif;onf tb'g0d'fusifhor#twdkif; xm0&bk&m; a&S@awmfY w&m;aomtr_udk jyK=u.? 3eef;pHyXrESpf/ yXrvwGif/ AdrmefawmfwHcg;udk zGifhI jyKjyifawmfrl.? 4,Zfyka&m[dwf av0dom;wdk@udkac:I ta&S@vrf;rSm pka0;apvsuf/ 5 tdkav0dom;wdk@/ em;axmif=uavmh? udk,fudk‚if;/ bdk;ab;wdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;. tdrfawmfudk‚if; oef@&Sif;apI/ oef@&Sif;&mXmexJu tr_dufudk okwfoify,f&Sif;=uavmh? 6 igwdk@tbrsm;onf jypfrSm;I/ igwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m; a&S@awmfY 'kp±kdkufudkjyK=u+yD? xm0&bk&m;udkpGef@I/ usdef;0yfawmfrl&mt&yfrS rsufESmv$Jvsuf ausmcdkif;+yD wum;? 7 AdrmefawmfwHcg;wdk@udkydwfvsuf/ rD;cGufwd@k udkowfvsuf/ oef@&Sif;&mXmeY Áoa&vtrsdK;. bk&m;ociftm; eH@omaygif;udk rD;r±_d@/ rD;±_d@&m,Zfudk rylaZmfbJae=u+yD? 8xdka=umifh/ xm0&bk&m;onf ,k'jynf a,±k&Svif+rdK@udk trsufawmfxGufI/ oifwdk@jrifonftwdkif; qif;&JcHjcif;/ rdef;armawGa0jcif;/ uJh&J@oHudk =um;jcif;tr_Y tyfawmfrl+yD? 9odk@jzpfI/ igwdk@tbonf xm;jzifhvJao=u+yD? om;orD;/ r,m; wdk@onf odrf;oGm;jcif;udk cH&=u+yD? 10,ckrlum; jyif;pGmaomtrsufawmfonf igwdk@rSv$JomG ;rnfta=umif;/ Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif xm0&bk&m;ESifh yËdnmOfzGJ@rnf[k igt}uH&Sd.? 11ighom;wdk@/ rzifhE$J=uESifh? xm0&bk&m;a&S@awmfY &yfI0wfjyKjcif;/ tr_awmfudkapmifhjcif;/ eH@omaygif;udk rD;±_d@jcif;tr_udk jyKapjcif;iSg/ oifwdk@udk a&G;xm;awmfrl+yD[k rdef@awmfrlvsif/ 12av0dtrsdK;/ aum[wftE$,f/ tmroJom; rm[wf/ tmZ&dom;a,mv/ ar&m&dtE$,f tmA'dom; ud&/S a,[avvom; tmZ&d/ a*&±_HtE$,f ZdrRom; a,mtm/ a,mtmom; {'if/ 13{vdZzeftrsdK;om; &Sdr&dESifh a,a,v/ tmoyftrsdK;om; Zmc&dESifh rwWed/ 14a[reftrsdK;om; a,a[vESifh&Sdrd/ a,'kokeftrsdK;om; a&Srm,ESifh=oaZvwdk@onf/ 15 trsdK;om;csif;wdk@udk ac:I/ udk,fudkoef@&Sif;ap+yD;rS/ xm0&bk&m; trdef@awmfESifhtnD &Sifbk&ifpD&ifonftwdkif;/ Adrmefawmfudk oef@&Sif;apjcif;iSg vm=u.? 16,Zfyka&m[dwfwdk@onf Adrmefawmfudk oef@&Sif;apjcif;iSg/ twGif;cef;xJodk@ 0ifI/ awG@or#aomr_dufudk wHwdkif;odk@xkwf+yD;v#if/ av0dom;wdk@onf auj'Kefacsmif;odk@,lI oGm;=u.? 17yXrvw&ufae@wGif oef@&Sif;pjyKI/

&Spf&ufae@wGif AdrmefawmfOD;odk@ a&muf=u.? xdkaemuf &Spf&ufywfvHk; Adrmefawmfudk oef@&Sif;apI yXrwq,fajcmuf&ufae@wGif vufpowf=u.? 18xdktcg a[Zudrif;}uD;xHodk@ 0ifI/ tu|Efkyfwdk@onf AdrmefawmfwaqmifvHk;/ rD;±_d@&m,ZfESifh wefqm&Sdor#/ a&S@awmfrkef@wifaom pm;yGJESifh wefqm&Sdor#wdk@udk oef@&Sif;apyg+yD? 19xdkrSwyg;/ tmcwfrif;}uD;vufxuf t"rRjyKI ypfxm;aom wefqm &Sdor#wdk@udk tu|Efkyfwdk@onf jyifqifI oef@&Sif;apojzifh/ xm0&bk&m; ,Zfyv†ifawmfa&S@rSm wifxm;yg+yD[k av#mufqdk=u.? 20 xdktcg a[Zudrif;}uD;onf apmapmxI/ +rdK@ol}uD;wdk@udk pka0;ap+yD;v#if/ Adrmefawmfodk@ wufoGm;.? 21eef;awmftjypf/ oef@&Sif;&mXmeawmftjypf/ ,k'jynftjypfajz&m ,ZfylaZmfp&mbdk@ EGm;ckepf aumif/ odk;ckepfaumif/ odk;oi,fckepfaumif/ qdwfckepfaumifwdk@udk aqmifcJh=u.? tm±kefom ,Zfyka&mp[dwfwdk@onf xm0&bk&m;. ,Zfyv†ifay:rSm ylaZmfapjcif;iSg rdef@awmfrlonftwdkif;/ 22EGm;wdk@ udkowfI ,Zfyka&m[dwfwdk@onf taoG;udkcHvsuf/ ,Zfyv†ifay:rSm jzef;=u.? odk;wdk@udkvnf; owfI/ taoG;wdk@udk ,Zfyv†ifay:rSm jzef;=u.? odk;oi,fwdk@udkvnf; owfI taoG;udk ,Zfyv†ifay:rSm jzef;=u.? 23tjypfajz&m,Zf ylaZmfp&mbdk@ qdwfwdk@udkvnf; &Sifbk&ifa&S@/ y&dowfa&S@odk@xkwfI/ rdrdwdk@vufudk wif+yD;rS/ 24,Zfyka&m[dwfwdk@onf owfI/ Áoa&vtrsdK;om; taygif;[email protected] ajyapjcif;iSg/ ,Zfyv†ifay:rSm taoG;tm;jzifh tjypfajzjcif;r*Fvmudk jyK=u.? xdkodk@ rD;±_d@&m,ZESifh tjypfajz&m,Zfudk Áoa&vtrsdK; 25 om;taygif;wdk@tbdk@ ylaZmfrnfta=umif;/ &Sifbk&iftrdef@awmf&Sd+yD? 'g0d'frif;}uD;ESifh ol.ya&mzuf*'f/ ya&mzufemoefwdk@ pD&ifonftwdkif; cGufuGif;/ apmif;/ wa,mESifh wD;r_wfaom av0dom;wdk@udk/ Adrmef awmfY cef@xm;awmfrl.? xdkodk@ xm0&bk&m;onf ya&mzufwdk@tm;jzifh pD&ifawmfrlownf;? 26odk@jzpfI av0dom;wdk@onf 'g0d'fpD&ifaom wk&d,mrsm;udk‚if;/ ,Zfyka&m[dwfwdk@onf wHydk;rsm;udk‚if; udkifvsuf&Sd =u.? 27a[Zudonf ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@&m,Zfudk ylaZmfapjcif;iSg/ trdef@awmf&SdI rD;±_d@&m,Zfudk ylaZmf pjyKaomtcg/ wHydk;rsm;ESifh Áoa&v&Sifbk&if 'g0d'fpD&ifaom wk&d,mrsdK;rsm;udk wD;r_wfvsuf/ xm0&bk&m; tm; oDcsif;udk qdkpjyK=u.? 28rD;±_d@&m,ZfylaZmfjcif;tr_ vufprowfrSDwdkifatmif y&dowftaygif;wdk@onf udk;uG,fvsuf/ oDcsif;qdkvsuf/ wHydk;r_wfvsufae=u.? 29vufpowf+yD;rS/ &Sifbk&ifESifh pnf;a0;aomol taygif;wdk@onf OD;n$wfcsI udk;uG,f=u.? 30wzef a[Zudrif;}uD;ESifh rSL;rwfwdk@onf pD&ifI/ av0dom; wdk@onf 'g0d'fpum;/ ya&mzuftmoyfpum;tm;jzifh/ xm0&bk&m;tm; axmremoDcsif;qdk=u.? &$ifvef; aompdwfESifh axmremoDcsif;udkqdkvsuf/ OD;n$wfcsI udk;uG,f=u.? 31 xdkaemuf a[Zudu/ oifwdk@onf ,ckxm0&bk&m;tm; udk,fudkylaZmf=u+yD? Adrmefawmfodk@ csOf;uyfI/ ,ZfrsdK;rsm;ESifh aus;Zl;awmf0efcH&m ylaZmfouUmrsm;udk aqmifcJh=uavmh[k jyefIrdef@awmfrlonftwdkif;/ pnf;a0;aomolwdk@onf ,ZfrsdK;rsm;ESifh aus;Zl;awmf0efcH&m ylaZmfouUrsm;udk aqmifcJh=u.? apwem&Sdor#aomolwdk@onf rD;±_d@&m,Zfwdk@udk aqmifcJh=u.? 32 pnf;a0;aomolwdk@onf xm0&bk&m;tm; rD;±_d@&m,ZfylaZmfp&mbdk@ aqmifcJhaom,Zf aygif;um;/ EGm;ckepffq,f/ odk;w&m/ odk;oi,fESpf&mwnf;? 33ylaZmfaom OpPmaygif;um;/ EGm;ajcmuf&m/ odk;oHk;axmifwnf;/ 34,Zfyka&m[dwfwdk@onf enf;aoma=umifh/ rD;±_d@&m,Zfaumif&Sdor#udk rowfEdkifonf jzpfI/ tjcm;aom ,Zfyka&m[dwfwdk@onf udk,fudkroef@&Sif;aprSD/ tr_awmfvufprowfrSDwdkifatmif/ nDtpfudk av0dom;wdk@onf axmufr=u.? udk,fudk oef@&Sif;apjcif;iSg/ ,Zfyka&m[dwfrsm;xuf av0dom; wdk@onf omI/ pdwfoabmajzmifh=u.?

rD;±_d@&m,Zfrsm;wdk@ESifh rD;±_d@&mtoD;toD;qdkifaom rd\[m, ,ZfqDO/ oGef;avmif;&mylaZmf ouUmtrsm; &Sd=u.? xdkodk@ Adrmefawmf0wfjyKjcif;udk pD&ifownf;? 36xdktr_ v#ifjrefaomfvnf;/ bk&m;ocifonf vlrsm;udkjyifqifawmfrlaoma=umifh/ a[ZudESifh vltaygif;wdk@onf 0rf;ajrmuftm;&=u.? 30 1 wzef {z&drftrsdK;/ rema&StrsdK;ESifhwuG Áoa&vtrsdK;/ ,k'trsdK;om;taygif;wdk@onf a,±k&Svif +rdK@/ Adrmefawmfodk@vmI/ Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif xm0&bk&m;tm;/ yocgyGJudkcHapjcif;iSg/ a[Zud onf pma&;Iay;vdkufav.? 2'kwd,vwGif/ yocgyGJudkcHjcif;iSg bk&ifonf wdkifyifI/ rSL;awmfrwfawmf wdk@ESifh a,±k&Svif+rdK@Y pnf;a0;aomoltaygif;wdk@onf pD&if=u+yD? 3,Zfyka&m[dwfwdk@onf tr_awmfudk aqmif&GufEdkifrnfta=umif;/ udk,fudkoef@&SifpGm rjyK=uao;? jynfoljynfom;wdk@onf a,±k&Svif+rdK@Y rpnf; a0;aoma=umifh vGefcJhaomvwGif xdkyGJudkrcHEdkif=u? 4&Sifbk&ifESifh pnf;a0;aomol taygif;wdk@onf xdktr_ udk ESpfoufaoma=umifh‚if;/ usrf;pmYvmonftwdkif;/ =umjrifhpGmaom umvywfvHk;/ yocgyGJudkrcHaom a=umifh‚if;/ 5 t&yf&yfwdk@uvmI/ Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif xm0&bk&mtm;/ a,±k&Svif+rdK@Y yocg yGJudk cHapjcif;iSg/ Áoa&vjynfwa&SmufvHk;/ aA&a&Sb+rdK@rSpI 'ef+rdK@wdkifatmif a=umfjimaprnfta=umif; trdef@awmfESifhpD&if=u.? 6&Sifbk&ifESifh rSL;rwfwdk@ay;vdkufaompmudk pmydk@vkvifwdk@onf,lI/ trdef@awmftwdkif; Áoa&vjynfY ,k'jynfwa&SmufvHk;odk@ ajy;=u.? pmYygaompum; [lrlum;/ tdkÁoa&vtrsdK;om;wdk@/ tmjA[H/ ÁZmwf/ ,[email protected]&m;ocif xm0&bk&m;xHawmfodk@ jyefvm=uavmh? tm±_&d&Sifbk&ifwdk@ vufrSvGwfI/ usefºuGif;aomaomolwdk@&Sd&modk@ 7 jyefvmawmfrlrnf? bdk;ab;wdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m; udkjypfrSm;aom [email protected];/ nDtpfudkrsm;uJhodk@ rjyK=uESifh? jypfrmS ;aomxdkolwdk@udk oifwdk@jrifonf twdkif;/ okwfoify,f&Sif;jcif;odk@ tyfawmfrlrnf? 8onfwdk@tbrsm;uJhodk@ cdkifrmaomoabm r&Sd=uESifh? xm0&bk&m;Y udk,fudktyfESH=uavmh? tpOfoef@&Sif;apawmfrlaom oef@&Sif;&mXmeodk@ vm=uavmh? jyif;pGmaom trsufawmfonf oifwdk@rSv$JoGm;rnfta=umif;/ [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;. 9 tr_awmfudk apmifh=uavmh? oifwdk@onf xm0&bk&m;xHawmfodk@ jyefvmv#if/ [email protected];orD;wdk@onf odrf;oGm;aomolwdk@xHrSm/ u±k%mpdwfESifhjynfhpHkI/ Tjynfodk@wzef jyefvm=uvdrfhrnf? [email protected]&m; ocifxm0&bk&m;onf aus;Zl;jyKcsifaom oabm/ oem;wwfaomoabm &Sdaoma=umifh/ oifwdk@onf txHawmfodk@ jyefvmv#if/ rsufESmawmfudk oifwdk@rS v$Jawmfrrl[k pmYygownf;? 10pmydk@vkvifwdk@onf {z&drfc±dkif/ rema&Sc±dkifwa&SmufvHk; ZmAkvkefc±dkifwdkifatmif w+rdK@rSw+rdK@odk@ ajy;=u.? jynfom;wdk@onf jyuf,,fjyKI uJh&J@=u.? 11odk@&mwGif tm&Smc±dkifom;/ rema&Sc±dkifom;/ ZmAkvkefc±dkifom; tcsdK@wdk@onf udk,fudk ESdrfhcsI a,±k&Svif+rdK@odk@ vm=u.? 12,k'jynfom;wdk@onf xm0&bk&m;trdef@awmftwdkif;/ &Sifbk&ifESifh rSL;rwfwdk@pD&ifonftwdkif;/ wnDwnGwfwnf ;jyKcsifaom apwempdwfudk/ bk&m;ocif wefcdk;awmfa=umifh &=u.? 13 'kwd,vwGif tZkryGJudkcHvdkaomiSg/ rsm;pGmaomvlwdk@onf a,±k&Svif+rdK@Y pnf;a0;=uI/ tvGef}uD;aom y&dowfjzpfav.? 14olwdk@onfxI/ a,±k&Svif+rdK@Y&Sdaom ,Zfyv†ifwdk@udk‚if;/ eH@omaygif; rD;±_d@&m,Zfyv†if &Sdor#wdk@udk‚if; y,f&Sif;I/ {'Hkacsmif;xJodk@ ypfcs=u.? 15 'kwd,vwq,fav;&ufae@wGif/ yocgodk;i,fwdk@udk owf=u.? ,Zfyka&m[dwf/ av0dom;wdk@onf 35

owd&I udk,fudkoef@&Sif;apvsuf/ rD;±_d@&m,Zfwdk@udk AdrmefawmfxJodk@ oGif;=u.? 16bk&m;ocif.vl arma&Synwfw&m;Y pD&ifaomxHk;pH twdkif;/ rdrdwdk@ae&mY &yfaevsuf/ ,Zfyka&m[dwfwdk@onf 17 av0dom;wdk@vufrS taoG;udk,lI jzef=u.? roef@&Sif;aomol trsm;wdk@onf y&dowfYygaoma=umifh/ xdkroef@&Sif;aomol &Sdor#wdk@udk/ xm0&bk&m;tbdk@ oef@&Sif;apjcif;iSg/ yocgodk;i,fowfjcif;tr_udk/ av0dom;wdk@onf apmifh&=u.? 18rsm;pGmaomvlwnf; [laom/ {z&drftrsdK;/ rema&StrsdK;/ ÁocgtrsdK;/ ZmAkvkeftrsdK;om; trsm;wdk@onf usrf;pmYygaom w&m; odk@rvdkuf udk,fudkroef@&Sif;apbJ/ yocgodk;oi,fudk pm;=u.? 19odk@&mwGif/ a[Zudu/ oef@&Sif;&mXme xHk;pHtwdkif;/ oef@&Sif;jcif;r&Sdaomfvnf;/ bdk;ab;wdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;udk qnf;uyfjcif;iSg/ oabmus aomoltaygif;wdk@. tjypfudk aumif;jrwfaom xm0&bk&m;onf v$wfawmfrlygapaom[k xdkolwdk@tbdk@ qkawmif;ojzifh/ 20xm0&bk&m;onf a[Zudpum;udk em;axmifawmfrlI/ vlrsm;wdk@udk csrf;omay;awmf rl.? 21a,±k&Svif+rdK@Y pnf;a0;apaom Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf ckepf&ufywfvHk; &$ifvef;aompdwfESifh tZkryGJudk cH=u.? ,Zfyka&m[dwf av0dom;wdk@onf toHus,faom wk&d,mrsdK;udkwD;r_wfvsuf/ ae@nOfh tjywf xm0&bk&m;tm; axmremoDcsif;qdk=u.? 22xm0&bk&m;. w&m;awmfjrwfudk oGefoifaom av0dom;taygif;wdk@udk a[Zudonf tm;ay;aompum;ESifh E_wfqufojzifh/ olwdk@onf ckepf&ufywfvHk; yGJcHpOftcg/ pm;aomufvsuf rd\[m,ylaZmfouUmudk jyKvsuf/ bdk;ab;wdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m; tm; awmif;yefvsufae=u.? 23pnf;a0;aom vltaygif;wdk@onf ckepf&ufxyfI yGJcHjcif;iSg wdkifyif+yD;rS/ &$ifvef;aompdwfESif ckepf&ufxyfI yGJcH=u.? 24,k'&Sifbk&if a[Zudonf EGm;waxmifESifh odk;waxmif wdk@udk‚if;/ rSL;rwfwdk@onf EGm;waxmifESifh odk;waomif;udk‚if;/ pnf;a0;aomolwdk@tm; ay;=u.? rsm;pGm aom,Zfyka&m[dwfwdk@onf udk,fudkoef@&Sif;ap=u.? 25,Zfyka&m[dwf/ av0dom;wdk@ESifhwuG ,k'y&dowf rsm;/ Áoa&vjynfrSvmaom y&dowfrsm;/ ,k'jynfYaeaom wyg;trsdK;om;/ Áoa&vjynfrSvmaom wyg;trsdK;om;wdk@onf 0rf;ajrmuf0rf;om=u.? 26xdo k @kd a,±k&Svif+rdK@Y }uD;pGmaom0rf;ajrmufjcif;&Sd.? Áoa&v&Sifbk&if 'g0d'fom; a&SmvrkefvufxufrS k cg onf/ aemufwzef a,±k&Svif+rdK@Y xdkr#avmuf}uD;pGm aom 0rf;ajrmufjcif;r&Sd? 27xdt ,Zfyka&m[dwf/ av0dom;wdk@onf xI vlrsm;wdk@udk aumif;}uD;ay;=u .? [email protected];oHudk bk&m;ocif=um;awmfrl.? oef@&Sif;aom usdef;0yfawmfrl&m/ aumif;uifbHkodk@ yXempum; wufav.? 31 1 xdktr_vufpowfaomtcg/ pnf;a0;aom Áoa&vvl taygif;wdk@onf/ ,k'+rdK@odk@xGufoGm;I ,k'jynf/ A,Fmrdefjynf/ {z&drfjynf/ rema&Sjynf t&yf&yfY&Sdaom ±kyfwkqif;wk/ tm&S&yif/ jrifhaomt&yf/ ,Zfyv†if&Sdor#wdk@udk &Sif;&Sif;rzsufqD;rnfwdkifatmif csdK;zJh/ ckwfvSJ+zdKcs=u.? xdkaemufrS/ Áoa&vtrsdK; om;taygif;wdk@onf/ toD;toD;ydkifxdkufaomae&m +rdK@&Gmwdk@odk@ jyefoGm;=u.? 2 ,Zfyka&m[dwf av0dom;wdk@onf/ toD;toD;apmifh&aomtr_udk tvSnfhoifhonftwdkif; apmifhvsuf/ xm0&bk&m; usdef;0yfawmfrlaom XmeawmfwHcg;twGif;Y/ rD;±_d@&m,ZfESifh rd\[m,,Zfudk ylaZmfjcif;/ tr_awmfrsdK;udkapmifhjcif;/ aus;Zl;awmfudk0efcHjcif;/ axmremoDcsif; qdkjcif;tr_udk jyKjcif;iSg/ a[Zudcef@xm;awmfrl.? 3xm0&bk&m;. ynwWdusrf;Y a&;xm;onftwdkif;/ ae@&uftpOfeHeuftcsdef/ nOD;tcsdef/ Oykofae@/ vqef;ae@/ "rRyGJae@wGif rD;±_d@&m,ZfylaZmfp&mtbdk@/

b¾mawmfxJu OpPmwbdk@udkxkwfI vSL awmfrl.? 4,Zfyka&m[dwf/ av0dom;wdk@onf xm0&bk&m;. w&m;udk }udK;pm;I oGefoifapjcif;iSg/ a,±k&Svif+rdK@Yaeaomolwdk@onf OpPmwbdk@udk vSL&rnfta=umif; rdef@awmfrl.? 5xdktrdef@awmfudk Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf tESH@tjym; =um;od=uaomtcg/ tOD;oD;aompyg;/ pyspf&nf/ qD/ ysm;&nf tp&Sdaom ajrtoD;tESHudk‚if;/ tjcm;aomOpPm&Sdor# q,fbdk@wbdk@udk‚if;/ rsm;pGmaqmifcJh=u.? 6,k'+rdK@ wdk@Yaeaom Áoa&vtrsdK;om;ESifh ,k'trsdK;om;wdk@onfvnf;/ odk;EGm;q,fbdk@wbdk@udk‚if;/ olwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;tm; ylaZmfI oef@&Sif;aomOpPm q,fbdk@wbdk@udk‚if; aqmifcJhI toD;toD;ykHxm; =u.? 7 wwd,vwGif yHkxm;pjyKI/ owWrvwGif vufpowf=u.? 8yHkxm;aomOpPmudk a[ZudESifh rSL;rwfwdk@onf vmIjrifaomtcg/ xm0&bk&m;ESifh bk&m;ocif.vl Áoa&vtrsdK;udk aumif;}uD;ay;=u .? 9xdkyHkxm;aomOpPmta=umif;udk a[Zudonf ,Zfyka&m[dwf/ av0dom;wdk@Y ar;jref;vsif/ 10Zm'kwf trsdK;/ ,Zfyka&m[dwft}uD; tmZ&du/ ylaZmfouUmwdk@udk/ Adrmefawmfodk@ aqmifcJhpjyKaomaemuf/ tu|Efkyf wdk@ pm;avmufatmif &Sdonfomru rsm;pGmusefºuGif;wwfyg.? xm0&bk&m;onf rdrdvlwdk@udk aumif;}uD; ay;awmfrlaoma=umifh/ yHkxm;aom TOpPmrsm;onf 11 xdktcg AdrmefawmfY b¾mwdkufwdk@udk usefºuGif;vsuf&Sdygonf[k av#muf=u.? 12 jyifqifaprnfta=umif;/ a[Zudrdef@awmfrlonftwdkif; jyifqifI/ vSLaomOpPm/ q,fbdk@wbdk@OpPm/ ylaZmfaomOpPmrsm;udk w&m;ESifhtnD oGif;xm;=u.? av0dom; aumeedonf wdkuftkyf/ ol.nD&Sdrdonf wdkufpma&;jzpf.? 13a,a[v/ tmZZd/ em[wf/ tmoa[v/ a,&drkwf/ a,mZAwf/ {avsv/ Áorcd/ rm[wf/ aAem,wdk@onfvnf; a[Zudrif;}uD;ESifh Adrmefawmftkyf tmZ&dpD&ifonftwdkif; aumeedESifh ol.nD&Sdrdwdk@onf tapcHI =unfh±_jyKpk&=u.? 14ta&S@wHcg;rSL;/ av0dom; Áreom;aum&onf/ xm0&t&Sifbk&m;ociftm; vSL'gef;ylaZmfaomOpPm/ 15 tvGefoef@&Sif;aom OpPmrsm;udk a0zef&aomtr_tkyfjzpf.? aum&vufxuf/ {'if/ A,Fmrdef/ a,m±_/ a&Srm,/ tmr&d/ a&Sued wdk@onfvnf; ,Zfyka&m[dwfae&m +rdK@wdk@Y t&mcHonftwdkif;/ oif;zGJ@aom nDtpfudkt}uD;ti,fwdk@tm; ay;a0&=u.? 16oif;zGJ@onftwdkif; Adrmefawmfodk@0ifI tr_awmfudk apmifhaomol/ pm&if;0ifonftwdkif;/ toufoHk;ESpfvGefaom a,mufsm;taygif; wdk@tm;‚if;/ 17taqGtrsdK;tvdkuf pm&if;0ifI/ toufESpfq,f vGefojzifh/ oif;zGJ@onftwdkif;/ tr_awmfapmifhaom ,Zfyka&m[dwf av0dom;wdk@tm;‚if;/ 18opPmapmifhI udk,fudkoef@&Sif;apaom xdkolwdk@. om;r,m;oli,frSpI/ y&dowftESH@tjym; pm&if;0ifor#aom olwdk@ tm;‚if;/ ae@&uftpOftwdkif; ay;a0&=u.? 19xdktwl/ txufqdkcJh+yD;aomolwdk@onf ,Zfyka&m[dwf/ av0dom;aep&mbdk@ cGJxm;aom +rdK@e,fwdk@Yaeaom tm±kefom; ,Zfyka&m[dwfa,mufsm;/ 20 pm&if;0ifaom av0dom;taygif;wdk@tm;vnf; ay;a0&=u.? xdkodk@ a[Zudonf ,k'jynfwa&SmufvHk;wGif pD&ifI/ rdrd bk&m;ocif xm0&bk&m;a&S@awmfY aumif;aomtr_/ ajzmifhrwfaomtr_/ orRmw&m;tr_wdk@udk jyKawmfrl.? 21rdrdbk&m;ocifudk qnf;uyfvsuf/ Adrmefawmf/ w&m;awmf/ ynwfawmfwdk@tbdk@ tr_apmifhp jyKav&m&mY pdwfESvHk;tºuGif;rJhjyKI t}uHxajrmufwwf.? 32 1 xdktr_rsm;wdk@udk vufpowfonfaemuf/ tm±_&d&Sifbk&if oemc&dyfonf/ ,k'jynfodk@ ppfcsDI cdkifcHhaom+rdK@wdk@udk 0dkif;xm;vsuf wdkuf,ljcif;iSg tm;xkwfav.? 2xdkodk@ oemc&dyfonfvmI/ a,±k&Svif +rdK@udk wdkufrnfht}uH&Sda=umif;udk a[Zudrif;onf odjrifvsif/ 3+rdK@jyifY&Sdaom

prf;a&udkjzwfjcif;iSg rSL;rwf/ ppfol}uD;wdk@ESifhwkdifyifI/ olwdk@onf 0dkif;vkkyf=u.? 4tm±_&d&Sifbk&ifwdk@ onfvmI/ rsm;pGmaoma&udk tb,f a=umifhawG@&rnfenf;[k vlrsm;wdk@onfqdkvsuf/ pka0;I prf;a&wGif; &Sdor#udkydwf=u.? jynftv,fYpD;aom acsmif;a&udkvnf; jzwf=u.? 5 a[Zudonfvnf; udk,fudkcdkifcHhap.? +ydKaom+rdK@±dk;&Sdor#udk jyKjyifI/ &Jwdkuf wdk@ESifh wnDwnf;wnf.? jyif+rdK@±dk;udkvnf;wnf.? 'g0d'f+rdK@Y rdav†m&Jwdkufudkvnf; jyKjyifI/ rsm;pGmaom vHSvufeuf'dkif;v$m;wdk@udkvnf; vkyfav.? 6vlrsm;wdk@wGif wyfrSL;wdk@udkcef@xm;I/ +rdK@vrf;rY pka0;apojzifh/ tm;ay;aompum;udkajymvsuf/ 7cGeftm;,lI &J&ifhjcif;&Sd=uavmh? tm±_&d&Sifbk&ifESifh olYygaom tvHk; t&if;taygif;wkd@a=umifh ra=umuf=uESifh? pdwfrysuf=uESifh? igwdk@bufY aeaomolwdk@onf/ ol@bufYae aomolwdk@xuf omIrsm;=u.? 8ol@bufY vlvuf±Hk;&Sd.? igwdk@bufY axmufrI/ ppfulawmfrlaom [email protected]&m;ocif xm0&bk&m; &Sdawmfrlonf[k rdef@awmfrl.? vlrsm;wdk@onf ,k'&Sifbk&if a[Zud. pum;udk udk;pGm;=u.? 9 xdkaemuf tm±_&d&Sifbk&if oemc&dyfonf Adkvfajctaygif;wdk@ESifhwuG vmcd&S+rdK@udk 0dkif;xm;pOfwGif/ rdrdu|eftcsdK@udk a,±k&Svif+rdK@/ ,k'&Sifbk&if a[ZudxHodk@‚if;/ a,±k&Svif+rdK@Y&Sdaom ,k'vltaygif;wdk@ &Sd&modk@‚if; apv$wfI/ 10tm±_&d&Sifbk&if oemc&dyf rdef@awmfrlonfum;/ oifwdk@onf a,±k&Svif+rdK@Y 0dkif; xm;jcif;udk cHjcif;iSg/ tb,fodk@ cdkv_H=uoenf;? 11a[Zudu/ igwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf igwdk@udk tm±_&d&Sifbk&ifvufrS u,fv$wfawmfrlrnf[kqdkvsuf/ rGwfodyfjcif;/ a&iwfjcif;tm;jzifh taocH&onf wdkifatmif/ udk,fudkpGef@ypfapjcif;iSg/ oifwdk@udk jzm;a,mif;onfr[kwfavm? 12xdka[Zudonf xm0& bk&m;. jrifhaomt&yfXmeESifh ,Zfyv†ifwdk@udky,fI/ oifwdk@onf wckwnf;aom ,Zfyv†ifa&S@rSm udk;uG,f &rnf? xdk,Zfyv†ifay:rSm eH@omaygif;udk rD;±_d@&rnf[k ,k'jynfol a,±k&Svif+rdK@om;wdk@udk rdef@awmfrl+yD r[kwfavm? 13igESifh ighbdk;ab;wdk@onf twdkif;wdkif;tjynfjynfwdk@Y tb,fodk@jyKonfudk oifwdk@rod=u oavm? twdkif;wdkif;tjynfjynf bk&m;wdk@onf rdrdwdk@jynfrsm;udk 14 ighvufrSu,fv$wfjcif;iSg wwfpGrf;Edkifo avm? ighbdk;ab;tukeftpif zsufqD;aomwdkif;EdkifiHwdk@. bk&m;wdk@wGif/ tb,frnfaombk&m;onf rdrd jynfudk ighvufrS u,fv$wfbl;oenf;? [email protected]&m;onf oifwdk@udk ighvufrS tb,fodk@u,fv$wfrnf enf;? 15odk@jzpfI/ a[Zudonf oifwdk@udkrvSnfhpm;apESifh? xdkodk@ rzsm;a,mif;apESifh? ol@pum;udk r,Hk=u ESifh? tjcm;aomwdkif;EdkifiHY udk;uG,faombk&m;rnfr#onf rdrdjynfudk ighvufrS‚if;/ ighbdk;ab;vufrS‚if;/ ru,frv$wfEdkif? xdkr#ru/ [email protected]&m;onf oifwdk@udkighvufrS ru,frv$wfEdkif[k rSmvdkufav.? 16 ol@uG|efwdk@onf xm0&t&Sifbk&m;ocifwbuf/ bk&m;ocif.uG|ef a[ZudwbufY 17 omIajymqdk=u.? xdkrSwyg; tjcm;aomwdkif;EdkifiH bk&m;wdk@onf/ rdrdvlrsm;udk ighvufrS rv$wfEdkifonfenf;wl/ a[Zud udk;uG,faombk&m;onf/ ol.vlrsm;udk ighvufrS ru,fv$wf&[k Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif xm0& bk&m;udk uJh&J@jypfwifaompmudka&;I ay;vdkufao;.? 18wzef +rdK@±dk;ay:rSm&Sdaom a,±k&Svif+rdK@om;wdk@udk +cdrf;acsmufaESmuf&SufI +rdK@udkwdkuf,lEdkifatmif/ ,k'bmompum;tm;jzifh us,faomtoHESifh aºuG;a=umf =u.? 19vlwdk@vufjzifhvkyfaombk&m;/ ajr}uD;om;rsm;udk;uG,faom bk&m;wdk@ESifh a,±k&Svif+rdK@ bk&m;ocif udka&mI uJh&J@=u.? 20 xdkta=umif;a=umifh/ a[Zudrif;}uD;ESifh tmrkwfom; ya&mzufa[&Sm,onf qkawmif;I/ aumif;uifbHkodk@ [pfac:ojzifh/ 21xm0&bk&m; apv$wfawmfrlaom aumif;uif wrefonf tm±_&d&Sifbk&if wyfY cGeftm;}uD;aomol&Jrsm;/ wyfrSL;/ ppfurJ sm;taygif;wdk@udk

okwfoify,f&Sif;av.? &Sifbk&ifonf rsufESmysufvsuf/ rdrdjynfodk@jyefoGm;./ rdrdbk&m;. Adrmefodk@a&mufaomtcg/ rdrdom;&if;wdk@onf xm;ESifh owf=u.? 22xdkodk@ xm0&bk&m;onf a[ZudESifh a,±k&Svif+rdK@om;wdk@udk/ tm±_&d&Sifbk&ifvufrS‚if;/ tjcm;aom&efolvufrS‚if; 23 u,fv$wfI/ t&yf&yfYapmifhrawmfrl.? trsm;aomolwdk@onf a,±k&Svif +rdK@odk@ xm0&bk&m;tbdk@ ylaZmfouUmudk‚if;/ ,k'&Sifbk&ifa[ZudxHodk@ vufaqmifyÀmudk‚if;/ aqmifcJh =uojzifh/ a[Zudonf xdkumvrSpI cyfodrf;aomvlrsdK;a&S@rSm bkef;}uD;awmfrl.? 24 xdkumvtcg a[Zudrif;onf aoempGJI xm0&bk&m;tm; qkawmif;ojzifh/ Asm'dwfawmfESifh xl;qef;aomwefcdk;awmfudk cH&.? 25odk@&mwGif a[Zudonf rdrdcH&aom aus;Zl;awmfESifh txkduftavsmuf rusifh/ axmifv$m;aompdwf&Sd.? xdka=umifh olY‚if;/ ,k'jynfESifh a,±k&Svif+rdK@Y‚if;/ trsufawmfxGufav.? 26odk@&mwGif a[Zudonf rdrdpdwfaxmifv$m;aom tjypfa=umifh/ a,±k&Svif+rdK@om;wdk@ESifhwuG udk,fwdkif udk,fudkESdrfhcsaoma=umifh/ vufxufawmf umvwGif/ xm0&bk&m;. trsufawmfroufa&muf? 27 a[Zudonf rsm;pGmaompnf;pdrfOpPm *k%ftoa&&Sd.? a&$/ aiG/ ausmufjrwf/ eH@omrsdK;/ 'dkif;v$m;/ ESajrmbG,faomwefqm odkxm;&mb¾mwdkufrsm;udk wnfav.? 28pyg;usDrsm;/ qD/ pyspf&nfodkxm;&m wdkufrsm;/ wd&p>mefrsdK;wif;ukyfrsm;/ odk;+cHrsm;udkvnf; vkyfav.? 29udk,ftbdk@ +rdK@wdk@udkwnfI rsm;pGmaom odk;EGm;wdk@udkvnf; qnf;zl;av.? bk&m;ocifonf rsm;pGmaomOpPmudk ay;oem;awmfrl.? 30xdkrSwyg;/ a[Zudonf *d[keftxufacsmif;udkydwfI/ 'g0d'f+rdK@taemufbufodk@ wnfhwnfhpD;ap.? xdkodk@ a[Zudonf jyKav&m&mY t}uHxajrmuf.? 31 odk@&mwGif EdkifiHawmfYjzpfaom tHhbG,faomtr_udk ar;jref;apjcif;iSg/ AmAkvkefrif;wdk@onf oHwref udk apv$wfaomtr_rSm/ a[Zudrif;.oabmudk tukeftpifodjcif;iSg/ bk&m;ocifonf pHkprf;I tvGwf xm;awmfrl.? 32 a[ZudjyKrlaom tr_t&m ºuGif;avor#ESifh aus;Zl;jyKjcif;t&monf tmrkwfom ya&mzuf a[&Sm,. ±lyg±Hkusrf;/ ,k'&mZ0if/ Áoa&v&mZ0ifY a&;xm;vsuf&Sd.? 33a[Zudonf bdk;ab;wdk@ESifh tdyfaysmfI/ 'g0d'f.om;awmf ajr;awmfwdk@ocsõKif;wGif tjrwffqHk;aomocsõKif;Y o+*õK[fjcif;udk cHav.? ,k'jynfol a,±k&Svif+rdK@om; taygif;wdk@onf a[ZudtedpP a&mufaomtcg/ *k%ftoa&udk csD;ajr‡muf =u.? om;awmf rema&Sonf crnf;awmft&mY eef;xdkif.? 33 1 rema&Sonf woufwq,fESpfESpf&Sdaomf/ eef;xdkifI a,±k&Svif+rdK@Y ig;q,fig;ESpfpdk;pHav.? 2 xdkrif;onf Áoa&vtrsdK;om;a&S@rSm/ xm0&bk&m;ESifh xkwfawmfrlaom wyg;trsdK;om; 3 &GH&SmbG,fxHk;pH twdkif; xm&0bk&m;a&S@awmfY 'kp±dkufudkjyK.? crnf;awmfa[Zud zsufqD;aomukef;wdk@udk jyKjyifI/ Amvbk&m;wdk@tbdk@ ,Zfyv†ifwdk@udk wnf.? tm&S&yifwdk@udkvnf; jyKpk.? rdkCf;aumif;uif wefqmrsm;udk vnf; 0wfjyKudk;uG,f.? 4a,±k&Svif+rdK@Y ighESrtpOfigwnfaprnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrlaom+rdK@/ Adrmef awmfY ,Zfyv†ifwnf;[laom/ 5 AdrmefawmfwHwdkif;ESpf&yfwGif/ rdkCf;aumif;uifwefqmrsm;tbdk@ ,Zfyv†if udkwnf.? 6+rdK@om;wdk@udk [dEMHKom;csdKifhY rD;jzifhylaZmf.? umvaA'ifudk=unfhwwf.? jyKpm;aomtwwf/ ewf0iftwwfudk oHk;aqmifI/ pkef;ESifhewf0ifwdk@udkvnf; tcGifhay;.? xm0&bk&m;. trsufawmfudk E_d;aqmf jcif;iSg a&S@awmfY rsm;pGmaom'kp±dkufudkjyK.? 7TAdrmefY‚if;/ Áoa&vc±dkifrsm;wdk@wGif iga&G;aumufaom

a,±k&Svif+rdK@Y‚if;/ ighemrudk tpOft+rJigwnfaprnf[k xm0&bk&m;onf 'g0d'fESifh om;awmf a&Smvrkeftm; rdef@awmfrl&mY/ &nfaqmifaom AdrmefawmfxJrSm/ rdrdjyKpkaom ±kyfwkESifhwlatmif vkyfaom±kyfwkwckudk wifxm;.? 8igrSm;xm;or#twdkif;/ arma&Stm;jzihf pD&ifxHk;zGJ@aom w&m;twdkif;/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@ onfusifhjcif;iSg apmifha&Smufv#if/ olwdk@bdk;ab;wdk@tm; igay;aomjynfrS/ olwdk@udkaemufwzef igra&G@rajymif; ap[k rdef@awmfrlaomfvnf;/ 9rema&Sonf ,k'jynfol a,±k&Svif+rdK@om;wdk@udk vrf;vGJap.? Áoa&v trsdK;om;wdk@a&S@rS/ xm0&bk&m; zsufqD;awmfrlaom vlrsdK;wdk@jyKonfxuf/ omIqdk;aomtr_udk jyKap.? 10 xm0&bk&m;onf rema&SESifh ol.vlwdk@tm; rdef@awmfrlaomfvnf;/ olwdk@onf em;raxmifbJ aeaoma=umifh/ 11±_&d&Sifbk&if. Adkvfrif;rsm;udk ppfcsDapawmfrlojzifh/ olwdk@onf rema&Sudk ql;awmfY brf;rdI/ oH}udK;ESifhcsnfaESmif+yD;rS/ AmAkvkef+rdK@odk@ aqmifoGm;=u.? 12xdkodk@ rema&Sonf qif;&J'kuQudkcH&aomtcg/ rdrdbk&m;ocif xm0&bk&m;udk awmif;yefI/ 13 qkawmif;yXemjyKaompum;udk bdk;ab;[email protected]&m;ocifha&S@rSm udk,fudktvGefESdrfhcsvsuf/ bk&m;ocif em;axmifem,lI/ rema&Stkyfpdk;&if;jynf/ a,±k&Svif+rdK@odk@ wzefydk@aqmifawmfrl.? xdktcg xm0&bk&m;onf bk&m;ocifjzpfawmfrla=umif;udk rema&Sod&.? 14 xdkaemuf/ 'g0d'f+rdK@jyif/ *d[keftaemufbufcsdKifhxJrSm ig;wHcg;0wdkifatmif‚if;/ =oazv&JwdkufywfvnfY‚if;/ tvGefjrifhaom +rdK@±dk;udkwnf.? ,k'jynfwGif cdkifcHhaom+rdK@±dk;&Sdor#wdk@Y wyfrSL;wdk@udkcef@xm;.? 15wyg;trsdK; om;wdk@. bk&m;rsm;ESifh t&ifvkyfaom±kyfwkudk/ AdrmefawmfxJuxkwfI/ Adrmefawmfawmifay:/ a,±k&Svif +rdK@xJrSm t&ifwnfaom 16 xm0&bk&m;. ,Zfyv†ifudk jyKjyifI ,Zfyv†ifwdk@udkvnf; +rdK@jyifodk@xkwfypfav.? rd\[m,,ZfESifh aus;Zl;awmf0efcH&m,Zfwdk@udk ylaZmf.? ,k'jynfom;wdk@onf/ Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif xm0&bk&m;udk 0wfjyKrnfta=umif; rSmxm;.? 17odk@&mwGif jynfom;wdk@onf jrifaomt&yf ay:rSm ,ZfylaZmfvsufyif/ rdrdwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;udkom udk;uG,f=u.? 18 rema&SjyKrlaomtr_t&m ºuGif;avor#ESifh rdrdbk&m;ocifudk qkawmif;jcif;t&m/ Áoa&v trsdK;.bk&m;ocif xm0&bk&m;tcGifhESifh ol@tm;ya&mzufwdk@ a[majymaompum;onf/ Áoa&v &mZ0ifY a&;xm;vsuf&Sd.? 19olqkawmif;jcif;/ bk&m;ocifem;axmifawmfrljcif;/ tr_ra&mufrSDjypfrSm;vGef usL;jcif;/ jrifhaomt&yfwd@k udkwnfjcif;/ tm&S&yifESifh ±kyfwkqif;wkwdk@udk wnfaxmifjcif;t&mwdk@onf/ a[mZJ.usrf;pum;wGif a&;xm;vsuf&Sd.? 20rema&Sonf bdk;ab;wdk@ESifhtdyfaysmfI/ rdrdtdrfY o+*õK[fjcif;udk cHav.? om;awmftmrkefonf crnf;awmft&mY eef;xdkif.? 21 tmrkefonf toufESpfq,fESpfESpf&Sdaomf/ eef;xdkifI a,±k&Svif+rdK@Y ESpfESpfpdk;pH.? 22 xdkrif;onf crnf;awmfrema&SjyKouJhodk@ xm0&bk&m;a&S@awmfY 'kp±dkufudkjyK.? crnf;awmf vkyfaom ±kyfwkqif;wk &Sdor#wdk@tm; ,ZfylaZmfI0wfjyK.? 23crnf;awmfonf xm0&bk&m; a&S@awmfY udk,fudkESdrfhcsouJhodk@ rESdrfhcsbJ txl;ojzifh ypfrSm;.? 24rdrdu|efwdk@onf oif;zGJ@I eef;awmfY vkyf}uH=u.? 25tmrkefrif;}uD;wbufY oifzGJ@aomoltaygif;wdk@udk/ jynfoljynfom; wdk@onf uGyfrsufI/ om;awmfa,m&Sdudk crnf;awmft&mY eef;wif=u.? 34

a,m&Sdonf touf&SpfESpf&Sdaomf eef;xdkifI a,±k&Svif+rdK@Y toufoHk;q,fwESpfpdk;pHav.? 2 xdkrif;onf xm0&bk&m;a&S@awmfY w&m;aomtr_udkjyKI/ vufsmbuf vuf0Jbufodk@rv$J/ tb'g0d'f vdkufaomvrf;odk@vdkufav.? 3 toufawmfi,fpOf/ eef;pH&SpfESpfwGif/ tb'g0d'f.bk&m;ocifudk qnf;uyfpjyK.? wq,fESpfESpfwGif ,k'jynf/ a,±k&Svif+rdK@Y&Sdaomukef;/ tm&S&yif/ xkaom±kyfwk/ 4 oGef;aom±kyfwkwdk@udk okwfoify,f&Sif;pjyK.? Amvbk&m;wdk@ ,Zfyv†ifrsm;udk a&S@awmfY+zdKcsI/ ,Zfyv†ifay:wGif tjrifhwifxm;aom±kyfwkwdk@udk ckyfvSJ =u.? tm&S&yifrsm;ESifh xkaom±kyfwk/ oGef;aom±kyfwkrsm;udk csdK;zJhI nufnufacs+yD;v#if/ ,ZfylaZmfaom olwdk@. ocsõKif;ay:rSm jzef@jzL;awmfrl.? 5,Zfyka&m[dwfwdk@t±dk;udk xdk,Zfyv†ifwnf&mtay:rSm rD;±_d@I/ ,k'jynfESifh a,±k&Svif+rdK@udk pif=u,fapawmfrl.? 6xdktwl rema&Sc±dkif/ {z&drfc±dkif/ &Sdarmifc±kdif/ e\vd c±dkifwdkifatmif/ t&yf&yf+rdK@rsm;wdk@Y aygufwl;ESifhvkyfvsuf/ 7,Zfyv†ifwdk@ESifh tm&S&yifwdk@udk csdK;zJhI/ Áoa&vjynf wa&SmufvHk;Y &Sdor#aom ±kyfwq k if;wkwdk@udk ckwfvSJI nufnufacs+yD;rS a,±k&Svif+rdK@odk@ jyefawmfrl.? 8 eef;pHq,f&SpfESpfwGif/ EdkifiHawmfESifh Adrmefawmfudk pif=u,fap+yD;rS/ rdrdbk&m;ocif xm0&bk&m;. tdrfawmfudk jyKjyifvdkaomiSg/ tmZvd.om; &Smzef/ +rdK@0efrmao,/ a,mcwfom; twGif;0ef a,mtmwdk@udk apv$wfawmfrl.? 9xdkolwdk@onf ,Zfyka&m[dwfrif; [dvcdxHodk@oGm;I/ Adrmefawmfodk@ vlrsm;aqmifcJh aomaiG/ rema&StrsdK;om;/ {z&drftrsKd ;om;/ usefºuGif;aom Áoa&vtrsdK;om;&Sdor#/ ,k'trsdK;om;/ A,FmrdeftrsdK;om;/ a,±k&Svif+rdK@ol+rdK@om; 10 taygif;wdk@vufrS wHcg;apmifhav0dom;wdk@cHaom aiGudk,lI/ Adrmefawmfudk =unfh±_jyKpkaomolwdk@Y tyfojzifh/ olwdk@onf Adrmefawmfudk jyKjyifjcif;iSg vkyfaqmifaomol/ 11AdokumESifhvuform; vkyfonftwGuf/ ,k'&Sifbk&ifzsufqD;aom taqmifwdk@udk jyifp&mbdk@ qpfaom ausmufrsm;ESifh xkwfavsmuf&e,frsm;udk 0,fonftwGuf ay;=u.? 12vkkyfaqmifaomolwdk@onf opPm apmifh=u.? av0dtrsdK;/ ar&m&dtE$,f/ ,m[wfESifh=oA'd/ aum[wftE$,f/ Zmc&dESifhar±_vH/ tp&Sdaom wk&d,mrsdK;udk wD;r_wfvsuf/ oD;csif;qdkwwfaom av0dom;taygif;wdk@onf =unfh±_E_dl;aqmf=u.? 13 xdkol wdk@onf 0efxrf;aomolrSpI/ tvkyfrsdK;udk vkyfaqmifaomoltaygif;wdk@udk =unfh±_tkyfcsKyf=u.? av0dom;tcsdK@wdk@onfvnf; pma&;/ w&m;ol}uD;/ wHcg;apmifhvkyf=u.? 14 Adrmefawmfodk@ aqmifcJhaomaiGudkxkwfaomtcg/ ,Zfyka&m[dwf[dvcdonf arma&Sa&; xm;aom xm0&bk&m;. ynwWdusrf;pmapmifudkawG@I/ 15awG@a=umif;udk pma&;awmf&Smzeftm; ajymvsuf xdkusrf;pm udktyfay;.? 16&Smzefonf &Sifbk&ifxHodk@,loGm;I/ udk,fawmfu|efwdk@onf rSmxm;awmfrlor#twdkif; jyK=uyg.? 17AdrmefawmfYawG@aomaiGudk r_wfI/ tkyfcsKyfaomolESifh vkyfaqmifaomolwdk@Y tyfyg+yD[lI‚if/ 18,Zfyka&m[dwf[dvcdonf u|efawmfY pmapmifudktyfyg 19 +yD[lI‚if;/ =um;av#mufvsuf/ &Sifbk&ifa&S@awmfY bwf&Gwfav.? &Sifbk&ifonf 20 w&m;pum;udk=um;v#if/ rdrdt0wfudkqkwfI/ ,Zfyka&m[dwf[dvcd/ &Smzefom; t[duH/ rduQmom;tmA'kef/ pma&;awmf&Smzef/ rdrdu|eftmom,udkac:I/ 21,ckawG@aom usrf;pum;a=umifh ightwGuf Áoa&vjynfESifh ,k'jynfY usefºuGif;ao;aomolwdk@twGuf xm0&bk&m;Y ar;av#muf=uyg? bdk;ab;wdk@onf xm0&bk&m;.trdef@awmfudk em;raxmif/ Tusrf;pmY a&;xm; or#twdkif; rusifhbJaeaoma=umifh/ xm0&bk&m;onf igwdk@Y jyif;pGmtrsufxGufawmfrlvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 22xdkumvwGif/ [&[wfom;jzpfaom wdu0.om; tcsKyf0ef &Sv†HK.r,m;/ ya&mzuf 1

r[kv'onf a,±k&Svif+rdK@YaeonfjzpfI/ [dvcdESifh &Sifbk&if.vlwdk@onf rdef;rxHodk@oGm;I ajymqdk=u.? 23rdef;ruvnf;/ ighxHodk@apv$wfaomolxHodk@ olwdk@jyefI qifhqdk&aom Áoa&v trsdK;. bk&m;ocif xm0&bk&m;. trdef@awmf[lrlum;/ 24,k'&Sifbk&ifa&S@rSm bwf&aomusrf;pmY a&;xm;or#aom tusdef pum;jynfhpHkapjcif;iSg/ igonf Tt&yfY‚if;/ Tt&yfom;wdk@Y‚if; ab;a&mufaprnf? 25ta=umif;rlum;/ olwdk@onf ighudkpGef@=u+yD? rdrdvkyfaomt&mwdk@jzifh ightrsufudk E_d;aqmfjcif;iSg/ tjcm;wyg;aom bk&m;wdk@ a&SS@rSm eH@omaygif;udk rD;±_d@=u+yD? xdka=umifh Tt&yfY ightrsufrD;onf r+idrf;bJavmif&vdrfhrnf[k rdef@awmf rl.? 26xm0&bk&m;udk ar;av#mufapjcif;iSg/ oifwdk@udkapv$wfaom ,k'&Sifbk&if=um;aom usrf;pmudk &nfaqmifI/ Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif xm0&bk&m; rdef@awmfrla=umif;udk xdk&Sifbk&iftm; wzef av#muf&rnfum;/ 27 Tt&yfudk‚if;/ Tt&yfom;wdk@udk‚if;/ ig+cdrf;acsmufaompum;udk oifonf=um;aom tcg/ El;nHhaompdwf&SdI/ bk&m;ocifha&S@awmfY udk,fudkESdrfhcsjcif;/ udk,ft0wfudkqkwfjcif;/ igha&S@rSm idkaºuG;jcif; udkjyKaoma=umifh/ oifhpum;udk igem;axmif.? 28igonf oifhudkbdk;ab;pka0;&modk@ ydk@aqmifI/ oifonf +idrf0yfpGm ocsõKif;odk@a&muf&vdrfhrnf? Tt&yfY‚if;/ Tt&yfom;wdk@Y‚if;/ iga&mufaptHhaomab;udk oifudk,fwdkif rawG@rjrif&[k rdef@awmfrla=umif;udk qifhqkdonftwdkif;/ olwdk@onf &Sifbk&iftm; jyefav#muf =u.? 29 xdktcg &Sifbk&ifonf ,k'jynfol/ a,±k&Svif+rdK@om; touf}uD;oltaygif;wdk@udk ac:I/ 30 ,k'jynfol a,±k&Svif+rdK@om;/ ,Zfyka&m[dwf/ av0dom;/ vlt}uD;ti,ftaygif;wdk@ESifhwuG/ Adrmef awmfodk@wufI AdrmefawmfY awG@aom yËdnmOfusrf;pm&Sdor#udk olwdk@a&S@rSm bwfawmfrl.? 31 &Sifbk&if uvnf;/ xm0&bk&m;udkqnf;uyfygrnf? pD&ifxHk;zGJ@csufynwfw&m;udk pdwfESvHk;tºuGif;rJh apmifha&Smuf ygrnf? Tusrf;pmygaom yËdnmOfpum;twdkif;usifhygrnf[k rdrdae&mY&yfI t"dÏmefjyK.? 32pnf;a0;aom ,k'trsdK;ESifh A,FmrdeftrsdK;om;taygif;wdk@onf/ xdkt"dÏmefudk 0efcH&rnfta=umif; pD&ifawmfrl.? a,±k&Svif+rdK@om;wdk@onfvnf;/ bdk;ab;wdk@udk;uG,faom bk&m;ocif. yËdnmOfw&m;twdkif; usifh=u.? 33a,m&Sdrif;onfvnf;/ &GH&SmbG,faomt&m &Sdor#wdk@udk Áoa&vtrsdK;om;ydkifaom jynft&yf&yfwdk@rS y,f&Sm;I/ Áoa&vjynfY aeaomoltaygif;wdk@onf/ rdrdwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;udk 0wdjyK&rnf ta=umif;/ pD&ifawmfrlojzifh vufxufawmfumvywfvHk; olwdk@onfrazmufjyef/ bdk;ab;[email protected]&m;ocif xm0&bk&m;aemufodk@ vdkufvsufae=u.? 35 1 wzef a,m&Sdrif;onf a,&k&Svif+rdK@Y xm0&bk&m;tbkd@ yocgyJGudkcHawmfrlI yXrv wq,fav;&ufae@wGif/ yocg odk;oi,fudkowf=u.? 2,Zfyka&m[dwfwdk@ukd rdrdwdk@t&mYcef@xm;I/ Adrmefawmftr_udk apmifhapjcif;iSgE_d;aqmfawmfrl.? 3Áoa&vtrsKd;&Sdor#udkoGefoifI/ xm0&bk&m; tbkd@ oef@&Sif;aomav0dom;wdk@ukdac:I/ Áoa&v&Sifbk&if 'g0d'fom; a&Smvrkef wnfaqmufaom tdrfYoef@&Sif; aomaowWmawmfudk oGif;xm;=uavmh? aemufwzef aowWmawmfudk rxrf;bJ/ oifwdk@. bk&m;ocifxm0& bk&m;tr_/ bk&m;ocif.vl Áoa&vtrsKd;. tr_ukd xrf;=uavmh? 4 Áoa&v&Sifbk&if 'g0d'frSwfpm/ om;awmfa&SmvrkefrSwfpmESihf tnD oif;zJG@onftwkdif;/ taqGtrsKd;tvkduf udk,fudkjyifqifI/ 5jynfoljynfom;jzpfaom oifwdk@nDtpfudktbwdk@ taqGtrsKd;ESihf av0dom;taqGtrsKd; toD;toD;ae&m &Sdonftwdkif;/ oef@&Sif;&mXmemawmfY &yfae=uavmh? 6xkdokd@ yocgodk;oi,fudkowfI udk,fudkoef@&Sif;ap =uavmh? oifwdk@

nDtpfudkwdk@onf arma&Stm; jzifh xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonf twkdif;jyKapjcif;iSg/ olwdk@ukdvnf;jyifqif=uavmh[k rdef@awmfrl.? 7pnf;a0;aomol taygif;wdk@onf yocgyJGcHp&mbkd@/ a,m&Sdrif; onf rdrdOpPm/ okd;oi,f/ qdwfoi,f oHk;aomif;ESihf EGm;oHk;axmifudk ay;awmfrl.? 8 rSL;rwfwdk@onfvnf;/ apwempdwf&SdI vlrsm;/ ,Zfyka&m[dwf/ av0dom;wdk@tm;ay;=u.? AdrmefawmfrSl;[dvcd/ Zmc&d/ a,a[v onfvnf;/ yocgyJGudkcHp&mbkd@ odk;qdwfESpfaxmif ajcmuf&mESihf EGm;oHk;&mukd,Zfyka&m[dwfwdk@tm;ay;=u.? 9av0dom;t}uD;tuJ / aumeed/ a&Srm,/ [m&Sbd/ a,a,v/ a,mZA'f/ emoaevESifh ol.nDrsm;wdk@onfvnf;/ yocgyGJcHp&mbdk@ odk;qdwfig;axmifESifh EGm;ig;&mudk av0dom;wdk@tm; ay;=u.? 10xkdokd@&Sifbk&iftrdef@awmftwdkif;/ 0wfjyKp&m jyifqifI ,Zfyka&m[dwfwdk@onf rdrw d dk@ae&mY&yfI/ av0dom; wdk@onfrdrdwdk@ 11 tr_udkaqmif&Guf=u.? yocgodk;oi,fudkowfI/ ,Zfyka&m[dwfwdk@onf taoG;ukdvufESihf jzef;vsuf/ av0dom;wdk@onf ta&udkcGgvsufjyK=u.? 12arma&Susrf;pmY a&;xm;onftwkdif;/ xm0&bk&m; tm;ylaZmfp&mbkd@ vlrsm;taqGtrsKd;tvkduf toD;toD;wdk@tm;ay;a0jcif;iSg/ rD;±_d@&m,Zfrsm;ESihf EGm;rsm;ukd cJGxm;=u.? 13xHk;zJG@awmfrlonftwkdif;/ yocgodk;oi,fudk rD;ESihfuif=u.? oef@&Sif;aom ylaZmfouUm tjcm;wdk@udk ajrtdk;/ oHtdk;/ oHu&m;Y jyKwfI vltaygif;wdk@tm; tvsiftjrefa0zef=u.? 14xkdaemufrS udk,ftbkd@ESihf ,Zfyka&m[dwftbkd@udk jyifqif=u.? tm&kefom; ,Zfyka&m[dwfwdk@onf nOD;wdkifatmif rD;±_d@&m,ZfESihf qDOudkylaZmfvsuf ae&aoma=umifh/ av0dom;wdk@onf udk,ftbkd@udk‚if;/ tm&kefom; ,Zfyka&m[dwftbkd@ukd‚if; jyifqif=u.? 15'g0d'fESihf &Sifbk&if. yka&mzuftmoyf/ a[ref/ a,'kokef wkd@pD&if onftwdkif;/ tmoyftrsKd;om; oDcsif;onfwdk@onf rdrdwdk@ae&mY &Sd=u.? wHcg;apmifhwdk@onf rdrdwkd@tr_ udkra&Smif/ wHcg;&Sdor#wdk@udk apmifh=u.? olwdk@nDtpfudk av0dom;wdk@onf olwdk@tbkd@jyifqif=u.? 16 xkdokd@ a,m&Sdrif;}uD;rdef@awmfrlonftwdkif; yocgyJGudkcHI/ xm0&bk&m;. ,Zfyv†ifay:rSm rD;±_d@&m,Zfwdk@udk ylaZmfjcif;igS xm0&bk&m;tm;jyK&aom 0wftvHk;pHkudk/ xkdae@jcif;wGif jyifqif=u.? 17 pnf;a0;aom Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf xkdtcgyocgyJGudk‚if;/ tZkryJGudk‚if;/ ckepf&ufywfvHk; cH=u.? 18a,m&Sdrif;ESifh ,Zfyka&m[dwf/ av0dom;/ pnf;a0;aom,k'jynf/ Áoa&vjynfom;/ a,±k&Svif+rdK@om;taygif;wdk@cHaom xkdyocgyJGuJhodk@aom yJGudkya&mzuf &SarGvvufxufrSpI/ Áoa&vEkdifiHY rcH? xkdokd@aom yocgyJGudk Áoa&v&Sifbk&ifwa,mufr#rcH? 19a,m&Sdrif; eef;pHq,f&SpfwGif xkdyocgyJGudkcH=u.? 20 xkdaemufrS/ a,m&Sdonf Adrmefawmfudk jyifqif+yD;rS/ tJ*kwWK&Sifbk&if aeacgonf Oz&wfjrpfem;/ cgacrdwf+rdK@odk@ppfcsDonfwGif/ a,m&Sdrif;onfqD;wm;jcif;iSg/ xGufav.? 21 tJ*kwWK&Sifbk&ifu/ tdk,k'&Sifbk&if/ oifonf igESihftb,fodk@qkdifoenf;? oifhudk,ae@igppfcsDonf r[kwf? igESihf ppfwdkufbufjzpfaom trsKd;udkppfcsD.? igtvsiftjrefjyKrnfta=umif; bk&m;ocifrSmxm;awmfrl+yD? igbufY&Sdaom bk&m;ocifudk qef@usifbufrjyKbJaeavmh? okd@r[kwfoihfudk zsufqD;awmfrl+yD[k oHwrefapv$wfI/ rSmvdkufav.? 22odk@&mwGifa,m&Sdonf rvJ$ra&Smif/ aeacgqifhqkdaom bk&m;ocif. trdef@awmfudk em;raxmif/ ppfwdkufjcif;iSg/ jcm;em;aomta,mifudkaqmifvsuf/ ar*da'NgcsKdifhY ppfyJGxJodk@0ifav.? 23av;ol&Jwdk@onf a,m&Sdrif;udk ypfIrSefojzihf/ rif;}uD;uigu h dkaqmifoGm;avmh? jyif;pGmtxdtckdufcH&onf[k u|efwkd@tm; qkdv#if/ 24u|efwkd@onf &xm;awmfay:ucsI/ 'kwd,&xm;awmfay:Ywif+yD;v#if a,&k&Svif+rdK@odk@ aqmifoGm;aomtcg/ tedpPa&mufI bkd;ab;wdk@ocsõKif;Y o+*õK[fjcif;udkcHav.?

,k'jynfol/ a,&k&Svif+rdK@om;taygif;wdk@onf/ a,m&Sdrif; tedpPa&mufaoma=umifh/ idkaºuG;jrnfwrf;jcif;udkjyK=u.? 25a,&rdonfvnf; jrnfwrf;aom pum;udkpD&ifI/ oDcsif;onf a,musfm;rdef;r&Sdor#wdk@onf/ ,ae@wdkifatmif a,m&Sdrif;udkatmufarhvsuf/ xkdjrnfwrf;aom pum;udk oHk;aqmifojzihf/ Áoa&vxHk;pHjzpfav.? xkdpum;onf jrnfwrf;pmY a&xm; vsuf&Sdownf;? 26 a,m&SdjyKrlaom tr_t&mºuGif;avor#wdk@ESihf xm0&bk&m;. ynwWdusrf;Y a&;xm;onftwkdif;/ aus;Zl;jyKjcif;/ 27tusihfusihfjcif;/ t&mtptqHk;wdk@onf/ Áoa&v&mZ0ifESihf ,k'&mZ0ifY a&;xm;vsuf &Sd.? 36 1 jynfoljynfom;wdk@onf a,m&Sdom;a,mcwfudk,lI/ a,±k&Svif+rdK@rSm crnf;awmift&mY eef;wif=u.? 2a,mcwfonf toufESpfq,foHk;ESpf&Sdaomf/ eef;xkdifI a,±k&Svif+rdK@Y oHk;vpdk;pHav.? 3xdkrif;udk tJ*kwWK&Sifbk&ifonf a,±k&Svif+rdK@rSm eef;csI/ ,k'jynfY aiGtcGufwaxmifESihf a&$tcGufwq,f udk tcGefawmif;av.? 4tJ*kwWK&Sifbk&ifaeacgonfvnf;/ a,mcwf. aemifawmf {vsmudrfudk ,k'jynfa,&k&Svif+rdK@eef;awmfay:rSm wifI/ a,m,udrftrnfopfudk ay;+yD;v#if/ nDawmfa,mcwfudk tJ*kwWKjynfokd@,loGm;.? 5 a,m,udrfonf toufESpfq,fig;ESpf&Sdaomf eef;xkdifI a,&k&Svif+rdK@Y wq,fwESpfpdk;pHav.? xkdrif;onf rdrdbk&m;ocif xm0&bk&m;a&S@awmfY 'kp±kdufudkjyK.? 6 xkda=umifh/ AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZm onfcsDvmI/ AmAkvkef+rdK@okd@ ,loGm;jcif;iSg/ oH}udK;jzihf csnfaESmifav.? 7AdrmefawmfwefqmtcsKd@wdk@udkvnf; ,lomG ;I/ AmAkvkef+rdK@AdrmefY xm;av.? 8 a,m,udrfjyKrlaom tr_t&mºuGif;avor#wdk@ESihf jyKrdaom &G@H&SmbG,ftr_/ xif&Sm;aompdwfoabmonf/ Áoa&v&mZ0ifESifh ,k'&mZ0ifY a&;xm;vsuf&Sd.? om;awmf a,acgedonf crnf;awmft&mY eef;xkdif.? 9 a,acgedonf toufwq,f&SpfESpf&Sdaomf eef;xkdifI a,±k&Svif+rdK@Y oHk;vESihf q,f&ufpdk;pHav.? xkdrif;onf xm0&bk&m;a&S@awmfY 'kp±dkufudkjyK.? 10ESpfvnfaomtcg/ aeAkc'faeZmrif;}uD;onf ppfcsDapI/ xkdrif;ESihfwuGaumif;rGefaom Adrmefawmfwefqmwdk@ukd AmAkvkef+rdK@odk@,loGm;I/ baxG;awmfaZ'ududk ,k'jynfa,±k&Svif+rdK@eef;awmfay:rSm wifav.? 11 aZ'udonf toufESpfq,fwESpf&Sdaomf eef;xkdifI a,±k&Svif+rdK@Y 12 wq,fwESpfpdk;pHav.? xkdrif;onfvnf;/ rdrdbk&m;ocifxm0&bk&m;a&S@awmfY 'kp±kdufudkjyK.? xm0&bk&m;. trdef@awmfudk qifhqkdaomya&mzufa,&rda&S@rSm udk,fudkrESdrfhcs? 13bk&m;ocif tusdefwdkuf+yD;aom aeAkc'faeZmrif;}uD;udk ykefuefav.? Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif xm0&bk&m;xHawmfodk@ rjyefrSDta=umif;/ rdrv d nfyif;udk‚if;/ rdrdESvHk;udk‚if;/ ckdifrmap.? 14xkdrSwyg;/ ,Zfyka&m[dwft}uD;rsm;ESihf jynfoljynfom;&Sdor#wdk@onf/ wyg;trsKd;om;&G@H&SmbG,fjyKonftwdkif;/ tvGefjypfrSm;=u.? a,±k&Svif+rdK@Y xm0&bk&m;oef@&Sif;apawmf rlaom Adrmefawmfudk npfnL;ap=u.? 15bkd;ab;wdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf/ rdrv d lrsKd;ESihf rdrdaeawmf rl&mt&yfudk oem;aoma=umifh/ apmapmxI txyfxyfapv$wfaom wrefwdk@tm;jzifh rSmvkdufawmfrl aomfvnf;/ 16bk&m;ocif. wrefwdk@ukd jyuf,,fjyKI/ trdef@awmfudk em;raxmif/ ya&mzufawmfwdk@udk n‡Of;qJaoma=umifh/ xm0&bk&m;. trsufawmf r+idrf;Ekdifatmif/ rdrdvlrsKd;ukd wGufojzihf/ 17cgv'J&Sifbk&if udkppfcsDapawmfrl.? xkd&Sifbk&ifonf oef@&Sif;&mXme tdrfawmfY

vlysKdwdk@ukd xm;ESifhowf.? a,musfm;ysKd/ rdef;rysKd/ vltdk/ touf}uD;I ausmukef;aom olwdk@yifroem;/ &Sdor#wdk@udk xkd&Sifbk&ifvufodk@ tyfawmfrl.? 18Adrmefawmfwefqm t}uD;ti,f&Sdor#wkd@udk‚if;/ Adrmefawmf b¾m/ eef;awmfb¾m/ rSL;rwfb¾m&Sdor# wdk@ukd‚if;/ AmAkvkef+rdK@odk@,loGm;.? 19Adrmefawmfudkvnf; rD;±_d@I a,±k&Svif+rdK@±kd;udk +zdKzsuf=u.? rif;tdrf&Sd or#wdk@ukdvnf;/ rD;±_d@I +rdK@wefqmtaumif;tjrwf&Sdor#wdk@udk zsufqD;=u.? 20xm;ab;ESihf vGwfaomol wdk@udk/ AmAkvkef+rdK@odk@ odrf;oGm;I/ olwdk@onf ay&odEkdifiHrwnfrSDwkdifatmif &Sifbk&ifxH/ om;awmfajr;awmf xHY u|efcHvsufae&=u.? 21xkdokd@Áoa&vajronf Oykofae@wdk@udk arGavsmfapjcif;iSg/ a,&rdqifhqkdaom xm0&bk&m;. trdef@awmfonf jynhfpHk&.? xkdjynfonf vlqdwfnHvsufaeaomumv/ tESpfckepfq,f aphatmif Oykofae@wkd@udkapmihfaomtcGihf&Sdownf;? &mZ0ifcsKyf'kwd,apmif+yD;.?

{Z&rSwfpm? BOOK OF EZRA.

1

a,&rdqifhqdkaom xm0&bk&m;. trdef@awmfudkjynfhpHkapjcif;iSg/ ay&od&Sifbk&if uk±keef;pHyXrESpfwGif/ xm0&bk&m;E_d;aqmfawmfrlaomtm;jzifh/ xkd&Sifbk&ifonf trdef@awmfpmukd xkwf+yD;v#if/ ay&odEkdifiHt&yf&yf wkd@Y a=umfjimapI/ 2ay&od&Sifbk&if uk±krif;rdef@awmfrlonfum;/ aumif;uifbHk.t&Sif bk&m;ocifxm0& bk&m;onf ajr}uD;ay:rSm wkdif;EkdifiH&Sdor#wdk@ukd ightm;ay;awmfrlonfjzpfI/ ,k'jynfa,±k&Svif+rdK@Y tdrfawmfudkigwnfaqmuf&rnfta=umif; rSmxm;awmfrl+yD? 3oifwdk@wGif tb,folonf bk&m;ocif.vl jzpfoenf;? xkdolESihf twlbk&m;ocif&Sdawmfrlygapaom? ,k'jynf a,±k&Svif+rdK@odk@oGm;I Áoa&vtrsKd; .bk&m;ocif xm0&bk&m;. tdrfawmfudk wnfaqmufap? a,±k&Svif+rdK@Y&Sdawmfrlaom bk&m;onf bk&m;ocifjzpfawmfrl.? 4bk&m;ocif. vlwnf;cdk&m t&yf&yfYaeaomolwdk@onf/ a,±k&Svif+rdK@rSm &Sdawmfrlaom bk&m;ocif. tdrfawmftbkd@ tvkdvdkvSLaomtvSLrSwyg;/ a&$/ aiG/ OpPm/ wd&p>mefESihf rpap[k rdef@awmfrl.? 5 xkdtcg ,k'taqGtrsKd;ESihf A,FmrdeftaqGtrsKd;ol}uD;rsm;/ ,Zfyka&m[dwf/ av0dom;rsm;ESihf wuG/ bk&m;ocifE_d;aqmfawmfrlaom oltaygif;wdk@onf/ a,±k&Svif+rdK@Y&Sdawmfrlaom xm0&bk&m; . tdrfawmfudk wnfaqmufjcif;iSgx=u.? 6tdrfeD;csif;&Sdor#wdk@onf/ tvkdvdkvSLaomtvSLrSwyg;/ aiGwefqmESihf a&$tp&Sdaom OpPmrsm;/ wd&p>mefrsm;/ tbkd;xkdufaom t&mwdk@ESihf rp=u.? 7xkdrSwyg;/ a,±k&Svif+rdK@rS aeAkc'faeZmodrf;oGm;I/ rdrdb&k m;wdk@ AdrmefY oGif;xm;aom Adrmefawmfwefqm wdk@ukd/ 8ay&od&Sifbk&if uk&konf a&$wkdufpdk; rdoa&'wfvufjzifh xkwfI/ ,k'rif; a&S&SAmZY a&wGufvsuf tyfawmfrl.? 9Adrmefawmfwefqmpm&if;[lrlum;/ a&$zvm;oHk;q,f/ aiGzvm; waxmif/ xm;ESpfq,fudk;pif/ 10a&$tdk;oHk;q,f/ jcm;em;aomaiGtdk; av;&mwq,f/ tjcm;aom wefqmwaxmif/ 11a&$wefqm/ aiGwefqmta&twGufaygif;um;/ ig;axmifav;&mwnf;? xkdwefqmrsm;udk a&S&SAmZmonf ,lI/ tcsKyfcH&aom vlpx k Ju/ AmAkvkef+rdK@rSm a,±k&Svif+rdK@odk@ ac:oGm;aom olwdk@ESihf twlaqmifcJh.? 2 1 AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmonf/ AmAkvkef+rdK@okd@odrf;oGm;aom vlpkxJuxGufI aZ±kAaAv/ a,m±_/ ae[rd/ o&m,/ a&vm,/ armf'uJ/ Adv&Sef/ rdZyg/ Ad*0J/ a&[Hk/ Amemwdk@ESihf twlvkdufvmI/ a,±k&Svif+rdK@tp&Sdaom ,k'jynfYtoD;toD;qkdifaom +rdK@&Gmokd@a&mufaom EkdifiHawmfom; Áoa&vvl pm&if;[lrlum;/ 3yg±kwftrsKd;om; ESpfaxmifw&mckepfq,fESpfa,muf/ 4 a&SzwdtrsKd;om; oHk;&mckepfq,f ESpfa,muf/ 5tm&mtrsKd;om; ckepfckESpfq,fig;a,muf/ 6 yg[wfarmbtrsKd;/ a,m±_,GmbtrsKd;om; ESpfaxmif&Spf&mwq,fESpfa,muf/ 7{vHtrsKd;om; waxmifESpf&mig;q,fav;a,muf/ 8ZwWKtrsKd;om; udk;&mav;q,fig;a,muf/ 9ZuJQtrsKd;ckepf&m ajcmufq,f/ 10AmedtrsKd;om; ajcmuf&mav;q,fESpfa,muf/ 11aAAJtrsKd;om; ajcmuf&mESpfq,f oHk;a,muf/ 12tmZ*'f trsKd;om; waxmifESpf&mESpfq,fESpfa,muf/ 13ta'geduHtrsKd;om; ajcmuf&majcmufq,fajcmufa,muf/ 14Ad*0JtrsKd;om; ESpfaxmifig;q,f ajcmufa,muf/ 15 tm'deftrsKd;om; av;&mig;q,fav;a,muf/ 16a[ZudESihf tmwmtrsKd;om; udk;q,f &Spfa,muf/ 17 aAZJtrsKd;om;oHk;&mESpfq,foHk;a,muf/ 18a,m&trsKd;om; w&mwq,fESpfa,muf/ 19[m±_HtrsKd; 1

20 21 om; ESpf&mESpfq,foHk;a,muf/ *dAŠmtrsKd;om;udk;q,fig;a,muf/ Aufvif+rdK@om; w&mESpfq,foHk;a,muf/ 22aeawmz+rdK@om; ig;q,fajcmufa,muf/ 23tmeokwf+rdK@om; w&mESpfq,f&Spfa,muf/ 24tmZrm0uf+rdK@om; av;q,fESpfa,muf/ 25ud&,om&drf+rdK@/ aczd&+rdK@/ aA±kwf+rdK@ om;ckepf&mav;q,foHk;a,muf/ 26&mr+rdK@/ *gb+rdK@om;ajcmuf&mESpfq,fwa,muf/ 27 rdwfrwf+rdK@om; w&mESpfq,fESpfa,muf/ 28aAov+rdK@/ tmÁ+rdK@om; ESpf&mESpfq,foHk;a,muf/ 29 aeaAm+rdK@om; ig;q,fESpf a,muf/ 30rm*Adwf+rdK@om; w&mig;q,fajcmufa,muf/ 31tjcm;aom {vH+rdK@om; waxmifESpf&mig;q,f av;a,muf/ 32[m&drf+rdK@om; oHk;&mESpfq,f/ 33avm'+rdK@/ [m'd'f+rdK@/ =oaem+rdK@om; ckepfq,fig;a,muf/ 34a,&dacg+rdK@om; oHk;&mav;q,fig;a,muf/ 35 aoem+rdK@om; oHk;axmifajcmuf&moHk;q,fwnf;? 36 ,Zfyka&m[dwfpm&if;[lrlum;/ a,m±_trsKd;xJu/ a,'g,trsKd;om; udk;&mckepfoHk;a,muf/ 37 Áar&trsKd;om; waxmifig;q,fESpfa,muf/ 38yg±_&trsKd;om; waxmifESpf&mav; q,fckepf a,muf/ 39[m&drftrsKd;om; waxmifwq,fckepfa,mufwnf;? 40 av0dom;pm&if;[lrlum;/ a[m'0dtrsKd;xJu a,m±_trsKd;ESihf um'arvtrsKd;om; ckepfq,fav;a,muf/ 41oDcsif;onf tmoyftrsKd;om; w&mESpfq,f&Spfa,muf/ 42wHcg;apmifhtrsKd; om; wnf;[laom &SvH†KtrsKd;om;/ tmwmtrsK;d om;/ wmvrkeftrsKd;om;/ tuUKyftrsKd;om;/ [wdwtrsKd;om;/ a&SmAJtrsKd;om;aygif; w&moHk;q,fudk;a,mufwnf;? 43 bk&m;u|efcHol/ Zd[trsKd;om;/ [okztrsKd;om;/ waAŠmuftrsKd;om;/ 44au±kwftrsKd;om; o,m[trsKd;om;/ yg'keftrsKd;om;/ 45avAetrsKd;om;/ [m*btrsKd;om;/ tuUKyftrsKd;om;/ 46 [m*yftrsKd;om;/ &SmvrJtrsKd;om;/ [meeftrsKd;om;/ 47*da'NvtrsKd;om;/ *g[mtrsKd;om;/ &m,trsKd;om;/ 48a&ZdeftrsKd;om;/ aeaum'trsKd;om;/ *Z…rftrsKd;om;/ 49=oZtrsKd;om;/ ygomtrsKd;om;/ aAoJtrsKd;om;/ 50tmoemtrsKd;om;/ r[kedrftrsKd;om;/ ezkodrftrsKd;om;/ 51 AmuAkwftrsKd;om;/ [mukztrsKd;om;/ [m&[k&trsKd;om;/ AmZvkwftrsKd;om;/ 52r[d'trsKd;om;/ [&&StrsKd;om;/ 53AmukwftrsKd;om;/ odo&trsKd;om;/ omrtrsKd;om;/ 54aeZdtrsKd;om;/ [wdztrsKd;om;wnf;? 55 a&Smvrkef. tapcHu|ef/ aomwJtrsKd;om;/ aomz&uftrsKd;om;/ ay±k'trsKd;om;/ 56 ,mvtrsKd;om;/ 'gukeftrsKd;om;/ *da'NvtrsKd;om;/ 57a&SzwdtrsKd;om;/ [wWdvtrsKdom;/ aygc&uftrsKd;om;/ aZAdrftrsKd;om;/ tmrdtrsKd;om;wnf;? 58bk&m;u|efESihf a&Smvrkefu|efaygif;um;/ oHk;&mudk;q,fESpfa,mufwnf;? 59 xkdrSwyg;/ Áoa&vtrsKd;rSefonfrrSefonfudk‚if;/ rdrdwdk@taqGtrsKd;udk‚if;/ rjyEkdifbJ awvarv+rdK@/ awv[mo+rdK@/ ac±kyf+rdK@/ t'Nef+rdK@/ Áar&+rdK@rSxGufoGm;aom ol[lrlum;/ 60 a'vm,trsKd;om;/ awmbdtrsKd;om;/ aeaum'trsKd;om;aygif;ajcmuf&mig;q,fESpfa,mufwnf;? 61 ,Zfyka&m[dwftrsKd;xJu [Am,trsKd;om;/ aumZtrsKd;om;/ *dv'fjynfom; AmZdvJorD; wa,mufESihf pHkbufI/ a,muQtrnfudk&aom AmZdvJtrsKd;om;wdk@onf/ 62 pm&if0ifaom vlpkwGif rdrdwdk@ pm&if;udk&SmI rawG@aoma=umifh/ trsKd;rppf/ ,Zfyka&m[dwft&mudk rcH&=u? 63O&drfESihf okrdrfygaom ,Zfyka&m[dwfray:rSDwdkifatmif olwdk@onf tvGefoef@&Sif;aom t&mwdk@ukd rpm;&[k jynftkyfrif;pD&if.? 64 65 y&dowfaygif;um; av;aomif;ESpfaxmifoHk;&majcmufq,fwnf;? xkdrSwyg;/ u|efa,mufsm;/ a,mrdef;raygif;ckepfaxmifoHk;&moHk;q,fckepfa,muf/ oDcsif;onfa,mufsm;/

rdef;raygif;ESpf&m/ 66jrif;aygif; ckepf&moHk;q,fajcmufpD;/ vm;aygi;f ESpf&mav;q,fig;pD;/ 67 ukvm;tkyfaygif; av;&moHk;q,fig;pD;/ jrnf;aygif; ajcmufaxmifckepf&mESpfq,fwnf;? 68 taqGtrsKd;ol}uD;tcsKd@wdk@onf a,±k&Svif+rdK@ Adrmefawmfodk@a&mufaomtcg/ Adrmefawmf udk rdrdae&mYwnfaqmufjcif;iSg/ 69wwfEkdifor#twkdif; tvkdvkdvSLI/ a&$'*Fg;ajcmufaomif;waxmif/ aiGtcGuf ig;aomif;/ ,Zfyka&m[dwft0wftpHkw&mukd b¾mawmfxJodk@ oGif;=u.? 70xko d @dk ,Zfyka&m[dwf av0dom;/ omrnvltcsKd@/ oDcsif;onf/ wHcg;apmifh/ bk&m;u|efwdk@onf rdrdwdk@ae&m+rdK@&Gmwdk@Y‚if;/ Áoa&v jynfoljynfom;taygif;wkd@onf rdrdwdk@ae&m+rdK@&Gmwdk@Y‚if; ae&mus=u.? 3 1 owWrva&mufrS +rdK@&Gmt&yf&yfY aeaomÁoa&vtrsKd;om; vltaygif;wdk@onf a,±k&Svif+rdK@ odk@ wnDwnGwfwnf;vmI pka0;=u.? 2xkdtcg a,mZ'ufom; a,m±_ESihf ol.nDtpfukd ,Zfyka&m[dwf rsm;/ &Smaovom; aZ±kAaAvESifh ol.nDtpfudkrsm;wdk@onf xI bk&m;ocif.vl arma&Sa&;xm;aom ynwWdusrf;pmY ygonftwdkif;/ rD;±_d@&m,Zfwdk@udk ylaZmfvdkaomiSg/ Áoa&trsdK;. bk&m;ocifh,Zfyv†ifudk wnf=u.? 3xdkjynft&yf&yfYaeaom olwdk@udka=umufaomfvnf;/ ,Zfyv†ifudk rdrdbdeyfay:rSm wnfxm;I/ eHeufnOD;rjywf rD;±_d@&m,Zfwdk@udk xm0&bk&m;tm; ylaZmf=u.? 4usrf;pmvmonftwdkif;/ oauaeyGJudk vnf;cHI w&m;ESifhtnD ae@wdkif;jyKoifhaom0wfudk jyKvsuf/ ae@wdkif;rD;±_d@&m,Zfwdk@udk ta&twGufESifh ylaZmf=u.? 5xdkaemufrS t+rJylaZmf&aom,Zf/ vqef;ae@Y‚if;/ xm0&bk&m;tbdk@ oef@&Sif;apaom "rRyGJ ae@Y‚if;/ ylaZmf&aom,Zf/ xm0&bk&m;tm; tvdkvdkylaZmfouUmudk aqmifcJhaomol toD;toD;tbdk@ ylaZmf&aom,Zfwdk@udk ylaZmfvsufae=u.? 6Adrmefawmfwdkufjrpfudk rcsao; aomfvnf;/ owWrvw&uf ae@rSpI rD;±_d@&m,Zfwdk@udk xm0&bk&m;tm; ylaZmf=u.? 7yef;&eform; ESihf vuform;wdk@tm;vnf; aiGudk ay;=u.? ay&od&Sifbk&if uk±ktcGifhay;awmfrlonftwdkif;/ tm&Zfopfom;udk avAEkefawmifrS ,kay`qdyf odk@ aqmifapjcif;iSg/ Zd'kef+rdK@om;ESifh wk±k+rdK@om;wdk@ tm;/ pm;p&dwfESifh qDrsm;udkay;=u.? 8 a,±k&Svif+rdK@ Adrmefawmfodk@ a&mufaom 'kwd,ESpf/ 'kwd,vwGif &Smvaovom; aZ±kAaAv/ a,mZ'wfom;a,m±_/ usefºuGif;aomnDtpfudk/ ,Zfyka&m[dwf/ av0dom;rsm;/ tcsKyfcH&aomvlpkxJu xGufI/ a,±k&Svif+rdK@odk@vmaom vlrsm;taygif;wdk@onf xI Adrmefawmfwnfaqmifjcif;tr_udk E_d;aqmf pdrfhaomiSg av0dom;wdk@udk cef@xm;=u.? 9xdktcg ,k'trsdK;/ a,m±_ESifhol.om;nDrsm;/ uyfarsvESifh ol. om;rsm;/ av0dtrsdK; a[e''fom;rsm;/ olwdk@om;ESifhnDrsm;wdk@onf/ Adrmefawmfudk wnfaqmufvkyfaqmif aomolwdk@udk E_d;aqmfjcif;iSg x=u.? 10vkyfaqmifaomolwdk@onf xm0&bk&m;. Adrmefawmfwdkufjrpfudk csaomtcg/ Áoa&v&Sifbk&if 'g0d'fpD&ifonftwdkif;/ xm0&bk&m;. *k%fawmfudk csD;rGrf;apjcif;iSg/ wHydk; udkudkifaom,Zfyka&m[dwfrsm;/ cGufuGif;udkifaom av0dtrsdK;/ tmoyfom;rsm;wdk@udk cef@xm;=u.? 11 xm0&bk&m;onf aumif;jrwfawmfrl.? Áoa&vtrsdK;Y jyawmfrlaom u±k%mawmftpOft+rJ wnfygonf[lI *k%fawmfudkcsD;rGrf;vsuf/ aus;Zl;awmfudk0efcHvsuf/ toH+ydKifI tvSnfhvSnfhoDcsif; qdk=u.? Adrmefawmfwdkufjrpfudk cs&aoma=umifh/ vltaygif;wdk@onf xm0&bk&m;. *k%fawmfudk csD;rGrf;vsuf/ }uD;aomtoHESifh aºuG;a=umf=u.? 12odk@&mwGif touf}uD;I t&ifAdrmefawmfudk jrifbl;aom ,Zfyka&m[dwf/ av0dom;/ taqGtrsdK; ol}uD;trsm;wdk@onf/ aemufAdrmefawmf

wdkufjrpfusvsuf&Sdonfudk jrifaomtcg/ }uD;pGmaomtoHESifh idkaºuG;=u.? vltrsm;wdk@onfvnf; 0rf;ajrmufaompdwfESifh aºuG;a=umf=u.? 13xdkodk@ jyKaom aºuG;a=umfoHESifh idkaºuG;oHudk =um;aomolwdk@onf ydkif;jcm;IrodEdkif=u? vlrsm;wdk@onf }uD;pGm aomtoHESifh aºuG;a=umfaom a=umifh/ a0;aomt&yfY =um;&av./? 4 1 odrf;oGm;jcif;udk cH&aomtrsdK;om;wdk@onf/ Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif xm0&bk&m;tbdk@ Adrmefawmfudk wnf=uonf[k ,k'trsdK;ESifh A,FmrdeftrsdK;. &efolwdk@onf =um;v#if/ 2aZ±kAaAvESifh taqGtrsdK;ol}uD;wdk@xHodk@ vmI/ igwdk@onf oifwdk@xHY wnf;cdkyg&ap? [email protected]&m;ocifudk oifwdk@ &SmouJhodk@ igwdk@vnf; &Sm=u.? igwkd@udk Tjynfodk@ aqmifcJhaom tm±_&d&Sifbk&if {o&['NKefvufxuf rSpI xdkbk&m;ociftm; ,ZfylaZmf=uonf[k qdk=uaomf/ 3 aZ±kAaAvESifh a,m±_tp&Sdaom Áoa&v taqGtrsKd ;ol}uD;wdk@u/ [email protected]&m;ociftbdk@ Adrmefawmfwnfjcif;tr_udk/ oifwdk@onf igwdk@ESifh0dkif;I rvkyf&? ay&od&Sifbk&if uk±krif;}uD;trdef@ awmftwdkif;/ Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif xm0&bk&m;tbdk@ igwdk@onf udk,fwdkifwnf&rnf[k 4 xdktcg jynfom;wdk@onf ,k'trsdK;wdk@udk vuftm; avsmhapI/ jyefajym=u.? 5 wnfaqmufjcif;tr_udk aESmuf&Suf=u.? ,k'trsdK;om;wdk@. t}uHudkzsufqD;jcif;iSg/ ay&od &Sifbk&if uk±kvufxuf umvywfvHk;rSonf/ ay&od&Sifbk&if 'g&dvufxufwdkifatmif/ a&S@aewdk@udk iSg;I xm;=u.? 6tma&$±keef;xdkifpu ,k'jynfonf/ a,±k&v S if+rdK@om;wdk@Y tjypfwifaomv$mpmudk ay;vdkuf =u.? 7 tmwaZ&ZfvufxufY Ad&SvH/ rdoa&'wf/ waAvESifh tjcm;aomtaygif;tabmfwdk@onf/ ±_&d bmompum;ESifha&;aom v$mpmudk/ ay&od&Sifbk&if/ tmwaZ&mZfxHodk@ ay;vdkuf=u.? 8 pmwdkufpdk; a&[kHESifh +rdK@pma&;&Sdr&SJwdk@onf/ a,±k&Svif+rdK@udk &efbufjyKvsuf/ tmwaZ&Zf rif;}uD;xHodk@ pmay;vdkufI/ 9pmwdkuf pdk;a&[Hk/ +rdK@pma&;&Sdr&SJESifh tjcm;aomtaygif;tabmf/ 'deJjynfom;/ tzmooufjynfom;/ wmayvjynfom;/ tzm&ojynfom;/ tmac0jynfom;/ AmAkvkefjynfom;/ ±_&Seufjynfom;/ a'[0jynfom;/ {vHjynfom; tp&Sdaom/ 10}uD;jrwfaomrif; tmoey`gaqmifcJhI/ &Srm&d+rdK@&Gmwdk@Y ae&mcsaomolrsm;ESifh/ jrpftaemuf bufYaeaom tjcm;olrsm;wdk@onf/ Trnfaomae@&ufumvwGif/ 11tmwaZ&Zfrif;}uD;xHodk@ ay;vdkuf aompm[lrlum;/ jrpftaemufbufYaeaom udk,fawmfu|efwdk@onf/ Trnfaomae@&ufumvwGif av#mufyg.? 12txHawmfrS u|efawmfwdk@&Sd&modk@ a&mufvmaom ,k'vlwdk@onf qdk;npfI/ ykefuefwwfaom a,±k&Svif+rdK@udk wnfvsuf/ +rdK@±dk;tjrpfudkcsI vufpowfvkonfudk 13 odrSwfawmfrlyg? xdk+rdK@udk wnfjyefI +rdK@±dk;udkvufpowfvsif/ aiGawmfcGJjcif;udkrcH/ tcGefawmftaumufawmfudk ray;bJaeI/ EdkifiHawmf tusdK;enf;ygvdrfhrnfudk odrSwfawmfrlyg? 14 u|efawmfwdk@onf aus;Zl;awmftm;jzifh toufarG;&aomol jzpfonfESifhtnD/ udk,fawmfY bkef;awmfavsmha=umif;udk =unfhIraeoifhaoma=umifh/ bdk;awmfab;awmf [email protected] ppfa=umawmfrlrnfta=umif; Tav#mufpmudk ay;vdkufyg.? 15a,±k&Svif+rdK@onf ykefuef wwfaom+rdK@/ &Sifbk&iftusdK;ESifh EdkifiHawmftusdK;pD;yGm;udk zsufqD;wwfaom+rdK@jzpfbl;I/ a&S;umvY +rdK@xJrSm ykefuefomt}uHudk tpOfjyKpkaoma=umifh/ twdkuftzsufcH&ygonf ta=umif;t&mrsm;udk xdkrSwfpmYawG@ Iodawmfrlygvdrfhrnf? 16xdk+rdK@udkwnfjyefI +rdK@±dk;udkvufpowfv#if/ udk,fawmfonf jrpftaemufbufY tpdk;& awmfrrla=umif;udk u|efawmfwdk@av#mufxm;ygonf[k pmYygownf;?

&Sifbk&ifonf pmwdkufpdk;a&[HkESifh +rdK@pma&;&Sdr&SJrSpI/ &Srm&d+rdK@Yaeaom [email protected]; tabmfrsm;/ jrpftaemufbufYaeaom tjcm;olrsm;wdk@&Sd&modk@ jyefay;vdkufaom pm[lrlum;/ 18 Trnf aomae@&ufumvwGif/ iga&;I oifwdk@csr;f omygap? ighxHodk@ oifwdk@ay;vdkufaompmudk igha&S@rSm teuf jyefIbwf+yD? 19igrSmxm;onftwdkif; ppfa=um=uaomtcg/ xdk+rdK@onf a&S;umvY &Sifbk&ifwdk@udk ykefuefa=umif;/ raumif;aomt}uHudk }uHwwfaom+rdK@/ ykefuefwwfaom +rdK@jzpfa=umif;/ 20aiGawmfudkcGJvsuf tcGef awmf taumufawmfudkcHvsuf/ jrpftaemufbuf wa&SmufvHk;udk tpkd;&I wefcdk;}uD;aom &Sifbk&ifwdk@onf a,±k&Svif+rdK@Y aebl;a=umif;rsm;udk od&.? 21odk@jzpfI igonf tcGifhray;rnfwdkifatmif/ xdkolwdk@onf +rdK@udkrwnfbJ aeaprnf ta=umif; trdef@awmfudk qifhqdk=uavmh? 22EdkifiHawmftusdK; rysufqD;apjcif;iSg owdjyKI Ttr_udk aphaph=unfh±_=uavmh[k rdef@awmfrl.? 23tmwaZ&Zfrif;}uD;pmudk a&[HkESifh+rdK@pma&; &Sdr&SJ tp&Sdaom olwdk@taygif;tabmf a&S@rSmbwf+yD;v#if/ olwdk@onfa,±_&Svif+rdK@/ ,k'vlwdk@&Sd&modk@ tvsiftjref oGm;I ,k'vlwdk@. tvkyftudkifudk tEdkiftxufqD;wm;=u.? 24xdkodk@ a,±k&Svif+rdK@. Adrmefawmf wnfjcif;tr_ysufI/ ay&od&Sifbk&if 'g&deef;pH ESpfESpfwdkifatmif vufprowfbJ aeav.? 5 1 xdktcg ya&mzuf[*~JESifh Áa'gom; ya&mzuf Zmc&dvlwdk@onf ,k'jynfol/ a,±k&Svif+rdK@om;/ ,k'vlwdk@tm; xm0&bk&m;tcGifhESifh a[m=u.? 2xdkodk@ bk&m;ocif. ya&mzufwdk@onf 0dkif;ojzifh/ &Smv aovom; aZ±kAaAvESifh a,mZ'ufom; a,m±_onfxI a,±k&Svif+rdK@. Adrmefawmfudk wnfpjyKjyef =u.? 3 xdktcg jrpftaemufbuf +rdK@0efwmwefESifh a&SomaAmZeJrSpI olwkd@taygif;tabmfwdk@ onf vmI/ Ttdrfudkwnfaqmuf&rnf/ T+rdK@±dk;udk jyKjyif&rnfta=umif; tb,folrSmxm; oenf; [lI‚if;/ 4Ttdrf udkwnfaqmufaomolwdk@. trnfum; tb,fodk@enf;[lI‚if;/ ar;ppf=uaomfvnf;/ 5'g&drif;trdef@awmf ra&mufrSD tvkyftudkifrysufapjcif;iSg/ bk&m;ocifonf ,k'trsdK;om; touf}uD;olwdk@udk axmuf±_awmfrl.? odk@jzpfI txHawmfodk@ av#mufpmudk ay;vdkuf=u.? 6 jrpftaemufbuf +rdK@0efwmweJESifh a&SomaAmZeJrSpI olwdk@taygif;tabmf/ jrpftaemufbufY aeaom tzmooufvlwdk@onf/ 'g&drif;}uD;xHodk@ay;vdkufaom pmcsuf[lrlum;/ 'g&drif;}uD;Y tpOfcsrf;om &Sdygapaom? 8u|efawmfwdk@onf ,k'jynfwGif }uD;jrwfaombk&m;ocif. tdrfawmfodk@a&mufI/ xdkt&yf om;wdk@onf tdrfawmfudk ausmuf}uD;ESifhwnfvkyfvsuf/ ausmufx&Hay:rSm opfom;udkwifvsuf/ tvsif tjrefvkyfaqmifI t}uHxajrmufa=umif;udk 9 odrSwfawmfrlyg? Ttdrfudk wnfaqmuf&rnf/ T+rdK@±dk;udk jyKjyif&rnfta=umif; 10 tb,folrSmxm;oenf; [lI‚if;/ ol}uD;wdk@. trnfrsm;udk pm&if;,lI txHawmf odk@ ay;vdkufjcif;iSg/ ol}uD;wdk@. trnfrsm;udk‚if;/ touf}uD;olrsm;Y ar;jref;aomtcg/ 11olwdk@u/ igwdk@onf aumif;uifESifh ajr}uD;t&Sif bk&m;ocif. u|efawmfjzpf=u.? a&S;umvY }uD;jrwfaom Áoa&v&Sifbk&if wnfaxmifawmfrlaom tdrfawmfudk ,ckjyKjyif=u.? 12igwdk@bdk;ab;wdk@onf aumif;uifbHk. t&Sifbk&m; ocif. trsufawmfudk E_d;aqmfaoma=umifh/ olwdk@udk cgv'Jrif;/ AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmvufodk@ tyfawmfrlojzifh/ xdk&Sifbk&ifonf Ttdrfawmfudk zsufqD;I/ jynfom;wdk@udk AmAkvkef+rdK@odk@ odrf;oGm;.? 13AmAkvkef&Sifbk&if uk±konf/ eef;pHyXrESpfwGif TAdrmefawmfudk jyKjyif&rnfta=umif; rdef@awmfrl.? 14aeAkc'faeZmonf a,±k&Svif+rdK@. 17

AdrmefawmfxJuxkwfI/ bk&m;ocif. tdrfawmfESifhqdkifaomfvnf;/ AmAkvkef+rdK@. Adrmefodk@ aqmifoGm;aoma&$wefqm/ aiGwefqmwdk@udk uk±krif;}uD;onf AmAkvkef+rdK@. Adrmef xJu wzefxkwfI/ a&S&SAmZmtrnfESifh +rdK@0eft&mYcef@xm;aom olvufodk@ tyfawmfrlvsuf/ 15Twef qmwdk@udk,lI a,±k&Svif+rdK@. Adrmefawmfodk@ aqmifoGm;avmh? bk&m;ocif. tdrfawmfudk rdrdae&mY wnfjyefap[k rdef@awmfrlonftwdkif;/ 16xdka&S&SAmZmonf vmI a,±k&Svif+rdK@. bk&m;tdrfawmftjrpfudk csxm;ojzifh/ xdktcsdefrSpI ,ckwdkifatmif igwdk@onf wnfvkyfvsuf 17 odk@jzpfI/ a,±k&Svif+rdK@Y bk&m;.tdrfawmfudk vufprowfao;[k jyefajym=u.? wnf&rnfta=umif;/ uk±krif;}uD; trdef@awmf&Sdonf r&Sdonfudk odvdkojzifh/ AmAkvkef+rdK@ b¾mawmfwdkufY &SmazGapjcif;iSg/ tvdkawmf&Sdv#if &SmazGapawmfrlyg? aemufwzef Ttr_Y tvdkawmf&Sdonftwdkif; u|efawmfwdk@qDodk@ trdef@awmfpmudk ay;vdkufawmfrlyg[k av#mufpmY ygownf;? 6 1 xdktcg 'g&drif;}uD;trdef@awmfESifh AmAkvkef+rdK@ b¾mawmfxm;&m pmwdkufY &SmazG=u.? 2 ar'djynf/ tmcaro+rdK@/ eef;awmfY pmvdyfudkawG@I pmvdyfYygaom pum;[lrlum;/ 3 ,ZfylaZmf&mtdrfawmfudk wnfap? wdkufjrpfudk cdkifcHhpGm csxm;ap? tjrifhtawmifajcmufq,f/ teHtawmifajcmufq,f&SdI/ 4}uD;aomausmuf wef;oHk;qifh/ topfaom opfom;wef;wqifhESifh txyfxyfwnfap? p&dwfrsm;udkvnf; b¾mawmfxJu xkwfIay;ap? 5a,±k&Svif+rdK@. AdrmefawmfxJu aeAkc'faeZmxkwfI bk&m;ocif. tdrfawmfESifh qdkifaomf vnf;/ AmAkvkef+rdK@odk@ aqmifcJhaom a&$wefqm aiGwefqmwdk@udk jyefay;ap? a,±k&Svif+rdK@. Adrmefawmf odk@ydk@I tvHk;pHkwdk@udk bk&m;tdrfawmfxJwGif rdrdwdk@ae&mY xm;ap[k uk±krif;}uD;onf eef;pHyXrESpfwGif/ a,±k&Svif+rdK@. bk&m;tdrfawmftr_rSm trdef@awmf&Sd.? 6odk@jzpfI/ jrpftaemufbuf +rdK@0ef wmweJ/ a&SomaAmZeJESifh oifwdk@taygif;tabmfwnf;[laom jrpftaemufbufY aeaom 7 tzmooufvlwdk@/ xGufoGm;=u.? xdkbk&m;.tdrfawmf wnfjcif;tr_udk rqD;rwm;=uESifh? ,k'+rdK@0efESifh ,k'trsdK;touf}uD; olwdk@onf xdktdrfawmfudk rdrdae&mY wnfygavap/ 8xdkrSwyg;/ oifwdk@onf xdkbk&m;. tdrfawmfwnfjcif; tr_ukd ,k'trsKd;touf}uD;olwdk@ESihf ulnD&rnf ta=umif;/ olwdk@onf tqD;twm;r&Sdapjcif;iSg/ jrpftaemuf bufYcHaom tcGefawmfwnf;[laom b¾mawmfxJu tdrfawmfwnfp&mp&dwfudk csufcsif;xkwfay;&rnf ta=umif; igtrdef@awmf&Sd.? 910 xkdrSwyg;/ olwdk@onf ar$;}udKifaom,Zfwdk@ukd aumif;uifbHk. t&Sifbk&m;ocif tm;ylaZmfI &Sifbk&iftouf/ aqGawmfrsKd;awmfwdk@. touftbdk@qkawmif;apjcif;iSg/ olwdk@vkdcsifor# a,±k&Svif+rdK@ ,Zfyka&m[dwfwdk@pD&ifonftwkdif;/ aumif;uifbHk. t&Sifbk&m;ociftm; rD;±_d@&m,ZfylaZmf p&mbkd@ EGm;/ odk;xD;/ odk;oi,f/ pyg;/ qm;/ pyspf&nf/ qDwdk@ukd ae@wkdif;tpOf rjywfay;ap? 11‚if;enf;t=uif olonf jiif;qefv#if/ xkdol. tdrfrSopfwdkifudkE_wf,lI pdkuf+yD;rS ol@udkvnf;qJGcsap? ol@tdrfudkvnf; aemufacs;yHkjzpfap[k ightrdef@awmf&Sd.? 12a,±k&Svif+rdK@. bk&m;tdrfawmfudk usKd;yJhysufpD;apjcif;iSg jyKaom &Sifbk&ifESihf qif;&Jom;taygif;wdk@onf xkdt&yfY emrawmfwnfapaom bk&m;ocifonf zsufqD;awmf rlygapaom? ig'g&donftrdef@awmfudkay;.? trdef@awmftwkdif; tvsiftjrefjyKap[k ay;vkdufownf;? 13 xkdtcg'g&drif;}uD;ay;vkdufay;vkdufaomtrdef@awmftwdkif;/ jrpftaemufbuf+rdK@awmf wmweJ/ a&SomaAmZeJESihf olwdk@taygif;tabmfwdk@onf tvsiftjrefjyK=u.? 14,k'trsKd;touf}uD;

olwdk@onf wnfaqmufI/ ya&mzuf[a*~ESifh Áa'gom;Zmc&da[maomtm;jzifh/ t=uHxajrmuf =u.? Áoa&vtrsKd; .trdef@awmfESihf ay&od&Sifbk&ifuk±krif;/ 'g&drif;trdef@awmftwkdif;/ wnfaqmufI/ vufpowf=u.? 15'g&drif;}uD;eef;pHajcmufESpf/ tm'gvoHk;&ufae@wGif tdrfawmfonf +yD;jynfhpHk.? 16 Áoa&vtrsKd;om;/ ,Zfyka&m[dwf/ av0dom;tp&Sdaom odrf;oGm;jcif;udkcHbl;aom trsKd;om;csif;&Sdor#wdk@onf bk&m;ocif. tdrfawmfudk0rf;ajrmufaompdwfESihf tEkarm'emyJGcH=u.? 17 xkdtdrfawmf. tEkarm'emyJGwGif EGm;w&m/ odk;xD;ESpf&m/ odk;oi,fav;&mudk‚if;/ Áoa&vtrsKd;wq,f ESpfrsKd;tvkduf trsK;d om;taygif;wdk@. tjypfajz&m,Zfwnf;[laom qdwfxD;wq,fESpfaumifudk‚if;/ ,ZfylaZmf=u.? 18arma&Susrf;pmYygonftwkdif;/ a,±k&Svif+rdK@Y bk&m;0wfudkjyKapjcif;iSg/ ,Zfyka&m[dwf toD;toD;wdk@udk‚if;/ oif;zJG@aomav0dom;wdk@ukd‚if; cef@xm;=u.? 19odrf;oGm;jcif;udkcH&aomtrsKd;om;wdk@ onf yXrvwq,fav;&ufae@wGif yocgyJGudkvnf;cH=u.? 20,Zfyka&m[dwfESihf av0dom;wdk@onf wnDwnGwfwnf; udk,fukdoef@&Sif; apI/ tvHk;pHkwdk@onf oef@&Sif;ojzifh/ rdrdwdk@tbdk@rSpI aygufabmfcsif; ,Zfyka&m[dwfwdk@tbkd@ESihf odrf;oGm;jcif;udkcH&aom trsKd;om;aygif;wdk@tbkd@/ yocgokd;oi,fukdowf=u.? 21odrf;oGm;jcif;udk cHaom vlpkxJuxGufvmaom Áoa&vtrsKd;om;rsm;/ Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif xm0&bk&m;udk&SmvdkaomiSg/ wyg;trsKd;om;ae&mt&yf/ tnpfta=u;udk y,f&Sm;aom olrsm;taygif;wdk@ onfyocgyJGudkpm;I/ 22ckepf&ufywfvHk; 0rf;ajrmufaompdwfESifh tZkryJGudkvnf; cH=u.? ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;onf 0rf;ajrmufaomtcGifhudk ay;awmfrl.? Áoa&vtrsKd;.bk&m;ocif Adrmefawmfwnf aqmufjcif;tr_rSm/ tm±_&d&Sifbk&if rprnfta=umif;/ pdwfESvHk;awmfudk olwdk@bufodk@ ul;apawmfrl.? 7 1-5 xdkaemuf/ ay&od&Sifbk&if tmwaZ&ZfvufxufY/ ,Zfyka&m[dwft}uD; tm±kef/ {vmZm/ zde[wf/ tbd&$/ AkuUd/ =oZd/ aZ&[d/ ar&m,kwf/ tmZ&d/ tmr&d/ t[dwkwf/ Zm'kwf/ &Sv†KH/ [dvcd/ tmZ&d/ p&m,wdk@rS qif;oufaomol/ 6Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocifxm0&bk&m; ay;awmfrlaom arma&S. ynwWdusrf;pmudk avhusufaomq&mjzpfaom ol{Z&onf AmAkvkef+rdK@rSxGufoGm;.? xkdolawmif;or#udk ol.bk&m;ocif xm0&bk&m;wefckd;awmfa=umifh &Sifbk&ifay;oem;awmfrl.? 7tmwaZ&Zfrif;}uD;eef;pHckepf ckESpfwGif/ tcsKd@aomÁoa&vtrsKd;om;/ ,Zfyka&m[dwf/ av0dom;/ oDcsif;onf/ wHcg;apmifh/ bk&m;u|ef wdk@onfvnf; a,±k&Svif+rdK@odk@ vkdufoGm;=u.? 8&Sifbk&ifeef;pHckepfESpf/ yOPrvwGif {Z&onf a,±k&Svif+rdK@odk@a&mufav.? 9 yXrvw&ufae@wGif/ AmAkvkef+rdK@rSxGufI yOPrvw&ufae@wGif/ rdrdbk&m;ocif wefckd; aus;Zl;awmfa=umifh/ a,±k&Svif+rdK@odk@a&mufav.? 10ta=umif;rlum;/ {Z&onfxm0&bk&m;. w&m;awmfukd ppfaq;apmifha&Smufjcif;iSg‚if;/ pD&ifxHk;zJG@awmfrlcsufwdk@udk Áoa&vtrsKd;Y oGefoifjcif;iSg‚if;/ oabmusaomoljzpf.? 11 xm0&bk&m;. ynwfpum;ESihf Áoa&vtrsKd;Y xHk;zJG@awmfrlcsufwdk@ukd avhusufaom q&m ,Zfyka&m[dwf {Z&tm;/ tmwaZ&Zfrif;}uD;ay;awmfrlaom trdef@awmfpmcsuf[lrlum;/ 12 bk&ifwdk@. bk&if tmwaZ&Zfonf aumif;uifbHk. t&Sifbk&m;ocihf w&m;usrf;wwfq&m/ ,Zfyka&m[dwf {Z&Y cyfodrf;aomr*Fvmjzpfapaom[lI TrnfaomumvwGif rSmvkduf.? 13 ighEkdifiHY&Sdaom Áoa&vtrsKd;om;/ ,Zfyka&m[dwf/ av0dom;wdk@wGif a,±k&Svif+rdK@okd@

ukd,ftvkdtavsmuf oGm;csifaomol&Sdor#wdk@onf oifESihftwl vkdufoGm;&rnfta=umif; igtrdef@awmf&Sd.? 14ta=umif;rlum;/ oif. bk&m;ocifh w&m;udk oifavhusufonf twkdif;/ ,k'jynf a,±k&Svif+rdK@Y w&m;tr_rsm;ukd ar;jref;ppfaq;apjcif;iSg‚if;/ 15a,±k&Svif+rdK@rSm usdef;0yfawmfrlaom Áoa&vtrsKd;. bk&m;ociftm;/ &Sifbk&ifESihf twGif;0efwdk@onf =unfndKaompdwfESihf ylaZmfaom a&$aiGESihf wuG/ 16Áoa&vtrsKd;om;/ ,Zfyka&m[dwfwdk@onf a,±k&Svif+rdK@. bk&m;tdrfawmftbkd@ tvdkvdkvSLI AmAkvkefjynfY oif&Ekdifor#aom a&$aiGudkaqmifoGm; apjcif;iSg‚if;/ &Sifbk&ifESihf twGif;0efckepfyg;apv$wf.? 17xkdaiGudk,l+yD;v#if/ EGm;/ okd;xD;/ okd;oi,fESihfwuG/ abmZOfylaZmfouUm/ oGef;avmif;&mylaZmfouUmwdk@udk tvsiftjref 0,fI/ a,±k&Svif+rdK@&Sdaom oifwkd@. bk&m;tdrfawmf ,Zfyv†ifay:rSm ylaZmf&rnf? 18usefºuGif;aom a&$aiGukd oifESihfoifhnDtpfudkwdk@ jyKcsifor# twdkif;/ oifwdk@. bk&m;ociftvkdawmfESihf tnDjyKavmh? 19 oif. bk&m;tdrfawmf 0wfjyKp&mbdk@ oifY tyfay;aomwefqmrsm;udkvnf;/ a,±k&Svif+rdK@. bk&m;ocifha&S@awmfwGif odkxm;avmh? 20oif. bk&m;ocifh tdrfawmfbdk@ vkdao;aomt&m/ 0,foifhor#wdk@udk b¾mawmfxJu xkwfI 0,favmh? 21aumif;uifbHk. t&Sifbk&m;ocifhw&m;ukd avhusufaomq&m/ ,Zfyka&m[dwf {Z&awmif;or#twkdif;/ 22aiGtcGuf waxmif/ *sKHqefaum& w&m/ pyspf&nf Awfw&m/ qD Awfw&mESihf wuG qm;rnfr#rqdk/ jrpftaemufbufY aeaom tcGeft0eftaygif;wdk@onf tvsiftjrefay;&rnfta=umif;/ igt&Sifbk&if tmwaZ&Zf trdef@awmf&Sd.? 23aumif;uifbHk. t&Sifbk&m;ocif rSmxm;awmfrlor#twdkif;/ xkdbk&m;ocif. tdrfawmf tbkd@ }udK;pm;Ivkyfaqmifap? &Sifbk&ifESihf aqGawmfrsKd;awmftay:odk@ tb,fa=umifh trsufawmfouf a&muf&oenf;? 24xkdrSwyg;/ ,Zfyka&m[dwf/ av0dom;/ oDcsif;onf/ wHcg;apmifh/ bk&m;u|ef/ bk&m;ocif. tdrfawmftr_apmifh wpHkwa,mufYr# aiGawmfukdrcJGapESihf? tcGefawmftaumufawmfudk rcHr,lapESihf[k igrSmvkduf.? 25oif{Z&onfvnf;/ oif.bk&m;ocif w&m;udk em;vnfaom/ jrpftaemufbufom; taygif;wdk@wGif/ w&m;r_ukdpD&ifapjcif;iSg‚if;/ rodaomolwdk@ukd oGefoifapjcif;iSg‚if;/ rif;rsm;/ w&m;ol}uD; rsm;udk oif.bk&m;ocifh Om%fESihf oifjynfhpHkonftwdkif; cHxm;avmh? 26oif. bk&m;ocifhw&m;ESihf &Sifbk&if trdef@awmfudk jiif;qefaomolrnfonfum;/ taoowfjcif;/ ESifxkwfjcif;/ OpPmodrf;,ljcif;/ axmifxJrSm avSmifxm;jcif;wnf;[laom &mZ0wfwpHkwckudk tvsiftjrefcHap[k trdef@awmfpmY ygownf;? 27 a,±k&Svif+rdK@. Adrmefawmfudk wifhw,faprnft=uHukd &Sifbk&ifpdwfESvHk;xJodk@ oGif;ay; awmfrlxaom/ &Sifbk&ifa&S@/ twGif;0efrsm;/ Adkvfrsm;a&S@rSm ightm;tcGihfay;awmfrlaom/ bkd;ab;wkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf r*Fvm&Sdawmfrlapownf;? 28xkdokd@ig. bk&m;ocifxm0&bk&m; wefckd;awmfa=umifh/ igonfcGeftm;&SdI igESihftwlvkdufoGm;&aom Áoa&vt}uD;tuJwdk@udk pka0;ap.? 8 1 tmwaZ&Zfrif;}uD;vufxufY/ igESihftwl AmAkvkef+rdK@rS xGufoGm;aomol taqGtrsKd; ol}uD; wdk.om;pOfajr;qufpm&if;[lrlum;? 2zde[wftrsKd; a*&±_H/ ÁormtrsKd; 'Ha,v/ 'g0d'ftrsKd; [wWKwf/ 3a&ScedtrsKd; zm±kwftE$,fxJu Zmc&dESihf pm&if;0ifol a,mufsm;aygif; w&mig;usdyf? 4 yg[wfarmb trsKd;/ aZ&m,om; {avsmeJESihf a,mufsm;aygif;ESpf&m/ 5a&ScedtrsKd; ,[maZvom; ESihf a,mufsm;aygif; oHk;&m/ 6tm'deftrsKd; a,meoefom; {AufESihf a,mufsm;aygi;f ig;usdyf/ 7 {vHtrsKd;/ tmovdom; a,&Sm,ESihf a,mufsm;aygif;ckepfusdyf/ 8a&SzwdtrsKd; rdauQvtom;

aZA'dESihf a,musfm;aygif; &Spfusdyf/ 9,GmbtrsdK; a,a[vom; =oA'dESifh a,mufsm;aygif;ESpf&m wusdyf&Spfa,muf/ 10a&SavmrdwftrsdK; a,modzdom;ESifh a,mufsm;aygif; w&majcmufusdyf/ 11 aAAJtrsdK;/ aAAJom; Zmc&dESifh a,mufsm;aygif; ESpfusdyf&Spfa,muf/ 12tmZ*'ftrsdK;/ [uUwefom; a,m[eefESpf a,mufsm;aygif; w&mwusdyf/ 13ta'geduHtrsdK;om;wdk@wGif/ aemufusaomol/ {vdzvuf/ a,a,v/ a&Srm,ESifh a,mufsm;aygif;ajcmufusdyf/ 14Ad*0JtrsdK;om; OoJ/ ZAŠK'fESifh a,mufsm;aygif; ckepfusdyfwnf;? 15 xdkvlrsm;wdk@udk t[m0+rdK@odk pD;aomjrpfem;rSm igpka0;apI/ oHk;&ufywfvHk;wJYae=u.? vlrsm;ESifh ,Zfyka&m[dwfrsm;wdk@udk igppfaq;I/ av0dom;wa,mufudkr# rawG@aomtcg/ 16 vl}uD;{avsZm/ ta&v/ a&Srm,/ emoef/ Zmc&d/ ar±_vH/ ynm&Sd,m&dyf/ {vemoefwdk@udkac:I/ 17 uodzd+rddK@ol}uD; Áa'gxHodk@ rSmpm ESifhapv$wv f suf/ Áa'gESifhuodzd+rdK@rSm aeaomol. nDtpfudk bk&m;u|efwdk@onf/ igwdk@bk&m;ocihf tdrfawmf tr_apmifhrsm;udk ay;apjcif;iSg/ olwdk@tm; tb,fodk@ ajymqdk&rnfudk igrSmvdkuf.? 18xdkolwdk@onf igwdk@. bk&m;ocifhwefcdk;aus;Zl;awmfa=umifh/ Áoa&vom; av0d.om; r[mvdtrsdK;om;/ ynm&Sdwa,muf/ a&S&bdESifh ol.aygufabmf 19 [m&SbJESifh ar&m&dtrsdK; a,&Sm,ESifh ol.aygufabmfESpfusdyf/ wusdyf&Spfa,muf/ 20 av0dom;wdk@tr_udk aqmif&Gufapjcif;iSg/ 'g0d'fESifh rSL;awmfrwfawmfcef@xm;aom bk&m;u|efrsm;/ pm&if; 0ifonftwdkif/ ESpf&mESpfusdyfwdk@udk ac:cJh=u.? 21 xdktcg OpPmrsm;rSpI oli,frsm;ESifhwuG/ igwdk@oGm;p&m rSefaomvrf;udk bk&m;ocifY&SmI a&S@awmfY +cdK;+cHpGmusifhjcif;iSg/ t[m0jrpfem;wGif/ tpma&Smif&mtcsdefudk iga=umf+im.? 22 ta=umif;rlum;/ u|efawmfwdk@ bk&m;ocifukd &Smaomoltaygif;wdk@onf wefcdk;aus;Zl;awmfudk cH&=uvdrfhrnf? udk,fawmfudkpGef@aom oltaygif;wdk@udk/ wefcdk;awmfqD;wm;I trsufawmf oufa&mufvdrfhrnf[k igwdk@onf &Sifbk&iftm; av#mufxm;aoma=umifh/ vrf;wGif &efolvufESifh v$wfjcif;iSg vdkufIydk@&aom ppfol&J/ jrif;pD;ol&J wwyfudk &Sifbk&ifY rawmif;0Hh/ &Suf=u.? 23 xdktr_a=umifh/ igwdk@onf tpma&SmifI/ igwdk@bk&m;ocifudk qkawmif; vsufae=u.? bk&m;ocifvnf; em;axmifawmfrl.? 24 xdktcg ,Zfyka&m[dwft}uD; wusdyfESpfyg;/ a&S&bd/ [m&SbdESifh olwdk@nDtpfudkwpfusdyfudk iga&G; xm;+yD;v#if/ 25&Sifbk&ifrSpI twGif;0ef/ rSL;awmfrwfawmf/ pnf;a0;aom Áoa&vtrsdK;om; taygif;wdk@ onf/ igwdk@. bk&m;ocifhtdrfawmftbdk@ vSLaomylaZmfouUm/ a&$/ aiG/ wefqmwnf;[laom/ 26aiGtcGuf ajcmufaxmifig;yd\m/ aiGwefqm tcGufwaxmif/ a&$tcGuf waxmif/ 27a&$'*Fg;waxmif tcsdef&Sdaom a&$tifwHk ESpfq,f/ a&$ESifhtr# jrwfaoma&$a=u;0gppf 28 zvm;ESpfvHk;wdk@udk igcsdefItyfvsuf/ oifwdk@onf xm0&bk&m;tbdk@ oef@&Sif;=u.? jynfwefqmwdk@onfvnf; oef@&Sif;aomwefqmjzpf=u.? TaiGESifh Ta&$onfvnf;/ bdk;ab;[email protected]&m;ocif xm0&bk&m;tm; =unfndKaompdwfESifh vSLaoma&$aiGjzpf.? 29 a,±k&Svif+rdK@/ xm0&bk&m;.tdrfawmf tcef;wdk@wGif ,Zfyka&m[dwft}uD;/ av0dom;/ Áoa&v taqGtrsdK; ol}uD;wdk@a&S@rSm rcsdefrSDwdkiaf tmif =unfh±_apmifha&Smuf=uavmh[k rSmxm;.? 30xdkodk@ csdefaom a&$/ aiGwefqmwdk@udk a,±k&Svif+rdK@/ [email protected]&m;ociftdrfawmfodk@ ydk@aqmifjcif;iSg ,Zfyka&m[dwfESifh av0dom;wdk@onf cH,l=u.?

yXrvwq,fESpf&ufae@wGif/ igwdk@onf t[m0jrpfrSxGufI/ a,±k&Svif+rdK@odk@ c&D;oGm;=u.? vrf;em;Y acsmif;Iaeaom &efolvufrS/ [email protected]&m;ocihfwefcdk;awmfa=umifh vGwfvsuf/ 32a,±k&Svif+rdK@odk@ a&mufI oHk;&ufae=u.? 33 pwkwˆae@wGif igwdk@bk&m;ocif. tdrfawmfY/ zde[wfom; {vmZmESifh av0dtrsdK;a,m±_om;/ a,mZA'f/ AdEGdom; aem'dwdk@onf 0dkif;I=unfh±_vsuf/ 34O&dom; ,Zfyka&m[dwf ar&rkwfonf xdka&$aiG wefqm&Sdor#wdk@udk a&wGufcsdefwG,fI ae@jcif;wGif tcsdefaygif;udk rSwfom;av.? 35odrf;oGm;jcif;udkcH&aom vlpkxJu xGufvmaomolwdk@onfvnf;/ Áoa&vtrsdK;rsm;wdk@tbdk@ EGm;wq,fESpfaumif/ odk;xD;udk; q,fajcmufaumif/ odk;oi,f ckepfq,fckepfaumif/ tjypfajz&m,Zfbdk@ qdwfwq,fESpfaumifwdk@udk/ Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif xm0&bk&m;tm; rD;±_d@&m,Zfudk ylaZmf=u.? 36&Sifbk&if trdef@awmftrSm awmfwdk@udk udk,fpm;awmfrif;/ jrpftaemufbuf +rdK@0efwdk@Y tyfI/ olwdk@onf Áoa&vtrsdK;ESifh bk&m; ocifhtdrfawmfudk jyKpk=u.? 9 1 xdktr_+yD;rS/ t}uD;tuJwdk@onf ighxHodk@vmI ,Zfyka&m[dwf/ av0dom;tp&Sdaom Áoa&v trsdK;om;wdk@onf Tjynfom;&if;wdk@ESifh aygif;abmfojzifh/ cgeedvl/ [dwWdvl/ az&Zdvl/ a,Akodvl/ trRKefvl/ armbvl/ tJ*kwWKvl/ tmarm&dvlwdk@ &GH&SmbG,faomtusifhudk usifh=uyg.? 2 ta=umif;rlum;/ olwdk@orD; rsm;udk udk,ftbdk@‚if;/ udk,fom;bdk@‚if;/ odrf;,lojzifh/ oef@&Sif;aomtrsdK;onf Tjynfom;&if;trsdK;ESifh a&maESmvsuf&SdI/ t}uD;tuJESifh 3 rif;t&m&Sdwdk@onf/ T'kp±dkuftr_udk tOD;jyK=u+yDwum;[k =um;ajym=u.? xdkpum;udk ig=um;v#if twGif;t0wf/ tjyift0wfudkqkwfI qHyifESifh rkwfqdwfudk E_wfypfvsuf/ rdef;arm awGa0vsufxdkifae.? 4xdktcg Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif xm0&bk&m;trdef@awmfudk a=umuf&GH@aom oltaygif;wdk@onf/ odrf;oGm;jcif;udk cH&aomolwdk@ jypfrSm;aomtjypfa=umifh/ ighxHrSmpnf;a0;I/ nOD,H ,ZfylaZmfcsdefwdkifatmif igonfrdef;armawGa0vsufae.? 5 nOD;,H,ZfylaZmfcsdefwGif pdwfysuf&mrSxI twGif;t0wf/ tjyift0wfudk qkwf+yD;v#if/ 'l;axmufI/ ig.bk&m;ocif xm0&bk&m;xHawmfodk@ vuf0g;wdk@udkjzef@vsuf/ 6tdktu|Efkyfbk&m;ocif/ udk,fawmfodk@ rajrmfr=unfh0Hh/ &Sufa=umufI rsufESmeDyg.? tu|Efkyfbk&m;ocif/ tu|Efkyfwdk@jyKrdom 'kp±dkufwkd@onf tu|Efkyfwdk@ acgif;ay:rSm txyfxyfv$rf;rdk;I/ }uD;pGmaomtjypfonf rdkCf;aumif;uifodk@ rSDyg.? 7bdk;ab; vufxufrSpI ,ae@wdkifatmif/ tvGefjypfrSm;yg+yD? udk,ftjypfa=umifh &Sifbk&ifESifh ,Zfyka&m[dwfrSpI tu|Efkyfwdk@onf ,ae@wdkifatmifcHouJhodk@/ wyg;trsdK;om; &Sifbk&ifvufodk@tyfjcif;/ taoowfjcif;/ odrf;oGm;jcif;/ vk,ufjcif;/ rsufESmysufjcif;udk cH&yg.? 8,ckc%wGif/ tu|Efkyfwdk@. bk&m;ocif xm0& bk&m;onf/ tu|Efkyfwdk@udk ab;rJhv$wfI usefºuGif;apvsu/f oef@&Sif;aomXmeawmfY pGJxm;aomwHpdk@udk ay;awmfrlaom aus;Zl;awmf}uD;vSyg.? tu|Efkyfwdk@bk&m;ocifonf tu|Ekfyfwdk@rsufpdudkvif;apI tu|Efkyfwdk@ u|efcHae&mY touf±_jyef&aomtcGifhudk ay;awmfrl+yD? 9tu|Efkyfwdk@onf u|efcHvsufae&yg.? xdkodk@ u|efcHvsufae&aomfvnf;/ tu|[email protected]&m;ocifonf pGef@ypfawmfrrl? tu|Efkyfwdk@toufvGwf jcif;iSg‚if;/ tu|Efkyfwdk@ bk&m;ocif.tdrfawmfudk xlaxmifI/ +ydKysuf&mwdk@udk jyKjyif;jcif;iSg‚if;/ ,k'jynf a,±k&Svif+rdK@Y cdkv_H&mt&yfudk tu|Efkyftm; ay;jcif;iSg‚if;/ ay&od&Sifbk&ifwdk@onf tu|Efkyfwdk@Y aus;Zl; jyKcsifaom apwempdwfudk ay;oem;awmfrl+yD? 31

,ckvnf; tdktu|[email protected]&m;ocif/ Todk@jyKrd+yD;rS/ 11tb,fodk@av#muf&ygrnfenf;? 12 udk,fawmfu/ oifwdk@oGm;I odrf;,lvwHhaomjynfonf/ jynfoljynf om;wdk@tnpfta=u;a=umifh npfnL;aomjynfjzpf.? wjynfvHk;udk &GH&SmbG,ftr_wdk@ESifh jynfhap=u+yD? odk@jzpfI oifwdk@orD;udk olwdk@om;tm; ray;pm;=uESifh? [email protected];udk oifwdk@om;ESifh rpHkbufap=uESifh? olwdk@csrf;omESifh olwdk@pnf;pdrfudk tvsif;rjyKpk=uESifh? oifwdk@onf cGeftm;}uD;I ajrtoD;tESHudk pm;&aom tcGifh/ xdkajrudk udk,fom;ajr;wdk@Y edpPtarGajrjzpfapI/ tyf&aomtcGifh &Sdapjcif;iSg/ xdkodk@usifhI ae=uavmh[k udk,fawmfu|ef ya&mzufwdk@tm;jzifh rSmxm;awmfrlaom ynwfpum;awmfudk tu|Efkyfwdk@onf em;raxmif ygwum;? 13tu|Efkyfwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;wnf;[laom udk,fawmfonf tu|Efkyfwdk@ cHxdkufor# aomtjypf'%fudk ay;awmfrrlaomfvnf;/ tu|Efkyfwdk@onf udk,fwdkifjyKrdaom 'kp±dkuftr_/ }uD;pGmaom vGeu f sL;jcif;tjypfa=umifh/ Tr#avmufcH&+yD;rS‚if;/ udk,fawmfonf Tr#avmuf csrf;omay;awmfrl+yD;rS‚if;/ 14tu|Efkyfwdk@onf ynwfw&m;awmfwdk@udk wzefvGefusL;I/ T&GH&SmbG,ftr_wdk@udk jyKwwfaomvlrsdK;ESifh aygif;abmfv#if wa,mufr#rvGwf/ rusefºuGif;apjcif;iSg/ trsufawmfxGufI tu|Efkyfwdk@udk zsufqD;awmfrl rnfr[kwfavm? 15 tdkÁoa&vtrsdK;. bk&m;ocif xm0&bk&m;/ udk,fawmfonf ajzmifhrwfawmfrl.? tu|Efkyfwdk@onf ,ae@toufvGwfI usefºuGif;ao;aomoljzpfyg.? udk,ftjypfrsm;udk a&S@awmfY awmif;yefyg.? xdktjypfa=umifh/ a&S@awmfY ae&mr&Edkifyg[k awmif;av#mufav.? 10 1 xkdokd@{Z&onf bk&m;ocif. tdrfawmfa&S@rSmjyyf0yfvsuf/ rsuf&nfusvsufawmif;yefI yXem jyKaomtcg/ tvGefrsm;pGmaomy&dowf/ Áoa&vtrsdK; a,mufsm;/ rdef;r/ oli,fwdk@onf {Z&xHrS pnf;a0;I tvGefikdaºuG;=u.? 2{vHtrsdK;/ a,a[vom; a&Sueduvnf;/ igwdk@onf udk,fbk&m;ocifudk jypfrSm;I/ TjynfYaeaom wyg;trsKd ;om;rdef;rwdk@ESifh pHkbuf=u+yD? odk@&mwGif Ttr_rSm Áoa&vtrsdK; ajrmfvifhp&m&Sdao;.? 3odk@jzpfI t&Sifbk&m; tp&Sdaomigwdk@ bk&m;ocif. ynwfw&m;udk a=umuf&GHaom olwdk@udk owday;onftwdkif;/ Trdef;rrsm;ESifh olwdk@om;orD;rsm; &Sdor#udk pGef@y,frnf[k [email protected]&m; ocifha&S@awmfY t"dÏmefjyK=uukeftHh? Ttr_udk w&m;&Sdonftwdkif; pD&if=uukeftHh? 4xawmfrlyg? Ttr_udk udk,fawmfqdkifyg.? tu|Efkyfwdk@onfvnf; 0dkif;Irp=uygrnf? &J&ifhaompdwf&SdI jyKawmfrlyg[k {Z&tm; jyefajym=uv#if/ 5 {Z&onfxI ,Zfyka&m[dwft}uD;/ av0dom;/ Áoa&vtrsdK;om; taygif;wdk@onf xdkpum;twdkif; jyK&rnfta=umif; olwdk@tm; tusdefay;I olwdk@onf usdefqdk=u.? 6 xdktcg {Z&onf bk&m;ocif.tdrfawmfa&S@u xI/ {vsm&Sdyfom; a,m[eeftcef;odk@ oGm;.? a&mufaomtcg rkef@udkrpm;/ a&udkraomufbJae.? ta=umif;rlum;/ odrf;oGm;jcif;udk cHbl;aomolwdk@ jypfrSm;aom tjypfa=umifh nnf;wGm;jrnfwrf;av.? 7odrf;oGm;jcif;udk cH&aomtrsdK;om;taygif;wdk@onf/ a,±k&Svif+rdK@odk@ pnf;a0;aprnfta=umif;/ 8rif;rsm;ESifh touf}uD;olrsm; pD&ifonftwdkif;/ oHk;&uftwGif; wGif ra&mufaomolrnfonfum;/ odrf;oGm;jcif;trsdK;om; y&dowfxJu ESifxkwfjcif;udkcHI/ ol.OpPm&Sdor# onf usdefqdktyfaomOpPm jzpfaprnfta=umif;/ a,±k&Svif+rdK@rSpI ,k'jynfwa&SmufvHk;Y a=umfjim =u.? 9 ,k'trsdK;ESifh A,FmrdeftrsdK;om; a,mufsm;taygif;wdk@onf oHk;&uftwGif;wGif a,±k&Svif+rdK@rS pnf;a0;I e0rvt&ufESpq f ,fwGif vltaygif;wdk@onf xdktr_a=umifh‚if;/ onf;xefpGm;rdkCf;&Gmaoma=umifh ‚if;/ wkefv_yfvsuf bk&m;ocif. tdrfawmfOD;a&S@rSm xdkifae=u.? 10

xdktcg ,Zfyka&m[dwf {Z&onfxI/ oifwdk@onf jypfrSm;=u+yD? Áoa&trsdK;Y tjypfav;apjcif;iSg wyg;trsdK;om;rdef;rwdk@ESifh pHkbuf=u+yDwum;? 11odk@jzpfI bdk;ab;wdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;tm; awmif;yef=uavmh? tvdkawmftwdkif;jyKvsuf/ Tjynfom;wdk@ESifh‚if;/ wyg; trsdK;om;rdef;rwdk@ESifh‚if; uGm=uavmh[k olwdk@tm;qdk.? 12y&dowftaygif;wdk@uvnf;/ udk,fawmfrdef@awmf rlonftwdkif;/ tu|Efkyfwdk@onf jyKygrnf? 13odk@&mwGif vltrsm;&Sdyg.? onf;xHpGm rdkCf;&Gmaomumv jzpfyg.? tu|Efkyfwdk@onf tdrfjyifrSm r&yfraeEdkifyg? Ttr_onf w&ufESpf&ufwGif +yD;Edkifaomtr_r[kwfyg? jypfrSm;aomoltrsm;&Sdyg.? 14igwdk@y&dowftaygif;udk tkyfcsKyfaom t}uD;tuJwdk@onf pD&ifojzifh/ wdk@ae&m +rdK@&GmY wyg;trsdK;om;rdef;rESifh pHkbufaomoltaygif;wd@onf +cdef;csufaomtcsdefwdk@Y +rdK@toD;toD; touf}uD;olrsm;/ w&m;ol}uD;rsm;ESifhtwlvmI Ttr_a=umifh jyif;pGmxGufaom igwdk@bk&m;ocif. trsufawmfudk ajz=uygap[k }uD;pGmaomtoHESifhjyefajym=u.? 15 tmoa[vom; a,meoefESifh wdu0om; &[Zdomv#if xdktr_udkjyKpk=u.? av0dom; ar±_vHESifh &SAŠoJwdk@onf 0dkif;nD=u.? 16odrf;oGm;jcif;udk cH&aomtrsdK;om;wdk@onf 0efcH=uonfESifh tnD/ ,Zfyka&m[dwf {Z&onf a&G;cs,fI taqGtrsdK;tvdkuf trnfrsm;udk rSwfom;aom taqGtrsdK;ol}uD; wdk@onf 'orvw&ufae@wGif xkdtr_udkppfa=umjcif;iSg xkdifae=u.? 17 wyg;trsdK;om; rdef;rESifh pHkbufaom oltaygif;wdk@udk yXrvw&ufae@wdkifatmif tukeftpifppf a=um pD&if=u.? 18 wyg;trsdK;om;rdef;rESifh pHkbufaom ,Zfyka&m[dwftrdsK;om; [lrlum; a,m±_trsdK; a,mZ'uf om;ESifh ol.nDrmao,/ {avsZm/ ,m&dyf/ a*'vdwnf;? 19olwdk@onf r,m;ESifhuGmrnf[k *wdxm;=u.? jyKrdaomtjypfa=umifh odk;udk,ZfylaZmf=u.? 20xdkrSwyg;/ Áar&trsdK; [meefESifh aZA'd/ 21[m&drftrsdK; rmao,/ {vd,/ a&Srm,/ a,a[v/ =oZd/ 22 yg±_&trsdK; {vd=oeJ/ rmao,/ Á&Sarv/ emoaev/ a,mZA'f/ {vmo? 23av0dom;a,mZA'f/ &Sdrd/ auvm,wnf; [laom auvdw/ ayom[d/ ,k'/ {avsZm/ 24oDcsif;onf {vsm&Sdyf/ wHcg;apmifh &Sv†KH/ awvif/ O&d/ 25Áoa&vtrsdK;xJu yg±kwftrsdK; &mrd/ a,Zd/ rmvcd/ rsmrdef/ {vsmZm/ rmvcd,/ aAem,/ 26{vHtrsdK; rwWed/ Zmc&d/ a,a[v/ tmA'd/ a,&rkwf/ {vsm/ 27ZwWKtrsdK; {vd=oeJ/ {vsm&Sdyf/ rwWed/ a,&rkwf/ ZmA'f/ tmZdZ/ 28aAAJtrsdK; a,m[eef/ [meed/ ZAŠJ/ tmovJ/ 29 AmedtrsdK; ar±_v/ rv†Kwf/ t'g,/ ,m±_yf/ &Sv/ &mrkwf/ 30yg[wfarmbtrsdK; t'e/ acvmv/ aAem,/ rao,/ rwWed/ aAZavv/ AdEGd/ rema&S/ 31[m&drftrsdK; {avsZm/ Á&Sd,/ rmvcd/ a&Srm,/ &Sdarmif/ 32A,Fmrdef/ rv†Kwf/ a&Sr&d/ 33[m±_HtrsdK; rwWeJ/ rwWo/ ZmA'f/ {vdzvuf/ a,&rJ/ rema&S/ &Sdrd/ 34AmedtrsdK; rm'J/ tmr&H/ a0v/ 35aAem,/ ay'd/ acvk/ 360ged/ ar&rkwf/ {vsm&Sdyf/ 37rwWed/ rwWeJ/ ,maom/ 38xdkrSwyg; Amed/ AdEGd/ &Sdrd/ 39a&Svrd/ emoef/ t'g,/ 40rmcea'AJ/ &Sm&SJ/ &Sm&J/ 41tmaZa&v/ a&Svrd/ a&Sr&d/ 42&Sv†KH/ tmr&d/ a,moyf/ 43aeaAmtrsdK; a,a,v/ rwWdod/ ZmA'f/ aZAde/ ,ma'g/ a,mv/ aAem,wnf;? 44Toltaygif;wdk@onf wyg;trsdK;om;rdef;rESifh pHkbufI om;orD;udk jrif&=u+yD? 10

{Z&rSwfpm+yD;.?

ae[rdrSwfpm? BOOK OF NEHEMIAH.

1 [mcvdom; ae[rdpum;[lrlum;/ tmwaZ&Zfrif;}uD; eef;pHESpfq,f/ cdovkvwGif/ igonf ±_&Sefeef;awmfYaepOf/ 2ighnD[meefESifh ,k'vltcsdK@wdk@onf a&mufvmI/ igonf odrf;oGm;jcif;udk cH&aom ,k'vlpkxJu vGwfaomolwdk@. ta=umif;t&mESifh/ a,±k&Svif+rdK@. ta=umif;t&mudk ar;jref;v#if/ 3olwdk@u/ odrf;oGm;jcif;udkcH&aom vlpkxJuvGwfI/ xdkjynfYaeaom olwdk@onf }uD;aomqif;&Jjcif;/ uJh&J@jcif;udk cH&=u.? a,±k&Svif+rdK@±kd;onf +ydKysufvsuf +rdK@wHcg;vnf; rD;avmifIukef+yD[k jyefajym=u.? 4xdkpum;udk=um;v#if/ igonf xdkifItifwefumvywfvHk; idkaºuG;jrnfwrf;vsuf/ tpma&SmifvsufaeI/ aumif;uifbHk.t&Sif b&m;ocifha&S@awmfY qkawmif;aomyXem[lrlum;/ 5tdkaumif;uifbHk.t&Sif bk&m;ocif xm0&bk&m;/ }uD;jrwfI a=umufrufbG,faombk&m;/ ynwfawmfwdk@udkESpfoufI usifhapmifh aomolwkd@ESifh zGJ@aomu±k%m yËdnmOfudkrzsuf/ wnfapawmfrlaombk&m;/ 6udk,fawmfu|ef Áoa&vtrsdK; om;wdk@tbdk@/ a&S@awmfY ae@nOfhrjywf tu|Efkyfqkawmif;I/ Áoa&vtrsdK;om;jzpfaom tu|Efkyfwdk@onf udk,fawmfudk jypfrSm;rdaomtjypfrsm;udk abmfjyI awmif;yefaom udk,fawmfu|ef. yXempum;udk =um;jcif;iSg/ ,ckem;axmifI aphaph=unfh±_awmfrlyg? 7tu|EfkyfESifh tu|EfkyftaqGtrsdK;wdk@onf jypfrSm;yg+yD? udk,fawmfudk jypfrSm;I/ tvGefqdk;npfaomtr_wdk@udk jyKrdyg+yD? udk,fawmfu|efarma&SY xm;awmfrlaom ynwfw&m;/ pD&ifxHk;zGJ@awmfrlcsufwdk@udk rapmifhbJaeyg+yD? 8-9udk,fawmfu/ oifwdk@onf vGefusL;v#if/ oifwdk@udk wyg;trsdK;om;wdk@wGif uGJjym;aprnf? wzef ighxHodk@jyefvmI/ ighynwfwdk@udk usifhapmifhjyefv#if/ rdkCf;aumif; uifatmuf ta0;qHk;aomt&yfodk@ ESifhxkwfjcif;udkcH&aomfvnf;/ xdkt&yfuigodrf;,lI/ ighemrwnf&mbdk@ iga&G;cs,faomt&yfodk@ aqmmifcJhrnf[k udk,fawmfu|ef arma&SY xm;awmfrlaom *wdawmfudk atmufarhawmfrlyg? 10 ,ckrSm/ Tolwdk@onf r[mwefcdk;awmfESifh tm;}uD;aomvufeufawmfjzifh a&G;E_wfaom udk,fawmfu|ef/ udk,fawmfvlrsdK;jzpf=uyg.? 11tdkbk&m;&Sif/ udk,fawmfu|efjyKaom yXempum; ESifh emrawmfudk ±dkaocsifaom u|efawmfrsm;jyKaom yXempum;udk em;axmifawmfrlyg? udk,fawmfu|efudk ,ae@aumif;}uD;ay;awmfrlyg? Tvla&S@rSm rsufESm&ygrnfta=umif; u,froem; awmfrlyg[k qkawmif; av.? xdktcg igonf &Sifbk&if. zvm;awmfudkifjzpfownf;? 2 1 tmwaZ&Zfrif;}uD;eef;pHESpfq,f/ edoefvwGif a&S@awmfYwifaom pyspf&nfudk 2 igudkifIqufav.? txufu wcgr#a&S@awmfY n‡dK;i,faomrsufESmudk rjybl;onfjzpfI/ &Sifbk&ifu/ usef;rmvsufESifh tb,fa=umifh rsufESmn‡dK;i,foenf;? 0rf;enf;[ef&Sdygonfwum;[k rdef@awmfrlv#if/ 3igonf tvGefa=umufI/ &Sifbk&iftoufawmf tpOft+rJ&Sifygap? u|efawmfbdk;ab; ocsõKif;&Sd&m+rdK@onf ysufqD;vsuf/ +rdK@wHcg;vnf; rD;avmifIukef+yDjzpfaoma=umifh/ u|efawmfonf rsufESmrn‡dK;i,fbJ tb,fodk@ aeEdkifygrnfenf;[k av#mufaomf/ 4-5&Sifbk&ifu/ tb,fodk@ awmif;av#mufcsifoenf;[k ar;awmfrl.? iguvnf; t&Sifrif;}uD; tvdkawmf&SdI u|efawmfudk pdwfESifhawG@awmfrlv#if/ u|efawmfbdk;ab; ocsõKif;&Sd&m+rdK@udk u|efawmfjyKpk&rnfta=umif;/ ,k'jynfodk@ apv$wfawmfrlyg[k aumif;uifbHk.t&Sif bk&m;ociftm; qkawmif;+yD;rS av#mufav.? 6xdktcg ajrmufom;awmfESifh,SOf+ydKifI aexdkifpOf &Sifbk&ifu/ oifoGm;v#if tb,fr#umv =umvdrfhrnf 1

enf;? tb,fumvrS jyefvmrnfenf;[k ar;awmfrlaomf/ umvtcsdefudk igav#mufxm;+yD;rS/ &Sifbk&ifonf tvdkawmf&SdI ighudkv$wfvdkufawmfrl.? 7wzefwHk/ &Sifbk&iftvdkawmf &Sdv#if/ jrpftaemufbufY&Sdaom +rdK@0efwdk@onf u|efawmfwdk@udk rqD;rwm;/ a,±k&Svif+rdK@odk@ ydk@&rnf ta=umif;/ trdef@awmfpmudk oem;awmfrlyg? 8O,smOfawmfrSL;tmoyfonf Adrmefawmf&JwdkufwHcg; wdkifESifh wHcg;xkyfbdk@‚if;/ +rdK@±dk;ESifh u|efawmfae&mtdrfbdk@‚if;/ opfudkay;&rnfta=umif;/ trdef@awmfpmudkvnf; oem;awmfrlyg[k awmif;av#mufonftwdkif;/ ig.bk&m;ocihf wefcdk;aus;Zl;awmfa=umifh &Sifbk&ifonf ay;oem; awmfrl.? 9 xdktcg jrpftaemufbuf +rdK@0efwdk@xHodk@ iga&mufI &Sifbk&if.trdef@awmfpmudk jy.? &Sifbk&if onfvnf; wyfrSL;ESifh jrif;pD;ol&Jwdk@udk igESifhtwl apv$wfawmfrlownf;? 10 Áoa&vtrsdK;om;wdk@. tusdK;udk jyKpkjcif;iSg/ vlwa,mufvma=umif;udk/ a[m&edvl orBmvwfESifh u|efcHoltrRKeftrsdK;om; awmbdwdk@onf =um;aomf/ tvGefESvHk;rom&Sd=u.? 11 igonfvnf;/ a,±k&Svif+rdK@odk@a&mufI oHk;&ufae+yD;rS/ 12udk,fYygaom oltcsdK@wdk@ESifhwuG/ nOfhtcgxI a,±k&Svif+rdK@tbdk@ jyKjcif;iSg/ ig.bk&m;ocifonf ihgtm; tb,fodk@aom t}uHay;awmfrl onfudk/ tjcm;aomolwa,muftm;r# rajym/ udk,fpD;aomjrif;rSwyg; tb,ft&mrSrygbJ/ 13nOfhtcg csdKifhwHcg;jzifhxGufI/ e*g;a&wGif;wbufwcsuf/ aemufacs;wHcg; wdkifatmif oGm;ojzifh/ a,±k&Svif+rdK@±dk;onf +ydKysufvsuf/ +rdK@wHcg;vnf; rD;avmifI r&Sdonfudk =unfh±_+yD;rS/ 14prf;a&wGif;wHcg;ESifh &Sifbk&ifa&uefwdkif atmif vGefjyefI/ jrif;vrf;r&Sdaoma=umifh/ 15 wzef xdknOfhY acsmif;em;wGif a&SmufomG ;I/ +rdK@±dk;udk=unfh±_@ +yD;rS/ csdKifhwHcg;jzifh vSnfhI0ifjyefav.? 16 tb,ft&yfodk@oGm;onf/ tb,fodk@jyKonfudk rif;wdk@onf rod=u? ,k'vl/ ,Zfyka&m[dwf/ rSL;rwf/ rif;t&m&Sd/ vkyfaqmifaomol wpHkwa,muftm;r# igonf udk,ftr_udk rajymao;? 17 aemufwzef/ igwdk@cH&aomqif;&Jjcif;/ a,±k&v S if+rdK@ysufqD;jcif;/ +rdK@wHcg;vnf; rD;avmifIukefjcif;udk oifwdk@odjrif=u.? vm=u? uJh&J@jcif;ESifhvGwfrnfta=umif;/ a,±k&Svif+rdK@±dk;udk wnf=uukeftHh[k olwdk@tm; qdkvsuf/ 18ig.bk&m;ocifonf ightm;jyKawmfrlaom aus;Zl;udk‚if;/ &Sifbk&ifrdef@awmfrlaom pum;udk‚if; =um;ajymavaomf/ olwdk@u/ igwdk@onfxI wnf=uukeftHh[k qdkvsuf/ xdkaumif;r_udk +yD;apjcif;iSg/ wa,mufudkwa,muf E_d;aqmf=u.? 19xdkodwif;udk a[m&edvl orBmvwf/ u|efcHoltrRKeftrsdK;om awmbd/ tm&yftrsdK;om; a*&Sifwdk@onf=um;v#if/ jyuf,,fjyKI oifwdk@onf tb,fodk@jyK=urnfenf;? &Sifbk&ifudk ykefuef=urnfavm[k uJh&J@vsuf qdk=u.? 20iguvnf;/ aumif;uifbHk. t&Sifbk&m;ocifonf igwdk@udk tcGifhay;awmfrlrnf? xdka=umifh bk&m;ocif.u|efjzpfaom igwdk@onfxIwnfrnf? oifwdk@rlum;/ a,±k&Svif+rdK@wGif bmr#rqdkifrydkif/ rSwfp&moufaor&Sd[k jyefajym.? 3 1 xdktcg ,Zfyka&m[dwfrif; {vsm&Sdyfonf/ rdrdnDtpfudk ,Zfyka&m[dwfwdk@ESifhwuG xI/ odk;wHcg; udkjyifvsuf wHcg;cHk/ wHcg;xkyf/ wHcg;&Gufwdk@udk xlaxmifqGJxm;I/ artmjytkd;rS [meaevjytdk;wdkifatmif jyif=u.? 2olwdk@aemufrS/ a,&dacg+rdK@om;wdk@onf jyif=u.? olwdk@aemufrS/ Ár&dom; ZuUK&jyif.? 3ig;wHcg; udkum;/ [a\emtrsdK;om;wdk@onf jyifvsuf wHcg;cHk/ wHcg;xkyf/ wHcg;&Gufwdk@udk xlaxmifqGJxm;I/ aomhcavmufESifh uef@vef@usifwdk@udk wyf=u.? 4 olwdk@aemufrS/ aumZom;jzpfaom O&d,.om; ar&rkwfjyif.? ol@aemufrS/ ar&SZaAv om;jzpfaom aA&cd.om; ar±_vHjyif.? ol@aemufrS/ Amemom; Zm'kwfjyif.? 5ol@aemufrS/

awaum+rdK@om;wdk@onf jyif=u.? odk@&mwGif/ awaumrif;wdk@onf rdrdwdk@ t&Sif.tr_udk 0dkif;nDIrjyK=u? 6wHcg;a[mif;udkum;/ ygomom; a,m,'/ aAaoma',om; ar±_vHjyifvsuf wHcg;cHk/ wHcg;xkyf/ wHcg;&Gufwdk@udk xlaxmifqGJxm;I/ aomhcavmufESifh uef@vef@usif wdk@udkwyf=u.? 7 olwdk@aemufrS *daAmif+rdK@om; arvwd/ ara&mEkwf+rdK@om; ,m'kef/ *daAmifvl/ rdZygvlwdk@ onf jrpftaemufbuf +rdK@0ef &mZyv†ifwdkifatmif jyif=u.? 8olwdk@aemufrS [m[m,om; yef;wdrform; =oaZv/ ol@aemufrS/ aq;orm;[meedjyifvsuf/ us,faom+rdK@±dk;wkdifatmif/ 9 ol@wdk@aemufrS/ a,±k&Svif+rdK@wydkif;udk tkyfaomol/ a,±k&Svif+rdK@udk cdkifcHhap=u.? 10 [k&om;a&zm,jyif.? ol@aemufrS/ [m±kryfom; a,'g,onf rdrdtdrfwbufwcsufY jyif.? ol@aemufrS/ [m&SAedom; [wWKwfjyif.? 11usefºuGif;aomt&yf ESifh rD;zdkjymtdk;udkum;/ [m&drfom; rmvcd,ESifh/ yg[wfarmbom; [m±_wfwdk@onf jyif=u.? 12olwdk@aemufrS a,±k&Svif+rdK@wydkif;udk tkyfaomol/ [mavm[wfom; &Sv†HKESifh ol.orD;wdk@onfjyif=u.? 13csdKifhwHcg; udkum;/ [mEkefESifh Zmaem+rdK@om;wdk@onfjyifI wHcg;wdkif/ wHcg;&Guf/ aomhcavmuf/ uef@vef@usifwkd@udk vkyf+yD;rS/ +rdK@±dk;tawmifwaxmifudk aemufacs;wHcg;wdkifatmif wnf=u.? 14aAouU&if+rdK@wydkif;udk tkkyfaomol a,cyfom; rmvcdonf/ aemufacs;wHcg;udkjyifI wHcg;&Guf/ aomhcavmuf/ uef@vef@usifwdk@ udk vkyfxm;.? 15rdZyg+rdK@wydkif;udktkyfaom aumva[mZom; &Sv†HKonf prf;a&wGif;wHcg;udk jyifI wHcg;rdk;/ wHcg;&Guf/ aomhcavmuf/ uef@vef@usifwdk@udk vkyfxm;+yD;v#if/ O,smOfawmfaemufrS &Sdavmifa&uef +rdK@±dk;udk 'g0'f+rdK@avScg;wdkifatmif wnf.? 16ol@aemufrS/ AufZk&+rdK@wydkif;udktkyfaom tmZAkwfom; ae[rdonf/ 'g0d'focsõKif;wbufwcsufrSpI/ aemufvkyfaom a&uefESifh Adkvfrif;tdrfwdkifatmif jyif.? 17ol@aemufrS/ av0dtrsdK; Amedom; a&[Hkjyif.? ol@aemufrS/ udv+rdK@wydkif;udktkyfaom [m&Sbdonf rdrdwmudkjyif.? 18ol@aemufrS udv+rdK@wydkif;udktkyfaom a[e''fom; [m&SbdnD Am0Jjyif.? 19ol@aemufrS rdZyg+rdK@tkyf a,m±_om; {aZ&onf/ vufeufpHkwdkufodk@wuf&m wbufwcsuf/ +rdK@axmifhxdatmifjyif.? 20ol@aemufrS/ ZAŠJom; Am±kwfonf +rdK@axmifhrS ,Zfyka&m[dwfrif; {vsm&Sdyftdrfodk@ tdrfwHcg;wdkifatmif }udK;pm;Ijyif.? 21ol@aemufrS aumZom;jzpfaom O&d,.om; ar&rkwfonf/ {vsm&SdyftdrfwHcg;rS tdrfaxmifhwdkifatmif jyif.? 22ol@aemufrS/ csdKifht&yfom; ,Zfyka&m[dwfwdk@onf jyif=u.? 23 olwdk@aemufrS/ A,FmrdefESifh [m±_yfonf rdrdtdrfwbufwcsufY jyif=u.? olwdk@aemufrS tmeedom;jzpfaom rmao,.om; tmZ&donf rdrdtdrf wbufwcsufYjyif.? 24ol@aemufrS/ a[e''fom; AdEGdonf/ tmZ&dtdrfrS +rdK@±dk;auG@&m +rdK@axmifhwdkifatmif jyif.? 25OZJom;ygvvonf +rdK@±dk;auG@&m wbufwcsufudk‚if;/ axmif0if;em;/ jrifhaomeef;a&S@rSm&Sdaom jytdk;udk‚if;jyif.? ol@aemufrS yg±kyfom;a*'g,jyif.? 26xdkrSwyg;/ bk&m;u|efwdk@onf ta&S@rsufESm/ a&wHcg; wbufwcsufY/ rdrdwdk@ae&m =oazv&Jwdkufudk‚if;/ jyifodk@xGufaomjytdk;udk‚if; jyif=u.? 27 olwdk@aemufrS/ awaum+rdK@om;wdk@onf jyifodk@xGufaom jytdk;}uD;wbufwcsufY/ 28 =oazv&Jwdkuf±dk;wdkifatmif jyif=u.? jrif;wHcg;txuf/ ,Zfyka&m[dwfwdk@onf/ rdrdwdk@ae&m tdrfwbufwcsufY toD;toD;jyif=u.? 29olwdk@ aemufrS/ Áar&om; Zm'kwfonf rdrdtdrfwbufwcsufY jyif.? ol@aemufrS/ a&Suedom;/ ta&S@wHcg;rSL; a&Srm,jyif.? 30ol@aemufrS/ a&Svrdom; [meed/ Zmvyf.pwkwˆom; [mEkefwdk@onfjyif=u.? olwdk@ aemufrS/ aA&cdom; ar±_vHonf rdrdtdyf&mcef;wbufwcsufY jyif.? 31ol@aemufrS/ yef;wdrform;om; rmvcd onf rdzu'fwHcg;wbufwcsufY/ bk&m;u|efae&mESifh ukefonfae&mt&yfwdkifatmif‚if;/ +rdK@axmifhwuf

32 &mt&yfwdkifatmif‚if; jyif.? +rdK@axmifwuf&m t&yfrSpI odk;wHcg;wdkifatmif yef;wdrform;rsm;ESifh ukefonfrsm;wdk@onf jyif=u.? 4 1 xdkodk@igwdk@onf +rdK@±dk;wnfa=umif;udk/ orBmvwfonf odwif;=um;aomtcg/ 2 tvGefa'gotrsuf xGufI/ ,k'vlwdk@udk jyuf,,fjyKvsuf/ tm;r&Sdaom xdk,k'vlwdk@onf tb,fodk@jyK=urnfenf;? udk,fudk cdkifcef@aprnfavm? ,ZfylaZmfrnfavm? wae@jcif;wGif vufpowfrnfavm? u|rf;avmifaom ausmuf wdk@udk tr_dufyHkrsm;xJuxkwfI jyKjyifrnfavm[k rdrdtrdsK;om;csif;/ &Srm&dwyfom;a&S@rSm ajymqdk.? 3ol@tem;rSm&Sdaom trRKeftrsdK;om; awmbduvnf;/ olwdk@wnfaom ausmuf±dk;udk awmacG;xdcdkufvsif/ +ydKvJvdrfhrnf[k jyefajym.? 4 tdktu|Efkyfwdk@bk&m;ocif/ em;axmifawmfrlyg? tu|Efkyfwdk@onf rxDrJhjrifjyKjcif; udkcH&yg.? olwdk@uJh&J@aompum;onf/ olwdk@acgif;ay:odk@ jyefa&mufygapaom? odrf;oGm;jcif;udkcH&mjynfY vk,ufjcif;udk cH&=uygapaom? 5olwdk@jyKaom'kp±dkufudk zHk;tkyfawmfrrlygESifh? a&S@awmfY olwdk@tjypf rajyygapESifh? +rdK@±dk;[email protected] emapjcif;iSg/ ajymwwf=uygonfwum;? 6odk@&mwGif igwdk@onf +rdK@±dk;udkwnf=u.? wnfvkyfaomolwdk@onf apwem}uD;aoma=umifh/ +rdK@ywfvnf+rdK@±dk;tjrifhw0uf wdkifatmif +yD;av.? 7 a,±k&Svif+rdK@&kd;jrifhI +ydKysuf&mwd@k ukd jyifpjyK=uonf[k orBmvwfESihf awmbdtp&Sdaom tm&yfvl/ trRKefvl/ tmZkwfvlwdk@onf =um;aomtcg/ tvGefa'gopdwf&Sdojzifh/ 8 a,±k&Svif+rdK@udkppfcsDIwdkufrnf? xkdtr_ukd zsufrnf[k wnDwnGwfwnf;wdkifyif=u.? 9odk@&mwGif igwdk@onf igwdk@. bk&m;ocifudk qkawmif;I/ &efola=umifhae@nOfhrjywf uif;apmifhxm;=u.? 10 ,k'vltcsKd@uvnf;/ 0efxrf;aomolwdk@onf tm;ukef=u+yD? tr_dufrsm;vS.? +rdK@±kd;+yD;pD;atmif rwwfEdkif=u[k qdk=u.? 11&efolwdk@uvnf;/ olwdk@onf trSwfwrJh/ owdr&SdbJaepOfwGif/ igwdk@onf olwdk@txJodk@0ifI vkyf=uHojzifh/ xkdtvkyfudkzsufrnf[k qkd=u.? 12olwdk@tem;rSmaeaom ,k'vlwdk@onfvnf;/ vmI&efolwdk@onf ae&mt&yf&yfwdk@u/ oifwdk@ukdwdkuf vm=uvdrfhrnf[k igwdk@tm;txyfxyf qkd=u.? 13xkda=umifh +rdK@±kd;aemuf/ edrfhaomt&yf/ &Sif;vif;aom t&yfwdk@Yxm;/ vSH/ av;vufeufygaom vlrsm;ukd taqGtrsKd;tvkduf igcef@xm;.? 14xkdtr_tvHk;pHkwdk@udk =unfh±_pD&if+yD;rSrSL;rwf/ rif;t&m&Sd/ ºuGif;aomolwdk@tm;ac:I/ &efolwdk@udk ra=umuf=uESifh? }uD;jrwfI a=umufrufbG,f jzpfawmfrlaom xm0&bk&m;udk atmufarh=uavmh? nDtpfudk om;r,m; tdrf&mtbkd@ wkduf=uavmh[kqkd.? 15xkdokd@igwdk@onf owd&I/ &efolt=uHudk bk&m;ocifzsufqD; awmfrla=umif;udkolwdk@ =um;odaomtcg/ igwdk@&Sdor#onf toD;toD;vkyf&mt&yf +rdK@±kd;okd@ jyefvkyf=u.? 16aemufrSighu|ef w0ufonf tvkyfvkyf=u.? w0ufonfvHS/ 'kdif;/ av;/ oHcsyfwkd@udk udkif=u.? rif;wkd@onf ,k'trsKd;om; rsm;aemufrSm ae=u.? 17+rdK@±dk;wnfaomol/ 0efxrf;aomol/ 0efudkwifaom oltaygif;wdk@onf vufwbufESihfvyk f=u.? vufwbufESifh vufeufukdudkif=u.? 18 wnfvkyfaom oltaygif;wdk@onf/ cg;Yxm;qJGvsufwnfvkyf=u.? wHydk;r_wfaomolonf ightem;rSm&yfae.? 19iguvnf;/ tvkyfonf }uD;us,fvS.? +rdK@±kd;ay:rSm wa,muf wjcm;pDolESihf iga0;a0;vkyf&.? 20odk@jzpfI/ wHydk;r_wfoHudk =um;av&m&mt&yfrS/ igwdk@xHodk@ pnf;a0;=u? igwkd@. bk&m;ocifonf igwdk@bufY ppfulawmfrlrnf[k rSL;rwf/ rif;t&m&Sd/ ºuGif;aomolwdk@tm; igqdk.? 21 xkdokd@igwdk@onf tvkyfvkyf=u.? vlw0ufonf rdkCf;vif;onf rSpI =u,fay:onfwdkifatmif/ 22 xkdtcgYvnf;/ iguvlwdkif;rdrdu|efESifh wuGnOfhtcsdefwGif vSHvufeufwdk@ukdudkif=u.?

a,±k&Svif+rdK@xJrS tdyfap? odk@jyKv#if/ u|efwkd@onf ae@tcg tvkyfvkyfvsuf/ nOfhtcg tvSnhfvSnhfapmihfvsuf &Sd=uvdrhfrnf [k vlrsm;wkd@tm; qdk.? 23xkdokd@igESihf ighnD/ ighu|ef/ igaemufY vkdufaomwyfom;wdk@onf/ ukd,ft0wfukd rc|wfbJae&=u.? 5 1 xkdtcg a,mufsm;rdef;rrsm;wdk@onf trsKd;om;csif; ,k'vlwdk@ukd tvGeftjypfwifI jrnf;wrf;=u.? 2tcsKd@uvnf;/ igwdk@ESihf om;orD;rsm;pGm&Sd=u.? olwkd@toufarG;avmufatmif pm;p&mqefpyg;ukd tb,frSm&Ekdifrnfenf;[k qkd=u.? 3tcsKd@uvnf;/ igwkd@onf v,f,m/ O,smOf/ tdrfwkd@ukd aygifxm;+yD? tpmacgif;yg;aomumv/ qefpyg;udk tb,frSm &Ekdifygrnfenf;[k qkd=u.? 4 tcsKd@uvnf;/ igwdk@onf tcGefawmfudkay;p&m&Sdjcif;iSg v,f,mO,smOftwGuf aiGudkacs;,l+yD? 5 ,ckrSm igwdk@udk,fcEmefwaumifr# rodbJ aeoavm// 10touf&SifaomowW0g taygif;wkd@. Zd0toufESifh vlowW0g cyfodrf;wkd@. xGufouf0ifoufonf bk&m;ocifhvufawmfY&Sd.// 11 cHwGif;onf tpmukd jrnf;prf;ouJhokd@/ em;onfpum;ukd pkHprf;onf r[kwfavm// 12 touft&G,f }uD;aomolwkd@onf Om%fynmESifhjynfhpkH=u.// 13bk&m;ocifrlum;/ Om%fowdW/ tpGrf;owWdESifh jynfhpkHawmfrl .? ynmowWdudkudk ay;EdkifaomtcGifh&Sdawmfrl.? 14+zdKzsufawmfrlv#if tb,folr#wnfaqmuf&aom tcGifhr&Sd// vlukdcsKyfxm;awmfrlv#if tb,folr# v$wf&aom tcGifhr&Sd// 15a&rsm;ukd qD;wm;ydwfyifawmfrlv#if cef;ajcmuf&.// wzefv$wfawmfrlI ajr}uD;ukd v$rf;rkd;=u.// 16wefckd;awmf/ Om%fawmfESifhjynfhpkHI/ rSm;aomolESifh rSm;apaomolwkd@ukd ykdifawmfrl.// 17 wkdifyif rSL;rwfwkd@ukd brf;qD;odrf;oGm;awmfrl.? w&m;ol}uD;wdk@udk±l;oGyfapwmfrl.// 18 19 &Sifbk&ifwkd@ukd t&mrScsI cg;}udK;ESifhcsnfawmfrl.// ,Zfyka&m[dwfwkd@ukd brf;qD;odrf;oGm;I ol&Jwkd@ukdvnf; ±_H;apawmfrl.// 20E_wfowdW&Sdaomolwkd@ukd pum;tapI/ touf}uD;aomolwkd@rS ynmukd E_wfawmfrl.// 21rif;om;wkd@ukd t&SufcGJI tm;}uD;aomolwkd@ukd ±_wfcsawmfrl.// 22 arSmufrkdufxJY eufeJaom t&mwkd@ukd xif&Sm;apI aojcif;t&dyf ukd tvif;xJokd@ 23 xkwfabmfawmfrl.// wkdif;EkdifiHwkd@ukdcsD;ajr‡mufI wzefzsufqD;awmfrl.// wkdif;EkdifiHwkd@ukd 24 us,fapjcif;iSg‚if;/ usOf;apjcif;iSg‚if; jyKawmfrl.// ajrom;wkd@wGif t}uD;vkyfaomolwkd@rS Om%fudkE_wfI vrf;r&Sdaom awmYvSnfhvnfapawmfrl.// 25olwkd@onf tvif;r&Sd// arSmufrkdufY prf;oyfvsuf oGm;&=u.? ,pfrl;aomoluJhodk@ wdrf;,drf;vsuf oGm;apawmfrl.// 13 1 xkdr_t&mtvkH;pkHwkd@ukd ighrsufpdonfjrif+yD// ighem;onfvnf;=um;I em;vnf+yD// 2oifwkd@ odor#ukd igod.// oifwkd@xuf ig,kwfnHhonfr[kwf// 3teEWwefckd;&Siftm; igav#muf&aomtcGifh/ bk&m;ocifESifh igaqG;aEG;&aom tcGifh&Sdygapaom// 4oifwkd@onfwa,mufr#rºuGif;/ rkomukdjyKjyif aomol/ tokH;r&aom aq;orm;jzpf=u.// 5oifwkd@onf pum;wcGef;ukdr#rajymbJ wdwfqdwfpGm ae=uygap// xkdokd@aev#if pifppf ynm&SduJhokd@ jzpf=uvdrfhrnf// 6 igajymrnftusKd;ta=umif;pum;ukd em;axmif=uygavmh// ighE_wfESifhaqG;aEG; ESD;aESmrnfh pum;ukd ESvkH;oGif;=uygavmh// 7oifwkd@onfvspfvsLaompdwfr&SdbJ bk&m;ocifhbufY ajymcsif oavm// bk&m;ocifh bufYaeI rkomukd okH;csifoavm// 8rsufESmawmfukd axmufvsufom/ bk&m;ocifhbufY aeI jiif;ckHppf wkdufcsifoavm// 9oifwkd@ukdusyfwnf;pGm ppfawmfrlv#if/ oifwkd@Y aus;Zl;&Sdvdrfhrnfavm// vlukdvSnfhpm; ouJhokd@ bk&m;ocifukd vSnfhpm;Ekdifoavm// 10oifwkd@onf v#Kd@0SufI ol@rsufESmukdaxmufv#if/ pifppfoifwkd@ukd qkH;rawmfrlrnf// 11oifwkd@onf wefcdk; tmEkabmfawmfa=umifh ra=umuf=uoavm// a=umufrufbG,faom *k%fawmfa=umifh rxdwfvef@

=uoavm// [email protected];Oya'pum;onf ajrr_ef@xufomI aygh.? oifwkd@ckdv_Haom +rdK@±kd;onf vnf; o&Gwf+rdK@±kd;uJhokd@jzpf.// 13wdwfqdwfpGmaeI igajymyg&ap// okd@+yD;rS tr_a&muf csifwkdif;a&mufygavap// 14okd@aomfvnf; igonf ukd,ftom;ukdypyfESifhukdufcsDvsuf/ ukd,ftouf ukdvnf; vufESifhukdifvsuf aqmifoGm;rnf// 15ighukdowfawmfI igajrmfvifhp&mr&Sdaomfvnf;/ a&S@awmfY ukd,ftjypf ajz&mpum;ukd igav#mufxm;rnf// 16xkdokd@jyKv#if ig.u,fwif&mta=umif; jzpfvdrfhrnf// t"rRvlonf txHawmfokd@r0if&// 17ighpum;ukd aphaphrSwf=uavmh// igav#mufxm; csufukd em;axmif=uavmh// 18,ckigh tr_ukd igjyifqif+yD? igYtjypfvGwfjcif;xif&Sm;rnf[k igod.? 19 ightjypfukd abmfjyrnfholum;tb,folenf;? xkdokd@abmfjyv#if igonf wdwfqdwfpGmaeI taocHygrnf// 20 '%fcwfjcif;ESpfyg;ukdom av#mhawmfrlyg// xkdokd@av#mhv#if ukd,fawmfukdra&Smifyg// 21 vufawmfukd odrf;awmfrlyg// a=umufrufbG,faom tjcif;t&mawmftm;jzifh tu|Ekfyfukd acsmufawmfrrlygESifh// 22xkdtcg ac:awmfrlyg// tu|Ekfyfjyefav#mufygrnf// okd@r[kwf tu|Ekfyfonf t&if av#mufygrnf// ukd,fawmftrdef@&Sd awmfrlyg// 23tu|EkfyfjyKrdaom 'kp±kduftjypfwkd@onf tb,fr#avmuffrsm;ygoenf;// tu|EkfyfjypfrSm;vGefusL; jcif; tjypfwkd@ukd tu|Ekfyftm;jyawmfrlyg// 24 ukd,fawmfonf rsufESmawmfukdv$JI tb,fa=umifh tu|Ekfyf ukd &efoluJhokd@ rSwfawmfrloenf;// 25 avwkdufaom opf&Gufudk acsmufvSef@awmfrlrnfavm// jrufajcmufukd rSDatmifvkdufawmfrlrnf avm// 26tu|EkfyfYjyif;pGm tjypfwifaom pum;ukd rSwfxm;awmfrl.// tu|Ekfyf toufi,fpOfwGif jyKrdaomtjypfa=umifh ,ckcHapawmfrl.// 27tu|Ekfyfukd xdwfcwfvsuf tu|EfkyfxGuf&m vrf;&Sdor#udk apmifhvsufaeI/tu|EkfyfywfvnfY pnf;vkyfawmfrl.// 28xkdokd@cH&aomolonf aqG;ajrhaom t&muJhodk@‚if;/ ykd;&Gudkufpm;aom t0wfuJhokd@ ‚if;/ tm;avsmhysuf&yg.// 14 1 vlonf rdef;rbGm;aomoljzpfojzihf toufwkdI 'kuQjynfhpkHyg.// 2yef;yGifhuJhokd@yGifhI &dwfjzwfjcif;ukd cH&yg.// rwnfr&yfbJt&dyfuJhokd@ a&$ŒoGm;wwfyg.// 3xkdokd@aomolukd ukd,fawmf =unfhrSwfawmfrloavm? tu|EkfyfESifhbufI w&m;awG@awmfrlrnfavmh// 4roef@&Sif;aom t&mxJu oef@&Sif;aom t&mukd tb,folxkwfabmfEkdifoenf;// tb,folr#rxkwfrabmfEkdifyg// 5vl.ae@&uf wkd@ukd rSwfom;I olae&aom vta&twGufukd ukd,fawmfonfodojzifh/ olrvGefEkdifaom tykdif;tjcm;ukdxm;awmfrlaoma=umifh/ 6rsufpdawmfukd v$JI vlonfoliSg;uJhokd@ rdrdae@&ufukd vGefaponfwkdifatmif +idrf0yf&aomtcGifhukd ay;awmfrlyg? 7opfyif ukdckwfaomfvnf;/ tikwftcsnf;pnf;r&SdbJ twufaygufavOD;rnf[k ajrmfvifhp&m&Sd.? 8ajrxJrSm tjrpf a[mif;I ajray:rSm tikwfaoaomfvnf;/ 9a&aiG@a=umifh twufaygufI ysKd;yifuJhokd@ tnGef@wkd@ESifh jynfhpkHvdrfhrnf// 10vlrlum;aoI aqG;ajr@wwf.? vlonftoufcsKyf+yD;v#if tb,frSm&Sdoenf;? 11 tkdif a&jywfouJhodk@‚if;/ jrpfa&cef;ajcmufouJhokd@‚if;/ 12vlonftdyf+yD;rSaemufwzefrx&? rkdCf;aumif;uif rukefrqkH;rDSwkdifatmif rEkd;&// ttdyftaysmfrysuf&? 13 ukd,fawmfonf tu|Ekfyfukd ocsKõif;wGif;Y 0Sufxm;awmfrlygap? trsufawmfrvGefrSD wkdifatmif uG,fumawmfrlygap? tu|Ekfyfukd atmufarhp&mtcsdefukd csdef;csufawmfrlygap? 14vlonf aov#iftouf&Sif jyefygvdrfhrnfavm? tu|Ekfyfajymif;vJcsdefra&mufrSD/ yifyef;pGmtr_xrf;&aom ae@&ufumvywfvkH;onf;cH vsufaeygrnf? 15tu|Ekfyfukdac:awmfrlyg// tu|Ekfyfjyefav#mufygrnf? ukd,fwkdifzefqif;awmfrlaom t&mudk oem;jcif;pdwf&Sdawmfrlyg? 16,ckrSm tu|Ekfyfajc&mwkd@ukd

udk,fawmfonfa&wGufI/ tu|Ekfyftjypfwdk@udk apmifhawmfrl.? 17tu|EkfyfonfrSm;jcif; ta=umif; t&mukd tdwfYwHqdyfcwfI/ tu|Ekfyf'kp±kduftjypftay:rSm txyfxyftjypfwifawmfrl.? 18 +ydKaomawmif onf uG,faysmufwwfyg.// ausmufonfvnf; rdrdae&mrS a&G@avsmhwwfyg.// a&wkdufaom ausmufcJonfvnf; yGef;wwfyg.? 19v$rf;rkd;aom a&ESifhtwl ajrr_ef@ ygoGm;wwfyg.? xkdtwlukd,fawmfonf vlajrmfvifh p&mta=umif;ukd zsufawmfrl.? 20ukd,fawmfonf vlukdtpOfEkdifawmfrlI vlonf uG,faysmufwwfyg.? xl;jcm;aom rsufESmukday;I tjcm;okd@ v$wfvkduf awmfrl.// 21ol.om;wkd@onf csD;ajr‡mufjcif;odk@ a&mufaomfvnf; olonf rod&yg? ESdrhfcsjcif;okd@ a&muf aomfvnf; xkdtr_ukdyif r&dyfrdyg? 22okd@&mwGif ol.ukd,fonf ukdufcJvsuf/ ol.0dnmOfonf nnf;wGm; vsufae&ygonf[k¹rGufqkd.? 15 1 2 wzefawref trsKd;om; {vdzwf¹rGufqdkonfum;/ ynm&SdaomolonfavESifh wlaomtcsnf;ESD; pum;ukd ajymoifhoavm? rdrd0rf;ukdta&S@avESifh jynfhapoifhoavm? 3 tusKd;rJhaompum;/ aus;Zl;rjyKEkdif aompum;ESifh aqG;aEG;oifhoavm? 4oifonfbk&m;ocifukd a=umuf&GH@jcif;tusifhY tusKd;r&Sd[kqkdvkd.? qkawmif;yXemjyK&m0wfukd qD;wm;wwf.// 5 oifonfukd,fE_wfjzifh ukd,ftjypfukd abmfjy.? y&d ,m,fjyKaomol. pum;ukdokH;wwf.? 6 igonfoifhukdtjypfrwif/ oifhE_wfonfoifhukd tjypfwif.// oifh E_wfcrf;wkd@onf oifhwbufY oufaocH.? 7oifonf tOD;qkH;bGm;aom vljzpfoavm? awmifrsm;udk rzefqif;rSDoifhudk zefqif;oavm 8bk&m;ocifESifh wdwfqdwfpGm wkdifyifbl;oavm? ynmukdukd,fY tukef tpifodrf;xm;+yDavm? 9igwkd@rod/ oifodaom t&mrnfr#&Sdoenf;/ igwkd@Yryg/ oifem;vnfaom t&m rnfr# &Sdoenf;? 10oifhtbxuftouf}uD;aomol/ qHyifjzLaomolwkd@onf igwkd@wGif&Sd=u.? 11 oifY bk&m;ocif ay;awmfrlaom oufomjcif;ta=umif; enf;oavm? oifY0Sufxm;aomtr_ wpHkwck&Sdoavm? 12ukd,f tvkdokd@ vkdufI tb,fa=umifh v$JoGm;oenf;? tb,fa=umifh 13 rsufapmif;xkd;oenf;? oif.pdwfoabmonf bk&m;ocifESifh qef@usifbufjzpfI/ 14 E_wfESifhjypfrSm;ay.? vlonf tb,fokd@aomoljzpfI oef@&Sif;Ekdifoenf;/ rdef;rbGm;aomolonf tb,fokd@aomoljzpfI ajzmifhrwfEkdifoenf;? 15bk&m;ocifonf rdrdoef@&Sif;olwkd@ukdyif ,kHawmfrrl? aumif;uifbkHaomfvnf; a&S@awmfYrpif=u,f? 16okd@jzpfv#if/ a&ukdaomuf ouJhokd@ 'kp±kduf tjypfukd aomufvsuf/ qkd;npf&GHŒ&SmbG,faom vlowW0gYtb,fqkdbG,f&Sdoenf;? 17-19 ighpum;ukd em;axmifavmh? wyg;trsKd;om;ESifh ra&maESm/ ukd,ftrsKd;wrsKd;wnf;v#if ajrukdykdifaom ynm&Sdwkd@onf/ bkd;ab;vufxufrSpI rxdrfr0Suf/ ajymbl;aomt&m ighukd,fwkdifjrifaomt&mudk igjyornf// 20qkd;aomolonf woufvkH;'kuQqif;&Jukd cH&.// n‡Of;qJwwfaomolonf rdrdtouftykdif; tjcm;ukd rod&// 21olonfa=umufrufzG,faomtoHudk =um;vsufae&.? pnf;pdrfudkcHpm;pOfwGif zsufqD; aomolonf vmwwf.? 22arSmifrdkufxJrSm ab;vGwfrnf[k ajrmfvifhp&mr&Sd? xm;onfholudk acsmif;ajrmif; vsuf&Sd.// 23pm;p&mudk&SmI vSnfhvnf&.? rdrdtbkd@arSmifrkdufaomumvonf toifh&Sdonfudk od.? 24qif;&Jjcif;'kuQESifh em=uOf;jcif;a0'emwdk@onf xkdoludkacsmufwwf.? ppfwdkufjcif;iSg toifhaeaom&Sifbk&if uJhokd@oludkEkdifwwf.? 25ta=umif;rlum; xkdolonf bk&m;ocif. tm%mawmfudkqefvsuf/ teEWwefcdk;&Sif wbufuaeI udk,fudkcdkifcHhap.? 26vnfyif;udkqef@vsuf/ xlaom'kdif;ykESifh 27 qD;umvsuf/ bk&m;ocifudkwdkuftHhaomiSg ajy;.? rdrdrsufESmudk ql+zdK;jcif;ESifhzHk;tkyfI 0rf;ysOf;

tom; onfvnf; ql+zdK;vsuftwGef@wGefaeonf? 28odk@aomfvnf; vlqdwfaom+rdK@ tb,folr# rae? 29vJvkaom tdrfwdk@Y olonfae&.// aiGr&wwf&/ ol.pnf;pdrfrwnf&? ol.OpPmypPnf;onf ajr}uD;ay:rSm rjyef@yGm;&? 30olonfarSmifrdkufab;ESifh rvGwf&? rD;v#Honf ol.tcufvufwdk@udk avmifvdrfhrnf// bk&m;ocif. E_wfawmftouftm;jzifh okwfoifz,f&Sif;jcif;udk cH&.? 31 tb,folvSnfhpm;jcif;udk cH&I tewWudk rcdkvH_apESifh? odk@r[kwftewWtusdK;udk cH&vdrfhrnf? 32 tcsdefraphrDSqHk;jcif;odk@ a&mufvdrfhrnf? ol.tcuf tvufonf rpdrf;&m? 33pyspfEG,fyifuJhodk@ rdrdYrrSnfhaomtoD;udk‚if;/ oHvGifyifuJhodk@ rdrdtyGifhudk‚if;/ ac|&vdrfhrnf? 34t"rRvl.toif;onf qdwfnHvdrfhrnf? wHpdk;pm;aom [email protected]&monf rD;avmifvdrfhrnf? 35xkdolwdk@onf raumif;aom t}uHudk yËdoaEmefoabm&Sdaomolwdk@onf ysufpD;jcif;odk@ a&mufI rdrdwdk@ OpPmudk olwyg;wdk@Y csefxm;=u.// 11 rdrdwdk@tdrfonf xm0&jzpfvdrfhrnf// rdrdwkd@ae&mvnf; vlrsdK;tpOftquf wnfvdrfhrnf// rdrdwdk@ emronf ajray:rSm ausmapmvdrfhrnf[k olwdk@pdwfxif&Sd=u.// 12odk@&mwGif vlonf *k%ftoa&Y rwnfraewwf// ysufpD;jcif;odk@ a&mufwwfaom wd&p>mefESifhwl.// 13xdkodk@jyKrljcif;t&monf olwdk@. udk;pm;jzpfI olwdk@om;ajr;wdk@onf olwdk@pum;udk ESpfoufwwf=u.// 14xdkolwdk@udk odk;rsm;uJhodk@ r&%EdkifiHY csxm;I aorif;pm;vdrfhrnf// umvr=umjrifhrSD ajzmifhrwfaomolwdk@onf tkyfpdk;&=uvdrfhrnf? olwdk@. udk,fcEmefESifh wl.// 50 1 wefcdk;}uD;aom bk&m;ocifwnf;[laom xm0&bk&m;onf Asm'dwfay;awmfrl.// aexGuf&mrS onf ae0if&mwdkifatmif ajr}uD;udk ac:awmfrl.// 2toa&wifhw,fjcif; jynfhpHk&m Zdtkefawmifay:rSm bk&m;ocif. a&mifjcnfawmfonf xGef;y.// 3igwdk@. bk&m;ocif ºuGvmawmfrl.// wdwfqdwfpGm aeawmfrrl/ a&SŒawmfY rD;avmifvsuf ywf0ef;usifY rdkCf;oufrkefwdkif; jyif;jyvsuf&Sd.// 4rdrdvlwdk@udk ppfa=umpD&ifjcif; tvdkiSg txufaumif;uifudk‚if; ajr}uD;udk‚if; ac:awmfrlvsuf 5,ZfylaZmfaomtm;jzifh ighESifh yÃdnmOfzJG@ aom ig. oef@&Sif;aomolwkd@udk ighxHodk@ pka0;ap=u[k rdef@awmfrl.// 6bk&m;ocifonf udk,fawmfwdkif

qHk;jzwfawmfrlonfjzpfI ajzmifhrwfawmfrljcif;ta=umif;udk aumif;uifwdk@onf xif&Sm;pGmjy=u vdrfhrnf// 7 ig.vlrsm;wkd@em;axmif=u// igajymrnf// tkdÁoa&vtrsKd; oifhwbufY igoufao cHrnf// igonfbk&m;ocifjzpf.// oif.bk&m;ocifjzpf.// 8rD;±d_@aom,ZfrSpI ,ZfylaZmfjcif; trsKd;rsKd;twGuf igonfoifY tjypfrwif// xdk,Zfwdk@onf igha&S@rSmtpOf&Sd=u.// 9oifhtdrfxJu EGm;udk‚if;/ oifh+cHxJu 10 qdwfxD;udk‚if; igrcHr,l// awmwd&p>mef&Sdor#wdk@ESifh waxmifaom awmifay:rSm &Sdaomwd&p>mefwdk@onf ig.OpPmjzpf=u.// 11awmifay:rSmaewwfaom iSuftaygif;wdk@ udk igod.// 12 awmom;&Jwdk@onf igY&Sd=u.? igonfiwfrGwfvsif oifhudkrajym// avmu"mwfESifh avmuOpPmonf ig.OpPmjzpf.// 13EGm;om;udk igpm;rnfavm// qdwfaoG;udk igaomufrnfavm// 14 aus;Zl;csD;rGrf;jcif; ,Zfudkbk&m;ociftm;ylaZmfavmh// opPmuwd xm;onftwdkif; 15 tjrifhqHk;aombk&m;Y opPm0wfudkajzavmh// tr_a&mufonfumvY ighudkyXem jyKavmh// igonfu,fv$wfrnf// oifonfvnf; ighudkcsD;rGrf;vdrfhrnf[k rdef@awmfrlonf// 16 rw&m;aomoludkum; oifonfig.txHk;tzGJ@wdk@udk =um;ajymIig. yËdnmOfw&m;udk ¹rGufqdkjcif;iSg tb,fodk@qdkifoenf;// 17qHk;roGefoifjcif;udk oifonfrkef;Iighpum;udk oifaemufY ypfxm; ygonfwum;// 18oifonfolcdk;ukdk jrifv#ifolESifh oabmwlwwf.// ol@r,m;ukd 19 jypfrSm;aomolwdk@ESifh qufqHwwf.// oif.E_wfudk 'kp±kdufYtyfESHI oif.v#mjzifh rkomudkpD&ifwwf.// 20oifonfxkdifvsuf udk,fnDtpfudkudk qef@usifbufjyKI ajymqdkwwf.// ukd,ftrd.om;udk qJa&;wwf.// 21xdkodk@usifhI igonfwdwfqdwfpGm aeaoma=umifh ighudkoifESifhwlonf[k xifav+yDwum;// oif.tjypfudk igabmfjyI oifhrsufarSmufY cif;xm;rnf// 22 bk&m;ocifudk arhavsmhaomolwdk@ Ttr_ qifjcif=uavmh// odk@r[kwf oifwdk@udk u,fE_wfaomolr&Sd// 23igonftykdif;ydkif;qGJjzwfrnf// aus;Zl;cs;D r$rf;jcif; ,ZfudkylaZmfaomolonf ig.bkef;udk xif&Sm;apaomoljzpf.// rdrdoGm;aomvrf;udk qifjcifaomoltm;vnf; u,fwifawmfrljcif; aus;Zl;udk igjyrnf[kbk&m;ocifrdef@awmfrl.// 51 'g0d'fonf Amoa&S@bESifh rSm;,Gif;I/ ya&mzufem oef.qHk;rjcif;udk cH+yD;rS pyfqdkaomqmvH// 1 tkdbk&m;ocif aus;Zl;jyKcsifaomapwem pdwfawmf&Sdonftwdkif; tu|Ekfyfudkoem; awmfrlyg// pHkrufawmfrljcif; u±k%mrsm;jym;onfESifhtnD tu|EkfyfvGefusK;jcif; tjypfudkajzawmfrlyg// 2 'kp±kduf tnpfta=u;udk tukeftpifaq;a=umI tu|Ekfyfudk oef@&Sif;apawmfrlyg// 3 tu|EkfyfvGefusK;yg+yD [k0efcsvsuf udk,ftjypfudk tpOfrjywf atmufarhvsufaeyg.// 4 ukd,fawmfudkjypfrSm;yg+yD// udk,fawmfudkom jypfrSm;I rsufarSmufawmfYyif rw&m;aomtr_udk jyKyg+yD// odk@jzpfI rdef@awmfrlcsufonf ajzmifhyg.// w&m;pD&ifawmf rlcsufonf tjypfvGwfyg.// 5 tu|Ekfyfonf arG;puyif tjypfygvsuf&Sdyg.// trd0rf;xJrSm yËdoaEmefrsm;udk rD;Y‚if; tyfawmfrl.? 49trsufawmft±Sdeftm;jzifh olwdk@Y qdk;aom wrefwdk@udkapv$wfI v$rf;rdk;jcif;/ '%fcwfjcif;/ aESmuf,Sufjcif;tr_udk jzpfapawmfrl.? 50trsufawmfbdk@ vrf;udkjyifqifawmfrl.? olwdk@toufudk rESajrm/ aoapjcif;iSm umvemodk@ tyfESHojzifh/ 51tJ*kwWjynfY om;OD;taygif; wdk@udk‚if;/ [mrom;wdk@ ae&mt&yfY txGËftjrwfrsm;udk‚if; '%fcwfawmfrl.? 52rdrdvlrsm;udk um;/ odk;uJhodk@xGufapI/ awmY olwdk@udk odk;pkuJhokd@aqmifawmfrl.? 53ab;ESifhuif;vGwfatmif aqmifawmfrlojzifh/ olwdk@onf ra=umuf&=u? &efolwkd@udkum; yifv,fa&onf v$rf;av.?

oef@±Sif;aomjynfawmf pGef;wdkifatmif‚if;/ vusmfvufawmftm;jzifh tydkif&awmfrlaom Tawmifodk@‚if;/ olwdk@udk ydk@aqmifawmfrl.? 55olwdk@a±S@rSmvnf;/ wyg;trsdK;om;wdk@udk ESifxkwf+yD;v#if/ Áoa&vtrsdK;tEG,ftoD;oD;wdk@onf tarGcH& aomajrudk wmxdk;I ykdif;jcm;vsuf ae&mcsawmfrl.? 56 odk@aomfvnf;/ olwdk@onf tjrifhqHk;aombk&m;udk pHkprf;I ykefuef=u.? oufaocHawmfrl csufrsm; udk rapmifhbJ/ 57bdk;ab;rsm;uJhodk@ azmufjyefudk opPmudk zsuf=u.? vdrfwwfaomavuJhodk@ vrf;vGJ=u.? 58olwdk@onf jrifhaom t&yfrsm;tm;jzifh/ trsufawmfudk Ed_;aqmfI/ ±kyfwkrsm;tm;jzifh vnf; pdwfawmfudk csKyfcs,faESmuf,Suf=u.? 59bk&m;ocifonf =um;odawmfrl v#if/ trsufawmfxGufI/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@udk tvGef±GH@±Smojzifh/ 60±SDavmwJawmfwnf;[laom/ vlwdk@wGif ae&mcsawmfrlaomt&yfudk pGef@awmfrl.? 61wefcdk;awmfudk odrf;oGm;apjcif;iSm‚if;/ bkef;awmfukd &efolwdk@vufodk@ a&mufapjcif;iSm pD&ifawmfrl.? 62rdrdvlwdk@udkvnf;xm;ab;Y tyfI/ tarGawmfudk trsufxGufawmfrl.? 63vlysdKwdk@onf rD;avmifjcif;udk cH&aomfvnf;/ tysdKwdk@onf ridkaºuG;&=u? 64,Zfyka&m[dwfwdk@onf xm;ab;jzifh qHk;aomfvnf;/ rkqdk;rwdk@onf jrnfwrf;jcif;udk rjyK&=u? 65 xdktcg bk&m;±Sifonf tdyfaysmf+yD;aom oluJhokd@‚if;/ pyspf&nfa=umifh +idrf+yD;aom ol&JuJhodk@‚if; Ed_;awmfrl.? 66&ef olwdk@udk '%fcwfIvSefojzifh/ tpOft+rJ t±SufuGJapawmfrl.? 67 odk@&mwGif/ a,moyf. wJawmfudk jiif; y,fI {z&drf trsdK;udk a±G;awmfrrl? 68,k'trsdK;udk‚if;/ cspfawmfrlaom Zdtkefawmifudk‚if; a±G;awmfrl.? 69oef@±Sif;&m Xmeawmfudk txGËfuJhodk@/ wnfaqmufI ajr}uD;uJhodk@ tpOf+rJapawmfrl.? 70u|efawmfrsdK;'g0d'fukd odk;+cHrsm; xJua±G;,l awmfrl.? 71om;i,f±Sdaom odk;rwdk@udk xdef;jcif;tr_rSE_wfI/ rdrdvlwnf;[laom ,mukyftrsdK;om;/ tarG awmfwnf;[laom Áoa&vvlwdk@udk au|;arG;apjcif;iSm cef@xm;awmfrl.? 72xdkolonf ajzmifhaomo abm±Sdonfhtwdkif; au|;arG;I/ vdrRmaom vufESifhydk@ aqmifav.? 79 1 tdkbk&m;ocif/ wyg;trsdK;om;wdk@onf tarGawmfxJodk@0if+yD;v#if/ oef@±Sif;aom Adrmefawmfudk npf!_;apI/ a,±k±Svif+rdK@udk +zdKzsuf=uyg+yD? 2udk,fawmf. u|eftaoaumifwdk@udk rdkCf;aumif;uif iSufwdk@tm;‚if;/ udk,fawmf. oef@±Sif;olwdk@tom;udk awmom;&Jwdk@tm;‚if; au|;=uyg+yD/ 3olwdk@taoG;udkvnf; a&uJhodk@ a,±k±Svif+rdK@ywfvnfY oGef=uI/ o+*dKvfaom olvnf;r±Sdyg? 4tu|Efkyfwdk@ onf tdrfeD;csif;rsm; uJh&JŒ&m/ ywf0ef;usifYaeaom olrsm;jyuf,,f+yKI t±SufcGJ&mjzpf=uyg.? 5 tdkxm0&bk&m;/ trsufawmfonf tv#if;r+idrf;bJ tb,fr#umvywfvHk; xGufygrnfenf;? tb,fr#umvywfvHk; pdwfawmfonfrajy/ rD;uJhodk@avmifygrnfenf;? 6udk,fawmfudk rodaomwyg; wyg;trsdK;om;wdk@tay:odk@‚if;/ emrawmfukd yXmemrjyKaom wdkif;EdkifiHom;wdk@tay:odk@‚if;/ trsufawmfudk oGef;avmif;awmfrlyg? 7ta=umif;rlum;/ olwdk@onf ,mukyftrsdK;udk udkufpm;I/ ol.ae&mudkvnf; okwfoify,f±Sif;=uyg+yD? 8a±S;ujypfrSm;rdaom tjypfrsm;udk tu|Efkyfwdk@Y rSwfawmfrrlygESifh? tu|Efkyfwdk@onf tvGefESdrfhcsvsuf ±SdygonfjzpfI/ u±k%mawmfonf 9 tv#iftjrefulrygapaom? u,fwifawmfrlaombk&m;/ emrawmf. *k%fudkaxmufI tu|Efkyfwdk@udk rpawmfrlyg? emrawmftwGuf a=umifh/ tu|Efkyfwdk@udk E_wf,lI tjypfrsm;udk ajz±Sif;awmfrlyg? [email protected]&m;ocifonf tb,frSm±Sdoenf;[k wyg;trsdK;om; wdk@onf 54

tb,fa=umifhqdk &=uygrnfenf;? oGef+yD;aom u|efawmfrsdK;. taoG;bufrSm w&m;pD&ifawmfrl aom ta=umif;onf wyg; trsdK;om;wdk@wGif tu|Efkyfwdk@ rsufarSmufY xif±Sm;ygapaom? 11 tcsKyfcH&aomol. nnf;wGm;oHudk em;axmifawmfrlyg? ao&aomolwdk@udk vuf±Hk;awmf wefcdk;}uD;onf ESifhtnD csrf;omay;awmfrlyg? 12tu|Efkyfwdk@ tdrfeD;csif;wdk@onf udk,fawmftm; uJh&JŒjcif;tjypf udk olwdk@&ifcGifxJodk@ ckESpfqwdkifatmif qyfay;awmfrlygbk&m;? 13odk@jzpfI/ udk,fawmfxHY usufpm;aom odk;pkwnf;[laom udk,fawmf.vl tu|Efkyfwdk@onf udk,fawmfudk tpOfrjywf csD;rGrf;I/ *k%faus;Zl;awmfudk tpOftquf jzpfvwhhHaom olwkd@tm;azmfjy=uygrnf? 80 1 odk;pkudkydk@aqmifouJhokd@ a,moyftrsdK;udk ydk@aqmifawmfr_aom Áoa&vodk;xdef;}uD;/ em;axmifawmfrlyg? ac±kAdrfwGif usdef;0yfawmfrlaom bk&m;/ a&mifjcnfawmfudk v$wfawmfrlyg? 2 {z&drftrsdK;/ A,FmrdeftrsdK;/ rema±StrsdK;wdk@a±S@rSm wefcdk;awmfudk E_d;aqmfI/ tu|Ekfyfwdk@udk u,fwifjcif;iSm ºuGawmfrlyg/ 3tdkbk&m;ocif/ tu|Efkyfwdk@udk ajymif;vJapI/ rsufESmawmftvif;udk jyawmfrlyg? odk@jyKv#if/ tu|Efkyfwdk@onf u,fwifjcif;odk@ a&muf=uygvdrfhrnf? 4 aumif;uifAdkvfajc t±Sifbk&m;ocifxm0&bk&m;/ udk,fawmf.vlwdk@ jyKaom 5 yXmepum;udk tb,fr#umvywfvHk; trsufxGufawmfrlrnfenf;? olwdk@udk rsuf&nfrkef@ESifhau|;I/ rsuf&nfudkvnf; ºuG,f0pGmwdkufawmfrl.? 6teD;tyg;Yaeaom olwdk@onf tu|Efkyfwdk@twGuf jiif;ckH=uyg.? &efolwdk@onfvnf; 0gºuGm;I tu|Ekfyfwdk@udk jyuf,,fjyK=uyg.? 7aumif;uifAdkvfajc t±Sif bk&m;ocif/ tu|Efkyfwdk@udk ajymif;vJapI/ rsufESmawmftvif;udk jyawmfrlyg? odk@jyKv#if tu|Efkyfwdk@onf u,fwifjcif;odk@ a&muf=uygvdrfhrnf? 8 udk,fawmfonf pyspfEG,fyifudk tJ*kwWKjynfuaqmifcJhI/ wyg;trsdK;om;wdk@udk ESifxkwf+yD;rS pkdufysdK;awmfrl.? 9ol.ae&mudk jyKjyifawmfrlojzihf/ olonftjrpfusI wjynfvHk;udkESH@jym;yg.? 10 ol.t&dyfonf awmifwdk@udk‚if;/ tcuftvufwd@k onf tjrifhqHk;aom tm&Zfyifwdk@ukd‚if; v$rf;rdk;=uyg.? 11olonf tcuftvufwkd@udk yifv,fwdkifatmif‚if;/ t!Gef@wdk@udk jrpf}uD;wdkifatmif ‚if; jyef@yGm;apyg.? 12,ckrlum;/ vrf;Yav#mufoGm;aom oltaygif;wdk@onf qGwfapjcif;iSm/ ol.+cHudk tb,fa=umifhcsdK;zsuf awmfrloenf;? 13awm0ufonf xdktyifudk udkufcJI awmom;&Jonfvnf;pm;yg.? 14aumif;uifAdkvfajc t±Sif bk&m;ocif/ wzefºuGvmawmfrlrnf ta=umif; awmif;yefyg.? aumif;uifu=unfh±_@awmfrlyg? xdkpyspf EG,fyifukd t=unfht±_@ºuGvm awmfrlyg? 15vusfmvufawmfESifh pdkufysdK;aomtyif/ udk,fawmfhtbdk@ cdkifrmap awmfrlaom ysdK;yifudkuG,fumawmfrlyg? 16rD;±d_@yg+yD? ckwfvSJyg+yD? rsufESmawmfjzifh qHk;rjcif;udk cH&aom olwkd@onf 17 ysufpD;jcif;odk@ a&muf&=uyg.? vusfmvufawmfESifh qdkifaomvl/ udk,fawmftbdk@ 18 ckdifrmapawmfrlaom vlom;.tay:rSm vufawmfudkwifygapaom? odk@jyKv#if tu|Ekfyfwdk@onf udk,fawmfxHrS rqkwf&=uyg? tu|Efkyfwdk@udk touf±Sifapawmfrlyg? emrawmfudk yXem jyK =uygrnf? 19 aumif;uifAdkvfajc t±Sif bk&m;ocif xm0&bk&m;/ tu|Efkyfwdk@udk ajymif;vJapI/ rsufESmawmf tvif;udkjyawmfrlyg? odk@jyKv#if tu|Efkyfwdk@onf u,fwifjcif;odk@ a&muf=uygvdrfhrnf? 81 1 igwdk@onf tpGrf;owWdwnf;[laom bk&m;ociftm; ±$ifvef;pGm oDcsif;qdk=uavmh? ,mukyftrsdK;. bk&m;ociftm; usL;{aomtoHudk jyK=uavmh? 2wk&d,mrsdK;udkaqmif=u?

ywfomudk‚if;/ om,maom apmif;ESifh wa,mudk‚if;,lcJh=u? 3vqef;ae@/ vjynfhae@/ yGJobifae@Y wHydk;r_wf=u? 4xkdodk@Áoa&vtrsdK;Y xHk;zGJ@I/ ,mukyftrsdK;. bk&m;ocifonf qHk;jzwfawmfrl.? 5 em;rvnfaom pum;udk=um;&mt&yf/ tJ*kwWKjynfwbufY ºuGoGm;awmfrlaomtcg/ 6 a,moyftrsdK;Y xkdodk@aomoufaocHcsufudk pD&ifawmfrl.? igonfol. ykcHk;udk0efESifh v$wfap.? ol.vufudkvnf; wifjcif;wdk@txJu E_wf,l.? 7oifonf 'kuQudk cH&aomtcg/ ighukdac:I igonf csrf;omay;.? rxif±Sm;aom rdkCf;}udK;ae&mY igjyefajym.? ar&dba&em;rSm oifhukdigpHkprf;.? 8 ig.vlpk/ em;axmifavmh? igrSmxm;rnf? tdkÁoa&vtrsdK;/ oifonf ighpum;udkem;axmif ygapaom? 9oifY wyg;trsdK;. bk&m;r±Sd&? wu|ef;wEdkifiHbk&m;udk rudk;uG,f&? 10igonf oifhudktJ*kwWjynfrS u,fE_wfaqmif,l cJh+yD;aom oif.bk&m;ocif x0&bk&m;jzpf.? oif.E_wfudk us,fus,fzGifhavmh? 0ajympGmau|;rnf? 11ig.vlrsm;rlum;/ ighpum;udk em;raxmif=u? Áoa&vtrsdK;onf ighudktvdkr±Sd=uyg wum;? 12igonfvnf; xkdolwdk@udk olwdk@ESvHk;cdkifrmjcif;Y tyfI/ olwdk@onf rdrdwdk@tvdkodk@ vdkuf=u.? 13 ig.vlpkonf ighpum;udkem;axmifI/ Áoa&vtrsdK;onf ighvrf;Y vkdufygapaom? 14 vdkufv#if igonf olwdk@ &efolrsm;udk tvsiftjrefESdyfpufI/ &efbufjyKaom olwdk@udk'%fcwfrnf? 15 xm0&bk&m;udk rkef;aomolwdk@onf awmif;yefjcif;udkjyKI/ ig.vkwdk@onfvnf;/ 16 tpOft+rJwnf&aom tcGifh±Sd=uvdrfhrnf? taumif;qHk;aom qefpyg;ESifh igau|;rnf? ausmufxJuxGufaom ysm;&nfESifhvnf; 0ajymaprnf? 82 1 bk&m;ocifonf bk&m;wdk@. y&dowfY&yfvsuf aeawmfrlI/ bk&m;wdk@tv,fY pD&ifawmfrl.? 2 oifwdk@onf rw&m;aom [email protected]/ tb,fr#umvywfvHk; rw&m;ojzifh pD&if=urnf enf;? 3qif;&Jaom olESifh rdbr±Sdaomolwdk@udk apmifr=uavmh? +idKjiifaomolESifh iwfrGwfaomolwdk@bufY w&m;pD&if=uavmh? 4qif;&J aomolESif iwfrGwfaom olwdk@udk rw&m;aomol. vufrS u,fE_wf=uavmh? 5olwdk@onf rod/ em;rvnf=u? arSmufrdkufY usifvnf=u.? ajr}uD;wdkufjrpf taygif;wdk@onf v_yf±Sm;vsuf±Sd=u.? 6oifwkd@onf bk&m;jzpf=u.? ±Sdor#wkd@onf tjrifhqHk;aombk&m;. om;jzpf=u.[k igqdkownf;? 7odk@aomf vnf;/ oifwdk@onf vluJhodk@aoI/ tjcm;aomrif;uJhodk@ qHk;±_H;jcif;odk@ a&muf=uvdrfhrnf? 8 tdkbk&m;ocif/ xIajr}uD;udk w&m;pD&ifawmfrlyg? udk,fawmfonf vlrsdK;taygif;wdk@udk tydkif&awmfrl.? 83 1 tdkbk&m;ocif/ wdwfqdwfpGmaeawmfrrlygESihf? tdkbk&m;ocif/ trdef@awmfr±SdbJ +idrf0yfpGmaeawmf rrlygESihf? 2udk,fawmf. &efolwdk@onf ±kef;&if;cwfjyK=u.? udk,fawmfudk rkef;aomolwdk@onf x=uyg.? 3udk,fawmf. vlpkwbufY y&d,m,fudk}uHI/ udk,fawmfuG,fum awmfrlaom olwdk@wbufY wdkifyif=uyg.? 4Áoa& v. emrudk aemufwzefatmufarhp&m r±Sdapjcif;iSm vm=u/ olwdk@trsdK;udk y,fjzwf=uukeftHh[kqdk=uyg.? 5oabmwnDw!Gwfwnf; wdkifyifI/ udk,fawmfwbufY tcsif;csif; oif;zJG@aomol [lrlum;? 6{'HkjynfYae aomol/ Á±SarvtrsdK;om;/ armbjynfom;/ [m*&jynfom;/ 7a*Avjynfom;/ trRKefjynfom;/

tmrvufjynfom;/ wk±k+rdK@om;ESihfwuG zdvw d dWtrsdK;om;wdk@onf oif;zGJ@=uyg.? 8tm±_&dtrsdK;om; wdk@ onfvnf;/ 0dkif;I avmwtrsdK;om;wdk@bufodk@ 0if=uyg.? 9 rd'seftrsdK;udk‚if;/ cd±_efacsmif;em;rSm odo&rif; ESifh,mbdefrif;udk‚if; jyKouJhodk@ olwdk@ukd jyKawmfrlyg? 10xkdolwdk@onf ta'Fg&t&yfY qHk;±H_;I/ ajray:rSm aemufacs;uJhodk@jzpf=uyg.? 11-12igwdk@ onf bk&m;ocif. tdrfrsm;udk udk,fbdk@odrf;,l=uukefthH[kqdk aom =o&brif;ESifh aZbrif;uJhodk@/ Tolwdk@. rSL;rwfrsm;udk‚if;/ aZb[rif;ESifh ZmvrkEMrif;uJhodk@ Tolwdk@. rif;om;taygif;udk‚if; jzpfapawmfrlyg? 13tu|Efkyf. bk&m;ocif/ avabGYygoGm;aom trd_ufuJhodk@‚if;/ avwdkufIvGifhaom zGJuJhodk@‚if;/ olwdk@udk jzpfapawmfrlyg? 14awmudkrD;±d_@ouJhodk‚if;/ awmifay:rSm rD;avmif ouJhodk@vnf;aumif;/ 15xkdenf;wl/ rkdCf;oufrkefwdkif;awmf tm;jzifh olwdk@udk nSif;qJI/ jyif;pGmaom avawmf tm;jzifh/ acsmufvSef@awmfrlyg? 16tdkxm0&bk&m;/ olwdk@ rsufESmudk ±SufapawmfrlI olwdk@onf emrawmfudk ±Sm=uygapaom? 17pdwfysufI tpOfyifyef;jcif; ±Sd=uygapaom? t±SufuGJI qHk;±H_;jcif;odk@ a&muf=uygapaom? 18xm0& bk&m;[lI emrawmf±Sdaom udk,fawmfwyg;wnf; omv#if/ ajr}uD;wjyifvHk;tay:rSm tjrifhqHk;aombk&m; jzpfawmfrla=umif;udk od=uygapaom? 84 1 aumif;uifAdkvfajct±Sif xm0&bk&m;/ udk,fawmfusdef;0yfawmfrl&m t&yfXmewdk@onf tvGefESpf oufbG,f jzpfygonfwum;/ 2xm0&bk&m;.wefwdkif;awmfwdk@udk tu|Efkyf. 0dnmOfonf woI tm;avsmh vsuf±Sdyg.? tu|EfkyfESvHk;ESifh udk,fcEmefwdk@ jrufyifudk‚if;/ vloHk;bdk@pyg;yifudk‚if;/ aygufapawmfrlojzifh/ ajr}uD;xJu rkef@udk xkwfabmf awmfrl.? 15pyspf&nf onfvnf; vlwdk@udk &$ifvef;ap.? qDtm;jzifhfvnf;olwdk@rsufESmudk ajymifapawmfrl.? rkef@onfvnf;/ olwdk@ESvHk;udk axmufr.? 16xm0&bk&m;. opfyif/ pdkufawmfrlaom avAEkef tm&Zfyif wdk@onfvnf; a&mifh&Jvsuf&Sd=u.? 17xdktyifwdk@Y iSufwdk@onf todkufvkyfwwf=u.? xif;±l;yifwkd@Y awmief;wdk@onf ae&muswwf=u.? 18jrifhaom awmifwdk@onf awmqdwfrsm;rSDcdk&m/ ausmufwdk@ onf &Smzef,kefrsm; rSDcdk&m jzpf=u.? 19csdef;csufaom tcsdefbdk@/ vudk zefqif;awmfrl+yD? aeonfvnf; rdrd0if&aom tcdsefudk od.? 20 udk,fawmfonf arSmifrdkufudkpD&ifawmfrlI nOfhjzpfyg.? xdktcsdefY awmwd&dp>meftaygif; wdk@onf wGm;vsuf xGufwuf=uyg.? 21jcaoFh ysdKwdk@onf vk,ufjcif;tvdk@iSm a[mufI/ bk&m;ocifxHrSm tpm udk&Sm=u.? 22wzefaexGufjyefv#if/ olwdk@onfqkwfoGm;I ae+rJwGif;wdk@Y tdyfae=uyg.? 23vlonf vnf; vkyfaqmifjyKrljcif;iSm nOD;wdkifatmif xGufoGm;yg.? 24 tdkxm0&bk&m;/ udk,fawmfpD&ifjyKjyif awmfrl aomt&mwdk@onf tvGefrsm;jym;yg.? &Sd&Sdor#wdk@ukd ynmawmftm;jzifh zefqif;awmfrl.? ajr}uD;onf b¾mawmfESifh ºuG,f0yg.? 25ra&wGufEdkifatmif wGm;oGm;aom wd&p>meftp&Sdaom wd&p>mef t}uD;ti,f rsm;wdk@ae&m }uD;rm;us,f0ef;aom 19

okrk'N&mvnf;&Sdygao;.? 26xdkt&yfY oabFmwdk@oGm;vm=uyg.? xdkt&yfY uGef@jrL;apjcif;iSm zefqif;awmfrlaom ig;}uD;v0doefonfvnf; &Sdyg.? 27xdkodk@aomwd&p>mef taygif;wdk@onf tcsdefwefv#if tpmau|;awmfrlapjcif;iSm/ udk,fawmfudk ar#mfvifhvsufae=uyg.? 28udk,fawmfcsxm; awmfrlonftwdkif; olwdk@onfodrf;,l=uyg.? vufawmfudk zGifhawmfrlaomtm;jzifh/ olwdk@ onfaumif;aomt&mESifh a&mifh&J=uyg.? 29rsufESmawmfudk v$Jawmfrlv#if/ olwdk@onfyifyef;=uyg.? olwdk@ toufudk ±kyfodrf;awmfrlv#if/ olwdk@onfaoI rdrdwdk@ajrr_ef@xJodk@ jyefoGm;=uyg.? 30 wzef0dnmOfawmfudk v$wfI olwdk@udk zefqif;awmfrlojzifh/ ajr}uD;rsufESmudk topfjyKjyifawmfrl.? 31 xm0&bk&m;. bkef;awmfonf edpPtjrJ wnf.? xm0&bk&m;onf rdrdtr_awmfwdk@wGif 0rf;ajrmufawmfrl.? 32ajr}uD;udk =unfh±_awmfrlI olonfwkefv_yfwwf.? awmifwdk@udk wdk@awmfrlI/ olwdk@onfrD;cdk;xGuf=uyg.? 33igonf touf&SifpOf/ xm0&bk&m;udk oDcsif;qdkrnf? igjzpfonfumv 34 ywfvHk;/ igh.bk&m;ocifudk axmrem oDcsif;qdkrnf? igO'gef;usL;jcif;toHonf ESpfoufawmfrlbG,fjzpfI/ xm0&bk&m;Y ig&$ifvef;vdrfhrnf? 35ypfrSm; aomolwdk@udk ajr}uD;rS okwfoif y,f&Sif;I/ rw&m;aomolwdk@ onf aemufwzefrjzpf&=u? tdkigh0dnmOf xm0& bk&m;udk aumif;}uD;ay;avmh? [mavvk,? 105 1 xm0&bk&m;. *k%faus;Zl;awmfudk csD;rGrf;=uavmh? emrawmfudkyXmejyK=uavmh? tr_awmfwdk@ukd vlrsm;wdk@tm; jyo=uavmh? 2xm0&bk&m;udk oDcsif;qdk=uavmh? qmvHoDcsif;udk qdk=u avmh?tHhbG,faom tr_awmftaygif;wdk@udk a[majym=uavmh? 3oef@&Sif;aom emrawmfY 0gºuGm;0rf;ajrmuf =uavmh? xm0& bk&m;udk &Smaomolwdk@onf pdwfESvHk;&$ifvef;=uap? 4 xm0&bk&m;ESifhwefcdk;awmfudk &Sm=uavmh? rsufESmawmfudk tpOftjywf &Sm=uavmh? 5 pD&ifawmfrlaom thhH=obG,fwdk@udk‚if;/ xl;qef;aomtr_ awmfwdk@ESifh E_wfxGufynwfwdk@udk 6 ‚if;/atmufarh=uavmh? xm0&bk&m;. uGseftmjA[HtrsdK;a&G;aumuf awmfrlaom 7 ,mukyftEG,fwdk@/ udk,fawmfjrwfxm0&bk&m;onf igwdk@bk&m;ocifjzpfawmfrl.? ajr}uD;wjyif vHk;Y w&m;pD&ifydkifawmfrl.? 8-12igonfoifwdk@tarGcH&mbdk@ cgemefjynfudkoifY ay;rnf[k igwdk@trsdK;onf ta&twGuftm;jzifh rrsm;/ tvGefenf;I xdkjynfY {nfhonfjzpf vsufaeaomtcg / tmjA[HY *wdxm;I/ ÁZmwfudk usdefqdkawmfrlvsuf/ ,mukyfYjrJjrHaomw&m;/ Áoa&vY edpPxm0&yËdnmOfjzpfapjcif;iSg/vlrsdK; tqufwpfaxmifwdkifatmif rdef@¹rGufawmfrlaom 13 E_wfuywfwnf; [laom 0efcHjcif;w&m;udk tpOftjrJatmufarhawmfrl.? olwdk@onf w+rdK@rS w+rdK@odk@‚if;/ wEdkifiHrS wEdkifiHodk@‚if;/ vSnfhvnfI oGm;=uaomtcg/ 14olwdk@udk n‡if;qJapjcif;iSg tb,foltm;r# tcGifhay;awmfrrl/ olwdk@twGufvnf; &Sifbk&ifudk qHk;rvsuf/ 15ighxHY bdwfodwfcHaomolwdk@udk rxdrcdkufESifh? ig.ya&mzwfwdk@udk tjypfrjyKESifh[k rde@fawmfrl.? 16 wzefwHk/ xdkjynfY rGwfodyfjcif;ab;udk ac:I/ tpmt[m&wnf;[laom 17 taxmuftyifh&Sdor#udk csdK;jzwfawmfrlaomtcg/ uGsefjzpfapbdk@ ta&mif;cH&aoma,moyfudk olwdk@a&S@rSmapv$wfawmfrl.? 18ol@ udkajccsif;cwfI oHESifhn‡if;qJ=uonf? 19ol.pum;rjynfhpHkrD wdkifatmif/ xm0&bk&m;. trdef@awmftwdkif; pHkprf;jcif;ukd cH&.? 20vlwdk@udktpdk;&aom t&Sifwnf;[laom &Sifbk&ifonf apv$wfI ol@udkE_wf+yD;rS csrf;om ay;awmfrl.? 21olonf rdrdtvdk&Sdonfh twdkif;rif;t&m&Sdwdk@udk csnfaESmifI/ rSL;awmfrwfawmfwdk@udk qHk;r ydkifaom 22 tcGifhESifheef;awmftkyf / EdkifiHawmftkyft&mY xdkoludk cef@xm;awmfrl.?

