TJ MOHAMED NOAH TOKOH DUA ZAMAN 9595 Al
SIKAPNYA SEDERHANA HIDUPNYA BERJASA
Mula-mula Zabha bertugas sebagai pemberita biasa dan kemudian meningkat menjadi Pengarang Utusan Melayu dalam tahun 1962 dan bersara pada tahun 1968.
Selepas bersara Zabha telah dilantik menjadi pensyarah kursus kewartawanan Melayu di
Universiti Singapura pada tahun 1968-69 dan berminat dalam penulisan buku-buku sejarah dan pengembaraan.
Zabha juga telah dilantik dua kali sebagai seorang juri dalam “Pesta Filem Asia” iaitu di Tokyo pada tahun 1965 dan Manila pada tahun 1969. Sebagai menghargai gerakannya
di [apangan kewartawanan, beliau telah dikurniakan Bakti Bintang Masyarakat (B.B.M) oleh kerajaan Singapura tahun 1964 dan Ahli Mangku Negara (A.M.N) tahun 1965 oleh
kerajaan Malaysia.
Terima Kasih
GENTING The MUI Group
JAKS RESOURCES BERHAD
TAN SHI HAJI IVH]HAIVIE[] NOA
- TOKOH DUA ZAMAN SIKAPNYA SEDERHANA HIDUPNYA BERJASA PUSTAKA PERDANA
AM 1009537
e UTUSAN PUBLICATIONS & DISTRIBUTORS SDN BHD
/ %'Tfisa
Diterbitkan oleh: Utusan Publications & Distributors Sdn Bhd No. 1 & 3, Jalan 3/91A Taman Shamelin Perkasa, Cheras
56100 Kuala Lumpur Tel: 03-92856577 Fax: 03-92846554/92875763 laman web: www.mybooks.com.my
Pendah Pengena Cacatan
@ Zainal Abidin Haji Alias
DAI
Terbitan Pertama 1976 Cetakan Semula 2012
Hak cipta terpelihara. Setiap bahagian daripada terbitan ini tidak boleh diterbitkan semula, disimpan untuk pengeluaran atau dipindahkan kepada bentuk lain, sama ada dengan cara elektronik, mekanik, gambar, rakaman dan sebagainya tanpa izin pemilik hak cipta terlebilt daltulu.
Perpustakaan Negara Malaysia
BAB BAB BAB BAB BAB
1 2 3 4 5
Data Pengkatalogan-dalam-Penerbitan
Zainal Abidin Haji Alias
Tan Sri Haji Mohamed Noah tokoh dua zaman /
BAB BAB BAB BAB BAB 1(
EN
Zainal Abidin Haji Alias
I
ISBN 978-967-61-2591-0
MA
Mengandungi bibliografi
A
I Judul
330.9595
Dicetak oleh: UNIPRESS PRINTER SDN BHD
BAB BAB BAB BAB BAB
Lot 123 A, Jalan TIAJ 2/1 Taman Industr Alam Jaya Bandar Puncak Alam
42300 Selangor Darul Ehsan
N 330, 9895 ZAI
1. 1. 1: 1 1
%ITWSW
KANDUNGAN
V
Pendahuluan
viii
Pengenalan C
Xiv
Cacatan Pengarang
BAHAGIAN 1: DARIPADA KELUARGA ORANG KAYA TURUN-TEMURUN
BAB 1
Orang Kaya Junid
3
erbitkan
BAB2
Orang Kaya Omar
9
I‘mf’:‘;
BAB3
Tan Sri Haji Mohamed Noah
12
BAB4 BABS5
Titisan Zuriat Raja Chempa Bugis Pembukaan Bandar Maharani Muar dan Sejarahnya
16 20
nerbitan
BAHAGIAN 2:
MELANJUTKAN PELAJARAN KE LUAR NEGERI BAB 6 BAB 7
Semangat Kesedaran Ibu Bapa Tamu Tuan Hakim Akhbar
29 33
BAB 8
Tiba Di Beirut
36
BAB 9 BAB 10
Pengalaman Pahit Mustaffa Kamal Ataturk
40 43
BAHAGIAN 3: PULANG KE TANAH AIR DAN MULA BEKERJA
BAB BAB BAB BAB BAB
11 12 13 14 15
Mula Bekerja dan Berumah Tangga Mengikuti Kelas Undang-Undang Muar Dalam Tahun Dua Puluhan Persekutuan Sahabat Pena Malaya Apabila Jepun Menyerang Malaya
49 52 57 63 68
BAHAGIAN 4: SELEPAS PERANG DUNIA KEDUA BAB 16
Pergerakan Melayu Semenanjung Muncul
BAB 17
Kedatangan Malayan Union
BAB 18 BAB 19 BAB 20
Pegawai Daerah Segamalt Yang Dipertua Jabatan Agama Johor Pengerusi Tetap UMNO BAHAGIAN 5: KE BANGSA-BANGSA BERSATU
BAB 21
Ke Bangsa-Bangsa Bersatu
BAB BAB BAB BAB
Speaker Pertama Dewan Rakyat Ahli Dewan Negara Masuk ke Lapangan Perniagaan Yayasan Mohamed Noah
22 23 24 25
139 164 174 182
TIAP-TIAP r
itulah sebabr
ahli sejarah BAHAGIAN 6: ULASAN DAN PANDANGAN UMUM
Tuan Haji Abdul Shukur Bin Ismail Tan Sri S.C Maclntyre
Dato’ Haji Abdul Aziz bin Ismail Tan Sri Datuk Prof. Abdul Jalil Haji Hassan
meliputi han zaman yang
sejarah ialah dan mengar
kita pada ha dikatakan st
Datuk Mohd Asri bin Haji Muda
sejarah di ne
Lim Joo Keng R.W Smith
menulis me telah dilihat sedemikianl:
Biografi Bibiliografi