Áoa&vonfvnf; tJ*kwWKjynfodk@ a&mufvmI/ ,mukyfonf [mrtrsdK;ae&m jynfY wnf;cdk.? 24bk&m;ocifonf rdrdvlwdk@udk tvGefrsm;jym;apI/ &efolwdk@xuftm;}uD;apawmfrl.? 25 rdrdvlwdk@udk &efolwdk@onf rkef;I/rdrduGsefwdk@udk y&d,m,fjyKrnfta=umif;/ xdkolwdk@pdwfESvHk;udk ajymif;vJap awmfrl.? 26wzefrdrduGsefarma&SESifh a&G;aumufawmfrlaomtm±kefudk apvGwfawmfrl.? 27 tJ*kwWKjynfom; wdk@wGif vuQ%moufaoawmfwdk@udk jyI/ [mrtrsdK;ae&mjynfY tHhbG,faom tr_wfdk@udk jyK=u.? 28arSmifrdkufudk apv$wfI/ rdkufrJapawmfrl.?olwdk@ onf E_wfuywfawmfudk qef@usib f ufrjyK&? 29olwdk@a&rsm; udk taoG;jzpfapI/ ig;rsm;udkaoapawmfrl.? 30olwdk@ ajronfrsm;pGmaombm;wdk@udk rif;tdyf&m tcef;wdk@Y yifbGm;av.? 31trdef@awmf&SdI ,if&JESifhjcifwdk@onf wjynfvHk;udk ESHjym;=u.? 32rdkCf;a&tpm;rdkCf;oD;udk‚if;/ olwdk@ajray:rSm rD;v#Hudk‚if; ay;awmfrl.? 33olwdk@pyspfEG,fyifESifh oabFm ozef;yifwdk@udk xdcdkufI/ wjynfvHk;Y &Sdaomopfyifrsm;udk csdK;awmfrl.? 34trdef@awmf&SdI ra&wGufEdkifatmif/ t&mbusdKif;ESifh ,mvufusdKif;wdk@ onf vmI/ 35olwdk@jynfrSm [if;oD;[if;&Guf&Sdor#wdk@udk‚if;/ ajr=oZmtoD; tESHwdk@udk‚if;udkufpm;=u.? 36olwdk@tpGrf;owdW txGËftjrwfwnf;[laom olwdk@jynfrSm om;OD;taygif;wdk@udk '%fcwfawmfrlonf? 37 rdrdvlwdk@udk a&$aiGygvsuf xkwfaqmifawmfrlI/ olwdk@tpkpkY tm;enf;aom olwpfa,mufr# r&Sd? 38tJ*kwWKjynf onfolwdk@udka=umufaoma=umifh/ olwdk@onfxGufoGm;aom tcg wjynfvHk;0rf;ajrmuf .? 39olwdk@tay:rSm rdkCf;wdrfudk jzef@rdk;InOfhtcg vif;p&mbdk@ rD;udkay;awmfrl.? 40olwdk@onf awmif;aomtcg iHk;rsm;udkaqmifcJhawmfrlI/ olwdk@udk aumif;uifrkef@ESifh a&mifh&Japawmfrl.? 41ausmufudk vnf; zGifhvSpfawmfrlojzifh/ a&onfxGufI aoG@ ajcmufaomt&yfY jrpfuJhodk@ pD;oGm;av.? 42ta=umif;rl um;/ rdrduGseftmjA[HY xm;cJhbl;aom oef@&Sif;aom *wdawmfudk atmufarhawmfrl.? 43a&G;aumufawmf rlaom rdrdvlwdk@ukd 0rf;ajrmuf&Gifvef;jcif;ESifhwuG xkwfaqmifawmfrl.? 44olwkd@onftxHk;tzGJ@awmfwdk@ twdkif;usifhI/ ynwfw&m;awmfudk apmifha&Smufrnfhta=umif; wyg;trsdK;om;wdk@. ajrudkay;awmfrlojzifh/ olwdk@onf tjcm;aomvlwdk@. tvkyfxJodk@ 0ifpm;=u&.? [mavvk,? 106 1 xm0&bk&m;onf aumif;jrwfawmfrlI/ u±k%mawmftpOftjrJ wnfaoma=umifh/ 2 *k%faus;Zl; awmfudk csD;rGrf;=uavmh? xm0&bk&m;. wefcdk;}uD;jcif;/ t&mawmfwdk@udk tb,folajymEdkifo enf;? *k%faus; Zl;awmfwdk@udk tb,f olonftukeftpifabmfjyEdkifoenf;? 3 cyfodrf;aom tcgwdk@Y w&m;udkapmifha&SmufI/ ajzmifhrwfpGmusifhaom olwdk@onf r*Fvm&Sd=u.? 4-5 tdkxm0&bk&m;/ tuGsEkfyfonfa&G;aumufawmfrlaom olwdk@. aumif;usdK;udk jrifapjcif;iSm‚if;/ udk,fawmf. vlrsdK;0rf;ajrmufjcif;Y 0rf;ajrmufI/ udk,fawmf. tarGjzpfaom olwkd@ESifh twl0gºuGm; &$ifvef;apjcif;iSm‚if;/ udk,fawmf. vlwdk@cH&aom apwemawmfESifhwuG / tuGsEkfyfudk atmufarhawmfrlyg? tuGsEkfyfudk t=unfht±_ ºuGvmI u,fwifawmfrlyg? 6 tuGsEkfyfwdk@onf bdk;ab;wdk@ESifhtwl jypfrSm;=uyg+yD? 'kp±dkufudk jyK=uyg+yD? rw&m; aomtr_udk jyK=uyg+yD? 7tJ*kwWKjynfY jyKawmfrlaom tHh=obG,f wdk@udk bdk;ab;wdk@onf em;rvnf=u? rsm;pGm aom *±k%mawmfwdk@udk ratmufarh=u?yifv,fem;/ {'Hkyifv,fem; rSm ykefuef=uyg.? 8 odk@aomfvnf;/ r[m wefcdk;awmfudk xif&Sm;apjcif;iSg emrawmfonf ta=umif;a=umifh olwdk@udk u,fwifawmfrl.? 9{'Hk yifv,fudkqHk; rawmfrlI/ yifv,fa&onf cef;ajcmufav.? awmY 23

ydk@aqmifouJhodk@ eufeJ&m t&yfY olwdk@udk ydk@aqmifawmf rl.? 10rkef;aomol. vufrS olwdk@udk u,fwifI/ &efol. vufrS a&G;E_wfawmfrl.? 11&efolwpfpHk wpfa,mufudkr# rusef&pfapjcif;iSm/ a&onfv$rf;rdk;av.? 12xdktcg pum;awmfudk ,HkI*k%faus;Zlawmfudk oDcsif;qdk=u.? 13 odk@aomfvn;f/ tr_awmfudk tvsiftjref arhavsmo h nfjzpfI / t=uHtpnfawmfudk rqdkif;rvifhbJ/ 14 awmY tvGefwyfrufI/ vlqdwfnH&mt&yfY bk&m;ocifudk pHkprf;=u.? 15olwdk@awmif;aomqkudk ay;awmfrl.?odk@aomf vnf;/ olwdk@Y ydef}uHKjcif;udk oGif;ay;awmfrl.? 16 xdkolwdk@onffvnf;/ wyfxJrSm arma&Sudk‚if;/ xm0&bk&m;. oef@&Sif;ol tm±kefudk‚if; jiLpl=u.? 17ajr}uD;onf uGJvsuf/ 'goefudkrsKd I/ tbd&H. toif;t0ifudk zHk;tkyfav.? 18 olwdk@toif;t0ifxJrSmrD;±_d@I/ rw&m;aomolwdk@udk avmifav.? 19 olwdk@onfa[m&yfawmifem; rSm EGm;oi,fudkvkyfI t&nfoGif;aom ±kyfwkudk jyyf0yfudk;uG,f=u.? 20olwdk@. bkef;udkvJI jrufudkpm;aom EGm;.yHko¾mefudk ,l=u.? 21-22tJ*kwWK jynfY }uD;aomtr_wdk@udk‚if;/ [mrtrsdK;ae&mjynfY tHbG,faomtr_wdk@udk‚if;/ {'Hkyifv,fem;rSm a=umufrufbG,faom tr_wdk@udk‚if;/ jyKI/ u,fwifawmfrlaom t&Sifbk&m;ocifudk arhavsmh=u.? 23xdktcg a&G;aumufawmfrlaom arma&S@onf trsufawmfudkv$JI xdkolwdk@udk zsufqD;awmfrrlapjcif;iSm/ zsufqD;&m t&yf/ a&S@awmfY r&yfv#if/ olwdk@udkzsufqD; rnf[kt}uH&Sdawmfrl.? 24 xdkolwdk@onfvnf; pum;awmfudkr,Hk/ om,maomjynfudk rxDrJhjrifjyK=u.? 25 rdrdwdk@wJrsm;Y qef@usifbufjyKI xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfudk em;raxmifbJ ae=u.? 26 xdk@a=umifholwdk@udk awmY vSJjcif;iSm‚if;/ 27olwdk@trsdK;tEG,fudk wyg;trsdK;om;wdk@wGif vSJI/ tjynfjynft&yf&yfodk@ uGJjym;apjcif; iSm‚if;/ olwdk@wbufY usdefqdkawmfrl.? 28 xdkolwdk@onf Amvay*k&bk&m;Y rSD0JI vlaoa&S@rSm ylaZmfaom,Zfaumifudk pm;=u.? 29 xdkodk@ rdrdwdk@trsm;tm;jzifh trsufawmfukd Ed_;aqmfI/ umvemonfolwdk@udk vk,ufav.? 30 xdktcg zde[wfonf xI w&m;pD&if ojzifh/ umvemonf+idrf;av.? 31xdktr_udk ol.ajzmifhrwfjcif;uJhodk@ vlrsdK;tqufquf wnfaom umvtpOfrjywf rSwf&ownf;? 32 wzefar&dba&tem;rSm trsufawmfudk Ed_;aqmf=uojzifh/ olwdk@twGufa=umifh arma&S@Y tr*Fvmjzpfav.? 33ol. pdwfudk csKyfcs,faESmifh,Suf=uojzifh/ olonftrSwfwrJh ¹rGufqdk.? 34 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonftwkdif;rjyK? wyg;trsdK;om;wdk@ukd rzsufqD;bJ ae=u.? 35olwdk@ESifh a&maESmI olwdk@. bmom "avhudk oif=u.? 36olwdk@.±kyfwkrsm;udk0wfjyKI ausmhuGif; Y ausmhrd=u.? 37 udk,fhom;orD;wdk@udk ewfqdk;wdk@tm; ,ZfylaZmf=u.? 38xdk@tjyif tjypfr&Sdaom [email protected] aoG;/ cgemef&kyfwk wdk@a&S@rSm,ZfylaZmfaom udk,fom; orD;wdk@taoG;udk oGef=uI xdkajronftaoG;ESifh npfnL;av.? 39olwdk@onf udk,ftusifhtm;jzifh udk,fudk npfnL;apI udk,ftr_wdk@wGif rSm;,Gif;=u.? 40 xdk@a=umifhxm0&bk&m;onf rdrdvlwdk@udk trsufawmfxGufI/ rdrdtarGawmfudk 41 &GH@&Smawmfrl.? olwdk@udk wyg;trsdK;om;wdk@vufodk@ tyfawmfrlojzifh/ rkef;aomolwdk@onf tkyfpdk;&=u.? 42 &efolwdk@onf n‡if;qJI/ olwdk@onf &efolwdk@atmufrSm ESdrhfcsjcif;udkcH=u&.? 43 olwdk@onf}udrfzefrsm;pGm u,fE_wfawmfrl aomfvnf;/ ykefuefaom t=uHudkom =uHI rdrdwdk@'kp±dkuftjypfa=umifh ESdyfpufjcif;udkcH=u&.? 44wzefolwdk@ atmf[pfjcif;udk =um;awmfrlv#if olwdk@Y qif;&J'kuQudk =unfh±_ojzifh/ 450efcHjcif;uwdawmfudk olwdk@tbdk@ atmufarhI/ u±k%m awmfrsm;jym;onfhtwdkif;/ aemifw&awmfrl.? 46olwdk@ukd csKyfodrf;xm;oGm;aom oltaygif;wdk@onf

oem;&=u rnfta=umif;jyKawmfrl.? 47tu|Ekfyfwdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m;/ oef@&Sif; aomemrawmf. *k%faus;Zl;onf }uD;vSygbd[k tu|Ekfyfwdk@onf 0efcHI/ udk,fawmfudk csD;rGrf;jcif;Y 0gºuGm; 0rf;ajrmufrnfta=umif;/ tu|Ekfyfwdk@udk u,fwifvsuf/ wyg;trdsK;om;wdk@xJu E_wf,lI pkodrf;awmf rlyg? 48Áoa&trsdK;. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf urBmtqufquf r*Fvm&Sdawmfrlapownf;? vlcyf odrf;wdk@onf tmrif[k 0efcH=uap? [mavvk,? 107 1 xm0&bk&m;onf aumif;jrwfawmfrlI/ u±k%mawmftpOftjrJ wnfaoma=umifh/ *k%faus;Zl; awmfukd csD;rGrf; =uavmh? 2&efol.vufrS xm0&bk&m;E_wfI ta&S@taemufawmif ajrmuf t&yf&yfxJu pkodrf;aom olwnf;[laom 3a&G;awmfrlaomolwdk@onf 0efcH=uap? 4 olwdk@onf awmwGif vlqdwfnH&m t&yfYvnfI/ aep&m+rdK@ odk@a&mufaomvrf;udk rawG@=u? 5 qmiwfrGwfodyfI pdwfysuf=u.? 6qif;&JcH&aom tcg xm0&bk&m;udk atmf[pf I/ qif;&J'kuQxJu q,fE_wfawmfrlyg? 7olwdk@aep&m+rdK@odk@ a&mufapjcif;iSm/ ajzmifhaomvrf;jzifh ydk@aqmifawmfrl.? 8 vlom;wdk@Y jyKawmfrlaom u±k%mESifh tHhbG,faomtr_awmfwdk@udk axmufI/ xm0&bk&m;. *k%faus;Zl;awmfudk csD;rGr;f=uap? 9ta=umif;rlum;/ awmifhwaom0dnmOfudk a&mifh&JapI/ rGwfodyfaom0dnmOfudkvnf;/aumif; aomt&mESifh 0apawmfrl.? 10 xkdolwdk@onf bk&m;ocif. trdef@awmfukd jiif;qefI/ 11tjrifhqHk;aombk&m;. t=uHawmfudk rxDrJh jrifjyKaoma=umifh/ arSmifrdkuf/ aorif;t&dyfY xdkifvsuf'kuQESifh ‚if;/ oH}udK;ESifh‚if;/ csnfaESmifvsufae=u&.? 12bk&m;ocifonf tr_a&mufapI/ olwdk@pdwfudkESdrhfcs awmfrl.? olwdk@onfvJI axmufraomolr&SdbJ 13qif;&JcH&aomtcg xm0& bk&m;udkatmf[pfI qif;&J'kuQxJu u,fwifawmfrl.? 14arSmifrdkufESifh aorif;t&dyfxJu xkwfaqmifI olwdk@ csnfaESmifjcif;udk ajzawmfrl.? 15vlom;wdk@jyKrlaom u&k%mawmfESifh tHhbG,faomtr_awmfwdk@udk axmufI xm0&bk&m;. *k%faus;Zl;awmfudk csD;rGrf;=uap// 16ta=umif;rlum;/ a=u;0gwHcg;wdk@udk csdK;I oHuef@vef@ wdk@udk tydkif;ydkfif;jzwfawmfrl.// 17 rdkufaomoabm&Sdaomolwkd@onf vrf;vJGI 'kp±kdufudkjyKaoma=umifh qif;&Jjcif;ESifh awG@}uHK&=u .// 18pm;p&mrsKd;udk &GHŒI aojcif;wHcg;ighteD;odk@ a&muf=u.// 19qif;&JcH&aomtcg xm0&bk&m;udk atmf [pfI qif;&J'kuQxJu u,fwifawmfrl.// 20E_wfuywfawmfudk v$wfojzifh olwdk@temudk +idrf;apI zsufqD; jcif; t&mrsm;xJu E_wf,lawmffrl.// 21vlom;wkd@Y jyKawmfrlaom u±k%mESifh tHhbG,faomtr_awmfwdk@udk axmufI xm0&bk&m;. *k%faus;Zl;awmfudk csD;rGrf;=uap// 22 aus;Zl;awmf0efcH&m,Zfudk ylaZmfI &$ifvef; aomtoHESifhwuG tr_awmfwdk@udk =um;ajym=uap// 23 oabFmpD;vsuf yifv,fudkul;I a&rsm;ay:rSm vkyfaqmifaomolwdk@onf 24eufeJ&mt&yfY xm0&bk&m;.tr_awmfwdk@ESifh tHhbG,faom tr_awmfwdk@udk jrif&=u.// 25trdef@awmf&SdI avjyif;rkefwdkif; wdkufojzifh v_dif;wHydk;wdk@udk xap.// 26rdkCf;aumif;uifwdkifatmifwufvsuf eufeJ&mxJodk@ qif;vsufawG@aom ab;a=umifh olwkd@onf pdwfysuf=u.// 27wvnfvnfoGm;vsuf 28 ,pfrl;aomoluhJodk@ wdrf;,drf;vsufaeI Om%fwdrfjrKyfjcif;&Sd=u./ qif;&JcH&aomtcg 29 xm0&bk&m;udk atmf[pfI qif;&J'kuQxJu xkwfaqmifawmf rl.// avjyif;udkaysmufapawmfrlI v_dif;wHydk;rsm;vnf;+idrf0yf=u.// 30xdkodk@ +idrf0yfaoma=umifh olwdk@onf 0rf;ajrmuf=u.// tvdk&Sd&m oabFmqdyfodk@ ydk@aqmifawmfrl.// 31vlom;wdk@Y jyKawmfrlaom u±k%mESifh tHhbG,faom tr_awmf

wdk@udk axmufI xm0&bk&m;. *k%faus;Zl;awmfudk csD;rGrf;=uap// 32vly&dowf tv,frSm xm0&bk&m;udk csD;ajr‡mufI touf}uD;olwdk@. tpnf;ta0;Y csD;rGrf;=uap// 33 jrpfwdk@udk vGifjyifjzpfapjcif;iSg‚if;/ prf;a&xGuf&mt&yfudkvnf; aoG@ajcmufapjcif;iSg‚if; jyKawmfrl./ 34ajraumif;aom jynfudk jynfoljynfom;wdk@. tjypfa=umifh qm;ajrjzpfapawmfrl.// 35 wzefvGifjyifudka&ESifh jynfhapjcif;iSg‚if;/ aoG@ajcmufaomt&yfudk prf;a&xGufapjcif;iSg‚if;/ jyKawmfrl.// 36xdkt&yfYvnf; iwfrGwf aom olwdk@udk ae&mcsawmfrlI olwdk@onf rdrdaep&mbdk@ +rdK@udkwnf=u.// 37v,fvkyfvsuf pyspfO,smOfukd vnf; pkdufysdK;vsuf ajrtoD;tESHwdk@udk jyKpk=u.// 38 aumif;}uD;ay;awmfrlI olwdk@onf tvGefyGm;rsm;=u .? olwdk@EGm;rsm;udkvnf; avsmhapwmfrrl// 39 wzefolwdk@onf avsmhI n‡if;qJjcif;/ +idKjiifjcif;/ pdwfylyefjcif;tm; jzifh ESdrfhcsvsuf ae&=u.? 40 rif;om;wdk@udk t&SufcJGI vrf;r&Sdaom awmt&yfY vnfapawmfrl.// 41qif;&Jaomoludkvnf; 'kuQrS xajrmufapI odk;pkuJhodk@ tdrfaxmifyGm;rsm;apawmfrl.// 42ajzmifhrwfaomolwdk@onf jrifI 0rf;ajrmuf=u.// cyfodrf;aom 'kp±kdufonfvnf; rdrdE_wfudk ydwf&.// 43t=uifolonf ynm &Sd.// xdkolonf Ttr_t&mwdk@udk qifjcifI xm0&bk&m;. u±k%maus;Zll;awmfudk em;vnfvdrfhrnf? 108 1 tdkbk&m;ocif/ tu|EkfyfESvHk;onfwnf=unfyg.// oDcsif;qdkygrnf// 0dnmOfygvsuf csD;rGrf;axmrem jyKygrnf// 2wa,mESifhapmif;wdk@E_d;=uavmh// igvnf; apmapmEkd;rnf// 3tdkxm0&bk&m; y&dowftv,fY udk,fawmfudk csD;rGrf;ygrnf// vlrsdK;wdk@wGif udk,fawmftm; axmrem oDcsif;udkqdkygrnf// 4ta=umif;rlum; / u±k%mawmfonf aumif;uifodk@‚if;/ opPmawmfonf rdkCf;wdfrfodk@‚if; rSDyg.// 5tdkbk&m;ocif aumif;uif jrifhonfxuf udk,fawmf}uD;jrifhawmfrlap 6 ownf;// ajrjyifwjyifvHk;udk bkef;awmfv$rf;rdk;ygapownf;// cspfawmfrlaomolwdk@onf csrf;om&rnfta=umif; tu|Efkyfpum;udk em;axmifI vufsmvuf±kH;awmf tm;jzihf u,fwif awmfrlyg// 7 oef@&Sif;jcif; yg&rDawmfudk wdkifwnfI bk&m;ocifonf Asm'dwfxm;awmfrlaoma=umihf igonf0rf; ajrmufrnf// a&Scif+rdK@udk ydkif;jcm;rnf// okukwfv,fjyifudk wdkif;wGmrnf// 8*dv'fjynfudk igydkif&.// rema&Sjynf udkvnf; igydkif&./ {z&dyfjynfum; igOD;acgif;.tpGrf;jzpf&.// ,k'jynfum; ig. v$wfawmfjzpf&.// 9armbjynf um; iga&csdK;tdk;jzpf&./ {'Hkjynfum; igajceif;&m jzpf&.// zdvdwWdjynftay:rSm atmifoHESifh aºuG;a=umfrnf/ 10tm;}uD;aom +rdK@xJodk@ighudk tb,foloGif; ay;rnfenf;// {'Hkjynfodk@ighudk tb,fol vrf;jyrnfenf;// 11tdkbk&m;ocif/ tu|Efkyfwdk@udk pGef@ypfawmfrlaom udk,fawmfonf jyKawmfrlrnfr[kwfavm// tdkbk&m;ocif tu|Efkyfwkd@AdkvfajcESifh twl ºuGawmfrlaom udk,fawmfonf jyKawmffrlrnfr[kwfavm// 12'kuQESifh uif;vGwf apjcif;iSg rpawmfrlyg// vlwdk@onf u,fwifjcif;iSg rwwfEfdkif=uyg// 13bk&m;ociftm;jzifh igwdk@onf &J&ifhpGm jyK=urnf// olwdk@. &efolrsm;udk udk,fawmfwdkifeif;awmfrlrnf// 109 1 tu|Efkyf csD;rGrf;aom bk&m;ocif/ wdwfqdwfpGmaeawmfrrlygESifh/ 2rw&m;aomolESifh opPmysufaom olwdk@onf tu|EfkyfwbufY E_wu f dk zGifhI rkompum;udk ajymqdk=uyg.// 3 remvdkaompdwfESifh pum;ajym vsuf tu|Efkyfudk 0dkif;I ta=umif;r&SdbJ ppfwdkuf=uyg./ 4 tu|EfkyfarwWmtwGuf olwdk@onf &efbufjyK =uyg.// tu|Efkyfrlum; yXemjyKvsuf aeyg.//

tu|EfkyfjyKaom aus;Zl;twGufraumif;aom tjypfudk‚if; tu|efkyfarwWmtwGuf rkef;jcif;udk‚if; qyfay;=uyg.// 6 xdkodk@aom ol. tay:rSm rw&m;aom oludk cef@xm;awmfrlyg// ol. vufsmem;rSm &efolaeyg ap// 7olonf w&m;pD&ifjcif;udk cH&mwGif ±_H;ygap// oljyKaom yXemonf jypfrSm;jcif; jzpfygap/// 8ol. toufwdk ygap// ol. t&mudkvnf; tjcm;ol &ygap// 9ol. om;wdk@onf bom;qdk;/ r,m;vnf; rkwfqdk;r jzpfygap/ 10ol. om;wdk@onf t&yf&yfvnfI olawmif;pm; jzpfygap// ysufpD;aomrdrdwdk@ae&mrsm;rS xGufI tpmudk &Sm=uygap// 11olY&Sdor#udk aºuG;&Sif odrf;,lygap// olvkyfI&aomOpPmudkvnf; wyg;trsdK;om; vk,lygap// 12olY aus;Zl;jyKaomol ol. bom;qdk;wdk@udk u,froem;aomol wa,mufr# r&SdygapESifh// 13ol. tEG,fonfjywfygap// vllrsdK;qif;oufI wqufwnf;wGif olwdk@. emrnfonf ausaysmufygap// 14olwdk@bdk; ab;wdk@. 'kp±dkufudk xm0&bk&m;onf owd&awmfrlygap// oltrd. tjypfonf rajzygapESifh// 15xdk'kp±kduf tjypfonf xm0&bk&m; a&SŒrSm tpOft+rJ xif&mS ;I ajr}uD;ay:rSm xdkolwdk@udk atmufarhp&m trSwfr# r&Sdapjcif;iSg y,f&Sm; awmfrl ygap// 16ta=umif;rlum; xdkolonf u,froem;jcif;iSg owdr&Sd// qif;&JiwfrGwf I pdwfysufaomoludk aoaponfhwdkifatmif !‡if;qJ+yD// 17olonf udsefqJjcif;udk ESpfoufonfESifhtnD ol@tay:odk@a&mufygap// aumif;}uD;r*Fvmudk tvdkr&Sdonf twdkif; olESifh a0;ygap// 18t0wfudk 0wfouJhodk@ usdefqJjcif;udk 0wf&ygap// a&uJhodk@ ol.0rf;xJodk@ ‚if;/ qDuJhodk@ ol. t±kd;xJodk@‚if; 0ifygap// 19 [email protected],fY +cHKaom t0wfuJhodk@‚if;/ ol. cg;YtpOfpnf;aom cg;pnf;uJhodk@‚if;/ olY jzpfygap// 20ig. 0dnmOfwbufY raumif;aompum;udk ajymwwfaom ig.&efolwkd@onf xdkodk@aom tusdK;udk xm0& bk&m;xH cH&=uygap? 21 tdk bk&m;&Sif xm0&bk&m;/ emrawmftwGufa=umifh tu|Ekfyftr_udk apmifhawmfrlyg/ u±k%mawmf aumif;onfjzpfI tu|Efkyfudk u,fE_wfawmfrlyg// 22tu|Efkyfonf qif;&JiwfrGwfyg.// tu|EfkyftxJY ESvHk; emvsuf &Sdyg.// 23&Snfvsm;aomt&dyfuJhodk@ tu|Efkyfa&GŒoGm;yg.// usdKif;aumifuJhodk@ v_yf&Sm;vsuf &Sdyg.// 24tpmrpm;bJaeaoma=umifh 'l;qpfEkef@eJ@I tom;vnf; avsmhyg.// 25tu|Efkyfonfvnf; olwyg;uJh&JŒp&m ta=umif;jzpfI olwdk@onf tu|Ekfyfudkjrifaom tcg acgif;ndwfjcif;udk jyK=uyg./ 26tu|Efkyf. bk&m;ocif xm0&bk&m; tu|Efkyfudk rpawmfrlyg// 27 u±k%mawmf&Sdonftwdkif; u,fwifawmfrlyg// xdktr_onf wefcdk;awmfa=umifhjzpfI xm0&bk&m;wnf;[laom udk,fawmfpD&ifawmfrlonf[k xdkolwdk@onf od=uygapaom// 28 xdkolwdk@onf usdefqJaomfvnf; udk,fawmfrlum; aumif;}uD;ay;awmfrlyg// olwdk@onfxaom tcg t&SufuJG=uygapaom// udk,fawmf. u|efrlum;/ 0rf;ajrmufygapaom// 29tu|Efkyf.&efolwdk@onf &Sufa=umufjcif; t0wfudk 0wfI apmifESifh +cHKouJhodk@ rsufESmysufjcif;ESifh ukd,fudk +cHK=uygapaom// 30 tu|Efkyf onf E_wf¹rGuf I xm0&bk&m;. *k%faus;Zl;awmfudk tvGefcsD;rGrf;ygrnf// rsm;pGmaom [email protected],frSm csD;rGrf;ygrnf// 31ta=umif;rlum; qif;&Jaomol. 0dnmOfudk tjypfpD&ifaom olwdk@vufrS u,fwifjcif;iSg ol. vufsmbufrSm &yfI aeawmfrlwwf.// 110 1 xm0&bk&m;u oif. &efolwdk@udk oif. ajcwif&m/ igrcsxm;rSDwdkifatmif/ igvufsmbufY xdkifaeavmh[k ig. ociftm; rdef@awmfrl.// 2xm0&bk&m;onf t&Sif. tm%mawmfvSHwHukd Zdtkef+rdK@ rS v$wfawmfrlrnf// udk,fawmfonf &efolwdk@. tv,fY tkyfpdk;awmfrlvdrfhrnf// 3 wefcdkf;awmfjyaom ae@&uf umvY udk,fawmf. vlwdk@onf oef@&Sif;aom wefqmudkqifI 5

=unfndKaom pdwfapwem&SdI vlysdKawmf wdk@onf eHeuf0rf;xJu xGufaom qD;eSif;uJhokd@ jzpf=uygvdrfrnf// 4xm0&bk&m;u oifonf arvcdaZ'uf enf;wl xm0&,Zfyka&m[dwfjzpfonf[k usdefqdkI aemufwzef pdwfajymif;vJjcif; &Sdawmfrrl// 5vusfmawmf em;rSm &Sdaombk&m;&Sifonf trsufawmftcsdefumvY &Sifbk&ifwdk@udk '%fcwfawmfrlrnf// 6 ig. ocifonf wyg;trsdK;om;wdk@wGif w&m;pD&ifvsuf/ taoaumifwdk@udk tESHtjym; jzpfapI us,faomajrY olwdk@ ODacgif;udk ESdyfpufawmfrlrnf// 7vrf;em;rSmpD;aom a&udkaomufI acgif;awmfudk csD; jr‡ifhawmfrlrnf// 111 1 igonfajzmifhrwfaom olwdk@. tpnf;ta0;Y‚if;/ y&dwfowfY‚if;/ xm0&bk&m;. *k%fawmfudk pdwfESvHk; tºuGif;rJhcsD;rGrf;rnf? 2xm0&bk&m;. tr_awmfwd@k onf }uD;jrwf=u.? =unfndKaomolwdk@onf xdktr_awmfwdk@udk &SmazGvdkufppfwwf=u.? 3pD&ifawmfrlaomt&monf bkef;toa&ESifh jynfhpHkI/ ajzmifhrwf awmfrljcif;w&m;vnf; tpOft+rJwnf.? 4tHhbG,faom tr_awmfwdk@udk atmufarhbdk@&m pD&ifawmfrl+yD? xm0&bk&m;onf aus;Zl;jyKwufaom oabm/ oem;pHkrufwwfaomoabmESifh jynfhpHkawmfrl.? 5a=umuf&HGŒ±dk aoaomolwdk@udk auGs;arG;awmfrl.? yËdnmOfw&m;awmfudk tpOfatmufarhawmfrl.? 6tr_awmfwdk@Y &Sdaom wefcdk;udk rdrdvlwdk@tm;jyI/ wyg;trsdK;om;wdk@. tarGudk ay;awmfrl.? 7vufawmfESifh jyKaomtr_wdk@onf opPmESifh‚if;/ w&m;ESifh‚if;,SOf=u.? ynwfawmftvHk;pHk wdk@onf azgufjyefjcif; oabmESifh uif;vGwf=u.? 8 opPmapmifhjcif;/ ajzmifhrwfjcif;ESifh ,SOfaoma=umifh tpOftjrJwnf=u.? 9rdrdvlwdk@Y a&G;awmfrljcif; aus;Zl;udk jyKawmfrl.? yËdnmOfw&m;awmfudk tpOftjrJ xm;awmfrl.? emrawmfonf oef@&Sif.? a=umuf&GH@±dkaobG,f jzpf.? 10xm0&bk&m;udk a=umuf&GH@aom oabmonf ynm. tcsKyftjcm jzpf.? ynwfawmfwdk@udk apmifha&Smufor#aomolwdk@onf aumif;aomnm%f&Sd=u.? *k%ftoa&awmfonftpOftjrJwnfownf;? 112 1 xm0&bk&m;udk a=umuf&GH@I/ ynufawmfwdk@Y tvGefarG@avsmfaom olonfr*Fvm&Sd.? 2 xdkol. om;ajr;wdk@onf ajray:rSm tm;}uD;=uvdrfhrnf? ajzmifhrwfaomolwdk@. trsdK;tEG,fonf r*Fvm&Sdwwf.? 3xkdol.tdrfY pnf;pdrfOpPm ºuG,f0I/ ol.aumif;udsK;onf tpOft+rJwnfwwf.? 4 oabmajzmifhaom olwdk@tbdk@/ arSmifrdkufxJrSm tvif;ay:xGef;wwf.? xdkodk@aom olonf aus;Zl;jyKwwfaom oabmESifh oem;pHkrufwwfaom oabm&SdI/w&m;ojzifhjyKwwf.? 5 *±k%mpdwf&SdI acs;iSm;wwfaom olonf aumif;pm;wwf.? w&m;qHk;jzwf&m umvY atmifjcif;odk@ a&mufvdrfhrnf? 6tu,fpifppf v_yf&Sm;jcif;ESifh tpOfuif;vGwfvdrfhrnf? ajzmifhrwfaom olonf tpOft+rJatmufarhbdk@&mjzpfvdrfhrnf/ 7raumif;aomodwif;udk ra=umuf&// pdwfESvHk;onf xm0&bk&m;udk udk;pm;ojzifh wnf=unfwwf./ 8ol. pdwfESvHk;onf +rJ+rHonfjzpfI &efolwdk@Y tm;r&rSDwdkifatmif a=umufjcif;ESifh vGwfvdrfhrnf// 9olonf pGef@}uJ+yD? qif;&Jaomolwdk@tm; ay;urf;+yD// ol.ajzmifhrwfjcif;onf tpOft+rJwnfwwf.// ol.OD;csdKonf *k%ftaoa&ESifh csD;jr‡ifhjcif; &dSvdrfhrnf// 10 rw&m;aomolwdk@onfjrifI em=uifaompdwf&Sd=uvdrfhrnf// tHoGm; cJ}udwfI ydefcsKH;=uvdrfrnf// rw&m;aomolwdk@. tvdkonf ysufpD;&vdrfhrnf// 113

xm0&bk&m;. u|efawmfwdk@/ xm0&bk&m;. emrawmfudk csD;rGrf;=uavm// csD;rGrf;=uavmh// 2 xm0&bk&m;. emrawmfonf ,ckrSpI tpOftquf r*Fvm&Sdapownf;// 3 aexGuf&mrSonf ae0if&mwdkifatmif xm0&bk&m;. emrawmfonf csD;rGrf;bG,fjzpf.// 4 xm0&bk&m;onf vlrsdK;wum wdk@tay:Y‚if;/ bkef;awmfonf aumif;uiftay:Y‚if; jrifhawmfrl.// 5 udk,fudk csD;jr‡ifhI usdef;0yfawmfrlaomfvnf; udk,fudk edrfhcsI aumif;uift&mESifh ajr}uD;t&mwdk@udk =unfh±_awmfrlaom igwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;ESifh tb,fol wloenf;// 7 qif;&Jaom oludk ajrr_e@f xJu ºuGvsuf iwfrGwfaom oludk aemufacs;yHkxJu csD;ajr‡mufvsuf rif;om;wdk@wGif‚if;/ rdrdvlwdk@udk tkyfpdk;aom rif;wdk@wGif‚if; ae&may;awmfrl.// 9+rHKaom rdef;ronf tdrfYaeI 0rf;ajrmufaompdwfESifh om;bGm;&aom tcGifhudk ay;awmfrl.// [mavvk,// 114 1 Áoa&v trsdK;/ ,mukyftEG,fonf±kdif;aomvlrsdK;ae&m tJ*kwWKjynfu xGufaomtcg/ 2 ,k'trsdK; onf oef@&Sif;&mXmeawmfjzpf.// Áoa&vtrsdK;onf EdkifiHawmfjzpf./ 3yifv,fonf jrifI ajy;av./ a,mf'efjrpfvnf; aemufodk@vSnfhav./ 4awmif}uD;wdk@onf odk;uJhodk@‚if;/ awmifi,fwdk@onf odk;oi,fuJh odk@‚if; ckef=u.// 5tcsif;yifv,f oifajy;onfta=umif; tcsif;a,mf'efjrpf/ oifonf aemufvSnfhonfh ta=umif; 6tcsif;awmif}uD;wdk@ oifwdk@onf odk;uJhodk@ ckef=uonfta=umif;/ tcsif;awmif i,fwdk@ oifwdk@onf odk;oi,fuJhodk@ ckef=uonfhta=umif;um; tb,fodk@enf;// 7tdk ajr}uD; t&Sif. rsufESmawmfa&SŒ,mukyftrsdK;udk;uG,faombk&m;ocif. rsufESmawmfa&S@rSm wkefv_yfvsuf aeavmh// 8bk&m;ocifonf ausmufudk a&uef/ rD;ausmufudk prf;a&wGif; jzpfapawmfrlownf;// 115 1 tu|Efkyfwdk@udk bkef;r&SdapbJ/ tdkxm0&bk&m; tu|Efkyfwdk@udk bkef;r&SdapbJ udk,fawmf. emrY u±k%mawmfESifh opPmawmfa=umifh bkef;&Sdygapownf;// 2olwdk@. bk&m;ocifonf tb,frSm &Sdoenf;[k wyg;trsdK;om;wdk@onf tb,fa=umifh qdk&=urnfenf;// 3igwdk@. bk&m;ocifonf aumif;uifbHkY &Sdawmf rl.// tvdkawmf&dSor#twdkif; jyKawmfrl.// 4olwdk@. ±kyfwkrsm;rlum; aiGvnf;jzpf.// a&$vnf;jzpf.// vlvufjzifh vkyfaom t&maywnf;// 5xdk±kyfwkwdk@onf E_wf&SdI pum; rajymwwf// rsufpd&SdI rjrifwwf// 6 em;&SdI r=um;wwf// eSmacgif;&SdI rerf;wwf// 7vuf&SdI rudkifwwf// ajc&SdI roGm;wwf// olwdk@ vnfacsmif;jzifh toHrjyKwwfygwum;// 8vkyfaomolwdk@vnf; twlwl/ udk;pm;aomoltaygif;wdk@vnf; twlwlygwum;? 9 tdkÁoa&vtrsdK;/ xm0&bk&m;udk udk;pm;avm// xm0&bk&m;onf Áoa&vtrsdK;udk rpaomol uG,fumaom oljzpfawmfrl.// 10tdktm±keftrsdK;tEG,f xm0&bk&m;udk udk;pm;avmh// xm0&bk&m;onf tm±keftrdsK;tEG,fudk rpaomol/ uG,fumaomoljzpfawmfrl.// 11xm0&bk&m; udk a=umuf&GŒHaomolwdk@ xdkbk&m;udk udk;pm;=uavmh// xm0&bk&m;onf xdkodk@aomolwdk@udk rpaomol/ uG,fumaomol jzpfawmfrl.? 12xm0&bk&m;onf ighwdk@udk atmufarh awmfrl.// aumif;}uD;ay;awmfrlrnf// Áoa&v trsdK;udk aumif;}uD;ay;awmfrlrnf/ tm±keftrsdK;tEG,fudk aumif;}uD;ay;awmfrlrnf// 13xm0&bk&m;udk a=umuf&GHŒ aomolt}uD;ti,fwdk@udk aumif;}uD; ay;awmfrlrnf// 14xm0&bk&m;onf oifwdk@ESifh oifwdk@om; ajr;wdk@Y r*Fvmudk wdk;yGm;apawmfrlrnf/ 15 oifwdk@onf aumif;uifESifhajr}uD;udk zefqif;aom xm0&bk&m; aumif;}uD;ay;awmfrlaom oljzpf=u.// 16aumif;uifum; xm0&bk&m;. aumif;uifjzpf.// ajr}uD;udkum; vlom;wdk@tm; 1

ay;awmfrl+yD// 17aovGefaomol +idrf;&mxJodk@ qif;aomol&Sdor#wdk@onf xm0&bk&m;udk rcsD;rGrf;&=u// 18igwdk@rlum;/ xm0&bk&m;udk ,ckrSpI tpOftquf aumif;}uD;ay;=uavtHhownf;// [mavvk,// 116 1 xm0&bk&m;onf igawmif;yefjcif;toHudk=um;I ighbufodk@ em;awmfudkvSnfhawmfrlaom a=umifh igESpfouf.? igtouf&Snfor# umvywfvHk;/ xm0&bk&m;udk yXemjyKrnf// 3 aojcif;}udK;wdk@onf ighudk0dkif;I r&%mEdkifiHab;wdk@onf ighudkbrf;rdojzifh qif;&J'kuQa0'emESifh igawG@}uHK&.// 4xdktcg tdkxm0&bk&m; tu|Ekfyftoufudk u,fE_wfawmfrlygrnfta=umif; awmif;yefyg.[k xm0&bk&m;. emrawmfudk yXemjyK .// 5xm0&bk&m;onf aus;Zl;jyKwwfaom oabm/ ajzmifhrwfaomoabm &Sdawmfrl.// igwdk@bk&m;ocif onf u±k%mpdwf&Sdawmfrl.// 6 xm0&bk&m;onf rvdrRmaomolwdk@udk apmifhfrawmfrl.// igonf ESdrfhcsvsuf &Sdaomtcg u,fwifawmfrl.// 7tdkigh0dnmOf oif. +idrf0yf&modk@jyefavmh// xm0&bk&m;onf oifY aus; 8 Zl;jyKawmfrl+yD// udk,fawmfonf tu|Efkyftoufudk aojcif;rS‚if;/ tu|Efkyfrsufpdudk rsuf&nfusjcif;rS‚if; tu|Efkyfajcudkvnf; xdrdI vJjcif;rS‚if; u,fv$wfawmfrl+yD// 9odk@jzpfI touf&Sifaom olwdk@. ae&mwGif xm0&bk&m;a&S@awmfY igusifhI ae&.// 10 igonf tvGefndK;i,fjcif;udk cH&.[k ¹rGufqdkaomfvnf; ,Hk=unfaompdwf&Sdao;.// 11 vltaygif;wdk@onf rkomudk oHk;wwf=u. [k owdvpfvsuf ajymrd.// 12igY xm0&bk&m; jyKawmfrlaom aus;Zl;tvHk;pHk wdk@udk tb,fodk@ qyf&rnfenf;// 13u,fwifjcif;cGufzvm;udk udkif,lI xm0&bk&m;. emrawmfudk yXem jyKrnf// 14xm0&bk&m;tm; opPmuwdxm;onftwdkif; xm0&bk&m;. vlrsm;a&S@Y opPm0wfudk ajzrnf/ 15xm0&bk&m;a&S@awmfY rdrdoef@&Sif;aomolwdk@. aojcif;t&monf tbdk;}uD;vS.// 16tdkxm0&bk&m;/ tu|efkyfonf udk,fawmf. u|efrSefyg.// udk,fawmf. u|efrwGifjrifaomom;vnf; rSefyg.// tu|EfkyfY csnftaESmifudk v$wfawmfrl+yD// 17 aus;Zl;awmfcsD;rGrf;&m ,Zfudk a&S@awmfY ylaZmfI xm0& bk&m;. emrawmfudk yXemjyKrnf// 18 xm0&bk&m;tm; opPmuwdxm;onftwdkif; tdka,±k&Svif+rdK@ oif.tv,frSm xm0& bk&m;. tdrfawmfwefwdkif;twGif;wGif xm0&bk&m;. vlrsm;a&S@Y opPm0wfudk ajzygrnf// [mavvk,// 117 1 vlrsdK;taygif;wdk@ xm0&bk&m;udk csD;rGrf;=uavmh// vltEG,ftaygif;wdk@ tvGefcsD;rGrf;=uavmh// 2 ta=umif;rlum; / igwdk@Y u&k%mawmf}uD;vS.// xm0&bk&m;. opPmawmfonf tpOft+rJwnf.? [mavvk,? 118 1 xm0&bk&m;onf aumif;jrwfawmfrlI u±k%mawmf tpOft+rJwnfaoma=umihf *k%faus;Zl; wmfudk csD;rGrf;=uavmh// 2u±k%mawmf tpOft+rJwnfonf[k Áoa&vtrsdK;0efcHap// 3 u±k%mawmftpOf t+rJwnfap[k tm±keftEG,f 0efcHap// 4u±k%mawmf tpOft+rJwnfonf[k xm0&bk&m;udk a=umuf&GHŒaom olwdk@onf 0efcH=uap? 5 igonf usOf;ajrmif;&mxJu xm0&bk&m;udkac:I xm0&bk&m;onf us,f0ef;aom t&yfxJodk@ oGif;awmfrl.// 6xm0&bk&m;onf ighbufY &SdawmfrlonfjzpfI a=umufp&mr&Sd// vlonf igY tb,fokd@jyKEdkif oenf;/ 7xm0&bk&m;onf ighbufY rpawmfrlonfjzpfI ighudkrkef;aomolwdk@Y igtvdkudk jynfhpHkvdrfhrnf// 8xm0&bk&m;Y cdkv_Hjcif;onf vludk udk;pm;jcif;xufomY aumif;.//

xm0&bk&m;udk cdkv_Hjcif;onf rif;udk udk;pm;jcif;xufomIaumif;.// 10vltrsdK;taygif;wdk@onf ighudk0dkif;=uaomfvnf;/ xm0&bk&m;. emrawmf tm;jzifh olwdk@udk y,fjzwf&.// 11ighudk 0dkif;=u.// 0dkif;aomfvnf; xm0&bk&m;. emrawmftm;jzihf olwdk@udk y,fjzwf&.// 12ysm;rsm;uJhodk@ ighudk0dkif;I tHk=uaomf vnf; ql;yifudkavmifaom rD;uJhodk@ +idrf;=u.// xm0&bk&m;. emrawmftm;jzifh olwkd@udk jy,fjzwf&.// 13oifonfigudkvSJaomtcg jyif;xefpGmwGef;aomf vnf; xm0&bk&m;onf igudk rpawmfrl.// 14xm0&bk&m; onf ig.tpGrf;owWd/ igoDcsif;qdk&mta=umif; ighudku,fwifjcif;ta=umif; jzpfawmfrl.// 15ajzmifhrwfaom olwdk@. ae&mY 0rf;ajrmufjcif;toHESifh u,fwifjcif;toH&Sd.// xm0&bk&m;. vufsmawmfonf }uD;aom tr_udkjyK.// 16xm0&bk&m;. vufsm vufawmfonf csD;jr‡ifhvsuf &Sd.// xm0&bk&m;. vufsmvufawmfonf }uD;aomtr_udk jyK.// 17igrao& ao;// touf&SifI xm0&bk&m;. tr_awmfudk =um;ajym&OD;rnf// 18 xm0&bk&m;onf ighudk usyfwnf;pGm qHk;raomfvnf; aojcif;Y tyfawmfrrlao;// 19 ajzmifhrwfjcif;wHcg;wdk@udk igtm;zGifh=u// ig0ifI xm0&bk&m;. *k%fawmfudk csD;rGrf;&rnf// 20 TwH cg;onf xm0&bk&m;. wHcg;jzpf.// ajzmifhrwfaomolwdk@onf 0if&=u.// 21udk,fawmfudk tu|EfkyfcsD;rGrf;yg rnf/ ta=umif;rlum; udk,fawmfonf tu|Efkyf. pum;udkem;axmifI tu|Efkyfudk u,fwifawmfrl.// 22wdkufudk wnfvkyfaomolrsm;udky,fxm;aom ausmufonf aemufwzef wdkufaxmifhtxGËfzsm;odk@ a&mufjyef.// 23xdktr_onf xm0&bk&m;jyKawmfrlaomtr_jzpf./ igwdk@rsufarSmufYvnf; tHhbG,fjzpf.// 24Tae@&ufonf xm0&bk&m;pD&ifawmfrlaom ae@&ufjzpfI ,ae@0rf;ajrmuf&$ifvef;=uukeftHh// 25tdkxm0& bk&m; u,fwifawmfrlyg[k awmif;yefyg.// tdkxm0&bk&m; aumif;}uD;r*Fvmudk ay;awmfrlyg[k awmif;yef yg.// 26 xm0&bk&m;. tcGifhESifh ºuGvmaomolonf r*Fvm&Sdapownf;// xm0&bk&m;. tdrfawmfxJu tu|Efkyfwdk@onf udk,fawmfudk aumif;}uD;ay;yg.// 27 xm0&bk&m;onf bkk&m;ocifjzpfI igwdk@Y a&mifjcnf awmf udk v$wfawmfrl.// ,Zfwif&eftaumifudk ,Zfyv†ifOD;csdKY }udK;ESifhcsnf=uavmh// 28udk,fawmfonf tu|Efkyf. bk&m;jzpfawmfrlI udk,fawmfudk csD;rGrf;ygrnf// tu|Efkyf. bk&m;jzpfawmfrlI udk,fawmfudk csD;ajr‡mufygrnf// 29xm0&bk&m;onf aumif;jrwfawmfrlI u±k%mawmftpOft+rJwnfaoma=umifh *k%faus;Zl;awmfudk csD;rGrf;=uavmh// 119 1 xm0&bk&m;. w&m;vrf;Y rvJGrwdrf; vdkufoGm;aomolwdk@onf r*Fvm&Sd=u.// 2 oufaocHawmf rlcsufudk apmifhI udk,fawmfudk pdwfESvHk;tºuGif;rJh&Smaomolwdk@onf r*Fvm&Sd=u.// 3 xdkolwdk@onf 'kp±kduf udkrjyK vrf;c&D;awmfY vdkufoGm;wwf=u./ 4tu|Efkyfwdk@onf }udK;pm;I usifhbdk&m udk,fawmfonf =o0g ' ay;awmfrl+yD// 5udk,fawmf. txHk;tzJG@rsm;udk apmifhEdkifrnfta=umif;/ tu|Efkyfonf vrf;ajzmifh ygapaom/ 6tu|Efkyfonf ynwfawmftvHk;pHkwdk@udk axmufxm;aomtcg &Sufa=umufjcif;ESifh uif;vGwf&yg./ 7ajzmifhrwfpGm pD&ifawmfrlcsufrsm;udk tu|Efkyfavhusifh+yD;rS *k%fawmfudk ajzmifhaomoabmESifh csD;rGrf;ygrnf? 8udk,fawmf. txHk;tzJG@rsm;udk apmihfygrnf// tu|Efkyfudk &Sif;&Sif;pGef@ypfawmfrrlygESifh// 9 vlysdKonf rdrdoGm;aomvrf;udk tb,fodk@ oef@&Sif;apEdkifygrnfenf;/ [lrlum; E_wfuywfawmf twdkif; owdjyK&rnf// 10tu|Efkyfonf udk,fawmfudk pdwfESvHk;tºuGif;rJh&Smyg.// ynwfawmfvrf;rS vJGapawmf rrlygESifh// 11udk,fawmfudk rjypffrSm;bJ aeEdkifrnfta=umif; Asm'dwfawmfudk ESvHk;xJrSm odkxm;yg+yD// 12tdk xm0&bk&m; udk,fawmfonf r*Fvm&Sdawmfrl.// 9

txHk;tzJG@awmfwdk@udk tu|EfkyfY oGefoifawmfrlyg// 13pD&if awmfrl&m E_wfawmfxGuftvHk;pHkwdk@udk tu|efkyfonf udk,fE_wfESifh a[majymyg.// 14cyfodrf;aom pnf;pdrf OpPmudk &bdouJhodk@ oufaocHawmfrl&mvrf;Y 0rf;ajrmufyg.// 15ay;awmfrlaom =o0g'ukdqifjcifI vrf; c&D;awmfwdk@udk =unfh±_yg.// 16txHk;tzJG@awmfwdk@Y arG@avsmfyg.// E_wfuywfawmfudk rrSwfbJraeyg? 17 udk,fawmf. u|efonf touf&SifI E_wfuywfawmfudk apmifhEdkifygrnfta=umif; aus;Zl;jyKawmf rlyg// 18w&m;awmfY tHhbG,faomt&mwdk@udk jrifEdkifygrnfta=umif; tu|Efkyf. rsufpdwdk@udk zGifhawmfrlyg/19tu|Ekfyfonf ajr}uD;ay:rSm {nfhonfjzpfyg.// ynwfawmfwdk@udk 0Sufxm;awmfrrlygESifh// 20 pD&ifawmfrlcsufwdk@ udk tpOfrjywf awmifhwaom tm;jzihf tu|Ekfyf. pdwfESvHk; a=uuJGvsuf &Sdyg.// 21rme}uD;aomolESifh ynwfawmfwdk@udk vGefusL;I tusdefcH&aom olwdk@udk udk,fawmfqHk;rawmfrl.// 22tu|Efkyfonfoufao cHawmfrlcsuf wdk@udk apmifhygonfjzpfI uJh&JŒjcif; rxDrJhjrifjyKjcif;ESifh uif;vGwfapawmfrlyg// 23rif;wdk@onf tu|efkyfwbufY xdkifI ajym=uyg.// udk,fawmf. u|efrlum; txHk;tzJG@awmfwdk@ukd qifjcifvsuf aeyg.? 24oufaocHawmf rlcsufwdk@onf tu|EfkyfarG@avsmf&m tu|Efkyfwkdifyif&m jzpf=uyg.// 25 tu|Efkyftoufonf ajrr_ef@Y rSD0Jvsuf &Sdyg.// E_wfuywfawmftwdkif; touf&Sifapawmf 26 rlyg// tu|Efkyfonf udk,ftusifhwdk@udk abmfjyI udk,fawmfonf em;axmifawmfrl+yD? txHk;tzGJ@awmfwdk@udk tu|EfkyfYoGefoifawmfrlyg? 27ay;awmfrlaom =o0g'vrf;udk tu|Efkyfem;vnf apawmfrlyg// odk@jyKv#if tHhbG,faom tr_awmfwdk@udk qifjcifatmufarhygrnf// 28tu|efkyf0rf;enf;jcif; tm;jzifh pdwfESvHk;t&nf,dkvsuf &Sdyg.// E_wfuywfawfmtwdkif; wnf=unfapawmfrlyg? 29 rkomvrf;udktu|Efkyf a&Smifygrnfta=umif; u,frI w&m;awmfudk ay;oem;awmfrlyg// 30 opPmvrf;udk tu|Efkyfa&G;yg+yD// pD&ifawmfrlcsufwdk@udk tu|Efkyfa&SŒrSm xm;yg+yD// 31oufaocHawmf rlcsufwdk@Y rSD0Jyg+yD// tdk xm0&bk&m; t&SufuJGapawmfrrlygESifh// 32tu|EfkyfOm%fudk yGifhapawmf rlonfjzpfI ynwfawmfvrf;odk@ tv#iftjref vdkufygrnf// 33 tdkxm0&bk&m;/ txHk;tzJG@awmfvrf;udk tu|Efkyftm;oGefoifawmfrlyg// tqHk;wdkifatmif vdkufoGm;ygrnf/ 34Om%fudk ay;awmfrlyg/ w&m;awmfudk apmifhygrnf// pdwfESvHk;udk tºuGif;rJh apmifhygrnf// 35ynwfawmfvrf;Y tu|Efkyfudk ydk@aqmifawmfrlyg// xdkvrf;udk ESpfoufyg.// 36 tu|EfkyfpdwfESvHk;udk avmbbuf odk@r[kwf oufaocHawmfrlcsufwdk@bufodk@ qJGawmfrlyg// 37 tewWudk yrm%mrjyKapjcif;iSg tu|Efkyfrsufpdudk tjcm;odk@ vJGawmfrlyg// vrf;c&D;awmfY tu|Efkyftouf&Sifapawmfrlyg// 38udk,fawmfudk a=umuf&GHŒaom udk,fawmf. u|efAsm'dwfawmfudk wnfapawmfrlyg// 39tu|Efkyfa=umufaom uJh&JŒjcif;udky,faysmufapawmf rlyg// pD&ifawmf rlcsufwdk@onf aumif;rGef=uyg.// 40ay;awmfrlaom =o0g'rsm;udk awmifhwyg.// ajzmifhrwfjcif; w&m;awmf tm;jzifh tu|Efkyfudk touf&Sifapawmfrlyg// 41tdk xm0&bk&m; Asm'dwfawmftwdkif; u±k%m awmfwnf; [laom u,fwifawmfrljcif; aus;Zl;awmfonf tu|EfkyfY a&mufygapaom/ 42 xdkodk@tu|Efkyf onf E_wfuywf wmfudk udk;pm;onfjzpfI uJh&JŒaomol. pum;udk acsp&m ta=umif;&Sdfygvdrfrnf// 43pD&if awmfrlcsufwdk@udk tu|Ekfyf ajrmfvifhonfjzpfI tu|Efkyf.E_wfxJu opPmpum;udk tv#if; ±kyfodrf;awmf rrlygESifh// 44udk,fawmf. w&m;udk rjcm;rvyf tpOft+rJusifhapmifhygrnf// 45ay;awmfrlaom =o0g'rsm;udk tu|Efkyf &SmazGar;jref;onfjzpfI tqD;twm;r&SdbJ oGm;vm&yg.// 46oufaocHawmfrlcsufwdk@udk rif;rsm; xHrSm jyef ajymI &Sufa=umufjcif;ESifh uif;vGwfygvdrfhrnf// 47tu|Efkyfonf ESpfoufaom ynwfawmfwdk@Y

arG@avsmfygrnf// 48ESpfoufaom ynwfawmfwdk@tm; vufwdk@udk csDI txHk;tzJG@awmfwdk@udk qifjcif atmufarh ygrnf? 49 tu|Efkyf ajrmfvifhp&mta=umif; udk,faawmf. u|efY xm;awmfrlaom E_wfuywfawmfudk atmufarhawmfrlyg// 50Asm'dwfawmftm;jzifh tu|Efkyftouf&SifonfjzpfI qif;&Judk cH&pOfwGif xdkE_wfuywf awmfonf tu|Efkyfoufomp&mta=umif;jzpffyg.// 51rme}uD;aom olwdk@onf tu|Ekfyfudk tvGef uJh&JŒaomf vnf; udk,fawmf. w&m;vrf;udk tu|Efkyfra&Smifyg// 52tdkxm0&bk&m; a&S;umvY pD&ifawmffrlcsufwdk@udk tu|Efkyf atmufarhI udk,fudkudk,f ESpfodrfhapyg.// 53 w&m;awmfudk pGef@y,faom t"rRvlwdk@a=umifh tu|Efkyf Y ylavmifaom pdwfpJGvef;vsuf &Sdyg.// 54 tu|Efkyf{nfhonfae&mtdrfwGif txHk;tzJG@awmf wdk@onf tu|EfkyfoDcsif;qdk&m ta=umif;jzpf.// 55 tdkxm07bk&m; nOfhtcdsefY emrawmfudk tu|EfkyfatmufarhI w&m;awmfudk apmifhyg.// 56 ay;awmfrlaom =o0g'rsm;udk em;axmifaomtm;jzifh tm;&yg.? 57 tdkxm0&bk&m; udk,fawmfonf tu|Ekfyf. tbdk@ jzpfawmfrl.// E_wfuywfpum;awmfwdk@ udk em;axmifygrnf[k tu|Efkyfajymxm;yg+yD// 58aus;Zl;awmfukd cH&ygrnfta=umif; udk,fawmfudk pdwfESvHk; tºuGif;rJhawmif;yefyg.// Asm'dwfawmftwdkif; tu|Efkyfudk oem;awmfrlyg// 59 udk,fvdkuf&mvrf;udk qifjcifaom tcg oufaocHawmfrlcsufwdk@odk@ vSnfhI vkdufyg.// 60 ynwfawmfwdk@udk apmifhjcif;iSg rzifhrEGJ@ tvsiftjrefjyK yg./ 61rw&m;aomoltpnf;ta0;wkd@onf tu|Efkyfudk 0dkif;=uaomfvnf; tu|Efkyfonf w&m;awmfudk rarhravsmhyg/ 62w&m;ojzifh pD&ifawmfrlcsufwdk@udk axmufI /*k%fawmfudk csD;rGrf;jcif;iSm/oef;acgiftcsdefY tuGsEkfyfxwufygonf? 63 udk,fawmfudk a=umuf&GH@aomol/ ay;awmfrlaom=o0g'udk em;axmifaomol&Sdor# wdk@ESifh tu|Ekfyf aygif;abmfwwfyg.? 64tdkxm0&bk&m;/ ajr}uD;onf u±k%mawmfESifh jynfh0yg.?txHk;tzGJ@ awmfwdk@udk tu|EkfyfY oGefoifawmfrlyg? 65 tdkxm0&bk&m;/ E_wfuywfawmftwdkif; udk,fawmf. uGsefY aus;Zl;jyKawmfrl.? 66 ynwfawmf wdk@udk tu|Ekfyf ,Hk=unfonfjzpfI/ aumif;aomOm%fESifh ynmawmftwwfudk oGif;ay;awmfrlyg? 67tu|Ekfyf onf qif;&JrcHrD vrf;v$Jyg.? ,ckrlum; Asm'dwfawmftwdkif; usifhapmifhyg.? 68udk,fawmfonf aumif;aomoabm aus;Zll;jyKwufaomoabm 69 &Sdawmfrl.?txHk;tzGJ@awmfwdk@ukd tu|EkfyfY oGefoifawmfrlyg? rme}uD;aom olwdk@onf tuGsEkfyfwbuf Yrkom pum;ukd =uHpnfaomfvnf;/ udk,fawmf. Oya'orsm;udk pdwfESvHk;tºuGif;rJh usifhyg.? 70olwdk@ESvHk;onf qDOuJhodk@ cJvsuf&Sd.? tu|Ekfyfrlum;/ udk,fawmf.w&m;Y 71 arG@avsmfyg.? txHk;t zGJ@awmfwdk@udk oGefoifapjcif;iSm/ tu|Ekfyf qif;&JcH&aom aus;Zl;onf 72 }uD;rm;yg.? E_wfawmfxGuf w&m;awmfonf a&$aiGtaxmif/taomif; xufru/ tu|EfkyfYomIaumif;yg.? 73 udk,fawmf. vufwdk@onf tu|Ekfyfudk zefqif;I/ yHko%mefudk ay;awmfrl+yD? ynwfawmfwdk@udk tu|Ekfyf oifEdkifaom Om%fESifh jynfhpHkapawmfrlyg? 74E_wfuywfawmfukd tu|Efkyf ajrmfvifhaoma=umifh/ udk,fawmfudk a=umuf&GH@aomolwdk@onf tu|Ekfyfudk jrifI 0rf;ajrmuf=uyg vdrfhrnf? 75tdkxm0&bk&m;/ pD&ifawmfrlcsufwdk@onf [kwfrSefa=umif;ukd‚if;/ opPmawmfESifhtnD tu|Ekfyfudk qif;&Jawmfrlapa=umif;udk‚if;/ tu|Ekfyfodygonf? 76udk,fawmf.u|efY rdef@awmfrlcsuf twdkif;/ u±k%mawmfonf tu|Ekfyfudkcsrf;omay;yg apaom[k qkawmif;yg.? 77udk,fawmf. w&m;onf tu|EkfyfarG@avsmf&mjzpfyg.? xdk@a=umifh tu|Ekfyf touf&Sifrnfta=umif; oem;pHkruf

awmfrljcif;onf oufa&mufygapaom? 78rme}uD;aom olwdk@onf &Sufa=umuf=uygapaom? ta=umif;r&SdbJ tu|EkfyfY rw&m;ojzifh jyK=uyg+yD? tu|Ekfyfrlum; udk,fawmf. Oya'orsm;udk qifjcif atmufarhygonf? 79udk,fawmfukd a=umuf&GH@aomol/ oufaocHawmfrlcsufwdk@udk odaomolwdk@onf tu|EkfyfxHodk@ vSnfh=uygapaom? 80&Sufa=umufjcif;ESifh uif;vGwfrnfta=umif;/ tu|EfkyfESvHk;onf txHk;tzJG@awmfwdk@Y pHkvifygapaom// 81 tu|Ekfyf0dnmOfonf u,fwifawmfrljcif;aus;Zl;ukd awmifhwvsufESifh cGeftm;avsmhyg.? odk@aomfvnf;/ E_wfuywfawmfukd ajrmfvifhyg.? 82tu|Efkyfudk tb,fumvrS csrf;omay;awmfrl rnfenf; [lI/ tu|Ekfyf rsufpdwkd@onf Asm'dwfawmfudk ajrmfvifhvsuftm; ukefyg.? 83 rD;cdk;Y&Sdaom om;a&bl;uJhodk@ tu|Ekfyfjzpfyg.? odk@aomfvnf; txHk;tzGJ@awmfwdk@ukd rarhravsmhyg? 84ukd,fawmf. u|efae&aom ae@&uf umvtb,fr#avmuf=um&ygrnfenf;? tu|Ekfyfudkn‡if;qJaomolwdk@tm;/ tb,fumvrS w&m;qHk;jzwf awmfrlrnfenf;? 85rme}uD;aomol/ udk,fawmf. w&m;ukd vGefusL;aom olwdk@onf tu|Ekfyftbdk@ wGif;rsm;udk wl;=uyg+yD? 86tvHk;pHk;aom ynwfawmfwdk@onf opPmESifhjynfhpHk=uyg.? olwyg;wdk@onf ta=umif;r&SdbJ tu|Ekfyfudk n‡Of;qJ=uonfjzpfI/rpawmfrlyg? 87 olwdk@onf tu|Ekfyfukd ajr}uD;ay: uokwfoif y,f&Sif;vkyg+yD? okkd@aomfvnf; udk,fawmf. Oya'orsm;udk tu|Ekfyf rpGef@yg? 88*&k%m awmf&Sdonfhtwdkif; tu|Ekfyfudk touf&Sifapawmfrlyg? E_wfawmfxGuf Asm'dwfawmfudk apmifhygrnf? 89 tdkxm0&bk&m;/ E_wfuywfawmfonfaumif;uifbHkYtpOftjrJwnfyg.? 90opPmawmfonf vlrsdK;tqufquf +rJ+rHyg.? ajr}uD;udw k nfapawmfrlojzifh/ olonf tjrJaeyg.? 91cyfodrf;aom t&mwkd@ onf udk,fawmf. u|efjzpfI pD&ifawmfrlonfESifhtnD/ ,ae@wdkifatmif tjrJae=uyg.? 92 tuGsEkfyfonf udk,fawmf. w&m;Y arG@avsmfjcif;r&Sdv#if txufu qif;&JcHpOfysufpD;yg+yD? 93 udk,fawmf. Oya'rsm;udk tpOfrarhavsmhEdkifyg? ta=umif;rlum;/ xdkOya'orsm;tm;jzifh tu|Ekfyfudk touf&Sifapawmfrl.? 94tu|Ekfyfonfudk,fawmf. u|efjzpfyg.? ukd,fawmf. 95 Oya'rsm;udk &SmazGvdkufppfaoma=umifhtu|Ekfyfudk u,fwifawmfrlyg? tu|Ekfyfudk zsufqD;jcif;iSg/ rw&m;aom olwdk@onf apmifhvsufae=uyg.? odk@aomfvnf;/ oufaocHawmfrlcsufwdk@udk tu|Ekfyfqifjcifatmufarhygrnf? 96cyfodrf;aom pHkvifjcif;. tqHk;udk tu|Efkyfjrifyg+yD// ynwfw&m; awmfrl um; tvGefus,f0ef;yg.// 97 udk,fawmf. w&m;udk tu|Efkyfonf tvGefESpfoufyg.// wae@vHk; qifjcifatmufrh vsufaeyg./ 98ynwfw&m;awmfonf tu|Efkyf&efolwdk@xuf tu|EfkyfudkomI ynm&Sdapyg.// ynwfw&m;awmfonf tu|EfkyfY tpOfwnfyg.// 99oufaocHawmfrlcsufwdk@udk tu|Efkyfonf qifjcifatmufarhaoma=umifh tu|Efkyf. q&mtaygif;wdk@ xufomI em;vnfyg.// 100udk,fawmf. Oya'orsm;udk apmifhaoma=umifh touf }uD;olwdk@xuf omI Om%faumif;yg.// 101 E_wfuywfawmfudk apmifhvdkaomiSg raumif;aomvrf; &dSor#wdk@udk vJ$a&Smifyg.// 102 udk,fawmfonf oGefoifawmfrlaoma=umifh pD&ifawmfrlcsufwdk@rS tu|efkyfvJ$I roGm;yg// 103 rdef@awmfrlcsufwdk@onf tu|EfkyftmacgifY tvGefcsdK=uyg.// cHwGif;xJrSm ysm;&nfxuf omI csdK=uyg.// 104udk,fawmf. Oya'orsm;tm;jzifh tu|Efkyf onf Om%fwdk;yGm;I rdp>mvrf;&Sdor# wdk@udk rkef;yg.// 105E_wfuywfawmfonf tu|Efkyfajca&SŒrSm rD;cGufjzpf I tu|Efkyfvrf;c&D;udk vif;apyg.// 106 ajzmifhrwfpGm pD&ifawmfrlcsufwdk@udk apmifhygrnf[k tu|Efkyfusdefqdkonftwdkif; jyKygrnf// 107 tdkxm0&bk&m; tu|Ekfyfonf tvGefqif;&Jjcif;udk cH&yg.// E_wfuywfawmftwdkif; touf

&Sifapawmfrlyg// 108tdkxm0&bk&m; tu|Efkyfonf apwempdwf&SdI ukd,fE_wfESifhqufaom ylaZmfouUmwdk@udk ESpfoufawmfrlyg// pD&ifawmf rlcsufwdk@udkvnf; tu|EfkyfY oGefoifawmfrlyg[k awmif;yefyg.// 109tu|Efkyftoufonf udk,fvufY tpOf&Sdyg.// odk@aomfvnf; w&m;awmfudk rarhravsmhyg// 110rw&m;aomolwdk@onf tu|Efkyfbdk@ ausmhuGif;udk axmifxm;=uyg./ odk@ 111 aomfvnf; udk,fawmf. Oya'orsm;rSvJGI roGm;yg// oufaocH awmfrlcsufwdk@onf tu|EfkyfESvHk; &$ifvef;&mjzpfI udk,ftarGOpPmbdk@ tpOft+rJcH,lyg.// 112txHk;tzJG@ awmfwdk@udk tqHk;wdkifatmif tpOfvkdufjcif;tvdkiSg udk,fpdwfESvHk;udk wdkufwGef;yg.// 113 tu|Efkyfonf t"rRvlwdkudkrkef;I udk,fawmf.w&m;udkESpfoufyg.? 114udk,fawmfonf tu|Efkyf. tuG,ftum/ tu|Efkyf. 'dkif;v$m;jzpfawmfrl.// E_wfuywfawmfudk ajrmfvifhvsuf aeyg.// 115'kp±kdufudkjyKaom olwdk@ ighxHrS z,foGm;=u// igonf bk&m;ocif. ynwfawmfwdk@ukd usifhapmifhrnf// 116tuGsEkfyfonf touf&Sifygrnfta=umif;/ rdef@awmfrlcsuftwdkif; axmufr awmfrlyg? tuGsEkfyfajrmfvifhjcif; ta=umif;rS r&Sufra=umufygapESifh? 117tu|Ekfyfonf csrf;om&ygrnfta=umif; rpawmfrlyg? txHk;tzGJ@ awmfwdk@ukd tpOftjrJ axmuf±_ygrnf? 118 txHk;tzGJ@awmfwdk@rS v$JoGm;or#aom olwdk@udk y,fawmf rl.?olwdk@y&d,m,fonf rkom jzpfyg.? 119 rw&m;aom ajrom;taygif;wdk@udkacsmfuJhodk@ rSwfawmfrl.? xdk@a=umifh oufaocHawmfrlcsuf wdk@udk tuGsEkfyfESpfoufyg.? 120udk,fawmfudk xdef@vef@ojzifh tu|Ekfyfonf =uufoD;arG;n‡if;xI/ pD&ifawmfrlcsufwdk@rS a=umufyg.? 121 tuGsEkfyfonf w&m;qHk;jzwfjcif;/ ajzmifhrwfpGmpD&ifjcif;udk jyKyg+yD// n‡Of;qJaom olwdk@vufY tu|Efkyfudk ypfxm;awmfrrlygESifh// 122udk,fawmf. u|eftzdk@iSg tmrcHawmfrlyg// rme}uD;aomolwdk@onf tu|Efkyfudk rESdyfpuf=uygapESifh// 123u,fwifawmfrljcif;aus;Zl;udk‚if;/ ajzmifhrwfjcif;w&m;awmfESifh,SOfaom Asm'dwfawmfudk‚if;/ tu|Efkyfrsufpdonf ar#mfI tm;ukefyg+yD// 124 u±k%mawmf&Sdonftwdkif; udk,fawmf. u|efY jyKI txHk;tzJG@awmfwdk@udk oGefoifawmfrlyg// 125 tu|Efkyfonf udk,fawmf. u|efjzpfyg.// oufaocH awmfrlcsuf wdk@udk em;vnfEdkifaom Om%fudk ay;oem;awmfrlyg// 126tdk xm0&bk&m; pD&ifawmfrlcsdefa&mufyg +yD? olwyg; rsm;wdk@onf w&m;awmfudk y,f=uyg.// 127tu|Efkyfrlum;/ ynwfawmfwdk@udk a&$xufru a&$pifxufomI ESpfoufyg.// 128odk@jzpfv#if udk,fawmf. Oya'otvHk;pHkwdk@onf ajzmifh=uonf[k xifrSwf vsuf rdp>mvrf; &Sdor# wdk@udk rkef;yg./ 129 oufaocHawmfrlcsufwdk@onf tHh=obG,f jzpfI tu|Efkyf0dnmOfonf apmifha&Smufwwf 130 yg./ E_wfuywfawmfudk zGifhjyjcif;onf tvif;udk ay;I rvdrRmaomolwdk@udk vdrRmapwwfyg.// 131 ynwfawmfwdk@udk tu|Efkyfawmifhwtm;}uD;ojzifh E_wfudk zGifhI yef;wdkufyg.// 132emrawmfudk cspfaomolwdk@Y jyKawmfrlwwfonftwdkif; tu|Efkyfudk }unfh±_I u,froem;awmfrlyg// 133 rdef@wmfrlcsuftpOftwdkif; tu|EfkyfajcvSrf; wdk@udk ajzmifhapawmfrlyg? tu|Efkyfudk tb,frnfaom 'kp±kdufr# tpdk;r&ygapESifh// 134vlwdk@. n‡Of;qJjcif;xJu tu|Efkyfudk a&G;E_wfawmfrlyg? udk,fawmf. Oya'orsm;udk apmifhygrnf? 135rsufESm awmf.tvif; udk udk,fawmf. u|efay:rSm xGef;vif;apI txHk;tzJG@awmfwdk@udk oGefoifawmfrlyg? 136olwyg;rsm;wdk@onf w&m;awmfudk rapmifhaoma=umihf tu|Efkyfrsufpdwdk@rS rsuf&nfonf jrpfa&uJhodk@ pD;yg.? 137 tdkxm0&bk&m; udk,fawmfajzmifhrwfawmfrl.// pD&ifawmfrlcsufwdk@onf ajzmifhrwf=uyg.// 138 xm;awmfrlaomoufaocHawmfrlcsufwdk@onfvnf; w&m;ESifhnDI opPm+rJ=uyg.// 139&efolwdk@onf

pum; awmfwdk@udk arhavsmhaoma=umihf pGJvef;ylyefjcif; pdwfonf tu|Ekfyfudk n‡Of;qJyg.// 140 E_wfuywf awmfonf tvGefpif=u,fonfjzpfI udk,fawmf. u|efonf ESpfoufyg.// 141 tu|Efkyfonf i,faomol rxDrJhjrif jyKjcif;udk cH&aomoljzpfyg.// odk@aomfvnf; udk,fawmf. Oya'orsm;udk rarhravsmhyg/ 142ajzmifhrwf awmfrl jcif;onf edpPxm0&ajzmifhrwfjcif; jzpfyg.// udk,fawmf. w&m;onf opPmw&m; jzpfyg.// 143qif;&J!‡dK; i,fjcif;odk@ a&mufaomfvnf; ynwfawmfwdk@onf tu|EfkyfarG@avsmf&m jzpfyg.// 144oufaocHawmfrlcsufwdk@ onf tpOft+rJ ajzmifh=uyg.// tu|Efkyfonf touf&Sifygrnfta=umif; Om%fudk ay;oem;awmfrlyg// 145 tu|Efkyfonf pdwfESvHk;tºuGif;rJhatmf[pfyg.? tdkxm0&bk&m; em;axmifawmfrlyg// txHk;tzJG@ awmfwdk@udk apmifhygrnf// 146udk,fawmfudk atmf[pfyg./ u,fwifawmfrlyg/ oufaocHawmf rlcsufwdk@udk apmifhygrnf// 147rkdCf;rviff;rSD tu|Efkyfatmf[pfwwfyg.// 148 E_wfuywfawmfudk ajrmfvifhvsuf aeyg.// Asm'dwfawmfwdk@udk qifjcifatmufarhvdkaomiSg 149 nOfh,HrvGefrSD tu|EfkyfEdk; wwfyg.// tkdxm0&bk&m; u±k%mawmf&Sdonftwdkif; tu|Efkyfpum;udk em;axmifawmfrlyg// pD&ifawmfrlcsufESifhtnD tu|Efkyfudk touf&Sifapawmfrlyg// 150 raumif;aom t}uHtpnfY usifvnfaomolwdk@onf teD;odk@ csOf;uyf=uyg?/ olwdk@onf udk,fawmf. w&m;ESifh a0;=uyg.// 151tdkxm0&bk&m; udk,fawmfonf eD;awmfrl.// tvHk;pHkaom ynwfawmfwdk@onf opPmjzpf=uyg.// 152oufaocHawmfrlcsufwdk@udk tpOft+rJ xm;awmfrla=umif;udk a&SŒOD;pGmrSpI tu|Efkyfodyg.? 153 tu|EfkyfcH&aom qif;&Jjcif;udk =unfh±_I u,fE_wfawmfrlyg// udk,fawmf. w&m;udk rarhravsmh yg// 154tu|Efkyftr_udk apmifhI tu|Efkyfudk a&G;E_wfawmfrlyg// Asm'dwfawmftm;jzifh touf&Sifapawmfrlyg// 155rw&m;aomolwkd@onf txHk;tzJG@awmfwdk@udk r&Smaoma=umifh u,fwifjcif;ESifh a0;=uyg.// 156tdkxm 0&bk&m; oem;pHkrufawmfrljcif; oabmonf ºuG,f0yg./ pD&ifawmfrlcsufESifhtnD tu|efkyfudk touf&Sifap awmfrlyg// 157tu|Efkyfudk n‡if;qJaomolESifh &efbufjyKaom olwdk@onf rsm;=uyg.// odk@aomfvnf; tu|efkyf onf oufaocHawmfrlcsufwdk@rSvJ$I roGm;yg// 158opPmr&Sdaom olwdk@udk tu|Efkyfonf jrifI pdwfemyg.? ta=umif;rlum; olwdk@onf Asm'dwfawmfpum;udk em;raxmifbJ ae=uyg.// 159udk,fawmf. Oya'orsm; udk tu|EfkyfESpfoufa=umif;udk rSwfawmfrlyg// tdkxm0&bk&m; u±k%mawmf&Sdonftwdkif; tu|Efkyfudk 160 touf&Sifapawmfrlyg// ElwfuywffawmftvHk;pHkwdk@onf [kwfrSefyg.// w&m;ojzihf pD&ifawmfrlcsuf&Sd or#wdk@onf tpOft+rJwnf=uyg.// 161 tpdk;&aom olwkd@onf ta=umif;r&SdbJ tu|Efkyfudk n‡if;qJ=uaomfvnf; tu|efkyfpdwfESvHk;onf pum;awmfudk a=umuf&GHŒyg.// 162vuf&OpPmrsm;udkawG@&ouJhodk@ Asm'dwfawmf pum;a=umifh tu|Efkyf0rf; ajrmufyg.// 163rkompum;udk =um;ysif;&GHŒ&Smyg.// w&m;awmfudkum; ESpfoufyg.// 164ajzmifhrwfpGm pD&ifawmf rlcsufrsm;a=umifh udk,fawmfudk w&ufv#if ckESpf}udrf csD;rGrf;wwfyg.// 165w&m;awmfudk ESpfoufaom olwdk@ Y }uD;pGmaom +idrf0yfjcif; &Sdyg.// olwdk@pdwfysufp&m ta=umif;r&Sdyg// 166tdkxm0&bk&m; u,fwifawmfrljcif; aus;Zl;udk tu|EfkyfajrmfvifhI ynwfawmfwdk@udk usifhyg.// 167oufaocHawmfrlcsufwdk@udk tu|Efkyf0dnmOf onf apmifhyg.// tvGefESpfoufyg./ 168udk,fawmf. Oya'wkd@ESifh oufaocHwmfrlcsufwdk@udk apmifhyg./ tu|Efkyftusifh&Sdor#wdk@onf a&SŒawmfY &Sd=uyg.//

tdkxm0&bk&m; tu|Efkyfatmf[pfoHonf a&S@awmfodk@ a&mufygapaom// E_wfuywfawmf twdkif; Om%fudk ay;oem;awmfrlyg// 170toem;cHaom pum;onf a&S@awmfodk@ a&mufygapaom// Asm'dwfawmf twdkif; tu|Efkyfudk u,fE_wfawmfrlyg// 171txHk;tzJG@awmfwdk@udk oGefoifawmfrlaom tcg tu|Efkyf. E_wfonf csD;rGrf;jcif;udk ¹rGufqdkygrnf// 172tvHk;pHkaom ynwfawmfwdk@onf ajzmifhrwfygonfjzpfI tu|Efkyfv#monf Asm'dwfawmfudk oDcsif;qdkygrnf// 173udk,fawmf. Oya'orsm;udk ESpfoufonfjzpfI vufawmfonf tu|Ekfyfudk rpygapaomf// 174tdk xm0&bk&m; u,fwifawmfrljcif; aus;Zl;udk tu|Efkyfawmifhwyg.// w&m; awmfonfvnf;l tu|EfkyfarG@avsmf&m jzpfyg.// 175tu|Efkyfonf touf&SifI udk,fawmfudk cDs;rGrf;ygapaom/ pD&ifawmfrlcsufwdk@onf tu|Efkyfudk rp=uygapaom// 176aysmufaomodk;uJhodk@ tu|Ekfyfonf vrf;vJGyg+yDF/ udk,fawmf. u|efudk&Smawmfrlyg// tu|Efkyfonf ynwfawmfwdk@udk rarhravsmhyg? 120 1 tu|Efkyfonf qif;&JcH&aomtcg xm0&bk&m;udk atmf[pfI xm0&bk&m;onf 2 em;axmifawmfrl.// tdkxm0&bk&m; tu|Efkyftoufudk opPmr&Sdaom E_wfrS‚if;/ 3 vSnfhpm;wwfaomv#mrS‚if; u,fE_wfawmfrlyg// tdkvSnfhpm;wwfaomv#m oifonf tb,faus;Zl; 4 &Sdoenf;// tb,ftusdK;udk cH&oenf;/ tm;}ud;aomol. xufaomjr‡m;uJhodk@‚if; 5 &orfopfom;rD;cJuJhodk@‚if;jzpf.// igonf ar&Suf jynfY wnf;cdkI au'gwJY ae&onft&mrSm tr*Fvm &Sd.// 6+idrfoufjcif;udk rkef;aom olwdk@ESifh twligh0dnmOfonf =umjrifhpGm ae&ygonfwum;// 7 igonf +idrfoufjcif;buffrSmae.? igajymv#ifrlum;/ olwkd@onf ppfwdkufjcif;iSgtvdk&Sd=u.// 121 1 ighudkrpjcif; ta=umif;onf ay:xGuf&aomawmif±kd;odk@ igar#mf=unf.// 2aumif;uifESifh ajr}uD; udk zefqif;awmfrlaom xm0&bk&m; xHawmfrS ighudk rpjcif;ta=umif;onf ay:xGuf&.// 3 oif. ajcudk acsmfapjcif;iSg tcGifhay;awmfrrl// oifhudk apmifhaomolonf tdyfawmfrrl// 4 tu,f pifppf Áoa&vtrsdK;udk apmifhaomoludk idkufrsnf;tdyfaysmfjcif; &Sdawmfrrl// 5xm0&bk&m; onf oifhudk apmihfawmfrl.// xm0&bk&m;onf oif. vufsmbufY&Sdaom oifcdkv_H&mt&dyf jzpfawmfrl.// 6ae@tcsdefY aetm;jzifh‚if;/ nOfhtcsdefY vtm;jzifh‚if; txdtcdkufr&Sd&m/ 7 xm0&bk&m;onf raumif;aomtr_t&m tvHk;pHkwdk@udk uG,fumI/ oif. toufukd apmifhawmfrlvdrfhrnf// 8xm0&bk&m;onf oif. xGufjcif;ESifh 0ifjcif;wdk@udk ,ckrSpI tpOfrjywfapmifhawmfrlvdrhfrnf// 122 1 igwdk@onf xm0&bk&m;. tdrfawmfodk@ oGm;=uukeftHh[k olwyg;wdk@onf ajym=uaomtcg igonf 0rf;ajrmufjcif;&Sd.// 2tdka,±k&Svif+rdK@ oif.wHcg;wdk@twGif;Y igwdk@onf &yfI ae=uvdrfhrnf// 3 a,±k&Svif +rdK@onf aphpyfaom +rdK@uJhodk@ wnf.// 4trsdK;tEG,fwdk@onf xdk+rdK@odk@ wuf=u.// Áoa&vtrsdK; xHk;pH&Sd onftwdkif; xm0&bk&m;. trsdK;tEG,fwdk@onf xm0&bk&m;. emrawmfudkcsD;rGrf;jcif;iSmwufoGm;=u.? 5xdk+rdK@Yw&m; pD&if&myv†if/ 'g0d'frif;rsdK;. &mZyv†ifwdk@ onf wnf=u.? 6a,±k±Svif+rdK@ +idrf0yfrnfh ta=umif; qkawmif;=uavmh? xdk+rdK@udk +rwfEdk;pHkrufaom olwdk@onf csrf;om&=uygapaom? 7oif. +rdK@±dk;twGif;Y +idrf0yfjcif;/ oif.bHkAdrRmefwdk@Y csrf;omjcif;±Sdygapaom? 8oifY+idrf0yfjcif; ±Sdygapaom[k igonf nDtpfudk twGuf/ taqGcifyGef; 169

wdk@twGuf ajymqdkygrnf? 9igwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;Ytdrfawmfukd axmufI/ oif.tusdK; udk±Smygrnf? 123 1 aumif;uifbHkY usdef;0yfawmfrlaom bk&m;/ udk,fawmfukdtu|Ekfyf ar#mf=unfhyg.? 2 u|efwdk@onf ocifvuf udk‚if;/u|efrwdk@onf ocifrvufudk‚if;ar#mf=unfhonfenf;wl/ tu|Efkyfwdk@ onf u,froem; awmfrljcif;aus;Zl;udk rcHrSDwdkifatmif/ tu|Ekfyfwdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m;udk ar#mf=unfhv#ufae=uyg.? 3tdkxm0&bk&m;/u,froem;awmfrlyg? tu|Ekfyfwdk@onf tvGeft±SufuGJ 4 jcif;udk cH&ygonfjzpfI/ u,froem;awmfrlyg? rxDrJhjrifjyKaom [email protected]&JŒjcif;udk‚if;/ rme}uD;aom olwdk@. t±SufuGJjcif;udk‚if;/ tu|Ekfyfwdk@. 0dnmOfonf tvGefcH&yg.? 124 1 xm0&bk&m;onf igwdk@bufrSm ±Sdawmfrrlv#if[laom pum;ESifhcsDI/ Áoa&vtrsdK; qdk&aom pum;[lrlum;/ 2xm0&bk&m;onf igwdk@bufrSm ±Sdawmfrrlv#if/vlwdk@onf igwdk@&efbufY ae=uaomtcg/ 3trsufxGufI igwdk@udk toufESifhwuG rsdK=u+yDwum;? 4xkdtcgigwdk@udk a&onf/ v$rf;rdk;IpD;aoma&onf igwdk@touf0dnmOfay:rSm ausmfoGm;+yD wum;? 5apmfum;aoma&wdk@onff igwdk@touf0dnmOfay:rSm ausmfoGm;=u+yDwum;? 6olwdk@oGm;ESifh udkufcJ&mbkd@ igwdk@udktyfawmf rrlaom xm0&bk&m;onf r*Fvm±Sd awmfrlapownf;? 7iSufonfrkqdk;wdk@. ausmhuGif;xJu vGwfouJhodk@/igwkd@toufonf vGwfvsuf±Sd.? ausmhuGif;jywfI igwdk@onf vGwf=u+yD? 8 aumif;uifESifh ajr}uD;udk zefqif;awmfrlaom xm0&bk&m;. emrawmftm;jzifh/ igwdk@onfrpjcif; aus;Zl;udk cH&=uownf;? 125 1 xm0&bk&m;udk cdkvH_aom olwdk@onf rwkefrv_yf/ tpOft+rJwnfaom ZdtkefawmifuJhodk@ jzpf=u.? 2awmif±dk;wdk@onf a,±k±Svif+rdK@udk 0ef;&HouJhodk@/ xm0&bk&m;onf rdrdvlwdk@udk ,ckrSpI umvtpOfrjywf 0ef;&Hawmfrl.? 3ajzmifhrwfaom olwdk@onf'kp±dkufudkjyKaom tcGifhr±Sdapjcif;iSm/ rw&m;aom olwdk@. vSHwHonf ajzmifhrwfaom [email protected]&m tbdk@tay:rSm rwnfrae&? 4 tkdxm0&bk&m;/ aumif;aomol/ oabmajzmifhaom olwdk@tm; aus;Zl;jyKawmfrlyg? 5 aumufaom vrf; rsm;odk@ v$JoGm;aom olwdk@ukdum;/ xm0&bk&m;onf rw&m;ojzifhjyKaom olwdk@ESifhtwl xkwfoGm; awmfrlrnf? Áoa&v trsdK;Y +idrf0yfjcif;±Sdygapaom? 126 1 brf;oGm;csKyfxm;aom Zdtkefom;wdk@udk xm0&bk&m; jyefvmapwmfrlaomtcg/ igwkd@onf tdyfruf aomoluJhodk@ jzpf=u.? 2xkdtcg igwkd@E_wfonf &,fjcif;ESifh‚if;/ igwkd@v#monf oDqdkjcif;ESifh‚if; jynfh0.? wyg;trsdK;om;wdk@uvnf;/ xm0&bk&m;onf olwkd@tbdk@}uD;aomtr_udk jyKawmfrl+yD[kqkd=u.? 3xm0& bk&m;onf igwkd@tbdk@}uD;aomtr_udk jyKawmfrl+yD? igwkd@onfvnf; 0rf;ajrmufvsuf±Sdae=u.? 4tdkxm0 bk&m;/ brf;oGm;csKyfxm;jcif;ukd cH&aom tu|Ekfyfwdk@udk awmifrsufESm acsmif;a&uJhodk@ wzefjyefvmap awmfrlyg? 5rsuf&nfusvsuf rsdK;aph}uJaom olwdk@onf ±$ifvef;vsuf pyg;&dwf=uvdrfhrnf? 6rsuf&nfus vsuf }uJ&efrsdK;aphukd aqmifI xGufoGm;aom olonf/ aumufvd_if;rsm;udk aqmifvsuf ±$ifvef;aom pdwf ESifh trSefjyefvmvdrfhrnf? 127

xm0&bk&m;onf tdrfudk aqmufawmfrrlv#if/ aqmufaomolwdk@onf tcsnf;ESD;vkyf aqmif=u.? xm0&bk&m;onf +rdK@udkapmifhawmfrrlv#if/ uif;apmifhwkd@onf tcsnf;ESD;apmifh =u.? 2 apmapmxvsuf/ nOfheufonfh wdkifatmif rtdyfbJaevsuf/ yifyef;pGmtpmpm;vsufaeaomfvnf; tusdK;r±Sd/ tdyfaysmf&aom tcGifhudk cspfawmfrlaom oltm; trSefay;awmfrl.? 3 bGm;jrifaom om;orD;wdk@onf xm0&bk&m;qkcsI ay;oem;awmfrlaom tarGOpPmjzpf=u 4 .? toufysdKpOf/ bGm;jrifaom om;orD;wdk@onf ol&JvufY ±Sdaom jrSm;uJhodk@jzpf=u.? 5 rdrdjr‡m;awmifhudk olwdk@ ESifh jynfhapaomolonf r*Fvm±Sd.? olwkd@onf ±Sufa=umufjcif;r±Sd? &efolwdk@udk wHcg;0Y qD;wm;=u vdrfhrnf? 128 1 xm0&bk&m;udk a=umuf±GH@I/ vrf;c&D;awmfodk@ vdkufoGm;or#aom olwdk@onf r*Fvm±Sd=u.? 2xkdodk@jyKv#if oifonf rdrdvufESifh vkyfaqmifI&aom tpmukdpm;&vdrfhrnf? r*Fvm±SdI aumif;pm; &vdrfhrnf? 3oif.r,m;onf oifhtdrfem;rSm rsm;pGmtoD;oD;aom pyspfEG,fyifuJhodk@‚if;/ om;orD;wdk@onf oifhpm;yJG ywfvnfY pdkufysdK;aom oHvGifyifrsm; uJhodk@‚if; jzpf=uvdrfhrnf? 4xm0&bk&m;udk a=umuf&GHŒaom olonf xdkodk@aom r*Fvm±Sd&vdrfhrnf? 5 xm0&bk&m;onf Zdtkefawmifay:u aumif;}uD;ay;awmfrlI/ a,±k±Svif+rdK@ cH&aom aumif;usdK;udk woufvHk;jrif &vdrfhrnf? 6rdrdom;orD;wkd@Y bGm;jrifaom om;orD; wkd@udkvnf; jrif&vdrfhrnf? Áoa&v trsdK;Y +idrf0yfjcif;±Sdygapaom? 129 1 i,faomt±G,frSpI/ }udrfzefrsm;pGm ighukd olwyg;wkd@onf!SOf;qJ=u+yD[laom pum;ESifhcsDI/ Áoa&v trsdK;qkd&aom pum;[lrlum;/ 2i,faomt±G,frSpI/ }udrfzefrsm;pGm ighukd olwyg;wdk@onf!SOf;qJ=u+yD? odk@aomfvnf; igukd rEdkif=u? 3xGefaomolwkd@onf ighausmay:rSxGefI/ ±Snfaom xGefa=umif; wkd@udk jzpfap=u.? 4xm0&bk&m;onf ajzmifhrwfawmfrl.? rw&m;aomolwkd@. }udK;wdk@udk jzwfawmfrl+yD? 5Zdtkef+rdK@ udk rkef;aom oltaygif;wkd@onf ±Sufa=umufI vSefjcif;udk cH&=uygap? 6tdrfrdk; ay:rSaygufI/ tb,folr# rE_wfbJ nd_;EGrf;wwfaom jrufyifuJhodk@ jzpf=uygap? 7xdkjrufyifudk &dwfaom olonf vufwqkyfr#r&? pnf;aomolonfvnf; vufwayG@r#r&? 8vrf;Y av#mufoGm;aom olwdk@u vnf;/ xm0&bk&m; ay;awmfrl aom r*Fvmoufa&muf ygapaom? xm0&bk&m;. emrawmfudk trSDSjyKI/ oifwkd@udk aumif;}uD;ay;=u.[k rajymrqdk=u&? 130 1 tdkxm0&bk&m;/ eufeJ&mxJu udk,fawmfudk tu|Ekfyf atmf[pfyg.? 2tkdxm0&bk&m;/ tu|Efkyf. pum;oHudk =um;I/ tu|Ekfyfqkawmif;yXmjyKoHudk em;anmif;awmfrlyg? 3tkdbk&m;±Sif xm0&bk&m;/ udk,fawmfonf 'kp±dkuftjypfrsm;udk rSwfawmfrlv#if tb,folonf 4 cH&yfEdkifygrnfenf;? udk,fawmfudk a=umuf±GH@p&m ta=umif;±Sdapjcif;iSm/ tjypfv$wfjcif; tcGifhudk ydkifawmfrl.? 5xm0&bk&m;udk igapmifhvsuf ae.? igh0dnmOfonf apmifhvsufae.? E_wfuywfawmfudk igajrmfvifh.? 6eHeufukd ajrmfvifhaom olwdk@ xufru/ igh0dnmOfonf bk&m;±Sifukdar#mfvifhvsuf ae.? 7Áoa&v trsdK;onf xm0&bk&m;udk ajrmfvifhygap? ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;Y u±k%m±Sd.? rsm;pGmaom a±G;E_wfjcif; aus;Zl;±Sd.? 8 Áoa&vtrsdK;udk cyfodrf;aom 'kp±dkuftjypfwdk@ txJu a±G;E_wfawmf rlvdrfhrnf? 1

131 1 tdkxm0&bk&m;/ tu|Efkyfonf pdwfrjrifhyg? rsufESmvnf; rarmfyg? udk,fESifhrwef/}uD;jrifhaom tr_wkd@Y rusifvnfyg? 2tu,fpifppf tu|Efkyfonf trdEdk@ESifhuGmaom oli,fuJhodk@/ udk,fpdwfukdajzI +idrf;apyg+yD? tu|Efkyf pdwEf SvHk;onf Edk@uGmaom oli,fuJhodk@ jzpfyg.? 3Áoa&v trsdK;onf ,cktcgrSpI/ umvtpOfrjywf xm0&bk&m;udk ajrmfvifhygap? 132 1 tdkxm0&bk&m;/ 'g0d'frif;udk‚if;/ olcH&or#aom qif;&Jjcif;udk‚if; atmufarhawmfrlyg? 2-5 xkdrif;u/ ,mukyf trsdK;udk;uG,faom wefcdk;±Sif xm0&bk&m; usdef;0yfawmfrl&m t&yfudk tu|Efkyfonf rawG@rDS wdkifatmif/ udk,fae&mtdrfodk@r0if/ udk,ftdyf&may:odk@rwuf/ udk,frsufpd tdyf&rnfhtcGifh/ rsufcrf;rSdwf&rnfh tcGifhudk ray;yg[k/ ,mukyftrsdK; udk;uG,faom wefcdk;±Sifxm0&bk&m;xH usdefqdkI t"dÏmefjyK.? 6wJ awmfonf {z&drfjynfrSm ±Sda=umif;udk igwkd@onf =um;&+yD? ,m&drfawmY awG@=u+yD? 7bHkAdrmefawmfodk@ 0ifI/ ajcawmf wif&m cHkatmufY jyyf0yfudk;uG,f=uukeftHh? 8tdkxm0&bk&m;/ usdef;0yfawmfrl&modk@ bkef;awmfESifh ,SOfaom "rRaowWmESifhwuG wufawmfrlyg? 9udk,fawmf.,Zfyka&m[dwfwdk@onf ajzmifhrwf jcif;wefqmudk qifI/ udk,fawmf. oef@±Sif;olwdk@onf ±$ifvef;pGm oDcsif;qdk=uygapaom? 10udk,fawmf. u|ef'g0d'frif;. rsufESmudk axmufojzifh/ udk,fawmfxHY bdodufcHaom oludk jiif;y,fawmfrrlygESifh? 11 xm0&bk&m;onf 'g0d'ftm; "dÏmefusdefqdkjcif;udk jyKI/ opPmzsufawmfrrlaom pum;[lrlum;/ oif. trsdK;tEG,fudk oif.yv†ifay:rSm igwifrnf? 12oif.om;wkd@onf ighyËdnmOfw&m;udk‚if;/ igoGefoifaom oufaocHcsufudk‚if; apmifha±Smufvsif/ olwdk@. om;rsm;onfvnf; oif.yv†ifay:rSm tpOft+rJ xdkif=uvdrfhrnf[k Asm'dwfxm;awmfrl+yD? 13 xm0&bk&m;onf Zdtkef+rdK@udk a±G;aumufI/ t+rJae awmfrl&mbdk@ tvdkawmf ±Sdonfh t&mrSm/ 14 T+rdK@um; igtpOft+rJ usdef;0yf&m+rdK@wnf;? igtvkd±SdonfjzpfI/ T+rdK@Y igaernf? 15ol. tpmt[m&udk txl;ojzifh aumif;}uD;ay;rnf? olY qif;&Jom;wdk@udk 0au|;rnf? 16ol. ,Zfyka&m[dwf wdk@udk u,fwifjcif;wefqmudk qifapojzifh/ olY oef@±Sif; olwkd@onf ±$ifvef;aom oDcsif; udk &$ifvef;pGm qdk&=uvdrfhrnf? 17xkd+rdK@Y 'g0d'f. OD;csdKudk igaygufaprnf? ighxHY bdodufcHaom olwdk@ rD;cGufudk igjyifqif+yD? 18xkdt±Sif. &efolrsm;udk ±Sufa=umufjcif;ESifh igzHk;v$rf;rnf? ol. OD;&pf o&zlonf bkef;yGifhvsuf ±Sdvdrfhrnf[k Asm'dwfawmf±Sd.? 133 1 nDtpfudkwdk@onf oabmwlvsuf aygif;abmf=uonf t&mrSm tvGefaumif;ay.? tvGefwifh w,f avsmufywfay.? 2tm±Hk. acgif;ay:rSm avmif;vsuf/ ol.rkwfqdwfodk@ pD;I/ vnfpGyfwkdif atmif usaom eH@omqD uJhodk@ jzpf.? 3a[&rkefawmifESifh Zdtkefawmif±dk;ay:odk@ usaomESif;uJhodk@ jzpf.? xkdodk@ae=u aomt&yfY/ xm0&bk&m;onf tpOft+rJ touf±Sifjcif;tcGifhwnf;[laom aumif;}uD;r*Fvmudk pD&if awmfrl.? 134 1 xm0&bk&m;. tdrfawmfY nOfh,Hapmifhaom xm0&bk&m;. u|efawmftaygif;wdk@/ xm0&bk&m;udk aumif;}uD;ay=uavmh? 2oef@±Sif;&m Xmeawmfodk@ vufudkcsDI/ xm0&bk&m;udk aumif;}uD;ay;=uavmh? 3aumif;uifESifh ajr}uD;udk zefqif;awmfrlaom xm0&bk&m;onf Zdtkefawmifay:u/ oifhudk aumif;}uD;ay; awmfrlygapaom?

135 1 xm0&bk&m;. emrawmfudk csD;rGrf;=uavmh/ xm0&bk&m;. tdrfawmfudk csD;rGrf;=uavmh? 2 xm0&bk&m;. tdrfawmf/ igwkd@bk&m;ocif. tdrfawmfwefwdkif;wGif tr_apmifhaom xm0&bk&m;. u|efawmfwkd@/ csD;rGrf;jcif;udk jyK=uavmh? 3xm0&bk&m;onf aumif;jrwfawmfrlaoma=umifh/ xm0&bk&m;udk csD;rGrf;=uavmh? emrawmfudk axmremoDcsif; qdk=uavmh? xdkodk@aom tr_onf wifhw,favsmufywfay.? 4ta=umif;r_um;/ xm0&bk&m;onf ,mukyftrsdK;udk ukd,fawmftbdk@ ‚if;/ Áoa&vtrsdK;udk b¾m awmfjzpfapjcif;iSm‚if; a±G;aumufawmfrl+yD? 5 xm0&bk&m;onf }uD;awmfrla=umif;/ igwdk@. bk&m;±Sifonf bk&m;wumwkd@ xufjrwfawmfrl a=umif;udk igod.? 6xm0&bk&m;onf aumif;uif/ ajr}uD;/ ork'N&m/ eufeJ&mt&yf&yfwkd@Y tvdkawmf ±Sdor#wdk@udk jyKawmfrl.? 7ajr}uD;pGef;rS rdkCf;wdrfwdk@udk wufapawmfrl.? rkdCf;ESifhwuG v#yfppfudkzefqif; awmfrl.? b¾mawmfwdkufxJu avudk xkwfawmfrl.? 8tJ*kwWKjynfY vlrSpI wd&p>efwdkifatmif om;OD;±Sd or#wkd@udk '%fcwfawmfrl.? 9 tJ*kwWKjynf/ oif.xJrSm zma&mrif;rSpI/ ol.u|eftaygif;wkd@. tay:odk@ vuQ%moufao/ thHbG,faomtr_wdk@udk apv$wfawmfrl.? 10-11tmarm&djynfudk tpdk;&aom ±Sd[kefrif;/ Am±Sefjynfudk tpdk;&aom =oCrif;ESifhwuG/ bkef;}uD;aom ±Sifbk&ifrsm;udk uGyfrsufI rsm;jym;aom vlrsdK;ESifh wuG/ cgeefwdkif;EdkifiHtaygif;wdk@udk vkyf}uHojzifh/ 12olwdk@ae&majrudkv$JI rdrdvl Áoa&v trsdK;tm; tarGudk ay;csawmfrl.? tdkxm0&bk&m;/ udk,fawmf. trnfonf edpPxm0& jzpfyg.// 13 tdkxm0&bk&m;? bGJ@emrawmfonf umvtpOftquf wnfyg.? 14 xm0&bk&m;onf rdrdu|ef [email protected] aemifw&I/ rdrdvlpkbufrS w&m;pD&ifawmfrl.? 15 omoemy vlwkd@udk;uG,fawmfrlaom ±kyx f kwdk@um; aiGvnf;jzpf.? a±$vnf;jzpf.? 16 vlvufjzifh vkyfaom t&maywnf;? xkd±kyfwkwdk@onf E_wf±SdI pum;rajymwwf? rsufpd±SdIrjrifwwf? 17em;±SdI r=um;wwf? olwdk@yg;pyf Yvnf; xGufouf0ifouf r±Sdygwum;? 18 vkyfaomolwkd@vnf; twllwl/ udk;pm; aomoltaygif;wdk@vnf; twllwlygwum;? 19 tdkÁoa&vtrsdK;/ xm0&bk&m;udk aumif;}uD;ayavmh? tdktm±kef trsdK;tEG,f/ xm0&bk&m;ukd aumif;csD;ayavmh? 20tdkav0dtrsdK;tEG,f/ xm0&bk&m;udk aumif;csD;ay;avmh? xm0&bk&m;udk a=umuf±G@Haom olwdk@/ xm0&bk&m;udk aumif;csD;ay;=uavmh? 21a,±k±Svif+rdK@rSm usdef;0yfawmfrlaom xm0&bk&m;onf Zdtkefawmifay:rSm r*Fvm±Sdawmfrlapownf;? [mavvk,? 136 1 xm0&bk&m;onf aumif;jrwfawmfrlI/ u±k%mawmf tpOft+rJwnfaoma=umihf/ *k%faus;Zl; awmfudk csD;rGrf;=uavmh? 2bk&m;[email protected]±Sif bk&m;ocif. u±k%mawmf tpOft+rJwnfaoma=umihf/ *k%faus;Zl;awmfudk csD;rGrf;=uavmh? 3t±[email protected]/f bk&m;±Sif. u±k%mawmf tpOft+rJwnfaoma=umihf/ *k%faus;Zl;awmfudk csD;rGrf;=uavmh? 4u±k%mawmf tpOft+rJwnfonf jzpfI/ thhHbG,faom tr_wkd@udk wygwnf;om jyKawmfr_xaom/ 5u±k%mawmf tpOft+rJwnfonf jzpfI/ ynmw&m;twdkif; aumif;uif udk zefqif;awmfrlxaom/ 6u±k%mawmf 7 tpOft+rJwnfonf jzpfI/ a&ay:rSm ajr}uD;udkjzef@awmfrlxaom/ u±k%mawmf 8 tpOft+rJwnfonf jzpfI/ tvif;tdrf}uD;wdk@udk zefqif;awmfrlxaom/ u±k%mawmf tpOft+rJwnfonf jzpffI/ ae@udk tkyfpdk;&aomaeudk‚if;/ 9u±k%mawmf tpOft+rJwnfonf jzpfI/ 10 u±k%mawmf nOfhudk tkyfpdk;&aom vESifh=u,frsm;udk‚if; zefqif;awmfrlxaom/

tpOft+rJwnfonf jzpffI/ tJ*kwWKjynfrSm om;OD;rsm;udk '%fcwfawmfrlxaom/ 11u±k%mawmf tpOft+rJwnfonf jzpffI/ tm;}uD; aomvuf/ qef@aomvuf±Hk;wkd@udk vufeufjyKawmf rlxaom 12 u±k%mawmf tpOft+rJwnfonf jzpffI/ Áoa&vtrsdK;udk tJ*kwWKjynfom;wkd@ txJu xkwfaqmif awmfrlxaom/ 13u±k%mawmf tpOft+rJ wnfonf jzpfI/ {'Hkyifv,fudk tydkif;ydkif; cGJawmfrlxaom/ 14u±k%mawmf tpOft+rJwnfonf jzpffI/ yifv,ftv,fY Áoa&vtrsdK;udk a±SmufoGm; apawmfrlxaom/ 15u±k%mawmf tpOft+rJ wnfonf jzpffI/ zma&mrif;ESifh Adkvfajcrsm;udk {'Hkyifv,fxJY vSJcsawmf rlxaom/ 16u±k%mawmf tpOft+r Jwnfonf jzpffI/ rdrdvlpkudkawmY ydk@aqmifawmfrlxaom/ 17u±k%mawmf tpOft+rJwnfonf jzpffI/ }uD;aom bk&ifwdk@udk '%fcwfawmfrlxaom/ 18-20u±k%mawmf tpOft+rJwnfonf jzpffI/ tmarm&djynfudk tpdk;&aom ±Sd[kefrif;udk‚if;/ u±k%mawmf tpOft+rJwnfonf jzpfI/ Am±Sefjynfukd tpdk;&aom =oCrif;udk‚if;/ u±k%mawmf tpOft+rJwnfonf jzpffI/ bkef;}uD;aom bk&ifrsm;udk‚if;vkyf}uHawmfrlx aom/ 21u±k%mawmf tpOft+rJwnfonf jzpffI/ olwdk@ae&majrudk v$Jawmfrlxaom/ 22 u±k%mawmf tpOft+rJwnfonf jzpfI/rdrdu|ef Áoa&vtrsdK;tm; tarGudk ay;csawmfrlxaom/ 23u±k%mawmf tpOft+rJwnfonf jzpfI/ ESdrfhcsvsufaeaom igwkd@udk atmufarhawmfrlxaom/ 24u±k%mawmf tpOft+rJ wnfonf jzpfI/ igwkd@udk &efolwdk@txJu a±G;E_wfawmf rlxaom/ 25u±k%mawmf tpOft+rJwnfonf jzpfI/ cyfodrf;aom owW0gwkd@udk 26 au|;arG;awmfrlaom/ aumif;uifbHk. t±Sifbk&m;ocif. u±k%mawmf tpOft+rJwnfaoma=umifh/ *k%faus;Zl;awmfudk csD;rGrf;=uavmh? 137 1 AmAkvkefjrpfwdk@ tem;rSm igwdk@onf xkdifI/ Zdtkef+rdK@udk atmufarhvsuf idkaºuG;=u.? 2igwdk@ apmif;rsm;udkvnf; xkdt&yfwGif rdkCf;rcyifwdk@Y qGJxm;=u.? 3ta=umif;rlum;/ xkdt&yfY igwdk@udk brf;oGm;csKyfxm;aom olESihf/ igwkd@udk nSOf;qJaom olwdk@u/ ZdtkefoDcsif;udk igwkd@tm; qkd=uavmh[k/ oDcsif; qdkoHudk‚if;/ ±$ifvef;aom toHudk‚if; igwkd@Y awmif;=uygonfwum;? 4wu|ef;wEdkifiHY xm0&bk&m;. oDcsif;udk tb,fodk qkd&ygrnfenf;? 5tdka,±k±Svif+rdK@/ oifhudkigarhv#if igvusfmvufonf rdrdtwwfudk arhygap? 6oifhukdig ratmufarh/ tjrwfqHk;aom 0rf;ajrmufjcif; ta=umif;xuf/ a,±k±Svif+rdK@ukd tjrwfr xm;v#if/ igv#monf tmacgifY uyfygap? 7 tkdxm0&bk&m;/ a,±k±Svif+rdK@. ae@&uftcsdefa&mufaom tcg/ +rdK@±dk;udk tjrpfwkdifatmif ±Sif;vkduf=u/ ±Sif;vkduf=u[k qkd=uaom {'HktrsdK;om;wdk@udk atmufarhawmfrlyg/ 8zsufqD;wwfaom AmAk vkefrif;orD;/ oifonf igwkd@Y jyKonfhtwkdif;/ oifY tjypfukd qyfay;aom olonf r*Fvm±Sd.? 9 oif. oli,fwdk@udk udkif,lI/ ausmufay:rSm aqmifhaomolonf r*Fvm±Sd.? 138 1 tdkxm0&bk&m;/ udk,fawmfudk pdwfESvHk; tºuGif;rJh tu|EkfyfcsD;rGrf;ygrnf? tjcm;wpfyg;aom bk&m;wdk@a±S@rSm udk,fawmfudk axmrem oDcsif;udkqdkygrnf? 2oef@±Sif;aom Adrmefawmfodk@ rsufESmjyKvsuf jyyf0yfudk;uG,fI/ u±k%mawmfESifh opPmawmfa=umifh emrawmfudk csD;rGrf;ygrnf? ta=umif;rlum;/ uwdawmfudk odwif;awmf ±Sdor#xuf csD;ajrSmufawmfrl+yD? 3tu|Ekfyfatmf[pfaom ae@wGif em;axmifawmfrlI/ pdwf0dnmOfxJodk@ cGef;tm;udk oGif;ojzifh/ tu|Efkyfudk cdkifrmapawmfrl.? 4 tkdxm0&bk&m;/ avmuD±Sifbk&if taygif;wdk@onf E_wfawmfxGuf pum;wdk@udk =um;&onf jzpfI/ *k%fawmfudk csD;rGrf;=uygvdrfhrnf? 5xm 0&bk&m;. vrf;c&D;awmfwdk@Y vkdufI oDcsif;qkd=uygvdrfhrnf?

ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;onf bkef;}uD;awmfrl.? 6xm0&bk&m;onf jrifhjrwfawmfrlaomfvnf;/ pdrfhESdrfhcsaom olwdk@udk =unfh±_awmfrl.? pdwfjrifhaomolwdk@udkum;/ ta0;u odawmfrl.? 7 tu|Ekfyfonf qif;&J'kuQrsm;Y usifvnfaomfvnf;/ udk,fawmfonf tu|Ekfyfudk touf±Sifapawmfrlvdrfhrnf? vufawmfudk qef@vsuf/ &efol wdk@. trsufa'go udk qD;wm;I/ vusfmvufawmftm;jzifh tu|Ekfyfudk u,fwifawmf rlvdrfhrnf? 8xm0&bk&m;onf ig.tr_udk +yD;pD;apawmfrlrnf? tdkxm0&bk&m;/ u&k%monf tpOft+rJ wnfygonfjzpfI/ udk,fawmf. vufESifh jyKpkaom tr_wdk@udk pGef@ypfawmfrrlygESifh? 139 1 tdkxm0&bk&m;/ udk,fawmfonf tu|Ekfyfudk ppfa=umI odawmfrl.? 2tu|Efkyfxdkifjcif;/ xjcif;t&mwdk@udk odawmfrl.? tu|Ekfyf t}uHtpDwkd@udk ta0;uyif em;vnfawmfrl.? 3 tu|EkfyfoGm;aom vrf;udk‚if;/ tdyf&mudk‚if; ppfaq;I/ tu|Ekfyfusifhaom tusifhtvHk;pHkwkd@udk u|rf;awmfrl.? 4tu|Ekfyfonf pum;wpfcGef;udkr# r¹rGufaomfvnf;/ tkdxm0&bk&m;/ udk,fawmfonf tºuGif;rJh odawmfrl.? 5udk,fawmfonf tu|Efkyfudk ywfvnf0dkif;xm;I/ tu|Ekfyftay:rSm vufawmfudk wifawmfrl+yD? 6 xkdodk@om Om%fonf tHhbG,fjzpfI/ tu|EkfyfrwwfEdkifyg? jrifhjrwfonfjzpfI tu|EkfyfrrSDEdkifyg? 7 0dnmOfawmfESifh vGwfjcif;tvkd@iSm tb,ft&yfodk@ oGm;Ekdkifygrnfenf;? rsufESmawmfESifh vGwfjcif;tvdk@iSm tb,ft&yfodk@ ajy;Edkifygrnfenf;? 8 aumif;uif odk@ wufv#if udk,fawmf±Sdawmfrl.? r&%EdkifiHY tdyf&mudkcif;v#if udk,fawmf ±Sdawmfrl.? 9eHeuf tawmifwkd@udk ,lI ork'N&mpGef;Yaev#if/ 10xkdt&yfYyif udk,fawmf. vufonf tu|Ekfyfudk ydk@aqmifvsuf/ vusfmvufawmfonf udkifvsuf±Sdygvdrfhrnf? 11tu,fI arSmufrdkufonf igudkzHk;v$rf;rnf[k wzefqdkv#if/ nOhfonfvnf; tu|Ekfyfywf0ef;usifY tvif;jzpfygvdrfhrnf? 12 tu,fpifppf arSmifrdkufonf a±S@awmfY tb,ft&mudkr# rzkH;Edkifyg? nOfhonf ae@uJhodk@ vif;yg.? arSmifrdkufoabmESifh tvif;oabmonf wlyg.? 13 udk,fawmfonf tu|Efkyf. ausmufuyfudk zefqif;I/ trd0rf;xJrSm tu|Ekfyfudk zHk;tkyfawmfrl+yD? 14tu|Ekfyfonf a=umufrufbG,faom vuQ%m/ xl;qef;aom vuQ%mwdk@ESifh jynfhpHkonfjzpfI/ udk,fawmf udk csD;rGrf;ygrnf? +yKjyifawmfrlaom tr_wdk@onf 15 tHh=obG,fjzpfa=umif;udk tu|Efkyf. pdwf0dnmOfonf trSefodyg.? rxif±Sm;aom t&yfY tu|Ekfyfudk zefqif;I/ ajr}uD;atmuft&yfY aphpyfpGm jyKjyifawmfrl aomtcg/ tu|Ekfyf. udk,fcEmefESifh ysHwwfaomXuf tp&Sdaom/ 12avmuD &Sifbk&ifrsm;ESifh jynfoljynfom;taygif;/ rif;rsm;ESifh avmuDw&m;ol}uD; taygif; 12vlysdKESifh tysdKrsm;/ vltdk ESifh vluav;rsm;wdk@ xm0&bk&m;udk csD;rGrf;=uavmh// 13 emrawmfwyg;wnf; omv#ifjrwfI bkef;awmfonf ajr}uD;ESifh aumif;uifay:xufY &Sdaoma=umifh xm0&bk&m;. emrawmfudk csD;rGrf;=uap// 14rdrdvlpkwdk@. OD;csdKudk csD;jr‡ifhawmfrlojzifh teD;awmfY &Sdaomvlpk/ Áoa&vtrsdK;om;wnf;[laom rdrdoef@&Sif;&m oltaygif;wdk@. csD;rGrf;&m jzpfawmfrl.// [mavvk,// 149 1 xm0&bk&m;a&SŒawmfY topfaom oDcsif;udk qdkI oef@&Sif;olwdk@ pnf;a0;&mY *k%fawmfudk csD;rGrf;=uavmh// 2Áoa&vtrsdK;onf rdrdudk zefqif;awmfrlaombk&m;udk trSDjyKI 0rf;ajrmufap// Zdtkef om;wdk@onf rdrd&Sifbk&ifudk trSDjyKI &$ifvef;=uap// 3olwdk@onf uckefvsuf emrawmfudk csD;rGrf;=uap// ywfomESifh apmif;udkwD;vsuf axmremoDcsif;qdk=uap// 4ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;onf rdrdvlpkudk ESpfoufawmfrl.// pdwfESdrfhcsaom olwdk@udk u,fwifjcif;tm;jzifh toa&wifhw,fapawmfrl.// 5oef@&Sif; aomolwdk@onf bkef;}uD;I 0rf;ajrmuf0rf;om=uap// udsef;0yf&may:rSm &$ifvef;pGm oDcsif;qdk=uap// 6wyg; trdsK;om;wdk@wGif w&m;twkdif;tjypfay;I vlpkwdk@tm; '%fcwfjcif;iSg‚if;/ olwdk@. &Sifbk&ifrsm;udk oH}udK;ESifh csnfaeSmifI / rl;rwfrsm;udk oHajccsif;cwfjcif;iSg‚if;/ usrf;pmY rSwfom;aom tjypfpD&ifjcif;udk olwdk@tm;jyKjcif; iSg ‚if;/ oef@&Sif;aomolwdk@onf bk&m;ocif. *k%fawmfudk E_wfESifh csD;rGrf;I oefvsufudk vufESifhudkif=uap/ xm0&bk&m;. oef@&Sif;aomoltaygif;wdk@onf xdkodk@aom bkef;ESifhqdkif=u.// [mavvk,// 150

oef@&Sif;&m XmeawmfY bk&m;ocifudk csD;rGrf;=uavmh// bkef;awmfxif&Sm;aom aumif;uifrsufESm =uufay:rSm csD;rGrf;=uavmh// 2xl;qef;aom wefcdk;awmfrsm;a=umifh bk&m;ocifudk csD;rGrf;=uavmh// tvGef w&m }uD;jrwfawmfrljcif;&Sdonftwdkif;/ csD;rGrf;=uavmh// 3 wHydk;r_wfjcif;&Sdonftwdkif; csD;rGrf;=uavmh// wa,mESifhapmif;udkwD;vsuf csD;rGrf;=uavmh// 4 ywfomwD;vsuf/ uckefvsuf ESifh csD;rGrf;=uavmh// }udK;ESifhjynfhpHk aom wk&d,mudk wD;vsuf ESJc&mudk r_wfvsuf csD;rGrf;=uavmh/ 5toHus,faom oHvGifudk wD;vsuf csD;rGrf; =uavmh// t}uD;qHk;aom vif;uGif;udkvnf; wD;vsuf csD;rGrf;=uavmh// 6touf&Sdaomoltaygif; wdk@onf xm0&bk&m;udk csD;rGrf;=uap // [mavvk,// 1

'g0d'frif;}uD;ESifh &Siftmoyftp&Sdaom ya&mzufrsm;wdk@onf pD&ifa&;xm;aom qmvHusrf;+yD;.//

okwWHusrf; THE PROVERBS.

1 ynmw&m;/ enf;Oya'ow&m;udkodI/ ^m%fESifh,SOfaompum;udk em;vnfrnf ta=umif;/ ynmoGefoifjcif;/ ajzmifhrwfpGm usifhjcif;/ w&m;ojzifh pD&ifjcif;/ vspfvsLpGm qHk;jzwfjcif;tr_t&mY avhusuf rnfta=umif;/ rdkufaomolonf vdrRmI/ vlysdKonf ynmowdESifh jynfhpHkrnfhta=umif;/ 'g0d'f. om;awmfjzpfaom Áoa&v&Sifbk&if a&SmvrkefpD&ifaom okwWHpum;[lrlum;/ 5-6ynm&Sdaomolonf em;axmifojzifh/ ynmtwwf wdk;yGm;&vdrfhrnf/ Om%faumif;aomolonf okwWHpum;teuft"dy`g,fudk‚if;/ ynm&Sda[m ajymI eufeJaompum; wdk@udk‚if;/ em;vnfaom ed\&nf;q&m tjzpfodk@ a&muf&vdrfhrnf? 7 xm0&bk&m;udk a=umuf&GHŒaom oabmonfynm. tcsKyftjcmjzpf.? vlrdkufwdk@onf ynmESifh Oya'oudk txDrJhjrifjyKwwf=u.? 8ighom;/ tb. enf;Oya'oudk em;axmifawmh? trd. w&m;udkvnf; ry,fESifh? 9xdkenf;Oya'ow&m;wkd@onf oif. acgif;Y wifhw,faom OD;&pf/ oif.vnfyif;Y ywf&pfaom vnfqGJjzpf=uvdrfhrnf? 10 ighom;/ vlqdk;wdk@onf oifhudk aoG;aqmifv#if 0efrcHESifh? 11olwdk@u igwdk@ESifhtwl vdkufawmh? ol@toufudk owftHhaomiSmapmifh=updk@? tcsnf;ESD;tjypfvGwfaomolwkd@udk acsmif;ajrmif;=updk@? 12ocsKõif; wGif;odk@ qif;aomolwkd@uJho@kd wudk,fvHk;ygvsuf/ touf&Sifvsuf&Sdaom xkdolwdk@udk r&%mEkdifiHrsdKouJhokd@ rsdK=updk@? 13tbdk;xdkufaom b¾mtrsdK;rsdK;udkawG@I vk,laomOpPmESifh igwdk@tdrfudkjynfh ap=urnf? 14 igwdk@ESifh aygif;abmfawmh? &aomOpPmudk tnDtr# ydkif=updk@[k qdkaomfvnf;/ 15ighom;/ olwdk@ESifh twl rvdkufESifh?olwkd@ oGm;aomvrf;udk a&Smifavmh? 16 ta=umif;rlum;/ olwkd@ajconff 'kp±dkufjyK&mokd@ ajy;I/ vltoufudk owfjcif;iSm vsifjref.? 17 tu,fpifppf iSufrsufarSmufY ydkufuGefudkjzef@xm;v#if t}uHrajrmuf&m? 18vlqdk;wdk@onf udk,ftaoG;udk oGeftHhaomiSg apmifhI/ udkftoufudk owftHhaomiSm acsmif;ajrmif; wwf=u.? 19 rw&m;aom pD;yGm;udk&Smaomoltaygif;wkd@onf xkdokd@aom tusdK;udkcH&I/ xdkpD;yGm;onf rdrdt&Sif. toufudk owfwwf.? 20 ynmonfjyifrSm aºuG;a=umfI/ vrf;c&D;wdk@Y rdrdpum;oHudkv$ifhwwf.? 21vlpnf;a0;&m tOD;Y4if; +rdK@wHcg;0wdk@Y4if;/ +rdK@xJY4if;ac:I ¹rGufqdkaompum;[lrlum;/ 22tdkvlrdkufwdk@/ oifwkd@onf rdkufaomtusifhudk ESpfoufvsuf/ uJh&Jhaomolwdk@onf uJh&Jhjcif;Y arG@avsmfvsuf/ rdkufrJaom olwkd@onf ynmtwwfudkrkef;vsuf tb,fr#umvywfvHk; ae=uvdrfhrnfenf;? 23igqHk;raom pum;udk em;axmifI ajymif;vJ=uavmh? igh0dnmOfudk oifwkd@tay:okd@ igoGef;avmif;I/ ighpum;.teuft"dy`g,fudk em;vnfaprnf? 24 igonfac:I oifwdk@onf jiif;y,faoma=umifh‚if;/ ighvufudkqef@I tb,folr#rrSwfaom a=umifh‚if;/ 25igowday;jcif;&Sdor#udkoifwkd@onfy,fI/ igqHk;raompum;wcGef;udkr# em;rcHbJ aeaoma=umifh‚if;/26oifwdk@onf ab;Oy'fESifh awG@}uHKaomtcg ig&,frnf? a=umufrufzG,faom 27 tr_a&mufaomtcg igjyuf,,fjyKrnf? oifwdk@ a=umufrufbG,faom tr_onf okwfoify,f&Sif;jcif; tr_uJhokd@‚if;/ oifwkd@ysupf D;jcif;tr_onf avjyif;rkef wdkif;uJhokd@‚if;/ a&mufvmI/ oifwdk@onfqif;&Jjcif;/ ylyefjcif;ESifh awG@}uHKaomtcg/ 28xkd tr_a&mufaom olwdk@onf ighudkac:aomfvnf;igrxl;? ighudk}udK;pm;I &Smaomfvnf; rawG@&=u? 29ta=umif; rlum;/ olwdk@onf 1-4

ynmtwwfudkrkef;=u.? xm0&bk&m;udk a=umuf&GH@aomoabmudk tvdkr&Sd=u? 30igowday;jcif;udk tv#ifem;rcH=u? igqHk;rjcif;&Sdor#udk rxDrJhjrifjyK=u.? 31xkda=umifholwkd@onf udk,fusifh jcif;. tusdK;tjypfudk pm;I/ udk,f}uHaomt}uHwdk@ESifh 0=uvdrfhrnf// 32Om%fwdrfaomolwdk@onf vrf;vGJojzifh toufqHk;wwf=u./ rdkufaomolwdk@onf owdvpfaomtm;jzifh ysufpD;jcif;okd@ a&mufwwf=u.? 33ighpum;udkem;axmifaomol rlum;vHk+cHKpGmaeI/ ab;udkra=umufbJ +idrf0yfvdrfhrnf? 2 ighom;/ oifonf ynmpum;udk em;axmifI/ apwempdwfESifh Om%fudk &SmazGonfwdkifatmif/ ighpum;udkemcHI/ ighynwfwdk@udkudk,ftxJYoGif;rdv#if‚if;/ 3odyH`wwfudk ac:I/ Om%faemufodk@ toHudk v$ifhv#if‚if;/ 4aiGudk&SmwwfouJhokd@ ynmudk &SmI/ 0Sufxm;aom b¾udk pl;prf;wwfouJhokd@/ Om%fudk pl;prf;v#if‚if;/ 5xm0&bk&m;udk a=umufaomoabmY usifvnfI/ bk&m;ocifudk odaomOm%fESifh jynfhpHk vdrfhrnf? 6ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;onf ynmudk ay;awmfrlwwf.? em;vnfEkdifaomOm%fonf E_wfuywfawmftm;jzifhom jzpfwwf.? 7 ajzmifhrwfaomolwdk@tzkd@ ynm&wem udk odkxm;awmfrl.? w&m;ojzifhusifhaom olwkd@udk uG,fumawmfrl.? 8rdrdoef@&Sif;olwdk@onf w&m;vrf;udk apmifha&Smufrnf ta=umif; olwkd@. vrf;c&D;udk vHk+cHKapawmfrl.? 9aus;Zl;awmfa=umifh oifonf ajzmifhrwfpGmusifhjcif;/ w&m;ojzifh pD&ifjcif;/ vspfvsLpGm qHk;jzwfjcif;rSpI aumif;aomvrf;&Sdor#wkd@udk odem;vnfvdrfhrnf? 10 ynmonf oif. ESvHk;xJokd@0ifI oifonf od=um;jcif;Y arG@avsmfaomtcg? 11 orRmowdonf oifhudk xdef;odrf;I/ Om%fonf vnf; apmifha&Smufojzifh/ 12qdk;aomvrf;rS u,fwifvdrfhrnf? aumufaom pum;udkajymwwfaomol/ 13ajzmifhrwfaomvrf;udkpGef@I rdkufrJaomvrf;odk@ vdkufaomol/ 14'kp±dkufY arG@avsmfI t"rRvl. aumufvdrfjcif;udk 15 tm;&ESpfoufaomol/ ajzmifhaomvrf;okd@rvdkuf/ aumufaom vrf;okd@omvdkufaomolwkd@. vufrS4if;/ 16trsdK;ysufaomrdef;r/ E_wfESifhacsmharmhwwfaom jynfwefqm rdef;r/ 17toufi,fpOf yJhjyifaom aus;Zl;&Sifudk pGef@I/ rdrdbk&m;ocif. yËdnmOfw&m;udk arhavsmhaom rdef;rvufrS‚if;/ oifhudku,fwifvdkufrnf? 18xdkrdef;r.tdrfonf aojcif;ESifh‚if;/ olvdkufaom vrf;wdk@onf ocsõKif;om; ae&mESifh‚if;/ pyfqdkifojzifh/ 19ol. tdrfokd@ 0ifaomolwpfpHkwpfa,mufr# rjyef&? toufvrf;udk rrSD&? 20oifonf olawmfaumif;wkd@. vrf;okd@ avsmufI/ ajzmifhrwfaomolwkd@. vrf;c&D;xJurxGufbJ tpOfwpdkufvdkuf& rnfta=umif;wnf;? 21ajzmifhrwfaomolwdk@onf jynfawmfYaeI/ pHkvifaomolwkd@ onf ae&mus=uvdrfhrnf? 22t"rRvlwdk@rlum;/ jynfawmfrS y,f&Sif;jcif;/ vGef;usL;aom olwkd@onf E_wfypf jcif;udk cH&=uvdrfhrnf? 3 1 ighom;/ igay;aomw&m;udkrarhESifh?ighynwfwdk@udk oif. ESvHk;apmifha&Smufygap? 2 ta=umif;rlum;/ ynwfw&m;onf toufwm&Snfaom umvESpfaygif;rsm;udk‚if;/ 3 +idrf0yfjcif;udk‚if;/ wdk;yGm;apvdkufrnf? u±k%mw&m;ESifh opPmw&m;udk oifESifhruGmapESifh? xkdw&m;wdk@udk oif. vnfyif;Y qGJxm;avmh? ESvHk;tif; pm&if;Y a&;oGif;avmh? 4xdkokd@jyKv#if bk&m;ocifa&SŒ/ vlwdk@a&S@rSm rsufESm&I/ aus;Zl;udkcH&vdrfhrnf? 1-2

xm0&bk&m;udk pdwfESvHk;tºuGif;rJh udk;pm;avmh? udk,fOm%fudk rrSDrjyKESifh? 6oGm;av&mY xm0& bk&m; udk rsufarSmufjyKavmh? okd@jyKv#if oif. vrf;c&D;wdk@udk yJhjyifawmfrlrnf? 7igonf ynm&Sd.[k udk,fudk rxifESifh? xm0&bk&m;udk a=umuf&GH@I 'kp±dkufudka&Smifavmh? 8okd@jyKv#if/ oif. ta=umwkd@onf tm;oefI/ t±dk;wdk@onf jcifqDESifh jynfhpHk=uvdrfhrnf? 9oifonf udkOpPmESifh tOD;oD;aom toD;tESH&Sdor#udk xm0& bk&m;tm; ylaZmfavmh? 10odk@jyKv#if/ oif. pyg;usDwdk@onf ºuG,f0I/ pyspfoD;e,f&mwefqmwkd@udk topf aompyspf&nfv#Hvdrfhrnf? 11ighom;/ xm0&bk&m; qHk;rawmfrljcif;udk rrSwfbJraeESihf? oif. tjypfudk ppfaq; awmfrlaomtcg pdwfrysufapESifh? 12 xm0&bk&m;onf cspfawmfrlaomoludk qHk;rawmfrlwwf.? ESpfouf awmfrlaom om;udk '%fcwfawmfrlwwf.? 13 Om%fynmudk &SmI&aomolonf r*Fvm&Sd.? 14ta=umif;rlum;/ ynmukefoG,fjcif;onf aiGukefoG,fjcif;xuf omIaumif;.? ynmukefoG,fI&aom tjrwfvnf; a&$pifxuf omIaumif;.? 15ynmonf ywWjrm;xufomI tzdk;xkdufay.? ESpfoufzG,for#aom t&mwdk@onf xkd&wemudk r+ydKifEdkif =u? 16ol. vusfmvufY toufwm&Snfaomumv/ 17 ynm vrf;wdk@onf om,maomvrf;/ vuf0JvufY pnf;pdrfESifh*k%ftoa&&Sd.? 18 ynmvrf;c&D;&Sdor#wdk@onf +idrf0yfv#uf&Sd=u.? ynmudk udkifqGJaom olonf toufudkyif&+yD? vufrv$wfaomolonf r*Fvm&Sd.? 19xm0&bk&m;onf ynmawmftm;jzifh ajr}uD;udk wnfI/ Om%fawmftm;jzifh rdkCf;aumif;uifudk jyifqifawmfrl+yD? 20ody`Htwwfawmftm;jzifh eufeJaom t&yftufuGJI/ rdkCf;wdrfrSvnf; ESif;&nfuswwf.? 21ighom;/ ynm&wemESifh orRmowdudk oifhrsufarSmufrSruGmapbJ/ tpOfapmifha&Smufavmh? 22okd@jyKv#if / xkd&wemwdk@onf oif. 0dnmOfYtouf/ oif. vnfyif;Y *k%foa&jzpfvdrfhrnf? 23oifonf c&D;oGm;&mY ab;r&Sd? ajcrwdkufrdbJ oGm;vdrfhrnf? 24tdyfaomtcg a=umufp&mr&Sd&? aumif;rGefpGm tdyfaysmf&vdrfhrnf? 25 v#ifjrefaom ab;ESifh vlqdk;awG@wwf aom ysufpD;&mab;udk a=umufp&mr&Sd&? 26ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;onf oif,Hk=unfudk;pm;&mjzpfI/ oif.ajcudk rausmhrdapjcif;iSm apmifhrawmfrlvdrfhrnf? 27 aus;Zl;udk cHoifhaomolwkd@tm; aus;Zl;jyK&aom tcGifh&Sdv#if rjyKbJraeESifh? 28tdrfeD;csif;udk ay;p&m&Sdvsufyif/ oGm;awmh? wzefvmOD;awmh? eufjzefrS igay;rnf[krajymESifh? 29pdk;&drfjcif;r&SdbJ oifhtem;rSmaeaom tdrfeD;csif;Y raumif;aomt}uHudkr}uHESifh? 30oifY tjypfrjyKaomoludk ta=umif;r&SdbJ &efrawG@ESifh? 31n‡Of;qJwwfaomol. pnf;pdrfudk rawmifhwESifh? olvdkufaom vrf;wpfpHkwpfckudkr# tvdkr &SdESifh? 32ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;onf oabmaumufaom olwdk@udk pufqkyf &GH@&Smawmfrl.? ajzmifhrwfaom olwdk@rlum;/ udk,fawmfESifh rd\[m, zGJ@&aomtcGifh&Sd=u.? 33 rw&m;aomol. ae&monf xm0&bk&m;usdefawmfrljcif;udk awG@wwf.? w&m;aomol.ae&mudkum; aumif;}uD;ay;awmfrl.? 34tu,fpifppfuJh&J@wwfaom olwdk@udk uJh&J@awmfrl.? pdwfESdrfhcsaomolwdk@tm;um;/ aus;Zl;jyKawmfrl.? 35ynm&Sdaomolwkd@onf bkef;ta&udk tarGcH&I/ rdkufaomolwkd@rlum;/ t&SufuGJjcif;udk xrf;oGm;=u&vdrfhrnf? 4 1 igom;wdk@/ tb.enf;Oya'oudk em;axmifI/ Om%foabmudk em;vnfjcif;iSg aphaphrSwf=uavmh? 2aumif;aom=o0g'udk igay;.? ighynwfw&m;udk ry,f=uESifh? 3igrlum;/ tb.&ifESpf/ trda&S@rSmEl;nHhI tcspfqHk;aomom;jzpf.? 4ightb oGefoifI ¹rGwfqdkavonfum;/ ighpum;udk oif. ESvHk;Y oGif;rdI/ ighynwfwkd@udk usifhapmifhojzifh touf&Sifavmh? 5ynmudk 5

qnf;zl;avmh? Om%fudk qnf;zl;avmh? owdrvpf apESifh? ig. E_wfxGufpum;udk rv$Jra&SmifESifh? 6 ynmudkrpGef@ESifh? olonf oifhudk xdef;odrf;vdrfhrnf? ol@udk cspfavmh? oifhudkapmifhrvdrfhrnf? 7 ynmonf tjrwfqHk;aom t&mjzpf.? ynmudk qnf;zl;avmh? qnf;zl; or#aom OpPmwkd@wGif Om%fudk qnf;zl;avmh? 8ol@udk tjrwfxm;avmh? olonf oifhudkcsD;ajrmufvdrfhrnf? ol@udk 9 buf,rf;v#if *k%foa&udkay;vdrfhrnf? oif.acgif;udk wifhw,faomOD;&pfESihf ywf&pfI/ bkef;}uD;aom o&zludktyfESHvdrfhrnf? 10 ighom;/ ighpum;udk em;axmifem,lavmh? okd@jhyKv#if oifhtoufESpfygif;rsm;vdrfhrnf? 11 ynmvrf;udk igjyoI/ rSefaom vrf;c&D;wdk@Y oifhudkigydk@aqmif.? 12a&SmufoGm;v#if usOf;ajrmif;&m okd@ ra&muf/ ay;aom tcgwdkufrdIrvJ&? 13Oya'oudkudkifqGJavmh? rv$wfESifh? apmifhxm;avmh? touf&Sifjcif;. ta=umif;jzpf.? 14t"rRvlwkd@vrf;xJokd@r0ifESifh? qdk;,kwfaomolwdk@ESifhtwl rvdkufESifh// 15olwdk@vrf;udk =uOfa&Smifavmh? vdkufroGm;ESifh? v$JI oGm;avmh? 16olwkd@onf olwyg;Y tjypfrjyK&v#if rtdyfwwf? wpHkHwa,mufaom oludkrvJapv#if tdyfI raysmfwwf? 17'kp±dkufESifh qdkifaomrkef@udkpm;I n‡Of;qJjcif;ESifh qdkifaom pyspf&nfudkaomufwwf=u.? 18ajzmifhrwfaom [email protected];onf wufaom tm±k%fuJhodk@ jzpfI/ aexGuf onhfwdkifatmif wdk;yGm;xGef;vif;wwf.? 19 rw&m;aomolwkd@. vrf;rlum; arSmifrdkufouJhodk@jzpfI olwdk@onf vJaomtcg/ tb,ft&mudk wdkufrdonf[k rod&=u? 20 ighom;/ ighpum;udkem;axmifavmh? iga[majymcsufwdk@udk em;oGif;avmh? 21oifhrsufarSmufrS ruGmap ESifh? ESvHk;wGif;Y apmifhxm;avmh? 22ta=umif;rlum;/ xdkw&m;pum;udk awG@&aom olwkd@onf touf&Sifjcif;/ wudk,fvHk;usef;rmjcif;ta=umif;udk awG@&+yD? 23ESvHk;onf touf. tajctjrpfjzpfaoma=umifh/ oif.ESvHk; udktxl;ojzifh apmifha&Smufavmh? 24aumufaompum; wkd@udk‚if;/ jiif;qefwwfaom E_wfcrf;wdk@udk‚if; a0;pGm y,fa&Smifavmh? 25oif. rsufpdonf a&S@±_=unfhI/ rsufcrf;wkd@onf wnfhwnfhtm ±HkjyKapawmh? 26oifoGm;&mvrf;udk pl;prf;I/ oGm;av&mY wnf=unfjcif;&Sdapavmh? 27vusfmbuf/ vuf0Jbufokd@ rwdrf;rv$JESifh? 'kp±dkufjyK&mvrf; udk a&Smifavmh? 5 1 -2 ighom;/ oifonf orRmowd&SdI/ oif. E_wfcrf;onf ody`Htwwfudk apmifhrnfta=umif;/ ighynmudk rSwfusHK;I/ igay;aom Om%fokd@ oifhem;udkvSnfhavmh? 3ta=umif;rlum;/ trsdK;ysufaom rdef;r. e_wfcrf; onf ysm;vydk@uJhokd@ ,dw k wfI/ olajymaompum;onf qDxufacsmaomfvnf;/ 4 tqHk;Yum;/ olonf wif;cg;&GufuJhokd@cg;I/ oefvsufESifh tr#xuf.? 5ol. ajcwdk@onf aojcif;odk@ qif;I/ oloGm;&m vrf;onf r&%mEkdifiHokd@ a&mufwwf.? 6oifonf toufvrf;udk rqifjcif&atmif/ ol@xHk;pH"avhwkd@onf wa&G@a&G@ajymif;vJojzifh/ oifonfem;rvnfEkdif&? 7okd@jzpfI ighom;wkd@/ ighpum;udk em;axmif=uavmh? ig a[majymcsufwdk@udk ry,f=uESifh? 8xkdodk@aomrdef;rwdk@udk a0;pGma&SmifoGm;avmh? ol@ae&mwHcg;0okd@ rcsOf;ESifh? 9okd@r[kwf oifonfudk,f*k%ftoa&udk olwyg;Y‚if;/ udk,ftoufudk =urf;wrf;aomolwkd@Y‚if;/ udk,ftoufudk =urf;wrf;aomolwkd@Y‚if; tyfvdrfhrnf? 10wyg;trsdK;om;wkd@onfoif. pnf;pdrfESifh jynfh0 =uvdrfhrnf? oifvkyfI &aomOpPmonf wyg;trsdK;om;tdrfokd@a&mufvdrfhrnf? 11aemufqHk;Y oifhtom;/ oifhudk,fum, aqG;ajr@aomtcg/ 12igonf oGefoifjcif;udk rkef;av+yD wum;? qHk;rjcif;udk pdwfESvHk;xJrSm rxDrJhjrifjyKav+yDwum;? [email protected];udk em;raxmifbJ/ ightm; oGefoifaomolwkd@.

pum;udk em;rcHbJaeav+yDwum;? 14pnf;a0;aom y&dowfrsm;tv,fY 'kp±dkufrsdK;udk ukefpifvkonfwdkifatmif igjyKav+yDwum;[k jrnfwrf;&vdrfhrnf? 15 udk,fqdkifaom a&tdk;udk oHk;I/ udk,fa&wGif;xJu xGufaom prf;a&udk aomufavmh? 16 oif. prf;a&rsm;jym;I/ vrf;rsm;tem;rSmpDaom jrpfrsm;jzpfapavmh? 17wyg;trsdK;om;ESifh aygif;bufIrqdkifapbJ/ udk,fwyg;wnf;omqdkifapavmh? 18oif. prf;a&wGif;Y r*Fvm&SdapI/ touft&G,fysdKpOfumv/ aygif;abmf aomr,m;ESifh twlaysmfarG@avmh? 19olonf pHkrufwwfaom orif;r/ ESpfvdkbG,faom '&,fr uJhokd@jzpfI/ ol. om;jrwfwkd@onf oif. tvdkqENudk tpOfajyapI/ ol@udk cspfaompdwfESifh tpOf,pfrl; vsufaeavmh? 20ighom;/ oifonf trsdK;ysufaom rdef;rESifh tb,fa=umifh ,pfrl;oenf;? jynfwefqmr. &ifywfudk tb,fa=umifh buf,rf;oenf;? 21 vloGm;vmor#aomvrf;wdk@onf xm0&bk&m;rsufarSmufawmfY&Sd=u I/ oGm;vmor#aom tjcif;t&mwkd@udk pl;prf;awmfrl.? 22t"rRvlonf rdrdjyKaom 'kp±dkuf tjypfjzifh brf;rdjcif;/ rdrdtjypf}udK;wkd@jzifh csnfaESmifjcif;udk cH&vdrfhrnf? 23olonf tvGefrdkufaoma=umifh rSm;,Gif;I/ oGefoifjcif;udk rcH&bJaooGm;&vdrfhrnf? 6 1 ighom;/ oifonf taqGcifyGef;twGuf tmrcHrdaomf‚if;/ olwyg;ESifh vuf0g;csif; 2 ±dkufrdaomf‚if;/ udk,fE_wfxGufpum;jzifh ausmhrd+yD? udk,fE_wfajymaompum;a=umifh tr_a&mufav+yD? 3ighom;/ oifonf taqG cifyGef;vufokd@ a&mufrdv#if/ udk,fudk E_wftHhaomiSg tb,fodk@jyK&rnfenf;[lrlum; taqGcifyGef;xH oGm;I udk,fudkESdrfhcsvsuf ol@udk E_d;aqmfavmh? 4 tdyfraysmfESihf? rsufpdrdSwfI ridkufESifh? 5rkqdk;vufrS orif'&,fudk ‚if;/ iSufudk‚if; E_wf&ouJhokd@ udk,fudkE_wfavmh? 6 tcsif;vlysif;/ y&GufqdwfxHokd@ oGm;I/ ol. tjyKtrlwkd@udk qifjcifojzifh ynm&Sdapavmh? 7 y&Gwfqdwfonf q&mr&Sd/ yJhjyifaom olr&Sd/ rif;r&SdbJvsuf/ 8aEGumvESifh pyg;&dwf&mumvY rdrdpm;p&m tpmudk &SmazGodkxm;wwf.? 9tdkvlysif;/ oifonf tb,fr#umvywfvHk; tdyfvsuf aevdrfhrnfenf;? tb,faomtcg Edk;vdrfhrnfenf;? 10c%tdyfvsuf/ c%aysmfvsuf/ tdyfaysmftHhaom iSgc% vufcsif; ydkufvsufaepOfwGif/ 11qif;&Jjcif;onf c&D;oGm;aomoluJhokd@‚if;/ OpPmjyKef;wD;jcif; onf ol&JuJhokd@‚if; a&mufvmvdrfhrnf? 12 qdk;,kwfaomolESifh rw&m;aomolonf aumufvdrfaom pum;Y usifvnfwwf.? 13 rsuf awmifcwfvsuf/ ajcjzifhtrSwfay;vsuf/ vufacsmif;wkd@jzifh oGefoifvsufjyKwwf.? 14 aumufaompdwf oabmESifh jynfhpHkI/ raumif;aom t}uHudk tpOft}uHpnfwwf.? olwyg;csif; &efawG@apjcif;iSm jyKwwf.? 15xkda=umifholonf trSwfwrJh tr_a&mufI/ udk;uG,f&mr&bJ csufjcif;usdK;yJh ysufpD;&vdrfhrnf? 16 xm0&bk&m; rkef;awmfrlaom t&majcmufyg;ru/ pufqkyf&GHŒ&Smawmfrlaomt&m ckESpfyg;[lr_um;/ 17axmifv$m;aom rsufESmwyg;/ rkomY usifvnfaomv#mwyg;/ tjypfr&Sdaom ol. toufudkowfaom vufwyg;/ 18raumif;aom t}uHudk }uHpnfaom ESvHk;wyg;/ tjypfjyK&modk@ tvsiftjref ajy;wwfaom ajcwyg;/ 19rkompum;udkajymI rrSefaom oufaowyg;/ taygif;abmfcsif; &efawG@apjcif;iSm jyKwwfaom olwyg;wnf;? 20 ighom;/ tb. ynwfpum;udkem;axmifavmh? trday;aom w&m;udk ry,fESifh? 21 ESvHk;ay:rSm t+rJcsnfI vnfyif;Y qGJxm;avmh? 22oifonf tjcm;odk@ oGm;aomtcg/

xkdynwfw&m;onf vrf;jy vdrfhrnf? tdyfaomtcg oifhudkapmifhvdrfhrnf? Edk;aomtcg oifESifh E_wfqufvdrfhrnf? 23ta=umif;rlum;/ ynwfawmfonf rD;cGufjzpf.? w&m;awmfonf 24 tvif;jzpf.? tjypfudk jywwfaom=o0g'pum; onf toufvrf;jzpf.? qdk;aomrdef;rESifh‚if;/ trsdK;ysufaomrdef;racsmharmhwwfaomE_wfESifh‚if; vGwfap jcif;iSm/ oifhudkapmifhbdk@&m jzpfownf;? 25 xdkokd@aomrdef;ronf tqif;vSaomfvnf;/ wyfrufaompdwf r&SdSESifh? olonf rsufcrf;wkd@jzifh oifhudk rausmhrdapESifh? 26ta=umif;rlum;/ jynfwefqmrudk rSD0Jaom a,musfm; onf qif;&JI/ rkef@wvHk;udkom&wwf.? arsmufrxm;aom rde;f ronfvnf; jrwfaom toufudk brf;wwf .? 27 vlonf t0wfravmifbJ rD;udk ydkufwufEkdifoavm? 28ajcravmifbJ rD;cJay:rSm eif;Edkifoavm? 29 olr,m;xHokd@ 0ifaomolonf xdkenf;wljzpf.? ol@r,m;udk jypfrSm;aomolrnfonfum;/ tjypfESifh ruif; rvGwfEdkif&m/ 30rGwfodyfaompdwfajyapjcif;iSm/ cdk;aomolyif tjypfrvGwf&? 31awG@rdv#if ckepfqjyefay;& rnf? udk,ftdrfY&Sdor#aom OpPmwkd@udk avsmf&rnf? 32ol@r,m;udk jypfrSm;aom olonf Om%fr&Sd? xkdokd@jyK aom olonf rdrdtoufudk zsufqD;wwf.? 33emusifpGm xdcdkufjcif;ESifh 34 toa&±_wfcsjcif;udk cH&vdrfhrnf? ol. t&SufuGJjcif;onf rajyEkdif? ta=umif;rlum;/ a,musfm;onf r,m;udk r,Hkaompdwf&Sdv#if/ jyif;xefpGm trsufxGufwwf.? tjypfay;csdef a&mufaomtcg oem;jcif;r&Sdwwf.? 35avsmfjypfaiG rnfr#udk yrm% rjyKwwf? rsm;pGmaom vufaqmifwdk@udk ay;aomfvnf; pdwfrajywwf? 7 1 ighom;/ ighpum;udk aphaph em;axmifI/ ighynwfwdk@udk oifY odkxm;avmh? 2ighynwfwdk@udk apmifha&SmufI touf&Sifavmh? igay;aom w&m;udk udk,frsufqefuJhokd@ apmifhavmh? 3oif. vufacsmif; wdk@Y csnfxm;I/ oif. ESvHk;tif;pm&if;Y a&;rSwfavmh? 4ynmudk udk,fESr[lI‚if;/ Om%fudk udk,fayguf abmf[lI‚if;ac:avmh? 5okd@jyKv#ifolwkd@onf trsdK;ysufaom rdef;r/ E_wfESifhacsmharmhwwfaom jynfqefqm rdef;rvufrS oifhudk u,fwif=uvdrfhrnf? 6-7 ightdrfjywif;&Guf=um;rS ig=unfhI jrif&aomtr_[lrlum;/ Om%fwdrfaom trsdK;om;csif; pkudkig =unfh±_pOfwGif/ Om%fr&Sdaom vlysdKwa,mufonf/ 8xdkokd@aom rdef;rae&mvrf;axmifh tem;okd@ a&SmufoGm;ojzifh/ 9rdkCf;csKyfI nOD;tcsdef/ nOfheufaomtcsdefa&mufaomtcg/ xdkrdef;rae&mvrf;odk@ vdkufav.? 10jynfwefqm t0wfudk0wfI/ qef;jym;aomrdef;ronf xkdoludk}udKqdk.? 11xkdrdef;ronf us,faomtoHESifh cdkifrmaom pdwfoabm&Sd.? udk,ftdrfY rae/ vnfwwf.? 12c%tdrfjyif/ c%vrf;xJrSm aevsuf/ vrf; axmifht&yf&yf Y acsmif;ajrmif;I =unfhwwf.? 13xdkvlysdKudkawG@aomtcg/ &JaomrsufESmESifh brf;buferf; ±_yfvsuf/ 14igY rd\[m,laZmfouUm&Sd.? ,ae@ ig*wd0wfudkigajz+yD? 15xkda=umifh oifhudk }udKqdktHhaomiSm igxGufvm+yD? oifhrsufESmudk }udK;pm;&SmI awG@+yD? 16ighckwifudk cs,fvS,faom tdyf&mcif;ESifh‚if;/ tJ*kwWK ydwfacsmESifh‚if; jyifqif+yD? 17igharG@&mudk rk&ef/ tausmf/ opf}uHydk;ESifh xHk+yD? 18vmyg/ rdkCf;vif;onf wdkifatmif umr&m*pdwfudk ajz=uukeftHh? arxkefjyKI arG@avsmf=uukefthH? 19 ight&Sifonf tdrfrSmrS&dS? aiGtdwfudkaqmi fv#uf a0;aom t&yfodk@oGm;+yD? 20yGJae@a&mufrSom jyefvmvdrfhrnf[k/ 21cspfbG,faom pum;ESifh xdkoludk aoG;aqmifI acsmharmhwwfaomE_wfcrf;ESifh Edkifojzifh/ 22EGm;onftaocH&mokd@ vdkufouJhokd@‚if;/ orif'&,f onf rdrdtonf;Y jr‡m;rxkd;rSDwdkifatmif/ brf;rd&mxJokd@0ifouJhokd@‚if;/ iSufonf rdrdtoufqHk;apjcif;iSg axmifrSef;udk

r&dyfrdbJ/ ausmhuGif;xJodk@ tvsiftjref0ifouJhodk@‚if;/ 23vlysdKonf xkdrdef;raemufokd@ csufjcif; vdkufoGm;wwf.? 24 okd@jzpfI ighom;wdk@/ ighpum;udk em;axmifI iga[majymcsuf wdk@udk rSwfusHK;=uavmh? 25 xkdodk@aom rdef;rae&mvrf;udkpdwfriJhuGufESifh? olusifvnfaom vrf;c&D;okd@ v$JI rvdkufESifh? 26 ta=umif;rlum;/ olonf ppfol&Jtrsm;wdk@udkvSJav+yD? cGeftm;}uD;aom oltrsm;wdk@udk owfav+yD? 27 ol. tdrfonf aorif;. bHkAdrmefokd@ qif;I/ r&%mEdkifiHokd@ a&mufaomvrf;jzpf.? 8 1 Om%fynmonf ac:I rdrdtoHudk v$ifhonfr[kwfavm? 2jrifhaomt&yfxdyfY‚if;/ vrf;c&D;tem;Y 4if;&yfae.? 3}uD;aomwHcg;0/ +rdK@wHcg;/ tdrfwHcg;0rSm aºuG;a=umfI/ 4tcsif;vlwdk@/ oifwdk@tm; igac:.? vlom;wdk@tm; toHudk igv$ifh.? 5Om%fwdrfaomolwkd@ ynmw&m;udk em;vnf=uavmh// vlrdkufwdk@ xdk;xGif;aom Om%f&Sd=uavmh? 6em;axmif=u? jrwfaompum;udk igajymrnf? rSefaom w&m;pum;udk igE_wf¹rGwfrnf? 7ighE_wfxGufpum;onf orRmw&m;ESifh omqdkifI/ ighE_wfcrf;wkd@onf 'kp±dkufudk pufqkyf&GH@&Sm.? 8iga[majym or#aompum;wkd@onf ajzmifhrwfI/ aumufaomoabm/ azmufjyefaomoabmESifh uif;pif=u.? 9em;vnfaomolY tvHk;pHk&Sif;vif;I/ ynmudk&aom olwkd@tm;[kwfrSef=u.? 10aiGt&if/ ighenf;udk‚if;/ jrwfaoma&$ t&if/ ynmtwwfukd‚if; cH,l=uavmh? 11ta=umif;rlum;/ ynmonf ywWjrm;xufomI jrwf.? ESpfoufbG,for#aomt&mwdk@onf xkd&wemudk r+ydKifEkdif=u? 12 ighOm%fynmonf orRmowdESifh aygif;I/ vdrRmaom odyH`twwfrsm;udk abmfwwf./ 13 xm0&bk&m;udk a=umuf&GH@aomoabmum;/ 'kp±dkufukdrkef;aom oabmwnf;? rmeaxmifv$m; jcif;/ apmfum;jcif;/ raumif;aomvrf;odk@ vdkufjcif;/ apmfum;jcif;/ raumif;aomvrf;odk@ vdkufjcif;/ aumufaom pum;jzifh ajymqdkjcif;wdk@udk igrkef;.? 14t=uHay;Ekdifaom tcGifhESifh ynm&wemonf igY&Sd.? igonf Om%fjzpf I tpGrf;owWdESifh jynfhpHk.? 15ightm;jzifh &Sifbk&ifwdk@onf pdk;pH&aom tcGifh/ 16 rif;t&m&Sdwdk@onf qHk;jzwf&aom tcGifh&Sd=u.? ightm;jzifh rif;om;/ rSL;rwf/ 17 w&m;ol}uD;taygif;wkd@onf tpdk;&aom tcGifh&Sd=u.? ighudk cspfaomolwkd@udk igcspf.? ighudk}udK;pm;I &Smaomolwkd@onf awG@wwf=u.? 18igY pnf;pdrfESifh *k%fto a&&Sd.? +rJaompnf;pdrfESifh ajzmifhrwfjcif;yg&rD &Sd.? 19igay;aomtusdK;onf a&$xufru/ a&$pifxufomI jrwf.? iga=umifh&aom tcGefb¾monf aiGawmfxufomIjrwf.// 20igonf ajzmifhrwfjcif;vrf;/ 21 w&m;ojzihf pD&ifjcif;vrf;tv,fY a&SmufoGm;onfjzpfI ighudkcspfaomolwdk@onf tarGcH&aomtcGifhESifh olwdk@b¾mwdkufjynfh0apaomtcGifhudk igay;wwf.// 22 xm0&bk&m;onf a&S;tr_awmfudk rjyKrSDxGufºuGawmfrlpuyif ighudkydkifawmfrl.? 23 ajr}uD;rjzpfrSD a&S@OD;pGmaomumv/ teEWumvrSpI igonf bdodufcH+yD? 24eufeJaom yifv,frjzpf/ a&ESifhºuG,f0aom prf;a&wGif;rjzpfrSD ighudk jzpfbGm;apawmfrl.? 25awmif}uD;rwnf/ awmifi,frjzpfrSD/ 26 ajr}uD;ESifhv,fawm rsm;udk rzefqif;/ tOD;qHk;aom ajrr_ef@udkr# rzefqif;rSD/ ighudkjzpfbGm; apawmfrl.? 27rdkvf;aumif;uifudk jrifawmfrlaomtcg ig&Sd.? ork'N&mrsufESmudk uef@uGufaomtr_/ 28 txufrdk;Cf;wdrfudk wnfapaom tr_/ eufeJaom t&yfY prf;a&aygufwkd@udk cdkifcHhapaomtr_/ 29 ork'N&mY uGef@uGufaom tydkif;tjcm;udk a&rv$rf;&rnfa=umif; pD&ifaomtr_/ ajr}uD;wkdufjrpfwnfaom tr_wdk@udk +yD;pD;apawmfrlaomtcg/ 30igonf au|;arG;awmfrlaom om;uJhokd@/ txHawmfyg;wGifaeI/ tpOfrjywf arG@avsmfawmfrl&mjzpf.? a&S@awmfY tpOfrjywf

upm;vsuf/ 31zefqif;awmfrlaomajr}uD;wjyifvHk;wGif &$ifvef;vsuf/ vlom;wkd@ESifh aygif;abmfI aysmfyg;vsufae.? 32 okd@jzpfI ighom;wdk@/ ighpum;udk em;axmif=uavmh? ig. vrf;rsm;udk 33 apmihfa&Smufaomolwkd@onf r*Fvm&Sd=u.? igqHk;rjcif;udk ry,f=uESifh? em;axmifI ynm&Sd=uavmh? 34 ighpum;udk=um;I ighwHcg;em;rSm ae@wdkif;apmifhvsuf wHcg;wdkifem;rSm ajrmfvifhvsuf aeaomolonf r*Fvm&Sd.? 35ighudk&SmI awG@aomolonf toufudkawG@.? xm0&bk&m;. aus;Zl;awmfudkvnf; cH&.? 36ighudk jypfrSm;aomolrlum;/ rdrdtouf 0dnmOfudk jypfrSm;.? ighudkrkef;aomol taygif;wdk@onf aojcif;udk cspf=u.? 9 Om%fynmonf tdrfwdkifckepfwdkifudkckwfI/ rdrdae&mtdrfudk aqmufav+yD? 2ol. taumifrsm;udk owfI/ pyspf&nfudk abmf+yD;rS pm;yGJudk cif;av+yD? 3u|efrwdk@udk apv$wfI/ +rdK@wGif tjrifhqHk;aomt&yfwdk@Y aºuG;a=umfavonfum;/ 4Om%fwdrfaomolonf Tt&yfokd@0ifap? tdkynmr&Sdaomol/ 5vmavmh? igrkef@udk pm;avmh? igabmfaom pyspf&nfudk aomufavmh? 6 rdkufaomoludk a&SmifI toufcsrf;om&avmh? ynm vrf;okd@ vdkufavmh[kqdkownf;? 7 rxDrJhjrifjyKaomoludk qHk;raomolonf t&SufuGJjcif;udk‚if;/ vlqdk;udktjypfjyaomolonf uJh&J@jcif; udk‚if; cH&vdrfhrnf? 8rxDrJhjrifjyKaomoludk rqHk;rESifh? oifhudk rkef;vdrfhrnf? ynm&Sdudk tjypfjyavmh? olonf oifhudkcspfvdrfhrnf? 9ynm&Sdaom oludk qHk;rv#if/ olonfomI ynm&Sdvdrfhrnf? ajzmifhrwfaomoludk oGefoifv#if/ olonf ody`Htwwfwdk;yGm;vdrfhrnf? 10 xm0&bk&m;udk a=umuf&GHŒaom oabmonf ynm. rlvjrpfjzpf.? oef@&Sif;awmfrlaom bk&m;udk odu|rf;aom oabmonf Om%fjzpf.? 11ta=umif;rlum;/ ighudktrSDjyKI oif.ae@&ufumvESifh touftydkif;tjcm; ESpfaygif;umvESifh wdk;yGm;vdrfhrnf? 12oifonf ynm&Sdv#if/ udk,fwkdiftusdK;udkcH&vdrfhrnf? rxDrJhjrifjyKv#if/ udk,fwdkifomtjypfudkcH&vdrfhrnf? 13 rdkufaomrdef;ronf pum;oHus,fI Om%fwdrfojzifh tvsif;rodwwf? 14 15 rdrdtdrfwHcg;em;wGif +rdK@jrifh&mt&yf taetxdkiftay:rSm xkdifv#uf/ vrf;Y wnfhwnfh c&D;oGm;aom olwkd@udk ac:I/ 16Om%fwdrf aomolonf Tt&yfodk@ 0ifap? tdkynmr&Sdaomol/ 17 cdk;aoma&onf csdK.? wdwfqdwfpGm pm;aomrkef@ vnf; +rdefonf[k qdkwwf.? 18xkdt&yfY ocsõKif;om;&Sda=umif;/ xkdrdef;r. {nfhonfwkd@onf r&%mEkdifiH teufqHk;Y aea=umif;udk xkda,musfm;onf rodrrSwf? 10 1 a&Smvrkefrif;. okwWHpum; [lrlum;/ ynm&Sdaomom;onf tb0rf;ajrmufjcif;ta=umif;/ rdkuf aom om;rlum;/ trd0rf;enf;jcif;ta=umif;udk jzpfapwwf.? 2rw&m;aomOpPmb¾monf tusdK;r&Sd? ajzmifhrwfjcif;yg&rDrlum;/ aojcif;rS u,fwifwwf.? 3ajzmifhrwfaomoludk iwfI aoapjcif;iSm/ xm0& bk&m;onf tcGifhay;awmfrrl? rw&m;aomolwkd@. t"rRtr_udkum; zsufqD;awmfrl.// 4ysif;&daomolonf qif;&J jcif;/ vHk@v0d&d,&Sdaomolonf ºuG,f0jcif;okd@a&muf wwf.? 5toD;oD;aomtcsdefY odrf;,laom olonf ynm&Sdaomom;jzpf.? pyg;&dwf&mumvY 6 tdyfwwfaomolrlum;/ t&SufcGJwwfaomom;jzpf.? w&m;aomol. acgif;ay:rSm r*Fvmoufa&mufwwf.? rw&m;aomol. E_wfudkum; n‡Of;qJjcif; tjypfonf ydwfvdrfhrnf? 1

w&m;aomolukd atmufarhaomtcgaumif;}uD;ay;wwf.? rw&m;aomol. emrrlum; ykyfysufwwf.? 8vdrRmaomolonf ynwfw&m;udk cHwwf.? pum;rsm;aom vlrdkufrlum; qHk;±_H;wwf.? 9ajzmifhrwfjcif;vrf; okd@ vdkufaomolonf teif;rSefvdrfhrnf? aumufaomvrf;okd@ vdkufaom olrlum;/ oabmxif&Sm;vdrfhrnf? 10rsufpdrSdwfaomolonf pdwfudkylapwwf.? pum;rsm;aom vlrdkuf rlum;qHk;±_H;wwf.? 11ajzmifhrwf aom ol.E_wfonf toufa&wGif;jzpf.? rw&m;aom ol.E_wfudkum;/ n‡Of;qJjcif;tjypfonf ydwfvdrfhrnf? 12rkef;aom pdwfonf&efawG@&mokd@ wkdufwGef;wwf.? cspfaompdwfrlum;/ cyfodrf;aom tjypfwkd@udk zHk;tkwfwwf.? 13 Om%faumif;aomolonf ynmpum;udkajymwwf.? Om%frJhaomol. ausmtbdk@rlum; 14 }udrfvHk;&Sd.? ynm&Sdaomolwkd@onf =um;odaomt&mudk odrf;xm; wwf.? rdkufaomol. E_wfrlum;/ tusdK; enf;jcif;ESifh eD;pyf.? 15aiG&wwfaomol. pnf;pdrfonf ol. cdkifcHhaom+rdK@jzpf.? qif;&Jom;wdk@. qif;&Jjcif; rlum;/ olwkd@. tusdK;enf;a=umif;jzpf.? 16ajzmifhrwfaom ol. tvkyftudkifonf toufESifh‚if;/ rw&m;aomol. tusdK;pD;yGm;onf tjypfESifh ‚if;,SOf.? 17 enf;Oya'oudk apmifha&Smufaomolonf toufvrf;odk@ vdkufwwf.? qHk;rjcif;udk jiif;y,faom olrlum; vrf;vGJwwf.? 18t+idK;zGJ@aom oabmudk rkomE_wfcrf;jzifh zHk;xm;aomol/ ol@toa&ysufatmif ajymwwfaomolonf rdkufaom oabm&Sd.? 19pum;rsm;aomtm;jzifh tjypfygwwf.? rdrdE_wfudk csKyfwnf; aom olrlum; ynm&Sd.? 20ajzmifhrwfaomol. v#monf aiGpifESifhwl.? qdk;aomol. ESvHk;rlum; tbdk; rxdkuf? 21ajzmihfrwfaomol. E_wfcrf;wkd@onf vltrsm;udk au|;wwf.? rdkufaom olwkd@rlum;/ Om%fr&Sd aoma=umifh ao=uvdrfhrnf? 22 xm0&bk&m;. aumif;}uD;r*Fvmonf pnf;pdrfudk jzpfapwwf.? xkdpnf;pdrf ESifhvnf;/ 0rf;enf;jcif;ta=umif;udk a&maESmawmfrrl? 23rkdufaomolonf tjypfjyK&mY aysmfarG@wwf.? 24 Om%faumif;aomolrlum; qifjcifwwf.? rw&m;aomola=umufwwfaom tr_onf ol@tay:okd@ a&mufvdrfhrnf? ajzmifhrwfaomol awmifhwaom tusdK;udkum;/ 25 bk&m;ocifay;awmfrlrnf/ rw&m;aom olonf vGefoGm;aom avabGuJhokd@ aysmufwwf.? ajzmifhrwfaomolrlum;/ +rJ+rHaom wdkufjrpfjzpf.? 26yHk;&nfonfoGm;Yvnf;aumif;/ rD;cdk;onf rsufpdY‚if; jzpfouJhokd@/ ysif;&daom olonf apv$wfaom olY jzpf.? 27xm0&bk&m;udk a=umuf&GH@aom oabmonf toufwmudk &Snfap wwf.? rw&m;aomol. ESpfaygif;umvrlum; wdkwwf.? 28ajzmifhrwfaomol. ajr‡mfvifhjcif;onf 0rf;ajrmufp&m ta=umif; jzpf.? qdk;aomol. ajrmfvifhjcif;rlum; aysmufysufvdrfhrnf? 29xm0&bk&m;. w&m;vrf;onf ajzmifhrwf aomolcdkifcHhjcif; ta=umif;jzpf.? rw&m;ojzifh usifhaomolwkd@rlum;/ ysufpD;jcif;okd@ a&muf&=uvdrhfrnf? 30ajzmifhrwfaom olonf tpOfrysufae&mrSra&G@&? rw&m;aomolrlum;/ ajray:rSm twnfrus&? 31ajzmifhrwfaomol. E_wfrS ynmpum;xGufwwf.? aumufvdrfaom v#mrlum;/ tjzwfcH&vdrfhrnf? 32jzmifhrwfaomol. E_wfcrf;wdk@onf ESpfoufzG,faomt&mudk odu|rf;wwf.? rw&m;aom olwdk@rlum; qef@usifaom pum;udk ajymwwf=u.? 11 1 rrSefaomcsdefcGifonf xm0&bk&m;pufqkyf&GH&SmawmfrlbG,f/ rSefaomtav;rlum;/ 2 ESpfoufawmfrl bG,fjzpf.? rmeaxmifv$m;aomtcg t&SufuGJjcif;jzpfwwf.? pdwfESdrfhcsaom olwdk@Yum; ynm&Sd.? 3ajzmifhaomoabmonf ajzmifhrwfaomolwkd@onf yJhjyifwwf.? aumufaomoabmrlum;/ vGefusL;aom olwdk@udk zsufqD;wwf.? 4trsufa'goxGufaomumvY 7

pnf;pdrfOpPmonf tusdK;ray;Ekdif? ajzmifhrwfjcif; yg&rDrlum;/ aojcif;rS u,fwifwwf.// 5 ajzmifhrwfjcif; yg&rDonf pHkvifaom olwkd@udk yJhjyifwwf.? rw&m; aomolrlum;/ rdrdrw&m;aomtr_tm;jzifh qHk;±_H;wwf.? 6ajzmifhrwfaomolwdk@. ajzmifhrwfaom oabmonf olwdk@udku,fwifwwf.? vGefusL;aomolwkd@rlum;/ rdrdwdk@t"rRY ausmhrdwwf=u.? 7 qdk;aomolonf aoaomtcg ajrmfvifhjcif;ysufwwf.? rw&m;aomol. awmifhwjcif;vnf; ysufwwf .? 8ajzmifhrwfaomolonf 'kuQxJuxGufajrmufI/ ol@udk,fpm; rw&m;aom olcH&.? 9 t"rRvlonf rdrdE_wfjzifh rdrdtdrfeD;csif;udk zsufwwf.? w&m;aom olrlum;/ ynmtwwftm;jzifh tr_vGwfwwf.? 10w&m;aom olonf aumif;pm;aomtcg w+rdK@vHk;0rf;ajrmufjcif;&Sd.? rw&m;aomolonf qHk;±H_;aomtcg rlum;/ aºuG;a=umfjcif;&Sd.? 11w&m;aomolonf aumif;}uD;ay;aomtm;jzifh ol. ae&m +rdK@onf csD;ajr‡muf jcif;odk@ vnf;aumif;/ rw&m;aomol. E_wfjzifh +zdKzsufjcif;okd@ ‚if;/ a&mufwwf.? 12ynmrJhaomolonf rdrdtdrfeD;csif;udk rxDrJhjrifjyKwwf.? Om%faumif;aomolrlum;/ wdwfqdwfpGm aewwf .?13vnfI pum;rsm;pGmajymwwfaomolonf v#dK@0Suftyfaomt&mudk abmfjywwf.? opPmapmifhaom olrlum;/ 0Sufxm;wwf.? 14 t}uHay;Ekdifaom Om%fr&Sdv#if jynfom;wdk@onf ±_H;wwf.? t}uHay;Ekdifaomol trsm;&Sd v#ifrlum;/ ab;vGwfwwf.? 15 tu|rf;r0ifaomol. tr_Y tmrcHaom olonf tvGefemvdrfhrnf? vuf0g;csif;±dkufaom tr_udk rkef;aomolrlum;/ pdk;&drfp&mr&Sd? 16ESpfoufzG,faomrdef;ronf *k%ftoa&udk‚if;/ cGeftm;}uD;aom a,musfm;onf pnf;pdrfudk‚if; &wwf.? 17oem;wwfaomolonf rdrdudk,fY aus;Zl;jyKwwf.? =urf;=uKwfaom olrlum;/ rdrdudk,fudkyif aESmifh&Sufwwf.? 18rw&m;aom oljyKaom tr_onf t+rJrwnfwwf? ajzmifhrwfjcif;w&m;rsdK;aphudk }uJaomolrlum;/ +rJ+rHaomtusdK;udk cH&vdrfhrnf? 19ajzmihfrwfjcif;w&m;onf touf&Sifjcif;ESifh qkdifouJhodk@/ 'kp±dkufudk vdkuf&Smaomolonfvnf;/ rdrdaojcif;wkdifatmif vdkuf&Smwwf.? 20oabmaumif;aomolwkd@udk xm0&bk&m;onf pufqkyf&GH&Smawmfrl.? ajzmifhaomvrf;odk@ vkdufaom olwkd@udkum;/ ESpfoufawmfrl.? 21vlqdk;wkd@onf toif;zGJ@aomfvnf;/ tjypf'%fESifh rvGwf&=u? ajzmifhrwf aomolwkd@. trsdK;tE$,frlum; vGwf&.? 22orRmowdr&Sd/ tqif;vSaomrdef;ronf 0ufrESmacgif; zsm;Y wyfaom a&$wefqmESifhwl.? 23ajzmifhrwfaomolonf jrwfaomt&mudkom awmihfw wwf.? rw&m; aomol ajrmfvifhaom t&mrlum;/ a'gotrsufESifh qdkifownf;? 24 pGef@=uJaomfvnf; OpPmwdk;yGm;wwfaom ol&Sd.? taxmufrwefpkodrf;I qif;&Jjcif;okd@ a&mufwwfaom olvnf;&Sd.? 25pGef@=uJwwfaomolonf ºuG,f0vdrfhrnf? olwyg;udk a&avmif;aomolonf udk,fwdkifa&avmif;jcif;tusdK;udkcH&vdrhfrnf? 26pyg;udk odkxm;aomolonf vlrsm;usdefqJjcif;udkcH&vdrhfrnf? a&mif;csaom ol. acgif;Y rlum;/ aumif;}uD;r*Fvm &Sdvdrfhrnf? 27 aumif;aom t&mudk }udK;pm;I &Smaomolonf aus;Zl;udk cH&vdrhfrnf? ol@tusdK;udk zsufjcif;iSm &Sm=uHaomolrlum;/ udk,ftusdK;ysufys,fjcif;&Sdvdrfhrnf? 28rdrdpnf;pdrfudk udk;pm;aomolonf±_H; vdrfhrnf// ajzmifhrwfaomolrlum;/ opfcufuJhodk@ pdrf;vef;vdrhf rnf? 29rdrdtdrfudk aESmifh&Sufaom olonf avudktarGcH& vdrhfrnf? rdkufaomolonfvnf;/ vdrRmaom olxHY u|efcH&vdrhfrnf? 30 ajzmifhrwfaomol oD;aomtoD; onf toufyif toD;jzpf.? olwyg;wkd@. pdwf0dnmOfudk&aom olonfvnf; ynm&Sdjzpf.? 31ajzmifhrwf aomolaomfvnf; ajr}uD;ay:rSmtjypf'%fudkcH &.? rw&m;aomolESifh tjypfxif&Sm;aom oludkrlum;/ tb,fqdkbG,f&m &Sdoenf;?

12 enf;Oya'udkcHcsifaomolonf ynmtwwfudk ESpfouf.? qHk;rjcif;udk rkef;aom olrlum;/ 2 wd&p>mefoabm&Sd.? olawmfaumif;onf xm0&bk&m;a&S@awmfY rsufESm&wwf.? 3 raumif;aomt=uHudk =uHpnfaomolrlum;/ tjypfpD&ifawmfrljcif;udk cH&.? vlonf 'kp±dkuftm;jzifh +rJ+rHjcif;okd@ra&muf&m? ajzmifhrwfaomol. tjrpfrlum; ra&$@&m? 4oDv&Sdaom rdef;ronf rdrdvifY OD;&pfo&zljzpf.? t&SufcGJwwf aom rdef;rrlum;/ vif;. t±dk;wdk@Y aqG;ajr@jcif;uJhokd@jzpf.? 5 ajzmifhrwfaomol. t=uHonf ajzmifh.? rw&m;aomolay;aom t=uHrlum; rkomjzpf.? 6 rw&m;aom ol. pum;onf ol@toufudk owfjcif;iSm apmif;ajrmif;wwf.? ajzmifhrwfaomol. E_wfrlum;/ olwyg;wdk@udk u,fE_wfwwf.? 7rw&m;aomol. tdrfonf +ydKvJaysmufysufjcif;/ ajzmifhrwfaomol. tdrfrlum;/ t+rJwnfjcif;&Sdwwf.? 8vlonfOm%f ynm&Sdonftwdkif; csD;rGrf;jcif;udkcH&.? oabmaumufaomolrlum;/ rxDrJhjrifjyKjcif;udkcH&.? 9pm;p&mr&SdbJ 0gºuGm;aomolxuf/ toa&r&Sd/ udk,ftvkyfudkvkyf&aomolonf omIaumif;.? 10ajzmifhrwfaom olonf rdrdwd&p>meftoufudkESajrmwwf.? rw&m;aom olrlum;/ u±k%mt&mYyif =urf;=uKwfwwf.? 11rdrdv,f,mudkvkyfaomolonf 0pGmpm;&.? tcsnf;ESD;aom tr_udk apmifhaomolrlum;/ Om%fcsdK@wJh.? 12rw&m;aomolonf vlqdk;oHk;wwfaom ausmhuGif;udktvdk&Sd.? ajzmifhrwfaomol. tjrpfrlum;/ toD; udk oD;wwf.? 13pum;vGefusL;&mwGif qdk;aom ausmhuGif;&Sd.? ajzmifhrwfaomolrlum;/ tr_xJuxajrmuf wwf.? 14vlonf rdrdE_wfcrf; toD;udk0pGm pm;&.? rdrdvufvkyf&mtusdK;tjypfudkvnf; cH&.? 15 rdkufaomolonf rdrdjyKaom tr_udk rSefonf[kxifwwf.? t=uHay;aompum;ukd em;axmif aomolrlum; ynm&Sd.? 16rdkufaomol. trsufa'goonf csufjcif;xif&Sm;wwf.? ynmowd&Sdaom olrlum; &Sufp&mtr_udk zHk;wwf.? 17rSefaompum;ukd ajymaomolonf ajzmifhrwfjcif;w&m;/ rrSefaom oufaoudk cHaomolrlum;/ rkomw&m;udk jyowwf.? 18 oefvsufESifhxdk;ouJhokd@ pum;ajymwwfaom olwcsdK@&Sd.? ynm&Sdwdk@. v#mrlum; temudkyif aysmufapwwf.? 19opPmE_wfcrf;onf tpOft+rJwnf.? rkomv#mrlum; c%omwnf.? 20 raumif;aomt}uHudk }uHaomolwkd@. pdwfxJrSm vSnfhpm;wwfaom oabm&Sd.? &efajyapjcif;iSm t}uHay;aomolwdk@Yum;/ 0rf;ajrmufp&mta=umif;&Sd.? 21w&m;aomolY tr*Fvmra&muf&m? rw&m;aomolrlum;/ tr*FvmESifh jynfh0&vdrfhrnf? 22rkomoHk;aom E_wfcrf;onf xm0&bk&m; pufqkyf &GH&SmawmfrlbG,fjzpf.? opPmw&m;udk apmifha&Smufaom olwdk@rlum;/ ESpfoufawmfrl bG,f jzpf=u.? 23ynmowd&Sdaomolonf rdrdodaomt&mudkyif xdrf0Sufwwf.? rdkufaomolrlum;/ rdrdpdwftvdktavsmufrdkufaom oabmudk xif&Sm;jywwf.? 24vHk@v0&d,jyKaomolonf tpdk;&wwf.? ysif;&daomolrlum;/ tcGefay;&.? 250rf;enf;jcif;ta=umif;onf !‡Kd;i,fapwwf.? aumif;aompum; rlum;/ &$ifvef;apwwf.? 26ajzmifhrwf aomolonf tdrfeD;csif;udk vrf;jywwf.? rw&m;aomol vdkufaom vrf;rlum;/ ol@udkyif vSnfhpm;wwf.? 27ysif;&daomolonf rkqdk;vkyfaomfvnf; brf;&aom taumifudk uifIrpm;&? vkH@v0d&d,jyKaomol. OpPmrlum; tbdk;xdkufay.? 28ajzmifhrwfjcif;w&m;vrf;Y aoab;r&Sd/ toufcsrf;omvrf; jzpf.? 13 1

ynm&Sdaomom;onf tb. oGefoifjcif;udk em;axmifwwf.? rxDrJhjrifjyKaomom; rlum;/ tjypf wifjcif;udk em;raxmifwwf? 2vlonf rdrdE_wf. toD;wnf;[laom aumif;aomt&mudk pm;&.?jypfrSm;wufaom olrlum;/n‡Of;qJjcif;tjypf.toD;udk pm;&.? 3 rdrdE_wfudkapmifhaom olonf rdrd.toufudk apmifh.?rdrdE_wfudk us,fus,fzGifhaomolrlum;/ ysufpD;jcif;odk@a&mufwuf.? 4ysif;&daomolonf tb,ft&mudkr#awmifhwI r&wuf?vkH@v0d&d, jyKaomolrlum;/ rdrdtvdkqENjynfpHk&.? 5ajzmifhrwfaomolonf rkompum;udk rkef;wuf.? rw&m;aomolrlum;/ pufqkyfbG,f jzpfI/ t&SufuGJjcif; odk@ a&mufwuf.? 6ajzmifhrwfjcif;w&m; onf vrf;rv$J aomoludkapmifhwuf.?'kp±dkuf w&m;rlum;/ tjypf±dSaomoludk vSJwwf.? 7 tvGefqif;&JvsufESifh &wwfvsuf[efaqmifaomol&Sd.? tvGef&wwfvsufESifh qif;&J[efaqmif aom olvnf;&Sd.? 8pnf;pdrf&wwf aomol. toufudk a&G;bdk@jzpf.// qif;&Jaomolrlum;/ 9 tjypfwifaom pum;udkr}um;bJ ae.? ajzmifhrwf aomol. tvif;onf&$ifvef;.? rw&m;aomol. rD;cGufrlum;/ao&vdrfhrnf? 10rmea=umifhom &efawG@jcif;jzpf.? owday;aom pum;udk em;cHaomolrlum; ynm&Sd.? 11v#yfay:jcif;tm;jzifh OpPmonf avsmhwuf.? }udK;pm;tm;xkwfI qnf;zl;aomol. OpPmrlum;/ jyef@yGm;wuf.? 12ajrmfvifhaomt&monf zifhE$Jv#if/ pdwfESvHk;udk ylyefapwwf.? tvdkjynfhpHkaomtcgrlum;/ toufyifjzpf.? 13 E_wfuywfa[mfudk rxDrJhjrif jyKaomolonf ysufpD;vdrfhrnf? ynwfw&m;awmfudk cef@nm;aom olrlum;/ csrf;om&vdrfhrnf? 14ynm&Sdaomol. w&m;onf taocH&m ausmhuGif;wdk@rS/ v$Ja&Smif&m toufprf;a&wGif; jzpf.? 15aumif;aom^m%f &Sdaomolonf rsufESm&wuf.? jypfrSm;aom olwdk@ vrf;rlum;/ cufaomvrf; jzpf.? 16orRmowd&Sdaom oltaygif;wdk@onf ynmtwufESifh jyKrlwuf=u.? rdkufaomolrlum;/ rdrdrdkufaomtjypfukd xif&Sm;apwuf.? 17 rw&m;aomtapcHonf rdrdapmifhaom tr_udk zswfwuf.? opPm&Sdaom oHwrefrlum;/ usef;rmjcif;ta=umif;jzpf.? 18oGefoifjcif;udkjiif;y,faom olonf qif;&Jjcif;ESifh &Sufa=umufjcif;odk@ a&mufvdrfhrnf? qHk;raompum;udk em;axmifaomolrlum;/ *k%ftoa&udk &vdrfhrnf? 19tvdkqEN jynfpHkjcif;t&monf csdK+rdef.? 'kp±dkufudk a&Smifaomt&mrlum;/ rdkufaomolwdk@ pufqkyfaomt&m jzpf.? 20ynm&Sdwdk@ESifh aygif;abmfaomolonf/ ynm&Sdwwf.? vlrdkufwdk@ESifh aygif;abmfaomolrlum;/ ysufpD;wwf.? 21tjypf&Sdaomolwdk@udk ab;vdkufwwf.? ajzmifhrwfaom olwdk@rlum;/ aumif;aomtusdK;udk cH&vdrfhrnf? 22olawmfaumif;onf om;ajr;wdk@tbdk@ tarGOpPmudk csefxm;wuf.? tjypf&Sdaomol. pnf;pdrfrlum;/ ajzmifhrwfaom olwdk@tbdk@ odkxm;vsuf&Sd.? 23 qif;&Jom; v,fvkyfjcif;tm;jzifh pm;p&mygG;rsm;.? odk@&mwGif/ rw&m;aomtr_a=umifh ysufpD;jcif;odk@a&mufwuf.? 24}udrfvHk;udkroHk;aomolonf rdrdom;udk rkef;&modk@a&muf.? om;udkcspfaomolrlum;/ i,faomt&G,frSpI qHk;rwuf.? 25ajzmihfrwfaom olonf 0pGm pm;&aom tcGifh&Sd.? rw&m;aomolrlum;/ rGwfodyfjcif;udk cH&vdrfhrnf? 14 1 ynm&Sdaom rdef;ronf rdrdtdrfudk wnfaqmufwuf.? rdkufaom rdef;rrlum;/ udk,fvufESifh +zdKzsufwuf.? 2ajzmifhaomvrf;okd@ vdkufaomolonf xm0&bk&m;udk a=umuf&GHŒwwf.? aumufaom vrf;udk vkdufaomolrlum;/ rxDrJhjrifjyKwwf.? 3rdkufaomol. E_wfY rme}udrfvHk;&Sd.? ynm&Sdaomol. E_wf crf;wkd@onf u,fwifaom tr_udk jyKwwf.? 4 EGm;xD;r&Sdaom wif;ukyfonf pif=u,f.? okd@aomf vnf;/ EGm;cGeftm;udk oHk;Irsm;aom 1

pD;yGm;udkwwf.? 5opPm&Sdaom oufaoonf rkomroHk;wwf? opPm ysufaom oufaorlum; rkomudk oHk;wwf.? 6rxDrhJjrifjyKaomolonf ynmudk&SmI rawG@&m? Om%f&Sd aomolrlum;/ ynmwwfudk &vG,f.? 7rdkufaomolESifhawG@I ol. E_wfY ynmtwwf r&Sdonfudk odjrif v#if/ xkdoludk a&SmifoGm;avmh? 8ynmowd&Sdaomol. ynmum;/ udk,foGm;&aomvrf;udk odjcif;wnf;? rkdufaomol. rdkufjcif;rlum;/ y&d,m,fwnf;? 9rdkufaomolwkd@onf 'kp±dkuftjypfudk rxD av;pm;jyK=u.? ajzmifhrwfaom olwkd@rlum;/ wpfa,mufudkwpfa,muf aus;Zl;jyK=u.? 10 pdwfESvHk;onf rdrd'kuQudkod.? pdwfESvHk;&$ifvef;jcif; ta=umif;udkvnf; olwyg;rqdkifwwf? 11 rw&m;aom ol. tdrfonf +ydKvJwwf.? ajzmifhrwfaomol. wJrlum; yGifhvef;wwf.? 12 vlxifonftwdkif; rSefaomvuQ%m&Sdaomfvnf;/ tqHk;Y aojcif;odk@ydk@aom vrf;wrsdK;&Sd.? 13 vlonf &,fpOftcgyif/ 0rf;enf;aompdwfoabm&Sd.? xdk&,farm &$ifvef;jcif;tqHk;Yvnf; !dk;i,fjcif;&Sdwwf.? 14pdwfESvHk;azmufjyefaomoljzpfap/ olawmfaumif;jzpfap/ rdrdtusifhwkd@ESifh 0vdrfhrnf? 15Om%fwdrfaomolonf olwyg;ajymor#udk ,Hkwwf.? ynmowd&Sdaom olrlum;/ rdrdoGm;&mvrf;udk aphaph=unfh±_wwf.? 16ynm&Sdaomolonf a=umufI 'kp±dkufudk a&Smifwwf.? rdkufaomolrlum;/ rme}uD;I &J&ifhwwf.? 17 pdwfwkdaomolonf rdkufpGmaom tr_udk jyKwwf.? raumif;aomt=uHudk =uHaomoludkvnf; olwyg;rkef;vdrfhrnf? 18Om%fwdrfolonf rdkufjcif;udk tarGcHwwf.? ynmowd&Sdaomolrlum;/ odyH`o&zludk aqmif;wwf.? 19vlqdk;wkd@onf olawmfaumif;a&S@Y‚if;/ rw&m;aom olwkd@onf ajzmifhrwfaomol. tdrfwHcg;0Y4if; OD;cswwf=u.? 20qif;&Jaomolonf rdrdtdrfeD;csif; rkef;jcif;udkyif cH&rnf? aiG&wwfaom olYrlum;/ rsm;pGmaom taqGcifyGef;&Sdvdrfhrnf? 21 rdrdtdrfeD;em;csif;udk rxDrJhjrifjyKaomolonf tjypf&Sd.? qif;&Jaomoludk oem;aomolrlum;/ r*Fvm&Sd.? 22raumif;aom t=uHudk=uHwwfaomolwkd@onf rSm;,Gif; =uvdrfhrnf? aus;Zl;jyKrnf[k =uHwwfaomolwkd@rlum;/ u±k%mtusdK;ESifh opPmtusdK;udk cH&=uvdrfhrnf? 23}udK;pm;I vkyfav&m&mY aus;Zl;&Sd.? pum;rsm;jcif;tusdK;rlum;/ qif;&Jjcif;oufoufwnf;? 24ynm&Sdaom olwkd@. pnf;pdrfOpPmonf olwdk@OD;&pfo&zljzpf.? rdkufaomolwkd@. rdkufjcif;rlum;/ trdkufouf oufjzpf.? 25rSefaom oufaoonf ol@toufudk u,fwifwwf.? rrSefaom oufaorlum;/ rkomudkoHk ;wwf.? 26xm0&bk&m;udk a=umuf&GH@jcif;onf tm;}uD;aom udk;pm;&mtcGifhudk jzpfapwwf.? om;awmf wkd@onfvnf;/cdkv_H&mt&yfudk &=uvdrhfrnf// 27xm0&bk&m;udk a=umuf&GH@aomoabmonf taocH&m ausmhuGif;wdk@rS v$Ja&Smif&mtouf prf;a&wGif;jzpf.? 28 jynfom;rsm;jym;&mY &Sifbk&if. bkef;awmfwnf.? jynfom;enf;yg; &mYum;/ rif;tusdK;enf;jcif; &Sd.? 29pdwf&Snfaomolonf ynm}uD;.? pdwfwdkaom olrlum;/ txl;ojzifh rdkufay.? 30 usef;rmaom ESvHk;onf udk,ftouf&Sifapaomta=umif;? jiLplaom oabmrl um;/ t±dk;aqG; ajr@jcif;ta=umif;jzpf.? 31qif;&Jom;wdk@udk n‡Of;qJaomolonf zefqif;awmfrlaom bk&m;udk uJh&Jh.? bk&m;udk±dkaoaomolrlum;/ qif;&Jaomolwdk@udk oem;wuf.? 32rw&m;aomolonf rw&m;ojzifh jyKpOftcg / vSJjcif;udk cH&.f? ajzmifhrwfaomolrlum; / aoaomtcgY yifajrmfvifhp&m&Sd.? 33 ^m%f&Sdaom ol.ESvHk;Y ynmusdef;0yfwuf.? rdkufaomolwdk@. txJY&Sdaom t&mrlum;/ xif&Sm;wwf.? 34ajzmifrwfjcif; w&m;onf jynfom;wdk@udk csD;ajr‡mufwuf.? 'kp±dkuftjypfrlum;/ jynfom;rsm;wdk@udk ±_wfcswuf.? 35ynm&Sdaom uGseftm;&Sifbk&if onfaus;Zl;jyKwuf.? t&SufcGJwufaom uGsefrlum;/ trsufawmfudkcH&rnf?