sejarah pada Sayangnya ¢ bahawa keja tidak mustat mereka men
PENDAHULUAN
TUN MOHD SUFFIAN BIN HJ. HASHIM
Ketua Hakim Negara 139 164 174 182 186
o
=
-
—_—
| ]B e|
193 201 205 209 216 221 231
Mahkamah Persekutuan Malaysia,
Kuala Lumpur
TIAP-TIAP rakyat mestilah mengetahui sejarah negaranya, maka itulah sebabnya mustahak mereka membaca buku-buku karangan ahli sejarah. Banyak orang memikirkan bahawa sejarah itu meliputi hanya perkara-perkara yang telah berlaku pada zamanzaman yang telah lalu. Ini adalah benar juga dan pekerjaan pakar sejarah ialah menyelidiki kejadian-kejadian lama dan mengatur dan mengarangnya semula untuk tatapan dan pengetahuan
kita pada hari ini. Di negara Barat pekerjaan ahli sejarah boleh dikatakan senang kalau dibandingkan dengan pekerjaan ahli
sejarah di negara Timur, oleh kerana di negara Barat orang suka menulis memasukkan ke dalam buku kejadian-kejadian yang telah dilihat atau didengar oleh mereka sendiri, dan buku-buku
sedemikianlah yang menjadi unsur-unsur yang ditiliki oleh ahli sejarah pada masa depan untuk dibuat buku sejarah bacaan ramai. Sayangnya di negara Timur kebanyakan orang menyangkakan bahawa kejadian yang dilihat dan didengar oleh mereka sendiri tidak mustahak dimasukkan ke dalam buku, dan memadailah jika mereka membaca buku-buku sejarah sahaja yang menceritakan
Ty
TAN SAI HAJI MORAMED NOAH perihal yang lama-lama. Maka inilah sebabnya saya alu-alukan buku karangan Encik Zabha ini yang menceritakan riwayat
kehidupan sahabat karib saya Tan Sri Datuk Haji
Mohamed Noah
bin Omar yang telah saya kenali sejak tahun 1948 semasa saya masih pegawai muda lagi di Melaka dan beliau sudah menjadi Pegawai Daerah di Segamat.
Nasib dan kemajuan sesuatu negara tergantung bukan hanya kepada kebijaksanaan, ketekunan dan kerajinan dua tiga orang sahaja daripada penganjurnya, bahkan kepada kebijaksanaan, ketekunan dan kerajinan semua rakyatnya, tetapi rakyat akan lebih senang menjadi bijak, tekun dan rajin untuk membangunkan
negaranya jika mereka dapat membaca riwayat seorang daripada penganjurnya dibuat menjadi teladan untuk dibanggakan dan dituruti sekalian. Di dalam buku ini maka akan didapati pelbagai teladan yang boleh diikuti oleh rakyat Malaysia amnya dan oleh bangsa Melayu khasnya, yang menunjukkan bahawa jika seseorang itu tidak puas hati akan kedudukannya sendiri dan sentiasa hendak memperbaiki kedudukannya dengan menggunakan isi kepala yang telah diberi oleh Tuhan, maka lama kelamaan usaha dan ikhtiarnya itu akan
dibalas dengan menerima kejayaan yang memuaskan. Pakar-pakar pendidikan menyatakan bahawa jika dikaji keadaan pelajar di sekolah dan di universiti, pelajar Melayu tiada kekurangannya jika dibandingkan dengan pelajar bukan Melayu, tetapi malangnya kata mereka pelajar Melayu mudah berpuas hati dengan apa sahaja yang telah didapati olehnya dan kurang menggunakan akal untuk memperbaiki kedudukannya. Mujurlah
pada zaman sekarang fikiran kebanyakan orang Melayu telah berubah, dan ramai mereka adalah istimewa daripada peringkat muda, yang sekarang suka bersusah payah bukan sahaja mencari bahkan merebutkan ilmu, supaya mereka tidak ketinggalan lagi
seperti ibu bapa mereka pada masa yang sudah-sudah. Dengan vi
terbitnya bul
supaya meni di Malaysia i jua dalam bi Sekiranya besarlah kita rajin menye
Noah bin Or
pada masa s 7 April 1975 Kamar Ketu: Mahkamah | Kuala Lump
PENDAHULUAN Jukan wayat Noah a saya
enjadi hanya orang inaan,
terbitnya buku ini saya harap akan memrangsangkan lagi mereka supaya mencepatkan kaum Melayu seimbang dengan kaum lain
di Malaysia ini bukan sahaja dalam bidang pemerintahan, bahkan jua dalam bidang perdagangan dan perindustrian.
Sekiranya terhasil harapan saya ini maka terhutang budi besarlah kita sekalian kepada Encik Zabha pengarang yang telah rajin menyelidiki sejarah hidup Tan Sri Datuk Haji Mohamed
Noah bin Omar yang dengan buku ini akan terkenal bukan sahaja pada masa sekarang bahkan pada masa hadapan juga.
akan ankan
ripada n dan
7 April 1975 Kamar Ketua Hakim Negara Mahkamah Persekutuan Kuala Lumpur
| yang
lelayu < puas rbaiki diberi | akan
dikaji | tiada
elayu,
rpuas urang jurlah telah ngkat encari
n lagi engan
Vii
PENGENALAN
in search of |
preserve oft the dint of a fortunate. A the ladder o and later wi brought, as ¢
As Speak Dewan Nega TAN SRI OMAR YOKE LIN ONG Yang Dipertua Dewan Negara
Persekutuan Malaysia Kuala Lumpur
THE lives of some men are sometimes so well and fully lived, that
they assume a special significance for others around them and for others that will follow them, Malaysia has many such men. It has not been the custom hitherto, however, for the lives of these men to be made the subject of autobiographies or biographies
that other Malaysians may vicariously share. Happily, the pattern is changing. More and more prominent Malaysians are writing autobio-
graphies or local biographers write of them. This biography of Tan Sri Haji Mohamed Noah is a welcome addition to the limited literature on Malaysian personalities.
o one in pu autumn of li on a lile wel
full of vigou demanding x world as wel
[ first got
Speaker of t Malaysian G charm and : firmness anc As the re
standing of t for the digni That the Ma
credibility ar
Tan Sri Haji Mohamed Noah is a Malaysian personality of the first rank. In a public and private life spanning the last part of one century and the major part of another century, he has learnt
Tan Sri Haji
much, travelled widely, experienced a great deal and achieved
and I consid
great heights of success. Born to a leading Johore family in modest circumstance, but gifted by a driving determination to succeed, Tan Sri Haji Noah
charted a course through early life that took him to foreign lands viif
measure o 1 [ have re Negara in h
dignity that in my presid
PENGENALAN in search of knowledge, at a time when knowledge was the private preserve of the privileged few, and thus could only be gained by the dint of an undaunted perseverance on the part of others less fortunate. Armed with this “key” to life, he returned to climb
the ladder of achievement and success, first as a public official, and later with independence and the new opportunities that it brought, as a public figure.
As Speaker of the Dewan Rakyat and later as President of the Dewan Negara, he attained some of the highest pinnacles attainable to one in public life. Nor did his achievements stop there. In the autumn of life, when other men would be content to look back
on a life well and fully lived, Tan Sri Haji Mohamed Noah, still full of vigour and enthusiasm took on the challenge of the hard 1, that n and len. It these
\phies aLlern
demanding world of business and characteristically mastered this world as well. [ first got to know this remarkable man when he was elected Speaker of the Dewan Rakyat and I a Cabinet Minister of the Malaysian Government. He impressed me then with his natural charm and wit, his innate courtesy and sincerity, his judicious firmness and above all his wisdom. As the repository of vast experience and accordingly under-
tobio-
standing of the virtues and faults of his fellowmen, he set the tone
1|'l}' of
for the dignity of a new nation’s highest deliberative institution. That the Malaysian Parliament has remained a place of dignity,
mited
credibility and respect in the eyes of all Malaysians, owes in great of the art of
measure to the high standards of conduct set and demanded by Tan Sri Haji Mohamed Noah in the years that he presided over it.
learnt
[ have remained a firm, friend of his since our first contacts,
ieved
and 1 consider myself privileged to be presiding over the Dewan Negara in his distinguished footsteps. The high tradition and dignity that he has helped establish and uphold, today guide me in my presidency.
* but Noah lands
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH This biography is in many ways a profile of one man's determination to live life to the fullest extent, giving a great
deal of himself to the service of his country, his religion and his fellowmen.
His outstanding achievements and public service are shining
examples for us all to emulate. [ commend this biography to all Malaysians, present and future, for the lessons and the inspiration that we can derive.
HIDUP sese
dan mencap kesan yang i
lain yang m orang sepert seumpama 1
boleh ditataj diri orang se sungguh me: yang menul
tempatan ya hidup Tan Sr oleh kerana i terhad meng Tan Sri Ha
di barisan ut: satu kurun d beliau telah mengalami b
cemerlang. D tetapi dalam dengan satu ! bulat untuk maka beliau rantau asing
itu ilmu per kepada kalai
dan yang h: melalui teka “kunci” hidu