15 1 jznf;n‡if;aompum;onf pdwfudkajzwuf.? =urf;wrf;aompum;rlum;/ trsufudkEd_;aqmf wuf.? 2ynm&Sdaom ol.v#monf ynmtwwfudkwifhw,fapwwf.? rdkufaom olwdk@. E_wfrlum;/ rdkufaomt&mudkoGef;avmif;wwf.? 3xm0&bk&m;. rsufpdawmfonf cyfodrf;aom t&yfY&SdI/ aumif; raumif;udk =unfh±_awmfrl.? 4ajz;n‡if;aomv#monf toufjzpf.? =urf;wrf;aomv#mrlum; pdwfemap wwf.? 5rdkufaomolonf tboGefoifjcif;udk rxDrJhjrifjyK wwf.? qHk;raom pum;udk em;axmifaom olrlum;/ orRmowdESifh jynfhpHkwwf.? 6ajzmihfrwfaom ol.tdrfY rsm;aom pnf;pdrf&Sd.? rw&m;aomol cH&aom tcGefrlum;/ rsm;pGmaom aESmuf,Sufjcif;ESifh ,SOf.? 7 ynm&Sdaom ol. E_wfcrf;wkd@onf ynm twwfudk pGef@usJwwf.? rdkufaomol. ESvHk;rlum; ynmr&Sd? 8rw&m;aomol ylaZmf,Zfudk xm0& bk&m; pufqkyf&GH&Sm awmfrl.? oabmajzmifhaomol qkawmif;aom yXmeudkum;/ ESpfoufawmfrl.? 9rw&m;aom vkdufaomvrf;udk xm0&bk&m; pufqkyf&GH&Smawmfrl.? ajzmifhrwfjcif;w&m;vrf;okd@ vdkufaom oludkum; cspfawmfrl.? 10vrf;v$Jaomolonf qHk;raompum;udk em;rcHvdk? okd@aomfvnf;/ tjypfwifjcif; udk rkef;aomolonf ao&rnf? 11r&%mEkdifiHESifh tA'NKefEdkifiHonf xm0&bk&m;a&S@ awmfY xif&Sm;.? xkdr#ru/ vlom;wkd@. ESvHk;onf omIxif&Sm;.? 12rxDrJhjrifjyKaomolonf tjypfjyaom oludkrcspfwwf? ynm&SdxHokd@ rcsif;uyfwwf? 13&$ifvrf;aom pdwfESvHk;onf csdKaom rsufESmudk jzpfapwwf.? nd‡K;i,fjcif; tm;jzifhum;/ pdwfysufwwf.? 14Om%faumif;aomol. pdwfESvHk;onf ynmtwwfudk &Smwwf.? rdkufaomolwkd@. E_wfrlum; rdkufjcif; udk usufpm;wwf.? 15 qif;&J+idKjiifaom ol. ae@&uf&Sdor#wkd@onf qdk;,kwf=u.? &$ifvrf;aom pdwfESvHk;rl um;/ tpOft+rJ cH&aom yGJjzpf.? 16aESmuf,Sufjcif;ESifh ,SOfI }uD;pGmaom pnf;pdrfxuf xm0&bk&m;udk a=umuf&GH@jcif;ESifh ,SOfaom OpPm tenf;i,fonf omIaumif;.? 17qlatmif au|;aom EGm;waumifvHk;udk tcsif;csif;t+idK;xm;aom pdwfESifhpm;&onfxuf/ cspfjcif;arwWm ygaom [if;&Gufweyfpmonf omI aumif;.// 18rme}uD;aomolonf &efudk E_d;aqmfwwf.// onf;cHEdkif aomolrlum; +idrf;wwf.// 19 ysif;&daomoloGm;&vrf;Y ql;yifqD;umvsuf&Sd.// ajzmifhrwfaomol oGm;&mvrf;rlum; / rdk@armuf vsuf&Sd.// 20ynm&Sdaomom;onf tb0rf;ajrmufjcif; ta=umif; jzpf.// rdkufaomom;rlum;/ rdrdtrdudk rxDrJhjrifjyKwwf.// 21Om%fr&Sdaomolonf rdkufjcif;Y aysmfarG@wwf.// Om%f&Sdaomolrlum;/ ajzmifhrwf aomtusifhudk usifhwwf.// 22wdkifyifjcif;r&Sdv#if t}uHysufwwf.// wkdifyifaomolrsm;v#ifrlum;/ t}uH wnfwwf.// 23vlonfjyefajymaom pum;tm;jzifh 0rf;ajrmufp&m ta=umif;&Sd.// tcsdefwefI ajymaom pum;onfvnf; tvGefav#mufywfay.// 24ynm&Sdaomolvdkuf&m toufvrf;onf atmuf t&yf/ r&%mEdkifiHrS v$Ja&SmifI txufodk@ ydk@aqmifwwf.// 25rmeaxmifv$m;aom ol. tdrfudk xm0&bk&m; zsufqD;awmfrlrnf// rkqdk;rae&m t&yfudkum;/ wnfapawmfrlrnf// 26rw&m;aomol. t}uHtpnfwdk@udk xm0&bk&m; pufqkyf &GH&Smawmfrl.// pif=u,faomol. pum;wdk@udkum;/ ESpfoufawmfrl.// 27rw&m;aom pD;yGm;udk &Smaomolonf rdrdtdrfom;wdk@udk aESmuf,Sufwwf.// wHpdk;udk&GHaomolum;/ toufcsrf;om& vdrfhrnf// 28ajzmifhrwfaomol tb,fodk@ jyefajym&rnfudk pdwfevHk;xJrSm qifjcifwwf.// rw&m;aomol. E_wfrlum;/ raumif;aomt&mwdk@udk oGef;avmif;wwf.// 29xm0&bk&m;onf rw&m;aomolwdk@ESifh a0;awmfrl.// ajzmifhrwfaomol.

yXempum;udkum; em;axmifawmfrl.// 30rsufpdtvif;onf ESvHk;udk &$ifvef;apwwf.// aumif;aomodwif;pum;onfvnf; t±kd;wdk@udk jcifqDESifh jynfh0apwwf.// 31toufESifh ,SOfaomqHk;rjcif;pum;udk em;axmifaomolonf ynm&Sdwdk@ESifh aygif;aomf &aomtcGifh&Sd.// 32 qHk;rjcif; pum;udk y,faomolonf rdrdtouf0dnmOfudk rxDrJhjrifjyK&mokdk@ a&muf.// 33 em;axmifaom olrlum;/ Om%fudk &wwf.// 34xm0&bk&m;udk a=umuf&GHŒaom oabmonf ynmudk oGefoifjcif;jzpf.// *k%ftoa& t&ifY ESdrfhcsjcif;. ae&m&Sd.// 16 1 pdwfESvHk;t}uHtpnfwdk@onf vlESifhqdkif=u. // v#mESifh jyefajymcsufudkum;/ xm0&bk&m; ydkifawmfrl .// 2vlonf rdrdusifhor#aom tusifhwdk@udk ESpfoufwwf.// xm0&bk&m;rlum;/ pdwfoabmwdk@udk csdefawmfrl.// 3udk,fjyKaom tr_wdk@udk xm0&bk&m;Y tyfavmh// okd@jyKkv#if oif. t}uHtpnfwdk@onf wnf=uvdrfhrnf// 4xm0&bkk&m;onf cyfodrf;aomt&mwdk@udk udk,fawmftbdk@ rw&m;aom olwdk@udkvnf; ab;'%fcH&aom ae@tbdk@ zefqif;awmfrl.// 5rme}uD;aomoltaygif; wdk@udk xm0&bk&m; pufqkyf&$H&Smawmfrl .// olwdk@onf toif;zJG@aomfvnf; tjypf'%fESifh rv$wf&=u// 6*±k%mw&m;ESifh opPmw&m;tm;jzifh tjypfajywwf.// xm0&bk&m;udk a=umuf&GH@aom oabmtm;jzifh 'kp±kdufudk a&Smifwwf.// 7vlusifhaom tusifhwdk@udk xm0&bk&m;onf ESpfoufaomtcg xdkol. &efoludkyif olESifh oifhwifhapawmfrl.// 8ajzmifh rwfjcif;yg&rDESifh ,SOfaom OpPmtenf;i,fonf/ rw&m;ojzifh &aomOpPm trsm;xufomIaumif;.// 9vlonf rdrdoGm;&mvrf;udk pdwfxJrSm }uHpnf.// odk@aomfvnf; ol. ajc&mwdk@udk xm0&bk&m; pD&ifawmfrl.? 10 &Sifbk&if. E_wfcrf;wdk@Y Asm'dwfawmf&SdonfjzpfI/ w&m;qHk;jzwf&mtr_Y E_wfawmfonf rrSm;apESifh// 11 rSefaomtav;ESifh rSefaomcsdefcGifonf xm0&bk&m;. OpPm jzpf.// tav;tdwfYygor#aom tav;wdk@ onf pD&ifawmfrl&m jzpf=u.// 12&Sifbk&ifjyKaom 'kp±kdufonf pufqkyf&GH&SmzG,f jzpfonf// ta=umif;rlum;/ &mZyv†ifonf ajzmifhrwfjcif;tm;jzifhom wnfwwf.// 13ajzmifhrwfaom E_wfcrf;wdk@onf &Sifbk&if ESpf ouf&mjzpf.// rSefuefpGmajymaomoludk &Sifbk&if cspfwwf.// 14 &Sifbk&if. trsufonf aorif;wrmef uJhodk@ jzpf.// odk@aomfvnf;/ ynm&Sdaomolonf trsufawmfudk ajzwwf.// 15&Sifbk&if rsufESmyGifhvef;aomtm; jzifh touf csrf;om&m &.// aus;Zl;awmfonf aemuf&Gmaom rdk;Cf;wdrfuJhodk@jzpf.// 16 a&$udk &wwfjcif;xuf ynmudk &wwfjcif;onf tvGefaumif;.// aiGudk tjrwfrxm;/ Om%fESifhjynfh pHkjcif;udk tjrwfxm;p&m tvGefaumif;.// 17ajzmifhrwfaom olvdkufaom vrf;udkum;/ 'kp±kdufudka&Smifjcif; wnf;? xdkvrf;rS rvJ$bJ trJvdkufaomolonf rdrdtouf0dnmOfudk apmifhwwf.// 18rmeonf ysufpD;jcif; t&if/ axmifv$m;aom oabmonf ±_wfcsjcif;t&ifY ae&muswwf.// 19pdwfESdrfhcsaom olwdk@ESifh aygif; abmfI pdwfESdrfhcsjcif;onf/ rme}uD;aomolwdk@ESifh qufqHI vk,laomOpPmudk a0r#jcif;xuf omI aumif;.? 20ynmESifh tr_apmifhaomolonf tusdK;udk &vdrfhrnf// xm0&bk&m;udk cdkvH_aomolonf vnf; r*Fvm&dS.? 21vdrRmaom pdwfoabm&Sdaomolonf ynmowdW&Sdonf[k ausmfapm&modk@ a&mufwwf.? csdKaom pum;udk ajymwwfaom E_wfowWdonfvnf; ynmtwwfudk wdk;yGm;apwwf.// 22Om%fynmudk &aomolonf toufprf;a&wGif;udk &.? rdkufaomolwdk@. oGefoifjcif;rlum;/ rdkufjcif;jzpf.// 23 ynm&Sdaom ol. ESvHk;onf ol.E_wfudk oGefoifI/ ol. E_wfcrf;wdk@Y ynmtwwfudk xyfavmif;wwf.? 24om,maom pum;onf ysm;vydk@uJhodk@jzpfI/ pdwf0dnmOfY csdK+rdefvsuf

udk,ft±kd;udk usef;rmapvsuf&Sd=u.? 25vlxifonf twdkif;rSefaom vuQ%m&Sdaomfvnf; tqHk;Y aojcif;odk@ydk@aom vrf;wrsdK;&Sd.? 26tvkyfvkyfaomolonf rdrdypyfawmif;aoma=umifh rdrdtbdk@ vkyfwwf.// 27t"mefwumwkd@ xuf cGeftm;}uD;I/ tb,foludkr#ra&Smifwwfaom jcaoFhwyg;/ 31ppfjrif;wyg;/ qdwfxD;wyg;/ tb,folr# rqD;wm;Edkifaom &Sifbk&ifwyg;wnf? 32oifonf udk,fudkcsD;ajr‡mufI rkdufaom tr_udk jyKrdaomf‚if;/ raumif; aomt}uHudk}uHrdaomf‚if;/ oif. E_wfudkvufESifh ydwfxm;avmh? 33tu,fpifppf Edk@udkar$v#if axmywfxGufwwf.? ESmacgif;udkqGJvdrfvsif taoG;xGufwwf.? xkdenf;wl/ a'goudk E_d;aqmfv#if cdkuf&efxGufwwf.? 32 1 avarGvrif;}uD;. r,fawmfonfom;udkqHk;roGefoifaom w&m;pum;[lrlum;/ 2 ighom;tb,f okd@enf;? igbGm;aomom;/ tb,fodk@enf;? ig.opPm *wdESifh qdkifaomom; tb,fokd@enf;[k ar;jref; aomf/ 3oif. tpGrf;owdWudk rdef;rwdk@tm; ray;ESifh? &Sifbk&ifwkd@udk zsufqD;wwfaomt&mY oif. tusifh t=uHtjyKtrlwdk@udk rtyfESifh? 4tdkavarGv/ pyspf&nfaomufaomtr_ESifh ao&nfao&ufaomufaomtr_ onf &Sifbk&if/ rif;om;wdk@ESifh rawmfroifh.? 5olwdk@onf aomufvsufw&m;awmfudk arhavsmhI/ qif;&J om;tr_udk rw&m;ojzifh pD&ifqHk;jzwfrnf[k pdk;&drfp&m&Sd.? 6qHk;vkaomoltm; ao&nfao&ufudk‚if;/ pdwfnpfaomoltm;

pyspf&nfudk‚if; ay;avhm? 7xdkolonf aomufI rdrd'kuQqif;&Judk ratmufarhbJ arhavsmh ygap? 8 udk;uG,f&mr&Sdaom oltaygif;wkd@. tr_ udkapmifhjcif;iSg pum;taomolwdk@bufrSmaeI ajymavmh? 9 pum;ajymvsuf/ w&m;ojzifh pD&ifvsuf/ qif;&JiwfrGwfaom olwkd@. tr_udk apmifhavmh? 10 oDvESifh jynfhpHkaom rdef;rudk tb,folawG@&oenf;? xkdokd@aom rdef;ronf ywWjrm; xuftbdk; omI xkdufay.? 11ol. cifyGef;onf ol@udk,HkI/ qif;&Jjcif;ESifh uif;vGwfvdrfhrnf? 12 xdkr,m;onf rdrdcifyGef; tusdK;udk rzsuf/ woufvHk;jyKpkwwf.? 13odk;arG;ESifh0gudk &SmI/ rdrdvufESifh tvdktavsmuf vkyfwwf.? 14ukefonfoabFmuJhokd@ jzpfI/ pm;p&mudka0;aomt&yfrS aqmifcJhwwf.? 15rdkCf;rvif;rSD xvsuf/ tdrfoltdrf om;wkd@tm; pm;p&mudk‚if;/ u|efrwdk@tm; tief;twmudk‚if; ay;a0wwf.? 16aumif;rGefpGm qifjcifI/ v,fuGufudk 0,f,lwwf.? udk,fwdkifvkyfI &aomaiGESifh pyspfO,smOfudk jyKpkwwf.? 17rdrdcg;udk cGeftm;ESifh pnf;I/ rdrdvufwkd@udk oefjrefapwwf.? 18rdrdvkyfaom OpPmaumif;onfudk &dyfrI d / ol. rD;cGufonf wnvHk; raowwf? 19 csnfjzpfapwwfaom wefqmwkd@udk udk,fvufESifh udkifI vkyfaqmif wwf.? 20qif;&Jaom olwkd@tm; vufudkjzef@I/ iwfrGwfaom olwdk@tm; vuf±Hk;udk qef@wwf.? 21rdkCf;yGifh usaomfvnf;/ rdrdtdrf ol tdrfom;wkd@twGuf rpkd;&drf? tdrfoltdrfom;taygif;wdk@onf uwDWygeDudk0wf=u.? 22 udk,ftbdk@apmifwdk@udk &ufI/ ydwfacsmESifh armif;aomtxnfudk 0wfwwf.? 23ol. cifyGef;onfvnf; +rdK@wHcg;wdk@Y jynfom;touf }uD;olwkd@ESifh xkdifI/ xif&Sm;aomoljzpf&.? 24 acsmaomtxnftvdyfudk &ufIa&mif;wwf.? cg;pnf;wdk@udk vnf; ukefonfYcswwf.? 25 olvkyfaom txnftvdyfonf cdkifchHI/ vSaom tqif;ESifh jynfhpHkojzifh/ olonfaemifumvY 0rf;ajrmufvdrfhrnf? 26ynmpum;udk ajymwwfI/ arwWmw&m;tm;jzifh E_wf¹rGwfwwf .? 27 tdrfoltdrfom; jyKrlor#wdk@udk =unfh±_wwf.? ysif;&djcif; tpmudkrpm;wwf? 28ol. om;orD;wkd@onf xI/ trdudkaumif;}uD;ay;wwf=u.? ol. cifyGef;uvnf;/ 29 vlrsdK;orD;trsm;wkd@onf aumif;rGefpGmjyK=u+yD? odk@&mwGif/ oifonf xkdoltaygif;wkd@udk vGefuJonf[k ol@udkcsD;rGrf;wwf.? 30,Ofaus;aomt&monf vSnfhpm;jcif;ESifh,SOfwwf.? vSaomtqif;onfvnf; tcsnf;ESD;jzpf.? xm0&bk&m;udk a=umuf&GH@aomrdef;r rlum;/ csD;rGef;jcif;udk cH&vdhrfrnf? 31xkdokd@aom rdef;rusifh&m tusdK;udkay;avmh? oljyKaom tr_onf +rdK@wHcg; wdk@Y ol. toa&udk xif&Sm;apownf;? a&Smvrkefrif;}uD; pD&ifa&;xm;aom okwWHusrf;+yD;.?

a'oemusrf;? ECCLESIASTES.

1 'g0d'f. om;awmf/ "rRa'oemq&mjzpfaom a,±k&Svifrif;}uD;. pum;[lrlum;/ 2 tewWouf ouf/ tewWoufouf/ cyfodrf;aomt&mwkd@onf tewWjzpf=u.? 3vlonf aeatmufrSm }udK;pm;tm; xkwfor#wdk@Y tb,ftusdK;&Sdoenf;? 4vlwqufvGefoGm;.? wqufay:vm.? ajr}uD;rlum; tpOft+rJ wnf.? 5aevnf; xGufvsuf0ifvsuf/ xGuf&mt&yfokd@ wzefajy;vsuf/ awmifvrf;okd@vdkufI/ wzef ajrmufvrf;okd@jyefwwf.? 6aeonfvnf; tpOfvnfoGm;I vnf;+yD;aomt&yfokd@ wzefjyefI vnfjyefwwf.? 7cyfodrf;aomjrpfwkd@onf yifv,fxJokd@a&muf=u.? okd@aomfvnf;/ yifv,fonf rjynfhwwf? jrpfa&onf pD;xGuf&m 8 cyfodrf;aomt&mwdk@onf vlrajymEdkifatmifyifyef; t&yfodk@wzef jyefoGm;wwf.? jcif;ESifh,SOf=u.? rsufpdonfjrifI rukefwwf? em;onfvnf;=um;I r0wwf? 9 jzpfbl;aomt&monf jzpfvwHhaomt&m ESifhwl.? ,ckjyKaomtr_onf jyKvwHhaomtr_ESifhwl.? aeatmufrSm topfaom tr_t&mr&Sd? 10=unfhyg? topfjzpf.[k qdk&aom tr_t&m wpfpHkwpfck&Sdoavm? xkdtr_t&monf/ a&S;umvY jzpfbl;+yD? 11a&S;jzpfbl;aom tr_t&mwdk@udk arhavsmhwwf.? aemufYjzpfvwHhaom tr_t&mwdk@udkvnf;/ xkdtr_t&m aemufY jzpfvwHhaom olwdk@onf arhavsm=uvdrfhrnf? 12 ig"rRa'oemq&monf/ a,±k&Svif+rdK@Y Áoa&v&Sifbk&ifjzpfpOfwGif 13rdkCf;aumif;uif atmufY jyKor#wdk@udk Om%fynmtm;jzifh &SmazGppfaq;jcif;iSg ESvHk;xm;.// vlom;wdk@ usifvnf&mbdk@ xdkyifyef;apaom tr_udk bk&m;ocif ay;awmfr_+yD/ 14aea&mifatmufrSm jyKavor#aom tr_t&mwdk@udk igjrif+yD// tvHk;pHkwdk@ onf tewWtr_/ avudkusufpm;aomtr_ jzpf=u.// 15aumufaomt&mudk rajzmifhapEdkif// csdK@wJhaom t&mudk ra&wGuf&m// 16igonf ukd,fpdwfevHk;xJrSm ajymqdkonfum;/ igonf ight&if/ a,±k&Svif+rdK@Y jzpfbl;aom oltaygif;wdk@xuf }uD;jrifhI ynm&Sd.// tu,fpifppf ighpdwfESvHk;onf ynmtwwfrsm;udk txl;ojzifh avhusifh.// 17 ynmw&m;rsm;udk‚if; v#yfay:jcif; ESifh rdkufrJjcif;wdk@udk‚if; ydkif;jcm;I odtH@aomiSg igonf ESvHk;xm;.// xdktr_onfvnf;/ avudk usufpm;aomtr_jzpfonfudk &dyfrd.// 18ta=umif;rlum;/ ynmrsm;v#if/ +idKjiifp&m ta=umif;rsm;.// ody`Htwufwkd;yGg;aomolonf 0rf;enf;jcif; wdk;yGm;wwf.// 2 1 wzefigonf ukd,fpdwfESvHk;xJrSm ajymonfum;/ vmyg// &$ifvef;jcif;tm;jzifh oifhudk igpHkprf;rnf// odk@jzpfI/ umr*k%fY aysmfarG@avmh[k qdk&mwGif xdktr_t&monfvnf; tewWjzpfav.// 2 &,farmjcif;udk oifonf t±_;jzpf. [lI‚if;/ &$ifvef;jcif;udk tb,fa=umifh Todk@jyKoenf; [lI‚if; igqdk&.// 3wzefvlom; wdk@onf rdkCf;aumif;uifatmufY/ woufvHk; jyKoifhaom tr_aumif;udk odtHhaomiSg/ ynmw&m;udk avhusifhvsufESifh pyspf&nftvdkodk@vdkufI rdkufaom tusihf"avhY usifvnfjcif;iSm/ ig}uHpnf.// 4}uD;us,f aomtvkyfudk pD&ifI tdrfwdk@udk aqmuf.// pyspfO,smOfwkd@udkvnf; pdkuf.// 5O,smOftrsdK;rsdK;udkjyK pkI/ cyfodrf;aom toD;rsdK;udk oD;aomtyifwdk@udkvnf; pdkuf.// 6opfyifrsdK;ESifh jynfhpHkaomawmudk a&avmif; p&mbdk@a&uefwdk@ udkvnf; vkyf.// 7u|efa,musfm; u|efrrdef;wdk@udk odrf;,lI/ u|efom;aygufrsm;vnf; &Sd=u.? ight&if 1

a,±k&Svif+rdK@Y jzpfbl;aomoltaygif;wdk@xuf igonf wd&p>meft}uD;ti,fwdk@ESifh tvGef&wwf.? 8 a&$aiGudk4if;/ &Sifbk&ifESifhqdkifaom b¾m/ aus;&Gmwdk@Y cJGaomtcGefudk‚if; igqnf;zl;.// t+idrfhorm;a,mufsm; rdef;rwdk@udk‚if;/ vlom;wdk@ aysmfarG@wwfaom =uifv#m rdef;rarmif;r rd\Hwdk@udk‚if; igodrf;,l.// 9xdkodk@ ight&if a,±k&Sifvif+rdK@Y jzpfbl;aom olt aygif;wdk@xuf igonf wdk;yGm;I }uD;jrifhjcif;odk@ a&muf.// ighynm vnf; wnfvsuf&Sd.// 10ighrsufpdwyfruf vdkcsifaomt&m wpHkwckudkr#rjiif;/ ighpdwf&$ifvef;p&m wpHkwckudkr# ry,f// ig}udK;pm;or#wdk@Y 0rf;ajrmuf vsuf&SdI }udK;pm;jcif;tusdK;udk cH&.// 11xdktcg pD&ifjyKjyifor# ig}udK;pm;jcif;tusdK;udk cH&.// xdktcg ighpdwf &$ifvef;p&m wpHkw&mudkr# ry,f// ig}udK;pm; or#wdk@Y 0rf;ajrmufvsuf&dSI }udK;pm;jcif;tusdK;udk cH&.// xdktcg igpD&ifjyKjyifor# ig}udK;pm;tm;xkwfor# wdk@udk ig=unfh±_I tvHk;pHkwdk@onf tewWtr_ avudkusuf pm;aomtr_jzpf=u.// aeatmufrSmaumif;aom tusdK;wpHkwckr#r&Sd// 12 wzefigvSnfhI ynmw&m;udk‚if;/ v#yfay:jcif;ESifh rdkufrJjcif;w&m;wdk@udk‚if; qifjcif.// &Sifbk&if aemuf rSm jzpfaomolonf tb,fodk@ jyKEdkifoenf;// jyKbl;onftwdkif;om jyKEdkif.// 13 odk@&mwGif tvif;onf arSmifrdkufxufjrwfouJhodk@/ ynmonf rdkufrJjcif;xuf jrwfonfudk ig odjrif.// 14ynm&Sdaomol.rsufpdwdk@onf ol. OD;acgif;Y&Sd.// rdkufaomolrlum;/ arSmifrdkufaom t&yfY usifvnfwwf.// odk@aomfvnf; xdkoltaygif;wdk@onf wckwnf;aomtr_ESifh awG@}uKHwwfonfudk ig&dyfrd.// 15 odk@jzpfI/ rdkufaomolawG@}uHKouJhodk@/ igonf awG@}uHKv#if/ tb,fa=umifh ol@xufomI ynm&Sdo enf;[lI‚if;/ Ttr_t&monfvnf; tewWjzpfonf[lI‚if; igatmufarh.// 16 ,ckjzpfor# tr_t&mwdk@udk aemifumvY arhavsmhvdrfhrnfjzpfI/ rdkufaomolonf tpOfratmufarhouJhodk@/ ynm&Sdaomoludkvnf; tpOfratmufarhwwf// ynm&Sdaomolonf rdkufaomol aoouJhodk@ aowwfygonfwum;// 17xdk@a=umifh touf&Sifjcif;udk ig+iD;aiG@.// aeatmufrSm jyK&aomr_onf igYcufcJ.// tvHk;pHkwdk@onf tewWtr_/ avudk usufpm;aomtr_ jzpf=u.// 18 xkdrSwyg; igonf aeatmufrSm }udK;pm;tm;xkwfaom tr_tvHk;pHkwdk@udk ig+iD;aiG@&aom ta=umif; [lrlum;/ xdktr_udk ighaemufrS jzpfvwWHaomoltbdk@ igcsefxm;&rnf// 19xdkolonf ynm&Sdrnfavm/ rdkufrnfavm[k tb,folajymEdkifoenf;// xdkolonf ig}udK;pm;tm;xkwfor#/ aeatmufrSm ighynmudk xif&Sm;jyavor#aom tr_wdk@udk tpdk;&vdrfhrnf// xdktr_t&monfvnf; 20 tewWjzpf.// xdk@a=umifhaeatmufrSm ig}udK;pm;tm;xkwfor#wdk@Y ajrmfvifhp&mr&Sd// 21 pdwfysufatmifwzef ig}uH pnf.// ta=umif;rl um; ynm&Sdvsuf ody`HtwwfESifh jynfhpHkvsuf/ tr_atmifvsuf }udK;pm;tm;xkwfaomoljzpfaomfvnf;/ r}udK;pm;/ tm;rxkwfaomol 0ifp&mbdk@ xdktr_ udk pGef@xm;&rnf// xkdtr_t&monfvnf; tewWtr_/ tvGefqdk;aom tr_jzpf.// 22vlonf aeatmufrSm }udK;pm;tm;xkwfaomtr_ tvGefpdwfpJGvef;aomtr_ tvHk;pHkwdk@Y tb,ftusdK; &Sdoenf;// 23ol. ae@&uftaygif;wdk@onf 0rf;enf;jcif;/ ol. tvkyftudkifvnf; +idKjiifjcif;jzpf.// nOfhtcgYyif ol. pdwfESvHk; r+idrf&// xdktr_t&monfvnf; tewWjzpf.// 24pm;aomuf jcif;iSg‚if;/ }udK;pm;tm;xkwf&mY pdwfESvHk; aysmfarG@jcif;iSg‚if;/ vlYaumif;aomtcGifhr&Sd// bk&m;ocif. aus;Zl;awmfa=umifhom xdkodk@aomtcGifhudk &Edkifonf[k igodjrif.? 25bk&m;ocif.tcGifhr&SdbJ tb,folpm;&oenf;// tb,fol cHpm;&oenf;// 26a&S@awmfY aumif;aomoltm; Om%fynm/ ody`Htwwf ESifh 0rf;ajrmufjcif;tcGifhudk ay;awmfrl.// tjypf&Sdaomoltm; yifyef;pGm

tvkyfvkyf&aom tcGifhudk‚if;/ bk&m;ocif.a&SŒawmfY aumif;aomoltm; ay;p&mbdk@/ qnf;zl;odkxm;&aomtcGifhudk‚if; ay;awmfrl.// xkdtr_t&monfvnf; tewWtr_/ avudk usufpm;aomtr_jzpf.// 3 1 cyfodrf;aom tr_t&mwdk@onf rdrdwdk@tcsdef&Sd.// rdkCf;aumif;uifatmufY }uHpnfor# toD;oD;wdk@ udk jyK&aom tcsdef&Sd.// 2bGm;csdefESifh aocsdefvnf; &Sd.// pdkufydsK;aom tcsdefESifh pdkufysdK;&aomt&mudk E_wf& aomtcsdefvnf; &Sd.// 3owf&aomtcdsefESifh temaysmufap&aom tcsdefvnf; &Sd.// +zdKzsuf&aom tcsdefESifh wnfaqmuf&aom tcsdefvnf; &Sd.// 4idk&aomtcsdefESifh &,f&aomtcsdefvnf; &Sd.// nnf;wGm; &aom tcsdefESifh uckef&aomtcsdefvnf; &Sd.// 5 ausmufwdk@udk jzef@}uJ&aomtcsdefESifh pkodrf;&aom tcsdefvnf; &Sd.// buf,rf; &aomtcsdefESifh rbuf,rf;bJcJGcGgI ae&aom tcsdefvnf;&Sd.// 6qnf;zl;&aomtcsdefESifh OpPmaysmuf&aom tcsdefvnf; &Sd.// odkxm;&aomtcdsefESifh ypfvdkuf&aom tcsdefvnf;&Sd.// 7t0wfudk qkwf&aom tcsdefESifh/ csKyf&aom tcsdefvnf; &Sd.wdwfqdwfpGm ae&aomtcsdefESifh/ pum;ajym&aom tcsdefvnf; &Sd.// 8cspf&aom tcsdefESifh rkef;&aomtcsdefvnf; &Sd.// ppfwdkuf&aomtcsdefESifh ppf+idrf;&aom tcsdefvnf; &Sd.// 9vkyfudkifaomolonf }udK;pm;tm;xkwf&mwGif/ tb,faus;Zl;&Sdoenf;// 10 vlom;wdk@usif vnf&mbdk@ bk&m;ocif ay;awmfrlaom yifyef;jcif;tr_udk ig=unfhjrif+yD// 11 cyfodrf;aomt&mwdk@udk rdrdwdk@ tcsdefwefrS/ avsmufywfpGm zefqif;awmfrl+yD// vlpdwfESvHk;udkvnf; teEWumvY pJGvef;apawmfrl+yD// odk@&mwGif bk&m;ocifpD&ifawmfrlaom tr_udk tprStqHk; wdkifatmif vlonf ppfI rukefEdkif// 12&$ifvef;jcif;tr_ESifh touf&SifpOfwGif aus;Zl;jyKjcif; tr_rSwyg; tjcm;aom tr_t&mwdk@Y/ tusdK;aus;Zl;r&Sdonfudk igod.? 13vlwdkif;pm;aomufjcif;ig‚if;/ rdrd}udK;pm;tm;xkwfor#aomtr_Y aysmfarG@jcif;iSm‚if;/ bk&m;ocif. aus;Zl;awmfa=umifhom tcGifh&Sd.? 14bk&m;ocifjyKawmfrlor#aomtr_onf edpPxm0&jzpfonfudkigod.? xyfI rjyKEdkif&m? E_wfIr,lEkdif&m? vlwkd@ onf a&S@awmfY a=umuf&GH@rnfta=umif;/ bk&m;ocifjyKawmfrl.? 15 jzpfbl;aom t&monf ,ckjzpfaom t&mESifhwl.? jzpfvwHhaom t&monfvnf;/ jzpfbl;aomt&m ESifhwl.? vGef+yD;aomt&mwd@k udkvnf; bk&m;ocifawmif;jyefawmfrl.? 16 xdkrSwyg;/ aeatmufrSm w&m;pD&if&mt&yfY t"rRtr_&Sdonfudk‚if;/ ajzmifhrwf&mt&yfY 'kp±kduf&Sd onfudk‚if; igjrif+yD? 17bk&m;ocifonf ajzmifhrwfaomolwdk@. tr_ESifh/ rw&m;aom olwkd@. tr_udk ppfa=umpD&ifawmfrlrnf[k igatmufarh.? ta=umif;rlum;/ cyfodrf;aomt}uH/ cyfodrf;aom tr_wdk@udk ppfa=umpD&if&aom tcsdef&Sd.? 18vlom;wkd@ae&mudk&nfrSwfI igatmufarhonfum;/ vlwkd@udk bk&m; ocifpHkprf;awmfrlrnfta=umif;ESifh/ olwkd@onf wd&p>mefuJhodk@jzpfonfudk olwkd@odjrifrnfta=umif;/ ae&m usownf;/ 19vlom;awG@}uHKaom tr_udk wd&p>mefawG@}uHKwwf.? xkdESpfOD;wdk@onf wyg;wnf;aom tr_udk awG@}uHKvsuf/ wOD;aoouJhokd@ wOD;aowwf.? tvHk;pHkwdk@onf toufwrsdK;wnf;&Sd=u.? odk@jzpfI/ vl onf wd&p>mefxuf xl;jrwfaom ta=umif;r&Sd? tvHk;pHkwdk@onf tewWjzpf=u.? 20tvHk;pHkwdk@onf wckwnf;aom t&yfokd@ a&mufwuf=u.? tvHk;pHkwdk@onf ajrr_ef@xJu jzpfonfESifhtnD/ ajrr_efxJodk@ jyef oGm;wwf=u.? 21okd@&mwGif/ txufodk@ bufwwfaom vlom;. 0dnmOfudk‚if;/ atmuft&yfajrodk@ qif;wwfaomwd&p>mef. 0dnmOfudk‚if;/ tb,folonf ydkif;jcm;I odoenf;? 22vlonf rdrdjyKrl&mY aysmfarG@jcif; tr_xufomI aumif;aom tr_r&Sdonfudk igodjrif.? xkdtr_onf ol. tbdk@jzpf .?

olonf rdrdaemufrSm tb,fokd@ jzpfvwhHonfudk odjrifrnfta=umif;/ tb,folaqmif cJhvdrfhrnfenf;? 4 1 wzefwHk/ aeatmufrSmjyKor#aom n‡Of;qJjcif;wdk@udkigxyfI qifjcif.? n‡Of;qJjcif; udkcH&aom olwkd@onf idkaºuG;aomfvnf;/ csr;f omay;Edkifaom olr&Sd? n‡Of;qJwwfaomolwkd@onf wefcdk;&Sdojzifh csrf;omay; Edkifaomolr&Sd? 2okd@jzpfI/ aovGef+yD;aomolaoonf touf&Sifao;aom vl&SifxufomI r*Fvm&Sdonf[k igqdk&.? 3odk@&mwGif wcgr# rjzpfao;aomol/ aeatmufrSm jyKaom 'kp±dkufudk rjrifao;aomolonf xkdESpfOD;xufomI r*Fvm&Sd.? 4wzef}udK;pm; tm;xkwfjcif;tr_ESifh/ aumif;rGefpGm+yD;pD;aom tr_tvHk;pHkwdk@ udk‚if;/ xkdokd@aom tr_wdk@a=umifh olwyg;jiLpla=umif;udk‚if; igqifjcif.? xkdtr_t&monf tewWtr_/ avudk usufpm;aomtr_jzpf.? 5 rdkufaomolonf rdrdvufcsif;ydkufxm;I/ rdrdtom;udkpm;wwf.? 6+idrf oufjcif;ESifh ,SOfvsuf/ vufwqkyfwnf;aomOpPmonf yifyef;pGmvkyfjcif;/ avudk usufpm;jcif;ESifh ,SOfvsuf/ vufESpfbufY jynfhaom OpPmxufomI aumif;.? 7 8 wzefigxyfI/ aeatmufrSmtewWtr_udk qifjcifaomt&m[lrlum;/ vlonf tabmftbuf/ om;orD;/ nDtpfudkr&Sd/ wa,mufwnf; jzpfaomfvnf;/ }udK;pm;tm;xkwfI rukefEdkif? rdrdpnf;pdrfudkjrifI ra&mifh&JEdkif? igonfudk,fudk n‡Of;qJI/ tb,foltbdk@}udK;pm;tm;xkwf oenf;[krar;wwf? Ttr_t&m onfvnf; tewWtr_/ tvGefyifyef;apaom tr_jzpf.? 9vlonf wa,mufwnf;xuf ESpfa,mufomI aumif;.? }udK;pm;tm;xkwfv#if/ aumif;aomtusdK; udk&wwf.? 10wa,mufvJv#if wpfa,mufxl vdrfhrnf? wa,mufwnf;aomolvJv#ifrlum; tusdK;enf;+yD? xlaomolr&Sd? 11vlonf ESpfa,muftwl tdrfv#if aEG;wwf.? wa,mufwnf; 12 aomolrlum;/ tb,fokd@aEG;Edkifoenf;? vlwa,mufonf wa,mufudk Edkifv#if xdkvludkESpfa,muf qD;wm;Edkif.? oHk;vGef;wifaom}udK;onfvnf; tvG,fwul rjywfwwf? 13 qHk;rjcif;udkrcH/ touf}uD;I rdkufaom &Sifbk&ifxuf/ ynm&Sdaom qif;&Jom; oli,fonf f / eef;awmfay:odk@ a&mufwwf.? omI jrwf.? 14xkdokd@aom oli,fonf axmifxJuxGuI xkdokd@aom&Sifbk&if rlum;/ tbt&dyft&mESifh eef;xkdifaomfvnf;/ qif;&Jjcif;okd@a&mufwwf.? 15 aeatmufrSm usifvnfaom owW0gtaygif;wkd@onf rif;t&dyft&mudk cH&aom xkd'kwd,olbufY aewwf=uonfudk igqifjcif.? 16xkdrif;tkyfpdk;aom oltaygif;wdk@udk a&wGufI rukefEkdif? aemufvmaomolwkd@onfvnf;/ xkdrif;udk tm;r &bJae=uvdrfhrnf? tu,fpifppf xdktr_t&monfvnf; tewWtr_/ avudk usufpm;aomtr_jzpf.? 5 1 bk&m;ocifhtdrfawmfokd@ oGm;aomtcg/ oifhajcwdk@udk apmifhavmh? vlrdkufjyKaom ,ZfylaZmfjcif; tr_xuf/ w&m;emjcif; tr_udk omI }udK;pm;avmh? vlrdkufwdk@onf udk,ftjypfudk rqifjcifwwf=u? 2oif. E_wfonf owdrvpfapESifh? bk&m;ocifha&S@awmfY pum;ajymjcif;iSm/ oif. pdwfESvHk;rvsifrjrefapESifh? bk&m;ocifonf aumif;uifbHkY &Sdawmfrl.? oifonfajr}uD;ay:rSm&Sd.? xkda=umifh oif. pum;rrsm;apESifh? 3tr_rsm;aomtm;jzifh tdyfruf jrifwwfouJhokd@/ pum;rsm;aomtm;jzifh rdkufaomol. toHudk =um;&.? 4bk&m;ocifhxHawmfY opPm*wdjyKrdv#if/ opPm0wfudk rajzbJraeESifh? rdkufaom olwdk@udk tm;&ESpfoufawmf rrl? opPm*wdjyKonftwdkif; 0wfudkrajzbJ aeonfxuf/ opm*wd tv#if; rjyKbJ 0wfudkajzavmh? 5opPm*wdjyKI

aeaomfomI aumif;.? 6oif. E_wfonfoif. udk,fcEmef wdk@tay:rSm&Sd=uonf? oifwdk@xrf;bl;aom 0efudkwifI yifyef;aom wd&dp>mefwdk@onf xrf;&=u.? 2olwdk@onf tusdK;yJhvsuf twlvJvsufaeI rdrdwdk@xrf;&aom 0efudk ru,fwifEkdifbJ udk,fwdkifodrf;oGm; jcif;udkcH=u&onfwum;? 3 tkd,mukyftrsKd;om;wdk@ ighpum;ukdem;axmif=uavmh? usefºuGif;aom Áoa&vtrsKd;om; taygif;wdk@/ bGm;puyif oifwdk@udkigxrf;av+yD? trd0rf;xJrSpI igaqmif&Gufav+yD? 4 oifwkd@touf}uD;I qHyif jzLonfwdkifatmif igonfxkdodk@aomoljzpfI oifwdk@udkaqmif&GufI u,fwif=uvdrfhrnf? 5 oifwdk@onf ighukdtb,folESifh yHkjy=urnfenf;? tb,folESifh wlap=urnfenf;? wlatmif tb,foleSifh cdkif;E_dif;=urnfenf;? 6a&$udk tdwfxJu rsm;pGmxkwfvsuf/ aiGudkvnf; csdefcGifESifhcsdefvsuf yef;xdeform;udk iSg;I bk&m;udk vkyfap+yD;rS jyyf0yfudk;uG,f=uonfwum;? 7xkdbk&m;udk ycHk;ay:rSmxrf; IaqmifoGm;ojzifh ol@ae&mY xm;=u.? olonfvnf; rwfwyfaewwf.? ol.ae&mrS olra&$ŒEkdif? ol@udk atmf[pfaomfvnf;/ olonfrxl;? 'kuQqif;&J xJuru,fxkwfEkdif? 8 tkdazmufjyefaomolwdk@ Ttr_udkatmufarhI a,musFm;*k%fudkjyK=uavmh? owdESifhqifjcif =uavmh? 9a&S;umvY jzpfbl;aomtr_t&mwkd@udk atmufarh=uavmh? igonfbk&m;ocifjzpf.// igrSwyg; tjcm;aom bk&m;r&Sd? 10tOD;rSpI tqHk;wkdifatmif‚if;/ a&S;umvrSpI rjzpfao;aom trlt&m wdk@udk‚if; abmfjyvsuf ight}uHwnfvdrfhrnf? ightvkd&Sdor#udk jynfhpHkaprnf[kqdkvsuf/ 11a0;aomt&yf ta&S@rsufESmrS ig.vufaxmufwnf; [laomiSuf&Judk ac:v#uf igonfbk&m;ocifjzpf.? igESifhwlaomol rnfr#r&Sd? igonf E_wfwGuf twdkif;jyKrnf? }uHonftwkdif; pD&ifrnf? 12 pdwfcdkifrmI ajzmifhrwfjcif; w&m;ESifh a0;aomolwdk@ ighpum;udkem;axmif=uavmh? 13 ig.ajzmifhrwf jcif; w&m;udk em;axmif=uavmh? ta0;Yrae&? ig.u,fwifjcif; aus;Zl;vnf; rzifhE$J@&? Zdtkefawmifay:rSm ig.u,fwifjcif; aus;Zl;udk‚if;/ Áoa&vtrsKd;Y igbkef;udk‚if;igxm;rnf? 47 1 tdkAmAkvkefowdk@orD;unm/ qif;Iajrr_ef@Y xdkifavmh? tdk'gvcJ owdk@orD;/ &mZyv†ifr&SdbJ ajray: rSmxdkifavmh? oifhudkEl;nHhodrfarG@ aomol[lI aemufwzef rac:&? 2}udwfqHkudk,lI pyg;udk}udwfavmh? rsufESmzHk;udkzGifhavmh? &Snfaom tusôudkc|wfavmh? aygif;t0wfudk yifhI jrpfudkul;avmh? 3oifonf t0wf tcsnf;pnf;&SdI/ t&SufuGJjcif;udk cH&rnf? igonf tjypf'%fudkay;rnf? tb,folESifhr# rd\[m,rzG@J?

igwdk@udk a&G;E_wfaomolum;/ aumif;uifAdkvfajct&Sif xm0&bk&m;/ Áoa&vtrsdK;. oef@&Sif; aom bk&m;wnf;[laombGJ@emr&Sdawmfrl.? 5 tkdcgv'J owdk@orD; wdwfqdwfpGmxkdifavmh? rdkuf&modk@oGm;avmh? oifhudkEdkifiHwdk@. t&Sifr[lI aemufwzefrac:&? 6igonfig.vlwdk@udktrsufxGufaoma=umifh ig.tarGudk±_wfcsI oifhvufodk@ tyfvkduf+yD? oifonf oem;aompdwfr&Sd? touf}uD;olwdk@tay:rSm 7 av;aomxrf;bdk;udk wifav+yD? oifuvnf;/ igonft&Sifr. t&mY tpOft+rJaernf[k xifaoma=umifh/ Ttr_t&mwdk@ukd rqifjcif? oifY aemufqHk; jzpfvwHhaomtr_ukd ratmufarh? 8 xkda=umifh/ umr*k%fY aysmfarG@I/ aomuuif; vGwfv#ufaeaomol/ ig&Sd.? igrSwyg; tb,folr#r&Sd? igonf rkwfqdk;ruJodk@ xkdifIrae&? om;qHkjcif;udk igrcH&[katmufarhaomol/ em;axmifavmh? 9oifonfjyKpm;aom twwfESifh ewf0dZ…mtwwfrsm;wdk@udk tvGefjyKpkaomfvnf; wae@wc%jcif;wGif om;qHk;jcif;ESifh vifqHk;jcif; wnf;[laom ab;ESpfyg;wdk@onf oifYa&mufvdrfhrnf? oif.tay:Y tukeftpif oifha&mufvdrfhrnf? 10oifonf udk,fjyKaom t"rRtr_udk udk;pm;+yD? ighudktb,f olr# rjrif[kqdk+yD? oifhOm%fESifh oifhynm twufonf/ oif.pdwfudk arSmufvSefonfjzpfI/ oifuig&Sd./ igrSwyg;tb,folrS r&dS[k atmufarh+yD? 11 xkd@a=umifhtqHk;rxifaom ab;Oy'fonf oif.tay:rSm a&mufvdrfhrnf? oifonfrajz Edkifaom tjypf'%fESifh‚if;/ rajrmfvifhEdkifatmifcsufjcif; zsufpD;jcif;ESifh‚if; awG@=uHKvdrfhrnf? 12oifonfi,f aom t&G,frSpI/ }udK;pm;tm;xkwfaom ewf0dZ…mtwufESifh jyKpm;aom twuftrsdK;rsdK;wdk@udk trSDjyKI wnfaeavmh? tudsK;udk&aumif;v#if &vdrfhrnf? Edkifaumif;v#if Edkifvdrfhrnf? 13 oifonfrsm;jym;aom wdkifyifjcif;tm;jzifh yifyef;vS+yD;/ rdkCf;aumif;uifudk =unfh±_aomol/ =u,feuQufwdk@udk rSwfaomol/ oifYjzpfvwHHhaom tr_udk/v.tjcif;t&mtm;jzifh a[mwufaom 14 olwdk@onfxI oifhudk,f,cku,f wif=uap? olwdk@onf tr_dufuJhodk@jzpfI rD;±_d@jcif;udkcH&=uvdrfhrnf? rD;t&SdefrS rdrdwdk@udk ru,frE_wf&=u? aEG;p&mbdk@ rD;wcJr#/ 15 vHkp&mbdk@rD;v#if;rS rusef&pf&? oifESifh 0dkif;nDI tr_aqmif&Gufaomol/ oifi,faom t&G,frSpI oifESifh azmufum;a&mif;0,faomolwdk@onf oifY xdk@odk@jzpf=uI/ udk,fpDudk,fpD rdrdae&mt&yf odk@ v$JoGm;ojzifh/ oifhudku,fwifaom olwpHkwpfa,mufr# r&Sd&? 48 1 tdk,mukyftrsdK;/ Áoa&v[lI orkwfjcif;udk cHaomol/ ,k'prf;a&wGif;rS xGufpD;aomol/ xm0& bk&m;. emrawmftm;jzifh usdefqdkaomol/ opPmr&Sd/ w&m;ESifhrnDbJ Áoa&vtrdsK;. bk&m;ocifudk csD;rGrf;aomol/ 2oef@&Sif;aom +rdK@awmftvdku/f udk,fudkudk,forkwfaomol/ aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0& bk&m;wnf;[laom bGJ@emr&Sdaom Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocifudk rSDcdkaomolwdk@/ em;axmif=uavmh? 3jzpfbl;aomt&mwdk@ udk txufuoifwdk@tm;iga[mav+yD? xdkt&mwdk@onfighE_wfrS xGufI xif&Sm;=u+yD? csufcsif;igjyKaoma=umifh jzpf=u+yD? 4 oifonfcdkifrmaom oabm/ oHacsmif;vnfyif;/ a=u;0gezl;ESifh jynfhpHkonfudk igodaoma=umifh/ 5 txufuoifhtm; iga[m+yD? tr_rjzpfrSD igabmfjy rnf?odk@jzpfI oifu/ ig.±kyfwkonf/ Ttr_udkjyK+yD? igxkaom ±kyfwk /igoGef;aom ±kyfwkonfTr_udk pD&if+yD[k ajym&aom tcGifh&Sd? 6 oifonft&if=um;&+yD? Ttr_tvHk;pHkwdk@udk =unfh±_avmh? olwyg;wdk@tm; r=um;rajymbJ aernfavm? ,ckrSpI topfaom t&m/ 0Sufxm;aomt&m/ oifrodao;aomt&mwdk@udk 7 xdkt&mwdk@udk ,ckyifzefqif;.? txufu zefqif;onfr[kwf? igabmfjy.? 4

,ae@wdkifatmifoifonf r=um;pzl;? odk@jzpfI oifu/ igodESifh+yD[k ajym&aom tcGifhr&Sd? 8 tu,fpifppfoifonfr=um;rodpzl;? oif.em;onf txufuryGifh? ta=umif;rlum;/ oifonf opPmysufvdrfhrnf? bGm;puyif oifhudk olykef[lI orkwf&vdrfhrnfudk igod.? 9odk@aomfvnf;/ oifhudk&Sif;&Sif; ry,frzsufjcif;iSm/ igonfudk,femrtwGuf udk,ftrsufudkcsKyfwnf;rnf? 10 udk,f*k%foa&twGuf oif.tr_Y igonf;cHrnf? igonf oifhudkppfcJh+yD? odk@aomfvnf;/ aiGudkppf ouJhodk@ odk@r[kwf/ 'kuQr_dufY oifhudkpHkprf;cJh+yD? 11udk,ftwGuf igjyOD;rnf? ighemronf ±_wfcsjcif;udk tb,f a=umifhcH&rnfenf;? igh*k%ftoa& udk olwyg;tm;igray;? 12 tdk,mukyf/ igac:aom Áoa&v/ ighpum;udk em;axmifavmh? igonfbk&m;jzpf.? igonf tOD;qHk;aomol/ aemufqHk;aomoljzpf.? 13tu,fpifppfighvufonf ajr}uD;udkwnfav+yD? ighvuf&mvuf onf rdkCf;aumif; uifudk=uufav+yD? igac:I olwdk@onfcsufjcif;;ay:vm=u.? 14 &Sdor#aom oifwdk@/ pnf;a0;I em;axmif=uavmh? Ttr_t&mwdk@udk oifwdk@wGif tb,folonf a&S;rqGu a[mESifhoenf;? xm0& cspfawmfrlaomolonf AmAkvkef+rdK@Y tvdkawmfudkjynfhpHkaprnf? ol.vufonfvnf;/ cgv'J vlwdk@tay:okd@ a&mufvdrfhrnf? 15ighudk,fwdkif trdef@awmf&Sd+yD? tu,fpifppfol@ udkigac:+yD? oloGm;aomvrf;Y r*Fvm&Sd&vdrhfrnf? 16 ighxHodkcsOf;uyfI Tpum;udk em;axmif=uavmh? a&S@OD;pGmrSpI wdwfqdwfpGmra[m? tr_jzpfpumvY ig&Sd.? ,ckwGif t&Sifxm0&bk&m;ESifh 0dnmOfawmfonf ighudkapvGwfawmfrl.? 17 oifhudka&G;E_wfaomol/ Áoa&vtrsdL;. oef@&Sif;aom t&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ igonf oif.tudsK;ESifh,SOfaom t&mudkoGefoifI/ oifoGm;tyfaomvrf;jzifh ydk@aqmifaomoif. bk&m;ocif xm0&bk&m;jzpf.// 18oifonf ig.ynufwdk@udk apmifa&Sufygapaom? odk@jyKv#if/ oif. csrf;omonf jrpfuJhodk‚if;/ oif.ajzmifhrwfjcif;yg&rDonf ork'N&mvd_if;wHydk;uJhodk@vnf;aumif; jzpf&vdrfhrnf? 19 oif.trsdK;tEG,f onf oJvHk;uJhodk@ ‚if;/ oif.om;ajr;wdk@onf / ork'N&mausmufp&pfuJhodk@‚if; jzpf&=u vdrhfrnf? oif.emr onfigha&S@rSm rjywfrpD;&? 20 AmvkAkef +rdK@xJuxGuf=uavmh? &$ifvef;pGm oDcsif;oHESifh cgv'Jvlwdk@ ae&mrS ajy;=uavhm// Todwif;pumudk ajr}uD;pGef;wdkifatmif jyefajym¹rGufqdkI toHudk v$ifh=uavmh// xm0&bk&m;onf 21 rddrdu|ef,mukyfudk a&G;E_wfawmfrl+yD[k ajymqdk=uavmh// olwdk@onf awmvrf;jzifh aqmifoGm;awmfrljcif; udk cHaomtcg a&riwf =u// olwdk@tbdk@ ausmufxJua&udk pD;apawmfrl.// ausmufcJudkyif cJGawmfrlojzihf/ a&onf pD;xGufav.? 22rw&m;aom olwkd@Y csrf;omr&Sd[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.// 49 1 wu|ef;EdkifiHt&yfwdk@/ ighpum;udk =um;=uavmh// a0;pGmaomvlrsdK;wdk@/ aphaph em;axmif=uavhm// ighbGm;puyif xm0bk&m;onf ighudk ac:awmfrl.// trd0rf;xJrSpI ig.emrudk rSwfawmfrl.// 2ighE_wfudk xufaom xm;uJhodk@jzpfapI/ vufawmft&dyfY zHk;xm;awmfrl.// ighudkvnf; OD;opfaom pnf;oGm;jzpf apI/ rdrdjr‡m;axmifhxJrSm 0Sufxm;awmfrl.// 3tdkÁoa&v/ oifonf ig. u|efjzpf.// oifhtm;jzifh ighbkef;onf xif&Sm;vdrfhrnf[k ightm; rdef@awmfrl+yD// 4iguvnf;/ tusdK;r&SdbJ igvkyfaqmif&+yD// tcsnf;ESD;oufouf ighcGeftm;ukef&+yD? odk@aomfvnf;/ ightr_onf xm0&bk&m;a&S@awmfY&Sd.// igcH&aom tcgvnf; ig.bk&m;ocifvufawmfY &Sdonf[kqdk.? 5 igonfxm0&bk&m; a&S@awmfYtoa& xif&Sm;I? ig.bk&m;ocifonf ighudkcdkifchHapawmfrlonf

ta=umif;ESifhwuG Áoa&vtrsKd;onf txHawmfYpka0; jcif;udk rcHaomfvnf;/ igonf,mukyftrsKd;udktxHawmfodk@wzef aqmifcJh&aom u|efjzpfaprnf ta=umif;/ 6 ighudktrd0rf;xJrSpI zefqif;awmfrlaom xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ oifonf,mukyf . trsdK;tE$,f wkd@udk csD;ajr‡mufjcif; ab;vGwfaom Áoa&vom;wkd@udk t&ifuJhodk@jzpfapjcif; tvkdiSg ightr_udk aqmif&Gufaom tr_onfomrntr_jzpf.? xkdtr_ru oifonfajr}uD;pGef;wkdifatmif ig.u,fwifjcif;udk jyKpdrfhaomiSg/ oifhukdwyg;trsKd;om;wdk@ vif;p&mtbdk@ igcef@xm;onf[k rdef@awmfrlonf? 7 Áoa&v trsKd;udka&G;E_wfawmfrlI/ xkdtrsKd;oef@&Sif;aom xm0&bk&m;onf/ tb,folrS rESpfouf wjynfvHk; &GH&SmzG,fjzpfI/ rif;xHYu|efcH&aom oltm;rdef@awmfrlonfum;/ opPm&Sdawmfrlaom xm0&bk&m;/ oifhudka&G;aumufawmfrlaom Áoa&vtrsKd;. oef@&Sif;aombk&m;. aus;Zl;awmf a=umifh/ &Sifbk&if wdk@onf jrifIx=uvdrfhrnf? rifom;wdk@onfvnf; udk;uG,f=uvdrfhrnf? 8xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ESSpfoufzG,faom tcsdefY oif.pum;udkigem;axmif+yD? u,fwif&mumvY oifhudkrp+yD? oifhudkvnf; igapmifha&SmufI? oifonfjynfawmfudk jyKjyifvsu/f qdwfnHaomtarGcH&m t&yfwdk@udk tarGay;rnf ta=umif;/ 9xGuf=uavmh[k csKyfxm;aomolwdk@tm;‚if;/ ay:vm=uavmh[k arSmifrdkuf xJrSmaeaom olwkd@tm;‚if; ajymaprnfta=umif;/ vlrsKd;tm;yËdnmOfw&m;udk jyKpk&mbdk@ oifhudkcef@xm;rnf? odk@jzpfI/ vrf;c&D;wdk@tem;rSm pm;&I jrif@aomt&yf&yfwdk@Y usufpm;&mudk awG=u&vdrfhrnf? 10 olwdk@onf tpma&pm udkriwfrGwf&? tyludkvnf; rcH&=u? aea&mifjcnf rxd&? ta=umifrlum;/ olwdk@udkoem;aom olonf olwkd@udkydk@aqmifI prf;a&wGif; tem;odk@ vrf;jyvdrfhrnf? 11ig. awmif&Sdor#wdk@udk oGm;&mvrf;jzpfaprnf? ig.ajrwefwm;rsm;udkvnf; igzdk@&rnf? =unfh±_@avmh? Tolwdk@onf ajrmufrsufESmESifh taemufrsufESmrS‚if;/ xdkolwdk@onfvnf; odedrfjynfrS‚if; vm=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 13 tdkrdkCf;aumif;uifwdk@/ oDcsif;qdk=uavmh? tdkajr}uD;/ 0rf;ajrmufjcif;&Sdavmh? tdkawmifrsm;wdk@/ &$ifvef;pGm oDcsif;qdk=uavmh? ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;onf rdrdvlwdk@udk ESpfodrfhawmfrl.? qif;&JcH& aom rdrdvlwdk@udk u,froem;awmfrl.// 14 Zdtkefuvnf;/ xm0&bk&m;onf ighudkpGef@ypfawmfrl+yD? bk&m;&Sifonf ighudkarhavsmhawmfrl+yD[k qdkavaomf? 15rdef;ronfrdrdbGm;aom om;udkroem;onfwdkifatmif/ rddrdEdk@pdk@oli,fudk arhavsmhEkdif oavm? tu,fIarhavsmhaomfvnf;/ oifhudkigrarhavsmh? 16 igonfudk,fvuf0g;Y oifhudkpm;xkd;+yD? oif.+rdK@±kd;onf igha&S@rSmtpOf&Sd.? 17oif.om;orD;wdk@onf tvsiftjrefjyK=uvdrfhrnf? oifhudkvk,lzsuf qD;aom olwkd@onf oifhxHrSxGufoGm;=uvdrfhrnf? 18 t&yf&yfodk@ar#mf=unfhavmh? Toltaygif;wkd@onf pka0;I oifhxHodk@vm=u.? xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ igtouf&SifonfjzpfI/ oifonfwifhw,faom udk0wfvdrfhrnf? 19 r*Fvmaqmifowdk@orD;jyKonfenf;wl wefqmqifvdrfhrnf? oify,f&Sif; aomt&yf/ ysufpD;aomjynfonf aeolrsm;aoma=umifh usOf;=uvdrfhrnf? oifhudkudkufpm;aomolwdk@onf vnf;a0;=u.? 20oif.om;rsm;qHk;+yD;rSwzef&jyefaom om;wdk@u ae&mravmufyg? aep&mt&yfudk ay;yg[k oifhtm; awmif;=uavOD;rnf? 21oifuvnf;/ Tolwkd@udkightm; tb,fol jzpfyGgm;apoenf;? igonf om;qHk;aomol/ qdwn f Hvsufae&aomol/ ESifxkwfjcif;udk cH&ojzifh/

ta0;odk@vnf&aomoljzpfI/ Tolwkd@udk tb,folarG;pm;owenf;? igonfwa,mufwnf; ae&onfjzpfI/ Tolwdk@onf tb,frSm &Sd=uoenf;[k atmufarhvdrfhrnf? 22 t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ =unfh±_avmh? igonftwdkif;wkdif;tjynfjynfY aeaom vlrsK;dwdk@tm; vufudkcsDItvHudkxlojzifh/ olwkd@onf oif.om;orD;wdk@ukd tm;vufESifh ayG@vsufycHk;ay:rSm xrf;vsuf aqmifcJh=uvdrfhrnf? 23&Sifbk&ifwkd@onf oif.baxG;/ rdzk&m;wdk@onf oifhudkarG;pm;aom trdjzpf vdrfhrnf? oifha&S@rSm OD;!Gwfjyyf0yfI oif.ajcYajrr_ef@udk vsuf=uvdrfhrnf? igonfxm0&bk&m; jzpfa=umif; udk‚if;/ ig@udkajrmfvifhaom olwdk@onf &Sufa=umufjcif;r&Sda=umif;udk‚if; oifodvdrfhrnf? 24 vk,l&mOpPmudk tm;}uD;aomol. vufrS,l&rnfavm? w&m;aomolodrf;oGm;aom vlwkd@udk E_wf&rnfavm? 25xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ tu,fpifppftm;}uD;aomol odrf;oGm;aom vlwkd@udk ,l&rnf? a=umufrufzG,faomol vk,l&mOpPmudkE_wf&vdrfhrnf? ta=umif;rlum;/ oifESifh&efawG@aomoludk igonf&efawG@I/ oif.om;wdk@udku,fwifrnf? 26 oifhudkn‡Of;qJaom olwdk@udk [email protected];ESifhigau|;rnf? csKdaompyspf&nfudk aomufouJhodk@/ olwkd@onfrdrdtaoG;udk0pGm aomuf=u&rnf? odk@jzpfI ig xm0&bk&m;onf oifhudku,fwifaomt&Sif/ oifhudka&G;E_wfaomocif/ ,mukyftrsKd;Ywefcdk;}uD;aom bk&m;jzpfa=umif;udk vltaygif;wdk@onf od&=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrlonf? 50 1 xm&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ igv$wfvdkufaom oifwkd@trd. jzwfpmonftb,frSm &Sdoenf;? igYaºuG;&SdI tb,frnfaomaºuG;&SifxHY oifwdk@udk iga&mif;oenf;? oifwdk@onf udk,fjyKaom 'kp±kduf twGuf u|efcH&=u&.? oifwkd@tjypfa=umifh/ oifwdk@trdudkigv$wfvkduf.? 2 igvmaomtcg tb,fa=umifhvl r&Sdoenf;? igvmac:aomtcg tb,fa=umifh rxl;oenf;// igonf ra&$;rE_wfEdkifatmif vufwdkoavm? u,fc|wfEdkifaom wefcdk;r&Sdoavm// =unfh±_avmh// igqHk;rojzifh yifv,fa&onf cef;ajcmuf.// jrpfwdk@udk vGifjyifjzpfap.// a&r&dSaoma=umifh ig;wdk@onf eH=u.// a&iwfI ao=u.// 3igonf rdkCf;aumif;uifudk eufaom t0wf0wfapI av#mfawt0wfESifh+cHK.// 4 igonf yifyef;aom oltm; rpjcif;iSm pum;ajymwwfrnfta=umif;/ t&Sifxm0&bk&m;onf vlwwf.E_wfowWdudk ightm; ay;awmfrl+yD? eHeuftpOftwdkif; ighudk E_d;awmfrl+yD? pmoifaomoluJhodk@ em;axmifaprnfhta=umif; ighem;udk E_d;aqmfawmfrl+yD? 5t&Sifxm0& bk&m;onf ighem;udk zGifhawmfrlI/ igvnf; rjiif;rqef/ aemufodk@rqkwf/ 6±kdufaomolwdk@tm; ighausmudk‚if;/ em;yefqHudk E_wfaom olwdk@tm; ighyg;udk‚if;/ igtyf.// t&SufcJGjcif;ESifh wHawG;axG;jcif;rS igonf udk,frsufESmudk rvJ$? 7t&Sifxm0&bk&m; onf ighudk apmifhrawmfrlvdrfhrnf// xdk@a=umifh/ igr±_H;&onfjzpfI/ udk,frsufESmudk rD;ausmufuJhodk@xm;vsuf/ &Sufa=umufjcif;odk@ ra&muf&[k igod.// 8ighudk tjypfv$wfaom olonf teD;rSm &Sd.// tb,folonf igESifh w&m;awG@rnfenf;? +ydKifI ae=uukeftHh// tb,folonf igESifh &efbufjzpfrnfenf;? xdkolonf csOf;uyfap? 9=unfh±_avmh// t&Sifxm0&bk&m;onf ighudk apmifhrawmfrlonf? tb,folonf ighudk w&m;±_H; aprnfenf;? xdkaomoltaygif;wdk@onf t0wfuJhodk@ a[mif;EGrf;jcif;odk@ a&muf=uvdrfhrnf// ydk;udkufpm;jcif; udkvnf; cH&=uvdrfhrnf//

oifwdk@wGif tb,folonf xm0&bk&m;udk a=umuf&G@Hoenf;? xdkolonf udk,fawmfu|ef. pum;oHudk em;axmifygap? tb,folonf tvif;r&SdbJ arSmifrdkufY oGm;vmoenf;? xkdolonf xm0&bk&m;. emrawmfudk cdkv_HI/ rdrdbk&m;ocifudk trSDjyKygap// 11 rD;udknd‡I rdrdwdk@udk yGm;wdk@ESifh 0ef;&Hapaom oltaygif;wdk@/ oifwdk@rD;.tvif;Y‚if;/ oifwdk@jyKpkaom rD;prsm;Y‚if; oGm;vm=uavmh? ighvufY cH&aom tusdK;[lrlum;/ oifwdk@onf0rf;enf;vsuf tdyf&=uvdrfhrnf// 51 1 ajzmifhrwfjcif; w&m;odk@vdkufI xm0&bk&m;odk@ &Smwwfolwdk@/ ighpum;udk em;axmif=uavmh// oifwdk@udk ckwf,l&m ausmufESifh wl;,l&m wGif;0udk =unfh±_=uavmh// 2 [email protected] tmjA[HESifh/ oifwdk@udk bGm;aomol pm&mwdk@udk =unfh±_=uavmh// igonf wpfa,mufwnf;aomol tmjA[Hudk ac:I aumif;}uD; ay;ojzifh rsm;jym;ap.// 3xkdodk@ESifhtnD xm0&bk&m;onf Zdtkef+rdK@udk csrf;omay;awmfrlrnf// ol. pdwfnH&mt&yftvHk;pHkwdk@udk csrf;omay;rnf// olwdk@awmudk {'ift&yfuJhodk@‚if; / [email protected] xm0& bk&m;. O,smOfuJhodk@‚if;/ jzpfapawmfrlojzif/h Zdtkef+rdK@onf 0rf;ajrmuf&$ifvef;jcif; / aus;Zl;awmfudk csD;rGrf;jcif;/ oDcsif;qdkjcif;ESifh jynfhpHkvdrfhrnf// 4 igh.vlrsdK; ighvlpkudk ighpum;udk em;axmifem,l=uavmh// ighxHrS w&m;xGufI ighpD&ifcsufonf vlrsm; vif;ap&mbdk@ wnf&vdrfhrnf// 5igh. ajzmifhrwfjcif; w&m;onf teD;rSm&Sd.// ig.u,fwifjcif; w&m;onf xGufoGm;+yD// ighvuf±kH;onf vlwdk@wGif w&m;r_udk pD&ifvdrfhrnf// wu|ef;wEdkifiHom;wdk@onf ighudkar#mfvifhI ighvuf±kH;udk udk;pm;=uvdrfhrnf// 6rkdCf;aumif;uifudk ar#mf=unfh=uavmh// ajr}uD;udkvnf; iHkI =unfh=uavmh/ rdkCf;aumif;uifonf rD;ckd;uJhodk@ uG,faysmufI ajr}uD;onf t0wfuJhodk@ a[mif;EGr;f vdrhfrnf? ajr}uD;om;wdk@onf jcifaumifuJhodk@ ao=uvdrfhrnf// igh. u,fwifjcif;w&m;rlum; tpOft+rJwnf=uvdrfh rnf// igh.ajzmifhrwfjcif;w&m;vnf; yaysmufjcif;r&SdEdkif&m// 7 ajzmifhrwfjcif;w&m;udkodI/ igh.w&m;udk evHk;oGif;rdaom olwdk@ ighpum;udk em;axmif=uavmh/ vlwdk@onf tjypfwifrnf[k rpdk;&drf=uESifh// vllwdk@uJh&J@jcif;udk ra=umuf=uESifh// 8 ta=umif;rlum; ydk;&Gwdk@onf odk;arG;t0wfudk udkufpm;ouJhodk@ xkdolwdk@udk udkufpm;zsufqD;=uvdrfhrnf// ig. ajzmifhrwfjcif;w&m;rlum;/ edpPxm0&jzpfI ig.u,fwifjcif;w&m;onfvnf; urBtqufquf wnfvdrfhownf;// 9 tdkxm0&bk&m;.vuf±kH;awmf/ rkd;awmfrlyg// rdk;I cGeftm;udk ,lawmfrlyg// a&S;umvESifhvGefbl; aom umvYuJhodk@ Edk;awmfryl g// &mcyfudk '%fcwfI e*g;udk em;apaomolum;/ udk,fawmfr[kwfavm// 10yifv,f a&eufeJ&ma&wdk@udk crf;ajcmufapI yifv,feufeJ&mt&yfwdk@udk 11 oGm;p&mvrf;jzpfapaom olum; udk,fawmf yif r[kwfavm// odk@jzpfI xm0&bk&m;u,fv$wfawmfrlaomolwdk@onf jyefvmI oDcsif;qdkvsuf/ xm0&0rf; ajrmufjcif; o&zludk aqmif;vsuf/ Zdtkef+rdK@odk@ a&muf=uvdrfhrnf// 0rf;ajrmuf&$ifvef;jcif; tcGifhudk &=uI/ 0rf;enf;jcif;ESifh nD;wGm;jcif;onf ajy;oGm;&vdrfhrnf// 12oifwdk@udk ESpfodrfhapaomolum;/ tjcm;olr[kwf/ igudk,fwdkifaywnf;// ao&aomvludk‚if;/ jrufyifuJhodk@ jzpfvwWHaomvlom;udk‚if;/ oifonf a=umuf&rnfhta=umif;/ tb,fodk@aom oabm&Sdoenf;? 13rdkCf;aumif;uifudk/ =uufawmf rlxm;aom/ ajr}uD;udkvnf; wnfawmfrlxaom oifhudk zefqif;awmfrlaom 10

xm0&bk&m;udk arhav#mhI n‡Of;qJaomolonf ighudkzsufqD; vk+yD[k pdwfxif ESifh ol. a'gotrsufudk tpOfa=umuf&rnfhta=umif;/ tb,fodk@aom oabm&Sdoenf;? ,ckrSm n‡if;qJaom ol. a'gotrsufonf tb,frSm&Sdoenf;// 14tcsKyfcH&aom olonf axmifxJrSmrao/ a&pmrjywf / vsifjrefpGm u,fE_wfjcif; odk@a&mufvdrfhrnf// 15igonf ork'N&mudk qHk;rI vd_if;wHydk;udk [kef;apaom oif. bk&m;ocif xm0&bk&m; jzpf.// xdkbk&m;. emrawmfum; 16 aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m;aywnf;// rdkCf;aumif;uifaqmufI/ ajr}uD;udk wnfapjcif;iSg‚if;/ oifonf ig.vlrsKd;jzpf.[k Zdtkef+rdK@udk ajyapjcif;iSg‚if;/ ighpum;udk oif. E_wfxJrSm igxm;+yD// ighvuf.t&dyfESifhoifhudk igrdk;+yD// 17 xm0&bk&m;. vufawmfY trsufawmfzvm;udkaomufaom a,±k&Svif+rdK@ Edk;avmh// Edk;I xavmh/ oifonf wkefv_yfapaomzvm;udk tukefaomufcJh+yD// te,ftzwfudkvnf; n‡pfcJh+yD// 18 udk,fwdkif bGm;jrifaomom;wdk@wGif oifhudkvrf;jyaomolwpfa,mufr#r&Sd// udk,fwdkfifarG;pm;aomom; wdk@wGif oifhudk vufqJGaom olwa,mufr#r&Sd// 19tpmacgif;yg;I vlqdwfnHjcif;ab;/ xm;jzifh zsufqD;jcif;ab;wnf; [laom ab;ESpfyg;wdk@onf oifh.tay:rSm a&mufvmonfjzpfI oifhtwGuf tb,fol idkaºuG;jrnfwrf;o enf;// igonftb,fokd@ csrf;omay;Ekdifoenf;// 20oif.om;wdk@onf rdef;armawGa0=u.// ausmhuGif;Y brf;rdaom pdkifuJhodk@ cyfodrf;aom vrf;0rSmtdyfI/ xm0&bk&m;. trsufxGufawmfrljcif;/ oif. bk&m;ocif qHk;rawmfrljcif;ESifh 0=u.// 21 odk@jzpfI n‡if;qJjcif; udkcH&aomol/ pyspf&nfrSwyg; tjcm;aom ,pfrsdK;ESifh,pfrl;aomol/ em;axmif avmh// 22oif. [email protected]_udk apmifhawmfrlaom oif.bk&m;ocif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonf um;/ =unfh±_avmh// wkefv_yfapaomzvm;/ ightrsufawmfzvm;. tenftzwfudk oif. vufrS ig±kyfI oifonf aemufwzef raomuf&// 23oifonf c&D;oGm;aom olwdk@a&S@rSmudk,fudk ajrwefwm;vkyfI tvsm;0yfapjcif;iSm 0yfvsufaeawmh// igausmfoGm;rnf[k qdkI oifhudkn‡if;qJaom olwdk@vufY xdkzvm;udk igxm;rnf// 52 1 tdkZdtkef+rdK@Edk;avmh// Edk;I cGeftm;udk,lavmh// tdka,±k&Svif+rdK@wnf;[laom/ oef@&Sif;aom+rdK@ oif.wifhw,faom t0wfwefqm wdk@udk 0wfqifavmh// ta=umif;rlum; aemufwzef ta&zsm;vSD;jcif;udk rcHaomolESifh npfnL;aom olwdk@onf oif.txJodk@ r0if&=u// 2 tdka,±_&Svif+rdK@/ udk,fYuyfaom ajrr_ef@udk cgvdkufI/ jrifhaomt&yfY xdkifavmh// tdkcsKyfxm;vsuf&Sdaom Zdtkef owdk@orD; oif. vnf}udK;udk c|wfavmh? 3xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifwkd@onfukd,fbkd;aiGukdr&bJ u|efcH&onfjzpfI/ aiGray;bJ 4 a&G;jcif;okd@a&muf=uvdrfhrnf// t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ig.vlwdk@onf txufu tJ*kwWK jynfY wnf;cdktHhaom iSgoGm;=u.// aemufrS tm±_&dvlwdk@onf ta=umif;r&SdbJ n‡Of;qJ=u.// 5xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ig.vlwkd@ukd ta=umif;r&SdbJ ,loGm;I/ tpdk;&aomolwkd@onf 0gºuGm;vsuf ighemrukd ae@wkdif;uJh&J@=uonfjzpfI/ igonf 6 tb,fodk@jyK&rnfenf;// odk@jzpfI/ ig.vlwdk@onf ighudkod=uvdrfhrnf// *wdxm;aomolum;/ igjzpfonfudk tcsdefa&mufrS od=uvdrfhrnf// tu,fpifppf ig&Sdonf[k xm0& bk&m; rdef@awmfrl.// 7 +idrfoufjcif;. 0rf;ajrmufp&m odwif;udk =um;ajymaomol/ u,fwifjcif;aumif;udsK;csrf;om. 0rf;ajrmufp&m oDwif;udk =um;ajymaomol/ oif.bk&m;ocif

pdk;pHawmfrl.[k Zdtkef+rdK@tm; ajymaom ol. ajcwdk@onf awmifay:rSm tvGefwifhw,fvSpGmwum;// 8 oif. uif;apmihfwdk@. toHudk em;axmif=uavmh// olwdk@onf toHudk v$ifhI/ &$ifvef;aomtoHESifh wnDwn$wfwnf; aºuG;a=umf=u.// ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;onf Zdtkef+rdK@odk@ jyefvmawmfrla=umif;udk udk,fwdkifjrif&=u.// 9a,±k&Svif+rdK@Y +ydKysuf&mt&yfwdk@/ wnDwnGwfwnf; oDcsif;qdkoHESifh aºuG;a=umf=uavmh// xm0&bk&m;onf rdrdvlwdk@udk ESpfodrfhapawmfrl+yD/ a,±k&Svif+rdK@udk a&G;E_wfawmfrl+yD// 10xm0&bk&m;onf cyfodrf;aom vltrsdK;rsdK;wdk@a&S@rSm/ oef@&Sif;aom vuf±kH;awmfudk zGifhjyawmfrlojzifh/ ajr}uD;pGef;&Sdor# wdk@onf ighwdk@bk&m;ocif. u,fwifawmf rljcif; aus;Zl;udk odjrif=uvwHh// 11 xGuf=u// xGuf=u// xdkt&yfrS xGufoGm;=uavmh// rpif=u,faomt&mudk vufESifhr#rwdk@=uESifh// xdkt&yfxJu xGufoGm;=uavmh// xm0&bk&m;. taqmuftOD;wdk@udk aqmif&Gufaomolwdk@/ oef@&Sif;jcif; &Sd=uavmh// 12oifwdk@onf tvsiftjref rxGuf&=u// ajy;IroGm;&=u// xm0&bk&m;onf oifwdk@a&S@Y ºuGawmf rlrnf// aemufYvnf; Áoa&vtrdsK;. bk&m;ocifonf oifwdk@ tuG,ftum jzpfawmfrlrnf// 13 =unfh±_avmh// ighu|efonf tr_aqmifI atmifvdrfhrnf// csD;ajr‡muf csD;jr‡ifhjcif;odk@a&mufI/ txGËftjrwfjzpfvdrfhrnf// 14olonf vlr[kwfouJhodk@ rsufESmysufjcif;/ vlom;r[kwfouJhodk@ tqif; toa&ysufjcif;&Sdonfudk/ trsm;aom olwdk@onf tHh=ordef;arm=uonfjzpfI/ 15 xdktwlolonftrsm; aom vlrsdK;wdk@ukd/ oef@&Sif;apvdrfhrnf// a&S@awmfY &Sifbk&ifwdk@onf rdrdwdk@E_wfudk ydwfI ae&=uvdrfhrnf// olwyg; rjybl;aomt&mudk olwdk@onf jrif=uvdrfhrnf// r=um;bl;aomt&mudkvnf; em;vnf=u vdrfhrnf// 53 1 igwdk@a[majymaom odwif;pum;udk tb,fol ,Hkoenf;// xm0&bk&m;. vufawmfonf tb,foltm; xif&Sm;awmfrloenf;// 2xm0&bk&m;. u|efonf tnGef@uJhodk@‚if; / aoG@ajcmufaomajrY aygufaom twwfuJhodk@‚if;/ a&S@awmfY }uD;yGm;.// yrm%jyKp&m tqif;wifhw,fjcif;r&Sd// cspfvdkbG,faom rsufESm vuQ%mESifh rjynfhpHk// 3rxDrJhjrif jyjcif;udkcHI/ vlwdk@wGif t,kwfqHk;aomol jzpf.// +idKjiifaomol/ em=unf;jcif; a0'emESifh u|rf;0ifaomoljzpf.// olwyg;rsufESm vJ$jcif;udk cH&aom oluJhodk@jzpf.// rxDrJhjrif jyKjcif;udk cHvsuf&SdI igwdk@onf r±kdao=u// 4 odk@aomfvnf;/ xdkolonf igwdk@tema&m*g a0'emrsm;udk ,lwif aqmif&Gufav.// '%fcwfawmfrljcif;udk‚if;/ bk&m;ocifqkH;rI ESdrfhcsawmfrljcif;ukd‚if; cH&aomol jzpfonf[k igwdk@onf 5 xifrSwf=u+yD// xdkolonf igwdk@vGefusL;aom tjypfrsm;a=umifh/ emusifxdk;jcif;/ ESdyfpufjcif;udkcH&av.// igwdk@. +idrfoufjcif;/ csrf;omudk jzpfapaom qHk;rjcif;onf ol@tay:odk@a&mufI olcH&aom'%fcsuftm;jzifh igwdk@onf temaysmufvsuf&Sd=u.// 6 igwdk@&Sdor#onf odk;uJhodk@ vrf;vJGvsuf/ udk,fvrf;odk@ toD;oD;vdkufoGm; =uonfjzpfI xm0&bk&m;onf cyfodrf;aom [email protected];udk ol@tay: wifawmfrl.// 7xdkolonf n‡if;qJjcif;ESifh ESdrfhcsjcif;udkcHI E_wfudk rzGifhbJae.// toufowfjcif;iSg aqmifoGm; aom odk;i,fuJhodk@ol@udk aqmifoGm;I/ odk;onf tarG;n‡yfaom ola&S@rSmrjrnfbJaeouJhodk@/ olonf 8 E_wfudkrzGifhbJae.// rw&m;pGmpD&ifjcif;tm;jzifh ol@udkxkwfoGm;=uonf//touf&Sifaom [email protected]&mrS ol@udk okwfoify,f&Sif;onfjzpffI/ ol.trsdK;tE$,fudk tb,foljyn$efrnfenf;//

ig.vlrsdK;tjypfa=umifh '%fcwfawmfrljcif;udk cHav.? 9jypfrSm;jcif;udkrjyK// ol.E_wfY rkom;r&Sdaomfvnf;/ vlqdk;wdk@ESifhtwl ajrjr‡Kyfjcif;iSg pD&if=u.// odk@&mwGif ao+yD;rSolaX;Y&Sd.// 10 xm0&bk&m;onf ol@udk ESdyfpufjcif;iSg tvdkawmf&SdI emapawmfrlonf// olonftjypajzaom ,Zf udk ylaZmf+yD;rS trsdK;tE$,fawmfudk jrif&vdrfhrnf// toufawmfvnf; &Snfvdrfhrnf// xm0&bk&m; . t}uHawmfonfvnf; ol. vufY jynfhpHkjcif;odk@ a&mufvdrfhrnf// 11 rdrdpdwf0dnmOf cH&aom a0'em. tusdK;udk rdrdjrifI tm;&vdrfhrnf// xdkajzmifhrwfaomig. u|efudk odu|rf;jcif;tm;jzifh/ olonftrsm;aom olwdk@ udk ajzmifhrwf&mY wnfapvdrfhrnf// olwdk@. tjypfudk udk,fwdkifaqmif&Guf&.// 12xdkokd@ rdrdtoufudk aojcif; Y oGef;I rw&m;aomolwdk@ESifh a&wGuf0ifjcif;odk@ a&mufojzifh/ vlrsm;wdk@. tjypfudk aqmif&GufI rw&m;aom olwdk@tbdk@ awmif;yefaoma=umifh/ vl}uD;wdk@udk olwdk@tbdk@ jzpfapjcif;iSgigcJGrnf// tpGrf; owdW&Sdaom olwdk@udk ol. vufOpPmuJhodk@ udk,fwkdifa0zef&aom tcGifh&Sdvdrfhrnf? 54 1 om;rbGm;aomt+rHKr/ 0rf;ajrmufavmh? om;bGm;jcif;a0'emudk rcHao;aom rdef;r/ aºuG;a=umf atmf[pfavmh? ta=umif;rlum;/ pGef@xm;aomrdef;ronf vif&Sdaomrdef;rxufomI rsm;aomom;wdk@udk bGm;jrif+yD[kxm0&bk&m;rdef@awmfrl+yD? oif.wJ&mudk us,fapavmh? 2 oif.ae&m rsufESm=uyfudk =uuf=unfh OD;avmh? ESajrmaompdwfr&SdESifh?}udK;wdk@udk &SnfaptHk;avmh? wkdifwdk@udkjrJpGm pdkufavmh? 3ta=umif;rlum;/ oifonfvusmfbuf/ vuf0Jbufwdk@Ywdk;yGm;vdrfhrnf? oif.trsKd;tE$,fonf wyg;trsKd;om;wdk@udk tarGcHI/ [email protected]+rdK@wdk@Yae=uvdrfhrnf// 4 rpdk;&drfESifh? &Sufa=umufjcif; odk@ra&muf&// rsufESmrysufESifh? t&SufuGJjcif;rcH&? toufi,fpOftcg cH&aom &Sufa=umufjcif;udk arhavsmhvdrfhrnf? rkwfqdk;rjzpfIcH&aom uJh&Jhjcif;udk aemufwzef ratmufarh&? 5ta=umif;rlum;/ oifhudk zefqif;aomolonf oif.vifjzpfawmfrl.? emrawmfum;/ aumif;uifAdkvfajc&Sif xm0&bk&m; wnf;? oifhudka&GG;cs,faom olonfÁoa&vtrsKd;Y oef@&Sif;aomxm0&m;jzpfawmfrlonf? ajr}uD;wjyifvHk;udk tpdk;&aom bk&m;[lIac:=u&.? 6 pGef@ypfIpdwf+idK jiifaomrdef;r/ i,fpOftcg r,m;jzpfI/ aemufrSjiif;y,faom rdef;rudkwzefac:ouJhodk@oifhudkigac:rnf[k oif.bk&m;ocifrdef@ awmfrl.? 7oifhudkc%om igpGef@onfjzpfI/ rsm;pGmaomu±k%mESifh igwzefodrf;qnf; OD;rnf? 8jyif;pGmaom trsufxGufI igc%r#rsufESmv$Jaomfvnf;/ xm0&arwWmESifhoifhukd u,froem;OD; rnf[k oifhudka&G;Ekwfaom xm0&bk&m; rdef@awmfrlonf? 9aem{ vufxufY v$rf;rkd;aoma&udk igonfrSwfI xdka&onf ajr}uD;udkaemufwzef rv$rf;rdk;a&[k udsefqdkjcif;udk jyKonfenf;wl/ oifhudktrsufrxGuf/ rqHk;r[k udsefqdkjcif;udkjyK+yD? 10awmif}uD;wdk@onf a&G@I/ awmifi,f wdk@onf v_yf&Sm;aomfvnf;/ ig.arwWmonf oifrSra&G@&? ig.+idrfoufjcif; yËdnmOfvnf; rv_yf&Sm;&[koifYoem;jcif; / u±k%mpdwf&Sdawmfrlaom xm0&bk&m;rdef@awmfrl.// 11 tkdn‡Of;qJjcif;ESifh rdkCf;oufrkefwdkif;wdkufjcif;udk cH&I/ oufomr&Ekdifaomol/ oif.wdkufudk [if;ojywm;o&GwfESifh igaphpyfrnf? wdkufjrpfudk eDvmjzifh‚if;/ 12jytdk;wdk@udkausmufeDjzifh‚if;/ wHcg; wdk@udkywWjrm;jzifh‚if;/ ywf0ef;usifwefqmrsm;udk ausmufrsuftrsKd;rsK;djzifh‚if; ig+yD;aponf// 13 oif.om;orD; taygif;wdk@onf xm0&bk&m;qHk;roGefoifawmf rlaomoljzpfI/ rsm;pGmaompnf;pdrfcsrf; omESifh jynfhpHk=u vdrfhrnf? 14oifonfajzmifhrwfjcif;tm;jzifh wnfvdrfhrnf? n‡Of;qJjcif;ESifha0;onfjzpfI ra=umuf&? xdwfvef@jcif;onfvnf;a0;I/ oifhteD;odk@ ra&muf&?

ig.tcGifhr&SdbJ oifhwbufY tb,folr#ae&m rus&? ae&musbl;aomolwdk@onf oifhbufodk@0ifpm;=uvdrf@rnf? 16rD;udkr_wfI/ rdrdtvkyfwnf;[laom vufeufudkvkyfwwfaom yef;yJudk‚if;/ zsufqD;apjcif;iSg zsufqD;aomolukd‚if; igzefqif;.? 17oifhwbufY vkyfaomvufeuf wpHkwckr# txrajrmuf&? oifhudkw&m;awG@aomol rnfonfum;/ t±_H;cH&vdrfhrnf? xm0&bk&m;. u|efwdk@onf xkdodk@aom tarGudkcH&I/ ighta=umif;ajzmifhrwf&modk@ a&muf&=uvdrfhrnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrlonf? 55 1 tdka&iwfaomol taygif;wdk@/ a&&Sd&modk@vm=uavmh? aiGr&Sdaomolwkd@/ vm=u// 0,fIpm;aomuf =uavmh// aiGrygbJ tbkd;udkray;bJvmI pyspfa&ESifhEkd@udk0,f=uavmh? 2 tpmr[kwfaomt&mbkdk@ oifwdk@aiG&if;udk‚if;/ trGwfrajyEdkifaom t&mtbdk@ oifwdk@ OpPmudk‚if; tb,fa=umifh ukefap=uoenf;? ighpum;udkaphaph em;axmifhvsuf/ aumif;aomtpmudk pm;=uavmh? [email protected] csKdaomt&mwdk@Y rdrdudk rdrdarG@avsmfapvdrfhrnf? 3El;!Gwfaom em;ESifhighxHodk@ vm=uavmh? em;axmif=uavmh? odk@jyKvsif [email protected] touf&Sif&vdrfhrnf? igonfvnf;/ oifwdk@ESifh xm0&yËdnmOfjyKI/ 'g0d'fYjrJjrHaom aus;Zl;awmfudk oifwdk@tm;ay;rnf? 5 =unfh±_avmh? xkdoludk OyZÆ,fq&mjzpfapjcif;iSg‚if;/ pD&iftkyfpkd;aom t&Sifjzpfapjcif;iSg‚if;/ pD&iftkyfpkd;aom t&Sifjzpfapjcif;iSg‚if;/ vlrsKd;wdk@tm;ay;+yD? 4=unfh±_avmh? oifonfrodbl;aom vlrsKd;udkac:vdrfhrnf? oifhudkrodbl;aom vlrsKd;wdk@onfvnf; oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;/ Áoa&vtrsKd;. oef@&Sif;aombk&m;a=umifh/ oifhxHodk@ajy;vm=uvdrfhrnf? xkdbk&m;onf oif. bkef;udkyGifhapawmfrl.? 6 awG@Ekdifonf umvwGif xm0&bk&m;udk&Sm=uavmh? eD;awmfrlonf 7 umvwGifqkawmif;yXem jyK=uavmh? qkd;aomolonf rdrdvrf;udk‚if;/ rw&m;aomolonf rdrdt}uHudk‚if; pGef@ypfI/ xm0&bk&m;xHodk@ ajymif;vJygap? odk@jyKv#ifoem;awmfrlvdrfhrnf? igwkd@bk&m;ocifxHawmfokd@ ajymif;vJygap// okd@jyKv#if txl;ojzifh tjypfukd v$wfawmf rlvdrfhrnf// 8 xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ ig.t}uHtpnfonf [email protected]}uHtpnfESifhrwl? ig.tusifh onfvnf; [email protected]? 9rkdCf;aumif;uifonf ajr}uD;xufomIjrifhouJhodk@/ ig.tusifhonf vnf; [email protected]‚if;/ ig.t}uHtpnfonf [email protected]}uHtpnfxuf‚if;/ omIjrifh.? 10 rdkCf;a&ESifh rkdCf;yGifhwkd@onf rdkCf;aumif;uifrSqif;oufI aemufwzefrjyef/ ajronfrsKd;aph=uJ aom oltm;rsK;daphudk‚if;/ tpmpm;aomoltm; tpmukd‚if;/ ay;rnfta=umif;/ ajrudkpdkapojzihf/ tyifaygufapI/ toD;udkoD;apouJhodk@/ 11xkd@twlig. E_wfuywfpum;onf jzpfvdrfhrnf? tusKd;r&SdbJ ighxHodk@rjyef&? ightvkdudk jynfhpHkaprnf? igapcdkif;aomtr_Y atmifvdrfhrnf? 12 oifwdk@onf0rf;ajrmufaom pdwfESifhxGufI/ csrf;ompGmydk@ jcif;udk cH&=uvdrfhrnf? awmif}uD; awmifi,fwdk@onf oifwdk@a&S@rSm oDcsif;qdkoHESifh aºuG;a=umfI/ awmY&Sdor# aomtyifwdk@onf 13 vufckyfwD;=uvdrhfrnf// trsKd;rsKd;aom ql;yift&mY xif;±l;yifESifh rk&wkyifwkd@onf ayguf=uvdrfhrnf// xkdtr_onf xm0&bk&m;a&S@awmfY atmufarhbdk@&m/ raysmufrysuf&aom xm0& oufaojzpf&vdrfhrnf? 15

56

xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ w&m;udkapmifhI ajzmifhrwfpGmusifhavmh? ig.u,fwifjcif; aus;Zl;a&mufcsdefESifh ig.ajzmifhrwfjcif;w&m;wkd@ xif&Sm;csdef a&mufvkeD;+yD? 2xkdodk@jyKaomol/ t+rJpGJvrf;aom vlom;onf/ Oykofae@udkr±_wfcs? apmifha&SmufI 'kp±kdufudk rjyKrnfta=umif;/ rdrdvufudkcsKyfwnf;v#ifvnf; r*Fvm&Sd.? 3 xm0&bk&m;YrSD0Jaom wyg;trsKd;om;u/ xm0&bk&m;onf ighudkrdrdvlrsKd;ESifh&Sif;vif; cGJxm;awmf rl+yD[krqdkapESifh? rdef;rv#muvnf;/ igonfaoG@ajcmufaomtyifjzpfonf[k rqdkapESifh? 4 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ig.Oykofae@udkapmifhv#uf/ igESpfoufaomt&mudka&G;,lI/ 5 ig.yËdnmOfudk rSD0Jaomrdef;r v#mwdk@tm;/ om;orD;wkd@xufjrwfoaomt&m/ jrwfaomemrightdrfudk/ ighwefwdkfif;twGif;Y igay;rnf? raysmuf Edkifaomxm0& emrudkolwdk@tm; igay;rnf? 6xm0&bk&m;xHY tr_apmifhjcif;/ emrawmf udkcspfjcif; u|efawmf &if;jzpfjcif;tvkdiSg/ xm0&bk&m;YrSD0Jaom wyg;trsKd;om;wdk@udk‚if;/ Oykofae@udkr±_wfcs? apmifha&SmufI/ ig.yËdnmOfudk ig.yXemtdrfY pGJvrf;aomoltaygif;wdk@ udk‚if;/ 7ig.oef@&Sif;aomawmifodk@ igaqmifcJhI 0rf;ajrmufaprnf? olwdk@rD;±_d@&m,ZfESifh ,ZftrsKd;rsK;dwdk@ukd ig,Zfyv†ifay:rSm vufcHrnf? ightdrfudk vltrsKd;rsKd;qkawmif;&mtdrf[k ac:a0:vwW@H? 8t&yf&yfY uGJjym;aom Áoa&vtrsKd;om; wdk@udkpka0;aom t&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ pka0;+yD;aom olrsm;rSwyg; tjcm;aomolwdk@udk xdktpkta0;Y igpka0;OD;rnf[k rdef@awmfrl.? 9 tkdv,fjyifom; taygif;ESifhawmYvnfaomom;&Jtaygif;wdk@/ udkufpm;jcif;iSmvm=uavmh? 10 ol.uif;apmifhwdk@onf rsufpduef;=u.? &Sdor#wdk@onf rdkuf=u.? tIra[mifEkdifaomacG;/ 11 pm;csiftm;}uD;I a,mif,rf;aomacG;/ tdyfvsuftdyfcsif tm;}uD;aomacG;jzpf=u.? 0rf;rjynfhEkdifaomacG;vnf;jzpf=u.? odk;xdef;wdk@onfvnf; r=unfhr±_wwf=u? xkdodk;xdef;&Sdor#wdk@onf vrf;v$JI rdrdwdk@vrf;vdkuf=u+yD? wa,mufr#rºuGif;/ wnD w!Gwfwnf; udk,ftusKd;pD;yGm;udkom&Sm=u.? 12vm=u? pyspf&nfudk,lcJh=uavmh? ao&nfao&ufudk0pGm aomuf=updk@? ,ae@jzpfouJhodk@ eufjzefae@ jzpfvdrfhrnf? xkdr#ru/ omI ºuG,f0vdrfhrnf[k qdkwwf=u.? 57 1 ajzmifhrwfaomolonf qHk;I aus;Zl;jyKwwfaomolwdk@onf y,f&Sm;jcif;udkcH&aomtcg/ ajzmifhrwf aomoludk raumif;aomtr_t&mxJu ±kyfodrf;+yD[k tb,folr#rqifjcif/ tb,folr# ratmufarh=u? 2xkdodk@aomolonf csrf;omxJodk@0if&.? ajzmifhrwfpGmusifhvsuf rdrdtdyf&may:rSm +idrf&.? 3 pkef;rom;/ arsmufrxm;aomrdef;rom;/ jynfwefqmrdef;rom;wdk@/ csOf;uyf=uavmh? 4 oifwdk@onf tb,foludk =unfp,f=uoenf;? tb,foltm; E_wfudkzGifhI v#mudkxkwfjy=uoenf;? oifwdk@onf azmufjyefaom trsKd;/ opPmysufaomtrsKd;jzpf=uonf r[kwfavm? 5pdrf;aomopfyif&Sdor# atmufrSm ±kyw f kqif;wkYwyfrufaomol/ csKdifhxJ/ ausmufapmif;atmufrSm oli,fudkowfaomol r[kwfavm? 6csKdifhxJacsmaom ausmufcJwdk@wGif oif.wm&Sd.? xkdodk@aomt&mwdk@onf oif.tarGjzpf.? xkdodk@aom t&ma&S@rSm oGef;avmif;&mylaZmfouUmESifhabmfZOf ylaZmfouUmudk jyKwwf.? xdktr_wdk@udk igESpfoufwwf oavm? 7jrifhvSaom awmif}uD;ay:rSm oif.ckwifukdxm;+yDv#if/ xkdt&yfokd@wufI 8 oifatmufarhp&m oufaoukdwHcg;ESifh wkdifaemufrSmxm;+yD;? ,ZfylaZmfwwf.// 1

igrSwyg;tjcm;olwkd@tm; t0wfukdc|wfI/ tdyf&may:okd@ wufav+yD? rdrdckwifukdus,fapI olwkd@ESifh0efcH+yD? olwkd@ckwifukdvnf; wyfrufI/ ae&mt&yf ukd&Smav+yD// 9qD;ar$;ygvsuf/ &Sifbk&ifhxHokd@oGm;+yD? eH@omrsKd;rsm;ukdokH;+yD// wrefwkd@ukda0;aomt&yfokd@ apv$wfI/ r&%mEkdifiHwkdif atmif rdrdukdrdrdESdrfhcs+yD? 10a0;pGmc&D;oGm;I yifyef;aomfvnf; pdwfrysuf? }udK;pm;I toufvGwfaoma=umifh tm;avsmhjcif;r&Sd? 11oifonfopPmysufonfwkdifatmif‚if;/ ighukdarhavsmhI owdrjyKbJ aeonfwkdifatmif‚if;/ tb,folukda=umuf&GH@oenf;? igonfa&S;umvrSpI wdwfqdwfpGm aeaoma=umifh/ oifonfighukd ra=umufbJaeonfr[kwfavm? 12oif.ukokdvfESifh/ oifjyKaomtr_wkd@ukd igabmfjyrnf? 13xkdokd@aom tr_onftusKd;ukd ray;Ekdif? oifonf atmf[pfaomtcg/ oif.tvkH;t&if; wkd@onf u,fE_wf=uap? avonfolwkd@ukd wkdufoGm;vdrfhrnf? avwr_wfESifh vGifh=uvdrhfrnf/? ighukdukd;pm; aom olrlum;/ jynfawmfukdykdifI/ ig.oef@&Sif;aom awmifudk tarGcH&vdrfhrnf? 14 xkdtcgajrukdzkd@=u? ajrukdzkd=u? vrf;ukdjyif=u? ighvlwkd@. vrf;c&D;YtqD;twm;r&SdapESifh[k igajym qkd&.? 15ta=umif;rlum;/ oef@&Sif;jcif;[kemr&Sdawmfrlxaom/ teEWumvwnf;[laom bkHAdrmefYpHawmf rlxaom/ txGËftjrwfjzpfawmfrlaom bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ igonf jrifhjrwfoef@&Sif;aomt&yfY ae.? pdwfESdrfhcsaomolESifh/ ESvkH;a=uuGJaom olwkd@. 16 pdwf0dnmOftouf&Sif apjcif;iSg/ a=uuGJESdrfhcsaompdwf oabm&Sdaomolwkd@Yvnf; igae.? igonf tpOfrjywfw&m; awG@rnfr[kwf? tpOfrjywf trsufxGufrnf r[kwf? xkdokd@[kwfv#if/ toufonfigha&S@rSmaysmufI/ igzefqif;aom 0dnmOfonf ysufpD;jcif;okd@ a&mufvdrhf rnf? 17 ol.avmbvGefusL;jcif; tjypfa=umifh/ igonf trsufxGufI '%fcwfav.? trsufxGufI rsufESm ukdv$Jav.// olonfvnf; rdrdtvkd&Sd&mvrf;okd@ v$JoGm;av.? 18ol.tusihf"avhwkd@ukd igjrif+yD? ol@ukdtem aysmufapI vrf;jyOD;rnf? ol@ukd‚if;/ olESifhtwl pdwf!d_;i,faom olwkd@ukd‚if;/ csrf;omay;OD;rnf// 19igonfE_wfcrf;toD;udk zefqif;.? a0;aomolY‚if;/ eD;aomolY‚if; +idrf oufjcif;jzpfap/ ol.temukd igaysmufaprnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 20rw&m;aom olwkd@rlum;/ r+idrfEkdifbJ v_yf&Sm;I/ &$H@ESifhtr_dufukdyufaom yifv,fa&ESifh wl=u.? 21 rw&m;aomolwkd@Y +idrfoufjcif;r&Sd [k ig.bk&m;ocifrdef@awmfrl.// 58 1 toHravsmhbJ aºuG;a=umfavmh? wHykd;oHuJhokd@ toHukdv$ifhI/ ,mukyftrsKd;om;jzpfaomig. vlwkd@tm;/ olwkd@'kp±kduftjypfukd abmfjyavmh? 2olwkd@onf w&m;usifhaomtrsKd;/ rdrdbk&m;ocif. ynwfwdk@ ukd rpGef@aom trsKd;uJhokd@/ ae@wkdif;ighukd&SmI ig.w&m;vrf;Y arG@avsmf=uonfwum;? ajzmifhrwfpGmw&m; pD&ifcsufwkd@ukd ighxHrSm tpOfar;jref;I/ bk&m;ocifhxHokd@ csOf;uyf&mY arG@avsmf=uonfwum;? 3tu|Ekfyf wkd@onf tpma&Smifjcif; tusifhukdusifhaomtcg/ ukd,fawmfonf tb,fa=umifhjrifawmfrrloenf;? tu|Ekfyf wkd@onf +cdK;+cHpGmusifhaomtcg/ udk,fawmfonftb,f a=umifh odrSwfawmfrrloenf;[kqkdaomf/ oifwkd@onf tpma&Smifaomae@Y udk,fwkdifaysmfarG@I/ u|efwkd@ukdyifyef;pGm vkyfap=u.? 4oifwkd@onf jiif;ckH&efawG@vsuf t"rRvufqkyfESifh xkd;vsuf tpma&Smif=u.? jrifhaomt&yfY 5 rdrdwkd@toHukd=um;apjcif;iSg/ ,ckumvtcg tpma&Smif=uonfr[kwf? igESpfoufaom tpma&Smifjcif;onf xkdokd@aomvuQ%m&Sdoavm? vlonf w&ufwGif +cdK;+cHpGmusifhjcif;/ ukdif;yifuJhodk@OD;csjcif;/ tdyf&mbkd@ avsmfawESifhjymukdcif;jcif;/ vuQ%m&Sdv#if/ tpma&Smifjcif;[lI‚if;/

xm0&bk&m;ESpfoufawmfrlaom ae@&uf[lI‚if; rSnfhtyfoavm? 6igESpfoufaom tpma&Smifjcif; [lrlum;/ rw&m;aom tcsnftaESmifukd c|wfjcif;/ av;aom0efukdcsjcif;/ n‡Of;qJcH&aom olwkd@ukdv$wfjcif;/ xrf;bkd;&Sdor#ukd csKd;jcif;r[kwfavm? 7rGwfodyfaomolukd tpmau|;jcif;/ ae&mr&Sd/ qif;&J aomolwkd@ukd ukd,ftdrfokd@aqmifjcif;/ t0wfr&Sdaom olukdjrifv#if/ t0wfukday;jcif;/ ukd,ftom;ukdra&Smif bJaejcif;r[kwfavm? 8 okd@jyKv#ifoif.tvif;onf rkdCf;aomufaom tvif;uJhodk@ay:xGef;I/ tvsiftjrefusef;rmjcif; okd@ a&mufvdrhfrnf? oif.ajzmiffhrwfjcif;/ yg&rDonf oifa&S@YoGm;I/ xm0&bk&m;. bkef;awmfonf aemufY vkH+cKHapvdrfhrnf? 9okd@jyKv#if/ xm0&bk&m;onf/ oifac:aomtcg xl;awmfrlvdrfhrnf? atmf[pfaomtcg/ ig&Sdonf[k rdef@awmfrlvdrfhrnf? oifonfoif.txJu xrf;bkd;ukd‚if;/ vuf!‡dK;xkd;jcif;ukd‚if;/ uJh&J@aompum; ukd‚if; y,f&Sm;I/ 10 rGwfodyfaomolESifh qif;&JcH&aomolukd oem;aompdwfESifh csrf;omay;v#if/ r&Sif;vif; aom t&mrSmoif.tvif;onfay:xGef;I/ oif.arSmifrkduo f nf rGef;wnfhtvif;uJhokd@ jzpfvdrfhrnf// 11 xm0&bk&m;onf oifhukdtpOfyJhjyif awmfrlonf? tpmacgif;yg;onfumvY 0pGmau|;I/ oif.t±kd;wkd@ukd ckdifcHhapawmfrlrnf? oifonf a&avmif;aomO,smOfuJhodk@‚if;/ a&rjywfEkdifaom prf;a&wGif;uJhodk@‚if;/ jzpfvdrfh rnf? 12oif.trsKd;tE$,fonf a&S;+ydKysuf&mwkd@ukd jyKjyif=uvdrhfrnf? a&S;umvY wnfbl;aom wkdufjrpfrsm; tay:rSmxyfqifhI wnfaqmuf=uvdrfhrnf? 13 oifonfvnf; +ydKysufaom+rdK@±kd;ukd jyKjyifaomol/ vlae&m vrf;rsm;ukd jyifqifaomol[lI orkwfjcif;ukdcH&vdrfhrnf? oifonfOykofae@udk r±_wfcs? igoef@&Sif; aomae@rSm ukd,ftvkdol@rvdkuf/ Oykofae@ukd arG@avsmf&mae@/ xm0&bk&m;tbkd@ oef@&Sif;aomae@/ ±kdaobG,faom ae@[lIac:ojzifh ukd,ftr_ukdrjyK/ ukd,ftvkdokd@rvkduf/ ukd,fpum;ukdrajymbJaeI xkdae@ukd ±kdaov#if/ 14oifonf xm0&bk&m;Y aysmfarG@&vdrfhrnf? ajr}uD;ay:rSmjrifhaom t&yfwkd@ukdigpD;apI/ oifhtb,mukyf. tarGOpPmESifh igau|;rnf[k xm0&bk&m;. E_wfawmfxGuftrdef@awmf&Sd.? 59 1 =unfh±_avmh? xm0&bk&m;onf ru,frwifEkdifatmif vufawmfwkdonfr[kwf? r=um;Ekdifatmif em;awmfxkdif;onfr[kwf? 2oifwkd@'kp±kdufonf oifwkd@ukdbk&m;ocifESifhuGmap+yD? =um;awmfrrlapjcif;iSg/ oifwkd@tjypfonf rsufESmawmfukdv$Jap+yD? 3oifwkd@vufonf taoG;ESif‚if;/ vufacsmif;wkd@onf 'kp±kdufESifh ‚if;npfnL;=u.? oifwkd@onf E_wfcrf;ESifh v#mtm;jzifhrkompum;/ t"rRpum;ukd ajymwwf=u.? 4w&m;udk tb,folr#r&Sm/ opPmukd tb,folr#rapmifh/ tewWukdukd;pm;I rkompum;ukd ajymwwf=u.? raumif; aom t=uHukd yËdoaEmef oabmESifh rdkufaomoabm&Sd=u.? opfom; aomfvnf; rdkufaomt,ltqudk qHk;rwwf.? 9xkvkyf wwfaomol/ oGef;wwfaom ol.vufvkyf&maiGjym;udk wm±_+rdK@rS‚if; a&$udkvnf; Ozwf+rdK@rS‚if; aqmifcJhwwf.? jymaomtxnf/ armif;aomtxnfESifh+cHKwwf.? vdrRmaomolvkyf&moufouf jzpfownf;? 10xm0& bk&m;rlum;/ rSefaombk&m;/ touf&Sifaombk&m;/ edpPxm0&bk&ifjzpfawmfrl.? trsufawmfxGufv#if ajr}uD;wkefv_yf&.? vltrsdK;rsdK;wdk@onf trsufawmfudk rcHEdkif=u? 11omoemyvlwdk@tm; ajym&aompum; [lrlum;/ aumif;uifESifhajr}uD;udk rzefqif;aombk&m;wdk@onf Taumif;uif atmuf/ Tajr}uD;jhyifrS uG,faysmuf=uvdrfhrnf? 12xm0&bk&m;onf wefcdk;awmftm;jzifh ajr}uD;udkzefqif;awmfrl+yD? ynmawmf tm;jzifh avmu"gwfudk wnfawmfrl+yD? Om%fawmftm;jzifh

rdkCf;aumif;uifudk =uufawmfrl+yD? 13toHawmf ukd v$wfawmfrlaomtcg/ rdkCf;a&toHAvH jzpfwwf.? ajr}uD;pGef;rS rdkCf;wdrfudkwufapawmfrl.? rdkCf;&Gm onfESifh v#yfppfjyufapawmfrl.? avudkvnf;/ b¾mawmfwdkufxJu xkwfawmfrl.? 14vlrnfonfum;/ rdrdOm%ftm;jzifh w&p>mefuJhodk@jzpf.? ±kyfwkudkoGef;aomolwdkif; rdrdvkyfaom±kyfwktm;jzifh arSmufrSm;vsuf &Sd.? ta=umif;rlum;/ oGef;aom±kyfwkonf rkomjzpf.? olYvnf; xGufouf0ifoufr&Sd? 15xdkodk@aom t&mwdk@onf tcsnf;ESD;oufoufjzpf=u.? vSnfhpm;aomt&mvnf; jzpf=u.? ppfa=umjcif;udk cH&onfumvY uG,faysmuf=uvdrfhrnf? 16,mukyftrsdK;.tbdk@onf xdkodk@aomt&mESifh wlawmfrrl? cyfodrf;aomt&mwdk@udk zefqif;aombk&m; jzpfawmfrl.? Áoa&vtrsdK;onf tarGcHawmfrl&mjzpf.? emrawmfonf aumif;uifAdkvfajc&Sifxm0&bk&m;aywnf? 17 tdk&JwdkufYaeaomol/ ajray:rSm&Sdaom oif.OpPmy&duHrsm;udk pkodrf;avmh? 18xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ,ckyif igonfavmufv$Jpmudk ypfouJhodk@/ jynfom;rsm;udk avmufv$JxJuypfI/ &efolwdk@vufodk@ a&mufapjcif;iSg n‡Of;qJrnf[krdef@awmfrl.? 19 igonf csdK;zsufjcif;udkcH&aoma=umifh tr*Fvm&Sd.? ightemjyif;vS.? odk@aomfvnf;/ igawG@aom T'kuQa0'emudk qufqufcH&rnf[k igqdk.? 20ighwJvnf;ysuf.? igh}udK;&Sdor#wdk@vnf; jywf=u.? ighom; wdk@vnf; ighxHrSxGufoGm;I aysmuf=u.? aemufwzef ighwJudkaqmuf&aomol/ ighukvm;umwdk@udk qGJum&aomolr&Sd? 21ta=umif;rlum;/ odk;xdef;wdk@onf wd&p>mefoabm&SdI/ xm0&bk&m;udk r&SmazGaom a=umifh t}uHrajrmuf&=u? odk;pktaygif;wdk@onf t&yf&yfodk@ 22 uGJjym;&=u.? toHudk=um;&.? teD;odk@ vm.? ,k'+rdK@wdk@udkzsufqD;I ajracG;ae&mwGif;jzpfapjcif;iSg/ }uD;aomtoHAvHonf ajrmufrsufESmu vm.? 23 tdkxm0&bk&m;/ vlonf rdrdoGm;&mvrf;udk tpkd;r&? oGm;pOftcg rdrdajc&mwdk@udk rpD&ifwwfonfudk tu|Efkyfodyg.? 24tdkxm0&bk&m;/ tu|EfkyfudkqHk;rawmfrlv#if/ tusdK;enf; apjcif;iSg trsufxGufawmf rrlygESifh? w&m;awmftwdkif;om qHk;rawmfrlyg? 25udk,fawmfudkrodaom wyg;trsdK;omwdk@tay:odk@‚if;/ emrawmfudk rXemrjyKaom trsdK;tE$,ftwdk@tay:odk@‚if; trsufawmfudk oGef;avmif;awmfrlyg? ta=umif;rlum;/ olwdk@onf ,mukyftrsdK;udk tukeftpif udkufpm;I/ ol.ae&mudk okwfoify,f&Sif; =uyg+yD? 11 1 a,&rdokd@a&mufvmaom xm0&bk&m;. E_wu f ywfawmf[lrlum;/ TyËdnmOfpum;ukd 2-5 em;axmif=uavmh? oifonf ,k'jynfol/ a,±k&Svif+rdK@om;wdk@tm;/ Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif xm0&bk&m;. trdef@awmfudk a[majymqifhqkd&rnfrSm/ ,ae@jzpfonfESihftnD/ Ekd@ESihfysm;&nfpD;aomjynfudk igay;rnf[k/ [email protected];ab;rsm;Y igusdefqdkaom opPm*wdudk apmihf&aomtcGifh&Sdapjcif;iSg/ oifwdk@onf ig.vljzpI/ igonfvnf; oifwdk@. bk&m;jzpfrnfta=umif;/ ighpum;ukdem;axmifI/ igrSmxm;or#twdkif; usihf=uavm[k/ oHrD;zdkwnf;[laom tJ*kwWKjynfrS oifwdk@. bdk;ab;rsm;udk E_wfaqmifaomtcg olwdk@Y igxm;aom yËdnmOfw&m;pum;udk em;raxmifaomolonf usdefawmfrljcif;ukdcHap[k rdef@awmfrlv#if/ igu/ tdkxm0&bk&m;/ tmrif[k av#muf.? 6xm0&bk&m;uvnf;/ oifonf,k'+rdK@rsm;ESihf a,±k&Svif+rdK@vrf;rsm; wdk@Y [pfa=umf&rnfpum;[lrlum;/ oifwkd@onf TyËdnmOfpum;ukd em;axmifI usifh=uavmh? 7ta=umif;rlum;/ ighpum;ukd em;axmif=uavm[k/ oifwkd@. bkd;ab;rsm;ukd tJ*kwWKjynfu igE_wfaqmif aomae@rSpI ,ae@wdkifatmif/ igonfapmapmxI

8 txyfxyfqHk;raomfvnf;/ olwdk@onf em;raxmif/ em;udkrvSnhfbJ qdk;npfaom rdrdwdk@pdwfESvHk;ckdifrmjcif;&Sdonftwdkif;/ wa,mufr#rºuGif;/ vkdufoGm;=uaom a=umifh/ igrSmxm;I/ olwdk@rusifhaom TyËdnmOfpum;tvHk;pHkwdk@udk/ olwdk@tay:Y igoufa&mufaprnf [k rdef@awmfrl.? 9 wzef xm0&bk&m;onf ightm;rdef@awmfrlonfum;/ ,k'jynfol/ a,±k&Svif+rdK@om;wdk@onf oif;zJG@=u.? 10ighpum;ukd jiif;y,faom bkd;ab;wdk@. 'kp±kdufrsm;udk jyKtHhaomiSg jyefoGm;=u+yD? tjcm;wyg; aombk&m;wkd@ukd 0wfjyKtHhaomiSg vkdufoGm;=u+yD? olwdk@. bkd;ab;rsm;ESihf igzJG@aom yËdnmOfw&m;udk Áoa&vtrsKd;ESihf ,k'trsKd;wdk@onf zsuf=u+yD? 11odk@jzpfI/ xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ olwdk@rvGwf Ekdifaom ab;tEW&m,fudk olwdk@tay:Yigoufa&mufaprnf? olwdk@onf ighukdatmf[pfaomfvnf;/ igem;raxmifbJaernf? 12xkdtcg ,k'+rdK@ol&Gmom;ESihf a,±k&Svif+rdK@om;wdk@onf eH@omaygif;udk rD;±_d@I/ ylaZmfbl;aombk&m;rsm; xHokd@oGm;I atmf[pfaomfvnf;/ ab;a&muf&mumvY xkdbk&m;wdk@onf tv#if;csrf;omray;bJ ae=uvdrhfrnf? 13 tdk,k'jynf/ oifonf +rdK@rsm;ta&twGuf&o Sd nftwdkif;/ oif.bk&m;rsm;&Sdygonf wum;? a,±k&Svif+rdK@vrf;rsm; ta&twGuf&Sdonftwkdif;/ &SufbG,faom ±kyfwktbdk@/ ,Zfyv†ifrsm;/ Amvbk&m;a&S@rSm eH@omaygif;±_d@&m ,Zfyv†ifrsm;ukd wnf=u+yD? 14odk@jzpfI oifonf TvlrsKd;tbkd@ yXemrjyKESihf? olwdk@tbdk@ atmf[pfjcif;/ qkawmif;jcif;ukd rjyKESihf? ab;a&mufonf umv/ olwdk@atmf[pfaom pum;ukd igem;raxmif? 15igcspfaom tpfronf rsm;pGmaomolwdk@ESihf rw&m;ojzihf aygif;abmfI/ qdk;npfpOfwGif/ ightdrfESihf tb,fodk@qkdifoenf;? oifonf oef@&Sif;aom trJom;ukd rylaZmf&? 'kp±kdufukdjyKpOfwGifyif/ 0rf;ajrmufygonfwum;/ 16pdrf;vef;vSyI aumif;aomtoD;udkoD;aom oHvGifyif[k/ oifhukdxm0&bk&m; orkwfawmfrl.? }uD;aom toHAvHESihf xkdtyifukd rD;±_d@awmfrlI/ tcuftvufwdk@onf u|rf;avmif=u.? 17Áoa&vtrsKd;ESihf ,k'trsKd;om;wdk@onf Amvbk&m;a&S@rSm eH@omaygif;udkrD;±_d@I/ ightrsufudk E_d;aqmfjcif; iSg rdrdwdk@tbkd@ raumif;aomtr_udk jyKaoma=umifh/ oifhudkpkdufawmfrlaom aumif;uifAkdvfajct&Sif xm0&bk&m;onf/ oifYtr_a&mufrnfta=umif; rdef@awmfrl+yD? 18 xm0&bk&m;onf ightm; Asm'dwfay;awmfrlaoma=umihf igod&.? olwdk@jyKaomtr_rsm;ukd udk,fawmfonfjyawmfrl+yD? 19taoowfjcif;iSg aqmifoGm;aom okd;oi,f&ifuJhokd@ igjzpf.? olwdk@u/ ol.emrudk &Sif;&Sif;aysmufapjcif;iSg/ toD;tuif;ESihfwuG tyifudk&Sif;&Sif;zsufI/ touf&Sifaomolwdk@. ae&mrSol@udk y,fjzwf=uukeftHh[k/ ighwbufY raumif;aomt}uHESihf =uHpnfa=umif;ukd igrod? 20ESvHk; ausmufuyfukd ppfa=umI/ w&m;ojzihf pD&ifawmfrlaom aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m;/ udk,fawmfonf xkdolwkd@tm; tjypfay;awmfrla=umif;ukd tu|Ekfyfjrifvkdyg.? tu|Ekfyftr_ukd udk,fawmftm; =um;av#mufyg+yD? 21xm0&bk&m;rdef@awmfrl onfum;/ tmeokwf+rdK@om;wdk@u/ oifonf igwdk@vufjzihf rao&rnfta=umif;/ xm0&bk&m;. emrawmftm;jzihf ya&mzufrjyKESihf qdkvsuf/ oif.toufukd &Sm=uaoma=umifh/ 22igonfolwdk@ukd ppfa=umojzihf/ vlysKdwdk@onf xm;jzihf ao=uvdrfhrnf? om;orD;wkd@ onf iwfrGwfI ao=uvdrhfrnf? 23 wpHkwa,mufr#rºuGif;&? xkdokd@ppfa=um&mumvwnf;[laom ab;Oy'fudktmeokwf+rdK@om; wdk@tay:odk@ igoufa&mufaprnf[k/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 12 1 tdkxm0&bk&m;/ tu|Ekfyfonf udk,fawmfESihf w&m;pum;ukd aqG;aE$;aomtcg/ udk,fawmfonf w&m;awmfrl.? odk@aomfvnf;/ ppfa=umpD&ifawmfrljcif;ta=umif;ukd

ar;av#mufygrnf? rw&m;aomol wdk@onf tb,fa=umifh t=uHajrmuf&=uygoenf;? tvGefopPmysufaomol taygif;wdk@onf tb,fa=umifh csrf;om&=uygoenf;? 2ukd,fawmfonf olwkd@udk pkdufawmfrlojzifh/ olwdk@onf tjrpfusI }uD;yGg;vsuf toD;ukdoD;=uyg.? ukd,fawmfonf olwkd@E_wfESihf eD;I ESvHk;ESihf a0;awmfrl.? 3tkdxm0&bk&m;/ udk,fawmfonf tu|Ekfyfudk odjrifawmfrl.? tu|Ekfyfonf ukd,fawmfESihf oabmwla=umif;ukd ppfa=umawmfrl+yD? odk;wdk@ukd xkwfouJhokd@/ xkdrw&m;aomolwdk@ukd taoowfjcif;iSg qJGxkwfawmfrlyg? owf&aomae@tbdk@ jyifqifawmfrlyg? 4jynfom;rsm;jyKaom 'kp±kduftjypfa=umifh/ jynfonftb,fr# umvywfvHk; jrnf;wrf;&ygtHhenf;? t&yf&yfwkd@Y &Sdaomjrufyifonf tb,fr#umvywfvHk; nd‡K;EGrf;&yg tHhenf;? igwdk@cH&aom tusKd;tjypfudk bk&m;ocifrodrjrif[k jynfom;rsm;qdkaoma=umifh/ om;rsm;ESihf iSufrsm;wdk@onf aysmufysuf=uyg+yD? 5 oifonf ajconfwdk@ESihf +ydKifajy;I armv#if jrif;wdk@ESihf tb,fodk@+ydKifEkdifrnfenf;? pdk;&drfjcif;r&Sd/ +idrf0yfpGmae&aomjynfY armv#if/ a,mf'efjrpf. *k%ftoa&xJrSm tb,fokd@jyK vdrfhrnfenf;? 6oif.nD tpfukd/ tb. tdrfoltdrfom;wkd@yif oifhukdopPmzsufI/ oifhaemufodk@ atmf[pfvsuf vkduf=u.? olwdk@onfaumif;aompum;ukd ajymaomfvnf; r,HkESihf? 7 igonf udk,ftdrfudkpGef@I/ udk,ftarGudk jypfxm;+yD? igtvGefcspfaom tpfrukd ol.&efolvufodk@ tyfESH+yD? 8ightarGonf awmY awG@aomjcaohFuJhodk@ ightm;jzpfI/ ighukda[muf aoma=umifh igrkef;av.? 9ightarGonf Zabmom;&JuJhokd@ ightm;jzpf.? ywfvnfY&Sdaom om;&Jwdk@onf wkduf=u.? vm=u? awmom;&Jtaygif;wdk@/ pnf;a0;=u? udkufpm;jcif;iSg vm=uap? 10 rsm;pGmaomodk;xdef;wdk@onf ighpyspf O,smOfukd zsufqD;=u+yD? ig&xkdufaomtbkd@ukd ausmfeif;=u+yD? ig&xkdufaom ESpfouf&mtbdk@ukd vlqdwfnhH&m awmjzpfap=u+yD? 11okwfoify,f&Sif;aoma=umif/ vlqdwfnHhvsuf&SdI/ ightm;nnf;wGm;av.? wjynfvHk;ysufpD;aomfvnf;/ tb,folr# yrm%mrjyKwwf? 12awmYjrifhaomt&yftvHk;pHkwdk@tay:rSm vk,ufaomolwdk@onf wwf=u+yD? tu,fpifppfjynfpGef;wbufrS wbufwkdifatmif xm0&bk&m;. xm;awmfonf zsufqD;ojzihf/ tb,folr# csrf;omr&? 13olwdk@onf *sKHpyg;rsKd;aphukd =uJI ql;yifukdom &dwf&=u.? yifyef;pGm}udK;pm;aomfvnf; aus;Zl;r&Sd=u? xm0&bk&m;. trsufawmft&Sdefa=umifh/ rdrdwdk@cH&aom tusKd;udkaxmufI &Suf=uvdrhfrnf? 14 xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ igay;oem;I/ ig.vlÁoa&vtrsKd; ykdifxkdufaom tarGudk xdcdkufaom/ ig.tdrfeD;csif;qdk;taygif;wdk@ukd/ olwdk@jynfxJu igE_wfrnf? olwdk@xJuvnf; ,k'trsKd;udk igE_wfrnf? 15E_wf+yD;rS wzefigoem;I/ toD;toD;wdk@ukd rdrdwkd@ydkifxkdufaomajr/ rdrdwdk@ae&if;jynfodk@ igjyefydk@rnf? 16Amvbk&m;udk wkdifwnfI usdefqkdapjcif;iSg/ olwdk@onf ig.vlrsKd;ukd oGefoifbl;onf enf;wl/ xm0&bk&m;touf&Sifawmfrlonf[k ig.emrukd wkdifwnfI usdefqdkjcif;iSg/ ighvlrsKd;. bmom"avhukd }udK;pm;Ioifv#if/ ig.vlrsKd;xJY olwdk@ukd igwnfaprnf? 17odk@r[kwf/ em;raxmifbJaev#if/ em;raxmifaomvlrsKd;ukd igonf&Sif;&Sif;E_wfy,fzsufqD;rnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 13 1 wzef xm0&bk&m;u/ oifonf csnfcg;yef;ukdoGm;I ,l+yD;v#if/ cef;Ypnf;avm? a&ESihf rav#mf&[k ightm;rdef@awmfrlaompum;awmftwkdif;/ 2igonf cg;yef;ukd,lI cg;Ypnf;av.? 3 xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf 'kwd,t}udrf ighqDodk@a&mufv#if/ 4oifonf cg;Ypnf;aom

cg;yef;ukd,l+yD;v#if/ Oz&wfjrpfokd@xoGm;I/ ausmufwGif;Y 0Sufxm;avm[k/ 5rdef@awmfrlonftwkdif;/ igonfoGm;I Oz&wfjrpfem;rSm 0Sufxm;.? 6xkdaemuf/ umvtifwef=um+yD;rS/ xm0&bk&m;u/ oifonf xI Oz&wfjrpfodk@oGm;avmh? xkdjrpfem;rSm ightrdef@awmfESifh 0Sufxm;cJh+yD;aom cg;yef;ukd xkwfavmh[k rdef@awmfrl.? 7igonfvnf; Oz&wfjrpfem;odk@oGm;+yD;v#if/ 0Sufxm;&mt&yfY wl;I cg;yef;ukdxkwfaomtcg/ cg;yef;onf aqG;ajrhI toHk;r&jzpf.? 8 xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@a&mufI rdef@awmfrlonfum;/ 9xkdenf;wl/ ,k'jynf. axmifv$m;jcif;udk ig±w _ fcsrnf? a,±k&Svif+rdK@. axmifv$m;jcif;ukd tvGef±_wfcsrnf? 10 ighpum;ukd em;raxmif/ rdrdpdwfESvHk;ckdifrmaom oabmtwkdif;usihfI/ tjcm;wyg;aom bk&m;wkd@udk 0wfjyKudk;uG,fjcif;iSg vkdufoGm;aom Tvlqdk;rsKd;onf/ toHk;r&aom Tcg;yef;uJhodk@ jzpfvdrfhrnf? 11 cg;yef;onf vl.cg;Y rSD0JouJhokd@ Áoa&vtrsKd;&Sdor#wdk@ESihf ,k'trsKd;taygif;wkd@onf ig.vlrsKd;/ bJG@emr/ bkef;toa&jzpf apjcif;iSg/ igYrSD0Japaomfvnf;/ olwdk@onf em;raxmif=u[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 12 wzef Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocifxm0&bk&m;u/ om;a&bl;&Sdor#wkd@onf pyspf&nfESihf jynfh=uvdrhfrnf[k rdef@awmfrla=umif;udk/ oifonf olwdk@tm;ajymavmh? olwkd@uvnf;/ om;a&bl;&Sdor# wkd@onf pyspf&nfESihf jynfh=uvdrhfrnf ta=umif;udk/ igwdk@rodoavmh[k jyefajym=uv#if/ 13oifuvnf;/ xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ 'g0d'frif;}uD;. &mZyv†ifay:rSm xkdifaom &Sifbk&ifrSpI/ ,Zfyka&m[dwf/ ya&mzuf/ a,±k&Svif+rdK@om; &Sdor#wdk@ESihf jynfoljynfom; taygif;wdk@ukd ,pfrl;jcif;ESihf igjynfhaprnf? 14nDtpfudkcsif;/ om;tbcsif;wdk@ukd igxdckdufaprnf? igonf u±k%mr&Sd/ rESajrm/ ru,frbJ/ xkdolwkd@udk zsufpD;rnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 15 oifwdk@onf em;axmifem,l=uavm? axmifv$m;aom pdwfr&Sd=uESihf? 16 xm0&bk&m;trdef@awmf &Sd.? rdkCf;rcsKyfrSD/ rdkufaomawmifay:rSm oifwkd@onf xdckdufIrvJrSD/ tvif;udkajrmfvifaomtcg/ aorif;t&dyf/ xlxyfaom arSmifrkdufudkjzpfapawmfrrlrSD/ oifwdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m;. *k%fawmfudk csD;rGrf;=uavmh? 17oifwkd@onf em;raxmifbJaev#ifrlum;/ oifwkd@rmea=umifh/ ighpdwf0dnmOfonf rxif&Sm;aomt&yfY idkaºuG;rnf? xm0&bk&m;. odk;pkukd odrf;oGm;aoma=umifh/ ighrsufpDvnf; tvGefidkI rsuf&nfusrnf? 18udk,fudkukd,fESdrfhcsI xkdif=uavm? oifwkd@Y bkef;}uD;aom o&zlonf oifwkd@. acgif;ay:rSqif;&vdrhfrnf[k/ &Sifbk&ifESihf rdzk&m;wdk@tm; ajymavmh? 19awmifbuf+rdK@wdk@ukd ydwfxm;I tb,folr#rzGifh&? ,k'jynfoljynfom;taygif;wdk@udk odrf;oGm;=u+yD? tukeftpifodrf;oGm;=u+yD? 20ajrmufrsufESm uvmaom olwdk@ukdar#mfI =unfhavmh? oifhtm;igay;aom odk;pk/ vSaomodk;pkonf tb,frSm &Sdoenf;? 21oifonf qHk;rawmfrljcif;ukd cH&aomtcg/ tb,fodk@ajymvdrhfrnfenf;? olwdk@onf oifhudk tpdk;&w&mjyKapjcif;iSg/ oifonf ukd,fwkdift=uHay;+yD? om;bGm;aomrdef;rcH&aom a0'emukd oifcH&vdrhfrnfr[kwfavmh? 22oifu vnf;/ tb,fta=umif;a=umifh Ttr_a&mufoenf;[k pdwfxJY atmufarhv#if/ oif.tjypfrsm; aoma=umifh/ oifht0wfukd c|wf&.? ajceif;udkvnf; rpD;&? 23tJoa,myd vlonf rdrdta&. tqif;ukd‚if;/ usm;opfonf rdrdtuGuftusm;wdk@ukd‚if; ajymif;vJEkdifoavmh? ajymif;vJEkdifv#if/ 'kp±kdufukdjyKavh&Sdaomolwdk@onf okp±kdufukdjyKjcif;iSg wwfEkdif=uvdrhfrnf? 24xkda=umifh/ zJG@ukd av;jyif;wdkufv$ifhouJhokd@ xkdolwdk@udkigvGifhaprnf? 25oifonf ighukdarhavsmhI/ rkomYrSD0J qnf;uyf aoma=umifh/ oifhtbdk@ igwdkif;xGmI ay;vwHhaom tief;twmum; Tokd@wnf;? 26xkdodk@ESihf tnD oif&Sufp&mta=umif;udk xif&Sm;apjcif;iSg/ oif.t0wfukd igzGifhvSpfI jyrnf?

oif.arsmufrxm;jcif;/ [Djrnfjcif;/ rw&m;aomarxkef. npfnL;jcif;/ awmifay:Y‚if;/ v,fjyifY‚if; jyKaom pufqkyf &GH&SmbG,fwdk@ukd igodjrif.? tkda,±k&Svif+rdK@/ oifonftr*Fvm&Sd.? oef@&Sif;jcif;udk ra&mufbJ tb,fr# umvywfvHk; aevdrhfrnfenf;[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 14 1 rkdCf;ysufaomtr_ukd&nfrSwfI/ a,&rdodk@a&mufaom xm0&bk&m;. 2 E_wfuywfawmf[lrlum;/ ,k'jynfonf nnf;wGm;.? +rdK@wHcg;wdk@Y jrnf;wrf;aom toH&Sd.? eufaomt0wfukdajrwdkifatmif 0wfI/ a,±k&Svif+rdK@om;wdk@. idkaºuG;jcif;toHonf wufav.? 3 rª;rwfwdk@onf rdrdoli,fwdk@ukd a&cyfapv$wfI/ oli,fwdk@onf a&usif;odk@ a&mufaomtcg/ a&udkrawG@? tkd;oufoufudkomaqmifcJhvsuf jyefvm=u.? OD;acgif;udkjcHKvsuf &Sufa=umuf r_difawG=u.? 4rdkCf;jywfIajrtufuGJaoma=umifh/ v,fvkyfaomolwdk@onf OD;acgif;udk+cHKvsuf &Sufa=umuf=u.? 5orifronf v,fjyifYarG;aomtcg jrufr&Sdaoma=umifh/ om;i,f udkpGef@ypf.? 6 jrnf;±dkif;wdk@onf jrifhaomt&yfay:rSm&yfvsuf ajracG;uJhodk@ avudk±ª=u.? jrufr&Sdaoma=umifh olwdk@rsufpdysufav.? 7 tdkxm0&bk&m;/ tu|[email protected] tu|Efkyfwdk@wbufY oufaocHaomfvnf;/ emrawmf udkaxmufI pD&ifawmfrlyg? tu|Efkyfwdk@onf }udrfzefrsm;pGmazmufjyefyg+yD? udk,fawmfudkjypfrSm;yg+yD? 8tdkÁoa&vtrsdK;. ajrmfvifhp&mta=umif;/ tr_a&mufaomumv u,fwifawmfrlaomocif/ udk,fawmfonf tu|Efkyfwdk@jynfY {nfhonfuJhodk@‚if;/ wnOfhom tdyfjcif;iSg 0ifaomc&D;oGm;uJhodk@‚if;/ tb,fa=umifhjzpfawmfrloenf;? 9rdef;armawGa0 aomoluJhodk@ ‚if;/ u,fwifjcif;iSg rwwfEdkifaomol&J uJhodk@‚if; tb,fa=umifh jzpfawmfrloenf;? tdkxm0&bk&m;/ udk,fawmfonf tu|Efkyfwdk@wGif &Sdawmfrl.? tu|Efkyfwdk@onf emrawmfjzifh orkwfaomoljzpfyg.? tu|Efkyfwdk@udk pGef@ypfawmfrrlygESifh? 10 TvlrsdK;udk&nfrSwfI xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ Tvlwdk@onf vSnfhvnfjcif;iSg tvGef tvdk&Sd=u.? rdrdwdk@ajcudk rcsKyfwnf;=u? xdka=umifh/ xm0&bk&m; ESpfoufawmfrrl? olwdk@jyKaom'kp±dkufukd atmufarhI/ olwdk@tjypfrsm;a=umifh ppfa=umawmfrlrnf? 11xm0&bk&m;onf ightm;rdef@awmfrlonfum;/ TvlrsdK;tbdk@ arwWmydk@I qkrawmif;ESifh? 12olwdk@onf tpma&Smifjcif; tusifhudk usifhaomtcg/ olwdk@atmf [pfoHudkigem;raxmif? rD;±_d@&m,Zfudkaomf‚if;/ ylaZmfouUmudk aomf‚if; qufuyfaomtcg igvufrcH? xm;ab;/ rGwfodyfjcif;ab;/ umvemab;jzifh/ olwdk@udk igqHk;aprnf[k igrdef@awmfrlv#if/ 13iguvnf;/ tdkt&Sifxm0&bk&m;/ ya&mzufwdk@u/ oifwdk@onf xm;ab;udkrawG@&=u? rGwfodyfjcif;ab;onf oifwdk@ &Sd&modk@ra&muf&=u? Tt&yfY+rJaom +idrfoufjcif;udk igay;rnf[k/ Tolwdk@tm; a[majyma=umif;udk igav#mufaomtcg/ 14xm0&bk&m; u/ xdkya&mzufwdk@onf ig.emrudktrSDjyKI rkomudka[mwwf=u.? olwdk@udk igrapv$wf/ rrSmxm;/ Asm'dwfray;? olwdk@a[majymcsufwdk@onf rsufpdudkvSnfhjcif;/ ewfyl;jcif;/ tcsnf;ESD;}uHpnfjcif;/ rdrdOm%ftwdkif; vSnfhpm;jcif;oufouf jzpf=u.? 15 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ TjynfYxm;ab;/ rGwfodyfjcif;ab;r&Sd&[k/ igrapv$wfbJ/ ighemrudktrSDjyKI udk,ftvdktavsmufa[majymaom ya&mzufwdk@onf xm;ab;/ 16 rGwfodyfjcif;ab;jzifh qHk;&=uvdrfhrnf? [email protected]&m;emy&dowfwdk@onf udk,fwdkifrSpI/ r,m;om;orD;wdk@ESifhwuG rGwfodyf jcif;ab;/ xm;ab;a=umifh a,±k&Svif+rdK@vrf;xJodk@ ypfcsjcif;udkcH&I/ tb,folr#ro+*õK[f&? [email protected] olwdk@tay:odk@ ignGef;avmif;rnf? 27

oifonfvnf; olwdk@tm; ajym&rnfhpum;[lrlum;/ igonf ae@nOfh rjywf rsuf&nfus&rnf? ig.vlrsdK; owdk@orD;onf tvGefjyif;pGmaom '%fcsufudkcH&I t±dk;rsm;usdK;av+yD? 18igonf +rdK@jyifodk@oGm;aomtcg owfaomtaoaumifrsm;udk awG@&.? +rdK@xJodk@0ifaomtcg/ iwfrGwfI emusifpGmcH&aomolrsm;udkvnf; awG@&.? ya&mzufESifh ,Zfyka&m[dwfwdk@onf tb,ftr_ udkr#rodbJ t&yf&yfvSnfhvnf=u.? 19udk,fawmfonf ,k'jynfudk tukeftpify,fawmfrloavm? Zdtkef+rdK@udk pufqkwf&GH&Smawmfrloavm? csrf;omr&atmif tu|Efkyfwdk@udk tb,fa=umifh '%fcwfawmfrloenf;? tu|Efkyfwdk@onf +idrfoufjcif;udkajrmfvifhaomfvnf;/ aumif;usdK;udkr&=uyg? csrf;omudkajrmfvifhaomfvnf;/ ab;ESifhomawG@&=uyg.? 20tdkxm0&bk&m;/ tu|Efkyfwdk@onf udk,f'kp±dkufrsm;ESifh bdk;ab;wdk@. tjypfrsm;udk 0efcsyg.? udk,fawmfudkjypfrSm;yg+yD? 21 udk,fawmf.emra=umifh/ tu|Efkyfwdk@udk pufqkwf&GH&SmawmfrrlygESifh? bkef;awmfyv†if.toa&udk ±_wfcsawmfrrlygESifh? atmufarhawmfrlyg? tu|Efkyfwdk@ESifhzGJ@aom yËdnmOfawmfudk zsufawmfrrlygESifh? 22 omoemyvlwdk@udk;uG,faom ±kyfwkqif;wkwdk@wGif rdkCf;&GmapEdkifaomol &Sdygoavm? rdkCf;onf tvdkvdk&GmEdkifygoavm? tu|Efkyfwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m; udk,fawmfomv#if wwfEdkifawmf rlonfr[kwfavm? odk@jzpfI/ udk,fawmfudk ajrmfvifhvsufaeygrnf? udk,fawmfonf tvHk;pHkwdk@udk zefqif; aombk&m;jzpfawmfrl.? 15 1 wzef xm0&bk&m;onf ightm;rdef@awmfrlonfum;/ arma&SESifh&SarGvonf igha&S@rSm qkawmif; aomfvnf;/ ighvlrsdK;udkigroem;? ighxHrSxGufoGm;apjcif;iSg ESifxkwfavmh? 2tu|Efkyfwdk@onf tb,ft&yf odk@xGufoGm;&ygrnfenf;[k ar;jref;v#if/ oifuvnf;/ aowefaom olwdk@onf aojcif;odk@‚if;/ uGyfrsuf wefaomolwdk@onf uGyfrsufjcif;odk@‚if;/ iwfrGwfwefaomolwdk@onf iwfrGwfjcif;odk@‚if;/ odrf;oGm;csKyfxm; wefaomolwdk@onf odrf;oGm;csKyfxm;wefjcif;odk@‚if; xGufoGm;=u[k xm0&bk&m; rdef@awmfrla=umif;udk olwdk@tm; qihfqdkavmh? 3olwdk@udkowf&aom xm;/ qGJjzwf&aomacG;/ udkufpm;&aomrdkCf;aumif;uifiSuf ESifh om;&Jwnf;[laom &efolav;rsdK;udk olwdk@wbufY igcef@xm;rnf? 4,k'&Sifbk&if a[Zufom; rema&Srif;onf a,±k&Svif+rdK@Y jyKaomtr_a=umifh/ xdkolwdk@udk ajr}uD;ay:rSm twdkif;wdkif;tjynfjynfwdk@Y taESmifht&SufudkcHaprnf? 5 tdka,±k&Svif+rdK@/ oifhudktb,foloem;vdrfhrnfenf;? oifESifhtwl tb,fol nnf;wGm; vdrfhrnfenf;? oifhudkusef;rm.avm[k ar;tHhaomiSg/ tb,folvrf;v$J rnfenf;? 6xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifonf ihgudkpGef@ypfI qkwfoGm;+yD? xdka=umifh/ igonfvufudkqef@I oifhudkzsufqD;rnf? igonf aemifw&I +iD;aiG@+yD? 7jynfwHcg;0Y olwdk@udkqefaumESifhigavS@rnf? olwdk@om;orD;rsm;udk ig±_H;aprnf? ig.vlrsdK;onf rdrdvdkufoGm;aomvrf;rS rjyefvmaoma=umifh/ olwdk@udkigzsufqD;rnf? 8olwdk@rkwfqdk;rwdk@ onf ork'N&moJvHk;ESifhtr#ru/ igha&S@rSmrsm;jym; =uvdrfhrnf? rGef;wnfhcsdefY trdudkwdkufzsufaomvkvifudk igac:cJhI/ a=umufruffbG,faom vkyf}uHjcif;udk csufjcif;jzpfaprnf? 9om;ckepfa,mufudk bGm;jrifaom rdef;ronf tm;avsmhI toufcsKyfav.? ntcsdefra&mufrSD ol.ae0ifav.? olonf &Sufa=umufr_difawG vsufae&.? usefºuGif;aomolwdk@udkvnf;/ &efolwdk@a&S@rSm/ xm;Ytyfrnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 10 tdkrdcif/ igY tr*Fvm&Sd.? rdcifonf wjynfvHk;&efawG@aomol/ jiif;qefaomoljzpfaom ighudk bGm;jrifyg+yD? igonf olwyg;udktwdk;ESifhracs;? olwyg;onfvnf; ighudktwdk;ESifhracs;? odk@aomfvnf;/ vlcyfodrf;wdk@onf ighudkusdefqJwwf=u.? 11xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ 17

tu,fpifppfoifhudk igcsrf;omay;rnf? tr_a&mufaomumv/ n‡Of;qJjcif;udk cH&aomumvY/ &efolonf oifhxHrSmawmif;yef rnfta=umif;/ tu,fpifppfigpD&ifrnf? 12 oHcsif;wdkufaomtcg ajrmufjynfoHudk‚if;/ oHr%dudk‚if; csdK;Edkifoavm? 13 oif.jynfwa&Smuf vHk;Y oifjyKaomtjypfrsm;a=umifh/ oif.OpPmb¾mudk tbdk;rcHbJ vk,laom vufodk@ igay;rnf? 14oifrod aomjynfodk@ &efolESifhtwl oifhudkigoGm;aprnf? oifwdk@udkavmifaom rD;onf ightrsuftm;jzifh ±_d@vsuf &Sd.? 15 tdkxm0&bk&m;/ udk,fawmfonf odawmfrl.? tu|Efkyfudkatmufarhvsuf t=unfht±_ºuGvmI/ tu|Efkyfudk n‡Of;qJaomolwdk@udk w&m;ojzifh '%fay;awmfrlyg? olwdk@udkonf;cHI/ tu|Efkyfudk okwfoif y,f&Sif;awmfrrlygESifh? tu|Efkyfonf udk,fawmftwGuf uJh&J@jcif;cH&a=umif;udk atmufarhawmfrlyg? 16aumif;uifAdkvfajc t&Sifbk&m;ocif xm0&bk&m;/ tu|EfkyfawG@aom E_wfuywfpum;udk cH,lyg+yD? E_wfuywfawmfonf tu|Efkyf0rf;ajrmuf&$ifvef;p&m ta=umif;jzpfyg.? emrawmfjzifh tu|Efkyfudkac:a0: yg.? 17yGJcHaomoltpnf;ta0;Y tu|Efkyfrxdkifyg? aysmf&$ifjcif;tr_udkrjyKyg? vufwifawmfrlaoma=umifh/ wa,mufwnf;xdkifyg+yD? tu|Efkyfudk a'gotrsufESifh jynfhapawmfrl+yD? 18tu|EfkyfcH&aoma0'emonf tb,fa=umifh +rJygoenf;? raysmufvdk/ raysmufEdkifaomtemudk tb,fa=umifh cH&ygoenf;? tu,f pifppf udk,fawmfonf a=umufwwfI/ vSnfhpm;aoma&uJhodk@ u|EfkyfYjzpfawmfrlygonfwum;? 19 xdka=umifh/ xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifonf jyefvmv#if/ oifhudkigaqmifcJhI/ oifonf ig.tr_udkxrf;&vdrfhrnf? oifonf jrwfaomt&mESifh ,kwfaomt&mwdk@udk ydkif;jcm;cGJxm;v#if ighE_wfuJhodk@ jzpf&vdrfhrnf? oifwdk@onf oifhxHodk@jyefvm=uvdrhfrnf? oifonf olwdk@&Sd&modk@ jyefIroGm;&? 20igonfvnf; oifhudk TvlrsdK;wbufY cdkifcHhaoma=u;0g+rdK@±dk;jzpfaprnf? olwdk@onf oifhudkwdkufIrEdkif&=u? igonfoifh udkE_wf,lu,fwifjcif;iSg oifhbufYaernf? 21 vlqdk;vufrS oifhudkigE_wfI/ a=umufrufbG,faomolwdk@ vufrS a&G;,lrnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 16 1 wzef ighqDodk@a&mufvmaom xm0&bk&m;. E_wfuywfawmf[lrlum;/ 2oifonf Tt&yfY pHkbufjcif;udkrjyK&? om;orD;udkrbGm;rjrif&? 3Tt&yfY bGm;jrifaomom;orD;rsm;udk‚if;/ olwdk@rdbrsm; udk‚if;/ xm0&bk&m;&nfrSwfI rdef@awmfrlonfum;/ 4xdkolwdk@onf qdk;aomaojcif;jzifh ao&=uvdrfhrnf? olwdk@udk jrnfwrf;I ro+*õK[f&? ajray:rSmrpifuJhodk@ jzpf=uvdrfhrnf? olwdk@onf xm;ab;ESifh rGwfodyfjcif; ab;jzifh qHk;jcif;odk@a&mufI/ taoaumifwdk@onf rdkCf;aumif;uifiSufESifh awmom;&Jpm;p&mbdk@ jzpf=u vdrfhrnf? 5xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ romtdrfodk@r0ifESifh? aoaomolwdk@twGuf idkaºuG;jrnfwrf; jcif;iSg roGm;ESifh? ig.+idrfoufjcif;wnf;[laom arwWmu±k%mudk TvlrsdK;rSigy,f&Sif;rnf[k rdef@awmfrl.? 6jynfoljynfom; t}uD;ti,fwdk@onf ao&=uvdrfhrnf? odk@aomfvnf;/ ro+*õK[f&? olwdk@twGufjrnfwrf; jcif;udkrjyK&? 7 udk,fudkudk,f&Sejcif;/ qHyif&dwfjcif;udkvnf; rjyK&? aoaomolwdk@twGuf pdwfromnnf;wGm; aomolwdk@udk ESpfodrfhapjcif;iSg/ romyGJudkrvky&f ? rdbaoaomfvnf;/ ESpfodrfhapaomcGufzvm;udk ray;&? 8 xdkenf;wl/ pm;aomufyJGcH&eftdrfodk@r0ifESihf olwdk@ESihfaygif;abmfI rpm;raomufESihf/ 9 Áoa&v trsKd;. bk&m;ocif aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/

Tt&yfY 0rf;ajrmuf aomtoH/ &$ifvefaomtoH/ r*Fvmaqmifowdk@om;toH/ r*Fvmaqmifowdk@orD;toHudk oifwkd@vuf xuf/ oifwdk@rsufarSmufwGif igpJaprnf? 10oifonf Tpum;tvHk;pHkwdk@udk Tvlrsm;tm; =um;ajymI olwdk@uvnf;/ xm0&bk&m;onf Tr#avmuf}uD;pGmaom ab;'%fudk igwdk@tm; tb,fa=umifhpD&if awmfrloenf;? igwdk@jyKaom 'kp±kdufum; tb,fokd@enf;? igwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;ukd igwkd@jypfrSm; aomtjypfum;/ tb,fodk@enf;[k ar;=uaomtcg/ 11oifonf xm0&bk&m;. trdef@awmfukd qifhqkd&rnf rSm/ oifwdk@. bkd;ab;wdk@onf ighukdpGef@I/ tjcm;wyg;aom bk&m;aemufodk@ vkdufvsuf/ 0wfjyKudk;uG,f ojzifh ighukdpGef@ypfI/ ighw&m;ukdrapmifhaoma=umifh‚if;/ 12bkd;ab;usifhaomtusihfxuf/ oifwkd@onf omIqkd;aomtusifhukd usifhojzifh/ ighpum;ukd em;raxmif/ rdrdwdk@qkd;aom pdwfESvHk;/ ckdifrmaom 13 oabmodk@vkdufaoma=umifh‚if;/ oifwkd@ESihf [email protected];ab;rodaom jynfokd@ TjynfxJuoifwdk@ukd igESifvkdufrnf? xkdjynfY oifwkd@onf ig.aus;Zl;udk rcH&? tjcm;wyg;aom bk&m;wdk@ukd ae@nOfhrjywf 0wfjyK&=urnf? 14 odk@jzpfI/ xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ Áoa&vtrsKd;om;wdk@ukd tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmif aom xm0&bk&m; touf&Sifawmfrlonf[lI/ rusdefqdkbJ/ 15Áoa&vtrsKd;om;wdk@udk ajrmufjynfrSpI/ ESifxkwfbl;aomjynf&Sdor#wdk@rS E_wfaqmifaomxm0&bk&m; touf&Sifawmfrl onf[lI usdefqdk&aom umvonf aemufwzef a&mufvdrhfrnf? olwdk@bkd;ab;wdk@tm; igay;aomjynfokd@ olwdk@ukd igwzef aqmifcJhOD;rnf? 16 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ igonf wHigtrsm;wdk@udk apv$wfI/ TvlrsKd;ukd r#m;aprnf? xkdaemuf/ rkqdk;trsm;wdk@udkapv$wfI/ cyfodrf;aom awmif}uD;awmifi,f/ acsmuf=um;wdk@Y &Smaprnf? 17olwdk@oGm;or#aom vrf;wdk@udk igonf=unfh±_vsufae.? olwdk@onf ighrsufuG,fY oGm;=uonfr[kwf? olwdk@. 'kp±kdufudk igha&S@rSm 0SufIrxm;Ekdif? 18olwdk@onf ighjynfudk npfnL;apI/ igtarGcHaomajrukd olwdk@onf pufqkyf&GH&SmbG,faom taoaumifwkd@ESihf jynfhapaoma=umifh/ olwdk@Y ESpfqaomtjypf'%fudk igay;rnf? 19 tu|EkfyftpGrf;owWd/ tu|Ekfyf&Jwkduf/ tr_a&mufaom ae@Y tu|Ekfyfckdv_H&mjzpfawmfrlaom xm0&bk&m;/ wyg;trsKd;om;wdk@u/ tu,fpifppf tu|Ekfyfwkd@ bkd;ab;wdk@onf rkom/ tewW/ tcsnf;ESD; aomt&mwdk@udk tarGcH=uyg+yD[k/ ajr}uD;pGef;rS ukd,fawmfxHodk@vmI av#muf=uygvdrfhrnf? 20vlonf bk&m;r[kwfaom bk&m;wkd@ukd udk,ftbdk@vkyf&rnfavm? 21 odk@jzpfI/ igonf ,ckwcg olwdk@ukd owday;I ighvufESihf ighwefckd;udk abmfjyaomtm;jzihf/ ighemronf xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk od&=uvdrhfrnf? 17 1 ,k'trsKd;. tjypfonf oHunpf/ pdefc|efESihf olwdk@ESvHk;jym;Y‚if;/ ,Zfyv†ifOD;csKdY‚if; tuQ&mwifI rSwfom;vsuf&Sd.? 2oli,fwkd@yif jrifhaomawmifay:/ pdrf;aomopfyifem;rSm &Sdaom ,Zfyv†ifrsm;/ tm&S&yifudk atmufarhwwf=u.? 3tcsif;ig. awmif/ v,fY&Sdaom oif.OpPmESihf odkxm;or#aom OpPmudk‚if;/ jynfwa&SmufvHk;Y oifjypfrSm;&m/ jrifhaomt&yfwdk@ukd‚if;/ vk,laomolwkd@vufokd@ igtyfrnf? 4oifhukd,fwkdifvnf; igay;aomtarGrS a&G@oGm;&vdrhfrnf? oifrodaomjynfwGif/ &efolvufY oihfudk igu|efcHaprnf? ta=umif;rlum;/ tpOfavmifaom ig.trsufrD;udk oifwkd@onf arG;=u+yD?

xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ vlukdukd;pm;I vlowW0gukd trSDjyKojzihf/ pdwfESvHk;xJY xm0&bk&m;xHawmfrS xGufoGm;aomolonf usdeftyfaomoljzpf.? 6xkdolonf vGifjyifY&Sdaom opfyifajcmufuJhokd@jzpfI/ aumif;usKd;a&mufa=umif;ukdrod&? tb,folr#raeaomqm;ajr/ 7 aoG@ajcmuf aomvGifjyifY ae&vdrhfrnf? xm0&bk&m;ukdukd;pm;aomol/ xm0&bk&m;ukd rdrdudk;pm;&mta=umif; jzpfapaomolonf aumif;}uD;r*Fvmudk cHtyfaomoljzpf.? 8 xkdolonfum;/ a&&Sdaomt&yfY pdkufI jrpfem;rSm tjrpfjzmojzihf/ ylaomt&Sdefa&mufa=umif; ukdrod/ t&Gufrnd‡K;EGrf;/ rkdCf;acgifaomumvY pdk;&drfp&mr&dSbJ/ tpOftjrJtoD;udkoD;wwfaom tyifESihf wl.? 9 pdwfESvHk;onf cyfodrf;aomt&mxuf pOf;vJwwf.? tvGef,dk,Gif;aom oabm&Sd.? pdwfESvHk;oabmukd tb,folodEkdifoenf;? 10igxm0&bk&m;onf vltoD;toD;wdk@tm; rdrdwdk@tusifh twkdif;/ rdrdwdk@cHxkdufaom tusKd;tjypfudk ay;jcif;iSg/ ESvHk;ausmufuyfwdk@ukd aphaphppfa=umwwf.? 11aum&iSufonf rdrdrOaom Oukd0wfouJhokd@/ rw&m;ojzihf OpPmqnf;zl;aomolonf toufysKdpOfuyif/ qif;&Jjcif;odk@a&mufI tqHk;Yum;/ vlrdkufjzpfvdrhfrnf? 12 a&S@OD;pGmrSpI jrifhaom t&yfYbkef;}uD;awmfrlaom &mZyv†ifonf igwdk@oef@&Sif;&m Xmeawmf t&yfjzpf.? 13tkdÁoa&vtrsKd;. ajrmfvifhp&mta=umif;jzpfaom xm0&bk&m;/ udk,fawmfudk pGef@ypfaom oltaygif;wdk@onf t&SufuGJ&=uygvdrhfrnf? ighxHrSxGufoGm;aom olwkd@onf ajrpm&if;okd@0if&=uygvdrhf rnf? ta=umif;rlum;/ toufprf;a&wGif;wnf;[laom xm0&bk&m;udk pGef@ypf=uownf;? 14tdkxm0&bk&m; tu|Ekfyf. temudk+idrf;apawmfrlyg? odk@jyKv#if/ tu|Ekfyfonf tem+idrf;ygvdrfhrnf? tu|Ekfyfudk u,fwifawmfrlyg? odk@jyKv#if/ tu|Ekfyfonf u,fwifjcif;odk@a&mufygvdrhfrnf? udk,fawmfonf tu|EkfyfcsD;rGrf;&mjzpfawmfrl.? 15xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf tb,frSm&Sdoenf;? ,ckvmygap awmh[k Tolwdk@onf tu|Ekfyftm; qkdwwf=uyg.? 16tu|Ekfyfonf aemufawmfodk@ vkdufaom q&m. t&mudkra&Smifyg? tr*Fvmae@udk rawmifwyg? tu|Ekfyfa[majymcsufudk udk,fawmfodawmfrl.? 17 ukd,fawmfrsufarSmufY&Sdyg.? tu|Ekfyfudk xdwfvef@apawmfrrlygESihf? ab;a&mufaom umvY 18 udk,fawmfonf tu|Ekfyfckdv_H&mjzpfawmfrl.? tu|Ekfyfudk n‡Of;qJaomolwdk@onf t&SufuJG=uygapaom? tu|Ekfyfrlum;/ t&SufruJGygapESihf? olwdk@onf pdwfysuf=uygapaom? tu|Efkyfrlum;/ pdwfrysufygapESihf? olwdk@tay:rSm ab;tEW,f&m,fumvukd a&mufapawmfrlyg? txyfxyfzsuf;pD;awmfrlyg? 19 xm0&bk&m;onf ightm;rdef@awmfrlonfum;/ ,k'&Sifbk&if xGuf0ifaom trsKd;om;csif; +rdK@wHcg;rSpI/ cyfodrf;aom a,±k&Svif+rdK@wHcg;0Y oGm;I&yfvsuf/ 20vlrsm;wkd@tm;ajymqdk&rnfrSm/ TwHcg;wkd@jzihf xGuf0ifaom ,k'&Sifbk&ifrsm;ESihf ,k'jynfola,±k&Svif+rdK@om; rsm;taygif;wdk@/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfudk em;axmif=uavmh? 21xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ Oykofae@Y 0efudkrxrf;r&Guf/ a,±k&Svif+rdK@wHcg;jzihf raqmifroGif;rnfta=umif;/ owdjyK=uavmh? 22Oykofae@Y oifwdk@tdrfxJu 0efukdrxkwfraqmif=uESihf? tb,ftvkyfukdr# rvkyf=uESihf? oifwdk@bkd;ab;rsm;udk igrSmxm;onf twkdif;/ Oykofae@ukd oef@&Sif;ap=uavmh? 23bkd;ab;wdk@onf em;raxmif/ em;ukdrvSnfhbJae=u.? em;r=um;/ qHk;rjcif;udkrcHrnfta=umif;/ rdrdwdk@vnfyif;udk ckdifrmap=u.? 24 xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ oifwkd@onf Oykofae@Y T+rdK@wHcg;jzihf 0efukdraoG;raqmif/ tb,ftvkyfukdr# rvkyf/ Oykofae@udk oef@&Sif; aponfwkdifatmif/ ighpum;ukdaphaphem;axmifv#if/ 5

'g0d'frif;}uD;. &mZyv†ifay:rSm xkdifaom &xm;pD;/ jrif;pD;&Sifbk&if/ rif;om;rSpI/ olwdk@rª;rwf/ ,k'jynfol/ a,±k&Svif+rdK@om;wdk@onf T+rdK@wHcg;rsm;odk@ 0ifvsuf&Sd=uvdrhfrnf? T+rdK@onfvnf; tpOftjrJwnfvdrhfrnf? 26rD;±_d@&m,ZfrSpI tjcm;aom,Zfrsm;/ ylaZmfouUmrsm;/ rD;±_d@&meH@omaygif;/ csD;rGrf;&m,Zfwdk@udk xm0&bk&m;. tdrfawmfodk@ aqmifcJhaomolwdk@onf ,k'+rdK@rsm;/ a,±k&Svif+rdK@ywf0efusift&yfrsm;/ A,Fmrdefjynf/ ajrnDc±dkif/ awmif±kd;c±kdif/ awmifrsufESmc±kdifrS vm=uvdrhfrnf? 27odk@r[kwf/ Oykofae@Y 0efudkxrf;&I a,±k&Svif+rdK@wHcg;rsm;okd@ r0if/ Oykofae@udkoef@&Sif; aponfwdkifatmif/ oifwdk@onf ighpum;ukdem;raxmifv#if/ igonfxkd+rdK@wHcg;wdk@udk rD;±_d@I/ xkdrD;onf r+idrf;raobJ a,±k&Svif+rdK@bHkAdrmefwdk@ukd avmif&vdrhfrnf? 18 1 2 a,&rdokd@a&mufvmaom xm0&bk&m;.E_wfuywfawmf[lrlum;/ oifonfxI tkd;xdef;orm; tdrfodk@ oGm;avmh? xkdt&yfY ighpum;ukd ig=um;aprnf[k rdef@awmfrlonftwkdif;/ 3 igonfoGm;I/ tdk;xdef;pufESihf vkyfvsuf&Sdaom tkd;xdef;orm;ukd awG@.? 4tkd;ajrjzifhvkyfaom tkd;onf/ tkd;xdef;orm;vufY ysufpD; aoma=umifh/ olonftvkdtavsmuf topfjyKjyifI/ tjcm;aomtkd;ukd vkyfjyefav.? 5xkdtcg xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@a&mufvmI/ xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ 6tkdÁoa&v trsKd;/ tkd;xdef;orm;jyKouJhodk@ oifwkd@ukd igrjyKEkdifoavmh? tkdÁoa&vtrsKd;/ tkd;ajronf tkd;xdef;orm; vufY &SdouJhodk@ oifwkd@onf ighvufY&Sd=u.? 7t=uifwkdif;EkdifiHudk E_wfy,f+zdKcszsufqD;jcif;iSg igtrdef@awmf &Sd.? 8ightrdef@awmfESihf qkdifaom xkdwdkif;EkdifiHonf rdrd'kp±kdufudkpGef@ypfv#if/ ig}uHpnfaom ab;'%fudk igaemifw&rnf? 9 t=uifwkdif;EkdifiHukd wnfaxmifjyKpkjcif;iSg igtrdef@awmf&Sd.? 10xkdwkdif;EkdifiHonf ighpum;ukd em;raxmif/ ighrsufarSmufY 'kp±kdufudkjyKv#if/ ol.tusKd;tvkdiSg jyKpkrnf[laom pum;Y/ ygaomaus;Zlukd igaemifw&rnf? 11 ,ckrSm xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifwdk@tbkd@ ab;'%fudk igjyifqif.? oifwkd@ukdqef@usifbufjyKI ig=uHpnf.? odk@jzpfI/ qkd;aomvrf;rS toD;toD;jyefvm=uavmh? oifwkd@vkdufaomvrf;ESihf oifwkd@usihfaom tusifhukdajzmifhap=uavmh[k/ ,k'jynfol/ 12 a,±k&Svif+rdK@om; wkd@tm; qifhqkdavmh? olwdk@uvnf;/ ajrmfvifhp&mr&Sd? igwdk@onf ukd,ftvkdodk@vkdufrnf? igwdk@Y qdk;aompdwfESvHk;ckdifrmjcif;&Sdonftwdkif;/ toD;toD;jyKrnf[k qkd=u.? 13odk@jzpfI/ xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ xkdokd@aomtr_ukd tb,fol=um;bl;oenf;[k omoemyvlwdk@wGif ar;=uavmh? Áoa&vowdk@orD;unmonf tvGefpufqkyf&GH&SmbG,faom tr_ukdjyKav+yD? 14vGifjyifY&Sdaom ausmufukdrpGef@/ avAEkefawmif.rdkCf;yGifhukd tb,folpGef@ rnfenf;? tjcm;wyg;aomt&yfrSpD;vmI csrf;{aomjrpfa&onf cef;ajcmufvdrhfrnfavm? 15 ig.vlwdk@onf ighukdarhavsmhI/ tcsnf;ESD;aomt&ma&S@rSm eH@omaygif;udkrD;±_d@=u+yD? a&S;umvrSpI vkdufbl;aomvrf;wkd@Y vJwwfaoma=umifh/ tjcm;aomvrf;/ ajrrzdk@aomvrf;odk@ vkduf=u+yDwum;? 16 xkdokd@jyKI/ rdrdwdk@jynfudk vlqdwfnH&mt&yf/ tpOfuJh&J@oH =um;&mt&yf jzpfapojzihf/ vrf;Y a&SmufoGm;aom oltaygif;wdk@onf thH=oI/ rdrdwdk@acgif;ukd nd‡wf=uvdrhfrnf? 17igonfta&S@av uJhodk@ olwdk@ukd&efola&S@rSm vGihfaprnf? ab;a&mufaomumvY olwdk@tm;rsufESmudkrjy/ ausmukdjy rnf? 18 olwdk@uvnf; vm=u? a,&rdwbufY =uHpnf=uukeftHh? ,Zfyka&m[dwfonf w&m;tr_Y‚if;/ ynm&Sdaomolonf t}uHay;jcif;tr_Y‚if;/ ya&mzufonf a[majymjcif;tr_Y‚if; 25

t±_H;rcH=u? vm=u? a,&rdukd v#mESihf&kduf=uukeftHh? ol.pum;udkem;raxmifbJ ae=uukeftHh[k qdk=u.? 19 tkdxm0&bk&m;/ tu|Ekfyfudk =unfh±_awmfrlyg? tu|EkfyfESihf &efawG@aomolwdk@. pum;ukd rSwfawmfrlyg? 20aus;Zl;jyKaomtwGuf tjypfay;oifhygrnfavmh? olwdk@onf tu|Ekfyftoufbkd@ wGif;udk wl;=uyg+yD? tu|Ekfyfonf olwdk@tusKd;tvdkiSg av#mufI/ olwdk@rS trsufawmfudk v$Jjcif;iSg/ a&S@awmfY &yfaea=umif;udk atmufarhawmfrlyg? 21xkda=umifh/ olwdk@udk xm;ab;odk@‚if;/ olwdk@om;orD;rsm;ukd rGwfodyfjcif;odk@‚if;tyfawmfrlyg? olwdk@rdef;rwdk@onf om;rsm;qHk;I rkwfqdk;r jzpf=u ygapaom? vl}uD;wdk@onf taoowfjcif;udkcH&I/ vlysKdwdk@vnf; ppfwkdufyJGY xm;jzifhqHk; =uygapaom? 22ppfwdkufaom&efolrsm;ukd olwdk@&Sd&modk@ csufjcif;a&mufapawmfrlaomtcg olwdk@ tdrfom;rsm;atmf[pf =uygapaom? ta=umif;rlum;/ tu|Ekfyfukd axmifjcif;iSg/ wGif;ukdwl;=uyg+yD? tu|EkfyfoGm;&mvrf;Y ausmhuGif;udk0Sufxm;=uyg+yD? 23tkdxm0&bk&m;/ tu|Ekfyftoufukd owfjcif;iSg/ olwdk@=uHpnfor#udk udk,fawmfodawmfrl.? olwdk@ukd tjypfrS v$wfawmfrrlygESifh? rsufarSmufawmfY olwdk@tjypfukd acsawmfrrlygESihf? a&S@awmfY qHk;±_H;=uygapaom? trsufawmfxGufaomtcg/ olwkd@ukd pD&ifawmfrlyg? 19 1 xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ oifonf tkd;xdef;orm;xHawmfodk@oGm;I a&bl;udk,l+yD; v#if/ touf}uD;aomvl/ touf}uD;aom ,Zfyka&m[dwftcsKd@wdk@ESihf wuG/ 2[&odwfwHcg;jyif/ [dEMHKom;. csKdifhokd@oGm;I/ igrdef@awmfro l nftwdkif;/ aºuG;a=umf&rnfhpum;[lrlum;/ 3tkd,k'&Sifbk&if rsm;ESif a,±k&Svif+rdK@ om;wdk@/ xm0&bk&m;. trdef@awmfukd em;axmif=uavm? Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ odwif;=um;aomolwkdif;/ em;cg;onfwdkifatmif/ igonfTt&yfY ab;a&mufaprnf? 4ta=umif;rlum;/ olwdk@onfighukd pGef@ypf=u+yD? udk,fwdkifrod/ bkd;ab;rsm;rod/ ,k'&Sifbk&ifrsm;rodaom wu|ef;wEkdifiHbk&m;wdk@a&S@rSm Tt&yfrS eH@omaygif;udk rD;±_d@ ojzihf/ Tt&yfudk wu|ef;wEkdifiHajrjzpfap=u+yD? tjypfr&Sdaomolwdk@. taoG;ESihf Tt&yfudk jynfhap=u+yD? 5igrpD&ifrrSmxm;/ igtv#if;tvdkr&Sdaom 0wfwnf;[laom/ Amvbk&m;a&S@rSmrdrdom;wdk@udk rD;±_d@I/ ylaZmf&m0wfjyKjcif;iSg/ Amvbk&m;bkd@ ukef;wdk@udkwnfvkyf=u+yD? 6 odk@jzpfI/ xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ xkdt&yfukd awmzuft&yf[lIrac:/ [dEMKHom;. csKdifh[lIrac:/ uGufrsuf&mcsKdifh[lI ac:&maomtcsdefumvonf a&mufvdrhfrnf? 7,k'jynfol a,±k&Svif+rdK@om;wdk@ =uHpnfaom t=uHtpnfukd Tt&yfY igzsufrnf? &efol. xm;jzihf‚if;/ owfjcif;iSg &Smaomol. vufjzifh‚if;/ olwdk@ukd igqHk;aprnf? olwkd@taoaumifrsm;udkvnf; rdkCf;aumif;uifiSufESihf awmom;&Jpm;p&mbdk@ igxm;rnf? 8T+rdK@udkvnf; vlqdwfnH&m/ uJh&J@oHukd =um;&mt&yfjzpfaprnf? vrf;Ya&SmufoGm; or#aom olwdk@onf T+rdK@cH&aom ab;tvHk;pHkwdk@ukd jrifaomtcg/ tHh=oIuJh&J@oHukd jyK=uvdrhfrnf? 9owfjcif;iSg &Sm=uHaom &efolrsm;wdk@onf 0kdif;Iwyfwnfojzihf Tolwkd@onf usOf;=uyfvsufaeI/ ukd,fom;orD;tom;udk igpm;aprnf? tcsif;csif;wa,muftom;udk wa,muf pm;=uvdrhfrnf[k ¹rGufqdk+yD;rS/ 10oifESihf twloGm;aom olwkd@a&S@wGif/ a&bl;ukdcJGavm? 11aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m;u/ aemufwzef rjyifEkdifatmif a&bl;ukdcJGouJhokd@/ Tvlrsm;aeaom T+rdK@udkigcJGrnf? awmzuft&yfY o+*õK[f&majr/ ravmufatmif o+*õK[f=uvdrhfrnf? 12Tt&yfY‚if;/ Tt&yfom;wdk@Y‚if;/ Tokd@igjyKi T+rdK@udk awmzuft&yfuJhokd@ igjzpfaprnf? 13t=uiftdrfrdk;tay:rSm aumif;uifwefqm&Sdor#wkd@tm;

eH@omaygif;ukdrD;±_d@I/ tjcm;wyg; aombk&m;rsm;a&S@Y/ oGef;avmif;&mylaZmfouUmjyK./ xkdtdrf&dS or#wdk@ESifh wuG a,±k&Svif+rdK@tdrfrsm;/ ,k'&Sifbk&ifeef;awmfrsm;wdk@onfawmzuft&yfuJhokd@ rpif=u,fjzpf&=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrla=umif;ukd qifhqdkavm[k rSmxm;awmfrl.? 14 xkdtcg a[majymapjcif;iSg/ xm0&bk&m; apv$wfawmfrl&m awmzuft&yfu/ a,&rdonf jyefvmI Adrmefawmfwefwdkif;Y &yfvsuf/ 15Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAkdvfajc t&Sifxm0& bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ T+rdK@om;wdk@onf ighpum;ukdem;raxmifjcif;iSg/ rdrdwdk@vnfyif;ukdckdifrm apaoma=umifh/ ig+cdrf;or#aom ab;'%fwdk@ukd/ T+rdK@&Gm&Sdor#wdk@tay:rSm oufa&mufaprnf[laom trdef@awmfudk vltaygif;wdk@tm; qifhqdkav.? 20 1 xkdokd@a,&rda[majyma=umif;udk/ Adrmefawmfrª;jzpfaom ,Zfyka&m[dwf Áar&om; yg±_&onf =um;aomtcg/ 2ya&mzufa,&rdukd &kdufykwfI/ Adrmefawmfem;rSm A,Fmrdeftxuf wHcg;0wGif xdwfcwf xm;.? 3eufjzefae@Y yg±_&onf a,&rdukd xdwfrSv$wfaomtcg/ a,&rdu/ xm0&bkonf oifhudk yg±_&[lIrSnfhawmfrrl? rma*grd\bdwf[lI rSnhfawmfrl.? 4xm0&bk&m;rdef@ awmfrlonfum;/ igonf oifESihf oifh.taqGcifyGef;wdk@Y oifhukda=umufrufbG,faom t&mjzpfaprnf? olwdk@onf oifhrsufarSmufY &efol.xm;jzihf qHk;=uvdrhfrnf? ,k'jynfwjynfvHk;ukd AmAkvkef&Sifbk&ifvufokd@ igtyfojzihf/ olonfjynfom;wkd@ukd AmAkvkef+rdK@okd@odrf;oGm;I/ xm;ESihf owfvdrfhrnf? 5T+rdK@. tpGrf;owWd&Sdor#ukd‚if;/ vkyfaqmifI &or#aomOpPmukd‚if;/ qnf;zl; or#aom&wemukd‚if;/ ,k'&Sifbk&if. b¾mawmftvHk;pHk wdk@ukd‚if;/ &efolvufokd@ igtyfojzihf/ &efolwdk@onf vk,ufI AmAkvkef+rdK@okd@ odrf;oGm;=uvdrfhrnf? 6oifyg±_&ESihf oif.tdrfoltdrfom; taygif;wdk@udkvnf; odrf;oGm;=uvdrfhrnf? oifonf AmAkvkef+rdK@odk@ a&muf&vdrfhrnf? oifa[m ajymaom rkompum;ukd em;axmifaom oif.taqGcifyGef;taygif;wdk@ESihf wuG/ oifonf xkd+rdK@Y aoI o+*õK[fjcif;udkcH&vdrhfrnf[k yg±_&tm;ajymqkd.? 7 tdkxm0&bk&m;/ udk,fawmfonf tu|Ekfyfukd aoG;aqmifawmfrlonftwkdif;/ tu|Ekfyf vkdufyg+yD? udk,fawmfonf tu|Ekfyfxuftm;}uD;I Ekdifawmfrl+yD? tu|Ekfyfonf uJh&J@jcif;ukd ae@wkdif;cH&yg.? vlwdkif;jyufjy,fjcif;ukd jyKwwf=uyg.? 8tu|Ekfyfonf a[majymav&m&mY tEkdiftxufjyKjcif;/ n‡Of;qJjcif;tr_a=umifh atmf[pfI aºuG;a=umf&yg.? xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf tu|EkfyfY uJh&J@jcif;tpOfjyufjy,fjcif;udk cHp&mta=umif;jzpfyg.? xkda=umifh/ igonfE_wfuywfawmfudk r=um;rajym/ emrawmfudk trSDjyKI ra[mbJaernf[k oabmxm;rnfaomfvnf;/ ight±kd;wdk@Y csKyfxm;I/ avmifaomrD;uJhodk@ E_wfuywfawmfonf ighESvHk;Yjzpfaoma=umifh/ tvGef+iD;aiG@ojzifh atmifhIraeEkdif? 10vlrsm;uJh&J@jypfwifjcif;udk =um;&.? cyfodrf;aomt&yfwdk@Y a=umufrufbG,faom ta=umif;&Sd.? olwyg;wdk@u odwif;udk=um; ajym=uavmh? igwdk@onf wqihf=um;ajymvdrhfrnf[k qdk=u.? ig.tem;rSm tpOfaeaom ig.rdwfaqGtaygif;wdk@u/ igwdk@onf ol@ukdEkdifI t+idK;xm;aompdwfajyapjcif;iSg/ ol@ukd aoG;aqmif aumif;aoG;aqmifvdrfhrnf[k qdk=u.? 11odk@aomfvnf;/ xm0&bk&m;onf tm;}uD;aom ol&JuJhodk@ igbufY&Sdawmfrl.? xkda=umifh/ ighukdn‡Of;qJaomolwkd@onf rEkdifbJxdrdI vJ=uvdrhfrnf? t=uHrajrmufaoma=umifh tvGef&Suf=uvdrfhrnf? rajyraysmufEkdifaom xm0&&Sufa=umufjcif;&Sd=u vdrhfrnf? 12ajzmifhrwfaomolwdk@udk pHkprf;I/ ESvHk;ausmufuyfoabmudk odjrifawmfrlaom aumif;uifAkdvf ajct&Sifxm0&bk&m;/ tu|Efkyf.tr_udka&S@awmfY zGifhjyygonfjzpfI/ olwdk@Y

tjypf'%fpD&ifawmfrla=umif;ukd tu|Ekfyfjrif&ygvdrhfrnf? 13xm0&bk&m;tm; oDcsif;qkd=uavmh? xm0&bk&m;udk csD;rGrf;=uavmh? ta=umif;rlum;/ rw&m;ojzifh jyKaomolwdk@vufrS/ qif;&Jaomolukd u,fE_wfawmfrlownf;? 14 igbGm;aomae@&ufonf tr*Fvm&Sdygapaom? ighukdightrdbGm;aom ae@&ufonf aumif;}uD; r*Fvmudk rcHygapESihf? 15ightbxHokd@oGm;I/ udk,fawmfonf om;a,mufsm;ukd&yg+yD[k odwif;ajymvsuf/ ightbudktvGef0rf;ajrmufapaomolonf tr*Fvm&Sdygapaom? 16 xm0&bk&m;onf aemifwr&/ zsufqD;awmfrlaom +rdK@wdk@uJhodk@/ xkdolonfjzpfygapaom? eHeuftcsdefY aºuG;a=umfoHukd‚if;/ rGef;wnhf tcsdefYatmf[pfoHukd‚if; =um;ygapaom? 17 ta=umif;rlum;/ olonfighukd bGm;puyif rowfbJ/ ightrd. 0rf;onf ig. ocsKõif;jzpfI/ ighukdtpOfukd,f0efaqmifrnf ta=umif;rjyKbJ/ aeygonfwum;? 18igonf ylyefjcif;/ 0rf;enf;jcif;ukd cH&rnfta=umif;ESihf/ &Sufa=umufjcif;tm;jzihf ukd,ftoufukd vGefap&rnf ta=umif;/ tb,fa=umifh ighukdbGm;jrif&ygoenf;? 21 1-2 aZ'udrif;}uD;onf arvcdom; yg±_&ESihf/ ,Zfya&m[dwfrmao,om; aZzedwdk@udk a,&rd wdk@xHokd@ apv$wfI/ AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmonf igwdk@ukd ppfwkdufonfjzpfI/ ol@udkigwdk@xHrS jyefoGm;apjcif; iSg/ xm0&bk&m;onf tHhbG,faomtr_wdk@udk jyKawmfrlor#twkdif;/ igwdk@YwzefjyKawmfrlrnf ta=umif;/ igwdk@twGuf xm0&bk&m;udk awmif;yefygavmh[k rdef@awmfrlaomtcg/ xm0&bk&m;. E_wfuywf awmfonf a,&rdodk@ a&mufvmI/ 3a,&rdu/ oifwdk@onf aZ'udrif;}uD;tm; jyefajym&rnfrSm/ 4Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifwkd@.+rdK@jyifrSm wyfpJGI aeaom AmAkvkef&Sifbk&if/ cgv'JtrsKd;om;wkd@udk ppfwdkufvsuf/ oifwkd@pJGudkifaom vufeufrsm;ukd igvGJaprnf? xkdolwdk@udk +rdK@xJY igpnf;a0;aprnf? 5 ighukd,fwdkifvnf; tvGefjyif;pGmxGufaom trsuft&Sdeftm;}uD;I/ qef@aomvuf/ 6 oefpGrf;aomvuf±kH;ESihf oifwdk@udkwdkufrnf? T+rdK@Yaeaom vlowW0gwd&p>mefwdk@ukd 7 igonf'%fcwfI/ jyif;pGmaom umvemjziffh ao&=uvdrhfrnf? xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ xkdaemufrSemab;/ xm;ab;/ rGwfodyfjcif;ab;ESihf vGwfI/ usefºuGif;aom +rdK@om;wnf;[laom ,k'&Sifbk&ifaZ'udrSpI ol.u|efrsm;/ ol.vlrsm;wdk@ukd/ AmAkvkef &Sifbk&if aeAkc'faeZm tp&Sdaom &efolrsm;/ owfcsifaomolrsm;vufokd@ igtyfI/ xkdrif;onf oem;jcif;u±k%mr&Sd/ rpHkruf/ rESajrmbJ/ xm;ESihf uGyfrsufvdrhfrnf[k qifhqdkav.? 8 xm0&bk&m;uvnf;/ oifonf TvlrsKd;wdk@tm; qifhqkd&aomxm0&bk&m;. trdef@awmf[lrlum;/ touf&Sif&mvrf;/ ao&mvrf;wdk@udk oifwdk@a&S@rSm igzGifhxm;.? 9T+rdK@xJrSm aeaomolonf xm;ab;/ rGwfodyfjcif;ab;/ emjcif;ab;jzihf aovdrhfrnf? +rdK@jyifodk@ xGufI/ +rdK@jyifrSm wyfpJGvsufaeaom cgv'Jvlwdk@bufodk@ 0ifpm;aomolonf toufcsrf;omI vk,l&aom OpPmuJhokd@ udk,ftoufudk&vdrfhrnf? 10xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ T+rdK@udkaus;Zl;rjyK/ tjypfjyKjcif;iSg igonfrsufESmxm;onfjzpfI/ T+rdK@udk AmAkvkef&Sifbk&ifvufodk@ igtyfojzifh/ olonf rD;±_d@vdrfhrnf? 11 ,k'&Sifbk&iftrsdK;udk&nfrSwfI/ xm0&bk&m; rdef@awmfrlaompum;awmfudk em;axmif =uavmh? 12tdk'g0d'frif;}uD;trsdK;/ xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ rqdkif;rvifh/ w&m; ojzifhpD&if=uavmh? vk,ljcif;cH &aomoludk n‡Of;qJaomol.vufrS u,fE_wf=uavmh? odk@r[kwf/ oifwdk@jyKaom 'kp±dkuftjypfa=umifh/ ightrsufonf rD;uJhodk@jzpfI/ tb,folr#rowfEdkifatmif

avmifvdrfhrnf? 13xm0&bk&m; rdef@awmfrlonf um;/ tdkcsdKifhYaeaomol/ tdkvGifjyifY&Sdaomausmuf/ oifhwbufYigae.? oifwdk@u/ igwdk@udk tb,fol ppfwdkufEdkifrnfenf;? igwdk@ae&mxJodk@ tb,fol0ifEdkifrnfenf;[k qdkwwfaomfvnf;/ 14oifwdk@tusifhESifh xdkufavsmufatmif tjypf'%f udkigay;rnf? oifwdk@awmudk ig±_d@aomrD;onf/ ywfvnfY &Sdor#aomt&m wdk@udk avmifvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 22 1 xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ oifonf ,k'&Sifbk&if. eef;awmfodk@oGm;I 2 qifhqdk&rnfrSm/ 'g0d'frif;}uD;. &mZyv†ifay:rSmxdkifaom ,k'&Sifbk&if/ oifhudk,fwdkifrSpI oif.u|efrsm;ESifh/ T+rdK@wHcg;wdk@ jzifh 0ifaomoif.vlrsm;wdk@/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfudk em;axmif=uavmh? 3xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ w&m;ojzifhpD&ifI ajzmifhrwfpGm qHk;jzwf=uavmh? vk,ljcif;cH&aomoludk n‡O;f qJaom ol.vufrS u,fE_wf=uavmh? {nfhonf jzpfaomol/ rdbr&Sdaomol/ rkwfqdk;rwdk@udk rw&m;ojzifhrjyK/ rn‡Of;qJ=uESifh? tjypfr&Sdaomolwdk@udk Tt&yfYruGyfrsuf=uESifh? 4ta=umif;rlum;/ oifwdk@onf Tynwf awmftwdkif; trSefjyKv#if/ 'g0d'frif;}uD;. &mZyv†ifay:rSmxdkifaom &xm;pD;/ jrif;pD;&Sifbk&ifwdk@onf u|efrsm;/ 5 EdkifiHawmfom;rsm;ESifhwuG/ Teef;awmfwHcg;rsm;udk xGuf0if&=uvdrfhrnf? odk@r[kwf/ oifwdk@onf Ttrdef@ awmfudk em;raxmifbJaev#if/ Teef;awmfonf vlqdwfnHaomt&yf jzpfvdrfhrnf[k igxm0&bk&m;onf udk,fudkudk,fwdkifwnfI rdef@awmfrl.? 6,k'&Sifbk&if. eef;awmfudk xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifonfigY *dv'fjynft&yfuJhodk@‚if;/ avAEkefawmifxdyfuJhodk@‚if; jzpfaomfvnf;/ tu,fpifppf igonf oifhudk vlraeaom+rdK@uJhodk@ awmjzpfaprnf? 7oifhudkzsufqD; apjcif;iSg/ xm;ESifhykqdefygaomolwdk@udk igjyif qifojzifh/ olwdk@onf oifYtjrwffqHk;aom tm&Zfyifwkd@udk ckwfvSJI rD;xJodk@ csvdkuf=uvdrfhrnf? 8vltrsdK rsdK;wdk@onf T+rdK@tem;rSm a&SmufoGm;vsuf/ xm0&bk&m;onf T+rdK@}uD;udk tb,fa=umifh Todk@jyKawmf rloenf;[k/ wa,mufudkwa,muf ar;=uonf&Sdaomf/ 9T+rdK@om;wdk@onf rdrdwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;. yËdnmOfudkpGef@ypfI/ tjcm;wyg;aom bk&m;wdk@udk 0wfjyKudk;uG,f=uaoma=umifh/ Todk@ jyKawmfrlonf[k jyefajym=uvdrfhrnf? 10 aoaomoltwGuf idkaºuG;jrnfwrf;jcif;udk rjyK=uESifh? tjcm;wyg;odk@ oGm;aomoltwGuf idkaºuG;jcif;udk jyK=uavmh? olonfaemufwzefjyefI rvm&? rdrdarG;bGm;&mXmeudkrjrif&? 11 crnf;awmf a,m&Sdrif;}uD;t&mY pdk;pHI TjynfrSxGufoGm;aom ,k'&Sifbk&if a,m&Sdrif;}uD;.om; &Sv†HKudk&nfrSwfI xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ xdkrif;onf aemufwzef Tjynfodk@jyefIrvm&? 12 &efolwdk@odrf;oGm;&m jynfYyif ao&vdrfhrnf? Tjynfudkaemufwzef rjrif&? 13 rw&m;aomtr_tm;jzifh rdrdtdrfudk‚if;/ t"rRjyKI txufcef;wdk@udk‚if; aqmufaomol/ tdrfeD;csif; udktcray;bJ appm;I/ tvkyfvkyfonftwGuf qkrcsaomolonf tr*Fvm&Sd.? 14 }uD;aomtdrf/ us,faomtxufcef;wdk@udk igaqmufrnf[kqdkvsuf/ jywif;aygufudkazmufI/ tm&Zfopfom;ESifh rdk;+yD;rS/ [if;ojywm;ESifh cs,fvS,f+yDwum;? 15xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifonf tm&Zfopfom;. *k%fudk udk;pm;aoma=umifh pdk;pH&rnfavm? oif.tbonf 0pGmpm;aomuf&onfr[kwfavm? w&m;ojzifh pD&ifqHk;jzwfonfr[kwfavm? xdkodk@jyKI aumif;pm;jcif;&Sd.? 16olonf qif;&JiwfrGwfaomolwdk@udktr_udk apmifhI w&m;ojzifhpD&if.? xdkodk@jyKI aumif;pm;jcif;&Sd.? ighudkodaomtusdK;r[kwfavm? 17oif.rsufpDESifh oif.ESvHk;rlum;/

avmbvGefusL;jcif;/ tjypfr&Sdaomoludkowfjcif;/ n‡Of;qJESdyfpufjcif;rSwyg;/ tb,ftr_ 18 udkr#rrSwfwwf? xdka=umifh/ xm0&bk&m;onf ,k'&Sifbk&if a,m&Sdrif;}uD;.om; a,m&udrfudk&nfrSwfI rdef@awmfrlonfum;/ xdkrif;aoaomtcg vlrsm;wdk@u/ =oightpfudk/ =oighESr[lI ridkaºuG;&=u? ol.twGuf vnf;/ =oocif/ =ot&Sifr.bkef;[lI rjrnfwrf;&=u? 19 a,±k&Svif+rdK@jyifodk@ qGJoGm;Iypfxm;ojzifh/ jrnf;udko+*õK[fouJhodk@ xdkrif;udko+*õK[f&vdrfhrnf? 20 avAEkefawmifay:odk@wufI aºuG;a=umfavmh? Am&SefjynfYatmf[pfavmh? tmA&drft&yfrS toH udkv$ifhavmh? ta=umif;rlum;/ oif.rdwfaqGtaygif;wdk@onf ysufqD;jcif;odk@ a&muf=u+yD? 21 oifonf aumif;pm;aomtcg igowday;.? oifu/ igem;raxmif[kjyefajym.? 22 i,faomt&G,frSpI ighpum;udk em;raxmifbJ ae+rJ&Sd.? oifhudkau|;arG;aomol taygif;wdk@udk avonfpm;vdrfhrnf? oif.rdwfaqGwdk@udk &efolwdk@onf odrf;oGm;=uvdrfhrnf? xdktcg oifonf udk,fjyKor#aom 'kp±dkufwdk@a=umif trSef&Sufa=umuf Ipdwfysufjcif;&Sdvdrfhrnf? 23tm&Zfyifwdk@Y todkufvkyfwwfaom avAEkefawmifom;/ om;bGm;jcif;a0'em udkrdef;rcH&ouJhodk@/ oifonf emusifjcif;a0'emudk cH&aomtcg/ tb,fr#avmuf oem;bG,fjzpfvdrfhrnf wum;? 24 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ,k'&Sifbk&ifa,m,udrfrif;}uD;.om; acgedonf ighvufsm vufYygaom wHqdyfvufpGyfrSefaomfvnf;/ igtouf&Sifonftwdkif; oifhudkigy,fypfrnf? 25 oifhtouf udk owfcsifaomol/ oiftvGefa=umufaomolwnf;[laom AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmrif;rSpI cgv'J vlwdk@vufodk@ igtyfrnf? 26oifhudk‚if;/ oifhudkbGm;jrifaom oif.trdudk‚if;/ arG;bGm;&mXmer[kwfaom jynfodk@ igESifxkwfojzifh/ xdkjynfY oifwdk@onf ao=uvdrfhrnf? 27jyefvdkaomjynfodk@ aemufwzefjyefI rvm&=u? 28Trif;om;acgedonf ±dkaobG,fr[kwf/ usdK;yJhaom±kyfwkjzpfoavm? tb,folr#rESpfouf aom wefqmjzpfoavm? olESifhwuG ol.om;ajr;wdk@udkESifxkwfI/ olwdk@rodbl;aomjynfY tb,fa=umifh csypf&oenf;? 29 tdkajr}uD;/ ajr}uD;/ ajr}uD;/ xm0&bk&m;. trdef@awmfudk em;axmifavmh? 30xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ Trif;udk om;r&Sdaomol[lI‚if;/ woufvHk;raumif;pm;aomol [lI‚if; a&;rSwf avmh? ol.om;ajr;wpHkwa,mufr# 'g0'd frif;}uD;. &mZyv†ifay:rSm xdkif&aomtcGifhESifh/ ,k'jynfudk pdk;pH&aomtcGifhr&Sd&? 23 1 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ighxHrSmusufpm;aom odk;wdk@udkzsufqD;I/ t&yf&yfodk@ uGJjym; apaom odk;xdef;wdk@onf tr*Fvm&Sd=u.? 2xdka=umifh/ Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ig.vlwdk@udk au|;arG;&aom odk;xdef;wdk@tr_rSm oifwdk@onf ig.odk;pkudkr=unfh±_@/ rjyKpk/ t&yf&yfodk@ uGJjym;apI ESifxkwfaoma=umifh/ oifwdk@jyKaom 'kp±dkuftjypfudk oifwdk@tay:rSm igoufa&muf aprnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 3wzef rdef@awmfrlonfum;/ ig.odk;pkudk igESifxkwfaomjynf&Sdor# wdk@Y usefºuGif;aomodk;wdk@udk igpka0;I/ ae&if;odk;+cHodk@wzef igaqmifcJhOD;rnf? olwdk@onfvnf;/ om;bGm;I rsm;jym;=uvdrfhrnf? 4olwdk@udk au|;arG;aomodk;xdef;wdk@udk olwdk@tay:rSm igcef@xm;ojzifh/ olwdk@onf aemufwzef a=umufjcif;/ xdwfvef@jcif;r&Sd&=u? qHk;rjcif;udkvnf; rcH&=u[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 5 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oef@&Sif;aomtnGef@udk 'g0d'ftbdk@ igaygufaponftwdkif;/ Om%faumif;aom &Sifbk&ifwOD;onfpdk;pHI/ ajr}uD;ay:rSm w&m;ojzifh 6 xdkrif;vufxufY ,k'jynfonf ajzmifhrwfpGm pD&if&mumvonf a&mufvdrfhrnf?