PENGENALAN man’s
TERJEMAHANNYA
. great nd his hining future,
HIDUP seseorang itu kadang kala sungguh penuh bermakna dan mencapai kejayaan yang cemerlang hinggakan ia memberi kesan yang istimewa kepada orang di sekelilingnya, juga orang lain yang menyusul kemudiannya. Malaysia mempunyai ramai orang seperti itu. Bagaimanapun, bahan riwayat hidup orang seumpama itu nampaknya kurang sekali dijadikan buku yang boleh ditatapi bersama oleh rakyat Malaysia sebagai pengganti diri orang serupa itu. Tetapi perubahan-perubahan yang berlaku sungguh menggembirakan. Kini, semakin ramai tokoh Malaysia yang menulis riwayat hidup mereka ataupun penulis-penulis tempatan yang menulis buku mengenai mereka. Buku riwayat
hidup Tan Sri Haji Mohamed Noah ini sesungguhnya dialu-alukan oleh kerana ia dapat menambahkan lagi karya-karya sastera yang terhad mengenai tokoh-tokoh Malaysia. Tan Sri Haji Mohamed Noah merupakan seorang tokoh Malaysia di barisan utama. Dalam hidupnya yang melalui bahagian terakhir satu kurun dan sebahagian besarnya dalam satu kurun yang lain,
beliau telah mempelajari banyak hal, mengembara dengan luas, mengalami banyak selok-belok hidup dan mencapai kejayaan yang cemerlang. Dilahirkan dalam satu keluargayangterkemukadiJohor tetapi dalam suasana yang sederhana, beliau telah dianugerahkan dengan satu semangat keazaman dan kesungguhan yang bertekad bulat untuk mencapai kejayaan. Dengan kesungguhannya itulah maka beliau dalam usianya yang muda telah mendapati dirinya di rantau asing mengejar ilmu pengetahuan sedangkan pada masa itu ilmu pengetahuan merupakan satu hal yang hanya terhad kepada kalangan yang berada yang jumlahnya amat kecil sekali dan yang hanya boleh dicapai oleh yang kurang bernasib baik melalui tekad dan keazaman yang kuat.- Bersenjatakan dengan “kunci” hidup inilah maka beliau pulang ke tanah airnya dengan X
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH mencapai satu demi satu kejayaan, yang bermula daripada hanya
pertama itu |
seorang pegawai rendah sebagai kerani awam dan kemudian dengan wujudnya kemerdekaan dan peluang-peluang baharu menjadi seorang tokoh negara yang amat dikenali. Dengan lantikannya menjadi Tuan Speaker Dewan Rakyat dan kemudiannya sebagai Tuan Yang Dipertua Dewan Negara, maka beliau telah mencapai satu-satunya kemuncak kejayaan yang
dapat meng cemerlang i
boleh tercapai dalam hidup awam seseorang itu. Bagaimanapun,
kemuliaan y disebabkan Noah sendi di Dewan N Buku riw
kesungguha
kejayaan-kejayaannya tidaklah hanya setakat itu sahaja. Di senja hidupnya, Tan Sri Haji Mohamed Noah masih lagi kuat dan
yang cemerl
cergas serta bersungguh-sungguh menghadapi cabaran-cabaran
nya perihal |
hidup dalam lapangan perniagaan dan dengan kebijaksanaannya
Kejayaannyz:
dapat pula menguasainya dengan penuh kepintaran, sedangkan
itu adalah c Saya mer ada sekaran ini untuk p
kebanyakan orang lain yang seumur dengannya mungkin berpuas hati merenung semula masa silam yang membawa kenangan manis sahaja. Saya mula kenal dengan Tan Sri Haji Mohamed Noah apabila
beliau dipilih sebagai Tuan Speaker Dewan Rakyat dan saya pula sebagai seorang Menteri Kabinet Kerajaan Malaysia. Pada waktu itu saya tertarik sungguh dengan daya penariknya dan kepintarannya, sopan santun dan kejujurannya yang semula jadi, ketegasan dan
yang paling menarik sekali ialah kebijaksanaannya. Sebagai gedung pengalaman yang amat luas dan dapat pula
memahami nilai-nilai mulia dan kesilapan-kesilapan manusia maka beliau telah menempa satu darjat kemuliaan bagi satu-
satunya institusi tertinggi negara yang baharu. Bahawa Parlimen Malaysia telah kekal menjadi sebuah tempat yang mulia, dipercayai dan dihormati oleh seluruh rakyat Malaysia sesungguhnya adalah
terhutang budi dengan banyaknya kepada Tan Sri Haji Mohamed Noah yang telah menggariskan dan merdesaknya semasa beliau mengetuai Parlimen. Saya telah menjadi rakan karibnya semenjak pertemuan yang
Xil
daripadanyza
PENGENALAN
ingkan
pertama itu dahulu, dan sesungguhnya saya berasa bertuah kerana dapat mengetuai Dewan Negara mengikut jejak langkahnya yang cemerlang itu. Tradisi yang tidak ada tolok bandingnya dan kemuliaan yang wujud dan yang dipertahankan itu semuanya disebabkan adanya bantuan daripada Tan Sri Haji Mohamed Noah sendiri dan inilah yang memandu saya menjalankan tugas di Dewan Negara. Buku riwayat hidup ini dalam banyak hal adalah menggariskan kesungguhan seseorang itu untuk hidup bagi mencapai kejaya-an yang cemerlang dan seterusnya menggambarkan dengan banyaknya perihal baktinya terhadap negara, agama dan masyarakatnya. Kejayaannya yang sungguh cemerlang dan perkhidmatan awamnya itu adalah contoh-contoh baik untuk kita semua mengikutinya.
erpuas
Saya mengesyorkan agar semua rakyat Malaysia, sama ada yang
1angan
ada sekarang mahupun yang akan datang supaya menatap buku
hanya 1udian raharu
at dan , maka 1 yang 1apun, 1 senja
at dan abaran
lannya
ini untuk panduan-panduan dan inspirasi yang boleh didapati
ipabila
daripadanya.