u,fwifjcif;odk@a&mufI/ Áoa&vjynfvnf; +idrf0yfpGm ae&vdrfhrnf? xdkrif;onf a,a[m0gaZ'Ek[laom bGJ@emr&Sdvdrfhownf;? 7odk@jzpfI/ xm0&bk&m; rdef@awmf rlonfum;/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@udk tJ*kwWKjynfrSE_wfaqmifaom xm0&bk&m; touf&Sifawmfrlonf [lI rusdefqdkbJ/ 8Áoa&vtrsdK;om; tpOftqufwdk@udk ajrmufjynfrSpI ESifxkwfbl;aomjynf &Sdor# wdk@rS ydk@aqmifaom xm0&bk&m;touf&Sifawmfrlonf[lI usdefqdk&aomumvonf aemufwzef a&mufvdrfhrnf? olwdk@onf ae&ifjynfY wzefae&=uvdrfhrnf? 9 ya&mzufrsm;ESifhqdkifaom pum;[lrlum;/ xm0&bk&m;a=umifh‚if;/ oef@&Sif;aom pum;awmfa=umifh‚if; ighpdwfysufvsuf&Sd.? ight±dk;&Sdor#wdk@onf v_yf&Sm;=u.? ,pfrl;aomolESifh pyspf&nfEdkifaomoluJhodk@ igjzpf.? 10ta=umif;rlum;/ rw&m;aomarxkefY rSD0Jaomolwdk@onf wjynfvHk;Y tESH@tjym;&Sd=u.? xdkolwdk@a=umifh wjynfvHk;jrnfwrf;&.? awmYusufpm;&mt&yfwdk@onf aoG@ajcmuf=u.? jynfom;rsm; vdkufaomvrf;onf rajzmifh/ olwdk@tpGrf;owWdonf w&m;bufYraewwf? 11ya&mzufESifh ,Zfyka&m[dwf ESpfyg;wdk@onf bk&m;udk r±dkraojyK=u+yD? ightdrfYyif olwdk@jyKaomt"rRtr_udk igawG@+yD[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 12 xdka=umifh/ olwdk@oGm;aomvrf;onf arSmifrdkufY acsmwwfaomvrf;uJhodk@jzpfI/ olwdk@onf wGef;wdk;jcif;udk cH&IvJ=uvdrfhrnf? ta=umif;rlum;/ olwdk@onf qHk;rjcif;udkcH&aom umvY olwdk@tay:rSm ab;Oyg'fudk oifha&mufaprnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 13&Srm&djynfom; ya&mzufwdk@Yvnf;/ rdkufaomoabmudk igjrif+yD? olwdk@onf Amvbk&m;udkrSD0JI ya&mzufjyKojzifh/ ig.vlÁoa&vtrsdK;om; wdk@udk rSm;,Gif;ap=u+yD? 14a,±k&Svif+rdK@om;ya&mzufwdk@Yvnf;/ pufqkyf&GH&SmbG,faom oabmudkigjrif+yD? olwdk@onf rw&m;aomarxkefY rSD0Jvsuf/ rkomudkvnf;oHk;vsuf/ t"rRjyKaomolwdk@ukd tm;ay;wwf ojzihf/ tb,folr# rdrdjyKaom t"rRtr_ukdrpGef@? xkdol&Sdor#wdk@onf igYaom'Hk+rdK@om;wdk@uJhodk@‚if;/ a,±k&Svif+rdK@om; wkd@onf a*garm&+rdK@om;uJhokd@‚if; jzpf=u.? 15xkda=umifh/ aumif;uifAkdvfajc t&Sifxm0&bk&m;onf ya&mzufwdk@tr_Y rdef@awmfrlonfum;/ olwdk@ukd a'geESihf igau|;rnf? aq;cg;udkvnf; aomufaprnf? a,±k&Svif+rdK@om;ya&mzufwdk@onf rlvtjrpfjzpfI/ t"rRtr_onf wjynfvHk;ukd ESH@jym;av+yD? 16 aumif;uifAkdvfajct&Sifxm&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ya&mzufjyKI oifwkd@tm;a[mwwf aomq&mwdk@. pum;ukd em;raxmif=uESihf? olwdk@onf oifwdk@tm; tcsnf;ESD;a[mwwf=u.? xm0&bk&m;. E_wfawmfxGufodk@rvkduf/ udk,ftvkdtavsmuf ±lyg±kHudkjrifonftwdkif; a[majymwwf=u.? 17xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfudk rxdrJhjrifjyK aomolwdk@tm;/ oifwkd@onf +idrf0yfjcif;&Sd=uvdrhfrnf[k a[mwwf=u.? rdrdwdk@ pdwfESvHk;ckdifrmjcif;oabmodk@ vkdufaomolwdk@tm;/ oifwkd@onf ab;Oy'fESihf rawG@&=u[k a[mwwf=u.? 18xkdolwdk@wGif tb,folonf xm0&bk&m;ESihf wkdifyifbufjyKoenf;? tb,folonf tr_awmfudk =um;jrifoenf;? tb,folonf E_wfuywfawmfukd em;axmifI =um;oenf;? 19xm0&bk&m;. avabGawmfonf ylaomt&SdefESifh xGuf.? jyif;pGmaomavabGjzpfI/ rw&m;aomolwkd@ acgif;ay:rSm jyif;pGmwdkufvdrhfrnf? 20xm0&bk&m;onf vufpowfI/ t=uHtpnfawmfudk jynfhpHkapawmf rrlrSD trsufawmfr+idrf;&? aemufumvY oifwkd@onf &Sif;vif;pGmem;vnf=uvdrhfrnf? 21igrapv$wfbJ xkdya&mzufwdk@onf ajy;=u+yD? igrrSmxm;bJ olwdk@onf ukd,ftvkdtavsmuf a[majym=u+yD? 22xkdolwdk@onf igESihf wdkifyifbufjyKv#if/ ighpum;ukd

ig.vlrsKd;tm; qifhqdkI/ ig.vlrsKd;udk rw&m;aom vrf;rS‚if;/ raumif;aomtusifh"avhrS‚if; vJGoGm;ap=u+yD? 23 igonf eD;aomt&yfYom bk&m;jzpfoavmh? a0;aomt&yfYvnf; bk&m;jzpfonf r[kwfavm [k xm0&bk&m;ar;awmfrl.? 24igrjrifapjcif;iSg tb,folonf rxif&Sm;aomt&yfY ykef;a&Smif;IaeEkdif oenf;[k xm0&bk&m;ar;awmfrl.? igonfaumif;uifajr}uD;udk ESH@jym;onf r[kwfavm[k xm0&bk&m; ar;awmfrl.? 25igonf tdyfrufjrif+yD? tdyfrufjrif+yD[k/ ighemrudk trSDjyKI/ rkomjzihf a[majymaom ya&mzuf wkd@. pum;ukd ig=um;+yD? 26xkdya&mzufwdk@onf tb,fr#umvywfvHk; Tokd@=uHpnf=uvdrhfrnfenf;? olwdk@onf rkompum;ukd a[majymwwf =u.? udk,fpdwfESvHk; vSnfhpm;onftwdkif; a[majymwwd=u.? 27bdk;ab;wdk@onf Amva=umifh igemrudk arhavsmhouJhokd@ olwdk@onf tdrfeD;csif;wa,mufudkwa,muf ajymwwfaom tdyfrufrsm;tm;jzihf ig.vlrsKd;onf ighemrudk arhavsmh aprnf[k t=uH&Sd=uonfwum;? 28 tdyfrufjrifaom ya&mzufwdk@onf tdyfrufpum;ukd ajymygavap? ig.E_wfuywfawmfcH&aom olonf E_wfuywfpum;awmfudk rSefuefpGma[majymygavap? tzsif;onf pyg;ESihf tb,fodk@ qkdifoenf;[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 29ig.E_wfuywfawmfonf rD;uJhodk@‚if;/ ausmufudk xkacsaom oHwluJhodk@‚if; jzpfonfr[kwfavm[k xm0&bk&m;ar;awmfrl.? 30odk@jzpfI/ ighpum;awmfukd tdrfeD;csif;wa,mufrSwa,muf cdk;aomya&mzufwdk@udk igonf qef@usifbufjyK rnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 31rdrdwdk@tvdktavsmufa[majymvsufESihf trdef@awmf&Sdonf[k qdkaomya&mzuf wkd@udk igonf qef@usifbufjyKrnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 32rSm;aomtdyfruf udk a[majymI/ rkompum; tcsnf;ESD;pum;tm;jzihf ig.vlrsKd;ukd rSm;,Gif;apaom ya&mzufwdk@ukd igonf qef@usifbufjyKrnf? olwkd@ukd igrapv$wf/ rrSmxm;aoma=umifh TvlrsKd;onf aus;Zl;r&Sd[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 33 TvlrsKd;wGif qif;&Jom;jzpfap/ ya&mzufjzpfap/ ,Zfyka&m[dwfjzpfap/ wpHkwa,mufu/ xm0&bk&m;. Asm'dwfawmftb,fodk@enf;[k oifhukdar;v#if/ jyefajym&rnfrSm/ oifwkd@ESihf qkdifaom Asm'dwfawmf[lrlum;/ oifwkd@udk igpGef@ypfrnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 34xm0&bk&m;. Asm'dwfawmf &Sdonf[k ajymqdkaom ya&mzuf/ ,Zfyka&m[dwf/ jynfoljynfom;ukd‚if;/ xkdol. tdrfoltdrfom;wdk@ukd‚if;/ igonf '%fay;rnf? 35oifwkd@u/ xm0&bk&m; tb,fokd@ jyefajymawmfrloenf;[lI‚if;/ tb,fodk@ rdef@awmfrloenf;[lI‚if;/ tdrfeD;csif;/ nDtpfudkcsif; wa,mufudkwa,mufar;jref;&rnf? 36xm0&bk&m;. Asm'dwfawmf&Sdonf[lI aemufwzef rqdk&? vlwdkif;rdrdpum;rSwyg; tjcm;aom Asm'dwfawmfr&Sd&? ta=umif;rlum;/ oifwkd@onf touf&Sif awmfrlaombk&m;/ igwkd@. bk&m;ocifwnf;[laom aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m;. pum;awmfudk zsuf=u+yD? 37xm0&bk&m;onf oifhtm; tb,fokd@ jyefajymawmfrloenf;? xm0&bk&m;onf tb,fodk@rdef@awmfrloenf;[k ya&mzufudk ar;avmh? 38oifwkd@u/ xm0&bk&m;. Asm'dwfawmf[k qdk=uonfjzpfI/ xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ xm0&bk&m;. Asm'dwfawmf&Sdonf rqdk&rnfta=umif; igynwfaomfvnf;/ oifwkd@onf xm0&bk&m;. Asm'dwfawmf &Sdonf[laompum;udk oHk;=uaoma=umifh/ 39igonf oifwdk@udk‚if;/ oifwkd@ESihf bkd;ab;wdk@tm; igay;aom +rdK@udk‚if;/ ighxHrS tukeftpifusKH;I ypfvkdufrnf? 40tpOftjrJrarh avsmhEkdifaom xm0&uJh&J@jcif;ESihf t&SufuJGjcif;ukd oifwdk@tay:rSm oufa&mufaprnf? 24

xm0&bk&m;jyawmfrlaom ±lyg±Hk[lrlum;/ AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmonf ,k'&Sifbk&if a,m,udrf om; a,acgedrif;tp&Sdaom ,k'rª;rwfrsm;/ vuform;rsm;/ yef;yJorm;rsm;wdk@ukd a,±k&Svif+rdK@rS AmAkvkef+rdK@odk@ odrf;oGm;aomaemuf/ xm0&bk&m;. Adrmefawmfa&S@Y xm;aom oabFmozef;oD; awmif;ESpfvHk;onf xif&Sm;av.? 2awmif;wvHk;Yum;/ tOD;rSnfhaom oabFmozef;oD;uJhokd@ tvGefaumif;aom oabFmozef;ESihf jynfhvsuf&Sd.? wvHk;Yum;/ rpm;Ekdifatmif tvGefnHhaom oabFmozef;oD;ESihf jynfhvsuf &Sd.? 3xm0&bk&m;uvnf;/ a,&rd/ oifonftb,ft&mudk jrifoenf;[k ar;awmfrlv#if/ tu|Ekfyfonf oabFmozef;oD;udkjrifyg.? aumif;aomoabFmozef;oD;onf tvGefaumif;yg.? nHhaomoabFmozef; oD;onf rpm;Ekdifatmif tvGefnHhygonf[k jyefav#muf.? 4 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDokd@a&mufvmI/ Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ 5Tt&yfrS cgv'Jjynfokd@ igapv$wfI odrf;oGm;jcif;udk cH&aom ,k'trsKd;om;wdk@onf/ Taumif;aomoabFmozef;oD;uJhodk@ jzpf=uonf[k ig0efcHrnf? 6 olwdk@Y aus;Zl; jyKrnf[k ig=uHpnfI/ Tjynfokd@ wzefigaqmifcJhOD;rnf? aemufwzef r+zdKrzsufbJ wnfaqmufrnf? rE_wfry,fbJ pdkufxm;rnf? 7igonf xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk/ olwdk@odEkdifaom pdwfESvHk;udk igay;rnf? olwdk@onf ig.vljzpf=uI/ igonfvnf;olwkd@. bk&m;ocifjzpfvdrhfrnf? 8 ighxHodk@ pdwfESvHk;tºuGif;rJhESifh jyefvm=uvdrfhrnf? rpm;Ekdifatmif tvGefnhHaom oabFmozef;oD;uJhokd@/ igonf,k'&Sifbk&if aZ'udrSpI/rSL;awmfrwfawmf/ TjynfYusefºuGif;aom a,±k&Svif+rdK@om;/ tJ*kwWKjynfYaeaom trsKd;om;wdk@ukdjzpfaprnf? 9olwdk@onf igESif&mt&yf&yfwdk@Y uJh&J@jcif;/yHkckdif;jcif;/ qJa&;jcif;/ usdefjcif;wdk@ukd cH&rnfta=umif;/ igonf ajray:rSm wdkif;EkdifiH&Sdor#wdk@Y aESmuf&Suf n‡Of;qJjcif;okd@ olwdk@ukdtyfvkdufrnf? 10olwdk@ESihf olwdk@. bkd;ab;wdk@tm; igay;aomjynfrS/ olwdk@ukd ry,f&Sif;rSDwdkifatmif xm;ab;/ rGwfodyfjcif;ab;/ umvemab;ukd olwkd@&Sd&modk@ igapv$wfrnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 25 1 ,k'&Sifbk&if a,m&Sdrif;}uD;om; a,m,udrfeef;pH pwkwˆESpf/ AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZm eef;pHyXrESpfwGif/ ,k'jynfom;taygif;wdk@ukd &nfrSwfI/ a,&rdokd@ a&mufvmaom 2 E_wfuywfawmfukd/ ,k'jynfol/ a,±k&Svif+rdK@om; taygif;wdk@tm;/ a,&rdqifhqdk a[majym& onfum;/ 3,k'&Sifbk&if tmrkefom; a,m&Sdeef;pHq,foHk;ESpfrSpI ,ckwkdifatmif/ tESpfESpfq,foHk; ESpfywfvHk; xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@a&mufvmonftwdkif;/ igonf apmapmxI trdef@awmfukdtxyfxyfqifhqkdaomfvnf;/ oifwdk@onfem;raxmifbJae=u.? 4xm0&bk&m; onfvnf;/ apmapmxI rdrdu|efya&mzuf taygif;wdk@ukd/ oifwkd@&Sd&modk@ txyfxyf apv$wfawmfrl aomfvnf;/ oifwdk@onf em;raxmif=u? trdef@awmfudk =um;jcif;iSg em;udkrvSnfhbJae=u.? 5 xkdya&mzufwkd@u/ oifwkd@toD;toD;vkdufaom vrf;qdk;ESihf tusifqkd;rsm;udk y,f&Sm;I/ oifwkd@ESihf bkd;ab;wdk@tm; xm0&bk&m;onf tjrJay;awmfrlaom jynfYae=uavmh? 6tjcm;wyg;aom bk&m;aemufodk@ vkdufI 0wfrjyK/ rudk;uG,f=uESihf? udk,fvufESihf vkyfaomt&mrsm;tm;jzifh/ ig. trsufukdrxGufap=uESihf? igonfvnf;/ oifwkd@ukdrn‡Of;qJ[k qifhqdk=u.? 7xm0&bk&m;rdef@ awmfrlonfum;/ xkdokd@qifhqkd=uaomfvnf;/ oifwdk@onf udk,fYtusKd;enf;jzpfapjcif;iSg/ ukd,fvufESihf vkyfaom t&mrsm;tm;jzifh/ ig.trsufukdxGufapaom tcGihf&Sdrnfta=umif; ighpum; ukd em;raxmifbJae=u+yD? 8xkda=umifh/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ 1

oifwdk@onf ighpum;ukd em;raxmifaoma=umifh/ 9TjynfESihf jynfom;rsm;ukd‚if;/ ywf0ef;usifY &Sdaom vltrsKd;rsKd; wdk@ukd‚if;/ ppfwkdufapjcif;iSg/ ig.u|ef AmAkvkef&Sifbk&if aeAkkc'faeZmtp&Sdaom ajrmufjynfom; trsKd;rsKd; taygif;wdk@udk igrmS vdkufI aqmifcJh+yD;v#if/ &Sif;&Sif;zsufqD;I/ Tjynfom;wdk@udk tHh=obG,f&m/ uJh&J@oHudk =um;&m/ tpOftjrJvlqdwfnH&mjzpfaprnf? 10 Tolwkd@wGif 0rf;ajrmufaomtoH/ &$ifvef;aomtoH/ r*Fvmaqmifowdk@om;. toH/ owdk@orD;.toH/ }udwfqHkoHESihf rD;cGuftvif;udk iguG,faysmufaprnf? 11Tjynfwa&SmufvHk;onf vlqdwfnH&m/ tHh=obG,f&mjzpfvdrhfrnf? TvlrsKd;wdk@onf tESpfckepfq,f ywfvHk;AmAkvkef&Sifbk&if. tr_udk aqmif&Guf&=uvdrhfrnf? 12xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ tESpfckepf q,faphaomtcg/ AmAkvkef&Sifbk&ifESihf ol.EkdifiHwnf;[laom cgv'Jwkdif;EkdifiH. tjypfa=umifh/ igonf olwdk@ukd '%fay;I/ xkdEkdifiHukdtpOftjrJ vlqdwfnH&mt&yfjzpfaprnf? 13ig+cdrf;aompum;rsm;wnf;[laom a,&rdonf cyfodrf;aom wdkif;EkdifiHwdk@wbufY a[majymI/ TpmYa&;xm;aom pum;&Sdor#wdk@ukd cgv'Jwkdif;EkdifiHtay:rSm igoufa&mufaprnf? 14rsm;pGmaomvlrsKd;wdk@ESihf }uD;aom&Sifbk&ifwdk@onf cgv'Jjynfom;wdk@ukd appm;=uvdrhfrnf? olwd@k usifhaomtusifh/ olwdk@udk,fwdkifjyKaom tr_ESihf tavsmuf/ tusKd;tjypfudk igqyfay;rnf? 15 Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif xm0&bk&m;uvnf;/ trsufawmfpyspf&nfzvm;ukd ighvufrS cH,lavmh? igonf oifhudkapv$waf om vlrsKd;taygif;wdk@udk aomufapavmh? 16 olwdk@tv,fodk@ igapv$wfaom xm;a=umifh olwdk@onfaomufI ,Zfrl;wdrf;,drf;jcif;odk@ a&muf=uvdrhfrnf[k ightm;rdef@awmfrlonf twkdif;/ 17igonfxm0&bk&m;. vufawmfrS xkdzvm;udkcH,lI/ xm0&bk&m;onf ighukdapv$wfawmfrlaom vlrsKd;taygif;wdk@udk aomufap.? 18 xkdvlrsKd;rsm;[lrlum;/ ,ae@&Sdonftwkdif; vlqw d fnH&m/ tHh=obG,f&m/ uJh&J@oHudk=um;&m/ usdefqJ&mjzpfapjcif;iSg/ aomuf&aom a,±k&Svif+rdK@ol/ ,k'jynfom;/ ,k'&Sifbk&ifrsm;/ rSL;rwfrsm;/ 19 tJ*kwWKjynfudk tpdk;&aom zga&mbk&if tp&Sdaom ol.u|ef/ rSL;rwf/ jynfoljynfom;/ olwkd@ESihf a&maESmaom wyg;trsKd;om;&Sdor#/ 20OZrif;taygif;/ zdvdwWdrif;taygif;/ tm&Sauvkefjynfom;/ *gZjynfom;/ {=uKefjynfom;/ usefºuGif;aom tmZkwfjynfom;/ 21{'kHjynfom;/ armbjynfom;/ trRKefjynfom;/ 22wk±krif;taygif;/ Zd'kefrif;taygif;/ yifv,fwbufY tpdk;&aom rif;trsm;/ 23 a'"efjynfom;/ awrjynfom;/ AkZjynfom;/ yg;rkef;ukd &dwfwwfaom jynfom;&Sdor#/ 24 tm&yfrif;taygif;/ awmYaeI trsKd;rppfaom vlrsm;ukdtpdk;&aom rif;taygif;/ 25Zdr&drif; taygif;/ {vHrif;taygif;/ ar'drif;taygif;/ 26wyg;ESihf wyg;eD;onfjzpfap/ a0;onfjzpfap/ ajrmufjynfrif;&Sdor#wdk@ESihf ajr}uD;wjyifvHk;Y&Sdor#aom avmuDEkdifiHtaygif; yg=uownf;? aemufqHk;Ya&S&Suf&Sifbk&ifaomuf&rnf? 27oifwkd@tv,fokd@ igapv$wfaom xm;a=umifh aomufI,Zfrl;=u? atmhtef=u/ vJ=u/ aemufwzef rx=uESihf[k Áoa&vtrsKd;.bk&m;ocif/ aumif;uifAkdvfjct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrla=umif;ukd olwdk@tm;qifhqdkavmh? 28olwdk@onf aomufjcif;iSg/ xkdzvm;udk oif.vufrSrcH/ jiif;y,fv#ifvnf;/ pifppf aomuf&=urnf[k/ aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrla=umif;ukd oifwdk@tm;jyefajymavmh? 29 ta=umif;rlum;/ ig.emrjzihforkwfaom +rdK@ukd igonftjypfay;pjyKv#if/ oifwkd@onf '%ftv#if;rcHbJ ae&=urnfavm? '%frcHbJrae&=u? igonfajr}uD;om; &Sdor#wkd@tbdk@ xm;ukdrSmvkdufrnf[k aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.?

xkda=umifh/ oifonfya&mzufjyKvsuf olwkd@tm; a[majym&aom pum;rsm;[lrlum;/ xm0&bk&m;onf jrifhaomt&yfu aºuG;a=umfawmfrlrnf? oef@&Sif;aom bHkAdrmefawmftoHudk v$ifhawmfrlrnf? usdef;0yfawmfrl&m t&yfXmewbufY jyif;pGmaºuG;a=umfawmfrlrnf? pyspfoD;ukdeif;e,faom olrsm;atmf[pfouJhodk@/ ajr}uD;om;rsm;wbufY atmf[pfawmfrlrnf? 31 ajr}uD;pGef;wdkifatmif toHESH@jym;vdrhfrnf? xm0&bk&m;onf vltrsKd;rsKd;wdk@ESihf w&m;awG@p&m ta=umif;&SdI/ cyfodrf;aom owW0gwdk@udk tr_vkyfawmfrlrnf? qdk;aomolwdk@udk xm;ESihf uGyfrsufapjcif;iSg tyfawmfrlrnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 32 aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ ab;onfwjynfrSwjynfodk@ ul;oGm; vdrhfrnf? ajr}uD;tpGef;tem;wdk@rS jyif;pGmaom avabGonf xvdrhfrnf? 33xkdtcg xm0&bk&m; uGyfrsuf awmfrljcif;ukd &aomolwdk@onf ajr}uD;wbufrS wbufwkdifatmif ESH@jym;=uvdrhfrnf? olwdk@ukdrjrnfwrf;&? rpkryHk&? ro+*õK[f&? ajray:rSm rpifuJhokd@jzpf=uvdrfhrnf? 34 tdkokd;xdef;wdk@/ idkaºuG;atmf[pf=uavmh? tdkodk;}uD;okd;jrwfwdk@ jymYvl;vnf;vsufae=uavmh? oifwdk@udkowf&aom tcdsefa&mufav+yD? t&yf&yfodk@ igarmif;ojzihf oifwkd@onf tbdk;xkdufaom befqmusouJhokd@ jzpf&=uvdrhfrnf? 35odk;xdef;wdk@onf ajy;p&mvrf;r&Sd? odk;}uD;odk;jrwfwdk@onf vGwf&mvrf;ukd&SmI rawG@&=u? 36odk;xdef;rsm;idkaºuG;oHESihf odk;}uD;odk;jrwfrsm;jrnfoHukd =um;&.? ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;onf olwkd@usufpm;&mt&yfukd zsufqD;awmfrl.? 37xm0&bk&m;onf jyif;pGmtrsufxGufawmfrlaom tm;jzifh +idrf0yfpmG ae&mt&yf wdk@onfvnf; y,f&Sif;zsufqD;jcif;ukd cH&=u.? 38jcaohFbmom "avh/ aeawmfrl&mjcHKukd pGef@awmfrl+yD? n‡Of;qJaomol. jyif;xef;jcif;/ jyif;pGmtrsufxGufjcif;tm;jzihf/ olwdk@jynfonf vlqdwfnH&mt&yfjzpf&.? 26 1 ,k'&Sifbk&if a,m&Sdom; a,m,udrfeef;xkdifpu/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmf a&mufvmI/ 2xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ AdrmefawmfY udk;uG,fthHaomiSg/ a&mufvmaom ,k'+rdK@ol&Gmom; taygif;wdk@tm; qifhqkdapjcif;iSg/ igonf oifYrSmxm;or#aom pum;wdk@udk Adrmefawmf wHwdkif;xJrSm &yfvsuf/ olwdk@tm;jyefajymavmh? wcGef;ukdr# rxdrfr0SufESihf? 3olwkd@onf em;axmifI/ toD;toD; rdrdwdk@t"rRvrf;rS v$Ja&Smifaumif; v$Ja&Smif=uvdrhfrnf? igonfvnf; olwdk@jyKaom 'kp±kdufa=umifh tjypfay;rnf[k }uHpnfjcif;udk aemifw&rnf? 4odk@jzpfI/ oifonf qifhqdk&rnfrSm/ xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ oifwkd@onf ighpum;ukd em;raxmif/ oifwkd@Y 5 igxm;aom ynwfw&m;vrf;odk@ rvkduf/ igonf apmapmxI oifwkd@&Sd&modk@ txyfxyfapvGwfaom ig.u|efya&mzufwdk@. pum;ukd em;raxmifbJaeouJhokd@/ ,ckvnf; em;raxmifbJ aev#if/ 6Ttdrfudk &Sdavm&GmuJhodk@ igjzpfaprnf? T+rdK@udkvnf;/ ajray:rSm vltrsKd;rsKd; usdefqJaom+rdK@ jzpfaprnf[k rdef@awmfrl.? 7 xkdpum;udk AdrmefawmfY a,&rda[majymonfudk ,Zfyka&m[dwfrsm;/ ya&mzufrsm; vlrsm;taygif;wdk@onf =um;=u.? 8vlrsm;taygif;wdk@tm; qifhqkdapjcif;iSg/ xm0&bk&m; rSmxm;awmfrl or#aom pum;awmfudk tukeftpifa[majym+yD;rS/ ,Zfyka&m[dwf/ ya&mzuf/ vlrsm;taygif;wdk@onf a,&rdukd brf;qD;I/ oifonftaoowfjcif;udk trSefcH&rnf? 9 Ttdrfawmfonf &Sdavm&GmuJhokd@ jzpfvdrhfrnf? T+rdK@onf vlr&Sd/ qdwfnH&mt&yfjzpfvdrhfrnf[k oifonf xm0&bk&m;. emrawmfudk trSDjyKI tb,fa=umifh a[moenf;[k ajymqkdvsuf/ vlrsm;taygif;wdk@onf AdrmefawmfwGif a,&rdwbufY pka0;=u.? 10,k'rª;rwfwdk@onf xkdtr_ukd 30

=um;odaomtcg/ eef;awmfrS Adrmefawmfodk@vmI/ AdrmefawmfwHcg;opftwGif;Y xkdif=u.? 11 ,Zfyka&m[dwfESihf ya&mzufwdk@u/ Tolonf taocHxkdufay.? oifwdk@onf udk,fem;ESihf =um;onftwkdif;/ T+rdK@udkqef@usifbufjyKI a[majymyg+yDwum;[k rSL;rwf tp&Sdaomvlrsm; taygif;wdk@tm; ajymqdk=u.? 12a,&rduvnf;/ oifwdk@=um;or#twkdif;/ TtdrfawmfESihf T+rdK@awmfudk qef@usifbufjyKI a[majymapjcif;iSg/ xm0&bk&m;onf ighukdapv$wfawmfrl+yD? 13 ,ckrSm oifwdk@. usihf=uHjyKrljcif;wdk@udk ajymif;vJ=uavmh? [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;. pum;awmfudk em;axmif=uavmh? okd@jyKv#if/ xm0&bk&m;onf ab;Oy'fa&mufaprnf[k +cdrf;awmfrlaomfvnf;/ wzefaemifw&awmfrlvdrhfrnf? 14igrlum;/ oifwdk@vufY &Sdyg.? oifwkd@pdwfY ajzmifrwfavsmufywfonf [k xifonftwdkif;/ ighukd,fjyK=uavmh? 15odk@&mwGif/ ighudkowfv#if tjypfr&Sdaom taoG;udk oifwdk@onf ukd,ftay:odk@‚if;/ T+rdK@ESifh +rdK@om;wdk@tay:odk@‚if; pifppfa&mufapvdrhfrnf[k {ueftrSefodrSwf=uavmh? Tpum;tvHk;wdk@ukd oifwdk@tm;=um; ajymrnfta=umif;/ xm0&bk&m;onf ighukdpifppfapv$wfawmfrl+yD[k rSL;rwftp &Sdaom 16 vlrsm;taygif;wdk@tm; ajymqkdav.? xkdtcg rSL;rwftp&Sdaom vlrsm;taygif;wdk@u/ Tolonf taocHxkdufonfr[kwf? igwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;. emrawmfudk trSDjyKI/ igwdk@tm; a[majymav+yD[k ,Zfyka&m[dwfESihf ya&mzufwdk@tm; ajymqkd=u.? 1&jynfom;touf}uD;ol tcsKd@uvnf;/ ,k'&Sifbk&if a[Zudvufxuf/ arm&&S&GmoGm; rduQmonf ya&mzufjyKvsuf/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ Zdtkefawmifonf v,fuJhokd@ xGefjcif;udkcH& vdrhfrnf? a,±k&Svif+rdK@onfvnf;/ ajryHkrsm;jzpfvdrhfrnf? Adrmefawmfawmifonfvnf;/ awmawmifuJhokd@ jzpfvdrhfrnf[k ,k'jynfom;taygif;wdk@tm; a[majym.? 19xkt d cg ,k'jynfom;taygif;wdk@ESihf wuG/ ,k'&Sifbk&if a[Zudonf xkdya&mzufukdowfoavm? xkdrif;onf xm0&bk&m;udk a=umuf&GHonf r[kwfavm? a&S@awmfY awmif;yefonf r[kwfavm? xm0&bk&m;onf olwdk@Y ab;Oy'fudk a&mufap rnf[k +cdrf;awmfrlaomfvnf;/ wzef aemifw&awmfrlonf r[kwfavm? igwdk@rlum;/ udk,ftusKd;ukd zsufpD;jcif;iSg jyK=uonfwum;[k pnf;a0;aomoltaygif;wdk@tm; ajymqkd=u.? 20 ud&,wf,m&drf+rdK@ae/ a&Srm,.om; O&d,onfvnf;/ xm0&bk&m;. emrawmfudk trSDjyKI/ xkd+rdK@ESihf xkdjynfwbufY ya&mzufjyKI/ a,&rda[majymaom pum;ESihf wnDwnf;a[majym.? 21a,m,udrfrif;}uD;ESihf rif;rsm;/ rª;rwfrsm;taygif;wdk@onf xdkya&mzuf. pum;ukd =um;aomtcg/ ol@udkowftHhaomiSg rif;}uD;onf &Sm=uH.? xkdodwif;udk =um;v#if/ O&d,onf a=umufI/ tJ*kwWKjynfokd@ ajy;oGm;av.? 22a,m,udrfrif;}uD;onf tmcaAmfom; {vemoefESihf wuG vltcsKd@wdk@udk tJ*kwWKjynf odk@ apv$wfI/ 23xkdolwkd@onf O&d,udk tJ*kwWKjynfrS a,m,udrfrif;xHodk@ ykd@aqmifojzifh/ rif;}uD;onf O&d,ukd xm;ESihfowfI/ taoaumifukd qif;&Jom;wdk@. ocsKõif;Y ypfxm;av.? 24odk@aomfvnf;/ &Smzefom;t[duHonf a,&rdukd rpaoma=umifh/ taocHapjcif;iSg/ vlrsm;wkd@vufodk@rtyf&? 27 1 ,k'&Sifbk&if a,m&Sdom; aZ'udrif; eef;xdkifpu/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf a,&rd odk@a&mufvmI/ 2xm0&bk&m;onf ightm;rdef@awmfrlonfum;/ }udK;ESifhxrf;bdk;rsm;udk vkyfI/ oif.vnf yif;Ywyfavm? 3,k'&Sifbk&if aZ'udxH a,±k&Svif+rdK@odk@ a&mufvmaom oHwrefwdk@wGif/ xkd}udK;ESihf xrf;bdk;wdk@udk {'Hkrif;/ armbrif;/ trRKefrif;/ wk±krif;/ Zd'kefrif;odk@

ay;vkdufavmh? 4xkdoHwrefwdk@tm;vnf;/ oifwdk@onf oifwdk@t&Sifrsm;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif aumif;uifAkdvfajct&Sif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ 5igonf r[mwefckd;ESihf vuf±kH;udk qef@vsuf/ ajr}uD;udk‚if;/ ajr}uD;ay:rSm &dSaom vlESihf wd&p>mefwdk@udk‚if; zefqif;onfjzpfI/ igonf ay;vkdaomolwdk@tm; ay;.? 6,ckrSm T jynf&Sdor#wdk@ukd igu|efAmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmvufodk@ igtyfay;+yD? olappm;bkd@&m awmwd&p>mefrsm; ukdvnf; igay;+yD? 7ol. EkdifiHqHk;csdefra&mufrSDwdkifatmif/ Tjynfom;taygif;wkd@onf ol.tr_ESihf ol. om;ajr;tr_udk aqmif&Guf&=urnf? xkdtcsdefa&mufrS/ rsm;pGmaom vlrsKd;wdk@ESihf }uD;aom &Sifbk&ifwkd@onf ol@udk appm;=uvdrfhrnf? 8xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZm. tapcHudk rcH/ ol.xrf;bkd;udk rxrf;vkdaom wdkif;EkdifiH&Sdor#udk ol.vufY qHk;±_H;apjcif;iSg/ xm;ab;/ rGwfodyfjcif;ab;/ umvemab;jzihf igtjypfay;rnf? 9odk@jzpfI/ oifwdk@onf AmAkvkef&Sifbk&if. tapcHudkrcH&[k/ oifwdk@tm;ajymwwfaom ya&mzuf/ tem*wfq&m/ tdyfrufjrifaomq&m/ ewf0dZ…mq&m/ jyKpm;wwfaom q&mwdk@. pum;ukd em;raxmif=uESihf? 10 xkdolwdk@onf oifwkd@udk oifwdk@jynfrS ta0;okd@ a&$@oGm;ap jcif;iSg‚if;/ oifwdk@ukd igESifxkwfI qHk;±_H;apjcif;iSg‚if;/ rkompum;ukd a[majymwwf=u.? 11AmAkvkef&Sifbk&if. xrf;bdk;ukdxrf;I/ ol.tapudkcHaom vlrsKd;wdk@tm; rdrdwdk@jynfY ae&aom tcGifhudk igay;ojzihf olwdk@onf rdrdwkd@ajrYvkyfI ae&=uvdrhfrnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 12 xkdpum;awmf&Sdor#udk igjyefI ,k'&Sifbk&if aZ'udtm; av#mufqkdonfum;/ AmAkvkef&Sifbk&if . xrf;bkd;udkxrf;I/ olESihfol. vlrsm;tapudkcHvsuf/ toufcsrf;omygavmh? 13 AmAkvkef&Sifbk&if. tapudkrcHaom vlrsKd;ukd xm0&bk&m; &nfrSwfI rdef@awmfrlonftwkdif;/ ukd,fawmfESihf ukd,fawmf. vlwkd@onf xm;ab;/ rGwfodyfjcif;ab;/ umvemab;jzihf tb,fa=umifh ao&ygrnfenf;? 14oifwkd@onf AmAkvkef&Sifbk&if. tapudk rcH&[k/ oifwkd@tm; a[majymaom ya&mzufwkd@. pum;ukd em;raxmif=uESihf? olwdk@onf rkompum;ukd a[majymwwf=u.? 15 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifwdk@ESihf oifwdk@tm; a[majymaom ya&mzufwkd@udk igESifxkwfI qHk;±_H;apjcif;iSg/ igrapv$wfbJ olwdk@onf ighemrukd trSDjyKI rkompum;udk a[majymwwf=u.? 16 ,Zfyka&m[dwfwkd@ESihf vltaygif;wdk@tm;vnf;/ xm0&bk&m;. trdef@awmfudk igjyefajymonfum;/ umvr=umrjrifhrSD/ Adrmefawmfwefqmwdk@udk AmAkvkef+rdK@rS wzef aqmifcJhvdrhfrnf[k oifwdk@tm; a[majymaom ya&mzufwdk@. pum;ukd em;raxmif=uESihf? olwdk@onf rkompum;ukd a[majymwwf =u.? 17olwdk@. pum;udk em;raxmif=uESihf? AmAkvkef&Sifbk&if. tapukdcHI/ toufcsrf;om=uavmh? T+rdK@onf tb,fa=umifh ysufpD;jcif;odk@a&muf&rnfenf;? 18olwdk@onf xm0&bk&m;. Asm'dwfawmfudk cHI/ ya&mzufrSefv#if/ AdrmefawmfY‚if;/ eef;awmfY‚if;/ a,±k&Svif+rdK@Y‚if;/ usefºuGif;ao;aom wefqmwdk@ukd AmAkvkef+rdK@odk@ ,lI roGm;&rnfta=umif;/ aumif;uifAkdvfajct&Sif xm0&bk&m;tm; awmif;yef=uavmh? 1921 AmAkefvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmonf ,k'&Sifbk&if a,m,udrfESihf a,acgedtp&Sdaom ,k'jynf a,±k&Svif+rdK@ rª;awmfrwfawmf taygif;wkd@ukd/ a,±k&Svif+rdK@rS AmAkvkef+rdK@okd@ odrf;oGm;aomtcg/ xkd&Sifbk&if onf rodrf;r,l/ AdrmefawmfY‚if;/ eef;awmfY‚if;/ a,±k&Svif+rdK@Y‚if;/ usefºuGif;ao;aomwkdif/ a&uef/ a&ueftajctjrpfrsm;/ usefºuGif;ao;aom wefqmrsm;wdk@udk &nfrSwfI/ Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/

xkdwefqmwdk@ukd AmAkvkef+rdK@odk@ ,loGm;&vdrhfrnf? igt=unfht±_rºuGvmrSDwkdifatmif/ xkd+rdK@Y &Sdae&=uvdrhfrnf? igºuGvmaomtcg/ xkdwefqmwdk@udk igaqmifcJhI/ Tt&yfY jyefxm;rnf[k rdef@awmfrl.? 28 1 xkdESpfwnf;[laom ,k'&Sifbk&if aZ'udeef;pH pwkwˆESpf/ yOPrvwGif/ *daAmif+rdK@e,f/ tmZk&om; [meedu/ 2Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ AmAkvkef&Sifbk&if. xrf;bkd;ukd igcsKd;rnf? 3AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmonf Tt&yfrS AmAkvkef+rdK@okd@ ,loGm;aom AdrmefawmfwefqmtvHk;pHkwdk@ukd ESpfESpftwGif;wGif/ Tt&yfodk@ igaqmifcJhOD;rnf? 4AmAkvkef+rdK@odk@ odrf;oGm;aom ,k'jynfom;taygif;wdk@ESihf wuG/ ,k'&Sifbk&if a,m,udrfom; a,acgedrif;udkvnf;/ Tt&yfodk@ igaqmifcJhOD;rnf? AmAkvkef&Sifbk&if. xrf;bkd;udk igcsKd;rnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrla=umif; ukd/ AdrmefawmfY ,Zfyka&m[dwfrsm;/ vlrsm;taygif;wdk@a&S@rSm ightm;ajymqkd.? 5xkdtcg ya&mzuf a,&rdonf AdrmefawmfY &yfaeaom ,Zfyka&m[dwfrsm;ESihf vlrsm;taygif;wdk@a&S@rSm/ ya&mzuf[meedtm; jyefajymonfum;/ 6tmrif/ xm0&bk&m;jyKawmfrlygapaom? Adrmefawmfwefqmrsm;ESihf wuG/ Tt&yfrS AmAkvkef+rdK@okd@ odrf;oGm;aomolrsm;taygif;wkd@udk/ xm0&bk&m;onf wzefaqmifcJhI/ oifa[majymaom 7 odk@&mwGif/ oifESihfwuG vltaygif;wdk@tm; pum;rSefa=umif;ukd jyawmfrlygapaom? ig,cka[majymaom pum;ukd em;axmifavmh? 8igwkd@rjzpfrSD a&S;umvY jzpfbl;aom ya&mzuf wdk@onf/ rsm;jym;aom jynf/ tm;}uD;aomwdkif;EkdifiHwdk@ukd &nfrSwfI/ ppfwdkufrnfta=umif;/ ab;a&mufrnfta=umif;/ umvemay: rnfta=umif;wdk@ukd a[majymwwf=u.? 9+idrf0yfrnf ta=umif;ukd a[majymaom ya&mzuf&Sdv#if/ ol.pum;jynfhpHkaomtcg pifppfxm0&bk&m; apv$wfawmfrlaom ya&mzufjzpfa=umif; xif&Sm;vdrfhrnf [kajymqdk.? 10xkdtcg ya&mzuf [meedonf ya&mzufa,&rdvnfyif;rS xrf;bdk;udk,lI csKd;vsuf/ 11xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ xkdokd@vltrsKd;rsKd;wkd@. vnfyif;ay:rSm AmAkvek f&Sifbk&if aeAkkc'faeZm wifaom xrf;bkd;udk ESpfESpftwGif;wGif igcsKd;y,frnf[k rdef@awmfrla=umif;ukd/ vltaygif;wdk@a&S@rSmajymqkd.? xdktcg ya&mzuf a,&rdonf xGufoGm;av.? 12 ya&mzuf[meedonf ya&mzufa,&rd. vnfyif;rSmxrf;bdk;ukd csKd;y,faomaemuf/ 13 wzefxm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf a,&rdodk@a&mufvmonfum;/ oifoGm;I/ xm0&bk&m;. trdef@awmfudk [meedtm; qifhqkd&rnfrSm/ oifcsKd;aomopfom;/ xrf;bdk;tpm;/ oHxrf;bkd;ukd vkyf&rnf? 14Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ TvlrsKd;&Sdor# wkd@onf AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZm. tapukdcHapjcif;iSg/ olwdk@vnfyif;ay:rSm oHxrf;bkd;ukd igwif+yD? xkdolwkd@onf xkdrif;.tapukd cH&=urnf? awmwd&p>mefrsm;udkvnf;/ olYigtyfay;+yD[k rdef@awmfrl.? 15ya&mzuf a,&rduvnf;/ [meed/ em;axmifavmh? xm0&bk&m;onf oifhudk apv$wfawmfrrl? TvlrsKd;onf rkomY cdkv_Hrnfta=umif;ukd oifjyKwwf.? 16xkda=umifh/ xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifonf xm0&bk&m;ukd ykefuefapjcif;iSg/ oGefoifaoma=umihf/ oihfukd ajrjyifrSigy,f&Sif;rnf? ,ckESpfwGif oifonf ao&rnf[k ya&mzuf [meedtm; ajymqkd.? 17xkdokd@ESihf tnD ya&mzuf [meedonf xkdESpfwGif/ owWrvY aoav.? 29 22

&Sifbk&ifa,acgedESihf wuG rdzk&m;tp&Sdaom rdef;rpdk;rsm;/ ,k'jynf a,±k&Svif+rdK@rSL;awmf rwfawmfrsm;/ vuform;/ yef;bJorm;rsm;wdk@onf a,±k&Svif+rdK@rS oGm;aomaemuf/ ,k'&Sifbk&if aZ'ud onf AmAkvkef&Sifbk&if aeAkkc'faeZmxH/ AmAkvkef+rdK@okd@ apv$wfaom &Smzefom; {vmomESihf [dvcdom; a*r&dwGif/ ya&mzufa,&rdonf pma&;I a,±k&Svif+rdK@rS AmAkvkef+rdK@odk@ aeAkc'faeZmodrf;oGm;jcif;ukd cH&aom touf}uD;ol/ ,Zfyka&m[dwf/ ya&mzuf/ 4 qif;&Jom;usefºuGif;or#wdk@ae&modk@ a,±k&Svif+rdK@rS ay;vkdufaom pm[lrlum;/ Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m;onf a,±k&Svif+rdK@rS AmAkvkef+rdK@okd@ 5 odrf;oGm;apawmfrlaom oltaygif;wdk@tm; rdef@awmfrlonfum;/ tdrfwkd@ukd aqmufI 6 ae&mcs=uavmh? O,smOfwdk@ukdpdkufysKd;I toD;ukdpm;=uavmh? oifwkd@onf xkdjynfY acgif;yg;jcif;r&Sd/ wdk;yGm;rsm;rnfta=umif;/ r,m;ESihf aeI om;orD;ukdbGm;jrif=uavmh? om;orD;wkd@udkvnf;/ tcsif;csif; wa,mufudkwa,muf ay;pm;I/ wzef om;orD;ukd bGm;jrifap=uavmh? 7igonf oifwdk@ukd odrf;oGm;apaom +rdK@onfvnf;/ +idrfoufjcif;&Sdrnfta=umif;udk jyKpkI/ xdk+rdK@tbkd@tvkdiSg/ xm0&bk&m;tm; arwWmydk@ =uavmh? xkd+rdK@. +idrfoufjcif;tm;jzifh/ oifwkd@onfvnf; +idrfoufjcif;&Sd=uvdrhfrnf? 8Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifwkd@wGif&Sdaom ya&mzufq&m/ tem*wfq&m wkd@onf oifwdk@ukd 9 rvSnhfpm;=uapESihf? oifwdk@jrifapaomtdyfrufwdk@udkvnf; r,HkrSwf=uESihf? wzef rdef@awmfrlonfum;/ xdkq&mwdk@onf igapv$wfaomolr[kwfbJ/ ighemrudk trSDjyKI rkompum;udk 10 a[majymwwf.? wzef rdef@awmfrlonfum;/ AmAkvkef+rdK@Y tESpfckepfq,faphaomtcg/ oifwkd@ukdigt=unfht±_ºuGvmrnf? igxm;aom *wdaumif;ukd wnfapI/ oifwkd@ukd Tjynfokd@ ydk@aqmifOD;rnf? 11wzef rdef@awmfrlonf um;/ igonf oifwdk@ukd tusKd;enf;apjcif;iSg/ =uHpnfaom t=uHr[kwfbJ/ oifwdk@onf ajrmfvifhaom tusKd;ukd &rnfta=umif;/ +idrf0yfapjcif;iSgom/ oifwdk@tbkd@ =uHpnfaomt=uHwdk@ukd igod.? 12wzef rdef@awmfrlonfum;/ oifwkd@onf ighudkac:I oGm;vm=uvdrhfrnf? qkawmif;aomtcg oifwkd@pum;ukd igem;axmifrnf? 13ighudk&Smaomtcg/ pdwfESvHk;tºuGif;rJhESihf &Smv#if awG@=uvdrhfrnf? 14igonfvnf;/ oifwkd@tawG@udk cHrnf? txufuigESifxkwfI oifwdk@cH&aom odrf;oGm;jcif;tr_ukd igonf ajz&Sif;jcif;iSg/ wdkif;EkdifiHt&yf&yfwkd@rS oifwdk@udk igpkodrf;+yD;v#if/ txufu igESifxkwfI/ oifwkd@±_H;aomjynfokd@ wzef igaqmifcJhOD;rnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 16 'g0d'f. &mZyv†ifay:rSm xkdifaom &Sifbk&ifrSpI/ T+rdK@Y aeaomoltaygif;wnf;[laom oifwdk@ESihftwlodrf;oGm;jcif;ukd rcH&aom oifwdk@nDtpfrsm;ukd &nfrSwfI/ 17aumif;uifAdkvfajct&Sif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ olwdk@tay:rSm xm;ab;/ rGwfodyfjcif;ab;/ umvemab;wdk@ukd igapv$wfrnf? rpm;EkdifatmiftvGef nHhaomoabFmozef;oD;uJhokd@ igjzpfaprnf? 18olwdk@ukd xm;ay;/ rGwfodyfjcif;/ umvemab;jzihf ign‡Of;qJrnf? igESif&mt&yf&yfwdk@Y vltrsKd;rsKd;wdk@wGif/ olwdk@onf usdefqJ&m/ tHh=obG,f&m/ uJh&J@oHukd=um;&m/ toa&±_wfcs&mjzpfrnfta=umif;/ ajray:rSmwkdif;EkdifiH&Sdor#wdk@. aESmihf&Sufjcif;odkd@ olwdk@ukd igtyfrnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 19 ta=umif;rlum;/ igonfapmapmxI/ txyfxyfrSmxm;apv$wfaom ig.u|efya&mzufwdk@. pum;ukd olwdk@onf em;raxmif=u[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 20xkda=umifh/ odrf;oGm;jcif;udkcH&I a,±k&Svif+rdK@rS AmAkvkefokd@ igapv$wfaomoltaygif;wdk@/ xm0&bk&m; pum;ukd em;axmif=uavmh? 1-3

xm0&bk&m;onf igwkd@tbkd@ ya&mzufrsm; xkdAmAkvkef+rKd@Y ay:xGef;apawmfrl+yD[k oifwdk@qdk=u onfjzpfI/ 21Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ig.emrudktrSDjyKI oifwkd@tm;rkompum;ukd a[majymaom aumvm,om; tm[yfESihf rmao,om; aZ'udwdk@ukd AmAkvke&f Sifbk&if aeAkkc'faeZmvufodk@ igtyfI/ xkdrif;onfolwkd@ukd oifwkd@rsufarSmufY owfvdrhfrnf? 22AmAkvkef+rdK@odk@ oGrf;oGm;jcif;udk cH&aom ,k'trsKd;om;taygif;wdk@u/ AmAkvkef&Sifbk&ifonf rD;±_d@aom aZ'udESihf tm[yfuJhokd@/ xm0&bk&m;onf oifhudkjzpfapawmf rlygap[k xdkolwdk@ukd yHkaqmifI usdefqJ=uvdrhfrnf? 23 ta=umif;rlum;/ olwkd@onf Áoa&vtrsKd;Y t"rRtr_udk jyK=u+yD? ol@r,m;wkd@ukd jypfrSm;=u+yD? igrrSmxm;bJ/ ig.emrudk trSDjyKI rkompum;ukd a[majym=u+yD? igodonftwdkif; oufaojzpfonf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 24 ea[vH&Gmom; a&Srm,ukdvnf;ajym&rnfrSm/ 25Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uif Akdvfajct&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ oifonf ig.emrudk trSDjyKI/ ,Zfyka&m[dwf rmao,om;/ aZzedtp&Sdaom ,Zfyka&m[dwfrsm;wdk@ESihf 26 a,±k&Svif+rdK@om;&Sdor#wdk@udk pmay;vkdufI/ oifonf AdrmefawmfY vlapmifhukd cef@xm;jzihf/ ya&mzufvkyfaom t±l;&Sdor#ukd axmifxJrSm avSmifI xdyfcwfapjcif;iSg/xm0&bk&m;onf ,Zfyka&m[dwf a,m,'. ukd,fpm; oifhudk ,Zfyka&m[dwft&mY cef@xm;awmfrl.? 27odk@jzpfI/ oifwkd@wGif ya&mzufvkyfaom tmeokwf&Gmom; a,&rdukd tb,fa=umifh rqHk;roenf;? 28 oluvnf;/ Ttr_=umvdrhfrnf? tdrfwdk@ukdaqmufI ae&mcs=uavmh? O,sOfwdk@udk pdkufysKd;I toD;udkpm;=uavmh[k/ AmAkvkef+rdK@Yaeaom igwdk@udk rSmvkdufyg+yD;wum;[k/ 29 a&Srm,ay;vkdufaompm ukd ,Zfyka&m[dwf aZzedonf ya&mzuf a,&rda&S@rSm bwfav.? 3032 xkdtcg ea[vH&Gmom; a&Srm, ukd &nfrSwfI/ xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ igrapv$wfbJ a&Srm,onf oifwdk@tm; ya&mzufjyKI rkomY ckdv_Hapaoma=umifh/ xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ea[mvH&Gmom; a&Srm,ESihf ol.trsKd;ukd igonf '%fay;rnf? TtrsKd;om;wdk@wGif/ ol.vlwa,mufr#ae&aomtcGihf r&Sd&? xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ olonf xm0&bk&m;udk ykefuefapjcif;iSg/ oGefoifaoma=umifh/ ig.vlrsKd;Yig jyKvwHhaom aus;Zl;ukd olonfrjrif&[k/ odrf;oGm;jcif;ukd cH&aomoltaygif;wdk@udk pmay;vkduf&rnfta=umif;/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf a,&rdokd@a&mufvmI/ rSmxm;awmfrl.? 30 1 xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf a,&rdokd@a&mufvmI/ 2Áoa&vtrsKd;.bk&m;ocif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifhtm;igajymor#aom pum;wdk@ukd a&;xm;avmh? 3 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ,ckodrf;oGm;jcif;udk cH&aom ig.vl Áoa&vtrsKd;ESifh ,k'trsKd;om;wdk@ukd igaqmifcJh&aomtcsdefumvonf a&mufvdrhfrnf? olwdk@bkd;ab;wkd@tm; igay;aomjynfodk@ igjyefvmap ojzihf/ olwdk@onf ykdif&=uvdrhfrnf[k rdef@awmfrl.? 4 Áoa&vtrsKd;ESihf ,k'trsKd;ukd &nfrSwfI xm0&bk&m; rdef@awmfrlaom pum;[lrlum;/ 5 igonf xdwfvef@jcif;pum;oHudk =um;&.? +idrfoufjcif;r&Sd? a=umuf&HGbG,faom ta=umif;om&Sd.? 6 a,mufsm;onf om;bGm;wwfoavm[k ar;jref;=unfh±_=uavmh? rdef;ronf om;bGm;jcif;a0'emudk cH&aomtcg/ rdrdcg;Y vufwifouJhodk@ a,mufsm;wdkif;jyKI/ cyfodrf;aomolwdk@onf 7 rsufESmysufvsuf&Sd=uonfudk tb,fa=umifh igjrif&oenf;? tvkdav;/ xkdae@&ufum;/ 15

ckdif;E_dif;p&mr&Sd? }uD;aomae@&ufjzpf.? ,mukyftrsKd;Y tr_a&muf aomae@&ufjzpf.? odk@&mwGif/ olwdk@onf u,fwifjcif;odk@a&muf=u vdrhfrnf? 8aumif;uifAkdvfajct&Sif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ xkdae@&ufY olwdk@xrf;&aom xrf;bdk;udk olwdk@vnfyif;rS igcsKd;y,frnf? olwdk@ukd csnfaESmifaom }udK;rsm;ukd igjzwfrnf? wyg;trsKd;om;wdk@onf aemufwzefolwdk@udk rappm;& =u? 9 olwdk@onf rdrdwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;. tr_ukd‚if;/ olwdk@tbkd@igay:xGef;apvwHhaom &Sifbk&if 'g0d'f. tr_ukd‚if;/ aqmif&Guf&=urnf? 10 odk@jzpfI/ xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ tkdighu|ef,mukyf/ ra=umufESihf? tkdÁoa&vtrsKd;/ pdwfrysufESihf? oifwkd@a0;aomt&yfrS‚if;/ oif.trsKd;om;wdk@ukd odrf;oGm;&mjynfrS‚if;/ igE_wf,laqmifcJh ojzihf/ ,mukyftrsKd;onf jyefvmI/ ajcmufvSef@aomolr&Sd/ +idrf0yfcsrf;ompGm ae&vdrhfrnf[k rdef@awmfrl.? 11wzef rdef@awmfrlonfum;/ oifhudku,fwifjcif;iSg/ oifESihf twlig&Sd.? igonfoifhudk iguGJjym;apaom wdkif;EkdifiH&Sdor#wdk@ukd qHk;apaomfvnf;/ oifhukdrqHk;ap? odk@&mwGif/ tjypfukd &Sif;&Sif;rvGwfbJ/ tawmftwef qHk;rrnf? 12 xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ oifhtemonf aysmufcJ.? oifcH&aom a0'emonf jyif;vS.? 13 oifhtemudk pnf;tHhaomiSg tb,folr# aq;udk tb,folr#ruk? 14oif. rdwfaqG&Sdor#wdk@onf oifhudk arhavsmhI rar;r&SmbJ ae=u.? oifhtjypfonf }uD;I oifjyKaom 'kp±kdufonf rsm;jym;aoma=umifh/ &efolay;wwfaomtemESihf oifhukd igemap+yD? =urf;wrf;aomolay;wwfaom '%fukd igay;+yD? 15oifonf temudk cH&onfjzpfI/ tb,fa=umifh idkaºuG;oenf;? oif.tjypf}uD;aoma=umifh/ oifcH&aom a0'emonf aysmufcJ.? oifjyKaom 16 'kp±kdfufrsm;jym;aoma=umifh/ Tokd@igqHk;r&.? okd@&mwGif/ oifhukdudkufpm;aomol taygif;wdk@onf udkufpm;jcif;/ oif.&efoltaygif;wdk@onf odrf;oGm;jcif;/ oifhudkvk,lzsufqD; aomoltaygif;wdk@onf vk,lzsufqD;jcif;udkcH&=urnf? 17xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ olwyg;wdk@u/ oifonf pGef@ypfjcif;udkcH& aomol[lI‚if;/ tb,folr# r=unfh±_rjyKpkaom Zdtkef+rdK@[lI‚if;ac:aomfvnf; oif.tema&m*grsm;ukd igaysmufapI/ usef;rmyuwdjzpfaprnf? 18 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ odrf;oGm;jcif;ukd cH&aom,mukyeftrsKd;om;wdk@. wJrsm;ukd igaqmifcJhOD;rnf? olwdktdrfrsm;udk oem;OD;rnf? +rdK@onfvnf;/ rdrdukef;ay:rS wzef wnfvsuf&Sdvdrhfrnf? eef;awmfYvnf;/ a&S;xHk;pHtwdkif; ae=uvdrhfrnf? 19xkdolwdk@txJu aus;Zl;ukd csD;rGrf;jcif;toH/ &$ifjrL;aom olwdk@. toHonf xGufvdrhfrnf? igonf olwdk@ukdrenf;apbJ rsm;jym;aprnf? ESdrfhcsjcif;odk@ ra&muf/ csD;ajr‡mufjcif;odk@ a&mufaprnf? 20trsKd;om;wdk@onf t&ifuJhodk@jzpfI/ y&dowfwdk@onf igha&S@rSm wnf=uvdrhfrnf? n‡Of;qJaomoltaygif;wkd@udk igonftjypfay;rnf? 21olwdk@. rif;onf olwdk@trsKd;jzpf vdrhfrnf? olwdk@txJu ay:xGef;aomolonf olwdk@ukdtkyfpdk;&vdrhfrnf? igaoG;aqmifI olwdk@onf ighxHodk@csOf;uyf=uvdrhfrnf? ighxHodk@ csOf;uyfvkdaomiSg/ tb,folonf rdrdpdwfukd wef;apoenf;? 22 xkdtcgoifwdk@onf ig.vljzpfI/ igonfvnf; oifwkd@. bk&m;ocifjzpfrnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 23xm0&bk&m;. avabGawmfonf ylaomt&SdefESihf xGuf.? jyif;pGmaom avabGjzpfI/ rw&m;aomol wkd@acgif;ay:rSm jyif;pGmwkdufvdrhfrnf? 24xm0&bk&m;onf vufpowfI/ t=uHtpnfawmfukd jynfhpHkapawmf rrlrSD jyif;pGmaom trsufawmfr+idrf;&? aemifumvY oifwkd@onf em;vnf=uvdrhfrnf? 31

xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ xkdumvmY igonfÁoa&vtaqGtrsKd;taygif;wkd@. bk&m;ocifjzpfI/ olwdk@onf ig.vljzpf=uvdrhfrnf? 2wzef rdef@awmfrlonfum;/ xm;ab;ESihf vGwfaomol wkd@onf awmY aus;Zl;ukd cH&=u+yD? igonf ºuGoGm;I Áoa&vtrsKd;ukd csrf;omay;rnf? 3xm0&bk&m;onf ta0;u xif&Sm;I/ rdef@awmfrlonfum;/ tu,fpifppf xm0&arwWmESihf oifhudkig cspf.? xkda=umifh/ u±k%maus;Zl;ukd oifY=umjrifhpGm jy.? 4tkdÁoa&v owdk@orD;unm/ oifhudkwzef igwnf aqmufaoma=umifh/ oifonf wnfaqmufjcif;odk@ a&mufvdrhfrnf? oifonf wzef ywfomESihf wefqm qifvsuf/ &$ifjrL;jcif;ukd jyKaomolwdk@ESihf twl 5 uckefvsufoGm;vdrfhrnf? &Srm&dawmifay:rSm pyspfO,smOfukd wzef pdkufvdrhfrnf? O,smOfvkyfaomolwdk@onf pkdufysKd;I/ toD;ukd ukd,ftvdktavsmufpm;&vdrhfrnf? 6 {z&drfawmifay:rSm uif;apmihfwdk@u/ x=uavmh? igwkd@bk&m;ocif xm0&bk&m; &Sdawmfrl&m Zdtkefawmifodk@ oGm;=uukeftHh[k aºuG;a=umf&aom tcsdefumvonf a&mufvdrhfrnf? 7xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ,mukyftrsKd;tm;/ &$ifvef;pGm oDcsif;qkd=uavmh? vlrsKd;wdk@. txGËfY aºuG;a=umf=uavmh? tkdxm0&bk&m;/ ukd,fawmf. vlrsKd;wnf;[laom/ usefºuGif;aom Áoa&vtrsKd;om;udk u,fwifawmfrl+yD[k ¹rGufqkdvsuf odwif;=um;vkdufI csD;rGrf;=uavmh? 8 olwdk@ukd ajrmufjynfrS igaqmifcJhI/ ajr}uD;pGef;rS pkodrf;rnf? rsufpDuef; aomol/ ajcqGH@aomol/ udk,f0efaqmifaom rdef;r/ om;bGm;jcif;a0'emudk cH&aomrdef;rrsm;vnf; ygvsuf/ }uD;pGmaom tpnf;ta0;wdk@onf jyefvm=uvdrhfrnf? 9idkaºuG;vsuf vm=uvdrhfrnf? qkawmif;yXemjyK vsuf&Sdaom xkdolwdk@udk igydk@aqmifrnf? jrpfem;rSm a&Smufaomvrf;/ xdrdI rvJ&aom vrf;ajzmifhwdk@Y igaoG;aqmifrnf? ta=umif;rlum;/ igonf Áoa&vtrsKd;. tbjzpf.? {z&drftrsKd;onf ig.om;OD;jzpf.? 10 tdkvlrsKd;wdk@/ xm0&bk&m;. trdef@awmfudk em;axmif=uavmh? a0;aomt&yf&yfwdk@Y aºuG;a=umfI/ Áoa&vtrsKd;om;wkd@ukd t&yf&yfodk@ uJGjym;apaomolonf wzef pkodrf;+yD;v#if/ odk;xdef;onf rdrdokd;pk udkapmifhwwfouJhodk@ apmifhawmfrlrnf[k =um;ajym=uavmh? 11 ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;onf ,mukyftrsKd;ukd a&G;E_wfawmf rl+yD? ol@xuftm;}uD;aomol. 12 vufrSu,fv$wfawmfrl+yD? xkda=umifh trsKd;om;wdk@onf vmI/ ZdtkefawmifxdyfY oDcsif;qdk=uvdrhfrnf? xm0&bk&m; jyKawmfrljcif; aus;Zl;wnf; [laom qefpyg;/ pyspf&nf/ qD/ odk;oi,f/ EGm;oi,f wdk@ukd&tHhaomiSg pnf;a0;=uvdrhfrnf? olwdk@pdwf 0dnmOfonf a&avmif;aomO,smOfuJhodk@jzpfI/ aemufwzef nd‡K;i,fjcif;r&Sd&? 13xkdtcg orD;unmonf uckefvsuf/ vlysKd/ vltkdwdk@ESihf wuG aysmfarG@vdrhfrnf? olwdk@nnf;wGm;jcif;t&mY 0rf;ajrmufjcif;udk igjzpfap rnf? olwkd@onf 0rf;enf;jcif;udk cH&aomaemuf/ pdwfoufomI &$ifvef;rnfta=umif;udk igjyKrnf? 14,Zfyka&m[dwfwdk@udkvnf; ql+zdK;aomtrJom;ESihf 0pGmau|;rnf? ig.vlwdk@onfvnf; ighaus;Zl;ESihf 0ajym=uvdrhfrnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 15 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ &mrt&yfY onf;pGmaom nnf;wGm;idkaºuG;jcif; toHudk =um;&I/ &macvonf rdrdom;wdk@r&Sdaoma=umifh/ idkIpdwfrajyEdkif? 16xm0&bk&m;rdef@ awmfrlonfum;/ oifonfidkaºuG;oHukd csKyfavmh/ rsuf&nfrusapESihf? oifonf udk,fusihfaom tusihf. tusKd;udkcH&vdrhfrnf? oif.om;wdk@onf &efoljynfrS jyefvm=uvdrhfrnf? 17oif. tqHk;Y ajrmfvifhp&mta=umif;&Sd.? oif.om;wdk@onf ae&if;jynfokd@jyefvm=uvdrhfrnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 1

{z&drfu/ ukd,fawmfonf tu|Ekfyfudk qHk;rawmfrl+yD? tu|Ekfyfonf &kdif;aom EGm;vm;uJhokd@ qHk;rjcif;udkcH&yg+yD? tu|Ekfyfukd aoG;aqmifawmfrlyg? odk@jyKv#if/ tu|Ekfyfonf jyefvmygrnf? tkdxm0&bk&m;/ udk,fawmfonf tu|Ekfyf. bk&m;ocif jzpfawmfrl.? 19jyefvmaomaemuf/ tu|Ekfyfonf trSefaemifw &yg.? qHk;rawmfrljcif;udk cH&aomaemuf/ tu|Ekfyfonf udk,faygifudk ±kdufyg.? toufi,fpOfjyKrdaom tjypfa=umifh toa&ysufjcif;udk cH&ojzihf/ &Sufa=umufI r_difawGvsuf&Sdyg.[k udk,fudktjypfwifI jrnfwrf;aompum;ukd igonf qufquf=um;&yg+yD? 20 {z&drfonf ig.cspfom;jzpfoavm? cspfbG,faom oli,fjzpfoavmh? ol.ta=umif;ukd igajymav&m&mY igonf tvGefw&matmufarhvsufae.? xkda=umifh/ igonfol@twGuf pdwf=uifemjcif;&Sd.? tu,fpifppfol@ukd igu,froem;rnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 21vrf;Y rSwfwdkifwdk@udkpdkufavmh/ tvHwdkifwdk@udk xlavmh? vkdufoGm;aom vrf;rudk pdwfpJGvrf;avmh? tdkÁoa&v owdk@orD;unm/ jyefvmavmh? oif.ae&mT+rdK@rsm;odk@ jyefvmavmh? 22 tdkazgufjyefaom owdk@orD;/ oifonf tb,fr#umvywfvHk; vSnhfvnfI aevdrhfrnfenf;? xm0&bk&m;onf ajr}uD;ay:rSm xl;qef;aom tr__udk pD&ifawmfrlI/ rdef;ronf a,mufsm;ukd 23 Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; ywf0dkif;vdrhfrnf? rdef@awmfrlonfum;/ odrf;oGm;jcif;udk cH&aomolwdk@ukd igaqmifcJhjyef aomtcg/ ,k'jynf. +rdK@&Gmwdk@Y aeaomolwdk@u/ tdkajzmifhrwfjcif;ae&mt&yf/ tdkoef@&Sif;jcif; ae&mawmif/ xm0&bk&m;onf oifhukd aumif;}uD;ay;awmfrlapownf;[laompum;ukd wzefoHk;=uvdrhfrnf? 24xkdt&yfY ,k'jynfol/ ,k'+rdK@&Gmom;taygif;wdk@onf v,fvkyfaomolESihf odk;xdef;aomolrsm;ygvsuf/ twlae&=uvdrhfrnf? 25 iwfrGwfaomoltaygif;wdk@udk igau|;arG;rnf? nd‡K;i,faomoltaygif;wdk@ukd igoufomaprnf[k rdef@awmfrl.? 26xkdaemuf/ igonfEdk;I =unfh±_aomtcg tdyfaysmfjcif;tm;jzihf tm;&vsuf&Sd.? 27 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ igonfÁoa&vjynf/ ,k'jynfY vlrsKd;aphESihf wd&p>mefrsKd;aphukd =uJ&aom tcsdefumva&mufvdrhfrnf? 28igonf olwdk@ukdE_wfy,f +zdKcs/ arSmufvSefzsufqD; n‡Of;qJjcif; tr_ukdjyKbl;onfenf;wl/ wzef wnfaqmufpdkufysKd;jcif;tr_ukd jyKOD;rnf[k rdef@awmfrl.? 29xdkumvY tbonf csOfaompyspfoD;udk pm;aoma=umifh/ om;onfoGm;usdef;jcif;udk cH&.[k rqdk&=u? 30vlwdkif;rdrd tjypfa=umifh rdrdao&rnf? csOfaompyspfoD;udk pm;aomolwdkif; oGm;usdef;jcif;udkcH&rnf? 31-32 xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ igonf TvlrsKd;. bdkab;wkd@ukd vufqJGI tJ*kwWKjynfrS aqmifoGm;aomtcg/ olwdk@Y igay;aom yËdnmOfw&m;ESihf jcm;em;aom yËdnmOfw&m;opfudk Áoa&v trsKd;om;/ ,k'trsKd;om;wdk@Y igay;aomtcsdefumv a&mufvdrhfrnf? t&ifigay;bl;aom yËdnmOfw&m;ukd olwdk@onf zsufI/ igonfvnf; 33 olwdk@ukd&GH&Sm.? aemifumvtcg Áoa&vtrsKd;om;wdk@Y igay;tHhaom yËdnmOfw&m;[lrlum;/ igxm0&bk&m;onf ig.ynwfw&m;ukd olwdk@twGif;xJodk@ oGif;rnf? olwdk@ESvHk; ay:rSm a&;xm;rnf? igonfolwdk@. bk&m;jzpfrnf? olwdk@onfvnf; ig.vljzpf=uvdrhfrnf? 34xkdolwdk@u/ xm0&bk&m;udk odavmh[k/ trsKd;om;csif;/ nDtpfudktcsif;csif; wa,mufudkwa,muf qHk;r=o0g'ray; &=u? ta=umif;rlum;/ ti,fqHk;aomolrSpI t}uD;qHk;aomolwdkifatmif/ xkdoltaygif;wdk@onf ighukd od=uvdrhfrnf? xkdtcg igonfolwdk@tjypfrsm;udk onf;cHrnf? olwdk@jyKaom 'kp±kdufrsm;udk ratmufarhbJ aernf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 35ae@tcsdefY vif;p&mbdk@ aeudkcef@xm;I/ nOhftcsdefY vif;p&mbdk@ vESihf=u,fwdk@ukd pD&ifawmfrlxaom/ ork'N&mukd qHk;rI vd_if;wHydk;ukd 18

[kef;apawmfrlxaom/ aumif;uifAdkvf ajct&Sifxm0&bk&m;[laom bJG@emr&Sdawmfrlaom 36 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ xkdw&m;wdk@onf igha&S@rSm uG,faysmufv#if/ Áoa&vtrsKd;onf igha&S@rSm trsKd;wdrfjrKyfI tpOfuG,faysmufvdrhfrnf[k rdef@awmfrl.? 37wzef xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ txufrdkCf;aumif;uifudk wkdif;xGmEkdifv#if‚if;/ ajr}uD;atmufqHk; tjrpfwdk@udkvkdufI ppfEkdifv#if‚if;/ Áoa&vtrsKd;om; taygif;wdk@udk olwdk@jyKrdor#aom tjypfwdk@a=umifh igpGef@ypfrnf[k rdef@awmfrl.? 38 wzef xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ [meaev&JwkdufrSpI +rdK@axmifhwHcg;wdkifatmif/ +rdK@awmfukdxm0&bk&m;tbkd@ wnfaxmif&aomtcsdefumvonf a&mufvdrhfrnf? 39*g&ufawmifudk vGefI rsOf;}udK;ESihf wef;csvdrhfrnf? a*goawmifudkvnf; 0dkif;rdvdrfhrnf? 40ta&S@buf jrif;wHcg;&Sdaom +rdK@axmifh wkdifatmif taoaumifrsm;/ jymrsm;pGef@ypf&m csKdifhwa&SmufvHk;ESihf/ auj'Kefacsmif;twGif;wGif/ v,fjyif&Sd or#wkd@onf xm0&bk&m;tbdk@ oef@&Sif;=uvdrhfrnf? aemufwzef E_wfy,f+zdKcsjcif; tv#if;r&Sd&[k rdef@awmf rl.? 32 1 aeAkc'faeZmeef;pH wq,f&SpfESpf/ ,k'&Sifbk&if aZ'udeef;pHq,fESpfwGif/ 2 xm0&bk&m;xHawmfrS E_wfuywfawmfonf a,&rdodk@ a&mufvm.? xkdtcg AmAkvkef&Sifbk&if. ppfol&Jwkd@onf a,±k&Svif+rdK@udk 0kdif;xm;=u+yD? ya&mzufa,&rdonf ,k'&Sifbk&if. eef;awmf axmif0if;xJrSm tcsKyfcHvsufae&.? 3ta=umif;rlum;/ ,k'&Sifbk&if aZ'udonf ac:I/ xm0&bk&m;u/ T+rdK@udk AmAkvkef&Sifbk&ifvufodk@ igtyfI/olonf odrf;,lvdrhfrnf? 4,k'&Sifbk&if aZ'udonf cgv'Jvlwdk@vufESihf rvGwf/ AmAkvkef&Sifbk&ifvufodk@ qufqufa&mufvdhrfrnf? rsufESmcsif;qkdifI pum;ajymvsuf/ wa,mufudkwa,muf =unfh±_vsuf awG@& vdrhfrnf? 5 aZ'ududkvnf; AmAkvkef+rdK@okd@ aqmifoGm;vdrhfrnf? igt=unfht±_rvmrSDwdkifatmif xkd+rdK@Y ae&vdrhfrnf? oifwkd@onf cgv'Jvlwdk@ukd ppfwkdufIrEkdif&=u[k xm0&bk&m;rdef@awmfrla=umif;ukd/ oifonf tb,fa=umifh ya&mzufjyKI a[moenf;[k qdkI axmifxJrSm avSmifxm;ownf;? 6 xkdtcg a,&rdu/ ighqDokd@ a&mufvmaom xm0&bk&m;. E_wfuywfawmf[lrlum;/ 7oif. baxG; &Sv†KHom; [mearvonf oifhxHodk@vmI/ tmeokwf+rdK@rSm&Sdaom u|Efkyfv,fudk oifonf a&G;ydkif aoma=umifh/ 0,fyg[k ajymqkdvdrfhrnfta=umif;ukd xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfESihf tnD/ 8 ighbaxG;om; [mearvonf ig&Sd&maxmif0if;xJodk@vmI/ A,Fmrdefc±kdif/ tmeokwf+rdK@Y&Sdaom u|Ekfyfv,fudk 0,fygavmh? oifonftarGcHykid faom tcGihfESihf a&G;ydkifaom tcGihf&SdonfjzpfI/ udk,ftbkd@ 0,fyg[k ightm;ajymqkd.? xkdtcg xm0&bk&m; pD&ifawmfrlaom tr_jzpfa=umif;ukd igodaoma=umifh/ 9tmeokwf+rdK@Y &Sdaom ighbaxG; om; [mearv. v,fudkig0,fI v,fbkd;aiGwq,fckepfusyfudk csdefay;av.? 10pmcsKyfudkvnf; pD&ifI wHqdyfcwf+yD;rS oufaowdk@udk ac:I aiGudkcdsefcGifESifh csdefay;.? 11"rRowfxHk;pHtwkdif; wHqdyfcwfaom pmcsKyf wapmifESihf zGihfxm;aom vufcHwapmifudk,lI/ 12baxG;om; [mearvtp&Sdaom/ pmcsKyfY trnfygaom oufaorsm;/ axmif0if;xJrSm xkdifaeaom ,k'vlrsm;taygif;wkd@a&S@wGif/ rmao,om;jzpfaom 13 ae&d.om; Am±kwfY tyfvsuf/ Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ 14 aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonf um;/ wHqdyfcwfaom TpmcsKyfwapmifESihf zGihfxm;aom TvufcHwapmifudk,lI/ umv=umjrifhpGm wnfaeapjcif;iSg ajrtdk;Y xm;avmh? 15 Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/

TjynfYtdrf/ v,f,m/ pyspfO,smOfwkd@ukd ydkif&=uavOD;rnf[k rdef@awmfrla=umif;udk jyefajymojzihf/ xkdolwdk@a&S@rSm Am±kwfudk rSmxm;av.? 16 xkdodk@ ae&dom; Am±kwfY pmcsKyfudktyf+yD;rS/ xm0&bk&m;tm; igqkawmif;aom yXempum; [lrlum;/ 17tkd t&Sifxm0&bk&m;/ udk,fawmfonf r[mwefcdk;ESihf vuf±kH;awmfudk qef@I/ aumif;uifESihf ajr}uD;ukd zefqif;awmfrl+yD? 18udk,fawmfrwwfEkdifaom t&mwpHkwckr# r&Sdyg? 18 udk,fawmfonf vltaxmif taomif;wdk@tm; u±k%maus;Zl;jyKvsuf/ [email protected] aemufjzpfaom om;wkd@. acgif;ay:odk@ oufa&mufapawmfrl.? tvGef}uD;jrwfaombk&m;/ r[mwefckd;awmfESihf jynfhpHkaombk&m;jzpfI/ aumif;uif Akdvfajct&Sifxm0&bk&m;[laom bJG@emr&Sdawmfrl.? 19xl;qef;aom t=uHukd=uHI/ xl;qefaom tr_udk pD&ifawmfrlvsuf/ vltoD;toD;wkd@ usihf=uHjyKrlonftwkdif; tusKd;tjypfudk ay;jcif;iSg/ vlom;rsm;oGm;vm aomvrf;tpHkwdk@ukd tpOf=unfh±_vsufaeawmfrl.? 20tJ*kwWKjynf/ Áoa&vjynftp&Sdaom vltrsKd;rsKd; wdk@Y edrdwfvuQ%m tHhbG,faomtr_wdk@udk ,ae@wdkifatmif jyawmfrlojzihf/ ,ckuJhokd@ tpOfausmfapm aomodwif;&Sdawmfrl.? 21edrdwfvuQ%m tHhbG,faomtr_wdk@ukd jyvsuf/ tm;}uD;aomvuf/ qef@awmfrl aomvuf±kH;/ tvGefa=umufrufbG,faom tjcif;t&mESihfwuG/ udk,fawmf. Áoa&vvlwdk@udk tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifawmfrlI/ 22igay;rnf[k bkd;ab;wkd@tm; usdefqkdawmfrlaom jynfwnf;[laom/ Edk@ESihfysm;&nfpD;aom Tjynfudkay;oem;awmfrlojzihf/ 23 olwkd@onf 0ifIodrf;,l=uaomfvnf;/ trdef@awmf udkem;raxmif/ w&m;awmfvrf;odk@rvkduf/ rSmxm;awmfrlaom tusihfwpHkwckudkr# rusihfbJaeaoma=umifh/ ,ckcH&or#aom ab;Oy'fwdk@udk olwdk@tay:odk@ a&mufapawmfrl+yD? 24jytdk;ajr±kd;wdk@ukd =unfh±_awmfrlyg? +rdK@awmfudk wdkuf,ljcif;iSg a&muf=uyg+yD? xm;ab;/ rGwfodyfjcif;ab;/ umvemab;wdk@jzihf wkdufaom cgv'Jvlwkd@vufodk@ +rdK@awmfukdtyfawmfrl+yD? rdef@awmfrlaom pum;jynfhpHka=umif;udkvnf; udk,fawmfwkdifjrifawmfrl.? 25 xdkokd@ +rdK@awmfonf cgv'Jvlwdk@vufokd@a&mufaomfvnf;/ tdkt&Sifxm0&bk&m;/ xkdv,fudkaiGESihf 0,fI/ oufaowdk@ukd ac:xm;&rnfta=umif;/ rdef@awmfrlyg+yDwum;[k av#mufav.? 26 xkdtcg xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf a,&rdokd@a&mufvmonfum;/ 27 igxm0&bk&m; onf cyfodrf;aomowW0gwdk@udk tpdk;&aombk&m;ocifjzpf.? 28 igrwwfEkdifaomt&mwpHkwck &Sdvdrhfrnfavmh? odk@jzpfI/ xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ T+rdK@ukd cgv'Jvlwkd@vufodk@‚if;/ AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZm vufodk@‚if; igtyfI/ olonfodrf;,lvdrhfrnf? 29T+rdK@udkwkdufaom cgv'Jvlwdk@onf 0ifI rD;±_d@=uvdrhfrnf? ightrsufudk E_d;aqmfjcif;iSg Amvbk&m;tbkd@ tdrfrdkCf;ay:rSm eH@omaygif;udkrD;±_d@I/ tjcm;wyg;aom bk&m;tbkd@ oGef;avmif;&mylaZmfouUmukd jyK&mtdrfrsm;ESihf wuG/ w+rdK@vHk;ukdrD;avmifap=uvdrhfrnf? 30 ta=umif;rlum;/ Áoa&vtrsKd;om;wkd@ESihf ,k'trsKd;om;wdk@onf/ i,faomt&G,frSpI igha&S@rSm 'kp±kdufudkomjyK=u+yD? rdrdwdk@jyKav&m&mY ightrsufukd E_d;aqmfjcif;iSgomjyK=u+yD? 31Áoa&vtrsKd;ESihf ,k'trsKd;. &Sifbk&if/ rSL;rwf/ ,Zfyka&m[dwf/ ya&mzuf/ ,k'jynfola,±k&Svif+rdK@om;wdk@onf ightrsufudk E_d;aqmfjcif;iSg jyKavor#aom 'kp±kdufa=umifh/ T+rdK@udkighxHrS igy,f&Sm;rnfta=umif;/ +rdK@wnfaom ae@rSpI ,ae@wkdifatmif/ ightrsuf xGufI/ trsuft&Sdeftm;}uD;apaom +rdK@jzpf.? 33 olwdk@onf ighukdrsufESmrjyKbJ ausmckdif;=u+yD? igonf apmapmxI txyfxyfqHk;roGefoifaomfvnf;/ ig.=o0g'udkcHvkdaomiSg em;raxmif=u? 34ig.emrjzihf orkwfaom Adrmefudk npfnL;apjcif;iSg/ pufqkyf&HG&SmbG,faom t&mwdk@ukd oGif;xm;=u+yDwum;?

olwdk@om;orD;wdk@ukd armvkwfbk&m;tm; ylaZmfjcif;iSg/ [dEkefom;. csKdifhY&Sdaom Amvbk&m;. ukef;wdk@ukd wnfvkyf=u+yD? ,k'trsKd;tay:odk@ tjypfa&mufapjcif;iSg/ xkdr#avmuf pufqkyf&GH&SmbG,faom tr_ukd igrrSmxm;/ igtv#if;tvdkr&SdbJ jyK=u+yD[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 36 odk@&mwGif/ xm;ab;/ rGwfodyfjcif;ab;/ umvemab;tm;jzihf AmAkvkef&Sifbk&ifvufodk@ a&mufrnf[k oifwdk@qkdwwfaom T+rdK@udk &nfrSwfI/ Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ 37igonf trsuf [kef;[kef;xGufI/ trsuft&Sdeftm;}uD;onfESihf/ olwdk@ukdESifxkwf&m wkdif;jynf&Sdor#wdk@rS wzef pkodrf;I Tt&yfodk@ aqmifcJh+yD;v#if/ +idrf0yfpGmaeaprnf? 38olwdk@onf ig.vljzpf =uvdrhfrnf? igonfvnf; [email protected]&m;ocifjzpfrnf? 39 ukd,ftusKd;tvkd@iSg‚if;/ aemufjzpfvwHhaom om;orD;wdk@. tusKd;tvkdiSg‚if;/ ighudktpOfa=umuf&HG@apjcif;iSg wnDwnGww f nf; usihf=uHEkdifaom oabmukdigay;rnf? 40olwdk@ukd rpGef@ypfbJ tpOfaus;Zl;jyKjcif;iSg/ olwdk@Y xm0&bk&m; yËdnmOfudk igxm;rnf? olwdk@onfvnf; ighxHrS rxGufroGm;rnfta=umif;/ ighudka=umuf&GH@aomoabmESihf jynhfpHkaprnf? 41olwkd@tm;aus;Zl; jyKjcif;tr_Y igonftm;&0rf;ajrmufI/ ighpdwfESvHk;ESihf eH0dnmOftºuGif;rJhygvsuf/ olwdk@ukd TjynfY qufqufae&mcsrnf? 42xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ TvlrsKd;tay:rSm }uD;pGmaom Tab;Oy'ftaygif;udk a&mufaponfenf;wl/ ig*wdxm;aom aumif;usKd;taygif;udkvnf; iga&muf aprnf? 43vlr&Sd/ wd&p>mefr&Sd qdwfnH+yD; cgv'Jvlwdk@vufodk@ a&mufav+yD[k oifwdk@qdkwwfaom TjynfY/ aemufwzef v,f,mwdk@ukd a&mif;0,f=uvdrhfrnf? 44A,FmrdefjynfY‚if;/ a,±k&Svif+rdK@ ywf0ef;usift&yf wdk@Y‚if;/ ,k'jynfwGif&Sdaom +rdK@wdk@Y‚if;/ awmifay:+rdK@/ csKdifhxJ+rdK@/ awmifbuf+rdK@wdk@Y‚if;/ vlwdk@onf v,f,mwkd@ukd aiGESihf 0,fjcif;/ pmcsKyfudkpD&ifjcif;/ wHqdyfcwfjcif;/ oufaowdk@udk ac:xm;jcif;tr_rsm;udk jyKjrJjyK=uvdrhfrnf? ta=umif;rlum;/ odrf;oGm;jcif;udk cH&aomolwdk@ukd wzefigaqmifcJhOD;rnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 33 1 a,&rdonf axmif0if;xJrSm tcsKyfcHvsufae&aomtcg/ xm0&bk&m;. 2 Ttr_ukdjyKaombk&m;/ Ttr_ukd E_wfuywfawmfonf 'kwd,t}udrfa&mufvmI/ 3 zefqif;pD&ifaombk&m;/ a,a[m0gtrnf &Sdaom xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ighukdac:avmh? igxl;rnf? }uD;aomt&m/ oifrodEkdifatmif eufeJaomt&mwdk@ukd igjyrnf? 4jytkd; ajr±dk;jzifh‚if;/ xm;jzihf‚if; +ydKysufaom T+rdK@. tdrfrsm;/ ,k'&Sifbk&if. bHkAdrmefrsm;udk &nfrSwfI/ 5 Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ cgv'Jvlwdk@onf ppfwdkufjcif;iSgvm=u.? igonf jyif;pGmtrsufxu G fI uGyfrsufaomolwdk@. taoaumifrsm;ESifh xdktdrfrsm;udk jynfhapjcif;iSg vm=u.? xkdolwdk@. 'kp±kdufrsm;a=umifh/ T+rdK@rS igonfrsufESmukdv$J+yD? 6 odk@&mwGif/ igonf [email protected] aq;tHkI aysmufaprnf? +rdK@om;wdk@onf usef;rmrnfta=umif;/ jrJaompnf;pdrf;csrf;om ESihf jynfhpkHrnfta=umif;ukd igjyrnf? 7odrf;oGm;jcif;udk cH&aom ,k'trsKd;ESihf Áoa&vtrsKd;om;wdk@ukd wzef igaqmifcJhI t&ifuJhokd@ wnfaqmufrnf? 8olwdk@onf ighukdjypfrSm;or#aom tjypfwdk@udk igajz&Sif;rnf? ighudkjypfrSm;I ig.w&m;ukd vGefusL;or#aom 9 tjypfwdk@udk igvGwfrnf? T+rdK@onf ig0rf;ajrmufp&m ta=umif;/ ajray:rSm cyfodrf;aomvlrsKd;wdk@wGif csD;rGrf;p&mta=umif;/ *k%ftoa&awmf ausmfapmp&m ta=umif;jzpf vdrhfrnf? T+rdK@om;wkd@tm; igjyKor#aom aus;Zl;ukd vltrsKd;rsKd;wdk@onf =um;od=uvdrhfrnf? T+rdK@Y igjyKor#aom pnf;pdrf;csrf;omudk axmufI a=umuf&G@Hwkefv_yf=uvdrhfrnf? 35

xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ vlr&Sd/ wd&p>mefr&Sd/ qdwfnH+yD[k oifwdk@qdkwwfaom Tt&yfY‚if;/ vlr&Sd/ wd&p>mefr&Sd/ aeaomolr&Sd/ qdwfnHaom ,k'+rdK@rsm;/ a,±k&Svif vrf;rsm;wkd@Y‚if;/ 11aemufwzef 0rf;ajrmufaomtoH/ &$ifvef;aomtoH/ r*Fvmaqmifowdk@om; toH/ r*Fvmaqmif owdk@orD;toH/ xm0&bk&m;onf aumif;jrwfawmfrlI u±k%awmfonf tpOftjrJwnfaoma=umifh/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m;ukd csD;rGrf;=uavmh[k qdkaom [email protected]/ csD;rGrf;&mylaZmfouUmukd Adrmefawmfokd@ aqmifcJhaomolwkd@. toHudk =um;&=uvdrhfrnf? ta=umif;rlum;/ odrf;oGm;jcif;udkcH&aom jynfom;wdk@ukd igaqmifcJhI/ t&ifuJhodk@ aeaprnf[k rdef@awmfrl.? 12aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ vlr&Sd/ wd&p>mefr&Sd/ qdwfnHaom Tt&yfwGif/ +rdK@&Gm&Sdor#wdk@Y odk;pkudkxdef;aom odk;xdef;ae&m&SdavOD;rnf? 13 awmifay:+rdK@/ csKdifhxJ+rdK@/ awmifbuf+rdK@/ A,Fmrdejf ynf/ a,±k&Svif+rdK@ywf0ef;usif t&yf/,k'+rdK@rsm; wdk@Y/ odk;pkudka&wGufaom ol.vufatmufrSm/ odk;pkwdk@onf wzefa&SmufoGm;=uvdrhfrnf [k rdef@awmfrl.? 14 wzef xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ Áoa&vtrsKd;ESihf ,k'trsKd;om;wdk@Y igxm;aom uwdtwdkif; aus;Zl;jyK&aom tcsdefumvonf a&mufvdrhfrnf? 15xkdumvtcg oef@&Sif;aom tnGef@ukd 'g0d'ftbdk@ igaygufapI/ olonfajr}uD;ay:rSm w&m;ojzihf ajzmifhrwfpGm pD&ifvdrhfrnf? 16 xkdumvY ,k'jynfonf u,fwifjcif;odk@ a&mufI/ a,±k&Svif+rdK@onfvnf; +idrf0yfjcif;&Sdvdrhfrnf? xkd+rdK@onf a,a[m0gaZ'uEk[laom bJG@emr&Sdvdrfhownf;? 17xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ Áoa&veef;awmf ay:rSm xkdif&aom 'g0d'frif;±dk;rif;pOfonf tv#if;rysuf&? 18igha&S@rSm rD;±_d@&m ,Zfudk ylaZmfvsuf/ abmZOf ylaZmfouUmukd rD;±_d@vsuf/ ,ZfylaZmf&m0wfukd tpOfjyK&aom av0dom; ,Zfyka&m[dwf ±kd;vnf; tv#if;rjywf&[k rdef@awmfrl.? 19 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf a,&rdodk@a&mufI/ 20 xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ igxm;aomae@yËdnmOfESihf nOfhyËdnmOfw&m;ukd oifwkd@onf zsufI/ ae@nOfhtydkif;tjcm;r&Sdapjcif;iSg wwfEkdifv#if/ 21ig.u|ef 'g0d'fY igxm;aom yËdnmOfysufI/ 'g0d'f. &mZyv†ifay:rSm pdk;pH&aom 'g0d'frif;±kd;onf jywfvdrfhrnf? ig.tr_xrf; av0dom; 22 rdkCf;aumif;uifwefqmwd@k ukd ra&wGuf Ekdif/ ,Zfyka&m[dwf &kd;vnf;jywfvdrhfrnf? ork'N&moJvHk;wdk@udk awmif;wif;ESihf rjcifEdkifatmif rsm;jym;ouJhokd@/ ighu|ef'g0d'f. trsKd;ukd‚if;/ ig.tr_xrf; av0dom;wdk@ukd‚if; igrsm;jym;aprnf[k rdef@awmfrl.? 23 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf a,&rdokd@a&mufvmonfum;/ 24xm0&bk&m; a&G;aumufaom vlrsKd;ESpfrsKd;ukd wzefy,fawmfrl+yD;[k Tvlwdk@ajymwwfaom pum;ukd oifonf qifjcif+yD; avmh? xkdokd@olwkd@onf ig.vlrsKd;udk vlrsKd;uJhodk@rrSwf/ rxDrJhjrifjyK=u+yD? 25xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ae@ESihf nOfhtbkd@ ig.yËdnmOfr&Sdv#if‚if;/ rdkCf;aumif;uifESihf ajr}uD;w&m;wdk@ukd igrpD&ifv#if‚if;/ 26tmjA[H/ ÁZmuf/ ,mukyftrsKd;ukd tkyfpdk;&aom rif;t&mY/ ,mukyftrsKd;ESihf ighu|ef'g0d'fESihf trsKd;om;pOf ajr;quf xJu iga&G;I rcef@xm;bJ pGef@ypfrnf? odk@r[kwf odrf;oGm;jcif;udk cH&aom xkdolwdk@ukd wzefigaqmifcJhI u,froem;rnf[k rdef@awmfrl.? 34 1 AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmrif;}uD;onf Akdvfajctaygif; tpdk;&awmfrlor#aom wkdif;EkdifiHom;/ vlrsKd;toD;toD; taygif;wdk@ESihfwuG/ a,±k&Svif+rdK@udk‚if; xkd+rdK@ESihf qkdifor#aom +rdK@&Gmwdk@ukd‚if;/ wdkufaom tcg/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf a,&rdokd@a&mufI/ 10

Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifonf ,k'&Sifbk&if aZ'udukd oGm;I ajym&rnfrSm/ xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ T+rdK@ukd AmAkvkef&Sifbk&ifvufodk@ igtyfI/ olonf rD;±_d@vdrhfrnf? 3oifonf xkdrif;vufESihf rvGwf&? pifppfoifhukdbrf;qD;I xkdrif;vufokd@ tyf=uvdrhfrnf? oifonf AmAkvkef&Sifbk&ifudk rsufESmcsif;qkdifI wa,mufESihf wa,muf pum;ajym&vdrhfrnf? AmAkvke+f rdK@odk@vnf; oGm;&vdrhfrnf? 4odk@&mwGif/ ,k'&Sifbk&if aZ'udrif;}uD;/ xm0&bk&m;. pum;awmfukd em;axmifavmh? rif;}uD;udk &nfrSwfI xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifonf xm;jzihftaorcH&? 5+idrf0yfpGmaoI oifha&S@rSm pdk;pHaombkd;awmfab; awmfwdk@ tbkd@jyKbl;onfenf;wl/ oifhtbdk@ eH@omaygif;udk rD;±_d@vsuf/ =oocif[lI idkaºuG;jrnf;wrf;=uvdrhfrnf? igajymxm;+yD[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 6AmAkvkef&Sifbk&if. Akdvfajcwdk@onf a,±k&Svif+rdK@ukd‚if;/ 7,k'jynfY cdkifcHhI usefºuGif;aom+rdK@/ vmcd&S+rdK@/ taZum+rdK@wnf;[laom ,k'jynfY usefºuGif;aom +rdK@wdk@ukd‚if; wdkufaomtcg/ ya&mzuf a,&rdonf xkdpum;tvHk;pHkwdk@ukd ,k'&Sifbk&if aZ'udtm; qifhqkdav.? 8-9 a,±k&Svif+rdK@om; taygif;wkd@onf toD;toD;appm;aom ,k'nDtpfukdcsif;/ tapcH&aom a[jAJtrsKd;u|efa,mufsm; rdef;rwdk@udk aemufwzef rappm;bJ v$wfapjcif;iSg/ aZ'udrif;}uD; onf v$wfjcif; w&m;ukd pD&ifrnf[k 0efcH+yD;onfaemuf/ xm0&bk&m;. 10 ta=umif;rlum;/ 0efcHaomrSL;rwf/ E_wfuywfawmfonf a,&rdodk@ a&mufvm.? qif;&Jom;taygif;wkd@onf toD;toD;appm;aom u|efa,mufsm;rdef;rwdk@ukd aemufwzef rappm;bJ v$wf&rnf[k =um;aomtcg/ em;axmifIv$wfvdkuf=u.? 11aemufwzef ajymif;vJI ,cifv$wf+yD;aom u|efa,mufsm;rdef;rwdk@udk ac:jyefI tapu|efcHap=u.? 12xkda=umifh/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf a,&rdokd@a&mufI/ 13Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifwdk@bkd;ab;rsm;udk u|efcHae&m tJ*kwWKjynfrS igE_wfaqmifaomcg/ 14oifwkd@onf toD;toD;0,faom nDtpfudkcsif; a[jAJtrsKd;om;wdk@ukd ckepfepfaphv#if v$wf&rnf? ajcmufESpfywfvHk; oifwdk@Y tapu|efcH+yD;rS/ v$wfaomtcGifhudk ay;&rnf[k ynwfaomfvnf;/ oifwdk@bdk;ab; rsm;wdk@onf ighpum;ukd em;raxmif/ em;ukdydwfvsufae=u.? 15oifwkd@onf ,ckrSmajymif;vJI/ toD;toD; tdrfeD;csif;wdk@tm; vGwf&aomtcGihfudk xif;&Sm;pGmpD&ifojzihf/ igha&S@Y w&m;aomtr_ukd jyKvsuf/ ighemrjzihforkwfaom AdrmefawmfY igha&S@rSm 0efcHjcif; yËdnmOfudk jyK=uaomfvnf;/ 16wzef ajymif;vJI ig.emrudk±_wfcsvsuf/ toD;toD;&Sif;&Sif;vGwfb;l aom u|efa,mufsm;rdef;rwdk@udk ac:jyefI tapu|efcH ap=u+yDwum;? 17xkda=umifh/ xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifwkd@onf toD;toD; nDtpfukdcsif;/ tdrfeD;csif;wdk@tm; vGwf&aomtcGihfukd xif&Sm;pGm rpD&if/ ighpum;ukd em;raxmifaoma=umifh/ xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ igonfoifwkd@tbkd@/ xm;ab;/ umvemab;/ rGwfodyfjcif;ab;wdk@tm; vGwfaom tcGihfukd xif;&Sm;pGm pD&ifI/ twdkif;wkdif; tjynfjynfwdk@Y taESmifht&SufcHaprnf? 18EGm;oi,fudk xufjcrf;cJGI/ tv,fodk@a&SmufoGm;vsuf/ igha&S@rSm jyKaom0efcHjcif; yËdnmOfpum;twkdif; rusihf/ ig.yËdnmOfukd zsufaom olwnf;[laom/ 19 ,k'rif;/ a,±k&Svifrif;/ rSL;rwf/ ,Zfyka&m[dwf tp&Sdaom/ EGm;oi,fxufjcrf; tv,f odk@ a&SmufoGm;aom jynfoljynfom;taygif;wdk@ukd/ 20olwdk@&efolrsm;vufodk@‚if;/ owfcsifaomolrsm; vufokd@‚if;/ igtyfrnf? olwdk@taoaumifrsm;wdk@onf rkdCf;aumif;uifiSufESihf awmom;&Jrsm; 21 ,k'&Sifbk&if aZ'udrSpI rSL;awmfrwfawmfwdk@udk pm;p&mbdk@ jzpf=uvdrhfrnf? 2

olwkd@&efolrsm;vufodk@‚if;/ owfcsifaom olrsm;vufokd@‚if;/ ,ckv$JoGm;aomf AmAkvkef&Sifbk&if. Akdvfajcrsm;vufodk@‚if; igtyfrnf? 22igonf trdef@awmfay;I olwdk@ukdT+rdK@odk@ jyefvmaprnf? olwdk@onf wkduf,lI rD;±_d@=uvdrhfrnf? igonfvnf;/ ,k'+rdK@&Gmwdk@ukd vlqdwfnH&mt&yfjzpfaprnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 35 1 ,k'&Sifbk&if a,m&Sdom; a,m,udrfrif;vuf/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf a,&rdokd@ a&mufvmonfum;/ 2oifonf a&cyftrsKd;om;wdk@tdrfodk@omG ;I/ olwdk@ESihf E_wfquf+yD;rS/ Adrmefawmf tcef;wcef;xJodk@ ac:oGif;I pysp&f nfukd wkdufay;avmh[k rdef@awmfrlonftwkdif;/ 3 igonf [mAZdnm om;jzpfaom a,&rd.om; ,mZnmrSpI/ ol.nDtpfudkwdk@ESihf om;rsm;taygif;/ a&cyftrsKd;om;taygif; wkd@udkac:I/ 4AdrmefawmftwGif;/ wHcg;apmifh&Sv†HKom; rmao,. tcef;tay:/ rSL;awmfrwfawmf pnf;a0;&m tcef;em;rSm bk&m;ocif.vl Á*'gvdom; [meef.om;wdk@aeaom tcef;xJodk@ aqmifoGm;+yD;v#if/ 5xkda&cyftrsKd;om;wdk@a&S@Y pyspf&nfESihf jynfhaom tdk;rsm;ESihf cGufzvm;wdk@ukd xnfhI/ pyspf&nfudk aomuf=uyg[k olwdk@tm;qkd.? 6 olwdk@uvnf;/ tu|Ekfyfwdk@onf pyspf&nfudk raomufyg? ta=umif;rlum;/ tu|Ekfyfwdk@trsKd;. tba&cyf.om; a,me'yfu/ oifwdk@rSpI om;pOfajr;qufwkd@onf pyspf&nfudk raomuf&=u? 7 tdrfudkvnf; raqmuf&/ rsKd;aphudkvnf; r}uJ&/ pyspfO,smOfudkvnf; rpdkuf&? r&Sdap&=u? oifwkd@onf {nfhonfjzpfvsuf aeaomjynfY toufwm&Snfrnfta=umif;/ woufvHk;wJESihf ae&=urnf[k tu|Ekfyfwdk@udk rSmxm;yg+yD? 8xkda=umifh/ tu|Ekfyfwdk@onfr,m;om;orD;ESihf wuG woufvHk;pyspf&nfudk raomuf? 9aep&mbdk@ tdrfudkvnf; raqmuf? pyspfO,smOfr&Sd? v,f,mr&Sd/ rsKd;aphr&Sd? 10wJESihfomaeI tu|Ekfyfwdk@trsKd;. tba&cyfom; a,me'yfrSmxm;or#aom pum;ukdem;axmifvsuf/ tba,me'yf rSmxm;or#twdkif; jyK=uyg+yD? 11AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmonf Tjynfodk@vmaomtcg/ tu|Ekfyfwdk@u/ vm=u? a,±k&Svif+rdK@okd@ oGm;=uukeftHh? cgv'Jppfol&Jwdk@ESihf ±_&dppfol&Jwdk@ukd a=umufp&m&Sdonf[k tcsif;csif;ajymqkdI/ ,ck a,±k&Svif+rdK@Y ae=uygonf[k qkd=u.? 12-13 xkdtcg xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf a,&rdokd@a&mufvmI/ Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifonf ,k'jynfol a,±k&Svif+rdK@ om;wdk@ &Sd&modk@ oGm;I/ oifwdk@onf ighpum;ukd em;axmifthHaomiSg/ qHk;rjcif;udkrcH=uoavmh[k xm0&bk&m;ar;awmfrl.? 14pyspf&nfudk raomuf&[k/ a&cyfom; a,me'yfonf rdrdom;wdk@Y xm;aom ynwfpum;twdkif;/ olwdk@onfusihfI ,ae@wkdifatmif pyspf&nfudk raomufbJaevsuf/ tb.ynwf pum;ukd em;axmif=u.? igonf apmapmxI oifwkd@ukdtxyfxyfajymaomfvnf;/ oifwkd@onf ighpum;ukd em;raxmif=u? 15ig.u|efya&mzuf taygif;wdk@ukdvnf;/ igonf apmapmxI oifwdk@&Sd&mokd@ txyfxyf apv$wfvsuf/ oifwdk@toD;toD;vkdufaom t"rRvrf;ukd a&Smif=uavmh? oifwkd@tusifhudk jyKjyif=uavmh? tjcm;wyg;aom bk&m;aemufodk@ rvkduf/ 0wfrjyK=uESihf? Tpum;ukd em;axmifv#if/ oifwdk@ESihf oifwdk@. bkd;ab;wdk@tm; igay;aomjynfY ae&=uvdrhfrnf[k rSmvkdufaomfvnf;/ oifwdk@onf em;ukdydwfv#uf/ ighpum;ukdem;raxmifbJ ae=u+yD? 16a&cyfom;jzpfaom a,me'yf. om;ajr;wdk@onf rdrdwdk@tbrSmxm; aompum;twkdif; usihf=uI/ TvlrsKd;onf ighpum;ukd em;raxmifaoma=umifh/ 17Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif aumif;uifAdkvfajct&Sifbk&m;ocif

xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ igonf jcdrf;or#aom ab;Oy'fwdk@ukd ,k'jynfol/ a,±k&Svif+rdK@om;taygif;wdk@tay:odk@ a&mufaprnf? ta=umif;rlum;/ igajym aomfvnf;/ olwdk@onf em;raxmif=u? ac:aomfvnf; rxl;=u[k rdef@awmfrl.? 18 a&cyftrsKd;om;wdk@tm;vnf;/ a,&rdqifhqkdaom/ Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uif Akdvfajct&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmf[lrlum;/ oifwdk@onf oifwkd@tb a,me'yf. ynwfpum;ukd em;axmifI/ olpD&ifxHk;zJG@or#twdkif; usihfapmifhaoma=umifh/ 19a&cyfom; a,me'yftrsKd;Y ightr_xrf;wkd@onf tpOf&Sd=uvdrhfrnf[k Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 36 1 ,k'&Sifbk&ifa,m&Sdom; a,m,udrfrif;eef;pHav;ESpfwGif/ xm0&bk&m;. 2 E_wfuywfawmfonf a,&rdodk@a&mufvmonfum;/ oifonfpmvdyfudk,l+yD;v#if/ a,m&Sdrif; vufxufY oifhtm;igajymaom ae@rSpI ,ae@wdkifatmif Áoa&vjynf/ ,k'jynftp&Sdaom 3 ,k'trsdK;wdk@Y cyfodrf;aomwdkif;jynfwdk@udk ig+cdrf;or#aoY pum;twdkif;a&;xm;avmh? jyKrnf[kig}uHpnfor#aom ab;Oyg'fwdk@udk olwdk@onf =um;aomtcg/ olwdk@'kp±dkuftjypfudk igv$wfrnfta=umif;/ toD;toD;vdkufbl;aom t"rRvrf;wdk@udk a&Smifaumif;a&Smif=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 4xdktcg a,&rdonf ae&dom;Am±kwfudkac:+yD;v#if xm0& bk&m;rdef@awmfrlor#aom pum;awmfwdk@udk jynfajymonftwdkif;/ Am±kwfonfpmvdyfY a&;xm;av.? 5a,&rduvnf;/ igonf tcsKyfcHvsufae&aoma=umifh/ Adrmefawmfodk@ roGm;Edkif? 6oifoGm;avmh? igjyef ajymonftwdkif;/ oifonfpmvdyfYa&;xm;aom xm0&bk&m;. pum;awmfwdk@udk/ tpma&Smifaomae@wGif/ AdrmefawmfY&Sdaom olwdk@tm; bwfavmh? t+rdK@+rdK@t&Gm&Gmuvmaom ,k'vlwdk@tm;vnf; bwfavmh? 7olwdk@onf toD;toD;vdkufbl;aom t"rRvrf;udka&Smifvsuf/ xm0&bk&m;tm; jyyf0yfI qkawmif;aumif; qkawmif;=uvdrfhrnf? TvlrsdK;Y xm0&bk&m; +cdrf;awmfrlaom trsufa'goonf tvGefjyif;xefay;.[k Am±kwftm;rSmxm;av.? 8xdo k @kd ya&mzufa,&rd rSmxm;or#twdkif;/ ae&dom;Am±kwfonfjyKI/ xm0& bk&m;.pum;awmfygaom pmudk AdrmefawmfY bwfav.? 9 ,k'&Sifbk&if a,m&Sdom; a,m,udrfrif;eef;pH ig;ESpf/ e0rvwGif a,±k&Svif+rdK@om;taygif;wdk@ESifh/ ,k'+rdK@&GmrS a,±k&Svif+rdK@odk@ a&mufvmaomol taygif;wdk@onf xm0&bk&m;a&S@awmfY tpma&Smif&m tcsdefudk a=umfjim=u.? 10xdktcg Am±kwfonf AdrmefawmfwHcg;opfem;rSm/ txufwefwdkif;twGif;/ pma&; awmf&Smzefom; a*r&d.tcef;Y/ a,&rdpD&ifaompmukd vltaygif;wdk@a&SS@rSm bwfav.? 11xdkpmYygor#aom xm0&bk&m;. pum;awmfwdk@udk &Smzefom;jzpfaom a*r&d.om; rduQg,onf=um;v#if/ 12eef;awmftwGif;/ pma&;awmftcef;odk@ oGm;I/ pma&;awmf {vd&Srm/ a&Srm,om;a'vm,/ tmcaAmfom; {vmemoef/ &Smzefom;a*r&d/ [meedom;aZ'ud tp&Sdaom rSL;awmfrwfawmf taygif;wdk@onf xdkifvsuf&Sd=u.? 13xdktcg Am±kwfonf vlrsm;wdk@tm;bwfaom pmxJu rduQg,=um;or#aom pum;wdk@udkjyefajymav.? 14xdkrif; taygif;wdk@onfvnf;/ uk&Sd/ a&Svrd/ emoedwdk@rS qif;oufaom a,[k'dudk Am±kwfxHodk@ apv$wfvsuf/ oifonf vlrsm;wdk@tm; bwfaompmvdyfudk oifhvufESifhudkifI vmcJh[k ac:=u.? ae&dom; Am±kwfonf vnf;/ pmvdyfudkudkifIvm.? 15 olwdk@uvnf; xdkifavmh? igwdk@tm;bwfavmh[k qdkonftwdkif;/ Am±kwf onfolwdk@a&S@rSm

bwfav.? 16xdkpum;tvHk;pHkwdk@udk rif;rsm;wdk@onf =um;v#if/ tcsif;csif;a=umuf&GH@aom pdwf&SdI/ igwdk@onf Tpum;tvHk;pHkwdk@udk &Sifbk&iftm; qufquf=um;av#muf&rnf[k Am±kwfudkqdk=u.? 17 wzef oifonf Tpum;tvHk;pHkwdk@udk ol@E_wf¹rGwfonftwdkif; tb,fodk@ a&;xm;oenf;[k ar;jref;v#if/ 18Am±kwfu/ olonf Tpum;tvHk;pHkwdk@udk E_wf¹rGwfI/ tu|Efkyfonf 19 rSifESifha&;xm;yg.[k jyefajymaomf/ rif;rsm;wdk@u/ oifoGm;avmh? a,&rdESifhtwl ykef;a&SmifIaeavmh? tb,frSmaeonfudk wpHkwa,mufr# rodapESifh[k Am±kwftm;rSmcJhI/ 20 pmvdyfudk pma&;awmf {vd&Srm. tcef;Yxm;+yD;rS eef;awmftwGif;/ &Sifbk&ifxHodk@0ifI/ xdktr_udktukeftpif av#muf=u.? 21 &Sifbk&ifonf xdkpmvdyfudk,lacs[k/ a,[k'dudkapv$wfojzifh/ a,[k'donf pma&;awmf {vd&Srm. tcef;xJu,lI/ &Sifbk&iftp&Sdaom txHawmfY &yfaeaomrSL;rwftaygif;wdk@a&S@rSm bwfav.? 22xdktcg e0rvjzpfI/ &Sifbk&ifonf aqmif;umvY pHaysmf&meef;tcef;wGif xdkifI/ a&S@awmfY rD;r,fzsL;ay:rSm rD;cJyHk&Sd.? 23a,[k'donf oHk;av;c%f;avmuf bwfrdv#if/ &Sifbk&ifonf pma&;.xm;ESifhvSD;I rD;r,fzsL;ay:rSm&Sdaom rD;xJodk@ pmvdyfudkcsypfv#if/ tukeftpifu|rf; avmifav.? 24&Sifbk&ifrSpI/ xdkpum;tvHk;pHkwdk@udk =um;aom &Sifbk&if. u|efwa,mufr# ra=umuf/ rdrdt0wfudkvnf rqkwf=u? 25&Sifbk&ifonf pmvdyfudk rD;r±_d@apjcif;iSg/ {vdemoef/ a'vm,/ a*r&dwdk@onf awmif;yefaomfvnf;/ &Sifbk&ifonf olwdk@pum;udkem;raxmif? 26wzef &Sifbk&ifonf pma&;Am±kwfESifh ya&mzufa,&rdudk brf;qD;apjcif;iSg/ om;awmfa,&arv/ tmZa&vom; p&m,/ tmAa'vom; a&Svrdwdk@udk apv$wfav.? odk@&mwGif/ xm0&bk&m;onf xdkolESpfa,mufwdk@udk 0Sufxm;awmfrl.? 27 a,&rdE_wf¹rGwfonftwdkif; Am±kwfa&;xm;aom xdkpmvdyfudk &Sifbk&ifrD;±_d@aomaemuf/ xm0& bk&m;. E_wfuywfawmfonf a,&rdodk@a&mufvmonfum;? 28oifonf tjcm;aom pmvdyfudk,lI/ ,k'&Sifbk&if a,m,udrfrD;±_d@aom t&ifpmvdyfY ygor#aompum;&if;twdkif; a&;xm;avmh? 29oifonf ,k'&Sifbk&if a,m,udrftm;ajymqdk&rnfrSm/ xm0&bk&m;rdef@awmfrl onfum;/ AmAkvkef&Sifbk&ifonf qufqufvmI TjynfudkzsufqD;vdrfhrnf? vlESifhwd&p>mef taygif;wdk@udk okwfoify,f&Sif;vdrfhrnf[laom pum;udk tb,fa=umifh a&;xm;oenf;[k oifonfqdkI pmvdyfudkrD;±_d@+yD? 30xdka=umifh/ xm0&bk&m;onf ,k'&Sifbk&if a,m,udrfudk&nfrSwfI/ rdef@awmfrlonfum;/ ol.trsdK;tE$,fonf 'g0d'f.&mZyv†ifay:rSm rxdkif&? ol.taoaumifudk ae@tcsdefY aeylxJodk@‚if;/ nOfhtcsdefY ESif;cJxJodk@‚if; ypfvdkuf=uvdrfhrnf? 31olrSpI ol.om;ajr;wdk@udk‚if;/ ol.u|efwdk@udk‚if; tjypfESifhtavsmuf igpD&ifrnf? olwdk@ESifh a,±k&Svif +rdK@ol ,l'jynfom;wdk@onf em;raxmif/ olwdk@tay:odk@ ig+cdrf;or#aom ab;Oyg'fwdk@udk a&mufaprnf[k rdef@awmfrl.? 32xdktcg a,&rdonf tjcm;aompmvdyfudk,lI/ ae&dom;pma&;Am±kwftm; ay;ojzifh/ ,k'&Sifbk&if a,m,udrfrD;±_d@aompmY ygor#aompum;wdk@udk a,&rdonfE_wf¹rGufI/ Am±kwfonf a&;xm;.? tvm;wlaompum;rsm;udkvnf; xyfIoGif;&.? 37 1 AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmonf ,k'&Sifbk&ift&mY cef@xm;aom a,m,udrfom; acgedt&mY/ a,m&Sdrif;}uD;.om; aZ'udrif;}uD;onf eef;xdkifav.? 2xm0&bk&m;onf a,&rdtm;jzifh rdef@awmfrlaom pum;awmfwdk@udk/ xdkrif;}uD;tp&Sdaom u|efrsm;/ jynfoljynfom;rsm; wdk@onf em;raxmifbJae=u.?

w&Ha&mtcg aZ'udrif;}uD;onf/ a&Svrdom; a,[kuvESifh ,Zfyka&m[dwfrmao,om; aZzedwdk@udk ya&mzufa,&rdxHodk@ apv$wfI/ igwdk@tbdk@ igwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;tm; qkawmif;ygavmh[k rSmvdkuf.? 4xkdtcg a,&rdonf axmifxJodk@ra&mufao;? vlrsm;wdk@ESifh aygif;abmf vsufaeao;.? 5a,±k&Svif+rdK@odk@0dkif;aom cgv'Jvlwdk@onf/ tJ*kwWKjynfrS zma&mbk&if. Adkvfajcrsm; ppfcsDIvma=umif;udk =um;v#if/ xdk+rdK@rS xGufoGm;=u+yD? 6xdktcg xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ya&mzufa,&rdodk@a&mufI/ 7Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ighudkar;av#muf apjcif;iSg/ oifhudkrSmvdkufaom ,k'&Sifbk&iftm; Todk@jyefajymavmh? oifwdk@udkppfuljcif;iSg vmaomzma&mbk&if. Adkvfajcwdk@onf 8 olwdk@ae&if;tJ*kwWKjynfodk@ jyefoGm;=uvdrfhrnf? cgv'Jvlwdk@onf vmjyefI/ T+rdK@udkwdkuf,l+yD;v#if rD;±_d@=uvdrfhrnf? 9xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ tu,fpifppf cgv'Jvlwdk@onf igwdk@xHrS xGufoGm;=uvdrfhrnf[k qdkI udk,fudkudk,frvSnfhpm;=uESifh? olwdk@onfxGufI roGm;&=u? 10xdkr#ru/ oifwdk@udkppfwdkufaom cgv'Jppfol&Jtaygif;wdk@udk oifwdk@onfvkyf}uHojzifh/ olwdk@wGif '%fcsufxdaomol oufoufusefºuGif;aomfvnf;/ olwdk@onftoD;toD; rdrdwdk@wJYxI/ T+rdK@udk rD;±_d@=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 11 cgv'Jppfol&Jwdk@onf zma&mbk&if. Adkvfajcwdk@udk a=umuf&GH@I/ a,±k&Svif+rdK@rS qkwfoGm;=uaom tcg/ 12a,&rdonf rdrdtrsdK;Y rdrdtarGOpPmudk cHtHhaomiSg/ A,Fmrdefjynfodk@ oGm;rnf[k t}uH&SdI a,±k&Svif +rdK@rS xGufoGm;av.? 13A,FmrdefwHcg;0odk@ a&mufaomtcg/ [meedom;jzpfaom a&Svrd.om; uif;rSL; Á&d,u/ oifonf cgv'Jvlwdk@bufodk@ ul;oGm;ygonfwum;[k qdkvsuf/ ya&mzufa,&rdudk brf;qD;av.? 14a,&rduvnf;/ r[kwfyg? cgv'Jvlwdk@bufodk@ igrul;roGm;yg[k qdkaomfvnf;/ Á&d,onf em;raxmifbJ/ a,&rdudk,lI rif;rsm;xHodk@ ydk@aqmifav.? 15rif;rsm;wdk@onf trsufxGufI a,&rdudk ±dkuf+yD;rS/ pma&;awmfa,meoef.tdrfY avSmifxm;=u.? xdktdrfudk avSmiftdrfvkyfESifhownf;? 16 a,&rdonf tdrfatmufajrwGif/ avSmiftdrfxJodk@a&mufI/ ae@&ufrsm;pGmae&aomaemuf/ 17 aZ'udrif;}uD;onf vludkapv$wfI a,&rdudkE_wf+yD;rS/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmf&Sdoavm[k eef;awmfY wdwfqdwfpGmar;jref;v#if/ a,&rdu/ E_wfuywfawmf&Sdyg.? udk,fawmfonf AmAkvkef&Sifbk&if vufodk@ a&mufygvdrfhrnf[k jyefav#muf.? 18wzef a,&rdu/ tu|Efkyfonf udk,fawmfudkjypfrSm;oavm? udk,fawmf.u|efwdk@udk jypfrSm;oavm? TvlrsdK;udkjypfrSm;oavm? tb,frnfaomtjypfa=umifh tu|Efkyfudk avSmifxm;=uoenf;? 19AmAkvkef&Sifbk&ifonf oifwdk@ESifh Tjynfudkrwdkufrvm&[k a[majymaom [email protected]&mzufwdk@onf ,ckb,frSm&Sd=uoenf;? 20 odk@jzpfI/ tu|Efkyfocif t&Sifrif;}uD;/ em;axmifawmfrlyg? tu|Efkyfawmif;yef aompum;udk em;cHawmfrlyg? tu|Efkyfudkaoapjcif;iSg/ pma&;awmfa,meoeftdrfodk@ jyefapawmfrrlygESifh[k aZ'udrif;}uD;udk av#mufqdk.? 21xdktcg aZ'udrif;}uD;trdef@awmf&SdI/ a,&rdudkaxmif 0if;Yxm;=u.? +rdK@wGif rkef@rukefrSDwdkifatmif/ rkef@onfwef;rS rkef@wvHk;udk ae@wdkif;tpOfay;&.? xdkodk@a,&rdonf axmif0ifxJrSm aeav.? 38 1-3 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ T+rdK@xJrmS aeaomolonf xm;ab;/ rGwfodyfjcif;ab;/ umvemab;wdk@ESifh aovdrfhrnf? cgv'Jvlwdk@bufodk@ xGufoGm;aomolonf toufcsrf;omI/ vuf& OpPmuJhodk@ udk,ftoufudk &vdrfhrnf[lI‚if;/ T+rdK@udk AmAkvkef&Sifbk&if. Adkvfajcvufodk@ 3

qufquftyfI/ olonfodrf;,lvdrfhrnf [lI‚if;/ xm0&bk&m; rdef@awmfrl.[k/ a,&rdonf vltaygif;wdk@tm; a[majym wwfaompum;rsm;udk r\efom;a&Szwd/ yg±_&om;a*'vd/ a&Svrdom; a,[kuv/ rmvcdom; yg±_&wdk@onf =um;aomtcg/ 4xdkrSL;rwfwdk@onf &Sifbk&ifxHodk@0ifI/ Tolonf Todk@aompum;udk ajymojzifh/ +rdK@xJrSmusefºuGif;ao;aom ppfol&Jtp&Sdaom vltaygif;[email protected] tm;avsmhapwwfyg.? olonf TvlrsdK;.tusdK;udk rjyKpkwwf/ zsufqD;wwfyg.? xdka=umifh/ ol@udkuGyfrsufygrnfta=umif; tcGifhawmif;yefyg.[k avsmufv#if/ 5aZ'udrif;}uD;u/ olonf oifwdk@vufY&Sd.? &Sifbk&ifonf oifwdk@ tvdkudk rqD;wm;Edkif[k rdef@awmfrl.? 6xdktcg a,&rdudk,lI/ axmif0if;xJrSm&Sdaom om;awmfrmvcd. ajrwGif;Y }udK;ESifhavsmhcs=u.? xdkajrwGif;Ya&r&Sd/ &$H@om&SdI/ a,&rdonf &$H@Yu|Hvsufae.? 7 xdkodk@ a,&rdudkajrwGif;Y csxm;a=umif;udk eef;awmft&m&Sdjzpfaomol/ uk&StrsdK;om; {A'arvuf onf =um;odaomtcg/ &Sifbk&ifonf A,FmrdefwHcg;0Y xdkifaeawmfrlpOfwGif/ 8 xdkolonf eef;awmfxJu xGufI txHawmfodk@ oGm;+yD;v#if/ 9tu|Efkyfocif t&Sifrif;}uD;/ xdkolwdk@onf ya&mzufa,&rdudk jyKavor# wdk@Y rSm;=uyg+yD? ajrwGif;Ycsxm;=uyg+yD? +rdK@Yrkef@ukefaoma=umifh/ xdkwGif;Y iwfrGwfIaoygvdrfhrnf[k av#mufaomf/ 10&Sifbk&ifu/ ya&mzufa,&rdraorSD Tt&yfrS vloHk;q,fudkac:oGm;I/ ajrwGif;xJu E_wf,lavmh[k/ uk&StrsdK;om; {A'arvufudk trdef@awmf&Sd.? 11{A'arvufonfvnf; vlwdk@udkac:I eef;awmftwGif; b¾mwdkufatmufodk@ 0if+yD;v#if/ a[mif;EGrf;aomt0wfpkwfrsm;udk ,l+yD;rS/ a,&rd&Sd&m ajrwGif;Y }udK;ESifhavsmhcsav.? 12xdktcg uk&StrsdK;om; {A'arvufu/ a[mif;EGrf;aom Tt0wfpkwf wdk@ESifh oif.vufuwD;=um;Y }udK;udkckcHygavmh[k qdkonftwdkif; a,&rdjyKav.? 13 xdkodk@ a,&rdudk ajrwGif;xJu}udK;ESifh qGJwif=u.? xdkaemuf a,&rdonf axmif0if;xJrSmaeav.? 14 wzef aZ'udrif;}uD;onf vludkapv$wfI/ AdrmefawmfY wwd,twGif;cef;xJokd@ a,&rdukd ac:+yD;v#if/ oifY wpHkwckudk igar;jref;rnf? tb,ft&mudkr# rxdrfr0SufESihf [k qkdaomf/ 15a,&rdu/ tu|Ekfyfav#mufv#if/ tu|Ekfyfudk rowfbJ trSefaeawmfrlrnfavm? tu|Ekfyfonf t=uHay;v#if/ tu|Efkyfpum;ukd em;axmifawmfrlrnfavm[k aZ'ududk ar;av#mufav.? 16 aZ'udrif;}uD;uvnf;/ igwdk@udk touf&Sifaom owW0gjzpfapjcif;iSg zefqif;aom xm0&bk&m;touf&Sifawmfrlonftwdkif;/ oifhukdigrowf? oifhtoufukd&Smaom xkdvlwdk@vufodk@ oifhudkigrtyf[k a,&rdtm; wdwfqdwfpGmusdefqkd av.? 17a,&rduvnf;/ Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAkdvfajct&Sifbk&m;rdef@awmfrlonfum; udk,fawmfonf AmAkvkef&Sifbk&if. rSL;rwfwdk@xHodk@ trSwfxGufoGm;v#if toufcsrf;om&awmfrlrnf? T+rdK@onfvnf; rD;±_d@jcif;ESihf vGwfvdrfhrnf? udk,fawmfESihf wuG aqGawmfrsKd;awmfwdk@onf toufcsrf;om &=uvdrhfrnf? 18 odk@r[kwf/ udk,fawmfonf AmAkvkef&Sifbk&if. rSL;rwfwdk@xHodk@ rxGufroGm;v#if/ T+rdK@ukd cgv'Jvlwdk@vufokd@tyfI/ olwdk@onf rD;±_d@=uvdrfhrnf? ukd,fawmfonfvnf;/ olwdk@vufESihf rvGwf&[k aZ'ududkav#mufqdk.? 19aZ'udrif;}uD;uvnf;/ cgv'Jvlwdk@bufodk@ ul;oGm;aom ,k'vlwdk@udk iga=umuf.? ighukdolwdk@vufokd@tyfI/ igonfuJh&J@jcif;udk cH&rnf pdk;&drfonf[kqdkv#if/ 20 a,&rdu/ ukd,fawmfukdrtyf&? tu|Ekfyfqifhqkdaom xm0&bk&m;. trdef@awmfudk em;axmifawmfrlyg? xkdodk@jyKv#if csrf;om&I touf&Sifawmfrlrnf? 21okd@r[kwf/ udk,fawmfu/ igrxGufroGm;[k jiif;v#if/ tu|Ekfyftm; xm0&bk&m;jyawmfrlaom t&m[lrlum;/ 22eef;awmfY usefºuGif;or#aom rdef;rwdk@onf AmAkvkef&Sifbk&if . rSL;rwfwdk@xHodk@ xkwfaqmif=uvdrhfrnf?

xkdrdef;rwdk@uvnf;/ udk,fawmf. taqGcifyGef;wdk@onf aoG;aqmifI Ekdif=u+yD? ajcawmfonf &$H@Yu|HI/ olwdk@onf qkwfoGm;=u+yD[k udk,fawmftm; qdk=uvdrfhrnf? 23xkdokd@ udk,fawmf. r,m;ESihf om;orD;&Sdor#wdk@udk cgv'Jvlwdk@xHokd@ xkwfaqmif=uvdrhfrnf? udk,fawmfvnf; olwdk@vufESihf rvGwfbJ/ AmAkvkef&Sifbk&if vufokd@a&mufI/ T+rdK@ukdrD;±_d@apawmfrlrnf[k av#muf.? 24 aZ'uduvnf;/ Tpum;ukd tb,folr# r=um;rodapESihf? odk@jyKv#if/ oifonfrao&? 25 igonfoifESihf pum;ajyma=umif;ukd rSL;rwfwkd@onf =um;I oif&Sd&mokd@ vmv#uf/ oifonf &Sifbk&iftm; tb,fokd@av#mufonfudk‚if;/ &Sifbk&ifonf oifhtm;tb,fokd@ rdef@awmfrlonfukd‚if;/ igwdk@tm;=um;ajym ygavmh? rxdrfr0SufygESihf[k qdkv#if/ 26oifuvnf;/ ighukdaoapjcif;iSg/ a,meoeftdrfokd@ jyefapawmfrrlrnf ta=umif;/ &Sifbk&ifxHY igtoem;awmfcH+yD[k olwdk@tm; jyefajymavmh[k a,&rdtm; rdef@awmfrl.? 27xkdtcg rSL;rwftaygif;wdk@onf a,&rd&Sd&modk@vmI ar;ppf=u.? olonfvnf;/ &Sifbk&ifrSmxm;or#twkdif; jyefajym+yD;rS/ olwdk@onf rar;rppfbJae=u.? xkdtr_ukd tb,folr#r&dyfrd=u? 28a,±k&Svif+rdK@udkwdkufI &aomae@wdkifatmif/ a,&rdonf axmif0if;xJrSm ae&.? a,±k&Svif+rdK@onf &efolvufodk@ a&mufaomtcg/ axmif0if;xJrSm &Sdao;.? 39 1 ,k'&Sifbk&if aZ'udrif;}uD; eef;pHudk;ESpf 'orvwGif/ AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmonf Akdvfajc taygif;wdk@ESihfwuG vmI a,±k&Svif+rdK@udk 0kdif;xm;=u.? 2aZ'udrif;}uD;eef;pHq,fwESpf/ pwkwˆv udk;&ufae@Y +rdK@ukd+zdKazmufI/ 3a&$xm;0efae&*gv&Sa&Zm/ rdef;rpkd;tkyf pmocdrf/ rm*kynm&Sdtkyf ae&*gv &Sa&Zmwnf;[laom AmAkvkef&Sifbk&if. rSL;rwftp&Sdaom rSL;awmfrwfawmftaygif;wkd@onf +rdK@xJodk@ 0ifI/ tv,fcsufwHcg;0Y xkdif=u.? 4,k'&Sifbk&if aZ'udrif;ESihf ppfol&Jtaygif;wdk@onf xkdvlrsm;ukd jrifv#if/ nOhftcg ajy;I O,smOfawmfvrf;udkvkdufvsuf/ +rdK@±kd;ESpfxyfpyf=um; wHcg;jzihf xGuf+yD;rS vGifjyifodk@ oGm;=u.? 5 cgv'Jppfol&Jwdk@onf vkdufvsuf/ a,&dacgvGifjyifY aZ'udrif;udk rSDI brf;qD;+yD;rS/ AmAkkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZm&Sd&m [mrwfjynf &dAv+rdK@odk aqmifoGm;=u.? AmAkvkef&Sifbk&ifonf aZ'udrif;. tr_ukd ppfa=umpD&ifI/ 6&dAv+rdK@rSm aZ'udom;wdk@udk tbrsufarSmufY owfav.? ,k'rSL;rwftaygif;ukdvnf; owfav.? 7aZ'udrsufpDukdvnf; azmuf+yD;rS/ ol@ukda=u;0g}udK;ESihf 8 csnfaESmifav.? cgv'Jvlwdk@onfvnf;/ eef;awmfESihf qif;&Jom;tdrfwdk@ukd rD;±_d@I/ 9 +rdK@±dk;udk+zdKzsuf=u.? xkdtcg udk,f&HawmfrSL; aeAkZm&'efonf +rdK@xJrSm usefºuGif;aomol/ cgv'Jvlbwfokd@ ul;oGm;ESihfaomol/ usefºuGif;or#aomolwdk@ukd AmAkvkef+rdK@odk@ odrf;oGm; av.? 10 odk@&mwGif/ OpPmtv#if;r&Sdaom qif;&Jom;tcsdK@wdk@udk ,k'jynfYxm;cJhI/ pyspfO,smOfESihf v,f,m wdk@ukday;av.? 11 AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmonf a,&rdtr_Y/ ukd,f&HawmfrSL; aeAkZm&'efukd rSmxm;ESihf onfum;/ 12a,&rdukd,lI aumif;rGefpGm=unhf±_avmh? rn‡Of;qJESihf? olajymonftwdkif; ol@ukdjyKavmh[k rSmxm;awmfrlonfESihf tnD/ 13ukd,f&HawmfrSL; aeAkZm&'ef/ rdef;rpdk;tkyf aeAk&SmZAef/ rm*kynm&Sdtkyf ae&*gv&Sa&Zmtp&Sdaom AmAkvkef&Sifbk&if. rSL;rwftaygif;wdk@onf 14 vludkapv$wfI/ a,&rdudk axmif0if; xJuE_wf,l+yD;v#if/ ol.ae&mokd@ ydk@aqmifapjcif;iSg/ &Smzefom;jzpfaom t[duH.om; a*'vdYtyf=u.? odk@jzpfI/ a,&rdonf jynfom;rsm;ESihf twlae&av.?

a,&rdonf axmif0if;xJrSm tcsKyfcH&aomtcg/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmf a&mufI/ 16 oifonf Á&StrsKd;om; {A'arvufudk qifhqdk&rnfrSm/ Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uif Akdvf ajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ T+rdK@. tusKd;ukdrjyKpk/ zsufqD;jcif;iSg ighpum;ukd igwnfaprnf? umvtcsdefa&mufv#if/ oifha&S@Y ighpum;jynfhpHkvdrhfrnf? 17odk@aomfvnf;/ xkdumvY 18 oifhukdigu,fE_wf rnf? oifa=umufaomolwdk@vufokd@ oifra&muf&? igonf oifhukdpifppfu,fE_wfrnf? oifonf xm;jzihfrqHk;&? vuf&OpPmuJhokd@ udk,ftoufudk&vdrhfrnf? ta=umif;rlum;/ oifonfighukd udk;pm;aom a=umifhwnf;[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 40 1 ukd,f&HawmfrSL;aeAkZm&'efonf a,&rdukdwzef odrf;oGm;I &mr+rdK@Y v$wfaomaemuf/ xm0& bk&m; xHawmfrS E_wfuywfawmfonf a&mufvmonft&mrSm/ AmAkvkef+rdK@okd@ odrf;oGm;jcif;udk cH&aom ,k'jynfol/ a,±k&Svif+rdK@om; taygif;wkd@ESihf twl/ a,&rdonf oH}udK;ESihf csnfaESmifjcif;ukd cH&aomtcg/ 2udk,f&HawmfrSL;onf ol@ukdac:I/ oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf TjynfY a&mufaomtr_ukd +cdrf;awmfr_ESihf+yD? 3+cdrf;awmfrlonftwdkif;vnf;/ tr_udka&mufapI pD&ifawmfrl+yD? oifwkd@onf trdef@awmf udkem;raxmif/ xm0&bk&m;ukd jypfrSm;aoma=umifh/ Ttr_onf oifwdk@tay:odk@ a&mufav+yD? 4,ckrSm oifhvufY csnfaESmifvsuf&Sdaom oH}udK;ukd igc|wfrnf? igESihftwl AmAkvkef+rdK@okd@ vdkufvmjcif;iSg tvkd&Sdv#if vkdufvmyg? igonfaumif;rGefpGm =unfh±_rnf? igESihf twlAmAkvkef+rdK@okd@ vkdufjcif;iSg tvdkr&Sdv#if rvkdufESihf? wjynfvHk;onf oifha&S@rSm &Sd.? t=uift&yfodk@oGm;aumif;onf[k pdwfxifv#if/ xkdt&yfwnf;[laom pdwfa&muf&mt&yfodk@ oGm;ygavmh[k qdk.? 5a,&rdonf udk,f&HawmfrSL;xHrS rxGufrSD/ ukd,f&HawmfrSL;u/ AmAkvkef&Sifbk&ifonf ,k'jynfe,fwGif/ +rdK@tkyft&mY cef@xm;awmfrlaom &Smzef.om;jzpfaom t[duH.om; a*'vdxHokd@ jyefI jynfom;rsm;ESihf twlaeygavmh? odk@r[kwf/ pdwf&Sdonftwkdif; oGm;ygavmh[k qdkvsuf/ pm;p&dwfESihf vufaqmifukday;I v$wfvkdufav.? 6xkdtcg a,&rdonf t[duH om; a*'vd&Sd&m rdZyg+rdK@odk@oGm;I jynfYusefºuGif;ao;aom olwdk@ESihf twlaeav.? 7 AmAkvkef&Sifbk&ifonf t[duefom; a*'vdukdjynftkyft&mY cef@xm;I/ AmAkvkef+rdK@okd@odrf;,l&mY rygaom a,mufsm;rdef;roli,f qif;&Jom;tcsKd@wdk@ukd olYtyfa=umif;ukd/ awmrSm&Sdaom wyfrSL;wdk@ESihf ppfo&l Jrsm;wdk@onf =um;od=uaomtcg/ 8emoedom; Á&Sarv/ um&mom; a,m[eefESihf a,meoef/ wmEkrufom; p&m,/ aeawmzwftrsKd;/ {zJ.om;rsm;/ rmcodtrsKd;om; a,Zedwdk@onf rdrdvlrsm;ESihf wuG/ a*'vd&Sd&m rdZyg+rdK@okd@ vmI/ 9 &Smzef.om;jzpfaom t[duH.om; a*'vdu/ cgv'Jrif;. tr_udk aqmif&Guf&rnftcGifhukd rpdk;&drf=uESihf? TjynfYaeI AmAkvkef&Sifbk&if tr_ukd aqmif&Guf=uavmh? odk@jyKv#if/ csrf;om&=uvdrhfrnf? 10igr_um;/ vmvwHhaom cgv'Jvlwdk@pum;ukd em;axmifjcif;iSg rdZyg+rdK@rSm aernf? oifwkd@rlum;/ pyspf&nfudk‚if;/ aEGumvtoD;ukd‚if;/ qDukd‚if; odrf;I tkd;Yodkxm;=uavmh? ,ck0ifjyefaom +rdK@&Gmwdk@Y ae=uavmh[lI/ xkdolwdk@tm;opPmjyKav.? 11AmAkvkef&Sifbk&ifonf ,k'jynfY vltcsKd@wkd@ukd usefºuGif;apI/ &Smzef.om;jzpfaom t[duH.om; a*'vdudk rif;t&mY cef@xm;a=umif;ukd/ armbjynf/ trRKefjynf/ {'kHjynftp&Sdaom twdkif;wdkif;tjynfjynfwdk@Y &Sdaom ,k'vltaygif;wkd@onf =um;od=uaom tcg/ 12ESifxkwf&mjynft&yf&yfwdk@rS jyefvmI/ ,k'jynf/ a*'vd&Sd&m rdZyg+rdK@okd@ a&mufojzifh/ rsm;pGmaom pyspf&nfESihf aEGumvtoD;ukdodrf;,l=u.? 15

xkdaemufrS/ um&mom; a,m[eefonf awmY&Sdaom wyfrSL;rsm;ESihf wuG/ a*'vd&Sd&m rdZyg+rdK@okd@ vmI/ 14udk,fawmfukd owfapjcif;iSg/ trRKef&Sifbk&if Amvdwfonf emoedom; Á&Sarvudk apv$wf a=umif;ukd trSefodyg.avm[k ar;av#mufaomfvnf;/ xkdpum;ukd t[duHom; a*'vdonf r,Hk? 15xkdtcg um&mom; a,m[eefuvnf;/ tu|EkfyfoGm;I emoedom; Á&Sarvudk owf&aomtcGifhukd ay;ygavmh? tb,folr#rod&? olonfudk,fawmf udkowfI/ ukd,fawmfxHY pka0;aom ,k'vltaygif;wkd@onf t&yf&yf okd@uJGjym;ojzihf/ ,k'jynfY usefºuGif;aomolwdk@onf tb,fa=umifh ysufpD;&=uygrnfenf;[k/ rdZyg+rdK@Y a*'vdukd wdwfqdpGm av#mufaomfvnf;/ 16t[duHom;a*'vdu/ oifonfxkdokd@rjyK&? Á&SarvY rrSefaompum;ukd jyefajym+yD[k/ um&mom; a[m,eeftm; jyefajymav.? 41 1 owWrvwGif aqGawmfrsKd;awmfjzpfaom rif;om; {vd&Srmom;/ emoed.om; Á&Sarv onf/ vlwusdyfESihf wuG/ t[duHom; a*'vd&Sd&m rdZyg+rdK@okd@vmI/ xkd+rdK@Y wpkwnf;pm; aomuf=u.? 2xkdtcg/ emoedom; Á&SarvESihf xkdvlwusdyfwdk@onf xI/ AmAkvkef&Sifbk&if tcGifhESihf jynftkyfvkyfaom &Smzef. om;jzpfaom t[duH.om; a*'vdudk xm;ESihf ckwfI owf=u.? 3Á&Sarvonfvnf;/ rdZyg+rdK@wGif a*'vdxHY &Sdaom ,k'vltaygif;wdk@udk‚if;/ awG@or#aom cgv'Jppfol&Jwdk@ukd‚if; owfav.? 4a*'vdukd owfI/ ESpf&ufvGefaomfvnf;/ xkdtr_udk tb,folr# rodao;ojzihf/ 5a&Scif+rdK@/ &Sdavm+rdK@/ &Srm&d+rdK@xGuf vmaom vl&Spfusdyfwdk@onf rdrdwdk@rkwfqdwfukd &dwf+yD;v#if/ t0wfpkwfudk0wfI &Seaomudk,f&Sdvsuf/ ylaZmfouUmESihf eH@omaygif;ukd Adrmefawmfodk@ aqmifcJhvsuf a&mufvm=u.? 6xkdolwdk@udk }udKqdktHhaomiSg/ emoedom; Á&Sarvonf idkaºuG;vsuf/ rdZygv+rdK@rSxGufI awG@aomtcg/ t[duHom; a*'vdxHodk@ vm=uavmh[k ac:av.? 7+rdK@xJodk@a&muf+yD;v#if/ emoedom; Á&SarvESihf ol.vlrsm;wdk@onf xkdolwdk@ukd owfI/ ajrwGif;xJodk@ ypfcs=u.? 8xkdolwdk@wGifygaom vlwusdyfwdk@u/ tu|Ekfyfwdk@ukd rowfygESihf? tu|Efkyfwdk@okdxm;aom OpPmwnf;[laom *sKH/ rka,m/ qD/ ysm;&nfonf awmY&Sdyg.[k/ Á&Sarvtm; ajymqkdaoma=umifh/ xkdolwdk@ukd 9 olwkd@nDtpfukdrsm;ESihf twlrowfbJae.? Á&Sarvonf a*'vdESihf twl owfaomoltaoaumifrsm;ukd ypfcsaomwGif;onf tjcm;wGif;r[kwf/ tmorif;}uD;onf Áoa&v &Sifbk&ifAm&Smukd a=umufI wl;aomwGif;jzpfownf;? xkdwGif;udk emoedom; Á&Sarvonf taoaumif rsm;ESihf jynhfap.? 10xkdtcg t[duHom; a*'vdY udk,f&HawmfrSL; aeAkZm&'eftyfaom rif;orD;rsm;tp &Sdaom/ rdZyg+rdK@Y usefºuGif;or#aomolwdk@ukd emoedom; Á&Sarvonf odrf;,lI/ trRKeftrsKd;om;wdk@ xHodk@ xGufoGm;av.? 11 xkdokd@ emoedom; Á&SarvjyKaom tr_tvHk;pHkwdk@ukd um&mom;a,m[eefESihf ol@xHY &Sdor# aomwyfrSL;wdk@onf =um;v#if/ 12-13vltaygif;wdk@ukdac:I/ emoedom;Á&Sarvudk wdkufjcif;iSg xGufoGm; ojzifh/ *daAmifuefem;rSmawG@av.? Á&SarvYygaomoltaygif;wdk@onf um&mom; a,m[eefESihf olYyg aomwyfrSL;taygif;wdk@ukd jrifaomtcg/ 0rf;ajrmufjcif;odk@a&muf=u.? 14xkdtcg rdZyg+rdK@rSm Á&Sarvodrf;oGm;aom vltaygif;wdk@onf ol@xHrSxGufI/ um&mom;a,m[eefxHodk@ ul;oGm;=u.? 15emoedom; Á&Sarvonf vl&Spfa,mufESihf wuG/ a,m[eefvufrS vGwfajy;I/ trRKeftrsKd;om;wdk@xHodk@ oGm;av.? 16xkdodk@t[duHom; a*'vdukd owf+yD;onfaemuf/ um&mom; a,m[eefESihf ol@xHY&dSaom wyfrSL;taygif;wd@k onf emoedom; Á&SarvvufrS‚if;/ rdZyg+rdK@rS‚if;/ 13

E_wfIusefºuGif;aomolwnf;[laom/ tm;}uD;aomppfol&Jrsm;/ rdef;rrsm;/ oli,frsm;/ rdef;rpdk;rsm;taygif;wkd@ukd *daAmif+rdK@rS aqmifcJhjyefI/ 17cgv'Jvlwdk@a=umifh tJ*kwWKjynfodk@ajymif; rnft=uH&Sdvsuf/ Aufvif+rdK@ESihf eD;aom cdr[H&Gmodk@ oGm;Iae=u.? 18ta=umif;rlum;/ jynftkyft&mY/ AmAkvkef&Sifbk&ifcef@xm;aom t[duHom; a*'vdudk emoedom; Á&Sarv owfaoma=umifh/ cgv'Jvlwdk@ukd a=umuf=u.? 42 1 xkdtcg um&mom; a[m,eef/ a[m&SJom; a,Zedtp&Sdaom wyfrSL;&Sdor#wdk@ESihf vlt}uD;ti,f taygif;wdk@onf ya&mzuf a,&rdxHodk@ csOf;uyfI/ 2-3tu|Ekfyfwdk@onf txufu rsm;aomfvnf;/ ,ckudk,fawmfjrifonftwdkif; tenf;i,fom usefºuGif;ygonfjzpfI/ tu|Ekfyfwdk@toem;awmfcHaom pum;ukdry,fygESihf? tu|Ekfyfwdk@oGm;&aomvrf;ESihf jyK&aomtr_udk ukd,fawmf.bk&m;ocif xm0&bk&m;onf tu|Ekfyfwdk@tm; jyawmfrlrnfta=umif;/ usefºuGif;or#aomol/ tu|Ekfyfwdk@tbkd@ ukd,fawmf. bk&m;ocif xm0&bk&m;xHawmfY qkawmif;ygavmh awmif;yef=u.? 4ya&mzufa,&rd uvnf;/ ig=um;.? oifwkd@ajymonftwdkif; oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;tm; qkawmif;rnf? xm0&bk&m;onf oifwdk@tm; rdef@awmfrlor#wdk@ukd jyefajymrnf? tb,ft&mudkr# rxdrfr0Suf[k ajymqkd.? 5olwdk@uvnf;/ ukd,fawmf. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf ukd,fawmftm;jzihf tu|Ekfyfwdk@ukd rSmxm; awmfrlor#twdkif;/ tu|Ekfyfwdk@onf jyKygrnf[k/ xm0&bk&m;onf tu|Ekfyfwdk@YrSefuefI/ 6 opPmapmifhaom oufaojzpfawmfrlapownf;? tu|Ekfyfwdk@onf tu|Ekfyfwdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk em;axmifaomtcg/ csrf;om&ygrnfta=umif;/ tu|Ekfyfwdk@onf/ udk,fawmfudkapv$wf&m tu|Efkyfwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;. trdef@awmfonf aumif;onfjzpfap/ raumif;onfjzpfap/ em;axmifygrnf[k a,&rdtm;ajymqkd=u.? 7 xkdaemuf q,f&uf=umaomtcg/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf 8 a,&rdodk@a&mufv#if/ a,&rdonf um&mom;/ a,m[eefrSpI/ olYygor#aom wyfrSL;wdk@ESihf ighudkapv$wfI toem;awmfcHaom vlt}uD;ti,ftaygif;wdk@udk ac:I/9oifwdk@onf 10 Áoa&vtrsKd;.bk&m;ocif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ tu,fpifppf oifwdk@onf TjynfYaev#if/ igonfoifwdk@udk r+zdKrzsuf/ wnfaqmuf rnf? oifwdk@ukdrE_wf/ pdkufysKd;rnf? igonf 11 oifwdk@Ya&mufapaom ab;'%fa=umifh aemifw&.? oifwdk@ a=umufwwfaom AmAkvkef&Sifbk&ifukd ra=umuf=uESihf? xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ xkd&Sifbk&if udkra=umuf=uESihf? igonf oifwdk@ukdu,fwifI/ xkdrif;vufrS E_wf,ljcif;iSg oifwdk@bufY&Sd.? 12 oifwdk@udk igu,froem;aomtm;jzihf/ xkd&Sifbk&ifonf oifwkd@ukd oem;I/ 13 ae&if;jynfokd@jyefap&vdrhfrnf? odk@r[kwf/ oifwdk@u/ igwdk@onf TjynfYrae/ igwdk@bk&m;ocif. xm0&bk&m;. trdef@awmfudk em;raxmifbJ/ 14ppfr_udkrawG@rjrif/ wHydk;r_wfoHukdr=um;/ riwfrrGwf&mt&yf/ tJ*kwWKjynfukdoGm;I aernf[k qkdv#if/ 15usefºuGif;aom ,k'trsKd;om;wdk@/ xm0&bk&m;. trdef@awmfukd =um;=uavmh? Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAkdvfajct&Sif xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ oifwkd@onf tJ*kwWKjynfokd@ oGm;jcif;iSg/ usyfusyfrsufESmjyKvsuf/ xkdjynfodk@trSefoGm;I wnf;cdkv#if/ 16oifwdk@a=umufaom xm;ab;onf tJ*kwWKjynfY oifwkd@udk rSDvdrhfrnf? oifwdk@a=umufaom rGwfodyfjcif;ab;onfvnf;/ tJ*kwWKjynfY oifwkd@udk usyfusyf vkdufI/ xkdjynfYoifwkd@onf ao=uvdrhfrnf? 17tJ*kwWKjynfokd@oGm;I wnf;cdkjcif;iSg rsufESmjyKaomol

taygif;wdk@onf xm;ab;/ rGwfodyfjcif;ab;/ umvemab;jzihf ao=uvdrhfrnf? olwkd@tay:odk@ iga&mufap aomab;'%fESihf wa,mufr#rv$wf&? usefºuGif;aom olwa,mufr#r&Sd&? 18 Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; trdef@awmfrlonfum;/ a,±k&Svif+rdK@om;wdk@tay:odk@ ightrsuft&Sdefudk igoGef;avmif;onfenf;wl/ oifwkd@onf tJ*kwWKjynfodk@ 0ifaomtcg/ oifwdk@tay:odk@ oGe;f avmif;ojzihf/ oifwkd@onf qJa&;jcif;/ thH=ojcif;/ usdefjcif;/ uJh&J@jcif;ukdcHbdk@&mjzpf=uvdrhfrnf? Tt&yfudk aemufwzef rjrif&? 19usefºuGif;aom ,k'trsKd;om;wdk@/ tJ*kwWKjynfokd@ roGm;=uESihf[k oifwk@dtm; xm0&bk&m; trdef@awmf &Sd.? igonfoifwkd@ukd ,ae@oufaocHa=umif;udk odrSwf=uavmh? 20tu,fpifppf oifwdk@u/ tu|Ekfyfwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;tm; tu|Efkyfwdk@tbkd@ qkawmif;ygavmh? tu|Ekfyfwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m; rdef@awmfrlor#wd@k ukd =um;ajymygavmh? tu|Ekfyfwdk@onf em;axmifygrnf[k qdkI/ [email protected]&m;ocif xm0&bk&m; xHawmfodk@ apv$wfaomtcg/ udk,fpdwfudkudk,fvSnfhpm;=u+yD? igonfoifwkd@tm; ,ae@=um; ajym.? oifwdk@rlum;/ oifwdk@bk&m;ocifxm0&bk&m;. trdef@awmf ukd‚if;/ ightm;jzihf rSmvkdufawmfrlor# wkd@ukd‚if;/ em;raxmifbJae=u.? 22xkda=umifhoifwdk@onf oGm;I/ wnf;cdkcsifaomt&yfY/ xm;ab;/ rGwfodyfjcif;ab;/ umvemab;wdk@jzihf ao=uvdrfhrnf ta=umif;ukd trSefodrSwf=uavmh[k a,&rdonf jyefajymav.? 43 1 xkdvlrsm;wdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf a,&rdtm;jzihf rSmawmfrlor#aom trdef@awmfwdk@ukd a,&rdonf vltaygif;wdk@tm; tukeftpif=um;ajymonf&Sdaomf/ 2a[m&JSom; tmZ&dESihf um&mom; a,m[eeftp&Sdaom/ rmeaxmifv$m;aomoltaygif;wdk@onf oltaygif;wdk@u/ oifonf rkompum;ukd ajym.? tJ*kwWKjynfodk@oGm;I rwnf;cdk&[k igwdk@. bk&m;ocifxm0&bk&m;onf oifhtm;jzihf rSmxm;awmf rrl? 3cgv'Jvlwdk@onf igwdk@udkowfI/ AmAkvkef+rdK@odk@ odrf;oGm;aprnfta=umif;/ olw@dk vufodk@igwkd@udk tyfvdkaomiSg/ ae&dom; Am±kwfonf oifhudkE_d;aqmfwdkufwGef;.[k qdk=u+yD;v#if/ 4um&mom; a,m[eef tp&Sdaom wyfrSL;rsm;ESihf vlrsm;taygif;wdk@onf/ ,k'jynfYae&rnf[laom xm0&bk&m;. trdef@awmfukd em;raxmifbJ/ 5 twdkif;wkdif;tjynfjynfodk@ ESifxkwfjcif;ukd cH&+yD;rS ,k'jynfYaetHhaomiSg/ 6jyefvmaom ,k'trsKd;om;tuseftºuGif;/ a,mufsm;/ rdef;r/ oli,f/ rif;orD;tp&Sdaom udk,f&HawmfrSL; aeAkZm&'efonf &Smzef.om;jzpfaom t[duH.om; a*'vdY tyfaomvltaygif;wdk@udk‚if;/ ya&mzuf a,&rd/ ae&dom; Am±kwfudk‚if;/ um&mom; a,m[eefESihf wyfrSL;taygif;wdk@onf ,lI/ 7 xm0&bk&m;. trdef@awmfukd em;raxmifbJ/ tJ*kwWKjynfodk@oGm;I wmyeuf+rdK@okd@a&muf=u.? 8 wmyeuf+rdK@Y xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfukd a,&rdokd@a&mufawmfrlonfum;/ 9 oifonf }uD;aomausmufwdk@udk udkif,lI/ wmyeuf+rdK@Y zma&mbk&if. tdrfawmf0em;rSm&Sdaom tkyfzdkajrY/ ,k'vlrsm;a&S@wGif jrKyfxm;avmh? 10olwdk@tm;vnf;/ Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAkdvfajc t&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ igonfvlukd apvGwfI/ ig.u|efAmAkvkef&Sifbk&if aeAkkc'faeZmukd aqmifcJh+yD;v#if igjrKyfxm;aom Tausmufwdk@tay:rSm ol.&mZyv†ifukd igwnfrnf? olonfvnf;/ rdrdwJawmfukd Tausmufwdk@tay:rSm jzef@vdrhfrnf? 11 xdkrif;onf a&mufvmaomtcg/ tJ*kwWKjynfukd vkyf}uHI/ aowefaomolwdk@udk aojcif;odk@‚if;/ odrf;oGm;csKyfxm;wefaomolwdk@ukd odrf;oGm;csKyfxm;jcif; odk@‚if;/ uGyfrsufwefaomolwdk@udk uGyfrsufjcif;odk@‚if; tyfvdrhfrnf? 12tJ*kwWKbk&m;tdrfwdk@udk igrD;±_d@rnf? olonfvnf;/ xkdbk&m;wdk@udk

rD;±_d@Iodrf;oGm;csKyfxm;vdrhfrnf? odk;xdef;onf rdrdt0wfudk0wfouJhokd@/ xkdrif;onf tJ*kwWKjynfudk 0wfI/ +idrf0yfpGmxGufoGm;vdrhfrnf? 13tJ*kwWKjynf Aufa&Sruf+rdK@Y/ ±kyfwk qif;wkrsm;ukd csKd;zsufI/ tJ*kwWKbk&m;tdrfrsm;ukd rD;±_d@vdrhfrnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 44 1 tJ*kwWKjynf/ rd*a'gv+rdK@/ wmyeuf+rdK@/ aemz+rdK@/ ygo±kt&yfYaeaom ,k'vltaygif;wdk@ukd &nfrSwfI a,&rdokd@a&mufvmaom E_wfuywfawmftm;jzihf/ 2Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAkdvfajc t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ a,±k&Svif+rdK@tp&Sdaom ,k'+rdK@&Gmt&yf&yfwdk@tay:odk@ iga&muf apaomab;'%fudk oifwdk@onfjrif=u+yD? 3=unfh±_=uavmh? ,ae@rSm xkd+rdK@&Gmwdk@onf/ aeaomolr&Sd/ vlqdwfnHaomt&yfjzpf=u.? ta=umif;rlum;/ t&ifaeaomolwdk@onf udk,fwdkifrod/ bkd;ab;wdk@rod/ tjcm;wyg;aombk&m;wdk@tm; eH@omaygif;ukd rD;±_d@I 0wfjyKojzihf/ ig.trsufawmfudk E_d;aqmfjcif;iSg/ jyK=u aom'kp±kdufa=umifh Ttr_a&mufownf;? 4ig. u|efya&mzuftaygif;wdk@udk igonfapmapmxI oifwdk@&Sd&mokd@ txyfxyfapv$wfvsuf/ igrkef;aomtr_/ Tpufqkyf&GH&SmbG,faom tr_ukdrjyKygESifh[k 5 ajymaomfvnf;/ olwdk@onf tjcm;wyg;aombk&m;tm; eH@omaygif;udkrD;r±_d@/ 'kp±dkufudk a&Smifrnfta=umif; em;axmifjcif; udkrjyK/ remr,lbJae=u.? 6xkda=umifh/ ig. trsuft&Sdefudk igoGef;avmif;I/ ,k'+rdK@rsm;/ a,±k&Svifvrf;rsm; wdk@Y trsufrD;±_d@ojzihf/ olwdk@onf ,ae@YjzpfouJhodk@ okwfoify,f&Sif;&mt&yfjzpf=u.? 7-8 ,ckrSm Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAkdvfajct&Sifbk&m;ocif/ xm0&bk&m;rdef@awmfrl onfum;/ oifwdk@onf udk,fukdudk,fy,fzsufvdkaomiSg‚if;/ ajr}uD;ay:rSm vltrsKd;rsKd;wdk@onf uJh&J@udsefqJ&m jzpfvdkaomiSg‚if;/ oGm;IaeaomtJ*kwWKjynfY tjcm;wyg;aombk&m;wdk@tm; eH@omaygif;udk rD;±_d@vsuf/ udk,fwdkifjyKaom tr_ESihf ig.trsufudk E_d;aqmfojzifh/ oifwdk@wGif wa,mufr#rºuGif;/ ,k'trsKd; a,mufsm; rdef;r/ oli,fpdk@Edk@uav; taygif;wdk@udk y,fzsufrnfta=umif;/ }uD;pGmaom 'kp±kdufudk udk,fpdwf0dnmOfwbufY tb,f a=umifhjyK=uoenf;? 9,k'jynfY‚if;/ a,±k&Svifvrf;wdk@Y‚if;/ oifwdk@bkd;ab;rsm;jyKaom 'kp±kduf/ ,k'&Sifbk&ifrsm;jyKaom 'kp±kduf/ rdzk&m;rsm;jyKaom 'kp±kduf/ oifwkd@udk,fwkdifjyKaom'kp±kduf/ oifwdk@r,m; rsm;jyKaom'kp±kdufwdk@ukd arhavsmh=u+yDavmh? 10,ae@wkdifatmifoifwdk@onf ESdrfhcsaompdwfr&Sd/ a=umuf&HG@ aompdwfr&Sd/ ig.w&m;vrf;okd@rvkduf/ oifwdk@rSpI oifwdk@bkd;ab;wdk@ a&S@rSm igxm;aomynwfrsm;udk rapmifha&Smuf=u? 11odk@jzpfI/ Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAkdvfajc t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifwdk@udk tjypfjyKI/ 12 ,k'trsKd;om;taygif;wdk@udk y,fzsufjcif;iSg igonfrsufESmxm;rnf? tJ*kwWKjynfodk@oGm;I wnf;cdkjcif;iSg rsufESmjyKaom ,k'trsKd;om;tuseftºuGif;wdk@ukd igonf,lI/ olwdk@onf xkdjynfY aoa=uysufpD;=uvdrhfrnf? xm;ab;/ rGwfodyfjcif;ab;jzihf ysufpD;jcif;odk@‚if;/ ti,fqHk;aomolrSpI t}uD;qHk;aomolwdkifatmifxm;ab;/ rGwfodyfjcif;ab;jzihf/ aoa=uysufpD;jcif;ab; okd@‚if;a&mufI/ qJa&;jcif;/ tHh=ojcif;/ usdefjcif;/ uJh&J@jcif;ukd cHbkd@&mjzpf=uvdrhfrnf? 13a,±kk&Svif+rdK@om;wdk@ukd xm;ab;/ rGwfodyfjcif;ab;/ umveab;wdk@jzifh igonf'%fay;onfhenf;wl/ tJ*kwWKjynfY aeaomolwdk@udk igonf'%fay;ojzifh/ 14tJ*kwWKjynfodk@oGm;I wnf;cdkaom ,k'trsdK;om; tuseftºuGif;wdk@onf,k'jynfodk@jyefI aecsifaomfvnf;/ wpfa,mufr#ab;ESifhrvGwf&/ wpfa,muf r#rusefºuGif;&=u? ab;vGwfaomolom v#if jyef&=uvdrfhrnf[k rdefawmfrl.?

xdktcg rdrdr,m;wdk@onf tjcm;wyg;aom bk&m;tm; eH@omtaygif;ESifh rD;±_d@a=umif;udk odaom vlrsm;/ tem;Y&yfaeaom rdef;rrsm;/ }uD;pGmaom tvHk;t&if;wnf;[laom/ tJ*kwWKjynf ygo±kt&yfY ae aom oltaygif;wd@k onf a,&rd udkjyefajym=uonfum;/ 16oifonfxm0&bk&m;. emrawmfudk trSDjyKI/ igwdk@tm;a[majym aompum;udk igwdk@onfem;raxmif? 17igwdk@rSpI igwdk@bdk;ab;/ &Sifbk&if/ rª;rwfwdk@onf ,k'+rdK@rsm;/ a,&k&Svifvrf;rsm;Y jyKbl;ouJhodk@/ aumif;uifrdzk&m;tzddk@ eH@omaygif;udkrD;&_d@I/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmudk jyKjcif;iSg/ udk,fhtvkd tavsmufpD&ifonftwdkif;/ qufqufjyKrnf? txufu 0pGmpm;&=u onf? ab;ESifhvGwfI 18 csrf;ompGmae&=u.? aumif;uifrdzk&m;tbdk@ eH@omaygif;udk rD;r&d_@/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUmudkrjyKbJaejyefaomtcg/ tvGefqif;&Jjcif;/ xm;ab;/ rGwfodyfjcif;ab;jzihf ysufpD;jcif;odk@ a&muf=u+yD? 19aumif;uifrdzk&m;tbkd@ e@Homaygif;udk rD;±_d@I oGef;avmif;&m ylaZmfouUmudk rjyKbJaejyefaomtcg/ igwdk@. a,musfm;rygbJ rkef@jym;wdk@udk vkyfI/ oGef;avmif;&m ylaZmfouUm jyKvsuf udk;uG,foavm[k jyefajym=u.? 20 xdkodk@jyefajymaom a,musmf;rdef;rtaygif;wdk@tm; a,&rdjyefajymonfum;/ 21oifwdk@rSpI oifwdk@bdk;ab;/ &Sifbk&if/ rª;rwf/jynf/ oljynfom;wdk@onf ,k'+rdK@rsm;/ a,&k&Svifvrf;rsm;Y rD;&_d@aom eH@omaygif; udk xm0&bk&m;onf ratmufarh/ ESvHk;roGif;bJ aeawmfrloavm? 22oifwdk@jyK aom'kp&dkuf/ pufqkyf&HG&Sm bG,faom tr_wdk@udk xm0&bk&m;onf onf;cHawmfrrlEdkifaoma=umifh/ oifwdk@jynfonf/ ,ae@Yjzpfonf twdkif;/ aeaomolr&Sd/ vlqdwfnH&m/ tHh=obG,f&m/ usdefqJ&m jzpfav+yDwum;? 23oifwdk@onf eH@omaygif;udk rD;&_d@I/ xm0&bk&m;udk jypfrSm;aoma=umifh‚if;/ xm0&bk&m;. trdef@awmf udkem;raxmif/ xHk;zGJ@csuf/ oufao cHcsuf/ ynufw&m;awmfvrf;odk@ rvdkufaoma=umifh‚if;/ Tab;onf ,ae@Y&Sdonftwdkif;/ oifwdk@Y a&muf av+yDwum;[k ajymqdk.? 24 wzefrdef;rtaygif;wdk@ESifh vlcyfodrf;wdk@tm; a,&rda[majymonfum;/ tJ*kwWKjynfY&Sdaom ,k'vltaygif;wdk@/ xm0&bk&m;.trdef@awmfudkem;axmif=uavmh? 25Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif/ aumif; uifAdkvfajct&Sif/ xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ oifwdk@ESifhoifwdk@r,m;wdk@u igwdk@onf aumif;uifrdzk&m; tzdk@ eH@omaygif;udkrD;&_@d I oGef;avmif;ylaZmfouUmjyKjcif;iSg opPm*wdxm; onfESifhtnD qufqufjyKrnf[k E_wfESifhajymI vufESifhjyKonftwdkif; oifwdk@onf udk,fxm;aom opPmuwdudk qufqufapmifhI/ opPm*wd xm;onftwdkif; jyK=uvdrfhrnf? 26 odk@jzpfI tJ*kwWKjynfY aeaom,k'vltaygif;wdk@/ xm0&bk&m;. trdef@awmfudk em;axmif=u avmh? xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ t&Sifxm0&bk&m; touf&Sifawmfrlonf[lI tJ*kwWKjynfw a&SmufvHk;wGif/ ,k'vlwpfa,mufr# ig. emrud¹rGufqdk&rnfta=umif;/ igonfudk,fr[memrudk wdkifwnfI usdefqdkrnf? 27olwdk@udkaus;Zl;jyKjcif;iSg r[kwf/ tjypfjyKjcif;iSg igapmifh onfjzpfI/ tJ*kwWKjynfY &Sdaom ,k'vltaygif;wdk@onf qHk;±_H;jcif;odk@ ra&mufrDSwdkifatmif xm;ab;/ rGwfodyf jcif;ab;ESifh ysufpD;=u vdrfhrnf? 28odk@&mwGif/ xm;ab;ESifhvGwfI/ tJ*kwWKjynfrS ,k'jynfodk@jyef&aom olwdk@onf enf;=uvdrfhrnf? ighpum;wnfrnf? olwdk@pum;wnfrnfudk/ tJ*kwWKjynfY wnf;cdkjcif;iSg oGm;aom,k'vl tusef tºuGif;wdk@onf od=uvdrfhrnf? 29T&yfY oifwdk@udkigqHk;rI/ oifwdk@Y tjypfa&mufapjcif;iSg ighpum; onf qufqufwnf vdrfhrnf[koifwdk@odrnfta=umif;/ igay;aomedrdwfvuQ%m[lrlum;/ 30,k'&Sifbk&if aZ'udrif; to*. &efolwnf;[laom AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmrif;.vufodk@ aZ'udrif;udk igtyf 15

onfenf;wl/ tJ*kwWK&Sifbk&if zma&ma[mz&m toufudk &Smaom&efolvufodk@ xdkrif;udk igtyfonf [k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 45 1 ,k'&Sifbk&if a,m&Sdom;a,mudrfvufxuf/ ae&dom;Am&kwfonf/ a,&rd¹rGufqkd onftwdkif;/ pum;awmfrsm;udk pmYa&;xm;aomaemuf/ ya&mzwfa,&rdonf Am&kwftm; qifhqdk&aom E_wfuywf awmf[lrlum;/ 2-4tkdAm±kwf/ oifu/ igonf tr*Fvm&Sd.? xm0& bk&m;onf ig0rf;enf;p&mta=umif;wyg; tay:rSm wyg;udkxyfqifhawmfrlaoma=umifh/ igonf oufomr&? nnf;wGm;I pdwfysufyg+yD[k qdkonf jzpfI oifonf qifhqdk&rnfrSm/ Áoa&vtrsdK;bk&m;ocif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ igaqmuf aomt&mudk ig+zdKzsufrnf? igpdkufaomt&mwnf;[laom Tjynfudk tºuGif;rJh igE_wfypfrnf? 5oifonf}uD;pGmaomt&mwdk@udk udk,ftbdk@&Smoavm? r&SmESifh? ta=umif;rlum;/ igonfcyfodrf;aom owW0g tay:odk@ ab;a&mufaprnf? odk@&mwGif/ oifa&mufavav&m&m t&yf&yfwdk@Y/ oif.toufudk vuf&OpPmuJhodk@ oifhtm;igay;rnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 46 1 wyg;trsdK;udk&nfrSwfI ya&mzwfa,&rdodk@a&mufvmaom xm0&bk&m;. 2 E_wfuywfawmfwnf; [laom? ,k'&Sifbk&ifa,m&Sdom;/ a,m&udrfrif;eef;pHav;ESpfwGif umaacrdwft&yf/ Oz&wfjrpfem;Y wyfcsI AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmvkyf=uHaom tJ*kwWK&Sifbk&ifzma&maeac:. ppfol&J/ tJ*kwWKjynfom;udk &nfrSef;aom E_wfuywfawmf[lrlum;/ 3 'dkif;v$m;wdk@udk jyifqifI ppfwdkufjcif;iSg csOf;uyf=uavmh? 4jrif;qD;ol&Jrsm;wdk@/ jrif;udku }udK;wefqmqifI pD;+yD;v#if/ oHcarmufvHk;udk aqmif;vswf xGuf=uavmh? vSHwdk@udkyGwf=uavmh? oHcsyft FusDudk 0wf=uavhm? 5olwdk@onfa=umuf&G@HI qkyfoGm;=uonf udk tb,fa=umifh igjrif&oenf;? tm;}uD;aomolwdkonf ±__H;ojzifh jyefIr=unfh0hH? tvsiftjrefajy;=u.? ywfvnft&yfY ab;&Sdonf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 6vsifjrefaomoludk rajy;apESifh? tm;}uD; aomoludkrvGwfapESifh? Oz&wfjrpfem;/ ajrmufrsufESmYxdrdI vJ=uvdrhfrnf? 7edvjrpfxouJhodk@‚if; jrpfa&pDouJhodk@‚if;/ wufvmaomTolum;tb,folenf;? 8tJ*kwWKjynfonf edvjrpfx ouJhodk@‚if;/ jrpfa&pD;ouJhodk@‚if;wufvmvsuf/ igonfxI ajr}uDudkv$rf;rdk;rnf? +rdK@ESifhwuG +rdK@om;wdk@udk zsufqD;rnf[k ajymqdk.? 9jrif;rsm;wdk@/ wuf=uavmh? &xm;rsm;wdk@/ [kef;[kef;jrnf=uavmh? ol&Jrsm;wnf;[laom / 'dkif;v$m; udkudkifwufaom uk&StrsdK;/ zkwtrsdK;om; / av;udkudkifI ypfwufaom vk'dtrsdK;om; wdk@onf xGufoGm; =uap? 10aumif;uifAdkvfajct&Sif xm0&bk&m;.&efolwdk@udk '%fay;&aomae@/ trsufawmfudk ajz&aom ae@&ufjzpfonfESifhtnD/ xm;awmfonf udkufpm;I 0vdrfhrnf? olwdk@taoG;ESifh,pfrl;vdrfhrnf? aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m;tbdk@/ ajrmufrsufESmY Oz&ufjrpfem;rSm ,ZfylaZmfp&m ta=umif;&Sd.? 11 tdktJ*kwWKowdk@ orD;unm/ *dv'fjynfodk@ oGm;I AmvpHap;udk ,lavmh? oifonf rsm;pGmaomaq;udk tcsOf;ESD;oHk;wuf.? oif. temraysmufEdkif&m? 12oifonft&SufuGJa=umif;udk vlrsdK;wdk@onf =um;=u+yD? oifjrnfwrf;aom toHonf ajrwjyifvHk;Y ESH@jym;+yD? ol&Jcsif;wa,mufESifh wa,mufxdcdkufI/ ESpfa,mufwdk@onf vJ=u+yD[k rddef@awmfrl.? 13 tJ*kwWKjynfudk vkyf=uHjcif;iSg AmAkvkef&Sifbk&if aeAk''faeZm vmrnfta=umif;a=umifh/ xm0& bk&m;onf ya&mzwfa,&rdtm; rdef@awmffrlaompum;[lrlum;/ 14oifhywfvnfY aeaom

olwdk@udk xm;awmfonf udkufpm;+yD? udk,fudkjyifqifI jrJjrHpGm aeavmh[k tJ*kwWKjynfY aºuG;a=umf =uavmh? rd*a'gv+rdK@Y odwif;=um;=uavmh? aemz+rdK@/ wmyeuf+rdK@Y vnf;=um;ajym=uavmh? 15 oif. ol&Jonftb,fa=umifh &H_;oenf;? xm0&bk&m;wGef;csawmfrlaoma=umifh olonf r&yfraeEkdif&m/ 16vlrsm;wdk@onfxdrdI wa,muf tay:rSm wa,mufvJapjcifiSg jyKawmfrlonfjzpfI/ olwdk@u x=uukeftHh/ n‡Of;qJwufaom xm;a=umifh udk,ftrdsK; udk,fae&if;jynfodk@ jyef=uukeftHh[k ajymqdk=u.? 17a&muf+yD;rS tJ*kwWK&Sifbk&ifzma&mrif; onfqHk;&_H;+yD? pnf;a0;&aomtcsdefudk vGefap+yD[k [pf=u.? 18aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m;[k bGJ@emr&Sdaom &Sifbk&ifrdef@awmfrl onfum;/ igonftouf&SifonfjzpfI/ awmifwdk@wGif wmaAmfawmifuJh odk@‚if;/ yifv,femrSm u&arv awmifuJhodk@‚if;xdkrif;onf vmvdrfhrnf? 19ae&musaomtJ*kwWKowdk@orD;/ ae&majymif;bdk@ udk,ftoHk;taqmifrsm;udk jyifavmh? ta=umif;rlum;/ aemz+rdK@onf aeaomolr&Sdatmif okwfoifzsufqD;jcif;udkcH&rnf? 20 tJ*kwWKjynfonftqif;vSaom EGm;rjzpf.? odk@&mwGif/ ajrmufrsufESmbufu 21 aeSmifh,Sufjcif; ta=umif;ay:vm.? oliSg;wdk@onf ol. tv,fY qlatmifau|;aom EGm;uJhodk@ jzpfaomfvnf;/ ysufpD; jcif;ae@/ qkH;rjcif;udkcH&aom tcsdefa&mufaoma=umifh/ olwdk@onfr&yfrae/ ausmudkvSnfhI wnDwnGwf wnf; ajy;oGm;=u.? 22opfckwfaomoluJhodk@ ykqdefygvsuf/ vltvHk;t&if;ESifh wuGcsDvm=uaomtcg/ ol. pum;oHonf a¹rGjrnfoHuJhodk@jzpfvdrfhrnf? 23 xdkawmonf tvGef±_yfaomfvnf;/ olwdk@onfusdKif;aumif xufrura&wGufEdkifatmifrsm;;aoma=umifhckwfvSJ=uvdrfhrnf[kxm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 24tJ*kwWK owdk@orD;onf rdef;armawGa0vswf&Sd.? ajrmufrsufESm jynfom;wdk@vufodk@ a&mufav+yD? 25Áoa& trsdK;. bk&m;ocif aumif;uifAdkvfajct&Sif xm0& rdef@awmfrlonfum;/ aem+rdK@Y &Sdaom trRKefbk&m; ESifh zma&mbk&if rSpI tJ*kwWKjynfom;bk&m;rsm;/ &Sifbk&ifrsm;wnf;[laom/ zma&mbk&if tp&Sdaom/ xdkbk&ifudkudk;pm;aom olwdk@udkigqHk;rrnf? 26olwdk@toufudk &Smaomolwnf; [laom AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmrif;ESifh ol. u|efwdk@vufodk@ olwdk@udkigtyfrnf? xdk@aemufrS wzef tJ*kwWKjynfonf t&ifuJhodk@ pnfyifvdrfhrnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 27 tdkigu|ef,mukyf/ ra=umufESifh? tdk Áoa&vtrsdK;/ pdwfrysufESifh? oihfudk a0;aom t&yfrS‚if;/ oif.trdsK;om;wdk@udk odrf;oGm;&m jynfrS‚if;/ igE_wf,laqmifcJhojzifh/ ,mukyftrsdK;onf jyefvmI/ acsmufvSef@ aom olr&Sd/ +idrf0yfcsrf;ompGm ae&vdrfhrnf? 28ighu|ef,mukyf ra=umufESifh? oifESifhtwlig&Sd.? oifudkigESifxkwfaom wdkif;EdkifiH &Sdor#wdk@udk igonf qHk;apaomfvnf;/ oifhudkrqHk;ap? odk@&mwGif/ &Sif;&Sif;tjypfrvGwfbJ tawmftwefqHk;rrnf[k xm0&bk&m;rdef@ awmfrl.? 47 1 zma&mbk&ifonf *gZ+rdK@udk rvkyf=uHrSD/ zdvwWdtrsdK;om;wdk@udk &nfrSwfI/ 2 ya&mzwfa,&rdodk@ a&muf vmaom E_wfuywfawmftm;jzifh/ xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum; ajrmufrsufESmbufu a&onfxI v$rf;rdk;aom yifv,fjzpfvsuf/ wjynfvHk;ESifh jynfY ygor#udk4if;/+rdK@ESifh+rdK@Yaeaom olwdk@udk‚if;/ v$rf; rdk;I/ olwdk@onfatmf[pf=uvdrfhrnf? jynfol jynfom;wdk@onf jrnfwrf;=uvdrfhrnf? 3&efolpD;aom jrif;cGgoHpdkif; aom&xm;bD;rsm; jrnfoHa=umifh/ tbwdk@onfvuftm;avsmhI om;wdk@udk jyefr=unfh=u? 4ta=umif;rl um;/ zdvwWdtrsdK;om;wdk@udk

zsufqD;&aomae@/ wk&k+rdK@/ Zd'kef+rdK@udkppfulEdkifaomol tuseftºuGif;&Sdor#udk y,fjzwf&aomae@onf a&mufI/ xm0&bk&m;onf zdvwWdtrsdK;om;ESifh usefºuGif;aom uawWm&jynf om;wdk@udk okwfoify,f&Sif;awmfrlrnf? 5*gZ+rdK@onf qHyif&dwfjcif;udk cH&.? tm&Sauvkef+rdK@ESifh usefºuGif; aomcsdKifh t&yfonfysufpD;+yD?tb,fr#umvywfvHk; udk,fhtom;udk ckwfjzwf&rnfenf;? 6 tdkxm0&bk&m; .xm;awmf/ oifonftb,fr#umvywfvHk; r+idrfbJaernfenf;? udk,fhtdrfY 0ifI aeavmh? ae&musI +idrf0yfpGmaeavmh? 7tm&Sauvkef+rdK@ESifh yifv,furf;tr_Y xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlaoma=umifh/ tb,fodk@+idrf0yfpmG aeEdkifoenf;? xdktr_udk aqmif&Gufapjcif;iSg cef@xm;awmfrl.? 48 1 Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocifaumif;uifAdkvfajct&Sif xm0&bk&m;onf armbjynfudk &nfrSwf I rdef@awmfrlonfum;/ aeaAm+rdK@onf tr*Fvm&Sd.? ysufpD;jcif;odk@a&mufav.? ud&,d odrf+rdK@onf ±_H;I vk,ljcif;udk cH&.? rdo*yf+rdK@onfvnf; ±H_;I pdwfysufav.? 2armbjynfonf aemufwzef a[&Sbkef+rdK@Y r0gºuGm;&? &efolwdk@u/ armbjynfudk jynfrjzpfapjcif;iSg y,f&Sm;=uukeftHh? &efjyKrnfht=uHESifh =uHpnf=u.? tdkrm'are+rdK@/ oifonf vnf;ysufpD;&rnf? 3 xm;ab;onfoifh udkvdkufvdrfhrnf? a[m&edrf+rdK@ Y 4 vnf;n‡Of;qnf;jcif;ESifhjyif;pGmaomysufpD;jcif;&SdI atmf[pfaom toHudk =um;&.? arbjynfonf ysufpD;jcif;odk@a&mufI/ oli,fwdk@onf jrnfwrf;aom toHudkjyK=u.? 5idkaºuG;aom toHonf vk[dwfawmifay:odk@wuf&.? a[m&edrf+rdK@odk@ qif;&mt&yfYvnf;/ qHk;±H_;jcif;toHudk &efolwdk@onf ajy;=uavm? vGifjyifY &&Sdaom opfyifajcmufuJhodk@ jzpf=u =um;&.? 6toufvGwftHhaomiSg 7 avmh? oifonf rdrdqnf;zlaom b%mOpPmudk udk;pm;aoma=umifh/ olwyg;vufodk@ a&muf&vdrfhrnf? acrk&Sbk&m;udkvnf; ol.rif;/ ol.,Zfya&m[dwfwdk@ESifh wuGodrf;oGm;=uvdrfhrnf? 8 vk,laomolonf +rdK@rsm;tpOf twdkif;a&mufvmI +rdK@wpf+rdK@rSrvGwf& cdsKifhESifhwuG vGifjyifonfvnf;/ ysufpD;jcif;odk@ a&muf&vdrhfrnf? xdkodk@xm0&bk&m; rdef@awmfrl+yD;? 9armbjynf onf vGwf&modk@ajy;&atmif iSufawmifwdk@udk ay;avmh? +rdK@wdk@onfaeaomolr&dS? vlqdwfnH&m jzpf&vdrfh rnf? 10xm0& bk&m;. tr_awmfukd }udK;pm;I raqmifaomolonf udsefqJjcif;udkcHap? vl@toufudk rowfbJ rdrdxm;udk odrf;&kyfaomolonf usdefqJjcif;udk cHap? 11 armbonf tdk;wvHkrS wvHk;odk@rajymif;/ wu|ef;wEdkifiH odk@,loGm;jcif;udk rcH/ i,faomt&G,frS pI +idrfvsuf/ rdrdtzwftenfay:Y ae&musvsuf &Sdaoma=umifh / rdrdt&omonf wnfae.? ar$;aomteH@ vnf;rysuf? 12odk@&mwGif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ apmif;Ixm; wufaom olwdk@udk ol@xHodk@igap vGwf &aom tcsdefa&mufvdrfhrnf? olwdk@onfarmbudk apmif;I xm;+yD;v#if ol.tdk;wdk@udk oGefI a&bl;wdk@ udk cGJ=uvdrfhrnf? 13Áoa&vtrsdK;onf rdrdcdkv_Haom aAovbk&m;a=umifh &Suf&ouJhodk@/ armbtrsdK; onfvnf; acrk &Sbk&m;a=umifh &Suf&vdrfhrnf? 14 igwdk@onf tm;}uD;aomol/ ppfwdkufjcif;iSg wufpGrf;Edkifaom iSm wufEdkifpGrfaomoljzpf=u.[k oifwdk@onf tb,fodk@ ajymqdk=uvdrfhenf;? 15armbjynfonf ysufpD;+yD? +rdK@wdk@onfu|rf;avmuf=u+yD? ola&G;cs,faom vkvifwdk@onf uGyfrsufjcif;udk cHtHhaomiSg qif;oGm;=u +yD[k/ aumif;uifAdkvfajct&Sif xm0&bk&m;[lIbGJ@emr&Sdaom &Sifbk&ifrdef@awmfrl.? 16 armbudk vkyf}uHaom tcsdefeD;+yD? olcH&aom ab;onf tvsiftjrefvm.? 17 ol@ywfvnfYaeaomoltaygif;wdk@/ol@twGufjrnfwrf; =uavmh// ol. emrudkodaom

oltaygif;wdk@/ wefcdk;}uD;aomvSHwH/ toa&wifhw,f aom wHzsmonf usdK;av+yDwum; [kajymqdk=uavmh? 18'dbkef+rdK@Y aeaomowdk@orD;/ oifcHpm;&aom/ pnf;pdrfrSqif;I tiwf cHvsufxdkifavmh? armbudk vk,laomolonf oif&Sd&modk@vmI/ oif.&Jwdkufwdk@udk zsufqD;vdrfhrnf? 19 tdktma&mf+rdK@pm;/ vrf;em;rSm &yfI=unfh±_=uavmh? tb,ftr_&Sdoenf;[k/ ajy;aoma,mufsm;ESifh touf vGwfaomrdef;rudk ar;jref;avmh? 20armbonf pdwfysufav.? +ydKvJvsuf&Sd.? idkaºuG;jrnfwrf;=uavmh? armbonfysufpD;a=umif;udk tmEkef+rdK@Y =um;ajym=uavmh? 21 vGifjyifESifhwuG a[mvkef+rdK@/ ,[mZ+rdK@ arzwf+rdK@/ 22'dbkef+rdK@/ aeaAm+rdK@/ Auf'dAvodrf+rdK@/ 23 ud&,odrf+rdK@ Au*rkv+rdK@ Aufarmif+rdK@/ 24au±kwf+rdK@/ aAmZ& +rdK@ rSpI armbjynfY &Sdaom+rdK@/ 25 teD;ta0;&Sdor#wdk@onf tjypf'%fudkcH&=u.? armb. OD;csdKonfjywfav+yD? ol.vuf±Hk;onfusdK;av+yD? ol.vuf±Hk;onf fusdK;av+yD[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 26armbonf xm0&bk&m;wbufY 0gºuGm;aom a=umifh olwdk@,pfrl;ap=uavmh? olonf rdrdtefzufY vlvnf;I 27 oifonfÁoa&v uJh&J@+yDr[kwfavm? odk@&mwGifolonf uJh&J@jcif;udk cH&.? olcdk;ESifhaygif;abmfaomfukdawG@bl;oavm? ol.ta=umif; udkajym av&mY oifonfacgif;udk ndwfygonfwum;? 28armbjynfY aeaom olwdk@/ +rdK@wdk@udkpGef@I/ ausmuf=um;Y ae=uavmh? ajrwGif;0rSm todkuf vkufwufaomcsdK;iSufuJhodk@ jyK=u avmh? 29 armb. rmeudk igwdk@onf=um;od=u.? tvGef}uD;rm;aomrmejzpf.?rme}uD;jcif;/ axmifv$m;apmfum;jcif;/ pdwEf SvHk;jrifhjcif; &Sdaomfvnf;/ 30ol.a'gotrsufxGufjcif;udkigodonfjzpfI / olonftcsOf;ESD;oufouf 0gºuGm;aom pum;udk ajymvsufESifh rdrdtvdk rjynfhpHk&m[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 31xdk@a=umifh/ armbtwGufigonf nnf;wGm;jrnfwrf;rnf? armojynfwjynf vHk;twGuf idkaºuG;rnf? ud& [&uf+rdK@om;wdk@twGuf nnf;wGm;jcif;&Sd&rnf? 32tdk pdArmpyspfEG,fyif ,mZm+rdK@twGuf rsuf&nfus onfxuf oifhtwGuf igonfrsuf&nfusrnf? oif.t!Gefwdk@onf @yifv,fudkvGefI/ ,mZmyifv,fwdkif atmif a&muf=u.? zsufqD;aom olonf oif.opfoD;ESifh pyspfoD;wdk@udkvk,l.? 330ajymaom v,fjyifESifh armbjynfxJrSm0rf;ajrmufjcif;ysufav+yD? pyspfoD; e,f&m usif;Y pyspf&nfukd igysufap+yD? aºuG;a=umfoHudkjyK I pyspfoD;udk reif;&? aºuG;a=umf aomtoHvnf; aºuG;a=umfaom toHr[kwf&? 34a[&Sbkef+rdK@ idkaºuG;oHrS pI{vmav+rdK@ / ,m[wf+rdK@ wdkifatmif‚if;/ aZm&+rdK@ rSpI a[m&edrf+rdK@ wdkifatmif‚if;/ oHk;ESpftouf&Sdaom EGm;rjrnfoHuJhodk@ toHvGifh=u.? ta=umif;rlum;/ edr&drfa&uefwdk@onfvnf; qdwfnHvsuf&Sd=u.? 35 armbjynfY jrifhaomt&yfay:rSmylaZmfaomol/ rdrdbk&m;wdk@tm; eH@omaygif;udk rD;±d_@aom olwdk@udkigjywfap rnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 36xdk@a=umifh/ igESvHk;onf armbjynftwGuf ykavGuJhodk@ jrnf&vdrfhrnf? ighESvHk;onf ud&[&uf+rdK@om;wdk@twGuf ykavGuJhodk@jrnf&vdrfhrnf? olwdk@qnf;ylaom b¾mOpPm ysufpD; +yD? 37vlwdkif;qHyifwdkvsuf/ rkqdwfudk&dwfvsuf/ vufY&Sevsuf/ cg;Yav#mfawt0wfudk 0wfvsuf&Sd&.? 38toHk;r&aomtkdk;udkcGJwufouJhodk@ armbjynfudkigcGJ aoma=umifh armbjynf tdrftrdk;rsm;tay:Y‚if;/ vrf;rsm;Y‚if;/ nnf;wGm;jrnfwrf;jcif;/ ESH@jym;&rnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 39olwdk@uvnf; armbonf jydKysufav+yDwum;/ &SufI qkwfoGm;av+yDwum;[k nnf;wGm;jrnfwrf;=uvdrfhrnf?armbonf t&SufuGJI uJh&Jhjcif;ukdcH&vsuf ywfvnfYaeaomoltaygif;wdk@. a=umufvef@p&m ta=umif;jzpf&vdrfhrnf? 40 xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum; &efolonf a&$vif;wysHouJhodk@ ysHvmI/ tawmifwdk@ESifh armbjynfudktkyfrdk;vdrfhrnf? 41+rdK@wdk@udkvkyf=uHI &Jwdkufwdk@udkwdkuf,laoma=umifh xdkae@Y

armbtrsdK;ol&Jwdk@pdwfESvHk;onf/ om;zGm;jcif;a0'emudkcH&aom rdef;r. pdwfESvHk;uJhodk@jzpf&vdrfhrnf? 42 armbonf xm0&bk&m;wbufY 0gºuGm;aoma=umifh/ aemufwzef jynfrjzpfEdkifatmif ysufpD;& vdrfhrnf? 43tdkarmb trdsK;om;/ oifonf a=umufvef@zG,faomt&m/ ajrwGif;/ ausmhuGif;xJodk@ a&mufav+yD? 44a=umufvef@bG,f aomt&mrS ajy;aomolonfajrwGif;xJodk@ usvdrfhrnf? ajrwGif;rS vGwfaomolonf ausmhuGif;Y ausmhrdvdrfhrnf? qHk;rjcif;udkcH&aomESpfumvudk armbjynfodk@ iga&mufaprnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 45ajy;aomolwdk@onf tm;ukefaoma=umifh/ a[&Sbkef+rdK@ t&dyfudkcdk=uaomfvnf; &Sd[kefbk&ifae&m a[&Sbkef+rdK@rS rDv#HxGufojzifh/ rmeaxmif v$m;aom olwdk@. txGËfrSpI armb jynftpGef;wdkifatmif avmifvdrfhrnf? 46tdkarmbjynf oifonf tr*Fvm&dS.? tdkacrk&S wynfhwdk@/ oifwdk@onftusdK;enf;=u+yD? [email protected]; orD;rsm;udk odrf;oGif;=u+yD? 47odk@&mwGif/ odrf;oGm;jcif;udkcH&aom armbtrdsK;om;wdk@udk aemifumvY igaqmifcJhOD;rnf[kxm0&bk&m;rdef@awmfrl.? Ta&G@um;/ armb cH&aom tjypfw&m;aywnf;? 49 1 trRKeftrsdK;om;wdk@udk&nfrSwfI xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ Áoa&vY om;r&Sdoavm? tarGcHr&Sdoavm? rdvuHk bk&m;onf *'fjynfudk tb,fha=umifh odrf;,loenf;? ol@wynfhwdk@onf *'f+rdK@Y tb,fha=umifhae=uoenf;? 2xdk@a=umifh/ xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ trRKeftrsdK;om;wdk@ae&m &AŠm+rdK@Y ppfwdkufjcif;toHudk ig=um;apaom tcsdefa&mufvdrfhrnf? xdk+rdK@onfysufpD;&myHk jzpfI/ ol. orD;wdk@onf vnf; rD;±d_@jcif;udk cH&vdrfhrnf? xdktcg Áoa&vtrdsK;. ae&mudk/ odrf;,laomolw@dk onf Áoa&vonf wzefodrf;,l&vdrfhrnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 3a[&Sbkef+rdK@/ nnf;wGm;jrnfwrf;avmh? tmÁ+rdK@ ysufpD;+yD? tdk&Am+rdK@orD;wdk@/ idkaºuG;=uavmh? av#mfawt0wfudk 0wfvsufjrnfwrf;vsuf/ jcHem;rSm awmifajrmuf ajy;=uavmh? ta=umif;rlum;/ rdvuHk bk&m;onf ol.,Zfya&m[dwf/ ol.rif;rsm;ESifhwuG/ odrf;oGm;jcif;udk cH&.? 4ighxHodk@ tb,f&efol a&mufvdrfhrnfenf;[k atmufarhvsuf/ rdrdpnf;pddrfY udk;pm; vswf azmufjyefaomowdk@orD;/ oifonf csdKifhwdk@Y tb,fha=umifh 0gºuGm;oenf;? oif. csdKifhonftaoG; pD;&m jzpfvdrfhrnf? 5aumif;uif Adkvfajcocift&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifhywfvnfY aeaom oltaygif;wdk@a=umifh a=umufvef@aom ta=umif;udk oifYigjzpfaprnf? oifwdk@toD;toD;&Sdor#onf ESifxkwf jcif;udk twnfhtvif;cH&=uvdrfhrnf? uGJjym;aomolwdk@udk pka0;apaom olvnf;r&Sd&? 6odk@aomfvnf;/ odrf;oGm;jcif;udkcH&aom trRKeftrsdK;om; wdk@udkaemufwzef igraqmifcJhOD;rnf[k xm0& bk&m;rddef@awmfrl.? 7 aumif;uifAdkvfajct&Sif xm0&bk&m;onf {'Hkjynfudk &nfrSwfI rdef@awmfrlonf um;/ awrefjynfY ynmukefoavm? ynmowd&Sdaomolwdk@onf t=uHray;Edkifoavm? olwdk@Om%fonf qHk;oavm? 8tdka''ef+rdK@ol+rdK@om;wdk@ qkwfI ajy;oGm;=uavmh? eufeJaomt&yfYae=uavmh/ {aomawG@&aomab;/ qHk;rjcif;udk cH&aomtcsdefukd iga&mufaprnf? 9pyspfoD;udk qGwfaom olwdk@onf oif&Sd&modk@ vmv#if olwyg;vdkufI qGwfp&mbdk@usefºuGif; ap=uvdrfhrnfr[kwfavm? nOfhtcg olcdk;vmv#if/ pdwfajy avmufatmifom vk,l=uvdfrfhrnfr[kwfavm? 10{aom.t0wfudk igc|wfOD;rn/ olonfykef;I raeEdkifatmif oluG,faomae&m t&yfwdk@udk igvSef@rnf? ol. trsdK;tE$,f/ nDtpfudk/ tdrfeD;csif;wdk@onf ysufpD;I/ oludk,fwdkifvnf; aysmuf &vdrfhrnf? 11oifY rdbr&Sdaom oli,fwdk@udk xm;cJhavmh/ igapmifhrrnf? oif. rkwfqdk;rwdk@onf ighudk cdkv_H=uap?

xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum; cGufzvm;udk raomufxkduf aomolwdk@onf tu,fI aomuf=uonfrSefv#if oifonf tjypfudk rcHbJ &Sif;&Sif;vGwf&rnfavm/rvGwfbJ rae&/ pifppfaomuf&rnf? 13aAmZ&jynfonf tHh=o&m/ uJh&JŒ&m/ vlqdwfnHh&m/ usdefqJ&m jzpf&vdrfhrnf? ol. +rdK@ tvHk;pHkwdk@onfvnf;/ tpOfokwfoify,f&Sif;&mjzpf&=uvdrfhrnf[k igonf udk,fudk wdkifwnfIusdefqdk +yD[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 14 xm0&bk&m; aºuG;a=umfawmfrloHudk ig=um;.? oifwdk@onf pnf;a0;I {'Hkjynfudk wdkufjcif;iSg ppfcsDI vm=uavmh[k wyg;trsdK;om;wdk@xHokd@ oHwrefudk apv$wfawmfrl+yD? 15 wyg;trsdK;om;wdk@wGif oifonf ,kwfrmrnfta=umif;ESifh vlwdk@wGif toa&±_wfcsjcif;udk cH&rnfta=umif; igjyKrnf? 16ausmuf =um;wdk@YaeI awmifxdyfudk cdkv_Haomoljzpfaoma=umifh oif. a=umufrufbG,faom tjcif;t&m/ oif.rmeonf oifhudkvSnfhpm;+yD? oifonf a&$vif;wuJhodk@ jrifhaomt&yfY todkufudkvkyfaomfvnf; xdkt&yfrS oifhudkigEdSrfhcsrnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 17{'Hkjynfonf tHh=o&mjzpfI a&SmufomG ;aom olwdkif; tHh=o=uvdrfhrnf? olcH&aom ab;Oy'ftaygif;wdk@a=umifh uJh&JŒoHudk jyK=uvdrfhrnf? 18aom'Hk+rdK@SESifh a*garm&+rdK@rSpI eD;pyfaom +rdK@wdk@. ysufpD;jcif;uJhokd@jzpfI {'HkjynfY tb,folr#rae&/ vlom;wpHkwa,muf r# ae&mrus&[kk xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 19jcaoFhonf a,m'efjrpf. *k%ftaoa&rSwufouJhokd@ &efol onf ausmufESifh jynfhpHkaom ae&modk@ wufaomtcg aeaomolonf csufjcif;ajy;rnf/ ta=umif;udk igjyKrnf? a&G;cs,faomolukdvnf; {'Hkjynftay:rSm igcef@xm;rnf? igESifhtb,fol wloenf;// ightcsdefudk tb,fol csdef;csufrnfenf;? tb,frnfaom odk;xdfef;onf igha&SŒrSm &yfEkdifoenf;/ 20odk@jzpfI xm0&bk&m; onf {'HkjynfwbufY }uHpnfawmfrlaomt}uH/ awrefjynfom;wdk@ wbufY }uHpnfaom t}uHtpnfwdk@ udk em;axmif=uavmh? tu,fpifppf &efolonf tm;r&Sdaom xdkodk;wdk@udk vk,ufvdrfhrnf/ tu,fpif ppf olwdk@&Sd&modk@vmI usufpm;&mt&yfwdk@udk zsufqD;vdrfhrnf? 21olwdk@+ydKvJaom toHa=umifh ajr}uD;v_yf &Sm;.// olwdk@atmf[pfaomtoHudk {'Hkyifv,fwdkifatmif =um;&.? 22&efolonf wufI a&$vif;wuJhodk@ ysHvsuf aAgZ&+rdK@udk twmifwdk@ESifh jzef@rdk;vdrfhrnf? xdkae@Y {'Hkjynfom; oll&Jwdk@. pdwfESvHk;onf/ om;zGm;jcif; a0'emudkcH&aom rdef;r. pdwfESvHk;uJhodk@ jzpfvdrfhrnf? 23 'rmouf+rdK@udk &nfrSwfaompum;[lrlum;/ [mrwf+rdK@ESifh tmy'f+rdK@wdk@onf raumif;aomod wif;udk =um;aoma=umifh/ t&SufuJGI pdwfysufvsuf &Sd=u.? yifv,fwdkifatmif pdk;&drfp&m&Sdaoma=umifh +idrf0yfjcif;odk@ ra&mufEdkif? 24"rRmowf+rdfK@onf tm;avsmh+yD? ajy;tHhaomiSg udk,fudkvSnfh+yD/ wkefv_yfvsufae .? 'kuQqif;&Judk‚if;/ om;zGm;aom rdef;rcH&ouJhokd@/ jyif;pGmaom a0'emudk ‚if; cH&.// 25taoa&&Sdaom+rdK@/ ig0rf;ajrmufp&m+rdK@onf tb,fa=umihf rusefºuGif;&oenf;// 26odk@jzpfI xdk+rdK@om;vkvifwdk@onf vrf;rwdk@ Y vJI xdkae@wGif ppfol&Jtaygif;wdk@onf qHk;±_H;=uvdrfhrnf? 27igonfvnf; "rRmowf+rdK@±kd;udk rD;±_d@I/ A[mF''f eef;awmfwdk@udk avmifaprnf[k/ aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 28 AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZm vkyf}uHaom au'gjynfESifh [maZmfEdkifiHwdk@udk &nfrSwfI xm0&bk &m;rdef@awmfrlonfum; x=uavmh? au'gjynfodk@oGm;I ta&SŒrsufESmt&yfom;wdk@udk vk,l=uavmh? 29olwdk@wJrsm;ESifh odk;pkrsm;udk‚if;/ ukvm;umrsm;/ toHk;taqmifrsm;/ ukvm;tkyfrsm;udk‚if;/ odrf;I ,loGm;&=urnf? olwdk@ywfvnfY a=umufvef@p&m ta=umif;udk aºuG;a=umf&=urnf? 30xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ [maZmfjynfom;wdk@ a0;pGmajy;=uavmh? 12

eufeJaom t&yfwdk@Y ae=uavmh? AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmonf oifwdk@udk &nfaqmifI pD&ifrnf[k oifwdk@wbufY }uHpnfaom t}uHtpnf&Sd.? 31xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ x=uavmh? +idrf0yfpGmaeI pdk;&drfp&mr&Sdaom vlrsdK;/ +rdK@wHcg;ESifhuef@vef@usifudkrokH;wwf/ taygif; tabmfr&Sd/ wjcm;pDaewwfaomvlrsdK;ae&modk@ oGm;=uavmh? 32olwdk@ukvm;tkyf tp&Sdaom wd&p>meft aygif; wdk@onf vk,l&mjzpf=uvdrfhrnf? yg;rkef;udk &dwfwwfaom vlrsdK;udk t&yf&yfodk@iguJGjym;aprnf? t&yf&yf wdk@rS olwkd@Y ab;Oy'fudk iga&mufaprnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 33[maZmfjynfonf ajracG;ae&m/ vlqdwn f H&mtpOfjzpfI/ tb,folr#rae&/ vlom; wpHkwa,mufr# ae&mrus&? 34 ,k'&Sifbk&if aZ'udrif;eef;pHpu/ {vHjynfudk &nfrSwfaom xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ya&mzuf a,&rdodk@ a&mufvmI/ 35aumif;uifAdkvfajc xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum; {vH. av;wnf; [laom ol.tpGrf;owWd txGwftjrwfudk igcsdK;rnf? 36 t&yfav;rsufESmwdk@uavav;rsdK;udk {'Hjynfodk@ igaqmifcJh rnf? xdkavwdk@a&SŒrSm jynfom;rsm;udk igv$ifhrnf// xdkodk@ESifxkwfaom {vHjynfom; ra&mufaom wdkif;EdkifiH wckr#r&Sd&? 37{vHjynfom;wdk@udk &efolwdk@a&SŒrSm‚if;/ olwdk@toufudk &Smaomvlwdk@a&SŒrSm‚if; iga=umufvef@ apI jyif;pGmaomig.a&SŒrSm ig. trsufwnf;[laom ab;Oy'fwdk@ tay:odk@ a&mufaprnf/ olwkd@udk rzsufqD;rSDwdkiftmif olwdk@aemufodk@ xm;udk v$wfvdkufrnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl./ 38{vHjynfY ig. yv†if udkwnfxm;I &Sifbk&ifESifh rif;om;wdk@udk okkwfoify,f&Sm;rnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 39odk@&mwGif odrf;oGm;jcif;udk cH&aom {vHtrsdK;om;wdk@udk aemifumvY igaqmifcJhOD;rnf[k xm0&bk&m; rddef@awmfrl.? 50 1 xm0&bk&m;onf AmAkvkef+rdK@ESifh cgv'Jjynfudk &nfrSwfI/ ya&mzufa,&rdtm;jzifh rdef@awmfrlaom pum;wnf;[lrlum;/ 2vlrsdK;wdk@wGif odwif;=um;ajym=uavmh? 0SufIrxm;bJ tvHudk xlI a=umfjim=u avm? =um;ajym&aompum;[lrlum;/ AmAkvkef+rdK@udk wdkuf,l=u+yD? aAvbk&m;onft&SufuJG+yD? ara&m'yfbk&m;onf usdK;+yD? AmAkvkef±kyfwk qif;wkwkd@onf t&SufuJGI usdK;yJhvsuf &Sd=u.? 3vlwrsdK;onf ajrmufrsufESmrSvmI AmAkvkefjynfudk okwfoify,f&Sm;vdrfhrnf? aeaomolr&Sd&/ wd&p>mefwdk@onf tukeftpifxGufoGm; =uvdrfhrnf? 4 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ xdkumvtcg Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf ,k'trsdK;om;wdk@ESifh aygif;bufI vm=uvdrfhrnf? rsuf&nfusvsuf/ c&D;oGm;vsuf/ olwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;udk oGm; I &Sm=uvdrfhrnf? 5Zdtkef+rdK@odk@ rsufESmjyKI vrf;udk&Sm=uvdrfhrnf? tpOfrarhavsmh&aom yËdnmOftm;jzifh xm0&bk&m;xHawmfodk@ csOf;uyfI rd\[m,zJG@=uvdrfhrnf? 6 ig. vlwdk@onf aysmufaomodk;rsm;jzpf=u+yD? odk;xdef;wdk@onf awmifrsm;ay:rSmvrf;vJGap=u+yD? 7 olwdk@udk awG@}uHK&or#aom olwdk@onf udkufpm;=u+yD? &efolwdk@u olwdk@onf w&m;aom +idrf0yf&m/ bdk;ab;wdk@cdkv_H&m xm0&bk&m;udk jypfrSm;aoma=umifh igwdk@ onf udkufpm;aomfvnf; rvGefusL;[k ajymqdk=u+yD? 8 AmAkvkef+rdK@xJu ajy;=uavmh? cgv'JjynfrS xGufoGm;=uavm? odk;pka&SŒY odk;xD;uJhodk@ jyK=uavmh? 9ta=umif;rlum;/ ajrmufrsufESmt&yfY }uD;pGmaom wdkif;EdkifiHtpkta0;udk igE_d;aqmfI/ AmAkvkef+rdK@odk@ aqmif cJhrnf? olwdk@onf +rdK@wbufY wyfcif;usif;I wdkuf,l=uvdrfhrnf// olwdk@ypfaom jr‡m;wdk@onf vdrRmaom ppfol&J. jr‡m;uJhodk@jzpfI rrSefbJrae&? 10cgv'Jjynfonf

vk,l&mjzpfI/ vk,laomolwdk@onf 0=uvdrfhrnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.// 11ig. tarGudkzsufqD;aomolwdk@/ oifwdk@onf 0rf;ajrmuf&$ifvef;=u+yD? usufpm; aom EGm;ruJhodk@ ckef=u+yD? jrif;xD;uJhodk@ [D=u+yD? 12xdka=umihf/ oifwdk@ trdonf rdef;armawGa0vdrfhrnf// oifwdk@udk arG;bGm;aom olonf t&SufuJGvdrfhrnf? jynfwumwdk@wGif t,kwfqHk;aom jynf/ okwfoifaom t&yf/ aoG@ajcmufaomvGifjyif jzpf&vdrfhrnf? 13xm0&bk&m;. trsufawmfa=umihf aemufwzefvlrae&? qdwfnHaomt&yfoufouf jzpf&vdrfhrnf// AmAkvek f+rdK@em;rSm a&SmufoGm;aom olwdkif;tHh=oI/ olcH&aom ab;Oy'fudkaxmufvsuf/ uJh&JŒoHudk jyK=uvdrfhrnf? 14AmAkvkefywfvnfY wyfcif;usif;=uavmh? olonf xm0&bk&m;ukdjypfrSm;aoma=umifh/ av;orm;taygif;wdk@/ jr‡m;udkrESajrmbJ ypf=uavmh? 15+rdK@ywfvnfY aºuG;a=umf=uavmh? olonf0efcs+yD? +rdK@±kd;ESihf jytdk;wdk@onf +ydKvJ=u+yD? xm0&bk&m;. trsufawmf ajyjcif;tr_jzpfI/ ol@ukdtjypfESihf tavsmufpD&if=uavmh? olonfjyKbl;onftwdkif;olY jyK=uavmh? 16AmAkvkef+rdK@YrsKd;aph=uJaomolESihf pyg;&dwfaomolwdk@ukdy,fjzwf=uavmh? n‡Of;qJwwfaom xm;udk a=umufaoma=umifh/ toD;toD;wdk@onf rdrdwdk@vlrsKd;ae&mokd@jyefoGm;I/ rdrdwdk@jynfodk@ ajy;=uvdrfhrnf// 17 Áoa&vonf t&yf&yfodk@ vGifhajy;&aomodk;jzpf.? jcaoFhwdk@onf aESmuf&Suf=u+yD? tm±_&d&Sifbk &ifonf a&S@OD;pGm udkufpm;+yD? aemufrS AmAkvkef &Sifbk&if aeAkc'faeZmonf ol. t±kd;wdk@udk csKd;zJh+yD? 18xdk a=umifh/ Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif/ aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ igonf tm±_&d &Sifbk&ifudk '%fay;onfenf;wl/ AmAkvkef &Sifbk&ifESifh ol. EdkifiHudk'%fay;rnf? 19Áoa&vudk ol. ae&if;t&yfodk@ igaqmifcJhOD;rnf? olonf u&arvawmifeSifh Am&Sefawmifay:rSm usufpm;I/ {z&drfawmifESifh *dv'fawmifay:rSm 0pGmvdrfhrnf? 20 xdkumvtcg Áoa&vtjypfudk ppfa=umfaomfvnf; tjypfray:&m// ,k''kp±kdufwdk@udk &SmIrawG@&m? igcsefxm;aom olwdk@. tjypfudk igajz&Sif;rnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 21 ykefuefwwfaomjynf/ qHk;rtyfaom jynfom;wdk@&Sd&modk@ ppfcsD=uavmh? okwfoify,f&Sif;I olwdk@ trsdK; tEG,fudk tukeftpifzsufqD;=uavmh? igrSmxm;or#twdkif; jyK=uavmh[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl./ 22xkdjynfY ppfwdkufjcif;iSg toH/ }uD;pGmaom zsufqD;jcif;toHudk =um;&.// 23 ajrwjyifvHk;udk ±kdufESufaomoH wlonf usdK;jywfav+yDwum;/ AmAkvek f+rdK@onf vlrsdK;wdk@wGif tHh=o&m jzpfav+yDwum;? 24tdkAmAkvkef+rdK@/ oifhtbdk@ ausmhuGif;udk igaxmifxm;ojzifh/ oifonf owdvpfI ausmhrd+yD// xm0&bk&m;. tm%mawmf udk qefaoma=umifh &efolawG@I wkduf,l+yD? 25 xm0&bk&m;onf vufeufwdkufawmfudk zGifhI/ trsuf awmfvufeufwdk@udk xkwfawmfrl+yD? Ttr_um;/ aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m;onf cgv'JjynfY jyKawmfrlaomtr_aywnf;? 26 +rdK@wbufrSwbufwdkifatmif wdkuf=uavmh// pyg;usDwdk@udk zGifhI pyg;yHkrsm;uJhodk@ yHkxm;vsuf/ tv#if;rºuGif;apjcif;iSg &Sif;&Sif;zsufqD;=uavmh? 27ol. EGm;Oob&Sdor#wdk@udk owf=uavmh? owf&mt&yfodk@ qif;oGm;ap=uavmh? olwdk@onf tr*Fvm&Sd=u.? tu,fpifppf olwdk@tcsdef/ qHk;rjcif;udk cH&aom tcsdefa&mufav+yD? 28igwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;. trsufawmfajyjcif;/ Adrmefawmfudk zsufqD; aom tjypfESifhtavsmuf '%fay;jcif; /odwif;udk Zdtkef+rdK@Y =um;ajymtHhaomiSg/ AmAkvkefjynfrSm ajy;vGwf aom olwdk@. toHudk =um;&.? 29av;orm;wdk@udk AmAkvkef+rdK@okd@ ac:=uavmh? ypfwwfaom oltaygif; wdk@ / +rdK@ywf0ef;usifY wyfcs=uavm? +rdK@ol+rdK@om; wa,mufudkr# rvGwfapESifh? xdk+rdK@usifhaom tusifhESifh tavsmuftjypfay;=uavmh? oljyKbl;or#twdkif; olY jyK=uavm? olonf Áoa&vtrsdK;. oef@&Sif;awmf rlaombk&m;/

xm0&bk&m;. wbufY 0gºuGm;+yDwum;? 30xdka=umifh/ +rdK@om;vkvifwdk@onf vrf;rwdk@Y vJaeI/ xdkae@wGif ppfol&Jtaygif;wdk@onf qHk;±_H;=uvdrfhrnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 31aumif;uifAdkvf ajcocift&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ tdkrme}uD;aomol/ oifhwbufYigae.? tu,fpifppf oif. tcsdef/ qHk;rjcif;udk cH&aom tcsdefa&mufav+yD? rme}uD;aomolonf xdrdI vJ+yD;rS tb,folr#rºuG&? igonfvnf; ol@ae&m +rdK@wdk@udk rD;±_d@I olywfvnfYaeaom oltaygif;wdk@udk avmifvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 33 aumif;uifAdkvfajct&Sif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@ESifh wuG ,k'jynftrsdK;om;wdk@onf n‡Of;qJjcif;udk cH&=u+yD? olwdk@udk odrf;oGm;aomol&Sdor#wdk@onf csKyfxm;+yD;v#if/igwdk@onf rv$wf[k jiif;y,fvsuf ae=u+yD? 34odk@&mwGif/ olwdk@udka&G;E_wf aomocifonf tm;}uD;.? aumif;uifAdkvfajct&Sif xm0&bk&m;wnf;[laom bJG@emr&Sdawmfrl.// xdkocifonf olwdk@tr_udk usyfwnf;pGmapmifhI jynfawmfudk +idrf0yfpGmvsuf/ AmAkvkef+rdK@ol+rdK@om; 35 wdk@udk aESmuf&Sufvsuf jyKawmfrlrnf? xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ xm;ab;onf cgv'Jjynfol/ AmAkvkef+rdK@om; wdk@ESifhwuGrif;rsm;/ ynm&Sdrsm;tay:odk@ oifha&mufvdrfhrnf? 36 xm;ab;onf rdp>mq&mwdk@tay:odk@a&mufI/ olwdk@onf t±l;jzpf=uvdrhfrnf// xm;ab;onf xdk+rdK@om;ppfol&Jwdk@tay:odk@a&mufI/ olwdk@onf pdwfysuf=uvdrfhrnf? 37 xm;ab;onf jrif;rsm;/ &xm;rsm;/ +rdK@xJrSmaeaomvltrsdK;rsdK;&Sdor#wdk@tay:odk@ a&mufI/ olwdk@onf rdef;ruJhodk@ jzpf=uvdrfhrnf? xm;ab;onf +rdK@b¾mtay:odk@a&mufI &efolwdk@onf vk,l=uvdrfhrnf// 38 cef;ajcmufjcif;ab;onf +rdK@. a&wdk@tay:odk@a&mufI cef;ajcmufvdrfhrnf? ta=umif;rlum;/ xdkjynfonf ±kyfwkwdk@ESifh tjynfh&Sd.? jynfom; wdk@onf qif;wkwdk@udk trSDjyKI 0gºuGm;=u.? 39 xdka=umifh/ awmom;&J wdk@onf awmacG;wdk@ESifhwuGxdk+rdK@Y ae=uvdrfhrnf? ukvm;tkyfiSufwdk@ onfvnf; ae&musvdrfhrn? aemufwzef tb,forl #rae&? umvtpOf tquf vlae&mrjzpf&? 40 aom'Hk+rdK@ESifh a*gr& +rdK@rSpI eD;pyfaom+rdK@rsm;udk bk&m;ocif zsufqD;awmfrlojzifh vlqdwfnH ouJhodk@ AmAkvkef+rdK@Y tb,folr# rae&/ vlom;wpHkwa,mufr# ae&mrus&[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 41 =unfh±_avmh? vlrsdK;wrsdK;wnf; ajrmufrsufEmS rSvm.? }uD;pGmaom vlrsdK;ESifh rsm;pGmaom 42 &Sifbk&if wdk@onf ajr}uD;pGef;wdk@rS ay:vm=u.// av;eSifhvSHwdk@udk vufpJG=u.? =urf;=uKwfaomtrsdK;jzpfI oem;jcif; u±k%mr&Sd? olwdk@pum;oHonf ork'N&m jrnfoHuJhodk@ [kef;wwf.? tdkAmAkvkefowdk@orD;/ ppfol&JuJhodk@ wyfcif;usif;vsufjrif;pD;I oif&Sd&modk@ csDvm=uvdrfhrnf? 43olwdk@. odwif;udk AmAkvkef&Sifbk&ifonf=um;I vuftm;avsmh.? 'kuQqif;&Judk‚if;/ om;bGm;aomrdef;rcH&ouJhodk@ jyif;pGmaoma0'emudk‚if; cH&.// 44jcaoFh onf a,mf'efjrpf. *k%ftoa&rSwufouJhodk@/ &efolonf ausmufESifhjynfhpHkaom ae&modk@wufaomtcg aeaomolonf csufjcif;ajy;rnfta=umif;udk igjyKrnf? a&G;cs,faomoludkvnf; AmAkvkef+rdK@tay:rSm igcef@ xm;rnf? igESihftb,folwloenf;? igtcsdefudk tb,folcsdef;csufrnfenf;? tb,frnf aomodk;xdef;onf iga&S@rSm &yfEdkifoenf;? 45odk@jzpfI/ xm0&bk&m;onf AmAkvkef+rdK@wbufY }uHpnfawmfrlaomt}uH cgv'Jjynf wbufY }uHpnfawmfrlaomt}uHwdk@udk em;axmif=uavmh// tu,fpifppf &efolonf tm;r&Sdaom xdkodk; wdk@udk vk,ufvdrfhrnf? tu,fpifppf olwdk@&Sd&modk@vmI usufpm;&m t&yfudk zsufqD;vdrfhrnf? 46AmAkvkef +rdK@udk wdkuf,laom toHa=umifh ajr}uD;v_yf&Sm;.? atmf[pfaomtoHudk vltrsdK;rsdK;wdk@onf =um;&=u.?

51

42 1xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ AmAkvek f+rdK@wbufY‚if;/ ig. &efolwdk@ESifh aygif;abmfaomolwdk@ wbufY‚if;/ zsufqD;wwfaomavudk igxaprnf? 2pHaumESifhjymwwfaom olwdk@udk AmAkvkef+rdK@odk@ igap v$wfojzihf/ olwdk@onf wjynfvHk;YjymI &Sif;vif;=uvdrfhrnf? tr_a&mufaomumv/ olwdk@onf +rdK@ywf0ef; usiw f dk@Y &efbufjyKvsuf ae=uvdrfhrnf? 3av;udk udkifaomol/ oHcsyftusôudk 0wfaomolwdk@udk av;wifI ypf=uavmh? +rdK@om;vkvifwdk@udk rESajrmbJ +rdK@om;tvHk;t&if;&Sdor#wdk@udk &Sif;&Sif;vif;vif;zsufqD;=uavmh/ 4 xkdodk@ ol&Jwdk@onf cgv'JjynfwGif 5 vrf;rwdk@Y vJI txdk;cH&=uvdrfhrnf? Áoa&trsdK;ESifh ,k'trsdK;ae&m jynfonf Áoa&vtrsdK;. oef@&Sif;awmfrlaom bk&m;udk jypfrSm;aomtjypfESifh jynfhaomfvnf;/ olwdk@bk&m; ocif aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m;onf xdktrsKd;wdk@udk pGef@ypfawmfrrl? 6AmAkvkef+rdK@xJu xGufajy; I/ toD;toD;udk,fhtoufudk u,fE_wf=uavmh? +rdK@om;wdk@. tjypfESifha&mI qHk;±_H;jcif;udk rcH=uESifh? T tcsdefum; xm0&bk&m;. trsufawmfudk ajzcsdefjzpfI/ tusdK;tjypfESifhtavsmuf pD&ifawmfrlrnf? 7 AmAkvkef +rdK@onf/ xm0&bk&m; udkifawmfrlI ajr}uD;wjyifvHk;udk ,pfrl;apaom a&$zvm;jzpf.? xkdzvm;Yygaom pyspf&nfudk vltrsdK;rsdK;wdk@onf aomufI t±_;jzpf=u.? 8 AmAkvkef+rdK@onf csufjcif;+ydKvJI ysufpD;+yD? ol.twGufidkaºuG;jrnfwrf;=uavmh? ol. temaysmufEdkifv#if/ aysmufapjcif;iSg AmvpHap;udk ,l=uavmh? 9igwdk@onf AmAkvkef+rdK@. temudk aysmufapjcif;iSg jyKaomfvnf; temraysmufEdkif? ol@udkpGef@ypfI/ toD;toD;ighwdk@ ae&if;jynfodk@ oGm;=uukeftHh? olcH&aom tjypfonf aumif;uifwdkifatmifa&mufI/ rdkCf;wrf;udkxdvsuf &Sd.? 10 xm0&bk&m;onf igwdk@ajzmifhrwfa=umif;udk abmfjyawmfrl+yD? vm=uavmh? igwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m; tr_awmfudk Zdtkef+rdK@Y a=um;ajym=uukeftHh? jr‡m;wdk@udk zsufqD;rnft}uH &Sdawmfrl.? ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;. trsufawmf udkajzjcif;/ Adrmefawmfudk zsufqD;aomtjypfESifh tavsmuf '%fay;jcif;tr_jzpfownf;? 12AmAkvkef+rdK@±kd;a&SŒrSm tvHudkxl=uavm? rsm;pGmaom vlapmihfwdk@udk xm;I uif;xkd;=uavmh? acsmif;ajrmif;aom wyfom; wdk@udk jyif=uavm? xm0&bk&m; onf AmAkvkef +rdK@om;wdk@udk +cdrf;onftwdkif; }uHpnfI vufpowf awmfrlrnf? 13 rsm;pGmaom a&tem;rSm aeI pnf;pdrf}uD;aomol/ oif. qHk;±_H;csdef/ oif. avmbtvdkysufcsdef a&mufav+yD? 14aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m;onf udk,fudk wkdifwnfI usdefqdkawmfrlonfum;/oihfudk usdKif;aumifrsm;ESifh jynfhapouJhodk@ vlrsm;ESifh jynfhaprnf? olwdk@onf oifhwbufY aºuG;a=umfoHudk v$ifh=uvdrfhrnf? 15wefcdk;awmftm;jzifh ajr}uD;udk zefqif;awmfrl+yD? ynmawmftm;jzifh avmu"gwfudk wnfawmfrl+yD? Om%fawmftm;jzifh rdkCf;aumif;uifudk 16 =uufawmfrl+yD? toHawmfudk v$wfawmfrlaom tcg / rdkCf;a&toHAvHjzpfwwf.// ajr}uD;pGef;rS rdkCf;wdrfudk wufapawmfrl.? rdkC;f&GmonfeSifh v#yfppfjyufap awmfrl.// avudkvnf; b¾mawmfwdkufxJu xkwfawmfrl.// 17vlrnfonfum;/ rdrdOm%ftm;jzifh wd&p>mef uJhodk@jzpf.// ±kyfwkudkoGef;aomolwdkif; rdrdvkyfaom ±kyfwktm;jzifh arSmufrSm;vsuf&Sd.? ta=umif;rlum;/ 18 oGef;aom±kyfwkonf rkomjzpf.? olYvnf; xGufouf0ifoufr&Sd? xdkodk@aomt&mwdk@onf tcsnf;ESD;oufoufjzpf=u.? vSnhfpm;aomt&mvnf;jzpf=u.? ppfa=umjcif;ukdcH&onf umv uG,faysmuf =uvdrhfrnf? 19,mukyf trsKd;tbkd@jzpfaom bk&m;onf xkdokd@aomt&mwdk@ESifh wlawmfrrl? cyfodrf;aom t&mwdk@udk zefqif;aom bk&m;jzpfawmfrl.? Áoa&vtrsdK;onf tarGcHawmfrl&mjzpf.? emrawmfonf aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m;aywnf;? 1111

tdkoHwl}uD;/ oifonf igppfwdkufp&mvufeufjzpf.// oifhudk igudkifI twdkif;wdkif; tjynfjynfwdk@ udk csdK;zJ@+yD? 21oifhudkudkifI jrif;ESifh jrif;pD;ol&Judk‚if;/ &xm;ESifh &xm;pD;ol&Judk‚if; igcsdK;zJh+y? 22oifhudk udkifI a,mufsm;rdef;rwdk@udk‚if;/ touf}uD;aomolESifh toufi,folwdk@udk‚if;/ vlysdKESihftysdKrwdk@udk‚if; igcsdK;zJh+yD? 23oihfudkvnf; udkifIokd;xdef;ESihf odk;pkudk‚if; v,fvkyfaomoleSifh 24 EGm;,SOfudk‚if; Adkvfrsm;ESifhrif;rsm; udk‚if;/ igcsdK;zJh+yD? odk@&mwGif AmAkvkef+rdK@ol/ cgv'Jjynfom;taygif;wdk@onf Zdtkef+rdK@Y jyKavor#aom 'kp±kduf&Sdonftwdkif;/ igonfoifwdk@rsufarSmufY olwdk@tm;tjypfay;rnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 25 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ zsufqD;wwfaom oabm&SdI/ ajr}uD;wjyifvHk; udk zsufqD; wwfaomawmif}uD;/ oihfwbufYigae.? oifhtay:rSmig. vufudk qef@vsuf ausmufwdk@rS 26 oifhudk vSdrfhcsI/rD;ESifhu|rf;avmifaomawmif jzpfaprnf? wdkufaxmifh txGËfausmuf/ wdkufjrpfausmufwpHkwck udkr# oif. txJurE_wfr,l&/ tpOfrjywfysufpD;vsuf ae&vdrfhrnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.// 27xdkjynfY tvHudk xl=uavmh? tjynfjynfwdk@Y wHydk;udkr_wfI/ vltrsdK;rsdK;wdk@udk ol. wbufY jyifqif=uavmh? tm& &wfjynf/ rdEMdjynf/ tm&Sauewfjynfwdk@udk ol.wbufYpnf;a0;ap=uavmh// AdkvfcsKyfrif;udk cef@xm;I/ tarG; =urf;aom usdKif;aumifuJhokd@ jrif;pD;ol&Jwdk@udk ppfcsDap=uavm? 28vlrsdK;rsm;wdk@ESifhwuG/ ar'd&Sifbk&ifrSpI Adkvfrsm;/ rif;rsm;/ ar'dEdkifiHom;rsm; taygif;wdk@udk ol.wbufY jyifqif=uavm? 29AmAkvkef jynfonf wkefv_yfI vdrfhvdrfhrnf? xdkjynfonfaeolr&Sd? okwfoify,f&Sm;&mjzpfapjcif;iSg/ xm0&bk&m; }uHpnfawmfr aom t}uH&Sdor#onf jynhfpHk&vdrfhrnf? 30AmAkvkefppfol&Jwdk@onf ppfrjydKifbJ &Jwdkufrsm;Y ae=u.// tm;avsmhI/ rdef;ruJhodk@ jzpf=u.? +rdK@om;wdk@ae&mwdk@udk rD;±_d@I/ wHcg;usifwdk@udk csdK;zJh=u.? 3132 &efolwdk@onf +rdK@awmfudk wbufwcsuf wdkuf0if=u+yD[lI‚if;/ vrf;0udk ydwfxm;I a&uefem;rSm rD;±_d@a=umif;ESifh ppfol&Jwdk@onf a=umufvef@vsuf&Sd=u+yD[lI‚if;/ AmAkvkef&Sifbk&iftm; =um;av#muftHhaomiSg/ rif;vkvifcsif;wa,mufudk wa,muf awG@}uHKvsuf ajy;vm=u.? 33 Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ AmAkvkefowdk@orD;onf pyg;e,f&aom aumufewfwvif;uJhodk@ jzpf.? pyg;&dwf &m tcsdefeD;+yD? 34 AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmonf igwdk@udk udkufpm;I ESdyfpufyg+yD? igwdk@udk [if;vif;aokm tdk; jzpfapyg+yD// e*g;rsdKwwfouJhodk@ igwdk@udk rsdKI/ igwdk@aysmfarG@p&mwdk@ESifh rdrd0rf;udkjynfhapyg+yD? igwdk@udk 35 ESifxkwfyg+yD? Zdtkef+rdK@orD;u ig.udk,fESifhig.tom;YjyKaom t"rRtr_wdk@onf AmAkvkef+rdK@tay:odk@ a&mufygap[lI ‚if;/ a,±k&Svif+rdK@tay:odk@ a&mufygap[lI‚if;/ ig.taoG;onf cgv'Jjynfom;wdk@tay:odk@a&mufygap [lI‚if; qkd&.? 36odk@jzpfI xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oif.tr_udk igapmifhrnf? oifcH&aomtjypfudk jyefay;rnf? ol. yifv,fudk‚if;/ ol. prf;a&wGif;udk‚if; igcef;ajcmufaprnf? 37AmAkvkef+rdK@onf tr_dufyHk/ ajracG;ae&mwGif tHh=obG,f&m uJh&JŒoHjyK&m/ vlqdwfnH&m t&yfjzpfvdrfhrnf? 38xm0&bk&m; rdef@awmfrlonf um;/ +rdK@om;wdk@onf jcaoFhuJhodk@ a[mufaomtoH/ jcaoFhi,fuJhodk@ jrnfaomtoHudk wnDwnf; jyK=uvdrfh rnf? 39olwdk@onf aysmfarG@=urnfta=umif;ESifh aemufwzefrE_d;bJ tpOfrjywftdyfaysmfrnfh ta=umif;/ olwdk@ onf&$ifvef;tm;}uD;aomtcg aomufp&mwdk@igwdkufI ,pfrl;aprnf/ 40taoowfjcif;iSg qJGI csaom odk; oli,fudkuJhodk@‚if; odk;xD;/ qdwfxD;wdk@uJhodk@‚if; igqJGI csrnf? 41a&S&Suf+rdK@udkwdkufI &av+yDwum;? ajrwjyifvHk;Y ausmfapmaom +rdK@udk vk,lav+yDwum;? AmAkvek f+rdK@onf tjynfjynfwdk@wGif tHh=o&m jzpf 20

av+yDwum;// 42yifv,fonf AmAkvkejynftay:odk@wufI/ rsm;pGmaom vd_if;wHydk;wdk@onf v$rf;rdk;=u+yD// 43+rdK@rsm;wdk@onf okwfoify,f&Sm;&mt&yf/ aoG@ajcmufaomvGifjyif jzpf=u+yD// tb,fol r#rae&// vlom;wpHk wa,mufYxdkvrf;udk rav#muf&? 44AmAkvkef+rdK@Y aAvbk&m;udkvnf; igonf '%fay;rnf? olrsdKaom t&mwdk@udkvnf; tefaprnf// vltrsdK;rsdK;wdk@onf aemufwzef ol@xHrS rpnf;a0;&=u? +rdK@±kd;vnf; +ydKvJvsuf &Sd&vdrfhrnf? 45ig. vlwdk@ AmAkvkef +rdK@xJu xGuf=uavmh? xm0&bk&m;. jyif;pGmaom trsufawmfrS toD;toD;udk,fhtoufudk u,fE_wf=u avmh? 46 xdkjynfY =um;&aom odwif;a=umifh pdwfrysuf/ a=umufvef@jcif;r&Sd=uESihf? wESpfxufwESpfodwif; =um;&v#if rif;csif;wa,mufudk wa,mufvk,lI n‡Of;qJjcif;tr_&Sd&vdrfhrnf? 47xdkaemufrS AmAkvkef+rdK@Y jyKvkyfaom ±kyfwkqif;wkwdk@udk igonf'%fay;ojzifh/ wjynfvHk;rdef;armawGa0I/ ol&Jtaygif;wdk@onf +rdK@KxJrSm vJvsufao=uaom tcsdefa&mufvmvdrfhrnf? 48xdkodk@ ajrmufrsufESmt&yfu vk,laomolwdk@onf AmAkvek f+rdK@odk@ a&mufvmaomtcg rdk;ajrrSpI/ t&yf&yfY &Sdor#wdk@onf &$ifvef;aomtoHudk jyK=uvdrhfrnf [k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 49 AmAkvkef+rdK@a=umihf Áoa&vtrsdK;ol&Jwdk@onfvJI aoouJhodk@/ AmAkvkef +rdK@xJrSm jynfom;ol&J taygif;wdk@onfvJI ao=uvdrfhrn? 50xm;ab;ESifh v$wfaomolwdk@ oGm;=uavmh/&yfIrae=uESifh/ a0;aomt&yfY/ xm0&bk&m;udk atmufarhI/ a,±k&Svif+rdK@udk pdwfpJGvrf;=uavm? 51igwdk@onf uJh&JŒaomtoHudk =um;aoma=umihf t&SufuJGvsuf/ rsufESmysufvsuf/ ae=u&yg.? wyg;trsdK;om;wdk@onf AdrmefawmfwGif oef@&Sif;&mt&yfXmeawmfwdk@. txJudk 0if=uyg.? 52 okd@jzpfI/ xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ AmAkvkefjynfudk;uG,faom ±kyfwkqif;wkwdk@udk igonf'%fay;I/ wjynfvHk;Y '%fcsufxdaomolwdk@onf nnf;wGm;=uaom tcsdefa&mufvdrfhrnf? 53 AmAkvkef+rdK@onf rdkCf;aumif;uifodk@wufI +rdKk@±kd;txGËfudk cdkifcHhpGm wnfaomfvnf; igapv$wfI/ vk,laomolwdk@onf ol&Sd&modk@ a&muf=uvdrfhrnf[k xm0&bk&m; rdef@ awmfrl.? 54AmAkvkef+rdK@rS idkaºuG;oHudk‚if;/ cgv'JjynfrS jyif;pGmaom ysufpD;oHudk‚if;/ =um;&.? 55ta=umif;rlum; xm0&bk&m; onf AmAkkvkef+rdK@udk zsufqD;I/ oljyKwwfaom toH}uD;udk +idrf;apawmfrl.? ol.v_dif;wHydk;wdk@onf tm;}uD;aoma&uJhodk@ [kef;[kef;jrnfojzifh }uD;pGmaom toHAvHudk jyKwwf=u.? 56 AmAkvkef+rdK@udkwkdufzsufvk,laomolonf a&mufv#if/ +rdK@om; ppfol&Jwdk@onf &efolwdk@vufodk@ a&mufI olwdk@qJGudkifaom av&Sdor#wdk@onfusKd ;=u.? tusdK;tjypfudk ay;wwfaom xm0&bk&m; onf qufpyfay;wwfonf? 57AmAkvkefrif;om;onf wdkifyifrª;rwf/ ppfuJ/ rif;t&m&Sd/ cGeftm;}uD;aom olwdk@udk ig,pfrl;apojzifh/ olwdk@onf aemufwzefrE_d;bJ tpOfrjywftdyfaysmf =uvdrfhrnf[k aumif;uifAkdvfajct&Sif xm0&bk&m;[lI/ bJG@emr r&Sdaom &Sifbk&ifrdef@awmfrl.? 58 aumif;uifAdkvfajct&Sif xm0&bk&m; rdef@awmf rlonfum;/ 'k}uD;aom AmAkvkef+rdK@±kd;udk tukeftpif+zdKzsufI jrifhaom +rdK@wHcg;wdk@udk vnf; rD;±_d@=uvdrfhrnf? vltrsdK;rsdK;wdk@onf tcsnf;ESD;I vkyfaqmifI rD;Yyifyef;jcif;udk cH&=u+yD? 59 AmAkvkef+rdK@tay:rSm a&mufvwHhaom ab;Oy'ftaygif;wnf;[laom/ AmAkvkef+rdK@udk &nfrSwfI a&;xm;aom Tpmum;vHk;tpHkwdk@udk ya&mzufa,&rdonf a&;ul;I/ 60,k'&Sifbk&if aZ'udeef;pHav; ESpfwGif/ &Sifbk&ifESifhtwl AmAkvek f+rdK@odk@ vkdufoGm;aom/ rmao,.om;jzpfaom ae&d.om;twGif; 0efp&m,udkrSmxm;aom pum;[lrlum;/ 61oifonf AmAkvkef+rdK@udka&mufaom tcg/ Tpum;tvHk;pHk wdk@udk =unfh±_I zwf&rnf? xdktcg oifu/ xdkxm0&bk&m;udk,fawmfonf Tt&yfY vlr&Sd? wd&p>mefr&Sd/ tpOfrjywf qdwfnH&mt&yfjzpfapI/ okwfoify,f&Sif;

rnfhta=umif;udk csdef;awmfrlrnf[k av#mufqdk&rnf? 63Tpmudk tukeftpif zwf+yD;v#if/ pmay:rSm ausmufudkcsnfxm;I/ Oz&wfjrpftv,frSmcsypfvsuf/ AmAkvkef+rdK@onf Todk@epf&vdrfhrnf? iga&mufapaom ab;Oy'fxJu aemufwzef rxajrmuf&// +rdK@ol+rdK@om;wdk@onf tm;ukef vsufae&=uvdrfhrnf[k nGwfqdk&rnfhta=umif;udk a,&rdonfrSm xm;av.? Ta&G@um; a,&rdpum;ay wnf;? 52 1 aZ'udrif;onf toufESpfq,fwpfESpf&Sdaomfeef;xdkifI / a,±k&Svif+rdK@Y wq,fwpfESpf pdk;pHav .? r,fawmfum;/ vdAe+rdK@ol a,&rdorD; [mrkwv jzpfownf;? 2xdkrif;onf a,m,udrfrif;jyKor#twdkif; xm0&bk&m;a&S@awmfY 'kp±kdufudkjyK.? 3xm0&bk&m;onf ,k'jynfol a,±k&Svif+rdK@om;wdk@udk txHawmfrS rESifxkwfrSDwdkifatmif trsufxGufawmfrlI aZwudrif;onf AmAkvkeft&Sifbk&m;udk ykefuefav.? 4aZ'ud rif;eef;pHudk;ESpf/ 'orvq,f&ufae@wGif/ AmAkvkef&Sifbk&ifonfaeAkc'faeZmonf Akdvfajctaygif;wdk@ESif hwuG a,±k&Sifvif+rdK@odk@ppfcsDojzifh/ +rdK@ywfvnfY wyfcsI/ ajruwkwfwdk@udk wl;vkyf+yD;? 5aZ'udrif;eef;pH wq,fwESpfwdkifatmif +rdK@udk 0dkif;xm;onf? 6xkdESpfpwkwˆvudk;&ufae@wGif +rdK@xJrSm tpmt[m& acgif; yg;ojzifh +rdK@ol+rdK@om;wdk@onf pm;p&mr&Sdaomtcg/ cgv'Jvlwdk@onf +rdK@±kd;udk+zdKzsufI/ +rdK@udkvnf;0dkif;av aoma=umifh/ +rdK@om;ppfol&Jtygif;wdk@ nOfhtcg ajy;I/ +rdK@±kd;ESpfxyfpyf}um;O,smOfawmfrS wHcg;0odk@xGuf+yD;rS vGifjyifodk@oGm;=u.? 8 cv'Jppfol&Jwdk@onf &Sifbk&if aZwududkvdkufI/ a,&dacg vGifjyifY rSDojzifh aZ'ud rif;. ppfol&Jtaygif;wdk@onf vGifhajy;=u.? 9&efolwdk@onf &Sifbk&ifudk brf;qD;I AmAkvkef&Sifbk&if&Sd&m [mrwfjynf &dAv+rdK@odk@ aqmifoGm;=u.? AmAkvkef&Sifbk&ifonf aZ'ud. tr_udk ppfa=umpD&ifI/ 10aZwudrif;.om;wdk@udk tbrsufarSmufY owfav.? &dAmv+rdK@rS ,k'rl;rwftaygif;wdk@udkvnf; owfav.// 11aZ'ud rsufpdudkvnf; azmuf+yD;rS oludka=u;0g}udK;ESifhcsnfaESmifI/ AmAkvkef+rdK@odk@ ,loGm;ojzifh/ aoonf wdkifatmif axmifxJrSm avSmifxm;av.? 12AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZm eef;pHwq,fudk;ESpf/ yOPrvq,f &ufae@wGif/ tr_awmfxrf; udk,f&Hawmfrª;aeAkZm&'efonf a,±k&Svif+rdK@odk@vmI/ Adrfmefawmfeef;awmf/ rif;tdrf/ qif;&Jom;tdrf &Sdor#wdk@udk rD;±_d@av.? udk,f&Hawmfrª;Yygaom cgv'Jppfol&Jtaygif;wdk@onf a,±k&Svif +rdK@±kd;&Sdor#wdk@udk +zdKzsuf=u.? 15xdktcg udk,f&Hawmfrª; aeAkZm&'efonf +rdK@xJrSm usefºuGif;aom qif;&Jom;/ AmAkvkef&Sifbk&ifbufodk@ ul;oGm;ESifhaom+rdK@om;/ ºuGif;or#aomolwdk@udk odrf;oGm;av.? 16odk@&mwGif pyspf O,smOfudkjyKpkI v,fvkyfapjcif;iSg qif;&Jom; tcsdK@udk xm;cJhav.? 17 AdrmefawmfY a=u;0gwdk@udk‚if;/ a=u;0ga&uefudk‚if;/ a&csdK;tifwHktajctjrpfwdk@udk‚if;/ cgvJ'Jvlwdk@ onfcsdK;zJhI a=u;0g&Sdor#udk AmAkvkef+rdK@odk@ ,loGm;=u.? 18tkd;uif;/ wl&$if;jym;/ rD;n‡yf/ tdk;/ ZGef;rSpI tr_awmf xrf;p&m a=u;0gwefqm&Sdor#wdk@udkvnf; ,loGm;=u.? 19a&$wefqm/ aiGwefqmwnf;[laom tifwHk/ vifyef;/ tdk;/ tdk;uif;/ rD;cHk/ ZGef;/ zvm;rsm;udk/ &SdI uGef&Guf wbufY ovJoD;aygif; w&m&Sdownf;// 24 udk,f&Hawmfrl; aeAkZm&'efonf ,Zfyka&m[dwfrif;p&m,/ 'kwd, ,Zfyka&m[dwfaZzed/ Adrmef awmfwHcg;rª; oHka,mufwdk@udk brf;qD;av.? 25ppfol&Jwdk@udk tkyfaom Adkvfwa,muf / +rdK@xJY awG@rdaom wdkifyifrª;rwfckESpfa,mufESifh/ jynfojl ynfom;rsm;udk E_d;aqmfaom wyfpma&;}uD; wa,muf+rdK@xJY awG@rd aom jynfom;ajcmufq,fwdk@udk +rdK@xJu ac:oGm;I/ 26AmAkvkef&Sifbk&if&Sd&m

&dAv+rdK@odk@ aqmifcJh+yD;v#if/ 27AmAkvkef&Sifbk&if [mrwfjynf &dAv+rdK@Y xkdolwdk@udk '%fay;I uGyfrsufav./ xdkodk@,k'+rdK@onf rdrdjynfY odrf;oGm;jcif;udk cH&ownf;? 28 aeAkc'faeZmrif; odrf;oGm;aom vl[lrlum;/ eef;pHckESpfckwGif ,k'trsdK;om; oHk;axmifESpfq,f oHk;a,mufwdk@udk odrf;oGm;av.? 29wq,f&SpfESpfwGif/ vl&Spf&moHk;q,f 30 ESpfa,mufwdk@udk a,±k&Svif+rdK@ rSodrf;oGm;av.// ESpfq,foHk;ESpfwGif udk,f&Hawmfwyfrª; aeAkZm&'ef onf ,k'trsdK;om; ckESpf&mav;q,f ig;a,mufwdk@udk odrf;oGm;.? vlaygif;um; av;axmifh ajcmuf&m &Sdownf;? 31 ,k'&Sifbk&if a,acgedonf tcsKyfcH&aom ouU&mZf oHk;q,fckESpfESpf/ 'Gg'or vESpfq,fig;&ufae@wGif AmAkvkef&Sifbk&if {0dvra&m'uf eef;pHpu ,k'&Sifbk&ifa,acgedudk axmifxJu E_wfI csrf;omay;av.? 32aumif;rGefpGm E_wfqufI ol. yv†ifudk AmAkvkef+rdK@rS txHawmfY &Sdaom rif;}uD;rsm;xdkif&myv†ifwdk@xuf csD;jr‡ihfav.? 33a,acgedrif;onf axmifxJrSm 0wfaomt0wfudkvJI/ touf&Sdor#umvywfvHk; tpOf rjywftxHawmfY pm;aomuf&.? 34 raorSDwdkifatmif touf&Sdor#ae@&uftpOfrjywf ol@pm;p&mudk AmAkvkef &Sifbk&ifay;oem; awmfrl.? ya&mzufa,&rdpD&ifa&;xm;aomtemuwWdusrf;+yD;.?

a,&rdjrnfwrf;pum;? LAMENTATIONS.

pnfyifcJhaom +rdK@onf vlqdwfnHvsufxdkifavonfwum;? vlrsdK;wdk@wGif }uD;jrwfbl;aom owdk@orD;onf rkwfqdk;ruJhodk@ jzpf.? tjynfjynfwdk@. ocifronf tcGefay;&.? 2nOft h cg jyif;pGmidkaºuG;I/ ol.yg;onf rsuf&nfESifh pdkpGwfav.? &nf;pm;taygif;wdk@wGif ESpfodrfhapaom olwpfa,mufr#r&Sd? taqGcifyGef;taygif;wdk@onf opPmysufI &efoljzpf=u+yD? 3,k'owdk@orD;onf n‡if;qJjcif;/ =urfwrf;pGm appm;jcif;udk cH&aoma=umifh ajymif;oGm;+yD? omoemy vlwdk@txJrSmaevswfcs csrf;omr&? vdkufaomolt aygif;wdk@onf usOf;ajrmif;&mY rSD=u.? 4 tb,folr# yGJobifodk@ rvmaoma=umifh/ Zdtkefvrf;wdk@onf nnf;wGm;=u.? ol.+rdK@wHwm; &Sdor#wdk@onf vlqdwfnHvsuf &Sd=u.? ol. ,Zfyka&m[dwfwdk@onf vnf; nnf;wGm;=u.? ol.orD;unmwdk@onfvnf; em=unf;aompdwf&SdI/ olonf udk,fwdkifn‡Kd;i,fvsufae &.? 5 oljypfrSm;aom tjypfrsm;jym;aoma=umifh xm0&bk&m;onf '%fcwfawmfrlojzifh/ olESifhqef@usif bufjyKaom olwdk@onf tpdk;&I/ ol. &efolwdk@onf aumif;pm;=u+yD? ol.om;orD;wdk@udk vnf;&efolodrf; oGm;+yD? 6Zdtkefowdk@orD;. *k%ftoa& onftºuGif;rJh uG,faysmuf.? ol.rif;om;wdk@onf usufpm;&mudk &SmIrawG@aom orif'&,f uJhodk@ jzpfI/ vdkufaomola&S@rSm tm;r&SdbJ ajy;oGm;=u+yD? 7a,±k&Svif+rdK@onf qif;&J+idK+iif jcif;udk cH&pOfwGif/ t&ifcHpm;blaom pnf;pdrfudk atmufarh.? ol. vlwdk@onf &efolvufodk@ a&mufI rpaomol r&Sdaomtcg qef@usifbuf+yKaomolwdk@onf ol. tr_udk jrifI/ ol. qHk;jcif;udk uJh&Jh=u.? 8 a,±k&Svif+rdK@ypfrSm;aom tjypfonf tvGefrsm;aoma=umifh/ &GH&SmzG,fjzpfav.? oludk ±dkaobl; aom oltaygif;wdk@onf olY tcsnf;pnf;&Sdjcif;udk jrifaoma=umifh rxDrJhjrif jyK=u.? olonfvnf; nnf; wGm;I aemufodk@jyefoGm;av.? 9olY rpif=u,faom vuQ%mxif&Sm;aomfvnf;/ aemufcH&aom t+ypfudk ratmufarh? xdk@a=umifhrsufESmay; aomolr&SdbJ/ tHh=obG,faom tjcif;t&mESifh ESdrfhcsjcif; odk@a&mufav.? tdkxm0&bk&m;/ tuGsEkfyfqif;&Jjcif; udk =unfh±_awmfrlyg? &efolonf udk,fudk csD;ajr‡mufyg+yD? 10&efolonf ol.pnf;pdrfudk vk,lyg+yD? y&dowfawmfxJodk@ r0if&[k jrpfwm;awmfrlaom omoemy vlwdk@onf oef@&Sif;&m XmeawmfxJodk@ 0ifa=umif;udk oljrif&yg.? 11ol.vltaygif;wdk@onf nnf;wGm;vsuf/ rkef@udk &Smvsufae =u.? aoab;ESifhvGwfjcif;iSm rdrdpnf;pdrfudk pm;p&mbdk@ pGef@&.? tdkxm0&bk&m;/ tu|Ekfy fonf/ ±_wfcsjcif;udk cH&aoma=umifh =unfh±_qifjcif awmfrlyg? 12 tkdc&D;oGm;aomol taygif;wdk@/ =unfh±_qifjcif=uavmh? xm0&bk&m;onf jyif;pGmtrsufawmf xGufaomae@Y ighudk n‡Of;qJI/ jzpfapawmfrlaom 'kuQESifh wlaom 'kuQ&Sdoavm? 13 txufrS rD;udk ight±dk;xJ odk@ v$wfvdkufI a=urGapawmfrl+yD? ighajcudk ausmhrdapjcif;iSm ausmhuGif;axmifI ighudk jyefapawmfrl+yD? wae@vHk; !‡dK;i,fjcif;ta=umif;/ pdwfysufjcif;ta=umif;udk igY jzpfapawmfrl.? 14igypfrSm;aom tjypfxrf;bdk; udk vufawmfESifh ighvnfyif;ay:Y wyfI csnfaESmif+yD;rS/ xm0&bk&m;onfighudk tm;avsmhapI/ igrqD;wm;Edkif aom olwdk@vufodk@ a&mufapawmfrl+yD? 15xm0&bk&m;onf igh.ol&Jtaygif;wdk@udk ightv,fY ausmfeif;awmff rl+yD? ig. vlysdKwdk@udk ESdyfpufjcif;iSm vltvHk;t&if;udk ac:awmfrl+yD? xm0&bk&m;onf ,k'owdk@orD;unmudk pyspfoD;e,f&musif;Y eif;e,fawmfrl+yD? 16xdkta=umif;a=umifh igonf idk&.? rsuf&nfusvswf &Sd.? ight oufudk axmufrI ighudk ESpfodrfhapaomolonf igESifha0;yg.?&efolEdkifaoma=umifh 1

ighom;orD;wdk@onf aysmufysuf=u+yD? 17Zdtkefowdk@orD;onf rdrdvuf0g;wdk@udk jzef@cJhaomfvnf;/ ESpfodrhfapaomolr&Sd? xm0& bk&m;onf ,mukyfywfvnfY &efolwdk@udkcef@xm;awmfrl+yD? a,±k&Svif+rdK@onf olwdk@wGif &GH@&SmzG,fjzpfav.? 18xm0&bk&m;onf w&m;ojzifh pD&ifawmfrl.? igonfynwfawmfudk vGefusL;rd+yD? vlrsdK;cyford f;wdk@ em;axmifIig.'kuQudk qifjcif=uygavmh? ig.vlydsKESifh tysdKwdk@udk odrf;oGm;=u+yD? 19igonf&nf;pm;wdk@udk ac:olwdk@onf opPmr&Sd=u+yD? ig.,Zfya&m[[email protected]}uD;olwdk@onf udk,ftoufarG;zdk@pm;p&m &SmpOfyif +rdK@xJY toufcsKyf=u+yD? 20tdkxm0&bk&m;/ =unfh±_awmfrlyg? tu|Ekfyfyifyef;yg.? 0rf;Y qlv_dufjcif;&Sdyg .? ESvHk;arSmufvsuf&Sdyg.? tu|Ekfyfonf tvGefjypfrSm;yg+yD? jyifrSm xm;ab;rSmawG@&yg+yD? twGif;Yvnf; aorif;aeouJhodk@ &Sdyg.? 21tu|Ekfyfnnf;wGm;oHudk =um;aom olwdk@wGif/ ESpfodrfhapaomol wpfa,mufr# r&Sdyg? tu|Ekfyfa&mufaomtr_udk tu|Ekfyf. &efol taygif;wdk@ onf=um;=uyg+yD? udk,fawmfjyKrlonfudk 0rf;ajrmuf=uyg.? udk,fawmfcsdefcsufaom ae@&ufudk a&mufapawmfrlaomtcg/ olwdk@onf tu|Ekfyf uJhodk@ yifjzpf=uygapaom? 22 olwdk@.'kp±dkuftvHk;pHkwdk@udk ppfa=umawmfrlyg? tu|EkfyfjypfrSm;rdor#aom tjypfwdk@ a=umifh/ tu|EkfyfjyKawmfrlouJhodk@ olwdk@Y jyKawmfrlyg? tu|Ekfyfonf nnf;wGm;jcif;rsm;jym;I pdwfysufvsuf &Sdyg.? 2 1 xm0&bk&m;onf Zdtkefowdk@orD;udk trsufawmf rdkCf;wdrfjzifh zHk;v$rf;awmfrl+yD? Áoa&trsdK;. *k%ftoa&udk aumif;uifrS ajr}uD;wdkifatmif csawmfrl+yD? trsufawmfxGufcsdefY ajcawmfwif&mcHkudkr atmufarhbJ aeawmfrlyg+yDwum;? 2xm0&bk&m;onf oem;jcif;r&SdbJ/ ,mukyftrsdK;. ae&mt&yf&Sdor# wdk@udk rdsKawmfrl+yD? trsufawmfxGufojzifh ,k'owdk@orD; .&Jwdkufwdk@udk ajrwdkifatmif+zdKzsufI/ EdkifiHawmfESifh rif;om;wdk@udk ±_wfcsawmfrl+yD? 3jyif;pGm trsufawmfxGufI Áoa&v. OD;csdK&Sdor#wdk@udk jzwfawmfrl+yD? &efola&S@rSm vuf±Hk;awmfudk ±kyfodrf;awmfrl+yD? t&yf&yfavmifaom rD;awmufuJhodk@ ,mukyftrsdK;udk avmufapawmfrl+yD? 4 &efoluJhodk@ av;udk wifvsuf/ &efbufjyKaomoluJhodk@ vusfmvufudk csDºuGvsuf/ wifhw,fjcif;toa&&Sdaom/ oltaygif;wdk@udk owfawmfrl+yD? Zdtkefowdk@orD;. ae&mwJay:rSm 5 rD;uJhodk@aom trsufudk oGef;avmif;awmfrl+yD// xm0&bk&m;onf &efbufjyKI Áoa&vtrsdK;udk‚if;/ bHkAdrmeftaygif;wdk@ udk‚if; 0g;rsdKawmfrl+yD? &Jwdkufwdk@udk+zdKzsufawmfrl+yD? ,k'owdk@orD; idkaºuG;jrnfwrf;aom ta=umif;wkd@udk rsm;jym;apawmfrl+yD? 60if;awmfudk awmif,m+cHuJhodk@ trSwfjyKI csdK;zsufawmfrl+yD? rdrdyJGobifawmfudk zsufqD; awmfrl+yD? Zdtkef+rdK@Y cHaom "rRyJGae@/ Oykofae@ wdk@udk xm0&bk&m; arhapawmfrl+yD? trsufawmft&Sdefjyif;I &Sifbk&ifESifh 7 ,Zfyka&m[dwfudk r±_rrSwfjyKawmfrl+yD? xm0&bk&m;onf rdrd,Zfyv†ifawmfudk y,fawmfrl+yD/rdrdoef@&Sif;&m Xmeawmfudk pufqkyfawmfrl+yD? bHkAdrmefawmfudk &efolvufodk@ tyfawmfrlojzifh yJGobifcH aomae@Y toHjyKouJhodk@/ &efolwdk@onf xm0&bk&m;. tdrfawmfY toHjyK=u+y? 8xm0&bk&m;onf Zdtkefowdk@orD;. +rdK@±kd;udk+zdKzsufrnf[k t}uHawmf&Sdonftwdkif; }udK;udkwef;I tpOf+zdKzsufawmfrlojzifh twGif;+rdK@±kd;ESifh jyif+rdK@±kd;wdk@onf twlnnf;wGm;I idkaºuG;jrnfwrf;&rnf ta=umif;jyKawmfrl+y? 9wHcg;&Gufwdk@ onf ajrY jrKyfvsuf&Sd=u.? uef@vefusifwdk@udk csdK;zJhawmffrl+yD? &Sifbk&ifESifh rif;om;wdk@onf omoemyvlwdk@ wGif ae&=u.? w&m;awmfr&? ya&mzufwdk@onf xm0&bk&m;. Asm'dwfawmfudk rcHr&=u? 10Zdtkefowdk@ orD;.

touf}uD;aomolwkd@onf ajrr_ef@udk rdrdwdk@ acgif;ay:rSm ypfwifvsuf av#mfawt0wfudk 0wfpnf; vsuf ajray:rSm xdkifI wdwfqdwfpGm ae=u.? a,±k&Svif+rdK@olunmwdk@onf 11 acgif;udkidkufqdkuf!$wfvsuf ae=u.? ig. vlrsdK;owdk@orD;ysufpD;aoma=umifh/ igonf rsuf&nfusI rsufpdysufav+yD? 0rf;Y qlvd_ufjcif; &dSI tonf;vnf; ajray:rSm oGef;vsuf&Sd.? ta=umif;rlum;/ oli,fESifh Edk@pdk@uav;wdk@onf +rdK@vrf;Y tm;ysufvsuf ae=u.// 12olwdk@uvnf; qefpyg;ESifhpyspf&nfonf tb,frSm &Sdoenf;[k &efon l Of;qJaom oluJhodk@ +rdK@vrf;Y tm;ysufvsuf/ trd&ifcGifY rdrdtoufudkoGef;vsuf/ trdudk ar;wwf=uonfwum;? 13 tdka,±k&Svifowdk@orD;/ oif.tr_Ytb,foufaoudk igjy&rnfenf;? tdkZdtkef owdk@orD;unm oifhudk ESpfodrfhapjcif;iSg/ oifESifhtb,foludkigcdkif;E_dif;&rnfenf;? oif. +ydKysuf&monf ork'N&muJhodk@ us,faoma=umihf tb,foljyKjyifEdkifoenf;// 14oif. ya&mzufwdk@onf tcsnf;ESD;aomt&m rdkufaomt&mwdk@ udk oifhtbdk@jrif=u+yD? odrf;oGm;csKyfxm; aomtr_udkajyapjcif;iSg/ oif.tjypfudk rabmfjybJ rSm;aom±_yg±kH/vrf;vJGp&mt&mudk 15 oifhtbdk@jrif=u+yD// vrf;Y a&SmufoGm;or#aomolwdk@u *k%foa&txGËf ajrwjyifvHk; &$ifvef;&m bJG@&Sdaom +rdK@um; T+rdK@avm[k a,±k&Svifowdk@orD;;udk vufckwfwD;vsuf/ uJh&JŒoHudkjyKvsuf/ acgif;udkndwfvsuf ar;wwf=u.? 16oif. &efoltaygif;wdk@onf oifhwbufY E_wfudk zGifh=u.? igwdk@onf ol@udk rsdK+yD// tu,fpifppf Tonfae@um;/ igwdk@ajrmfvifhcJh+yD;aomae@ jzpf.// igwdk@awG@jrif&+yD[k uJh&JŒoHudk jyKvsuf tHhoGm;udk cJ}udwfvsuf qdk=u.// 17xm0&bk&m;onf }uHpnfaomtr_udk jyKawmfrl+yD? a&S;umvY rdef@awmfrlaom pum;awmfudk jynfhpHkapawmfrl+yD// rESajrmbJ +zdKzsufawmfrl+yD? &efolonf oif.tay:rSm 0rf;ajrmuf&aomtcGifhudk ay;I/ &efol. OD;csdKudk csD;jr‡ifhawmfrl+yD? 18olwdk@onf pdwfESvHk;xJu xm0&bk&m; udk atmf[pf=u.? tdkZdtkefowdk@orD;. +rdK@±kd;/ oif. rsuf&nfonf jrpfa&pD;ouJhodk@ ae@nOfhrjywf pD;ap avmh? udk,fudk r+idrf;apESif? oif. rsufqefudkvnf; r+idrf;apESif? 19nOD;,HtcsdefY xI atmf[pfavm? xm0&bk&m;. rsufESmawmfa&S@rSm oif. ESvHk;udk a&uJhodk@ oGef;avmif;avmh? iwfrGwfI cyfodrf;aom vrf;0rSm tm;ysuf vsufaeaomoif. oli,fwdk@udk toufcsrf;omapjcif;iSg/ txHawmfodk@ oif. vufudk csDqef@avmh? 20tdk xm0&bk&m; udk,fawmfonf tb,folY Todk@pD&ifawmfrlonfudk =unfh±_qifjcif awmfrlygvm? rdef;r onf rdrd&ifaoG;/ rdrdcsDydkufaom om;ukd pm;&ygrnfavm? ,Zfyka&m[dwfESifh ya&mzuf onf xm0&bk&m;. oef@&Sif;&mXmeawmfY taoowfjcif;udk cH&ygrnfavm? 21vlt}uD;ti,fwdk@onf vrf;Y ajray:rSm wHk;vHk; ae&=uyg.// tu|Efkyf. vlysdKESifhtysdKwdk@onf xm;jzifh ao&=uyg+yD? udk,fawmfonf trsufawmfxGufaomae@Y/ olwdk@udk roem;bJ uGyfrsufawmffrl+yD? 22yJGobifae@Y vlwdk@udk ac:bdwfouJhokd@ tu|EfkyfywfvnfY a=umuf rufbG,faom t&mwdk@udk ac:bdwfawmffrl+yD? xm0&bk&m; trsuf awmfxGuf aomae@Y tb,folr# rvGwf/ rusefºuGif;yg? tu|efkyfcsDydkufau|;arG;aom olwdk@udk tu|Efkyf. &efolonf zsufqD;yg+yD? 3 1 igonf bk&m;ocif. trsufawmf}udrfvHk;atmufY qif;&Jjcif;udk cH&aomoljzpf.? 2ighudk aoG;aqmifI tvif;odk@ rydk@/ arSmifrdkufxJodk@ ydk@aqmifawmfrl.? 3tu,fpifppf ighudk wae@vHk; txyfxyf '%fcwfawmfrl.// 4ighta&ESifh tom;udk aqG;&dapI/ ight±kd;wdk@udkvnf; csdK;awmfrl.// 5 ighwbufY wyfwnfI cg;aomt&m/ yifyef;p&mta=umif; wdk@ESifh 0dkif;awmfrl.?

aovGefaomolwdk@udk jyKwwfouJhodk@/ ighudk rdkufaom t&yfodk@ xm;awmffrl.? 7igrxGufEdkifatmif 0if;cwfI av;aomoH}udK;ESifh csnfaESmifawmffrl./8xdkr#ru igonf aºuG;a=umfatmf[pfI 9 qkawmif;aomfvnf; jiif;y,fawmfrl.? igoGm;&mvr;fudk ausmufx&HESifhydwfI 10 aumufaomvrf;jzifh oGm;apawmfrl.? ighudk acsmif;ajrmif;aom0uf0HuJhodk@‚if;/ rxif&Sm;aom t&yfYaeaom jcaoFhuJhodk@‚if; jzpfawmfrl.// 11ighudkvrf;vJGap+yD;v#if tydkif;ydkif;jzwfI zsufqD; awmfrl.// 12av;awmfudk wifI ypfp&m puft&mY igh udkxm;awmfrl.? 13jr‡m;awmfwdk@udkvnf; ighausmuf uyfudk cGif;apawmfrl.? 14 igonf ig. vlwdk@wGif uJh &JŒp&mta=umif;ESifh wae@vHk; oDcsif;qdkp&mta=umif; jzpfygonfwum;? 15cg;aomaq;ESifhighudkjznfhI/ a'geESifh ,Zfrl;apawmfrl.? 16 ausmufp&pfudk au|;I igh oGm;wdk@udk csdK;awmfrl.// rD;zdkjymESifh zHk;tkyfawmfrl.// 17ig. 0dnmOfudk csrf;omESifha0;pGm a&G@awmfrlaoma=umifh/ igonf r*Fvmta=umif;udk arhavsmh.? 18odk@jzpfI igonf xm0&bk&m;a&S@awmfY tpGrf;owWd ESifh ajrmfvifh p&mta=umif;ysufav+yD[k qdk&.? 19 tu|EfkyfcH&aom qif;&J+idKjiifjcif;udk‚if;/ a'geESifh onf;ajct&nfudk‚if;atmufarhawmfrlyg// 20 {ueftrSef atmufarhawmfrlvdrfhrn? 21xdkodk@ tu|Efkyf. pdwfESvHk;onf qifjcifI owd&dSaomtcg ajrmfvifhp&m tcGifh&Sdyg.? 22xm0&bk&m;oem;awmfrlI u±k%mawmfonf rukefaoma=umifh/ igwdk@onf qHk;±_H;jcif;okd@ ra&mufbJ ae=u.// 23eHeufwdkif;u±k%mawmftopfukd cH&=u.// 24 opPmawmfonf }uD;jrwfyg.? igh0dnmOf. oabm[lrlum;/ xm0&bk&m;onf ig.tbdk@ jzpfawmfrl.// xdk@a=umihfudk,fawmfudk igajrmfvifhyg.// 25udk,fawmfudk ajrmfvifhaomolESifh udk,fawmfudk &Smaomol. pdwf0dnmOftm; xm0&bk&m; aus;Zl;jyKawmfrl.// 26u,fwifawmfrl rnf[k ajrmfvifhvsuf +idrf0yfpGmapmifhI aeaumif;.// 27vlonftoufysdKpOftcg xrf;bdk;udk xrf;aumif;.// 28xrf;bdk;udk wifawmfrlaoma=umifh wa,mufwnf; xdkifI +idrf0yfpGmaeap// 29 ajrmfvifhp&mtcGifh&Sdaumif; &Sdvdrhfrnf[k xifvsuf/ rdrdE_wfudkajrr_ef@Yuyfap// 30±kdufaomoltm; rdrdyg; udkay;I/ uJh&JŒjypfwifjcif;ESifh jynfh0ap// 31ta=umif;rlum; xm0&bk&m;onf tpOfpGef@ypfawmfrrlwwf// 320rf;enf;apawmfrlaomfvnf;/ u±k%mawmfrsm;jym;onfESifhtnD oem; awmfrlvdrfhrnf// 33qif;&Japcsif aompdwfESifh vlom;wdk@udk n‡Of;qJI/ 0rf;enf;apawmfrlonfr[kwf// 34 csKyfxm;aom jynfom; taygif;wdk@udk ajcESihf eif;}udwfjcif;tr_/ 35vlcHxdkufaomw&m;udk tjrifhqHk;aombk&m; rsufarSmufY zsufjcif;tr_/ 36ol wyg;udk rw&m;ojzifh ±_H;apjcif;tr_wdk@udk 37 xm0&bk&m; ESpfoufawmfrrl// xm0&bk&m;rSm xm;awmfrrlbJ/ tb,folonf ajymI 38 wpHkwckudk jzpfapEdkifoenf;/ tjrifhqHk;aombk&m;. E_wfawmfxGuf&Sd onftwdkif;/ r*FvmESifh tr*Fvm jzpfwwfonf r[kwfavm// 39touf&Sifaom vlowW0gonf tb,fa=umifh jrnfwrf; &rnfenf;? rdrd'kp±kduftjypfa=umifh jrnfwrf;&rnf avm// 40igwdk@onf udk,fvdkufaomvrf;wdk@udk ppfa=umpHk prf;I/ xm0&bk&m;xHawmfodk@ jyefoGm;=uukeftHh? 41aumif;uifbHkY &Sdawmfrlaom bk&m;ocifxHawmfokd@ ESvHk;ESifhvufwdk@udk csDºuG=uukefthH// 42 tu|Efkyfwdk@onf tjypffrSm;ykefuefrdyg+yD// udk,fawmfonf tjypfv$wfawmfrrlyg// 43 trsufawmf xGufI rsufESmvJ$awmfrl.// wzeftu|Efkyfwdk@udkvdkufI u±k%mr&SdbJ uGufrsufawmfrl.// 44tu|Ekfyfwkd@. yXem pum;onf txHawmfodk@ raygufEdkifatmif rkdCf;wdrfjzifh udk,fudk uG,fumawmfrl.// 45tu|Efkyfwdk@udk vlrsdK;wdk@wGif vSnf;ypfaom wefjrufacs;tr_dufuJhodk@‚if;/ &GHp&mt&muJhodk@‚if;jzpfapawmfrl.// 46&efoltaygif; wdk@onf tu|Efkyfwdk@wbufY E_wfudk zGifh=uyg.// 6

tu|Efkyfwdk@onf a=umufvef@bG,faomt&mxJodk@‚if;/ wGif;xJodk@‚if;/ okwfoify,f&Sm;zsufqD; jcif;xJodk@‚if; a&muf=uyg+yD// 48 ig. vlrsdK;owdk@orD; ysufpD;aoma=umifh/ ighrsufpdonf jrpfa&jzpfI pD;vsuf&Sd.// 4950 xm0&bk&m; onf aumif;uifuikHŒ=unfhI ±_rSwfawmfrrlrDSwdkifatmif/ ighrsuf&nfonf usI tpOfrjywf ,dkpD;vsuf&Sd./ 51ig. +rdK@orD;taygif;wdk@twGufa=umihf ighrsufpdonf ighESvHk;udk ylapwwf.// 52 ta=umif;r&SdbJ ighudk &efjyKaomolwdk@onf iSufudk vdkufI &SmouJhodk@ ighudk vdkufI 53 &Sm=u.// ajr}uD;wGif;Y ightoufudkjzwfI igtay:rSm ausmufudk wifxm;=u.// 54 ighacgif;udka&v$rf;rdk;onfjzpfI/ igonf qHk;±_H;+yD[k qkd&./ 55tdkxm0&bk&m; eufaomajrwGif;xJu tu|Efkyfonf udk,fawmf. emrudkac:yg.// 56tu|Efkyfac:oHudk =um;awmfrlonfjzpfI / tu|Efkyf nnf;wGm;atmf[pfaomtcg em;awmfudk v$Jawmf rrlygeSifh// 57tu|Efkyfonf udk,fawmfudk [pfatmfaomtcg/ udk,fawmfonf csOf;uyfawmfrlI ra=umufESifh [krdef@awmfrl+yD// 58 tdkxm0&bk&m;/ udk,fawmfonf tu|EfkyftoufESifhqdkifaomtr_udk apmifhI a&G;E_wfawmf rl+yD// 59 tdkxm0&bk&m; udk,fawmfonf tu|EfkyfcH&aom !‡Of;qJjcif;udkjrifawmfrl+yD// tu|Ekfyftbdk@ w&m;pD&if awmfrlyg? 60olwdk@onf tu|Ekfyfudk &ef+idK;zJG@or# ESifh raumif;aom t}uH&Sdor#udk udk,fawmfjrifawmfrl+yD? 61tdkxm0&bk&m; olwkd@uJh&JŒaomta=umif;ESifh raumif;aom t}uH&Sd or#udk‚if;/ 62tu|EfkyfwbufY [email protected];/ tu|EkfyfwbufY wae@vHk;}uHpnf jcif;udk‚if; udk,fawmf=um;awmfrl+yD? 63olwdk@xdkifjcif;/ xjcif;udk =unfh±_awmfrlyg? tu|Efkyfonf olwdk@oDcsif;qdkp&m ta=umif;jzpfyg.// 64tdkxm0&bk&m; olwdk@usifhaomtusihfESifhtavsmuf tusdK;tjypf udk qyfay;awmfrlyg// 65olwdk@pdwfESvHk;udk cdkifrmapI usdefawmfrlyg? 66trsufawmfxGufI olwdk@udk nOf;qJojzihf/ xm0&bk&m;. rkdCf;aumif;uif atmufrS okwfoify,f&Sm;awmfrlyg? 4 1 a&$onf tvGef orf;ndKonfwum;? taumif;qHk;aom a&$onf tvGefazmufjyef onfwum;/ oef@&Sif;aom ausmufwdk@oknf cyfodrf;aom vrf;0wdk@Y z±kdz&J uJGjym;vsuf &Sd=u.? 2 tjrwfqHk;aom a&$ESifhtr# tvGeftbdk;xdkufaom Zdtkef+rdK@om;wdk@udk/ tdk;xdef;orm;vkyfaom ajrtdk;uJhodk@ rSwfwwfonfw um;// 3ajracG;rwdk@yif rdrdwdk@om;i,fwdk@tm; Edk@oD;udk ay;I Edk@wdkufwwf.? ig.vlrsdK;owdk@orD;rlum; awmY aeaomukvm;tkyf iSufuJhodk@ =urf;=uKwfaom oabm&Sd.? 4Edk@pdk@uav;onf Edk@iwfaoma=umihf v#monf tmacgifY uyfvsuf&Sd.? oli,fwdk@onf rkef@udkawmif;I tb,folr#ray;? 5aumif;rGefpGm pm;wwf aomolwdk@onf udk;uG,f&mr&Sd/ vrf;Y ae=u.? eDarmif;aom tdyf&may:rSm aysmfarG@bl;aom olwdk@onf aemufacs;yHkudkbuf&=u.? 6 tb,folr# tm;rxkwfbJcsufjcif; ysufpD;jcif;odk@ a&mufaom/ aom'Hk+rdK@cH& aomtjypf'%fxuf/ ig. vlrsdK;owdk@orD;cH&aomtjypf'%fonf omI }uD;ay.? 7ol. rª;rwfwdk@onf rdkCf;yGifhxufoef@&Sif;I Edk@&nfxufvnf; jzL=u.? olwdk@tom;onf ausmufeDxufeD.? aoG;a=umvnf; eDvmESihfwl./ 8,ckrlum;/ olwdk@tqif;onf arSmifrdkufxuf rnf;onfjzpfI vr;fY rxif&Sm;? olwdk@ta& onf t±kd;YuyfI xif;uJhodk@ aoG@ajcmufav.? 9xm;jzihfaoaomolonf/ iwfrGwfI aoaomolonf xufomI r*Fvm&Sd.? iwfrGwfI aoaomolonf toD;tESHjywfjcif;tm;jzifh xdk;azmufI ydef}uHK&.// 10pdwf=uifemaomwwfaom rdef;rwdk@onf rdrdwdk@om;udkyif jyKwf&=u.// ig. vlrsKd;owd@k orD;onf ysufpD; aomumvY rdrdwdk@om;udkyif 47

pm;&=u.? 11xm0&bk&m;onf trsufawmfudk pHkvifapawmfrl+yD? jyif;pGm aom trsuft&Sdefudk v$wfawmfrl+yD? Zdtkef+rdK@udk rD;±_d@I +rdK@±kd;tjrpfwdkifatmif avmifapwmfrl+yD// 12&efjyKaom olESifh ppfwdkufaom olonf a,±k&Svif+rdK@wHcg;twGif;odk@ 0ifEdkifonf[k avmuD&Sifbk&ifESifh avmuDowW0g wpkHwa,mufr# r,Hk=u? 13 a,±k&Svif+rdK@tv,fY ajzmifhrwfaomolwdk@udk owfwwfaom +rdK@om;ya&mzufwdk@. 'kp±kduf rsm;ESifh/ ,Zfyka&m[dwf wdk@. tjypfrsm;a=umihf Ttr_onf a&mufav+yD? 14xdkolwdk@onf t±_;uJhodk@ vrf; Y vSnfhvnfI vltaoG;ESifh vl;aoma=umifh olwdk@t0wfudk tb,folr# rxd0Hh? 15 oGm;=u? rpif=u,f aomolwdk@/ oGm;=u/ oGm;=u? rxd=uESifh[k olwyg;wdk@onf [pfwwf=u.? ta0;odk@ajy;I t&yf&yfodk@ vSnfhvSnf&aomtcg omoemyvlwdk@onfu/ olwdk@onf rwnf;re&[k qdkwwf=u.? 16xm0&bkk&m; onf trsufawmfxGufI olwdk@udk uJGjym;apawmfrl+yD// olwdk@tr_udk =unfh±_awmfrrl// olwyg;wdk@onfvnf; ,Zf yka&m[dwfwdk@udk r±kdao/ touf}uD;olwdk@udk tm;rembJ ae=u.// 17igwdk@onf &SdpOfwGif rprnfholudk ajrmfvifhI rjrif&=u? ru,fwifEdkifaom vlrsdK;wdk@udk uif;pifay:rSm tusKd;r&SdbJapmifh=u+yD? 18igwdk@onf vrf;Y roGm;&rnfta=umif; igwdk@ajc&mudk vdkuf&Sm=u.? igwdk@onf qHk;cdsefeD;+y? 19igwdk@udk vdkufI &Smaom olwdk@onf rdkCf;aumif;uifa&$vif;w xufomI vsifjref=u.? awmif±kd;ay:rSm vdkuf&Sm=u.// awmYvnf; acsmif;ajrmif;=u.? 200ifoufxGufoufwnf;[laom xm0&bk&m;ay;awmfrlI bdodufcHaom t&Sifwdk@udk ajrwGif;Y brf;rd=u+yD? xdkt&Sif. bkef;awmfudk cdkv_HI/ igwdk@onf omoemy vlwdk@wGif toufcsrf;om&vdrfh rnf [k txufuqdkwwf=u.? 21 OZjynfYaeaom {'Hkowdk@orD;/0rf;ajrmuf&$ifvef;avm? zvm;awmfonf oif&Sd&modk@ ul;oGm; vdrfhrnf? oifonf ,pfrl;I t0wftcsnf;pnf;&Sd&vdrfhrn? 22tkZdtkefowdk@orD; oifcHxdkufor#aom tjypf'%fukef+yD? oifonf aemufwzef odrf;oGm;jcif;udk rcH&? tdk{'Hkowdk@orD; oifjyKaom 'kp±kdufudk ppfa=umI oif. tjypfudk abmfjyawmffrlrnf? 5 1 tdkxm0&bk&m;/ tu|Efkyfwdk@Y a&mufaomtr_udk atmufarhawmfrlyg? tu|Efkyfwdk@ cH&aom uJh&JŒjcif;udk =unfh±_I qifjcifawmfrlyg? 2tu|Efkyfwdk@ tarGcH&majronf wyg;trsdK;om;wdk@vufodk@‚if;/ ae&mtdrfwdk@onfvnf; wu|ef;wEdkifiHom; wdk@vufodk@‚if;a&mufyg+yD? 3tu|Efkyfwdk@onf rdbr&Sdaom oli,f jzpf=uyg.? tbqHk;yg+yD? trdonf rkwfqdk;ruJhodk@ ae&yg.? 4aiGay;rSa&udkaomuf&yg.? xif;udkvnf; 0,f&yg.? 5xrf;bdk;udk tpOfxrf;&yg.? r&yfrae vkyfudkif&yg.? 6pm;p&mudk &jcif;iSg tJ*kwWKjynfom; tm±_&djynfom;wdk@Y u|efcH&yg.? 7bdk;ab;wkd@ onf jypfrSm;I ao+yD;rS tu|Efkyfwdk@onf olwdk@tjypfrsm;udk cH&yg.// 8ol@u|efwdk@onf tu|Efkyfwdk@udk tkyfpdk; =uyg.? olwdk@vufrS tb,folr# ru,frE_wfyg// 9awmY xm;ab;ESifh awG@I taocHvsuf pm;p&mudk &Sm=u&yg.? 10rGwfodyfjcif;t&Sdefa=umihf tu|Efkyfwdk@. ta&onf rD;zdkuJhodk@ rnf;yg.? 11 Zdtkef+rdK@Y rdef;rrsm;udk‚if;/ ,k'+rdK@&Gmwdk@Y rdef;rysdKudk‚if; t"rRjyK=uyg.// 12rª;rwfwdk@udk vufjzifh qJGxm;=uyg.? touf}uD;aomolwdk@udkvnf; r±kdao=uyg? 13vlysdKwdk@onf }udwfqkudk xrf;&=uyg.// oli,fwdk@onfvnf; xif;atmufrSm vJ&=uyg.? 14touf}uD;olwdk@onf +rdK@wHcg;0Y‚if; vlysdKwdk@onf yJGobifY‚if; uG,faysmuf=uyg.? 15tu|Efkyfwdk@onf ESvHk;&$ifvef; jcif;jywfI/ ujcif;t&mYnnf;wGm;jcif; &Sd=uyg.// 16tu|Ekfyfwdk@aqmif;aomo&zlonfusyg+yDF? tu|Efkyfwdk@onf jypfrSm;aoma=umifh tr*Fvm&Sd=uyg.? 17xdka=umhif tu|Efkyfwdk@onf pdwfysuf

=uyg+yD? xdktjypfa=umifh rsufpdwdk@onfvnf; rJG=uyg+yD? 18vlolqdwfnHvsuf&Sdaom Zdktkef awmifay:rSm ajracG;wdk@onf oGm;vm=uyg.? 19tdkxm0&bk&m; udk,fawmfonf edpPt+rJwnf awmfrl.? yv†ifawmfonfvnf; xm0&yv†ifjzpfyg.? 20udk,fawmfonf tb,fa=umifh tu|Efkyf wdk@udk tpOfrjywf aravsmhawmfrloenf;? tb,fa=umifh umv=umjrifhpGm pGef@ypfawmfrloenf;? 21 tdk xm0&bk&m;/ tu|Efkyfwdk@onfjyefI vm=uygrnf? a&S;umvuJhodk@ tu|Efkyfwdk@ jyefIvm=uygrnf? a&S;umv uJhodk@ tu|Efkyfwdk@umvudk topfjyefjyKjyifawmfrlyg// 22tu,fI udk,fawmfonf tu|Efkyfwdk@udk &Sif;&Sif;y,f awmfrlrnfavm? jyif;pGmtrsuf xGufawmffrl rnfavm? ya&mzufa,&rdjrnfwrf;aom pum;+yD;.?

a,ZausvtemuwWdusrf;// THE BOOK OF THE PROPHET EZEKIEL.

1 ouU&mZf oHk;q,fjynfh/ a,acgedrif;}uD; eef;us yOPrESpf/ pwkwWv ig;&ufae@Y igonf odrf;oGm; aom olwdk@wGif acrmjrpfem;rSm &SdaepOf/ rdkCf;aumif;uifyGifhI bk&m;ocif. Asm'dwf±lyg±kHwdk@udkjrif&.? 3xdktcg cgv'Jjynf/ acrmjrpfem;rSm xm0&bk&m;. E_wfuywfawmf ,Zfyka&m[dwfAkZdom; a,Zausv trnf &Sdaom igqDodk@ a&mufI xm0&bk&m;. vufawmfonf ightay:rSmwifvsuf &Sd.? 4 ig=unfh±_I jyif;pGmaomav }uD;pGmaomrdkCf;wdrf xGef;vif;aom rD;pufonf ajrmuffrsufESmrS ay:vm.? rD;pufxJu [&Sarv a&$a&mifxGufav.// 5xdkrD;pufxJrSm owW0g av;yg;wdk@onf xif&Sm;=u .? xdkowW0gwdk@. tqif;o¿ef[lrlum;/ vl. yHko¿mefudkaqmifI 6 rsufESmav;ckpD tawmifvnf; av; ckpD&Sd=u.? 7ajcaxmufonfajzmifhaom ajcaxmufjzpf.? ajcb0g;onf EGm;oi,f. ajcb0g;uJhodk@jzpfI OD;opfaoma=u;0guJhodk@ awmufav.? 8 xdkav;yg;wdk@onf rsufESmwdk@ESifh‚if;/ udk,fav;rsufESmtawmifatmufY vlvuf&Sd./ 9 tawmifwdk@ESifh‚if; jynfhpHk=u.? tawmifcsif;wckESifhwckpyfvsuf&SdI/ xkdowW0gwdk@ oGm;aomtcg wyg;r# rvnfbJ wnfhwnfhoGm;wwf=u.? 10rsufESmtqif;o¿mef[lrlum; owW0gav;yg; wdk@onf vusfmbufY vlrsufESm jcaoFhrsufESmESifh‚if; vuf0JbufY EGm;rsufESm a&$vif;wrsufESmESifh jynfpHk =u.? 11tawmifrsm;wdk@onf txufodk@jyef@I/ tawmifESpfckcsif;pyfvsuf/ ESpfckjzifh udk,fudk zHk;tkyfvsuf &Sd =u.? 12xdkowW0gwdk@onf 0dnmOfawmfoGm;cGifh&Sdonftwdkif; oGm;=u.// oGm;aomtcg wyg;r#rvnfbJ wnfhwnfh oGm;wwf=u.? 13xdkowW0gwdk@. tqif;a&mifonfum; awmufaomrD;cJta&mif/ rD;cGuft a&mifESifhwl.? rD;onf awmufvsuf owW0gwdk@wGif tESHtjym; vSnfhvnfI rD;xJu v#yfppfjyufav.? 14owW0gwdk@onfvnf; v#yfppfEG,fuJhodk@ ta&mifawmufI ajy;vsuf jyefvmvsuf &Sd=u.? 15 xdkowW0gwdk@onf ig=unfh±_pOf/ olwkd@tem;rSm av;ydkif;&Sdaom &xm;bD;wckpD xif&Sm;.? 16 xdk&xm;bD;wdk@. tqif;ta&mifonfum;/ ausmufrsuf&GJtqif;ta&mifESifhwl.? xdkav;ckwdk@onf tqif;ta&mif wnDwnf;&Sd=u.? yHko¾mefrlum; bD;wckxJY bD;wckwyfouJhodk@jzpf.? 17 oGm;aomtcg bD;av;rsufESmwdk@onf wnDwnf;jzpfI rvnfbJ oGm;wwf=u.? 18 bD;0ef;wdk@onfvnf; jrifhI a=umufruf bG,f jzpf=u.? xdkav;yg;wdk@onf rsufpdESifh jynfh=u.? 19 owW0gwdk@onf oGm;onfhtcg bD;wdk@onfvnf; xyf=uyf yg=u.? 20owW0gwdk@onf ajr}uD;ESifhuGmI wufaomtcg bD;wdk@onfvnf; wuf=u.? 0dnmOf awmfoGm;cGifh&Sdonftwdkif; olwkd@onfvnf; oGm;=u.? bD;wdk@onfvnf; olwkd@ESifh xyf=uyfrcGmvdkuf=u . owW0gwdk@. 0dnmOfonf bD;wdk@Y&Sd.? 21 olwkd@&yfaomtcg bD;wdk@onfvnf; &yf=u.// ajr}uD;ESifhuGmI wufaomtcg bD;wdk@onfvnf; olwdk@ESifh vdkuf=u.? ta=umif;rlum;/ owW0gwdk@. 0dnmOfonf bD;wkd@Y &Sd.// 22xdkowW0gwdk@. acgif;rsm;tay:rSm rdkCf;rsufESm=uuf. tqif;ta&mifonf&SdI a=umufrufbG,faom 23 ausmufovif;rsufESm=uufuJhodk@jzpf.? rdkCf;rsufESm=uufatmufrSm olwdk@tawmifrsm;onf wckokd@ wckwnfhwnfhjyef@vsuf&SdI jyifbufYvnf; udk,fudk zHk;p&mbdk@ tawmifESpfckpD&Sd.// 24 olwdk@oGm;aomtcg ork'N&m&oHuJhodk@‚if; teEWwefcdk;&Sif. toHawmfuJhodk@‚if;/ tawmifwdk@jrnfoHudk ig=um;.? pum;oHonf vnf; vltvHk;t&if;. pum;oHuJhodk@jzpf.? 1-2

&yfaomtcg tawmifwdk@udk csvsufae=u./ 25&yfI tawmif wdk@udk csaomtcg olwkd@. acgif;rsm;tay:rSm rkdCf;rsufESm=uufxJupum;oHonf xGuf.? 26 olwdk@acgif;rsm;txuf rdkCf;rsufESm=uuftay:Yvnf; eDvmausmufuJhodk@ tqif;ta&mif&Sdaom &mZyv†ifo¿mefay:.? yv†ifo¿meftay:Yvnf; vlyHko¿mefuJhodk@ay:.? 27 yv†iftwGif;Y‚if;/ ywfvnfY‚if;/ cg;o¿mefrSonf txufydkif;Y [&Sarv a&$ta&mifESifhrD;ta&mifuJhodk@ xif&Sm;.? atmufydkif;Y rD;ta&mifuJhodk@ xif&Sm;I ywfvnfY xGef;awmuf av.? 28xdkodk@xGef;awmufaom ta&mifonf rkdCf; &Gmaomae@wGif rdkCf;wdrfay:Y ay:aom oufwHh .ta&mifuJhodk@jzpf.? Ta&$um; xm0&bk&m;. bkef;awmf o¿meftqif;ta&mif jzpfownf;? 2 1 xdkAsm'dwfawmf±lyg±kHudk igjrifaomtcg jyyf0yfvsufae.? wOD;aomoluvnf;/ tcsif;vlom; rwfwyfaeavmh? oifhtm; igajymrnf[k igtm; qdkoHudk ig=um;.? 2xdkodk@qdkaomtcg 0dnmOfawmfonf ightxJodk@0ifI rwfwyfaeapojzihf/ igESifhajymaomol. pum;udk ig=um;onfum;/ 3 tcsif;vlom; ighudk ykefuefwwfaom trsdK;wnf;[laom/ ,ae@wdkifatmif bdk;ab;wdk@ESifhwuG ighudktpOfykefuefI jypfrSm;aom Áoa&vtrsdK;om;wdk@&Sd&modk@oifhudk igapv$wfrnf? 4 &JaomrsufESmESifh cdkifrmaom ESvHk;&Sdaom trsdK;om; wdk@&Sd&modk@ oifhudk igapv$wfI/ oifu/ 5 t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonf[k olwdk@tm; ajym&rnf// ol wdk@onf ykefuefwwfaomtrsdK;jzpfI/ em;axmifonfjzpfap/ em;raxmifonfjzpfap/ rdrdwdk@wGif ya&mzuf&Sd onfudk od&=urnf? 6tcsif;vlom; oifonf ql;yif trdsK;rsKd ;ESifhawG@I uif;+rD;aumufwdk@wGif ae&aomf vnf; olwdk@udk ra=umufESifh? olwdk@pum;udkvnf; ra=umufESifh? olwdk@onf ykefuefwwfaom trsdK;jzpfI/ olwk@dpum;udk ra=umufESifh? olwdk@rsufESm&nfa=umifh pdwfrysufESifh/ 7 olwdk@onf tvGefykefuefwwfaom oabm&SdonfjzpfI em;axmif onfjzpfap/ 8 em;raxmifonfjzpfap/ ighpum;udk olwdk@tm; a[majym& rnf? tcsif;vlom; igajymaom pum;udk em;axmifavmh? xdkykefuefwwfaom trsKd;uJhodk@/ ykefuefaom oabmr&SdESifh? oifhypyfudkzGifhI igay;aomt&mudkpm;avmh[k rdef@awmfrlv#if/ 9-10ig=unfhI pmvdyfygaom vufonf ighqDodk@ qef@vsuf &Sd.? xdkpmvdyfudk igha&SŒrSm zGifhjzef@aomftcg wbuf wcsufY tuQ&mwifI idkaºuG;jrnfwrf;jcif;tcsuf/ pdwfromnnf;wGm;jcif; tcsuf/ tr*Fvmtcsufrsm;ygownf;? 3 wzef tcsif;vlom;/ oifawG@aomt&mudkpm;avmh/ Tpmvdyfudkpm;jyD;v#if/ Áoa&v trdsK;om;wdk@ &Sd&modk@oGm;I ighpum;udka[majymavm h2[krdef@awmfrlonfhtwdkfif;/ igonfyg;pyfudkzGifhpOf 3xdkpmvdyfudkcGH@awmfrlv#uf/ tcsif;vlom;/ igay;aomTpmvdyfudkpm;I 0rf;jynfhapavmh[k rdef@awmfrlonfh twdkif;/ igonfpm;IypyfYysm;&nfuJhodk@csdK.// 4 wzef/tcsif;vlom;/ Áoa&v trsdL;om;wkd@&Sd&modk@oGm;Iighpum;udka[majymavmh?5oifrod ru|rf; / em;vnfcJaom pum;udk ajymwwfaom vlrsdK;&Sd&modk@ oifhudk igapv$wfonfr[kwf// Áoa&v trsdK;&Sd&modk@ apv$wf.? 6oifrodru|rf; em;vnfcJaompum;/ tv#if;em;rvnfEdkifaompum;udk ajym wwfaom vltrsdK;rsdK;wdk@ &Sd&modk@ apv$wfonfr[kwf? tu,fI xdkodk@aom olwdk@&Sd&modk@apv$wfv#if/oifhpum;udk em;axmif=uvdrfhrnf// 1

Áoa&vtrsdK;wdk@rlum;/ oifhpum;udk em;raxmif=u? ighpum;udkyif em;raxmif=u// Áoa&vtrsdK;taygif;wdk@onf cdkifrmaom ezl;ESifh cdkifrmaom ESvHk;&Sd=u.? 8odk@&mwGif olwdk@rsufESm wbufY oif. rsufESmudk‚if;/ olwkd@ ezl;wbufYoif. ezl;udk‚if; igcdkifcHhap+yD? 9oif.ezl;udk ausmufxufru pdefxufomI cdkifrmap+yD? olwdk@onf ykefuefwwfaom trsdK;jzpfI/ oifonf ra=umuf ESifh// olwdk@rsufESm&nfa=umifh oifpdwfrysufESifh[k rdef@awmfrl.? 10 wzef tcsif;vlom;/ oifhtm; igajymvwHhor#aom pum;wdk@udk em;axmifI ESvHk;oGif;avmh? 11odrf;oGif;jcif;udk cH&aom oif. trsdK;om;csif;wdk@&Sd&modk@oGm;I t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonf[k olwdk@onf em;axmifonfjzpfap/ em;raxmifonfjzpfap/ a[majymavmh[k rdef@awmfrl.? 12 xdktcg 0dnmOfawmfonf ighudkcsDI xm0&bk&m;udsef;0yfawmfrl&m t&yf bkef;awmfonf r*Fvm &Sdapownf;[k igaemufY }uD;pGmaom v_yf&Sm;jcif;toHudk ig=um;.? 13wckESifhwck pyfvsuf&Sdaom owW 0gwdk@. tawmifjrnfoHudk‚if;/ olwdk@tem;rSm bD;rsm;jrnfoHudk‚if;/ }uD;pGmaomv_yf&Sm;oHudk‚if;/ ig=um;&.?140dnmOfawmfonf ighudk csDoGm;awmfrlI igonf cg;aompdwf/ ylyefaompdwfESifh vdkuf&.? xm0&bk&m;. vufawmfonf ightay:rSm av;vHpGmwifvsuf&Sd.? 15 odrf;oGm;jcif;udkcH &I/ acrmjrpfem;/ awvAdA&m rSmae=uaom olwdk@&Sd&modk@iga&mufI olwdk@ae&m t&yfY ckESpf&ufywfvHk;rdef;armawG vsuf&Sd.? 16 ckESpf&ufvGefrS xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDa&mufvmI/ 17tcsif;vlom;/ oifhudk Áoa&trsdK; wGif uif;apmifht&mY cef@xm;aoma=umifh/ igowday;aom pum;udk em;axmifI olwdk@tm; qifhqdkavmh? 18oifonf trSefaovdrfhrnf[k/ vlqdk;tm; igajymvsufESifhoifonf owdray;/ vlqdk;. toufudk csrf;omapjcif;iSm/ vlqdk;tm;owday;aompum;ukd rajymbJaevsif xdkvlqdk;onf rdrdtjypfY aovdrfhrnf? ol. toufudkum; / oifYigawmif;rnf? 19odk@r[kwf oifonf vlqdk;udk owd ay;vsufESifh oifonf rdrdjyKaom 'kp±dkufudk‚if;/ rdrdvdkufaom t"rRvrf;udk‚if;/ ra&SmifbJaevsif rdrd tjypfY aovdrfhrnf? oifrlum;udk,f touf0dnmOfudk u,fE_wfav+yD? 20wzefwHk ajzmifhrwfaom olonfazgufjyefI 'kp±dkuf udkjyKI‚if;/ xdrdI vJp&mta=umif;udk ola&S@rSm igxm;v#if ‚if;olonf aovdrfhrnf? oifonfowdray; aoma=umifh/ olonfrdrdtypfY aovdrfhrnf? olusifhbl;aom w&m;udk yrm%rjyK&? ol. toufudkum;/oifY igawmif;rnf? 21odk@r[kwf/ ajzmifhrwfaomolonf 'kp±dkufudkrjyKrnfta=umif;oifonfowday;I olonf 'kp±dkuf udkrjyKbJ aev#if/ owday;a=umifh pifppftoufcsrf;om vdrfhrnf? oifonfvnf; udk,f touf0dnmOffukd u,fE_wfav+yD[krdef@awmfrl.? 22 wzefxm0&bk&m;. vufawmfonf ightay:rSm wif+yD;v#if/ oifxI vGifjyifodk@oGm;avmh? xdkt&yfY igajymrnf[k rdef@awmfrlonftwdkif;/ 23igonfxI vGifjyifodk@oGm;.? a&mufaomtcg acAmjrpfem;rSm ig jrifbl;aom xm0&bk&m;. bkef;awmfonf/ &yfawmfrlI / igonfjyif0yfvswfae.? 240d nmOfawmfonf ightxJodk@0ifI/ rwfwyfaeapvsuf oifoGm;avmh? ukd,ftdrfY ykef;a&Smifaeavmh? 25t csif;vlom;/oifonf }udK;ESifhcsOfaESmifjcif;udk cHI olwdk@wGif rxGuf&? 26oifonfolwdk@udk rqHk;rbJae apjcif;iSg/pum;tvsufoifhv#mudk tmacgifYuyfaprnf? ta=umif;rlum;/ olwdk@onf ykefuefwufaomt rsdK;jzpf=u.? 27odk@&mwGifoifhtm; igajymaomtcg oifhE_wfudk igzGifhrnf? oifut&Sifxm0&bk&m; rdef@awmf rl.[k olwdk@tm;a[majym&rnf? 7

em;axmifaomolonfem;axmifap? em;raxmifaomolonf em;r axmifbJaeap? olwdk@onf ykefuefwufaom trsdK;jzpfonf[k rdef@awmfrl.? 4 1 wzefwHk/ tcsif;vlom;/ tkwfjym;udk,lI oifha&S@rSmxm;+yD;v#if/a,±k&Svif+rdK@yHkudk a&;avmh? 2 +rdK@udk0dkif;I +rdK@jyifY wyfxm;avmh? ajr±dk;udkvnf;zGifhavmh? wyfom;wdk@udkvnf; cif;usif;avmh? +rdK@ywfvnf wGif 0ufcGwdkif wdk@Y wHk;wdk@udkvnf;qGJxm;avmh? 3xdkrSwyg;/ oHjym;udk,lI oifESifh+rdK@pyf=um;rSm oH±dk;jzpfap jcif;iSg axmif+yD;v#if/ +rdK@wbufY oif.rsufESmudkxm;avmh? xdkodk@0dkif;xm;ojzifh/ xdk+rdK@onf0dkif;xm;jcif;udk cH&rnf? Tonf um;Áoa&vtrsdK;tm; edrdwfvuQ%mjzpfvdrfhrnf? 4xdkrSwyg;/ oifonfvuf0JeHapmif; jzifhtdyfI / Áoa&vtrsdK;. tjypfudk xdkeHapmif;wGif wifxm;avmh? xdkodk@tdyf&aom ae@&ufta&twGuf twdkif;olwdk@tjypfudk 5 cH&rnf? ta=umif;rlum;/ t&ufoHk;&mudk;q,fta&twGuftwdkif;/ olwdk@tjypfESifh ,SOfaomESpfaygif;udk oif. tay:Y igwifxm;+yD?xdkÁoa&vtrsdK;. typfudk oifonfcH&rnf? 6 xdkae@ &ufaph+yD;rS/ wzefvusfm eHapmif;jzifhtdyfI/ t&ufav;q,fywfvHk; ,k'trsdK;. tjypfudkcHOD;avmh? ESpft pm;Y &ufudkigxm;+yD? 7oifonfa,±k&Svif+rdK@ udk0dkif;xm;onfh tr_rSm/ rsufESmxm;I vuf±Hk;udk qef@vsuf/ +rdK@wbufY jyK&rnf? 8ig onfoifhudk csnfaESmif I0dkif;xm;jcif;tr_udk jyK&aomumvraphrSD/ oifonfw bufodk@ rapmif;&? 9 xdkrSwyg;/ *sHKqef/ rka,mqef/ yJqefESpfrsdK;ESifh ajymif;qef/ aumufqefwdk@ukd ,lI tdk;wpfvHk;Y a&maESmvsuf xm;&rnf? eHapmif;wbufjzifh tdyf&aomae@ oHk;&mudk;q,fywfvHk;/ 11 xdka&maESmaomqefudk rkef@vkyfI pm;& rnf? xdkrkef@udk wpfae@wpfae@v#if tusyfESpfq,f pDcsdefI pm;&rnf? 11a&udkvnf; wae@ wae@v#if wAufpDjcifIaomuf&rnf? 12rka,m rkef@jym;udk pm;ouJhodk@ pm;tHhaomiSm / vlrsm;a&S@wGif vl.rpifESifh zkwf&rnf? 13xdkodk@igESifxkwf&mt&yf/ wyg;trsdK;wdk@ae&mYÁoa&trsdK;om;wd@k onf npfnL;aom rkef@udk pm;&=urnf[k 14 xm0&bkk&m;rdef@awmfrl.? iguvnf;/ tdkt&Sif xm0&bk&m;/ tuGsEkfyfonf npfnL; jcif;odk@ ra&mufygao;? tvdkvdkaoaom taumif/ om;&JudkufI aoaomtaumif/ &GH@&SmbG,faom taumif. tom;udk i,faom touf t&G,frSpI ,ckwdkifatmif tuGsEkfyfonf rpm;yg[kav#mufv#if/ 15 vl. rpift&mY EGm;acs; udk igay;.? EGm;acs;ESifhoifhrkwfudk zkwf&rnf[krdef@awmfrl.? 16wzefwHk/ tcsif;vl om;/ a,±kvif+rdK@ Y rkef@taxmuftyifhudk igcsdK;rnf? +rdK@om;wdk@onf rkef@udkcsdefvsuf/ pdk;&drfaompdwfESifh pm;=u&rnf? a&udkvnf; jcifvsuf/ rdef;armawGa0jcif;ESifh aomuf=u&rnf? 17rkef@ESifh a&acgif;yg;ojzifh/ +rdK@om; wdk@onf wnDw nGwf wnf;rdef;armawGa0I/ rdrdwdk@tjypfa=umifh ydef=uHKjcif;odk@ a&muf&=urnf[k rdef@ awmfrl.? 5 1 wzefwHk/ tcsif;vlom;/ xufaomxm;wnf;[laom/ qwWmonf. oifwkef;udk ,lI/ udk,fqHyifESifh rkwf qdwfukd &dwf+yD;rS csdefcGifESifhcsdef tpkpkcGJxm;avmh? 2+rdK@udk0dkif;xm;&m umvaphaomtcg/ qHyifESifhrkwfqdwfoHk;pk wpfpkukd +rdK@xJrSm rD;±_d@avmh? wpkudkxm;ESifhckwfjzwfavmh? wpkudk avwdkuf&mY v$ifhavmh? igonfvnf; xdktpkaemufodk@ xm;udkvGwfvdkufrnf? 3 tenf;i,fudkvnf;,lI / udk,ft0wfESifh xkwfavmh? 4xdktenf;i,f tcsdK@udkvnf;jyef,lI rD;±_d@avmh? xdkrD;onfÁoa&vtrsdK;udk ESH@jym;vdrfhrnf [krdef@awmfrl.?

wzeft&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ TyHkonf a,±k&Svif+rdK@jzpf.? 6 ywfvnfY&Sdaom wdkif;jynfrsm; wdk@tv,frSm xdk+rdK@udkigxm;I/ ywfvnfY&Sdaom wdkif;oljynfom;wdk@onf ig. pD&ifxHk;zGJ@csuf ynwfw&m; udk vGefusL;onfxuf/ xdk+rdK@om;wdk@onf omI rw&m;ojzifh vGef=uL;=u+yD? xdkynwfw&m; awmfvrf;odk@rvdkufbJjiif;y,f=u+yD? 7odk@jzpfI/ t&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ oifwdk@onf ywfvnfY &Sdaomt wdkif;oljynfom;wdk@qef@usifonfxuf/ omI qef@usifaoma=umifh‚if;/ ig. pD&ifcsufvrf;odk@rvdkuf/ ig.ynwfw&m;udkrapmifha&Smuf/ ywfvnfY&Sdaomwdkif;olljynfom;wdk@. xHk;pH"avhodk@ 8 vdkufaoma=umifh ‚if;/ igonfudk,fwdkif oifhwbufYaeI/ wyg;trsdK;om;wdk@ a&S@rSm oifY tjypf'%fudk pD&ifrnf? 9oifjyKbl; or#aom &GH@&SmbG,f tr_wdk@a=umifh/ i grpD&ifpzll;/ rpD&ifvwHhaom tjypf'%ffukd oifY pD&if& rnf? 10oif. tv,fY tbwdk@onf om;wdk@udkpm;=uvdrfhrnf? om;wdk@onfvnf;tbwdk@udkpm;=uvdrfhrnf?oifYt jypf'%fud kpD&ifI/ usefºuGif;or#udk t&yf&yfwdk@u vmaomava&S@rSm igv$ifhrnf? 11xdk@a=umifht&Sifxm0& bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ igtouf&Sifonfhtwdkif;/ pufqkyf&GH@&Smaom trlt&mtaygif;wdk@ESifh ig.oef@&Sif; &mXmeudk oifonf npfnL;apaoma=umifh/ igonfvnf;oifhudk rESajrm/ rpHkrufbJrsufESmv$Jrnf? 12oif.oHk;pkwkd@wGif/ wpkonf em;ab;jzifhaoI/ oif.tv,fY rGwfodyfjcif;ab;jzifhqHk;&vdrfhrnf? wpkonf oifhywfvnfY xm;ab;jzifhvJI ao&vdrfhrnf? wpkudkt&yf&yfwdk@uvm aomava&S@rSm igv$ifhI/ ol@aemufodk@ xm;udk v$wfvdkufrnf? 13xdkodk@igtrsuftvdk jynfhpHkvdrfhrnf? iga'got&Sdefudk olwdk@tay:rSSm wnfap+yD;rS / ighpdwfajyvdrfhrnf? olwdk@Y igha'gopdwftvdkudk jynfhpHkapaomtcg/ igxm0&bk&m;onf pdwftm; }uD;I rdef@awmfrla=umif;udk olwdk@od&=uvdrfhrnf? 14 xdkrSwyg;/tem;rSmav#mufoGm;or#aom olwdk@a&S@wGif oifhudkvlqdwfnH&m ywfvnfYaeaom vltrsdK;rsdK;wdk@. uJh&J@&m jzpfaprnf/ 15a'gotrsufawmftm;jzifh oifY / jyif;pGmaomtjypf'%fudk igpD&ifaomtcg/ ywfvnfYaeaomvltrdsK;rsdK;wdk@ wGif oifonfuJh&Jhypfwif &m/ owd&&m/ 16 tHh=obG,f&m jzpfvdrfhrnf? xdkodk@igxm0&bk&m;rdef@awmfrl.? oifwdk@udkzsufqD;jcif;iSg rGwfodyfjcif;ab;wnf;[laom jr‡m;qdk;wdk@udk igv$wfvdkufaomtcgY‚if;/ oifwdk@wGifrGwfodyfjcif;ab; udk wdk;yGm;ap&I / rkef@taxmuftyifhudk igcsdK;aomtcgY‚if;/ 17 oifwdk@udkvk,ufESdyfpuf&aom rGwfodyfjcif;ab;/ om;&Jab;udk igv$wfvdkufI xm;ab;udkvnf; a&mufapojzifh/ emab;/ taoowfjcif;ab;wdk@onf v$rf;rdk; aomtcg Y ‚if;xdkodk@jzpfvdrfhrnf? xdkodk@igxm0&bk&m;onf rdef@awmfrl.? 6 1 wzefxm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@a&mufvmI/ 2tcsif;vlom;oifonf Áoa&awmif wdk@udk rsufESmjyKI olwdk@wbufY ya&mzwfjyKavmh? 3tdkÁoa&vawmifwdk@/ t&Sifxm0& bk&m;. trddef@awmf udk em;axmif=uavmh? t&Sifxm0&bk&m;onf awmif}uD;/ awmifi,f/ jrpf/ csdKifhwdk@tm; rdef@awmfrlonfum;/ igonf udk,fwdkifoifhwdk@tay:odk@ 4 xm;udka&mufapI/jrifhaomt&yfwdk@udk jzdKzsufrnf? oifwdk@,Zfyv†ifwdk@Y oifwdk@onfvlqdwfnHvdrfhrnf? ae±kyfwkwdk@onf usdK;yJhvdrfhrnf? &kyfwkqif;wkwdk@a&S@rSm oifwdk@. ol&Jrsm;udk igvSJcs rnf? 5&kyfwkqif;wkwdk@a&S@rSm Áoa&vtrsdK;om;taoaumifrsm;udk csxm;I/ ,Zfyv†ifwdk@ywfvnfwdk@Y oifwdk@t±dk;rsm;udk igjzef@usJrnf? 6oifwdk@ae&m t&yf&yfY &Sdaom+rdK@wdk@onf +ydKysufI/ jrifhaomt&yfwdk@onf vlqdwfnHvsuf/ ,Zfyv†ifwdk@onf 5

okwfoify,f&Sif;vsuf/ &kyfwkqif;wk trsKd ;rsdK;wdk@onf ckwfvSJcsdK;zJhjcif; udkcH&vsuf oifwdk@vkyfaomt&mwdk@onf aysmufysufvsuf&Sd=uvdrfhrnf? 7oifwdk@tv,fY ol&Jwdk@onf vJI ao=uvdrfhrnf? igonfxm0&bk&m;jzpfa=umif;udk od&=uvdrfhrnf? 8odk@aomfvnf;/oifwdk@onf tjynfjynfodk@ uGJjym;oGm;=uaomtcg/ vltrsdK;rsdK;wdk@. xm;ESifhvGwfaom oltcsdK@&Sdapjcif;iSm tuseftºuGif;udk igxm;rnf? 9ighudkpGef@ypfrSm;,Gif;wwfaomESvHk;udk‚if;/ &kyfwkqif; wkwdk@ESifh rSm;,Gif;vdkojzifh vdkufI=unfhaom rsufpdwdk@udk‚if; igy,fzsufaomtcg/ vGwfaomolwdk@onf odrf;oGm;jcif;udkcH&m tjynfjynfwdk@Y ighudkatmuf arh=uvdrfhrnf? jyKor#aom pufqkyf&GH@&SmbG,f tr_wdk@a=umifh udk,fudkudk,f &GH@&Sm=uvdrfhrnf? 10xdkodk@aomt ypf'%fudk igay;rnf[k/ igxm0&bk&m;onf tcsnf;ESD;rdef@awmfrlonfr[kwfa=umif;udk od&=uvdrfhrnf? 11 t&Sifxm0& bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ Áoa&vtrdsK;jyKrdor#aom &GH@&SmbG,ftr_qdk;wdk@a=umifh/ tr*Fvm &Sdygonfwum;[k qdkvsuf/ vufckyfwD;avmh? ajcESifhaqmifhavmh? ta=umif;rlum;/ olwdk@onfxm; ab;/ rGwfodyfjcif;ab;/ emab;wdk@jzifhvJI ao=uvdrfhrnf? 12a0;aomolonf emab;jzifhaovsuf/ eD;aomolonf xm;ab;jzifh qHk;vsuf xdkab;rSvGwfI usefºuGif;aomolvnf; rGwfodyfjcif;ab;jzifh aovsuf/ olwdk@Yig. 13 a'got&SdefjynfhpHkvdrfhrnf? ±kyfwkqif;wktaygif;wdk@tm; eH@omaygif;udk ylaZmf&mt&yf/ ,Zfyv†ifrsm; ywfvnf/ jrifhaomukef;/ awmifxdyf&Sdor#wdk@ tay: pdrf;aomopfyif/ t&dyfaumif;aomoydwf yif &Sdor#wdk@atmufY/ &kyfwkqif;wkwdk@wGif ol&Jwdk@onfvnf; aovsuf&Sd=uaomtcg/ 14 igonfxm0&bk&m; jzpfa=umif;udk od&=uvdrfhrnf// olwdk@tay:rSm igonf vufudkqef@I/ 'dAvwf+rdK@ESifh qdkifaomvGifjyifxuf/ olwdk@aeav&mjynfudk omI vlqdwfnH&m/ tHh=obG,f&m jzpfapaomtcg/ igonfxm0&bk&m; jzpfa=umif;udk od&=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 7 1 aemufwzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@a&mufvmI/ 2tcsif;vlom;/ t&Sifxm0&bk&m; onfÁoa&vjynf om;wdk@udk &nfrSwfI rdef@awmfrlonfum;/ 3 jynfav;axmifhwdk@onf qHk;jcif;odk@ a&muf=u.? oifonf qHk;jcif;odk@a&mufI oifhtay: odk@ig. rsufESm udkigvGwfvdkufrnf? oif. tusifhESifhtavsmuf igpD&ifrnf? oifjyKrdor# aom&GH@&SmbG,ftr_wdk@. tusdK;tjypfudk qyfay;rnf? 4igonf ESajrmpHkrufjcif;r&SdbJ oifhtusifhwdk@. tusdK;tjypfukd qyfay;rnf? oifjyKrdaom&GH@&mS bG,ftr_wdk@onf oif. tv,fY wnf=uvdrfhrnf? igonfxm0&bk&m;jzpfa=umif;udk oifod&vdrfhrnf? 5 t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ab;wck aemufwcka&mufvm.? 6 qHk;jcif;ab;a&mufvm .? qHk;jcif;ab;a&mufvm.? oifhudkapmifhvsufa&mufvm.? 7 tdkjynfawmfom;/ oifonf tvSnfhcH&aom tcdsefa&mufvm.? tcsdefaph+yD? &$ifvef;pGm aºuG;a=umfjcif;r&Sd&bJ/ ±kef;&if;cwfjcif;tr_udk jyK&aomae@ +yD;+yD? 8 igonf r=umrjrifhrDS oif. tay:odk@ ig. a'got&Sdefudk oGef;avmif;rnf? oifYonfightrsuftvdk udk jynfhpHkaprnf? oif. tusifhtwdkif;pD&ifrnf? oifjyKrdor#aom &GH@&SmbG,ftr_wdk@udk tusdK;t+ypfudk qyfay;rnf? 9ESajrmpHkrufjcif;r&SdbJ/ oifhtusifhwdk@. tusdK;tjypfukdqyfay;rnf? oifjyKrdaom &GH@&SmbG,ftr_wdk@. tusdK;tjypfudk qyfay;rnf// 9 ESajrmpHkrufr_r&SdbJ/ oifhtusifhwdk@. tusdK;tjypfudk qyfay;rnf/ oifhjyKrdaom &GH@&SmbG,ftr_wdk@onf oif. tv,fY wnf=uvdrfhrnf? igxm0&bk&m;onf '%fay;a=umif;udk

od&=uvdrfhrnf? 10ae@&uf a&mufvm.? a&mufvm.? tvSnfhcH&cdsefaph+yD? wHzsmzGifh+yD? rme}uD;yGm;+yD? 11n‡Of;qJjcif; tjrpfrS tjypfwHzsm aygufav+yD? olwdk@tpnf;ta0; olwdk@y&dwfowf wpHkwpfa,mufr# rºuGkif;usefap&? olwdk@tbdk@ idkaºuG;jrnfwrf;jcif;udk rjyK&? 12tcsdefaph+yD? ae@&ufeD;+yD? 0,faomolonf 0rf;rajrmufapESifh ? a&mif;aom olonf pdwfrom/ rnnf;wGm;apESifh? ta=umif;rlum; xdkvltpkta0;taygif;wdk@tay:rSmtrsufawmfonfwnfvsuf&Sd.? 13 a&mif;aomollonftoufvGwf vsuf &Sdaomfvnf; a&mif;aomajrodk@ jyefI rvm? xdkvltpkta0;taygif;wdk@ESifhqdkifaom Asm'dwf±lyg±kHonf rjynfhpHkbJrae&? rw&m;pGm 14 usifhaomtm;jzifh tb,folr# rwnfEdkif&? ppfcif;usif;apjcif;iSg wHydk;udkr_wf=uaomfvnf;/ tb,folr# ppfcsDIroGm;? ta=umif;rlum;/ ighrsuf&nfonf xdktpkta0; taygif;wdk@tay:rSm wnfvsuf&Sd.? 15jyifYum; xm;&Sd.? twGif;Yum;em;/ jcif;rGwfodyfjcif;&Sd.? v,fjyifwGif&Sdaom olonfxm;jzifhaovdrfhrnf? +rdK@xJwGif &Sdaomolonfvnf; emjcif;/ rGwfodyfjcif;tm;jzifh qHk;vdrfhrnf? 16 odk@&mwGif vGwfaomolwdk@onf vGwfaomtcg toD;toD; rdrdwdk@typfa=umihf pdwfromnnf; wGm;vsuf / csdKifhom;csKd ;uJhodk@ awmifay:rSm &Sd=uvdrhfrnf? 17xdkol&Sdor#wdk@onf vuftm;avsmhI/ 'l;onfvnf;t&nf jzpfvdrfhrnf? 18olwdk@onfvnf;av#mfawt0wfukd 0wfpm;vsuf/ jyif;pGmaom xdwfvef@jcif;/ ESifhudk,fudkjcHK vsuf wa,mufr#rºuGif;/ 19 rsufESm&Sufa=umufvsuf/ qHyifjzwfvswf&dS=uvdrfhrnf? olwdk@aiGudkvrf;odk@ypfI/ a&$ukdnpf!l;aomt&muJhodk@ rSwf=uvdrfhrnf? xm0&bk&m;trsufxGufawmf rlaomumvY/ olwdk@a&$aiG onf olwdk@udku,fwifjcif;iSmrwufEdkif? olwdk@tvdkq'Nudk rajzEdkif? 0pGm rau|;Edkif// ta=umif;rlum;/ xdka&$aiG onfolwdk@xrd dI rSm;,Gif;jcif;ta=umif;jzpfownf;? 20olwdk@Y wifhw,faomwefqmtm;jzifh olwdk@rmeudk wdk;yGg;apI/ olwdk@pufqkyfzG,faom ±kyfwkqif;wkwdk@udk‚if;/ &GH@&SmbG,faom t&mwdk@udk‚if;/ vkyf=uaoma=umifh xdkwefqmudk 21 npf!l;aomt&mjzpfapjcif;iSm pD&if&rnf? wyg;trsdK;om;wnf;[laom t"rRvlwdk@onf vk,lzsufpD;apjcif;iSg olwdk@vufodk@ igtyfojzifh /olwdk@onf npfnL;ap=uvdrhfrnf? 22 igvnf; rsufESmvJGonfjzpfI/ olwdk@onf ig. oef@&Sif;&mXmeudk npfnL; ap=uvdrfhrnf// xm;jywdk@onf 0ifI npfnL;ap=uvdrfhrnf? 23oH}udK;udk vkyfavmh? ta=umif;rlum; jynfolvltoufudk owfjcif;tjypfESifh jynfh.? +rdK@ onfvnf; n‡if;qJESdyfpufjcif;ESifhjynfh.? 24 xdka=umifh =urf;=uKwfaomvlrsdK;wdk@udk igaqmifcJhI olwdk@onf tdrfrsm;ukd odrf;,l=uvdrfhrnf? cGeftm;}uD;aom olwdk@. rmeudk ig+idrf;aprnf// olwdk@oef@&Sif;aomt&yfwdk@ onf npfnL;jcif;&Sd=uvdrfhrnf? 25ysufpD;jcif;ab;vm.? olwdk@onf +idrf0yfjcif;udk&SmI rawG@&=u? 26 ab;wck aemufwck/ odwif;wck aemufwck ay:vmvdrfhrnf? ya&mzufxHrSm Asm'dwf±lyg±kHudk &Smaomfvnf; r&=u/ ,Zfyka&m[dwfwdk@onf w&m;a[maomtcGifh/ touf}uD;aomolwdk@onf t}uHay;aom tcGifhudk r&bJ ae=uvdrfhrnf? 27&Sifbk&ifonf nnf;wGm; jrnfwrf;vdrfhrnf/ rif;om;onf r_difawGjcif; t0wfudk 0wf&vdrfh rnf? jynfoljynfom;wdk@. vufwdk@onf wkefv_yf=uvdrfhrnf? olwdk@usifh=uonftwkdif; olwkd@Y igjyKrnf? olwdk@pD&if=uonftwdkif; igjyefI pD&ifrnf? igonf xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk od&=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 8

ouU&mZfajcmufck/ qXrv/ ig;&ufae@wGif/ igonf udk,ftdrfYxdkifI/ ,kk'trsdK;touf}uD;olwdk@ onf igha&S@rSm xdkif=upOf t&Sifxm0&bk&m;. vufawmfonf ightay:odk@ oufa&mufav.? 2xdktcg ig=unfh±_I rD;ta&mifuJhodk@aom yHko¿mefonf xif&Sm;.? cg;o¿mefrSvnf; atmufydkif;Y rD;ta&mifuJh odk@‚if;/ txufydkif;Y 3 [&Sarva&$ta&mifxGef;awmufouJhodk@‚if; xif&Sm;.? vufo¿mefudk qef@I ig. qHyifwpkudkudkifvsuf/ 0dnmOfawmfonf igudkajrESifh rdkCf;aumif;uif=um;rcsDºuGI/ trsufawmfudk E_d;aqmfaom ±kyfwk yv†if&Sd&m a,±k&Svif+rdK@ ajrmufbufrsufESmtwGif; wHcg;0odk@ bk&m;ocif. Asm'dwfawmf ±_yg±kHtm;jzifh ighudkaqmifoGm;.? 4vGifjyifYt&if igjrifbl;aom Asm'dwf±_yg±kHuJhodk@ Áoa&vtrsdK;. bk&m; ocifbkef;awmfonf xif&Sm;.// 5tcsif;vlom;/ ajrmufvrf;odk@ ar#mf=unfhavmh? [k rdef@awmfrlonftwdkif; ajrmufvrf;odk@ igar#mf=unfhI/ ajrmufrsufESm ,Zfyv†ifwHcg;0Y trsufawmfudk E_d;aqmfaom±kyfwk&Sd.? 6 wzef wHk/ tcsif;vlom;/ igonf ig. oef@&Sif;&m XmeESifh a0;pGmoGm;apjcif;iSg olwdk@jyK=uaomtr_/ Yt&yfY Áoa&vtrsdK;jyKaom tvGefpufqkyf&GHŒ&SmzG,faom tr_wdk@udk jrif=u+yDavm? wzefvSnfhI oGm;OD;avmh// omI }uD;aom &GH&SmbG,ftr_wdk@udk jrifvdrfhrnf[k rdef@awmfrlvsuf/ 7wHwdkif;wHcg;0okd@ ighudk aqmifoGm;I ig=unfh±_aomtcg wefwdkif;±kd;Y taygufudk jrifav.? 8wzefwHktcsif;vlom;/ wefwdkif;±kd;udkwl;avmh[k rdef@awmfrlonftwdkif; igonf wl;+yD;rS wHcg;0udk jrifav.? 9 0ifavmh? Tt&yfY jyK=uaompufqkyf&GH@&SmzG,f tr_wdk@udk =unfh±_avmh[k rdef@awmfrlonftwkdif;/ igonf0ifI=unfh±_aomtcg/wefwdkif;±kd;twGif; ywfvnfY/ wGm;wwfaom taumifrSpI &GH@&SmbG,faom wd&p>meftrsKd;rsKd;ESifh Áoa&vtrsKd;udk;uG,faom ±kyfwkqif;wk 11 &Sdor#wdk@. yHko¿efonfa&;xm;v#uf&Sd.// olwkd@a&S@rSmÁoa&vtrsKd; touf=uD;ol ckESpf}udyfwdk@ESifhwuG/ ,mZnmom;&SzHonf olwkd@tv,fY &yfI xkdoltaygif;wdk@onf toD;toD;vifyef;udk udkifv#ufe@H omtaygif;udk rD;±_d@=uojzifh rD;cdk;onf xlxyfpGmwyfav.? 12 wzefwHktcsif;vlom;/ Áoa&vtrsKd;touf}uD;ol toD;oD;wdk@onf arSmufrdkuJxJrSm yHka&;aomtcef;wdk@Y jyKaomtr_udkjrif+yDavm? olwdk@u / xm0&bk&m;rjrif xm0&bk&m;onf ajr}uD;ukd pGef@ypfav+yD[kqkd=u.? 13olwdk@jyKaomtr_wdk@wGifomI }uD;pGmaompufqkyf&GH@&SmzG,f tr_wdk@[k rdef@awmfrlv#uf? 14AdrmefawmfajrmufwHcg;0jzifh tapmifhoGm;Ixkdt&yfY rdef;rwdk@onf 15 wrRKZewf tbkd@idkaºuG;vsuf xkdif=u.? tcsif;vlom; xkdtr_udkjrif+yDavm// wzefvSnfhIoGm;OD;avmh? xkdr#omaom }uD;pGmaompufqkyf&GH&SmzG,f }uD;pGmaomtr_wkd@udk jrifvdrfhOD;rnf[krdef@awmfrlvsuf/ 16xm0& bk&m;.tdrfawmftwGif; wefwdkif;xJodk@ aqmifoGm;I AdrmefawmfwHcg;0 AdrmefawmfOD;ESifh ,Zfyv†if=um;rSm vlESpfudsyfig;a,mufwdk@onf Adrmefawmfudk ausmcdkif;vsuf/ ta&SŒrsufESmjyKvsuf/ ta&SŒ rsufESmY aeudk udk;uG,f=u.? 17wzewHk tcsif;vlom; xdktr_udkjrif+yDavm// ,k'trsdK;onf Tt&yfY pufqkyf&GHŒ&SmzG,ftr_wdk@udk jyKaomtjypfayghoavm// olwdk@onf t"rRtr_jzifh wjynfvHk;udk jynfhapI ig. trsufudk txyfxyfE_d;aqmf=u+yD? opfcufudkvnf; rdrdwdk@ESmacgif;0Y uyfI udkif=u.? 18xdka=umihf igonf ESajrmpHkrufjcif; r&SdbJig. trsufudk v$wfvdkufrnf? olwdk@onf us,faomtoHESifh atmf[pfI awmif; av#mufaomfvnf;/ igonf em;raxmif[k rdef@awmfrl.? 9 1

zsufqD;aomvufeufudk toD;toD;udkifvsuf/ T+rdK@cH&aom '%fwdk@udk teD;odk@aqmifcJh=uavmh? [k us,favmifaomtoHESifh ac:awmfrlonfudk ig=um;.? 2xdt k cg ajcmufa,mufwdk@onf toD;toD; uGyfrsufp&m vufeufudkudkifvsuf / wa,mufonfvn;f ydwft0wfudk0wfI eHyg;Y rSiftdk;ygvsuf/ ajrmuff rsufESmbuf txufwHcg;vrf;jzifh0ifI a=u;0gyv†iftem;rSm &yfae=u.? 3Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif bkef;awmfonf usdef;0yf&m ac±kAdrfrS tdrfawmf wHcg;cHkudkwufI ydwft0wfudk0wfvsuf eHyg;Y rSiftdk;ygaomol udkac:I/ 4 xm0&bk&m;u a,±k&Svif+rdK@tv,fY a&SmufoGm;avmh? +rdK@xJY jyKor#aom pufqkyf&GHŒ&SmbG,f tr_wdk@a=umifh/ nnf;wGm;idkaºuG;aom olwdk@. ezl;udk xdk;rSwfavmh [lI‚if;/ 5 tjcm;aomolwdk@udktm;vnf; xdkolaemuf+rdK@xJY a&SmufoGm;I '%fcwf=uavmh? 6 ESajrmpHkrufjcif;r&Sd=uESifh? touf}uD;aomol/ touf i,faomol / tysKdr/ oli,f rdef;rwdk@udk &Sif;&Sif;owf=uavmh// odk@&mwGif/ trSwfygaom oludk rcsOf;uyf=uESifh/ ig. oef@&Sif;&mXmeY tOD;jyK=uavmh[k rdef@awmfrlonfudk ig=um;.? olwdk@onfvnf;/ tdrfawmfa&SŒrSm &Sd aom touf}uD;olwdk@udk a&SŒOD;pGm owf=u.? 7wzefwHk/ tdrfawmfudk npfnL;apI uGyfrsufaom oltaoaumif wdk@ESifh wefwdkif;rsm;udkjynfhap+yD;rS xGufoGm;=uavmh[k rdef@awmfrlonftwdkif; olwdk@onf xGufI +rdK@xJY uGyfrsuf=u.? 8 xdkodk@olwdk@onf uGyfrsuf=uaomtcg/ igaepOfwGif jyyf0yfI tdkt&Sifxm0&bk&m; a,±k&Svif+rdK@ tay:odk@ trsufawmfudk oGe;f avmif;I/ usefºuGif;or#aom Áoa&vtrsdK;udk zsufqD;awmfrlrnfavm[k aºuG;a=umfI av#mufav.? 9xm0&bk&m;uvnf;/ Áoa&vtrsdK;ESifh ,k'trsdK;. tjypfonf tvGefw &m}uD;.? wjynfvHk;onf vltoufudk owfjcif;tjypfESifh jynfh.? +rdK@onfvnf; azmufjyefjcif;tjypf ESifhjynfh.// olwdk@u xm0&bk&m;onf ajr}uD;udkpGef@ypfav+yD// xm0&bk&m; rjrif[k qdk=u.? 10xdka=umifh igonf ESajrmpHkrufjcif;r&SdbJ olwdk@tusifhwdk@. tusdK;tjypfudk olwdk@ acgif; ay:odk@ oufa&mufaprnf[k ightm;rdef@awmfrl.? 11ydwft0wfudk0wfI/ eHyg;Y rSiftdk;ygaomoluvnf;/ udk,fawmfrSmxm;awmfrl onftwdkif; tu|EfkyfjyKyg+yD[k jyefav#mufav.? 10 1 wzef ig=unfh±_I ac±kAdrf. acgif;wdk@ txuf rkdCf;rsufESm=uufY eDvmausmufuJhodk@ / &mZyv†if . o¿meft&mifonf xif&Sm;.? 2ydwft0wfudk 0wfaomoltm;vnf;/ &xm;bD;wdk@t=um;rSm ac±kAdrf atmufodk@0ifavmh? ac±kAdrf t=um;rSm&Sdaom rD;cJwdk@udk vufESpfbufESifh usKH;+yD;v#if/ +rdK@tay:rSm jzef@}uJavmh [k rdef@awmfrlonftwdkif; xdkolonf igrsufarSmufYoGm;.? 30ifoGm;aomtcg ac±kAdrfwdk@onf tdrfawmf vusfmbufrSm&yfI/ twGif;wefwdkif;onf rkdCf;wdrfESifhjynfh.? 4xm0&bk&m;. bkef;awmfonf ac±kAdrftay: u tdrfawmfwHcg;cHk txufodk@ wufa&$ŒI tdrfawmfonf rdkCf;wdrfESifhjynfh.? wefwdkif;onfvnf;/ 5 xm0& bk&m;. bkef;awmfta&mifESifhjynfh.? teEWwefcdk;&Sif bk&m;ocif 6 rdef@¹rGufawmfrlaomtoHuJhodk@ ac±kAdrf tawmifwdk@. toHudk =um;&.? ydwft0wfudk 0wfaom oltm;vnf;/ &xm;bD;t=um;xJu rD;udk ,llavmh[k rdef@awmfrlaomtcg/ xdkolonf 0ifI bD;wdk@tem;Y &yfae.? 7ac±kAdrfwyg;onf ac±kAdrfpkxJu vufudk qef@I ac±kAdrft=um;rSm&Sdaom rD;udk,l+yD;v#if ydwft0wfudk 0wfaomolvufY xnfh.? xkdolvnf; cH,lI xGufoGm;.? 8 ac±kAdrftawmifatmufY vlvwfudkvnf; igjrif.? 1

ig=unfh±_I/ ac±kAdrfwdk@tem;rSm &xm;bD;wckpD&Sd.? bD;wdk@onf ausmufrsuf&GJ. tqif;ta&mif &Sd.// 10bD;av;ckwdk@onf yHko¿mefwnDwnf;&SdI/ bD;wckxJY bD;wckwyfouJhodk@ &Sd=u.? 11bGm;aomtcg bD;av;rsufESm wnDwnf;aeI/ rvSnfhbJoGm;wwf=u.// 12bD;av;ckESifh wuG ac±kAdrfav;yg;wdk@onf ausm/ vuf tawmifrSpI wudk,fvHk;Y rsufpdESifh jynhf=u.// 13 xdkbD;wdk@udk p=um[laomtrnfjzifh orkwfonfudk ig=um;.? 14ac±kAdrfwdk@onf rsufESmav;ckpD&SdI yXrrsufEsmonf ac±kAdrfrsufESm/ 'kwd,rsufESmonf vlrsufESm/ wwd,rsufESmonf jcaoFhrsufESm/ pwkwrsufESmonf a&$vif;w rsufESmjzpf.? 15xdkac±kAdrfwdk@onf csDºuGvsuf &Sd=u.? Tonfum;/ acrmjrpfem;rSm igjrifbl;aom owW0gaywnf;? 16ac±kAdrfwdk@onf oGm;aomtcg bD;wdk@onf xuf=uyfvdkuf=u.? ac±kAdrfwdk@onf ajr}uD; rSwwftHhaomiSg twmifwdk@udk jref@aomtcg/ bD;wdk@onf ruGmbJ vdkuf=u.? 17olwkd@&yfaomtcg bD;wdk@ onf &yf=u.? olwdk@onf ajr}uD;ESifhuGmI wufaomtcg bD;wdk@onf xuf=uyfvdkufI wwf=u.? ta=umif;rllum;/owW0g. 0dnmOfonf bD;wdk@Y &Sd.? 18 xdktcg xm0&bk&m;. bkef;awmfonf tdrfawmfwHcg;cHkrSa&$ŒI ac±kAdrf 19 tay:rSmwnfav.? xdkac±kAdrfwdk@onf ighrsufarSmufY tawmifwdk@udk jzef@+yD;v#if/ ajr}uD;ESifhuGmI wwf=u.? jyifodk@xGufaomtcg bD;wdk@onf vdkuf=u.? xm0&bk&m;. tdrfawmfa&S@wHcg;0rSm&yfI Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif bkef;awmfonf olwdk@tay:rSm wnfvsuf&Sd.? 20Tonfum;/ acrmjrpfem;rSm Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocifatmuffhrSm igjrifbl;aom owW0gaywnf;? 21 ac±kAdrfjzpfonfudkvnf; igod.? olwdk@onf rsuf$ESmav;ckpD/ tawmifav;ckpD&SdI 22 rsufESmyHkum; acrmjrpfem;rSm tawmifatmufY vlvufo¿mef&Sd.? igjrifbl;aomrsufESmESifhwl.? udk,ftqif;ta&mifvnf;wl.? xdkolav;yg;wdk@onf wnfhwnfh oGm;wwf=u.? 11 1 xdkaemuf0dnmOfawmfonf ighudkcsDI ta&SŒbufodk@rsufESmjyKaom xm0&bk&m;. tdrfawmfwH cg;a&S@odk@ aqmifoGm;I wHcg;0Y vlESpfudsyfig;a,muf&Sd.? olwdk@wGif rif;jyKaomol/ tZk&om;,mZnm/ aAem,om; ayvwdwdk@udk igjrif.// 2Asm'dwfawmftoHum;/ tcsif;vlom;/ Tolwdk@onf raumif;aom t}uHudk }uHpnfI T+rdK@Y rw&m;aom wdkifyifjcif;udk jyKaomoljzpf=u.? 3xkdolwdk@u tr_ra&mufao;// tdrfaqmuf=uukeftHh? T+rdK@onf tdk;uif;/ igwdk@onf trJom;jzpfonf[k qdkwwf=u.// 4okd@jzpfI tdkvl om;/ olwdk@bufY ya&mzufjyKI a[majymavhm[k rdef@awmfrl.// 5xkdtcg xm0&bk&m;. 0dnmOfawmfonf ightay:odk@oufa&mufI / oifonfa[majymavmh? xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ tdkÁoa&vtrsdK; oifwdk@onf Tokdk@ajymqdk=u+yD// oifwdk@}uHpnfor#wdk@udk igod.? 6oifwdk@onf T+rdK@Yol&Jwdk@udk rsm;jym;ap I/ +rdK@vrf;wdk@udk ol&Jrsm;ESifh jynfhap=u+yD? 7xdka=umifh t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifwdk@xm; aom ol&Jwdk@onf trJom;jzpf.? T+rdK@onf tdk;uif;jzpf.// odk@aomfvnf;/ oifwdk@udk +rdK@xJu igxkwfrnf/ 8oifwdk@onf xm;udka=umufonfjzpfI/ igonf xm;udk oifhwdk@tay:odk@ a&muffaprnf[k t&Sifxm0&bk &m; rdef@awmfrl.? 9igonfoifwdk@udk +rdK@xJu xkwf+yD;v#if/ wu|ef;wEdkifiHom;wdk@. vufodk@ tyfI tjypf'%fudk pD&ifrnf// 10oifwdk@onf xm;jzifhqHk;±_H;=uI/ Áoa&vjynfpGef;rSm igppfa=umpD&ifojzifh igonf xm0&bk&m; 11 jzpfa=umif;udkoifwdk@od&=uvdrfhrnf? T+rdK@onf oifwdk@. tdk;uif;rjzpf& / oifwdk@onfvnf; 9

tdk;uif;Y trJom; rjzpf&=u? Áoa&vjynfpeG f;rSm igppfa=umpD&ifojzifh / igonf xm0&bk7m;jzpfa=umif;udk oifwdk@od&=uvdrfhrnf? 12ta=umif;rlum;/ oifwdk@onf ig. bk&m;vrf;odk@rvdkuf/ igpD&ifcsufwdk@udk rapmifh oifwdk@ywfvnfYaeaom vlrsdK;wdk@. xHk;pH"avh wdk@udk vdkuf=u+yD[k rdef@awmfrl.? 13xdkAsm'dwfawmfpum; udk igonfqifhqdkI a[majympOfwGif aAem,om; ayvwdonf ao.? igonfvnf;jyyf0yfI/ tdkt&Sifxm 0&bk&m;/ usefºuGif;aom Áoa&vtrsdK;om;wdk@udk qHk;±_H;apawmfrrl nfavm[k us,faomtoH ESifha=uG;a=umf.? 14 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&mufvmI/ 15tcsif;vlom;/ a,±k&Svif +rdK@ol+rdK@om;wdk@u/ xm0&bk&m;xHawmfrS a0;pGmxGufoGm;=uavmh? Tjynfudk igwdk@tm; tydkifay;awmfrl+yD [k oif. nDtpfudk oif. trsdK;om;csif;/ Áoa&vtrsdK;om;taygif;wdk@tm; qdkwwf=u.? 16xdka=umifh/t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oif. trsdK;om;wdk@udk wyg;trsdK;o;wdk@ae&m a0;aomt&yfodk@ igajymif;apI / twdkif;wdkif;tjynfjynfwdk@Y jzef@}uJaomfvnf;/ olwdk@a&mufaom jynfwdk@Y igonf olwdk@tbdk@ oef@&Sif;&m XmeuJhodk@ 17 t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum; olwdk@udk jzef@}uJaom c%jzpfvdrfhrnf? vltrsdK;rsdK;ae&mtwdkif;wdkif; tjynfjynfwdk@rS igodrf;,lI/ pka0;+yD;v#if/ Áoa&vjynfudk ay;rnf? 18 olwkd@onf xdkjynfokd@a&mufI/ pufqkyf&GHŒ&SmbG,faomtr_t&m&Sdor#wdk@udk y,f&Sm;=uvdrfhrnf? 19 igonfvnf;/ nDnGwfaom pdwfESvHk;ESifh topfaom oabmudk oGif;ay;rnf? olwdk@cEmefwdk@udk y,fjzwfv#if/ 14 aem{/ 'Ha,v/ a,mb/ T oHk;a,muf&Sdaomfvnf;/ udk,fajzmifhrwfjcif;tm;jzifh udk,fhtouf0dnmOfudkom u,fE_wf&aom tcGifh &Sd=uvdrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 15 om;&Jwdk@onf jynfY ay:vmI zsufqD;aoma=umifh/ tb,folr# raeEdkifojzifh vlqdwfnHv#if/ 16 xdkoloHk;a,muf&Sdaomfvnf;/ igtouf&Sifonftwdkif; udk,fom; orD;udk ru,frE_wf&? udk,fwdkifom csrf;om&=uI/ jynfonf vlqdwfnHvsuf &Sd&vdrfhrnf// 17odk@r[kwftdkxm;/ xdkjynfudk vkyf}uHavmh[k igqdkvsuf/ xm;ab;udk a&mufapaoma=umihf/ vleSifh wd&p>mefwdk@udk y,fzsufv#if/ 18 xdkoloHk;a,muf&Sdaomfvnf;/ igtouf&Sifonftwdkif;/ udk,fhom;orD;udk ru,frE_wf&/ udk,fwdkifom csrf;om&=uvdrfhrnf// 19odk@r[kwf xdkjynfY umvemudk igapv$wfaoma=umifh/vlESifh wd&p>mef. toufudk owfjzwf y,f&Sif;jcif;iSg ig. a'got&SdefudkoGef;avmif;v#if/ 20aem{/ 'Ha,v/ a,mbwdk@ &Sdaomfvnf;/ igtouf&Sif onftwdkif; udk,fom;orD;udk ru,frE_wf/ udk,fajzmifhrwfjcif; tm;jzifh udk,ftouf0dnmOfudkom u,fE_wf =uvdrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 21xdka=umifh t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ a,±k&S vif+rdK@Y vlESifhwd&p>mefwdk@udk y,fjzwfjcif;iSg xm;ab;/ rGwfodyfjcif;ab;/ zsufqD;wwfaom om;&Jab;/ umvemab; wnf;[laom/ tvGefqdk;aom ab;av;yg;wdk@udk igapv$wfaomtcg/ xdkr#ru v$wfcJvdrfhrnf r[kwfavm? 22odk@&mwGif vGwfI xGufajrmuf &aom tuseftºuGif; om;orD;tcsdK@&Sd=uvdrfhrnf? olwdk@ onf oifwdk@&Sd&m xGufvmI usifh}uHjyKrlaom tr_t&mwdk@udk oifwdk@od=uvdrfhrnf// a,±k&Svif+rdK@Y iga&muf apor# aom tr_rsm;a=umifh pdwfylyefjcif;r&Sd/ 23 olwdk@usifh}uHjyKrlaom tr_t&m wdk@udk oifwdk@onf oufomjcif;&Sd=uvdrfhrnf? jrifaomtcg/oufom&=uvdrfhrnf? a,±k&Svif+rdK@udk igjyKavor#wdk@Y ta=umif;r&SdbJ rjyKonfudk od=uvdrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 15 1 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&mufvmI/ 2tcsif;vlom;/ opfawmY opf cufomrnjzpfaom pyspfEG,fom;onf tjcm;aom opfom;xufjrufaomt&m wpkHw&m &Sdoavm? 3wpHkwckudk vkyftHhaomiSg pyspfEG,fom;udk ,lwwfoavm? wpHkwckudk qJGxm;p&m wHpdk@udk pyspfEG,fom;jzifh vkyfwwfoavm? 4xif;bdk@ rD;xJodk@ cswwf.? rD;onfvnf; t&if;tzsm;tv,fudk avmifwwf.// toHk; 0ifwwffoavm// 5rD;ravmifrSD toHk;r0ifv#if rD;avmifI u|rf;+yD;rS toHk;r0if[komI qdkbG,f&Sdonfr[kwf avm? 6Ttr_Y t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ awmopfyifwGif rD;arG;p&m [if;bdk@igtyfaom pyspfEG,fom;uJhodk@ a,±k&Svif+rdK@om;wdk@udk igtyfrnf? 7olwdk@wbufY igonf rsufESmudk xm;rnf?olwdk@onf rD;wyHkrS xGufI wyHkY avmifvdrfhrnf? olwdk@wbufY igonfrsufESmudk xm;aomtcg/ igonf xm0&bk&m; jzpfa=umif; oifwdk@ od&=uvdrfhrnf? 8olwdk@onf ighudk txyfxyf jypfrSm;aoma=umifh/ igonfolwdk@jynfudk vlqdwfnHh&m t&yfjzpfaprnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 16 1 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&mufvmI/ 2tcsif;vlom; a,±k&Svif+rdK@ onf rdrdY pufqkyf&GH&SmbG,faom tr_t&m wdk@udk odrnfta=umif;jyKavmh? 3 xm0&bk&m;onf a,±k&Svif +rdK@tm; rdef@awmfrlaompum;ukd oifqifhqdk&rnfrSm/ oif.rlv/ oif.arG;bGm;&mXmeonf cgemefjynfY &Sd.? oif.tbonf tarm&dvl oif.trdonf [dwWdtrsKd;

jzpf.? 4oifhudk bGm;jcif; ta=umif;t&m[lrl um;/ bGm;aomae@Y csuf}udK;udkrjzwf/ oef@&Sif;apjcif;iSg a&rcsdK;/ qm;ESifhrvl;/ t0wfESifhrywf&pf/ 5u±k%mpdwf ESifh xdkodk@jyKpkjcif;iSg ooifhudkjrifI tb,folr#roem;/ bGm;aomae@Y oifonfudk,fudk &GH&Sm&onf wdkifatmif v,fjyifY ypfxm;jcif;udk cH&.? 6igonfa&SmufoGm;I taoG;ESifhvl;vsuf&Sdaom oifhudkjrifaom tcg 7 touf&Sifavmh[k oifonftaoG;Y&SdpOfigqdk.? jrufyifuhJodk@ ig}uD;yGm;apojzifh/ oifonftpOftwdkif; }uD;IvSaom tqif;ESifh jynfhpHk.? &ifom;xI udk,fYvnf; tarG;ayguf.? t&ifu t0wfr&Sd/ tcsnf;pnf; ae&.? 8wzef igonf a&SmufoGm;I oifhudkjrifaomtcg/ oifY cspfvdkbG,faom tcsdeft&G,f &Sdaoma=umifh/igonf udk,ft0wfpGef;udk jzef@I oifY tcsnf;pnf;&Sdjcif;udk zHk;tkyf.? udsefqdkjcif;jyKI oifESifh ynmOfzJG@ojzihf oifonf ig. cifyGef; jzpfav.? 9xkdtcg oifhudk a&csdK;I/ oifY vl;aomtaoG;&Sdor#udk igaq;a=um.? qDESifhvdrf;.// 10 cs,fvS,faomt0wfudk 0wfap.? w[m&Smom;a&ajceif;udk pD;ap.? zJ/ ydwfacsmESifh +cHKap.? 11 12 vufaumufESifh vnfqJGtp&Sdaom wefqmrsdK;udkqifap.? em;axmif;/ ESmqJG/ 13 vSaomaygif;udkvnf; qifap.? xddkodk@oifonf a&$ aiGESifhwuG/ zJ/ ydwfacsm/ cs,fvS,faom t0wfwefqmwdk@udk qifvsuf/ rkef@nuf/ ysm;&nf qDudkpm;vsuf/ tvGefw&m vSaomtqif;ESifh jynfhpHkI/ rdzk&m; t&mudkcH&.? 14igonf udk,ftoa&udk oifYtyfay;aoma=umifh/ oifonfvSaomtqif;ESifhpHkvifI twdkif;wdkif; tjynfjynfY ausmf apmav.? 15 odk@&mwGif oifonfudk,fvSaomtqif;udk udk;pm;I *k%ftoa& ausmfapmaoma=umifh/jynfwefqmvkyfI c&D;oGm;aomoltaygif;wdk@ESifh rw&m;aomarxkefudk tESHŒtjym; jyKojzi/fh a,mufsm;wdkif; tcGifh&.? 16oif.t0wfudkvnf;,lI/ jrifhaomt&yfwdk@udk xl;jcm;aomtqif;ta&mifESifh qifjyifI wcgr#rjzpfpzll;/ aemufYvnf; rjzpfvwhHaomtr_/ rw&m;aomarxkefudk xdkt&yfY jyKav+yD? 17igay;aom a&$aiGwefqmjrwfwdk@udkvnf;,lI/ a,mufsm;±kyfwkudk vkyf+yD;v#if/ olwdk@ESifh rSm;,Gif;av+yDwum;? 18 cs,fvS,f aomt0wfudkvnf;,lI/ xdk±kyfwkwdk@udk +cHK+yD;v#if/ ighqDESifh igheHŒomaygif;udk olwdk@a&SŒrSm wifxm;av+yD// 19igay;aom abmZOf/ oifhudk igau|;aom rkef@nuf/ qD/ ysm;&nfudkvnf; olwdk@a&SŒrSm arG;}udKifp&mbfdk@ wifxm; av+yDwum;// 20xdkrSwyg; oifbGm;aom ig. om;orD;wdk@udk,lI/ xdk±kyfwkwdk@tm; au|;arG;jcif;iSg ,ZfylaZmf av+yD// 21oifonf rw&m;aom arxkefudk jyKI/ pdwfrajyaoma=umifh ig. om;orD;wdk@udk owfI ±kyfwkwdk@tm; rD;jzifh ylaZmf&rnfavm// 22oifjyKaom pufqkyf&GHŒ&SmbG,ftr_/ rw&m;aomarxkef tr_taygif;udk jyKpOfwGif/ t&G,fi,faomtcg t0wfr&dS/ tcsnf;pnf;&Sda=umif;/ udk,fhtaoG;Yvl;vJvsuf &Sdaea=umif;udk ratmufarhygwum;? 23 oifonf tr*Fvm&Sd.? tr*Fvm&Sd.? 'kp±kduftaygif;udkjyK+yD;rS udk,faebdk@ ukËDwdkufudkwnfI vrf;&Sdwdkif; jrifhaomt&yfudkvkyfav.? 25oifonf jrifhaomt&yfudk vrf;OD;wdkif;vkyfI/ udk,fvSaom tqif; udk&GHŒ&SmbG,fjzpfonfwdkifatmif jyKvsuf/ c&D;oGm;aomoltaygif;wdk@tm; aygifwdk@udk cGmzGifhI/ rw&m;aom arxkeftr_wdk@udk rsm;jym;ap.? 26 ql+zdK;aomoif. tdrfeD;csif;tJ*kwWKvlwdk@ESifh rSm;,Gif;I ightrsufudk Ed_;aqmf vsuf rw&maom arxkeftr_wdk@udk rsm;jym;ap.? 27xdka=umifh igonfvufudk qef@vsuf oif. &duQmudkjzwf I/ oifhudkrkef;aomol oifhqdk;npfaomtr_rsm;a=umifh/ &Sufwwfaom zdvdwWdtrsdK;orD;wdk@vufodk@ tyf&.? 28oifonf udavompdwfrajyaoma=umifh/ tm±_&dvlwdk@ESifh rSm;,Gif;av.? xdkodk@rSm;,Gif;aomfvnf; pdwf rajyEdkif? 29xdkrSwyg; cgemefjynfrS onfcgv'Jjynfwdkifatmif

rw&m;aomarxkeftr_wdk@udk rsm;jym;ap aomfvnf; pdwfrajyEdkif? 30tpdk;w&jyKI odvysufaom rdef;rjyKwwfor#aom Ttr_wdk@udk oifonfjyKrdvsuf/ oifh pdwfESvHk;onf tvGefrdkufygonfwum;? 31 oif.ukËDwdkufudk cyfodrf;aomvrf;Y wnfI/ vrf;&Sdwdkif; jrifhaomt&yfudkvkyfojzifh/ tcudkjiif;aoma=umifh jynfwefqmESifhrwl? 32udk,frqdkif aom a,mufsm;udkudk,fvif. udk,fpm; vufcHI arsmufrxm;aom rdef;rESifhwl.? 33jynfwefqmrdef;r&Sdor# wdk@onf vufaqmif udkcH,lwwf=u.? oifrlum;/ oif. &nf;pm;taygif;wdk@tm; vufaqmifudk ay; wwf.? t&yf&yfwdk@u vmI rw&m;aomarxkefudk jyKapjcif;iSg olwyg;wdk@udk iSm;wwf.? 34odk@jzpfI oifonftjcm;aom jynfwefqmwdk@ESifh jcm;em;pGm jyKwwf.? oifjyKouJhodk@ tb,folr# rw&m;aom arxkefudk rjyKwwf? oifonftcudkrcH/ olwyg;wdk@tm; ay;aoma=umifh tjcm;aom rdef;rwdk@ESifh jcm;em;.? 35 odk@/tdkjynfwefqmrdef;r/ xm0&bk&m;/ trdef@awmfudk em;axmifavmh? 36t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oif.&nf;pm;rsm; pufqkyf&GHŒ&SmbG,faom ±kyfwktaygif;wdk@ESifh rSm;,Gif;jcif;tm;jzifh‚if;/ olwdk@tm;ay;aom om;orD;[email protected];tm;jzifh‚if; oifonfudk,f&Sufa=umufjcif;/ t0wftcsnf; pnf;&Sdjcif; udk xif&Sm;pGmabmfjyaoma=umifh/ 37 oifhudkcspfaom &nf;pm;&Sdor#wdk@ESifh oifcspfaomol/ rkef;aom oltaygif; udk igpka0;aprnf? oifhwbufywfvnfY pka0;apI oifhYt0wftcsnf;pnf; &Sdjcif;udk igjyojzihf/ xkdoltaygif;wdk@onf oifYt0wf tcsnfpnf;&Sdor#ukd jrif&=uvdrfhrnf? 38arsmufrxm;aomrdef;rESifh vltoufudk owfaomrdef;rwdk@udk pD&ifouJhodk@ oifhudkigpD&ifI/ jyif;pGmaom a'gotrsuftaoG;udk igwdkufrnf? 39 oifhudk olwdk@vufodk@ igtyfojzihf/ olwkd@onf oif. ukËDwdkufudk zsufI/ oif. jrifhaom t&yfwdk@udk +zdKcs=uvdfrfhrnf? oifht0wfwdk@udk c|wfIvSaom wefqmwdk@udk vk,l+yD;v#if oifhudkt0wfray; tcsnf;pnf;&Sdapjcif;iSg ypfxm;=uvdfrfhrnf? 40vltvHk;t&if;udkvnf; ac:ojzifh/ olwdk@onf cJESifhypfI xm;ESifhckwf=uvdrfhrnf? 41oihftdfrfwdk@udkvnf; rD;±_d@I rsm;pGmaom rdef;rwdk@a&SŒrSm oifhudk tjypfay; =uojzihf/oifonf aemufwzef jynfwefqmrvkyfbJaeapjcif;iSg igjyKrnf? aemufwzef oifonf olwyg;wdk@udk riSg;&? 42xdkodk@ a'gopdwfudk igajzrnf? oifhudkr,Hk? tvGefylyefaompdwf+idrf;I igonf trsufrxGufbJ +idrfoufpGmaernf? 43 oifonftoufi,faomumvudk ratmufarh t&m&mY igpdwfudk aESmifh&Sufaoma=umifh/ oifhtjypfudkoifhacgif;ay:odk@igoufa&mufaprnf? pufqkyf&GHŒ&SmbG,faomtr_&Sdor# wdk@tay:rSm qdk;npfaomt}uHudk xyfI xdkt}uHHtwdkif;rjyK&? 44 pum;yHkudk oHk;wwfaom oltaygif;wdk@u/ trduJhodk@ orD;jzpf.[k oifhukd &nffrSwfI pum;yHkudk ajym=uvdrfhrnf? 45oifonfvifESifhom;orD;udk&GH&Smaom rdef;r.orD;jzpf.? vifESifh om;orD;udk&GH&Smaom rdef;r. nDrvnf;jzpf.? oifhtrdonf [dwWdtrsdK; oifhtbonf tmar&dvljzpf.? 46oifhtpfronf rdrdom;orD;wdk@ESifhwuG oifhvuf0JbufYaeaom &Srm&d+rdK@jzpf.? oifhxuftoufi,faomoif. nDronf rdrdorD;wdk@ESifh wuG oifhvusfmbufYaeaom 47 aom'Hk+rdK@jzpf.? odk@&mwGif oifonf olwdk@xHk;pHudkrvdkuf/ olwdk@jyKaom &GH&SmbG,ftr_r#omjyKonfr[kwf/ xdktr_udk omrn tr_[lI xifrSwfojzifh/ oifonf t&m&mY olwdk@xufomI qdk;npfay.? 48igtouf&Sif onftwdkif; oifonf udk,fhom;orD;wdk@ESifhwuG jyKouhJodk@/ nDraom'HkESifh ol. orD;wdk@onf rjyK=u? 49oifhnDraom'Hk. tjypf[lrlum; olESifh olorD;wdk@onf rme}uD;jcif;/ 0pGmpm;aomufjcif;/ +idrf0yfpGm aumif;pm; jcif;&SdI/ qif;&JiwfrGwfaom

olwdk@udk raxmufyHhbJ ae=u.? 50rmeaxmifv$m;I igha&SŒrSm pufqkyf&GHŒ&SmbG,f aom tr_wdk@udk jyK=u.? xdka=umi/fh oifjrifonf twdkif; olwdk@udk igy,f&Sm;+yD? 51&Srm&donfvnf;/ oifjyKrd aom 'kp±dkufw0ufudkr# rjyKrd? oifrlum;/nDtpfrwdk@. tjypfudk rxif&Sm;ap onfwdkifatmif/ pufqkyf&GH&Sm bG,faom tr_wdk@udk olwdk@xufru rsm;jym;pGmjyKav+yDwum;? 52oifonf nDtpfrwdk@udk tjypfwifI pD&ifvsufyif/ olwdk@jyKonfxuf pufqkyf&GHŒ&SmbG,faom tr_wdk@udk omI jyKaoma=umifh/ t&SufuJGjcif;udk cHavmh// olwdk@onf oifhxufomI tjypfenf;=u.? oifrlum;/ nDtpfrwdk@. tjypfudk rxif&Sm;aponfwdkif atmif jyKaoma=umifh pdwfysufI t&SufuJGjcif;udk cHavmh? 53 odrf;oGif;jcif;udk cH&aomavm'HkESifhol. om;orD;rsm;/ &Srm&dESifh ol. om;orD;rsm;udk wzefig aqmifcJhaomtcg/ odrf;oGif;jcif;udk cH&aom oif. vlwdk@udk olwdk@ESifh twl igaqmifcJhrnf// 54 odk@jzpfI/ oifonf olwdk@ESpfodrfhapI/ jyKavor#wdk@a=umifh pdwfysufvsuf t&SufuJGjcif;udk cH&vdrfhrnf? 55oif. nDtpfraom'HkESifh ol. om;rD;rsm;/ &Srm&dESifhol. orD;rsm; wdk@onf t&ifae&modk@jyefa&mufaomtcg/ oifonfvnf; oif. om;orD;wdk@ESifhwuG t&ifae&modk@ jyefa&muf&vdrhfrnf? 56-57±_&dorD;rsm;ESifh olwdk@ywf vnfYaeaom oltaygif;wdk@onf oifhudkuJh&JŒI/ oifhywfvnfYaeaom zdvdwWdom;orD;wdk@onf rxDrJhjrif jyK=uojzihf/ oifjyK aom 'kp±kduftjypfrxif&Sm;rSD oifonfrmeaxmifv$m;pOfumvwGif oifhnDr aom'Hk 58 .emrudktv#if;rjywf E_wfr¹rGuf? ,ckrlum; oifonfudk,fqdk;npfaomtr_ESifh pufqkyf&GH&SmbG,faom tr_wdk@. tjypfudk cH&rnf [k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 59 t&Sifxm0&bk&m; rdef@awfmrlonfum;/ oifonf0efcHjcif; yËdnmOfudk zsufvdkaomiSg opPmuwd udk r&kdraojyKonfeSifhtnD oifY igjyKrnf? 60odk@aomfvnf;/ igonf oifhtoufi,fpOf zJG@aomyËdnmOfudk atmufarhI wzef xm0&yËdnmOfudk oifESifh zJG@&OD;rnf? 61oifonf 0efcHjcif;yËdnmOfudk rapmihf&aomfvnf; yËdnmOftm;jzifh oif. nDtpfrwdk@udk oif. om;orD;rsm;jzpfbdk@&m igay;I/ oifonf xdkolwdk@udk vufcH aomtcg oifjyKrdaomtr_rsm;udk atmufarhI &Sufa=umuf&vdrfhrnf? 62xdktcg ig. yËdnmOfudk oifESifhig zJG@rnf? igonf xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk oifod&vdrfhrnf// 63oifjyKbl;or#aom tr_wdk@udk igrrSwf? pdwfajy aomtcg oifonf atmufarhI &Sufa=umufjcif;ESifh rsufESmysufjcif;a=umihf/ E_wfudk rzGifhbJ ae&vdrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 17 1 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDokd@ a&mufvmI/ 2tcsif;vlom;/ oifonf Áoa&v trsdK;tm; pum;xm0SufI/ yHkajymvsuf/ 3xm0&bk&m; rdef@awmfrlaom pum;udk qifhqdk&rnfrSm/xl;jcm;aom tqif;ta&mif/ rsm;jym;aom tarG;ESihf jynfhpHkI/ &Snfvsm;}uD;rm;aom tawmif&Sdaom a&$vif; w}uD;onf avAEkefawmifodk@vmI/ tm&Zfyif. tzsm;udkudkifvsuf/ 4 tjrifhqHk;aom tnGef@wdk@udk csdK;qdwf I ukefoG,&f m jynfodk@ csDaqmif+yD;v#if/ ukefonf+rdK@Y pdkufav.// 5 rsdK;aphudkvnf; ,lI a&rsm;&mv,fuGufY ysdK;vsuf rdkCf;rcyifuJhodk@ xm;av.? 6 t&yfedrhfvsuf &Snfvsm;pGmEG,faom pyspfEG,fyifaygufI/ rdrdtcuftvufwdk@udk a&$vif;w&Sd&modk@ nGwfvsuf ol@atmufodk@tjrpfxdk;ojzifh tudkif;tcuftvuf tnGef@wkd@ESifh jynfhpHkaom pyspfEG,fyif jzpfav.? 7tarG; xlxyfI }uD;pGmaom tawmif&Sdaom a&$vif;w}uD;waumif&Sd.? pyspfyifonf rdrdpdkuf&m acsmif;ajrmif;em; rSm xdka&$vif;w. aus;Zl;a=umihf/a&udk&tHhaomiSg/ ol&Sd&modk@

tjrpfoG,f0dkufI tudkif;vnf; xdk;av.? 8tcuftvufESifh jynhfpHkI toD;udk oD;ojzihf/ oefjrefaom pyspfEG,fyifjzpfapjcif;iSg a&rsm;&mt&y/f ajraumif; aomt&yfv,fuGufY xdktyifudk pdkufav+yD? 9odk@jzpfI/ t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk qifhqdk&rnfrSm/ xdktyifonf aumif;pm;&rnfavm? n‡dK;EGrf;apjcif;iSg tjrpfudk E_wfI toD;udkqGwf&rnf r[kwfavm? ayguf avor#aomt&Gufwdk@onf n‡dK;EGrf;&vdrfhrnf? tjrpfESifhwuG okwfoify,f&Sm;jcif; tr_udk +yD;apjcif;iSg}uD;aom wefcdk;ESihf rsm;jym;aom tvHk;t&if;udk tvdkr&Sd? 10pdkufvsuf&SdI aumif;pm; &rnfavm? ta&SŒavwdkufaomtcg tukeftpif n‡dK;EGrf;&rnfr[kwfavm? }uD;yGm;aomv,fuGufY n‡dK;EGrf;&rnf[k rdef@awmfrl.? 11 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&mufvmI/ 12ykefuefwwfaom trsdK;tm; oifajym&rnfrSm/ Tpum;tb,fodk@ qdkvdkonfudk em;vnf=uoavm? AmAkvkef&Sifbk&ifofn a,±k&Svif+rdK@odk@ a&mufI a,±k&Svifbk&ifESifh rª;awmfrwfawmfwdk@udk AmAkvkef+rdK@odk@ odrf;oGm;+yD? 13aqGawmf rsdK;awmfxJu wa,mufudk ,lI/ yËdnmOfzJG@vsuf opPmwdkufav+yD? 14xdkEdkifiHonf ,kwfnHhI aemufwzef rxrºuGbJ/ opPmawmfudk apmifhaomtm;jzifhom wnfapjcif;iSg/ tm;}uD;aom EdkifiHom;wdk@udkvnf; odrf;oGm;+yD? 15odk@&mwGif/ jrif;rsm;/ vlrsm;wdk@udk awmif;jcif;iSg oHwref udk tJ*kwWKjynfodk@ apv$wfI ykefuefav+yD? xdkodk@jyKaom olonf aumif;pm;&rnfavm? ab;vGwf&rnfavm? opPmzsuf+yD; rSvGwf&rnfavm? 16 t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmf rlonfum;/ igtouf&Sifonftwdkif; tu,fpifppf &Sifbk&ift&mY cef@xm; aom &Sifbk&if. opPmudk r±kdraojyKI yËdnmOfudk zsufaoma=umihf/ xdk&Sifbk&ifae&m AmAkvkef+rdK@tv,fY ao&vdrfhrnf? 17zma&mbk&ifonf vnf; vlrsm;wdk@ukd owfjcif;iSg/ tm;}uD;aom AdkvfygtvHk;t&if;ESifhtwl ajr±kd;wdk@udk zdk@I &Jwfdkufwdk@udk aqmufaomfvnf;/ olwdk@tbdk@ ppfwdkufI rEdkif&m? 18ta=umif;rlum;/ a,±k&Svifrif;onf vufcsif;±dkuf +yD;rS/ opPmawmfukdr±dkraojyKI yËdnmOfudk zsufvsuf Ttr_tvHk;pHk wdk@udk jyKaoma=umifh ab;r# rvGwf&? 19 xdk@a=umifh/ t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/igtouf&Sifonf twdkif;tu,fpifppfig. opPmudk r±dkraojyKIig. yËdnmOfukdzsufaoma=umifh ol.acgif;ay:odk@ igoufa&mufaprnf? 20 igonfydkufuGefESifhtkyfI/ ig .ausmhuGif;ESifh ausmh+yDv#if/ AmAkvkef+rdK@odk@ aqmifoGm; rnf? 21 ighudkjypfrSm;aom tjypfa=umifh xkdjrdK@Y igppfa=umpD&ifrnf? ol@xHrSajy;aom olrsm;ESifhol&Jrsm;taygif;wdk@onf/ xm;jzifhqHk;cJhjcif;odk@ a&mufI ºuGif;usef aomolwdk@onf t&yf&yfodk@ uGJjym;=uvdrfhrnf? igxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfudk oifwkd@od&=uvdfrhfrnf[k rdef@awmfrlonf? 22 wzeft&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ jrifhaomtm&Zf yifY tjrifhqHk;aom tnGef@ukdig,lI pdkufrnf? tnGef@zsm;wdk@wGif EkaomtnGef@ukdqdwfI/ jrifhjrwfaomawmifay:rSmpdkufrnf? 23tjrifhqHk;aom Áoa&vawmifay:rSm igpdkufysdK;jyD;rS tcuftvufESifhjynfhpHkI toD;udkoD;ojzifh/ aumif;rGefaompyspfEG,fyif jzpfvdrfhrnf? xdktyifatmufY‚if;/ tcuftvuf t&dyfY‚if;/ iSufrsKd ;taygif; wdk@onf ae&mus=uvdrfhrnf? 24 igxm0&bk&m;onf jrifhaomtyifudkESdrfhI/ edrfhaomtyifukd csD;ajr‡muf a=umif;/ pdrf;vef;aomtyifudk aoG@ajcmufapI/ aoG@ajcmufaomtyifukd pdrf;vef;apa=umif;rsm;udk/awmopfyif&Sdor#wdk@onf od&=uvdrfhrnf? igxm0& bk&m;onf pum;awmf&Sdonftwdkif; jyKrnf[k rdef@awmfrl.?

18 1 wzefxm0& bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@&mufvmI/ 2tbwdk@onf csOfaompyspfoD;udk pm;I om;wdk@onf oGmudsef;vsuf &Sd=u.[k oifwdk@onf Áoa&v jynfukd&nfrSwfI pum;yHkudk oHk;aom tcg tb,fodk@ qdkvdkoenf;? 3t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ igtouf&Sifonftwdkif; aemufwzef Áoa&vjynfY xdkpum;yHkukdoHk;&aom ta=umif;r&Sd&? 4 0dnmOftaygif;wdk@udk igydkif.? tb. 0dnmOfudk igydkifouJhodk@ om;. 0dnmOfudk vnf;igydkif.? jypfrSm;aom0dnmOfonf toufao&rnf? 5vlrnfonfum;/ oabmajzmifhI w&m;aomtr_/ [kwfrSefaomtr_udk jyKv#if‚if;/ 6awmifay:rSmrpm;/ Áoa&vtrsdK;udk; uG,faom ±kyfwkwdk@udk rzl;rar#mf/ ol@r,m;udkrypfrSm;/ Owka&mufaomrdef;rudk rcsOf;uyf/ 7tb,foludkr#r n‡Of;qJ/ aºuG;pm;aygifxm;aom OpPmukdjyefI ray;rae/ol@OpPmudktEdkifhtxuf rvkr,l? iwfrGwfaomoludk au|;arG;I/ t0wfr&Sdaomoludk t0wfESifhzHk;v$rf;v#if‚if;/ 8twdk;pm;I aiGudkracs;/ t"rRtr_udk vufrcH/ olwyg;tr_udk w&m;ojzifh pD&ifjcif;/ 9igpD&ifxHk;zJG@onftwdkif;usihfI opPmapmifhodjcif;udk jyKv#if‚if;/ xdkolonf ajzmifhrwf aomoljzpf.? tu,fpifppf touf&Sif&vdrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 10 odk@&mwGif/ xkdol. om;onf xm;jywdkufaomol/ vl@toufudkowfaomol/ 11 t&ifqdkcJh+yD;aom 'kp±kduf wpHkwckudkjyKaomol/ t&ifqdkcJh+yD;aomokp±dkufudkrjyK/ awmifay:rSmpm;jcif;/ ol@r,m;udkjypfrSm;jcif;/ 11 qif;&JiwfrGwfaom oludk n‡Of;qJjcif;/ ol@OpPmudk tEdkiftxufvk,ljcif;/ aygifxm;aomOpPmudkjyefray;bJ aejcif;/ ±kyfwkudk zl;ar#mfjcif;/ &GH&SmbG,faomtr_udk jyKjcif;/ 13twdk;pm;I aiGacs;jcif;udkjyKaom oljzpfv#if/ touf&Sif&rnfavm? toufr&Sif&? xdk&GH&SmzG,faomtr_rs;mudkjyKaoma=umifh/ pifppftaoowfjcif;udk cH&rnf? aoxdkuf aomtjypf&Sd.? 14 odk@&mwGif/ xkdol.om;onf tbjyKor#aom 'kp±kdufwdk@udk jrifI qifjcifojzifh/ xdkodk@aomtr_wdk@ udk rjyK/ 15awmifay:rSmrpm;/ Áoa&vtrsdK;udk;uG,faom ±kyfwkwdk@udk rzl;rar#mf ol@r,m;udk rjypfrSm;? 16tb,folukdr# rn‡Of;qJ/ aygifxm;aom OpPmudk rodrf;/ ol@OpPmudk tEdkifxuf rvkr,l/ iwfrGwfaomol udk au|;arG;jcif;/ t0wfr&Sdaomoludk t0wfESifh zHk;v$rf;jcif;/ 17 qif;&Jaomoludk csrf;omay;jcif;/ twdk;rpm; bJ aiGacs;jcif;udk jyKI igpD&ifxHk;zJG@csufwkd@udk apmifha&Smufv#if/ xdkolonf tb. tjypfa=umihf taocH&rnf r[kwf? pifppftouf&Sif&vdrfhrnf? 18 tbrlum;/ rdrdnDtpfudk txyfxyfn‡Of;qJvsuf/ ol@OpPmudk tEdkif txufvk,lvsuf/ rdrdtrsdK;om;csif;wdk@wGif raumif;aomtr_udk jyKaomtjypfa=umifh taoowfjcif;udk cH&rnf? 19 oifwdk@uvnf;/ tb,fodk@enf;? om;onftb. tjypfudk rcH&oavm[k ar;=uaomfvnf;/ om;onf w&m;aomtr_ [kwfrSefaomtr_udk jyKI/ igpD&ifxHk;zG@Jor#twdkif; usifhapmifhv#uf/ pifppf touf&Sif&vdrfhrnf? 20jypfrSm;aomolonftaocH&rnf? om;onftb. tjypfudkrcH&? tbonf om;.tjypfudkrcH&? w&m;aomolonfw&m;pGmjyKjcif; tusdK;udk‚if;/ rw&m;aomolonf rw&m;pGmjyKjcif; tjypfudk ‚if; cH&vdrfhrnf? 21odk@&mwGif rw&m;aomolonf rdrdjyKrdor#aom 'kp±kdufwdk@udk =uOfa&Smifvsuf/ igpD&ifxHk;zJG@or#wdk@udk apmifha&SmufI/ rw&m;aomtr_/ [kwfrSefaomtr_wkd@udkjyKv#if/ aojcif;ESifh uif;vGwfI pifppftouf&Sif&vdrfhrnf? 22 rdrdjyKrdor#aom 'kp±kdufwdk@udk tjypfwdk@udk ol@wbufY rrSwf&// jyKrdaom ajzmifhrwfjcif;tr_a=umifh touf&Sif&vddrfhrnf// 23rw&m;aomolonf rdrdtusihfwdk@udk a&SmifI

toufr&Sif/ taocHjcif;tr_Y igonf tenf;i,faom aysmfarG@jcif;&Sdoavm? 24odk@&mwGif/ w&m;aomolonf azmufjyefI/ t"rRtr_udk‚if;/ rw&m; aomoljyKor#aom pufqkyf&GH&SmbG,f tr_wdk@udk‚if; jyKv#if/ touf&Sif&rnfavm? t&ifjyKor#aom ajzmifhrwfjcif; tr_wdk@udk rrSwf/ olonf vGefusL;aomtr_/ jypfrSm;aomtjypfa=umifh taoowfjcif;udk cH&vdrfhrnf? 25 odk@aomfvnf; oifwdk@u/ xm0&bk&m;pD&ifcsufrajzmifh[k qdk=uonfwum;// tdkÁoa&vtrsdK; igpD&ifcsufonf ajzmifhrwfI/ oifwdk@pD&ifcsuf aumufonfr[kwfavm/ 26 w&m;pD&ifaomolonf w&m;aomtr_ udky,fI t"rRtr_udkjyKv#if/ xdktr_a=umifh ao&rnf? jyKrdaom t"rRtr_a=umifh taooufjcif;udkcH&rnf? 27xdktwl/ rw&m;aom olonf rdrdjyKrdaom t"rR tr_udka&SmifI w&m;aomtr_/ [kwfrSefaomtr_udkjyKv#if/ rdrdtoufudk u,fE_wf&vdrfhrnf? 28 jyKrdor#aom t"rRtr_wdk@udkqifjcifI a&Smifaoma=umifh/ aojcif;ESifh vGwfI pifppftouf&Sif&vdrfhrnf? 29 odk@aomfvnf; Áoa&vtrsdK;u/ xm0&bk&m;pD&ifcsufrajzmifh[k qdk=uonfwum;/ tdkÁoa& vtrsdK;/ igpD&ifcsufonf ajzmifhI/ oifwdk@pD&ifcsufonfaumufonf r[kwfavm? 30 odk@jzpfI tdkÁoa&v trsdK; oifwdk@toD;toD;usifh=uonftwdkif; tusdK;tjypfudk igpD&ifrnf? oifwdk@onf t"rRtr_&Sdor#wdk@udk pGef@ypfI ajymif;vJ=uavmh? ajymif;vJ=uavmh? 31 'kp±kduftjypfa=umifh xdrdI qHk;jcif;odk@ ra&muf=uESifh? oifwdk@onf jyKor#aom vGefusL;jcif;tr_wdk@udk pGef@ypfI topfaomESvHk;/ topfaom pdwfoabmudk jyifqif=uavmh? tdkÁoa&vtrdsK;/ oifwdk@onf tb,fa=umifh taoowfjcif;udk cHvdkoenf;? 32 taocH& aomol. taocHjcif;tr_Y igonfaysmfarG@jcif;r&Sd? xdka=umifh ajymif;vJI touf&Sif=uavmh[k t&Sif xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 19 1 xdkrSwyg; Áoa&vrif;om;wdk@twGuf idkaºuG;jrnfwrf;vsuf/ ajym&rnfrSm/ 2oif. trdum; tb,fol enf;/ jcaoFhrjzpf.? jcaoFhwdk@wGif tdyfvsufaeI jcaoFhysdKwdk@wGif rdrdom;wdk@udk au|;arG;.? 3au|;arG;aom om;waumifonf jcaoFhysdKjzpfI/ awmwd&p>mefwdk@udk brf;qD;jcif;iSg/ oif. vlwdk@udkvnf; udkufpm;wwf.? 4vlrsdK;wdk@onf =um;I ajrwGif;Y xdkjcaoFhysdKudk brf;+yD;v#if/ oH}udK;ESifh csnfaESmifI tJ*kwWKjynfodk@,loGm;=u.? 5om;qHk;±_H;a=umif;udk trdonjrifI pdwfysufaomtcg/ om;waumifudk ,lI jyefI jcaoFhysdK jzpfapjcif; iSgjyKapojzifh/ 6olonfvnf; jcaoFhwdk@ESifh aygif;abmfI jcaoFhysdKjzpfvsuf/ awmwd&p>mefwdk@udk brf;qD;jcif;iSg/ oif. vlwdk@udkvnf; udkufpm;.? 7 olwdk@rkqdk;rsm;udk odI/ olwdk@+rdK@rsm;udk okwfoify,f&Sif;av.? a[muf aomtoHa=umifh jynfESifhjynfY&Sdor#wdk@onf qdwfnHvsuf &Sd=u.? 8xdktcgvlrsdK;wdk@onf aus;vuft&yf &yfwdk@u wdkufvmI ydkufuGefESifh 0dkif;+yD;v#if/ ajrwGif;Y brf;=u./ 9oH}udK;ESifh csnfaESmifvsuf AmAkvkef&Sifbk&if xHodk@ aqmifoGm;I ol. toHonf Áoa&v awmifay:rSm aemufwzefrjrnfapjcif;iSg aESmiftdrfY avSmif xm;=u.? 10 oif.trdonf oifESifhwlvsuf/ a&em;rSmpdkufaom pyspfEG,fyifuJhodk@jzpf./ a&rsm;aoma=umihf tcuftvufESifhjynfhpHkI/ rsm;pGmaomtoD;udk oD;wwf.? 11 rif;wdk@toHk;taqmif &mZvSHwHbdk@ cdkifcHhaom wHzsmwdk@ESifh jynfhpHk.? xlxyfI rsm;jym;aom tcuftvufwdk@ESifh t&yfjrifhI xif&Sm;av.? 12odk@&m wGif a'got&Sdeftm;jzifh E_wfI ajray:rSm vSJcsav+yD// ta&SŒavonf wdkufI toD;udk ydefajcmufap.? cdkifcHhaom wHzsmwdk@onf udsK;I

aoG@ajcmufojzifh/ rD;avmifjcif;udk cH&=u+yD? 13 ,ckrlum; a&r&Sd// aoG@ajcmufaom vGifjyift&yfY pdkufvsuf&Sd./ 14 tcuftvufwHzsmwckxJu rD;xGufI toD;udk u|rf;avmif+yD? tpdk;&aom &mZvSHwHtbkd@/ cdkifcHaom wHzsmwpHk wckr# rusefºuGif;? Ta&GŒum; idkaºuG;jrnfwrf; jcif;ta=umif;jzpf.? idkaºuG;jrnfwrf;p&m ta=umif;vnf; jzpfvdrfhrnf? 20 1 ouU&mZf ckESpfck/ yOPrv q,f&ufae@wGif Áoa&vtrsdK; touf}uD; olwdk@onf xm0&bk&m; tm; ar;av#mufjcif;iSgvmI/ igha&SŒrSm xdkifae=u.? 2 xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&mufvm I/ 3tcsif;vlom;/ t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk Áoa&vtrsdK; touf}uD;olwdk@tm; qifhqdk&rnfrSm oifwdk@onf ighxHY ar;av#muf=ujcif;iSg vm=uoavmh// igtouf&Sionftwdkif; oifwdk@ ar;av#mufjcif; udk igrcH? 4oiftcsif;vlom;/ oifonf olwkd@udk ppfa=umavmh? ppfa=umavmh// olwkd@ bdk;ab;jyKbl;aom pufqkyf &GHŒ&SmbG,f tr_wdk@udk abmfjyI/ 5t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk qifhqdk&rnf/ rSm/ Áoa&vtrsdK; udk iga&G;aumufI tJ*kwWKjynfY olwdk@udk xif&Sm;vsuf/ igonf oifwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;jzpfonf[k ,mukyftrsdK;om;wdk@tm; udsefqdkonfumv/ 6olwdk@udk tJ*kwWKjynfrS igE_wf+yD;v#if/ jynfwumwdk@. txGwfjzpfI Edk@ESifhysm;&nfpD;aomjynf/ olwdk@tbdk@ 7 ig=unfh±_aomjynfodk@ aqmifoGm;jcif;iSg usdefqdkaomtcg/ oifwdk@toD;toD; zl;ar#mfaom pufqkyf&GH&SmbG,f t&mwdk@udk pGef@ypf=uavmh? tJ*kwWK±kyfwkwdk@ESifh oifwdk@udk,fudk rnpfEGrf;apESifh? igonf oifwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;jzpf.[k igqdkaomfvnf;/ 8olwkd@onf em;raxmif ighudkykefuef=u.? toD;toD;zl;jrifaom pufqkyf&GH&SmbG,f t&mwdk@udk‚if;/ tJ*kwWK ±kyfwkwdk@udk‚if;/ rpGef@ypfbJ ae=u.? xdka=umifh olwkd@Y igha'gopdwfajyrnfta=umif;/ tJ*kwWKjynfxJrSm ollwdk@ 9 odk@&mwGif olwdk@aeaom tay:odk@ ightrsufawmfudkoGef;avmif;rnf[k igt}uH&Sd.? wyg;trsdK;om;wdk@a&SŒrSm ig.emrtaoa&udk rysufapjcif;iSg igonfemrawmftwGufpD&ifI/ wyg;trsdK;om; wdk@a&SŒrSmxif&Sm;vsuf/ olwdk@udk tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifav.? 10 tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifI awmodk@a&mufaomtcg/ 11usifhaomolY touf&Sifp&m ta=umif; jzpfaom ig. pD&ifxHk;zJG@csufwdk@udk igabmfjy.? 12xdkrSwyg; igxm0&bk&m; onf olwdk@udk oef@&Sif;aponf[k olwdk@onf odrnfta=umif;/ igESifh olwdk@pyf=um;rSm vuQ%moufaojcif;apjcif;iSg/ ig.Oykofae@wdk@udk igcef@xm;.? 13odk@&mwGif Áoa&vtrsdK;onf awmY ighudk ykefuef=u.? usihfaomolY touf&Sifp&m ta=umif;jzpfaom ig. pD&ifxHk;zJG@csufwdk@udk rapmihfa&Smuf/ rxDrJhjrifjyKI ig. Oykofae@wdk@udk tvGef±_wfcs=u .? xdktcg olwdk@zsufqD;jcif;iSg/ awmYolwdk@tay:odk@ ightrsuft&Sdefudk oGef;avmif;rnf[k t}uH&Sd.? 14odk@ &mwGif igE_wfaqmifjcif;aus;Zl;udk jrifaomwyg;trsdK;om;wdk@a&SŒrSm ig. emrtoa&udk rysufapjcif;iSg/ igonf emrawmftwGuf pD&ifav.? 15wzef jynfwumwdk@. txGwfjzpfI/ Ekd@ESifh ysm;&nfpD;aomjynf/ olwdk@tm; igay;aomjynfodk@ rydk@aqmifEdkifjcif;iSg/ awmY igusdefqdk.? 16 ta=umif;rlum;/ olwdk@onf ±kyfwkrsm; udk iJhuGufaoma=umifh/ ig. pD&ifxHk;zJG@csufwdk@udk rapmihfa&Smuf/ rxDrJhjrifjyKI ig. Oykofae@udk ±_wfcs=u.? 17odk@aomfvnf;/ igonf olwdk@udk ESajrmaoma=umifh zsufqD;/ awmY qHk;±_H;apjcif;iSg rjyK? 18 om;ajr;wdk@tm;vnf;/ oifwdk@. bdk;ab;pD&ifxHk;zJG@csufwdk@udk rapmifha&Smuf=uESifh? olwdk@. ±kyfwk rsm;tm;jzifh udk,fudk rnpfnL;ap=uESifh? 19igonf oifwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;jzpf.?

ig. pD&ifxHk;zJG@ csufwdk@udk apmihfa&SmufI usifh}uH=uavmh? 20ig. Oykofae@wdk@udkvnf; oef@&Sif;apavmh? igonf oifwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;jzpfonf[k/ oifwdk@onf odrnfta=umif;/ xdkOykofae@wdk@udk igESifh oifwdk@pyf=um;rSm vuQ%m oufaojzpfap=uavmh[k igqdk.? 21odk@aomfvnf;/ olwdk@. om;ajr;wdk@onfighudk ykefuef=u.? usifhaomolY touf&Sifp&m ta=umif;jzpfusifhaomolwdk@Y touf&Sifp&mta=umif;jzpfaom ig. pD&ifxHk;zJG@ csufwdk@udk rapmifha&Smuf/ rusifh}uHbJaeI ig. Oykofae@wdk@udk ±_wfcs=u.? xdktcg igonf olwdk@Y a'gopdwf udk ajyapjcif;iSg/ awmxJrSm ig. trsuft&Sdefudk olwdk@tay:odk@ oGef;avmif;rnf[k t}uH&Sd.// 22 odk@&mwGif igE_wfaqmifjcif; aus;Zl;odjrifaomwyg;trsdK;om;wdk@a&S@rSm ig. emrtoa&udk rysufapjcif;iSg igonf emrawmftwGufjyKI onf;cHvsufae.? 23wzef igonf olwdk@udk twdkif;wdkif; tjynfjynft&yf&yfwdk@odk@ uJGjym;apjcif;iSg usdefqdk.// 24ta=umif;rlum;/ olwdk@onf bdk;ab;wdk@ udk;uG,faom ±kyfwkrsm;udk iJhuGufaom a=umifh/ ig. pD&ifxHk;zJG@csufwdk@udk rapmifha&Smuf rxDrJhjrifjyKI ig. Oykofae@wdk@udk ±_wfcs=u.? 25xdka=umifh raumif;aompD&ifcsuf/ toufr&Sif &aom xHk;zJG@csufwdk@udk igay;.? 26igonf xm0& bk&m;jzpfonf udk olwdk@onf odrnfta=umif;/ olwdk@udk zsufqD;jcif;iSg/ olwdk@onf om;OD;taygif;wdk@udk rD;jzifh ylaZmf&mwGif olwdk@ylaZmfouUmrsm;tm;jzifh ignpfnL;ap.? 27 odk@jzpfI/ tcsif;vlom;/ t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk Áoa&vtrsdK;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm oifwdk@. bdk;ab;wdk@onf ighudk txyfxyfjypfrSm;I ±_wfcs=uonfwum;? 28 olwkd@tm; ay;jcif;iSg igusdefqdk aomjynfokd@ aqmifoGif;aomtcg/ olwdk@onf jrifhaomawmif/ xlxyfaomopfyif&Sdor# wdk@udk =unfh±_I/ xdkt&yfwdk@Y ,ZfylaZmfjcif;/ ightrsufudk Ed_;aqmfaom tvSL'geudk wifjcif;/ eH@omaygif;udk rD;±_d@jcif;/t&nfyl aZmfouUmoGef;avmif;jcif;wdk@udk jyK=u.? 29 iguvnf; oifwdk@oGm;wwfaom jrifh&mt&yfum tb,fodk@ enf; [k ar;wwfaomfvnf;/ ,ae@wdkifatmif jrifh&mt&yf[k qdkvdkaom Amrmtrnfjzifh orkwf=u.? 30 odk@jzpfI oifonft&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/tdkÁoa&vtrsdK;/ oifonf bdk;ab;wdk@xHk;pHtwdkif; npfnL;vsuf/ olwdk@jyKaom pufqkyf&GH&SmbG,f tr_wdk@udk jyKI rSm;,Gif;vsuf/ 31ylaZmfouUmjyKojzifh‚if;/ udk,fom;orD;wdk@udk rD;jzifhylaZmfojzifh‚if;/ ,ae@wdkifatmif ±kyfwktaygif;wdk@ESifh npfnL;vsuf &Sd=upOfwGif/ igonf oifwdk@ ar;av#mufjcif;udk cH&rnfavm? igtouf&Sif onftwdkif; oifwdk@ar;av#mufjcif;udk igrcH? 32 igwdk@onf wyg;trsdK;om; uJhodk@‚if;/ opfom;bk&m;/ ausmufbk&m;udk 0wfjyKaomjynfoljynfom;rsm;uJhodk@‚if;jzpfrnf[k/ oifwdk@}uHpnf onftwdkif; }uHpnfrajrmuf&/ 33 t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ igtouf&Sif onftwdkif; tu,fpifppf tm;}uD;aomvuf/ qef@ aomvuf±kH;/ oGef;avmif;aoma'got&Sdeftm;jzifh oifwdk@udk igtkyfpdk; rnf// 34 oifwdk@uJGjym;vsuf aeonft wdkif;wdkif;tjynfjynfwdk@rS oifwdk@udk tm;}uD;aomvuf/ qef@aomvuf±kH;/ oGef;avmif;aom a'got&SdefESifh igaqmifcJhI pka0;aprnf/ 35 vltrsdK;rsdK;ESifhqdkifaom awmodk@ aqmifcJhI/ udk,fwdkifudk,f=uyfw&m;awG@rnf? tJ*kwWKjynfESifhqdkifaomawmY oifwdk@. bdk;ab;rsm;ESifh w&m;awG@ouJhodk@ oifwdk@ESifh w&m;awG@rnf? 37 ESifwHatmufrSm a&SmufoGm;apI yËdnmOftcsnftaESmifudk cHaprnf? 38ighudk ykefuefI jypfrSm;aomolwdk@udk oifwdk@txJuE_wfy,frnf? olwdk@onfvnf; wnf;aeaom

jynfrSxGufoGm;&aomfvnf; Áoa&vjynf odk@r0if&=u? igonf xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk oifwdk@udk od&=uvdrfhrnf? 39 tdkÁoa&trsdK;om;wdk@/ t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum; oGm;=uavmh? toD;oD;rdrdwdk@ ±kyfwkrsm;udk 0wfjyK=uavmh? odk@&mwGif/ tu,fpifppf aemufwzef ighpum;udk em;raxmifaomfvnf;/ ig.oef@&Sif;aom emrawmfudk oifwdk@ylaZmfouUmrsm;ESifh ±kyfwkrsm;tm;jzifh r±_wfcsbJ ae&=uvdrfhrnf? 40ta=umif;rlum;/ ig. oef@&Sif;aomawmif/ tjrifhqkH;aom Áoa&vawmifay:rSm Áoa&vtrsdK;om; jynfoljynfom;taygif;wdk@onfightm; 0wfjyK&=uvdrfhrnf? igonfvnf; vufcHI/ xdkt&yfY oifwdk@jyKaom ylaZmfouUmrsm;/ tOD;oD;aomtoD;wGif a&G;I quf&aom toD;tESHrsm;ESifhwuG/ oifwdk@oef@&Sif;aom t&m&Sdor#wdk@udk igawmif;rnf? 41oifwdk@onf uJGjym;vsufaeaom twdkif;wdkif;tjynfjynfwdk@rS igaqmif cJhI pka0;aomtcg/ oifwdk@YygaomeH@omaygif; tar$;t}udKifESifhwuG/ oifwdk@udk igonf vufcHI/ oifwdk@tm; jzifh wyg;trsdK;om;wdk@a&SŒrSm/ *k%foa&xif&Sm;jcif; &Sdvdrfhrnf? 42 oifwkd@. bdk;ab;wdk@tm;ay;jcif;iSg/ udsefqdk aom Áoa&vjynfodk@ oifwdk@udk aqmifoGif;aomtcg/ igonf 43 oifwdk@npfnL;aom xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk oifwdk@od&=u vdrfhrnf? usifh}uHjyKrl&mtr_&Sdor#wdk@udk xdkjynfY atmufarhI/ jyKrdor#aom 'kp±kduf wdk@a=umifh udk,fudk udk,f&GH&Sm=uvdrfhrnf? 44tdkÁoa&v trsdK;om;wdk@/ oifwdk@. 'kp±kdufrsm;/ oifwdk@qdk;npf aom tusifhrsm;ESifhtnD igonf oifwdk@udk rpD&if/ udk,femrudkaxmufI pD&ifaomtcg xm0&bk&m;jzpf a=umif;udk oifwdk@od&=uvdrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 45 wzefxm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&mufvmI/ 46tcsif;vlom;/ awmifbufodk@ rsufESmjyKvsuf/ awmifrsufESmwbufY ¹rGufqdkI/ awmifjynfY &Sdaom awmwbufY a[majymavmh? 47t&Sifxm0&bk&m; trdef@awmfudk awmifjynfY &Sdaom awmtm;qifhqdk&rnfrSm/ igonf oifY rD;udknd‡rnf? oifY pdrf;vef;aomtyif/ aoG@ajcmufaomtyif&Sdor# avmifvdrfhrnf? awmufaomrD;v#Honf r+idrf;&? awmifbufrSonf ajrmufbufodk@wdkifatmif ajrwjyifvHk; 48 avmifvdrfhrnf? xdkrD;udk igxm0&bk&m; nd‡a=umif;udk owW0gtaygif;wkd@onf od&=uvdrfhrnf? xdkrD;onf r+idr;f&[k rdef@awmfrl.? 49 iguvnf;/ tdkt&Sifxm0&bk&m;/ olwdk@u Tolwdk@onf yrmudkomaqmifI a[majymwwfonf r[kwfavm[k/ tu|Efkyfudk &nffrSwfI qdkwwf=uygonf[k av#mufav.? 21 1 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&mufvmI/ 2tcsif;vlom;/ a,±k&Svif+rdK@ udk rsufESmjyKvsuf/ oef@&Sif;aom t&yfXmewdk@wbufY ¹rGufqdkI Áoa&vjynfwbufY a[majymavmh? 3t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk Áoa&v jynftm; qifhqdk&rnfrSm/ igonf oifhudk &efbufjyKvsuf/ighxm;udk xm;tdrfrSxkwfI/ oifY w&m;aomol/ rw&m;aomolwdk@udk y,fjzwfonf? 4xdkodk@oifY w&m; aomol/ rw&m;aomolwdk@udk y,fjzwfp&mta=umif;&Sdaoma=umihf/ ighxm;onf awmifbufrSonf ajrmuf bufodk@wdkifatmif/ cyfodrf;aomowW0gwdk@udk &efbufjyKI rdrdtdrfrS xGuf&vdrfhrnf? 5igxm0&bk&m;onf igxm;udk ol@tdrfrSxkwfa=umif;udk owW0gtaygif;wdk@ od&=uvdrfhrnf// xdkxm;onf aemufwzef tdrfodk@rjyef &? 6 odk@jzpfI/ tcsif;vlom; nnf;wGm;oHudkjyKavm? cg;usdK;vsuf/ ESvHk;a=uuJGvsuf/ olwdk@a&SŒrSm nnf;wGm;oHudk jyKavmh? 7olwdk@uvnf;/ tb,fa=umifhnnf;wGm;oenf;[k oihfudk ar;aomtcg/

oifu/igonf odwif;pum;a=umihf nnf;wGm;.? tr_eD;+yD/ vltaygif;wdk@ onf a=umuftm;}uD;I vuftm; avsmh=uvdrfhrnf? pdwfysufI 'l;onfvnf; t&nfjzpfvdrfhrnf? tr_vmI a&mufrnfta=umif;udk/ t&Sif xm0&bk&m;Asm'dwfawmfrla=umif;udk jyefajymavmh[k rdef@awmfrl.? 8 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&mufvmI/ 9tcsif;vlom; / ya&mzufjyKI t&Sifxm0&bk&m; trdef@awmfudk qifhqdk&rnfrSm/ xm;awmfudk xufpGmaoG;av+yD? ajymifvufpGm yGwfav+yD? 10xufI txl;ojzifh vkyf}uHapjcif;iSg aoG;av+yD? ajymifI ta&mifawmufapjcif;iSgvnf;yGwfav+yD? ighom;. &mZvSHwHa=umifh &$ifvef;jcif;udk jyK&rnfavm? xdkxm;onf opfom;&Sdor#wdk@udk rxDrJhjrifjyKwwf.? 11oHk;p&mbdk@ yGwfapjcif;iSg tyfxm;+yD? vkyf}uHaomolYtyfxm;jcif;iSg xufpGmvnf; aoG;av+yD? ajymifvufpGmyGwfav+yD? 12tcsif;vlom;/ idkaºuG;atmf[pfavmh? ta=umif;rlum;/ ig. vlwdk@Y a&mufvdrfh rnf? Áoa&vrif;om;taygif;wdk@Yvnf; a&mufvdrfhrnf? olwdk@ESifh wuG ig. vlwdk@udk xm;Y tyfav.? xdka=umihf/ oif. aygifudk±kdufavmh// 13pHkprf;jcif;tr_jzpf.? xm;awmfonf vSHwHudk r±kdraojyKv#if tb,fodk@enf;? vSHwHqHk;vdrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 14odk@jzpfI/ tcsif;vlom;/ ya&mzufjyKI vufckyfwD;avmh? xm;awmfonf ESpfacgufoHk;acgufa&muf&.? ol&Jxm;/ tm;}uD;aom ol&Jxm;jzpf.? olwdk@udk 0ef;&Hxm;aom xm;jzpfonf? 15olwdk@pdwfysufI txl;ojzifh qHk;±_H;apjcif;iSg/ xm;ab;udk+rdK@wHcg; &Sdor#wdk@Y iga&mufap+yD? xm;ajymifvsuf&Sd.? vkyf}uHp&m bdk@ yGwfxm;vsuf&Sd.? 16pka0;avmh? vusfmbufodk@ ckwfavmh? jyifOD;avmh/ vuf0Jbuftp&Sdaom oif.toGm;rsufESmjyKor# bufodk@ ckwfavmh? 17 igonfvnf; vufcsif;±kdufI/ igha'got&Sdefudk +idrf;aprnf? xdkodk@ igxm0&bk&m; rdef@awmfrl+yD? 18 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&mufvmI/ 19tcsif;vlom; AmAkvkef&Sifbk &if. xm;oGm;&mvrf;wdk@ESpfvrf;udk rSwfom;avmh? vrf;ESpfvrf;wdk@onf jynfwjynfxJu xGuf&rnf// +rdK@udkoGm;aomvrf;cGY t&yfwckudka&G;avmh? 20trRKefjynfY &Awf+rdK@odk@‚if;/ ,k'jynfY cdkifcHhaom a,±k&Svif+rdK@odk@‚if; xm;a&muf&m vrf;udk rSwfom;avmh? 21 AmAkvkef&Sifbk&ifonf aA'ifwGufjcif;iSg vrf;ESpfqHk qHkrd&mvrf;cGY &yf.? jr‡m;wdk@udk a&maESm.? w&yf±kyfwkwdk@udk ar;jref;.? tonf;udk cJG=unfh±_./ 220ufcGwdkifY wHk;wdk@udk qJGxm;apjcif;iSg‚if;/ vkyf}uHjcif;tr_udk rSmxm;apjcif;iSg‚if;/ aºuG;a=umfatmf[pf apjcif;iSg‚if;/ +rdK@wHcg; wbufwcsuf 0ufcGwdkifY wHk;wdk@udk qJGxm;apjcif;iSg‚if;/ ajr±kd;udk zdk@apjcif;iSg‚if;/ &Jwdkufudk aqmufapjcif;iSg‚if; vusfmbufY a,±k&Svif+rdK@tbdk@ aA'ifwGufI ae&mus.? 23odk@&mwGif/ &Sifbk&ifxHY opPmcHaomolwdk@onf xdkaA'if wGufjcif;udk/ tcsnf;ESD;aom aA'ifwGufjcif;uJhodk@ rSwf=u vdrfhrnf? ±Sifbk&ifrlum;/ olwdk@udk brf;rdvdkaomiSm/ olwdk@jypfrSm;aom tjypfudkatmufarhvdrfhrnf? 24odk@jzpfI/ t±Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifwdk@jyKavor#wdk@Y tjypfxif±Sm;onfhwdkifatmif/ oifwdk@onf rdrdwdk@ 'kp±dkuftjypfudk olwyg; atmuf arhapI/ rdrdwdk@vGefusL;jcif; tr_rsm;udk azmfjyvsuf/ rdrdwdk@udk olwyg; atmufarh apaoma=umifh/ xdk±Sifbk&if vufodk@ a&muf&=uvdrfhrnf? 25 tcsif;qdk;,kwfaom t"rR Áoa&vrif;om;/ t"rRtr_a=umifh qHk;±H_;&aom umv a&mufaomtcg/ oif.tcsdefumvonf a&mufvdrfhrnf? 26OD;&pfawmfudky,fI &mZo&zludk c|wfavmh? aemufwzef r±Sd&? edrfhaomoludk csD;ajr‡muf&rnf? jrifhaomoludk ESdrfhcs&rnf? 27EdkifiHudk qHk;±_H;apjcif;iSm‚if;/ tpdk;ydkifaomol ra&mufrSDwdkif atmif‚if;/ igarSmufvSefrnf? arSmufvSefrnf? arSmufvSefrnf// tpdk;ydkifaomolY igtyfrnf[k t±Sifxm0& bk&m; rdef@awmfrl.?

tcsif;vlom;/ t±Sifxm0&bk&m; onf trRKef trsdK;om;wdk@udk‚if;/ 29olwdk@uJh&JŒjcif;udk‚if; &nf rSwfI rdef@awmfrlaompum;udk ya&mzufjyKI qifhqdk&onfrSm/ t"rRtr_a=umifh qHk;±H_;&aom umv a&mufI tjypf'%fcH&aomtcg/ taoowfjcif;udk cH&aom t"rRvlwdk@. vnfyif;ay:rSm/ oifhudk ae&mus apjcif;iSm/ oifhtbdk@ tcsn;f ESD;aom t&mudk=unfhjrifI/ rkom;pum;udk a[majympOfwGif/ xm;awmfonf vkyf}uHzdk@&m xkwfvsuf±Sd.? 30 zsufqD;zdk@&mta&mifawmufonfwdkifatmif ajymifpGmyGwfav+yD? oifhxm;udk tdrfodk@jyefapavmh? oifhudkigzefqif;aomt&yf/ arG;zGm;&mXmeY oifhudkig pD&if&rnf? 31oifhtay:odk@ ightrsufudk igoGef;avmif;rnf? igha'gorD;jzifh oifhudkr_wfrnf? =urf;wrf;aomoabm±SdI zsufqD; wwfaom olwkd@vufodk@ tyfrnf? 32oifonf rD;arG;zdk@ xif;jzpf&vdrfhrnf? oifhtaoG;onf jynftv,fY ±Sd&vdrfhrnf? aemufwzef tb,folr# ratmufarh&[k igxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 22 1 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@a&mufvmI/ 2tcsif;vlom;/ vl@toufudk owfwwfaom+rdK@udk oifonf ppfa=umavmh? ppfa=umavmh? olYjyKor#aom pufqkyf±GH±SmzG,f tr_wdk@udk jyavmh? 3t±Sif xm0&bk&m;. trdef@awmfudk qifhqdk&rnfrSm/ rdrdtcsdef a&mufapjcif;iSm/ rdrdtv,fY vltoufudkowfI/ rdrdudk npf!_;apzdk@ rdrdwbufY ±kyfwkwdk@udk 4 vkyfwwfaom+rdK/ oifonf vltowfudk owfaom tm;jzifh tjypfa&muf.? vkyfaom±kyfwktm;jzifh npf!l;jcif;±Sd.? oif.ae@&uf umvtcsdefudk udk,fwdkifa&mufap+yD? xdka=umifh/ igonf oihfudk twdkif;wdkif; tjynfjynfwdk@wGif uJh&JŒ&m/ ysufacsmf&m jzpfaprnf? 5 tdktoa&ysufI aESmuf,Sufjcif;udk cH&aomoifhudk/ ta0;teD;Y aeaom olwdk@onf ysufacsmf =uvdrfhrnf? 6Áoa&vrif;om;wdk@onf toD;toD; tcGifhwefcdk;±Sdonf twdkif;/ oifhtv,fY vltoufudk owfwwf=u.? 7oifhtv,fY rdbwdk@udk rxDrJhjrif jyKwwf=u.? wyg;trsdK;om;wdk@udk 8 tEdkiftxufjyK=u.? rdbr±SdaomolESifh rkqdk;rwdk@udk n‡Of;qJ=u.? oifonf 9 ig.oef@±Sif;aomt&mwdk@udk rxDrJhjrifjyK+yD? ig. Oykofae@wdk@udk ±_wfcs+yD? oifhtv,fY vltoufudk owfvdkI ukef;wdkufaomol/ awmifay:rSm pm;aomol/ t"rRtr_udk jyKaomol ±Sd=u.? 10 oifhtv,fY tb.r,m;udk jypfrSm;=u.? Owka&mufaom rdef;rESifh rSm;,Gif;=u.? 11oifhtv,fY tcsdK@wdk@onf tdrfeD;csif;r,m;udk jypfrSm;=u.? tcsdK@wdk@onf rdrdac|;rESifh qdk;npfaom t"rRtr_udk jyK=u.? tcsdK@wdk@onf rdrdESr/ tborD;udk ±_wfcs=u.? 12oifhtv,fYvnf; vltoufowfcudk cH=u.? twdk;pm;I aiGudkacs;=u.? tdrfeD;csif;. OpPmudk vk,l=u.? ighudkvnf; arhavsmh=u.? 13 odk@jzpfI/ oifqnf;zl;aom OpPm/ oifhtv,fY oGef;aom taoG;a=umifh igvufckyfwD;.? 14 oifhudkigpD&ifaom tcg/ oif. ESvHk;onf cdkifcHhEdkifoavm? oif. vufonfvnf; tm;}uD;Edkifoavm? igxm0&bk&m;onf trdef@awmf ±Sdonftwdkif; jyKrnf? 15oifhudkvnf; twdkif;wdkif; tjynfjynfwdk@wGif/ t&yf&yfodk@ uGJjym;aprnf? oif. tnpfta=u;udkvnf; y,f±Sif;rnf? 16vltrsdK;rsdK;wdk@a±S@rSm/ oifonf udk,fwdkiftoa& ±_wfcsjcif;udk cH&I/ igonf xm0&bk&m; jzpfa=umif;udk od&vdrfhrnf[k t±Sifxm0& bk&m;rdef@awmfrl.? 17 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&mufvmI/ 18tcsif;vlom;/ Áoa& vtrsdK;onf igha±S@rSm acsmfjzpfav+yD? xkdoltaygif;wdk@onf rdkufxJY xnfhaoma=u;eD/ a=u;jzL/ oH/ cJuJhodk@ aiGESifhuGmaom acsmfjzpf=u.? 19xkda=umifh t±Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifwdk@taygif; onf acsmfjzpfaoma=umifh/ a,±k±Svif +rdK@xJY igpka0;aprnf? 20aiG/ a=u;eD/ a=u;jzL/ 28

oH/ cJwdk@ud rD;r_wfI t&nf}udKjcif;iSm rdkufxJY pkxm;ouJhodk@/ xkd@twl igonf jyif;pGm trsufxGufvsuf/ oifwkd@udk xkd+rdK@Y pkxm;I t&nf}udKrnf? 21tu,fpifppf pkxm;+yD;rS ightrsufrD;udk r_wfI/ oifwdk@onf +rdK@xJrSm t&nfusdK jcif;udk cH=uvdrfhrnf? 22aiGudk rdkufxJYt&nf usdKouJhodk@/ oifwdk@onf +rdK@xJrSm t&nfusdKjcif;udk cH&ojzifh/ igxm0&bk&m;onf oifwdk@tay:odk@/ ig.a'go t±Sdefudk oGef;avmif;onfudk od&=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 23 wzef t±Sifxm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&mufvmI/ 24tcsif;vlom;/ oifqifhqdk &rnfrSm/ trsufxGufaomae@Y rdkCf;r±Gm/ oifonf rdkCf;a&udk rcH&aom jynfjzpf.? 25 xkdjynftv,fY ya&mzufwdk@onf oif;zGJ@jcif;udk jyK=u+yD? a[mufItaumifudk udkufjzwfaom jcaoFhuJhodk@ vlwdk@udk udkufpm; =u.? b¾mrsm;ESifh tbdk;xdkufaom OpPmrsm;udk vk,l=u.? jynftv,fY rkqdk;rwdk@udk rsm;jym;ap=u.? 26,Zfyka&m[dwfwdk@onfvnf; ig.w&m;udk zsufI/ ig. oef@±Sif;&mXmudkvnf; npfnL;ap=u.? oef@±Sif; aomt&m/ roef@±Sif;aomt&m wdk@udk rydkif;jcm;/ pif=u,faomt&m/ rpif=u,faom t&mwdk@udk a&maESm =u.? ig. Oykofae@wdk@rS vnf;rsufESm vJ$=u.? olwdk@tv,fY igonf ±_wfcsjcif;udk cH&.? 27rif;wdk@ onf vnf; taumifudk udkufjzwfaom awmacG;uJhodk@ jynftv,fYjzpfI/ rw&m;aom pD;yGm;udk±Sm vdkaomiSm vltoufudk owfI/ olwyg;wdk@udk okwfoify,f±Sif;wwf=u.? 28ya&mzufwdk@uvnf;/ t±Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrrlb/J tcsnf;ESD;aom t&mudkjrifI/ rkom;pum;udk a[majymvsuf/ olwdk@udk t*FawESifh rGrf;rH=u.? 29jynfoljynfom; wdk@onfvnf; n‡Of;qJjcif;/ "m;jywdkufjcif;/ qif;&J iwfrGwfaom olwdk@udk ESdyfpufjcif;/ wyg;trsdK;om;wdk@tm; rw&m;ojzifh n‡Of;qJjcif;udk jyK=u.? 30xdkjynfudk igrzsufqD;apjcif;iSm umuG,faomol/ +rdK@±dk;ysufay:rSm &yfIqD;wm;aomol wa,mufudkr# ig±SmIrawG@? 31xdka=umifh/ ightrsufudk igoGef;avmif;vsuf/ igha'gorD;jzifh olwd@kudk±d_@I/ olwdk@tjypfudk olwdk@acgif;ay:odk@ a&mufaprnf[k t±Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 23 1 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&mufvmI/ 2tcsif;vlom;/ trdruGJjym;aom nDtpffESpfa,muf ±Sd.? 3olwdk@onf toufi,fpOftcg/ tJ*kwWKjynfY rw&m;aom arxkefudkjyK=u.? xdkjynfY olwdk@. om;jrwfudkyGwfe,fI tysdKrtoa&udk ±_wfcs=u.? 4tpfrum;/ ta[mv/ nDrum; ta[mvdA trnf±Sd.? xdkolESpfa,muf wdk@onf ig.cifyGef;jzpfI om;orD;wdk@udk zGm;jrif=u.? ta[mv trnfonf ±Srm&d[lI‚if;/ ta[mvdA trnfonf a,±k&Svif[lI‚if; qdkvdkonf? 5 ta[mvonf ig.cifyGef;jzpfpOftcg/ rw&m;aom arxkefudkjyK.? 6 rdrd&nf;pm;wnf;[laom/ jymaomt0wfudk 0wfaom rdrdtdrfeD;csif; tm±_&dtrsdK;om; Adkvfrif;/ 0efrif;/ cspfbG,faom vlysdK/ jrifpD;ol&J wdk@udkwyfruf.? 7xkdtm±_&d vlaumif;vljrwftaygif;wdk@ESifh rw&m;aom arxkefudkjyK.? wyfrufaom oltaygif;wdk@. ±kyfwkrsm;ESifh udk,fudk npf!L;ap.? 8 toufi,fpOftcg tJ*kwWKjynfY olESifhoifhaeI/ tysdKr toa&udk ±_wfcsojzifh/ txyfxyfrw&m;aom arxkefudk jyK=uonfESifhtnD/ tJ*kwWKarxkefudk rpGef@ypf/ rSD0Jvsufae.? 9 xdk@a=umifh/ olwyfrufaom &nf;pm;/ tm±_&dvlwdk@Y ol@udkigtyfI/ 10olwdk@onf t0wfudk c|wf=u.? ol. om;orD;wdk@udk odrf;oGm;I/ ol@udkxm;ESifh uGyfrsuf=u.? xdkodk@tjypfpD&if jcif;udkcH&aom tm;jzifh/ rdef;rwumwdk@wGif ausmfapmaom rdef;rjzpfav.?