a pula ktu itu annya, an dan t pula anusia | satu-
rlimen ercayal adalah hamed beliau
n yang Xiil
CACATAN PENGARANG
direkod dan
muda kita se buku riway: sekurang-ku rujukan ata tokoh-tokot
kebajikan d: Setelah yang sentias
untuk menu ZABHA, AMN, BBM., (Zainal Abidin bin Haji Alias)
politik tanal inilah pada : Noah bin O izinnya me
DALAM masa perkhidmatan saya sebagai seorang wartawan di
segala perar
dunia persuratkhabaran Melayu di tanah air selama 33 tahun iaitu di akhbar harian Warta Malaya dan kemudian Utusan Melayu
tokoh-tokol Malayan Un
(1935-1968) saya telah menemui ramai pemimpin dan tokoh
kemerdekaa
politik kita yang mempunyai rekod perjuangan yang cemerlang. Saya dapati ramai antara mereka sekarang ini yang mencapai
kejayaan sama ada dalam bidang parti politik yang dikendalikannya atau pun di lapangan kemajuan hidup diri masing-masing. Juga saya dapati bukan sedikit pula di antaranya yang menemui kegagalan baik daripada segi kepartian mahupun kehidupannya. Namun demikian, para pemimpin dan tokoh-tokoh politik kita itu, bagaimanapun telah menyumbangkan sedikit sebanyak khidmat bakti dan jasa usaha kepada bangsa, negara dan agama. Hal ini tiadalah dapat dinafikan terutama dalam perjuangan menentang penjajahan sewaktu menumbangkan Malayan Union dan menuntut “kemerdekaan” tanah air kita yang dikasihi ini.
Sesungguhnya saya berpendapat segala jasa usaha perjuangan para pemimpin dan tokoh-tokoh politik kita itu ada baiknya jika
XIV
Saya telal
pertama bag adalah salah mula-mula sebuah pert Semenanjur dan rakan-r: 1945, sebalil
terbit daripz Kebangsaan
Tan Sri Mol pemimpin | perjuangan ganti tetapi
CACATAN PENGARANG direkod dan dijadikan buku untuk menjadi bahan bacaan generasi muda kita sekarang dan juga seterusnya yang akan datang. Bukubuku riwayat hidup para pemimpin demikian tentulah berguna sekurang-kurangnya menjadi kenang-kenangan dan bahan rujukan atau contoh teladan bagaimana para pemimpin dan
tokoh-tokoh politik kita dahulu
berjuang untuk kepentingan
kebajikan dan kemerdekaan bangsa, nusa dan agama.
an di tahun
Aelayu tokoh
lang. 1capal annya
. Juga
nemul
nnya. dolitik
anyak gama. angan
Union ni.
angan
a jika
Setelah berundur daripada dunia persuratkhabaran harian yang sentiasa serba sibuk setiap masa itu, saya berminat sekali untuk menuliskan riwayat hidup para pemimpin dan tokoh-tokoh politik tanah air yang ramai itu. Maka dengan hasrat dan tujuan inilah pada suatu hari saya telah menemui Tan Sri Haji Mohamed Noah bin Omar, bekas Speaker Dewan Rakyat Malaysia, meminta izinnya membenarkan saya menulis riwayat hidupnya dan segala peranan yang telah dimainkannya bersama-sama dengan tokoh-tokoh politik yang lain dalam perjuangan merobohkan Malayan Union rancangan penjajahan dan seterusnya menuntut kemerdekaan tanah air kita Malaysia hari ini.
Saya telah memilih Tan Sri Haji Mohamed Noah menjadi bahan pertama bagi rancangan penulisan buku-buku saya kerana beliau adalah salah seorang daripada tokoh-tokoh politik tanah air yang mula-mula menggerakkan orang Melayu bersatu padu dalam sebuah pertubuhan siasah yang dinamakan Pergerakan Melayu Semenanjung bersama-sama Allahyarham Datuk Onn bin Jaafar dan rakan-rakan seperjuangannya di Batu Pahat pada akhir tahun 1945, sebaik-baik sahaja tamat Perang Dunia Kedua. Kemudian terbit daripada Pergerakan inilah lahirnya UMNO dalam Kongres Kebangsaan Melayu di Kuala Lumpur pada awal bulan Mac 1946. Tan Sri Mohamed Noah juga adalah salah seorang daripada para pemimpin pertubuhan UMNO yang terus menerus mendokong perjuangan UMNO meskipun pucuk pimpinan UMNO bertukar ganti tetapi beliau tetap setia hingga hari ini.