xdktr_udk nDra[mvdAonf jrifaomtcg/ tpfrxufomI wyfrufaom pdwf±SdonfESifh/ tpfrxuf omI rw&m;aom arxkefudkjyK.? 12wifhw,faom t0wfudk 0wfaom tdrfeD;csif; tm±_&d trsdK;om; Adkvfrif;/ 0efrif;/ cspfzG,faom vlysdK/ jrif;pD;ol&Jwdk@udk wyfruf.? 13xdktcg olonf npf!_; a=umif;ESifh/ tpfrvdkufaom vrf;a=umif;odk@ vdkufa=umif;udk igodjrif.? 14txl;ojzifh rw&m;aom arxkef udkjyKaom ta=umif;t&m[lrlum;/ cg;pnf;udkpnf;vsuf/ xl;qef;aom yef;qdk;acgif;aygif;udk aygif;vsuf/ arG;zGm;&mXme cgv'Jjynf AmAkvkef+rdK@om;uJhodk@/ rif;.toGifudk aqmifvsuf/ 15tkwfx&HY [if;ojyifwm; ESihfa&;aom cgv'Jvl. ±kyfyHkwdk@udk jrifaomtcg/ 16 wyfrufaompdwf±SdI/ cgv'Jjynfodk@ wrefudk apv$wfav.? 17AmAkvkef+rdK@om;wdk@onf olESifh oH0gojyK&m ckwifodk@vmI/ rw&m;aom arxkefudk jyKaomtm;jzifh npfnL; ap=u.? olonfvnf; xdkolwdk@udk ±GH±Smonfwdkifatmif npfnL;jcif;udk cH&avonf? 18xdkodk@ rw&m;aom arxkefudkjyKjcif;/ t0wftcsnf;pnf; ±Sdjcif;udk xif±Sm; azmfjyaoma=umifh/ igonf ol@tpfrudk ±HG±SmouJodk@/ ol@udkvnf; ±GH±Sm=u.? 19toufi,fpOftcg tJ*kwWKjynfY rSm;,Gif;aomumvudk atmufarhojzifh/ rSm;,Gif; jcif;udk txyfxyfjyK.? 20jrnf;t*FgESifh wlaom t*Fg/ jrif;okwf&nfESifh wlaom okwf&nf±Sdaom xdk&nf;pm; wdk@udkyif wyfrufavonfwum;? 21 odk@jzpfI/ tdka[mvdA/ tJ*kwWKjynf vlwdk@onf oifhtoa&udk ±_wfcsI/ tysdKrom;jrwfwdk@udk yGwfe,f=uojzifh/ oiftoufi,fpOftcg oifjyKaom t"rRtr_udk txyfxyfjyKaoma=umifh/ 22t±Sif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oif±GH±Smaom &nf;pm;wdk@udk igxap+yD;v#if/ t&yf&yfwdk@uvmI wdkufap rnf? 23tm±_&d vlrsm;ESifhwuG t}uD;tuJ/ olaX; olºuG,f/ xif±Sm;aomoljzpfaom AmAkvkefvl/ cgv'J vlrsm;wnf;[laom/ cspfzG,faom vlysdK/ Adkvfrif;/ 0efrif;/ rSL;}uD;rwf}uD;/ jrifpD;ol&J taygif;wdk@onf/ 24ppf wdkufvufeufESifh vSnf;&xm;ygvsuf/ vltvHk;t&if; ESifhwuG vmI 'dkif;/v$m;/ oHcarmufvHk;wdk@udk oifhywfvnfY cif;usif;=uvdrfhrnf? w&m;pD&ifaom tcGifhudk olwdk@Y igtyfay;I/ olwdk@onf rdrdxHk;pHtwdkif; pD&if=uvdrfhrnf? 25olwdk@onf oifhudkr,Hkrnfta=umif;/ igjyKI oifhudk =urf;wrf;pGm pD&if=uvdrfhrnf? oifhESmacgif;/ em;±Gufwdk@udk jzwfItusef tºuGif;udkxm;ESifh pOf;=uvdrfhrnf? oif. om;orD;wdk@udk odrf;oGm;I/ usefºuGif;aomolwdk@udk rD;±d_@=uvdrfhrnf? 26oif. t0wfudkvnf; c|wfI/ oifhwifhaom wefqmwdk@udkvnf; odrf;,l=uvdrfhrnf? 27xdkodk@ oifonf aemufwzef ar#mfr=unfh/ tJ*kwWKjynfudk ratmufarhapjcif;iSm/ oifjyKaom t"rRtr_ESifh tJ*kwWKjynfrSm ygaom t"rRarxkefudk ig+idrf;aprnf? 28 wzef t±Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifrkef;aomol/ oif±GH±Smaomolwdk@vufodk@ oifhudk igtyfojzifh/ 29olwdk@onf rkef;onftwdkif;jyKvsuf/ oif}udK;pm;I qnf;yl;or#aom OpPmwdk@udk odrf;,lI/ oifhudk,fY t0wfr±Sd/ tcsnf;pnf; ±Sd&pfap=uvdrfhrnf? oifrSm;,Gif;I tcsnf;pnf;±Sdjcif;/ t"rRtr_udk jyKjcif;/ rw&m;aom arxkefodk@ vdkufjcif;t&monf xif±Sm;&vdrfhrnf? 30oifonf wyg;trsdK;om;wdk@ESifh rSm;,Gif;I/ olwdk@±kyfwkrsm;ESifh npfnL;aoma=umifh/ xkdodk@igpD&ifrnf? 31oifonf tpfrvdkufaom vrf;udk vdkufaom a=umifh/ olaomufaom cGufudk oifhvufY igxm;rnf? 32 t±Sifxm0& bk&m; rdef@awmffrlonfum;/ oifhtpfr aomufaomcGuf/ us,fI apmufaomcGufudk oifaomuf&rnf? xdkcGufY rsm;pGm0ifonfjzpfI/ oifonf uJh&JŒjcif;ESihf ysufacsmfjcif;udkcH&rnf? 33 oifhtpfr±Sr&d aomufaom cGuf/ rd_ifawGapaomcGufudk aomufI/ ,pfrl;jcif;/ nd‡K;i,fjcif;ESifh 0&vdrfhrnf? 34xdkcGufudk aomufIpkwf+yD;rS cGufjcif;udk udkufcJI/ udk,fom;jrwf wdk@udk qGJjzwf&vdrfhrnf? igajym+yD[k t±Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 35odk@jzpfI/ oifonf arhavsmhI/ 11

oifhausmaemufodk@ ighudkypfvdkufaoma=umifh/ oifonf t"rRtr_ESifh rw&m;aom arxkeftr_. tjypfudkcHavmh[k t±Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 36 wzef xm0&bk&m;onf ightm;rdef@awmfolonfum;/ tcsif;vlom;/ oifonf ta[mvESihf ta[mvdAwkd@udk ppf=uavmh? tu,fpifppfolwdk@jyKaom pufqkyf±GH±SmzG,ftr_wdk@udk azmfjy&rnf? 37ta=umif;rlum;/ olwdk@onf arsmufrxm;=u+yD? vltoufudk owfaom tjypf&Sd=u./ ±kyfwkwdk@ESifhyif arsmuf rxm;=u+yD? ightbdk@ bGm;jrifaom om;wdk@udkyif ±kyfwkpm;p&mbdk@ rD;jzifh ylaZmf=u+yD/ 38xdkrSwyg; igYjyKaom tr_wdk@[lrlum;/ xdkae@jcif;wGif ig.oef@&Sif;&mXmeudk npfnL;apjcif;iSg ig.Oykofae@udk ±_wfcs=u.? 39udk,fhom;orD;wdk@udk ±kyfwka&SŒwGif owf+yD;rS xdkae@jcif;wGif ig.oef@&Sif;&mXmeudk npfnL;apjcif;iSg vm=u.? xdkokd@igtdrfawmftv,fY 40 jyK=u+yDwum;? xdkrSwyg; oifonf wrefwdk@udk apv$wI f / a0;aomt&yffrS a,mufsm;wdk@udk ac:I olwdk@onf vm=u.? olwdk@tbdk@ oifonf a&csdK;jcif;/ rsufpdudk Y aq;xdk;jcif;/ wefqmjcif; udkjyK+yD;v#if/ 41toa&&Sdaom ckwifay: Y xdkifI igheH@omaygif;ESifh ighqDudkwifaom pm;yJGudk ckwifa&S@rSm cif;av.? 42aysmfarG@vsuf aeaomvltvHk; t&if;jrnfoHudkvnf; =um;&.? tjcm;aomoltrsm;wdk@ESifhtwlawmuvmI vufYvufaumuf/ acgif;Y wifhw,faom o&zludk aqmif;aom aoaomuf=uL;wdk@vnf; yg=u.? 43 iguvnf;/ xdkolwdk@onf Trdef;rESifhyif tu,fI rw&m;aom arxkefudk jyK=uvdrfrnfavm[k tdkonfwdkifatmif jynfwefqmvkyfaom xdkrdef;rudk&nfrSwfI qdkaomf/ 44 jynfwefqmrdef;r&Sd&mokd@ a,mufsm; 0ifwwfouJhodk@ olwdk@onf xdkt"rRrdef;rta[mvESifh ta[mvdA&Sd&modk@ 0if=u.? 45odk@jzpfI arsmufrxm; aomrdef;r vl@toufudk owfaom tjypf&Sdaom rdef;rjzpfaoma=umihf/ arsmufrxm;aomrdef;r/ vltowf udkowfaomrdef;rudk pD&ifouJhodk@/ ajzmifhrwfaomolwdk@onf pD&if=uvdrhfrnf? 46t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ xdkrdef;rwdk@&Sd&modk@ vltvHk;t&if;udk igcsDapI/ vk,ufodrf;oGm;apjcif; iSg tcGifhay;rnf? 47 xdktvkH;t&if; onf rdef;rwdk@udk cJESifhypfI/ xm;ESifhckwf=uvdrfhrnf? om;orD;wdk@udk owfI tdrfwdk@udkvnf; rD;±_d@=uvdrfhrnf? 48xkdodk@aomtjcm;aomrdef;r&Sdor#wdk@onf oifwdk@uJhodk@ t"rRtr_udk rjyKbJ owd&apjcif;iSg/oifwdk@ t"rRtr_udk wjynfvHk;Y igy,f&Sif;rnf? 49 vltvHk;t&if;onf oifwdk@ t"rRtr_. tjypfESifh tavsmuf pD&ifI/ oifwdk@onf ±kyfwkrsm;ESihfqdkifaom tjypfudk cH&vsuf/ igonf t&Sifxm0 &bk&m; jzpfa=umif;udk od&=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 24 1 ouU&mZfudk;ck/ 'orv q,f&ufae@wGif wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&mufvmI/ 2tcsif;vlom;/ Trnfaomae@/ ,ckae@&ufudk rSwfavmh? ,ckae@Y AmAkvkef&Sifbk&ifonf a,±k&Svif+rdK@udk 0dkif;xm;pjyK.? 3ykefuefwwfaomtrdsK;tm;vnf; yHkpHum;wnf;[laom/ t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlaom pum;udk qifhqdk&rnfrSm/ tdk;uif;udk rD;zdkYwifxm;I a&udkavmif;avmh? 4trJom;wpffrsm; aumif;aom twpfwdk@udk pkxm;I/ aygif/ ycHk; tp&Sdaom twpfwdk@udk pkxm;I taumif;qHk;aom t±kd;wdk@ udk tdk;uif;Ytjynhfxnfhavmh? 5 odk;taumif;qHk;wdk@udk ,l+yD;v#if/ t±kd;tcsdK@wdk@udk tdk;uif;atmufrSm yHkI/ tdk;uif; xJrSm t±kd;wdk@udk usufapjcif;iSg usyfusyfqlavmh// 6Ttr_Y t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ vl@toufudk owfwwfaom+rdK@/ oHacs;wufI &Sdao;aomtdk;uif;onf tr*Fvm&Sd.? om;wpfwdk@udk

wckaemufwck xkwfavmh? pma&;wHrjyKESifh? 7ta=umif;rlum;/ xdk+rdK@owfaomol. taoG;onf +rdK@tv,f Y&Sd.? xdktaoG;udk ajrr_ef@ESifh zHk;jcif;iSg ajray:rSm oGef;onfr[kwf/ &Sif;vif;aom ausmufay:rSmwifxm;+yD? 8igonfvnf; tjypf'%fay;rnfta=umif; a'gortrsufxGufapjcif;iSg xdktaoG;udk rzHk;tkyfbJ &Sif;vif; aom ausmufay:rSm wifxm;+yD? 9 Ttr_Y t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ vl@toufudk owfwwfaom +rdK@onf tr*Fvm &Sd.// }uD;pGmaom rD;yHkudkigpD&ifrnf? 10xif;rsm;udk yHkxm;I rD;±_d@avmh? trJom;avsmhI +rdefpGmaom pm;bG,f jzpfapavmh? t±kd;wdk@udk u|rf;apavmh? 11xdkaemufb,ft&mr#rygbJ rD;cJay:rSm wifxm;avmh? a=u;eDylI rD;awmufap? tdk;uif;Yygaom tnpfta=u;udk t&nfudkI oHacs;ukefap? 12}udK;pm;I yifyef;aomfvnf; rsm;pGmaom oHacs;rxGufwwf? rD;tm;jzifh rukefwwf? 13 oif. tnpfta=u;Y t"rRtr_yg.? igaq;a=umI oifonf aq;a=umjcif;udk rcHoifhaoma=umifh/ ig. trsuft&Sdefonf oifhtay:odk@ ra&mufrcsif;wdkifatmif/oif. tnpfta=u;udk raq;a=um&? 14igxm0&bk&m; ajym+yD? ajymonftwdkif;/ igjyKIjynfhpHkaprnf? aemufodk@ rqkwf/ rESajrm/ aemifwr&oifh/ oifusifh}uHjyKrlor#twdkif; igpD&ifrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 15 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&mufvmI/ 16tcsif;vlom;/ oif=unhf±_ vdkbG,faom olukd igonf'%fcwfI y,f&Sm;rnf// odk@&mwGif/ oifonf idkaºuG;jrnfwrf;jcif;udk rjyK&// rsuf&nf rus&? 17wdk;wdk;nnf;wGm;avmh? aoaomoltwGuf jrnfwrf;jcif;udk rjyKESifh// acgif;aygif;aygif;I ajceif;udk pD;avmh? E_wfudkrzHk;ESifh// qif;&Jaomol. tpmudk rpm;ESifh[k rdef@awmfrl.? 18xdkodk@igonf eHeuftcsdefY vlrsm;wdk@tm; =um;ajym.? nOD;tcsdefY ighcifyGef;onf ao.? rSmxm;awmfrlonftwdkif; reufjzef eHeufrSigjyK.? 19 vlrsm;wdk@uvnf; Todk@oifjyKaomtr_ onf igwdk@ESifh tb,fodk@ qdkifoenf;// igwdk@tm; 20 rajymoavm[k ightm;ar;=uaomf/ igu xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ 21 a&mufvmI/ t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk Áoa&trsdK;tm;qifhqdk&rnfrSm/ ig.oef@&Sif;&mXme/ oifwdk@. tpGrf;owWdudk txGËftjrwf/ oifwdk@ =unfh±_vdkbG,faomt&m tvGefESajrmaom t&m udk ig±_wfcsrnf? oifwdk@bGm;jrifaom om;orD;wdk@onf xm;jzihfqHk;=uvdrfhrnf? 22xdktcg oifwdk@onf igjyKouJhodk@ jyK&=uvdrfhrnf? E_wfudkrzHk; qif;&Jaomolwdk@. tpmudk rpm;&=u? 23acgif;aygif;udkaygif;I ajceif;udk pD;=u& vdrfhrnf// idkaºuG;jrnfwrf;jcif;udk rjyK&=u// udk,fhtjypfa=umifh ydef}uHKI wa,mufudk wa,mufnnf;wGm; &=uvdrhfrnf// 24xdkodk@a,Zausvonf oifwdk@tm; yky`edrdwfjzpf.? oljyKor# twdkif;oifwdk@onf tr_a&mufaomtcg/ jyKI igonf xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk od&=uvdrfhrnf? 25 tcsif;vlom;/ oif. tr_rlum; olwdk@tpGrf;owWd/ 0gºuGm;p&bkef;/ =unfh±_vdkbG,faomt&m/ pdwfpJGvrf;aomt&mudk‚if;/ om;orD;wdk@udk‚if; igy,f&Sm;aomtcg/ 26 vGwfaomolwpHkwa,mufonf oif&Sd &modk@ a&mufvmI =um;ajymvdrfhrnf? 27xdt k cg vGwfaomolESihf awG@ojzihf oif. E_wfyGifhvdrfhrnf? pum; rajymbJaecsdefvGefI a[majym&vdrfhrnf? xdkokd@oifonf olwdk@tm; yky`edrdwfjzpfI igonf xm0&bk&m; jzpfa=umif;udk olwdk@od&=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 25

wzefxm0&bk&m;. E_wfuywfonf ighqDodk@a&mufvmI/ tcsif;vlom;/ oifonf trRKef trsdK;om; wdk@wbufY rsufESmxm;I ya&mzufjyKvsuf/ 3qifhqdk&rnfrSm t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk em;axmif =uavmh? t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ±_wfcsvsuf&Sdaom ig. oef@&Sif;&mXmeudk‚if;/ vlqdwfnH jcif;odk@ a&mufaom Áoa&vjynfudk‚if;/ odrf;oGm;jcif;udk cH&aom ,k'trsdK;udk‚if;/ ata[h[k oifqdkrd aoma=umifh/ 4oifhudk ta&SŒjynfom;wdk@tm; igtydkifay;rnf? olwkd@onf oif. txJY bHkAdrmefudk wnfaqmufI ae&musvdrfhrnf? oif. toD;tESHudkpm;I oif. Edk@udk aomuf=uvdrfhrnf? 5&AŠm+rdK@udk ukvm;tkyfwif;ukyf/ trRKefjynfudkodk;usufpm;&m igjzpfaprnf? igonf xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk oifwdk@ od&=uvdrfhrnf// 6oifonf Áoa&vjynfudk remvdkaompdwf tm;}uD;vsuf vufckyfwD;jcif;/ ajceSifh aqmifhjcif;udk 0rf;ajrmufpGmjyKaoma=umihf/ 7igonfoifhudk wkdufI vltrsdK;rsdK;vk,lbdk@&mtyfrnf? vlae&m twdkif;wdkif; tjynfjynfxJu oifhudk okwfoify,f&Sif;rnf// igonf xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk oifod&vdrfh rnf[k t&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 8 wzef armbjynfESifh pd&+rdK@u/ ,k'trsdK;onf wyg;trsdK;om;taygif;wdk@ESifh wlonf[kqdkaom a=umifh/ 9t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ armbeHyg;/ jynfpGef;em;rSm EdkifiH. bkef;jzpfaom/ Aufa,&Sd rkwf+rdK@/ Amvarmif+rdK@/ ud&,odrf+rdK@wdk@udk igvSefxm;rnf? 10 xdk+rdK@wdk@udk trRKeftrsdK;om;wdk@ESifh wuG ta&S@ jynfom;wdk@tm; tydkifay;rnf// trRKefjynfom;wdk@udk wdkif;EdkifiHpkwGif rrSwf&? 11armbjynfudkvnf; igonf tjypf'%fpD&ifI igonf xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk olwdk@od&=uvdrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 12 wzef{'Hkjynfonf csif&Jajyapjcif;iSg/ ,k'trsdK;wbufYaeI tvGefjypfrSm;ojzifh tjypf'%fpD&if aoma=umihf/ 13t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ {'Hkjynfudk igwdkufI vlESifh wd&p>mefwdk@udk y,fjzwf rnf// awref+rdK@rSpI vlqdwfnHaprnf? a''ef+rdK@wdkifatmif xm;jzifh qHk;&vdrfrnf? 14ig.vl Áoa&vtrsdK; tm;jzihf/ {'Hkjynfudk ig. csif&Jajyapjcif;iSg '%fay;rnf? olwdk@onf ig. trsuft&Sdeftm;}uD;onftwdkif;/{'Hkjynf udk jyK=uvdrfhrnf? igay;aomtjypf'%fudk od&=uvdrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 15 wzef vdwWdvlwdk@onf t+idK;xm;I remvdkaom pdwftm;}uD;onfESifh a'gotvdkudk jynfhpHkpGm jyKI/ &Sif;&Sif;zsufqD;jcif;iSgtjypf'%fay;aoma=umihf/ 16 t&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ zdvdwWdvlwdk@udk igwdkufI acodvlwdk@udk y,fjzwfrnf? yifv,furf;em;Y usefºuGif;aomolwdk@udk zsufqD;rnf? 17jyif;pGm aomqHk;rjcif;ESihfwuG }uD;pGmaom tjypf'%fudkay;rnf? xdkodk@ ig.csif&Jajyapjcif;iSg '%fay;aomtcg/ igonf xm0&bk&m;jzpfa=umif;ukd olwdk@ od&=uvdrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 26 1 ouU&mZfq,fwck yXrvw&ufae@wGif xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf 2 ighqDodk@a&mufvmI/ tcsif;vlom;/ wk±k+rdK@u ata[h wdkif;EdkifiHwdk@. wHcg;jzpfaom a,±k&Svif+rdK@onf ysufpD;onfjzpfI/ ighvufodk@a&mufvdrfhrnf? xdk+rdK@qdwfnHaoma=umifh 3 igpnfyifvdrfhrnf[k a,±k&Svif+rdK@wbufY qdkrdaom a=umifh/ t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ tdkwk±k+rdK@ oifhwbufY igae.? ork'N&mvd_dif;wHydk;ouJh odk@ vltrsdK;rsdK;wdk@onf oifhudkwufI wdkufaprnf? 4olwdk@onf wk±k+rdK@±kd;udk zsufI jytdk;wdk@udk +zdKcs=uvdrfh rnf? ajrr_ef@udk igjcpfcGmI &Sif;vif;aom ausmufuJhodk@ jzpfaprnf? 5yifv,ftv,fY ydkufuGefvSef;&m 1-2

t&yfjzpfvdrfhrnf? igajym+yD[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? vlrsdK;vk,l&m jzpf&vdrfhrnf? 6 v,fjyifY &Sdaom owdk@orD;onf xm;jzihfaoI/ igonf xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk od&=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 7 wzef t&Sifxm0&bk&m;onf rdef@awmfrlonf um;/ bk&ifwdk@. bk&ifwnf;[laom ajrmufrsufESm &Sifbk&if aeAkc'faeZmudk jrif;&xm;/ jrif;pD;ol&J/ vlrsm;tvHk;t&if;ESifhwuG wk±k+rdK@odk@ igaqmifcJhrnf? 8olonfv,f jyifY &Sdaom oif. orD;wdk@udk xm;ESifh owfvdrfhrnf? oif. wbufY &Jwdkufudk wnfI ajr±kd;udk zdk@+yD;v#if/ 'dkif;v$m;wdk@udk csDumvdrfhrnf? 9oif.+rdK@±dk;wbufwcsuf/ 0ufcGwdkifY wHk;wdk@udkqGJxm;I oif.&Jwdkufwdk@udk wl±Gif;ESifh+zdKcsvdrfhrnf? 10jrif;rsm;aoma=umifh ajrr_ef@onfoifhudk zHk;v$rf; vdrfhrnf? wdkufzsufaom +rdK@xJodk@0ifwwfouJhodk@ oif. +rdK@wHcg;odk@0ifaomtcg/ vSnf;&xm;rsdK;jrnfoH/ jrif;pD;ol&Jwdk@toHa=umifh oif. 11 +rdK@±kd;v_yf&Sm;vdrfhrnf? jrif;cGmoHwdk@jzifh oif. vrf;&Sdor# wdk@udk eif;v#uf oif. vlwdk@udk xm;jzifh owfv#if oifcdkv_Hp&m ±kyfwkqif;wkwdk@onf ajrwdkifatmif +ydKvJ=uvdrfhrnf? 12oif. OpPmudk vk,lI oif.ukefrsm;udkvnf; odrf;,l=uvdrfhrnf/ oif. tkwfx&Hwdk@udk +zdKI bkHAdrmefwdk@udk zsuf+yD;v#if/ oif. ausmuf/ opfom;/ ajrwdk@udk a&xJrSm csypf=uvdrfhrnf/ oifqdkaom oDcsif;oHudk ig+idrf;apI oifwD;aomapmif;oHudk aemufwzef tb,folr# r=um;&? 14oifonf &Sif;vif;aom ausmufuJhodk@ idkufuGefvSef;&m t&yfjzpf&vdrfhrnf//aemufwzef rwnfjyef&? igxm0&bk&m; ajym+yD[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 15 wk±k+rdK@udk &nfrSwfI t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifhtv,fY }uD;pGmaomvkyf}uHjcif; tr_jzpfI xdckdufaom olwdk@onf atmf[pfaomtcg oif+ydKvJjcif;toHa=umifh/ wu|ef;wEdkifiHt&yfwdk@ onf wkefv_yf=uvdrfhrnf// 16 ork'N&mrif;taygif;wdk@onf &mZyv†ifay:uqif;I tusôawmfudk‚if;/ cs,fvS,f aom t0wfawmfudk‚if;c|wfy,f+yD;rS wkefv_yfjcif;t0wfudk0wfvsuf ajray:rSm xdkifvsuf c% c%wkefv_yfI/oif. tr_a=umifh rdef;armawGa0=uvdrfhrnf// 17olwdk@uvnf; tdkausmfapmaom+rdK@ yifv,fom;aeI/ yifv,fY tm;}uD;aom +rdK@/ yifv,fom;taygif;wdk@±kdaobG,faom +rdK@om;ESifh jynfhpHkaom +rdK@/ oifonf tvGef ysufpD;av+yDwum;[k oifhtm;qdkvsuf oifhtwGuf 18 oif+ydKvJaomae@wGif wu|ef;wEdkifiHwdk@onf wkefv_yfI/ jrnfwrf;=uvdrfhrnf? oifuG,faysmufaoma=umifh yifv,fY&Sdaom u|e;f rsm;wdk@wGif xdwfvef@ =uvdrhfrnf? 19 t&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ vlraewJh+rdK@uJhodk@igonf oifhudkqdwfnH apvsuf/ yifv,fudk oifhtay:odk@ aqmifcJhI/ v_dif;wHydk;wdk@onf oifhudk v$rf;rkd;aom tcg/ 20a&S;vla[mif;wkdk@ ae&m ajrwGif;xJodk@ qif;aomolwdk@ESifh twl oifhudkigESdrfhcsI/ oifYvlraeapjcif;iSg ajrwGif;xJodk@qif;aom olwdk@ESifh twl/ a&S;umvrSpI qdwfnH&mt&yf/ ajratmuft&yfwdk@Y igcsxm;rnf? xdktcg touf&Sifaom olwdk@. ae&mY ighbkef;udk igzGifhrnf? 21oifrlum;/ a=umufrufbG,faom t&m jzpfI/ aemufwzeftb,folr# &SmI rawG@Edkifatmif/ aysmufukef&modk@a&mufvdrfh[k t&Sifxm0&bk&m;rdef awmfrl.? 27 1 2 wzefxm0& bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@a&mufvmI/ tcsif;vlom;/ wk±k+rdK@twGuf jrnfwrf;jcif;ukd jyKI/ wk±k+rdK@tm; qifhqdk&rnfrSm/ 3tdkyifv,f0Ywnfaom+rdK@/ rsm;pGmaom u|ef;olu|ef;om; wdk@tbdk@ ukefoG,fwufaom+rdK@/ oifhudk t&Sifxm0&bk&m;

rdef@awmfrlonfum;/ tdkwk±k+rdK@/ oifu/ ig. wifhw,fjcif;pHkvif+yD[k qdkwwf.? 4oif. eHyg;wdk@onf yifv,fxJrSm &Sd.? oif. Adokumwdk@onf oifhudkpHk vifpGm wifhw,fapjcif;iSg jyK=u+yD? 5oif. ysOfjym;&Sdor#wkd@udk aped& xif;±_;opfom;jzihf vkyfI/ &Gufwdkifbdk@ avAEkeftm; tm&Zfyifwdk@udk ,l=u+yD? 6Am&Sefoydwfopfom;jzifhwufwdk@udk‚if;/ cdwWdrfu|ef;wdk@rS ,lcJhI qifpG,f ESifhpDcs,faom wm&_&opfom;jzifh uef@wdk@udk‚if;vkyf=u+yD? 7tJ*kwWdjynfY cs,fvS,faom ydwfacsm&Gufwdk@ukd jzef@I/ {vd&Su|ef;wdk@rS ,lcJhaomtxnfjym/ txnfarmif;jzifhvkyfaom rsufESmusufESifh jynfhpHk.? 8Zdtkef+rdK@ om;/ tm0'f+rdK@om;wdk@onf oabFmom;jzpfI/ wk&kynm&Sdwdk@onf vrf;jyrmvdef jzpf=u.? 9 a*Avvl}uD; ynm&Sdwdk@onf oifhudk jyKjyifvsuf vdkuf=u.? yifv,ful;wufaom oabFm&Sdor#/ oabFmom;wdk@ESifhwuG oifESifhazmufum; a&mif;0,fjcifiSg yg=u.? 10ay&odvl/ vk'vl/ zkwvlwdk@onf oif. wyfom; ppfol&J vkyf=u.? 'dkif;/ v$m;/ oHcarmufvHk;wdk@udk jyifqifI / oif. *k%ftaoa&udk xif&Sm;ap=u.? 11tm0'ftrsdK; om; wdk@onfoif. wyfom;wdk@ESifhwuG +rdK@&kd;ywfvnfpD;=u.? *rR'drf vlwdk@onf jytdk;wdk@udk apmifhI/ +rdK@&dk;ywfvnfY jr‡m;awmifhwdk@udk jyifqifojzifh/ oif. wifhw,fjcif;udk pHkvifap=u.? 12oifhY ukefoG,f&ef OpPmrsm;aoma=umifh/ wm±_+rdK@onfaiG/ oH/ oHjzL/ cJwdk@udkoifh0dkif;odk@,lcJhI oifESifhukefoG,fjcif;udkjyKav.? 13 ,myef+rdK@/ wkAv+rdK@/ ar&Suf+rdK@wkd@onf oifESifhukefoG,fI/ vlu|efwdk@ESifh a=u;eDzvm;wdk@udk oifhaps;Y a&mif;=u.? 14 awm*gr trsdK;om;wdk@onf jrif;/ jrif;pD;ol/ vm;wdk@udk oifh0dkif;Y oGif;=u.? 15 a''ef+rdK@om; wdk@onf vnf; oifESifhukefoG,f=u.? rsm;pGmaom wuGsef;wEdkifiH t&yfom;wdk@onf oifvkyfaom OpPm udk 0,fI OD;csdK/ qifpG,f/ opfom;eufudk jyefay;=u.? 16oifvkyfaom OpPmrsm;aoma=umifh &_&djynfonf oifESifh ukefoG,fI/ eywfausmuf/ jymaomtxnf/ cs,fvS,faom t0wf/ ydwfacsm/ oEWm ausmufeDwdk@udk oifh0dkif;Y oGif;=u.? 17,k'jynfESifh Áoa&vjynfonf oifESifhukefoG,fI/ *sHKpyg;/ rk&efap;/ yeufap;/ AmvHap;/ qD/ ysm;&nfwdk@udk oifhaps;Y oGif;=u.? 18'rmouf+rdK@onf oifvkyfaom OpPmrsm; pnf;pdrfrsm;jym; aoma=umifh/ a[Avkefpyspf&nf jzLaomodk;ar$;udk z,fvsufazmufum; wwf.? 19a0'ef+rdK@rmS ,m0efjynf OZmv+rdK@ onfvnf; ajymifudkoifh0dkif;odk@ ,lcJhI/ oifhaps;Y opf=urf;ydk;ESifh =uHvn;f&Sd.? 20 a''ef+rdK@onf jrif;pD;ol&J oHk;p&m acsmaom txnfrsdK;udka&mif;I oifESifhukefoG,f.? 21 tm&yfjynfESifh au'grif;taygif;wdk@ onf oifvkyfaom OpPmudk &jcif;iSm odk;oli,f/ odk;xD;/ qdwfrsm;wdk@ESifh z,fvS,fI ukefoG,f=u.? 22a&Sbukefonf/ &m*rukefonf wdk@onf oifESifhukefoG,fI tjrwfqHk;aom eH@omrsdK;/ tbdk;}uD;aom ausmuffrsdK;/ a&$rsdK;udkoifh0dkif;Y oGif;=u.? 23cg&ef+rdK@om;/ uaEM+rdK@om;/ {'if+rdK@om;/ a&Sbukefonf tm&_&dukef onf cdvr'fukefonfwdk@onfvnf;/ oifESifhukefoG,fI/ 24xl;qef;aom OpPm/ jymaomtxnf/ cs,fvS,f aomtxnftbdk;xdkufaomt0wf wefqmygI/ }udK;ESifhywf&pf&aom tm&ZfaowWmwdk@ udkoif. ukefxJodk@ oGif;=u.? 25wm&_oabFmwdk@onf oif. ukefudkaqmifvsuf oGm;ojzifh oifonf yifv,f tv,fY ºuG,f0I tvGefbkef;}uD;av.? 26 ,ckrlum;/ oif.wufcwfom; wdk@onf oifhudk }uD;pGmaom a&xJodk@ aqmifoGm;I/ ta&SŒavudk‚if; yifv,ftv,fY csdK;av+yD// 27oifonf vJysufaomtcg oif. OpPm/ 0dkif;/ ukef/ oabFmom;/ vrf;jyrmvdef/ jyKjyifol/ ukefonf/ ppfol&JtvHk;t&if; ygor# wdk@ onf yifv,ftv,fY us&=uvdrfhrnf? 28oifonf vrf;jyrmvdefwdk@ atmf[pfoHa=umihf ywf0ef;usif t&yfwdk@onf v_yf&Sm;=uvdrfhrnf? 29wufcwfaom oltaygif;wdk@onf oabFmrSqif;I

oabFmom;rsm; yifv,fvrf;jy rmvdeftaygif;wdk@onf ukef;ay:rSm &yfvsuf/ 30oifhtbkd@ atmf[pfI jyif;pGm idkaºuG;=uvdrfhrnf? ajrr_ef@ukd rdrdudk acgif;ay:rSm ypfwifI jymY vl;=uvdrfhrnf? 31 qHyifudkvnf;jzwfI av#mfawt0wfudk 0wfpnf;vsuf n‡dK;i,faompdwfESifh oifhtbdk@ jyif;pGm 32 idkaºuG;jrnfwrf;&onfum;/ yifv,ftv,fY qHk;aom +rdK@wnf;[laom wk±k+rdK@ESifh 33 tb,f+rdK@wloenf;? oif. OpPmwdk@onf yifv,furf;jzifh xGufoGm; aomtcg/ vlrsdK;rsm;wdk@onf a&mif&JapI rsm;jym;aomOpPm ukefpv,fwdk@jzifh/ avmuD&Sifbk&ifwdk@udk ºuG,f0 apwwf.? 34 ,ckrlum;/ oifonf yifv,fY‚if; oifhukefoG,f&efOpPmwdk@onf v_dif;wHydk; tv,fY‚if; usdK;yJhI/ oifhESifh ygaomoltaygif;wdk@onf qHk;±_H;=u+yD// 35u|ef;ol u|ef;om;taygif;wdk@onf oifhtr_a=umifh/ rdef;armawGa0I &Sifbk&ifwdk@onf rsufESmysuf=uvsuf =uufoD;arG;n‡if;x=u.? 36trsdK;rsdK;aom ukefonf wdk@onf oifhtm; uJh&JŒoHudk jyK=u.? oifonf a=umufrufbG,fjzpfav+yDwum;? aemufwzef ray:vm& ygwum;[k idkaºuG;jrnfwrf;=uvdrhfrnf[k rdef@awmfrl.? 28 1 wzefxm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonfighqDodk@a&mufvmI/ 2tcsif;vlom;/ t&Sifxm0& bk&m;. trdef@awmfudk wk±k&Sifbk&iftm; qifhqdk&rnfrSm/ oifonf udk,fudkbk&m;ocifuJhokd@ xifrSwfaomfvnf; bk&m;ocifr[kwf/ vloufoufjzpfvsufESihf igonf bk&m;jzpfyg./ yifv,ftv,fY bk&m;yv†ifay:rSm igxdkifonf[k 0gºuGm;aompdwfESifh qdkonfjzpfI/ 3oifonf 'Ha,vxuf omIynm&Sdygonfwum;? onfrod&atmif olwyg;0Sufxm;Edkifaomt&m wpHkwckr#r&Sd? 4udkOm%fynmtm;jzifh OpPm&wwf.? a&$aiGudkqnf;zl;+yD? 5xl;qef;aomynmESifh ukefpv,frsm;tm;jzifh pnf;pdrf}uD;I/ xdkpnf;pdrfa=umifh pdwf0gºuGm;+yD? 6odk@jzpfI/ t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifonf udk,fudk bk&m;ocifuJhodk@ xifrSwfaoma=umifh/ 7 a=umufrufbG,faom wu|ef;wEdkifiHom;wdk@udk oif&Sd&modk@ igydk@aqmifojzifh/ olwdk@onf oif.ynm*k%fudk xm;ESifhckwfI/ oif.wifhw,fjcif;toa&udk ±_wfcs=uvdrfhrnf? 8oifhudk ajrwGif;xJodk@ESdrfhcsI/ yifv,ftv,fY qHk;±_H;aomoluJhodk@ oifhtoufonf qHk;±H_;&vdrfhrnf? 9 oifhtoufudk owfaomolwdk@vufwGif/ oifonf bk&m;ocifr[kwf/ vloufoufjzpfvsufESifh/ igonf bk&m;jzpfonf[k oifhtoufudkowfaom olwdk@a&S@rSm trSefajymvdrfhrnfavm? 10 ta&zsm;vSD;jcif;rcHaomvl aoouJhodk@/ oifonf wu|ef;wEdkifiHom;wdk@vufjzifh ao&rnf? igajym+yD[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 11 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@a&mufvmI/ 12tcsif;vlom;/ wk±k&Sifbk&iftwGuf jrnfwrf;aompum;udk ¹rGufI/ t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk qifhqdk&rnfrSm/ oifonf xl;qef;aomwHqdyfjzpf.? ynmESifhjynfhpHkI wifwifjcif;toa&vnf; pHkvifvsuf&Sd.? 13{'ift&yf/ bk&m;ocif. O,smOfawmfYae+yD? oif.acgif;ay:rSm ausmufeD/ O\z&m;/ pdef/ rsuf&GJ/ a=umif/ e*g;oGJ@/ eDvm/ jr/ ywWjrm;tp&Sdaom ausmufrsuftrsdK;rsdK;wdk@udk aqmifav.? a&$jzifhvkyfaomywfom/ ykavGwdk@onfvnf;/ oifbGm;aomae@Yyif oifhtbdk@ jyifqifvsuf&Sd=u.? 14oifonf zsufIv$rf;rdk;aom ac±kAdrfjzpfvsuf/ ightcGifhESifh bk&m;ocif. oef@&Sif;aomawmifay:rSm ae&musI rD;awmufaom ausmufwdk@wGif oGm;vm&.? 15 bGm;aomae@rSpI oifhtjypfxif&Sm;aomae@ wdkifatmif/ jyKav&m&mY pHkvifvsuf&Sd.? 16odk@&mwGif/ ukefoG,fjcif; rsm;jym;aomtm;jzifh/ t"rRtr_wdk@ESifh jynfhpHkI jrpfrSm;aomtjypf a&mufav+yD? xdka=umifh/ qdk;,kwfaomoluJhodk@/ oifhudk bk&m;ocif. awmifawmfay:u ESifxkwfrnf?

tdkv$rf;rdk;aomac±kAdrf/ rD;awmufaomausmufwdk@txJu oifhudkigy,f&Sif;rnf? 17oifonf udk,fY wifhw,fjcif;toa&a=umifh 0gºuGm;aompdwf &Sdvsuf *k%fxGef;awmufaoma=umifh/ oif.ynmonf azmufjyefvsuf&Sdav+yD? igonf oifhudk ajrwdkifatmif ESdrfhcsrnf? &Sifbk&ifwdk@onf oifhudk=unfh±_@I 0rf;ajrmufapjcif;iSg/ olwdk@a&S@rSm oifhudkigcsxm;rnf? 18oifhtjypfonf rsm;jym;I ukefoG,fjcif; t"rRtm;jzifh/ oef@&Sif;&mXmewdk@udk npfnL;apaoma=umifh/ oifhudkrD;±_d@bdk@ oifhtv,fY rD;udkign‡drnf? oifhudkjrifaomol taygif;wdk@a&S@rSm/ oif.jymudk ajray:odk@igcsxm;rnf? 19oifhudk odaomvltrsdK;rsdK;wdk@onf oif.tr_a=umifh rdef;armawGa0=uvdrfhrnf? oifonf a=umufrufbG,fjzpfvdrfhrnf? aemufwzef ray:vm&[k rdef@awmfrl.? 20 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@a&mufvmI/ 21tcsif;vlom;/ oifonf Zdtkef+rdK@w bufY rsufESmxm;I ya&mzwfjyKvsuf/ 22t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk qifhqdk&rnfrSm/ tdkZd'kef+rdK@/ oifhwbuf Y igae.? oifhtv,fY ighbkef;wefcdk;xif&Sm;vdrfhrnf? oifhudkigonf tjypf'%fay;I ±dkaojcif;udkcH&aom tcg/ igonfxm0&bk&m;jzpfa=umif;udk vlrsm;od&=uvdrfhrnf? 23 oifhtay:odk@ umvem ab;udk‚if;/ oif.vrf;wdk@Y xm;ab;udk‚if;/ igapv$wfI ywfvnfY wdkufaomxm;jzifh ol&Jwdk@onf oifhtv,fYvJI ao=uaomtcg/ igonfxm0&bk&m;jzpfa=umif;udk od&=uvdrfhrnf? 24xdktcg Áoa&vtrsdK;. ywfvnfY aeI/ rxDrJhjrifjyKaom olwdk@wGif pl;wufaom ql;yif/ aESmifh,Sufwufaom ajimifh wpHkwckr# rusefºuGif;&? igonfxm0& jzpfa=umif;udk od&=uvdrfhrnf[k rdefawmfrl.? 25 wzeft&Sifxm0& bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ Áoa&v trsdK;om;wdk@onf uGJjym;vsufae&aom vltrsdK;rsdK;xJu igac:I pka0;aomtcg/ olwdk@tm;jzifh vlrsdK;rsm;a&S@Y ±dkaojcif;udk igcHI/ ighu|ef,mukyftm; igt&ifay;aom jynfolwdk@onf ae=uvdrfhrnf? 26xkdjynfY pdk;&drfp&m r&Sd? tdrfaqmufjcif;/ pyspfO,smOfpdkufydsK; jcif; tr_udkjyLI ae=uvdrfhrnf? olwdk@ywfvnfY aeI rxDrJhjrifjyKaom oltaygif;wdk@udk igonftjypf'%f pD&ifaomaemuf olwdk@onf pdk;&drfp&m r&SdbJaeI/ igonfolwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m; jzpfa=umif;udk od&=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 29 1 ouU&mZfq,fck/ 'orvwq,f&ufae@wGif/ xm0&bk&m;E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&mufvmI/ 2tcsif;vlom;/ oifonf tJ*kwWK &Sifbk&if zga&mrif;wbufY rsufESm xm;I/ olESifhtJ*kwWKjynf wjynfvHk; wbufY ya&mzwfjyKvsuf/ 3t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk qifhqdk&rnfrSm/ tdktJ*kwWK&Sifbk&if zga&mrif;/ udk,fjrpfrsm; tv,fY aevsuf/ ighjrpfudkigydkif.? ightbdk@ igzefqif;+yD[kqdkwwfaom rdausmif;}uD;/ oifwbufY igaewuf.? 4oifhyg;±dk;udk oHcsdwfESifh csdwfI/ oifhjrpfY aeaom ighwdk@udk oifhta=u;wdk@Y iguyf aprnf? oifhjrpfrsm; tv,fxJu oifhudkigE_wfI/ jrpfY &Sdor#aom ig;wdk@onf oifhta=u;wdk@Y uyf=uvdrfhrnf? 5oifhESifh oifhjrpfY &Sdor#aom ig;wd@kudk awmY igypfxm;rnf? vGifjyifY usI aemufwzef pka0;jcif;udk rjyK &? awmol&Jrsm; rdkCf;aumif;uifiSufrsm; pm;p&mbdk@ oifhudkigtyf.? 6igonfxm0&bk&m; jzpfa=umif;udk tJ*kwWKjynfom; taygif;wdk@onf od&=uvdrfhrnf? ta=umif;rlum;/ oifonf Áoa&vtrsdK;Y usLawmif a0; jzpfav+yD? 7oifhudk vufESifhudkifaomtcg oifonf tudkifrcH/ olwdk@ ycHk;qpfudk jzKwfav.? oifESifh udkudk,faxmufaomtcg oifonfudsK;I olwdk@cg;udk emap.? 8 odk@jzpfI/ t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ igonfoifhtay:odk@ xm;udkaqmifcJhI vlESifh wd&p>mefwdk@udk y,fjzwfojzifh/ 9tJ*kwWKjynfonf vlqdwfnHvsuf/ ysufpD;vsuf&Sdaomtcg/

igonf xm0& bk&m;jzpfa=umif;udk od&vdrfhrnf? oifu ighjrpfudkigydkif.? igzefqif;+yD[k qdkrdaoma=umifh/ 10oifESifh oifhjrpf wbufYigae.? tJ*kwWKjynfudk rd*a'gvrSpI oka%+rdK@wdkifatmif‚if;/ tJoa,m ydjynfpGef;wdkifatmif‚if;/ xm;ESifhzsufqD;I qdwfnHaprnf? 11 teSpfav;q,fywfvHk; vla&SmufI roGm;&? wd&pd >mef vnf;av#mufI roGm;&?tb,folr#rae&? 12 ysufpD;aomjynfwdk@wGif tJ*kwWKjynfudkigzsufpDrnf? vlqdwfnHaom +rdK@wdk@wiG f tESpfav;q,fywfvHk;/ tJ*kwWK+rdK@wdk@onf ysufpD;vsuf&Sd=uvdrfhrnf? tJ*kwWK vlwdk@udk twdkif;wdkif;tjynfjynf wdk@odk@ iguGJjym; jyef@vGifhaprnf? 13 odk@&mwGif/ t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ tESpfav;q,fapaomtcg/ uGJjym;vsufae &aomvlrsdK;wdk@rS tJ*kwWKvlwdk@udkigac:I pka0;aprnf? 14odrf;oGm;jcif;wdk@r&aom tJ*kwWKvlwdk@ukd igwzef aqmifcJhI olwdk@ae&if;jynf/ ygo&kjynfodk@jyefaprnf? xdkjynfY ,kwfaom EdkifiHjzpf&vdrfhrnf? 15wyg;aomvl rsdK;wdk@udk aemufwzef tpdk;r&? EdkifiHwumwdk@wiG f t,kwfqHk;jzpf&vdrfhrnf? wyg;aom vlrsdK;wdk@udk aemufwzef tpdk;r&apjcif;iSg ig&_wfcsrnf? 16 Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf xkdjynfom;wdk@udk ajrmfvifhI / rdrdwdk@tjypfudk igatmufarhapojzifh/ aemufwzefxdkjynfonf olwdk@cdkv_H&m rjzpf&m? igonfxm0& bk&m; jzpfa=umif;udk od&=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 17 ouU&mZfESpfq,fckESpf/ yXrv w&ufae@onf/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf/ ighqDodk@ a&mufvmI/ 18tcsif;vlom;/ AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmonf/ ol. ppfol&Jwdk@udk wk±k+rdK@wbufY rsm;pGmaom tr_udk aqmif&Gufap+yD?ppfol&Jwdkif; acgif;wHk;+yD?ycHk;vnf;yGef;+yD?odk@&mwGif/&Sifbk&ifESifhppfol&Jwdk@ onfwk&k+rdK@wbufY tr_aqmif&Gufcudk xdk+rdK@wGifrcH&=u? 19odk@jzpfI/ t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ tJ*kwWKjynfudk AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmtm; igay;rnf? xdkrif;onf jynfom; tvHk;t&if;udk‚if;/ vuf&OpPm trsdK;rsdK;udk‚if;/ odrf;,l+yD;v#if/ rdrdppfol&Jwdk@ tcbdk@a0iSvdrfhrnf? 20ightr_udk aqmif&Gufaom a=umifh wk&k+rdK@ wbufY tr_aqmif&Gufcbdk@ tJ*kwWKjynfudk igay;+yD? 21xkdumvY Áoa&vtrsdK;. csdKudk igaygufapI olwdk@txJrSm oifa[majym&aom tcGifhudk igay;rnf? igonf xm0&bk&m; jzpfa=umif;udk olwdk@od&=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 30 1 wzefxm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonfighqDodk@ a&mufvmI/ 2tcsif;vlom;/ oifonf ya&mzwfjyKvsuf/ t&Sifxm0& bk&m;. trdef@awmfudk qifhqdk&rnfrSm/ a&muf&aom ae@onf tr*Fvm&Sdonf[k atmf[pf=uavmh? 3xdkae@eD;+yD? xm0&bk&m;.ae@/ rdkCf;tHkaomae@/ wyg;trsdK; om;bdk@csdef;csuf aomtcsdefeD;+yD? 4xm;ab;onf tJ*kwWKjynfodk@ a&mufojzifh/ ol&Jwdk@onf vJI ao=uaomtcg/ tJoa,mydjynfonf ylyefvdrfhrnf? tvHk;t&if;udk y,f&Sm;I rlvtjrpfukd jzdKzsuf=u vdrfhrnf? 5tJoa,mydjynfom;/ zkwjynfom;/ vk'jynfom;/ trsdK;rppfaomvl&Sdor#/ ckbtrsdK;om;/ rd\[m&zGJ@aom jynfom;wdk@onf/ tJ*kwWKjynf om;wdk@ESifhwuGxm;jzifhvJI ao=uvdrfhrnf? 6tJ*kwWKjynfudkaxmufraom olwdk@onf vJI ao=uojzifh/ tJ*kwWKtpGrf;owWd. *k%ftoa&onf qHk;vdrfhrnf? rd*a'gv+rdK@rSpI oka%+rdK@wdkifatmif tJ*kwWKjynfom; wdk@onf xm;jzifhvJI ao=uvdrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 7ysufpD;aom jynfwdk@wGif ysufpD; vsuf &Sd=uI/ vlqdwfnHaom +rdK@wdk@wGif tJ*kwWK+rdK@wdk@onf yg0if=uvdrfhrnf? 8igonftJ*kwWKjynfY rD;nd‡I xkdjynfudk rpor#aomolwdk@onf ysufpD;=uaomtcg/ igonfxm0&bk&m; jzpfa=umif;udk

od&=uvdrfhrnf? 9xdktcg pdk;&drfjcif;r&Sdaom tJoa,mydjynfom;wdk@udk a=umufapjcif;iSg / igapvGwfaomwrefwdk@onf oabFmpD;I oGm;=uojzifh / tJ*kwWKjynf. tcsdefY olwdk@onf vnf;tvGefqif;&Jjcif;odk@a&muf&=uvdrfhrnf? xkdtcsdef vnf; eD;+yD[k rdef@awmfrl.? 10 t&Sifxm0& bk&m;rdef@awmfonfum;/ AmAkvek f&Sifbk&if aeAkc'faeZmtm;jzifh 11 tJ*kwWKjynf. tvHk;t&if;udkigjzwfrnf? xdk&Sifbk&ifESifh wuGol.vlrsm;/ a=umufrufzG,faom vlrsdK;rsm;wdk@onf tJ*kwWK jynfudk zsufpD;jcif;iSgvmI/ xm;udkifvsufwjynfvHk;udk ol&Jwdk@ESifh jynfhap=uvdrfhrnf? 12jrpfwdk@udk igcef;ajcmufapI/ t"rRvlwdk@tm;jynfudk a&mif;vdkufrnf? wu|ef;wEdkifiHom;wdk@ vufjzifh jynfESifhwuG jynfY ygor#wdk@udk igzsufqD;rnf? 13igxm0&bk&m; ajym+yD? t&Sifxm0& bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ ±kyw f kwdk@udk igzsufqD;I/ aemzjynfY qif;wkwfdk@udk vnf;y,fjzwfrnf? aemufwzef tJ*kwWK rif;rsdK;r&Sd&? tJ*kwWKjynfonf a=umuf&GH@rnf 14 rnfta=umif;udk igjyKrnf? ygo&kjynfudk igjzwfrnf? aZme+rdK@ukdvnf; rD;&_d@rnf? aem+rdK@udk vnf; tjypf'%fpD&if&rnf? 15tJ*kwWKjynf. tpGrf;owWdjzpfaom odef+rdK@tay:odk@ igonftrsufudk oGef; avmif;I/ aem+rdK@om; tvHk;t&if;udk y,fjzwfrnf? 16tJ*kwWKjynfY rD;nd‡I odef+rdK@onfwkefv_yfjcif;/ aem+rdK@±dk;onf +ydKaygufjcif;/ aemz+rdK@onf ae@tcsdefYyif ppfwdkufjcif;udk cH&vdrfhrnf? 17tm0if+rdK@/ zdaAouf +rdK@om;vkvifwdk@onf xm;jzifhvJI ao=uojzihf/ rdef;rwdk@onf odrf;oGm;jcif;udk cH&=uvdrfhrnf// 18wmyeuf +rdK@Y tJ*kwWKvSHwHwdk@udk igcsdK;I/ ol@tpGrf;owWd. *k%fta&qHk;aomtcg ae@tcsdefY tvif;uG,fvdrfhrnf? rdkCf;tHkI +rdK@orD;wdk@onf odrf;oGm;jcif;udk cH&=uvdrfhrnf/ 19xdkodk@ tJ*kwWKjynfY igonf tjypf'%fpD&ifI xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk olwdk@ od&=uvdrfhrnf [k rdef@awmfrl.? 20 ouU&mZfwq,fwck/ yXrv ckESpf&ufwGif/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&muf vmI 21tcsif;vlom; tJ*kwWKjynf &Sifbk&ifzma&mrif;. vuf±kH;udk igcsdK;+yD/ aq;ukI rxkyf&// xm;udkifapbdk@y uwdcGeftm; &Sdapjcif;iSg t0wfESifhrpnf;&/ 22Ttr_Y t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlnfum; igonf tJ*kwWK jynf &Sifbk&if zma&mrif;wbufY aeojzifh/ ol. vuf±kH;wnf;[laom cdkifrmaom vuf±kH;ESifh t&ifcsdK;aom vuf±kH;udk igcsdK;I xm;udk ol@vufrSusaprnf? 23tJ*kwWKvlwdk@udk twdkif;wdkif;tjynfjynfwdk@wGif uJGjym;jyef@vGifhaprnf? 24 AmAkvkef&Sifbk&ifukd igcdkifrmapI/ ighxm;udk ol@vufYtyfrnf? zma&mrif;. vuf±kH;wdk@udk igcsdK;ojzifh/ olonftaoowfjcif;udk cH&aomol atmf[pfouJhodk@/ AmAkvef&Sifbk&ifa&S@rSm atmf[pf&vdrfhrnf? 25AmAkvkef &Sifbk&if. vuf±kH;wdk@udk igcdkifrmaprnf/ zma&mbk&if. vufrlum;/ atmufodk@us vdrfhrnf? ighxm;udk AmAkvkef &Sifbk&if.vufY igtyfI/ olonf tJ*kwWKjynfudk xdkxm;ESifhckwfaomtcg/ igonf xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk olwdk@ od&=uvdrfhrnf// 26xdkodk@ tJ*kwWKvlwdk@udk twdkif;wdkif; tjynfjynfwdk@Y iguJGjym;jyef@vGifhaprnf? igonf xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk olwdk@ od&=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 31 1 ouU&mZfwq,fwck/ wwd,vw&ufae@wGif xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&mufvmI 2tcsif;vlom; oifonf tJ*kwWKjynf &Sifbk&ifzma&mrif;ESifh ol. tvkH;t&if;tm; a[majym &rnfrSm oifonfbkef;wefcdk;}uD;I tb,folESifh wloenf;? 3 tm±_&dvlonf tqif;vSI v$rf;rkd;aomtudkif;/tjrifhaomt&yf/ xlxyfaom tcuftvufwdk@ESifh jynfhpHkaom xdyfzsm;&Sdaom avAEkeftm&Zfyifjzpf.? 4jrpfa&. aus;Zl;a=umifh }uD;rm;jcif;/ eufeJaom

a&. aus;Zl;a=umifh t&yfjrifhjcif; &Sd.// olpdkuf&m t&yfwdk@Y a&pD;I cyfodrf;aom awmyif&Sd&modk@jrpfa&onf ESH@jym;av.? 5xkdokd@aom tm;jzifh awmopfyifwumwdk@ xuf t&yfjrifhav.? wdk;yGm;aomtcg a&rsm;aoma=umifh tudkif;tcufrsm;jym;I/ tvufwdk@onf &Snfvsm;=u.? 6rdkCf;aumif;uif iSuftaygif;wdk@onf tudkif;tcufwdk@Y todkufvkyf=u.? awmw&dp>mef taygif;wdk@onf tudkif;tcufwdk@atmufYom bGm;=u.? xdktyif.t&dyfY }uD;rm;aomvlrsdK; taygif;wdk@onf ae=u.? 7xdkodk@ a&rsm;aomt&yfY tjrpfaqG;aoma=umifh/ }uD;jrifhI tcuftvuf &Snfvsm;ojzifh vSaom tqif;ESifh jynfhpHk.? 8bk&m;ocif. O,smOfawmfY tm&Zfyifwkd@onf xdktyifudk ruG,fEdkif? xif;±_;yifESifh tm&rkefyifwdk@onf xdkodk@aomtudkif;tcufESifh rjynfhpHk=u? bk&m;ocif. O,smOf awmfY opfyifwyifr# xdktyifuJhodk@ tqif;rvS? 9{'ift&yf/ bk&m;ocif. O,smOfawmfY &Sdor#aom opfyifwdk@onf xdktyifudk jiLplonfwdkifatmif/ tcuftvuf rsm;jym;aomtm;jzihf ol.tqif;udk igvSap.? 10 wzef t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum; xdktm&Zfyifonf t&yfjrifhvsuf xlxyfaom tcuftvufwdk@ESifh jynfhpHkaom rdrdxdyzf sm;udk csD;ajr‡mufvsuf/ pdwfvnf;jrifhI 0gºuGm;vsuf &Sdaoma=umihf/11vlrsdK;wdk@wGif wefcdk;}uD;I ol@udk usyfwnf;pGm pD&ifaomol. vufodk@ igtyfav+yD// oljyKaom t"rRtr_ a=umifh ESifxkwfav+yD? a=umufrufbG,faom wu|ef;wEdkifiHom;wdk@onf ol@udkckwfvSJI ypfxm;=u+yD/ tudkif;tcufwdk@onf awmifay:ESifh csdKifhxJrSm usI wjynfvHk;jrpfem;rSm usdK;yJhvsuf ae=u.? ajr}uDom; taygif;wdk@onf 13 ol@t&dyfxJuxGufI ol@udkpGef@oGm;=u.// rdkCf;aumif;uifiSufESifhawmwd&p>meftaygif;wdk@ onf usdK;yJaom tudkif;tcufwdk@wGif tay:wGifae&=u.? 14ta=umif;rlum; a&em;rSm&Sdor#aom opfyifwdk@wGif wyifr# t&yfjrifhaoma=umifh r0gºuGm;? xlxyfaom tcuftvufwdk@wGif rdrdxdyfzsm;udk rcsD;ajr‡mufrnfta=umif;/ a&udkaomufor#aom tyifwyifr#jrifhvsuf rjydKif0Hhrnfta=umif;wnf;? xdktyiftaygif;wdk@onf ajrwGif;xJodk@ qif;wufaom vlom;wdk@ESihftwl aojcif;odk@‚if;/ ajratmuft&yfodk@ ‚if;a&mufapjcif;iSg igtyfav+yD? 15 t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ olonf r&%mEkdifiHxJodk@ qif;oGm;aom ae@Y eufeJaomt&yfudk ol@tbdk@ romt0wfESifh igzHk;v$rf;.? vd_if;wHydk;wdk@udk ighuef@uGufI }uD;pGm aoma&ukd csKyfxm;.? avAEkefawmifudk ol@tbdk@ romt0wfudk 0wfapI/ awmopfyiftaygif; wdk@onf pdwfysuf=u./ 16ajrwGif;xJodk@ qif;oGm;aomolwdk@ESifh twl ol@udk r&%EdkifiHxJodk@ igESdrfhcsaomtcg/ ESdrfhcsoHtm;jzifh vltrsdK;rsdK;wdk@udk igwkefv_yfap.? {'ifopfyif&Sdor#wkd@ESifh taumif;qHk; tjrwfqHk;aom avAvkefopfyifrSpI/ a&udk aomufor#aom opfyifwkd@onf ajratmuft&yfwdk@Y oufomjcif;udk a&muf=u.? 17xdk olESifhwuG ol@vuf±kH;jzpfI vlrsdK;wdk@wGif ol@t&dyfudk cdkaomolwdk@onf xm;jzifh taocHjcif;olwdk@ae&m/ r&%mEdkifiHxJodk@ vdkufoGm;=u.? 18 oifonf bkef;wefcdk; tmEkabmftm;jzifh tb,frnfaom {'ifopfyifESifh wloenf;? oifonf {'ifopfyifwdk@ESifhtwl ajratmuf t&yfodk@ ESdrfhcsjcif;udk cH&rnf? ta&zsm;vSD;jcif;udk rcHaomol/ xm;jzifhtaocH&aomolwdk@ESifh twlvJIae&rnf? xdkodk@ zma&mbk&ifESifh ol@tvHk;t&if; &Sdor# wdk@onf jzpf&=urnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 32 1 ouU&mZfwq,fESpfck/ 'Gg'orvw&ufae@wGif xm0&bk&m;. 2 E_wfuywfawmfonfighqDodk@ a&muf vmI tcsif;vlom; oifonf tJ*kwWK&Sifbk&if

zma&mrif;twGuf jrnfwrf;jcif;udk jyKI ajymqdk&rnfrSm/ oifonfvlrsdK;wdk@wGif jcaoFhysdKuJhodk@jzpf.? tdkifY ul;aeaomrdacsmif;uJhodk@vnf;jzpfI/ jrpfudk ul;oGm;vsuf/ajcjzifha&udk v_yf&Sm;vsuf jrpfa&udk aemufap.? 3t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ vlrsKd ;rsm; pka0; vsuf/ igonf ydkufuGefESifh oifhudk tkyfrdI/ olwdk@onf ydk ufuGefESifhwuG oifhudk qJG,l=uvdrhfrnf/ 4igonf oifhudk ukef;ay:rSmwifI vGifjyifY ypfxm;rnf? rdkCf;aumif;uifiSuftaygif;wdk@udk oifhtay:rSm em;aprnf? ajrom;taygif;wdk@ukd 0pGmau|;rnf? 5oifhtom;udk awmifwdk@tay:Y igcif;rnf? csdKifhwdk@udk oihfudk,fESifh jynfhaprnf? 6oifrS ,dkaom aoG;jzifhajrudk awmifxdyfwdkifatmif pdkaprnf? jrpfwdk@onf oifhtaoG;ESifh jynfh=uvdrfhrnf? 7oifhudk qHk;apaomtcg rdkCf;aumif;uifudk igzHk;v$rf;I =u,fwdk@udk rdkufap&rnf? aeudk rdkCf;tHkapI vSonfvnf; tvif;udkray;&// 8oifhtxuf rkdCf;aumif;uifY xGef;vif;aomtvif;tdrft vHk;pHkwdk@udk rdkufapI oifhjynfudk arSmifrdkufESifhzHk;v$rf;rnf? 9 oifrodbl;aom twdkif;wdkif;tjynfjynfwdk@wGif oifysufpD;jcif;ta=umif;udk ig=um;apaomtcg/ vlrsdK;rsm;wdk@udk ylyefaprnf? 10tu,fpifppf oifhtr_a=umihf vlrsdK;rsm;wdk@udk igrdef;armawGa0aprnf? igonf &Sifbk&if wdk@a&SŒrSmxm;ESifh&G,faomtcg/ olwdk@onf oifhtr_ a=umifh tvGefxdwfvef@=uvdrfhrnf? oifqHk;±_H;aomae@Y olwdk@onf toD;toD;rdrdwdk@ toufa=umifh c%c% pdk;&drfwkefv_yf=uvdfrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 11 t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum; AmAkvkef&Sifbk&if. xm;onf oifhtay:odk@a&mufvdrfhrnf? 12cGeftm;}uD;aomol/ a=umufrufbG,faomvlrsdK;taygif;wdk@jzifh oif. tvHk;t&if;udkigvJaprnf? olwdk@ onf tJ*kwWKrmeudk ESdrfhcsI/ jynfom;tvHk;tif;&Sdor#wdk@udk zsufqD;=uvdrfhrnf? 13rsm;pGmaom a&tem;rSm usufpm;or#aom wd&p>mefrsm;wdk@udkvnf; igy,f&Sif;rnf? aemufwzef wd&p>mefwdk@udk vnf; igy,f&Sif;rnf? aemufwzef vlajcwdk@ESifh wd&p>mefajconf xdka&rsm;udk raemufap&? 14xdka&udk ig=unfapI jrpfa&onf qDuJhodk@ pD;aprnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonf? 15tJ*kwWKjynfY OpPm&Sdor#udk ukefapjcif;iSg okwfoif z,f&Sm;I jynfoljynfom; taygif;wdk@udk '%fcwfaomtcg/ igonf xm0&bk&m;jzpfa=umif;ukd od&=uvdrhf rnf? 16Ta&GŒum; tJ*kwWKjynftwGuf jyK&aom jrnfwrf;jcif;wnf; trsdK;rsdK;aom owkd@orD;wdk@onfvnf;/ jrnfwrf;I tJ*kwWKjynfESifh jynfom; tvHk;t&if;&Sdor#wdk@wGif jrnfwrf;=uvdrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 17 ouU&mZf wq,fESpfck/ yXrvwq,fig;&ufae@wGif/ xm0&bk&m;. 18 E_wfuywfawmfonfighqDodk@ a&mufvmI/ tcsif;vlom;/ tJ*kwWKjynfom;tvHk;t&if;twGuf jrnfwrf;jcif;udk jyKavmh? ajrwGif;xJodk@ qif;oGm;aom olwdk@ae&m ajratmuft&yfodk@ wdkifatmif/ ausmfapmaom vlrsdK; owdk@orD;wdk@ESifhwuG ESdrfhcsvswf ¹rGufqdk&rnfrSm/ 19oifonf olwyg;xufomI vSoavm? ta&zsm;vSD;jcif;udk rcHaom olwdk@ESifh twlqif;oufI ae&musavmh? 20xm;ab;Y tyfonfjzpfI/ xm;jzifhaoaomolwdk@ESifhtwl vJI ao& aoma=umifh/ oludk,fwdkifrS pI ol. vltvHk;t&if; &Sdor#wdk@udkqGJ=uavmh? 21cGeftm;t}uD;qHk;aom ol&Jwdk@onf r&%m EdkifiH xJuolESifhol. tjcHt&Hwdk@udk E_wfquf=uvdrfhrnf? olwdk@onfvnf; qif;oGm;=u +yD? xm;ESifhaoI/ ta&zsm;vSD;jcif;rcHaom tjzpfY vJaevsuf&Sd=uonf? 22xdkt&yfY tm&_&ESifh vltvHk;t&if;taygif;vnf; &Sd=u.? olwdk@onf xm;jzifhaoI vJaevsuf/ ywfvnft&yf&yfwdk@Y olwdk@oFcsdKif;rsm;&Sd=uonf? 23xdkoFcsdKif;wGif;wdk@onf OriftwGif; tem;rSmpDvsuf/ rif;oFcsdKif;Y ywfvnf jcH&Hvsuf &Sd=u.? touf&Sifaomolwdk@. ae&mY olwyg;udk a=umufapwufaom

oljzpfaomfvnf;/ xdkol&Sdor#wdk@onf xm;jzifhaoI vJae=uonf? 24xdkt&yfY {vHESifh ol. oFcsdKif;ywfvnfY ol. vltvHk; t&if; &Sdor#wdk@onf xm;jzifhaoI vJvsuf&Sd=u.? touf&Sifaom olwdk@. ae&mY olwyg; udka=umufap wufaomfvnf;/ ta&zsm;vSD;jcif;udk rcH&aom vljzpfI xm;jzihfajratmuft&yfodk@ qif;oGm;&ojzifh/ ajrwGif;xJodk@qif;oGm;aom olwdk@ESifhtwl/ t&SufuGJvsuf aoaomolwdk@ESifh twlae&mus=u.? 25rdrdtvHk; t&if;ESifhtdyfI olwdk@oFcsdKif;wGif;wdk@onf ywfvnfY &Sd=u.? xdkol&Sdor#wkd@onf ta&zsm;vSD;jcif;udk rcH& aom vljzpfI xm;jzifhao=uonf? touf&Sifaomolwdk@. ae&mY olwyg;udk a=umufapwufaomfvnf; rdrdajrwGif;xJodk@ qif;oGm;aomolwdk@ESifh twlt&SufuGJ ojzifh/ aoaomolwdk@ESifhtwlae&=u.? 26 xdkt&yfY rdrdtvHk;t&if; &Sdor#wdk@ESifh twlar&Sufvnf;&Sd.? wkAvvnf;&dS.? oFcsdKif;wGif;wdk@onf ywfvnfY &Sd=u.? touf&Sifaomolwdk@. ae&mY olwyg;udk a=umufapwufaomfvnf;/ xdkol&Sdor#wdk@onf ta&zsm;vSD; jcif;udk rcH&aomvljzpfI xm;jzifhaovsufae=uonf? 27olwdk@. a&S;umvY vJIaoaom/ ta&zsm;vSD;jcif; udk rcHaom vl}uD;wdk@ESifhtwltdyfI ae&=uvdrfhrnfr[kwfavm? xkdvl}uD;wdk@onf touf&Sifaomolwdk@. ae&mY vl}uD;wdk@udka=umufapwufaomfvnf;/ ppfwdkufvufeufygvsuf r&%mEdkifiHxJodk@ qif;oGm;I/ rdrdxm;udk rdrdacgif;atmufrSm xm;vsuf/ rdrdwdk@t±dk;ay:rSm rdrdwdk@tjypfwnfvsuf &Sd=u.? 28 oifonfvnf; ta&zsm;vSD;jcif;udk rcH&aom vlwkd@tv,fY usdK;ysufI xm;jzifhaoaomolwdk@ESifh twlae&musI vJvsufae&vdrfhrnf? 29xdkt&yfY {'Hkvnf;&Sd.? {'Hk&Sifbk&ifESifh rSL;awmf rwfawmfwdk@onf rdrdwdk@wefcdk;ygvsuf/ xm;jzifhaoaomolESifh twlae&musI/ ta&zsmvSD;jcif;udk rcHaomvl/ ajrwGif;xJodk@qif;oGm;aom olwdk@ESifh twl tdyf&=u.? 30xdkt&yfY ajrmufjynfrif;/ Zd'kefrif;taygif;wdk@onf &Sd=u.? udk,fwefcdk;udk&Sufvsuf xdwfvef@vsufaoaomolwdk@ESifh twl ta&zsm;vSD;jcif;udk rcHaomvljzpfI tdyf=u.? ajrwGif;xJodk@ qif;oGm;aomolwkd@ESifhtwl 31 t&SufuJGvsuf ae=u.? zma&mbk&ifonf xdkvlrsm;udkjrifI/ xm;jzihfaoaomrdrdvltvHk;t&if;&Sdor#wdk@a=umifh ylyefaom pdwfavsmhI zma&mbk&ifESifh rdrdAdkvfajc taygif;wdk@onf oufom=uvdrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 32touf&Sifaomolwdk@. ae&mY olonf olwyg;wdk@udk a=umufapaomtcGifhudk igay;aomfvnf;/ zma&mbk&ifESifh ol. tvHk;t&if;&Sdor# wdk@onf xm;jzifhaoaomolwdk@ESifhtwl ta&zsm;vSD;jcif;udk rcHaomvlwdk@tv,fY vJI ae=uvdrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 33 1 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@a&mufvmI/ 2tcsif;vlom; oif. trsdK;om; csif;wdk@tm; a[majymI qifhqdk&rnfrSm igonf wpHkwckaomjynfodk@ xm;ab;a&mufapaomtcg/ jynfom; wdk@onf jynfom;wa,mufudk ,lI uif;apmifhxm;+yD;rS/ 3 xdkolonf xm;ab;a&mufonfudkjrifvsuf wHydk;r_wfI owday;aomfvnf;/ 4 wpHkwa,mufaomolonfwHydk;r_wfoHudk=um;vsufESifh tr_rxm;/ xm; ab;a&mufI 5 ol.toufqHk;v#if/ xdkolonf udk,ftoufqHk;aom tjypfudk udk,fwdkifcH&rnf// wHydk;r_wfoH udk =um;I tr_rxm;aoma=umifh/ udk,fhtoufqHk;aom tjypfudk udk,fwdkifcH&rnf// 6 tr_xm;aomolrlum; udk,hftoufudk u,fwifvdrfhrnf? odk@r[kwf uif;apmifhxm;aomolonf xm;ab;a&mufa=umif;jrifvsuf wHydk;rr_wf/ jynfom;wkd@tm; owdray;aoma=umifh xm;ab;a&mufI wpHkwa,mufaomoltoufqHk; v#if/ xdkolonf rdrdtjypfa=umihf

toufqHk;aomfvnf;/ ol. toufudk uif;apmifhaomolY igawmif;rnf/ 7xdktwl tcsif;vlom; oifhudk Áoa&vtrsdK;Y uif;apmifhapjcif;iSg igcef@xm;aoma=umifh/ oifonfig. E_wfxGufpum;udk emcHI olwdk@udk owday;&rnf? 8igonfvlqdk;tm;/ tdkvlqdk;/ tu,fpifppf oifonftao cH&rnf[k qdkaomtcg qdk;aomoludkol. vrf;rS v$Japjcif;iSg oifonf owdray;v#if/ xdkvlqdk;onf rdrdtjypfa=umifh toufqHk;vdrfhrnf? odk@&mwGif/ ol. toufudkoifY igawmif;rnf? 9okd@r[kwf vlqdk;udk ol.vrf;rS vJ$apjcif;iSg oifonf owday;I olonfrv$JbJaev#if/ rdrdtjypfa=umifh toufqHk; aomfvnf; oifonf udk,ftoufudk u,fwif+yD? 10 okd@jzpfI tcsif;vlom; Áoa&vtrsdK;om;wdk@tm; a[majym&rnfrSm/ igwkd@onf udk,fjyKrdaom 'kp±kduftjypfudkcH&ojzifh tm;avsmhonfjzpfI/ tb,fodk@ touf&SifEdkifygrnfenf;[k oifwdk@qdk=uaomfvnf;/11t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum; igtouf&Sifonftwdkif;/ qdk;aomolonf taocHjcif;tr_udk igESpfoufonfr[kwf// qdk;aomolonf taocHjcif;tr_udk igESpfoufonfr[kwf// qdk;aomvrf;rSvJGI touf&Sifjcif;tr_udkomigESpfouf.// tdkÁoa&vtrsdK;o;wdk@ oifwdk@vdkufaomvrf;qdk;rSvJ$=uavmh/ vJ$ =uavmh/ 12 tb,fa=umifhtaocHvdk=uoenf;? odk@jzpfI/ tcsif;vlom; oif. trsdK;om;csif;wdk@tm; a[m ajym&rnfrSm/ ajzmifhrwfaomolonf azmufjyefv#if/ t&ifajzmifhrwfjcif;tr_onf ol@udk u,fwif&rnfr [kwf? qdk;aomolonf qdk;aomtr_udk a&Smifv#if/ t&ifqdk;aomtr_a=umifh ysufpD;jcif;odk@ a&muf&rnf r[kwf/ ajzmifhrwfaomolonf jypfrSm;aomae@Y touf&Sif&aom tcGifhr&Sd&? 13ajzmifhrwfaomolonf pifppftouf&Sif&vdrhfrnf[k igqdkaomfvnf;/ olonf rdrdajzmifhrwfjcif;udk udk;pm;I 'kp±kdufudk jyKrdv#if/ t&ifajzmifhrwf jcif;tr_wpHkwckudkr# ratmufarh&? 14 wzefqdk; aomoltm; oifonf jyKrdaom 'kp±kdufa=umihf taocH&vdrfhrnf? pifppftaocH&vdrfhrnf[k igqdkaomfvnf;/ xdkolonf rdrd'kp±kdufudka&SmifI/ w&m;aomtr_/ ajzmifhrwfaom tr_udkjyKvsuf/ 15aygifxm;aomOpPmudkrodkxm;/ vk,laomOpPmudk jyefay;vsuf/ t"rRtr_udk rjyKbJ touf&Sif&m ynwfw&m;vrf;odk@vdkufv#if/ taorcH&bJ pifppftouf&Sif &vdrfhrnf? 16jyKrdaom 'kp±kduftjypfwpHkwckudkr# olYrwif? w&m;aomtr_/ ajzmifhrwfaomtr_udkjyK aoma=umifh pifppftouf&Sif&vdrfhrnf? 17odk@aomfvnf;/ oif. trsKd;om;csif;wdk@u/ xm0&bk&m; pD&ifcsufrajzmifh[k qdk=uonfjzpfI/ olwdk@pD&ifcsuf rajzmifhygwum;/ 18ajzmihfrwfaomolonf rdrdajzmifhrwf jcif;udkpGef@I 'kp±kduftr_udkjyKrdv#if/ xdk'kp±dkuftjypfa=umifh taocH&vdrfhrnf? 19 qdk;aomolum;/ rdrd'kp±kduf udk a&SmifIw&m;aomtr_/ ajzmifhrwfaomtr_udk 20 jyKrdv#ifxdktr_a=umihf touf&Sif& vdrfhrnf? odk@aomfvnf; oifwdk@u/ xm0&bk&m; pD&ifcsuf rajzmifh[k qdk=uonfwum;? tdkÁoa&v trsdK;om;wdk@/ oifwdk@toD;oD; jyK=uonftwdkif; igpD&ifrnf[k rdef@awmfrl.? 21 odrf;oGm;&m ouU&mZfwq,fESpfck/ 'orv ig;&ufae@wGif a,±k&Svif+rdK@rSajy;I vGwfaomolw a,mufonf ighxHodk@ a&mufvmI/ +rdK@udkvkyf}uH+yD[k odwif;=um;ajym.? 22 xdkolra&mufrSD nOD;rSpI ola&mufaom eHeuftcsdefwdkifatmif xm0&bk&m;onf vufawmfudk ightay:YwifI ighE_wfudkzGifhawmfrlojzifh/ igonfpum;rajymbJ ae&aomtcsdefvGefI a[majym&.? 23 xdktcg xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&mufvmI/ tcsif;vlom; ysufpD;aom Áoa&vjynfY aeao;aom olwdk@u/ tmjA[Honf vlwOD;jzpfaomfvnf; Tjynfudk tarGcH&./ igwdk@rlum; trsm;jzpf=u.? igwdk@ tarGcHp&mbdk@ ay;awmfrl+yD[k qdk=uaomf/ 25oifonf

t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk qifhqdk&rnfrSm/ oifwdk@onftaoG;ESifhwuG trJom;udkpm;vsuf/ ±kyfwkwdk@udk zl;ajrmfvsuf vltoufudkvnf; owfvsufESifhyif/ Tjynfudk ydkif&=urnf avm? 26 xm;udkcdkv_Hvsuf/ pufqkyf&GH&SmbG,faomtr_udkjyKvsuf/ tdrfeD;csif; r,m;udkjypfrSm;vsufESifhyif/ Tjynfudk ydkif&=urnfavm// 27 wzeft&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk qifhqdk&rnfrSm/ ightouf&Sifonftwdkif; ysufpD;aom t&yfYaeaom olwdk@onf xm;jzihf vJI ao&=uvdrfhrnf? vGifjyifY &Sdaomolwdk@udk igonf om;&JYtyfI udkufpm;aprnf// &JwdkufOrifY&Sdaom olwdk@onf umvemESifh ao&=uvdrfhrnf/ 28wjynfvHk;udk igokwfoify,f&Sif;ojzifh/ ol@tpGrf;owWd. *k%ftoa&ukefI/ tb,folr# ra&SmufoGm;&atmif Áoa&vawmifwdk@onf vlqdwfnHvsuf &Sd&=uvdrfhrnf? 29jynfom;wdk@onf jyKrdaom pufqkyfbG,f tr_tvHk;pHkwdk@a=umifh/ xdkjynfudk igokwfoify,f&Sm;aomtcg/ igonf xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk olwdk@ od&=uvdrfhrnf? 30 xdkrSwyg;/ tcsif;vlom; oif. trsdK;om;csif;wdk@u igwdk@oGm;=uukeftHh? xm0&bk&m;onf tb,fodk@ Asm'dwfay;awmfrlonfudk =um;=uukefthH[k x&Hem;/ tdrfwHcg;em;rSm oifhudk&nfrSwfI wa,muf udk wa,muf ajymwwf=u.? 31ig. vluJhodk@ oifhxHodk@vmI ig. vluJhodk@ oifha&SŒrSmxdkifvsuf/ oif. pum;udk=um;aomfvnf; em;raxmifbJae=u.? tvGefcspfbG,faom vuQ%mudk E_wfESifhjyaomfvnf; pdwfESvHk;rlum; avmuDOpPmudk pJGvrf;vsuf&Sd.? 32oif. pum;onf/ aumif;rGefpGmwD;I om,maomtoH ESifh jynfhpHkaom olqdkaom/ ESpfoufbG,faomoDcsif;uJhodk@ olwdk@Y jzpfI olwdk@onf =um;&aomfvnf; em;raxmifwwf=u// 33odk@&mwGif/ tr_a&mufvdrfhrnf// tr_a&mufaomtcg olwdk@wGif ya&mzuf&Sdbl;onfudk olwdk@od&=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 34 1 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@a&mufvmI/ 2tcsif;vlom; oifonf Áoa& vtrsdK;odk;xdef;wdk@wbufY ya&mzufjyKI a[majymvsuf/ odk;xdef;wdk@tm; t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmf rlaompum;udkqifhqdk&rnfrSm/ udk,fudkom au|;arG;aom Áoa&vtrsdK; odk;xdef;wdk@onf tr*Fvm &Sd=u.? odk;xdef;onf odk;wdk@udk rau|;arG;&oavm// 3 oifwdk@onf okd;Edk@udkpm;=u./ odk;arG;udk 0wf=u./ ql+zdK;aom odk;wdk@udkvnf; owf=u./ odk@&mwGif odk;wdk@udk rau|;arG;ygwum;? 4tm;enf;aomodk;udk rrp=u/ emaomodk;udk aq;ruk=u/ t±kd;usdK;aomodk;udk t0wfESifh rpnf;=u/ olwyg;ESifaom odk;udk vkdufI raqmifcJh=u? aysmufaomodk;udk r&Sm=u/ tEdkiftxufjyKI =urf;wrf;pGm pD&if=u+yD/ 5odk;xdef;r&Sdaom ola=umihf odk;wdk@onf uJGjym;=u.? uJGjym;vsuf&Sdaeaomtcg cyfodrf;aomawmom;&Jpm;p&mjzpf=u.// 6igh odk;wdk@onf awmifrsm;/ jrifhaomukef;rsm;tay:rSmvJI ajrwjyifvHk;wGif t&yf&yfodk@ uJGjym;jyef@vGifhvsuf aeI/ tb,folr# rvdkufr&Sm=u/ 7okd@jzpfI/ tcsif;odk;xdef;wdk@ xm0&bk&m;. 8 trdef@awmfudk em;axmif=u avmh? t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ ightouf&Sifonftwdkif; odk;xdef;r&Sd/ tb,fokd;xdef;r# ighodk;wdk@udkr&Sm/ odk;xdef;wdk@onf ighodk;wdk@udk rau|;arG;/ ukd,fudkom au|;arG;ojzifh/ ighodk;wdk@onfvk,lp&m cyfodrf;aom awmom;&J 9 pm;p&mjzpfaoma=umifh/ tcsif;odk;xdef;wdk@/ xm0&bk&m;. trdef@awmfudk em;axmif=uavmh? 10 t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ igonfodk;xdef;wdk@wbufY ae.? ighodk;rsm;udk olwdk@Y igawmif;I odk;xdef;t&mudkE_wfrnf? odk;xdef;wdk@onf aemufwzef udk,fudkrau|;arG;&=u? ighodk;rsm; udkolwdk@ypyfrS igE_wfI aemufwzefrudkufrpm;&=u?

t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ igonfudk,fwdkifvdkufI ighodk;wdk@udk&Smrnf? 12 uGJjym;vsuf&Sd aom rdrdodk;wdk@wGif odk;xdef;a&mufaomtcg }udK;pm;I &SmouJhodk@/ igonfvnf; ighodk;wdk@udk }udK;pm;I &Smrnf? rdkCf;tHk@I rdkufaomae@Y olwdk@uGJjym;aom t&yf&yfwdk@u 13 igE_wfaqmifrnf? twdkif;wdkif;tjynfjynf wdk@u ac:cJhI pka0;ap+yD;v#if/ olwdk@ae&ifjynfodk@ydk@aqmifrnf? Áoa&vawmifwdk@tay:/ jrpfwdk@tem;tp&Sd aom 14 aep&mt&yfwdk@Y au|;arG;rnf// aumif;aom usufpm;&mt&yfY au|;arG;rnf? jrifhaomÁoa&v awmifwdk@tay:rSm olwkd@+cH&Sdvdrfhrnf? olwdk@onf Áoa&awmifay:rSm aumif;aom+cHYtdyfI/ ºuG,f0aom usufpm;&mY usufpm;&=uvdrfhrnf/ 15igonf ighodk;rsm;udk au|;arG;rnf? tdyf&mudkvnf;igay;rnf? 16aysmuf aomodk;rsm;udk ig&Smrnf? olwyg;ESifaomodk;udk vdkufI aqmifcJhrnf? t±kd;usdK;aom odk;udk t0wfESifhpnf;rnf? tm;enf;aomodk;udk rprnf? ql+zdK;I tm;&Sdaomodk;udkum; w&m;twdkif; au|;arG;I uGufrsufrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdefawmfrl.? 17 t&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ tdkigodk;wdk@ wd&dp>meftrsdK;wdk@udk‚if;/ odk;txD;ESifh qdwfxD;wdk@udk‚if; igydkif;jcm;rnf? 18oifwkd@onfaumif;aomusufpm;&m t&yfY pm;onfomru/ usefaomjrufyifudkeif;aomtr_onf omrntr_jzpfonf[k xifrSwf=uoavm? =unfaoma&udk aomufonfomru/ usefaoma&udk ajcESifhaemufapaomtr_onf omrntr_ jzpfonf[k xifrSwf=uoavm? 19oifwdk@eif;aomjrufyifudk‚if;/ ajcESifhaemufaom a&udk‚if; ighodk;wdk@onf pm;aomuf&=urnfavm? 20 odk@jzpfIt&Sifxm0& bk&m;rdef@awmfrl onfum;/ ql+zdK;aom wd&dp>mefwdk@ESifh ydef=uHKaom wd&dp>mef wdk@ukdigonfudk,fwdkifydkif;jcm;rnf? 21oifwdk@onf tm;enf;aom odk;wdk@udk t&yf&yfodk@ uGJjym;apjcif;iSg eHyg;ESifh4if;/ ycHk;ESifh‚if;wdk;I csdKESifhacG@aoma=umifh/ 22igonf ighodk;wdk@udk u,fwifojzifh/ olwdk@onfaemufwzef vk,l&m rjzpf&=u? wd&dp>meftrsdK;rsdK;wdk@udkvnf; igydkif;jcm; rnf? 23 odk;xdef;wpfOD;udkvnf; igcef@xm;I olonf au|;arG;vdrfhrnf? ig. u|ef'g0d'fonf olwdk@udkau|;arG;I odk;xdef;vkyf&vdrfhrnf? 24 igxm0&bk&m;onf olwdk@. bk&m;ocifjzpfrnf? ig.u|ef'g0d'fonfvnf; olwdk@. rif;jzpf&vdrfhrnf? igxm0&bk&m; ajym+yD? 25olwdk@ESifh +idrfoufjcif; yËdnmOfudkigzGJ@I/ qdk;aomom;&Jwdk@udk xdkjynfY y,fjzwfrnf? olwdk@onf vGifjyifY +idrf0yfpGm aeI awmY tdyfaysmf=uvdrfhrnf? 26olwdk@udk‚if;/ ig. awmifawmfywfvnfY &Sdaom t&yfwdk@udk4if; igaumif;}uD;ay;I/ tcsdefwefv#if rdkCf;udk&Gmapojzifh/ aumif;}uD;rkd;a& us&vdrfhrnf? 27 awmopfyifonf toD;udkoD;vdrfhrnf? ajronfvnf; toD;tESHudkvnf; ay; vdrhfrnf? jynfom;wdk@onf +idrf0yfpGmae=uvdrfhrnf? olwdk@xrf;aomxrf;ydk;}udK;udk igjzwfI/ tEdkiftxuf apcdkif;aom olwdk@vufrS u,fE_wfaomtcg/ igonfxm0& jzpfa=umif;udk od&=uvdrfhrnf? 28 aemufwzef wyg; trsdK;om;wdk@onf rvkr,l&=u? jynfom;&Jwdk@onfvnf; udkufI 29 rpm;&=u?tb,folr# ra=umufap bJ/ vlwdk@onf+idrf0yfpGm ae=u&vdrfhrnf? toa& &SdaomO,smOfudkvnf; olwdk@tbdk@igjyKpkrnf? aemufw zef jynfY tpmt[m& acgif;yg;I/ olwdk@onfrGwfodyfjcif;udk rcH&=u? wyg;trsdK;om;wdk@. uJh&Jhjcif;udkvnf; rcH&=u? 30olwdk@. bk&m;ocif igxm0&bk&m;onf olwdk@ESifhtwl&Sda=umifudk4if;/ Áoa&vtrsdK;om;wnf; [laom olwdk@onf ig.vljzpfa=umif;udk ‚if;od&=uvdrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 31ig. usufpm;&m t&yfY&Sdaom ighodk;wdk@/ oifwdk@onfvljzpf=u.? igonf vnf;oifwdk@. bk&m;ocifjzpfonf[k t&Sifxm0& bk&m;rdef@awmfrl.? 11

35 1 wzefxm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@a&mufvmI/ 2tcsif;vlom;/ oifonf pd&awmifwbuf Y rsufESmxm;I ya&mzwfjyKvswf/ t&Sifxm0&bk&m;. 3 trdefawmfudkqifhqdk&rnfrSm/ tdkpd&awmif/ oifhw bufYigaeonf? oifhudkigwdkufI 4 okwfoify,f&Sif;rnf? oif. +rdK@wdk@udkigzswfqD;ojzifh oifonf vlqdwfnHvsuf&SdI/ igonfxm0& 5 jzpfa=umif;udk od&vdrfhrnf? oifonftpOf&ef+idK;zGJ@I Áoa&vtrsdK;om;wdk@Y tr_a&mufaomumv/tjypfa=umifhcH&aomumvtqHk;Y/ olwdk@toufudkxm;ESifh 6 oufaoma=umifh/ t&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ igtouf&Sifonf twdkif;/ toufowf jcif;tr_udk oifYigjyKI/ xdktr_onf oifhudk vdkuf&rnf? 7xdkodk@pd&awmifudk igokwfoify,f&Sifojzifh xGufoGm;aomol/ jyefvmaom ol/ jyefvmaomolwdk@udky,fjzwfrnf? 8oif.awmifwdk@udkvnf; oif. ol&Jtaoaumifwdk@ESifh igjynfhap rnf? oifhae&mukef;/ csdKifh/ jrpfem;Y xm;jzifhtaocH&aom olwdk@onf&Sd=uvdrfhrnf? 9oifhudk tpOfrjywf okwfoify,f&Sif;ojzifh/ oif. +rdK@wdk@Y tb,folr# rae&? igonfxm0& jzpfa=umif;udk oifod&vdrfhrnf? 10oifu/ Twdkif;jynfESpfjynfudk igwdk@onfodrf;I ydkifrnf[k xdkjynfY xm0&bk&m;&SdvsufESifh qdkrdaoma=umifh/ 11t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ igtouf&Sifonftwdkif;/ oifonfow l dk@udk &ef+idK;zGJ@I a'gopdwf/ jiLplaompdwf wdkufwGef;onfESifh tnDoif YigjyKrnf? oifhudkpD&ifaomtcg olwdk@wGifigxif&Sm;vdrfhrnf? 12oifu Áoa&vawmif wdk@onf ysufpD;I igwdk@pm;p&mbdk@ jzpf=u.[k uJh&J@ajymqdkaom pum;tvHk;pHkwdk@ udk igxm0&bk&m; =um;a=umif;udk oifod&vdrfhrnf? 13xdkodk@oifonf ighwbufY 0gºuGm;I ajymrdaompum; tvHkpHkwdk@udk ig=um;+yD[k rdef@awmfrl.? 14t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ wjynfvHk; &$ifvef;aomtcg oifhudkigzsufqD;rnf? 15Áoa&v trsdK;om;wdk@ tarGysufpD;onfudk oifonf0rf;ajrmufaoma=umifh/ xdk@twl oifYigjyK rnf? tdkpd&awmif/ oifESifhwuG {'Hkjynfonf tukeftpifysufpD;I/ igonfxm0&bk&m; jzpfa=umif;udk od&=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 36 1 wzeftcsif;vlom;/ Áoa&vawmifwdk@tm; ya&mzwfjyKI qihfqdk&rnfrSm/ 2 tdkÁoa&vawmifwdk@/ xm0&bk&m;. trdef@awmfudk em;axmif=uavmh? t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ &efolu/ atha[/ xm0&awmifwdk@onf igwdk@vufodk@ a&muf=u+yD[k oifwdk@wbufY qdkrdaoma=umifh/ 3ya&mzwfjyKI t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk qifhqdk&rnfrSm/ oifwdk@onfusefºuGif;aom wyg;trsdK;om;wdk@ odrf;,l&m jzpf&onhfwdkifatmif/ oifwdk@udkokwfoify,f&Sif;I ywfvnfudkufpm;aoma=umifh‚if;/ oifwdk@onfvlrsm;ajym qdk&m/ 4 uJh&J@&mjzpfaoma=umifh‚if;/ tdkÁoa&vawmifwdk@/ t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk em;axmif=u avmh? t&Sifxm0&bk&m;onf awmif}uD;/ awmifi,f/ jrpfa&pD;&m/ csdKifh&m/ okwfoifaomvGifjyifrS pI/ ywfvnfYaeaom wyg;aomtrsdK;om; tuseftºuGif;wdk@onf vk,luJh&JhI/ +rdK@om;pGef@aom +rdK@wdk@tm; rdef@awmfrlonfum;/ 5 tu,fpifppfighjynfudkvk,lp&mbdk@ypfxm;jcif;iSg tvGef0rf;ajrmufaompdwf/ t+idK;xm; aom pdwf&SdI/ udk,fwdkifvk,lp&mbdk@ pD&ifaom{'HktrsdK;om;taygif;wdk@ ESifhusefºuGif;aomwyg;aom trsdK; om;wdk@ wbufY igonf a'gorD;xGufI ajymxm;+yD? 6odk@jzpfI Áoa&vjynfudk&nfrSwfI ya&mzufjyKvsuf awmif}uD;/ awmifi,f/ jrpfa&pD;&m/ csdKifh&mwdk@tm;t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk qifhqdk&rnfrSm/ oifwdk@onfwyg;trdsK;om;wdk@uJh&J@jcif;udk cH&aoma=umifh/

7 igonfa'gotrsufxGufI ajym+yD? t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum; tu,fpif ppf oifwdk@ywfvnfY aeaomwyg;trsdK;om;wdk@onf udk,fht&SufcJGjcif;udk cH&=uvdrfhrnf[k igusdefqdk+yD/ 8 tdkÁoa&v awmifwdk@/ oifwdk@rlum;/ tyifaygufI ig. vlÁoa&v trsdK;om;wdk@tbdk@ toD;udk oD;& =uvdrfhrnf? olwdk@jyefvmcsdefeD;+yD? 9igonf oifwdk@bufY aeI oifwdk@&Sd&modk@ jyefvmojzifh oifwdk@tay:rSm v,fvkyfI rsdK;aph}uJ=uvdrfhrnf/ 10oifwdk@tay:rSm vlrsm;wnf;[laom Áoa&trsdK;om;taygif;wdk@udk igjyef@yGm;apojzifh/ olwdk@onf +rdK@rsm;Y aeI ysufpD;aom t&yfrsm;udk jyKjyif=uvdrfhrnf? 11oifwdk@tay: rSm vlESifh wd&p>mefwdk@udk igrsm;jym;apojzifh/ olwdk@onfyGm;rsm;I om;ajr;tpOftquf &Sd=uvdrfhrnf? ae&if; t&yfwdk@Y igae&mcsI/ t&ifjyKouJhodk@ igaus;Zl;jyKrnf? igonf xm0&bk&m; jzpfa=umif;udk oifwdk@od&=uvdrfhrnf? 12 oifwdk@tay:rSm vlrsm;wnf;[laom ig. Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf oGm;vmrnfta=umif; igjyKrnf? olwdk@onf oifwdk@udk odrf;,lI tarGcH&ojzihf/ aemufwzef oifwdk@a=umifh om;rqHk;±_H;&=u? 13t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ tcsif;jynf/ oifonf vlwdk@udk udkufpm;wwf.? udk,fhtrsdK;om;csif; wdk@udk vk,lzsuf qD;wwf.[k olwyg;qdkaoma=umihf/ 14 aemufwzef oifonf vlwdk@udk rudkufrpm;&? udk,hf trsdK;om;wdk@Y vk,lzsuf qD;jcif;udk rjyK&[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 15aemufwzef twdkif;wdkif; tjynfjynfuJh&J@ tjypfwif aompum;udk r=um;&? aemufwzef udk,fhtrsdK;om;wdk@Y vk,lzsufqD;jcif;udk rjyK&[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 16 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@ a&mufvmI/ 17tcsif;vlom;/ Áoa&v trsdK;om;wdk@onf udk,fhjynfY aeaomtcg/ tvdktavsmuf usifh}uHjyKrlaomtm;jzifh xdkjynfudk npfnL; ap=u.// olwdk@tusifh"avhonf iga&S@rSm Owka&mufaom rdef;r. 18 xkdjynfY vltoufudk owfaomtjypf/ ±kyfwkwdk@ESifh tnpfta=u;uJhodk@jzpf.// npfnL;apaomtjypfa=umifh igonf a'gotrsufudk oGef;avmif;+yD? 19twdkif;wdkif;tjynfjynfodk@ iguJGjym;jyef@vGifhap+yD? olwdk@usifh}uHjyKrlonftwdkif; igpD&if+yD? 20odk@&mwGif wu|ef;wEdkifiHodk@ a&mufaomtcg Tolwdk@onf xm0&bk&m;. vljzpf=u.? udk,fjynffrSxGuf oGm;&=u.[k olwyg;ajymqdkojzifh/ ig. emrjrwfudk ±_wfcsaoma=umihf/ 21Áoa&v trsdK;om;a&muf&m wu|ef;wEdkifiH t&yf&yfwdk@Y ±_wfcsaom ig. emrjrwfudk igESajrm.// 22odk@jzpfI/ t&Sifxm0&bk&m; trdef@awmf udk Áoa&v trsdK;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ tdkÁoa&vtrsdK; oifwdk@udk axmufI TjyKor#tr_udk igjyKonfr[kwf? oifwdk@ a&mufor#aom t&yfwdk@Y vltrsdK;rsdK;wdk@a&S@rSm ±_wfcsaom ig. emrjrwfudkom axmufI jyK.? 23wyg;trsdK;om;wdk@tv,fY oifwdk@±_wfcsaom ig. r[memrawmfudk igcsD;ajr‡mufrnf? olwdk@rsufarSmufY oifwdk@tm;jzifh igonf csD;ajr‡muf&modk@ a&mufaomtcg/ igonf xm&bk&m;jzpfa=umif; udk olwdk@ od&=uvdrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 24 ta=umif;rlum;/ oifwdk@udk twdkif;wdkif;tjynf jynfwdk@u igac:cJhI pka0;cJh+yD;v#if/ oifwdk@ae&if;jynfodk@ igydk@aqmifrnf? 25oifwdk@tay:rSm oef@&Sif;aom a&udk zsef;ojzifh oifwdk@udk cyfodrf;aom tnpfta=u;rSpI cyfodrf;aom ±kyfwkwdk@ESifh uif;pifaprnf? 26pdwfESvHk;opfudk igay;rnf? oabmopfudk oGif;xm;rnf? oifwdk@ cEmefrsm;ESifh OpPmrsm;udk&wwfI/ jynftv,fYaeaom olwdk@udk‚if; wdkufrnf[k }uHpnfvdrfhrnf? 13 a&Sbjynfom;/ a''efjynfom;/ wm±_ukefonfrsm;/ jcaoFhysdKtaygif;wkd@u/ udk,fawmfonf ol@OpPmudk a0iSI a&$aiGudk‚if;/ wd&p>mefrsm;ESifh OpPmrsm;udk‚if;/ odrf;oGm;vsuf rsm;pGmvk,uf zsufqD;jcif;iSg taygif;toif;ukd pka0;ap+yDavm[k ar;jref;=uvdrfhrnf? 14 odk@jzpfI/ tcsif;vlom;/ ya&mzufjyKI t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk a*g*tm; qifhqdk&rnfrSm/ ig. Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf +idrf0yfpGmaeaomtcg oifonfodI/ 15 jrif;pD;aomoltvHk;t&if;taygif;/ tm;}uD;aom ppfol&Jtaygif;ESifhwuG ajrmufrsufESmrScsDvmrnf? 16 jynfudk rdkCf;tHk@ouJhodk@ ig. vlÁoa& v trsdK;om;wdk@udk wufI wdkufvmrnf? aemifumvwGif ig. jynfwbufY oifhudk igaqmifcJhrnfr[kwfavm? ta=umif;rlum;/ tdka*g*/ vltrsdK;rsdK;wdk@ rsufarSmufYoifhtm;jzifh igonf csD;ajr‡muf&modk@ a&mufaomtcg olwdk@onf ighudk od&=urnfta=umif;wnf;? 17t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ igonf ppfcsD aprnf[k vGefav+yD;aom a&S;umvY ya&mzufjyKaom ig. u|ef Áoa&v ya&mzufwdk@tm;igonf 18 Asm'dwfay;aomtcg oifhudk&nfrSwfonfr[kwfavm? t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;xdkumvY a*g*onf Áoa&vjynfudk wdkufvmaomumvtcg/ igonf a'got&SdefxI trsufxGufvdrfhrnf? 19tu,fpifppf xdktcg Áoa&vjynfY }uD;pGmaom v_yf&Sm;jcif;jzpfvdrfhrnf[kig. a'gorD;avmifvsuf igajym+yD? 20yifv,fig;/ rdkCf;aumif;uifiSuf/ awmwd&p>mefESifh ajrYwGm;wwfaom wd&p>mef/ ajray:rSm&Sdaom vltaygif;wdk@onf igha&S@rSmwkefv_yf =uvdrfhrnf? awmifwdk@onf +ydKvsuf tapmufjrifhaom t&yfwdk@onf vJvsuftvHk;pHkaom tkwf&kd; +ydKvsuf&Sd=uvdrhfrnf? 21t&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum; ighawmifrsm;t&yf &yfwdk@wiG f ol@wbufY xm;udk igrSmvdkufojzifh/ vltaygif;wdk@onfwa,mufudkwa,muf xm;ESifh ckwf=uvdrfhrnf? 22igonf umveab;/ taoowfjcif;ab;tm;jzifh ol@udk'%fay;rnf? olESifh olYygaom wyfrsm;/ tvHk;t&ifrsm;ay:rSmv$rf;aomrdkCf;a& }uD;aomrdkCf;oD;/ uef@ESifha&maom

rD;rdkCf;udk&Gmaprnf? 23xdkodk@ig onf udk,fudkcsD;ajr‡mufI±dkaobG,faom*k%fvuQ%mudkjyvsuf/ rsm;pGmaomvlrsdK;wdk@ a&S@rSm xif&Sm;aom tcg igonf xm0&jzpfa=umif;udkolwdk@ od&=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 39 1 odk@jzpfI/ tcsif;vlom;/ a*gwwbufY ya&mzwfjyKI t&Sifxm0&bk&m;. trddef@awmfudk qifhqdk& rnfrSm/ a&Sm&S/ ar&Suf/ wkAvjynfwd@k udk tpdk;&aom tdka*g*rif;/ igonf oifhwbufY ae.? 2 oifhudkigvSnfhI aoG;aqmifrnf? ajrmufrsufESm rS 3 csDvmIÁoa&vawmifwdk@tay:odk@a&mufaprnf? xdktcg oifhvuf0J vufrS av;udk‚if;/ vuf,mvufrS jrm;udk‚if;/ ig±dkufI usaprnf? 4oifESifhoifY ygaom wyfom;taygif;wdk@ onf Áoa&vawmifwdk@tay:rSm vJI ao=uvdrfhrnf? oifhudktrsdK;rsdK;aom iSuf&J/ 5 om;&Jwdk@udkufpm;p&m bdk@ igtyfrnf? oifonf vGifjyifY vJI aovdrfhrnf? igajym+yD[k t&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 6rma*g* jynfESifhyifv,furf;em;rSm +idrf0yfpGmaeaom olwdk@tay:odk@ rD;udk igv$wfvdkufI igonf xm0&bk&m;jzpf a=umif;udkod&=uvdrfhrnf? 7xdkodk@ ig.emrjrwfudk ig.vlÁoa&vtrdsK;om;wdk@wGif xif&Sm;aprnf? aemufwzef olwdk@onf ig.emrjrwfudk r±_wfcs&=u? igonfÁoa& trsdK;. oef@&Sif;aombk&m; xm0& bk&m;jzpfa=umif;udk wyg;trsdK;om;wdk@ od&=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 8 wzeft&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ tr_a&mufav+yD? jynfhpHkav+yD? 9 ,ckae@&ufonfig rdef@¹rGuf ESifh+yD;aomae@&ufjzpf.? Áoa&v+rdK@wdk@Y aeaomolwdk@onf/ xGufoGm;I ppfwdkufvufeuf 'dkif;/ v$m;/ av;/ jrm;/ wkwf/ vSHrsm;udk ckESpfESpfywfvHk; rD;±d_@=uvdrfhrnf? 10 xdkumvwGif O,smOfY xif;racG/ awmY rckwfrvSJ/ ppfwdkufvufeufwdk@ESifh rD;arG;=uvdrfhrnf? zsufqD;aomolwdk@udk zsufqD;=uvdrfhrnf? vk,laomolwdk@. OpPmudkvnf; vk,l=uvdrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 11 xdkumvwGif Áoa&vjynf tdkifta&S@c&D;oGm;&m csdKifhYxif&Sm;aom o FcsdKif;udk a*g*tm; igay;rnf? c&D;oGm;aomolwdk@onfESmacgif; udkydwf&=uvdrfhrnf? xdkt&yfYa*g*ESifh ol.vltvHk;t&if;&dS or#udkajrYjr‡KyfI/ xdkcsdKifhonf [mrkefa*g*csdKifh trnfjzifhwGifvdrfhrnf? 12 Áoa&vtrdsK;om;wdk@onf jynfudkoef@&Sif;apjcif;iSg ckESpfESpfywfvHk;ajrY jr‡Kyf=uvdrfhrnf? 13 jynfom;taygif;wdk@onf0dkif;I ajrYjr‡Kyfojzifh ig.bkef;yGifhaom xdkae@&ufY/ olwdk@onfvnf; ausmfapmjcif;odk@a&muf=uvdrfhrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 14t&yf&yfvSnfhvnfI tjcm;aomc&D;onfwdk@ESifh0dkifvsuf/ ajray:Y ºuGif;ao;aom taoaumifwdk@udkjr‡KyfI xdkjynfudkoef@&Sifapjcif;iSg/ tpOftr_apmifhaom olwdk@udka&G;aumufI cef@xm;&=uvdrfhrnf? xdkolwdk@onf ckESpfvru &SmazG=upOfwGif/ 15vSnfhvnfI c&D;oGm; aom olwdk@onf taoaumif. t±dk;udkawG@jrifv#if ajrYjr‡Kyfaom olwdk@onf [mrkefa*g*csdKifhY rjr‡KyfrSDwdkifatmif t±dk;. tem;rSm rSwfwdkifudk pdkuf&=urnf? 16xdkt&yfY wnfaom+rdK@onfvnf; [mrkef+rdK@[lI wGifojzifh/ xdkodk@ jynfawmfudkoef@&Sif;ap=uvdrfhrnf? 17 tcsif;vlom;/ t&Sifxm0&bk&m;.trddef@awmfukd iSuftrdsK;rsdK;wdk@ESif h ajrwd&p>mefcyfodrf;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ pnf;a0;I vm=uavmh? Áoa&vawmifwkd@tay:Y oifwdk@tbdk@ igpD&ifaom ,ZfyGJ}uD; odk@ t&yf&yfwkd@upnfa0;I/ tom;taoG;udk aomufpm;jcif;iSmvm=uavmh? 18oifwdk@onf tm;}uD;aom [email protected];/ avmuDrif;wdk@.

taoG;/ Am&SefjynfY qlatmifau|;aom odk;xD;/ qdwfxD; / EGm;vm;O\b [email protected];taoG;udk aomufpm;&=uvdrfhrnf? 19oifwdk@tbdk@ igpD&ifaom ,ZfyGJY qDOudk0pGm pm;&=uvdrfhrnf? taoG;ESifh ,Zfrl;onfhwdkifatmif aomuf&=uvdrfhrnf? 20xdkodk@pm;yGJY jrif;/ jrif;pD;ol&J/ cGeftm;}uD;aomol/ ppfwdkufaomoltrsdK;rsdK;wdk@udk 0pGmpm;&=uvdrfh[k t&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 21 ighbkef;udkvnf; wyg;trdsK;om;wdk@wGif igxif&Sm;apI/ igpD&ifaomw&m;r_ESifholwdk@Yigwifaom vuf udkwyg;trsdK;om; taygif;wdk@onf jrif&=uvdrfhrnf? 22 igonf olwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m; jzpfa=umif;udk Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf xdkae@rSpI od&=uvdrfhrnf? 23Áoa&vtrsdK;om;wdk@onf rdrdtrsdK;tjypfa=umifh odrf;oGm;jcif;cH&a=umif;udk wyg;trsdK;om;wdk@onf od&=uvdrfhrnf? ighudk ypfrSm;aoma=umifh igonfrsufESm v$JI &efolwdk@vufodk@ tyfojzifh/ xdkoltaygif; wdk@onf xm;jzifhvJI ao&=u+yD? 24olwdk@npfnL;aom 25 tr_/ vGefusL;jcif; tr_wdk@twdkif;igonfjyKI rsufESmudkv$J+yD ? Ttr_wGif t&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ odrf;oGm;jcif;udkcH&aom ,mukyftrdsK;udk igwzefaqmifcJhI/ Áo a&vtrsdK;om;taygif;wkd@udku,froem;ojzifh/ig.emrjrwftbdk@tvdk@iSgpdwftm;}uD;rnf? 26 olwdk@udkvl trsdK;rsdK; xJu igac:cJhI/ 27&efolae&mjynfwdk@rS pka0;vsuf/ olwdk@tm;jzifh rsm;pGmaom a&S@rSm igonfcsD;ajr‡muf jcif;odk@ a&mufaomtcg/ olwkd@onf a=umufapaomolr&Sd/ +idrf0yfpGm ae=upOfwGif cH&bl;aom t&SufuJG jcif;ESifh ightm;jypfrSm;jcif;tjypfrsm;udk atmufarh&=uvdrfhrnf/ 28 igonf olwdk@udk wyg;trsdK;om;wdk@. odrf;oGm; jcif;udk cHapaoma=umifh‚if;/ aemufwzef ae&if;jynfY pka0;apI ae&mcsaoma=umifh‚if;/ olwkd@. bk&m;ocif xm0&bk&m;jzpfa=umif;udk od&=uvdrfhrnf? 29igonfudk,f0dnmOfudk Áoa&vtrsKd;om;wdk@ tay:odk@ oGef; avmif;aomtcg olwdk@wGif wa,mufudkr# aemufwzefigrpGef@ypf/ ighrsufESmudkvnf; rvJ$ [k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 40 1 igwdk@onf odrf;oGm;jcif;udk cH&m ouU&mZfESpfq,fig;ck/ yXrvq,f&ufae@/ +rdK@awmfudkvkyf}uHI wq,fav;ESpfaphaomae@wGif/ xm0&bk&m;. vufawmfonf ightay:rSm&SdI/ xdk+rdK@odk@ aqmifoGm;awmfrl .? 2bk&m;ocif. Asm'dwf±_yg±kHtm;jzifh/ ighudk Áoa&vjynfodk@ aqmifoGm;I/ tvGefjrifhaom awmifay:rSm wifxm;awmfr_.? xdkawmiftem;rSm awmifbufY +rdK@yHko¾mef&Sd.// 3xdkt&yfodk@ ighudkaqmifaomtcg/ a=u;0guJhodk@ tqif;ta&mif&Sdaom vl wOD;onf wdkif;p&m usLvHk;ESifhcsnf}udK;udkudkifvsuf +rdK@wHcg;0rSm &yfae.// 4xdkolu tcsif;vlom;/ aphaph =unfh±_avm? aphaphem;axmifavmh? igjyvwhHor#wdk@udk ESvHk;oGif; avmh? oifhtm; ighjytHhaomiSg oifhudkT t&yfodk@ aqmifcJhawmfrl+yD? jrifor#wdk@udkvnf; Áoa&vtrsdK;tm; jy&rnf[k qdk.? 5 tdrfawmfjyifywfvnfY wefwdkif;&Sd.? xdkolonf oHawmiftm;jzifh t&Snfajcmufawmif&Sdaom usLvHk;udk udkifvsuf/ xdkwefwdkif;udkwdkif;I txkusLwjyef/ tjrifhvnf;usLwjyef&Sd.// 6xdkaemuf / ta&S@wHcg; odk@oGm;I avSum;udk wuf+yD;rS wHcg;xkyfESifh wHcg;cHkudkwdkif;I teHusLwjyefpD&Sd.? 7tcef;i,fwdk@onf wcef; ESifhwcef; ig;awmifuGmvsuf tvsm;usLwjyef/ teHvnf; usLwjyefpD&Sd=u.? 8twGif;wHcg;cHkvnf; teHusLwjyef &Sd.? 9 wHcg;rkwfudkvnf; wkdif;I tvsm;&Spfawmif&Sd.? rkwfawmiftjrifh ESpfawmifqD&Sd.? wHcg;rkwf twGif;bufY &Sdownf;? 10ta&S@wHcg; wbufwcsyfY tcef;i,foHk;cef;pD&SdI/ tvsm;teH

wpfnDwnf; wbufwcsufY wdkiftjrifhvnf; wnDwnf;&Sd=u.? 11wHcg;0udkvnf;wkdif;I teHq,fawmif/ tjrifhwq,foHk;awmif&Sd.? 12tcef;i,fwdk@a&S@rSm wbuf wcsufY =urf;jyifteHwawmif&Sd.? wbufwcsufY &Sdaomtcef;i,fwdk@onf tvsm;teH 13 ajcmufawmifpD&Sd.? xdkaemuf tcef;i,ftrdk;pGef; wckrSonf wckwdkifatmif wkdif;Itus,f ESpfq,fig;awmif&Sd.? wHcg;wdk@onf rsufESmcsif;qdkif=u.? 14 wHcg;ywfvnfwefwdkif;twGif;/axmifhwdkiftxd/ tawmifajcmufq,fus,f atmifwdkifrsm;udk xm;av.? 15jyifwHcg;0rSonf twGif;wHcg; rkwf0wdkifatmiftawmifig;q,f&Sd.? 16tcef;rsm;/ wHcg;twGif; ywfvnfwdkifrsm;/ wHcg;rkwfrsm; twGif; bufY usOf;aom jywif;aygufrsm;&Sd.? wdkifrsm;Y pGefyvGHyifyHkxk vsuf&Sd.? 17 xdkaemufighudk jyifwefwdkif;xJodk@ oGif;I tcef;rsm;udk igjrif.? ausmufcif;vnf; &Sd.? ausmufcif; tay:rSm tcef;oHk;q,f&Sd.? 18wHcg;rsm;tpOftwdkif;vdkufI/ wHcg;tem;rSm&Sdaom 19 ausmufcif;onf atmuf ausmufcif;jzpf.? xdkaemuf/ atmufwHcg;OD;rS onftwGif;wefwdkif;jyifbufOD;wdkifatmif wdkif;I ta&S@rsuf ESmY tawmifw&muGm.? 20 wzefajrmufrsufESmodk@ac:oGm;I/ jyifwefwdkif;ajrmufbufokd@rsufESm jyKaom wHcg;/ tjrifh ESifhteH udkwdkif;av.? 21tcef;wdk@onf wbufwpfcsufY oHk;cef;pD &Sd.? wdkifrsm;/ rkwfrsm;wdk@onf t&ifwHcg; uJhodk@jzpfI/ tvsm;tawmif ig;q,f/ teHESpfq,fig;awmif&Sd.? 22jywif;ayguf/ rkwf/ pGefyvGH rsm;wdk@onf ta&S@wHcg;uJhodk@ jzpf=u.? avSum;ckESpfxpf jzifh wHcg;odk@wufae=u.? rkwfodk@avScg;ESifhwwef; wnf; &Sd=u.? 23ta&S@bufY &SdouJhodk@ ajrmufwHcg; rsufESmcsif;qdkiftwGif; wefwdkif;wHcg;0Y &Sd.? wHcg;0 wckESifhwck tawmif w&muGm.? 24 xdkaemuf/ awmifrsufESmodk@ ac:oGm;I awmifwHcg;udk igjrif.? wdkifrsm;/ rkwfrsm;udk wdkif;I t&ifyrm%ESifhwnfDwnf; &Sd=u.? 25t&ifjywif;aygufuJhodk@ jywif;aygufrsm;/ rkwfrsm;&SdI/ tvsm;tawmif ig;q,f/ teHESpfq,fhig;awmif&Sd.? 26avScg;ckESpfxpfjzifh wHcg;odk@wuf&.? rkwfwdk@onf avSum;ESifh wwef; wnf; &Sd=u.? wbuf wcsufwdkifrsm;Y pGefyvGHyifyHk xkvsuf&Sd.? 27 awmifrsufESmtwGif; wefwdkif;wHcg;0 &Sd.? xdkrsufESmY wHcg0wpfckrS onfwckwdkifatmif wdkif;Itawmifwpf&muGm.? 28 wzeftwGif;wefwdkif;xJodk@ awmifwHcg;jzifh oGif;I/ t&ifyrm%ESifhtnD xdkwHcgudkwdkif;avonf? 29tcef;i,fwdkifrsm;/ rkwfrsm;wdk@onf t&ifyrm%ESifhwnD wnf;&Sd=uonf? wcg;0ywfvnfY‚if;/ rkwfrsm;Y‚if;/ jywif;ayguf&SdI/ tvsm;tawmifig;q,f/ teHESpfq,fig;awmif &Sd.? 30ywfvnf&Sdaom rkwfwdk@onfvnf; tvsm;tawmifESpfq,fig;awmif/teH ESpfq,fawmif&Sd.? 31 rkwfwdk@onfjyifwefwdkif;odk@ rsufESmjyKI wkdifrsm; tay:rSm pGefyvHGyifyHkxkvsuf&Sd.? avSum; &Spfxpfjzihf wuf&.? 32 ta&S@bufYvnf; twGif;wefwdkif;xJodk@ oGif;I/ xdkwHcg;udk 33 t&ifyrm%ESifhtnDwdkif;av.? tcef;i,frsm; wdkifrsm;/ rkwfrsm;wdk@onf t&ifyrm%ESifhwnDwnf; &Sd=u.? wHcg;0ywfvnfY‚if;/ rkwfrsm; Y‚if;jywif;ayguf&SdI/ tvsm;tawmifig;q,f/ teHESpfq,f ig;awmif&Sd.// 34 rkwfwdk@onf jyifwefwdkif;odk@ rsufESmjyKI/ wbufwcsufwdkifrsm;tay:rSm pGefyvGHyifyHkxkvsuf &Sd.? avSum;&Spfxpfjzifh wuf&.? 35 wzef ajrmufwHcg;odk@ ac:oGm;I t&ifyrm%ESifhtnDwdkif;av.? 36tcef;i,frsm;/ wdkifrsm; rkwfrsm;/ ywfvnfY jywif;aygufrsm;wdk@ESifhjynfhpHkI/ tvsm;tawmifig;q,f/ teHESpfq,f

37 ig;axmif&Sd.// rkwfwdk@onf jyifwefwdkif;odk@ rsufESmjyKI/ wbufwcsufwdkifrsm;tay:rSmpGefyvGHyifyHkxkvsuf&Sd./ avSum;&Spf xpfjzifh wuf&.? 38rD;±_d@aom ,Zfaumifudka&ESifh aq;a=ump&mtcef;rsm; tcef;0if0rsm; wdk@onf xdkwH cg;rkwfY &Sd=u.// 39 rD;±_d@&m,Zf/ tjypfajz&m,Zf/ 'kp±kdufajz&m,Zfaumifudkowfp&mbdk@/ 40 wHcg;rkwftwGif;wbuf wcsufY pm;yJGESpfckpD&Sd=u.// ajrmufwHcg;0odk@ wuf&mwHcg;rkwf/ 41 jyiftem;wbufwcsufYvnf; pm;yJGESpfck pD&SdonfjzpfI/ wHcg;0 wbufwcsufY ,Zfaumifudkowfp&m pm;yJGav;ckpD/ aygif;&Spfck&Sd=u.// 42rD;±_d@&m,Zf bdk@ pm;yJGav;ckwdk@onf qpfaomausmufjzihf+yD;I/ tvsm;wawmifwxGm/ teHwawmifwxGm/ tjrifhwawmif&Sd.? xdkpm;yJGay:rSm rD;±_d@&m,Zfaumifukdowfp&m wefqmrsm;ukd wifxm;&=u.? 43pm;yJGtay:ywfvnfY tus,fvufw0g; &Sdaom tem;ywfwyfvsuf&SdI ylaZmfp&m ,Zfom;udk wifxm;&=u .// 44 twGif;wHcg;tjyifrSm twGif;wefwdkif;Y tcef;ESpfckudk igjrif.? wcef;um;/ ajrmufwHcg;tem;rSm &SdI awmifbufodk@ rsufESmjyK.? wcef;um;/ awmifwHcg;tem;rSm&SdI 45 awmif bufodk@ rsufESmjyKaom Ttcef;um;/ ajrmufbufodk@ rsufESmjyK.? 46 tdrfawmftr_udkaqmifaom ,Zfyka&m[dwf aep&mbdk@/ ajrmufbuf odk@ rsufESmjyKaom Ttcef;um;/ ,Zfyv†iftr_udk aqmifaom,Zfyka&m[dwf aep&mbdk@jzpf.? xdkolwdk@um;/ xm0&bk&m;xHawmfodk@ csOf;uyfItr_awmfudk aqmifapjcif;iSg/ av0dom;wdk@wGif a&G;aumufaomZm'kwfom;aywnf;[k ightm; ajymqdk.? 47 xdktcg wefwdkif;udk wdkif;I tvsm;tawmifw&m / teHtawmifw&m pwk&ef;&Sd.? 48 tdrfawmfOD;odk@ac:I wHcg;0ESpfbufudkwdkif;v#if/ ,Zfyv†ifonf tdrfawmfa&SŒrSm wnf.? tus,fig;awmifpD&Sd.? wHcg; ESpfbuf/ teHoHk;axmifpD&Sd.? 49 tdrfawmfOD;tvsm;um;tawmifESpfq,f/ teHum;wq,fwawmif&Sd.? avSum;q,fxpfjzifhwuf&.? tdrfawmfOD;tem;/ wbufwcsufY wkdifwvHk;pDwnfvsuf&Sd.? 41 1 xdkaemufrS Adrmefawmfokd@ac:I wHcg;wdkifw@dk udk wdkif;v#if/ ESpfbufY wHcg;wdkifxkonf Adrmefawmf xkESifhtr# ajcmufawmif&Sd.? 2AdrmefawmfwHcg;0tus,fum; q,fawmif&Sd.? wHcg;0wbufESifh wbufvnf; ig;axmifpDus,. f ? Adrmefawmfudkwdkif;I/ tvsm;um; tawmifav;q,f/ teHum; tawmifESpfq,f&Sd.? 3xdkaemuf/ txJodk@0ifI t&m&mwdk@udkwdkif;v#if/ wHcg;wdkifESpfawmif/ wHcg;0ajcmufawmif/ wHcg;0 wbufwcsuf ckESpfawmifpD&Sd.? 4xdt k cef;onf AdrmefawmfeHESifh wnDwnf;jzpfvsuf/ tvsm; tawmifESpfq,f/ teHvnf; tawmifESpfq,f&Sdonfudkwdkif;I/ Ttcef; um;tvGef oef@&Sif;&m Xmejzpfonf[k ightm; ajymqdk.? 5xdkaemuf/ tdrfawmfx&Hudkwkdif;I txkajcmuf awmif&Sd.? tdrfawmfywfvnf 6 x&Htcef;wdk@onf teHav;awmifpD&Sd.? x&Htcef;wdk@onftpOftwdkif; oHk;q,f/ tqifhoHk;qifhaygif; oHk;q,fhoHk;vD&Sd=u.? xdktcef;wdk@onf tddrfawmfx&HxJodk@ r0ifbJ x&Hatmuf ydkif;wGif xGufaomajctay:rSm rSDae=u.? 7x&Htcef;atmufqifhrSonf 'kwd, tqifhodk@‚if;/ 'kwd,tqifhrS onf wwd,tqifhodk@‚if;/ wufonftwdkif;/ tdrfawmfx&Hywfvnf wa&SmufvHk; qufum qufum qkwfI/ tcef;ae&m onftpOftwdkif;us,fvsuf tqifhqifhwuf.? 8 tdrfawmftxufydkif;ywfvnfY tjrifhqHk;aom x&Htcef;wdk@onf ajcmufawmif&Snfaom usLwjyefrS us,f=u.? 9x&Htcef;tjyifbufY umaomx&Honf txkig;awmif&Sd.?

usefºuGif;aom t&yfonfx&Htcef;wdk@ESifhqdkif.? 10tdrfawmfywf vnfY x&Htcef;wdk@onf tdrfawmfwefwdkif; tcef;wdk@ESifh tawmifESpfq,f uGmvsuf&dS=u.? 11 x&Htcef;wdk@onfusefºuGif;aom t&yfodk@zGifhI ajrmufbufodk@‚if;/ awmifbufodk@‚if;/ rsufESmjyK=u.? usefºuGif;aom t&yfonf ywfvnfY teHig;awmif&Sd.? 12 vGwfvyfaaom t&yfudkydwfI taemufbufY &Sdaomwefwdkif;onf tvsm;tawmif ckESpfq,f&SdI/ tdrfawmfywfvnf wHwdkif;onf onfvnf; txkig;axmif/ tvsm;tawmifudk;q,f&Sd.? 13xdkodk@tdrfawmfudkwdkif;I vGwfvyfaom t&yf/ tdrfawmfx&H/ wefwdkif;ygvsuf tvsm;tawmifwpf&m &Sd.? 14ta&S@rsufESmY vGwfvyfaomt&yfygvsuf/ 15 tdrfawmfOD;twdkif;t&Snfvnf; tawmifwpf&m&Sd.? vGwfvyfaom t&yfY umaoma&S@wefwdkif;ESifh aemufwefwdkif;wdk@ukd wdkif;I/ wbufwcsufY &Sdaom x&Htcef;ygvsuf tvsm;tawmifw&m&Sd.? 16 twGif;AdrmefESifh wefwdkif;rkwfrsm; wHcg;cHkrsm;/ usOf;aomjywif;aygufrsm;/ wHcg;cHk&Sdor# wbufwcsufoHk;qifh&Sdaom x&Htcef;eHrsm;wdk@onf ajrrS jywif;aygufwdkifatmif ysOfjym;ESifhzHk;tkyf vsuf&Sd=u.? jywif;ayguf wdk@onfvnf; uG,fum vswf&Sd=u.? 17 wHcg;ayguf&dSor# txuf/ twGif;Adrmef jyifbuf/ tdrfawmftwGif;jyifx&H ywfvnfY c&kAdrfESifh pGefyvGHyifyHk xkI/ 18ac&kAdrfESpfck =um;rSm pGefyvGHyif yifwpfckpD&dSonf? ac&kAdrfESifh wpfckY rsufESmESSpfckqDygvsuf 19 pGefyvGHyif ESpfck=um;rSm wbufY vlrsufESm/ wbufY jcaoFhrsufESm udkjy=u.? 20xdkodk@tdrfawmfywfvnf ajrrSonf wHcg;ayguf txyfwkdifatmif Adrmefawmfx&HY ac&kAdrf ESifh pGefyvGH yift&kyfxkvsuf&Sd.? 21Adrmef awmfwdkifwdk@onf av;axmifhjzpf=u.? oef@&Sif;&mXmeESifh rsufESmcsif;wl=u.? 22opfom;,Zfyvif onf tjrifhoHk;awmif/ tvsm;ESpfawmif/ teHESpfawmif&Sd.? yv†ifaxmifh/ bdeyf/ eH&Hwdk@onf opfom;jzifh+yD;=u .? Tpm;yJGum;/ xm0&bk&m;a&S@ awmfrSm wifaom yGJpm;aywnf;[k ightm;ajymqdk.? 23 AdrmefawmfESifh oef@&Sif;&mXmeY wHcg;aygufwaygufpD&SdI/ 24wHcg;wdk@onf vnf;wyfaom wHcg;&GufESifh ESpf&GufpD&Sd.? 25Adrmefawmfw&HY xkouJhodk@ wHcg;&Gufwdk@Yac&kAdrf ESifhpGefyvGHyifyHk xkvsuf&Sd.? rkwfOD;txufrSm xkyfwifvsuf&Sd.? 26rkwfeH&H / tdrfawmftcef;x&Hwdk@onf xkyfrsm;/ usOf;aom jywif;ayguf rsm;/ pGefyvGHyifrsm;ESifh jynfhpHk=u.? 42 1 xdk@aemufrS ajrmufvrf;ESifh jyifwefwdkif;xJodk@ ac:oGm;I/ tdrfawmfajrmufbuf/ vGwfvyfaom t&yfa&S@rSm &Sdaom tcef;rsm;udkjyav.? 2xdktcef;wdk@onf ajrmufwHwm; txd/ tvsm;tawmifwpf&m/teHtawmifig;q,f&Sd=u.? 3tawmifESpfq,f&Sdaom twGif;wHwdkif;a&SŒ/ jyifwefwdkif;ausmufcif;a&S@wGif/ wbufwcsufY eH&Htcef;oHk;qifh&Sd.? 4xdktcef;rsm;a&S@rSm wawmifus,faomvrf;rsm; ESifhwuG twGif;buf odk@0ifI/ teHq,fawmif&Sdaom p}uø&Sd.? tcef;wHwm;wdk@ onfajrmufbufodk@rsufESmjyK=uonf ? 5txuf cef;wdk@onf usOf;=uonf? olwdk@=urf;jyifonf atmufcef;=urf;jyif/ tv,fcef; =urf;jyifESifhrnD/ txJodk@ 0ifvsuf&Sd=uonf? 6 ta=umif;rlum; tcef;oHk;qifh&Sdaomfvnf;/ xdktcef;wdk@onf tjcm;wHwdkif;uJhodk@ wdkifr&Sd? odk@jzpfI/ atmufcef;ESifh tv,fcef;xuf omusOf;=uonf? 7xdktcef;rsm;wbuf wcsuf/ jyifwHwdkif; bufrSm tcef;rsm; a&S@Y umaomeH&Honf tvsm;tawmifig;q,f&Sd.? 8jyifwHwdkif;ESifh qdkifaomtcef;wdk@ onf tvsm;tawmifig;q,f&Sd=u.? Adrmef awmfa&S@rSmtvsm;onf tawmifw&m&Sd.?

jyifwHwdkif;rS vmI/ xdktcef;rsm; ajc&if;ta&S@bufY 0if&mvrf;&Sd.? 10tdrfawmfawmifbuf/ vGwfvyfaom t&yfudkum aomwHwdkif;eH&HYvnf; tcef;rsm;&dS=u.? 11xdktcef;pka&S@rSm &Sdaom p}uørSpI tcef;tvsm;teH/ xGuf&m 0if&mwHcg;&Sdor#wdk@onf ajrmuftcef;pkESifh yHko¾mef wl=u.? 12 awmifcef;wHcg;wdk@onf vnf;ajrmuf wHcg;wdk@ESifh wlonfjzpfI/ wHwdkif;wbufwcsuf/ ta&S@odk@rsufESmjyKaom p}uøOD;Y 0if&mwHcg;0&Sd.? 13 wdkif;aomoluvnf;/vGwfvyfaomt&yfa&S@rSmajrmufcef;ESifh awmifcef;wdk@onfoef@&Sifaaom tcef;/ xm0&bk&m;xHawmfodk@csOf;uyfaom ,Zfya&m[dwfwdk@onf tvGefoef@&Sif;aomt&mrsm;udk pm;& aomtcef;jzpf=u.? xdkt&yfonf oef@&Sif;aoma=umifh tvGefoef@&Sif;aomt&m/ abmZOf ylaZmfouUm/ tjypfajz&m,Zf/ 'kp±dkufajz&m ,Zfwdk@udk xm;&mt&yfjzpf.? 14,mZfya&m[dwfwdk@onf 0ifaom tcg tr_awmfaqmift0wfudk 0wfvsuf/ oef@&Sifaomt&yfrS jyifwHwdkif;odk@rxGuf&? xdkt0wfoef@&Sifaom a=umifh c|wfxm;I tjcm;aom t0wfudk0wf+yD;rS/ vlrsm;&Sd&m odk@ xGufoGm;&vdrfh=urnf[k ightm;ajym qdk.? 15 twGif;Adrmefawmfudk wdkif;+yD;onfaemuf/ ta&S@wHcg;jyifodk@ ac:oGm;I/ 16 wdkif;p&musLvHk;ESifh ta&S@rsufESmudk wdkif;v#if usLvHk; tjyefig;&m&Sd.? 17 18 ajrmufrsufESmudkwdkif;v#ifvnf; usLvHk;tjyefig;&m&Sd.? awmifrsufESmudkwdkif;v#ifvnf; 19 usLvHktjyefig;&m&Sd.? taemufrsufESmudkwdkif;v#ifvnf; usLvHk;tjyef ig;&m&Sd.? 20 av;rsufESmudkwdkif;I ywfvnfY&Sdaom wHwdkif;onf oef@&Sifaomt&yf/ roef@&Sif;aom t&yfwdk@ udk ykdif;jcm;vswf tvsm;tjyefig;&m/ teHvnf;tjyefig;&m&Sd.? 43 1 xdkaemufrS ta&S@bufodk@ rsufESmjyKaom wcg;0odk@wzefac:oGm;.? Áoa&vtrsdK;. bk&m; ocihf bkef;awmfonf ta&S@rsufESmrS vmI/ toHonfork'&muJhodk@ jzpf.? 2 a&mifjcnfawmftm;jzifh ajrwjyif vHk;vif;.? 3igjrifaom ±lyg&kHonf +rdK@awmfudkzsufqD;jcif;iSg vmaomtcg/ igjrifaom ±lyg±HkESifh wl.? xif&Sm; aomt&mwdk@onf acAmjrpfem;rSmigjrifbl;aom t&mrsm;uJhodk@ jzpfI igonfjyyf0yfvsufae.? 4xm0&bk&m; . bkef;awmfonf ta&S@bufodk@ rsufESmjyKaom wHcg;vrf;jzifh tdrfawmfxJodk@0ifawmfrl.? 5xdktcg 0dnmOf awmfonf ighudkcsDvsuf twGif;wefwdkif;xJodk@ aqmifoGm;I/ xm0&bk&m;. bkef;awmfonf wtdfrfvkH;udk jznfhawmfrl.? 6 t&ifvlonf ightem;rSm &yfaevsuf/ tdrfawmfxJu ightm;rdef@awmfrlaom toHudkig=um; onfum;/ 7tcsif;vlom;/ Tt&yfonf ighyv†ifwnf&mt&yf/ ighajcb0g;eif;+rJt&yf/ Áoa&v trsdK;om;wdk@onf tpOftjrJ ighae&mt&yfjzpf.? Áoa&&Sifbk&ifrsm;ESifh trsdK;om;rsm;wdk@wGif rSm;,Gif;jcif; tm;jzifh‚if;/ &Sifbk&if. taoaumiftm;jzifh‚if;/ jrifh&mt&yfwdk@ Y ig.emrawmfjrwfudk aemufwzef r±_wfcs&=u? 8xdkodk@wHcg;cHkudkvnf; wcg;cHktem;rSm‚if;/ olwdk@udk,fwdkifvnf; ighwdkiftem;rSm‚if;/ wnfpdkufvsuf/ igESifholwdk@pyf=um;rSm eH&Hwpfckwnf;om&Sdvsuf/ olwdk@jyKrdaom pufqkyf&GH&SmzG,ftr_wdk@jzifh ig.emrawmf jrwfudk ±_wfcsaoma=umifh/ igonftrsufxGufI olwdk@udkzsufqD;+yD? 9,ckrlum;/ olwdk@rSm;,Gif; jcif;tr_rsm; ESifh&Sifbk&if. taoaumifrsm;udk igrS 10 a0;pGm y,f&Sm;=uap? igonfvnf;olwdk@wGif tpOftjrJaernf? tcsif;vlom;/ Áoa&vtrsdK;wdk@onf ukd,fh'kp&dkuftjypfa=umifh &Sufa=umufapjcif;iSg tdrfawmfudk jyavmh? tdrfawmfyHkudk olwkd@ wdkif;=uapavm? 11olwdk@onf udk,fjyKrdaom tr_rsm;a=umifh trSef&Sufa=umufv#if tdrfyHko¿mefESifhxGuf&m 0if&mwHcg;0rsm;/ usifh&or#aom 9

xHk;pHrsm;/pD&ifxHk;zGJ@csuf w&m; tvHk;pHkwkd@udkjyavmh? olwdk@onf xHk;pHrsm;ESifhpD&ifxHk;zGJ@csuftvHk;pHkwdk@udk usifhapmifhapjcif;iSg olwdk@a&S@rSma&;xm;avmh? 12awmifxdyf ay:rSmwnfaom tdrfawmf.w&m;awmfrlum; tdrfawmf e,fedrdwf&Sdor#wkd@onf tvGefoef@&Sif;&rnf? Ta&G@um; tdrfawmf.w&m;aywnf;? 13 ,Zfyv†if twdkif;t&Snfum;/ oHawmifjzifhwdkif;v#if/ bdeyftjrifhwawmif/ tus,fwawmif/ywfvnf tem;ywf tus,fwxGm&SdI/ ,Zfyv†ifjyifbufYwnf&.? 14 atmuftxpfonfajrESifh ESpfawmifuGmI tus,f wawmif&Sd&rnf? 15,Zfyv†iftjrifhonfvnf; av;awmif&Sd&rnf? i,faom txpfESifh }uD;aomtxpfonfav;awmifuGmI tus,fwawmif&Sd&rnf? OD;csKd;av;acsmif; wwf&rnf? 16,Zfyv†ifonf pwk&ef;jzpfI tvsm;wpfq,fESpfawmif teHvnf; wpfq,fESpfawmif&Sd&rnf? 17atmuftxpfonfvnf; pwk&ef;jzpfI tvsm;wq,fwq,fhav;awmif/ teHvnf; wpfq,hfESpfawmif &Sd&rnf? tem;ywfvnfonfvnf; tus,fwxGm &Sd&rnf? bdeyfonf,Zfyv†if ywfvnfYwawmifxGufI wwf&mvrf;onf ta&S@odk@rsufESmjyK&rnf? 18 wzeftcsif;vlom; t&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonftwdkif; rD;±_d@&m,Zfudk ylaZmfItaoG;udk zsef;bdk@&m ,Zfykv†ifudkwnfaomae@Y usifh&aomw&m;[lonfum;/ 19 tr_awmfudkaqmifI ighxHodk@ csOf;uyfaom av0dtrsKd; Zm'kwfom; ,Zfyka&m[dwfwdk@tm; tjypfajz&m,Zfbkd@ ysKdaomEGm;xD; waumif udktyf&rnf? 20EGm;taoG;tcsK@dudk,lI ,Zfykv†if OD;csKdav;acsmif; txpfav;axmifh tem;ywfudk vl;aomtm;jzifh oef@&Sif;pif=u,fap&rnf// 21 tjypfajz&m ,Zfbkd@ EGm;aumifukd,lI oef@&Sif;&mXmejyif AdrmefawmftwGif;wGif 22 cef@xm;aomt&yfY rD;±_d@&rnf? 'kwd,ae@Yvnf; tjypfr&Sdaom qdwfoi,fudk,lI tjypfajz&m ,Zfbkd@ylaZmf&rnf? ,Zfyv†ifudk EGm;taoG;ESifh oef@&Sif;apouJ@odk@ qdwftaoG;ESifh oef@&Sif;ap&rnf? 23 xkdodk@,Zfyv†ifudk oef@&Sif;ap+yD;onfaemuf tjypfr&Sd ysKdaomEGm;xD;ESifh tjypfr&SdaomqdwfxD;udk xm0&bk&m; a&S@awmfYylaZmf&rnf? 24,Zfyka&m[dwfwdk@onf qm;udkwifvsuf xkd,Zfaumifwdk@udk xm0&bk&m;tbdk@ rD;±_d@IylaZmf&rnf? 25ckESpf&ufywfvHk; wae@wae@v#if qdwfwaumifudk tjypfajz&mjyKI ylaZmf&rnf? tjypfr&Sd ysKdaomEGm;xD;waumifESifh odk;xD;waumifudkvnf; ylaZmf&rnf? 26ckESpf&ufwywfvHk; ,Zfyv†ifudkvnf; oef@&Sif;pif=u,fapI udk,fudkvnf; ,Zfyka&m[dwft&mY cef@xm;&=urnf? 27ckESpf&ufaphaomaemuf tÏrae@Y‚if; xkdae@rSpI‚if; ,Zfyka&m[dwfwdk@onf ,Zfyv†ifay:wGif oifwdk@rD;±_d@&m,Zfrsm;ESifh rd\[m,Zfrsm;udkESifh ylaZmf&rnf? igonfvn;f oifwdk@udkvufcHrnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonf? 44 1 xdk@aemuf oef@&Sif;&mt&yfodk@ rsufESmjyKaomjywif;wHcg;odk@ aqmifoGm;I xkdwHcg;onf ydwfv#uf&Sd.? 2xm0&bk&m;uvnf; TwHcg;udkrzGifhbJ ydwx f m;v#uf&Sd&rnf? vlrsm;r0if&=u? ta=umif;rlum; Áoa&vtrsdK;. bk&m;ocif xm0&bk&m;0ifawmfrlaoma=umifh 3 ydwfxm;v#uf&Sd&rnf? rif;om;tbdk@jzpfonf? rif;om;onf xm0&bk&m;a&S@awmfY pm;aomufIxkdwHcg;0rSm xkdif&vdrfhrnf? rif;om;onf xdkwHcg;rkwfjzifh xGuf0if&vdrfrnf[k 4 rdef@awmfrlonf? xdktcgtdfrfawmf a&S@ajrmuf wHcg;vrf;jzifhighudkaqmifoGm;I xm0&bk&m;.bkef;awmfonf xm0&bk&m;.tdrfawmfudk jznfhawmfrlojzifh igonfjyyf0yfvsuf ae.? 5xm0&bk&m;uvnf; tcsif;vlom; aphaph=unfh±_I rSwfavmh? xm0& bk&m;tdrfawmftbdk@

igpD&ifxHk;zGJ@csuf ynwfw&m;&Sdor#wdk@udk em;axmifavmh? tdrfawmf0if&m wHcg;0ESifh oef@&Sif;&mXmerS xGuf&mwHcg;0&Sdor#wkd@udk aphaphrSwfavmh? 6ykefuefwwfaomol Áoa&v trsKd;om;wdk@tm; t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudkqifhqdk&rnfrSm tkdÁoa&vtrsK;dom;wdk@/ 7oifwdk@onf ighabmZOfwnf;[laom qDOESifhtaoG;udk ylaZmfaomtcg ighAdrmefudk npfnL;apjcif;iSg ta&zsm;vSD;jcif; udkrcHaompdwfESifh ta&zsm;vSD;jcif;udk rcHaomudk,f&Sdaom wyg;trsKd;om;wdk@udk ig. oef@&Sif;&m XmexJodk@oGif;I ae&mcsojzifh pufqkyf&GH&SmzG,faom tr_rsm;utm;jzifh ighyËdnmOfudkzsuf=u+yD? 8ig.oef@&Sif; a&;Xmeudk rapmifh? xkdXmeYapmifhaom olwdk@udk udk,ftvdktavsmufcef@xm;=u+yD? 9 t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum; Áoa&vtrsKd;om;wdk@wGifaeI ta&zsm;vDS;jcif;udk rcHaompdwfESifh ta&zsm;vSD;jcif;udkrcHaomudk,f&Sdaom wyg;trsKd;om;onf ig.oef@&Sif;&mXmexJodk@ r0if&? 10Áoa&vtrsKd;om; wdk@onf ighxHrSxGufI vrf;v$J+yD;v#if rdrdwdk@±kyfwkrsm;aemufodk@ vdkufoGm;aomtcg ighxHrSxGufI vrf;v$Jaomav0dom; wdk@onf vnf; udk,ftjypfudkcH&rnf? 11 odk@&mwGif ig.oef@&Sif; &mXmeESifhqdkifaom tr_apmifhjzpfI AdrmefawmfwHcg;udk apmifhvsuf tr_awmfudkaqmif&Gufvsuf ae=u&rnf? rD;±d_@&m,ZfESifhvlrsm;ylaZmfaom ,Zfaumifwdk@udk owfI/ 12 olwdk@onf±kyfwkwd@k a&S@rSmvlrsm;tr_udk vlrsm;udk,fpm; tr_awmfudk aqmif&Guf=urnf? aqmif&Gufojzifh Áoa&vtrsKd;xdrdI'kp±kduf tjypfxJodk@ vJp&mta=umif;jzpfbl;aoma=umifh olwdk@wbufwGif igusdefqdkI olwdk@onf udkf,ftjypfudkcH=u&rnf? 13,pfyka&m[dwfvkyfI ighxHodk@rcsnf;uyf&=u? tvGefoef@&Sif;aom igXmeY oef@&Sif;aomt&mudk rcsOf;uyf&=u? udk,ft&SufuGJjcif; udk,fjyKrdaom pufqkyf&GH&SmbG,ftr_wdk@udk cH&=urnf? 14tdrfawmfudkapmifhI tdrfawmfY cyfodrf;aomtr_wdk@udk aqmif&Gufapjcif;iSg igcef@xm;rnf? Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf ighxHrSxGufI vrf;v$Jaomtcg ig. oef@&Sif;&mXmeudk apmifhaeaom av0dtrsKd;jzpfaom Zm'kwfom; ,Zfyka&m[dwf wdk@onf ightr_udkaqmifjcif;igS ighxHodk@csOf;uyf&=urnf? ightm;qDOESifhtaoG;udk 16 ylaZmfjcif;iSg igha&S@rSm&yf&=urnf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? xkdolwkd@onf igh.oef@&Sif;&mXmexJodk@ 0ifIightr_udkaqmifjcif;iSg ighpm;yGJtem;odk@ csOf;uyfI ightr_apmihfjzpf=u&rnf? 17 olwdk@onftwGif;wefwdkif;wHcg; twGif;odk@0ifaomtcg ydwft0wfudkom0wf=u&rnf? twGif;wHwdkif;/ wHcg;twGif;Y tr_awmfudk aqmif&GufpOf/ odk;ar$;t0wfudk r0wf&=u? 18 acgif;ay:rSmydwfOD;xkyf udkaqmif;I/ cg;Y ydwfabmif;bDudk0wf&=urnf? ac|;xGufapaom t0wfudkr0wf&=u? 19vlrsm;&Sd&m jyifwHwdkif;odk@ xGufomG ;aomtcg/ tr_awmfudk aqmifpOfwGif 0wfaomt0wfudkc|wfI/ oef@&Sif; aomtcef;wdk@Y xm;+yD;v#if tjcm;aom t0wfudk 0wf&=urnf? t&ift0wfudk0wfvsufvlrsm;wdk@udk roef@&Sif;ap&=u? 20rdrdwdk@qHyifudkvnf; r&dwf&? r&Snfapjcif;iSg jzwf&rnf? 21,Zfyka&m[dwfonf twGif;wefwdkif;xJodk@ 0ifaomtcgpyspf&nfukd raomuf&? 22 rkqdk;rESifhrqHkbuf&? vifuGmaomrdef;reSifh rpHkbuf&? Áoa&vtrsKd; tysKdunmESifhaom‚if;/ 23 ,Zfyka&m[dwf. r,m;jzpfbl;aomrkqdk;rESifh aomf‚if;pHkbuf&rnf? ig.vlwdk@onf oef@&Sif;aomt&m roef@&Sif;aom t&mwkd@udk‚if; pif=u,faomt&m rpif=u,faomt&mwkd@udk‚if; ydkif;jcm;Iodapjcif;iSg oGefoif=u&rnf? 24w&m;awG@r_udk pD&ifv#if ig."rRowfyGJ wdk@udk aqmif&Gufvsif igpD&ifxHk;zGJ@csufwdk@udk‚if;/ ig.Oykofae@wdk@udk‚if; apmifha&Smuf=u&rnf// 25taoaumifudkcsOf;I udk,fudkrnpfnL;ap&? odk@&mwGif udk,frdb udk,fom;orD; nDtpfudk vifraeaomESrtwGuf

udk,fudk npfnL;apaom tcGifh&Sd.? 26oef@&Sif;jcif;udk jyK+yD;rS ckESpf&ufae&rnf? 27oef@&Sif;&mXmeY tr_awmfudk aqmifjcif;iSg twGif;wefwdkif; oef@&Sif;&mXmexJodk@ 0ifaomae@wGif tjypfajz&m ,ZfudkylaZmf&rnf [kxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 28xkdt&monf ,Zfyka&m [dwfwdk@. tarGOpPm jzpf&rnf? igonf olwdk@tarGOpPmjzpf.? Áoa&vjynfY olwkd@tm; tarGajrudkray;&? igonfolwdk@. tarGajrjzpf.? 29ylaZmfaomrkef@nufESifh tjypfajz&m,Zf 'kp±kdufajz&m,Zfudk pm;&=urnf? Áoa&v trsKd;om; usdefqdkI ylaZmfor# wdk@udkvnf; odrf;,l=urnf? 30 tOD;toD;aomtoD; trsKd;rsKd;ESifh csD;ajr‡muf&mylaZmfouUmtvHk;pHk wdk@udk,ZfylaZmfyka&m [dwfonf odrf;,l&rnf? olonf oifhtdrfY aumif;}uD;r*Fvmudk oufa&mufapjcif;iSg tOD;e,faom rkef@pdrf;udkolY vSL&rnf? iSufjzpfap tvkdvdkaoaom taumifom;&JudkufI aoaom taumifudk ,Zfyka&m[dwfrpm;&?

45

oifwdk@onf ajrudktarGcHjcif;iSg pma&;wHcsI ykdif;jcm;aomtcg oef@&Sif;aom ajrwuGufudkxm0& bk&m;tm; ylaZmf&=urnf// xkdtuGufonf tvsm;usKvHk;tjyef ESpfaomif;ig;axmif teHwaomif;&Sd&rnf? e,fedrdwf &Sdor#onfvnf; oef@&Sif;&rnf? 2xkdajruGuf tv,fYtvsm;tawmifig;&m teHvnf; tawmifig;&m &Sdaompwk&ef; tuGufonf oef@&Sif;&mXmebdk@ jzpf&rnf? xdktuGufywfvnfY oef@&Sif;aom e,fvnf; tawmifig;q,f&Sd&rnf? 3 xkdtvsm;ESpfaomif;ig;axmif teHwaomif;udk wkdif;+yD;rS tvGefoef@&Sif; aomt&yfESifh oef@&Sif;aomXmewnfae&m jzpf&rnf? 4xkdoef@&Sif;aom ajronfxm0&bk&m; .tr_awmfudk aqmifjcif;iSg txHawmfodk@csOf;uyfI oef@&Sif;&mXme. tr_apmihf ,Zfyka&m[dwfwdk@tbkd@jzpf&rnf? olwdk@tdrfaqmufp&mESifh oef@&Sif;&mXmewnfp&mtbkd@ oef@&Sif;aom ajrjzpf&rnf? 5 tvsm;ESpfaomif; ig;axmif teHwaomif;&SdaomtuGufonf tdrfawmftr_apmifh 6 av0dvlwdk@ae&mtce;f ESpfq,fwnf aqmufp&mtbkd@ jzpf&rnf// +rdK@awmfESifhqkdifaom ajronfoef@&Sif;aom t&yfwbuf wcsufY tvsm; waomif;ig;axmif teHig;axmif&SdI 7 Áoa&vtrsKd;om; taygif;wkd@tbkd@jzpf&rnf? oef@&Sif;aom ajruGuf ESifh+rdK@awmf e,fedrdwftaemufbuf wa&SmufvHk;wydkif;/ ta&S@bufta&SmufvHk;wydkif;onf rif;om;wdk@tbdk@ 8 ig.rif;om;wdk@onf aemufwzefig.vlwdkudk rn‡Of;qJrnfta=umif; jzpf&rnf? xkdajronfÁoa&vjynfY rif;omykdif aomajrjzpf&rnf? ºuGif;aomajrudk Áoa&vtrsKd;tEG,f toD;oD;wdk@tm;ay;&rnf? 9 t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum; tdkÁoa&vtrsKd;om;wkd@ a&mifh&Jaompdwf&Sd=uavmh? tEdkiftxufjyKjcif; vk,ljcif;tr_wdk@udk udky,f&Sm;I w&m;aomtr_ [kwfrSefaomtr_wdk@udkjyK=uavmh? aemufwzefig. vlwdk@udk rn‡Of;qJ rESdyfpuf=uESifh[k xm0&bk&m;u rdef@awmfrl.? 10rSefaomcsdefcGif rSefaom{zg rSefaomAwfwkd@udkoHk; &=urnf? 11 {zgESifhAwfonf tnDtr#&Sd&rnf? ESpfyg;onf a[mrJudktrSDjyKI {zgonfwa[mrJwGif q,fpkwpfpk Awfonf wa[mrJwGif q,fpkwpfpk&Sdrnf? 12a*&mESpfq,fonf wusyf tusyfajcmufq,fudk wrmae&Sd&rnf? 13 csD;ajr‡muf&mylaZmfouUmjyKaomtcg *sKHqefjzpfap rka,mqefjzpfap wa[mrJwGifw=orJudk ylaZmf&rnf? 14qDESifhqkdifaom ynwf[lrlum; waum&wGif Awfq,fpkwpfpkukd ylaZmf&rnf? wa[mrJonf q,fAwfjzpfaoma=umifh waum&onf q,fAwfjzpfownf;? 15olwdk@tjypfudk 1

ajzjcif;iSg Áoa&vusufpm;&m a&rsm;aomt&yfY &Sdaomodk;ESpf&mwGif odk;oi,fwaumifukd abmfZOfylaZmf ouUmESifhwuGrD;±_d&m,Zf rd\[m,Zfwdk@uudkylaZmf=u&rnf 16 [kxm0&bk&m;rdef@awmfrlonf? xdkodk@csD;ajr‡muf&m ylaZmfouUmudk jynfjynfom;taygif;wdk@onf Áoa&vrif;om;wdk@tm; quf=u&rnf? 17rif;om;onfvnf; yGJobifae@ vqef;ae@ Oykofae@ Áoa&vtrsK;d y&dwfowfpnf;a0;aom ae@&uft pOftwdkif; rD;±_d@&m,Zf abmZOfylaZmfouUm oGef;avmif;&m ylaZmfouUm wdk@udkylaZmf&rnf? Áoa&v trsdK;.tjypfudkajzjcif;iSg tjypfajz&m,Zf abmZOfylaZmfouUm rD;±_d@&m,Zf rd\[m, ,Zfudkvnf;ylaZmf&rnf? 18 t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum; yXrvw&ufae@wGif tjypfryg 19 toufysKdaomEGm;xD; waumifudk,lI oef@&Sif;&mXmeudk pif=u,fap&rnf? ,Zfyka&m[dwfonf tjypfajz&m,ZfaumiftaoG; tcsKd@udk ,lItdrfawmfwdkifY‚if; ,Zfyv†ifatmuf 20 xpfav;axmihfY‚if;/ twGif;wHwkdif; wHcg;wdkifY‚if; xnfh&rnf? xkdrSwyg; rSm;,Gif;aomolESifh rkdufaomoltwGuf ckESpf&ufae@wGif xkdenf;wlylaZmfI tdrfawmftwGuf tjypfajz&m r*fvmukdjyK&rnf? 21 yXrv wpfq,fhav;&ufae@wGif yocgyGJudkcH&rnf? ckESpfywfvHk; yGJcHpOfwGif waq;rJhrkef@udkom pm;&rnf? 22xkdae@Y rif;om;onf udk,fbkd@‚if; jynfoljynfom;taygif;wdk@udk‚if; 23 EGm;xD;waumifudk tjypfajz&m ,ZfylaZmf&rnf/ yGJae@ckESpf&ufywfvHk; xm0&bk&m;tm; rD;±_d@&m,Zfbkd@ EGm;xD;ckESpfaumif tjypfrygaom odk;xD;ckESpfaumifudk‚if; tjypfajz&m 24 ,Zfbkd@qdwfoi,f wpfaumifudk‚if; ae@wdkif;ylaZmf&rnf? EGm;jzpfap odk;jzpfap waumifwaumifESifh yg&aom abmZOfylaZmfouUmbkd@ rkef@nufw{zg qDw[defudk jyifqif&rnf? 25 owWrv wq,fig;&ufae@wGif yGJcHI,ciftjypf ajz&m,Zf rD;±_@d&m,Zf abmZOfylaZmfouUm qDylaZmfouUmjyKonf twdkif;ckESpfywfvHk; jyK&rnf? 46 1 t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum; ta&S@wkd@rsufESmjyKaom twGif;wefwdkif;wHcg;udk tvkyfvkyfaomae@ ajcmuf&ufywfvHk; ydwfxm;&rnf? Oykofae@ESifh vqef;ae@Y zGifhxm;&rnf? 2 rif;om;onf xkdwHcg;rkwfjzifh 0ifI wHcg;wdkiftem;rSm &yfae&rnf? ,Zfyka&m[dwfwdk@onf rif;om;rD;±_@d&m,Zf rd\[m&,Zfwdk@udk ylaZmfI olonfwHcg;cHkY OD;!Gwfcs+yD;rS jyifodk@xGufoGm;&rnf? 3odk@&mwGif nOD;,H ra&mufrDS xkdwHcg;udkrydwf&? xkdenf;wl Oykofae@ESifh vqef;ae@wdk@Y jynfoljynfom;wdk@onf xkdwHcg;0tem;rSm xm0&m;a&S@awmfwGif OD!Gwfcs&=urnf? 4 Oykofae@Y rif;om;onf rD;±_d@&m,Zfbkd@ tjypfrygaom odk;oi,fajcmufaumif tjypfrygaom odk;xD;waumifudk xm0&bk&m;xHawmfodk@ aqmifcJh &rnf? 5abmZOfylaZmfouUmbdk@ odk;xD;waumifESifh rkef@nufwpf{zg qdw[defudk‚if; odk;oli,f ESifhtvkd&Sdor#udk‚if; ylaZmf&rnf? 6 vqef;ae@Y tjypfrygaom EGm;xD;waumif odk;oli,f ajcmufaumif okd;xD;waumifukd ylaZmf&rnf? 7abmZOfylaZmfouUmbkd@ EGm;waumifESifh rkef@nufw{zg odk;waumifESifh w{zg odk;oi,fESifhtvdk &Sdor#udk‚if; rkef@nufw{zgESifh qDw[defudk‚if; ylaZmf&rnf? 8 rif;om;0ifaomtcg ta&S@wHcg;rkwfjzihf0if&rnf? xkdwHcg;rkwfjzifhvnf; xGuf&rnf? 9 jynfoljynf om;wkd@onf "rRyGJcHcsdefumvY xm0&bk&m;a&S@awmfodk@0ifaomtcg OD;!Gwfcsjcif;iSg ajrmufwHcg;jzifh0ifaom olonfawmifwHcg;jzifh xGuf&rnf? awmifwHcg;jzifh 0ifaomolonf ajrmufwHcg;jzifh xGuf&rnf? 0ifaomwHcg;jzifhrxGuf&? 0ifaomwHcg; wbufwcsufY&Sdaom

wHcg;jzifhxGuf&rnf? 10jynfom;wkd@wGif rif;om;jzpfaomolonf olwdk@0ifaomtcg 0if&rnf? 11 olwdk@xGufaomtcg xGuf&rnf? yGJcHI y&dwfowf pnf;a0;&m umvY abmZOfylaZmfouUmbkd@ EGm;waumifESifh rkef@nufw{zg/ odk;waumif ESifhw{zm odk;oi,fESifhtvkd&Sdor#udk‚if; rkef@nufw{zgESifh qDw[defukd‚if; ylaZmf&rnf? 12rif;om;onf tvkdvdkjyKaomf rD;±_d@&m,Zf rd\[&,Zfudk rdrdtvdktavsmuf xm0&bk&m;tm; ylaZmfouUm jyKaomtcg ta&S@ odk@rsufESmjyKaom wHcg;udkzGifh&rnf? olonfOykofae@Y rD;±_d@&m,Zf rd\[m&,Zfudk ylaZmfouJh odk@ylaZmf&rnf? ylaZmf+yD;rSxGufoGm;I wHcg;udkydwfxm;&rnf? 13 ae@wdkif;tpOf xm0&bk&m;tm; rD;±_d@&m,Zfbkd@tjypfryg 14 tcgrvnfaomodk;oi,fwpfaumifudk eHeuftcsdefY ylaZmf&rnf? eHeufwdkif;tpOf xdkodk;oi,fESifh abmZOfylaZmfouUmbkd@ rkef@nufw{zgwGif ajcmufpkwpfpkudk‚if; rkef@nufESifh a&m&aom qDav;avmCudk‚if; ylaZmf&rnf? Ta&G@um; xm0&bk&m;tm; tpOft+rJjyK&aom abmZOfylaZmfouUm w&m;aywnf;? 15xkdodk@rD;±_d@&m,Zfudk eHeufwdkif;tpOfrjywf ylaZmfp&mbkd@ odk;oi,fudk‚if; abmZOfylaZmfouUmESifh qDudk‚if;jyifqif&rnf? 16 t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum; rif;om;onf rdrdomYvufaqmif wpHkwckudkay;v#if xkdvufaqmifonf tarGOpPmjzpfI om;awmfonf tarGcHv#uf odrf;,l&rnf? 17 rdrdu|efY tarGOpPmvufaqmif wpHkwckudkay;v#ifrlum;/ vGwf&mESpfouU&mZfwdkif±kHr#om xkdu|efonfykdif&rnf// aemufrSrif;om;vufodk@jyefa&muf&rnf? om;rlum;tpOftjrJ tarGcH&rnf? 18 xdkrSwyg; rif;om;onf jynfom;tarGajrudk tEkdiftxuf,lI ajr&SifudkrESifhxkwf&? rdrdykdifaomajrxJu rdrdom;wdk@tm; tarGay;&rnf? ig.vlwdk@onf rdrdwdk@ydkifaomtarGajrY rae&bJ t&yf&yfodk@uGJjym;apjcif;iSg rjyK&? 19 xdkaemufrS wcg;tem;Y&Sdaom 0if0jzifhighudkaqmifoGm;I ajrmufodk@rsufESmjyKaom ,Zfyka&m[dwf oef@&Sif;aomtcef;rsm;xJodk@ oGif;ojzifh taemufbufY&Sdaom t&yfwckukdigjrif.? 20 Tt&yfum; ,Zfyka&m[dwfwdk@onf 'kp±kdufajz&m,Zf tjypfajz&m,Zfudk jyKwfIabmZOfylaZmfouUmudk zkwf&aomt&yfjzpf.? vlrsm;udk oef@&Sif;apjci;fiSg xkdt&mwdk@udk jyifwefwdkif; xJodk@rxkwf=u& [kightm;ajuqdk.? 21wzef jyifwefwdkif;xJodk@ ighudkac:oGif;I wefwdkif;axmufav;axmufwdk@udk a&SmufoGm;apojzifh xkdav;axmufwdk@Y wefwdkif;i,f 22 wckpD&Sdonfudk igjrif.? xkdwefwdkif;i,fwdk@onf tvsm;tawmifav;q,f 23 teHtawmifoHk;q,f&SdI twkdif;t&Snf wnDw!Gwfwnf; jzpf=u.? xkdav;axmufwdk@twGif; ywfvnfY csufjyKwfp&mbkd@ tpOftwdkif; ckHavmufwef;rsm; &Sd=u.? 24Tt&yfwdk@um; tdrfawmftr_apmifhwdk@onf vlrsm;ylaZmfaom ,Zfaumifwdk@udk jyKwf&aom t&yfjzpf=u onf[k ightm;ajymqdk.? 47 1 xkdaemufrS tdrfawmfwHcg;odk@ wzefighudkaqmifcJhI wHcg;cHkatmufrS ta&S@bufodk@xGufaoma&udk igjrif.// tdrfawmfOD;onf ta&S@odk@rsufESmjyKI a&onftdrfawmfwHcg;ckH vuf,matmuf ,Zfyv†ifawmf awmifbufrSpDoGm;av.? 2wzefajrmufwHcg;vrf;jzifh ighudkxkwfI tjyifY0dkif;oGm;vsuf ta&S@odk@ rsufESmjyKaom tjyifwHcg;vrf;0odk@ a&mufaomtcg vusfmbufrS 3 pD;aoma&udkigjrif.? }udK;udkudkifaomolonf ta&S@odk@oGm;+yD;v#if tawmifwpfaxmif 4 aphatmifwkdif;I ighudka&ul;ap.// a&onf zrsufodk@rSDav.? wzeftawmifwpfawmif aphatmif

wkdif;Ia&ul;apjyefv#if a&onf 'l;udkrSDav.?wzeftawmifwpfaxmifaphatmifwdkif;I a&ul;apjyefv#if a&onfcg;udkrSD av.? 5wzeftawmif wawmifaphatmif wdkif;aomtcg rul;Edkifaomjrpfjzpfav.? a&xaoma=umifh eif;Irul;Ekdif/ ajcaxmufI rrDSbJ ul;&aomjrpfjzpf.? 6 xkdolum; tcsif;vlom;Tt&mudk jrif+yDr[kwfavm[k ajym+yD;rSwzef ighudkac:oGm;I jrpfem;odk@jyefap.? 7jyefpOftcg jrpfem;ESpfbufY rsm;pGmaomtyifwdk@udk igjrif.? 8xkdoluvnf; Ta&onf ta&S@odk@pD;I awmudka&Smuf+yD;rS tdkifxJodk@0ifwwfaomtm;jzifh tkdifa&onf csKdvdrfhrnf?9touf&SifI v_yf&Sm;wwfaom owW0gtrsK;drsKd;wdk@onf xkdjrpfa&a&mufor#aom t&yfwdk@Y touf&SifI tvGefrsm;pGmaomig;wdk@vnf; &Sd=uvdrfhrnf? xdkjrpfa&onf csKdaoma=umifh a&mufor# aomt&yfwdk@Y owW0gtrsKd;rsKd;wdk@onf touf&Sif=uvdrfhrnf? 10tkdifem;rSmwHigwdk@onf &yfIt*F'd&GmrSpI {ae*vdrf&Gmwdkifatmif ydkufuGefjzef@cs&m t&yfjzpfvdrfhrnf? ig;trsKd;rsKd;wdk@onf r[myifv,fig; uJhodk@tvGefrsm;jym;=u vdrfhrnf? 11&G@bGufa&ESifh &GH@tkdifa&rlum;rcsKd&/ 12 tpOfief&vdrhfrnf? jrpfurf;em; ESpfbufY pm;p&maumif;aomtoD; tyiftrsK;drsKd;ayguf=uvdrfhrnf? t&Gufvnf;rn‡dK;EGrf;&/ toD;vnf; rjywf&// vwdkif;tpOf EkaomtoD;udkoD;vdrfhrnf? ta=umif;rlum;/ xkda&onf oef@&Sif;&m XmexJuxGufownf;? toD;onfpm; p&mtbkd@ jzpfonf? t&Gufonfvnf; tema&m*g +idrf;ap&m bdk@jzponf[kightm; ajymqkdk.? 13 t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonftwdkif; Áoa&vtrsKd; wq,fESpfrsKd; tarGcH&aom ajrtydkif;tjcm; [lrlum; a,moyfonfajrtydkif;tjcm; ESpfckudk,l&rnf// 14bkd;ab;wdk@tm; igusdefqdkonft wdkif; igay;&aomxkdajronf oifwdk@tarGjzpfI oifwdk@onf 15 ajrajrmufbuf tydkif;tjcm;onf r[myifv,fwzufwcsuf/ tcsif;csif;tarGcH&vdrfhrnf// 16 avo[kefvrf;/ aZ''fvrf;odk@vdkufvsuf/ [mrwf+rdK@ ESifhaAa&mom+rdK@udk‚if; 'rmoufe,fESifh[mrwfe,fpyf=um;rSm odA&def+rdK@udk‚if; a[m&ef+rdK@ tem;rSm [mZm[wWdukef +rdK@udk‚if;0dkif;I/ 17wzefyifv,fESifhuGm+yD;rS 'rmoufe,ftem;I [mZa&eef+rdK@ ajrmufbufYZdjzKef+rdK@ [mrwf+rdK@yg&rnf? Ta&G@um; ajrmufbuftykdif;tjcm;jzpfownf;? 18ta&S@buf tydkif;tjcm;onf a[m&ef+rdK@ 'rmowf+rdK@ *dv'fjynf a,mf'efjrpfem; Áoa&vjynfe,fudk av#mufI ta&S@yifv,fYqHk;&rnf// Ta&G@um; ta&S@buftydkif;tjcm; jzpfownf;// 19awmifbuftydkif; tjcm;onf wmr+rdK@rSpI uma'&S+rdK@ ar&dba&wdkifatmif‚if; r[myifv,fxJodk@ 0ifaomjrpfwdkifatmif‚if; av#muf oGm;&rnf? Ta&G@um; awmifbuftydkif;tjcm;yif jzpfownf;? 20 taemufbufY r[myifv,fonf awmifbufrSpI [mrwf+rdK@wbufwcsufwdkifatmif ydkif;jcm;vsuf&Sd&rnf? Ta&G@um; taemufbuf tydkif;tjcm;jzpfownf;? 21 22 xkdajronf Áoa&vtrsKd; toD;toD;wdk@tm;a0ay;&rnf? trsKd;om;csif; tarGcHbkd@udk‚if; oifwdk@wGifaeI om;orD;zGm;jrifaom wyg;trsKd;om;csif; tarGcHbdk@‚if; pm;a&;wHcsI ajrudka0cGJ&rnf// xdkwyg;trsKd;om;wdk@udk jynfIzGm;jrifaomÁoa&v trsKd;om;wdk@uJhodk@ rSwf&rnf? olwdk@onf Áoa&v trsKd;om;wdk@ ESifhtwlajrudk tarGcH=uvdrfhrnf? 23 wyg;trsKd;om; aeav&m&mc±kdifY ol@tarGcHp&majrudk ay;&rnf[kt&Sifxm0&bbk&m; rdef@awmfrl.? 48

Áoa&vtrsKd; c±kdifpktrnfum; ajrmufbufYa[o[kefvrf;ESihf [mrwfvrf;em; [mZa&eef+rdK@ygvsuf 'rmowf+rdK@e,fajrmuf [mrwf+rdK@wdkifatmif‚if; ta&S@bufrSonf yifv,fwdkifatmif‚if; 'efc±kdif&Sd&rnf? 2'efc±kdiftem; ta&S@bufrSonf taemufbufwkdifatmif 3 tm&Smc±kdif &Sd&rnf? tm&Smc±kdiftem; ta&S@bufrSonf taemufbufwdkifatmif 4 e\vdc±kdif&Sd&rnf? e\vdc±kdif tem; ta&S@bufrSonf taemufbufwdkifatmif 5 rem&Snfc±dkif&Sd&rnf? rema&Sc±kdiftem; ta&S@bufrSwnf taemufbufwdkifatmif {z&drfc±dkif&Sd&rnf? 6{z&drfc±kdiftem; ta&S@bufrSonf taemufbufwdkifatmif ±kAifc±kdif&Sd&rnf? 7 ±kAifc±kdiftem; ta&S@bufrSonf taemufbufwdkifatmif ,k'c±kdif&Sd&rnf? 8 ,k'c±kdiftem; ta&S@bufrSonf taemufbufwdkifatmif oifwdk@ylaZmf&aom ajruGuf&Sd&rnf? xkdajrteHum; usKvHk;tjyefESpfaomif; ig;axmiftvsm;um; ta&S@bufrSonf taemufbufwdkifatmif c±kdiftvsm;ESifhnD&rnf? xdkajrtwGif;Y oef@&Sif;&mXme&Sd&rnf? 9 xm0&bk&m;tm; ylaZmf&aom ajruGufrl um; tvsm;ESpfaomif;ig;axmif teHwpfaomif;&Sd&rnf? 10 xkdoef@&Sif;aomylaZmfouUmonf ,Zfyka&m [dwfbkd@jzpfI? ajrmufbufYtvsm;ESpfaomif; ig;axmif taemufbufYteHwpfaomif; ta&S@bufY teHwaomif; awmifbufYtvsm;ESpfaomif;ig;axmif us,fI xm0&bk&m;. oef@&Sif;&mXmeonf 11 Áoa&vtrsKd;om;wdk@onf vrf;v$Jaomtcg xdktuGuftv,fY &Sd&rnf? av0dvluJhodk@vrf;rv$Jyg// ightr_udktpOfaqmifI oef@&Sif;aomZm'kwfom; 12 ,Zfyka&m[dwfwdk@bkd@jzpfonf// av0dvlae&m ajrtem;rSm xdkodk@ylaZmfaom ajronf ,Zfyka&m[dwfwdk@tbdk@ tvGefoef@&Sif;aomajrjzpf&rnf? 13,Zfyka&m[dwf ajrtem;rSmav0d vlae&majruGuf tvGwfonf tvsm;ESpfaomif;ig;axmif teHwpfaomif;&Sd&rnf? 14xkdajronf xm0&bk&m;tbdk@ oef@&Sif;aoma=umifh av0dvw l dk@onf ajrudkra&mif;&? tOD;oD;aom toD;udktjcm; aomOpPmESifh rz,f&? tbkd;ESifh ra&mif;&? 15 ESpfaomif;ig;axmiftem;rSm ºuGif;ao;aomajrig;axmifonf vlae&m+rdK@ESifh 16 +rdK@e,fwnfp&m bkd@jzpfI? xkdajrtv,fY +rdK@wnf&rnf? +rdK@twdkif;t&Snfum; ajrmufbufY av;axmifhig;&m a&S@bufYav;axmifhig;&m awmifbufYav;axmifhig;&m 17 taemufbufYav;axmifhig;&m &Sd&rnf? +rdK@e,f um; ajrmufbufY ESpf&mhig;q,f/ awmifbufY ESpf&mhig;q,f/ ta&S@bufY ESpf&mhig;q,f/ taemufbufY ESpf&mhig;q,f&Sd&rnf? 18 oef@&Sif;aomajrtem;rSm tvsm;YºuGif;aom ta&S@bufYwaomif; taemufbufY waomif;&SdaomajrYtoD;onf +rdK@tr_apmifhaomolwdk@ pm;p&mbdk@twGufjzpf&rnf? 19 +rdK@tr_apmifhwdk@udk Áoa&vtrsKd;taygif;xJu a&G;aumuf&rnf? 20ylaZmfaomajruGuf taygif;um; tvsm;ESpfaomif; ig;axmif teHeSpfaomif;ig;axmifus,fI +rdK@e,fygvsuf oef@&Sif;aom pwk&ef;ajrudk ylaZmf&rnf? 21 xkdoef@&Sif;aomylaZmfouUmajrESifh +rdK@e,fESpfbufYºuGif;I a&S@bufYESpfaomif;ig;axmif taemufbufY ESpfaomif;ig;axmifus,faom ajrpGe;f ESpfuGufwdk@onf rif;om;tbdk@jzpf&rnf? oef@&Sif;aomylaZmfouUmajrESifh tdrfawmf .oef@&Sif;&mXmeonf xdkESpfuGufpyf=um;wGif ae&mus&rnf? 22xkdodk@pyf=um;rSmusaom av0dvlae&mtydkif;tjcm; +rdK@e,ftydkif;tjcm;ESifh jyifbufESpfbuf ,k'c±kdif A,Fmrdef c±kdifpyf=um;rSm usaomajr&Sdor#onf rif;om;tbdk@jzpfonf? 1

ºuGif;aomÁoa&vc±kdif [lrlum; ta&S@bufrSonf taemufbufwkdifatmif A,Fmrdefc±kdif &Sdonf? 24A,Fmrdefc±dkiftem;/ ta&S@bufrSonf taemufbufwdkifatmif &Sdarmifc±dkif&Sd&rnf? 25&Sdarmif c±dkiftem; ta&S@bufrSonf taemufbuf wdkifatmif 26 Áocg±dkif&Sd&rnf? Áocgc±kdiftem; ta&S@ bufrSonf taemufbufwkdifatmif 27 ZmAkvkefc±kdif&Sd&rnf? ZmAkvkefc±kdiftem; ta&S@bufrSonf taemufbufwdkifatmif 28 *'fc±kdif&Sd&rnf// *'fc±kdifawmifbuf tydkif;tjcm;onf wmrm+rdK@rSpI uma'&S+rdK@ ar&dba&wdkifatmif‚if;/ r[myifv,fxJodk@0ifaomjrpfwdkifatmif‚if; a&SmufoGm;&rnf? 29 Ta&G@um; Áoa&vtrsKd;tEG,fudk tarGcHp&mtbdk@ pma&;wHcsI a0&aomajrY Ta&G@um; olwdk@ydkif;jcm;I ae&aom c±kdiftoD;oD;jzpfonf[k t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonf? 30 +rdK@rSxGuf&mwHcg;rsm;[lonfum; +rdK@ajrmufbufY av;axmifig;&mus,fI/ 31+rdK@wHcg;onf Áoa&vtrsKd;tE$,fwdk@ trnfudkaqmifvsuf ajrmufbufY±kAifwHcg;/ ,k'wHcg;/ av0dwHcg; wnf;[laom wHcg;oHk;ayguf&Sd&rnf? 32+rdK@ta&S@bufY av;axmifhig;&mus,fI a,moyfwHcg;/ 33 A,FmrdefwHcg;/ 'efwHcg; wnf;[laom wHcg;oHk;ayguf&Sd&rnf? +rdK@awmifbufY av;axmifhig;&mus,fI &SdarmifwHcg;/ ÁocgwHcg;/ ZmAkvkefwHcg; wnf;[laomwHcg;oHk;ayguf &SSd&rnf? 34+rdK@taemufbufY av;axmifh ig;&mus,fI *'fwHcg;/ tm&SmwHcg;/ e\vdwHcg;wnf; 35 [laomwHcg; oHk;ayguf&Sd&rnf? xkdodk@+rdK@ ywfvnf twdkif;t&Snfum; wpfaomif;&Spfaxmif&Sd&vdrhfrnff? wnfaomae@rSpI xkd+rdK@udk a,a[m0g&SrR trnfjzifhac:wGif &vdrfhownf;? 23

ya&mzwfa,ZausvpD&ifa&;xm;aom tem*wWdusrf;+yD;.?

'Ha,vtem*wWdusrf;? THE BOOK OF DANIEL.

1 ,k'&Sifbk&if a,m,udrfeef;pHoHk;ESpfwGif/ AmAkvkef&Sifbk&if aeAkc'faeZmonf a,±k&Svif+rdK@ odk@ csDvmI 0ef;&Hav.? 2xm0&bk&m;onf ,k'&Sifbk&if a,m,udrfrSpI Adrmefawmfwefqm tcsdK@wdk@udk aeAkc'faeZmvufodk@ tyfESHawmfrlI/ xdkwefqmrsm;udk aeAkc'faeZmrif;onf &SdemjynfY&Sdaom rdrdbk&m;. ausmif;odk@ ,loGm;+yD;v#if/ a&$wdkufYoGif;xm;awmfrl.? 3 xdktcg &Sifbk&ifonf rdef;rpdk;tkyf tm&Sayewfudk ac:awmfrlI/ 4raumif;aom vuQ%muif;vsuf/ vSaomtqif;o¿mefESifh jynfhpHkI/ aumif;aomOm%fESifhwuG txl;xl; tjym;jym;aom twwfynmrsm; udk avhusufI/ eef;awmfYtr_xrf;jcif;iSg wwfpGrf;Edkifaom vlysdKwdk@udk Áoa&vrif;rsdK;rif;om;xJu a&G;aumufI/ cgv'Jbmomtwwfudk oifap[k trdef@awmf&Sd.? 5yGJawmfrSºuGif;aomtpmESifh aomufawmf rlaom pyspf&nfudk ae@wdkif;ay;I oHk;ESpfau|;arG;+yD;rS/ tr_awmfxrf;&rnfta=umif; pD&ifawmfrl.? 6xdkolwdk@wGif ,k'trsdK;om; 'Ha,v/ [meed/ rda&Sv/ tmZ&dwdk@onf yg=u.? 7rdef;rpdk;tkyfonf xdkolwdk@udk trnfemrvJI/ 'Ha,vudk aAvw&SmZm/ [meedudk &Sm'&uf/ rda&Svudkar&Suf/ tmZ&dudk taA'aea*g [k/ toD;toD;trnfopfudk ay;.? 8 'Ha,vrlum;/ yGJawmfrSºuGif;aomtpmESifh aomufawmfrlaom pyspf&nfudk raomuf rpm;bJ/ npfnL;jcif;udka&Smifrnf[k t}uH&SdI/ rdrdudkrnpfnL;aprnfta=umif;/ rdef;rpdk;tkyfudk cGifhawmif;.? 9bk&m;ocif jyKjyifawmfrlaomtm;jzifh/ rdef;rpdk;tkyfonf 'Ha,vudktvGefcspf oem;aomfvnf;/ 10ighocif =unfh±_apjcif;iSg rdef;rpdk;tkyfcef@xm;aom pm;awmfuJudkiga=umuf.? oifwdk@tpm;taomufudk pD&ifawmfrl+yD? oifwdk@rsufESmonf t&G,[email protected] tqif;rvSonfudk jrifawmfrlv#if/ oifwdk@t wGuf igonf&mZ0wfoifhI toufrvGwfI[k 'Ha,vudkajymqdk.? 11xdktcg 'Ha,v/ [meed/ rda&Sv/ tmZ&dwdk@udk =unfh±_apjcif;iSg rdef;rpdk;tkyfcef@xm;aom pm;awmfuJudk 'Ha,vu/ 12tu|Efkyfwdk@ pm;aomuf p&mbdk@ [if;oD;[if;&GufESifh a&udkom q,f&ufywfvHk;ay;prf;yg? 13xdkaemuf/ tu|Efkyfwdk@rsufESmESifh yGJawmfrS ºuGif;aomtpmudk pm;[email protected] ocifa&S@Y ppfawmfrlygap? udk,fawmfwdkifjrif+yD;rS/ tu|Efkyf wdk@udk pD&ifawmfrlyg[kajymv#if/ 14pm;awmfuJonf 0efcHI q,f&ufpHkprf;av.? 15 q,f&ufaphv#if olwdk@ rsufESmonf yGJawmfrSºuGif;aom tpmudkpm;aom vlysdKtaygif;wdk@. rsufESmxuftqif;vSI zGH@0vsuf&Sd.? 16xdktcg pm;awmfuJonf olwdk@tpmudk‚if;/ olwdk@aomufbdk@ pyspf&nfudk‚if; ±kyfodrf;I/ [if;oD;[if;&Guf ESifhom au|;arG;.? 17bk&m;ocifonf xdkvkvif av;a,mufwdk@tm; txl;xl;aom ody`Htwwfynm wdk@udk odapjcif;iSg/ xdk;xGif;Iem;vnfEdkifaom Om%fowWdudk ay;oem;awmfrl.? 'Ha,vonfvnf; Asm'dwf±lyg±HkESifh tdyfrufudkem;vnfEdkifaom Om%fynmESifhjynfhpHk.? 18 eef;awmfodk@oGif;apiSg csdef;csufawmfrlaom tcsdefa&mufaomf/ rdef;rpdk;tkyfonf vkvifrsm; wdk@udk ac:I eef;awmfodk@oGif;av.? 15&Sifbk&ifonf xkdvkvifwdk@ESifh aqG;aE$;ar;jref;awmfrl+yD;v#if/ 'Ha,v/ [meed/ rda&Sv/ tmZ&dwdk@ESifhwlaom wa,mufr#r&Sdaoma=umifh/ olwdk@onf txHawmfY cpm;&aomtcGifht&m udk&=u.? 20&Sifbk&ifar;awmfrlor#aom twwfynmudk xdkvkvifwdk@onf 1

EdkifiHawmfY &Sdor#aom rm*kynm&Sd/ aA'ifwwfrsm;xufomI q,fqwwf=uonfudk awG@jrif awmfrl.? 21'Ha,vonf uk±krif;}uD; eef;pHyXrESpfwdkifatmif &Sdaeownf;? 2 1 aeAkc'faeZmrif;onf eef;pHESpfESpfwGif/ tdyfrufudkjrifawmfrlI xdwfvef@jcif;pdwf &Sdaoma=umifh pufawmfrac:EdkifonfjzpfI/ 2tdyfrufawmfudk jyefajymapjcif;iSg rm*kynm&Sd/ aA'ifwwf/ oljyKq&m/ cgv'J q&mwdk@udkac:acs[k trdef@awmf&Sdonftwdkif;/ olwdk@onf txHawmfodk@ a&mufvm=uonf&Sdaomf/ 3&Sifbk&ifu/ igonf tdyfrufjrif+yD? xdktdyfrufudkrod/ em;rvnfonfjzpfI pdwfrtDrom&Sdonf[k rdef@awmfrl.? 4cgv'J ynm&Sdwdk@uvnf;/ t&Sifrif;}uD;/ toufawmftpOft+rJ&Sifygap? tu|Efkyfwdk@tm; tdyfrufudkrdef@awmfrlyg? tu|Efkyfwdk@onf teufudkabmfjyygrnf[k/ ±_&dbmomjzihf av#muf=u.? 5&Sifbk&ifuvnf;/ igtrdef@awmf &Sd+yD? xdktdyfrufESifhteufudk oifwdk@rabmfrjyv#if/ oifwdk@udk tydkif;ydkif;pOf;rnf? oifwdk@tdrfrsm;udkvnf; aemufacs;yHkjzpfaprnf? 6tdyfrufESifhteufudk abmfjyv#if/ qkvyfoyfyum/ *k%ftoa&rsm;udk igay;rnf? odk@jzpfI/ tdyfrufESifhteufudk ightm;abmfjy=u[k/ cgv'Jynm&Sdwdk@udk rdef@awmfrl.? 7 xdkolwdk@u/ t&Sifrif;}uD;/ jrifrufawmfrlcsufudk trdef@&Sdawmfrlyg? tu|Efkyfwdk@onf 8 teufudkabmfjyygrnf[k wzefav#muf=ujyefv#if/ &Sifbk&ifu/ ightrdef@awmf &Sd+yD;aoma=umifh/ oifwdk@onf ae@&uftcsdefumv =umapjcif;iSg/ a&G@csifonfudk igtrSefod.? 9tdyfrufudk ightm;rabmfrjyv#if/ oifwdk@onf t}uHwckwnf;om &SdonfjzpfI/ umvajymif; vJonfwdkifatmif/ igha&S@Y&Sufp&mbdk@ aumufuspfvdrfvpfaom pum;udk jyifqifESifh=u+yD? tdyfrufudk jyefajym=u? xdkodk@ajymv#if tdyfrufteufudk abmfjyEdkifonfudk igodrnf[k jyefIrdef@awmfrl.? 10 cgv'Jq&mwdk@uvnf;/ t&Sifrif;}uD;.tr_t&mudk ajzEdkifrnfol ajr}uD;ay:rSm wa,mufr# r&Sdyg? tb,frnfaom &Sifbk&ifonf bkef;wefcdk;}uD;aomfvnf;/ rm*kynm&Sd/ aA'ifwwf/ cgv'Jq&mwdk@udk Todk@ar;jref;avhr&Sdyg? 11t&Sifrif;}uD; ar;jref;awmfrlaomt&monf cufcJaom t&mjzpfyg.? vlyuwdESifh rqufqHaom bk&m;rSwyg; tb,folr# t&Sifrif;}uD;a&S@awmfY rxkwfrabmfEdkifyg[k wzefjyef=um;av#muf xm;=u.? 12xdkpum;udk =um;awmfrlv#if jyif;pGm trsufawmfxGufI/ AmAkvkef+rdK@Y&Sdor#aom ynm&Sdwdk@udk y,f&Sif;ap[k trdef@awmf&Sd.? 13 xdktrdef@awmfqifhI 'Ha,vESifh ol.taygif;tabmfwdk@udk owfjcif;iSg&Sm=uaomf/ 14-15 'Ha,vu/ &Sifbk&if.trdef@awmfonf tb,fa=umifh Tr#avmufv#ifjrefoenf;[k/ AmAkvkefynm&Sdwdk@udk y,f&Sif;jcif; iSg xGufoGm;aom udk,f&HawmfrSL; tm±kwfudkowdynmESifh ar;jref;I/ tm±kwfonf xdkta=umif;udk =um;ajymv#if/ 16'Ha,vonf eef;awmfodk@0ifI tdyfrufawmfudk ajz&aomae@&uftcsdefudk ay;awmfrlrnf ta=umif; toem;awmfcH+yD;rS/ 17 rdrdtdrfodk@jyefoGm;I/ xdkta=umif;udk rdrdtaygif;tabmf [meed/ rda&Sv/ tmZ&dwdk@tm; =um;ajymI/ 18igwdk@onf tjcm;aom AmAkvkefynm&Sdwdk@ESifhtwl raoraysmufapjcif;iSg/ TeufeJaomt&mY u±k%maus;Zl;awmfudk cH&rnfta=umif;/ aumif;uifbHk&Sif bk&m;ocifudk qkawmif; =uukeftHh[k ajymqdk.? 19 nOfhtcg Asm'dwfawmftm;jzifh xdkeufeJaomt&mudk 'Ha,vtm; bk&m;ocif abmfjyawmfrl.? 20xdktcg 'Ha,vonf aumif;uifbHk&Sifbk&m;ocif. aus;Zl;awmfudk csD;rGrf;vsuf/ bk&m;ocif. emrawmf onf xm0&bk&m; r*Fvm&Sdygapownf;? ynmESifh‚if;/ tpGrf;owWdESifh‚if; jynfhpHkawmfrl.? 21umvtcsdef Owkrsm;udk ajymif;vJapawmfrl.? &Sifbk&ifwdk@udkvnf; ESdrfhcscsD;ajr‡muf

awmfrl.? ynm&Sdwdk@tm; ynmudk ay;awmfrl.? Om%f&Sdaomolwdk@onf aus;Zl;awmftm;jzifhom/ xdk;xGif;Iem;vnfwwf=u.? 22eufeJ cufcJaomt&mwdk@udk xif&Sm;pGmjyawmfrl.? arSmifrdkufY &Sdor#wdk@udk odjrifI tvif;.wnf&m jzpfawmf rl.? 23tu|Efkyfbkd;ab;wdk@. bk&m;ocif/ u|Efkyftm; ynmtpGrf;owWdudk ay;oem;I/ tu|Efkyfwdk qkawmif; onftwdkif; &Sifbk&if. tdyfrufudk zGifhjyawmfrlaom aus;Zl;udk csD;rGrf;axmremjyKyg.[k 'Ha,v¹rGufqdk +yD;rS/ 24AmAkvkefynm&Sdwdk@udk y,f&Sif;apjcif;iSg/ &Sifbk&ifcef@xm;awmfrlaom tm±kwfxHodk@oGm;I AmAkvkef ynm&Sdwdk@udk rvkyf}uHygESifh? tu|Efkyfudk txHawmfodk@ac:oGif;yg? tu|Efkyfonf tdyfrufawmfESifh teufudk abmfjyIav#mufygrnf[k qdk.? 25 xdktcg tm±kwfonf 'Ha,vudktvsifwaqm txHawmfodk@ac:oGif;+yD;v#if/ tdyfrufawmf ESifh teufudk t&Sifrif;}uD;tm; abmfjyEdkifaomolwa,mufudk ,k'trsdK;vuf&vlwdk@wGif tu|EfkyfawG@yg+yD[k av#mufqdk.? 26&Sifbk&ifuvnf;/ igjrifrufaomtdyfrufudk jyefajymI teufudkabmfjyEdkifoavm/ aAvw&SmZmtrnf&Sdaom 'Ha,vudk ar;awmfrlv#if/ 27'Ha,vu/ t&Sifrif;}uD; ar;jref;awmfrlaom t&mudk ynm&Sd/ aA'ifwwf/ rm*kq&m/ tem*wWdq&mwdk@onf t&Sifrif;}uD;tm; abmfjyjcif;iSg rwwfEdkif =uyg? 18eufeJaomt&mwdk@udk zGifhjyI/ aemifumvY jzpfvwHhaomt&mwdk@udk aeAkc'faeZmrif;}uD;tm; =um;ajymawmfrlaom bk&m;ocifwqlonf aumif;uifbHkrSm &Sdawmfrl.? 29t&Sif;rif;}uD;/ aemufYjzpfvwHh aomt&mwdk@udk udk,fawmfonf pufawmfac:I ajrmfvifhawmfrl.? eufeJaomt&mudk zGifhjyawmfrlaom bk&m;onf aemufumvY jzpfvwHhaomt&mwdk@udk udk,fawmftm; abmfjyawmfrl.? 30TeufeJaom t&mudkum;/ tjcm;aomowW0gtaygif;wdk@xuf tu|EfkyfomI ynm&Sdaoma=umifh/ tu|Efkyftm; bk&m; ocifzGifhjyawmfrlonf r[kwfyg? udk,fawmfonf pdwfESvHk;awmf.txifudk em;vnfrnfta=umif;/ xdkteufudk tu|Efkyfjyef=um; av#mufxm;pdrfhaomiSgom bk&m;ocif zGifhjyawmfrl.? 31t&Sifrif;}uD;/ pufawmfac:I jrifrufawmfrlaom ±lyg±Hk[lrlum;/ udk,fawmfonf =unfh±_I ±kwfwk}uD;udk jrifawmfrl.? xl;jrwfaomta&mift0gESifh jynfhpHkI/ }uD;jrifhaom xdk±kyfwkonf a=umufrufbG,f aom yHko¿mefudk aqmifvsuf udk,fawmfa&S@Ywnf&Sd.? 32ol.OD;acgif;onf a&$pifjzpf.? &ifywfESifhvufESpfbufonf aiGjzpf.? 330rf;ESifhaygifESpfbufonf a=u;0gjzpf.? ajcovHk;ESpfbufonf oHjzpf.? ajcb0g;ESifhzrdk;onf oHwydkif; o&Gwfwydkif;jzpf.? 34udk,fawmfonf =unfh±_awmfrlpOf/ vufjzifhrxkrvkyfbJ tvdkvdkjzpfaom ausmufwvHk; onf oHESifho&Gwfjzpfaom ±kyfwk.ajcudk xdcdkufI csdK;zJhonf&Sdaomf/ 35oH/ o&Gwf/ a=u;0g/ aiG/ a&$wdk@onf usdK;yJha=urGvsuf/ aEGumvY aumufe,fwvif; trkef@uJhodk@jzpfojzifh/ avwdkufv$ifhI olwdk@aep&mr&Sd/aysmufav.? ±kyfwkudkxdcdkufaom ausmufrlum;/ wdk;yGm;ojzifh awmif}uD;jzpfI/ ajr}uD;wjyifvHk;udk zHk;v$rf;onf[k jrifrufawmfrl.? 36 ,ckwGif tdyfrufawmf.teufudk abmfjyI em;awmfav#mufygrnf? 37t&Sifrif;}uD;/ udk,fawmf onf [email protected]&ifjzpfawmfrl.? aumif;uifbHk&Sifbk&m;ocifonf EdkifiHESifhwuG wefcdk;tmEkabmf tpGrf; owWdbkef;oa&udk udk,fawmftm; ay;awmfrl+yD? 38vlae&m&Sdor#wdk@ESifh ajr}uD;om;wd&p>mef/ rdkCf;aumif; uifiSufrsm;wdk@udk udk,fawmfvufYtyfay;I/ udk,fawmfonf tvHk;pHkwdk@udk tkyfpdk;&aom tcGifh&Sdawmfrl.? udk,fawmfonf ±kyfwk.a&$OD;acgif; jzpfawmfrl.? 39 udk,fawmfaemufY udk,fawmf.EdkifiHavmuf rjrwfaom EdkifiHwckonf wnfaxmifvdrfhrnf? xdkaemuf/ ajr}uD;wjyifvHk;udk tkyfp;dk aoma=u;0gEdkifiHwnf;[laom wwd,EdkifiHonf

wnfaxmifvdrfhrnf? 40pwkwˆEdkifiHonf oHuJhodk@cdkifrmaom EdkifiHjzpfvdrfhrnf? oHonf tjcm;aom t&m&Sdor#wdk@udk csdK;zJhI EdkifouJhodk@/ pwkwˆEdkifiHonf csdK;zJhESdyfpufjcif;udk jyKvdrfhrnf? 41±kyfwk. ajcESifh ajcacsmif;wdk@onf o&Gwfwydkif; oHwydkif;&Sdonfudk jrifawmfrlonftwdkif;/ tcsif;csif;uGJjym;aom EdkifiHjzpfvdrfhrnf? odk@aomfvnf; zkwfaomo&GwfESifh oHa&maESmonfudk jrifawmfrlonfjzpfI/ oHonf cdkifrmjcif; owWd&Sdvdrfhrnf? 42ajcacsmif;wdk@onf oHwydkif;o&Gwfwydkif; jzpfonfESifhtnD/ xdkEdkifiHonf cdkifrm jcif;ESifh‚if;/ usdK;yJhjcif;ESifh‚if; qufqHvdrfhrnf? 43zkwfaomo&GwfESifh oHa&maESmonfudk jrifawmfrlonfESifh avsmfpGm/ EdkifiHom;wdk@onf tjcm;aomvlrsdK;om;wdk@ESifh aygif;abmf=uvdrfhrnf? odk@aomfvnf;/ o&GwfESifh oHra&mEdkifouJhodk@/ olwdk@onf tcsif;csif;aygif;abmfI roifhEdkif=u? 44-45 oifESifhrxkrvkyfbJ ausmufwvHk; onf awmifay:utvdkvdkyJhuGmI/ oH/ a=u;0g/ o&Gwf/ aiG/ a&$wdk@udk csdK;zJhonfudk jrifawmfrlonf ta=umif; t&mrSm/ ysufqD;jcif;odk@ ra&mufEdkifaom EdkifiHwckudk xdkrif;}uD;rsm;vufxufY aumif;uifbHk&Sif bk&m;ocif onf wnfaxmifapawmfrlrnf? xdkEdkifiHonf tjcm;aomvlrsdK;vufodk@ ra&muf&bJ/ txufqdkcJh+yD;aom EdkifiH&Sdor#wdk@udk csdK;zJhzsufqD;I tpOft+rJwnfvdrfhrnf? xdkodk@aemifY jzpfvwHhaomt&mwdk@udk }uD;jrwf awmfrlaom bk&m;ocifonf t&Sifrif;}uD;tm; =um;ajymawmfrl.? tdyfrufawmfa&G@avsmhjcif;r&Sd? teufonfvnf; rSefyg.[k 'Ha,vonf txHawmfY av#mufxm;.? 46 xdktcg aeAkc'faeZmrif;}uD;onf jyyf0yfI 'Ha,vudk&Sdcdk;udk;uG,f+yD;v#if/ ylaZmfouUm jyKjcif;iSg‚if;/ eH@omrsdK;udk rD;±_d@I qufuyfjcif;iSg‚if; pD&ifawmfrlvsuf/ 47udk,fawmfonf TeufeJaom t&mudk zGifhjyEdkif onfjzpfI/ tu,fpifppf udk,fawmf.bk&m;ocifonf bk&m;[email protected]&m;/ [email protected]&Sif/ eufeJaomt&m udkzGifhjyawmfrlaom ocifjzpfawmfrl.[k rdef@awmfrlI/ 48'Ha,vudk csD;ajr‡mufvsuf/ rsm;pGmaom qkvyf oyfyumwdk@udkay;I/ AmAkvkefEdkifiHwGif 0ef}uD;t&mY‚if;/ AmAkvkefynm&Sdwdk@udk tkyfpdk;aom0eft&mY‚if;/ cef@xm;awmfrl.? 49xdktcg 'Ha,vonf oHawmfOD;wifaoma=umifh/ rif;}uD;onf &Sm'&uf/ ar&Suf/ taA'aea*gwdk@udk AmAkvkefEdkifiHwGif 0eft&mY cef@xm;awmfrl.? 'Ha,vonf eef;awmfOD;Y ae&av.? 3 1 w&Ha&mtcg aeAkc'faeZmrif;}uD;onf tjrifhtawmifajcmufq,f/ teHajcmufawmif &Sdaom a&$±kyfwkudkvkyf+yD;rS/ AmAkvkefaus;vuf 'k&vGifjyifY wnfxm;awmfrlI/ 2apmfbGm;/ +rdK@0ef/ ppfuJ/ w&m;ol}uD;/ tcGefawmf0ef/ wdkifyifrSL;rwf/ +rdK@pma&;/ EdkifiHawmft&m&Sd taygif;wdk@onf rif;}uD;wnfxm;awmfrlaom ±kyfwkudk om"ktEkarm'emac:aomyGJodk@ pka0;apjcif;iSg trdef@awmf&SdI/ 3 apmfbGm;/ +rdK@0ef/ ppfuJ/ w&m;ol}uD;/ tcGefawmf0ef/ wdkifyifrSL;rwf/ +rdK@pma&;/ EdkifiHawmft&m&Sd taygif;wdk@onf pka0;a&mufvmI/ wnfxm; awmfrlaom ±kyfwka&S@rSm &yfae=u.? 4xdktcg oHawmfqifhwa,mufu/ toD;oD;tjcm;jcm;aom bmompum;udk ajymaomvltrdsK;rsdK;wdk@/ 5wHydk;/ c&m/ apmif;/ ykavG/ wa,m/ ywfomtp&Sdaom wk&d,mrsdK;wD;r_wfjcif; toHudk=um;aomtcg/ aeAkc'faeZmrif;}uD; wnfxm;awmfrlaom a&$±kyfwkudk jyyf0yfudk;uG,f&=urnf? 6rjyyf0yf rudk;uG,faomol rnfonfudk rD;avmifvsuf&Sdaom rD;zdkxJodk@csufjcif; csypfap[k trdef@awmfjrwf &Sdonf[k [pfa=umf.? 7xdka=umifh/ vltaygif;wdk@onf wHydk;/ c&m/ apmif;/ ykavG/ wa,m/ ywfom tp&Sd aomwk&d,mrsdK;wD;r_wfjcif; toHudk=um;aomtcg/ toD;oD;tjcm;jcm;aom bmompum;udk ajymaom vltrsdK;rsdK;taygif;wdk@onf jyyf0yfI aeAkc'faeZmrif;}uD; wnfxm;aom a&$±kyfwkudk udk;uG,f=u.?

xdktcg/ cgv'JvltcsdK@onf aeAkc'faeZmrif;}uD;xHawmfodk@ csOf;uyfvsuf/ 9t&Sifrif;}uD;/ toufawmf tpOft+rJ&Sifygap? 10wHydk;/ c&m/ apmif;/ ykavG/ wa,m/ ywfomtp&Sdaom wk&d,mrsdK; wD;r_wfjcif;toHudk =um;aomol &Sdor#wdk@onf a&$±kyfwkudk jyyf0yfudk;uG,f&=urnf? 11rjyyf0yf rudk;uG,fbJ aeaomolrnfonf udk rD;avmifvsuf&Sdaom rD;zdkxJodk@ csypfap[k trdef@awmfjrwf &Sdyg.? 12t&Sifrif;}uD;/ udk,fawmfonf AmAkvkefEdkifiHwGif 0eft&mY cef@xm;awmfrlaom ,k'vl&Sm'&uf/ ar&Suf/ taA'aea*gtrnf&Sdaom olwdk@onf tm%mawmfudk yrm%rjyKyg? udk,fawmf.bk&m;wdk@udk 0wfrjyKyg? wnfxm;awmfrlaom a&$±kyfwk udkvnf; rudk;uG,fyg[k/ ,k'vlwdk@udkjypfwifI av#mufxm;=u.? 13xdktcg aeAkc'faeZmrif;}uD;onf jyif;pGmtrsufxGufI &Sm'&uf/ ar&Suf/ taA'aea*gwdk@udk ac:acs[k rdef@awmfrlonftwdkif;/ olwdk@onf txHawmfodk@a&mufv#if/ 14[,f/ &Sm'&uf/ ar&Suf/ taA'aea*gwdk@/ ig.bk&m;wdk@udk 0wfrjyKavm? igwnf xm;aom a&$±kyfwkudk rudk;uG,favm? 15,ckwGif wHydk;/ c&m/ apmif;/ ykavG/ wa,m/ ywfomtp&Sdaom wk&d,mrsdK;wD;r_wfjcif;toHudk =um;aomtcg/ igwdk@vkyfaoma&$±kyfwkudk jyyf0yfudk;uG,ftHhaomiSg toifh ae=u? odk@r[kwfvsif/ rD;avmifvsuf&Sdaom rD;zdkxJodk@ csufjcif;csypfrnf? ig.vufrS u,fvGwfEdkifaom bk&m;um;/ tb,fbk&m;&Sdoenf;[k rdef@awmfrl.? 16 &Sm'&uf/ ar&Suf taA'aea*g wdk@uvnf;/ t&Sifrif;}uD; aeAkc'faeZm/ tu|Efkyfwdk@onf 17 Ttr_Yjyefav#muf&rnfta=umif; r&Sdyg? tu|Efkyfwdk@udk;uG,faom bk&m;ocifonf rD;avmifvsuf&Sdaom rD;zdkxJutu|Efkyfwdk@udk u,fv$wfEdkifawmfrl.? udk,fawmf.vufrS vnf; u,fv$wfawmfrlvdrfhrnf? 18xdkodk@u,fv$wf awmfrrlaomfvnf; t&Sifrif;}uD;/ udk,fawmf.bk&m; wdk@udk tu|Efkyfwdk@onf 0wfrjyKyg? wnfxm;awmfrlaom a&$±kyfwkudkvnf; rudk;uG,fyg[k jyefav#muf=u.? 19 xdktcg aeAkc'faeZmrif;}uD;onf jyif;pGmtrsufxGufojzifh/ &Sm'&uf/ ar&Suf/ taA'aea*gwdk@udk =unfh±_I rsufESmawmfysufvsuf rD;zdkudkt&ifxuf ckepfqwdk;Iylapjcif;iSg‚if;/ 20 cGeftm;}uD;aom ppfol&Jwdk@ onf &Sm'&uf/ ar&Suf/ taA'aea*gwdk@udk wkyfaESmifI/ rD;avmifvsuf&Sdaom rD;zdkxJodk@ csypfapjcif;iSg‚if; trdef@awmf&Sdonftwdkif;/ 21xdkoloHk;a,mufwdk@udk aygif;bD/ tusô/ 0wfvHktp&Sdonfwdk@ESifhwuG wkwfaESmifI/ rD;avmifvsuf&Sdaom rD;zdkxJodk@ csypf=uaomtcg/ 22&Sifbk&if.trdef@awmf =uyfwnf;I rD;zdo k nf tvGefyl aoma=umifh/ &Sm'&uf/ ar&Suf/ taA'aea*gwdk@udk qGJcsaomolwdk@onf rD;v#Ht&Sdefa=umifh ao=u.? 23xdkoloHk; a,mufwdk@rlum;/ wkyfaESmifvsuf jyif;pGmavmifaom rD;zdkxJodk@usa&mufav.? 24 xdktcg aeAkc'faeZmrif;}uD;onf tHh=ordef;armI tvsifwaqmx+yD;v#if/ vloHk;a,muf wdk@udk wkyfaESmifI rD;xJodk@ csypfonfr[kwfavm[k wdkifyifrSL;rwfwdk@tm; ar;awmfrl.? rSL;rwfwdk@uvnf;/ rSefyg.bk&m;[k jyefav#muf=uv#if/ 25&Sifbk&ifu/ vlav;a,mufwdk@onf rwkyfraESmifbJ rD;xJYoGm;vmI ab;Oy'fESifhuif;vGwfonfudk igjrifonfwum;? pwkwˆolonf bk&m;om;.tqif;o¿mef &Sdonf[k rdef@awmfrlI/ 26rD;avmifvsuf&Sdaom rD;zdk0em;odk@ csOf;uyf+yD;v#if/ tjrifhqHk;aombk&m;ocif.u|ef/ &Sm'&uf/ ar&Suf/ taA'aea*gwdk@ xGufIvm=u avmh[k rdef@awmfrlonftwdkif;/ olwdk@onf rD;xJuxGufvm=u.? 27apmfbGm;/ +rdK@0ef/ ppfuJ/ twGif;0efwdk@onf 0dkif;I rD;ravmifEdkifaom xdkolwdk@udk =unfh±_=u.? olwdk@qHjcnf wyifr#rjrdKuf/ 0wfvHkvnf;jcm;em;jcif;r&Sd/ rD;avmifaomteH@vnf; uif;vGwf.? 8

aeAkc'faeZmrif;}uD;uvnf;/ &S'&uf/ ar&Suf/ taA'aea*gwdk@. bk&m;ocifonf r*Fvm&Sd awmfrlapownf;? rdrdwdk@bk&m;rSwyg; tjcm;aombk&m;udk 0wfjyKudk;uG,fjcif;ESifh uif;vGwfrnf ta=umif;/ bk&m;ocifudk ,Hk=unfudk;pm;I rif;}uD;trdef@awmfudk qefvsuf rdrdwdk@udk,fudkyif tyfESHaomu|efawmf &if;wdk@&Sd&modk@ bk&m;ocifonf aumif;uifwrefudkapv$wfI u,fwifawmf rl+yD? 29xdka=umifh/ t&yf&yfwdk@Y aeI toD;oD;tjcm;jcm;aom bmompum;udkajymaom vltrdsK;rsdK;wdk@wGif wpHkwa,mufaomolwkd@onf/ &Sm'&uf/ ar&Suf/ taA'aea*gwdk@. bk&m;ocif tm; jypfrSm;aompum;udk ajymv#if/ xdkoludk tydkif;ydkif; pOf;ap? ol.tdrfudkvnf; aemufacs;yHkjzpfap[k igtrdef@awmf&Sd.? ta=umif;rlum;/ xdkr#avmufaom u,fwifjcif;udk xdkbk&m;ocifrSwyg; tb,fbk&m;r#rjyKEdkif[k rdef@awmfrl+yD;rS/ 30AmAkvkefEdkifiHwGif/ &S'&uf/ ar&Suf/ taA'aea*gwdk@udk csD;ajr‡mufawmfrl.? 4 1 igaeAkc'faeZmrif;}uD; =um;rSmvdkufonf? ajr}uD;wjyifvHk;Y t&yf&yfaeI toD;oD; tjcm;jcm; aombmompum;udk ajymaomvlrsdK;wumwdk@/ oifwdk@Y +idrf0yfcsrf;omjcif; rsm;jym;apaom? 2jrifhjrwf awmfrlaom bk&m;ocifonf igYjyKawmfrlaom edrdwfvuQ%m/ tHhbG,faomtr_wdk@udk jyjcif;iSg igtvdk&Sd.? 3xdkedrdwfvuQ%mawmfonf tvGef}uD;ay.? tHhbG,faomtr_awmfonfvnf; wefcdk;ESifhjynfhpHkay.? bk&m;ocif. EdkifiHawmfonf xm0&EdkifiH jzpf.? tm%mpufonfvnf; urBmtqufquf wnfawmfrl.? 4 igaeAkc'faeZmonf eef;awmfY +idrf0yfpGmaeI pnf;pdrf}uD;pOftcg/ 5a=umufrufbG,faom tdyfrufudkjrifI/ omvGefay:rSmtdyfvsuf pdwfxJY tm±HkjyKaom±lyg±Hktm;jzifh wkefv_yfjcif;odk@ iga&mufav.? 6xdka=umifh/ tdyfrufteufudk ightm;abmfjyapjcif;iSg/ AmAkvkefynm&Sdtaygif;wdk@udk txHawmfodk@ oGif;ap[k igtrdef@awmf&Sdonftwdkif;/ 7rm*kynm&Sd/ aA'ifwwf/ cgv'Jq&m/ tem*wWdq&mwdk@onf 0if=uv#i/f igjrifrufaom tdyfrufudk olwdk@tm; jyajymaomfvnf;/ olwdk@onf teufudkrabmfrjyEdkif=u? 8aemufrS igudk;uG,faombk&m;. emrtm;jzifh aAvw&SmZm[k ac:orkwfI/ oef@&Sif;aombk&m;ocif. 0dnmOfawmf ESifh jynfpHkaom'Ha,vonf ighxHodk@0ifvmv#if/ 9tcsif;rm*kq&mcsKyf aAvw&SmZm/ oifonf oef@&Sif;aom bk&m;ocif. 0dnmOfawmfESifh jynfpHkonfudk‚if;/ eufeJaomt&m&Sdor#wdk@udk zGifhjyEdkifonfudk‚if; igod.? odk@jzpfI/ igjrifrufaomtdyfruf.teufudk abmfjyavmh? 10igtdyfaysmfpOfwGif jrifrufonfum;/ ig=unfh±_@I ajr}uD;tv,fY t&yfjrifhvSaom opfyifwyif&Sd.? 11xdktyifonf }uD;yGm;Icdkifrmjcif;odk@a&muf.? rdkCf; aumif;uifodk@xdI ajr}uD;pGef;wdkifatmif xif&Sm;.? 12t&Gufvnf;vS.? owW0gtaygif;wdk@ pm;I0avmuf aomtoD;ESifh jynfhpHk.? ajrwd&p>mefwdk@onf xdkopfyift&dyfY cdk=u.? tcuftvufwdk@Y aumif;uifiSuf wdk@onf em;ae=u.? 13 tdyfaysmfIjrifrufpOf/ wzefig=unfh±_jyefv#if/ opfyifapmifhwnf;[laom oef@&Sif;ol wa,mufonf aumif;uifrSqif;vmI/ 24opfyifudkvSJavmh? tcufwdk@udkckwfavmh? toD;t&Guf wdk@udk v_yfac|avmh? wd&p>mefwdk@onf opfyifatmufuxGufI/ iSufwdk@onfvnf; tudkif;tcufxJu oGm;=uap? 15odk@aomf vnf;/ ajrYpGJaomtjrpfESifhwuG opfikwfudk¹cGif;xm;I/ oH}udK;/ a=u;0g}udK;ESifhcsnfaESmifouJhodk@ Ekaom jrufyifxJY &Sdapavmh? ckepfESpfywfvHk; rdkCf;pGwfjcif;udkcHI wd&p>mefwdk@ESifhtwl qufqHvsuf jrufyifpm;apavmh? 16vlpdwfoabmaysmufI wd&p>mefpdwf oabmESifh jynfpHkapavmh? 17ta=umif;rlum;/ tjrifhqHk;aom bk&m;onf avmuDEdkifiHudk 28

tkkyfpdk;awmfrlonfudk‚if;/ ay;vdkaomolwdk@tm; ay;awmfrlonfudk‚if;/ ,kwfrm aomolwdk@udk csD;ajr‡mufI EdkifiHudktyfay;awmfrlonfudk‚if; owW0gwdk@odem;vnfaomtcGifh &Sdapjcif;iSg/ opfyifapmifhwdk@onf Todk@pD&if=u+yD? oef@&Sif;olwdk@onf trdef@awmfudk ay;=u+yD[k [pfa=umfav.? 18 xdkodk@ igaeAkc'faeZmrif;}uD;onf jrifruf&+yD? ,ckwGif tcsif;aAvw&SmZm/ igjrifaomtdyfruf teufudk abmfjyavmh? ighEdkifiHwGif ynm&Sdtaygif;wdk@onf teufudk ightm;rabmfrjyEdkifaomfvnf; oifonfoef@&Sif; aombk&m;ocif. 0dnmOfESifhjynfpHkI abmfjyEdkifonf[k igonf udk,fjrifaom tdyfrufudk 'Ha,vtm; jyefajymav.? 19 xdktcg aAvw&SmZmtrnf&Sdaom 'Ha,vonf wem&Davmuf rdef;armawGa0I pdwfylyefvsuf ae.? &Sifbk&ifu/ tcsif;aAvw&SmZm/ tdyfrufteuf t"dy`g,fa=umifh ylyefaompdwfr&SdygESifh[k rdef@awmfrl.? aAvw&SmZmuvnf;/ t&Sifapm/ udk,fawmfudkrkef;aom &efolwdk@tay:Y tdyfrufteufa&mufygapaom? 20jrifrufawmfrlpOfwGif }uD;yGm;Icdkifrmxaom/ rdkCf;aumif;uifodk@xdI ajr}uD;wjyifvHk;Y xif&Sm;xaom/ 21t&GufvSvsuf/ owW0gtaygif;wdk@pm;I 0avmufaomtoD;ESifh jynfhpHkxaom/ ajrwd&p>mefwdk@onf atmufY ae=uojzifh/ tcuftvuf wdk@Y aumif;uifiSufrsm; rSDcdkem;ae&mjzpfaom opfyifonf/ 22t&Sif rif;}uD;/ udk,fawmfyifjzpfyg.? udk,fawmfonf }uD;yGm;I cGeftm;ESifhjynfhpHkawmfrl.? bkef;pnf;pdrfawmf}uD; jrifhI rdkCf;aumif;uif odk@xd.? tm%mpufawmfonfvnf;/ ajr}uD;pGef;wdkifatmif a&mufawmfrl.? 23 opfyifapmifh/ oef@&Sif;olwa,mufonf aumif;uifrSqif;vmI/ opfyifudkckwfvSJzsufqD; avmh? odk@aomfvnf;/ ajr}uD;YpGJaomtjrpfESifhwuG opfikwfudk¹cGif;xm;I oH}udK;/ a=u;0g}udK;ESifh csnfaESmifouJhodk@ EkaomjrufyifxJY &Sdapavmh? ckepfESpfywfvHk; rdkCf;pGwfjcif;udkcHI/ ajrwd&p>mefwdk@ ESifh qufqHap[k qdkonf rSm/ 24tjrifhqHk;aom bk&m;ocif pD&ifawmfrlI/ t&Sifrif;}uD;tay:Y 25 a&muf&aomjrifrufawmfrlcsuf. teuf[lrlum;/ udk,fawmfudk vlpkxJuESifxkwfI/ ajrwd&p>mefwdk@ESifhtwl ae&mcs=uvdrfhrnf? tjrifhqHk; aombk&m;onf avmuDEdkifiHudktkyfpdk;I/ ay;vdkaomolwdk@tm; ay;awmfrlonfudk udk,fawmfrodrrSwfrSD umv/ ckepf&ufywfvHk; EGm;uJhodk@jrufudkpm;I/ rdkCf;pGwfjcif;udkcHvsuf ae&rnf? 26opfjrpf/ opfikwfudk ¹cGif;xm;apjcif;iSg pD&if=uonft&mrSm/ aumif;uifbHkonf tkyfpdk;a=umif;udk udk,fawmfod+yD;aomaemuf/ 27 EdkifiHawmfonf vufawmfrSra&G@bJ wnfvdrfhrnf? odk@jzpfI/ t&Sifrif;}uD;/ tu|Efkyfpum;udk em,lawmfrlyg? w&m;aomtr_udkjyKjcif;/ qif;&Jaomolwdk@udk oem;jcif;tm;jzifh 'kp±dkufttjypfwdk@udk y,fjzwfawmfrlyg? xdkodk@jyKv#if/ csrf;om&aumif; &awmfrlvdrfhrnf[k 'Ha,vav#mufxm;.? 28 xdktr_t&mtvHk;pHkwdk@onf aeAkc'faeZmrif;}uD;tay:odk@ a&mufonfta=umif;um;? 29 wq,f ESpfvvGef+yD;aomf/ AmAkvkefeef;awmfay:rSm p}uøoGm;vsuf/ 30T+rdK@um;/ ighEdkifiHwnf&m/ igha&$bkef;awmfudk csD;ajr‡muf&mbdk@/ ighwefcdk;tmEkabmftm;jzifh igwnfvkyfaom AmAkvkef+rdK@}uD; r[kwfavm[k ¹rGufqdk.? 31xdkpum;udk ¹rGufqdkpOfyif/ aumif;uifrSoufa&mufaom toH[lrlum;/ tdkaeAkc'faeZmrif;}uD;/ em;axmifavmh? EdkifiHawmfonf oifhvufrSa&G@oGm;+yD? 32oifhudk vlpkxJu ESifxkwfI/ ajrwd&p>mefwdk@ESifhtwl ae&mcs=uvdrfhrnf? tjrifhqHk;aombk&m;onf avmuDEdkifiHudk tkyfpkd;I/ ay;vdkaomolwdk@tm; ay;awmfrl onfudk rif;}uD;rodrrSwfrSDumv/ ckepfESpfywfvHk; EGm;uJhodk@jrufudkpm;vsuf/ ae&rnf[k toHjzpfav.? 33xdkpum;ESifhtnD aeAkc'faeZmY &Sufjcif;jzpfI/ vlpkxJuESifxkwf=uv#if/ olonfEGm;uJhodk@ jrufudkpm;I rdkCf;pGwfjcif;udkcHojzifh/

udk,ftarG;onf a&$vif;wtawmifuJhodk@‚if;/ vufonf;ajconf;wdk@onf iSufajconf;uJhodk@‚if; jzpf.? 34 umvtcsdefaphaomtcg/ igaeAkc'faeZmonf aumif;uifodk@ar#mf=unfhI owd&jyefv#if/ tjrifh qHk;aombk&m;udk aumif;}uD;ay;I/ xm0&bk&m;touf&Sifawmfrlaom bk&m;udk csD;rGrf;axmremjyK.? tm%mawmfonf xm0&tm%mjzpf.? EdkifiHawmfonf urBmtqufquf wnf.? 35ajr}uD;om;taygif; wdk@onf tb,fr#r[kwfouJhodk@ jzpf=u.? aumif;uifAdkvfajcwdk@Y‚if;/ ajr}uD;om;wdk@Y‚if; tvdkawmf&Sd onftwdkif; pD&ifjyKjyifawmfrl.? vufawmfudk tb,folr# rqD;wm;Edkif? tb,fodk@jyKoenf;[k udk,fawmf udkqdkEdkifaomolr&Sd? 36xdktcg ihgpdwfyuwdjzpfjyefI/ ighEdkifiH.toa&udk ,refuJhodk@wifhw,fjcif; ta&mif tqif;ESifhjynfhpHkI/ wdkifyifaom rSL;awmf rwfawmfwdk@onf nDvmcH0if=uv#if/ ig.tm%mwnf+rJwnf.? ighbkef;tmEkabmfvnf; ,cifxufwdk;yGm;.? 37,ckwGif ighaeAkc'faeZmonf aumif;uifbHk. t&Sifbk&m; ocifudk csD;rGrf;axmyemjyK.? pD&ifzefqif;awmfrlor#aom t&mwdk@onf opPmESifhjynfhpHkI w&m;ESifhnDavsmf =u.? rmeaxmifv$m;aomolwdk@udk ESdrhfcsjcif;iSg wwfEdkifawmfrl.[k trdef@awmfudk t&yf&yfodk@ jyef@apawmf rl.? 5 1 w&Ha&mtcg aAv&SmZmrif;}uD;onf rSL;rwfwaxmifudk ac:+yD;v#if }uD;pGmaomyGJudkvkyfI/ rSL;rwfwaxmifESifhwuG pyspf&nfudk aomufawmfrl.? 2pyspf&nfudk jrnf;prf;aomtcg/ a,±k&Svif+rdK@ AdrmefawmfxJu crnf;awmf aeAkc'faeZmodrf;,laqmifcJhaom a&$zvm;/ aiGzvm;wdk@ESifh udk,fawmfwdkif rSpI rif;om;/ rdzk&m;/ armifrrd\Hwdk@onf aomuf&rnfta=umif;/ xdkzvm;wdk@udk ,lcJh&rnf[k trdef@awmf &Sdonftwdkif;/ 3a,±k&Svif+rdK@Y&Sdaom bk&m;ocif. AdrmefawmfwdkufxJu odrf;,laqmifcJhaom a&$zvm; wdk@udk ,lcJhI/ rif;}uD;/ rif;om;/ rdzk&m;/ armif;rrd\Hwdk@onf xdkzvm;wdk@ESifh aomuf=u.? 4pyspf&nfudk aomufI/ a&$bk&m;/ aiGbk&m;/ a=u;0gbk&m;/ oHbk&m;/ opfom;bk&m;/ ausmufbk&m;wdk@udk csD;rGrf;=u.? 5 xdktcsdefem&DwGif vl.vufzsm;onf ay:vmI rD;cHktxuf/ eef;awmftkyfx&H t*FawY tuQ&m wifIa&;xm;.? xdkodk@a&;aomvufzsm;udk &Sifbk&ifjrifawmfrlv#if/ 6rsufESmawmfn‡dK;i,fI pdwfylyefjcif;odk@ a&mufojzifh/ cg;qpfjyKwfrwwfjzpfI 'l;jcif;xdcdkufonf&Sdaomf/ 7aA'ifwwf/ cgv'Jq&m/ tem*wWdq&mwdk@udk ac:acs[k [pfa=umf+yD;v#if/ xdkpmudkbwfI teufudkabmfjy Edkifaom olonf t0wfeDudk0wfqifI vnfyif;Y a&$pvG,fqGJvsuf/ EdkifiHawmfwGif wwd,rif;jzpfap[k AmAkvkefynm&Sdwdk@tm; trdef@awmf&SdI/ 8ynm&Sdq&mawmf taygif;wdk@onf vma&muf=uaomfvnf;/ xdkdpmudkrbwfEdkif=u? teuft"dy`g,fudk &Sifbk&iftm; ra[mrajymEdkifaom a=umifh/ 9aAv&SmZmrif;}uD;onf tvGefpdwfylyefjcif;/ rsufESmawmfn‡dK; i,fcsif;&SdI/ rSL;awmf rwfawmfwdk@onf r_difvsufae=u.? 10 xdktcg r,fawmfrdzk&m;onf &Sifbk&if.pum;/ rSL;[email protected];udk =um;odv#if/ yGJawmfodk@0ifI/ t&Sifrif;}uD;/ toufawmftpOft+rJ &Sifygap? pdwfawmfylyefjcif; r&SdygESifh? rsufESmn‡dK;i,fawmfrrlygESifh? 11oef@&Sif;aombk&m;ocif. 0dnmOfawmfESifh jynfhpHkaomol wa,muf onf EdkifiHawmfwGif &Sdyg.? crnf; awmfbk&m; vufxufawmfY/ xdkolwGifbk&m;ynmESifhwlaom ynmOm%fowWdxif&Sm;vsuf &Sdyg.? xdkoludk crnf;awmfbk&m; aeAkc'faeZmrif;}uD;onf rm*kynm&Sd/ aA'ifwwf/ cgv'Jq&m/ tem*wWdq&mwdk@tay:wGif q&mtkyft&mY cef@xm;awmfrl.?

ta=umif;rlum;/ tdyfrufteufudkbwfjcif;/ eufeJcufcJaomt&mudk zGifhjyjcif;/ ykp>mtar;udk ajzjcif;iSg wwfpGrf;Ekdifaom Om%fynmESifhwuG/ xl;qef;aompdwf0dnmOfonf 'Ha,vtrnf&Sdaom xdkolwGif xif&Sm;vsuf&Sdyg.? aAvw&SmZm[laom bGJ@emrudkvnf; &Sifbk&ifay; oem;awmfrl.? xdk'Ha,vudkac:awmfrlv#if/ teufudka[majymygvdrfhrnf[k av#mufaomf/ 13'Ha,vudk txHawmfodk@ ac:oGif;av.? &Sifbk&ifu/ ighcrnf;awmfbk&m;onf ,k'jynfuodrf;,lawmfrlcJhI/ ,k'vlpkY ygaom 'Ha,vrSefoavm? 14oifonf bk&m;ocif. 0dnmOfESifh‚if;/ xl;qef;aom ynmOm%fowWdESifh‚if;/ jynfhpHkonf[k oif.odwif;udk ig=um;.? 15xdkpmudk bwfI teufudk ightm;abmfjyapjcif;iSg aA'ifwwf ynm&Sdwdk@udk ighxHodk@oGif;aomfvnf;/ olwdk@onf 16 teufudkrabmfrjyEdkif=u? oifonf teufrsm;udk abmfjyI ykp>mtar;wdk@udk ajzEdkifonf[k ig=um;+yD;onftwdkif;/ xdkpmudkbwfI teufudkightm; abmfjy Edkifv#if/ t0wfeDudk0wfqifI vnfyif;Y a&$pvG,fqGJvsuf/ EdkifiHawmfwGif wwd,rif;jzpf&vdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 17 'Ha,vuvnf;/ qkawmfvyfawmfudk udk,fawmfY&Sdapawmfrlyg? ay;vdkaomt&mrsm;udk tjcm; oltm; ay;oem;awmfrlyg? odk@aomfvnf;/ a&S@awmfY xdkpmudkbwfI teufudkabmfjyygrnf? 18 t&Sifrif;}uD;/ tjrifhfqHk;aombk&m;ocifonf crnf;awmf aeAkc'faeZmrif;}uD;Y EdkifiHawmfESifhwuG a&$bkef;awmfjrwf/ *k%ftoa&udk ay;oem;awmfrl.? 19ay;oem;awmfrlaom xdka&$bkef;awmfjrwf a=umifh/ t&yf&yfwdk@YaeI toD;oD;tjcm;jcm;aom bmompum;udkajymaom vlrsdK;wumwdk@onf a&S@awmfY a=umuf&GH@wkefv_yfvsuf ae=u.? owfvdkaomolwdk@udk owfawmfrl.? touf&Sif apvdkaom olwdk@udk &Sifapawmfrl.? csD;ajr‡muf vdkaomolwdk@udk csD;ajr‡mufawmfrl.? ESdrfhcsvdkaomolwdk@udk ESdrfhcsawmfrl.? 20rmefrmepdwfESifh axmifv$m; apmfum;jcif;&Sdaomtcg/ bkef;wefcdk;uG,faysmufI eef;awmfrSmus.? 21vlom;pkxJu ESifxkwfjcif;udkcHI wd&p>mefoabmESifh jynfhpHk.? tjrifhfqHk;aom bk&m;ocifonf avmuDEdkifiHudktkyfpdk;I/ tvdkawmf&Sdaomol wdk@tm; tyfawmfrlonfudk rodrrSwfrSDwdkifatmif/ jrnf;±dkif;wdk@ESifh aygif;abmfvsuf/ EGm;uJhodk@jrufudkpm;vsuf/ rdkCf;pGwfjcif;udkcHI ae&.? 22 t&Sifom;awmf aAv&SmZm/ udk,fawmfonf xdktr_tvHk;pHkwdk@udk odaomfvnf;/ pdwfESvHk;udk rESdrfhcsbJ/ 23aumif;uifbHk.t&Sifudk qef@usifbufjyKI/ Adrmefawmf.zvm;wdk@udk a&S@awmfodk@ ,lcJhapI/ udk,fawmfwdkifrSpaom rSL;awmfrwfawmf/ rdzk&m;/ armif;rrd\Hwdk@onf xdkzvm;wdk@ESifhpyspf&nfudk aomuf=u+yDwum;? rsufpdrjrif/ em;r=um;/ tb,ft&mudkr#rodaom aiGbk&m;/ a&$bk&m;/ a=u;0gbk&m;/ oHbk&m;/ opfom;bk&m;/ ausmufbk&m;wdk@udk csD;rGrf;I/ udk,fawmf.toufocifwnf; [laom udk,fawmf .tr_tvHk;pHkwdk@udk pD&ifydkifawmfrlaom bk&m;ocifudk rcsD;rGrf;bJaeyg+yDwum;? 24xdka=umifh/ vufzsm;udk apv$wfI xdkpmudka&;apawmfrl.? 25 pmcsuf[lrlum;/ araearae/ awuv/ az&uf[k tuQ&mwifvsuf &Sd.? 26arae.teuf t"dy`g,fum;/ udk,fawmf.EdkifiHudk bk&m;ocifa&wGufI qHk;apawmfrl.? 27awuv .teuft"dy`g,fum;/ udk,fawmfudkcsdefcGifhESifhcsdefI avsmha=umif;udk awG@jrifawmfrl.? 28 az&uf.teuf t"dy`g,fum;/ EdkifiHawmfudkcGJa0I ar'dvl/ ay&odvlwdk@tm; tyfay;awmfrl.[k qdkvdkownf;[k 'Ha,vonf txHawmfY jyef=um;av#mufxm;.? 29xdktcg aAv&SmZmrif;}uD; rdef@awmfrlonftwdkif;/ 'Ha,vudk t0wfeD0wfqifapI vnfyif;Ya&$pvG,fqGJ+yD;rS EdkifiHawmfwGif wwd,rif;jzpfonf[k +rdK@udkvnfI [pfa=umf=u.? 12

xdknOfhYyif cgv'J&Sifbk&if aAv&SmZmrif;onf toufqHk;I/ 31ar'dtrsdK; 'g&drif;onf toufajcmufq,fESpfESpfwGif EdkifiHawmfudk odrf;,lawmfrl.? 6 1 'g&drif;}uD;onf EdkifiHawmftr_ta&;tvHk;pHkwdk@ukd pD&if&aom +rdK@0efw&mESpfq,fwdk@ukd‚if;/ 2 tusKd;awmfudk r,kwfravsmhapjcif;iSg/ xkd+rdK@0eftaygif;wdk@udk tkyfcsKyfppfa=um&aom 0ef}uD;oHk;yg;ukd‚if; tvkdawmf&Sdonftwkdif; cef@xm;awmfrl.? xkd0ef}uD;oHk;yg;wGif 'Ha,vonf 0ef}uD;t&mukd &onfomru/ 3xl;qef;aom Om%fESihf jynhfpHkI/ +rdK@0efwum/ 0ef}uD;wumwdk@xuf vGefuJaoma=umifh/ EkdifiHawmfwEkdifiH vHk;ukd olY tyfESif;rnf[k &Sifbk&ifonf t=uH&Sdawmfrl.? 4 xkdtcg 0ef}uD;ESihf +rdK@0efwdk@onf 'Ha,vY tjypfwifcGihfudk &SmI/ EdkifiHawmftr_ta&;rsm;ukd ppfa=um=u.? 'Ha,vonf opPmESihf jynhfpHkI tjypfwpHkwckr#r&Sdaoma=umihf/ tjypfwifcGihfudk&SmI rawG@=uonf&Sdaomf/ 5bk&m;ocif. bmomr_rSwyg;/ tjcm;aom tr_wGif 'Ha,vYtjypfwifcGifhudk igwdk@rawG@Ekdif=u[k wdkifyifajymqkd+yD;rS/ 6txHawmfodk@vma&mufpnf;a0;=uI/ t&Sifrif;}uD;'g&d/ toufawmf tpOftjrJ&Sifygap? 7udk,fawmfjrwfrSwyg; tjcm;aomvludkjzpfap/ bk&m;ukdjzpfap/ t&ufoHk;q,ftwGif;wGif qkawmif;aomolrnfonfukd jcaohFavSmifaomwGif;xJokd@ csypf&rnf[k razmufjyefEkdifaomtrdef@awmf jrwfukdxkwfapjcif;iSg EkdifiHawmf0ef}uD;/ +rdK@0ef/ apmfbGm;/ wdkifyifrSL;rwf/ ppfuJtaygif;wdk@onf tnDtnGwf wdkifyif=uyg+yD? 8odk@jzpfI/ t&Sifrif;}uD;/ trdef@&Sdawmfrlyg? rajymif;vJwwfaom ar'd/ ay&od"rRowftwdkif; trdef@awmfwnfapjcif;iSg/ 9 wHqdyfcwfawmfrlyg[k av#mufxm;=uv#if/ 'g&drif;}uD;onf trdef@awmfudk ay;I/ wHqdyfcwfawmfrl.? 10 trdef@awmfxkwfI wHqdyfcwfa=umif;ukd 'Ha,vonf =um;odaomfvnf;/ rdrdtdrfodk@oGm;I a,±k&Svif+rdK@okd@ rsufESmjyK&m txufcef;jywif;aygufyGifhvsufyif/ txufjyKavh &Sdonftwdkif;/ wae@oHk;}udrf 'l;axmufvsuf bk&m;ocifudk qkawmif;I *k%faus;Zl;awmfudk csD;rGrf;av.? 11xkdokd@ bk&m;ocifudk qkawmif;yXemjyKvsufaeonfukd rSL;rwft&m&Sdwdk@onf pnf;a0;I awG@jrif=uv#if/ 12txHawmfokd@0ifI/ t&Sifrif;}uD;/ udk,fawmfjrwfrSwyg; tjcm;aom vlukdjzpfap/ bk&m;ukdjzpfap/ t&ufoH;k q,ftwGif;wGif qkawmif;aomolrnfonfudk jcaohFavSmifaomwGif;xJodk@ csypfap[k trdef@awmfukd wHqdyfcwfawmfrl. vsuf&Sdygonfr[kwfavm [k trdef@awmfta=umif;ukd ar;av#muf=u.? &Sifbk&ifuvnf;/ rajymif;vJwwf aom ar'd/ ay&od/ "rRowftwdkif; rSefayonf[k rdef@awmfrl.? 13rSL;rwft&m&Sdwdk@uvnf;/ t&Sifrif;}uD;/ ,k'jynfu odrf;,lcJhaom ,k'vlrsKd;'Ha,vonf tm%mawmfukd yrm%rjyK/ wHqdyfcwfawmfrlaom trdef@awmfudk qef@usifvsuf/ wae@oHk;}udrfwdkifatmifqkawmif;I aeygonf[k av#mufxm;=u.? 14 xkdpum;ukd=um;v#if/ &Sifbk&ifonf tvGefaemifw&I 'Ha,vukd v$wfjcif;iSg pdwftm;}uD;ojzihf/ v$wf& aomtcGihfudk ae0ifonfwdkifatmif }udK;pm;I &Smawmfrl.? 15 wzef rSL;rwft&m&Sdwdk@onf txHawmfokd@pnf;a0;I/ t&Sifrif;}uD;/ wcgxkwf+yD;aom trdef@awmf rysufEkdif&m[k ar'd/ ay&od"rRowfYyga=umif;ukd owdxm;awmfrlyg[k av#muf=ujyef v#if/ 16wzef&Sifbk&if rdef@awmfrlonftwkdif;/ 'Ha,vukdac:I/ jcaohFwGif;xJodk@csypf=u.? &Sifbk&ifuvnf;/ oifrjywfudk;uG,faom bk&m;ocifonf oifhudku,fv$wfygap[k 'Ha,vukd rdef@awmfrl.? 17ausmufjym;ukdvnf; ,lcJhI wGif;0udkydwf+yD;v#if/ 'Ha,vtr_Y pD&ifcsuu f dk rwdk;ravsmhapjcif;iSg/ &Sifbk&ifwHqdyfESifh rSL;rwfwdk@wHqdyfudk cwfawmfrl.? 30

xkdaemuf/ &Sifbk&ifonf eef;awmfodk@jyefI wnOfhvHk;pm;awmfrac:/ t+idrfhwefqmukd txHawmf odk@roGif;apbJ pufawmfac:I raysmfEkdif? 19eHeufapmapmxI jcaohFwGif;odk@ tv#iftjrefoGm;awmfrl.? 20a&mufv#if/ idkaºuG;aomtoHESihf 'Ha,vudkac:I/ touf&Sifawmf rlaom bk&m;ocif. u|ef'Ha,v/ oifrjywfudk;uG,faom bk&m;ocifonf oihfukdjcaohFab;rS u,fv$wfEkdifoavm[k ar;awmfrl.? 21'Ha,vu/ t&Sifrif;}uD;/ toufawmftpOftjrJ&Sifygap? 22 tu|Ekfyf.bk&m;ocifonf aumif;uifwref udkapv$wfI jcaohFE_wfukdydwfxm;awmfrlojzihf/ tu|Ekfyfonf jcaohFab;ESihf vGwfyg.? ta=umif;rlum;/ bk&m;ocifha&S@Y tu|Ekfyfonf tjypfuif;yg.? ukd,fawmfjrwfudkvnf; tv#if;rjypfrSm;yg[k jyefav#muf av.? 23xkt d cg &Sifbk&ifonf tvGef0rf;ajrmufI/ 'Ha,vukdwGif;xJu/ xkwf,lap[k trdef@awmf&Sdonf twkdif;/ 'Ha,vudkwGif;xJuxkwf,lI/ bk&m;ocifudk,Hk=unfaoma=umifh/ olYxdckdufaom temwckr# r&Sd? 24 xdkaemuf/ 'Ha,vYtjypfwifaomolwdk@udk &Sifbk&if. trdef@awmfESihf ac:I/ om;r,m;ESihfwuG jcaohFwGif;xJodk@ csypf=uv#if/ ajrodk@ra&mufrSD jcaohFwdk@onf EkdifI/ olwdk@t±kdk;&Sdor#wdk@udk csKd;zJh=u.? 25 xkdtcg ajr}uD;wjyifvHk;wGif t&yf&yfwdk@Y aeI/ toD;oD;tjcm;jcm;aom bmompum;ukd ajymaomvlrsKd;wumwdk@&Sd&modk@ trdef@awmfpmESihf apv$wfawmfrl.? pmcsuf[lrlum;/ oifwkd@Y +idrf0yf csrf;omjcif;rsm;jym;apaom? 26igtpdk;&aom wEkdifiHvHk;wGif &Sdaeaomoifwdk@onf 'Ha,v. bk&m;ocifudk a=umuf&GH@±kdao=uukef[k igtrdef@awmf&Sd.? ta=umif;rlum;/ xkdbk&m;ocifonf touf&Sifawmfrl aombk&m;/ edpPxm0&wnfawmfrlaom bk&m;jzpfawmfrl.? EkdifiHawmfonf ysufpD;jcif;odk@ra&mufEkdif? tm%mpufawmfvnf; tpOftqufwnfvdrhfrnf? 27rpu,fwifjcif; aus;Zl;udk jyKawmfrl.? aumif;uif ajr}uD;Y edrdwfvuQ%m/ tHh=obG,fwdk@udk jzpfapawmfrl.? 'Ha,vukd jcaohFvufrS u,fv$wfawmfrlaom bk&m;ocifonf xkdokd@aombk&m;jzpfawmfrl.[k trdef@awmf&Sd.? 28 xkdokd@ 'Ha,vonf 'g&drif;}uD;vufxufY‚if;/ ay&odrif;}uD; uk±krif;}uD;vufxufY‚if; aumif;pm; vsufae.? 7 1 AmAkvkef&Sifbk&if aAv&SmZmeef;pHyXrESpfwGif/ 'Ha,vonf tdyfrufudkjrifI tdyfaysmfpOf/ pdwfxJY tm±kHjyK+yD;rS jrifrufaomt&mwdk@ukd a&;xm;aomtcsufum;/ 2ig'Ha,vonf nOfhtcg tm±kHjyKI/ rkdCf;aumif;uifav;rsufESmY avwdk@onf r[mork'N&may:rSm tcsif;csif;wdkuf=uv#if/ 3 o¿mefcsif;rwl aomom&Jav;aumifwdk@onf ork'N&mxJu xGufvm=u.? yXrom;&Jonf jcaohFESihfwl.? a&$vif;w tawmifvnf;&Sd.? 4ig=unfh±_IaepOf/ ol.tawmifukd E_wf=u.? ajrrSudk,fudkcsDºuGvsuf vluJhokd@ ajcjzifh rwfwyf&yfI/ vlpdwfoabmudkvnf;&.? 'kwd,om;&Jonf 0HESihfwl.? 5wbufYudk,fudkukd,fcsDºuG.? ypyfYeH±kd;oHk;acsmif;ukd ukdufvsuf&Sd.? oifxavmh? tom;rsm;ukdudkufpm;avmh[k ol@tm;ajym=u.? 6wzefig=unfh±_jyefI/ usm;opfESihf wlaomom;&J waumifonf xif&Sm;.? ausmay:rSm iSuftawmifav;ck &Sd.? acgif;av;vHk;ESihf jynfhpHk.? tkyfpdk;&aomtcGihfvnf;&Sd.? 7 xkdnOfhtcg/ wzefigonf tm±kHjyKpOf/ }uD;pGmaomcGeftm;jzifhjynhfpHkI tvGefa=umufruf bG,faom pwkwˆom;&Jonfxif;&Sm;.? }uD;pGmaomoHoGm;vnf;&Sd.? udkufpm;csKd;zJhI ºuGif;aom t&mukd ajcjzihfeif;acs.? olonft&ifom;&J&Sdor#wdk@xuf xl;jcm;.? csKdq,facsmif;vnf;&Sd.? 18

xkdcsKdwdk@ukd ig=unhf±_pOf/ csKdrsm;tv,fY csKdi,fwacsmif;onf aygufjyef.? xkdcsKdi,fa&S@rSm t&ifcsKdoHk;acsmif;ukd tjrpfESihfwuG E_wfav.? xkdcsKdi,fonf vlrsufpDuJhodk@aom rsufpDESihf‚if;/ }uD;pGmaom pum;ukd ajymwwfaom E_wfESihf‚if; jynfhpHk.? 9 xkdtcg ig=unhf±_pOf/ &mZyv†ifrsm;ukd wnfxm;vsuf&SdI/ touf}uD;aomolwOD;onf xkdifawmfrl.? t0wfawmfonf rdkCf;yGifhuJhodk@jzL.? qHyifawmfonf jzLaomodk;arG;ESihf wl.? yv†ifawmfonf rD;v#Hjzpf.? yv†ifawmfatmufY rD;pufvSnf;bD;&Sd.? 10rsufESmawmfrSm rD;a&mifjcnfxGufav.? twdkif;rod rsm;pGmaomolwdk@onf tr_awmfukd aqmif&GufI/ ukaËoacsFru a&S@awmfY cpm;I ae=u.? w&m;pD&if jcif;iSg jyifqifI/ pmapmifrsm;ukdzGihfxm;.? 11 xkdtcg csKdi,fajymaompum;}uD;toHa=umifh ig=unfh±_aepOf/ xkdom;&Jtoufukd owf+yD;v#if ol.ukd,fudkudk,f rD;±_d@IzsufqD;=u.? 12tjcm;aomom;&Jrlum;/ tpdk;&aomtcGihfwefcdk;±_H; aomfvnf;/ csdef;csufaomumvywfvHk; touf&Sif&=u.? 13xkdnOfhtcg igonf tm±kHjyKI/ vlom;ESihfwlaom olwOD;onf rdkCf;wdrfudkpD;vsuf/ touf}uD;aomol. txHawmfodk@ a&mufav.? xkdoludk txHawmfyg;odk@ oGif;=u.? 14t&yf&yfwkd@YaeI/ toD;oD;tjcm;jcm;aom bmom pum;ukd ajymaomvlrsKd;wumwdk@udk tkyfpdk;apjcif;iSg/ xkdolonf EkdifiHESihfwuG tm%mpufwefcdk;ukd&.? tm%mpufawmfonf urBmtqufqufwnf.? EkdifiHawmfonf ysufpD;jcif;odk@ ra&mufEkdif&m? 15 ig'Ha,vonf udk,fcEmefr#rcHEkdif/ tb,folr# ol@vufrS ru,frv$wfEkdifonfjzpfI/ rdrdtvdk&Sdonftwkdif; jyKojzihf }uD;rm;jcif;odk@a&mufav.? 5 xkdtr_ukd igqifjcifvsufaeaomtcg/ rsufpDESpv f Hk;=um;Y xl;qef;aomcsKdwacsmif;&Sdaom qdwfwaumifonf taemufrsufESmuvmI/ ajrudrk eif;bJ ajr}uD;wjyifvHk;ukd ausmfav.? 6 csKdESpfacsmif;ESihf jrpfwbufY xif&Sm;aomodk;&Sd&modk@ jyif;pGmaom t[kefESihfajy;I/ 7tem;odk@ a&mufaomtcg/ jyif;pGmtrsuf xGufojzihf odk;ukdcwfI okd;csKdESpfacsmif;udkcsKd;zJh.? odk;onf cHEkdifaomwefckd;r&SdonfjzpfI/ qdwfonfol@ukd ajrYvJSI eif;av.? ol@vufrS tb,folr# ru,frv$wfEkdif? 8okd@jzpfI/ xkdqdwfonftvGef}uD;rm;jcif;odk@ a&mufav.? cGeftm;}uD;aomtcg csKd}uD;usKd;yJh.? xkdcsKdt&mY xl;qefaomcsKdav;acsmif;aygufI/ rdkCf;aumif;uifav;rsufESmodk@ rsufESmjyK=u.? 9xkdav;acsmif;wGif wacsmif;xJu tjcm;aomcsKdwuf wacsmif;aygufjyefI/ awmifrsufESmodk@‚if;/ ta&S@rsufEmS odk@‚if;/ om,maomjynfokd@‚if; rsufESmjyKI/ tvGef}uD;rm;jcif; odk@a&mufav.? 10aumif;uifAkdvfajcwdkifatmif }uD;rm;I/ xkdAkdvfajctcsKd@wdk@ESihf =u,ftcsKd@wdk@ukd ajrodk@csI eif;av.? 11xkdr#ru/ Akdvfajcocifwdkifatmif axmifv$m;jcif;ukd jyKvsuf/ ae@&uftpOfjyKaom0wfukdy,fI/ oef@&Sif;&m Xmeawmfudk±_wfcsav.? 12tjypfrsm;aoma=umifh ae@&uftpOf jyKaom0wfESihfwuG Akdvfajcudkvnf; xkdcsKdonf&I/ orRmw&m;ukd ajrodk@ESdrfhcs.? xkdokd@jyKIatmifjrifjcif;odk@ a&mufav.? 13 xkdtcg oef@&Sif;olwyg;. pum;ajymoHukd ig=um;.? oef@&Sif;olwyg;u/ ,cifajymaom olukd [pfI/ oef@&Sif;&mXmeESihf Akdvfajcukdeif;jcif;tvdkiSg ae@&uftpOfjyKaom 0wfukdy,fjcif;ESihf‚if;/ zsufqD;wwf aom vGefusL;jcif;ESihf‚if; pyfqkdifaom Asm'dwf±lyg±kHonf tb,fr#umvywfvHk; wnfvdrfhrnfenf;[k ar;jref;v#if/ 14,cifajymaomolu/ &ufaygif;ESpfaxmifoHk;&mwdkifwkdif wnfvdrfhrnf? xkdaemuf/ oef@&Sif;&m Xmeudkwzef aq;a=umokwfoif=uvdrfhrnf[k jyefIajymqdk.? 15 ig'Ha,vonf xkd±lyg±kHukdjrifI teufudk&SmazGaomtcg/ vlo¿mef&SdaomolwOD;onf igha&S@wGif &yfae.? 16tjcm;aomolu/ tkd*gajAv/ xkdolonf ,ckjrifaom Asm'dwf±lyg±kHukd em;vnfapjcif;iSg teufudk jyefajymavmh[k/ OvJjrpfem;=um;rSm vltoHESihf [pfI ajymqdkonfukd ig=um;.? 17xkdolonf ig&yfae&m tyg;odk@vmv#if/ igonfa=umuf&G@HI jyyf0yfvsufae.? xkdolu/ tcsif;vlom;/ em;vnfavmh? TAsm'dwf ±lyg±kHonf tr_ukef&aomumvESihf qkdifonf[k ightm;ajymqdk.? 18xkdokd@qkdaomtcg igonf ajray:rSm jyyf0yfI rdef;armawGa0vsufae.? xkdolonf ighukdvufESifhwdkI/ ,cifae&mY rwfwyfaeap+yD;v#if/ 19a'gotrsufawmftqHk;Y jzpfvwhHaom t&mukd ig=um;ajymOD;rnf? csdef;csufaomtcsdefY vufpowf vdrfhrnf?

csKdESpfacsmif;ESihf ay:vmaomodk;onf ar'd&Sifbk&if/ ay&od&Sifbk&ifjzpf.? 21tarG;=urf;aom qdwfonf a[vo&Sifbk&ifjzpf.? rsufpDESpfvHk;=um;Y&Sdaom csKd}uD;onf yXrrif;jzpf.? 22 xkdcsKdusKd;yJhI/ ol@t&mYcsKdav;acsmif;aygufonfrSm/ t&ifEkdifiHwGif EkdifiHav;yg;wnfaxmifvdrfhrnf? t&ifEkdifiH.wefckd;ESihf rjynhfpHk=u? 23xkdEkdifiHwkd@. tqHk;pGefaomumvY vGefusL;aomolwdk@. tjypfjynhfpHkaomtcg/ &J&ifhaom rsufESm&SdI y&d,m,fwdk@ukd em;vnfaom rif;}uD;wyg;ay:vm vdrfhrnf? 24xdkrif;}uD;onf udk,fwefcdk;r&SdbJ vsuf wefcdk;}uD;vdrfhrnf? txl;ojzihf zsufqD;I wdk;yGg;atmifjrifvdrfhrnf? pGrf;tm;}uD;aomvlp/k oef@&Sif;aom vlpkudkyif zsufqD;vdrfhrnf? 25 olonfvdrRmpGmjyKojzihf/ rkomvnf;atmifjrifvdrfhrnf? pdwfaxmifv$m;jcif; ESihfwuG rd\[m,zJG@aomtm;jzihf vlrsm;wdk@ukdzsufqD;I/ ocifwkd@. ocifukdqef@usifbufjyKvdrhfrnf? odk@aomfvnf;/ vlvufjzihf '%frcwfbJ usKd;yJhysufpD;jcif;odk@ a&mufvdrfhrnf? 26nOD;ESihf eHeufudk abmfjyaom Asm'dwf±_yg±kHpum;rSefonfjzpfI/ xkdpum;ukd wHqdyfcwfxm;avmh? wm&Snfaomumv wdkifwdkif wnfvdrfhrnf[k qdk.? 27 xkdtcg ig'Ha,vonf armI emvsufae.? wzeftemrxajrmufI &Sifbk&if. tr_awmfudk aqmif&Guf.? jrif+yD;aom Asm'dwf±lyg±kHukdigtHh=oaomfvnf;/ xkdtr_udk tb,folr#r&dyfrd=u? 9 1 a,±k&Svif+rdK@ysufpD;I/ tESpfckepfq,fvGefaprnf[k/ 2xm0&bk&m;. Asm'dwfawmfukd ya&mzuf a,&rdcHbl;onfjzpfI/ cgv'JEkdifiHudktpdk;&aom ar'dtrsKd;/ tma&$±kom; 'g&deef;pHyXrESpfwGif/ ig'Ha,vonf xkdESpfaygif;ta&twGufukd usrf;pmtm;jzihf od&aoma=umifh/ 3 tpmudka&Smifvsuf/ av#mfawt0wf ukd0wfvsuf/ jymESihfvl;vsuf/ t&Sifbk&m;ocifhxHawmfodk@ csOf;uyfI qkawmif;yXemjyK.? 4xkdokd@tjypfudk abmfjyawmif;yefI igudk;uG,faombk&m;ocif xm0&bk&m;xH igjyKaom yXem[lrlum;/ ukd,fawmfukd cspfI ynmawmfwdk@ukd apmihfaomolwkd@tm; opPmrysuf/ u±k%mw&m;udkapmihfawmfrlxaom/ tvGef}uD;jrwfI a=umuf&HG@bG,fjzpfawmfrlaom t&Sifbk&m;ocif/ 5tu|Ekfyfwkd@onf jypfrSm;yg+yD? 'kp±kdufudk jyKrdyg+yD? rw&m;ojzihf usihfrdyg+yD? ykefuefrdyg+yD? pD&ifxHk;zJG@awmfrlaom w&m;vrf;rS v$Jrdyg+yD? 6tu|Ekfyfwdk@. &Sifbk&if/ rif;om;touf}uD;olrSpI jynfoljynfom;taygif;wdk@tm; udk,fawmf.tcGifhESihf a[majymaom udk,fawmf.u|ef ya&mzufwdk@rS pum;rsm;ukd tu|Ekfyfwdk@onf em;raxmifbJ ae=uyg+yD? 7 tdkbk&m;&Sif/ udk,fawmfonfw&m;ESihfqkdifawmfrl.? ukd,fawmfukdjypfrSm;aomtjypfa=umifh ESifxkwfawmfrlI/ eD;aomjynf/ a0;aomjynf/ t&yf&yfwdk@Y ae&aom ,k'jynfol/ a,±k&Svif+rdK@om;rSpI Áoa&vvltaygif;wnf;[laom tu|Ekfyfwdk@onf ,ae@Y &Sdonftwkdif;/ rsufESmysufjcif;ESihf qkdif=uyg.? 8tdkbk&m;&Sif/ ukd,fawmfukdjypfrSm;aoma=umifh/ tu|Ekfyfwdk@. &Sifbk&if/ rif;om;/ touf}uD;olrSpI tu|Ekfyfwdk@onf rsufESmysufjcif;ESihf qdkif=uyg.? 9 tu|Efkyfwdk@onf ukd,fawmfudk ykefuefaomfvnf;/ tu|Ekfyfwdk@t&Sifbk&m;ocifonf u±k%mudkjyjcif;/ tjypfudkajz&Sif;jcif;tcGihfESifh qkdifawmfrl.? 10tu|Ekfyfwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf u|efawmf&if;/ ya&mzufwkd@jzifh tu|Ekfyfwdk@Y xm;awmfrlaom ynwfw&m; awmfvrf;okd@ vkdufjcif;iSg/ Asm'dwfawmftoHukd tu|Ekfyfwdk@onf em;raxmifbJae=uyg+yD? 11 tu,fpifppf Áoa&vtrsKd;om;taygif;wdk@onf Asm'dwfawmftoHukd em;raxmif/ v$JoGm;I ynwfw&m;awmfudk vGefusL;=uyg+yD? odk@jzpfI/ udk,fawmfukd jypfrSm;aomtjypfa=umifh/ 20

usdefqdkawmfrljcif;wnf;[laom bk&m;ocif.u|efarma&S. ynwWdusrf;YrSwfom;aom tusdefudk tu|Ekfyfwdk@tay:odk@ oGef;avmif;awmfrl.? 12tu|Ekfyfwkd@wbuf/ tu|Ekfyfwdk@udktkyfaom w&m;ol}uD;wdk@wbufY rdef@awmfrlaompum;awmfudk wnfapI/ tu|Ekfyfwdk@tay:rSm }uD;pGmaomab;Oy'fudk a&mufapawmfrl+yD? ta=umif;rlum;/ a,±k&Svif+rdK@Y ab;a&mufouJhodk@ aumif;uifatmufwGif tb,ft&yfYr# ra&mufpzl;yg? 13arma&S. ynwdWusrf;pmY rSwfom;onftwkdif;/ Tab;Oy'f&Sdor#onf tu|Ekfyfwkd@tay:rSm a&mufyg+yD? tu|Ekfyfwdk@onf 'kp±kdufrsm;ukd a&SmifI orRmw&m;awmfukd em;vnfjcif;tvdkiSg/ tu|Ekfyfwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;wdk@xHawmfY rawmif;yefbJae=uyg+yDwum;? 15 wefcdk;}uD;aomvufawmfjzihf udk,fawmf.vlwdk@ukd tJ*kwWKjynfrS E_wfaqmifI/ ,ae@Y &Sdonftwkdif;/ toa&awmfudk xif&Sm;apawmfrlaom tu|Ekfyfwdk@. t&Sifbk&m;ocif/ tu|Ekfyfwdk@onf jypfrSm;rdyg+yD? rw&m;ojzihf jyKrdyg+yD? 16tdkbk&m;&Sif/ ajzmifhrwfawmfrljcif; w&m;awmf&Sdor#wdk@ESihftnD/ oef@&Sif;aomawmifawmfwnf;[laom udk,fawmf. a,±k&Svif+rdK@rS jyif;pGmaoma'gotrsufawmfukd v$Jawmfrlyg[k tu|Ekfyfawmif;yefyg.? ta=umif;rlum;/ tu|Ekfyfwdk@tjypfrsm;rSpI/ bkd;ab;wdk@. tjypfrsm; rSpI/ bkd;ab;wdk@. tjypfrsm;a=umifh/ a,±k&Svif+rdK@ESihf ukd,fawmf. vlpkonf ywf0ef;usifY&Sdaom olwdk@wGif uJh&J@p&mta=umif;jzpfyg.? 17 ,ckrlum;/ tu|Ekfyfwdk@bk&m;ocif/ ukd,fawmf. u|efjyKaomyXempum;ukd em;axmifawmfrlyg? qdwfnHvsuf&Sdaom oef@&Sif;&mXmeawmfudk bk&m;&Sif. tusKd;awmfa=umifh/ rsufESmawmf a&mifjcnfudk xGef;vif;apawmfrlyg? 18tu|Ekfyf. bk&m;ocifem;awmfukdvSnhfI em;axmif awmfrlyg? rsufpDawmfudkzGihfI tu|Ekfyfwdk@ ysufpD;&mrsm;ukd‚if;/ emrawmfjzihf orkwfaom +rdK@ukd‚if; =unfh±_awmfrlyg? tu|Ekfyfwdk@onf ukd,fukokdvfudktrSDrjyK/ r[mu±k%mawmfudkom trSDjyKI yXempum;ukd a&S@awmfY qufuyfyg.? 19tdkbk&m;&Sif/ em;axmifawmfrlyg? tdkbk&m;&Sif/ tjypfudkv$wf awmfrlyg? tkdbk&m;&Sif/ em;axmifIjyKawmfrlyg? tu|Ekfyf.bk&m;ocif/ ukd,fawmftwGuf zifhE$JawmfrrlygESihf? udk,fawmf.+rdK@/ udk,fawmf. vlpkwdk@onf emrawmfjzifh orkwfjcif;&Sdygonf[k qkawmif;yXemjyK.? 20 xkdodk@qkawmif;yXemjyKI/ udk,ftjypfudk‚if;/ trsKd;om;csif; Áoa&vwdk@. tjypfukd‚if;abmfjy awmif;yefI/ igudk;uG,faom bk&m;ocif. oef@&Sif;aom awmifawmftbkd@ igjyKaomyXempum;ukd/ ig.bk&m;ocifxm0&bk&m; a&S@awmfY qufuyfvsufaeI/ 21 qkawmif;aomtr_r+yD;rSD ¹rGufqdkpOf/ ,cifAsm'dwf±lyg±kHY xif&Sm;aomol/ *gajAvonf vsefjrefpGmysHIvmojzifh/ nOD;,HylaZmfcsdefY ig&Sd&modk@ a&mufI/ 22E_wfqufvsuf/ tcsif;'Ha,v/ igonfoifYOm%fynmwdk;yGm;aprnfta=umif; xGufvm+yD? 23oifonfqkawmif;pjyKaomtcg trdef@awmf&SdonfjzpfI/ oifhtm;=um;ajymjcif;iSg/ iga&mufvm+yD? oifonf tvGefcspftyfaom oljzpf.? xkda=umifh/ Asm'dwfawmftcsufukd qifjcifI em;vnf&aomtcGihf&Sd.? 24 vGefusL;jcif;tr_udk qD;wm;I/ tjypfukdwHqdyfcwfapjcif;iSg‚if;/ 'kp±kduftjypfudk ajz&Sif;I xm0&ukokdvfudk oGif;apjcif;iSg‚if;/ Asm'dwf±lyg±kHESihf tem*wWdAsm'dwfawmfwdk@ukd wHqdyfcwfI/ tvGefoef@&Sif;aomt&yf Xmeudkvdrf;apjcif;iSg‚if;/ odwif;ckepfq,fukd oif.trsKd;om;csif;tbkd@ESihf oif. oif. oef@&Sif;aom +rdK@tbkd@qHk;jzwfjcif;&Sd.? 25xkda=umifh/ a,±k&Svif+rdK@wzef wnfaxmifjyKpkapjcif;iSg/ trdef@awmf&Sdonfae@rSpI/ c&pfawmfocif. vufxufwkdifatmif/ ckepfodwif;ESihf ajcmufq,fESpfodwif; =umvdrfhrnf[k odrSwfem;vnfavmh? taESmifht&SufcH&aom

umvY +rdK@vrf;ukdwzef wnfaxmifjyKpk&rnf [k pD&ifqHk;jzwfjcif;&Sd.? 26xkdodwif;ajcmufq,fESpf odwif;vGef+yD;rS c&pfawmfonf tcGihfr&bJ taoowfjcif;ukd cH&vdrfhrnf? xkdaemufrS vmaomocif. vlwdk@onf +rdK@awmfudk‚if;/ oef@&Sif;&m Xmeudk ‚if; +zdKzsuf=uvdrhfrnf? a&v$rf;rdk;aomtm;jzihf qHk;±_H;jcif;tm;jzpfvdrfhrnf? tqHk;wkdifatmif ppfwdkufjcif;/ ysufpD;&mESihf qkdifaom pD&ifqHk;jzwfjcif;&Sdvdrhfrnf? 27wodwif;wGif vltrsm;wdk@ESihf yËdnmOfzJG@jcif;&SdI/ xkdodwif;w0ufwGif ,ZfylaZmfjcif;ESihf qufuyfjcif;udk yaysmufapvdrhfrnf? &GH&SmbG,faomt&m. txGËfay:odk@ zsufqD;aomolonf a&mufI/ pD&ifqHk;jzwfaom okwfoify,f&Sif;jcif;onf ysufpD;tyfaom olwdk@ukd rv$rf;rdk;rSDwdkifatmif xkdokd@jzpfvdrfhrnf[k =um;ajym.? 10 1 ay&od&Sifbk&if uk&keef;pHoHk;ESpfwGif/ aAvw&SmZmtrnfjzihf orkwfaom 'Ha,vonf Asm'dwfawmf udkcH&.? xkdAsm'dwfawmfpum;rSefay.? }uD;pGmaomppfwdkufjcif;ESihf qkdifay.? olonfxkdpum;ukd em;vnf.? jrif&aom±lyg±kHoabmukdvnf; &dyfrd.? 2xkdumvY ig'Ha,vonf t&ufESpfq,fw&ufwkdifwkdif +cdK;+cHpGm usihfvsufae.? 3t&ufESpfq,fw&ufraphrSD +rdefaomrkef@ukd rpm;? trJom;ESihf pysnfudkrjrnf;? qDvdrf;jcif;udk vnf; tv#if;rjyK? yXrvESpfq,fav;&ufae@Y 5 ar#mf=unfhI/ ydwfacsmESihf Ozwfa&$pifcg;yef;ukd igonf[d'auvjrpf}uD;tem;rSm&SdpOf/ 6 0wfpnf;vsuf&Sdaom vlwOD;ukd jrif.? ol.ukd,fonf ausmufrsuf&JG uJhokd@jzpf.? ol@rsufESmonfvnf; v#yfppfuJhodk@xif.? ol@rsufpdonfvnf; rD;cGufuJhodk@jzpf.? ol@vufajc wkd@onf OD;opfaoma=u;0gta&miftqif;&Sd.? ol@pum;oHonf rsm;pGmaomvlpktoHESihfwl.? 7 xkdAsm'dwf ±lyg±Hkukd ig'Ha,vwa,mufwnf;jrif&.? igESihftwl ygvmaomvlwdk@onf rjrif&=u? olwdk@onf tvGef a=umuf&HG@wkefv_yfjcif;odk@ a&mufojzihf/ ykef;a&SmifIaejcif;iSg ajy;=u.? 8igrlum;/ wa,mufwnf;ae&pfI xkd}uD;pGmaom ±lyg±kHudkjrif&v#if/ cGeftm;avsmhI rsufESmysufvsuf/ udk,fYtpGrf;owWdtv#if;r&Sdjzpfav.? 9odk@&mwGif/ xkdol.pum;oHukd ig=um;.? =um;aomtcg/ ajray:rSm jyyf0yfI rdef;armawGa0vsufae.? 10xdktcg vufwbufonf ighukdºuGI/ igonf'l;ESihfvuf0g;jzihf axmufvsufae&.? 11oluvnf;/ tvGefcspftyfaomol/ 'Ha,v/ ighpum;ukdem;vnftHhaomiSg rwfwyfaeavmh? oif&Sd&mokd@ ighukdapvGwfawmfrlI/ ,ckigvm+yD[k qkdv#if/ igonfwkefv_yfvsuf rwfwyfae.? 12 xkdtcg oluvnf;/ tcsif;'Ha,v/ ra=umufESihf? oifonfem;vnfjcif;iSg‚if;/ oif.bk&m;a&S@rSm udk,fukdukd,fqHk;rjcif;iSg‚if;/ pdwfjyXmef;aom yXrae@rSpI oif.pum;ukd =um;awmfrl+yD? xkdpum;a=umifh vnf; iga&mufvmawmfrl.? 13ay&odEkdifiHukdtpdk;&aomrif;rlum;/ t&ufESpfq,fw&ufywfvHk; ighudkqD; wm;.? aemufwcg tjrwfqHk;aom rif;pkxJu/ rdauQvonf ighukdtulvmI/ igonfvnf; xkdt&yfY ay&odrif;}uD;wdk@xHrSm pdkif;vifhI ae&.? 14,ckrlum;/ aemifumvwGif oif.trsKd;om;csif;wdk@Y jzpfvwHhaomtr_t&mwdk@ukd oifonfem;vnfapjcif;iSg iga&mufvm+yD? TAsm'dwf±lyg±kHonf wm&Snfaom umvESihf qkdifay.[k ightm;ajymqkd.? 15 xkdokd@ajymqkd+yD;rS/ igonfOD;nGwfjy0yfI pum;rajymEkdifbJae.? 16xkdtcg vlom;.o¿mef&Sdaom olwOD;onf ighE_wfukdvufESihfwkd@v#if/ igonfE_wfudkzGihfI ajymaom tcGihfudk&+yD;v#if/ tu|Ekfyf. ocif/ Asm'dwf±lyg±kHa=umifh tu|Ekfyfonf jyif;pGmaoma0'emudk cH&I/ udk,fY cGeftm;tv#if;r&Sdyg? 17 udk,fawmfu|efonf udk,fawmft&SifESihf tb,fokd@pum;ajymEkdifygtHhenf;? ,ckyif tu|Ekfyfukd,fY cGeftm;tv#if;r&Sdyg? tu|Ekfyftoufvnf; ukefyg+yD[k igha&S@rSm &yfaeaomoltm; igav#muf.?

aemufwzef vlo¿mef&Sdaom olonfvmI ighukdvufESihfwkd@vsuf tm;ay;+yD;v#if/ 19tvGef cspftyfaomol/ ra=umufESifh? +idrfoufjcif;&Sdygap? tm;&Sdavmh? cGeftm;ESihf jynfhpHkavmh[kqdk+yD? xkdokd@qdk+yD;rS cGeftm;udkig&I/ tu|Ekfyf. ocif/ rdef@awmfrlyg? tu|EkfyfudkcGeftm;ay;awmfrl+yD[k av#muf.? 20xkdoluvnf;/ igonfoif&Sd&mokd@vm&aomta=umif;udk em;vnfoavmh? ay&odrif;udkppfwkdufthHaom iSg ,ckigjyefoGm;&rnf? igoGm;+yD;onfaemuf/ wzef a[vorif;onf ay:vmvdrfhrnf? 21odk@&mwGif/ orRmusrf;pmY rSwfom;aomtr_t&mudkigjyOD;rnf? Ttr_wdk@udk [email protected]; rdauQvrSwyg; ighbufrSm aeaomolr&Sd? 11 1 igonfvnf;/ ar'dtrsKd;'g&drif;}uD;eef;pHyXrESpfwGif/ ol@ukdE_d;aqmfI ckdifcHh+rJjrHapjcif;iSg }udK;pm;tm; xkwfav.? 2 ,ckrlum;/ rSefaomt&mudk igjyrnf? ay&odEkdifiHukd tpdk;&aom&Sifbk&ifoHk;yg;ay:avOD;rnf? pwkwˆ&Sifbk&ifrlum;/ xkdol&Sdor#wdk@xuf aiG&wwfvdrfhrnf? xkdokd@&wwfI tm;}uD;aoma=umifh/ a[voEkdifiHukd &efbufjyKapjcif;iSg/ cyfodrf;aomolwdk@ukd E_d;aqmfvdrfhrnf? 3xkdtcg wefcdk;}uD;aom &Sifbk&ifwyg;vnf;ay:vmvdrfhrnf? tm%mawmf}uD;vsuf tpdk;&I rdrdtvkd&Sdonftwkdif; jyKvdrfhrnf? 4xkdolonf ay:vm+yD;rS EkdifiHawmfusKd;yJhI/ olwyg;wdk@onf rkdCf;aumif;uifav; rsufESmwdk@Y cJGa0=uvdrfhrnf? odk@&mwGif/ tpdk;&aomolwdk@onf trsKd;tE$,fawmfr[kwf/ tm%mawmfESihf tpdk;r&/ EkdifiHawmfudk E_wfypfI/ trsKd;tE$,fawmfrSwyg;/ tjcm;aomolwdk@onf &=uvdrhfrnf? 5 xkdtcg awmif&Sifbk&ifonf wefcdk;}uD;vdrhfrnf? rif;pkxJYrif;wyg;onf xkdolxufwefcdk; }uD;I tm%mwnfvdrfhrnf? ol. tm%mvnf; tvGefus,fvdrhfrnf? 6umvvGefaomtcg olwdk@onf taqGzJG@=uvdrhfrnf? toifhtwifhjzpfapjcif;iSg awmif&Sifbk&if. orD;onf ajrmuf&Sifbk&ifxHodk@ a&mufvdrhfrnf? odk@aomfvnf;/ xkdrif;orD;. tm%monfrwnf&? xkdrif;ESihfwuG trsKd;tE$,fawmfonf vnf; rwnf&? rif;orD;ukd‚if;/ aqmifcJhaomolwdk@ukd‚if;/ ol.om;ukd‚if;/ xkdumvY ol@udkaxmufyifh aom olrsm;ukd‚if; qHk;±_H;jcif;odk@tyf&vdrhfrnf? 7 xkdrif;orD;. taqGtrsKd;jzpfaomolwa,mufonf tb.t&dyft&mudk&ojzihf/ ppfcsDIvm vdrfhrnf? ajrmuf&Sifbk&if. +rdK@awmfudk a&mufv#if/ +rdK@om;wdk@ukd wkdufI Edkifvdrhfrnf? 8olwdk@. bk&m;rsm;/ oGef;avmif;aom±kyfwkrsm;/ tbkd;xkdufaomaiGzvm;/ a&$zvm;rsm;ukd tJ*kwWKjynfodk@ 9 odrf;oGm;vdrfhrnf? olonfvnf; ajrmuf&Sifbk&ifxuf touf&Snfvdrhfrnf? wzef ajrmuf&Sifbk&ifonf awmif&Sifbk&if. EkdifiHokd@ 0ifaomfvnf; rdrdjynfodk@ jyefoGm;&vdrfhrnf? 10 om;awmfwdk@onf xjyefI rsm;pGmaomtvHk;t&if;ukd pka0;=uvdrhfrnf? om;wa,muf vnf; qufqufvmI v$rf;rdk;jcif;eif;vdrfhrnf? wzefjyefvmI ol.+rdK@wdkifatmif vkyf=uHvdrfhrnf? 11 awmif&Sifbk&ifonf trsufxGufojzihf/ ajrmuf&Sifbk&ifudk qD;}udKIwdkufvdrfhrnf? ajrmuf&Sifbk&ifonf rsm;pGmaom ppfonfAkdvfajctvHk;t&if;wdk@ukd pD&ifaomfvnf;/ 12 awmif&Sifbk&ifonf xkdtvHk;t&if;udk odrf;,lvdrfhrnf? xdktvHk;t&if;wdk@ukd y,f&Sif;+yD;rS/ rmepdwfaygufvsuf/ taxmiftaomif;ru/ rsm;pGmaomvlwdk@ukd vkyf=uHaomvnf;/ 13 rdrdtm%mukdrwnfap&? ta=umif;rlum;/ ajrmuf&Sifbk&ifonf wzefay:vmI/ t&ifxuf rsm;pGmaomtvHk;t&if;wdk@ukdpD&if+yD;rS umvtweft&mvGefv#if/ ppft*Fgrsm;/ pnf;pdrfrsm;ESihf qufqufvmvdrfhrnf? 14xkdumvY awmif&Sifbk&ifudk &efbufjyKaomolwdk@onf rsm;=uvdrhfrnf? 18

oif. trsKd;om;csif;jzpfaom olykefwdk@onf Asm'dwf±lyg±kHukd jynfhpHkapjcif;ISiSg xI/ ysufpD;jcif;odk@ 15 a&muf=uvdrhfrnf? ajrmuf&Sifbk&ifonfvmI/ +rdK@±kd;ukdwnf+yD;v#if/ cdkifcHhaom+rdK@wdk@udk vkyf=uHvdrhfrnf? awmif&Sifbk&if. vufeufrsm;/ a&G;cs,faomvlrsm;wkd@onf qD;wm;jcif;iSg cGeftm;r&Sdaoma=umifh/ rqD;wm;&=u? 16wdkufvmaomolonf rdrdtvkdtavsmufjyKI/ ol@a&S@rSm tb,folr# r&yfraeEkdifbJ/ om,maom jynfukdeif;+yD;rS pHkvifapvdrhfrnf? 17ajzmifhrwfaom olwdk@onf vkdufvsufxkdrif;onf rdrdEkdifiH. tvHk;t&if; &Sdor#wdk@ESihf wuG 0ifpm;jcif;iSg }udK;pm;tm;xkwfI/ rdef;ri,fjzihf zsufqD;jcif;iSg ay;pm;vdrhfrnf? odk@aomfvnf;/ olonf t=uHrajrmuf/ tusKd;r&Sd&? 18wzef u|ef;pkodk@ rsufESmvSnhfI u|ef;trsm;wkd@ukdvkyf=uHvdrfhrnf? odk@&mwGif/ Adkvfrif;wyg;onf rdrdcH&aom toa&zsufjcif;ukd rdrdrSv$Jy,fI/ xkdtoa&ysufjcif;ukd wdkufvmaomrif;tay:odk@ jyefa&mufapvdrhfrnf? 19xdkrif;onfvnf;/ rdrdae&m+rdK@awmfodk@ jyefoGm;+yD;v#if/ xdrdI vJojzihf uG,faysmufvdrhfrnf? 20 xdkrif;t&mYvnf; EkdifiHawmf. bkef;pnf;pdrfukd ±_wfcsvsuf/ aiGawmfcJGaomolonf ay:vmI c%&Sd+yD;rS a'gotrsufrxGuf/ ppfrwdkufbJ qHk;±_H;jcif;odk@ a&mufvdrfhrnf? xkdolt&mYvnf; rif;pnf;pdrf;udk cHxkdufaomolr[kwf/ ,kwrf maomolay:vmvdrhfrnf? olonf tEkdiftxufrjyK/ acsmharmhjcif;tm;jzihf EkdifiHudk&vdrfhrnf? 22v$rf;rdk;aomvufeufwkd@onf ol@a&S@rSm jrKyfI qHk;±_H;vdrhfrnf? rd\[m,cHaom rif;vnf;qHk;±_H;vdrfhrnf? 23ta=umif;rlum;/ rd\[m,jyKaom rif;onf opPmysufojzihf/ wwfvmI vltenf;i,fr# ygaomfvnf; wefcdk;}uD;vdrfrnf? 24 toD;tESHrsm;aomjynfudk tEkdiftxufrjyKbJ 0ifvdrhfrnf? vk,laom ypPnf;OpPmpnf;pdrf;rsm;ukd pGef@=uJI/ rdrdbdk;ab;rjyKbl;aom tr_udkjyKvddrfhrnf? ckdifcHaom+rdK@jywd@k udk&jcif;iSg wm&SnfpGm =uHpnfvdrfhrnf? 25}uD;pGmaomtvHk;t&if;ESihf wuG/ awmif&Sifbk&if udkqef@usifbufI/ rdrdtpGrf;owWdukd E_d;aqmfvdrfhrnf? awmif&Sifbk&ifonfvnf;/ tm;}uD;I rsm;pGmaom tvHk;t&if;ESihfwuG ppfwdkufjcif;iSg E_d;aqmfaomfvnf; rcHr&yfEkdif? ta=umif;rlum;/ olwbufY raumif;aom t}uHudk}uHpnf=uvdrfhrnf? 26xkdokd@ au|;arG;jcif;udkcH&aomolwdk@onfvnf;/ xkdol. tusKd;ukdzsufqD;aomtm;jzihf/ ol.wyfjrKyfI/ ppfol&Jrsm;wdk@onf toufqHk;=uvdrfhrnf? 27 xkd&Sifbk&ifESpfyg; wkd@onf raumif;aomt=uHukd=uHI/ wckaompum;yJGY rkompum;ukd ajym=uvdrhfrnf? odk@aomfvnf;/ t=uHrajrmuf&? csdef;csufaomtcsdefumvY/ tqHk;jzpf&vdrfhrnf? 28 wzef ajrmuf&Sifbk&ifonf rsm;pGmaom pnf;pdrf;OpPmygvsuf rdrdjynfodk@ jyefI oGm;pOfwGif/ oef@&Sif;aom yËdnmOfw&m;ukd remvdkaompdwf&Sdonf twdkif; jyK+yD;rS rdrdjynfodk@ jyefoGm;vdrhfrnf? 29 csdef;csufaom tcsdefYvnf; awmifrsufESmodk@ wzefjyefvmOD; rnf? odk@aomfvnf;/ t&ifjzpfouJhokd@r[kwf? aemufjzpfouJhodk@vnf;r[kwf? 30ta=umif;rlum;/ cdwWdrfoabFmwdk@onf xkdoludkqD;wm;=uvdrfhrnf? xkda=umifh/ pdwfemvsufjyefoGm;I oef@&Sif;aomyËdnmOf w&m;udk trsufxGufonftwkdif; jyK+yD;rS jyefoGm;pOfwGif/ oef@&Sif;aom yËdnmOfw&m;udk pGef@ypfaomol wkd@ESihf taqGzJG@vdrfhrnf? 31 xdkrif;aemufrS ppfvufeufwdk@onf ay:vmojzifh/ wefcdk;}uD;aom oef@&Sif;&mXmeawmfudk npfnL;apI/ ae@&uftpOfjyKaom t0wfukdy,f&Sif;=uvdrfhrnf? zsufqD;wwfaom &GH@&SmbG,ft&m udkvnf; wnfxm;=uvdrhfrnf? 32yËdnmOfw&m;udk jypfrSm;aomolwdk@onf acsmharmh&mokd@vkdufI ,kd,Gif;=uvdrhfrnf? rdrdwdk@bk&m;ocifukd odaom olwdk@rlum;/ }uD;pGmaomtm;ESihf jyK=uvdrfhrnf? 33 vlpkxJrS ynm&Sdaomolwdk@onf trsm;aomolwdk@ukd oGefoif=uvdrhfrnf? xm;ESihf uGufrsufjcif;/

rD;±_d@jcif;/ odrf;oGm;csKyfxm;jcif;/ vk,ufjcif;tm;jzihf tifwefumvywfvHk; vJ=uvdrfhrnf? 34 vJ=uaomtcg tenf;i,faom rpjcif;ukd wzef cH&=uvdrfhrnf? vltrsm;wdk@onf acsmharmh&modk@ vkdufI qD;uyf=uvdrfh rnf? 35tr_qHk;&onf umvwdkifatmif/ ynm&SdaomoltcsKd@wkd@onfvnf; pkH;prf;jcif;ukdcHI/ oef@&Sif;jzLpif &rnfta=umif; vJ=uvdrhfrnf? xkdtr_onf csdef;csufaomumv wkdifatmifjzpf&ownf;? 36 &Sifbk&ifwyg;onf rdrdtvkdtavsmufjyKI/ bk&m;taygif;wkd@xufudk,fudkukd,f csD;yifhajr‡mufpm; vsuf/ bk&m;wdk@. bk&m;ukd qef@usifbufjyKI tHhbG,faompum;ukd ajymvdrfhrnf? a'gotrsufaphpHkonf umvwdkifatmif aumif;pm;vdrfhrnf? pD&ifqHk;jzwfor#twkdif; jzpf&vdrhfrnf? 37 xkdrif;onf bkd;ab;wdk@ udk;uG,faombk&m;ukd‚if;/ rdef;rYwyfrufaomtvkdudk‚if;/ wyg;aombk&m;rsm;ukd‚if; yrm%rjyK? olwumwd@k xufudk,fukdudk,f csD;ajr‡mufvdrfhrnf? 38 xkdbk&m;t&mY &Jwkdufwkd@. bk&m;ESihf/ bdk;ab;wdk@ rodaom bk&m;ukd csD;ajr‡mufI/ a&$/ aiG/ ausmufjrwf/ ESpfoufbG,faom wefqmrsm;ukd ylaZmfvdrfhrnf? 39cdkifcHhaom&Jwkdufrsm;ukd‚if;/ rdrd0efcHaom wyg;trsKd;om;bk&m;ukd‚if; jyKpkI/ *k%ftoa&wkd;yGg;apvdrfhrnf? vlrsm;wdk@tay:rSm tkyfpdk;&aomtcGifhudk ay;I/ pD;yGg;jzpfjcif;tvdkiSg/ ajrudka0zefvdrfhrnf? 40 tr_ukef&onfumvY awmif&Sifbk&ifonf xkdrif;udkwkdufvdrfhrnf? ajrmuf&Sifbk&if onfvnf; &xm;rsm;/ jrif;pD;ol&Jrsm;/ oabFmrsm;wdk@ESifh wuG avabGuJhokd@ xkdjynfwdk@ukd0ifI/ csif;eif;vGrf;rdk;vdrfhrnf? 41om,maomjynfukdvnf;0ifI trsm;aomolwdk@onf qHk;±_H;=uvdrhfrnf? okd@&mwGif/ ol.vufrS vGwfaomol[lrlum;/ {'Hkjynfom;/ armbjynfom;/ trRKeftrsKd;om; t}uD;wdk@onf vGwf=uvdrhfrnf? 42xkdrif;onftjynfjynfwdk@udk atmifjrif&vdrfhrnf? tJ*kwWKjynf vnf; rvGwf&? 43xkdjynfrSm&Sdaom a&$b¾m/ aiGb¾m/ tbkd;xkdufaomOpPmrsm;udk tydkif&vdrhfrnf? vdAkjynfom;ESihf uk&Sjynfom;wdk@onf ol@aemufodk@ vkduf&=uvdrhfrnf? 44odk@&mwGif olonf ta&S@rsufESm/ ajrmufrsufESmt&yfrS odwif;udk=um;I pdwfylyefojzihf/ vltrsm;wdk@ukd zsufqD;okwfoify,f&Sif;jcif;iSg/ }uD;pGmaoma'gotrsufESihf xGufoGm;vdrfhrnf? 45yifv,f =um;rSm bkef;}uD;I oef@&Sif;aomawmifay:Y pH&mwJay:udk wnfaqmuf+yD;v#if/ tb,folr# rpjcif;iSg rwwfEkdifI qHk;±_H;jcif;odk@ a&mufvdrhfrnf? 12 1 xkdumvY oifhtrsKd;om;csif;wkd@. tr_udkapmihfaomt&Sif}uD; rdauQvonf ay:vmvdrhfrnf? vlrsKd;wpHkwrsKd;r# jzpfonfumvrSpI xkdumvwkdifatmif/ rjzpfpzl;aom qif;&J'kuQuyfumvonf a&mufvdrhfrnf? xkdumvtcg pmapmifYpm&if;0ifor#aom oif.trsKd;om;csif;wkd@onf u,fv$wfjcif;odk@ a&muf=uvdrfhrnf? 2xkdumvtcg ajrr_ef@Y tdyfaysmfaomolrsm;wdk@onf Ekd;=uvdrfhrnf? tcsKd@wkd@um;/ xm0&touf&Sifjcif;ESihf‚if;/ tcsKd@wdk@um;/ &Sufa=umufjcif;/ xm0&toa&ysujf cif;ESihf‚if;/ Ekd;=uvdrhfrnf? 3ynm&Sdaomolwdk@onfvnf;/ aumif;uifrsufESm=uuf. ta&mift0guJhodk@‚if;/ vltrsm;wdk@ukd ajzmifhrwfjcif;w&m;vrf;xJokd@ oGif;aomolwdk@onfvnf;/ =u,frsm;uJhodk@‚if; tpOftjrJxGef;vif;=u vdrfhrnf? 4oif'Ha,vrlum;/ tr_ukef&onfumvwdkifatmif/ Tpum;awmfwdk@ukd ydwfI pmapmifukd wHqdyfcwfxm;avmh? trsm;aomolwdk@onf xkdpmukd=unhf±_aomtm;jzihf ynmwdk;yGg;vdrfhrnf[k ajymqdk.? 5 xkdtcg ig'Ha,vonf =unfh±_v#if/ tjcm;aomolESpfyg;wdk@onf jrpfurf;wdk@Y wbufwyg;pD&yf ae=u.? 6wyg;uvnf;/ tHhbG,faomTtr_t&mwdk@onf rukefpifrSD

tb,fr#avmuf=umvdrfhrnfenf; [k ydwfacsmukd 0wfvsuf/ jrpfa&ay:rSm&Sdaom vlukdar;jref;./ 7 ydwfacsmudk0wfvsuf/ jrpfa&ay:rSm&Sdaom vluvnf;/ wumv/ ESpfumv/ umvw0ufywfvHk; jzpfvdrhfrnf? oef@&Sif;aomolwdk@. tpGrf;owWdukd t&yf&yfodk@ jzef@v$ifhjcif;tr_ +yD;aomtcg/ xdktr_t&mtvHk;pHkwdk@onf ukefpif=uvdrhfrnf[k vufESpfbuf udkaumif;uifodk@ csDvsuf/ urBmtqufquftouf&Sifawmfrlaom bk&m;ukdwdkifwnfI usdefqkdonfukd ig=um;.? 8 xkdpum;ukd ig=um;I em;rvnfaoma=umifh/ bk&m;ocif/ Ttr_t&mwdk@onf tb,fodk@ukefpif ygrnfenf;[k ar;av#mufv#if/ 9xkdolu 'Ha,v/ oifoGm;avmh? xkdpum;onf tr_ukef&onfumv wkdifatmif ydwfI wHqdyfcwfxm;vsuf&Sd.? 10vltrsm;wdk@onf oef@&Sif;jzLpifjcif;okd@a&mufI pHkprf;jcif;ukd cH&=uvdrhfrnf? rw&m;aomolwdk@onf rw&m;ojzihfjyKI wa,mufr# em;rvnf&? ynm&Sdaomolwdk@ rlum;/ em;vnf=uvdrhfrnf? 11ae@&uftpOfjyKaom 0wfukd y,f&Sif;I/ zsufqD;wwfaom &GH@&SmbG,ft&monf ay:vm+yD;rS/ t&ufwaxmif ESpf&mudk;q,f=umvdrhfrnf? 12t&ufwaxmifoHk;&moHk;q,fig;&uf wkdifatmif iHhvifhIrSDaomolonf r*Fvm&Sd.? 13oifrlum;/ tqHk;rjzpfrSDwkdifatmif oGm;avmh? +idrf0yfpGm ae&vdrfhrnf? ae@&ufumvukefpif+yD;rS/ ukd,ft&dyft&mudkcHI ay:&vdrfhrnf[k qdk.? ya&mzuf'Ha,v pD&ifa&;xm;aom tem*wWdusrf;+yD;.?

a[ma&Stem*wWdusrf;? HOSEA.

1 ,k'&Sifbk&if =oZdrif;/ a,moHrif;/ tmcwfrif;/ a[Zudrif;/ Áoa&v&Sifbk&if a,m&Som; a,a&maAmifrif;wdk@vufxuf/ aA&d.om; a[ma&Sodk@a&mufvmaom xm0&bk&m;. 2 E_wfuywfawmf tptOD;[lrlum;/ oifoGm;I jynfwefqmrdef;rESifhwuG olbGm;jrifaom om;orD;wdk@udk odrf;ydkufavmh? ta=umif;rlum;/ jynfom;wdk@onf xm0&bk&m;udk pGef@ypfI txyfxyfrSm;,Gif;=u+yD[k a[ma&Stm; rSmxm;awmfrlonftwdkif;/ 3a[ma&SonfoGm;I 'dAvdrforD;a*grmudk odrf;ydkufojzifh/ olonf yËdoaEm'dXdtm;jzifh rSm;,Gif;aomtjypf oHk;ygru tjypf av;yg;a=umifh igonf'%fray;bJrae? 5,k'jynftay:odk@ rD;udkv$wfI/ a,±k&Svif+rdK@. bHkAdrmefwdk@udk avmifaprnf? 6 wzef xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ Áoa&vtrsdK;onf ajzmifhrwfaomoludk aiGESifh‚if;/ qif;&Jaomoludk ajceif;w&HESifh‚if; a&mif;aomtjypf/ 7qif;[email protected];udk ajrr_ef@ESifhzHk;v$rf;apjcif;iSg tvGef tvdk}uD;I/ ESdrfhcsaomoludk rw&m;ojzifhpD&ifaomtjypf/ ig.emrjrwfudk±_wfcsjcif;iSg tbESifhom;onf wOD;wnf;aomrdef;rudk aygif;abmfaomtjypf/ 8 aygifxm;aomt0wfudk cyfodrf;aom ,Zfyv†ifwdk@tem;Y cif;Itdyfaomtjypf/ avsmfjypfaiGESifh 0,faom pyspf&nfudk olwdk@bk&m;.tdrfY aomufaomtjypfoHk;yg;ru/ tjypfav;yg;a=umifh igonf'%fray;bJrae? 9 tm&Zfyift&yfESifhtr#jrifhI oydwfyifuJhodk@ cdkifrmaom tmarm&dtrsdK;udk oifwdk@a&S@rSm igy,f &Sm;I/ txufYol.toD;udk‚if;/ atmufYol.tjrpfudk‚if; igzsufqD;+yD? 10oifwdk@udk tJ*kwWKjynfrSE_wf,lI tmarm&djynfudk 0ifpm;apjcif;iSg/ tESpfav;q,fywfvHk; awmYydk@aqmif+yD? 11 oifwdk@om;tcsdK@udk ya&mzuf t&m/ vkviftcsdK@udk emZ&dvlt&mY igcef@xm;+yD? tdkÁoa&vtrsdK;om;wdk@/ Tpum;rSefonfr[kwfavm[k xm0&bk&m;ar;awmfrl.? 11 oifwdk@rlum;/ emZ&dvlaomufbdk@ pyspf&nfudkay;=u+yD? ya&mzufwdk@udkvnf; ya&mzufjyKI ra[m=uESifh[k jrpfwm;=u+yD? 13xdka=umifh/ vSnf;onf tjypfwifaomaumufv_dif;. zdpD;jcif;udk cH&ouJhodk@/ [email protected]&mt&yfudk igzdpD;rnf? 14tajy;aumif;aomolonf ajy;aomtcGifhudk r&? cGeftm;}uD;aomolonf rdrdcGeftm;udk xkw&f aomtcGifhr&Sd&? ol&Jonf udk,fudkru,fv$wfI? 15 av;udkudkifaomolonf r&yf&? vsifjrefaomajconfol&Jonf udk,fudkru,fv$wf&? jrif;pD;ol&Jonfvnf; udk,fudkru,fv$wf&? 16&J&ifhaomol&Jonf xdkae@Y t0wfrygbJ ajy;oGm;&vdrfhrnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 3 1 tdkÁoa&vtrsdK;om;wdk@/ tJ*kwWKjynfrS igE_wfaqmifaom trsdK;om;taygif;wdk@/ oifwdk@udk &nfrSwfI igxm0&bk&m;rdef@awmfrlaom pum;udk em;axmif=uavmh? 2ajr}uD;ay:rSmaeaom trsdK;om; taygif;wdk@wGif oifwdk@wrsdK;wnf;udkom; igvufcHaoma=umifh/ oifwdk@tjypf&Sdor#wdk@udk igppfa=umrnf? 3vlESpfOD;onf oabmrwlv#if aygif;abmfIc&D;oGm;Edkifoavm? 4jcaoFhonfbrf;p&m r&Sdv#if/ awmY a[mufvdrfhrnfavm? jcaoFhysdKonf tb,ft&mudkr# rbrf;rdv#if/ wGif;xJutoHjyKvdrfhrnfavm? 5ajray:rSm ausmhuGif;ESifhraxmifv#if/ iSufudkausmhrdvdrfhrnfavm? axmifxm;aomausmhuGif;Y tb,f t&mudkr# r&rSDaxmifxm;&mt&yfrS E_wfoGm;vdrfhrnfavm? 6 +rdK@xJrSm wHydk;r_wfv#if +rdK@om;wdk@onf ra=umufrvef@bJ ae=uvdrfhrnfavm? xm0&bk&m;pD&ifawmfrrlbJ ab;wpHkwckonf +rdK@xJrSma&mufvdrfh rnfavm? 7tu,fpifppf t&Sifxm0&bk&m;onf rdrdu|efya&mzufwdk@tm; rabmfrjybJ tb,ftr_udkr# pD&ifawmfrrl? 8 jcaoFha[mufaomtcg/ tb,folr#ta=umuf rvef@bJ aevdrfhrnfenf;? t&Sifxm0& bk&m;rdef@awmfrlaomtcg tb,folonf ya&mzufrjyKbJ aevdrfhrnfenf;? 9 tmZkwf+rdK@bHkAdrmefwdk@ESifh tJ*kwWKjynfbHkAdrmefwdk@wGif odwif;ajym&rnfrSm/ &Srm&dawmifwdk@ tay:rSm pka0;I/ &Srm&d+rdK@xJrSm ±kef;&if;cwfjcif;tr_udk‚if;/ +rdK@xJrSm n‡Of;qJcH&aomolwdk@udk‚if; 4

=unfh±_=uavmh? 10+rdK@om;wdk@onf w&m;aomtr_udkrjyKwwf/ tEdkiftxufjyKI vk,laomOpPmudk bHkAdrmefwdk@Y odkxm; wwf=uonf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 11xdka=umifh/ t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ &efolwdk@ onf &Srm&djynfudk 0dkif;+yD;v#if/ oif.tpGrf;owWdudkESdrfhcsI/ Adrmefwdk@udk +zdKzsuf=uvdrfhrnf? 12xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ odk;xdef;onf jcaoFhE_wfxJuajcESpfck/ odk@r[kwf/ em;&Gufwydkif;udk E_wf,louJhodk@ &Srm&d+rdK@Y ckwifaxmifh/ 'rmoufarG@,mzHkay:rSm xdkifaom Áoa&vtrsdK;om;wdk@udk E_wf,l&vdrfhrnf? 13aumif;uifAdkvfajcudk tpkd;ykdifaom bk&m;ocif/ t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlaompum;udk oifwdk@onf em;axmifI 14 ,mukyftrsdK;om;wdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ tu,fpifppf Áoa&vtrsdK;. tjypfwdk@udk ppfa=umaomae@Y/ aAov,Zfyv†ifwdk@udk igppfa=umvsuf/ ,Zfyv†ifOD;csdKwdk@udkzsufI 15 ajray:odk@csrnf? aqmif;umvY pHaomeef;awmfESifh aEGumvYpHaom eef;awmfwdk@udk igxdcdkufI/ qifpG,fjzifh+yD;aom tdrfwdk@udkzsufqD;rnf? bHkAdrmefwdk@onfvnf; qHk;=uvdrfhrnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 4 1 qif;&Jaomolwdk@udk n‡Of;qJvsuf/ iwfrGwfaomolwdk@udk ESdyfpufvsuf/ rdrdocifwdk@tm; igwdk@ aomufbdk@ ,lcJh=u[kqdkwwfvsuf/ &Srm&dawmifay:rSmaeaom Am&SefEGm;wdk@/ Tpum;awmfudk em;axmif =uavmh? 2t&Sifxm0&bk&m;onf rdrdoef@&Sif;jcif;yg&rDawmfudk wdkifwnfI usdefqdkawmfrlonftwdkif;/ oifwdk@udk ig;rsm;ESifh‚if;/ oifwdk@om;ajr;wdk@ukd ydkufuGefESifh‚if; brf;qD;,loGm;&aomumv a&mufvdrfhrnf? 3oifwdk@toD;toD; udk,fpDawG@aom taygufjzifh xGufI &JwdkufxJodk@ csjcif;udkcH&rnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 4aAov+rdK@odk@oGm;I jypfrSm;=uavmh? *dv*gv+rdK@odk@oGm;I rsm;pGmaomjypfrSm;jcif;udk jyK=uavmh? eHeufwdkif ylaZmfaom,Zfudk‚if;/ oHk;ESpfwcg OpPmq,fbdk@wbdk@udk‚if; aqmifcJh=uavmh? 5vk,laom OpPmxJu aus;Zl;csD;rGrf;&m ylaZmfouUmudk rD;±_d@=uavmh? tvdkvdkjyKaom ylaZmfouUmrsm;udkvnf; =um;ajymI a=umfjimap=uavmh? tdkÁoa&vtrsdK;om;wdk@/ xdkodk@jyK&mwGif oifwdk@onfarG@avsmfwwf =uonf[k t&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 6 igonfvnf;/ oifwdk@+rdK@&Gm&Sdor#wdk@Y oGm;[email protected]=u,fjcif;udk‚if;/ oifwdk@ae&m&Sdor#wdk@Y tpmacgif;yg;jcif;udk‚if; ay;aomfvnf;/ oifwdk@onf ighxHodk@jyefI rvm=u[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 7pyg;&dwf&mumvra&mufrSD oHk;vtxufu/ rdkCf;r&Gmapjcif;iSg rdkCf;udkigqD;wm;+yD? +rdK@w+rdK@ay:rSm &Gmap jcif;iSg‚if;/ w+rdK@ay:rSm r&Gmapjcif;iSg‚if; jyKvsuf/ ajrwuGufonf rdkCf;a&udkcHI wuGufonfrcH&/ aoG@ajcmufvsufae&.? 8xdkodk@ +rdK@ESpf+rdK@oHk;+rdK@om;wdk@onf a&aomufjcif;iSg +rdK@w+rdK@odk@oGm;&I r0&=u? odk@aomfvnf;/ oifwdk@onf ighxHodk@jyefIrvm=u[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 9avxdI tyifaojcif;/ ta&,dkIaojcif;ab;jzifh igonf '%fcwfav+yD? oifwdk@Y rsm;jym;aomv,f,m/ pyspfO,smOf/ oabFm ozef;yif/ oHvGifyifwdk@udk usdKif;aumifwdk@onf udkufpm;=u+yD? odk@aomfvnf;/ ighxHodk@jyefI rvm=u[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 10 tJ*kwWKjynfcH&aom umvemab;udk oifwdk@&Sd&modk@ igapv$wfav+yD? vkvif wdk@udkxm;jzifh uGyfrsufap+yD? jrif;wdk@udkodrf;oGm;ap+yD? oifwdk@wyfY ykyfpyfaomteH@udk oifwdk@ESmacgif;Y v_difap+yD? odk@aomfvnf;/ ighxHodk@jyefI rvm=u[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 11bk&m;ocifonf aom'Hk+rdK@ ESifh a*garm&+rdK@udk arSmufvSefouJhodk@/ oifwdk@tcsdK@udk igarSmufvSefI oifwdk@onf rD;xJuE_wfaom xif;p uJhodk@jzpf=u+yD? odk@aomfvnf;/ ighxHodk@jyefI rvm=u[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 12odk@jzpfI/

tdkÁoa&v trsdK;/ txufujyKouJhodk@ oifwdk@Y igjyKOD;rnf? xdkodk@jyKrnfjzpfaoma=umifh/ tdkÁoa&vtrsdK;/ oif. bk&m;ocifESifh awG@jcif;iSg udk,fudkjyifqifavmh? 13awmifwdk@udkvkyfI avudkzefqif;xaom/ vlpdwft}uHudk vltm;abmfjyxaom/ eHeuftvif;udk trdkufjzpfapxaom/ jrifhaomajrt&yfwdk@udk eif;aomolonf aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m;wnf;[laom bGJ@emr&Sdawmfrl.? 5 1 tdkÁoa&vtrsdK;/ ,ckoifwdk@Y ig¹rGufqdkI jrnfwrf;aompum;udk em;axmif=uavmh? 2 Áoa&v owdk@orD;unmonf vJ+yD? aemufwzefrx&? rdrdajray:rSm wHk;vHk;ae.? csDºuGaomolr&Sd? 3t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ Áoa&vtrsdK;.tr_udk xrf;apbdk@ vlwaxmifudk ay;Edkifaom +rdK@onf vlw&m/ w&mudkay;Edkifaom+rdK@onf wusdyfudkom ay;Edkifvdrfhrnf? 4xm0&bk&m;onf Áoa&v trsdK;tm; rdef@awmfrlonfum;/ ighudk&Sm=uavmh? &Smv#iftoufcsrf;om &=uvdrfhrnf? 5aAov+rdK@udk r&Sm=uESifh? *dv*gv+rdK@odk@ r0if=uESifh? aA&a&Sb+rdK@odk@ roGm;=uESifh? ta=umif;rlum;/ *dv*gv+rdK@onf qufqufodrf;oGm;jcif;udk cH&vdrfhrnf? aAov+rdK@onfvnf;/ tusdK;enf;&Sdvdrfhrnf? 6xm0&bk&m;udk &Sm=uavmh? &Smv#iftoufcsrf;om&=uvdrfhrnf? odk@r[kwfv#if/ a,moyftrsdK;tay:rSm rD;uJhodk@wufI/ tb,for# r+idrf;Edkifatmif Áoa&vtrsdK;udk avmifapawmfrlrnf? 7w&m;ojzifhpD&ifjcif;udk 8 a'gejzpfapI ajzmifhrwfjcif;w&m;udk ajrodk@cs=u+yD;aomolwdk@/ cdr=u,fpkESifh codv=u,fudkzefqif;xaom/ aorif;t&dyf udk eHeuftvif;jzpfapjcif;iSg‚if;/ ae@tvif;udk nOfhtrdkufjzpfapjcif;iSg‚if; pD&ifxaom/ yifv,fa&udkac:I ajray:rSm oGef;avmif;xaom/ 9 xm0&bk&m;wnf;[laom bGJ@emr&Sdxaom/ cGeftm;}uD;aomolwdk@udk‚if;/ &Jwdkufudk‚if; 10 zsufqD;awmfrlaom bk&m;udk&Sm=uavmh? +rdK@wHcg;0wGif qHk;rwwfaomoludkrkef;I ajzmifhrwfpGm ajymwwfaom oludk &GH&S=u+yDwum;? 11 oifwdk@onf qif;&Jom;udkESdyfpufI *sHKpyg;udkawmif;cHwwfaoma=umifh/ qpfaom ausmufESifh wdkufudkwnfaomfvnf; xdkwdkufY rae&=u? ESpfoufbG,faom pyspfO,smOfudk pdkufaomfvnf; pyspf&nf udkraomuf&=u? 12oifwdk@txyfxyfvGefusL;aom'kp±dkuf/ tvGefav;aom tjypfwdk@udkigod.? ajzmifhrwf aomoludk aESmuf&Sufwwf=u.? wHpdk;pm;wwf=u.? qif;&Jom;udk wHcg;0wGif rw&m;ojzifh pD&ifwwf =u.? 13xdkodk@aomumvonf qdk;,kwfaomumv jzpfaoma=umifh/ ynm&Sdaomolonf wdwfqdwfpGm aevdrfhrnf? 14toufcsrf;omapjcif;iSg 'kp±dkufudka&SmifI okp±dkufudk&Sm=uavmh? xdkodk@jyKv#if/ oifwdk@ qdkwwfonftwdkif;/ aumif;uifAdkvfajc t&Sifbk&m;ocif xm0&bk&m;onf oifwdk@ESifhtwl &Sdawmfrl vdrfhrnf? 15 'kp±dkufudkrkef;I okp±dkufudkcspf=uavmh? +rdK@wHcg;0wGif w&m;udkwnfap=uavmh? aumif;uif Adkvfajct&Sifbk&m;ocif xm0&bk&m;onf usefºuGif;aom a,moyftrsdK;udk oem;aumif; oem;awmfrl vdrfhrnf? 16 aumif;uifAdkvfajc t&Sifbk&m;ocif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ cyfodrf;aom vrf;wdk@Y jrnfwrf;jcif;&SdI oGm;vmaomolwdk@u/ tvdkav;/ tvdkav;[k qdk=uvdrfhrnf? v,fvkyfaomolonf nnf;wGm;apjcif;iSg‚if;/ jrnfwrf;wwfaomolonf idkaºuG;jrnfwrf; apjcif;iSg‚if; ac:=uvdrfhrnf? 17cyfodrf; aompyspfO,smOfwdk@Yvnf; jrnfwrf;jcif;&Sdvdrfhrnf? ta=umif;rlum;/ igonf oifwdk@tv,fY a&SmufoGm; rnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.?

xm0&bk&m;. ae@&ufudk awmifhwaomolwdk@onf tr*Fvm&Sd=u.? oifwdk@onf tb,ftusdK;&Sd=uvdrfhrnfenf;? xm0&bk&m;. ae@&ufonf oifwdk@Yvif;onfr[kwf/ 19 trdkufjzpfvdrfhrnf? vlonf jcaoFh&Sd&mrSajy;I 0HudkawG@ouJhodk@‚if;/ tdrfxJodk@0ifI x&HudkrSDpOf a¹rGudkuf ouJhodk@‚if; jzpfvdrhfrnf? 20xm0&bk&m;. ae@&ufonf rvif;bJrdkufvdrfhrnf? xGef;vif;jcif;tvsif;r&Sd/ trdkufoufoufjzpfvdrhfrnf? 21 oifwdk@apmifhaomyGJae@wdk@udk igrkef;.? pufqkyf&GH&Sm.? csdK;+cHpGmusifhaomae@&ufwdk@Y igarG@avsmf/ 22rD;±_d@&m,ZfESifh abmZOfylaZmfouUmwdk@udk qufuyfaomfvnf; igvufrcH? ql0aomwd&p>mefwdk@udk rd\[m,,Zf ylaZmfaomfvnf; igonf yrm%rjyK? 23oifwdk@oDcsif; qdkoHudk y,f&Sm;=uavmh? wa,m xdk;oHudk igem;+iD;vS.? 24w&m;ojzifhpD&ifjcif;udk a&uJhodk@‚if;/ ajzmifhrwfjcif;udk rjywfpD;aomjrpfa&uJhodk@‚if; pD;ap=uavmh? 25tdkÁoa&vtrsdK;/ oifwdk@onf ,ZfESifhylaZmfouUmrsm;udk awmY tESpfav;q,fywf vHk; ightm;ylaZmf=uoavmh? 26oifwdk@bk&m; armvkyf.wJESifh oifwdk@bk&m;cdtkef. =u,fwnf;[laom udk,ftbdk@vkyfaom yHkwdk@udkaqmif&Guf=u+yD wum;? 27xdka=umifh/ oifwdk@udk 'rmouf+rdK@wbufodk@ odrf;oGm;apjcif;iSg igpD&ifrnf[k/ aumif;uifAdkvfajc t&Sifbk&m;ocif[lI bGJ@emr&Sdaom xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 6 1 Zdtkef+rdK@Y +idrfoufpGmaeaomol/ &Srm&dawmifay:rSm pdk;&drfjcif;ESifhuif;vGwfvsuf aeaomol/ vlrsdK;wdk@wGif txGËftjrwf[lI ac:a0:aomol/ Áoa&vtrsdK; 2 qnf;uyfaomolwdk@onf tr*Fvm&Sd =u.? umvae+rdK@odk@ oGm;I=unfh±_@=uavmh? xdk+rdK@rS [mrwf}uD;+rdK@odk@‚if;/ zdvdwWdvlwdk@aeaom *go+rdK@odk@ ‚if; oGm;=uavmh? xdkEdkifiHwdk@onf TEdkifiHxufomI aumif;oavm? olwdk@e,ftydkif;tjcm;onf oifwdk@e,ftydkif;tjcm;xufomI us,foavm? 3qdk;,kwfaomae@&ufudk a&G@I/ rw&m;ojzifh pD&if&m yv†ifudk teD;rSmwnfapjcif;/ 4 qifpG,fckwifay:rSmtdyfI arG@&may:rSmavsmif;jcif;/ odk;pkxJu odk;i,fwdk@udk‚if;/ EGm;wif;ukyfxJu EGm;oi,fwdk@udk‚if; ,lIpm;jcif;/ 5wa,mxdk;oHESifh+ydKifvsuf oDcsif;qdkjcif;/ wD;r_wf&m 6 pyspf&nfudk zvm;ESifhaomufI/ wk&d,mrsdK;topfudk 'g0d'frif;&SmIvkyfouJhodk@vkyfjcif;/ tbdk;xdkufaom eH@omqDESifhvdrf;jcif;wdk@udkjyKI/ a,moyftrsdK;qif;&JcH&onfudk pdwfr=uifembJ aeaom/ 7xdkolwdk@onf tOD;qHk;odrf;oGm;jcif;udk cH&aomolwdk@ESifhtwl ygoGm;=uvdrfhrnf? avsmif;Iaeaomolwdk@. yGJonfvnf; aysmuf&vdrhfrnf? 8 aumif;uifAdkvfajc t&Sifbk&m;ocif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ t&Sifxm0& bk&m;onf udk,fudkwdkifwnfI usdefqdkawmfrlonftwdkif;/ ,mukyf.rmeudk ig&GH&SmI ol.bHkAdrmefwdk@udk rkef;aoma=umifh +rdK@awmfESifh +rdK@Y&Sdor#udk igpGef@ypfrnf? 9tdrfwaqmifwGif vlwusdyfusefºuGif;aomfvnf; ao=uvdrfhrnf? 10aygufabmfawmfI rD;jzifho+*õK[f&aomolonf tdrfxJutaoaumifudk xkwfIcsDoGm;aomtcg/ tdrftwGif;wGif &Sdaomoludk ac:I/ oifYwpHkwa,muf usefºuGif;aomoavm[k ar;aomf/ rusefºuGif;[k jyefajymvdrfhrnf? xrf;oGm;aomoluvnf;/ wdwfqdwfpGmaeavmh? xm0&bk&m;.emrawmfudk csD;rGrf; 11 &aomtcGifhr&Sd[k ajymqdkvdrfhrnf? ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m; trdef@awmf&Sdojzifh/ tdrf}uD;udk+zdKI tdrfi,fudkvnf; uGJapawmfrlvdrfhrnf? 12jrif;onfvnf; ausmufay:rSmajy;wwfo avm? vlonfvnf; ausmufay:rSm EGm;ESifhxGew f wfoavm? oifwdk@onf w&m;ojzifhpD&ifjcif;udk cg;pGmaomopf&Guf jzpfapjcif; iSg‚if;/ ajzmifhrwfjcif;udk a'ge&Gufjzpfapjcif;iSg‚if; jyK=uonfwum;? 18

tcsOf;ESD;aomt&mY 0gºuGm;0rf;ajrmuf I/ igwdk@onf udk,ftpGrf;owWdtm;jzifh tm%mudkodrf;,l+yD r[kwfavm[k qdkwwf=uonfwum;? 14tu,fpifppf/ tdkÁoa&vtrsdK;/ oifwdk@wbufY vlwrsdK;udk igxapI/ xdkvlrsdK;onf [mrwf+rdK@vrf;0rS pI awmY&Sdaomjrpfwdkifatmif oifwdk@udkn‡Of;qJvdrfhrnf[k/ aumif;uifAdkvf&Sif t&Sifbk&m;ocif xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 7 1 wzef t&Sifxm0&bk&m;onf ightm;jyawmfrlaom ±lyg±Hk[lrlum;/ &Sifbk&ifqdkifaom jrufyifudk &dwf+yD;rS/ aemufjrufyifaygufp umvY usdKif;aumifwdk@udk zefqif;awmfrl.? 2 xdkusdKif;aumifwdk@onf wjynfvHk;Y&Sdaomjrufyifudk pm;Iukef+yD;rSigu/ tdkt&Sifxm0&bk&m;/ tjypfv$wfawmfrlyg? ,mukyfonf i,faoma=umifh/ tb,fodk@x&ygvdrfhrnfenf;[k av#mufaomf/ 3 xm0&bk&m;onf aemifw&I/ Todk@ rjzpf&[k rdef@awmfrl.? 4wzeft&Sifxm0&bk&m; onfightm;jyawmfrlaom ±lyg±kH[lrlum;/ rD;jzihf'%fay;jcif;iSg rD;udkac:awmfrlI/ r[mork'N&mudkrD; avmifav.? ukef;ukdvnf; avmifav.? 5iguvnf;/ tkdt&Sifxm0&bk&m;/ qkdif;awmfrlyg? ,mukyfonfi,faoma=umifh tb,fodk@x&ygvdrfhrnfenf;[k av#mfaomf/ 6t&Sifxm0&bk&m;onf 7 wzefjyawmfrlaom ±lyg&kH [lrlum;/ aemifw&I/ Todk@rjzpf&[k rdef@awmfrl.? csdef}udK;csIvkyfaomausmuf±kd;ay:rSm xm0&bk&m;onf &yfvsuf/ vufawmfYcsdef}udK;ukd udkifvsuf/ 8 tmrkwf/ oifonftb,ft&mukdjrifoenf;[k ar;awmfrlv#if/ csdef}udK;udkjrifygonf[k av#mufaomf/ bk&m;&Sifu/ ig.vlÁoa&vtrsKd;tb,fY csdef}udK;udkigcsrnf? aemifwzef 9 olwdk@ukdonf;rcH? ÁZmuf. jrifh&mt&yfwkd@onf vlqdqfnHvsuf/ Áoa&v. oef@&Sif;&mt&yfwdk@onf okwfoify,f&Sif;vsuf&Sd =uvdrfhrnf? a,a&maAmifrif;rsKd;udkvnf; xm;ESihf igwdkufrnf[k rdef@awmfrl.? 10 xkdtcg aAov,Zfyka&m[dwftmrZdonf Áoa&v&Sifbk&if a,a&maAmifxHokd@ apv$wfI/ tmrkwfonf Áoa&vtrsKd;tv,fwGif udk,fawmfwbufY raumif;aomt=uHudk =uHpnfyg+yD? ol.pum; tvHk;pHkwdk@ukdjynfawmfonfrcHEkdifyg? 11a,a&maAmifonfxm;jzifh ao&vdrhfrnf? Áoa&vtrsKd;om;wdk@ onf ae&if;jynfrS qufqufESifoGm;jcif;udkcH&=uvdrhfrnf[k/ tmrkwfqdkqwfygonf[k av#mufav.? 12tmrkwfukdvnf;ac:I/ tdkya&mzuf/ ,k'jynfokd@ ajy;oGm;avmh? xkdjynfrSm ya&mzufjyKI toufarG;avmh? xkdjynfrSm ya&mzufrjyKI toufarG;avmh? 13aemufwzefaAov+rdK@wbufY ya&mzufrjyKESihf? &Sifbk&if. oef@&Sif;&m Xmeawmfjzpf.? eef;awmfwnf&m +rdK@vnf;jzpf. [kqkdv#if/ 14tmrkwfu/ igonfya&mzuf r[kwf/ ya&mzuf. om;vnf;r[kwfbJ/ EGm;ausmif;aomol/ ozef;oD;udkqGwfaomoljzpfpOftcg/ 15 xm0&bk&m;onf EGm;ausmif;&mrSighudkE_wf&mI/ oifoGm;avmh? ig.vlÁoa&vtrsKd;wGif ya&mzufjyK avmh[k rdef@awmfrl.? 16okd@jzpfI/ xm0&bk&m;bk&m; rdef@awmfudk em;axmifavmh? Áoa&vtrsKd;wbufY ya&mzufrjyKESihf? ÁZmuftrsKd;wbufY r¹rGufESihf [koifqkdaomf/ 17 xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ oif.r,m;onf jynfwefqmjzpfvdrhfrnf? oif.om;orD;wdk@ onf xm;jzifh ao=uvdrhfrnf? olwyg;wkd@onf oif.ajrudk}udK;wef;csI a0zef=uvdrhfrnf? oifonf npfnL;aom jynfY ao&vdrhfrnf? Áoa&vtrsKd; onfae&if;jynfrS qufqufESihf oGm;jcif;udkcH&=uvdrhfrnf[k/ tmrZdtm;qifhqdkav.? 8 13

wzeft&Sifxm0&bk&m;onf ightm;jyawmfrlaom ±_yg±kH[lrlum;/ aEGumvtoD;ygaom awmif;onf xif;&Sm;.? 2tmrkwf/ oifonf tb,ft&mudk jrifoenf;[k ar;awmfrlv#if/ aEGumvtoD;ygaomawmif;udkjrifygonf[k igav#mufaomf/ xm0&bk&m;u/ aemufqHk;umvonf 3 ig.vlÁva&vtrsKd;Y a&mufav+yD? aemufwzef olwdk@ukdonf;rcH? xkdumvY eef;pHuajconfwdk@onf jrnfwrf;=uvdrhfrnf? t&yf&yfwdk@Y rsm;pGmaom taoaumif&SdI/ vlwdk@onf wdwfqdwfpGmypfcs=uvdrhfrnf [k t&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 4-6igwdk@onf pyg;udka&mif;tHhaomiSg vqef;ae@vGefygap? *sKHukda&mif; tHhiSg Oykofae@vGefygap[k qdkvsuf/ {zmav;ukd i,fapjcif;iSg‚if;vkyfI/ pOf;vJaomcsed fcGifukd oHk;vsuf qif;&Jaomolukd aiGESihf‚if;/ iwfrGwfaomolukd ajceif;w&HESihf‚if;0,fI/ nHhaom*sKHqefukda&mif;vsuf/ iwfrGwfaomolwdk@udk ESdyfeif;Iqif;&Jaom jynfom;wdk@ukdjzwfjcif;iSg tvGeftvdk@}uD;aomolwdk@/ Tpum;udkem; axmif=uavmh? 7 xm0&bk&m;onf ,mukyf. bkef;udkwdkifwnfI usdefqdkawmfrlonfum;/ tu,fpifppf olwdk@usihf =uHjyKrlor#wdk@udk igonftpOfrjywfrarhavsmh? 8xkdtjypfa=umifh ajrwkefv_yfvdrhfrnf r[kwfavm? ajrom;taygif;wdk@onf nnf;wGm;=uvdrhfrnf r[kwfavm? jrpfuJhokd@wjynfvHk; x+yD;v#if/ wzeftJ*kwWKjrpfY jrKyfouJhodk@ygoGm;I jrKyfvdrhfrnf r[kwfavm? 9t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ xkdumvtcg rGef;wnfhtcsdefY igonfaeukd0ifaprnf? =u,fvifaomae@Y ajr}uD;udkrkdufaprnf? 10oifwkd@yJGcHjcif;iSgukd nnf;wGm;jcif;jzpfaprnf? oDcsif;qdkjcif;&Sdor#udk idkaºuG;jcif;jzpfaprnf? vltaygif;wdk@onf av#mfawt0wfESihf cg;ukdpnf;apjcif;iSg‚if;/ qHyifudk&dwf apjcif;iSg‚if; igpD&ifrnf? wa,mufwnf;aomom;aoonftwGuf jrnf;wrf;jcif; uJhokd@‚if; igpD&ifrnf? wa,mufwnf;aomom; aoonftwGufjrnfwrf;jcif;uJhokd@‚if;/ tqHk;Ycg;pGmaom ae@uJhokd@‚if;igjzpfaprnf? 11 t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ rGwfodyfjcif;ab;ukd wjynfvHk;Y igjzpfapaomumv a&mufvdrhfrnf? tpmacgif;yg;I rGwfodyfjcif; ab;r[kwf/ a&iwfjcif; ab;vnf;r[kwf/ xm0&bk&m;. trdef@awmfudk r=um;&aom rGwfodyfjcif;ab;jcif;ab;jzpfvdrhfrnf? 12 vlwdk@onf xm0&bk&m;. trdef@awmf udk &Smvsuf/ yifv,fwyg;rSonf yifv,fwyg;wdkifatmif vSnhfvnfI/ awmifajrmufajy;oGm;aomfvnf; rawG@&=u? 13xkdumvY tqif;vSaomowdk@orD; unmrsm;ESihf vkvifrsm;wdk@onf a&iwfI arm=uvdrhfrnf? 14&Srm&dtjypfukd wdkifwnfI usdefqdkaomol/ tkd'ef/ oif.bk&m; touf&Sifawmfrlon ftwdkif;[lI‚if;/ aA&a&Sb bmomtoufwnfonftwdkif;[lI‚if; qdkaomolwdk@onf/ aemufwzef rxEkdifatmifvJI ae&=uvdrhfrnf[k rdef@awmfrl.? 9 1 wzefig=unfh±_I bk&m;&Sifonf ,Zfyv†ifay:rSm &yfvsuf rdef@awmfrlonfum;/ &Sdor#aomolwkd@. acgif;ay:odk@ wHcg;wdkifv_yfI +ydKusapjcif;iSg wHcg;xkyfudk &kdufavmh? olwdk@om;ajr;rsm;udkvnf; xm;ESihf iguyG frsufrnf? ajy;aomolonf rvGwf&? 2 vGwfaomolonfvnf; csrf;omudkrawG@&? r&%mEkdifiH wkdifatmifwGif;wlaomfvnf; igE_wf,lrnf? rdkCf;aumifuifodk@ wufaomfvnf;igcsrnf? 3u&arvawmif xdyfY ykef;a&Smifaomfvnf;/ ig&SmIxkwfrnf? igESihfvGwftHhaomiSg ork'N&matmufY ykef;a&Smifaomfvnf;/ igonf e*g;udkrSmvkdufI udkufaprnf? 4&efolwdk@onfodrf;oGm;aomfvnf;/ tjcm;aomt&yfY igonf 1

xm;udkrSmvkdufIowfaprnf? aus;Zl;rjyK/ tjypfjyKjcif;iSg omig=unfh±_rnf? 5aumif;uifAkdvfajc t&Sifbk&m; ocifxm0&bk&m;onf ajrudkxdawmfrv l #if/ ajronft&nfjzpfI ajrom;taygif; wdk@onf nnf;wGm;=u vdrhfrnf? jrpfuJhokd@ wjynfvHk;x+yD;v#if/ wzeftJ*kwWKjynfvHk;x+yD;v#if/ wzeftJ*kwWKjrpfYjrKyfouJhod@ jrKyfvdrhfrnf? 6txuftcef;awmfwdk@ukd aumif;uifYaqmufI/ atmufwdkufawmfudkajr}uD;ay:rSm wnfawmfrl.? ork'N&maeudkac:I ajr}uD;jyifY oGefavmif; awmfrl.? aumif;uifAkdvfajct&Sifbk&m;ocif xm0&bk&m;wnf;[laom bJG@emr&Sdawmfrl.? 7 tkdÁoa&vtrsKd;om;wdk@/ oifwkd@onf igYuk&StrsKd;om; uJhokd@jzpf=uonfr[kwfavm? Áoa&vtrsKd;om;udk tJ*kwWKjynfrS igE_wfaqmifouJhokd@/ zdvdwWdvlwdk@udkuawWm&jynfrS‚if;/ ±_&dvlwdk@ukdud&jynfrS‚if; igE_wfaqmif+yDr[kwfavmh[k xm0&bk&m;onf tjypf&Sdaomwkdif; EkdifiHudk=unfh±_vsuf/ xkdwkdif;EdkifiHudk ajr}uD;jyifrSigokwfoify,f&Sif;rnf? odk@aomfvnf;/ 9 ,mukyftrsKd;udk&Sif;&Sif;rzsufqD;[k rdef@awmfrl.? wzef igtrdef@awmf&Sdojzihfqefudk cyfodrf;aom trsKd;wdk@ wGif qefcgESihfigcsrnf? qefwaphr#ajrodk@rus&? 10ab;Oy'fonf igwdk@udkrrSDEkdif? rqD;wm;Ekdif[kqdkvsuf/ tjypfrsm;aomig. vltaygif;wdk@onf xm;jzihfao&=uvdrhfrnf? 11 usefºuGif;&pfaom {'HktrsKd;om;rSpI ig.emrjzihf orkwfaom wyg;trsKd;om; taygif;wdk@ukd odrf;,lapjcif;iSg/ vJvsuf&Sdaom 'g0d'f. wJukd xkdumvY igaqmufwnfjyefrnf? tufuJh&mrsm;ukd aphpyfrnf? +ydKysuf&mrsm;udkvnf; jyKjyif+yD;v#if/ xkdwJudka&S;umvY &SdouJhodk@ rwfapjyefrnf[k/ Ttr_t&mukd pD&ifawmfrlaom xm0&bk&m;. Asm'dwfawmf&Sd.? 13xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ v,fxGefaom olonf pyg;&dwfaomoludk‚if;/ pyspfoD;e,faomolonf rsKd;aph}uJaomoludk‚if;rSDvsuf/ awmifwdk@rS csKdaompyspf&nf,kdI/ ukef;&Sdor#wdk@vnf; 14 t&nfjzpf&aomumv a&mufvdrhfrnf? odrf;oGm;jcif;udkcH&aom ig.vlÁoa&vtrsKd;om;wdk@udk wzefigaqmifcJhojzihf/ olwdk@onf ysufpD;aom+rdK@rsm;udk jyKjyifI ae=uvddhrfrnf? pyspfO,smOfrsm;ukd pkdufI pyspf&nfudk aomuf=uvdrhfrnf? v,f,mrsm;udkjyKpkI toD;wdk@ukd pm;=uvdrhfrnf? 15olwdk@ukd ae&if;t&yfY igpdkufxm;rnf? igay;aomjynfrS aemufwzeftb,folr# rE_wf&[k/ oif.bk&m;ocifxm0&bk&m;rdef@awmfrl.? ya&mzuftmrkwfpD&ifa&;xm;aom tem*wWdusrf;+yD;.?

=oA'dAsm'dwf±lyg±kH? OBADIAH.

1 t&Sifxm0&bk&m;onf {'Hkjynfudk&nfrSwfI rdef@awmfrlonfum;/ xm0&bk&m;aºuG;a=umf awmfrl oHudkigwdk@onf =um;=u.? oifwkd@xI {'Hkjynfudkwdkufjcif;iSg ppfcsD=uavmh[k/ wyg;trsKd;om;wdk@xHokd@ oHwrefudkapv$wfawmfrl+yD? 2oifhukdwyg;trsKd;om;wdk@wGif ,kwfrmapjcif;iSg 3 igpD&ifojzifh/ oif.toa&onf tvGef±_wfcsjcif;&Sdvdrfhrnf? ausmuf=um;wdk@YaeI jrifhaomt&yfudkcdkv_Hvsuf/ ighukdajrodk@ tb,fol ESdrfhcsEkdifcsEkdifoenf;[k atmufarhaomol jzpfaoma=umifh/ oif.rmeonf oifhukdvSnfhpm;+yD;? 4oifonf a&$vif;wuJhokd@ ukd,fudkcsD;ajr‡mufI/ =u,fwdk@wGif todkufukdvkyfaomfvnf;/ xkdt&yfrSoifhudkigESdrfhcsrnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 5 nOhftcg olckd;xm;jywdk@onf oif&Sd&modk@ vmv#if/ pdwfajyvufavmufatmif omcdk;,l=uvdrhfrnfr[kwfavm? pyspfoD;udk qGwfaomolwdk@onf vmv#if/ olwyg;vkdufI qGwfp&mbdk@ ºuGif;ap=uvdrfhrnf r[kwfavm? 6oifonf tvGefysufpD;+yDwum;? {aomonf tvGeftppfcH&+yDwum;? ol0Sufxm;aom OpPmudktvGef&SmazG=uonfwum;? 7oifESihfr\[m, zJG@aomoltaygif;wdk@onf jynfpGef;odk@ ESif=u+yD? taqGvkyfaomolwdk@onf oifhudkvSnfhpm;I Ekdif=u+yD? oifESihftwl pm;aomufaomol wdk@onf oifhatmufY ausmhuGif;udkaxmifxm;=u+yD? oif.Om%fynm ukef+yD? 8xm0&bk&m;rdef@awmfrl onfum;/ xkdumvY {'HkjynfrSynm &Sdwdk@udk‚if;/ {aom. awmifrSOm%faumif;aom olwdk@ukd‚if; igy,f&Sm;rnf? 9tkdawref+rdK@/ {aom. awmifrScyfodrf;aomolwdk@ukd y,fjzwfrnfta=umif;/ oif.ol&J wdk@onfa=umuf=urnf? 10 oifonf nD,mukyfukdtaoowfjcif;/ tEkdiftxufjyKjcif;tjypfa=umifh udk,fwdkift&Suf uJGI/ tukeftpify,fzsufjcif;udk cH&vdrhfrnf? 11oifonfwbufY aeaomae@/ wu|ef; wEkdifiHom;wdk@onf ol.tr_xrf;rsm;udk odr;f oGm;aomae@/ wyg;trsKd;om;wdk@onf ol.+rdK@wHcg;xJokd@0ifI/ a,±k&Svif+rdK@ukd pma&;wHcsaomae@Y oifonfvufcHaomoljzpf.? 12oif. nDonfwyg;trsKd;om;jzpfaomae@Y ol.tr_ukdoifr=unfhoifh? ,k'trsKd;om;wdk@onf ysufpD;aomae@Y r0gºuGm;oifh? 'kuQcH&aomae@Y apmfum;aompum;ukdrajymoifh? 13ig.vlwdk@onf ab;Oy'fudk cH&aomae@Y olwdk@ae&mwHcg; wGif;odk@ r0ifoifh? ab;Oy'fudkcH&aomae@Y olwdk@. qif;&J'kuQudk r=unfr±_oifh? ab;Oy'fudkcH&aomae@Y olwdk@ukd OpPmudkrvkr,loifh? 14 vGwfaomolwdk@udkqD;wm;jcif;iSg jzwfvrf;Yr&yfraeoifh? tr_a&mufaomae@Y usefºuGif;aom olwdk@udkrtyfoifh? 15ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;.ae@&ufonf cyfodrf;aomvlrsKd;wdk@ESihf eD;+yD? oifjyKonftwkdif; oifYolwyg;jyKvdrhfrnf? oifjyKaomtr_onf oifhacgif;ay:odk@a&muf&vdrhfrnf? 16 ,k'trsKd;om;wdk@onf oef@&Sif;aomighawmifay:rSm pm;aomufouJhokd@ ywfvnfYaeaom vlrsKd;taygif; wkd@onf pm;aomuf&=uvdrfhrnf? pm;aomufI rsKdojzihf r&Sdbl;aomoluJhokd@ jzpf&=uvdrfrnf? 17 Zdtkefawmifay:rSm ab;vGwfaomoltcsKd@ &Sd=uvdrhfrnf? oef@&Sif;aomt&yfjzpfvdrfrnf? ,mukyftrsKd;onf rdrdykdifxkdufaom ajrudkydkif&vdrhfrnf? 18,mukyftrsKd;onf rD;/ a,moyftrsKd;onf rD;v#H/ {aomtrsKd;onf tr_dufjzpfvsuf/ rD;n‡dI avmifojzihf/ {aomtrsKd;om;rusefºuGif;&? xm0&bk&m; rdef@awmfrl+yD? 19awmifrsufESmom;wdk@onf {aom.awmifudk‚if;/ ajrnDaom t&yfom;wdk@onf zdvdwWdjynfukd‚if;/ {z&drfv,fjyifESihf &Srm&dv,fjyifudk‚if;/ A,FmrdeftrsKd;onf 1

20 *dv'fjynfudk‚if; odrf;,l=uvdrhfrnf? odrf;oGm;jcif;ukdcH&I/ cgeedvlwdk@wGif&Sdaom Áoa&vtrsKd;tvHk;t&if;onf Z&wW+rdK@wdkifatmif‚if;/ odrf;oGm;jcif;udkcH&I aoz&'fjynfY&Sdaom a,±k&Svif+rdK@om;wdk@onf awmifrsufESm+rdK@&Gmwdk@ukd‚if;odrf;,l=uvdrhfrnf? 21{aom. awmifudk w&m;pD&ifjcif;iSg u,fwifaomol wkd@onf Zdtkefawmifay:odk@ wwf=uvdrfhrnf? wkdif;EkdifiHonfvnf; xm0&bk&m;. EkdifiHawmfjzpfvdrhf ownf;?

ya&mzuf=oA'd. Asm'dwf±_yg±kH+yD;.?

a,me0wˆK/ J O N A H.

1 trdwWJ.om; a,meodk@a&mufvmaom xm0&bk&m;. E_wfuywfawmf[lrlum;/ 2oifxI edaea0+rdK@}uD;odk@oGm;+yD;v#if/ jcdrf;acsmufaompum;ESihf aºuG;a=umfavmh? xkd+rdK@jyKaom 3 'kp±kduftjypfonf igha&S@odk@wwfvm+yD[k rdef@awmfrl.? odk@aomfvnf;/ a,meonf xm0&bk&m;xHawmfrS wm±_+rdK@odk@ ajy;rnft=uH&SdonfESihf xvsuf,kay`+rdK@odk@oGm;I a&mufojzihf/ wm±_+rdK@okd@oGm;aom oabFmudkawG@}uHKI oabFmcudkay;+yD;v#if/ xm0&bk&m;xHawmfrS oabFmom;wdk@ESihf twl wm±_+rdK@odk@vkdufjcif;iSg/ oabFmudk pD;av.? 4xm0&bk&m;onfvnf;/ jyif;pGmaomavudk yifv,ftay:odk@apv$wfawmfr_ojzifh/ yifv,fY }uD;pGmaom 5 rdkCf;oufrkefwdkif;jzpfI/ oabFmonf ysufvkaom vuQ%m&Sd.? xkdtcg oabFmom;wdk@onf a=umuf&G@HI toD;toD;rdrdwdk@bk&m;udk atmf[pf=u.? oabFmayghapjcif;iSg/ 0efrsm;udkvnf; yifv,fxJodk@ ypfcs=u.? a,merlum;/ oabFm0rf;xJodk@qif;I tdyfaysmfvsufae.? 6 oabFmol}uD;onf vmItdktdyfaysmf aomol/ tb,fodk@enf;? xavmh? oif.bk&m;ukd qkawmif;avmh? igwdk@toufvGwfapjcif;iSg/ xkdbk&m;onf igwdk@udkatmufarhaumif; 7 atmufarhvdrfhrnf[k qkd.? aemufwzefolwdk@u/ vm=u? tb,fol.tjypf a=umifh/ Ttr_a&mufonfudk igwdk@od&rnfta=umif;/ pma&;wHcs=uukeftHh[k wdkifyifI pma&;wHcsv#if a,meY pma&;wHus.? 8wzefolwdk@u tb,ftjypfa=umifh/ Ttr_a&mufonfudk ajymygavmh? oifaqmif&Gufaomtr_u/ tb,ftr_enf;? oifonf tb,ft&yfuvmoenf;? tb,fjynf/ 9 igonfa[jAJtrsKd;om;jzpf.? a&ajrudk tb,ftrsKd;om;jzpfoenf;? ar;jref;=uaomf/ zefqif;awmfrlaom aumif;uifbHk. t&Sifbk&m;ocifxm0&bk&m;udk udk;uG,faomoljzpf.[k/ 10 xkdolwdk@onf tvGef a=umuf&GH@I/ oifonftb,fa=umifh Todk@jyKoenf;[k ar;=u.? a,meonf xm0&bk&m;xHawmfrS rdrdajy;a=umif;udkabmfjyaoma=umifh olwdk@od=u.? 11 xkdtcg yifv,fY v_dif;wHydk;onf wkd;Ixaoma=umifh olwdk@u/ igwdk@Y vd_if;wHydk;+idrf;apjcif;iSg/ oifhudktb,fodk@jyK&rnfenf;[k ar;=uaomf? 12ighudkcsDI yifv,fxJodk@ csypf=uavmh? odk@jzpfv#if v_dif;wHydk; onf oifwdk@Y +idrf;vdrfhrnf? Tjyif;pGmaom rdkCf;oufrkefwdkif;onf igha=umifhom oifwdk@tay:odk@a&muf onfukd igod. [kjyefajymaomfvnf;/ 13 oabFmom;wdk@onf urf;odk@a&muftHhaomiSg/ yifyef;pGm wufcwf =u.? odk@&mwGif/ olwdk@wbufY v_dif;wHydk;wdk;Ixaoma=umifh/ olwdk@onf rwufEdkifaomtcg/ 14tdkxm0&bk&m;/ tu|Efkyfwdk@onf awmif;yefyg.? Tol.toufa=umifh tu|Efkyw f dk@onf tusdK;enf; rjzpfygapESifh? tjypfr&Sdaomol. toufowfaom tjypfudktu|Efkyfwdk@Y wifawmfrrlygESifh? tdkxm0&bk&m;/ udk,fawmfonf tvdk&Sdawmfrlonftwdkif; jyKawmfrl.[k xm0&bk&m;tm; aºuG;a=umf awmif;yef+yD;rS/ 15a,meudkcsDI yifv,fxJodk@ csypf=u.? xdktcg yifv,fv_dif;wHydk;onf +idrf;av.? 16 oabFmom;wdk@onfvnf; xm0&bk&m;udk tvGefa=umuf&GH@ojzifh ,ZfylaZmfI opPm*wdxm;=u.? 17 a,meudkrsdKapjcif;iSg ig;}uD;udk xm0&bk&m; cef@xm;awmfrlonfESifhtnD/ a,meonf ig;.0rf; xJrSm oHk;&ufywfvHk;ae&.? 2 1

ig;.0rf;xJrSmaepOfwGif/ a,meonf rdrdbk&m;ocif xm0&bk&m;udk qkawmif;aompum; [lrl um;/ 2igonf 'kuQqif;&JudkcH&aoma=umifh/ xm0&bk&m;udk [pfac:I ighpum;udk =um;awmfrl.? r&%m EdkifiH.0rf;xJu [pfac:aompum;oHudk em;axmifawmfrl.? 3udk,fawmfonf tu|Efkyfudk eufeJaomt&yf/ ork'N&mtv,fcsufxJodk@ csypfawmfrlojzifh/ yifv,fa&onf0dkif;I 4 v_dif;wHydk;awmf&Sdor#wdk@onf v$rf;rGrf; =uyg.? xdkodk@ rsufarSmufawmfrS ESifxkwfjcif;udk cH&aomfvnf;/ oef@&Sif;aom Adrmefawmfudk rsufarSmuf jyK+rJjyKygrnf[k atmufarhvsufae.? 5 a&wdk@onf tu|Efkyftoufudk aoapjcif;iSg 0dkif;ojzifh/ tu|Efkyfonf yifv,ftv,fY tcsKyfcH&yg.? yifv,fjrufyifonf tu|Efkyfacgif;udk aygif;pnf;vsuf&Sdyg.? 6awmifajc &if;tjrpfodk@ tu|Efkyfqif;I/ ajruef@vef@usiftwGif;Y tpOft+rJydwfxm;aomfvnf;/ tu|Efkyf.bk&m;ocif xm0&bk&m;/ udk,fawmfonf tu|Efkyftoufudk ysufqD;&mrS u,fq,fawmfrlvdrfhrnf? 7 tu|Efkyfonf pdwfysufaomtcg xm0&bk&m;udk atmufarhI/ tu|Efkyf.yXemonf oef@&Sif;aomAdrmefawmfY udk,fawmf xHodk@ 0ifyg.? 8rkomtewWudkrSD0Jaom olwdk@onf rdrdwdk@u±k%mcH&a=umif;udk pGef@ypf=uyg.? 9tu|Efkyfrl um;/ aus;Zl;awmfudk csD;rGrf;aompum;ESifh udk,fawmftm; ,ZfylaZmfygrnf? opPm*wdxm;onftwdkif; opPm0wfudkjyKygrnf? xm0&bk&m;. aus;Zl;awmfa=umifh csrf;om&ygonf[k qkawmif;av.? 10xdktcg ig;}uD;onf xm0&bk&m;. trdef@awmfudkcHI a,meudk ukef;ay:odk@ tefav.? 3 1 aemufwzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf a,meodk@a&mufvmonfum;/ 2oifxI edaea0+rdK@}uD;odk@ oGm;avmh? igrSmxm;onftwdkif; aºuG;a=umfavmh[k rdef@awmfrl.? 3xdktcg xm0&bk&m; .trdef@awmftwdkif; a,meonfxI edaea0+rdK@odk@oGm;.? edaea0+rdK@onf tvGef}uD;aom+rdK@/ oHk;&ufc&D; us,f0ef;aom+rdK@jzpfownf;? 4a,meonf +rdK@xJodk@0ifI wae@c&D;oGm;vsuf/ t&ufav;q,fvGefaomf/ edaea0+rdK@onf ysufqD;jcif;odk@ a&mufvdrfhrnf[k aºuG;a=umfav.? 5 edaea0+rdK@om;wdk@onf bk&m;ocif.trdef@awmfudk ,HkI/ vl}uD;vli,ftaygif;wdk@onf tpma&Smif &m tcsdefudka=umfjimI avsmfawt0wfudk 0wf=u.? 6edaea0rif;}uD;onf xdkodwif;udk =um;aomtcg eef;awmfrSqif;I rif;ajrmufwefqmudk c|wf+yD;rS/ avsmfawt0wfudk0wfI jymxJY xdkifawmfrl.? 7vlowW0g wd&p>mef odk;EGm;wdk@onf tv#if;rjrnfapESifh? tpmudk rpm;/ a&udkraomufapESifh? 8vlowW0gwd&p>mef wdk@onf avsmfawt0wfudk 0wf=uap? }udK;pm;I bk&m;ocifudk qkawmif;=uap? toD;toD;wdk@onf rdrdwdk@vdkufaom t"rRvrf;/ rdrdwdk@jyKaom t"rRtr_udk a&Smif=uap? 9igwdk@onf ysufqD;jcif;ESifh uif;vGwf rnfta=umif;/ bk&m;ocifonf ajymif;vJI aemifw&ojzifh/ jyif;pGmaomtrsufawmfudk +idrf;apawmf rlrnf rrlrnfudk tb,folajymEdkifoenf;[k rif;}uD;tm%m/ rSL;rwftm%mESifh edaea0w+rdK@vHk;wGif odwif; =um;ajymI a=umfjimapawmfrl.? 10+rdK@om;wdk@onf rdrdwdk@vdkufaom t"rRvrf;udkv$Ja&SmifI/ usifhaom tusifhrsm;udk bk&m;ocifonf jrifv#if/ t&if+cdrf;aom ab;'%fudkray;bJ aeawmfrl.? 4 1 a,meonf tvGefpdwfnpfI trsufxGufojzifh/ tdkxm0&bk&m;/ tu|Efkyfawmif;yefyg.? tu|Efkyfonf udk,fjynfY&SdpOf Todk@ajymyg+yDr[kwfavm? xdka=umifh/ udk,fawmfxHrS wm±_+rdK@odk@ }udK;pm;I ajy;yg.? 2udk,fawmfonf oem;pHkrufwwfaom bk&m;jzpfI pdwf&Snfaomoabm/ 1

aus;Zl;jyKcsifaom oabm/ tjypf'%fay;rnftr_udk aemifw&wwfaom oabm&Sdawmfrla=umif;udk tu|Efkyfodyg.? 3odk@jzpfI/ tdkxm0&bk&m;/ tu|Efkyftoufudk E_wf,lawmfrlyg? tu|Efkyftouf &Sifjcif;xuf aojcif;onfomI aumif;ygonf[k awmif;av#mufav.? 4xm0&bk&m;uvnf;/ oifonf trsufxGufaumif;oavm[k ar;awmfrl.? 5 a,meonf +rdK@Y tb,fodk@jzpfrnfudk odjrifjcif;iSg/ +rdK@jyifodk@xGufI +rdK@ta&S@rsufESmY wJrdk;udk vkyf+yD;v#if/ trdk;t&dyfwGif xdkifIae.? 6t&Sifxm0&bk&m;onfvnf; =uufqlyifudk jyifqif+yD;v#if/ a,me. pdwfudk ajyapjcif;iSg ol@acgif;ay:rSmv$rf;I rdk;apawmfrl.? xdktyifa=umifh a,meonf tvGeftm;& 0rf;ajrmuf.? 7eufjzefrdkCf;vif;aomtcg bk&m;ocifcef@xm;awmfrlaom ydk;aumifonf =uufqlyifudk udkufI n‡dK;EGrf;ap.? 8aexGufaomtcg bk&m;ocifonf tvGefylaom ta&S@avudk jyifqifawmfrlI/ a,me.acgif;udk aexdcdkufojzifh olonfarmI aocsifaompdwf&Sdvsuf/ ightoufaojcif;onf &Sifjcif; xufomIaumif;onf [kjrnfwrf;av.? 9 bk&m;ocifuvnf;/ oifonf =uufqlyiftwGuf trsuf xGufaumif;oavm[k ar;awmfrlv#if/ a,meu/ tu|Efkyfonf toufaoonfwdkifatmif trsufxGuf aumif;ygonf[k av#mufqdk.? 10 xm0&bk&m;uvnf;/ oifonf yifyef;pGmrvkyf/ }uD;yGm;apjcif;iSgvnf; rjyKpk/ wnOfhcsif;wGif aygufI wnOfhcsif;wGifaoaom =uufqlyifudk ESajrmonfwum;? 11igonf rsm;pGm aomwd&p>mefwdk@udk rqdk/ udk,fvufsmvufESifh vuf0Jvufudkr# ydkif;jcm;Irodaomol wodef;ESpfaomif;ru/ vlrsm;aom edaea0+rdK@}uD;udk igESajrmoifhonfr[kwfavm[k rdef@awmfrl.? ya&mzufa,me.0wˆK+yD;.?

rduQmtem*wWdusrf; M I C A H.

1 ,k'&Sifbk&if a,moefrif;/ tmcwfrif;/ a[Zudrif;wdk@vufxufY arm&&S&Gmom; rduQmonf &Srm&d+rdK@ESifh a,±k&Svif+rdK@tbdk@ cH&aom xm0&bk&m;. Asm'dwfawmf[lrlum;/ 2 tdkvlrsm;taygif;wdk@/ =um;=uavmh? tdkjynfESifhjynfom;taygif;wdk@/ em;axmif=uavmh? t&Sifxm0&bk&m;wnf; [laom oef@&Sif;aom AdrmefawmfxJu bk&m;&Sifonf oifwdk@wbufY 3 oufaocHawmfrlrnf? xm0&bk&m;onf usdef;0yfawmfrl&m t&yfXmeawmfxJu 4 xGufºuGqif;oufI/ jrifhaomajrt&yfwdk@udk eif;awmfrlrnf? rD;a&S@ rSm ba,mif;uJhodk@‚if;/ acsmuf}uD;rSqif;aoma&uJhodk@‚if; a&S@awmfY awmifwdk@onf t&nfjzpfI/ csdKifhwdk@ onfvnf; tufuGJ=uvdrfhrnf? 5xdktr_onf ,mukyfvGefusL;I Áoa&vtrsdK; jypfrSm;aoma=umifh a&mufownf;? ,mukyfvGefusL;&mum; tb,fodk@enf;? &Srm&d+rdK@r[kwfavm? ,k'.jrifh&mt&yfum; tb,frSm&Sdoenf;? a,±k&Svif+rdK@Y &Sdonfr[kwfavm? 6xdka=umifh &Srm&d+rdK@udk v,fjyifY ajryHkuJhodk@‚if;/ pyspfO,smOfpdkuf&m t&yfuJhodk@‚if; igjzpfaprnf? +rdK@±dk;ausmufwdk@udk csdKifhxJodk@oGefypfI +rdK@±dk;tjrpfudk vSefjyrnf? 7cyfodrf;aom ±kwfwkqif;wkudkudk csdK;zJhrnf? oliSg;vkyfI &or#aomtcwdk@udk rD;±_d@rnf? rSm;aombk&m; &Sdor#wdk@udk okwfoify,f&Sif;rnf? jynfwefqmvkyfI OpPmudkqnf;zl;onfjzpfI/ xkdOpPmonf jynfwefqm vufodk@ wzefa&muf&OD;rnf? 8xdktr_a=umifh igonfidkaºuG;jrnfwrf;rnf? t0wfudkc|wfI tcsnf;pnf vnfoGm;rnf? ajracG;uJhodk@tlvsuf/ ukvm;tkyfiSufuJhodk@jrnfvsuf aernf? 9 olcH&aom'%fem raysmuf Edkif? ,k'jynfwdkifatmif ul;ojzifh/ ig.trsdK;om;ae&m a,±k&Svif+rdK@ wHcg;odk@ a&mufav+yD? 10 *go+rdK@Y odwif;rajym=uESifh? tv#if;ridkaºuG;=uESifh? aAaomz&m+rdK@rSm ajrr_ef@Yvl;vJvsuf ae=uavmh? 11tdk&Szd&trsdK;orD;/ t0wfudkc|wfI t&SufuGJvsufoGm;avmh? Zmeef+rdK@orD;onf idkaºuG;jcif;udk jyKvsufrxGuf&? aAoaZv+rdK@onf oifwdk@wnf;cdk&aomtcGifhudk ray;&? 12 rm±kwf+rdK@orD;onfvnf; aumif;aomt&mudk awmifhwIemusifvsuf&Sd.? ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m;xHawmfrS ab;'%fonf a,±k&Svif+rdK@wHcg;odk@ a&mufav+yD? 13tdkvmcd&S+rdK@orD;/ vsifjrefaomjrif;udk &xm;Yuavmh? oifonf Áoa&v. vGefusL;jcif;udk vufcHI/ Zdtkefowdk@orD;tm; tjypfvrf;udkjyownf;? 14xdka=umifh oifonf *gojynf arm&&Suf+rdK@odk@ vufaqmifudkay;vdkuf&rnf? tmcZdyf+rdK@om;wd@k onf Áoa&v&Sifbk&ifwdk@udk vSnfhpm;=uvdrfhrnf? 15 tdkra&&S+rdK@orD;/ oif.OpPmudk tarGcHaomoludk igac:cJhrnf? olonf Áoa&v bkef;/ t'kvH+rdK@odk@ a&mufvdrhfrnf? 16cspfbG,faom oif.om;orD;wdk@onf odrf;oGm;jcif;udk cH&aoma=umifh/ olwdk@twGuf oifonf acgif;ajymifatmif qHyifudk&dwfIaeavmh? a&$vif;wuJhodk@ us,fpGmaom acgif; ajymifjcif;udk jyKavmh? 2 1 'kp±dkufudkjyKjcif;iSg tdyf&may:rSm raumif;aomt}uHudk}uHI rdkCf;vif;aomtcg 2 tcGifh&onf twdkif;jyKwwfaom olwdk@onf tr*Fvm&Sd=u.? olwyg;.tdrfESifh v,f,mwdk@udkwyfrufI tEdkiftxuf odrf;,lvsuf/ vlESifhol.tdrfudk‚if;/ vl}uD;ESifhol. tarGOpPmudk‚if; vk,ufIn‡Of;qJwwf=u.? 3odk@jzpfI xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ 1

oifwdk@vnfyifrvGwf/ acgif;rºuGEdkifaomab;'%fudk xdkodk@aom tdrfaxmifwbufY ig}uHpnf.? qdk;aomumvjzpfvdrfhrnf? 4 xdkumvwGif oifwdk@wbufY yHkpum;udkoHk;I/ tvGefjyif;pGmjrnfwrf;&aom pum;[lrlum;/ igwdk@onf &Sif;&Sif;ysufqD;=u+yD? ightrsdK;om;cHpm;&aomtbdk@udk vJI ighvufrS ±kyfawmfawmf+yDwum;? igwdk@v,fuGufrsm;udk ±kyfodrf;I/ olwyg;wdk@tm; a0zefawmfrl+yD? 5xdka=umifh/ xm0&bk&m;. y&dowf awmfonf oifwdk@cHpm;&aomtbdk@udk }udK;wef;ESifh wdkif;xGmaomol r&Sd&? 6 ya&mzufjyKaomolwdk@/ ya&m zufrjyK=uESifh? olwdk@onf &Sufa=umufrnfta=umif; ya&mzufrjyK&=u? 7xm0&bk&m;. 0dnmOfawmfonf qD;wm;jcif;udk cH&oavm? Ttr_wdk@udk jyKawmfrloavm[k Áoa&vtrsdK;om;ar;v#if/ ajzmifhrwfpGm usifhaomolonf ighpum;tm;jzifh tusdK;udk&onfr[kwfavm? 8a&S;umvYyif ig.vlwdk@onf &efbuf jyKIx=u.? ppfwdkuf&rS jyefIab;udkra=umufbJ/ a&SmufoGm;aomolwdk@. jyift0wfESifhtwGif;t0wfudk vk,lwwf=u.? 9 ighvlwdk@. r,m;rsm;udk olwdk@om,maomae&mxJu ESifxkwfI/ olwdk@om;rsm;rS ig. bkef;udk tpOfE_wf,l=u+yD? 10xIoGm;=uavmh? Tjynfonf oifwdk@+idrf0yf&m t&yfr[kwf? Tt&yfon 11 udk,ftvdkodk@vdkufI fnpfjiL;aoma=umifh }uD;pGmaomysufqD;jcif;ESifh ysufqD;&vdrfhrnf? rkompum;udk oHk;aomolum;/ igonfya&mzufjyKI pyspf&nfw&m;ESifh ao&nfao&ufw&m;udk a[majymrnf[k qdkvsif/ xdkolonf Tvlwdk@. ya&mzufjzpf&vdrfhrnf? 12 tdk,mukyf/ igonfoif. trsdK;om;taygif;wdk@udk‚if;/ usefºuGif;aom Áoa&vtrsdK;om; taygif;wdk@udk‚if; qufqufpka0;aprnf? odk;+cHY odk;rsm;uJhodk@‚if;/ usufpm;&mt&yfxJrSm odk;pkuJhodk@‚if;/ olwdk@udkigpkIxm;rnf? vlrsm;aoma=umifh toH}uD;vdrfhrnf? 13 tEdkiftxufzGifhaomolonf olwdk@a&S@rSm oGm;.? olwdk@onfvnf; tEkdiftxufzGifhI wHcg;0jzifh a&SmufoGm;=u.? olwdk@&Sifbk&ifonf olwdk@a&S@rSm oGm;I xm0&bk&m;onf vrf;jyawmfrl.? 3 1 igqdkonfum;/ tdk,mukyftrsdK;rif;/ Áoa&vtrsdK;ol}uD;wdk@/ em;axmif=uygavmh? oifwdk@onf w&m;ojzifh pD&ifjcif;tr_udk em;vnftyfonft[kwfavm? 2okp±dkufudkrkef;I 'kp±dkufudkESpfoufvsuf/ olwyg;ta&udk‚if;/ t±dk;Yuyfaom tom;udk‚if; qGJ,lvsuf/ 3 [email protected];udk pm;vsuf/ ta&udk cGgvsuf/ t±dk;wdk@udk csdK;vsuf/ [if;tkd;Ycsufaom om;wpf/ tdk;uif;YjyKwfaomtrJom;udk jyKouJhodk@ t±dk;tom;udk pOf;vsufESifhyif/ 4oifwdk@onf xm0&bk&m;udk atmf[pf=uaomfvnf; em;axmifawmfrrl? 'kp±dkufudkjyK=uonfESifhtnD/ xkdumvY rsufESmawmfudk v$Jawmfrlvdrfhrnf? 5ig.vlwdk@udk rSm;,Gif;apvsuf 0pGmpm;&aomtcg/ +idrf0yfjcif;ta=umif;&Sdonf[k aºuG;a=umfvsuf/ rvkyfau|;aomolwdk@um;/ ppfwdkufjcif; 6 iSgjyifqifvsuf/ ya&mzufjyKaomolwdk@/ oifwdk@onf ±lyg±Hkudk rjrifEdkifrnfta=umif; nOfhtcsdefa&mufvdrfh rnf? tem*gwfudk ra[mEdkifrnfta=umif;/ arSmifrdkufjzpfvdrfhrnf? ya&mzufwdk@Y ae0ifvdrfhrnf? ae@tcsdef Yyif arSmifrdkufzHk;v$rf;vdrfhrnf? 7xdktcg ya&mzufwdk@onf &Sufa=umuf=uvdrfhrnf? tem*gwfudk a[maom olwdk@onf pdwfysuf=uvdrfhrnf? bk&m;ocif xl;awmfrrlaoma=umifh/ xdkoltaygif;wdk@onf rdrdwdk@E_wfudk zHk;xm;=uvdrfhrnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 8 igrlum;/ ,mukyftrsdK;vGefusL;jcif;/ Áoa&vtrsdK;jypfrSm;jcif;udk olwdk@tm;abmfjy Edkifrnf ta=umif;/ xm0&bk&m;. 0dnmOfawmftm;jzifh t&Sdefwefcdk;/ Om%fowWd/ tpGrf;owWdESifhjynfhpHk.?

ajzmifh rwfpGmpD&ifjcif;udk &GH&SmI cyfodrf;aomw&m;udk zsufvsuf/ 10vltoufudk owfjcif;tr_jzifh Zdtkef+rdK@udk‚if;/ t"rRtr_jzifh a,±k&v S if+rdK@udk‚if;/ jyKpkaom,mukyftrsdK;rif;/ 11 Áoa&vtrsdK;ol}uD;wdk@/ em;axmif=uyg avmh? rif;wdk@onf vufaqmifudk&jcif;iSgom w&m;r_udk pD&ifwwf=u.? ,Zfyka&m[dwfwdk@onf tcudk&jcif; iSgom oifay;wwf=u.? ya&mzufwdk@onf aiGudk&jcif;iSgom tem*gwfudka[mwwf=u.? odk@aomfvnf;/ xm0&bk&m;udk cdkv_Hvsuf/ xm0&bk&m;onf igwdk@wGif &Sdawmfrlonfr[kwfavm/ ab;Oy'fra&mufEdkif[k qdkwwf=u onfwum;? 12xdka=umifh/ oifwdk@twGuf Zdtkefawmifonf v,fuJhodk@xGefjcif;udk cH&vdrfhrnf? a,±k&Svif+rdK@onfvnf; ajryHkrsm;jzpfvdrfhrnf? Adrmefawmfawmifonfvnf;/ awmawmifuJhodk@ jzpfvdrhfrnf? 4 1 aemufqHk;aomumvY xm0&bk&m;. tdrfawmfwnfaomawmifonf awmif}uD; awmifi,f wdk@. xdyfay:rSm csD;ajr‡mufI wnfvrd fhrnf? cyfodrf;aomvlpkwdk@onf xdkawmifodk@ pnf;a0;=uvdrfhrnf? 2rsm;jym;aomvlrsdK;wdk@uvnf;/ vm=uavmh? xm0&bk&m;. awmifawmf/ ,mukyfrsdK;. bk&m;ocifh tdrfawmfodk@ wufoGm;=uukeftHh? vrf;c&D;awmfwdk@udk jyooGefoifawmfrlI/ igwdk@onf ajcawmf&modk@ vdkufoGm;=urnf[k c&D;oGm;vsuf ajymqdk=uvdrfhrnf? w&m;awmfonf ZdtkefawmifrS‚if;/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf a,±k&Svif+rdK@rS‚if; ay:xGufvdrfhrnf? 3xm0&bk&m;onf rsm;jym;aomvlwdk@wGif w&m;pD&ifI/ a0;pGmaevsuf tm;}uD;aomvlrsdK;wdk@udk qHk;rawmfrlojzifh/ olwdk@xm;vufeufrsm;udk xGefoGm;jzpfapjcif;iSg‚if;/ vSHrsm;udk wHpOf;jzpfapjcif;iSg‚if; xkvkyf=uvdrfhrnf? 4 wjynfudkwjynfppfrwdkuf/ ppftwwfudkvnf; aemifwzef roif&=u? vltaygif;wdk@onf udk,fykdifaompyspfyif/ udk,fydkifaom oabFmozef;yifatmufrSm xdkif=uvdrfhrnf? a=umufapaomol wa,mufr#r&Sd&? aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m;. E_wfawmfxGuf trdef@awmf&Sd.? 5 vlrsdK;taygif;wdk@onf udk,fqkdifaombk&m;. emrudk cdkv_Hvsuf usifhaewwf=u.? igwdk@rlum;/ udk,fqdkifaom bk&m;ocif xm0&bk&m;. emrawmfudk umv tpOft+rJ cdkv_Hvsuf usifhae=urnf? 6 xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ xkdumvY ajcqGH@aomoludk igac:rnf? ESifxkwfjcif;udkcH&aomol/ 7 ign‡Of;qJbl;aomolwdk@udk igpka0;aprnf? ajcqGH@aomoludk igusef ºuGif;aprnf? ta0;odk@ESifxkwfjcif;udk cH&aomolonf }uD;rm;aomvlrsdK; jzpfapjcif;iSg igpD&ifrnf? xm0& bk&m;onf Zdtkefawmifay:rSm olwdk@udk ,ckrSpI tpOft+rJtkyfcsKyf pdk;pHawmfrlvdrfhrnf? 8 tdk{'gvifhpif/ Zdtkefowdk@orD;ae&mukef;/ oifonf tpdk;&vdrfhrnf? t&ifwnfaom tm%mwnfjyefvdrfhrnf? EdkifiHawmf onf a,±k&v S ifowdk@orD;vufodk@wzef a&mufvdrfhrnf? 9 ,ckrSm oifonftb,fa=umifh us,faomtoHESifh atmf[pfoenf;? oifY &Sifbk&ifwa,mufr# r&Sdoavm? t}uHay;aom rSL;rwfaysmufysufoavm? om;bGm;aom rdef;ruJhodk@ oifonf a0'emudk cH& ygonfwum;? 1tdk Zdtkefowdk@orD;/ om;bGm;aomrdef;ruJhodk@ a0'emudkcHI/ om;udkbGm;tHhaomiSg tm;xkwfavmh? ,ckyif oifonf+rdK@xJuxGufI v,fjyifYae&rnf? AmAkvkef+rdK@wdkifatmif oGm;&rnf? xdk+rdK@Y vGwfvdrfhrnf? xdk+rdK@Y xm0&bk&m;onf oifhudk &efolwdk@vufrS a&G;E_wfawmfrlvdrfhrnf? 11,ckrSm vlrsdK;rsm;wdk@u/ Zdtkef+rdK@onf npfnL;ygap? olY igwdk@tvdkjynfhpHkygap[k/ oifwbufY pka0;vsufqdk=u.? 12 odk@&mwGif/ xm0&bk&m;. pdwfawmfudkrod/ t}uHtpnfawmfudk em;rvnf=u? aumufv_dif;wdk@udk 9

aumufe,fwvif;Y pkxm;ouJhodk@ xdkolwdk@udk pkxm;awmfrl.? tdkZdtkefowdk@orD;/ xIe,favmh? oifhOD;csdKudk oHjzifh‚if;/ oifhcGgwdk@udk a=u;0gjzifh‚if; ig+yD;aprnf? oifonf vlrsdK;rsm;wdk@udk nufnufacs&rnf? olwdk@wGif &or#aom pnf;pdrfOpPmudk,lI/ ajrwjyifvHk;udk tpdk;ydkifawmfrlaom t&Sifxm0&bk&m;tm; ylaZmf&rnf? 5 1 ,ckrlum;/ tkdAdkvfajcowdk@orD;/ pnf;a0;Icif;usif;avmh? igwdk@udk 0dkif;xm;=u+yD? Áoa&vrif;. om;udk usdefvHk;ESifh ±dkuf=u+yDwum;? 2 tdkAufvif{z&wf+rdK@/ tpdk;&aom ,k'+rdK@wdk@wGif oifonf +rdK@i,f+rdK@,kwfjzpfaomfvnf;/ Áoa&v trsdK;udk tkyfpdk;&aomocifonf [email protected] ay:xGef;vwHh? xdkocifonf a&S;uyfurBmrSpI ay:xGef;aomocifjzpf.? 3odk@jzpfI/ om;bGm;jcif;a0'emudk cH&aomrdef;ronf rbGm;rSDwdkifatmif‚if;/ Áoa&vtrsdK;om;wdk@ESifhwuG usefºuGif;aomnDtpfudkwdk@onf rajymif;vJrSDwdkifatmif‚if;/ olwdk@udk pGef@ypfawmfrlvdrfhrnf? 4xdkocifonf&yfI xm0&bk&m;. tpGrf;owWdESifh‚if;/ rdrdbk&m;ocif xm0&bk&m;. emrawmfwefcdk;tmEkabmfESifh‚if;/ rdrdodk;pkudk au|;arG;vdrfhrnf? olwdk@onfvnf; wnf=uvdrfhrnf? ta=umif;rlum;/ xdkocifonf ajr}uD;pGef;wdkifatmif tpdk;&I/ &ef+idrf;jcif;ta=umif; jzpfawmfrlvdrfhrnf? 5tm±_&dvlonf igwdk@jynfodk@vmI/ igwdk@bHkAdrmefrsm;udk eif;aomtcg/ odk;xddef;ckepfyg;ESifh vl}uD;&Spfyg;wdk@onf igwdk@wGifay:xGef;I/ 6xm;vufeufjzifh tm±_&djynfudk‚if;/ +rdK@wHcg;0wdk@Y edrfa&m"EdkifiHudk‚if; okwfoify,f &Sif;aomtm;jzifh igwdk@jynfodk@vmI/ igwdk@e,ftwGif;wGif eif;aomtm±_&dvl. vufrS igwdk@udk u,fv$wf vdrfhrnf? 7 usefºuGif;aom ,mukyftrsdK;om;wdk@onf wyg;trsdK;om;trsm;wdk@wGif aeI/ xm0&bk&m; ay;awmfrlaom ESif;uJhodk@‚if; vludkriHhvifh/ vlom;[email protected]@ rvdkufaom rdkCf;a&uJhodk@‚if; jzpf=uvdrfh rnf? 8usefºuGif;aom ,mukyftrsdK;om;wdk@onf wyg;trsdK;om;trsm;wdk@wGif aeI/ awmom;&Jwdk@wGif jcaoFhuJhodk@‚if;/ odk;pkwdk@wGif jcaoFhysdKuJhodk@‚if; jzpf=uvdrfhrnf? jcaoFh0ifaomtcg tb,for# ru,fE_wf Edkifatmif eif;Iudkufpm;wwf.? 9oif.&efbufY aeaomolwdk@udk oifwdkufI/ &efoltaygif;wdk@onf qHk;±_H;=uvdrfhrnf? 10xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ xkdumvY oif.jrif;wdk@udk oifhtv,fu igy,f&Sif; I/ oif.&xm;wdk@udkvnf; zsufqD;rnf? 11oif.jynfY +rdK@±dk;wdk@udk igy,f&Sif;I/ oif.&Jwdkuf&Sdor#wdk@udk +zdKzsufrnf? 12oif.e,fY pkef;vkyfaomolwdk@udk igy,f&Sif;I/ oifY aA'ifa[maomol r&Sd&? 13xkvkyfaom ±kwfwkqif;wkwdk@udk oifhtv,fu igy,f&Sif;I/ udk,fvufESifhvkyfaomt&mudk aemufwzef oifrudk;uG,f&? 14tm&S&yifwdk@udkvnf; 15 oifhtv,fYigE_wfI/ oif.+rdK@wdk@udkvnf; igzsufqD;rnf? ighpum;udk em;raxmif aomwyg;trsdK;om;wdk@udk jyif;pGmtrsufxGufI tjypf'%fudk igpD&ifrnf? 6 1 xm0&bk&m;. trdef@awmfudk em;axmif=uavmh? xI awmif}uD;wdk@a&S@rSm w&m;awG@ojzifh/ awmifi,fwdk@onf oifhpum;ukd =um;=uap? 2tdkawmifwdk@/ cdkifcHhaomajrtjrpfwdk@/ xm0&bk&m;. w&m; awG@r_udk em;axmif=uavmh? xm0&bk&m;onf rdrdvlrsdK;ESifh w&m;awG@p&m&Sd.? Áoa&vtrsdK;ESifh aqG;aE$;jiif;ckefawmfrrl? 3tdkig.vlrsdK;/ oifhudktb,fodk@ igjyKbl;oenf;? tb,fodk@n‡Of;qJbl;oenf;? ighwbufY oufaocHavmh? 4oifhudk tJ*kwWKjynfrS igaqmifcJh+yD? u|efcHae&mt&yfrS a&G;E_wf+yD? oifha&SS@rSm arma&S/ tm±kef/ rd&dtHwdk@udk igapv$wfav+yD?

tdkig.vlrsdK;/ &SdwWdrf+rdK@ESifh *dv*gv+rdK@pyf=um;rSm armbrif;}uD; Amvuf}uHpnfaom t}uHudk‚if;/ aAm&om;Amvrfjyefajymaom pum;udk‚if; atmufarhavmh? xdkodk@ atmufarhrdvsif/ xm0&bk&m;. ajzmifhrwfawmfrljcif;udk em;vnfvdrfhrnf? 6 igonf xm0&bk&m;a&S@awmfodk@ tb,fylaZmfouUmygvsuf csOf;uyfI/ tjrifhqHk;aom bk&m; ocifa&S@awmfY udk;uG,f&rnfenf;? rD;±_d@&m,ZfESifh tcgvnfaom EGm;oi,fwdk@udk aqmifvsuf csOf;uyf &rnfavm? 7xm0&bk&m;onf odk;xD;waxmif/ qDjrpfwaomif;udk tm;&ESpfoufawmfrlrnfavm? ighvGef usL;jcif;twGuf ig.om;OD;udk‚if;/ ighpdwf0dnmOf.tjypf twGuf ig.&ifaoG;udk‚if; ylaZmf&rnfavm/ 8tcsif;vl/ aumif;aomvrf;udk jyawmfrl+yD? w&m;ojzifhjyKjcif;/ u±k%mudkESpfoufjcif;/ oif.bk&m;ocif a&S@awmfY ESdrfhcsaompdwfESifh usifhaejcif;rSwyg; tb,fylaZmfouUmudk xm0&bk&m; awmif;awmfrloenf;? 9 xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf +rdK@udk[pfac:awmfrl.? ynm&Sdoaomolonf emrawmfudk a=umuf&GH@&.? qHk;rjcif;udk‚if;/ pD&ifaomolonf tb,foljzpfonfudk‚if; em;axmif=uavmh? 10rw&m; [email protected] rw&m;ojzifh qnf;zl;aomOpPmESifh &GH&SmbG,faom wif;awmif;i,f&Sdao;oavm? 11rw&m;aomcsdefcGifESifh pOf;vJaomtav;tdwf&Sdaom +rdK@udk oef@&Sif;aom+rdK@[lI igrSwf&rnfavm? 12+rdK@om;olaX;wdk@onf tEdkiftxufjyKI &wwf=u.? qif;&Jom;wdk@onfvnf; rkomudkoHk;wwf=u.? olwdk@E_wfY&Sdaomv#monf rkomjzpf.? 13odk@jzpfI/ oif.tjypfa=umifh oifhudk igokwfoify,f&Sif;jcif; tvdkiSg emusifpGm'%fcwfrnf? 14oifonf pm;aomfvnf;r0&? rGwfodyfjcif;ukdcH&rnf? oifonf csDaomfvnf; ,lIroGm;&? 15 rsdK;aphudk}uJaomfvnf;/ pyg;udkr&dwf&? ,loGm;aomt&mudkvnf; xm;ab;odk@igtyfrnf? oHvGifoD;udke,faomfvnf;/ qDESifhudk,fudkrvdrf;&? pyspfoD;udke,faomfvnf;/ pyspf&nfudkraomuf&? 16 ta=umif;rlum;/ oifonf =or&drif;. pD&ifxHk;zGJ@csufwdk@udk‚if;/ tm[yfrif;rsdK;usifhaom tusifh&Sdor#udk ‚if; usifhapmifhI [email protected];&modk@ vdkufwwf.? odk@jzpfI/ oifhudkigokwfoify,f&Sif;I +rdK@om;wdk@udk qJa&;&mjzpfapojzifh/ oifonf ig.vlwdk@uJh&J@jcif;udk cH&rnf? 7 1 igonf tr*Fvm&Sd.? aEGumvYqGwfaom oabFmozef;oD;uJhodk@‚if;/ vdkufIaumufaom pyspfoD;tuseftºuGif;uJhodk@‚if; igjzpf.? pm;p&mbdk@ pyspfoD;¹yGwfr&Sd? tOD;rSnfhaom oabFmozef;oD;udk igawmifhw&.? 2aumif;aom jynfom;taygif;wdk@onf uG,faysmuf=u+yD? ajzmifhrwfaomol wa,mufr# r&Sd? cyfodrf;aomolwdk@onf vltoufudk owfjcif;iSg acsmif;I =unfhwwf=u.? tcsif;csif; wa,ufudk wa,muf ausmhuGif;ESifhbrf; wwf=u.? 3'kp±dkufudk }udK;pm;IjyKjcif;iSg toifh&Sd=u.? rif;onfvufaqmif udkawmif;wwf.? w&m;ol}uD;onf wHpdk;udkpm;wwf.? olwyg;xuf}uD;aomolonf rw&m;aom avmbudk xif&Sm;apwwf.? xdkodk@tr_udk ±_yfapjcif;iSg jyKwwf=u.? 4taumif;qHk;aomolonf ql;yif uJhodk@jzpf.? tajzmifhqHk;aomolonf ql;+cHxufcufvS.? oif.uif;apmifhwdk@onf owday;aomae@/ oifppfa=umjcif;udk cH&aomae@&ufonf a&mufvm+yD? ESdyfpufaESmuf&Suf&m umvjzpf.? 5taqGcifyGef;udk r,HkESifh? vrf;jyaomoludk trSDrjyKESifh? oifh&ifcGifY tdyfaomr,m;udk r,HkrlI/ oifhE_wfwHcg;udk ydwfxm;avmh? 6ta=umif;rlum;/ om;onf tb.toa&udk 5

zsufvdrfhrnf? orD;onf trdudk‚if;/ ac|;ronf a,muQr udk‚if; &efbufjyKvdrfhrnf? udk,ftdrfoltdrfom;wdk@onfvnf; udk,f&efoljzpf=uvdrfhrnf? 7 igrlum;/ xm0&bk&m;udkajrmfvifhrnf? ighuu dk ,fwifawmfrlaom bk&m;ocifudk igcdkv_Hrnf? ig. bk&m;ocifonf ighpum;udk em;axmifawmfrlrnf? 8tcsif;&efol/ ightay:rSm 0gºuGm;0rf;ajrmufjcif;r&SdESifh? igvJaomfvnf; xOD;rnf? arSmifrdkufY xdkif&aomfvnf;/ xm0&bk&m;onf ig.tvif;jzpfawmfrlvdrfhrnf? 9igonf xm0&bk&m;udk jypfrSm;aoma=umifh trsufawmfudkcH&.? ightr_udkppfa=umI w&m;qHk;jzwfawmf rrlrSDwdkifatmif igcH&.? ighudktvif;xJodk@xkwfI ae&may;awmfrlaomtm;jzifh ajzmifhrwfjcif;yg&rDawmfudk igjrif&vdrfhrnf? 10 oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;um;/ tb,frSm&Sdoenf;[kar;aom igh&efolonf xdktr_udk jrifI &Sufa=umufvdrhfrnf? olY ighpdwfajyvdrfhrnf? olonfvrf;rSm &$H@uJhodk@ ausmfeif;jcif;udk cH&vdrfhrnf? 11 oif.+rdK@±dk;wnfaomumvonf a&mufvdrfhrnf? trdef@awmft&Sdefukefvdrfhrnf? 12 xdkumvY tm±_&djynfESifh tJ*kwWK+rdK@rsm;rS‚if;/ tJ*kwWKjynfESifh jrpf}uD;pyf=um;t&yfrS‚if;/ yifv,furf;em;t&yf&yf/ awmifajc&if;t&yf&yfwdk@rS‚if;/ oifhxHodk@vm=uvdrfhrnf? 13xdkodk@rjzpfrSD jynfoljynfom; jyKrdaom 'kp±dkuf tjypfa=umifh jynfawmfonf vlqdwfnHvsuf&Sd&vdrfhrnf? 14 udk,fawmf. vlwnf;[laom taygif;tabmf r&SdbJ/ awmwGif u&arvawmifay:rSm ae&aom tarGawmfodk;pkudk odk;xdrf;ESifhwHESifhxdrf;awmfrlyg? a&S;umvY &SdouJhodk@/ Am&SefjynfESifh *dv'fjynfY usufpm;aomtcGifhudk ay;awmfrlyg? 15oifonf tJ*kwWK jynfrS xGufaomae@Y jrifonftwdkif;/ wzef tHh=obG,fomtr_wdk@udk igjyrnf? 16vltrsdK;rsdK;wdk@onf ig. vlwdk@Y &Sdor#aom wefcdk;udkjrifI rdef;armawGa0vsuf/ rdrdwdk@E_wfudk vufESifhydwfI em;yif;=uvdrfhrnf? 17a¹rGuJhodk@ ajrr_ef@udkvsufI/ wDuJhodk@wGif;xJu wkefv_yfvsuf xGuf=uvdrfhrnf? igwdk@bk&m;ocif xm0& bk&m;udk‚if;/ oifhudk‚if; a=umuf&GH@=uvdrfhrnf? 18 tjypfrSv$wfawmfrlxaom/ usefºuGif;aom tarGawmfvlwdk@. vGefusL;jcif;rsm;udk onf;cHawmf rlxaom/ u±k%mESifharG@avsmfaoma=umifh tpOftrsufxGufawmfrrlaom udk,fawmfuJhodk@ tb,fbk&m; &Sdygoenf;? 19udk,fawmfonf tu|Efkyfwdk@udk wzefoem;I/ u|Efkyfwdk@. 'kp±dkuf&Sdor#wdk@udk ausmfeif;awmf rlvdrfhrnf? u|Efkyfwdk@. tjypftvHk;pHkwdk@udk 20 eufeJaomyifv,fxJodk@ csypfawmfrlvdrfhrnf? a&S;umvrSpI bdk;ab;wdk@tm; usdefqdkawmfrlonftwdkif;/ ,mukyfY opPmapmifhjcif;/ tmjA[Htm; u±k%maus;Zl;jyKjcif; udk; pD&ifawmfrlvdrfhrnf? ya&mzufrduQmpD&ifa&;xm;aom tem*wWdusrf;+yD;.?

em[Hktem*wWdusrf;? NAHUM

1 {vacg&S&Gmom; em[kHcH&I/ edaea0+rdKESifhqdkifaom Asm'dwfawmftcsuf[lrlum;/ 2 tjypf&Sdonf[k xm0&bk&m;onf ,HkvG,fI '%fay;aombk&m;jzpfawmfrl.? xm0&bk&m;onf '%fay;I trsufjyif;xef awmfrl.? xm0&bk&m;onf &efbufjyKaomolwdk@udk '%fay;I/ &efolwdk@udk t+idK;xm;awmfrl.? 3xm0& bk&m;onf pdwf&Snfawmfrl.? wefcdk;vnf;}uD;awmfrl.? odk@&mwGif tjypfwnfaomolwdk@udk tjypfrSv$wf awmfrrl? xm0&bk&m;onf avabGY‚if;/ rdkCf;oufrkefwdkif;Y‚if; ºuGawmfrlI/ rdkCf;wdrfwdk@onf pufawmf atmufY ajrr_ef@uJhodk@jzpf=u.? 4 yifv,fudk qHk;rI cef;ajcmufapawmfrl.? cyfodrf;aomjrpfa&udkvnf; ukefapawmfrl.? Am&SefawmifESifh u&arvawmifwdk@onf n‡dK;EGrf;=u.? avAEkeftyGifhvnf; n‡dK;EGrf;.? 5 udk,fawmfa=umifh awmifwdk@onf wkefv_yfvsuf/ uke;f wdk@onf t&nfusdKvsuf/ a&S@awmfY ajr}uD;ESifh 6 avmu"gwfrSpI avmuom;taygif;wdk@onf a&G@vsuf&Sd=u.? trsufawmfa&S@rSm tb,fol&yfEdkifoenf;? trsufawmft&Sdefudk tb,folqD;wm;Edkifoenf;? rD;avmifouJhodk@ trsufxGufI/ ausmufwdk@udk +zdKcs awmfrl.? 7xm0&bk&m;onf aumif;awmfrl.? tr_a&mufaomtcg &Jwdkuf jzpfawmfrl.? cdkv_Haomol wdk@udk odrSwfawmfrl.? 8&efolae&mudk v$rf;rdk;aomjrpfa&ESifh qHk;±_H;apawmfrlojzifh/ &efolwdk@udk arSmifrdkuf vdrfhrnf? 9 xm0&bk&m;wbufY tb,fokd@}uHpnf=uoenf;? t+yD;qHk;±_H;apawmfrlrnf? wzef 10 olwdk@onf ql;yifuJhodk@ tcsif;csif;ndwG,fvsuf/ ESdyfeif;p&m ta=umif;r&Sd&? pyspf&nfESifh,pfrl;ouJhodk@ jzpfvdrfhrnf/ aoG@ajcmufaomtr_dufuJhodk@ rD;avmifjcif;udk cH&=uvdrfhrnf? 11 xm0&bk&m;wbufY raumif;aomt}uHudk }uHpnfaom t"rRwdkifyiftrwfonf 12 oifhtxJuay:vm+yD? xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ olwdk@onf pHkvifI ta&twGuftm;jzifh rsm;jym;aomfvnf;/ qHk;±_H;I uG,faysmuf&=uvdrfhrnf? oifhudk ign‡Of;qJbl; aomfvnf; aemufwzefrn‡Of;qJ? 13,ckrSmoifY olwifaomxrf;bdk;udk igcsdK;y,fI/ csnfaESmifaom}udK; wdk@udkvnf;jzwfrnf? 14oif.tr_Y xm0&bk&m;pD&ifawmfrlonfum;/ oif.trsdK;rqufrE$,f&? xkaom ±kyfwkESifh oGef;aom±kyfwkwdk@udk oif.bk&m;ausmif;rS igy,f&Sif;rnf? 15 oifonf,kwfrmaoma=umifh oif. ocsõKifudkigvkyfrnf? +idrfoufjcif;.0rf;ajrmufp&m odwif;pum;udk =um;ajymaomol.ajcwdk@udk awmif ay:rSm=unfh=uavmh? tdk,k'trsdK;/ oif."rRyGJudkcHavmh? opPm*wdxm;onftwdkif; opPm0wfudkajzavmh? t"rRvlonf &Sif;&Sif;y,fzsufjcif;udk cH&aoma=umifh/ aemufwzef oifhudkrausmfreif;&? 2 1 zsufqD;aomolonf oifha&S@odk@a&mufvm+yD? oif.&Jwdkufudk owdjyKavmh? 2 vrf;udkapmifhavmh? udk,fcg;udkcdkifapavmh? usyfusyftm;,lavmh? ta=umif;rlum;/ xm0&bk&m; onf Áoa&v.bkef;uJhodk@ ,mukyf.bkef;udk jyKjyifawmfrl.? okwfoifaomolwdk@onf ,mukyftrsdK;udk okwfoifI ol.tcuftvuf wdk@udk y,f&Sif=u+yD? 3ol&Jwdk@onf eDaom'dkif;v$m;udkaqmifI/ eDaomt0wfudk0wf=u.? cif;usif;aomae@Y &xm;wdk@onf 4 oHvufeufESifhawmufyI/ vSHwHwdk@onf tvGefv_yf&Sm;=u.? &xm;wdk@onf vrf;Y[kef; [kef;jrnfI/ vrf;rwdk@Y awmifajrmufajy;=u.? rD;±_;tqif;ta&mif&SdI/ v#yfppfuJhodk@ajy;=u.? 5ppfol&J wdk@udk 1

E_d;aqmfawmfrl.? olwdk@onf csDoGm;pOf olwyg;udk wGef;cs=u./ +rdK@±dk;odk@tvsiftjrefoGm;I jytdk;wdk@udk jyifqif=u.? 6jrpfwHcg;yGifhvsif/ eef;awmfonf uG,faysmuf.? edaea0owdk@orD;udk t0wfc|wfI xkwf&rnf? 7tysdKawmfwdk@onf csdK;uJhodk@ulI &ifywfudkwD;vsuf vdkuf&=u.? 8 a&S;umvrSpI edaea0+rdK@onf a&uef uJhodk@jzpf.? ,ckrlum;/ a&wdk@onfpD;xGuf=u.? &yf=u? &yf=u[k [pfaomfvnf; tb,folr#jyefIr=unfh? 9aiGudkvk,l=u? a&$udkvnf;vk,l=u? ESpfoufbG,faom wefqmrsm;udk a&$wdkufawmfxJu xkwfIrukef Edkif? 10+rdK@awmfonf [if;vif;ae&.? OpPmr&Sd/ vlqdwfnHvsufjzpf.? +rdK@om;taygif;wdk@onf pdwfysufvsuf/ 'l;csif;xdcdkufvsuf/ tvGefcg;udkufvsuf/ rsufESmrnf;vsuf&Sd=u.? 11 jcaoFhae&mt&yf/ jcaoFhysdKpm;p&mt&yf/ jcaoFh/ jcaoFhr/ jcaoFhuav;wdk@onf tb,folr# ra=umufapbJ/ usifvnf&mt&yfonf tb,frSm&Sdoenf;? 12jcaoFonf om;i,frsm;bdk@ udkufjzwfvsuf/ jcaoFrwdk@vnfyif;udk n‡pfvsuf/ vk,lzsufqD;aomtaumifrsm;udk aqmifcJhI rdrdrSDcdk&mwGif;wdk@udk jynfhap wwf.? 13aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifhwbufY igae.? oif.&xm; wdk@udk rD;cdk;xJrSmrD;±_d@rnf? oif.jcaoFhysdKwdk@udk xm;jcifhzsufqD;rnf? oifvk,laomOpPmudk ajr}uD;rSy,f&Sif; rnf? oif.oHwrefwdk@ pum;oHudk aemufwzef tb,folr#r=um;&? 3 1 vltoufudkowfwwfaom+rdK@Y tr*Fvmudkjzpfapaom/ vSnfhpm;jcif;/ tEdkiftxufjyKjcif; ESifh jynfh0.? brf;rdaomt&mudkrv$wfwwf? 2ESifwHESifh±dkufoH/ vSnf;+yD;vdrfhoH/ jrif;ckefoH/ &xm;ajy;oHudk =um;&.? 3jrif;pD;ol&Jonf rD;awmufaomxm;/ v#yfppfjyufaomvSHudkcsDvsuf/ wdkufaomol&Jtrsm;ESifh aoaomol tyHkyHk&Sd=u.? taoaumifwdk@udk a&wGufIrukefEdkif? vlaoaumifrsm;udk xdrdI vJwwf=u.? 4tqif;vSI jyKpm;wwfvsuf/ rw&m;aomarxkeftr_ESifh pkef;rtwwftm;jzifh/ vltrsdK;rsdK;tE$,fE$,fw@dk udk ukefoG,fvkyfwwfaom jynfweffqmrdef;ronf rw&m;aomarxkefudk jyKzefrsm;jym;aoma=umifh/ 5aumif; uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifhwbufYigae.? oifht0wfudk oif.rsufESmay:rSm vSefI 6 twdkif;wdkif;tjynfjynfa&S@rSm oifYtcsnf;pnf;&Sdjcif;/ t&SufuGJjcif;udk igjyrnf? oifY rpifudkypfI npfnL;ap+yD;rS/ olwyg;wdk@=unfhp&mxm;rnf? 7oifhudkjrifor#aomolwdk@u/ edaea0+rdK@ysufqD;+yD? tb,fol jrnfwrf;rnfenf;[kqdkvsuf/ oifhxHrSajy;=uvdrfhrnf? ESpfodrfhapaomolwdk@udk oifhtbdk@ tb,frSmig&SmI &Edkifoenf;? 8 oifonf jrpf=um;rSmwnfaom aemrkef@+rdK@xuf }uD;jrwfoavm? xkd+rdK@a&0kdif;vsuf/ yifv,fonf +rdK@usKH;jzpf.? +rdK@±kd;yifv,fESihf pyfownf;? 9tJoa,mydjynfESihf tJ*kwWKjynfonf ol.vufeufjzpf.? a&xGufIrukefEkdif? zkwjynfESihf vdAkjynfvnf; ol.vufeuft0ifjzpf.? 10 odk@aomfvnf;/ xkd+rdK@onf &efolwdk@onfwdkufI/ odrf;oGm;=u+yD? +rdK@om;i,fwdk@ukd vrf;OD;&Sdor#wdk@Y csKd;zJhvsuf *k%ftoa&&Sdaom +rdK@om;wdk@udk pma&;wHcsvsuf tm;}uD;aom +rdK@om;taygif;wdk@ukd oH}udK;jzifh csnfaESmifvsufjyK=u+yD? 11oifonfvnf; rdef;rawGa0vsufykef;a&SmifI ae&vdrfhrnf? &efol.vufESihf vGwfatmif ckdifcHhaomt&yfukd &Sm&vdrfhrnf? 12oif.&Jwdkuf&Sdor#wdk@onf a&S@OD;pGmrSnhfaomtoD;udk oD;aom oabFmozef;yifESihf wl=uvdrfhrnf? v_yfv#ifpm;csifaomol. yg;pyfxJodk@usvdrfhrnf? 13oif.vlwdk@onf oifhtv,fY rdef;ruJh odk@jzpfI jynfwHcg;wdk@onf &efolwdk@tm; us,fus,fyGifhvsuf/ uef@vef@usifwdk@onf rD;avmifvdrfhrnf? 14&efol0kdif;xm;aom

umvbdk@/ a&udkcyfxm;avmh? &Jwdkufwdk@ukd cdkifcHhapavmh? ±HG@xJodk@0ifI tkwfajrudk eif;e,favmh? tkwfzdkudkjyifqifavmh? 15xkdt&yfYyifoifhudkrD;avmifvdrfhrnf? xm;ESihfckwfjzwfvdrfhrnf? ,mvuf usKdif;udkufpm;ouJhokd@ udkufpm;vdrhfrnf? ,mvufusKdif;ESihf t&mbmusKdif;aumifwdk@onf rsm;ouJhokd@ oihf.vlwdk@udk rsm;jym;apjcif;iSg/ }udK;pm;avmh? 16rdkCf;aumifuif=u,frsm;onfxuf/ oif.ukefonfwdk@udk rsm;jym;apaomfvnf;/ ,mvufusKdif;wdk@onf ESH@jym;I ysHoGm;wwf=u.? 17 oif. rif;om;wdk@onf t&mbmusKdif;uJhodk@‚if;/ a*gbusKdif;uJhodk@‚if;jzpfI/ csrf;aomtcg apmif&ef;em;rSm ypyfwwf =u.? aexGufaomtcg/ jyefoGm;I tb,ft&yfokd@a&mufonfukd rod&? 18 tdktm±_&d&Sifbk&if/ oif.odk; xdef;wdk@onf tdyfaysmfvsuf/ oif.rSL;rwfwdk@onf usdef;0yfvsuf/ oif.vltaygif;wdk@onf awmif&kd;ay:rSm t&yf&yfodk@uJGjym;vsuf&SdI/ tb,folr#rpka0;ap? oif.temraysmufEkdif? jyif;pGmcH&.? oif.odwif;udk =um;or#aomolwdk@onf oifhtay:rSm vufckwfwD;=uvdrhfrnf? ta=umif;rlum;/ oifjyKaomt"rRtr_udk rcHbJ vGwfaomolu tb,folenf;? ya&mzufem[kHpD&ifa&;xm;aom tem*wWdusrf;+yD;.?

[AuUKwftem*wWdusrf;? HABAKKUK.

1 ya&mzuf[AuUKwfcH&aom Asm'dwfawmftcsuf[lrlum;/ 2tdkxm0&bk&m;/ udk,fawmfonf =um;awmfrrlbJ/ tb,fr#umvywfvHk;tu|Efkyfatmf[pf&ygrnfenf;? u,fwifawmfrrlbJ tu|Ekfyfonf t"rRtr_udkcHI/ a&S@awmfYtb,fr#umvywfvHk; atmf[pf&ygrnfenf? 3rw&m;aom tr_ukd tu|Ekfyf tm;tb,fa=umifhjyawmfrloenf;? t"rRtr_udk tb,fa=umifhjrifapawmfrl oenf;? vk,ljcif;/ tEkdiftxuf jyKjcif;tr_onf tu|Ekfyfa&S@rSm tb,fa=umifh &Sd&ygoenf;? jiif;cHkjcif;/ &efawG@jcif;udkvnf;/ tb,fa=umifhvlcsif;jyK&ygoenf;? 4odk@jzpfI w&m;avsmhyg.? w&m;ojzihf pD&ifqHk;jzwfjcif;r&Sdyg? rw&m; aomolwdk@onf ajzmifhrwfaomolwdk@udk 0dkif;aoma=umifh/ rw&m;ojzihf pD&ifqHk;jzwf=uyg.? 5opPmysuf aomolwdk@ =unfh±_qifjcifI tvGefr_difawG=uavmh? ta=umif;rlum;/ oifwk@dtm; olwyg;jyKnGefaomfvnf; oifwkd@r,Hkaomtr_ukd oifwdk@vufxuf umvY igjyK.? 6jyif;xefv#ifjrefaom cgv'JtrsKd;ukd igE_d;aqmf.? udk,frykdifaom ae&mt&yfwdk@ukd odrf;,ljcif;iSg/ ajrwjyifvHk;Y csDoGm;=uvdrfhrnf? 7tvGefa=umufrwfbG,f aomoljzpfI ukd,ftvkdtavsmuf w&m;pD&ifqHk;jzwf=u+yD? 8olwdk@. jrif;onfusm;opfxuf v#ifjref.? nOfhYvnfaom awmacG;xuf=urf;wrf;.? jrif;pD;ol&Jwdk@onf ta0;uvmI ckef=uvdrfhrnf? taumifudk udkufpm;jcif;iSg/ v#ifjrefaom a&$vif;wuJhokd@ jyefvm=uvdrfhrnf? 9xkdoltaygif;wdk@onf n‡Of;qJjcif;iSg vm=u.? a&S@odk@omrsufESmjyKaom tvHk;t&ifjzpfI/ brf;rdaomolwdk@udk oJvHk;ESihf tr#pka0;ap=uvdrhfrnf? 10&Sifbk&ifwkd@ukdtm;rem rif;rsm;wdk@ukdjyuf,,fjyK=uvdrfhrnf? &Jwdkuf&Sdor# wkd@ukd uJh&Jhvsuf/ ajrr_ef@udk yHkxm;I/ wdkuf,l=uvdrfhrnf? 11xkdaemuf/ olwdk@onf oabm ajymif;vJvsuf/ vGefusL;I tjypfcH&=uvdrhfrnf? rdrdwdk@wefcdk;onf rdrdwdk@bk&m;jzpfavonfwum;? 12 tkdxm0&bk&m;/ tu|Ekfyf. bk&m;ocif/ oef@&Sif;awmfrlaom bk&m;/ ukd,fawmfonf edpPxm0& wnfawmfrlonfr[kwfavm? odk@[kwfv#if tu|Ekfyfwdk@onf aojcif;ESihf uif;v$wf =uygrnf? tdkxm0&bk&m;/ tu|Ekfyfudk ppfa=umapjcif;iSg/ olwdk@udkcef@xm;awmfrl+yD? tdkausmufx&H/ qHk;rapjcif;iSg olwdk@udk ae&mcsawmfrl+yD? 13udk,fawmfonf 'kp&kdufudk =unfh±_awmfrrl? oef@&Sif;aom rsufpD&Sdawmfrl.? t"rRtr_udk =unfh±_@I aeawmfrrlwwfyg? odk@jzpfI/ opPmysufaomolwdk@udk tb,fa=umifh =unfh±_I aeawmfrloenf;? t"rRvl onfrdrdxufajzmifhrwfaomoludk udkufpm; aomtcg/ tb,fa=umifhwdwfqdwfpGmaeawmfrloenf;? 14vlowW0gwdk@udkvnf; yifv,fig;uJhokd@‚if;/ rif;r&Sdaomydk;aumifuJhodk@‚if; tb,fa=umifhjzpfapawmfrloenf;? 15&efolonf xkdoltaygif; wdk@ukdig;r#m;ESihf r#m;vsuf/ uGefESihf tkyfvsuf/ ydkufESihf avSmifvsuf 0rf;ajrmuf&$ifvef;wwf.? 16 rdrduGeftm;,ZfylaZmfI/ rdrdydkuftm;eH@omaygif;udk rD;±_d@wwf.? ta=umif;rlum;/ xkdwefqm tm;jzifh OpPm&wwfI 0pGmpm;&.? 17odk@jzpfI/ olonf ykdufuGefxJu ig;wdk@ukdoGef;avmif;&ygrnf avm? vltrsKd;rsKd;wdk@ukd rESajrmbJ tpOfvkyf=uH&ygrnfavm? 2 1 igonfighvifhpifay:rSm &yfvsuf/ &JwdkufYtjrJaevsuf/ ightm;tb,fodk@ rdef@awmfrlrnf udk‚if;/ tjypfwifv#if tb,fokd@jypfav#muf&rnfudk‚if; igapmifhIaepOfwGif/ 2xm0&bk&m;uvnf;/ bwfaomolonfajy;vsuf bwfEkdifatmif/ Asm'dwf±_yg±kHudk oifykef;ay:rSm tuQ&mwifI a&;rSwfavmh? 3xkd±_yg±kHonf csdef;csufaom tcsdefESihfqkdifI tr_ukef&aom umvudkqkdvkd.? rkomESihf 1

uif;vGwf.? qkdkif;aomfvnf; ajrmfvifhavmh? aemufrusbJ {ueftrSef a&mufvdrhfrnf? 4 pdwfjrifhaomolonf oabmrajzmifh? ajzmifhrwfaomolrlum;/ rdrd,Hk=unfjcif;tm;jzihf 5 touf&Sifvdrfhrnf? xkdrSwyg;/ pyspf&nfESihf aysmfarG@aomol opPmysufwwf.? rmeaxmifv$m; aomolonf udk,fae&mYraeEkdifbJ/ rdrdavmbudk r&%mEkdifiHuJhokd us,fapvsuf/ aorif;uJhokd@ rajyEkdifaompdwf&Sdvsuf/ wdkif;olEkdifiHom;trsKd;rsKd;taygif;wdk@udk rdrdxJodk@ qJGiifIpka0;ap.? 6 xkdoltaygif;ukdonf olwbufYyHkpum;ESihf uJh&Jhaom edrdwfpum;ukdoHk;aqmifvsuf/ ukd,frydkifaom OpPmudkqnf;zl;aomolonf tr*Fvm&Sd.? tb,fr#umvywfvHk;udk,ftay:rSm aºuG;rsm;udkwifap ygvdrfhenf;[k ¹rGufqkd=urnfr[kwfavm? 7oifhukdukdufaomolwdk@onf csufjcif;x=urnf r[kwfavm? aESmifh&Sufaomolwdk@onf Ekd;=urnfr[kwfavm? oifonf olwdk@vk,l&mjzpfvdrfhrnf? 8 oifonfrsm;pGmaomvlrsKd;wdk@udk vk,laoma=umifh/ usefºuGif;aom vlrsKd;taygif;wdk@onf oifhukd vk,l =uvdrfhrnf? vltoufudk owfaomtjypf/ jynfol+rdK@om;taygif;wdk@ukd n‡Of;qJaom tjypfa=umifhjyK=u vdrfhrnf? 9 rdrdtokdufukdjrifhaomt&yfYwifI ab;'%fvufrS rdrdtrsKd;tbkd@&Smaomolonf 10 tr*Fvm&Sd.? oifonfvlrsm;wdk@udk vkyf=uHaomtm;jzifh udk,ftrsKd;udkt&SufuJGapjcif;iSg =uHpnfI/ udk,ftoufudk jypfrSm;+yD? 11tu,fpifppfausmufwvHk;onf ausmufx&HxJu[pfac:I/ xkyfwacsmif;onf opfom;pkxJu xl;av.? 12vltoufudk owfaomtjypfESihf &Gmukdwnfaomol/ t"rRtr_ESihf +rdK@udkckdifcHhapaomolonf tr*Fvm&Sd.? 13vlrsm;wdk@onf rD;xJrSmvkyfaqmifI/ trsKd;rsKd;wdk@onf tcsnf;ESD;aom tr_Yyifyef;apjcif;iSg/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0& bk&m;pD&if awmfrl+yD? 14ta=umif;rlum;/ yifv,fa&onf rdrdae&mukdv$rf;rdk; ouJhokd@/ ajr}uD;onf 15 xm0&bk&m;. bkef;awmfukd odu|rf;jcif;ynmESihf jynfhpHkvdrfhrnf? rdrdtdrfeD;csif;Y t0wftcsnf;pnf;&Sdjcif;ukd jrifvkdI/ ol@udk,pfrl;apjcif;iSg ao&nfao&ufudk avmif;Iaomufap aomolonftr*Fvm&Sd.? 16oifonf toa&ysufI t&SufuJGjcif;ESihf 0vdrfhrnf? udk,fwkdif aomufI t0wfc|wfjcif;udkcH&vdrfhrnf? xm0&bk&m;;. vufsmvufawmfY&Sdaom zvm;onf oifhqDokd@a&mufI/ &GH&SmbG,faomatmhtefjcif;onf oifhtoa&udkv$rf;rdk;vdrfhrnf? 17avAEkef awmifudk tEkdiftxufjyKaom tjypf/ wd&p>mefrsm;udka=umufrufbG,faom tjcif;t&mESihf zsufqD;aomtjypfonf oifhukdv$rf;rdk;vdrfhrnf? vltoufudkowfaomtjypf/ jynfol+rdK@om;taygif; wdk@udk n‡Of;qJaomtjypf&Sd.? 18 xkvkyfaom ±kyfwkonf tb,ftusKd;ukd ay;I/ vuform;onf tb,ftusKd;udkay;I/ vkyfaomolonf rdrdtvkyfudk rSDcdkvsuf/ pum;taom ±kyfwkwdk@ukd vkyf&oenf;? 19opfom;tm;/ Ekd;awmfrl yg[lI‚if;/ pum;taomausmuftm;/ xawmfrlyg[lI‚if;qdkaom olonftr*Fvm&Sd.? xkdt&monf oGefoifvdrfhrnfavmh? a&$aiGESihf rGrf;rHvsuf&Sd.? 20xm0&bk&m;rlum;/ oef@&Sif;aom AdrmefawmfY &Sdawmfrl.? ajr}uD;om;taygif;wdk@/ a&S@awmfY+idrf0yfpGmae=uavmh? 3 1 ya&mzuf[AuUKwf. yXempum;wnf;[laom &Sda*smEkwfoDcsif;/ 2tdkxm0&bk&m;/ tu|Ekfyfonf udk,fawmf. Asm'dwfawmfoHudk =um;Ia=umuf&GH@yg+yD? tdkxm0&bk&m;/ ,ckESpfrsm;twGif;wGif tr_awmfudk jyKjyifawmfrlyg? ,ckESpfrsm;wGif tr_awmfukdjyKjyifapawmfrlyg? trsufxGufawmfrlaomfvnf; u±k%mw&m;ukd atmufarhawmfrlyg?

bk&m;ocifonf awref+rdK@rS‚if;/ oef@&Sif;aombk&m;onf yg&efawmrS‚if; ºuGawmfrl.? bkef;awmfonfrdkCf;aumif;uifudkzHk;tkyfvsuf/ ajr}uD;onf *k%ftoa&awmfESihf jynfhpHkvsuf&Sd.? 4 tqif; ta&mifawmfonf aea&mifuJhokd@jzpf.? vufawmfrSa&mifjcnfonf xGufI/ bkef;tmEkabmfawmfukd uG,fumav.? 5a&S@awmfumvemab;onf oGm;I/ ylavmifjcif;ab;onf ajcawmfukdjcH&Hvsuf&Sd.? 6&yfIajr}uD;udkwdkif;awmfrl.? tpOftjrJwnfaom awmifwdk@onf usKd;yJhI/ xm0&bk&m;ukef;±kd;wdk@onf nGwf=u.? xm0&bk&m;vrf;wdk@udk ºuGawmfrl.? 7uk&SefjynfY wJwdk@onf qif;&JcHjcif;/ rd'sefjynfY ukvm;umwdk@onf v_yf&Sm;jcif;udkigjrif.? 8 tdkxm0&bk&m;/ udk,fawmfonf u,fwif&mjrif;&xm;awmfudk pD;awmfrlonfta=umif;/ jrpfwdk@ukd trsufxGufawmfrloavm? jrpfrsm;wbufY pdwfxawmfrloavm? yifv,fukd &ef+idK;zJG@awmfrloavm? 9ukd,fawmfonf trsKd;tE$,fawmfwdk@Y xm;awmfrlaom opPm*wd&Sdonf twdkif;/ av;vufeufawmfukd xkwfjyawmfrl.? ajr}uD;Yjrpfwdk@udkaygufapawmfrl.? 10awmifwdk@onf ukd,fawmfudkjrifIwkefv_yf=uyg.? v#Haoma&onfv$rf;rdk;yg.? yifv,fonf atmf[pfIvufudk csDyg.? 11aeESihfvonf rdrdwdk@ae&mY&yfI aeyg.? olwdk@tvif;Yjr‡m;awmfwdk@onfoGm;I/ olwdk@a&mifjcnfY vHSawmfonfvnf; v#yfppfjyufyg.? 12trsufawmfxGufvsuf wjynfvHk;csDoGm;I/ a'gopdwfEsihf vltrsKd;rsKd;wdk@udk eif;e,fawmfrl.? 13udk,fawmf .vlwdk@ukdu,fwifjcif;/ ukd,fawmfay;awmfrlI bdodufcHaomolwdk@ukd trSwfwrJhudkufpm;rnfht=uH&SdouJh okd@ 0rf;ajrmuf=uyg.? 15udk,fawmfonf jrif;awmfrsm;udkpD;I/ a&[kef;[kef;jrnf;aomyifv,ftv,fodk@ csDoGm;apawmfrl.? 16 Asm'dwfawmfoHukd ig=um;aomtcg &ifYv_yf&Sm;jcif;/ ar;ckdifjcif;/ t±kd;aqG;ajr‡;jcif;/ wudk,fvHk; wkefv_yfjcif;&Sd.? ta=umif;rlum;/ tr_a&mufaomae@/ vkyf=uHaomolonf ig.vlrsKd;ukdwdkufvmaom ae@wkdifatmifigonf vlrsKd;ukd wdkufvmaomae@wdkifatmifigonf ae&pf&rnf? 17oabFmozef;yifryGifh&/ pyspfyif roD;&/ oHvGifyif. aus;Zl;ukdajrmfvifhIrcH&/ v,fwdk@onf toD;tESHudk ray;&/ okd;jcHYodk;ukef;I wif;ukyfY EGm;r&Sd&? okd;aomfvnf;/ xm0&bk&m;Y ig0rf;ajrmufI/ ighukdu,fwifawmfrlaom bk&m;ocifudk trSDjyKvsuf &$ifvef;rnf? 19 t&Sifxm0&bk&m;onf ig.tpGrf;owWdjzpfawmfr. l ? ighajcukdorifajcuJhodk@ jzpfapI/ ig.jrifh&mt&yfay:rSm ighukdae&mcsawmfrlrnf? 3

ya&mzuf[AuUKwfpD&ifa&;xm;aom tem*wWdusrf;+yD;.?

aZzedtem*wWdusrf;? ZEPHANIAH.

1 1,k'&Sifbk&iftmrkefom; a,m&Sdrif;vufxuf/ [dZud/ tmr&d/ a*'vdwdk@rS qif;oufaomuk&Sd .om; aZzedodk@a&mufvmaomxm0&bk&m;. E_wfuywfawmf [lrlum;/ 2jynfwjynfvHk;Y &Sdavor#wdk@ukd tukeftpifigokwfoify,f&Sif;rnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 3vlESihf wd&p>mefwdk@ukdy,f&Sif;rnf? rdkCf;aumif;uifiSufESihf yifv,fig;wdk@udk‚if;/ t"rRvlwdk@ESihf wuGjypfrSm;p&mta=umif;wdk@ukd‚if; igy,f&Sif;rnf? ajrwjyifvHk;Y &SdaomvlowW0g wdk@ukdvnf; igy,f&Sif;rnf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 4,k'jynfol/ a,±k&Svif+rdK@om;taygif;wdk@udk igwdkufI/ Tt&yfY usefºuGif;aom Amvbk&m;. wynfhwdk@ESifh ,Zfyka&m[dwf trsdK;rsdK;wdkd@udk‚if;/ 5aumif;uifwefqmrsm;udk tdrfrdk;ay:rSm udk;uG,faomol/ xm0&bk&m;ESifh rmvcHbk&m;udk wdkifwnfvsuf udsefqdkudk;uG,faomolwdk@udk‚if;/ 6xm0&bk&m;.aemufawmfodk@ rvkduf/ qkwfoGm;aomol/ xm0&bk&m;udkr&SmazG rar;jref;aomolwdk@udk‚if; igy,f&Sif;rnf? 7t&Sifxm0&bk&m;.a&S@awmfY +idrf0yfpGmae=uavmh? xm0&bk&m;.ae@eD;+yD? xm0&bk&m;onf rddrd,ZfyGJawmfudk jyifqifI/ yGJ0ifaomolwdk@udk oef@&Sif;apawmfrl+yD? 8xm0&bk&m; yGJcHawmfrlaomae@Y rif;rsm;/ aqGawmfrsdK;awmfrsm;ESifh xl;jcif;pGm0wfaomolrsm; taygif;wdk@udk igppfa=umrnf? 9olwyg;. tdrfwHcg;cHkudkausmfI tEdkiftxufjyKjcif;/ vSnfhpm;jcif;tm;jzifh &aomOpPmESifh rdrdocif.tdrfudk jynfhap aomoltaygif;wdk@udkvnf; xdkae@Y igppfa=umrnf? 10xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ xdkae@Y ighwHcg;0 rSm atmf[pfoHudk‚if;/ 'kwd,+rdK@Y idkaºuG;jrnfwrf;oHudk‚if; awmif±dk;Yjyif;pGm csdK;zsufoHudk‚if; =um;&.? 11rmawW&St&yfom;wdk@/ idkaºuG;jrnfwrf;=uavmh? ukefonftaygif;wdk@onf jywf=u+yD? aiGudkaqmifaomol taygif;wdk@onf qHk;=u+yD? 12xdkumvY igonf rD;cGufudkudkifI a,±k&Svif+rdK@udk ppfa=umrnf? xm0&bk&m; onf aus;Zl;udkvnf;rjyK/ tjypfudkvnf;ray;[k atmufarhvsuf/ rdrdwdk@tenftzwfay:Y ae&musaom olwdk@udk igppfa=umrnf? [email protected] olwyg;vk,lI/ [email protected]&monf vlqdwfnH vsuf&Sdvdrfhrnf? tdrfudkaqmufaomfvnf; rae&=u? pyspfO,smufudkpdkufaomfvnf; pyspf&nfudk raomuf&=u? 14xm0&bk &m;.ae@}uD;eD;+yD? eD;+yD/ tv#iftjrefvm.? xm0&bk&m;. ae@odwif;onf em;Ycg;.? xdkae@Y ol&Jonf atmf[pfvdrfhrnf? 15xkdae@onf trsufxGufaomae@/ qif;&Jylyefjcif;udk cH&aomae@/ okwfoify,f&Sif; zsufqD;&mae@/ tvif;uG,fI arSmifrdkufaomae@/ rdkCf;tHkI xlxyfaom arSmifrdkufzHk;v$rf;aomae@/ 16cdkifcHh aom+rdK@/ jrifhaom&Jwdkufwdk@wbufY wHydk;r_wfI aºuG;a=umf&mae@jzpf.? 17olwdk@onf xm0&bk&m;udk jypfrSm aoma=umifh/ olwdk@udk ighn‡Of;qJojzifh rsufpdrjrifaomoluJhodk@ oGm;=uvdrfhrnf? olwdk@taoG;udk ajrr_efuJhodk@ oGef;I tom;udkvnf; rpifuJhodk@rSwf=uvdrfhrnf? 18xm0&bk&m; trsufxGufawmfrlaomae@Y olwdk@a&$aiGonf olwdk@udkru,fEdkif&m? a'gotrsufawmfrD;onf wjynfvHk;udkavmifvdrfhrnf? jynfoljynf om;taygif;wdk@udk tv#iftjrefpD&ifI tukeftpifokwfoif y,f&Sm;awmfrlvdrfhrnf? 2

t&Sufr&SdaomtrsdK;om;wdk@/ udk,fudkppfa=um=uavmh? 2trdef@awmftwdkif; rpD&if/ oifwdk@tcsdef onf zGJuJhodk@rvGef/ xm0&bk&m;. jyif;pGmaomtrsufawmfonf oifwdk@tay:odk@ ra&muf/ xm0&bk&m;. trsufawmfae@onf oifwdk@tay:odk@ra&mufrSD udk,fudkppfa=um=uavmh? w&m;awmftwdkif;usifhI pdwfESdrfhcsaom jynfoljynfom;taygif;wdk@/ xm0&bk&m;udk &Sm=uavmh? ajzmifhrwfjcif;ESifh pdwfESdrfhcsjcif;udk vnf; &Sm=uavmh? xm0&bk&m;trsufxGufawmfrlaom ae@Y oifwdk@onf ykef;a&Smif&mudk awG@aumif; awG@=uvdrfhrnf? 4tu,fpifppf *gZ+rdK@onf pGef@ypf&m/ tm&Sauvkef+rdK@onf okwfoify,f&Sif;&mjzpfvdrfhrnf? tmZkwf +rdK@om;wdk@udk rGef;wnfhcsdefY ESifxkwfI/ {}uKef+rdK@udkvnf; ESifxkwf=uvdrfhrnf? 5tdk yifv,furf;em;rSm aeaom ac&odtrsdK;om;wdk@/ oifwdk@wbufY xm0&bk&m;. E_wfuywfawmf&Sd.? tdkzdvdwWdvlae&m cgemefjynf/ oifY tb,folr# raeapjcif;iSg igokwfoifrnf? 6y,fv,furf;em;t&yfonf usufpm;&m/ odk;xde;f rSDcdk&m odk;+cHvkyfp&mbdk@ jzpfvdrfhrnf? 7yifv,furf;onfvnf; usefºuGif;aom ,k'trsdK;om;wdk@tbdk@jzpfI/ olwdk@ onf xdkt&yfY usufpm;=uvdrfhrnf? ntcsdefYvnf; tm&Sauvke+f rdK@&m tdrfwdk@Y tdyf=uvdrfhrnf? olwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf olwdk@udk t=unfht±_ºuGvmI odrf;oGm;jcif;ab;udk y,f&Sif;awmfrlvdrfhrnf? 8armbtrsdK;om;ESifh trRKeftrsdK;om;wdk@onf ig.vlrsdKudk uJh&J@jypfwifI/ ig.vlae&mwbufY 0gºuGm;aompum;udk =um;+yD? 9odk@jzpfI/ Áoa&vtrsdK;.bk&m;ocif/ aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0& bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ armbjynfESifh trRKefjynfonf aom'Hk+rdK@ESifh a*garm&+rdK@uJhodk@ ql;yifaygufaom t&yf/ qm;csufbdk@ ajrwl;&mt&yf/ tpOft+rJysufqD;&m t&yfjzpfI usefºuGif;aomig.vl/ ig.trdsK;om; wdk@onf vk,lodrf;pm;=uvdrfhrnf? 10xdkolwdk@onf rme}uD;aomol jzpfI uJh&J@vsuf/ aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m;. vlrsdK;wbufY 0gºuGm;aoma=umifh xdkodk@aomtjypfudk cH&=uvdrfhrnf? 11xm0&bk&m; onf olwdk@wbufY a=umufrufbG,fjzpfI/ avmuDbk&m; &Sdor#wdk@udk tiwfxm;awmfrlvdrfhrnf? wyg; trsdK;om;ae&m u|ef;&Sdor#wdk@onf toD;toD; rddrdwdk@t&yfY &Sdcdk;=uvdrfhrnf? 12tdkuk&Sjynfom;wdk@/ oifwdk@ onfvnf; ighxm;jzifh taocH&=uvdrfhrnf? 13ajrmufrsufESmudkvnf; wdkufI tm±_&djynfudk zsufqD;awmfrlrnf? edaea0+rdK@udk vlqdwfnH&mt&yf/ vGifjyifuJhodk@ aoG@ajcmufaomt&yf jzpfapawmfrlrnf? 14+rdK@tv,fY odk;pkrsm;ESifh wyg;trsdK;om;&J taygif; wdk@onf tdyf=uvdrfhrnf? 0HydkESifh jzLwdk@onf wHcg;xkwfI ae&musI jywif;aygufY jrnf=uvdrfhrnf? wHcg; cHkwdk@onf vlqdwfnHvsuf/ tm&Zfopfom;Y tajymufy,f&Sif;vsuf &Sdvdrfhrnf? 15xdk+rdK@u/ ig&Sd.? igrSwyg; tb,folr#r&Sd[k qdkvsuf/ aomuESifhuif;vGwfI 0rf;ajrmufvsuf aebl;aom+rdK@jzpfygonfwum;? ,ckrSm okwfoify,f&Sif;&m/ om;&Jtdyf&mt&yf jzpfygonfwum;? a&SmufoGm;aomol taygif;wdk@onf uJh&J@oHudk jyKI vufzsm;cg=uvdrfhrnf? 1

3 1qef@usifbufjyKI npfnL;vsuf n‡Of;qJwwfaom+rdK@onf tr*Fvm&Sd.? 2E_wfuywfawmftoH udkem;raxmif/ qHk;rawmfrljcif;udkrcH/ xm0&bk&m;udk rcdkv_H/ rdrdbk&if;ocifhxHawmfodk@ rcsOf;uyf/ 3+rdK@tv,f Y rif;rsm;wdk@onf a[mufaomjcaoFhjzpf=u.?

w&m;ol}uD;onf eHeufwdkifatmif tb,ft&mr# rcsef rxm;? nOfhY vSnfhvnfwwfaom awmacG;jzpf=u.? 4ya&mzufwdk@onf v#yfay:aomol/ opPmysufaom oljzpf=u.? ,Zfyka&m[dwfwdk@onf oef@&Sif;&mXmeawmfudk npfnL;apI w&m;awmfudkvnf; ±_wfcs=u.? 5odk@aomfvnf; xm0&bk&m;onf +rdK@tv,fY w&m;ojzifh jyKawmfrl.? rw&m;aomtr_udk jyKawmfrrl? eHeuftpOftwdkif; ajzmifhrwfa=umif;udk rc|wfr,Gif; abmfjyawmfrl.? okd@aomfvnf;/ t"rRvlwdk@onf &Sufa=umufjcif;r&Sd=u? 6vltrsdK;wdk@udk igy,fzsufI olwdk@&Jwdkufrsm;ukd zsufqD;av+yD? vrf;wdk@Y tb,folr# roGm;rvmapjcif;iSg vlqdwfnHap+yD? +rdK@wdk@udkvnf; vlwpHkwa,mufr# raeapjcif;iSg zsufqD;av+yD? 7xdktcg igu/ tu,fpifppf Tr#avmuf igqHk;r+yD;rS oifonf udk,fae&mudk ry,f&Sif;apjcif;iSg/ ighudk a=umuf&GH@I enf;cHvdrfhrnf[k qdkaomfvnf;/ olwdk@onf }udK;pm;I rSm;,Gif;aomtusifhudkom usifh=u.? 8odk@aomfvnf;/ xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ brf;qD;vk,ufjcif;iSg rcsrSDwdkifatmif ighudk iHhvifh=uavmh? wdkif;EdkifiHjynfom; trsdK;rsdK;wdk@udk pka0;apI/ ightrsuf/ igha'got&Sdefudk tukeftpif oGef;avmif;rnf[k igt}uH&Sd.? igha'gorD;onf ajrwjyifvHk;udk avmif&vdrfhrnf? 9tu,fpifppf vlrsdK; taygif;wdk@onf xm0&bk&m;. tr_awmfudk wnDwnGwfwnf; aqmif&Gufrnfta=umif;/ emrawmfudk yXemjyKapjcif;iSg oef@&Sif;aom bmompum;udk olwdk@tm; igjyefay;rnf? 10uk&Sjynf. jrpfwdk@wbuf/ t&yf&yfY uGJjym;vsufaeaom ig.vlrsdK; owdk@orD;/ ighudkawmif;yefaom olwdk@onf ightbdk@ ylaZmfouUm udk aqmifcJh=uvdrfhrnf? 11ighudkjypfrSmaom tjypfrsm;a=umifh xdktcg oifonf &SufuJjG cif;udkrcH&? oif.*k%f toa&a=umifh 0gºuGm;aomolwdk@udk oifhtv,fY igy,f&Sif;rnf? oifonfvnf; ig.oef@&Sif;aomawmif udk trSDjyKI aemufwzefrme raxmifv$m;&? 12ESdrhfcsqif;&JaomtrsdK;udk oifhtv,fY igcsefxm;rnf? xdkol wdk@onf xm0&bk&m;. emrawmfudk cdkv_H=uvdrfhrnf? 13usefºuGif;aom Áoa&v trsdK;om;wdk@onf rw &m;aomtr_udk rjyK&=u? rkomrajym&=u? olwdk@Y vSnfhpm;wwfaom v#mr&Sd&? tb,for# ra=umuf apbJ pm;aomufvsuf/ tdyfvsuf ae&=uvdrfhrnf? 14tdkZdtkefowdk@orD;/ oDcsif;qdkavmh? tdkÁoa&vtrsdK;/ aºuG;a=umfavmh? tdka,±k&Svif owdk@orD;/ pdwfESvHk;tºuGif;rJh 0rf;ajrmuf&$ifvef;avmh? xm0&bk&m;onf oif.tjypf'%fwdk@udk yajymufapI/ oif. &efolwdk@udk y,f&Sm;awmfrl+yD? Áoa&vtrsdK;. &Sifbk&if xm0&bk&m;onf oifhtv,fY &Sdawmfrl.? oifonf aemufwzef ab;Oy'fESifhrawG@r}uHK&? 16rpdk;&drfESifh[k a,±k&Svif+rdK@tm;‚if;/ vuftm;ravsmhap ESifh[k/ Zdtkefawmiftm;‚if; xdktcgqdk&.? 17oif. bk&m;ocif xm0&bk&m;onf oifhtv,fY&SdI/ wefcdk; }uD;aombk&m;onf oifhudku,fwif awmfrlvdrfhrnf? oifYtm;&I 0rf;ajrmufawmfrv l drfhrnf? cspfjcif;arwWmY usdef;0yfI/ oDcsif;qdkjcif;ESifhwuG oifY 0rf;ajrmufawmfrlvdrfhrnf? 18uJh&J@jcif;0efudk oifxrf;&m ta=umif;wnf;[laom/ oifESifha0;I "rRyGJudkrcH&bJ n‡dK;i,fvsuf&Sdaom olwdk@udkigpka0;aprnf? 19oifhudk n‡Of;qJaomol taygif;wdk@udk xdktcg igpD&ifrnf? emaomoludk csrf;omay;rnf? ESifxkwfjcif;udk cH&aom oludk oif;zGJ@aprnf? t&SufuGJjcif;udk cH&&mjynft&yf&yfwdk@Y csD;rGrf;jcif;*k%ftoa&udk ay;rnf? 20xdkumv Y oifwdk@udkwzef igaqmifcJhI pka0;apojzifh/ odrf;oGm;jcif;udk cH&aomolwdk@udk oifwdk@rsufarSmufY wzef aqmifcJhjyefaomtcg/ ajr}uD;om;trdsK;rsdK;wdk@wGif csD;rGrf;jcif;*k%ftoa&udk oifwdk@tm; ay;rnf[k xm0& bk&m; rdef@awmfrl.?

ya&mzufaZzedpD&ifa&;xm;aom tem*wWdusrf;+yD;.?