XV
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH Saya telah bernasib baik. Hajat saya itu telah diizinkan oleh Tan
Akhir se
Sri Mohamed Noah dan dari sejak tarikh itulah saya mula bekerja
terima kasi
membuat penyelidikan dan mengumpulkan segala maklumat dan kenyataan yang diperlukan. Maklumat dan kenyataan itu bukan sahaja mengenai hal ehwal diri dan segala kegiatannya tetapi juga salasilah keluarganya turun-temurun. Kerja-kerja penyelidikan
mendapatk diperlukan
telah mengambil masa yang agak lama terutama di Johor dan Muar tempat tumpah darahnya selain daripada saya berulang
dan Batu P; bekas setiat
alik mengganggunya di rumahnya di Petaling Jaya dan Genting Highlands kerana urusan-urusan perujukan dan pengesahan. Alhamdulillah, dengan bantuan baik dan kerjasama daripada sekalian pihak yang ditemui serta catatan dan tulisan nota lama
Datuk Onr
oleh orang tua yang didapati maka berhasillah maksud saya bagi menulis riwayat hidup Tan Sri Haji Mohamed Noah, seorang tokoh politik terkenal yang banyak menyumbangkan tenaga khidmat kepada kemerdekaan bangsa dan tanah air kita Malaysia
Saya uc Shukor bin
Abdul Had juga saya 1
yang telah atau ulasan sebagaiman Sekian, teri
iaitu sebagal suatu penghargaan dan kenang-kenangan abadi atas
jasa khidmatnya itu. Suatu kesulitan yang saya alami dalam menjalankan penyelidikan bagi menuliskan buku ini, saya dapati sangat kurang orang kita Melayu yang ada minat menyimpan apa jua rekod atau
catatan-catatan kenyataan berhubung dengan hal ehwal diri dan keluarga masing-masing seperti salasilah zuriat keluarga dan perkembangannya, peristiwa-peristiwa penting yang berlaku
dalam kehidupan sehari-hari, dalam kampung halaman dan sebagainya. Jikalau ada pun didapati maka catatan atau tulisan itu tidak pula tersimpan dengan baik malah banyak yang dijumpai telah hampir rosak lagi sukar hendak dibaca pada hal semuanya ini sangat berguna terutama bila diperlukan. Saya kira ada baiknya
bagi kita sekalian terutama generasi muda sekarang menaruh minat dalam perkara ini sekurang-kurangnya untuk keperluan pengetahuan keluarga sendiri. XVi
Kuala Lumj 1 Mei 1975
CACATAN PENGARANG
r dan
Akhir sekali, saya dengan tulus ikhlas mengucapkan ribuan terima kasih kepada sekalian yang telah menolong bantu saya mendapatkan maklumat dan kenyataan yang berguna dan yang diperlukan dalam penulisan buku riwayat ini. Saya ucapkan terima kasih khas kepada Tuan Haji Abdul Shukor bin Ismail, bekas nazir sekolah-sekolah Melayu Muar dan Batu Pahat, kepada Tuan Haji Anuar bin Haji Abdul Malik,
rulang
bekas setiausaha sulit kepada Menteri Besar Johor (Allahyarham
enting
ripada
Datuk Onn bin Jaafar), kepada Tuan Haji Mohamed Said bin Abdul Hadi, kerani Datuk Mulfti Johor dan lain-lain lagi. Begitu juga saya ucapkan setinggi-tinggi terima kasih kepada sekalian
1 lama
yang telah bermurah hati menolong memberikan pandangan
a bagi
atau ulasan mengenai perkhidmatan Tan Sri Haji Mohamed Noah sebagaimana yang terkandung dalam buku ini.
*h Tan
ekerja at dan bukan )1 juga idikan
n.
orang
enaga
laysia
Sekian. terima kasih
1i atas
Kuala Lumpur ankan
1 Mei 1975
urang d atau ri dan
a dan
erlaku 1 dan
an itu
1mpai
uanya
iiknya naruh
>rluan
XVii
DARII
7 BAHAGIAN 1 J B
.
DARIPADA KELUARGA ORANG KAYA TURUN-TEMURUN
DARIPADA
seorang pu
kan jasa da ialah Tan S sebuah kel yang menj:
Orang Kay: “Orang Kay
rintahan Al
Mengikt rintah men rakyat, ber
keamanan Mohamed !
kaya meng
meninggal | dihormati
Ibrahim yai
[
“ BABI ORANG KAYA JUNID
DARIPADA sebuah keluarga orang besar di negeri Johor, lahirlah seorang putera bangsa yang kemudiannya banyak menyumbangkan jasa dan bakti kepada tanah air yang dicintai ini. Putera itu
ialah Tan Sri Haji Mohamed Noah bin Omar, berasal daripada sebuah keluarga yang sejak turun-temurun bergelar “Orang Kaya” yang menjaga dan mentadbir daerah Padang, Muar. Bapanya, Orang Kaya Omar dan datuknya Orang Kaya Junid merupakan
“Orang Kaya” yang terbilang dan berpengaruh pada zaman pemerintahan Almarhum Sultan Abu Bakar Johor (1862-1895).
Mengikut tradisi pada zaman itu, apabila sultan yang memerintah mengurniakan gelaran “Orang Kaya” kepada seseorang
rakyat, bererti orang itu menjadi wakil raja untuk menjaga keamanan dan mentadbir daerahnya. Seorang bapa saudara Mohamed Noah yang bernama Yusof telah dilantik menjadi orang kaya menggantikan abangnya Orang Kaya Omar, setelah beliau meninggal dunia. Orang Kaya Yusof juga terkenal baik dan beliau dihormati rakyat pada zaman pemerintahan Almarhum Sultan Ibrahim yang memerintah Johor dari tahun 1895-1959.