[*~Jtem*wWdusrf;? HAGGAI.

1 'g&drif;}uD;eefpHESpfESpf/ qXrv w&ufae@wGif/ ya&mzuf[*~Jtm;jzifh ,k'+rdK@0ef/ &Smvaovom; aZ±kAaAvESifh ,Zfyka&m[dwfrif; a,mZ'ufom; a,m±_qDodk@ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmf a&mufvmI/ 2aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ tcsdefra&mufao;/ xm0&bk&m; .tdrfawmfudk wnfaqmuf&aom tcsdefra&mufao;[k Tvlrsm;ajymqdk=uonfrSm/ 3ya&mzuf[*~Jtm; jzifh xm0&bk&m;. E_wfuywfawmf a&mufvmonfum;/ 4tcsif;vlwdk@/ oifwdk@onf trdk;ESpfxyfESifhjynfhpHk aomtdrfY aecsdef&Sdvsufyif/ 5 tdrfawmfysufvsufae&rnfavm? ,ckrSm aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0& bk&m; 6 rdef@awmfrlonfum;/ udk,fusifhaomtusifhwdk@udk qifjcif=uavmh? oifwdk@onf rsm;pGmaom rsdK;aph udk}uJaomfvnf; toD;tESHenf;yg;&.? pm;&aomfvnf; 0pGmrpm;&=u? aomuf&aomfvnf; 0pGmraomuf &=u? t0wfudk 0wf&aomfvnf; aEG;pGmr0wf&=u? tvkyfvkyfI tcudkcH&aomfvnf; rvHkaomtdwfxJrSm odkxm;&.? 7 aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ udk,ftusifhudk qifjcif=uavmh? 8 awmifay:odk@ wufoGm;I opfom;udk aqmifcJh+yD;v#if tdrfawmfudk aqmuf=uavmh? igonfvnf; tm;&I ig.bkef;onf xif&Sm;vdrfhrnf[k/ xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 9oifwdk@onf rsm;pGm&rnf[k ajrmfvifhaomf vnf; &aomOpPm acgif;yg;&.? tdrfodk@ a&mufaomtcg igr_wfvdkuf.? tb,fa=umifhenf;[k aumif;uif Adkvfajc t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? igonf ysufvsuf&Sdaoma=umifh‚if;/ oifwdk@onf toD;toD; rdrdwdk@tdrfodk@ ajy;aoma=umifh‚if; jzpfownf;? 10 xdka=umifh oifwdk@tay:rSm rdkCf;acgifojzifh ESifhrus&? ajronfvnf; toD;tESHudkray;&? 11 ajray:Y‚if;/ awmifay:Y‚if;/ qefpyg;/ csdKaompyspf&nf/ qDtay:Y ‚if;/ ajrxJuxGufor#tay:Y‚if;/ vlowW0g wd&p>meftaygif;wdk@Y‚if;/ vkyfaqmifor#tay:Y‚if;/ aoG@ajcmufjcif;tr_udk igrSmvdkufav+yD[k rdef@awmfrl.? 12 xdktcg &Smvaovom; aZ±kAaAvESifh ,Zfyka&m[dwfrif; a,mZ'ufom; a,m±_rSpI usefºuGif;aomoltaygif;onf rdrdwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;. trdef@awmfudk‚if;/ rdrdwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m; apcdkif;awmfrlaomya&mzuf [*~Jpum;udk‚if; em;axmifojzihf/ xm0&bk&m; a&S@awmfY a=umuf&GH@=u.? 13xdktcg xm0&bk&m; rSmxm;awmfrlonftwdkif; xm0&bk&m;. wref [*~Ju/ igonf oifwdk@ESifhtwl&Sd.[k/ xm0&bk&m; rdef@awmfrla=umif;udk vlrsm;wdk@tm; qifhqdkav.? 14 xm0&bk&m;onf vnf;/ ,k'+rdK@0efESifh &Smvavvom; aZ±kAaAvESifh ,Zfyka&m[dwfrif; a,mZ'ufom; a,m±_rSpI usefºuGif;aomol taygif;wdk@udk E_d;aqmfawmfrlaomtm;jzifh/ 15 'g&drif;}uD;eef;pHESpfESpf/ qÏrvESpfq,fav; &ufae@wGif/ olwdk@onfvmI rdrdwdk@bk&m;ocif/ aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m;. tdrfawmfY tvkyf vkyf=u.? 2 1 owWrv ESpfq,fw&ufae@wGif/ ya&mzuf[*~Jtm;jzifh xm0&bk&m;. E_wfuywfawmf a&mufvm I/ 2oifonf ,k'+rdK@0ef &Smvaovom; aZ±kAaAvESifh ,Zfyka&m[dwfrif; a,mZ'ufom; a,m±_rSpI usefºuGif;aomolwdk@tm; qifhqdk&rnfrSm/ 3Ttdrfawmfonf a&S;bkef;ESifhjynfhpHkonfudk jrifbl;I oifwdk@wGif usefºuGif;aomolum; tb,folenf;? 1

,cktb,ft&mudk jrifoenf;? E_dif;,Snfv#if oifwdk@rsufarSmufY tb,fr#r[kwfouJhodk@ jzpfonfr[kwfavmh? 4odk@aomfvnf;/ tdkaZ±kAaAv/ tm;,lavmh[k/ xm0& bk&m;rdef@awmfrl.? tdk,Zfyka&m[dwfrif; a,mZ'ufom; a,m±_/ tm;,lavmh? tdkjynfoljynfom;taygif; wdk@/ tm;,l=uavmh[k/ xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 5tJ*kwWKjynfrSxGufoGm;aomtcg oifwdk@ESifh igzGJ@aom yËdnmOfpum;ESifhtnD igonfoifwdk@ESifhtwl&Sd.? ig.0dnmOfawmfonf oifwdk@wGifae&mus.? rpdk;&drf=u ESifh[k/ aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 6aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmf rlonfum;/ umvr=umrjrifhrSD aumif;uif/ ajr}uD;/ yifv,f/ ukef;wdk@udkwzef igvkyfOD;rnf? 7vlrsdK;taygif; wdk@udkvnf; igvkyfOD;rnf? vlrsdK;taygif;wdk@ ESpfoufbG,faomt&monf a&mufI/ Ttdrfudk bkef;ESifh igjynfhpHkaprnf[k aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 8a&$ESifhaiGudk igydkifonf[k/ aumif; uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 9aemufwnfaom Ttdrfawmfonf t&iftdrfawmfxuf bkef;omI }uD;vdrfhrnf[k/ aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? Tt&yfYvnf; +idrfouf jcif;udk igay;rnf[k/ aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 10 'g,drif;}uD;eef;pHESpfESpf e0rvESpfq,fav;&ufae@wGif/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmf onf ya&mzuf[*~Jtm;jzifh a&mufvmvsuf/ 11aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m;u/ oifonf 12 w&m;tr_udk ,Zfyka&m[dwfY ar;jref;&rnfrSm/ vlonf oef@&Sif;aomtrJom;udk rdrdt0wfESifhxkwfI aqmifcJhvsuf/ rkef@/ [if;/ pyspf&nf/ qDtp&Sdaom pm;p&mwpHkwckudk xdkt0wfESifhxdv#if/ xdkpm;p&monf oef@&Sif;vdrfhrnf avm[k ar;jref;aomf/ ,Zfyka&m[dwfwdk@u/ 13 [*~Juvnf;/ taoaumiftm;jzifh xdkpm;p&monf roef@&Sif;[k jyefajym=u.? tpif=u,faomolonf xdkt&mwpHkwckudkxdvsif npfnL;jcif;&Sdvdrfhrnfavm[k ar;jref;aomf/ ,Zfyka&m[dwfwdk@u/ npfnL;jcif;&Sdvdrfhrnfavm[k jyefajym=u.? 14[m*~Juvnf;/ TvlrsdK;/ Tjynfom;wdk@onf ighrsufarSmufY xdktwljzpf=u.? olwdk@vkyfaqmifor#onfvnf; xdktwljzpf.? ighxHrSm ylaZmfaomt&monfvnf; npfnL;.[k/ xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 15xm0&bk&m;. AdrmefawmfY ausmufwckay:rSm wckudkrwifrSD ,ae@rSpI txuftr_udk jyef=unfhqifjcif=uygavmh? 16 xdkumvwGif qeftwif;ESpfq,fxGuf&aom pyg;yHkodk@ vlvmaomtcg wq,fudkom&.? pyspf&nftkd; ig;q,fudk,l jcif;iSg pyspfoD;e,f&musif;odk@ vmaomtcg ESpfq,fudkom&.? 17 oifwdk@vkyfaqmifor#wdk@wGif avxdI tyifaoab;/ t&nf,dkIaoab;jzifh igonf'%fcwfcJh+yD? odk@aomfvnf;/ oifwdk@onf ighxHodk@jyefI rvm=u [k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 18xm0&bk&m;. Adrmefawmf wdkufjrpfusI/ e0rvESpfq,fav;&ufae@/ ,ae@rSpI a&S@odk@ajrmf=unfh qifjcif=uygavmh? qifjcif&rnfta=umif;t&m [lrlum;/ 19pyg;usDYpyg;&Sdo avm? r&Sd? pyspfyif/ oabFmozef;yif/ ovJyif/ oHvGifyifwdk@onf toD;udkroD;=uao;? odk@aomfvnf;/ ,ae@rSpI oifwdk@udk igaumif;}uD;ay;rnf[k igrdef@awmfrl.? 20 xdkvESpfq,fav;&ufae@wGif/ xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf [*~Jodk@wzefa&muf 21 vmI/ oifonf ,k'+rdK@0ef/ aZ±kAaAvudk qifhqdk&rnfrSm/ igonf aumif;uifESifhajr}uD;udk v_yfrnf? 22wdkif;EdkifiH wdk@. &mZyv†ifrsm;udk arSmufveS fI/ trsdK;rsdK;aom wdkif;EdkifiHwefcdk;udk zsufqD;rnf? &xm;ESifh&xm;pD; ol&J wdk@udkvnf; arSmufvSefrnf? jrif;ESifhjrif;pD;ol&Jwdk@onf 23 wa,mufudkwa,muf ckwfIvSJ=uvdrfhrnf? aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ tdk&Smvaovom;/ ighu|efaZ±kAaAv/ xdktcg oifhudkig,lI

wHqdyfvufpGyfuJhodk@ cef@xm;rnf[k/ xm0&bk&m; aumif;uifAdkvfajct&Sif xm0&bk&m; rdef@awmfrl.?

rdef@awmfrl.?

ya&mzuf[*~JpD&ifa&;xm;aom tem*wWdusrf;+yD;.?

oifhudkiga&G;cs,f+yD[k

Zmc&dtem*wWdusrf;? Z E C H A R I A H.

1 'g,drif;}uD;eefpHESpfESpf tÏrvwGif Áa'gom;Am&cd.om; ya&mzufZmc&dodk@a&mufvm aom xm0&bk&m;. E_wfuywfawmf[lrlum;/ 2xm0&bk&m;onf oifwdk@bdk;ab;rsm;udk tvGeftrsufawmf xGufawmfrl+yD? 3odk@aomfvnf;/ aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk olwdk@tm; qifhqdk &rnfrSm/ ighxHodk@jyefIvm=uavmh[k/ aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? igonfoifwdk@ &Sd&modk@ jyefvmrnf[k aumif;uifAdkvfajc 4 t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? a&S;ya&mzufwdk@u/ oifwdk@ raumif;aomvrf;/ raumif;aomtusifhrsm;udk ,ck=uOfa&Smif=uavmh[k/ aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0& bk&m; rdef@awmfrlonfudk qifhqdkvsuf aºuG;a=umfaomfvnf; em;r=um;/ ighpum;udk em;raxmifaom 5 oifwdk@bdk;ab;rsm;uJhodk@ rjyK=uESifh[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? bdk;ab;wdk@onf tb,frSm&Sd=uoenf;? ya&mzufwdk@onf tpOft+rJtouf&Sifwwf=uoavm? 6ig.u|ef ya&mzufwdk@Y rSmxm;aom ig.ynwf pum;wdk@onf oifwdk@bdk;ab;rsm;udk rSD=u+yDr[kwfavm? olwdk@onf owd&I igwdk@usifh}uHjyKrlonfESifh tavsmuf/ aumif;uifAdkvfajct&Sif xm0&bk&m;onf igwdk@Y pD&ifrnf[k t}uH&Sdawmfrlonftwdkif;/ pD&if awmfrl+yD[k ajymqdkonfr[kwfavm[k rdef@awmfrl.? 7 'g&drif;}uD; eef;pHESpfESpf/ {um'orvwnf;[laom a[AufvESpfq,fav;&ufae@wGif/ xm0& bk&m;. E_wfuywfawmfonf Áa'gom;jzpfaom Am&cd.om; ya&mzufZmc&dodk@ a&mufvmI/ 8nOfhtcg jrif&aom±lyg±Hk[lrlum; jrif;eDudkpD;aomvlwOD;onf xifjcm;IcsdKifhwdk@ wGif&Sdaom rk&wkawmY&yf.? ol@aemufrSm eDaomjrif;/ ndKaomjrif;/ jzLaomjrif;wdk@onf &Sd=u.? 9 iguvnf;/ tdkocif/ xdkolu tb,fol enf;[kar;aomf igESifhajymqdkaom aumif;uifwrefu/ xdkolwdk@um; tb,foljzpfonfukd igjyrnf[k qdk+yD;rS/ 10rk&wkawmY &yfaomolu/ xdkolwdk@onf ajr}uD;t&yf&yfwdk@udk vSnfhvnfIoGm;apjcif;iSg xm0&bk&m; apv$wfawmfrlaomol jzpf=uonf[k jyefajym.? 11xdkolwdk@uvnf;/ tu|Efkyfwdk@onf ajr}uD;t&yf&yf wdk@udkvnfhvnfI oGm;yg+yD? ajr}uD;wa&SmufvHk;onf tr_r&Sd/ +idrf0yfvsuf&Sdyg.[k rk&wkawmY &yfaom xm0&bk&m;. aumif;uifwreftm; jyefav#muf=u.? 12 wzef xm0&bk&m;. aumif;uifwrefu/ tdkaumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m;/ udk,fawmf onftESpfckepfq,fywfvHk; trsufxGufawmfrlaom a,±k&Svif+rdK@ESifh ,k'+rdK@rsm;udk tb,fr#umvywfvHk; roem;bJaeawmfrlrnfenf;[k ar;av#mufaomf/ 13xm0&bk&m;onf igESifhajymqdkaom aumif;uifwref tm; aumif;aompum;/ ESpfodrfhaompum; jyefajymawmfrl.? 14 igESifhajymqdkaom aumif;uifwrefuvnf;/ aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk qihfqdkI aºuG;a=umf&rnfrSm/ igonf a,±k&Svif+rdK@ESifh Zdtkefawmiftbdk@ tvGef=uifemaom pdwftm;}uD;.? 15+idrf0yfpGmaeaom wyg;trsdK;om;wdk@udk tvGef trsufxGuf.? ta=umif;rlum;/ igonf a,±k&Svif+rdK@udk tenf;i,ftrsufxGufaomtcg olwdk@onf 0dkif;I n‡Of;qJ=u+yD? 16xdka=umifh xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum; aus;Zl;jyKcsifaompdwfESifh a,±k&Svif+rdK@odk@ igjyefvm+yD? T+rdK@wGif ightdrfudk wnfaqmuf&rnf? +rdK@udkvnf; wdkif;xGm&rnf[k aumif;uifAdkvfajc t&Sif xm0&bk&m; 1

rdef@awmfrl.? 17wzef aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m;. trdef@awmfudk qifhqdkIaºuG; a=umf&rnfrSm/ ig.+rdK@&Gmwdk@onf t&yf&yfY ESH@jym;I pDyif=uvdrfhrnf? xm0&bk&m;onf Zdtkefawmifom; wdk@udk ESpfodrfhapOD;rnf? a,±k&Svif+rdK@om;wdk@udk a&G;aumufI jyKpk&OD;rnf[k rdef@awmfrl.? 18 19 wzef igajrmf=unfhI OD;csdKav;acsmif;udk jrif&=u.? igESifhajymqdkaom aumif;uifwrefawmf tm;vnf; xdkOD;csdKwdk@um; tb,folenf;[kar;jrefaomf/ xdkOD;csdKwdk@onf ,k'jynf/ Áoa&vjynf/ a,±k&Svif+rdK@wdk@udk t&yf&yfodk@ uGJjym;apao OD;csdKjzpfonf[k jyefajym.? 20 xm0&bk&m;onfvnf; vuf orm;av;OD;wdk@udk jyawmfrl.? 21iguvnf;/ Tolwdk@onf tb,ftr_udkjyKjcif;iSg vmygoenf;[k ar;av#mufaomf aumif;uifwrefu/ xdkOD;csdKwdk@onf tb,folr#ajrmfIr=unfh0Hhatmif ,k'jynfom;wdk@ udk uGJjym;apaom OD;csdKjzpf=u.? Tvuform;wdkd@onf ,k'jynfom;wdk@udk uGJjym;apjcif;iSg wdkufvmaom xdkOD;csdKwdk@udk +cdrf;armif;I/ wyg;trsdK;. OD;csdKwdk@udk ±_wfcsaomol jzpf=uonf[k jyefajym.? 2 1 wzef igar#mf=unfhI/ wdkif;p&m}udK;udkudkifaom vlwOD;udkjrifv#if/ 2tb,ft&yfodk@ oGm;rnfenf; [k xkdoltm;ar;aomf/ a,±k&Svif+rdK@tvsm;teHudkodvkdI +rdK@udkwkdif;jcif;iSg 3 oGm;onf[k jyefajym.? igESihf ajymqkdaomaumif;uifwrefonf xGufoGm;aomf/ tjcm;aomaumif;uifwrefonf }udKqkdvsuf/ 4oifonf ajy;I xkdvkvifudkqifhqkd&rnfrSm a,±k&Svif+rdK@om; vlowW0gwd&p>mefwdk@onf tvGefrsm;aoma=umifh/ &Gmwdk@Yae&=uvdrfhrnf? 5 xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ igonf+rdK@ukdumaomrif;+rdK@±kd;jzpfrnf? +rdK@tv,fY vnf;igonf +rdK@. bkef;toa&jzpfrnf? 6tcsif;wdk@/ tcsif;wdk@/ ajrmufrsufESmt&yfrS ajy;vm=uavm[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? rdkCf;aumif;uifatmuf av;rsufESmwdk@Y oifwdk@YigESH@jym;ap+yD[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 7AmAkvkef+rdK@orD;xHrSaeaom tcsif;Zdtkefowdk@orD;/ tvGwfajy;avmh? 8 aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ oifwdk@udkzsufqD;aom vlrsKd;wdk@&Sd&modk@ bkef;xif&Sm;+yDrS ighudkapv$wf awmfrl.? oifwkd@udk xdaomolonf rsufqefawmfudk xdaomoljzpf.? 9 olwdk@udkigowfI [email protected]|efrsm; onf vk,zl sufqD;=uvdrfhrnf? aumif;uifAkdvfajct&Sif xm0&bk&m;onf ighudkapv$wfawmfrlonfukd oifwdk@od&=uvdrhfrnf? 10 tdkZdtkefowdk@orD;/ oDcsif;qdkI &$ifvef;avmh? igvmIoifhtv,fY aernf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 11xkdumvY vlrsKd;trsm;wdk@onf xm0&bk&m;bufodk@ 0ifpm;I ig.vljzpf=uvdrhfrnf? oifhtv,fY igaernf? aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m;onf ighudkoihfqDodk@ 12 apv$wfawmfrlonfudk oifod&vdrfhrnf? xm0&bk&m;onf oef@&Sif;aomjynfY rdrdtbdk@ ,k'jynfudktarGcHI wzefa,±k&Svif+rdK@ukd a&G;cs,fawmfrlvdrhfrnf? 13tdkvlowW0gtaygif;wkd@ xm0&bk&m;a&S@awmfY +idrf0yfpGmae=uavmh? oef@&Sif; aomusdef;0yf&mXmeawmfY xawmfrl+yD? 3 1 ,Zfyka&m[dwfrif; a,m±_onf xm0&bk&m;. aumif;uifwrefa&S@Y &yfaeonfudk‚if;/ pmwefonf &efbufjyKI ol.vufsmbufY &yfaeonfudk‚if;/ ightm;jyawmfrl.? 2xm0&bk&m;. aumif;uif wrefuvnf;/ tdkpmwef/ xm0&bk&m;onf oifhudkqHk;rawmfrlygapaom? a,±k&Svif+rdK@udk a&G;cs,f+yDaom xm0&bk&m;onf oifhukdqHk;rawmfrlygapaom? Tolonf 3 a,m±_onf rD;xJuE_wfaom xif;pjzpfonfr[kwfavmh[k pmweftm;qdk.?

npfnL;aomt0wfudk0wfvsuf/ aumif;uifwrefa&S@rSm &yfaeonfjzpfI/ 4aumif;uifwrefu/ npfnL;aomt0wfudk c|wfy,f=uavm[k rdrda&S@rSm &yfaeaom tjcm;olwkd@tm;qdk.? a,m±_tm;vnf; oifhtjypfudk igajz&Sif;+yD? wifhw,faomt0wfudk igaprnf[k qkd.? 5iguvnf;/ pif=u,f aomaygif;udk ol.acgif;ay:rSm wif=uap[k qkdonftwkdif;/ pif=u,faomaygif;udk ol.acgif;ay:rSm wifI t0wfudk0wfap=u.? xm0&bk&m;. aumif;uifwrefonfvnf;/ tem;rSm&yfae.? 6 wzef xm0&bk&m;. aumif;uifwrefonf aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m;. 7 trdef@awmfudk qifhqdkI a,m±_tm;ynwfxm;onfum;/ oifonfighvrf;odk@vdkufI ighynwfw&m;udkapmihfa&Smufv#if/ ightdrfudkpD&if&aomtcGihf/ ighwefwkdif;wdk@udk apmihf&aom tcGihf&Sdvdrfhrnf? a&S@awmfY &yfaeaomoltcsKd@wdk@ukd/ oifhtm;vrf;jy&aomoljzpfrnfta=umif; igcef@xm;rnf? 8tdk ,Zfyka&m[dwfrif; a,m±_oifha&S@rSmaeaom oifhtaygif;tabmfwdk@ESihf wuGem;axmifavm? olwdk@onf edrdwfvuQm%mESihf ,SOfaomoljzpf=u.? ig.u|efwnf;[laom tnGwfukd igay:xGef;aprnf? 9a,m±_a&S@rSm igxm;aomausmufudk =unfh±_avmh? xkdausmufwckudk rsufpDckepfvHk;=unfh±_vsuf &Sdvdrfhrnf? xkdausmufudkvnf; igxkvkyfrnf? wae@jcif;wGif Tjynf. tjypfudkigy,f&Sif;rnf[k aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 10xkdae@Y oifwkd@onf rdrdwdk@tdrfeD;csif;wa,mufudk wa,mufpyspfyifatmuf/ oabFmozef;yifatmufodk@ ac:bdwf=uvdrfh rnf [kaumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 4 1 igESihfajymqdkaom aumif;uifwrefonf jyefvmI/ tdyfaysmfaomoludk E_d;ouJhodk@ ighukdE_d;vsuf/ 2oifonftb,ft&mudkjrifoenf;[k ar;vsif/ igu/ tu|Ekfyfonf =unfh±_I a&$twd+yD;aom qDrD;cHkudk jrifyg.? rD;cHkwdkiftzsm;Y qDtdk;wvHk;/ rD;cGufckepfvHk;/ qDtkd;ESihf rD;cGufckepfvHk;qufaomf/ ¹yGefwHckepfwH&Sdyg.? 3qDtkd;vufsmbufY oHvGifyifwyif/ vuf0JbufY wyif/ rD;cHkudkvGrf;rdkCf;aom oHvGifyifESpfyif&Sdygonf[k qdk+yDrS/ 4igESihf ajymqdkaom aumif;uifwreftm; tu|Ekfyfocif/ Tt&mwdk@um; tb,ft&mjzpfoenf;[k ar;aomf/ 5 igESihfajymqdkaom aumif;uifwrefu/ Tt&mwdk@u/ tb,ft&mjzpfonfudk em;rvnfoavm [k ar;v#if/ tu|Efkyfem;rvnfygocif[k av#muf.? 6aumif;uifwrefuvnf;? aZ±kAaAvodk@ a&mufvm aomxm0&bk&m;. E_wfuywfawmf[lrlum;/ Ttr_onf Akdvfajctm;jzihf r[kwf/ tm%mwefckd;tm;jzihf r[kwf/ igh0dnmOftm;jzifh jzpfvdrfhrnf[k aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 7tkdawmif}uD;/ oifonftb,fodk@enf;? aZ±kAaAva&S@rSm nDaomt&yfjzpf&vdrhfrnf? vlrsm;wdk@u/ aus;Zl;awmf&Sdygap aom? aus;Zl;awmf&Sdygapaom[k aºuG;a=umfvsuf/ xdkrif;onf wdkufaxmifhtxGËfausmufudkwifxm; &vdrfhrnf? 8 wzefxm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@a&mufvmonfum;/ 9aZ±kAaAvonf Ttdrfawmftjrpfukd csxm;+yD? olonfvnf; vufpowf&vdrfhrnf? aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m; onf ighudkoifwdk@&Sd&modk@ apv$wfawmfrlonfudk oifwkd@od&=uvdrhfrnf? 10 tr_i,fjyKaomae@&ufudk tb,folonf rxdrJhjrifjyK&oenf;? csdef}udK;onf aZ±kAaAv vufY&Sdonfukd xkdckepfyg;wdk@onf jrifI 0rf;ajrmuf=uvdrfhrnf? xkdckepfyg;wdk@tm;/ ajr}uD;wjyifvHk;wGif awmifajrmufajy;wwfaom xm0&bk&m;. rsufpDawmfrsm; jzpfownf;[k rddef@awmfrl.? 11iguvnf;/ rD;cHkvufsmbuf/ vuf0JbufY&Sdaom xkdoHvGifyif ESpfyifum;/

tb,fodk@enf;[lI‚if;/ 12qDn‡pf&m a&$pufESpfcktm;jzihfh/ rdrw d dk@qDudkoGef;avmif;aom xkdoHvGif 13 udkif;ESpfudkif;tm; tb,fodk@enf;[lI‚if; ar;av#mufaomf/ aumif;uifwrefu/ xkdtukdif;wdk@udkem;rvnf oavm[k ar;v#if tu|Ekfyfem;rvnfygocif[k av#muf.? 14 aumif;uifwrefuvnf;/ xkdtudkif;wdk@onf ajr}uD;wjyifvHk;udk tpdk;ydkifawmfrlaomt&Sif. a&S@awmfY&yfaeaom bdodufcHolESpfyg;jzpfonf[k qkd.? 5 1 2 wzefigar#mf=unfhI/ ysH0Jvsuf&Sdaompmapmifukdjrif.? aumif;uifwrefuvnf;/ oifonftb,f t&mukdjrifoenf;[k ar;v#if/ ysH0Jvsuf&Sdaompmapmifukd jrifyg.? tvsm;tawmifESpfq,f/ teHtawmif wq,f&Sdygonf[k av#muf.? 3aumif;uifwrefuvnf;/ xkdpmapmifonf wjynfvHk;udkESH@jym;aom usdefjcif;jzpf.? cdk;wwfaomol&Sdor#wdk@onf xkdpmapmifwbufY ygonftwkdif; y,fzsufjcif;udkcH&=urnf? tusdef&Jaomol&Sdor#wkd@onf xkdpmapmifwbufYygonftwkdif;/ y,fjzwfjcif;udkcH&=urnf? 4aumif;uif Akdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ xkdpmapmifudk igxw k fabmfrnf? ckd;wwfaomol. tdrfxJodk@‚if;/ ihgemrukdwdkifwnfI rrSefaomusdefqkdjcif;udk jyKaomol. tdrfxJodk@‚if;/ 0ifIae&musojzifh ‚if;/ opfom;rsm;/ ausmufrsm;ESihf wuG/ xkdtdrfudkpm;vdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 5 wzef igESihfajymqdkaomaumif;uifwrefonf xGufI/ ,ckxGufvmaom t&mudkar#mf=unfh avmh [k ightm;qkdv#if/ 6xkdt&mum;/ tb,fft&menf;[k igar;aomf/ xkdt&monf xGufoGm;aom {zmjzpfonf [lI‚if;/ xkdt&monf wjynfvHk;Y olwdk@. t=uHtpnfjzpfonf[lI‚if;qdk.? 7 cJtcGufwq,fukdvnf;/ txufodk@csDajr‡mufI rdef;rwa,mufonf {zmxJY xkdifonfukdigjrif.? 8 aumif;uifwrefuvnf;/ xkdrdef;ronf 'kp±kduftjypfjzpf.[k qkdvsuf/ ol@ukd{zmxJudk csxm;I/ {zmt0ay:rSm cJjym;ukdwifav.? 9wzefigar#mf=unfhI/ awmief;. tawmifuJhokd@/ tawmif&Sdaom rdef;rESpfa,mufwdk@onf tawmifwdk@Y 0dnmOfygvsuf xGufvmI/ xkd{zmukd ajr}uD;ESihf rdkCf;aumif;uifpyf=um;odk@csDoGm;=u.? 10xkd{zmukdtb,f odk@csDoGm;=uoenf;[k igESihf ajymqkdaom aumif;uifwreftm;igar;aomf/ 11&SdemjynfY {zmtbkd@/ tdrfaqmufjcif;iSg csDoGm;=u.? xkdjynfYol. cHkay:rSmwifxm;I ae&mcs=uvdrfhrnf[k qdk.? 6 1 wzef igar#mf=unfhI/ a=u;0gjzihf+yD;aom awmifESpfvHk;=um;rSm &mxm;av;pD;xGufvm.? 2 yXr &m;Yjrif;eD/ 'kwd,&xm;Y jrif;euf/ 3wwd,&xm;Y jrif;jzL/ pwkwˆ&xm;Y cGeftm;}uD;aom jrif;usm;wdk@onf uvsuf&Sd=u.? 4tu|Ekfyfocif/ xkd&xm;wdk@um; tb,fodk@enf;[k igESihf ajymqkdaom aumif;uifwreftm; igar;aomf/ 5aumif;uifwrefu/ xkd&xm;wdk@onf ajr}uD;wjyifvHk;udk tpdk;ydkifawmfrlaom t&Sif. a&S@awmfY &yfae&mrS xGufoGm;aom rdkCf;aumif;uifav;/ av;yg;jzpf.? 6uaomjrif;eufwdk@onf ajrmufjynfokd@oGm; =u.? jrif;jzLwdk@onf jrif;eufaemufodk@vdkuf=u.? jrif;usm;wdk@onf awmifjynfodk@oGm;=u.[k qkd.? 7 cGeftm;}uD;aomjrif;wdk@onfxGufI/ ajr}uD;ay:rSmawmifajrmufodk@ vSnfhvnfjcif;iSg/ tm;xkwf=u.? aumif;uifwrefuvnf;/ oGm;Iajr}uD;ay:rSm/ awmifajrmufodk@vSnfhvnfjcif;iSg tm;xkwf=u.? aumif;uif wrefuvnf;/ oGm;Iajr}uD;ay:rSmawmifajrmufodk@ vSnfhvnf=uavmh[k qdkonftwdkif;/ olwdk@onf ajr}uD;ay:rSm awmifajrmufodk@ vSnfhvnf=u.? 8aumif;uifwref

onfvnf; ighudkac:I/ =unfhavmh? ajrmufjynfodk@oGm;aomjrif;wdk@onf ightrsufudkajrmufjynfY wnfap=u+yD[k qkd.? 9 wzef xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@a&mufvmonfum;/ 10t&ifodrf; oGm;jcif;ukd cH&I/ ,ckAmAkvkef+rdK@rSjyefvmaom a[v'JtrsKd;/ awmbd&trsKd;/ a,'g,trsKd; tcsKd@wdk@ukdac:I/ wae@csif; wGif; aZzed. om;a,m&Sdtdrfokd@oGm;+yD;aomf/ 11a&$aiGwdk@udk,lI o&zludkvkyf+yDv#if/ a,mZ'ufom; ,Zfyka&m[dwfrif; a,m±_. acgif;ay:rSmwifavm? 12 aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m;trdef@awmfukd xkdoltm;qifhqkd&rnfrSm/ tnGwftrnf&Sdaom olukd =unfh±_avmh? rdrda'ot&yfY aygufIxm0&bk&m;. Adrmefawmfudk wnfaqmufvdrfhrnf? 13 xm0&bk&m;. Adrmefawmfukd wnfaqmuf+yD;v#if/ bkef;}uD;I rdrd&mZyv†ifawmfay:rSm xkdifvsufpdk;pHvdrfhrnf? &mZyv†ifawmfay:rSm ,Zfyka&m[dwfvnf; jzpfI/ xkdESpfyg;wdk@ onf rd\[m,yËdnmOfudkzJG@=uvdrhfrnf? 14xkdo&zlonf a[vif/ awmbd,/ a,'g,/ aZzed.om; [ifwdk@tbkd@/ xm0&bk&m;. AdrmefawmfY oufaojzpf&rnf? 15a0;aomolwdk@onfvnf;vmI xm0&bk&m;. AdrmefawmfY wnfaqmuf=uvdrfhrnf? aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m;onf ighukdoif wkd@&Sd&modk@ apv$wfawmfrlonfudk oifwkd@od&=uvdrhfrnf? oifwdk@onf [email protected]&m;ocif xm0&bk&m;. trdef@ukdaphaphem;axmifv#if/ Todk@jzpf&vdrhfrnf[k em;axmif.? 7 1 'g&drif;}uD;eef;pHav;ESpf cdovkrnfaom e0rvav;&ufae@wGif/ xm0&bk&m;a&S@awmfY qkawmif; jcif;iSg‚if;/ ESpfaygif;rsm;pGm yOPrvwGifidkaºuG;I +cdK;jcHpGmusihf&ygrnfavm[k aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&. tdrfawmfY&Sdaom ,Zfyka&m[dwfESihf ya&mzufwdk@tm; ar;av#mufjcif;iSg‚if;/ &Sa&Zm/ a&*arFvufESihf olwdk@vlrsm;udkbk&m;ocif. tdrfawmfodk@apv$wf=u aomtcg/ 4aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf igZmc&dodk@a&mufvmI/ 5 ,Zfyka&m[dwfESihf jynfoljynfom;taygif;wdk@tm; oifqifhqkd&rnfrSm/ tESpfckepfq,fywfvHk; oifwkd@onf yOPrvESihf owWrvwGif tpma&SmifI idkaºuG;jrnf;wrf; aomtcg/ 6 pmaomufaomtcgYvnf; tu,fpifppfightvkd&Sdonftwkdif; ightm;tpma&Smif=uoavmh? 7 udk,ftvkdtavsmufpm;aomuf=uonfr[kwfavm? a,&k&Svif+rdK@rysuf/ pnfyifIywfvnfY &Sdaom +rdK@&Gm/ awmifrsufESmt&yfESihf ajrnDaomt&yfY vlrsm;ao;aomtcg/ a&S;ya&mzufwdk@jzihf xm0&bk&m;aºuG;a=umf awmfrlaom trdef@awmfjynfhpHk+yDr[kwfavm[k rdef@awmfrl.? 8 xkdtcg xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf Zmc&dodk@a&mufvmonfum;/ 9w&m;tr_ukd w&m;ojzifh pD&if=uavmh? oem;jcif;u±k%mpdwfESihf wa,mufukdwa,mufaus;Zl;jyK=uavmh? 10 rdbr&Sdaomol/ rkwfqkd;r/ wu|ef;wEkdifiHom;/ qif;&Jom;ukd rn‡Of;qJ=uESihf? wa,mufudk wa,muf raumif;aomt=uHukd r=uH=uESihf[k aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlaomfvnf;/ 11olwdk@onf em;raxmifbJ vGwfatmif±kef;=u.? r=um;apjcif;iSg/ em;ukdydwf=u.? 12w&m;pum;ukd‚if;/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m;. 0dnmOfawmfonf a&S;ya&mzufwdk@jzifh xm;awmfrlaompum;ukd‚if; olwdk@onfr=um;apjcif;iSg/ rdrdwdk@ESvHk;ukd pdefausmufuJhokd@rmap=u.? xkda=umifh aumif;uifAdkvfajct&Sif xm0&bk&m;onf tvGeftrsuf xGufawmfrl.? 13ig[pfac:Iolwdk@onf em;raxmifouJhodk@/ wzefolwdk@onf [pfac:I igvnf;em;raxmifbJae+yD[k aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrl.? olwdk@rodaomvlrsKd;

taygif;wdk@wGif avabGwdkufI igvGif+yD? xkda=umifh/ olwdk@onf vlqdwfnHvsuf&Sd tb,folr#roGm;rvm? om,maomjynfonf okwfoify,f&Sif;&mjzpfav+yDwum;[k rdef@awmfrl.? 8 1 wzef aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonf ighqDodk@a&mufvmI/ 2 aumif;uifAkdvfajct&Sif xm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ igonfZdtkefawmiftbkd@ tvGefpdwftm; }uD;+yD? tvGeftrsufxGufI oltbkd@pdwftm;}uD;+yD? 3aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0& bk&m;rdef@ awmfrlonfum;/ Zdtkefawmifodk@igjyefvm+yD? a,&k&Svif+rdK@xJrSmaernf? a,±k&Svif+rdK@udk orRm+rdK@[lI‚if;/ aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m;. awmifawmfukdoef@&Sif;aom 4 awmif[lI‚if;/ orkwf=uvdrfhrnf? aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m;/ tdkaoma,musfm;rdef;r/ touf}uD;I awmifa0;ukdifaomoltaygif;wdk@onf a,&k&Svif+rdK@vrf;wdk@Y ae=uavOD;rnf? 5 +rdK@vrf;wdk@onfvnf; upm;aomoli,fa,mufsm;rdef;rwdk@ESihf tjypf&Sd=uvdrhfrnf? +rdK@vrf;wdk@onf vnf;/ upm;aomoli,fa,mufsm;rdef;rwdk@ESihf tjynfh&Sd=uvdrfhrnf? wzefrdef@awmfrlonfum;/ xkdtr_ ,ckumvwGif usefºuGif;aom Tvlwdk@rsufarSmufY tHh=ozG,fjzpfaomf vnf;/ ighrsufarSmufY tHh=obG,fjzpf&mavoavm[k aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 7aumif;uif Adkvfajct&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ ig.vlwdk@udk ta&S@jynfrS‚if;/ taemufjynfrS‚if; igu,fwifI/ 8aqmifcJhojzihf/ olwdk@onf a,±k&Svif+rdK@xJrSmae&=uvdrhfrnf? opPmw&m;ESihf ajzmifhrwfjcif; w&m;tm;jzihf/ olwdk@onf ig.vljzpfI/ igonfvnf; olwdk@. bk&m;ocifjzpfvdrfhrnf? 9 aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ Adrmefawmfudkwnfaqmufjcif;iSg/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m;. tdrfawmfwdkufjrpfudkcsaom umvY&Sdaom ya&mzufwdk@ a[majym Tpum;ukd ,ckumvY=um;aomolwdk@ oifwkd@vufukdtm;}uD;ap=uavmh? 10 xkdumvtxufY vlcH&aom tusKd;r&Sd? wd&p>mefcH&aomtusKd;r&Sd? xGuf0ifaomolwdk@onf &efol&dSaoma=umifh csrf;omr&=u? igonfvltaygif;wdk@udk wa,mufESihf wa,muf&efbufjzpfap.? 11 ,ckrlum;/ usefºuGif;aom Tvlwdk@Yigonf t&ifuJhodk@rjyK[k aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 12rsKd;aphukd+idrf0yfpGm =uJ&vdrhfrnf? pyspyf ifonf toD;ukd‚if;/ ajronfrdrdpD;yGm;udk‚if;/ rdkCf;aumif;uifonf ESif;&nfudk‚if; ay;&vdrfhrnf? usefºuGif;aomTvlwdk@onf 13 Tt&mtvHk;pHkwdk@ukd &wwfapjcif;iSg igjyKrnf? tdk,k'trsKd; ESifh Áoa&vtrsKd;wdk@ oifwkd@onf wyg;trsKd;wdk@wGif usdefqJ&mjzpfbl;ouJhodk@ aumif;}uD;cH&mjzpfapjcif;iSg/ igu,fwifrnf? 14 rpdk;&drfbJvuftm;}uD;=uavm? aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ oifwkd@. bdk;ab;wdk@onf ightrsufukd E_d;aqmf=uaomtcg/ tjypfjyKrnf[k igonfaemifwr&bJ =uHouJhokd@/ 15wzef,ckumvY a,±k&Svif+rdK@ESihf ,k'trsKd;ukdaus;Zl;jyKrnf[k ig=uHjyef.? rpdk;&drf=uESihf[k aumif;uif Akdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 16oifwdk@usihf&rnf tusihf[lrlum;/ oifwdk@&Sdor#onf wa,mufESihf wa,mufrSefaompum;ukd ajym=uavmh? +rdK@wHcg;0Y ajzmifhrwfpGm pD&ifI/ w&m;awG@onf tr_udk +idrf;apjcif; iSg/ qHk;jzwf=uavm? 17 wa,mufudkwa,muftb,folr# raumif;aomt=uHukdr=uH=uESihf? rrSefaom usdefqdkjcif;udk rESpfouf=uESihf? xkdokd@aomtr_&Sdor#wkd@ukd igrkef;onf[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 18 wzefaumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m;. E_wfuywfawmfonfighqDodk@a&mufvmI/ 19 aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ pwkwˆvwGif tpma&Smifjcif;/ yOPrvwGif tpma&Smifjcif;/ 'orvwGif tpma&Smifjcif;wdk@onf ,k'trsKd;0rf;ajrmuf&$ifvef;I/ yJGvkyf&mumv

jzpf=uvdrfhrnf? ajzmifhrwfjcif;w&m;/ +idrf0yfjcif;w&m;udkESpfouf=uavmh? 20aumif;uifAkdvfajc t&Sifxm0& bk&m;rdef@awmfrlonfum;/ rsm;pGmaom+rdK@ol&Gmom;/ vltrsKd;rsKd;wdk@onf 21 vm=uvdrhfrnf? +rdK@w+rdK@Y aeaomolonf tjcm;+rdK@w+rdK@Yaeaomolwdk@qDokd@oGm;I/ xm0&bk&m; a&S@awmfY/ qkawmif;jcif;iSg‚if;/ aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m;ukd &Smjcif;iSg‚if;/ {ueftrSef oGm;=uukeftHh? igvnf;oGm;rnf[k ac:=uvdrfhrnf? 22}uD;aomwdkif;EkdifiHom;/ vltrsKd;rsKd;wdk@onf aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m;ukd a,&k&Svif+rdK@Y&SmI xm0&bk&m;a&S@awmfY qkawmif;jcif;iSg 23 xkdumvY bmomtoD;oD;ukdajymwwfaom vltrsKd;rsKd;wdk@wiG f vm=uvdrhfrnf? wusdyfaomvlwdk@onf ,k'vljzpfaomol. t0wfpGef;udkudkifvsuf bk&m;ocifonf oifESihf twl&Sdawmfrlonf[k tu|Ekfyfwdk@onf =um;odI olwdk@ESihf twlvkdufygrnf[k qkd=uvdrhfrnf[k aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 9 1 xm0&bk&m;. Asm'dwfE_wfuywfawmfonf [m'&ufjynfESihf 'rmouf+rdK@Y oifha&mufay.? xm0&bk&m;onf vlrsKd;ukd‚if;/ Áoa&vtrsKd;tE$,ftaygif;wdk@udk‚if; =unfh±_vsuf&Sdawmfrl.? 2xkdjynfESihf eD;pyfaom[mrwfjynfY‚if;/ wk±k+rdK@onfvdrRmaoma=umifh/ xkd+rdK@ESihf Zd'kef+rdK@Y‚if;oifha&mufay.? 3wk±k+rdK@onf rddrdtbkd@ &JwkdufudkwnfaqmufI aiGudkajrr_ef@uJhokd@‚if;/ a&$pifudk vrf;Y&dSaomvrf;uJhokd@‚if;pkyHkaomfvnf;/ 4xm0&bk&m;onf olwyg; vufokd@ ol@udktyfI/ ol@cGeftm;udkyifv,fxJokd@csawmfrlojzihf/ +rdK@onfrD;jzihf u|rf;avmifvdrfhrnf? 5 xkdtr_ukdtm&Sauvkef+rdK@onf jrifIa=umufvdrfhrnf? *gZ+rdK@onf jrifItvGefwkefv_yf vdrfhrnf? {=uKef+rdK@vnf; ajrmfvifhI t&SufuJGaoma=umifh xdk@twljzpfvdrfhrnf? *gZrif;}uD;onf qHk;vdrfh rnf? tm&Sauvkef+rdK@tpdk;r&? 6tmZkwf+rdK@Y wu|ef;wEkdifiHom;wdk@onf ae=uvdrhfrnf? zdvdwWdtrsKd;. rmeudkvnf; igcsKd;zJhrnf? 7olpm;aomtaoG;udk ol.ypyfxJrS‚if;/ oludkufaom&GH@&SmbG,fwdk@udk ol.oGm; =um;rSm‚if;/ igE_wfy,frnf? usefºuGif;aomolonfvnf; igwdk@bk&m;ociftbkd@ usefºuGif;I ,k'jynfY rif;uJhodk@aevdrfhrnf? {=uKef+rdK@om;vnf; a,AkodvluJhokd@jzpfvdrfhrnf? 8 tb,f&efolr#rxGufr0ifapjcif;iSg/ ightdrfawmfywfvnfY wyfcsrnf? n‡Of;qJaomolonf ighvlwdk@ukd aemifwzef rESdyfeif;&? ta=umif;rlum;/ igonf ,ckudk,fwkdif=unfhI jrif+yD? 9tdkZdtkefowdk@orD; tvGef0rf;ajrmufavmh? tdka,&k&Svif+rdK@owdk@orD; aºuG;a=umfavm w&m;ojzihf pD&ifI/ u,fwifjcif;odk@a&mufaomocif oif.t&Sifrif;}uD;onf jrnf;rESihf jrnf;uav;ukd pD;I El;nHhodrfarG@aompdwfESihf oif&Sd&mokd@ºuGvmawmfrlonfukd =unfh±_avmh? 10igonf {z&drfjynfY &xm;ukd‚if;/ a,&k&Svif+rdK@Y‚if; y,fzsufrnf? ppfav;ukdvnf;y,fzsufrnf? wyg;trsKd;om;wdk@ onf ppf+idrf;rnfta=umif;udk xkdt&Sifonf rdef@awmfrlrnf? tm%mawmfvnf; yifv,fwyg;rSonf yifv,fwyg;wkdifatmif‚if;/ jrpfrSonf ajr}uD;pGef;wdkifatmif‚if;wnfvdrfhrnf? 11 oif.tr_rlum;/ csKyfxm;vsuf&Sdaom ol.vlwkd@ukd/ a&r&SdaomajrwGif;xJu/ oifESihf zJG@aomyËdnmOfaoG;a=umifh/ igu,fv$wfrnf? 12tcsKyfcHI ajrmfvifhaomolwdk@/ &Jwkdufodk@jyefvm =uavm? igonfESqaomaus;Zl;ukdjyKOD;rnf[k ,ae@yifajymxm;.? 13,k'av;udkigwifI {z&drfav;udkqJGiifvsuf/ Zdtkefom;wdk@ukd a[voom;wdk@wbufY Ed_;aqmfav.? 14 oifukdol&J.xm;uJhokd@ jzpfaprnf? xm0&bk&m;onf olwdk@tay:rSmxif&Sm;awmfrlI/ jr‡m;awmfonf v#yfppfysufouJhokd@ ajy;vdrfhrnf? t&Sifxm0&bk&m;ocifonf wHydk;r_wfI awmifavabGwdk@ESihf ºuGoGm;awmfrlvdrfhrnf? 15aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m;onf olwdk@udk

uG,fumawmfrlojzihf/ olwdk@onf ukdufpm;Ivufv$Jausmufwdk@udk ausmfeif;=uvdrfhrnf? aomuf+yD;v#if pyspf&nfESihf 0ouJhodk@aºuG;a=umf=uvdrhfrnf? tifwHkuJhokd@‚if;/ ,Zfyv†ifaxmifh uJhokd@‚if; jynfh0=uvdrhfrnf? 16xkdae@[email protected]&m;ocif xm0&bk&m;onf rdrdvlwdk@udk okd;pkuJhokd@ u,fwifawmfrlvdrfhrnf? olwdk@onfajrawmfY xif&Sm;aom o&zlrsufrGefuJhokd@&Sd=uvdrhfrnf? 17 aus;Zl;awmfonf tvGef}uD;pGwum;? *k%ftoa&awmfvnf; tvGef}uD;pGwum;? qefpyg;onf vkvifwdk@udk‚if;/ pyspf&nfopfonf tysdKrwdk@udk‚if; wdk;yGm;rsm;jym;apvdrfhrnf? 10 1 aemufrdkCf;&Gm&mumvwGif rdkCf;&Gmaprnfta=umif;/ xm0&bk&m;xHawmfY qkawmif; =uavmh? xm0&bk&m;onf v#yfppfudkjyifqifI rsm;pGmrdkCf;&Gmojzifh/ cyfodrf;aomvlwdk@tbdk@ 2 v,fjyifY tyifaygufapawmfrlrnf? aw&yf±kyfwkwdk@onf tewWpum;udkajym=u.? ya&mzufvkyfaomolwdk@onf rkom ±lyg±HkudkjrifI/ rrSefaomtdyfrufudk a[majym=u.? tcsnf;ESD;ESpfodrfhap=u.? xdka=umifh/ odk;pkuJhodk@ vnfoGm;I odk;xdrf;r&Sdaoma=umifh qif;&JcH&=u.? 3 odk;xdrf;wdk@udk igtrsufxGufI/ qdwfxD;wdk@udk ppfa=umojzifh/ aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m;onf rdrdodk;pk±k'trsdK;udk t=unfht±_ºuGvmI/ bkef;awmfudkaqmifaom ppfwdkufjrif;uJhodk@ jzpfapawmfrlrnf? 4xdktrsdK;xJu wdkufaxmifhtjrpfausmuf/ wHpdk@/ ppfwdkufav;/ 5 rif;jzpfaomvltaygif;wkd@onf xGuf=uvdrfhrnf? olwdk@onf ppfwdkuf&mwGif vrf;Y &Sdaom&$H@udkeif;aom ppfol&JuJhodk@ jzpf=uvdrfhrnf? xm0&bk&m;. aus;Zl;awmfudk cH&aoma=umifh/ 6 ppfwdkufI jrif;pD;ol&Jwdk@udk t&SufcGJ=uvdrfhrnf? ,k'trsdK;udkvnf; igcdkifcHhaprnf? a,moyftrsdK;udkvnf; igu,f wifrnf? olwdk@udk oem;pHkrufaoma=umifh ae&mcsrnf? olwdk@onf ESifxkwfjcif;udk rcHbl;ouJhodk@ jzpf=u vdrhfrnf? igonf olwdk@. bk&m;ocif xm0&bk&m;jzpfI olwdk@pum;udk em;axmifrnf? 7{z&drftrsdK;om; wdk@onf ol&JuJhodk@jzpfI/ pyspf&nfESifh0ouJhodk@ 0rf;ajrmuf=uvdrfhrnf? om;ajr;wdk@onfjrifvsuf 0rf;ajrmufI/ xm0&bk&m;udk trSDjyKvsuf &$ifvef;=uvdrfhrnf? 8olwdk@udkigE_d;aqmfrnf pka0;aprnf? olwdk@onf ig.a&G; E_wfjcif;udk cH&aomtm;jzifh/ t&ifrsm;jym;ouJhodk@wzef rsm;jym;=uvdrfhrnf? 9olwdk@udk wyg;trsdK;om;wdk@ wGif rsdK;aphuJhodk@ig}uJojzifh/ a0;aomjynfY ighudkatmufarhI/ om;ajr;wdk@ESifhwuG touf&Sifvsuf jyefvm =uvdrfhrnf? 10olwdk@udk tJ*kwWKjynfrSwzef igaqmifcJhOD;rnf? tm±_&djynfrSac:I pka0;aprnf? *dv'fjynfESifh avAEkefjynfodk@ igaqmifcJhojzifh/ olwdk@aep&mbdk@ ajrravmufEdkif? 11yifv,ftv,fY a&SmufoGm;I n‡Of;qJvsuf/ yifv,fwHydk;rsm;udk '%fcwfawmfrlrnf? jrpfY eufeJaomt&yf &Sdor#wdk@vnf; cef;ajcmuf =uvdrfhrnf? tm±_&djynf.rmeudk ESdrfhcsI/ tJ*kwWKrif;.tm%monfvnf; uG,faysmufvdrhfrnf? 12olwdk@udk xm0&bk&mtm;jzihf igcdkifcHhaprnf? emrawmfudktrSDjyKvsuf vSnfhvnfIoGm;=uvdrfhrnf[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 11 1 tdkavAEkefawmif/ oif.tm&Zfyifwdk@udk rD;avmifapjcif;iSg oif.wHcg;wdk@udk zGifhavmh? 2 tdkxif;±_;yif/ tm&ZfyifvJaoma=umifh jrnfwrf;avmh? jrwfaomtyifwdk@onf ysufqD;=u+yD? tdkAm&Sefoydwfyifwdk@/ cdkifcHhaomawmudk ckwfvSJaoma=umifh jrnfwrf;=uavmh? 3odk;xdef;wdk@onf rdrdwdk@toa&ysufaoma=umifh jrnfwrf;aomtoHudk jyK=u.? a,mf'efjrpf.*k%ftoa& ysufaoma=umifh/ jcaoFhysKd a[mufaom toHudk =um;&.? 4ig.bk&m;ocif xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ owfbdk@&mxm;aom Todk;pkudk au|;arG; avmh? 5ydkifaomolwdk@onf owfI

udk,ftjypf&Sdonfudk rod=u? a&mif;pm;aomolwdk@uvnf;/ ig&wwf onfjzpfI xm0&bk&m;onf r*Fvm&Sdwmfrlapownf;[k qdk=u.? odk;xdef;wdk@onfvnf; oem;jcif;u±k%m r&Sd=u? 6xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ igonf jynfoljynfom;wdk@udk aemufwzefroem;/ rESajrmbJ/ vltoD;toD;wdk@udk tdrfeD;csif;vufodk@‚if;/ &Sifbk&ifvufodk@‚if; tyfojzifh/ olwdk@onfwjynfvHk;udk ESdyfpuf =uvdrhfrnf? olwdk@vufrS igru,fv$wfbJ aernf[k rdef@awmfrl.? 7 xdkokd@owfbdk@&mxm;aom odk;pkwnf;[laom/ qif;&Jaomodk;wdk@udk igau|;arG;&.? odk;xdef; awmifa0;ESpfpif;udk,lI/ wpif;udk aus;Zl;[lI‚if;/ wpif;udktaESmiftzGJ@[lI‚if; ac:a0:vsuf/ odk;pkudk au|;arG;.? 8odk;xdef;oHk;a,mufudkvnf; wvwGifigy,fzsuf.? olwdk@a=umifh ighpdwf+iD;aiG@.? odk@onfvnf; ighudk &GH&Sm=u.? 9aemufwzef oifwdk@udkigrau|;? aoaomtaumifonf aoygavap? towfcH&aom taumifonf cH&ygavap? usefºuGif;aomtaumifwdk@onf waumufudkwaumif pm;ygavap[k igqdkvsuf/ 10cyfodrf;aomvlrsdK;wdk@ESifh t&ifzGJ@aom yËdnmOfudk zsufvdkI/ aus;Zl;trnf&Sdaom ig. awmifa0;udk,lI csdK;.? 11xdkyËdnmOfonf xdkae@Y ysufaoma=umifh ighudktrSDjyKaom odk;qif;&Jwdk@onf xm0&bk&m;. E_wfuywfawmfudk em;vnf=u.? 12wzef igu/ ig&xdkufaomtcudk ay;tHhaomiSg/ oifwdk@onf tvdk&Sdv#ifay;=uavmh? tvdkr&Sdv#ifray;=uESifh[kqdkaomf/ olwdk@onf ightm;tcay;tHhaom iSg aiGoHk;q,fukdcsdef=u.? 13 xm0&bk&m;uvnf;/ xdkaiGudk tdk;xdef;orm;a&S@rSm ypfcs=uavmh? ighudktbdk; ysufI aiGrsm;vSonfwum;[k rdef@awmfrlonftwdkif;/ xdkaiGoHk;q,fudkig,lI xm0&bk&m;.AdrmefawmfY tdk;xdef;orm;a&S@rSm ypfcs.? 14xkdtcg ,k'trsdK;ESifh Áoa&vtrdsK;zGJ@aom rd\[m,udkzsufvdkI/ taESmiftzGJ@trnf&Sdaom tjcm;awmifa0;udk igcsdK;.? 15 wzef xm0&bk&m;u/ rdkufaomodk;xdef;. wefqmwdk@udk odrf;,lavmh? 16ta=umif;rlum;/ TjynfY odk;xdef;wOD;udk igay:xGef;aprnf? olonf towfcH&aomtaumifudk r=unfhr±_/ vrf;vGJaom taumifudk r&Sm/ emaomtaumifudk temaysmufapjcif;iSg rjyK/ &yfaeaomtaumifudk rrp/ qlaom taumifwdk@udk pm;vdrfhrnf? olwdk@cGgudkvnf; csdK;zJhvdrfhrnf? 17 odk;pkudkpGef@ypfaom tcsnf;ESD;odk;xdef;onf tr*Fvm&Sdapownf;? ol.vuf±Hk;ESifh vufsm;rsufpdY xm;ab;a&mufvdrfhrnf? vuf±Hk;onf tukeft0if ajcmufuyfvdrfhrnf? vufsmrsufpdonf tukeftpif rdkufvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 12 1 xm0&bk&m;. Asm'dwfE_wfuywfawmfwnf;[laom/ rdkCf;aumif;uifudk =uyfI ajr}uD;wdkufjrpfudk csawmfrlxaom/ vltxJY vl.0dnmOfudk zefqif;awmfrlaom xm0&bk&m;onf Áoa&vtrsdK;udk &nfrSwfI rdef@awmfrlonfum;/ 2igonf a,±k&Svif+rdK@udk ywfvnfY&Sdaom vlrsdK;taygif;wdk@tm; wkefv_yfapaom zvm;jzpfaprnf? a,±k&Svif+rdK@udk 0dkif;xm;pOfwGif ,k'jynfudkvnf; xdktwljzpfaprnf? 3xdkumvtcgYvnf; xdk+rdK@udk vlrsdK;taygif;wdk@tm; av;aomausmufjzpfaprnf? xdkausmufudkcsDaom oltaygif;wdk@onf usdK;yJa=urG=uvdrfhrnf? avmuDom;trsdK;rsdK;wdk@onf a,±k&Svif+rdK@wbufY pka0;vsuf &Sd=uvdrfhrnf? 4xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ xdkumvY &Sdor#aomrif;wdk@udk rdef;armawGa0apjcif;iSg ‚if;/ jrif;pD;ol&Jtaygif;wdk@udk t±l;jzpfapjcif;iSg‚if; igonf'%fcwfrnf? ,k'trsdK;udk ig=unfh±_I/ wyg;trsdK; 5 om;Y &Sdor#aomjrif;wdk@udk rsufpduef;apjcif;iSg '%fcwfrnf? ,k'rif;wdk@uvnf;/ a,±k&Svif+rdK@om;wdk@. bk&m;ocif aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0&bk&m;jzifh olwdk@onf

ighcGeftm;jzpf=u.[k pdwfxJrSmqdk=u vdrfhrnf? 6xdkumvY igonf ,k'rif;wdk@udk xif;yHkwGifrD;zdkuJhodk@‚if;/ aumufv_dif;wGifrD;puJhodk@‚if; jzpfap ojzifh/ vufsmbuf/ vuf0Jbuf/ ywfvnfY&Sdaom vlrsdK;taygif;wdk@udk rD;avmiffvdrfhrnf? a,±k&Svif+rdK@ onfvnf; +rdK@&ma[mif;Y wnf+rJwnfvdrfhrnf? 7xm0&bk&m;onf ,k'wJwdk@udk a&S@OD;pGmu u,fwif awmfrlrnf? xdka=umifh 'g0d'frif;rsdK;.bkef;ESifh a,±k&Svif+rdK@om;wdk@. bkef;onf ,k'jynfwbyfY r0gºuGm;? 8xdkumvY xm0&bk&m;onf a,±k&Svif+rdK@om;wdk@udk uG,fumapmifhrawmfrlojzifh/ tm;enf;aomolonf xdkumvY 'g0d'frif;uJhodk@‚if;/ 'g0d'frif;rsdK;onf bk&m;ocifuJhodk@‚if;/ olwdk@a&S@rSm xm0&bk&m;. aumif;uif wrefuJhodk@‚if; jzpfvdrfhrnf? 9 xdkumvY a,±k&Svif+rdK@udk wdkufvmaom vlrsdK;taygif;wdk@udk zsufqD;jcif;iSg igonf tm;xkwf rnf? 10aus;Zl;awmfudk cHaomoabm/ qkawmif;yXemjyKaomoabmudk 'g0d'frif;rsdK;/ a,±k&Svif+rdK@om;wdk@ tay:odk@ igoGef;avmif;ojzifh/ olwdk@onf rdrdwdk@xdk;azmufaomighudk ±_jrif&=uvdrhfrnf? wa,mufwnf; aomom;twGuf tbonf idkaºuG;jrnfwrf;ouJhodk@/ xdkoltwGuf idkaºuG;jrnfwrf;&=uvdrfhrnf? om;OD twGuf tbonfem=uOf;ouJhodk@ em=uOf;&=uvdrfhrnf? 11ar*da'NgcsdKifhwGif [m'+'drRKef+rdK@rSm idkaºuG;jrnfwrf; ouJhodk@/ xdkumvY a,±k&Svif+rdK@rSm }uD;pGmaom idkaºuG;jrnfwrf;jcif;&Sdvdrfhrnf? 12wjynfvHk; trsdK;tE$,f toD;toD; wrsdK;wjcm;pD idkaºuG;jrnfwrf;=uvdrfhrnf? 'g0d'frif;. taqGtrsdK;wjcm;/ olwdk@rdef;rrsm;wjcm;/ emoef.taqGtrsdK;wjcm;/ olwdk@rdef;rrsm;wjcm;/ 13av0d.taqGtrsdK;wjcm;/ olwdk@rdef;rrsm;wjcm;/ &Sdrd. taqGtrsdK;wjcm;/ olwdk@rdef;rrsm;wjcm;/ 14usefºuGif;aomtaqGtrsdK; taygif;wdk@onf wrsdK;wjcm;pD/ olwdk@rdef;rrsm; wpkwjcm;pD idkaºuG;jrnfwrf;=uvdrfhrnf? 13 1 xdkumvY 'g0d'frif;rsdK;ESifh a,±k&Svif+rdK@om;wdk@. 'kp±kduftjypftnpfta=u;udk aq;a=ump&mbdk@/ prf;a&wGif;onf yGifhvsuf&Sdvdrfhrnf? 2aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m;/ rdef@awmfrlonfum;/ jynfawmf wGif&Sdaom ±kyfwkwdk@. emrrsm;ukd aemufwzeftb,folr# rrSwfrdapjcif;iSg/ xkdumvY igokwfoify,f&Sif; rnf? ya&mzufvkyfaomolwdk@ukd‚if;/ npfnL;aom0dnmOfukd‚if; jynfawmfrSESifxkwfrnf? 3vlwpHkwa,muf onf ya&mzufjyKao;v#if/ bGm;jrifaomrdbwdk@u oifonf xm0&bk&m;. emrudk trSDjyKI rkompum;ukd a[majymaoma=umifh taocH&rnf[kqkdvsuf/ ya&mzufjyKpOfyif ukd,frdbwdk@onf ol@ukdxkwfcsif;cyf xkd;=uvdrhfrnf? xkdumvY ya&mzufonf a[majymaomtcg rdrdjrifaom ±_yg±kHa=umifh &Sufvdrfhrnf? olwyg;ukd vSnhfpm;rnft}uHESihf =urf;wrf;aom t0wfudkvnf; r0wf&? 5 tu|Ekfyfonf ya&mzufr[kwf/ v,fvkyfaomoljzpfyg.? i,faomt&G,frSpI olwyg;Y u|efcH&yg+yD[k 0efcHvdrhfrnf? 6olwyg;uvnf;/ oifhvufYay:aom '%f&mum;tb,fokd@ enf;[k ar;v#if/ T'%f&mum;/ tu|Ekfyf. taqGcifyGef;tddrfY cH&aom'%f&mjzpfygonf[k jyefajymvdrfhrnf? 7 aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ tkdxm;/ ig.okd;xdef;wbuf/ ig.taygif; tabmfjzpfaomolwbufY Edk;avmh? odk;xdef;udk±kdufowfavm? okd@jyKv#if/ okd;wdk@onf uJGvGif&=uvdrhfrnf? okd;oi,fwdk@tay:Yvnf; igonfighvufukdwifOD;rnf? 8xm0&bk&m; rdef@awmfrlonfum;/ wjynfvHk;oHk;pkwGif ESpfpkukdy,fzsufI taocH&ojzihf/ wpkomusefºuGif; &vdrfhrnf? xkdwpkudkrD;tv,fodk@ iga&SmufoGm; aprnf? aiGudkc|wfouJhokd@ c|wfrnf?

a&$udkpHk;prf;ouJhokd@ pHk;prf;rnf? olwdk@onf ighemrudk yXemjyKI igem; axmifrnf? olwdk@ukd ig.vlrsKd;[lI igac:a0:rnf? olwkd@uvnf;/ xm0&bk&m;onf igwdk@. bk&m;ocif jzpfawmfrl.[k 0efcH=uvdrhfrnf? 14 1 xm0&bk&m;. ae@&ufonf a&mufaomtcg/ olwyg;wdk@onf oif.OpPmudkvk,lI oifhtv,fY a0zef=uvdrhfrnf? 2a,&k&Svif+rdK@ukd wkdufapjcif;iSg/ vlrsKd;taygif;wdk@ukd igpka0;aprnf? +rdK@udkwdkuf,l+yDv#if/ tdrfwdk@ukdvk,SufI/ rdef;rwdk@udk t"rRjyK=uvdrfhrnf? +rdK@om;w0ufukd odrf;oGm;I/ w0ufom+rdK@Y usefºuGif; vdrfhrnf? 3 xm0&bk&m;onfvnf;/ ppfwdkuf&mumvY wdkufouJhodk@ xkdvlrsKd;wdk@ukdwkdufoGm; awmfrlrnf? 4xkdae@&ufY ajcawmfonf a,&k&Svif+rdK@ta&S@/ oHvGifawmifay:rSm &yfI/ oHvGifawmifonf ta&S@bufrS taemufbufwkdifatmif tv,fYuJGojzihf/ tvGef}uD;aom csKdifhjzpfvdrhfrnf? awmifw0uf ajrmufbufodk@ ‚if;/ w0ufonf awmifbufodk@‚if; a&$@&vdrhfrnf? 5 oifwdk@onf ighawmif=um; csKdifhvrf;jzifh ajy;=uvdrhfrnf? xkdcsKdifhonf tmZv+rdK@wkdifatmif/ rSDvdrfhrnf? ,k'&Sifbk&if =oZdrif;vufxuf/ ajr}uD;v_yfI oifwkd@onf ajy;ouJhodk@ wzefajy;=uvdrfhrnf? ig.bk&m;ocifxm0&bk&m;/ ºuGvmawmfrlI/ rdrdoef@&Sif;oltaygif;wdk@ onf yg=uvdrhfrnf? 6xkdae@&ufY tvif;r&Sd/ jrwfaomt&mwdk@onf ,kwfavsmhvdrfhrnf? 7ae@r[kwf/ nOfhr[kwf/ xm0&bk&m; odawmfrlaomae@&ufw&ufjzpfI/ nOD;,Htcsdefa&mufrS vif;vdrfhrnf? 8 xkdae@&ufY toufa&onf a,&k&Svif+rdK@rx S GufI aEGumvjzpfap/ aqmif;umvjzpfap/ ta&S@yifv,fokd@ w0uf/ taemufyifv,fodk@ w0ufpD;oGm;vdrfhrnf? 9xm0&bk&m;onf wjynfvHk;wGif &Sifbk&ifjzpfawmfrlrnf? xkdae@&ufY xm0&bk&m;wyg;wnf;/ emrawmfwyg;wnf; jzpfawmfrlrnf? 10a*b+rdK@rSonf a,&k&Svif+rdK@ awmifbuf/ &drRKef+rdK@wkdifatmif wjynfvHk;udk csKdifhuJhokd@ wnDwnf;jzpfapawmfrlrnf? +rdK@onfvnf; A,Fmrdef wHcg;rS t&ifwHcg;&m/ +rdK@axmifhwHcg;wkdifatmif‚if;/ [meaev&JwkdufrSonf pyspfoD;ae&mwefqmawm fwkdifatmif‚if;/ csD;ajr‡mufjcif;udkcHI/ +rdK@a[mif;&mY wzefwnf&vdrhfrnf? 11aemufwzef a,&k&Svif+rdK@onf usdefjcif;ab;udk rcH/ +rdK@om;wdk@onfae&musI/ pdk;&drfp&mr&SdbJae=uvdrhfrnf? 12 a,&k&Svif+rdK@ukdwdkufvmaom/ vlrsKd;taygif;wdk@Y xm0&bk&m;ay;awmfrlaom/ ab;'%f[lrlum;/ ajcjzihf&yfvsufyif olwdk@toufavsmhysufvdrfhrnf? v#monfvnf; cHwGif;Yavsmh ysufvdrfhrnf? 13xkdae@&uf Yxm0&bk&m;. wefcdk;awmfa=umifholwdk@onf tvGef&kef;&ifcwfr# jyKI/ wa,mufukdwa,muf vufcsif;±kduf aomfvnf;/ wa,mufudkwa,muf wkdufIowf=uvdrhfrnf? 14 ,k'trsKd;om;wdk@vnf; a,&k&Svif+rdK@Y wkduf=uvdrfhrnf? ywfvnfYaeaom wyg;trsKd;om; taygif;wdk@. OpPmpnf;pdrfwnf;[laom/ rsm;pGmaom a&$aiGt0wfwefqm pkyHkvsuf&Sd=uvdrhfrnf? 15 jrif;/ vm;/ ukvm;tkyf/ jrnf;rSpI &efolwyfwGif &Sdor#aom wd&p>mefwdk@rSay;aom ab;'%fonf txufqkdcJh+yD;aom ab;'%fESihf wlvdrfhrnf? 16 a,&k&Svif+rdK@udkwdkufvmaom/ vlrsKd;taygif;wdk@wGif usefºuGif;or#aomolwdk@onf/ aumif;uif Akdvfajct&Sifxm0&bk&m;wnf;[laom &Sifbk&ifudk udk;uG,fI/ oauaeyJGcHtHhaomiSg +rdK@awmfodk@ ESpfwdkif; tpOftwkdif;wwfvm=uvdrhfrnf? 17aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m;[laom &Sifbk&ifukdukd;uG,ftHh aomiSg/ +rdK@awmfokd@wwfI/ rvmaomajr}uD;om; taqGtrsKd;&Sdor#tay:odk@/ rdkCf;r&Gm&? 18tJ*kwWKjynfom; taqGtrsKd;onf rwwfrvmv#if/ rdkCf;r&GmbJaeojzihf/ oauaeyJGudk

cHtHhaomiSgwwfI rvmaomvl rsKd;wdk@Y/ xm0&bk&m;ay;awmfrlaom/ ab;'%fonf xkdolwdk@ukd xdvdrfhrnf? 19Ta&G@um;/ oauaeyJGudk cHtHhaomiSg/ wwfIrvmaom tJ*kwWKtrsKd;om;/ wyg;trsKd;om;taygif;wdk@cH&aom tjypfaywnf;? 20 xkdae@&ufumvwGif xm0&bk&m;tm;oef@&Sif;jcif;[k/ jrif;YqJGaom qnf;vnf;tay:rSm yif tuQ&mwif&vdrhfrnf? xm0&bk&m;. tdrfawmfY tkd;wkd@onf ,Zfyv†ifa&S@rSm&Sdaom zvm;uJhokd@jzpf=uvdrhf rnf/ 21xkdr#ru/ a,&k&Svif+rdK@rSpI ,k'jynf&Sdor#aom tdk;wdk@onf aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; tm; oef@&Sif;=uvdrhfrnf? ,ZfylaZmfaomoltaygif;wdk@onf vmI/ xkdtkd;wdk@udk,l+yDv#if/ csufjyKwf=uvdrfhrnf? xkdae@rSpI aemufwzef aumif;uifAkdvfajc t&Sifxm0&bk&m;. tdrfawmfY cgeedvlr&Sd&? ya&mzuf Zmc&dpD&ifa&;xm;aomtem*wWdusrf;+yD;.?

rmvcdtem*wWdusrf;? MAL ACHI

1 xm0&bk&m;onf rmvcdvufwGif Áoa&vtrsKd;odk@ ay;vkdufawmfrlaom 2 Asm'dwfE_wfuywf awmfwnf;[laom/ xm0&bk&m; rdef@awmfrlaompum;[lrlum;/ oifwdk@udk igcspfav+yD? tu|Ekfyfwdk@ukd tb,fodk@ cspfawmfrloenf;[k oifwdk@ar;=uv#if/ {aomonf ,mukyf. tpfudkjzpfonfr[kwfavmh? okd@aomfvnf;,mukyfukd igcspf.? 3{aomudkigrkef;I olaeaomawmif wdk@udk vGifjyifjzpfap+yD? ol@tarGcH&m ajrudk ajracG;wdk@Y tyfav+yD[k xm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 4 {'HktrsKd;om;wdk@u igwdk@onf ysufpD;aomfvnf;/ ysufpD;aomt&yfwdk@udk wzefwnfaqmufOD;rnf [kqdk&mwGif/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl onfum;/ olwdk@onfwnfaqmuf aomfvnf;/ ig+zdKzsufrnf? olwdk@ukd'kp±kdufjynfom;/ xm0&bk&m; tpOftrsufxGufawmfrlaom vlrsKd;[lIorkwf=uvdrhfrnf? 5xkdtr_udk oifwdk@onf jrifaomtcg/ xm0&bk&m;onf Áoa&vjynfrSm bkef;wefcdk;}uD;awmfrlonf[k qkd=uvdrfhrnf? 6 om;onf tbudk±kdaowwf.? u|efonf ocifudka=umuf&GH@wwf.? igonftbrSefv#if ighukdtb,fol±kdaooenf;? ocifrSefv#if/ tb,fola=umuf&HG@oenf;[k aumif;uifAdkvfajc t&Sifxm0& bk&m;onf emrawmfudk rxdrJhjrifjyKaom ,Zfyka&m[dwfwdk@udktm; ar;awmfrl.? tu|Ekfyfwdk@onf emrawmfudk tb,fodk@rxDrJhjrifjyKygoenf;[k oifwdk@ar;&mwGif/ 7 npfnL;aomtpmudk igh,Zfyv†ifodk@ aqmifcJh=uonfwum;? tu|Ekfyfwdk@onf ukd,fawmfudk tb,fodk@±_wfcsygoenf;[k ar;&mwGif/ xm0&bk&m;. pm;yJGonf ,kwfrm.[k qkdaoma=umihf 8 ighudk±_wfcs=u+yD? rsufpDuef;aomtaumifudk ,ZfylaZmfv#if tjypf&Sdonfr[kwfavm? ajcqHG@aomtaumifESihf emaomtaumifudk ,ZfylaZmfv#if tjypf&Sdonfr[kwfavm? +rdK@0efrif;tm; qufygavmh? rif;.pdwfESifhawG@vdrfhrnfavmh? oifhrsufESmudk axmufvdrfhrnfavmh[k 9 aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? ,ckrSm bk&m;ocifonf igwdk@udku,froem; awmfrlrnfta=umif;/ xm0&bk&m;a&S@awmfY qkawmif;=uygavmh? oifwkd@vufcHaom a=umifh/ Todk@jyKwwf=u.? oifwkd@rsufESmudkaxmuf&rnfavmh[k aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 10oifwdk@wGif tb,folonf igwHcg;wdk@ukd ydwfvdrhfrnfavm[k oifwkd@onf igh,Zfyv†if ay:rSmrD;udk tcsnf;ESD; rnd‡&=u? oifwdk@ukdigtvdk@r&Sd/ oifwkd@jyKaom ylaZmfouUmudk igvufrcH[k aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 11 aexGuf&mt&yfrSonf ae0if&mt&yfwdkifatmif wyg;trsKd;om;wdk@wGif ig.emrawmfonf }uD;jrwf&vdrfhrnf? cyfodrf;aomt&yfwdk@Y eH@omaygif;ukd ig.emrawmftm; rD;±_d@I oef@&Sif;aomylaZmf ouUmudkqyfuyf&=uvdrhfrnf? ig.emrawmfonf wyg;trsKd;om;wdk@wGif }uD;jrwf&vdrhfrnf[k aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 12oifwkd@u/ xm0&bk&m;. pm;yJGawmfonf npfnL;.? wifxm;aomabmZOfylaZmfouUmonf ,kwfrm.[k qkdaoma=umifh/ pm;yJGawmfudk±_wfcs=u+yD? 13wzef oifwdk@u tr_awmfudkaqmif&GufI/ yifyef;pGwum;[kqdkvsuf/ uJh&JhoHudkjyKwwf=uonf[k aumif;uif Akdvfajct&Sifxm0& bk&m;rdef@awmfrl.? vk,laomtaumif/ ajcqHG@aomtaumif/ emaomtaumifudk/ aqmifcJh=u+yD? xkdodk@aomylaZmfouUmukd aqmifcJh=u+yDwum;/ oifwdk@vufrS igcH&rnfavm[k xm0&bk&m; ar;awmfrl.? 14opPm*wdxm;+yDrS 1

rdrdokd;pkY txD;&Sdvsufyif/ vSnhfpm;I/ xm0&bk&m;tm; csKd@wJhaomtaumifudk ,ZfylaZmfaomolonf tr*Fvm&Sdapownf;? igonf}uD;jrwfaom&Sifbk&ifjzpf.? ig.emrawmf onf vltrsKd;rsKd;wdk@wGif a=umufrufbG,fjzpf&rnf[k aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 2 1 tdk,Zfyka&m[dwfwdk@/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m;onf oifwdk@tm;rdef@awmfrlaom 2 ynwfpum;[lrlum;/ ig.emrawmfudk csDrGrf;vkdaomiSg/ oifwdk@onfem;raxmif/ ESvHk;roGif;bJaev#if/ usdefjcif;ab;udkoifwdk@tay:odk@ igv$wfvkdufrnf? [email protected]*Fvmukd tr*Fvmjzpfaprnf? xkdr#ru/ ESvHk;roGif;bJaeaoma=umifh ,ckyiftr*Fvmjzpfap+yD? 3 oifwdk@rsKd;aphudkigzsufrnf? wd&p>mefacs;wnf;[laom oifwdk@"rRyJG. wd&p>mefacs;ukd oifwdk@rsufESmay:Y ig=uJrnf? olwyg;wdk@onf oifwkd@ukdxkdwd&p>mefacs;ESihf twl,loGm;=uvdrhfrnf? 4 ig.yËdOm%fudk av0dtrsKd;Y wnfapjcif;iSg/ Tynwfpum;udk oifwdk@qDodk@ igay;vkdufa=umif;duk 5 oifwdk@od&=uvdrfhrnf[k aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? igzJG@aom toufyËdOm%f/ +idrf0yfjcif;yËdOm%fonf xkdtrsKd;Y&Sd.? ighudka=umuf&GH@I ig.emrawmfa&S@Y xdwfvef@ aoma=umihfigzJG@I ay;.? 6xkdtrsKd;onf opPmw&m;pum;ukdajymwwf.? ol@E_wfYtjypfudk&SmY rawG@? +idrf0yfjcif;w&m;/ ajzmihfrwfjcif;w&m;twkdif;/ igESihf twloGm;vmI/ rsm;pGmaomolwdk@ukd 'kp±kduftjypfrS v$Ja&Smifapwwf.? 7,Zfyka&m[dwf E_wfcrf;onf ynmukdapmihf&rnf? ol.E_wfY vlwdk@onf w&m;awmfudk &Sm&=urnf? ta=umif;rlum;/ 8 oifwkd@rlum;/ olonfaumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m;apv$wfawmfrlaom wrefjzpf.? vrf;v$J=u+yD? vlrsm;wdk@onhf w&m;awmfudkxdrdI vJapjcif;iSgjyK=u+yD? av0dtrsKd;ESihf zJG@aom yËdnmOfudkzsuf=u+yD[k aumif;uifAdkvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 9odk@jzpfI/ oifwdk@onf ighvrf;wdk@ udkrvkduf/ w&m;tr_wGif vlrsufESmukdaxmufaoma=umifh vlcyfodrf;wdk@onf oifwdk@ukdrxdrJhjrifjyKI/ ±_wfcsapjcif;iSg igpD&ifrnf? 10 cyfodrf;aomigwkd@Y wyg;wnf;aomtb&Sdonfr[kwfavmh? wyg;wnf;aombk&m; ocifonf igwdk@ukdzefqif;awmfrlonfr[kwfavmh? bkd;ab;wdk@ESihf zJG@awmfrlaom yËdnmOfukd±_wfcsI/ igwdk@onf tb,f a=umihf wa,mufukdwa,mufopPmzsuf=uoenf;? 11,k'trsKd;onf opPmysuf.? Áoa&vjynfol/ a,&k&Svif+rdK@om;wdk@onf &GH@&SmbG,faomtr_udkjyK=u.? ,k'trsKd;onfxm0&bk&m; cspfawmfrlaom oef@&Sif;jcif;w&m;ukd±_wfcsI/ wyg;trsKd;bk&m;. orD;ESihf vufxufygonfwum;? 12xkdodk@jyKaom q&mESihfwynfhukd‚if;/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; xHawmfodk@ ylaZmfouUmudk aqmifcJhaomolukd‚if;/ ,mukyfwJwdk@rS y,fzsufawmfrlrnf? 13 wzefolwdk@jyKaom tr_[lrlum;/ xm0&bk&m; .,Zfyv†ifukd rsuf&nfus+cif;/ idkaºuG;jrnfwrf; jcif;ESihf zHk;tkyf=u+yD? xkda=umifh/ ylaZmfouUmudkrSwfawmf rrl? oifwdk@vufrSESpfoufaompdwfESifh 14 cHawmfrrl? tb,fa=umifhenf;[koifwdk@ar;v#if/ oifhtoufysKd pOftcgvufxufI/ aemufwzefopPmrapmifh/ jypfrSm;aom r,m;wbufESihf oifhwbufYxm0&bk&m;onf fhoufaojzpfawmfrl.? xkdr,m;onf oif.taqGcifyGef;/ oif;zJG@aom yËdnmOfESihf qkdifaomr,m;jzp 15 fownf;? wOD;wnf;udkomzefqif;awmfrl+yDr[kwfavmh? odk@aomfvnf;/ udk,fawmfY yËdnmOftuse ftºuGif;&Sd.? tb,fa=umifhwOD;wnf;udkom zefqif;awmfrloenf;[lrlum;/ bk&m;ocifESihf xkdufwefaom trsKd;ukd&SmI xkdodk@zefqif;awmfrl.? odk@jzpfI/ udk,fpdwfoabmukd

csKyffwnf;=uavmh? otufysKdpOftcg vufxufaomr,m;ukd opPmzsufI rjypfrSm;=uESihf? 16 r,m;udkpGef@jcif;tr_ rdrdcifyGef;Y jypfrSm;aomtjypfudk zHk;tkyfjcif;tr_ukd igrkef;onf[k/ Áoa&vtrsKd;. bk&m;ocif/ aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? xkda=umifh udk,fpdwfoabmukdcsKyfwnf;=uavmh? opPmudkrzsuf=uESihf? 17oifwkd@onf xm0&bk&m;. em;awmf+iD;onfwdkifatmif pum;rsm;=u.? em;awmf+iD;onfwkdifatmif tb,fodk@jyKrd oenf;[kar;aomf/ 'kp±kdufudkjyKaomolwdkif; xm0&bk&m;a&S@awmfY aumif;.? xkdokd@aomolwdk@ukd ESpfoufawmfrl.[lI‚if;/ ppfa=umpD&ifawmfrlaom bk&m;ocifum;/ tb,frSm&Sdoenf;[lI‚if;/ qkdwwf=uonfwum;? 3 1 =unfh±_avmh? igoGm;&mvrf;udkjyif&aomig.wrefukd igapv$wfrnf? oifwdk@&Smaomocif/ oifwkd@ awmifhwaom yËdnmOfwrefawmfonf rdrdAdrmefawmfodk@ csufjcif;vm=uvdrfhrnf? =unfh±_avmh? xkdocif vmvdrfhrnf[k aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m;rdef@awmfrl.? 2 vmawmfrlaomae@&ufudk tb,folonf rwdrf;ra&SmifbJ aevdrfhrnfenf;? ay:xGef;awmfrlaom tcg tb,folonf cH&vdrfhrnfenf;? xkdocifonf aiGppfaomol.rD;/ c0gonfoHk;aom qyfjymuJhokd@jzpfawmfrlrnf? 3aiGukdc|wfI oef@&Sif;apaom oluJhodk@xkdifvsuf/ a&$aiGudk c|wfouJhokd@/ av0dom;wdk@ukdc|wfIoef@&Sif;apawmfrlojzihf/ olwdk@onf xm0&bk&m;tbdk@jzpfI/ ajzmifhrwfjcif; ylaZmfouUmudk ylaZmf=uvdrhfrnf? 4,k'jynfol a,&k&Svif+rdK@om;wdk@. ylaZmfouUmonf a&S;vGefav+yD;aomESpf/ v/ ae@&ufumvYjzpfouJhodk@/ xm0&bk&m;ESpfoufawmfrlbG,f jzpfvdrhfrnf? 5 oifwdk@udkppfa=umpD&ifjcif;iSg/ igcsOf;rnf? jyKpm;wwfaomol/ ol@r,m;ukdjypfrSm;aomol/ rrSefaomusdefqdkjcif;ukdjyKaomol/ oligS;ukdtcray; n‡Of;qJaomol/ rdbr&Sdaomoli,fESihf rkwfqdk;rudk n‡Of;qJaomol/ {nfonfudkrw&m;ojzihfpD&ifaomol/ ighudkra=umuf&GH@aom olwdk@wbufY igonf vsifjrefaomoufaojzpfrnf[k aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 6igonfxm0&bk&m; jzpf.? ajymif;vJjcif;r&Sd? xkda=umifh ,mukyftrsKd;om;wdk@/ oifwkd@onf qHk;±_H;jcif;odk@ra&muf=u? 7 bdk;ab;wdk@vufxufrSpI/ oifwkd@onf igpD&ifxHk;zJG@csufwdk@udk rapmifh/ wdrf;a&Smif=u+yD? ighxHokd@ jyefvm=uavmh? igonfvnf; oifwdk@qDokd@jyefvmrnf[k aumif;uifAkdvfajct&Sif xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? tu|Ekfyfwdk@onftb,fodk@ jyefvm&ygrnfenf;[k oifwdk@ar;=uonf wum;? 8vlonf bk&m;ocif. OpPmawmfudk vk,l&rnfavmh? odk@aomfvnf; oifwdk@onf igOpPmukd vk,l=u+yD? tu|Ekfyfwdk@onf tb,fodk@vk,lygoenf;[k oifwdk@ar;v#if/ q,fbkd@wbkd@udk‚if;/ ylaZmfouUmwdk@udk‚if; vk,l=u+yD? 9oifwdk@onf usdefjcif;tr*FvmukdcH&=u.? ta=umif;rlum;/ jynfoljynfom;taygif;wdk@onf ighOpPmukd vk,l=u+yD? q,fbkd@wbdk@&Sdor#ukd b¾mwdkufxJodk@oGif;I/ ightdrfawmfY pm;p&m&Sdapjcif;iSg/ jyK=uavmh? igonfrdkCf;aumif;uifjywif;aygufwdk@ukdzGifhI aumif;}uD;r*Fvmudk tukeftpifoGef;avmif;rnf? roGef;avmif;rnfukd xkdokd@pHkprf;=uavmh[k 11 aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? udkufpm; wwfaomtaumifudk oifwkd@twGufigqHk;rI/ oifwkd@. ajrtoD;tESHukd rzsufqD;&? oifwdk@. pyspfO,smOf onftoD;roD;bJrae&[k aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 12vlrsKd;taygif; wdk@onf oifwkd@udkr*Fvm&Sdaomol[lI/ ac:a0:=uvdrhfrnf? oifwkd@jynfonfvnf; ESpfoufbG,f aomjynfjzpfvdrfh rnf[k aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.?

oifwdk@onf ighwbufY &J&ifhpGmajym=u+yD[k xm0&bk&m;rdef@awmfrl.? odk@&mwGif/ tu|Ekfyfonf udk,fawmfwbufY tb,fokd@jyKrdawmfrlygoenf;[k oifwdk@ar;=uonfwum;? 14 xm0&bk&m;. tr_udkaqmif&Gufaomfvnf; tusKd;r&Sd? pD&ifxHk;zJG@awmfrlcsufukd apmihfI/ aumif;uifAkdvfajct&Sifx0&bk&m; a&S@rSm nd‡K;i,fpmG usihfpGm usihf=uHjyKrljcif;tm;jzihf tb,f aus;Zl;&Sdoenf;? 15rmeaxmifv$m;aomolwdk@ukd r*Fvm&Sdaom[lI igwkd@onf ac:a0:=u.? tu,fpifppf 'kp&kdufukd jyKaomolwdk@onfatmifwwf=u.? tu,fpifppfbk&m;ocifukd pHkprf;aomfvnf; csrf;om&wwf=u.[k oifwdk@onf ajym=u+yD? 16 xkdtcg xm0&bk&m;ukd a=umuf&GH@aomolwdk@onf wa,mufukd wa,mufE_wfqufI ajymqkd =u.? xm0&bk&m;onfvnf; em;axmifI=um;awmfrl.? xm0&bk&m;ukd a=umuf&GH@I emrawmfudk atmufarhaomolwdk@tbkd@/ a&S@awmfwGif pm&if;YrSwfom;vsuf&Sd.? 17xkdolwdk@onf igpD&ifaomae@&ufY igydkufxkdifaom b¾mawmfjzpf=uvdrfhrnf? tb. tr_ukdaqmifaom om;ukd tbESajrmouJhokd@ xkdolwdk@udkigESajrmrnf[k aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 18 wzefoifwkd@onf ajymif;vJI ajzmihfrwfaomol/ rajzmifhrwfaomol/ bk&m;ocif. tr_awmfukd aqmifaomol/ raqmifaomolwdk@ukd ydkif;jcm;I od&=uvdrhfrnf? 4 1 rD;zdkY rD;avmifouJhokd@ avmifaomae@&ufumvonf a&mufvdrfhrnf? rme}uD;aomolESihf 'kp±kdufudkjyKaomoltaygif;wdk@onf tr_dufajcmufjzpfvdrhfrnf? olwdk@t&if;tzsm;r# rusefºuGif; apjcif;iSg xkdae@&ufonf avmifvdrhfrnf[k aumif;uifAkdvfajct&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 2ig. emrawmfudk a=umuf&HG@aomoifwkd@Yum;/ w&m;awmfaerif;onf temaysmufapaom tawmifwdk@ESihf ay:xGef;awmf rlrnf? oifwdk@onf xGufoGm;I wif;ukyfY EGm;oi,fouJhokd@ ckef=uvdrhfrnf? xkdokd@igpD&ifaom ae@&ufY olwdk@onf oifwkd@ajcb0g;atmufY ajrr_ef@uJhokd@ jzpf=uvdrhfrnf[k aumif;uifAkdvfajc t&Sifxm0&bk&m; rdef@awmfrl.? 4 Áoa&vtrsKd;om; taygif;wdk@tbkd@ a[m&yft&yfY igrSmxm;aom/ ighu|efarma&S. w&m;wnf; [laom pD&ifxHk;zJG@awmfrlcsufwkd@ukd atmufarh=uavmh? 5=unfh±_avmh? xm0&bk&m;. a=umufrufbG,f aomae@&uf}uD;ra&mufrDS/ ya&mzuf {vd,ukd oifwkd@&Sd&modk@igapv$wfrnf? 6 igonf vmIoifwdk@. jynfudkusdefjcif;ab;ESihf '%frcwfrnfta=umif;/ xkdya&mzufonf om;wdk@ESihftbwdk@ukd‚if;/ tbwdk@ESihf om;wdk@ukd‚if; toifhtwifhjzpfaprnf[k rdef@awmfrl.? 13

"rRa[mif;usrf;wdk@wGif aemufqHk;usrf;wnf;[laom/ ya&mzufrmvcdpD&ifa&;xm;aom tem*wWdusrf;+yD.?

&Sifr\Jc&pf0if? MATTHEW.

1 tmjA[HESifh 'g0d'fwdk@rS qif;oufawmfrlaom a,±_c&pf. aqGawmfpOfrsdK;awmfqufpm&if; [lrlum;/ 2tmjA[Hom; ÁZmuf? ÁZmufom; ,mukyf? ,mukyfom; ,k'rSpInDaemifwpk? 3 ,k'onf rdrdcifyGef; wmrmwGifjrifaomom; zm&ufESifh Zm&? zm&ufom;a[Z±Hk? a[Z±Hkom; tm&H? 4tm&Hom;trde'yf? trde'yfom;em±_ef? em±_efom;pmvrkef? 5pmvrkefonf rdrdcifyGef; &mcyfwGif jrifaomom;aAmZ? aAmZonf rdrdcifyGef;±kowGif jrifaomom; =oAuf? =oAufom; a,±SJ? a,±SJom;'g0d'frif;}uD;wnf;? 6 'g0d'frif;}uD;onf O&d,.cifyGef;jzpfbl;aomrdef;rwGifjrifaomom; a&Smvrkef? 7a&Smvrkef om; a&maAmif? a&maAmifom;tbd,? tbd,om;tmo? 8tmoom;a,m&Szwf? a,m&Sufzwf om; ,a[m&H? ,a[m&Hom;=oZd? 9=oZdom;a,moH? a,moHom;tmcwf? tmcwfom;a[Zud? 10 a[Zud om;rema&S? rema&Som;tmrkef? tmrkefom;a,m&Sd? 11a,m&Sdom;a,m,udrf? a,m,udrfonfAmAkvkef +rdK@odk@ ae&majymif;cgeD;wGifjrifaomom; a,acgedrSpInDaemifwpkwnf;? 12 AmAkvkef+rdK@odk@ ae&majymif;onfaemuf/ a,acgedom;&Smvaov? &Smvaovom; aZ±kAaAv? 13aZ±kAaAvom; tAsK'f? tAsK'fom; {vsmudrf? {vsmudrfom; tmaZmf? 14 tmaZmfom; Zm'kwf? Zm'kwfom; tmcdrf? tmcdrfom;{vk'f? 15{vkyfom; {vmZm? {vmZmom; r\ef? r\efom; ,mukyf? 16,mukyfjrifaomom;um;/ rm&d.cifyGef;a,moyfwnf;? xdkrm&donf c&pf[kac:a0:okrkwfaom a,±_.r,fawmfjzpf.? 17 Todk@v#if/ rsdK;pOfEG,fqufaygif;um/ tmjA[HrSonf 'g0d'fwdkifatmif wq,fav;quf/ 'g0d'frSonf AmAkvkef+rdK@odk@ae&majymif;onfhwdkifatmif wq,fav;quf/ AmAkvkef+rdK@odk@ajymif; +yD;rSonf c&pfawmfwdkifatmif wq,fav;qufjzpfownf;? 18 a,±_c&pfonf bGm;jrifjcif;udkcHawmfrlaomta=umif;t&m[lrlum;/ r,fawmfrm&donf a,moyfESifhxdrf;jrm;aqmifESif;I r&SufwifrDSwGif oef@&Sif;aom0dnmOfawmfa=umifh yËdoaE jzpfonf[k pdwfxifESifhatmf[pf=u.? 50xdkoltaygif;wdk@onf udk,fawmfudkjrifI xdwfvef@jcif; odk@a&muf=u.? udk,fawmfonf csufjcif;E_wfqufI/ wnf=unfaompdwf&Sd=uavmh? igyifjzpfonf/ ra=umifvef@=uESifh[k rdef@awmfrl.? 51avSay:Y olwdk@&Sd&modk@wufawmfrlv#if avonf +idrfav.? xdkolwdk@onf twdkif;xuftvGef rdef;armawGa0tHh=ojcif;odk@ a&muf=u.? 52ta=umif;rlum;/ olwdk@pdwfESvHk;rdkufonfjzpfI rkef@Yjyaomwefcdk;awmfudk yrm%rjyK=u? 53 urf;wbufodk@ul;v#if/ *aeFo&ufe,fodk@ a&mufIavSudkqdkuf=u.? 54avSrSqif;aomtcg vlrsm;wdk@onf rsufESmawmfudk csufjcif;rSwfrdv#if/ 55ywf0ef;usift&yfY &Sdor#odk@ajy;oGm;I rnfonf t&yfY &Sdawmfrlonf[k =um;v#if/ xdkt&yfodk@ vlemrsm;udk tdyf&mESifhaqmifcJh=u.? 56+rdK@&GmZeyk'fodk@ a&mufawmfrl&mY rusef;rrmaomolwdk@udk vrf;em;rSmxm;I t0wfawmf.yef;yGm;udkr# wdk@&ygrnf ta=umif; tcGifhawmif;=u.? wdk@or#aomolwdk@onfvnf; csrf;om&=u.? 7 1 xdktcg zm&d&SJwdk@ESifh a,±k&Svif+rdK@rSa&mufvmaom usrf;jyKq&mtcsdK@wdk@onf txHawmfY 2 pka0;I/ wynfhawmftcsdK@wdk@onf npfnL;aomvufwnf;[laom a&raq;aomvufESifh tpmpm; onfudkjrifv#if tjypfwif=u.? 3ta=umif;rlum;/ a&S;vla[mif;wdk@rS qufqHaomenf;Oya'oudk cH,laomzm&d&SJrSpI ,k'vltaygif;wdk@onf vufqkyfraq;bJ tpmudkpm;avhr&Sd? 4aps;rSjyefvmaom tcgYvnf; aq;jcif; rjyKbJpm;avhr&Sd? xdkrSwyg;/ cGuf/ zvm;/ a=u;0gykuef/ ckwifwdk@ aq;jcif;rSpI tjcm;aomxHk;wrf;rsm;udk cH,lIusifhavh&Sd.? 5xdktcg zm&d&SJwdk@ESifh usrf;jyKq&mwdk@u/ a&S;vla[mif;wdk@rS qufcHaomenf;Oya'oudk udk,fawmf.wynfhwdk@onf rusifhbJvsuf 35

tb,fa=umifhnpfnL;aom vufESifhtpmpm;=uygoenf;[k ar;av#muf=uv#if/ udk,fawmfu/ usrf;pmvmonftwdkif;/ 6a[&S,onf v#dK@0Sufaomoifwdk@udk &nfrSwfvsuf/ TvlrsdK;onf E_wfcrf;ESifhighudk±dkao=u.? pdwfESvHk;rlum; igESifha0;vS.? 7vlwdk@pD&ifaom ynwfwdk@udk oGefoifIenf;Oya'oay;vsufyif/ ighudktcsnf;tESD; udk;uG,f=u.[k/ aemufjzpf vwHhaomt&mudk avsmufywfpGma[mcJh+yD? 8ta=umif;rlum;/ oifwdk@onf bk&m;ocif. ynwfawmfudk y,fI cGufzvm;aq;jcif;wnf;[laom vlwdk@rSqufcHaom enf;Oya'oudk udkcH,lvsuf/ xdkodk@aom tjcm;tusifhtavhrsm;wdk@udk usifhavh&Sd=u.? 9oifwdk@onf tqufqufcH aomenf;Oya'oudk usifh&aomtcGifh&Sdapjcif;iSg/ bk&m;ocif.ynwfawmfudk avsmufywfpGm y,f=uonfwum;? 10 arma&S. ynwfum;/ rdbudk±dkaopGmjyKavmh? t=uifolonf rdbudk E_wfjzifh jypfrSm;./ xdkolonf taoowfjcif;udkcHap[k vmownf;? 11oifwdk@rlum;/ t=uifolonf udk,fhrdbudk oifwdk@ toHk;&Edkifor#aom ig.OpPmonf tvSL0wˆKwnf;[laom aumfbefjzpfap[kqdk./ 12xdkolonf rdb0wfudk tv#if;rjyK&[k jrpfwm;I/ 13rdrdwdk@tqufqufcHaomenf;Oya'otm;jzifh bk&m;ocif. E_wfuywfawmfudk y,f=u.? xdkodk@aomtusifhtavhrsm;wdk@udk oifwdk@onf usifhavh&Sd=uonf[k rdef@awmfrl.? 14 xdktcg vltpkta0;taygif;udk txHawmfodk@ac:I/ oifwdk@&Sdor#onf em;axmifem;vnf =uavmh? 15vljyifrSvmI vltwGif;odk@0ifvsuf/ vludknpfnL;apEdkifaomt&mwpHkwckr#r&Sd? vltwGif;rS xGufaom t&monf vludknpfnL;apaomt&mjzpf.? 16 =um;p&mem;&Sdaomolrnfonfum; =um;ygap[k rdef@awmfrl.? 17vltpkta0;&Sd&mrS ºuGI tdrfodk@0ifawmfrl+yD;v#if/ wynfhawmfwdk@onf xdkOyrmudk ar;jref;=u.? 18udk,fawmfuvnf;/ oifwdk@onfTr#avmufynmrJhvsuf aeoavm? vljyifrSvmI vltwGif; odk@0ifor#onf ESvHk;xJodk@r0if? 190rf;xJodk@0ifI tpm&Sdor#udk oef@&Sif;apojzifh a&tdrfwGif qif;oGm; aoma=umifh/ vludkrnpfnL;apEdkifonfudk em;rvnf=uoavm? 20vltwGif;rS xGufaom t&mrlum;/ 21 vludknpfnL;apaomt&mjzpf.? vltwGif;ESvHk;xJu raumif;aom }uHpnfjcif;/ 22 ol@r,m;udkjypfrSm;jcif;/ rdef;rvGwfESifhrSm;,Gif;jcif;/ vltoufudkowfjcif;/ ol@OpPmudk cdk;jcif;/ avmbvGefusL;jcif;/ remvdkjcif;/ vSnfhpm;jcif;/ npfnL;jcif;/ jiLpljcif;/ ol@toa&udkzsufjcif;/ axmifv$m;apmfum;jcif;/ v#yfay:jcif;/ 23Tqdk;npfaomt&mrsm;wdk@onf twGif;rSxGufvmI vludknpfnL;ap=uonf[k rdef@awmfrl.? 24 udk,fawmfonf xdkt&yfrSxI wk±k+rdK@ESifh Zd'kef+rdK@. aus;vufodk@ºuGawmfrl+yD;v#if tdrfodk@ 0ifI tb,folr#rodapjcif;iSg tvdkawmf&Sdaomfvnf; ykef;a&SmifIaeawmfrrlEdkif? 25ta=umif;rlum;/ npfnL;aomewfpGJaomrdef;ri,f. trdonf odwif;awmfudk=um;ojzifh/ vmIajc&if;awmfY jyyf0yfvsuf/ 26rdrdorD;xJu ewfqdk;udk ESifxkwfawmfrlrnfta=umif; awmif;yefav.? xdkrdef;rum;/ a[votrsdK;/ ±_&dzdedwf jynfoljzpfownf;? 27a,±_uvnf;/ a&S@OD;pGmom;rsm;udk0pGm au|;yg&ap? om;.tpmudk,lI acG;tm;ray;rcstyf[k rdef@awmfrl.? 28rdef;ruvnf; rSefyg.ocif? acG;rnfonfum;/ om;wdk@. pm;Ekyfpm;aygufudk pm;yGJatmufY pm;+rJxHk;pH&Sdygonf[k jyefIav#mufv#if/ 29udk,fawmfu/ xdkpum;a=umifh oifoGm;avmh? ewfqdk;onf oif.orD;xJrS xGufoGm;+yD[k rdef@awmfrl.? 30xdkrdef;ronf rdrdtdrfodk@jyefI ewfqdk;xGufoGm;onfudk‚if;/ orD;onftdyf,mYtdyfvsuf&Sfdonfudk‚if; awG@.?

wzef udk,fawmfonf wk±k+rdK@ESifhZd'[email protected];vufrSxGufI a'umaygvdjynfe,fudk a&SmufoGm;ojzifh/ *gvdvJtdkifodk@a&mufawmfrl.? 32xdktcg em;yif;I pum;taomolwa,mufudk txHawmfodk@aqmifcJhI/ ol@tay:rSmvufawmfudkwifygrnfta=umif; awmif;yef=u.? 33 udk,fawmfonf xdkoludk vltpkta0;xJu ac:I/ qdwfuG,f&mt&yfodk@oGm;+yD;v#if vufn‡dK;awmfudk ol.em;aygufY oGif;awmfrl.? wHaxG;ESifhaxG;I ol.v#mudkvnf; wdk@awmfrl.? 34 xdkaemuf aumif;uifodk@=unfhar#mfI nD;wGm;oHudkjyKvsuf/ {zo [k rdef@awmfrl.? teufum;/ yGifhap[k qdkvdk ownf;? 35xdkc%jcif;wGif olonfem;yGifhjcif;/ v#ma=umvGwfjcif;&Sdojzifh pum;+yD+yDajymEdkif.? 36xdkta=umif;udk tb,foltm;r# rajymapjcif;iSg olwdk@udkynwfawmfrl.? ynwfawmfrlaomfvnf; olwdk@onf omItvGef odwif;=um; ajym=u.? 37 twdkif;xuftvGefrdef;armawGa0vsuf&SdI/ olonf tvHk;pHkwdk@udk avsmufywfpGmjyKawmfrl+yD? em;yif;aomolwdk@udk =um;apawmfrlonf taomolwdk@udk pum;ajym apawmfrl+yD[k qdk=u.? 8 1 xdktcg pka0;aomoltvGefrsm;I pm;r&mr&Sdv#if/ a,±_onf wynfhawmfwdk@udkac:I/ 2 Tvlrsm;udk igoem;.? oHk;&ufywfvHk; igESifhtwl&Sd=u+yD? pm;p&mtv#if;r&Sd? 3tcsdK@wdk@onf ta0;u vmonfjzpfI/ tpmrpm;rSD olwdk@tdrfodk@igv$wfv#if vrf;c&D;Yarm=uvdrhfrnf[k 4 rdef@awmfrl.? wynfhawmfwdk@uvnf;/ Tawmt&yfY Tolwdk@udktb,fodk@ 0pGmaºuG;Edkifygrnfenf;[k av#muf=uaomf/ 5udk,fawmfu/ oifwdk@wGif rkef@b,fESpfvHk;&Sdoenf;[k 6 ar;awmfrlv#if/ rkef@ckESpfvHk; &Sdygonf[k av#muf=u.? xdktcg vltpkta0;udk ajray:rSmavsmif;=uap[k trdef@awmf&Sd.? rkef@ckepf vHk;udkvnf; ,lI aus;Zl;awmfudk csD;rGrf;+yD;rS rkef@udkzJhI vlrsm;wdk@a&S@Y xnfhapjcif;iSg wynfhawmfwdk@tm; ay;awmfrlonftwdkif; 7 olwdk@onfxnfh=u.? tenf;i,fr#aom ig;aumifuav;vnf; &SdonfjzpfI/ aus;Zl;awmfudk 8 csD;rGrf;+yD;rS vlrsm;a&S@Yxnfhapjcif;iSg rdef@awmfrl.? xdkolwdk@onfpm;I 0=u+yD;rS ºuGif;&pfaomtusdK;tyJhudk aumufodrf;I ckepfawmif; tjynfh& =u.? 9 pm;aomolta&twGufum;/ vlav;axmifr#avmuf&Sdownf;? xdkolwdk@udk v$wfawmfrl+yD;rS/ 10 wynfhawmfwdk@ESifhwuG avSxJodk@ csufjcif;0ifI/ 'gvrEko aus;vufodk@a&mufawmfrl.? 11 xdktcg zm&d&SJwdk@onfxGufvmI udk,fawmfESifhaqG;aE$;jiif;cHkonfwGif pHkprf;aESmifh&Sufjcif;iSg/ 12 rdkCf;aumif;uifujzpfaom edrdwfvuQ%mudkawmif;=u.? udk,fawmfonf pdwfESvHk;nnf;wGm;oHudk jyKawmfrlvsuf/ TvlrsdK;onf edrdwfvuQ%mudk tb,fa=umifhawmif;oenf;? igtrSefqdkonfum;/ TvlrsdK;tm; edrdwfvuQ%mudkrjy&[k rdef@awmfrl+yD;v#if/ 13xdkolwdk@&Sd&mrSxGufI wzefavSxJodk@ 0if+yD;v#if urf;wbufodk@jyefawmfrl.? 14 wynfhawmfwdk@onf rkef@udk,ljcif;iSg arhavsmh=uojzifh/ avSay:rSm olwdk@Y rkef@wvHk;wnf;om &Sd.? 15udk,fawmfuvnf;/ zm&d&SJwdk@. waq;udk‚if;/ a[±k'f. waq;udk‚if;/ owdESifh=uOfa&Smif=u[k ynwfawmfrl.? 16wynfhawmfwdk@udk‚if;/ igwdk@Yrkef@rygaoma=umifh Tpum;udkrdef@awmfrlonf[k tcsif;csif; aqG;aEG;ajymqdk=u.? 17a,±_onf odawmfrlv#if/ oifwdk@Y rkef@rygonfudkaxmufI tb,fa=umifh tcsif;csif;aqG;aE$;ajymqdk=uoenf;? ,ckwdkifatmifESvHk;roGif; em;rvnf=uoavm? oifwdk@pdwfESvHk; rdkufao;oavm? 18 rsufpd&Sdv#ufyifrjrif/ em;&Sdv#ufyifr=um;/ pdwfratmufarhbJ ae=uoavm? 19rkef@ig;vHk;udk vlig;axmiftm; igzJhaomtcg tusdK;tyJhb,fESpaf wmif;aumufodrf; oenf;[k ar;awmfrlv#if/ 31

wpfq,fESpfawmif;aumufodrf;ygonf[k av#muf=u.? 20rkef@ckepfvHk;udk vlav;axmiftm; igzJhaomtcg tusdK;tyJhb,fESpfawmif; aumufodrf;oenf;[k ar;awmfrlv#if/ ckepfawmif; aumufodrf; ygonf[k av#muf=u.? 21odk@jzpfv#if/ oifwdk@onfem;rvnfbJ tb,fodk@ ae=uoenf;[k rdef@awmfrl.? 22 AufZJ'+rdK@odk@a&mufawmfrlv#if/ vluef;wa,mufudk txHawmfodk@aqmifcJhI/ xdkoludk wdk@awmfrlrnfta=umif; awmif;yef=u.? 23udk,fawmfonf vluef;udkvufaq;I +rdK@jyifodk@xGuf+yD;rS/ ol.rsufpdudk wHaxG;ESifhaxG;I ol@tay:rSm vufawmfudkwifvsuf/ oifonfwpHkwckudk jrifoavm[k ar;awmfrl.? 24xdkolonf =unfhar#mfv#if vlwdk@onf/ opfyifuJhodk@jzpfI 25 vSrf;oGm;onfudktu|Efkyf jrifygonf[k av#muf.? aemufwzef ol.rsufpday:rSm vufawmfudkwifI =unfhar#mfapawmfrlv#if/ olonf yuwdtjzpfodk@a&mufI 26 tvHk;pHkwdk@udk&Sif;vif;pGmjrifav.? udk,fawmfuvnf;/ +rdK@xJodk@ r0ifESifh +rdK@Ytb,foludkr#rajymESifh[k rdef@awmfrlI ol@udkrdrdae&modk@v$wfvdkufav.? 27 a,±_onf zdvdy`KuJo&d+rdK@. aus;vufodk@ wynfhawmfwdk@ESifhwuG ºuGawmfrlpOf/ vrf;c&D;Y vlrsm;wdk@onf ighudk tb,foljzpfonfqdk=uoenf;[k wynfhawmfwdk@udk ar;jref;awmfrlv#if/ 28 vltcsdK@u/ udk,fawmfonf AwWdZH q&ma,m[efjzpfonf[lI‚if;/ tcsdK@u {vd, jzpfonf[lI‚if;/ tcsdK@u ya&mzufwyg;yg;jzpfonf[lI‚if; qdk=uyg.[k av#muf=uaomf/ 29 oifwdk@vnf; ighudktb,fol jzpfonf qdk=uoenf;[k ar;jref;awmfrlv#if/ ayw±ku 30 udk,fawmfonf c&pfawmfjzpfawmfrlonf[k av#mufav.? udk,fawmf.ta=umif;udk tb,foltm;r# rajympdrfhaomiSg wynfhawmfwdk@tm; ynwfawmfrl.? 31 xdkrSwyg;/ vlom;onfrsm;pGmcH&rnf? vlt}uD;tuJ/ ,Zfya&m[dwft}uD;/ usrf;jyKq&mwdk@. jiif;y,fjcif;udk‚if;/ taoowfjcif;udk‚if; cH&rnf? oHk;&ufajrmufaomae@Y xajrmufvdrfhrnf[laom ta=umif;rsm;udk wynfhawmfwdk@tm; jypjyKawmfrl.? 32xdkodk@ twnfhtvif;jyawmfrlaoma=umifh ayw±konf udk,fawmfudk rdrdESifhtwl ac:I 33 tjypfwifaompum;udkav#mufaomf/ udk,fawmfonf rsufESmawmfudkvSnfhI wynfhawmfwdk@udk =unfh±_vsuf/ tcsif;&efol/ ighaemufodk@qkwfavmh? oifonf bk&m;ocif.t&mudk pdwfrpGJvrf;/ [email protected]&mudkompGJvef;onf[lI ayw±kudk qHk;rawmfrl.? 34 xdktcg wynfhawmfwdk@ESifh y&dwfowfrsm;udk ac:awmfrl+yD;v#if/ t=uifolonf igYqnf;uyf jcif;iSg tvdk&Sd./ xdkolonf udk,fudkudk,fjiif;y,f&rnf? udk,fvuf0g;uyfwdkifudk xrf;Iighaemufodk@ vdkuf&rnf? 35t=uifolonf rdrdtoufudku,fapjcif;iSg tvdk&Sd./ xdkolonf touf±_H;vdrfhrnf? t=uifolonf igha=umifh‚if;/ {0Ha*vdw&m;a=umifh‚if; touf±_H;./ xdkolonf rdrdtoufudk u,fq,fvdrfhrnf? 36vlonf Tp=u0Vmudk tºuGif;rJhtpdk;&I rdrdtouf0dnmOf±H_;v#if tb,faus;Zl; &Sdoenf;? 37rdrdtouf0dnmOfudk tb,fOpPmESifha&G;Edkifoenf;? 38arsmufrxm;aom TtrsdK;qdk;wGif t=uifolonf ighudk‚if;/ ighpum; udk‚if;&Suf./ vlom;onf rdrdtbcrnf;awmf. bkef;tmEkabmfudk aqmifvsuf/ oef@&Sif;aom aumif;uifwref t+cHt&Hwdk@ESifh ºuGvmaomtcg xdkoludk &SufawmfrlvwHh? 9 1 igtrSefqdkonfum;/ bk&m;ocif.EdkifiHawmfonf wefcdk;ESifhwuG wnfa=umif;udk Tt&yfY &SdaomoltcsdK@wdk@onf rjrifrSDaojcif;odk@ra&muf&=u[k rdef@awmfrl.?

ajcmuf&ufvGefaomtcg a,±_onf ayw±k/ ,mukyf/ a,m[efwdk@udkac:I/ tjcm;olrygbJ jrifhvSpGmaomawmifay:wGif qdwfuG,f&mt&yfodk@ aqmifºuGawmfrl.? [email protected]&S@Y xl;jcm;aom tqif;ta&mifESifh jynfhpHkonfjzpfI/ 3t0wfawmfvnf; ajymifvufvsuf/ Tajray:Y tb,fc0gonfr# rwufEdkifatmif rdkCf;yGifhuJhodk@ tvGefjzLvsuf&Sd.? 4arma&SESifh {vd,onf xif&Sm;I a,±_ESifhtwl pum;ajymvsuf&Sd.? 5xdktcg ayw±ku/ t&Sifbk&m;/ Tt&yfY aebG,faumif;yg.? udk,fawmfbdk@ wJwaqmif/ arma&Sbdk@waqmif/ {vd,bdk@waqmif/ wJoHk;aqmifudk tu|Efkyfwdk@ aqmufvkyfyg&ap [kav#mufav.? 6wynfhawmfwdk@onf tvGefa=umufaoma=umifh ayw±konf a,mif,rf;I xdkodk@ av#mufownf;? 7xdt k cg rdkCf;wdrfonf olwdk@udkv$rf;rdk;I/ Tolonf ig.cspfom;aywnf;? ol. 8 pum;udkem;axmif=uavmh[k rdkCf;wdrfu toHawmfjzpfav.? xdkc%jcif;wGif wynfhawmfwdk@onf ywfvnfodk@=unfh±_v#if rdrdwdk@ESifhtwl a,±_wa,mufwnf;rSwyg; tb,foludkr#rjrif=u? 9 awmifay:rSmqif;=uaomtcg udk,fawmfu/ vlom;onf aojcif;rSrxajrmufrSDwdkifatmif oifwdk@,ckjrifaomt&mudk tb,foltm;r# r=um;rajym=uESifh[k wynfhawmfwdk@udk 10 wynfhawmfwdk@onf xdkpum;udkrSwfrdI aojcif;rSxajrmufjcif;onf ynwfawmfrl.? 11 tb,fodk@qdkvdkoenf;[k tcsif;csif;aqG;aE$;ar;jref;=u.? xdktcg wynfhawmfwdk@u/ {vd,onf t&ifvmrnf[k usrf;jyKq&m wdk@onf tb,fa=umifhqdkygoenf;[k ar;av#muf=uv#if/ 12 udk,fawmfu/ {vd,onft&ifvmI tvHk;pHkwdk@udk jyKjyif&onfrSefay.? vlom;onfvnf; tvGefqif;&JI uJh&J@y,fxm;jcif;udkcH&rnf[k usrf;pmvm.? 13igqdkonfum;/ {vd,onf a&mufav+yD? ol.ta=umif;udk usrf;pmYa&;xm;onf twdkif; vlrsm;onf ol@tm;jyKcsifor#udk jyK=u+yD[k rdef@awmfrl.? 14 wynfhawmfwdk@&Sd&modk@ a&mufawmfrlaomtcg rsm;pGmaomvltpkta0;onf olwdk@udk 0dkif;vsuf/ usrf;jyKq&mwdk@onf olwdk@ESifhaqG;aE$;ar;jref;=uonfudk jrifawmfrl.? 15pka0;vsuf&Sdaom vltaygif;wdk@onf udk,fawmfudkjrifv#if csufjcif;tHh=ordef;armjcif;&Sdvsuf 16 udk,fawmf uvnf;/ oifwdk@onfolwdk@ESifh txHawmfodk@ajy;IE_wfquf=u.? tb,fodk@aqG;aE$;ar;jref;=uoenf;[k usrf;jyKq&m wdk@udk ar;awmfrlv#if/ 17 vltpkta0;Yygaomolwa,mufu t&Sifbk&m;/ taomewftpGJcH&aom tu|Efkyf.om;udk txHawmfodk@aqmifcJhyg+yD? 18ewfonf brf;pm;av&m&mY ol@udkajray:rSmvSJI/ olonfvrf; cHwGif;rS tjr‡KwfxGufvsuf/ tHoGm;cJ}udwfvsuf/ ydefajcmufvsufae&yg.? xdkewfudk ESifxkwfygrnfta=umif; wynhfawmfwdk@tm; tu|Efkyfav#mufI olwdk@onfrwwfEdkif=uyg[k av#mufaomf/ 19udk,fawmfu/ ,Hk=unfjcif;r&SdaomtrsdK;/ igonf oifwdk@ESifhwuG tb,fr#umvywfvHk; ae&rnfenf;? oifwdk@udk tb,fr#umvywfvHk;onf;cH&rnfenf;? oli,fudkighxHodk@,lcJh=u[k rdef@awmfrlonftwdkif;/ 20 ,lcJh=u.? xdkewfonf udk,fawmfudkjrifv#if csufjcif; oli,fudk awmifhrm apojzifh oli,fonfajray:rSmvJI tjr‡KwfxGufvsuf udk,fudkvdSrfhvsufae.? 21udk,fawmfuvnf;/ Todk@jzpfonfum;/ tb,fr#avmuf =um+yDenf;[k oli,f.tbtm;ar;awmfrlv#if/ tbu/ i,faomt&G,fuyifjzpfyg.? 22oli,fudkao apjcif;iSg rD;Y‚if;/ a&Y‚if; t}udrf}udrfvJapwwf.? odk@aomfvnf; udk,fawmfonf wwfEdkifawmfrlv#if tu|Efkyfwdk@udkoem;I u,frawmfrlyg[k av#mufav.? 23a,±_uvnf;/ oifonf ,Hk=unfEdkifoavm? ,Hk=unfaomoljzpfv#if cyfodrf;aom 24 oli,f.tbonf csufjcif;[pfa=umfI tr_wdk@udk wwfEdkifonf[krdef@awmfrl.? 2

tu|Efkyf,Hk=unfyg. ocif? r,Hk=unfonfudk rpawmfrlyg[k rsuf&nfESifh av#mufjyef av.? 25 xdktcgvlrsm;wdk@onf pka0;vsuf ajy;vm=uonfudk a,±_onfjrifv#if/ em;yif;I pum; taomewf/ oli,frSxGufavmh/ aemufwzefr0ifESifh igtrdef@&Sd.[k xdknpfnL;aomewfudk qHk;rIrdef@ awmfrlojzifh/ 26ewfonf atmf[pfI tvGefawmifhrmap+yD;rS xGufoGm;.? oli,fonf aoouJhodk@jzpf.? ao+yD[kvlrsm;qdk=u.? 27a,±_onf ol.vufudkudkifI csnfºuGawmfrlojzifh olonfxav.? 28 tdrfodk@0ifawmfrl+yD;rS wynfhawmfwdk@u/ tu|Efkyfwdk@onf xdkewfudktb,fa=umifhrESifxkwfEdkif ygoenf;[k wdwfqdwfpGmar;av#muf=uaomf/ 29udk,fawmfu/ qkawmif;jcif;/ tpma&Smifjcif;rSwyg; tb,fodk@aomtm;jzifh xdkewfrsdK;onf rxGufEdkif[krdef@awmfrl.? 30 xdkt&yfrSxGufI *gvdvJjynftv,fY a&SmufoGm;=upOfwGif tb,folr#odapjcif;iSg tvdkawmfr&Sd? 31ta=umif;rlum;/ vlom;onfvlwdk@vufodk@ tyfESHjcif;udk‚if;/ taoowfjcif;udk‚if; 32 cH&rnf? cH+yD;rS oHk;&ufajrmufaomae@Y xajrmufvdrfhrnf[laomta=umif;rsm;udk wynfhawmfwdk@tm; jyawmfrl.? xdkta=umif;rsm;udk olwdk@em;rvnfaomfvnf;/ udk,fawmfudkrar; rav#muf0Hh=u? 33 uay&aemif+rdK@odk@a&mufI tdrfY&Sdawmfrlv#if/ oifwdk@onf vrf;Ytb,ftr_udk tcsif;csif; jiif;ckH=uoenf;[k ar;awmfrlonfudk/ 34olwdk@onf wdwfqdwfpGmae=u.? ta=umif;rlum;/ 35 tb,folonf omI}uD;jrwftHhenf;[k vrf;Ytcsif;csif;jiif;ckH=u.? xdktcg udk,fawmfonfxdkifvsuf wusdyfESpfyg;wdk@udk ac:awmfrlI/ t&iftOD;jzpfvdkaomolrnfonfum; aemufqHk;jzpf&rnf? tvHk;pHkwdk@. tapcHvnf;jzpf&rnf[k rdef@awmfrl.? 36 37 oli,fwa,mufudkvnf;,lI olwdk@tv,fYxm;+yD;rS vufawmfESifhcsDydkufvsuf/ t=uifolonf ighrsufESmudkaxmufI TuJhodk@aomoli,f wpHkwa,muf udkvufcH./ xkdolonfighudk yifvufcH.? ighudkvufcHaomolonfvnf; ighudkomvufcHonfr[kwf? ighudkapv$wfawmfrlaomoludkyif vufcHonf[k rdef@awmfrl.? 38 a,m[efuvnf;/ t&Sifbk&m;/ tu|Efkyfwdk@ESifhtwl rvdkufbJvsuf udk,fawmf.emrudk trSDjyKI ewfqdk;wdk@udkESifxkwfaomolwa,mufwdk@udk tu|Efkyfwdk@awG@yg.? olonf tu|Efkyfwdk@ESifhtwl rvkdufaom a=umifh tu|Efkyfwdk@onf jrpfwm;=uygonf[kav#mufavaomf/ 39 a,±_u xdkoludk rjrpfwm;=uESifh? ighemrudktrSDjyKvsuf wefcdk;udkjyIighudk 40 tvG,fwuluJh&J@Edkifaomolwa,mufr#r&Sd? oifwdk@.&efolbufY r&Sdaomolonf 41 oifwdk@bufY&Sd.? oifwdk@onf c&pfawmfESifhqdkifonf[k ighrsufESmudkaxmufI t=uifolonf oifwdk@tm;a&wcGufudkr#ay;./ xdkolonf tusdK;udkr&bJrae&m/ igtrSefqdk.? 42 ighudk,Hk=unfaomToli,f wpHkwa,mufudk t=uifolonfrSm;,Gif;ap./ xdkolonf vnfyif;Y }udwfqHkausmufudkpGJI yifv,fYcsjcif;udkcH&v#if taeomIaumif;.? 43oif.vufonf oifhudkrSm;,Gif; apv#if vufudkjzwfavmh? 44ydk;rao/ rD;r+idrf;&m/ i&JtwGif;r+idrf;EdkifaomrD;xJodk@ vufESpfbufpHkESifh 0if&onfxuf/ vufcsdK@wJhI touf&Sifjcif;odk@0ifpm;aomf omIaumif;.? 45 46 oif.ajconf oifhudkrSm; ,Gif;apv#if ajcudkjzwfavmh? ydk;rao/ rD;r+idrf;&m i&JtwGif;r+idrf;Edkifaom rD;xJodk@ ajcESpfzufpHkESifh csjcif;udkcH&onfxuf ajccsdK@wJhI 47 touf&Sifjcif;odk@0ifpm;aomf omIaumif;.? oif.rsufpdonfvnf; oifhudkrSm;,Gif;apv#if

rsufaphudkxkwfavmh? 48ydk;rao/ rD;r+idrf;&m i&JrD;xJodk@ rsufpdESpfzufpHkESifh csjcif;udkcH&onfxuf/ rsufpdwbufESifh bk&m;ocif. EdkifiHawmfodk@ 0ifpm;aomf omIaumif;.? 49,Zfaumif&Sdor#wdk@Y qm;cwf&ouJhodk@ cyfodrf;aomolwdk@onf rD;qm;cwfjcif;udk cH&=urnf? 50qm;onfaumif;.? odk@aomfvnf; tiefuif;aysmufv#if/ iefaomt&omudk tb,fodk@ &jyefrnfenf;? oifwdk@Y qm;&Sdap=uavmh? tcsif;csif;toifhtwifhae=uavmh[k rdef@awmfrl.? 10 1 xdkt&yfrS udk,fawmfonfxI a,mf'efjrpfwbufudk a&SmufoGm;ojzifh ,k'jynfpGef;odk@ a&mufawmfrl.? vlrsm;wdk@onf txHawmfY pka0;jyefI/ xHk;pH&Sdawmfrlonftwdkif; wzef qHk;r=o0g' ay;awmfrl.? 2zm&d&SJwdk@onf txHawmfodk@vmI/ vlonf rdrdr,m;ESifhuGmtyfoavm[k 3 pHkprf;aESmifh &Sufjcif;iSg ar;av#muf=uaomf/ a,±_u/ arma&Sonf oifwdk@tm; 4 tb,fodk@pD&ifoenf;[k vSefI ar;awmfrlv#if/ olwdk@u/ jzwfpmudkay;I r,m;ESifhuGmapjcif;iSg arma&SpD&ifygonf[k av#muf=u.? 5a,±_uvnf;/ oifwdk@pdwfESvHk;cdkifrmaoma=umifh arma&Sonf xdkynwfudka&;xm;ownf;? 6bk&m;ocif zefqif;awmfrlpu a,mufsm;ESifhrdef;rESpfa,mufwnf;udk zefqif;awmfrl.? 7xdkta=umif;a=umifh a,mufsm;onf udk,frdbudkpGef@I udk,fcifyGef;YrSD0Jojzifh/ 8 xdkolESpfa,mufwdk@onf wom; wudk,fwnf; jzpf&vdrfhrnf? xdka=umifh vifr,m;wdk@onf ESpfOD;r[kwf wOD;wnf;jzpf.? 9bk&m;ocifwGJbufI xrf;bdk; wifawmfrlaomt&mudk vlrcGJrcGgapESifh[k rdef@awmfrl.? 10 aemufwzef wynfhawmfwdk@onf tdrfY&SdpOf/ xdkta=umif;udk ar;av#mufjyef=u.? 11 udk,fawmf uvnf;/ t=uifolonf r,m;ESifhuGmI tjcm;aomrdef;rESifhpHkbufjcif;udkjyK./ xdkolonf rdrdr,m;udkjypf rSm;.? 12rdef;ronfvnf; rdrdvifESifhuGmI tjcm;aoma,mufsm;ESifh pHkbufjcif;udkjyKv#if rSm;,Gif;jcif;odk@ a&mufonf[k rdef@awmfrl.? 13 xdktcg oli,fwdk@udk vufawmfESifhwdk@apjcif;iSg txHawmfodk@aqmifcJhonfjzpfI/ wynfhawmf wdk@onf aqmifcJhaomolwdk@udk tjypfwif=u.? 14a,±_onf jrifawmfrlv#iftrsufawmfxGufI/ xdkoli,f wdk@udk ighxHodk@vmygavap? rqD;wm;=uESifh? bk&m;ocif.EdkifiHawmfonf 15 xdkodk@aomolwdk@. EdkifiHjzpf.? igtrSefqdkonfum;/ t=uifolonf bk&m;ocif.EdkifiHawmfudk oli,fuJhodk@rcHr,l/ xdkolonf EdkifiHawmf odk@r0if&[k rdef@awmfrl+yD;rS/ 16oli,fwdk@udk csDydkufI olwdk@tay:rSmvufawmfudkwifvsuf aumif;}uD;ay;awmf rl.? 17 vrf;rSmºuGawmfrlpOfwGif vlwa,mufonf txHawmfodk@ajy;I 'l;axmufvsuf/ aumif;jrwfaom q&m/ xm0&toufudk tarGcH&tHhaomiSg/ tu|Efkyfonf tb,ftr_udk jyK&ygrnfenf;[k ar;av#muf aomf/ 18a,±_u/ ighudkaumif;jrwfonf[k tb,fa=umifhac:oenf;? bk&m;ocifwyg;wnf;om aumif;jrwf awmfrl.? 19oifonf ynwfawmfwdk@udkodonfr[kwfavm? ol@r,m;udkrjypfrSm;ESifh? vltoufudkrowfESifh? ol@OpPmudkrcdk;ESifh? rrSefaomoufaoudkrcHESifh? ol@OpPmudkrw&m;ojzifhrodrf;ESifh? rdbudk ±dkaopGmjyKavmh[k rdef@awmfrlv#if/ 20t&Sifbk&m;/ xdkynwf&Sdor#wdk@udk tu|Efkyfonf i,faomt&G,frSpI apmifha&Smufyg+yD[k 21 av#mufjyefv#if/ a,±_onf/ xdkoludk=unf±_vsuf cspfaompdwf&SdI/ oifonfwckvdkao;.? oGm;avmh? udk,fOpPm&Sdor#udk a&mif;I qif;&Jaomolwdk@tm;ay;avmh? xdkodk@jyKv#if/ aumif;uifbHkY b¾mudk&vdrfhrnf? odk@+yD;rSvmI vuf0g;uyfwdkifudk xrf;vsuf ighaemufodk@vdkufavmh[k

rdef@awmfrl.? 22xdkolonf rsm;pGmaomOpPmudk &wwfaomoljzpfI/ xdkpum;udk=um;v#if rsufESmysufI pdwfromonfESifhoGm;av.? 23 a,±_uvnf;/ OpPm&wwfaomolonf bk&m;ocif.EdkifiHawmfodk@ tvGef0ifcJvS.[k ywfvnf odk@=unfh±_I wynfhawmfwdk@tm; rdef@awmfrl.? 24wynfhawmfwdk@onf xdkpum;udk=um;v#if rdef;armawGa0 jcif;&Sd=u.? wzefa,±_u/ ighom;wdk@/ rdrdOpPmudkrSDcdkaomolonf 25 bk&m;ocif.EdkifiHawmfodk@ tvGef0ifcJvS.? ukvm;tkyfonf tyfezm;udk v#dKvG,f.? aiG&wwfaomolonf bk&m;ocif.EdkifiHawmfodk@ 0ifcJonf[k rdef@awmfrl.? 26xdkolwdk@onf omIrdef;armawGa0jcif;&SdI/ odk@jzpfv#iftb,folonf u,fwifawmfrljcif; odk@a&mufEdkifrnfenf;[k tcsif;csif;ajymqdk=u.? 27a,±_onfvnf;/ olwdk@udk=unf±_I/ Ttr_udk vlrwwf Edkifaomfvnf; bk&m;ocifrwwfEdkifonfr[kwf? bk&m;ocifonf cyfodrf;aomtr_wdk@udk wwfEdkifawmf rlonf[k rdef@awmfrl.? 28 xdktcg ayw±ku/ tu|Efkyfwdk@onf &Sdor#udkpGef@ypfI udk,fawmfaemufodk@vkduf=uyg+yD[k 29 av#mufavaomf/ a,±_u/ igtrSefqdkonfum;/ t=uifolonf igha=umifh‚if;/ {0Ha*vdw&m;a=umifh‚if;/ tdrf/ v,f/ nDtpfudk/ ESr/ rdb/ om;r,m;wnf;[laomwyg;yg;udkpGef@.? 30 xdkolonf tqw&maom tusdK;wnf;[laom ,ckumvY n‡if;qJjcif;ESifhwuG tdrf/ v,f/ nDtpfudk/ ESr/ trd/ om;orD;wdk@udk‚if;/ aemifb0Yxm0&toufudk‚if; cH&vwHh? 31 aemufusaomoltrsm;wdk@onf t&ifus=uvdrfhrnf? t&ifusaom oltrsm;wdk@onf aemufus=uvdrfhrnf[k rdef@awmfrl.? 32 a,±k&Svif+rdK@odk@wufoGm;=u&m/ vrf;rSma,±_onf wynfhawmfwdk@a&S@Y ºuGawmfrlpOf/ olwdk@onf rdef;armawGa0I a=umif&GH@aompdwfESifh vdkuf=u.? xdktcgudk,fawmfonf wusdyfESpfyg; wdk@udk wzefac:I/ igwdk@onf a,±k&Svif+rdK@odk@ ,ckoGm;=u.? 33vlom;onf ,Zfya&m[dwft}uD;/ usrf;jyKq&m wdk@vufodk@a&mufvdrfhrnf? xdkolw@dk onf aojypfudkpD&ifI wyg;trsdK;om;wdk@vufodk@ tyfESH=uvdrfhrnf? 34olwdk@onfvnf; vlom;tm; jyuf,,fjyKjcif;/ ±dkufykwfjcif;/ wHaxG;ESifhaxG;jcif;/ taoowfjcif;udk jyK=uvdrfhrnf? oHk;&ufajrmufaomae@Y xajrmufvdrfhrnf[lI rdrdudkYa&mufvwHh aom tr_t&mwdk@udk wynfhawmfwdk@tm; rdef@awmfrl.? 35 xdktcg aZaA'J.om; ,mukyfESifha,m[efonf txHawmfodk@csOf;uyfI/ t&Sifbk&m;/ tu|Efkyfwdk@ awmif;aom qkaus;Zl;udk jyKawmfrlapcsifygonf[k av#mufav.? 36udk,fawmfu 37 igonfoifwdk@udk tb,fodk@jyKapcsifoenf;[k ar;awmfrlaomf/ udk,fawmfonf bkef;yGifhawmfrlaomtcg tu|Efkyfwdk@onf vufsmawmfbufYwa,muf/ vuf0JawmfbufYwa,muf xdkif&aomtcGifhudk ay;awmfrlyg[k av#muf=u.? 38a,±_uvnf; oifwdk@onf tb,fodk@awmif;yefonfudk oifwdk@rod=u? igaomufaomcGufudk aomufjcif;iSg‚if;/ igcHaom AwWdZH udkcHjcif;iSg‚if;/ oifwdk@onf wwfpGrf;Edkifoavm [kar;awmfrlv#if/ 39tu|Efkyfwdk@onf wwfpGrf;Edkifyg.[k av#muf=uaomf/ a,±_u/ igaomufaom cGufudk oifwdk@onf aomuf&=uvdrfhrnf/ igcHaom AwWdZH udkvnf; oifwdk@onf cH&=uvdrfhrnf? 40odk@aomfvnf; ighvufsmbuf vuf0JbufrSm xdkif&aomtcGifhudkum; t=uifolwdk@tbdk@ tvdkiSg jyifqif./ xdkolwdk@tm;om igay;ydkifonf[k rdef@awmfrl.? 41 tjcm;aomwynfhawmfwusdyfwdk@onf =um;odv#if/ ,mukyfESifha,m[efwdk@udk 42 trsufxGuf =u.? a,±_onf xdkolwdk@udk ac:awmfrlI/ oifwdk@odonftwdkif; avmuDrif;wdk@onf

tpdk;w& jyKwwf=u.? tuJtrª;wdk@onf tm%mxm;wwf=u.? 43oifwdk@rlum; xdkodk@rjyK=uESifh? 44 oifwdk@wGif tuJtrª; jyKvdkaom olonf oifwdk@tapcHjzpf&rnf? oifwdk@wGif 45 txGÉftjrwfvkyfcsifaomolonf vnf; tvHk;[email protected];&m u|efjzpf&rnf? ta=umif;rlum;/ vlom;onf olwyg;udkappm;jcif;iSg rvm/ olwyg;tapudkcHjcif;iSg‚if;/ rdrdtoufudkpGef@I vlrsm;udka&G;jcif;iSg‚if;/ ºuGvmownf;[k rdef@awmfrl.? 46 a,&dacg +rdK@odk@a&muf=uv#if wynfhawmfwdk@rSpI rsm;pGmaomvltaygif;wdk@ESifhwuG xdk+rdK@rS xGufºuGawmfrlpOfwGif/ wdrJ.om; AmwdrJtrnf&Sdaomvluef;onf 47 vrf;em;rSmxdkifIawmif;pm;av.? emZ&uf+rdK@om; a,±_&Sda=umif;udk =um;&v#if 'g0d'f.om;awmfa,±_/ tu|Efkyfudk u,froem;awmf rlyg[k [pfa=umfav.? 48xdkoludk wdwfqdwfpGmaeapjcif;iSg vlrsm;wdk@onf aigufIqdk=uaomfvnf;/ 'g0d'f.om;awmf/ tu|Efkyfudk u,froem;awmfrlyg[k omI[pfa=umfavaomf/ 49a,±_onf &yfawmfrlvsuf/ xdkoludkac:cJh[k trdef@awmf&Sd.? olwyg;wdk@onf vluef;udkac:I rpdk;&drfESifh/ xavmh? oifhudkac:awmfrlonf[k qdk=u.? 50xdkolonf rdrdt0wfudk+cHK+yD;v#if/ xIa,±_xHawmfodk@ oGm;.? 51a,±_uvnf;/ oifYtb,f odk@jyKapvdkoenf;[k ar;awmfrlv#if/ 52t&Sifbk&m;/ tu|Efkyfrsufpdjrifap jcif;iSg jyKawmfrlyg[k vluef; av#mufavaomf/ a,±_u/ oGm;avmh? oif.,Hk=unfjcif;onf oifhudk u,fr+yD[k rdef@awmfrl.? xdkc%jcif; wGif xdkolonf rsufpdjrifI vrf;Yaemufawmfodk@vdkufav.? 11 1 a,±k&Svif+rdK@ESifhteD; oHvGifawmifajc&if;Y Aufzma*&GmESifh aAoed&Gmodk@a&muf=uaomtcg wynfhawmfESpfa,mufwdk@udk apv$wfawmfrlI/ 2 oifwdk@a&S@Y&Sdaom&Gmodk@oGm;=u? xdk&Gmodk@a&mufv#if tb,folr#tpD;bl;aom jrnf;uav;csnfaESmifvsuf&Sdonfudk oifwdk@onfcsufjcif;awG@vdrfhrnf? jrnf;}udK;udkjznfI aqmifcJh=u? 3olwyg;u/ tb,fa=umifhTodk@jyKoenf;[k oifwdk@tm;qdkv#if/ ociftvdk&Sdonf[k jyefajym=uavmh? xdkodk@ajymv#if xdkolonfcsufjcif;ay;vdkufrnf[k rSmxm;awmf rl.? 4 wynfhawmfwdk@onf oGm;I vrf;YwHcg;jyifrSmcsnfxm;aom jrnf;uav;udkawG@+yD;v#if jrnf;}udK; udkjznf=u.? 5xdkt&yfY&yfaeaomoltcsdK@wdk@u/ tb,fa=umifhjrnf;}udK;udkjznfoenf; [kqdkv#if/ 6 a,±_rSmxm;awmfrlonftwdkif; wynfhawmfwdk@onf jyefajym+yD;rS xdkolwdk@onf tcGifhay;=u.? 7 a,±_xH awmfodk@ jrnf;uav;udkaqmifcJhI rdrw d dk@t0wfudk jrnf;ausmay:rSm wif=u +yD;v#if 8 udk,fawmf onfpD;awmfrl.? vlrsm;wdk@onf rdrdwdk@t0wfudk vrf;Ycif;=u.? tcsdK@wdk@onf opfudkif; opfcufrsm;udk ckwfIvrf;Ycif;=u.? 9a&S@aemufvdkufoGm;aomolwdk@u/ a[m&SÀ jzpfapownf;? xm0&bk&m;.tcGifhESifh ºuGvmawmfrlaomolonf r*Fvm&Sdapownf;? 10xm0& bk&m;. tcGifhESifh,ck wnfvkaom igwdk@tb 'g0d'f. EdkifiHawmfonf r*Fvm&Sdapownf;? aumif;uif b0*f0,f a[m&SÀ jzpfapownf;[k aºuG;a=umf=u.? 11a,±_onf a,±k&Svif+rdK@odk@‚if;/ Adrmefawmf odk@‚if;0ifI t&m&mwdk@udk =unfh±_awmfrl+yD; v#if/ rdkCf;csKyfaoma=umifh wusdyfESpfyg;aomolwdk@ESifhwuG aAoed&Gmodk@xGufºuGawmfrl.? 12 eufjzefae@Y aAoed&GmrSjyef=upOfwGif qmrGwfawmfrl.? 13t&GufESifh jynfhpHkaom oabFmozef; yifudk ta0;ujrifv#if/ oabFmozef;oD; qGwfaomtcsdefumv ra&mufao;aoma=umifh/ xdktyifY toD;udkawG@aumif;awG@vdrhfrnf[k ºuGoGm;Ia&mufaomtcg/

14 t&GufudkomawG@awmfrlonf&Sdaomf/ ,ckrSpI tpOfrjywf oif.toD;udk tb,folr#rpm;apESifh[k rdef@awmfrl.? wynfhawmfwdk@onf vnf; =um;=u.? 15 a,±k&Svif+rdK@odk@a&mufaomtcg a,±_onf Adrmefawmfodk@0ifawmfrl+yD;v#if/ AdrmefawmfY a&mif;0,faomolwdk@udk ESifxkwfI yGJpm;cHkwdk@udk‚if;/ csdK;iSufa&mif;aomolwdk@. xdkif&mudk‚if; wGef;vSJawmfrlI/ 16AdrmefawmfxJY taqmuftOD;udk tb,folr#raqmifr&Guf&rnfta=umif; jrpfwm;awmfrlvsuf/ 17ightdrfudk vltrsdK;rsdK; qkawmif;&mtdrf[lI ac:a0: =uvwhH[k usrf;pmYvmonf r[kwfavm? odk@aomfvnf; oifwdk@onf xdktdrfudk 18 xm;jywGif;jzpfap=u+yDwum;[lI qHk;r=o0g' ay;awmfrl.? usrf;jyKq&mESifh ,Zfya&m[dwft}uD;wdk@onf=um;v#if udk,fawmfudkowf&aomtcGifh udk &Sm}uH=u.? vlrsm;taygif;wdk@onf qHk;r=o0g'ay;awmfrljcif;udk tHh=ordef;armaoma=umifh/ xdkol wdk@onf udk,fawmfudk a=umuf&GH@=u.? 19ntcsdefa&mufaomtcg +rdK@jyifodk@xGufawmfrl.? 20 eHeuftcsdefwGif vrf;YoGm;=upOf/ oabFmozef;yifonf tjrpfrSpI 21 ajcmufaoG@vsuf&Sdonfudk jrif=u.? ayw±konf owd&v#if t&Sifbk&m; =unfhawmfrlyg? usdefawmfrlaomoabFmozef;yifonf ajcmufaoG@yg +yDwum;[k av#mufav.? 22a,±_uvnf;/ oifwdk@onfbk&m;ocifudk ,Hk=unfjcif; &Sd=uavmh? 23igtrSefqdkonfum;/ t=uifolonf ,HkrSm;aompdwfESifh uif;I rdrdqdkonftwdkif; jzpfrnf[k ,Hk=unfvsuf/ xdkawmifudkae&mrSa&G@avmh/ yifv,fYusavmh[kqdkv#if/ xdkolqdkonftwdkif; jzpfvdrfhrnf? 24xdka=umifh igqdkonfum;oifwdk@onf qkaus;Zl;udk&rnf[k ,Hk=unfaompdwfESifh qkawmifor# wdk@udk&=uvdrfhrnf? 25oifwdk@onf qkawmif;aomtcg olwyg;YtjypfwifcGifh&Sdv#if/ ol@tjypfudkv$wf =uavmh? v$wfv#if aumif;uifbHkY&Sdawmfrlaom oifwdk@tbonf [email protected] v$wfawmfrl rnf? 26oifwdk@onf ol@tjypfudkrv$wfv#if/ aumif;uifbHkY&Sdawmfrlaom oifwdk@tbonfoifwdk@. tjypfudkv$wfawmfrrl [k rdef@awmfrl.? 27 a,±k&Svif+rdK@odk@wzefa&muf=u+yD;rS AdrmefawmfwGif p}uøoGm;awmfrlpOf/ ,Zfya&m[dwft}uD;/ usrf;jyKq&m/ vlt}uD;tuJwdk@onf txHawmfodk@csOf;uyfI/ 28udk,fawmfonf Ttr_rsm;udk tb,ftcGifhESifhjyKoenf;? Todk@jyK&aomtcGifhudk tb,folay;oenf;[k 29 ar;av#muf=uaomf/ a,±_u/ igonf wpHkwckudkar;OD;rnf? oifwdk@ajz=uavmh? ajzv#ifTtr_rsm;udk tb,ftcGifhESifh igjyKonfudk igajymrnf? 30a,m[ef. AwWdZH w&m;onf bk&m;ujzpfoavm/ vlujzpfoavm? Ttar;udkajz=uavmh[k rdef@awmfrl.? 31xdkolwdk@onf tcsif;csif;qifjcif=uI/ bk&m;ujzpfonf[k igwdk@ajzv#if/ oifwkd@onf a,m[efudktb,fa=umifh r,Hkoenf;[k olar;avOD;rnf? 32vlujzpfonf[k igwdk@ajzv#if/ vlrsm; udka=umuf&.? a,m[efonf ya&mzuftrSefjzpfonfudk vltaygif;wdk@onf t,l&Sd=u.[k tcsif;csif; qifjcif+yD;rS/ 33 tu|Efkyfwdk@rodyg[k a,±_tm;jyefajym=u. a,±_uvnf;/ xdktwl Ttr_rsm;udk tb,f tcGifhESifh igjyKonfudk igrajym[k rdef@awmfrl.? 12 1 xdktcg Oyrmtm;jzifh rdef@awmfrlonfum;/ vlwOD;onf pyspfO,smOfudk pdkufysdK;I/ apmif&ef;udk vkyf+yD;rS pyspfoD;e,f&musif;udkwl;av.? rSDcdk&mvifhpifudkvnf;aqmufav.? vkyfaqmifaomol wdk@tm; O,smOfudkiSg;I/ tjcm;aomjynfodk@oGm;av.? 2umvtcsdefwefv#if/ vkyfaqmifaomolwdk@ vufrS pyspfoD;udkcHapjcif;iSg olwdk@&Sd&modk@ i,fom;udkapv$wfav.?

xdkolwdk@onf i,fom;udkbrf;qD; I±dkuf+yD;rS vufcsnf;v$wfvdkuf=u.? 4aemufwzef tjcm;aomi,fom;udk olwdk@&Sd&modk@ apv$wfjyefv#if/ O,smOfapmifhwdk@onf cJESifhypfojzifh/ 5 ol.acgif;udkrSefI t&SufcGJ+yD;rSv$wfvdkuf=u.? tjcm;aomi,f om;udkapv$wfjyefv#if ol@udkowf=u.? tjcm;aomi,fom;wdk@wGif tcsdK@wdk@udk±dkuf=u.? tcsdK@wdk@udk owf=u.? 6xdka=umifh O,smOf&Sifonf rdrd.cspfom;wa,mufwnf;&Sdao;onfjzpfI/ xdkolwdk@onf ighom;udk 7 tm;em=uvdrfhrnf[kqdkI rdrdom;udk aemufqHk;Yapv$wfav.? O,smOfapmifhwdk@uvnf;/ Tolonf tarGcHjzpf.? vm=u/ ol@udkowf=uukeftHh? [email protected] igwdk@&=uvdrfhrnf[k tcsif;csif;wdkifyifI/ 8O,smOf&Sif.om;udk brf;,l+yD;rS owfIO,smOfjyifodk@xkwfypf=u.? 9odk@jzpfv#if/ O,smOf&Sifonf tb,fodk@jyKrnfenf;/ olonfvmI O,smOfapmifhwdk@udk okwfoify,f&Sif;+yD;rS 10 xdkO,smOfudk tjcm;aom olwdk@tm; ay;vdrfhrnf? wdkufudkwnfvkyfaomolrsm; y,fxm;aomausmufonf aemufwzefwdkuf axmifhtxGËfzsm;odk@ a&mufjyef.? xdktr_onf xm0&bk&m;jyKawmfrlaom tr_jzpf.? 11igwdk@rsufarSmufY vnf; tHh=obG,fjzpf. [laompum;udk usrf;pmY oifwdk@onf rbwf bl;oavm[k rdef@awmfrl.? 12xdkolwdk@onf rdrdwdk@udk&nfaqmifI xdkOyrmpum;udk a[majymawmfrl onfudkodaom a=umifh/ udk,fawmfudk brf;qD;jcif;iSg &Sm}uH=u.? odk@aomfvnf; pka0;aomolwdk@udk a=umufaoma=umifh txHawmfrSxGufoGm;=u.? 13 wzef pum;awmfudkacsmif;ajrmif;I tjypfjyKcGifhudk&jcif;iSg zm&d&SJwdk@ESifh a[±k'fwynfhtcsdK@wdk@udk txHawmfodk@ apv$wf=u.? 14xdkolwdk@onf csOf;uyfI/ t&Sifbk&m;/ udk,fawmfonf opPm&Sdyg.? tb,foludkr#ra=umuf/ vlrsufESmudkraxmufbJ bk&m;ocif.w&m;vrf;udk [kwfrSefpGm jyawmfrlonfudk tu|Efkyfwdk@od=uyg.? uJombk&iftm; tcGefquftyfoavm/ rquftyfoavm? 15tu|Efkyfwdk@onf quf&rnfavm/ rquf&rnfavm[k ar;av#muf=u.? udkawmfonf xdkolwdk@. v#dK@0Sufjcif;udk odawmfrlv#if/ oifwdk@onf ighudktb,fa=umifhpHkprf;aESmuf&Suf=uoenf;? a'em&d wjym;udk ig=unfhbdk@,lcJh=u[k rdef@awmfrlI/ 16 olwdk@onf ,lcJh=u.? TyHk/ Tvdyfpmum; tb,fol.yHk/ tb,fol.vdyfpmjzpfoenf;[k ar;awmfrlv#if/ uJombk&if. yHkvdyfpmjzpfygonf[k av#muf=uaomf/ 17a,±_uvnf; uJombk&if.OpPmudk uJombk&iftm;qufay;=uavmh bk&m;ocif.OpPmudkum;/ bk&m;ociftm; qufay;=uavmh[k [krdef@awmfrlonfudk olwdk@onf tHh=ojcif;&Sd=u.? 18 xajrmuf&Sifjyefjcif;r&Sd[lI t,l&Sdaom Z'NKuJ wdk@onfvnf; txHawmfodk@csOf;uyfI/ 19 t&Sifbk&m;/ vlrnfonfum; om;r&SdbJaooGm;I r,m;usef&pfv#if/ ol@nDonf xdkrdef;rudk odrf;,lI tudktrsdK;rjywf qufE$,fap[k tu|Efkyfwdk@tm; arma&SpD&ifa&;xm;yg+yD? 20nDtpfudk ckepfa,muf&Sdyg.? tpfudkt}uD;onf rdef;rESifhpHkbufI om;r&SdbJaov#if/ 21ol.r,m;udk 22 ol@nDt}uD;odrf;,lI om;r&SdbJ aojyefav.? xdk@twl wwd,olrSpI wa,mufaemufwa,muf ckESpfa,mufaomnDtpfudk wdk@onf xdkrdef;rudkodrf;,lI 23 om;udkrusef&pfap=u? aemufqHk;I rdef;ronfvnf;aoav.? odk@jzpfI xajrmuf&mumvY olwdk@onf xajrmuf=uaomtcg xdkrdef;ronf tb,fol.r,m;jzpfygrnfenf;? xdkolckepfa,mufwdk@onf xdkrdef;rESifhpHkbufjcif;udkjyK=u+yD[k ar;av#muf=u.? 24a,±_uvnf;/ oifwdk@onf usrf;pmudkem;rvnf/ bk&m;ocif.wefcdk;awmfudkrodaoma=umifh rSm;aomt,ludk 25 ,l=u.? aojcif;rSxajrmufaomtcg pHkbufjcif;udkrjyK/ xdrf;jrm;ay;pm;jcif;udkrjyK/ 26 aumif;uifwref uJhodk@jzpf=u.? xdkrSwyg; aovGefaomolwdk@onf xajrmufjcif;t&mrSm/ 3

bk&m;ocifu igonf tmjA[H.bk&m;/ ÁZmuf.bk&m;/ ,mukyf.bk&m;jzpfonf[k arma&Stm;rdef@awmfrla=umif;udk arma&S.usrf;/ csHKc%f;Y oifwdk@onfrbwfbl;oavm? 27 bk&m;ocifonf aoaeaomolwdk@. bk&m;r[kwf/ touf&Sifaomolwdk@. bk&m;jzpfawmfrl.? xdka=umifhoifwdk@onf tvGefrSm;=uonf[k rdef@awmfrl.? 28 xdkodk@aqG;aEG;jiif;ckef=uonfudk usrf;jyKq&mwa,mufonf=um;I/ udk,fawmfonf avsmuf ywfpGm jyefajymawmfrlonfudk odjrifv#if txHawmfodk@csOf;uyfI/ ynwfwumwdk@wGif tb,f rnfaomynwfonf omIjrwfoenf;[k ar;av#mufaomf? 29a,±_u/ ynwfwumwdk@wGif tjrwfqHk; aomynwf[lrlum;/ tdkÁoa&vvlrsdK;/ em;axmifavmh? [email protected]&m;ocif xm0& bk&m;onf wqlwnf;aom xm0&bk&m;jzpfawmfr. l ? xm0&bk&m;onf wyg;wnf;jzpfawmfrl.? 30 oif.bk&m;ocif xm0&bk&m;udk pdwfESvHk;tºuGif;rJh/ Om%f&Sdor#/ tpGrf;owWd&Sdor#ESifhcspfavmh? Tynwfonf yXrynwfjzpf.? 31xdkrSwyg; udk,fESifhpyfqdkifaomoludk udk,fESifhtr#cspfavmh[laom 'kwd,ynwfonf yxrynwfESifh oabmwl. Tynwfxdk@xufomI }uD;jrwfaomynwfr&Sd[k jyefI rdef@awmfrl.? 32usrf;jyKq&muvnf;/ t&Sifbk&m;/ tu,fpifppf ukd,fawmfonf 33 xdkbk&m;ocifrSwyg; avsmufywfpGm rdef@awmfrl+yD? bk&m;ocifwqlwnf;&Sdawmfrl.? tjcm;aombk&m;ocifr&Sd? xdkbk&m;ocifudk pdwfESvHk;tºuGif;rJh/ Om%f&Sdor#/ tpGrf;owWd&Sdor#ESifhcspfjcif;/ udk,fESifhpyfqdkifaom olwdk@udkvnf; udk,fESifhtr#cspfjcif;tusifhonf rD;±_d@aom,ZfaumifrSpI ,ZftrsdK;rsdK;wd@k udk ylaZmfjcif; tusifhxufomIjrwfygonf[k 34 av#mufav.? xdkodk@ynmowdESifhjyefav#mufonfudk a,±_onf odjrifv#if/ oifonfbk&m;ocif.EdkifiHawmfESifhra0;[k rdef@awmfrl.? aemufwzef tb,folr#rar; rav#muf0Hh=u? 35 xdktcg a,±_onf AdrmefawmfYqHk;r=o0g'ay;awmfrlpOfwGif/ c&pfawmfonf 'g0d'f.om;jzpf onf[k usrf;jyKq&mwdk@onf tb,fa=umifh qdk=uoenf;? 36'g0d'f.pum;rSm/ xm0&bk&m;u/ oif.&efolwdk@udk oif.ajcwif&migrcsrxm;rSDwdkifatmif ighvufsmbufYxdkifIaeavmh[k ig.ocif tm;rdef@awmfrlonf[k oef@&Sif;aom0dnmOfawmftm;jzifh 'g0d'fqdkownf;? 37xdkodk@'g0d'fonf c&pfawmfudk ocif[kac:v#if tb,[email protected];jzpfoenf;[k ar;awmfrl.? vlrsm;taygif;wdk@onf tm;&0rf;ajrmuf aompdwfESifh pum;awmfudkem;axmif=u.? xdkodk@qHk;r=o0g'ay;pOfwGif wzefrdef@awmfrlonfum;/ usrf;jyKq&mwdk@udka&Smif=uavmh? olwdk@onf &Snfaomtusôudk0wfvsuf vnfjcif;iSgtvdk&Sd=u.? aps;Y±dkaopGmE_wfqufjcif;udk‚if;/ 39 yGJobif/ w&m; p&yfwdk@Y jrifhjrwfaomae&mxdkif&mudk‚if; ESpfouf=u.? 40olwdk@onf rkqdk;rtdrfudk vk,lodrf;pm;I tjypfray:apjcif;iSg &SnfpGmaomyXempum;udk &Gwfwwf=u.? olwdk@onf omI}uD; pGmaom'%fudk cH&=urnf[k rdef@awmfrl.? 41 xdkaemufa,±_onf b¾mwdkufa&S@rSm xdkifawmfrlpOfwGif/ vlrsm;wdk@onf a=u;aiGudk b¾mwdkufxJodk@oGif;csonfudk =unfh±_awmfrl.? aiG&wwfaomolrsm;wdk@onf rsm;pGmoGif;cs=u.? 42 qif;&Jaomrkqdk;rwa,mufonfvmI wyJavmufwefaoma=u;eD'*Fg;ESpfjym;udkoGif;cs.? 43 udk,fawmf onf wynfhawmfwdk@udkac:I igtrSefqdkonfum;/ b¾mawmfwdkufxJodk@oGif;csaom 44 oltaygif;wdk@xuf xdkqif;&Jaomrkqdk;ronf omIoGif;acscJh+yD? ta=umif;rlum;/ xdkoltaygif;wdk@onf rdrdwdk@ºuG,f0 aompnf;pdrfxJu E_wfIoGif;cs=u.? xdkrdef;rrlum; tvGefqif;&Jvsufyif/ rdrdtouf arG;p&m OpPm&Sdor#udk oGif;csav+yD[k rdef@awmfrl.?

13 1 udk,fawmfonf AdrmefawmfrSxGufºuGawmfrlaomf/ wynfhawmfwa,mufu/ t&Sifbk&m; =unfh±_awmfrlyg? {&mausmuf}uD;wum;/ {&mwdkufaqmif}uD;wum; [kav#mufv#if/ 2a,±_u/ T}uD;pGmaomwdkufaqmifwdk@udk oifonf,ckjrif&.? r+zdKrcsbJ ausmufwckay:rSmwckr#rwnf rae& [krdef@awmfrl.? 3xdkaemuf oHvGifawmifay:rSm Adrmefawmfa&S@±_xdkifawmfrlpOf/ ayw±k/ ,mukyf/ a,m[ef/ ta¹ENwdk@u/ 4xdktr_t&mwdk@onf tb,fumvrSjzpfrnfudk‚if;/ xdktr_t&m&Sdor#wdk@onf jynfhpHkcsdef eD;aomtcg tb,fyky`edrdwf ay:xGef;rnfudk‚if; trdef@&Sdawmfrlyg[k tjcm;olrygbJav#muf=u.? 5a,±_uvnf;/ oifwdk@udk tb,folr# rvSnfhjzm;apjcif;iSg owdjyK=uavmh/ 6trsm;aomolwdk@u igonfTrnfaomoljzpf.[kqdkv#uf/ ig.ta,mifudkaqmifI ay:vmojzifh/ vlrsm;wdk@udk vSnfhjzm; =uvdrhfrnf? 7oifwdk@onf ppfwdkufa=umif;udk‚if;/ ppfwdkuftHhaomodwif;pum;udk‚if; =um;&aomtcg pdk;&drfwkefv_yfjcif;r&Sd=uESifh/ xdkodk@jzpf&rnf? odk@aomfvnf; tqHk;onfrjzpfao;? 8 vlwrsdK;ESifhwrsdK;/ wEdkifiHESihfwEdkifiH &efbufjyK=uvdrfhrnf? t&yf&yfwdk@Y ajr}uD;v_yfjcif;jzpfvdrfh rnf? tpmacgif;yg;jcif;ESifh r+idrfroufjcif;wdk@onfvnf;jzpf=uvdrfhrnf? 9 oifwdk@onf xdktr_t&mwdk@onf 'kuQqif;&J jcif;.tptOD;jzpfownf;? udk,fudkudk,fowdjyK=uavmh? ta=umif;rlum;/ oifwdk@udk v$wf±Hk;odk@tyfESH=uvdrfhrnf? w&m;p&yfwdk@Y±dkuf=uvdrfhrnf? xdkolwdk@tm; oufaojzpfrnfta=umif;/ oifwdk@onf 0efrif;/ &Sifbk&ifxHodk@ igha=umifha&muf=uvdrfhrnf? 10{0Ha*vdw&m;udk a&S@OD;pGm vlrsdK;taygif;wdk@tm; a[m&vdrfhrnf? oifwdk@udktyfESHjcif;iSgydk@aqmif=uaomtcg tb,fodk@ ajymqdk&rnfudk rpdk;&drf=uESifh? 11 a&S@rqGurqifjcif=uESifh? xdkc%jcif;wGif oifwdk@&aompum;udkom ajym=uavmh? ta=umif;rlum;/ oifwdk@tvdktavsmufajym=uonfr[kwf/ oef@&Sif;aom0dnmOfawmf onfajymawmfrl.? 12xdkumvY nDtpfudkcsif; wa,mufudkwa,mufaoapjcif;iSg tyfvdrfhrnf? tbonfvnf; om;udktyfvdrfhrnf? om;orD;wdk@onfvnf; rdbudk &efbufjyKI aoap=uvdrfhrnf? 13 vltaygif; wdk@onfvnf; ig.emra=umifhoifwdk@udk rkef;=uvdrfhrnf? t=uifolonf tqHk;wdkifatmif wnf=unf./ xdkolonf u,fwifjcif;odk@a&mufvdrhfrnf? 14 ya&mzuf'Ha,va[monftwdkif;/ zsufqD;wwfaom&GH&SmbG,ft&monf raeoifhaom t&yfY pdkufaeonfudk oifwdk@jrif&v#if/ usrf;pmudk=unfhaomolonfem;vnfygap? xdkodk@jrif&v#if 15 ,k'jynfY&Sdaomolwdk@onf awmifay:odk@ajy;=uap? tdfrfrdk;ay:rSm&Sdaomolonf 16 tdrfxJodk@rqif;apESifh? tdrfxJuwpHkwckudk,ljcif;iSg r0ifapESifh? v,fY&Sdaomollvnf; 17 rdrdt0wfudk,ljcif;iSg aemufodk@rjyef apESifh? xdkae@&ufY udk,f0efaqmifaom rdef;rESifh 18 Edk@pdk@oli,f&Sdaom rdef;rwdk@onf tvGefcuf=uvdrfhrnf? oifwdk@ajy;&aomtcsdefonf 19 aqmif;umvYrus&rnfta=umif; qkawmif;=uavmh? ta=umif; rlum;/ bk&m;ocifzefqif;awmfrlaom urBmOD;rSpI ,ckwdkifatmifrjzpfpzl;/ aemufydkif;Yvnf; 20 rjzpfvwHhaom 'kuQonf xdkae@&ufumvYjzpfvdrfhrnf? xdkumvudk bk&m;ocifonf wm&Snfapv#if/ tb,folr# rvGwfEdkif&m? a&G;cs,fawmfrlaomolwdk@tbdk@tvdkiSg xdkumvudk wdkapawmfrlrnf? 21 xdktcg olwyg;u/ Tt&yfYc&pfawmf&Sdonf/ xdkt&yfY&Sdonf[kqdkaomfvnf; r,kH=uESifh? 22 ta=umif;rlum;/ c&pfawmf.ta,mifudkaqmifaomolESifh rdp>mya&mzufwdk@onf ay:vmI/

a&G;cs,faom olwdk@udkyif vSnfhjzm;Edkifv#ifvSnfhjzm;avmufatmif edrw d fvuQ%mtHhbG,faom tr_ wdk@udkjy=uvdrfhrnf? 23oifwdk@onfowdjyK=uavmh/ xdkta=umif;t&m&Sdor#udk igajymESifh+yD? 24 xdkumv.'kuQqif;&Jjcif;aemufrSaeonf rdkufvdrfhrnf? vonfta&mifray;? 25 aumif;uif =u,fwdk@onfus=uvdrfhrnf? aumif;uifwefcdk;wdk@onf wkefv_yf=uvdrfhrnf? 26xdktcg vlom;onf }uD;pGmaom bkef;wefcdk;tmEkabmfudkaqmifvsuf/ rdkCf;wdrfudkpD;IºuGvmawmfrlonfudk jrif&=uvdrfhrnf? 27xdktcgvlom;onfrdrdwrefwdk@udk apv$wfojzifh rdrda&G;cs,faomolwdk@udk t&yfav;rsufESm aumif;uif atmuf xuf0ef;usifwdk@rS ac:Ipk±Hk;apawmfrlvwHh? 28 oabFmozef;yifudktpGJjyKI yHkoufaowckudkrSwf=uavmh? oabFmozef;yifonf tcuf tvufEkI t&Gufaygufaomtcg/ aEGumveD;onfudk oifwdk@od=u.? 29xdkenf;wl xdkta=umif; t&mrsm;jzpfonfudkjrif&v#if/ vlom;onf wHcg;0wdkifatmif teD;odk@a&mufawmfrlonfudk odrSwf=uavmh? 30igtrSefqdkonfum;/ ,ckjzpfaomvlrsm;rukefrSD xdkta=umif;t&mtvHk;pHkwdk@onf jzpf=uvdrfhrnf? 31aumif;uifESifhajr}uD; rwnfaomfvnf; ighpum;wnfvdrfhrnf? 32 xdktcsdefem&Dudkum;/ crnf;awmfrSwyg; tb,folr#rod? aumif;uifwrefrsm;rod? om;awmfvnf;rod? 33xdktcsdefumvonf tb,ftcgYa&mufrnfudk oifwdk@rodaoma=umifh/ owdjyKI qkawmif;vsuf apmifhae=uavmh? 34Oyrmum;/ vlwOD;onf tjcm;aomjynfodk@ oGm;rnf t}uH&SdonfESifh rdrdtdrfudk i,fom;wdk@vufodk@tyfI/ olwdk@aqmif&Gufp&mtr_udk toD;oD;cGJcef@pDrHI/ wHcg;rª;udkapmifhaeap[k rSmxm;+yD;rSoGm;onfjzpfI/ tdrf&Sifonf nOD;tcsdef/ oef;acgiftcsdef/ =uufOD; wGefcsdef/ eHeuftcsdefwdk@wGif tb,ftcsdefYvmrnfudk oifwdk@rodaoma=umifh apmifhae=uavmh? 36 odk@r[kwf trSwfwrJhvmI oifwdk@tdyfaysmfonfudkawG@vdrfhrnf? 37apmifhae=uavmh[k oifwdk@tm; igqdkonftwdkif;/ cyfodrf;aom olwdk@tm; igqdkonf[krdef@awmfrl.? 14 1 xdkaemufESpf&ufvGefv#if yocgtZkryGJ&Sd.? ,Zfyka&m[dwft}uD;wdk@ESifh usrf;jyKq&mwdk@onf udk,fawmfudk tb,fodk@y&d,m,ftm;jzifh brf;qD;Iowf&tHhenf;[k 2 odk@aomfvnf; vlrsm;wdk@onf ±ke;f &if;cwfjzpfrnfudk pdk;&drfIyGJae@wGif &Sm}uH=u.? rjyKESifhOD;[kajymqdk=u.? 3 aAoed&GmwGif &Sdrkeftrnf&Sdaom vlEl.tdrfY udk,fawmf&SdawmfrlonfjzpfI/ rdef;r wa,mufonf tbdk;rsm;pGmxdkufaom em'kqDar$;ppfESifhjynfhaom ausmufjzLcGufwvHk;udk ,lcJhI udk,fawmfonf pm;yGJem;rSmavsmif;awmfrlpOf/ ausmufjzLcGufudkcGJ+yD;rS acgif;awmfay:Y oGef;avmif; av.? 4tcsdK@wdk@onf a'gopdwf&SdonfjzpfI/ xdkqDar$;udktb,fa=umifh tusdK;rJhqHk;apoenf;? 5 a'em&dtjym;oHk;&m ruaomtbdk;ESifha&mif;I qif;&Jaomolwdk@tm; ay;p&maumif;onf[kqdkI xdkrdef;rudk tjypfwif=u.? 6a,±_uvnf;/ xdkrdef;rudk&Sdapawmh? tb,fa=umifh aESmifh&Suf=uoenf;? olonfigYaumif; aomtr_udkjyK+yD? 7qif;&Jaomolwdk@onf oifwdk@YtpOf&Sd=u. oifwdk@tvdk&Sdonf twdkif; olwdk@tm; aus;Zl;jyKEdkif.? igrlum; oifwdk@Y tpOf&Sdonfr[kwf? 8Trdef;ronf wwfEdkifor# jyK+yD? ightavmif;udk o+*õKvfrnf[kjyifqifjcif;iSg/ ighudk,fudkqDar$;ESifhvl;ESifhownf;? 9 igtrSefqdkonfum;/ {0Ha*vdw&m;udk ajrwjyifvHk;wGifa[maom t&yf&yfwkd@YTrdef;rudk atmufarhp&mbdk@ oljyKaom Ttr_udk =um;ajym& =uvwHh[k rdef@awmfrl.? 10 xdktcg wynfhawmfwusdyfESpfyg;t0ifjzpfaom ,k'&Sum±kwfonf udk,fawmfudktyfjcif;iSg 11 xdkolwdk@onf=um;v#if 0rf;ajrmufaompdwf&SdI ,Zfyka&m[dwft}uD;wdk@xHodk@oGm;av.?

aiGay;rnf [k0efcH=u.? xdkaemuf tqifoifhaomtcsdefumvY udk,fawmfudktb,fodk@tyf&rnfenf;[k &Sm}uHvsuf ae.? 12 yocgodk;oi,fudk owfaomae@wnf;[laom tZkryGJyXrae@Y wynfhawmfwdk@onf txH awmfodk@ csOf;uyfI/ udk,fawmfonf yocgyGJudkpm;awmfrlbdk@&m tb,ft&yfYtu|Efkyfwdk@onf oGm;I jyifqifapjcif;iSg tvdk&Sdawmfrloenf;[k ar;av#muf=uaomf? 13udk,fawmfonf/ wynfhawmfESpf a,mufwdk@udkapv$wfI/ oifwdk@onf+rdK@xJodk@oGm;=u? a&tdk;aqmifaomoludkawG@vdrfhrnf? xdkol aemufodk@vdkufI/ 14ol0ifaom tdrfodk@0if+yD;rS/ igonfighwynfhwdk@ESifhwuG yocgyGJudkpm;&aom {nfhonftcef;um;/ tb,frSm&Sdoenf;/ q&muar;onf[k tdrf&Sifudkajym=uavmh? 15xdkolonf toifhjyifqifvsuf&Sdaom txuftcef; }uD;udkjyvdrfhrnf? xdktcef;Y igwdk@bdk@jyifqif=uavmh[k rdef@awmfrl.? 16wynfhawmfwdk@onf oGm;I+rdK@xJ odk@0ifv#if/ pum;awmftwdkif;awG@I yocgyGJudk jyifqif=u.? 17 nOD;,Htcsdefa&mufrS wynfhawmfwusdyfESpfyg;wdk@ESifhtwl ºuGvmawmfrl.? 18pm;yGJY avsmif;Ipm; ae=upOfwGif/ a,±_u/ igtrSefqdkonfum;/ oifwdk@t0ifjzpfI igESifhtwlpm;aomol wpHkwa,mufonf ighudktyfESHvdrfhrnf[k rdef@awmfrlv#if/ 19wynfhawmfwdk@onf 0rf;enf;I/ tu|Efkavm/ tu|Efkyfavm[k wa,mufaemufwa,muftoD;oD; ar;av#muf=u.? 20 udk,fawmfuvnf;/ wusdyfESpfyg;t0ifjzpfI igESifhtwlykuefwGifE_dufaomolonf 21 ighudktyfESHvdrfhrnf? usrf;pmvm onftwdkif; vlom;onfoGm;&rnf? odk@aomfvnf;vlom;udktyfESHaomolonf tr*Fvm&Sd.? xdkolonfbGm; jrifjcif;udkrcH&v#if taeomI aumif;onf[k rdef@awmfrl.? 22 xdktcg pm;vsufae=upOfwGif a,±_onfrkef@udk,lI/ aus;Zl;awmfudkcsD;rGrf;+yD;rS rkef@udkzJhI/ Trkef@um; ig.udk,fjzpf.? ,lIpm;=uavmh[k rdef@awmfrlvsufwynfhawmfwdk@tm; ay;awmfrl.? 23 cGufudkvnf;,lI aus;Zl;awmfudkcsD;rGrf;+yD;rS olwdk@tm;ay;awmfrlv#if/ xdkol&Sdor#wdk@onf aomuf=u.? 24udk,fawmfuvnf;/ TcGufum;/ yËdnmOfw&m;opfESifhqdkifI/ vlrsm;tbdk@tvdkiSg oGef;aomig. taoG;jzpf.? 25igtrSefqdkonfum;/ Tpyspf&nfrsdK;topfudk bk&m;ocif.EdkifiHawmfY igraomufrDSae@ wdkifatmif ,ckrSpIwzef igraomuf&[krdef@awmfrl.? 26xdkaemuf oDcsif;qdk+yD;rS oHvGifawmifodk@ xGufoGm;=u.? 27 xdktcg a,±_uvnf;/ usrf;pmvmonfum;/ odk;xdef;udk ig±dkufowfI odk;wdk@onfuGJvGifh&=u vdrfhrnf[k a&;xm;onfESifhtnD/ ,ae@nOfhwGif oifwdk@&Sdor#onf 28 igha=umifhpdwfysuf=uvdrfhrnf? odk@aomfvnf;igonf xajrmuf+yD;rSoifwdk@a&S@/ 29 *gvdvJjynfodk@oGm;rnf[k rdef@awmfrlaomf/ ayw±ku/ Tol&Sdor#wdk@onf pdwfysuf=uaomfvnf; tu|Efkyfonfpdwfrysufyg[k av#mufav.? 30a,±_uvnf;/ igtrSefqdkonfum;/ ,ae@nOfhwGifyif =uufonfESpf}udrfrwGefrDS oifonfoHk;}udrfajrmufatmif ighudkjiif;y,f vdrhfrnf[k rdef@awmfrlv#if/ 31 ayw±ku/ udk,fawmfESifhwuGao&aomfvnf; tu|Efkyfonf udk,fawmfudk rjiif;ry,fyg[k omIcdkifcHhaompum;ESifh av#mufjyef.? xdkoltaygif;wdk@onfvnf; xdkenf;wlav#muf=u.? 32 xdktcg a*oa&Sreft&yfodk@a&muf=uv#if udk,fawmfu/ igqkawmif;pOfwGif oifwdk@onf Tt&yfY xdkifae=uavmh[k wynfhawmfwdk@tm; rdef@awmfrl+yD;rS/ 33ayw±k/ ,mukyf/ a,m[efwdk@udk ac:oGm;I rdef;armawGa0jcif;/ pdwfylyefjcif;odk@a&mufawmfrl.? 34xdktcg igonfaoavmufatmif pdwfESvHk;tvGef n‡dK;jcif;&Sd.? Tt&yfYapmifhae=u[k wynfhawmfoHk;a,mufwdk@tm; rdef@awmfrlI/

xdkrS tenf;i,f vGefjyefv#if/ ajray:rSmjyyf0yfI/ tdktbcrnf;awmf/ 36udk,fawmfonf tvHk;pHkwdk@udk wwfEdkifawmfrl.? TcGufudk tu|EfkyfrSv$Jawmfrlyg/ odk@aomfvnf; tu|Efkyftvdk&Sdonftwdkif; rjzpfygapESifh? udk,fawmf tvdk&Sdonftwdkif; jzpfygapaom[lI xdktcsdefem&Donf rdrdESifhvGefoGm;Edkifv#if vGefoGm;ygrnfta=umif; qkawmif;awmfrl+yD;rS/ 37jyefvmI wynhfawmfwdk@onf tdyfaysmfvsufae=u onfudk awG@awmfrlv#if/ &Sdrkef/ oifonftdyfaysmfoavm? wem&Dcef@r#apmifhaejcif;iSg rpGrf;Edkifoavm? 38pHkprf;aESmifh&Sufjcif;ESifhuif; vGwfrnfta=umif; qkawmif;vsuf apmifhae=uavmh? pdwf0dnmOfum; apwem&Sdjim;aomfvnf;/ udk,frlum; tm;enf;ol[k ayw±ktm;rdef@awmfrl+yD;rS/ 39wzef oGm;I a&S@¹rGufqdkonfenf;wl qkawmif;awmfrl.? 40 xdkaemuf wynfhawmfwdk@&Sd&modk@jyefI olwdk@onf rsufpdav;vHojzifh wzeftdyfaysmfvsufae=uonfudk awG@awmfrl.? olwdk@onf tb,fodk@av#muf& rnfudkrod=u? 41 oHk;}udrfajrmufatmifolwdk@&Sd&m odk@jyefvmv#if/ ,cktdyfaysmfI +idrf0yfpGmae=uavmh? tr_vGef+yD? vlom;udk qdk;aomolwdk@vufodk@ tyfESH&aomtcsdefa&mufvm+yD? 42x=u? igwdk@onf oGm;=uukeftHh? ighudktyfESHaomolonf a&mufvm+yD[k rdef@awmfrl.? 43 xdkodk@rdef@awmfrlpOfwGifyif wynfhawmfwusdyfESpfyg;t0ifjzpfaom ,k'&Sum±kwfESifhtwl ,Zfyka&m [dwft}uD;/ usrf;jyKq&m/ vlt}uD;tuJrsm;apv$wfaom vltpkta0;taygif;wdk@onf xm;ESifh'kwfrsm; udkudkifvsuf csufjcif;vm=u.? 44udk,fawmfudktyfESHaomolu/ igerf;aomolonf a,±_yifjzpf.? ol@udkbrf;IvHk+cHKpGmaqmifoGm;=u[k xdkolwdk@tm; trSwfay;cJhonftwdkif;/ 45olonf a&mufv#if ukd,fawmf&if;odk@csufjcif;csOf;uyfI t&Sifbk&m;/ t&Sifbk&m;[kqdkvsuf erf;av.? 46 xdkolwdk@onf vmIudk,fawmfudk qGJudkifbrf;qD;=u.? 47tem;Y&yfaeaomolwa,mufonf xm;udkqGJxkwf+yD;v#if/ ,Zfyka&m[dwfrif;. u|efwa,mufudkckwfojzifh em;&Gufjywfav.? 48 a,±_uvnf; oifwdk@onf xm;jyudkbrf;ouJhodk@ ighudkbrf;tHhaomiSg xm;ESifh'kwfrsm;udkvufpGJvsuf vm=uonfwum;? 49igonf AdrmefawmfYae@wdkif;qHk;r=o0g'ay;vsuf oifwdk@tv,fY&SdaepOftcg oifwdk@onf ighudkrbrf;rqD;=u? Tta=umif;t&mum;/ 50usrf;pmjynfhpHkrnfta=umif;wnf;[k xdkvlrsm;udkrdef@awmfrl.? 51xdktcg wynfhawmftaygif;wdk@onf udk,fawmfudkpGef@ypfIajy;=u.? vkvifwa,mufonf apmifwxnfudk om0wfvsuf aemufawmfodk@vdkufonfjzpfI/ 52 rif;vkvifwdk@onf xdkoludkbrf;qD;=u.? olonfvnf; apmifudkpGef@ypfIt0wfr&SdbJ vkvifwdk@vufrSxGufajy;av.? 53 xdkolwkd@onf a,±_udk,Zfyka&m[dwfrif;xHodk@aqmifoGm;=u.? xdkrif;xHY ,Zfyka&m[dwf t}uD;/ vlt}uD;tuJ/ usrf;jyKq&mtaygif;wdk@onf pnf;a0;=u.? 54ayw±konfvnf; ,Zfyka&m[dwf rif;. tdrfOD;twGif;odk@wdkifatmif udk,fawmfESifha0;pGmvdkuf+yD;v#if/ 55 rif;vkvifwdk@ESifhtwlxdkifI rD;v_Hav.? ,Zfyka&m[dwft}uD;wdk@ESifh v$wft&m&Sdtaygif;wdk@onf a,±_udkowf&rnfta=umif; oufaoudk&Sm aomfvnf; rawG@=u? 56vlrsm;wdk@onf rrSefaomoufaoudkcH=uaomfvnf; olwdk@. oufaocHcsuf onfrnD? 57tcsdK@wdk@onfxI/ Tolu/ vlwdk@vufjzifhvkyfaom/ 58TAdrmefawmfudk ig+zdKzsufI vlwdk@vufjzifhrvkyfaom Adrmefawmfwqludk wnfaqmufrnf[kajymqdkonfudk tu|Efkyfwdk@ =um;&yg+yD[k oufaocH=u.? 59 odk@aomfvnf; [email protected]? 60,Zfyka&m[dwf rif;onf tv,fY rwfwwfxI/ oifonf wcGef;r#jyefIrajymoavm? Tolwdk@onf tb,fodk@ oufaocHoenf;[k a,±_udkar;v#if/ 61udk,fawmfonf wcGef;r#jyefajymawmfrrlbJ wdwfqdwfpGmae.? wzef ,Zfyka&m 35

[dwfrif;u/ oifonf c&pfawmfwnf;[laom r*Fvm&Sdaombk&m;ocif. om;awmf rSefoavm[k ar;jyefv#if/ 62a,±_u/ rSef.? aemifumvYvlom;onf wefcdk;awmf. vufsmbufY xdkifvsuf/ rdk;wdrfudkpD;IºuGvmonfudk oifwdk@jrif&=uvwHh[k rdef@awmfrl.? 63xdktcg ,Zfyka&m[dwf rif;onf rdrdt0wfudkqkwfvsuf tb,foufaoudkvdkao;oenf;? 64bk&m;udkvGefusL;Iajymaom pum;udk oifwdk@=um;&+yD? tb,fodk@ xifrSwf=uoenf;[k ar;jref;v#if/ udk,fawmfonf oufao cHxdkufa=umif;udk xdkoltaygif;wdk@onf pD&if=u.? 65xdktcg tcsdK@wdk@onf udk,fawmfudk wHaxG;ESifh axG;=u.? rsufESmawmfudk zkH;+yD;v#if vufoD;ESifhxkd;vsuf/ ya&mzufjyKIa[mawmfrlyg[k qdk=u.? rif;vkvifwdk@onfvnf; yg;awmfudk vufESifhykwf=u.? 66 ayw±konf atmufrSmtdrfOD;Y&SdpOf/ ,Zfyka&m[dwfrif;. taptygrdef;rwa,mufonf 67 vmI/ ayw±konf rD;v_Hvsufaeonfudkjrifaomtcg ol@udkaphaph=unfhI/ oifonfvnf; emZ&uf +rdK@om;a,±_ESifh aygif;abmfaomoljzpfonf[kqdkv#if/ 68ayw±ku/ oifajymaomt&mudk igrod/ em;rvnf[k jiif;ckef+yD;rS tdrfOD;a&S@odk@xGufaomf =uufwGefav.? 69aemufwzef taptygrdef;ronf ayw±kudkjrifv#if/ tem;Y&yfaeaomolwdk@tm;/ Tolonf xdkolwdk@t0ifjzpfonf[kqdkaomf/ 70 ayw±konf wzefjiif;ckefjyef.? xdkaemuf rsm;r=umtem;Y&yfaeaomolwdk@u/ tu,fpifppfoifonf xdkolwdk@t0ifjzpf.? oifonf*gvdvJvljzpf.? oifhpum;vnf;wl.[k ayw±kudkqdk=uv#if/ 71ayw±ku/ oifwdk@ajymaomoludk igrod[k"dÏmefjyKI }udrfqdkonfaemuf/ 72 wzef=uufwGefav.? a,±_u/ =uufonfESpf}udrfrwGefrSDoifonf oHk;}udrfajrmufatmifighudk jiif;y,fvdrfhrnf[k rdef@awmfrlaompum;udk/ ayw±konf owd&ojzifh acgif;udk+cHKIidkaºuG;av.? 15 1 eHeuftcsdefwGif ,Zfyka&m[dwft}uD;wdk@onf rqdkif;rvifhbJ vlt}uD;tuJ/ usrf;jyKq&m/ v$wft&m&Sdtaygif;wdk@ESifh wdkifyifjcif;udkjyKI/ a,±_udk csnfaESmif+yD;v#if ydvwfrif;xHodk@ aqmifoGm;I tyfvdkuf=u.? 2ydvwfrif;u/ oifonf,k'&Sifbk&ifrSefoavm[k udk,fawmfudkar;v#if/ rif;}uD;ar; onftwdkif;rSefonf[k rdef@awmfrl.? 3,Zfyka&m[dwft}uD;wdk@onf rsm;pGmaomtjypfudkwif=u.? 4 wzef ydvwfrif;u/ oifonfwcGef;udkr#jyefIrajymoavm? oifhwbufYtb,fr#avmufoufao 5 cH=uonf udk=unfhyg[k ar;jref;ajymqdkaomfvnf;/ pum;wcGef;udkr#jyefawmfrrlonfudk ydvwfrif;onf tHh=oav.? 6 xdkyGJY +rdK@0efrif;onf tusOf;csxm;aomolwkd@wGif/ vlrsm;awmif;aomolwa,mufa,muf udkv$wfwwf.? 7xdktcg ykefuefI vltoufudkowfaomtjypfoifhaom Am&AŠtrnf&Sdaom olw a,mufonf ykefuefaomtaygif;tabmfwdk@ESifhwuG tusOf;cHvsuf&Sd.? 8vltaygif;wdk@onf rdrdwdk@tm; jyK+rJjyKygrnfta=umif; atmf[pfIawmif;yefaomtcg/ 9ydvwfrif;u/ oifwdk@onf ,k'&Sifbk&ifudk v$wfapcsifoavm[k jyefar;.? 10tb,fa=umifhTodk@ar;oenf;[lrlum;/ ,Zfyka&m[dwft}uD;wdk@onf remvdkaompdwfESifh a,±_udktyfESHa=umif;udkod.? 11ydvwfrif;onf a,±_udkrv$wf/ Am&AŠudkv$wfapjcif;iSg ,Zfyka&m[dwft}uD;wdk@onf vltpkta0;udk E_d;aqmf=u.? 12 wzef ydvwfrif;u/ ,k'&Sifbk&if[k oifwdk@ac:a0:aomoludk tb,fodk@jyK&rnfenf;[k 13 ar;jyefaomf/ xdkoltaygif;wdk@u/ ol@udkvuf0g; uyfwdkifrSm ±dkufxm;yg[k[pf=u.? 14 ydvwfrif;uvnf;/ tb,fa=umifhenf;/ tb,ftjypfudkjyKbdoenf; [kar;v#if/ xdkoludk 15 vuf0g;uyfwdkifrSm±dkufxm;yg[k vlrsm;wdk@onf omI[pf=u.? ydvwfrif;onfvnf;

vlrsm;[email protected] ajyapjcif;iSgtvdk&SdI/ Am&AŠudkolwdk@tm; v$wfav.? a,±_udkum;/ ±dkuf+yD;v#if vuf0g;uyfwdkifrSmowfapjcif;iSg tyfvdkuf av.? 16 xdktcg ppfol&Jwdk@onf udk,fawmfudk +yJawm&d±Hk;wnf;[laom tdrfawmfOD;twGif;odk@ aqmifoGm;I/ ppfol&JwwyfvHk;udk pk±Hk;ap+yD;rS/ udk,fawmftm; eDarmif;aomt0wfudk 0wfapI/ 17 ql;yifESifh,ufudkOD;&pfudk wif+yD;v#if/ 18,k'&Sifbk&if/ udk,fawmfonfr*Fvm&Sdapownf;[k aumif;csD; pum;udkajym=u.? 19acgif;awmfudk usLvHk;ESifh±dkufjcif;/ wHaxG;ESifhaxG;jcif;/ a&S@awmfrSm'l;axmufI jyyf0yfjcif;udkvnf; jyK=u.? 20xdkodk@udk,fawmfudk jyuf,,fjyKonfaemuf/ eDarmif;aomt0wfudk c|wfI t0wfawmfudk 0wfjyefap+yD;v#if/ vuf0g;uyfwdkifrSm ±dkufxm;jcif;iSg xkwfoGm;=u.? 21 tmav Z¹ENKESifh ±kzk.tb &Sdrkeftrnf&Sdaom uka&aejynfom;wa,mufonf/ awm&GmrS vmI vrf;YoGm;onfudk olwdk@onfawG@v#if/ tEdkifjyKI vuf0g;uyfwdkifawmfudkxrf;ap=u.? 22 OD;acgif; cGHt&yf[k qdkvdkaom a*gva*got&yfodk@ udk,fawmfudkaqmifoGm;+yD;rS/ 23rk&efESifha&maom pyspf&nfudk udk,fawmftm; aomufpdrfhaomiSg ay;v#if rcHbJaeawmfrl.? 24 vuf0g;uyfwdkifrSm±dkufxm;+yD;v#if t0wfawmfudk pma&;wHcsI toD;oD;wdk@tm; a0zef=u.? 25 udk,fawmfudkvuf0g;uyfwdkifrSm ±dkuf=uaomtcsdefum;/ eHeufwcsufwD;tcsdefjzpfownf;? 26 tjypfabmfjyaom urŠnf;vdyfpm csuf[lrlum;/ ,k'&Sifbk&if [ka&;xm; ownf;? 27 udk,fawmfESifhwuG xm;jyESpfa,mufwdk@udk vufsm awmfbufYwa,muf/ vuf0JawmfbufawmfY 28 wa,muf/ vuf0g;uyfwdkifrSm±dkufxm;=u.? xdkodk@ rw&m;aomolwdk@ESifh a&wGuf0ifjcif;odk@a&mufonf [kqdkaom usrf;pmcsufonfjynfhpHkjcif;odk@ a&mufownf;? 29 vrf;rSmoGm;vmaomolwdk@uvnf;/ [Jh/ Adrmefawmfudk+zdKzsufI oHk;&uftwGif;wGif 30 wnfaqmuf jyefaomol/ udk,fudkudk,fu,fwifavmh? vuf0g;uyfwdkifrSqif;avmh[k rdrdwdk@acgif;udkn‡dwfI uJh&J@aom pum;ESifhajymqdk=u.? 31xdkenf;wl ,Zfyka&m[dwft}uD;/ usrf;jyKq&mwdk@u/ Tolonf olwyg;wdk@udk u,fwifwwf.? udk,fudkru,fwifEdkifygwum;? 32 igwdk@jrifI ,Hk=unfapjcif;iSg/ Áoa&v&Sif bk&ifwnf;[laom c&pfawmfonf vuf0g;uyfwdkifrS ,ckqif;ygavap[k tcsif;csif;jyuf,,f jyKajymqdk=u.? udk,fawmfESifhwuG vuf0g;uyfwdkifrSm ±dkufxm;aomolwdk@onfvnf; uJh&J@jypfwif=u.? 33 rGef;wnfhtcsdefrSpI oHk;csufwD;tcsdefwdkifatmif ajrwjyifvHk;Y arSmifrdkuftwdjzpfav.? 34 oHk;csufwD;tcsdefY a,±_u/ {vd/ {vd/ vmr&SmAcomed[k }uD;aomtoHESifh aºuG;a=umfawmfrl.? teufum;/ tu|Efkyfbk&m;/ tu|Efkyfbk&m;/ tb,fa=umifhtu|EfkyfudkpGef@ypfawmfrloenf;[k qdkvdk ownf;? 35tem;Y&yfaomoltcsdK@wdk@onf =um;v#if olonf{vd,udkac:onf[k qdk=u.? 36 vlwa,mufonf ajy;I a&r_dwaxG;udk ykH;&nfESifhjynfhap+yD;v#if/ usLvHk;zsm;Y wwfI udk,fawmftm; aomufpdrfhaomiSg ay;vsuf/ &Sdapawmh? {vd,onf ol@udkcs,ljcif;iSg vmrnfrvmrnfudk =unfh=u ukeftHh[k qdk.? 37a,±_onf }uD;aomtoHESifhaºuG;a=umfI toufcsKyfawmfrl.? 38 xdktcg Adrmefawmf. ukvm;umonf txufpGef;rSatmufpGef;wdkifatmif pkwfuGJav.? 39 xdkodk@aºuG;a=umfI toufcsKyfawmfrla=umif;udk a&S@awmfY&yfaeaomwyfrª;onfjrifv#if/ pifppfT 40 olonf bk&m;ocif.om;awmfrSefay.[k qdk.? rdef;rtcsdK@wdk@onfvnf; 41 xdkt&yfYta0;u=unfh±_I ae=u.? xdkrdef;rwdk@wGif udk,fawmfonf *gvdvJjynfrSm&SdawmfrlpOf/

aemufawmfodk@tvkyftau|; vdkufaom rm*'vrm&d/ ,mukyfi,fESifh a,mao. trdjzpfaomrm&dESifh &SmvHkwdk@rSpI aemufawmfY a,±k&Svif+rdK@odk@ vkdufvmaomtjcm;rdef;rrsm;vnf; yg=uownf;? 42 xdkae@um; tbdwfae@wnf;[laom y&uUKae@jzpfaoma=umifh ntcsdefa&mufrS/ 43toa& &Sdaomv$wft&m&Sd/ t&droJ+rdK@om; a,moyfonf/ bk&m;ocif. EdkifiHawmfudk ajrmfvifhaomol jzpfonfESifh/ ydvwfrif;xHodk@ &J&ifhpGm0ifI a,±_.tavmif;awmfudk awmif;av.? 44a,±_onf ,ckyifaoonfudk ydvwfrif;onf tHh=ojcif;&Sdojzifh wyfrª;udkac:I/ aoonfum;=um+yDavm[k ar;.? 45aoa=umif;udk wyfrª;pum;jzifhodv#if/ tavmif;awmfudk a,moyftm;ay;.? 46 a,moyfonf udk,fawmfudkcsI/ rdrd0,fcJhaomydwfacsmESifh ywf&pf+yD;v#if/ 47 ausmufYxGif;aomocsõKif;wGif;xJrSmxm;I wGif;Y ausmufudk vSdrfhxm;av.? rm*'vrm&d/ a,mao.trdjzpfaom rm&dwdk@onf tavmif;awmf xm;&mt&yfudk =unfh±_=u.? 16 1 Oykofae@vGefrS rm*'vrm&d/ ,mukyf.trdjzpfaom rm&dESifh &SmvHkwdk@onfoGm;I/ tavmif; awmfudk vdrf;jcif;iSg eH@omrsdK;udk 0,f+yD;v#if/ 2ckepf&ufwGif yXrae@&ufeHeufapmapm/ aexGufaom tcsdefY ocsõKif;awmfodk@oGm;=u.? 3xdkrdef;rwdk@u/ wGif;0Yydwfaomausmufudk tb,folvSdrfhvSefI ay;rnfenf;[k tcsif;csif;ajymqdk+yD;rS =unf±_v#if/ xdkausmufonf vSdrfhvSefvsuf&Sdonfudk jrif=u.? 4 xdkausmufum; tvGef}uD;aomausmufjzpfownf;? 5rdef;rwdk@onf wGif;xJodk@0if=u+yD;v#if vkvif wa,mufonf jzLpif&Snfvsm;aom tusôudk0wfvsuf vufsmbufYxdkifonfudkjrifI xdwfvef@ 6 xdkoluvnf;/ xdwfvef@rdef;armjcif;r&Sd=uESifh rdef;armjcif;odk@ a&muf=u.? vuf0g;uyfwdkifrSmowfaom emZ&uf+rdK@om; a,±_udk oifwdk@&Sm=u.? xdkolonf xajrmufawmfrl+yD? Tt&yfYr&Sd tavmif;awmf xm;&mt&yfudk=unfh=uavmh? 7 oifwdk@a&S@*gvdvJjynfodk@ ºuGawmfrla=umif;udk ayw±krSpI wynfhawmf wdk@tm;oGm;Iajym=uavmh? txufurdef@awmfrlonftwdkif;/ xdkjynfYoifwdk@onf udk,fawmfudk awG@jrif&=uvdrfhrnf[k ajymqdk.? 8xdkrdef;rwdk@onfvnf;/ ocsõKif;awmfrSxGufI wkefv_yfvsuf/ rdef;armawGa0vsufajy;=u.? a=umufvef@ aoma=umifh tb,folwdk@r#rajymrqdk=u? 9 udk,fawmfonf ckepf&ufwGif yXrae@&ufapmapmtcsdefYxajrmuf+yD;rS/ txufuewfqdk; ckepfa,mufukd ESifxkwfawmfrlaom rm*'vrm&dtm; a&S@OD;pGm udk,fudkjyawmfrl.? 10rm&dvnf; oGm;I udk,fawmfESifhaygif;abmfaomolwdk@onf nnf;wGm;idkaºuG;vsuf ae=upOfwGif/ olwdk@tm; xdkodwif;udk =um;ajymav.? 11udk,fawmfonf touf&Sifawmfrlonfudk‚if;/ rm&donf udk,fawmfudkjrif& onfudk‚if;/ olwdk@onf =um;v#ifr,Hk=u? 12 xdkaemufwynfhawmfESpfa,mufwdk@onf awm&Gmodk@oGm;pOfwGif udk,fawmfonf jcm;em; 13 aomta,mifudkaqmifvsuf udk,fudkjyawmfrl.? olwdk@onfjyefvmI tjcm;aomwynfhawmfwdk@tm; xdkodwif;udk=um;ajymaomfvnf; r,HkbJae=u.? 14 xdkaemuf wusdyfwyg;aomolwdk@onf pm;yGJYavsmif;=upOfwGif udk,fawmfudkjyawmfrlI/ xajrmufvsuf&Sdaom udk,[email protected];ukd r,Hkaoma=umifh 15 olwdk@r,Hkwwfaompdwf/ cdkifrmaompdwfudk qHk;rItjypfwifawmfrl+yD;rS/ oifwdk@onf avmuDEdkifiHt&yf&yf&Sdor#odk@oGm;I/ a0ae,sowW0gtaygif;wdk@tm; {0Ha*vdw&m;udka[m=uavmh? 16 ,Hk=unfI AwWdZH udkcHaomolonf u,fwifawmfrljcif;odk@a&mufvwHh? r,Hk=unfaomolrlum;

17 tjypfpD&ifjcif;udkcH&vwHh? ,Hk=unfaom olwdk@YjzpftHhaomedrdwfvuQ%m[lrlum;/ ig.emrudktrSDjyKI ewfqdk;wdk@udkESifxkwf=uvwHh? xl;jcm; aombmompum;rsdK;wdk@udk ajym=uvwHh? 18 a¹rGwdk@udkbrf;udkif=uvwHh? aoapwwfaomtqdyf tawmufudk aomufpm;v#if ab;Oy'fESifhuif;vGwf=uvwHh? rusef;rrmaomolwdk@tay:rSm vufudkwifI csrf;om ay;=uvwHh[k rdef@awmfrl.? 19 xdkodk@ocifbk&m;onf wynfhawmfwdk@tm; rdef@awmfrl +yD;rS/ aumif;uifbHkodk@ aqmif,ljcif; udkcHawmfrlI bk&m;ocif.vufsmawmfbufY xdkifaeawmfrl.? 20wynfhawmfwdk@onfvnf; xGufoGm;I/ ocifbk&m;onf rpawmfrlonfESifh‚if;/ olwdk@Yjzpfaom edrdwfvuQ%mtm;jzifh E_wfuywfw&m;awmfudk wnfapawmfrlonfESifh‚if;/ cyfodrf;aomt&yfwdk@Y w&m;a[m=u.?

&Sifrmukc&pf0if+yD;.?

&Sifvkumc&pf0if L U K E.

1 a&S@OD;pGmrSpI udk,fwdkifjrifaomoufaojzpfvsuf/ E_wfuywfawmfr_udk aqmif&Gufaom olwdk@onf/ 2igwdk@wGif xif&Sm;pGmjzpfav+yD;aom twˆKy`wWdrsm;udk igwdk@tm;=um;ajymonf tpOftwdkif; rSwfom;aompmudk pD&ifa&;om;aomoltrsm;&Sd=uonfjzpfI/ 3igonfvnf; xdktwˆKy`wWdtvHk;pHkwdk@udk a&S@OD;pGmrSpI/ 4aphaphazG&Smvdkufppf+yD;v#if/ udk,fawmfoif+yD; aomt a=umif;t&mwdk@onf {ueftrSefjzpfa=umif;udk udk,fawmfodapjcif;iSg tpOftwdkif;a&;xm;I =um;vdkufrnft}uH&Sdyg./ tvGefjrwfaom aomfzdvk? 5 ,k'jynfudktpdk;&aom a[±k'frif;}uD;vufxuf/ tbd,toif;0ifjzpfI/ Zmc&dtrnf&Sd aom ,Zfyka&m[dwfwyg;&Sd.? ol.cifyGef;onf tm±keftrsdK;tE$,fjzpf.? ol@trnfum;/ {vd&SAufwnf;? 6xdkolESpfa,mufwdk@onf xm0&bk&m;. ynwfw&m;awmftrsdK;rsdK;wkd@udk usifhaqmifI tjypfwifcGifhESifh vGwfojzifh/ bk&m;ocifha&S@awmfY ajzmifhrwfjcif; yg&rD&Sd=u.? 7 {vd&Saufonf +rHKaoma=umifh olwdk@onf om;r&Sd? xdkolESpfa,mufwdk@onf touft&G,f}uD; &ihf=u.? 8 Zmc&donf rdrdtoif;ESifhwuG tvSnfhoifhI/ bk&m;ocihfa&S@awmfY ,Zfyka&m[dwftr_udk aqmif&GufonfwGif/ 9,Zfyka&m[dwfxHk;pHtwdkif; pma&;wHcsojzifh/ olonf xm0&bk&m;. Adrmefawmf twGif;odk@0ifI eH@omaygif;udk rD;±_d@&.? 10xdkodk@ eH@omaygif;udkrD;±_d@onftcsdefwGif/ vlrsm;taygif;wdk@onf jyifYqkawmif;vsufae=u.? 11xdktcg xm0&bk&m;.aumif;uifwrefonf xif&Sm;I/ eH@omaygif;udk ±d_@aom,Zfyv†ifvufsmbufY &yfaeonfudk/ 12Zmc&donf jrifv#if/ pdwfESvHk;r+idrfr0yf xdwfvef@jcif;odk@ a&muf.? 13aumif;uifwrefuvnf;/ Zmc&d/ a=umuf&GH@jcif; r&SdESifh? oifjyKaomyXemudk emcHawmfrl+yD? oif.cifyGef; {vd&SAufonf om;a,mufsm; udkbGm;jrif vdrhfrnf? xdkom;udk a,m[eftrnfjzifh rSnfh&rnf? 14oifonf 0rf;om&$ifjrL;jcif;&Sdvdrfhrnf? xdkom;udkbGm;jrifaoma=umifh vltrsm;wdk@onfvnf; 0rf;ajrmuf jcif;odk@a&muf=uvdrfhrnf? 15 ta=umif;rlum;/ xdkom;onf xm0&bk&m;a&S@Y }uD;jrwfaomoljzpfvdrfhrnf? pyspf&nfESifh ,pfrsdK;udkraomufbJaeI/ trd0rf;xJuyif oef@&Sif;aom0dnmOfawmfESifh jynfh0vdrfhrnf? 16 Áoa&vtrsdK;om;trsm;wdk@udk olwdk@bk&m;ocif xm0&bk&m;xHodk@ ajymif;vJapvdrfhrnf? 17 tbwdk@onf om;wdk@udk toifhtwifhjzpfapjcif;iSg‚if;/ jiif;qefaomolwdk@udk olawmfaumif;wdk@. owdynmvrf;odk@ ajymif;vJapaomtm;jzifh/ xm0&bk&m;tbdk@tvdkiSm jyifqifaomvlrsdK; jzpfapjcif;iSg‚if;/ olonf {vd,. pdwf0dnmOfwefcdk;ESifhjynfhpHkvsuf/ bk&m;ocihfa&S@awmfodk@ oGm;vdrfhrnf[k aumif;uifwrefajymqdk.? 18 Zmc&duvnf;/ xdkodk@jzpfvdrfhrnfudk tu|Efkyftb,fodk@ od&ygrnfenf;? tu|Efkyfonf vltdkjzpfyg.? tu|Efkyfr,m;onfvnf; touft&G,f}uD;&ifhyg+yD[k aumif;uifwreftm; ajymqdkv#if/ 19aumif;uifwrefu/ igonf bk&m;ocihftxHawmfY cpm;aom *gajAvjzpf.? oifhudkE_wfqufI T0rf;ajrmufp&modwif;udk =um;ajymapjcif;iSm ighudkapv$wfawmfrl.? 20oifonf ighpum;udk r,Hkaoma=umifh Tta=umif;t&mrjzpfrDae@wdkifatmif pum;rajymEdkifbJ/ t vsufaevdrfhrnf? ighpum; onfum; tcsdefwefv#ifjynfhpHkvdrfhrnf[k ajymqdk.? 1

vlrsm;wdk@onf Zmc&dudk iHhvifhI/ AdrmefawmftwGif;Y =umjrifhpGmaeonfudk tHh=ojcif; &Sd=u.? 22olonf xGufvmaomtcg pum;rajymEdkifonfjzpfI/ AdrmefawmfY Asm'dwf±lyg±Hkudk jrif+yD[k &dyfrd=u.? Zmc&donf olwdk@tm; t&dyftrSwfudkomay;I pum;tvsufae.? 23,Zfyka&m[dwf tr_udk aqmif&Guf&aom tcsdefumvukefaomtcg/ Zmc&donf rdrdtdrfodk@oGm;av.? 24xdkaemuf ol.cifyGef; {vd&SAufonf yËdaE