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH Sifat jujur serta ikhlas itu telah menyebabkan ketiga-tiga orang kaya itu dikasihi dan dihormati oleh seluruh anak buah mereka. Mereka juga mempunyai hubungan yang rapat dengan istana sehingga Sultan Abu Bakar menganggap Orang Kaya Omar
sebagai salah seorang daripada putera angkat baginda. Datuk kepada Mohamed Noah, Orang Kaya Junid, telah mentadbir Padang, Muar selama 28 tahun iaitu dari tahun 1862-
1890. Tetapi seperti kata pepatah Melayu “ajal dan maut di tangan Tuhan, tidak siapa boleh menentukannya”. Pada tahun 1890, Orang Kaya Junid meninggal dunia setelah membuat banyak jasa untuk dikenang dan dicatat di lembaran sejarah. Jenazahnya dikebumikan di Kampung Parit Sakai Laut, Muar. Sultan Abu Bakar kemudian telah berkenan melantik Orang Kaya Omar menggantikan bapanya. Perlantikan itu diresmikan dalam tahun itu juga (1890). Orang Kaya Omar berkhidmat
hanya selama lapan tahun sahaja kerana pada tahun 1898, beliau kembali ke rahmatullah dan secara kebetulan jatuh pada 1 Syawal. Jenazahnya dikebumikan di Batu Satu Jalan Bakri Muar. Terdahulu daripada itu, iaitu pada tahun 1895, Sultan Abu Bakar
mangkat di London. Setelah Orang Kaya Omar meninggal dunia, jawatan itu
dipangku oleh adiknya Orang Kaya Yusof,
kerana Mohamed
Noah yang berhak mewarisi jawatan tersebut pada ketika itu
masih lagi kecil. Bagaimanapun apabila Mohamed Noah pulang daripada belajar di Beirut dalam tahun 1920, jawatan orang kaya
itu ditawarkan semula kepadanya, tetapi dia menolak. Mohamed
dengan Orz: negeri Johc Maharaja J Orang K Muar pada kerana orar menunaika
takdir Allak bila berita k
baginda be: di daerah i Makkah diz dan membu
dilantik ole! kawasan ba Dalam b Abdullah N Orang Kay telah ditug mengandur
utara pelabi Orang 1 kemakmur: beberapa t kampung P beliau mert
Noah bersetuju jawatan Orang Kaya itu dipegang terus oleh bapa
cekap dan t
saudaranya Yusof, sesudah itu barulah Orang Kaya Yusof disahkan
yang diama
dengan resminya menjadi Orang Kaya bandar Muar.
Sebelum kita mengkaji
lebih mendalam sejarah hidup
Orang Kaya Junid, ada baiknya kita meninjau sedikit ke zaman pemerintahan Almarhum Sultan Abu Bakar yang ada hubungan
Langkah Kaya Junid di daerah itu merupa
ORANG KAYA JUNID 1-tiga
buah ngan Jmar
telah 862-
ngan 890, nyak
hnya
dengan Orang Kaya Junid. Sultan Abu Bakar yang memerintah negeri Johor ketika itu bergelar Temenggung Abu Bakar Seri Maharaja Johor. Orang Kaya Junid mula dilantik menjadi Orang Kaya Padang Muar pada 1 Februari 1862. Beliau memegang jawatan tersebut
kerana orang kaya daerah itu, Orang Kaya Said ketika itu sedang menunaikan fardu haji di Makkah bersama anaknya Ali. Dengan takdir Allah, Orang Kaya Said meninggal dunia di Makkah. Apabila berita kematian itu dipersembahkan kepada Sultan Abu Bakar, baginda berkenan melantik Orang Kaya Junid menjadi wakil raja di daerah itu. Apabila Ali, anak Orang Kaya Said, pulang dari Makkah dia telah diperintahkan oleh Sultan Abu Bakar berhijrah
)rang
dan membuka kawasan baharu di Sungai Balang. Ali kemudiannya
1ikan
dilantik oleh baginda sultan menjadi Orang Kaya untuk mentadbir
dmat
kawasan baharu yang diterokanya itu.
898, 1da 1 vuar.
3akar 1
1tu
imed a 1tu
ilang
kaya imed
bapa hkan
idup iman ngan
Dalam buku sejarah karangan Datuk Mohd. Ibrahim bin Haji Abdullah Munsyi ada disebutkan bahawa dalam tahun 1871 Orang Kaya Junid dengan dibantu oleh Orang Kaya Ringgit telah ditugaskan menjaga dan mentadbir daerah Padang yang mengandungi beberapa buah kampung kira-kira tujuh batu di utara pelabuhan Parit Jawa, Muar. Orang Kaya Junid telah memberikan sinar kemajuan dan kemakmuran untuk dinikmati oleh penduduk-penduduk di beberapa buah kampung itu. Menurut penduduk-penduduk kampung Parit Sakai dan Parit Keroma yang di bawah jagaannya, beliau merupakan seorang pegawai pentadbir yang berkebolehan, cekap dan bijaksana menjalankan tugas-tugas dan tanggungjawab yang diamanahkan kepadanya. Langkah pertama ke arah perubahan yang dibuat oleh Orang
Kaya Junid ialah menubuhkan Mahkamah Syariah yang pertama di daerah Muar. Mahkamah yang bertempat di Parit Keroma itu merupakan suatu usaha besar yang dibuat oleh beliau. Kadi
pertama yang dilantik ialah Haji Ahmad bin Anggak bin Sijau berasal dari Bukit Mor, Muar. Satu lagi usaha yang telah dijayakan oleh Orang Kaya Junid
ialah membuka sebatang jalan dari Tanjung hingga ke Parit Bakar. Jalan itu kemudiannya disambung menuju ke Kuala Muar, sebagai
mengenang jasanya, jalan itu diberi nama Jalan Junid. Nama jalan ini masih kekal hingga sekarang. Ketika bandar Maharani mula dibuka dalam tahun 1884, anak-anak buah Orang Kaya Junid yang mengambil peranan penting memajukan bandar itu. Sebahagian besar penduduk kawasan Tanjung adalah anak buah dan kaum keluarganya. Dengan bantuan anak-anak buahnya, Orang Kaya
Junid sebagai pelopor yang meneroka bandar Maharani, telah berjaya meluaskan lagi daerah Padang hingga ke Bukit Terih, Seri Gading dan Bakri.
Satu daripada keistimewaan yang terdapat pada diri Orang Kaya Junid ialah sifatnya yang ramah-tamah, pandai menjaga perasaan orang serta pergaulannya yang luas dengan anak-anak buahnya
—A
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH
penyerahan
Sungai Mua Bakar. Kisal Haji Buyong lain menyeb . semen Muar di a itu SL'Lfng
Koloni Bri orang peng
kapal api c Baharu be: pegawai y
Singapura Mengena
tanpa membeza-bezakan antara satu sama lain, sifat sederhana, jujur dan ikhlas inilah yang menjadikan beliau amat dikasihi oleh anak-anak buahnya, disegani oleh pembesar-pembesar negeri dan dihormati oleh semua golongan hingga ke akhir hayatnya. Mengikut sistem pemerintahan negeri Johor ketika itu, di tiaptiap buah sungai, sultan melantik seorang wakil untuk menjaga
Muar dan «
dan mentadbir kawasan sekitarnya. Temenggung Ismail telah
kuasa lagi i menyerahk Sungai Kes anak-berar Maharaja.
dilantik menjadi wakil raja yang menjaga kawasan Ulu Sungai Muar yang berpejabat di Segamat. Pada tahun 1877, Orang Kaya Junid telah ditugaskan oleh Maharaja Abu Bakar mengetuai utusan memanggil Temenggung
[smail mengadap baginda di istana Johor Bahru. Temenggung [smail dipanggil mengadap berhubung dengan soal perselisihan hendak menguasai daerah Muar di antara Tengku Alam dengan
adiknya Tengku Mahmud dan juga berhubung dengan perkara
dalam Hika menyebutka . dalam
menyataka
Pada mu ehwal Muar Abu Bakar, |
——
ORANG KAYA JUNID
|
Sijau
:
.
_
AL
-
.
i
penyerahan daerah Kesang (kawasan antara Sungai Kesang dengan Sungai Muar) yang dibuat oleh Sultan Ali kepada Maharaja Abu
-J“l'm
Bakar. Kisah ini ada tercatat dalam buku Sejarah Johor karangan
dakar.
|
..
|
|
LI kg
Haji Buyong Adil terbitan Dewan Bahasa dan Pustaka yang antara
>DAYe e 1jalan
. lain menyebut:
mula 1 vang
. sementara keputusan perselisihan hendak menguasai daerah :
..
_
lyang
Muar di antara Tengku Alam dengan adiknya Tengku Mahmud
a
itu sedang dalam pertimbangan Setiausaha Negara bagi Jajahan
k“’“m ; Kaya [C_…h_
Koloni British di London, Temenggung Ismail Muar serta enam orang penghulu dari daerah Muar telah dibawa dengan sebuah kapal api oleh orang-orang Maharaja Abu Bakar datang ke Johor
1, Serl
Baharu berjumpa Maharaja Abu Bakar dan kemudian berjumpa
|
pegawai yang mentadbirkan kerajaan Negeri-negeri Selat di
3 Kaya rasaan
Singapura (Kernal Anson).”
ahnya
Mengenai perkara Sultan Ali yang menyerahkan hal ehwal
rhana,
Muar dan daerah Kesang kepada Maharaja Abu Bakar Johor,
i oleh
dalam Hikayat Johor karangan Dato’ Haji Mohamed Said ada
ri dan
menyebutkan antara lain:
i tiap-
. dalam tahun 1877 (sebelum mangkatnya) Sultan Ali telah
*njaga telah ungai 1 oleh
menyatakan kepada Maharaja Abu Bakar Johor bahawa ia tiada kuasa lagi menanggung susah kerana ia telah uzur, dan ia hendak menyerahkan daerah Kesang (antara Sungai Muar dengan Sungai Kesang) kepada Maharaja itu turun-temurun. Sultan Ali anak-beranak telah berangkat ke Johor dan telah disambut oleh
geung
Maharaja.”
ggung
|
isihan engan
Pada mulanya Temenggung Ismail Muar tidak setuju hal ehwal Muar dan daerah Kesang diserahkan kepada Maharaja
erkara
Abu Bakar, kerana beliau khuatir kuasanya di Muar akan hilang.
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH Tetapi kemudiannya beliau mengubah sikap dan bersetuju atas penyerahan itu. Kernal Anson, pegawai pentadbir kerajaan Negeri-Negeri Selat di Singapura telah menyokong langkah
memasukkan daerah Muar dan Kesang ke dalam wilayah negeri Johor. Sokongan Kernal Anson itu telah diluluskan oleh Lord Carnavou, Setiausaha Negara bagi tanah jajahan Koloni British di
London pada 3 September 1877. Menurut undang-undang Islam, Maharaja Abu Bakar telah menawarkan bayaran sebanyak $68 sebulan kepada Tengku Alam iaitu sebahagian daripada jumlah $500 yang diberikan tiaptiap bulan kepada waris-waris Almarhum Sultan Ali mengikut perjanjian 1885. Tengku Alam menolak tawaran tersebut.
Tidak berapa lama kemudian Maharaja Abu Bakar telah menghantar orang-orangnya ke Muar untuk mengatur pentadbiran dengan mendirikan balai-balai polis, Tengku Mahmud, adik kepada Tengku Alam dihantar belajar di Raffles School Singapura. Pada 17 Oktober 1877, Kernal Anson telah menerima sepucuk surat bertarikh 13 Oktober 1877 yang ditandatangani oleh
Temenggung Ismail dan 14 orang penghulu di daerah Muar. Mereka menyatakan rasa puas hati terhadap pemerintahan Maharaja Abu Bakar Johor serta menyatakan persetujuan supaya Maharaja itu terus memerintah mereka selama-lamanya. Kernal Anson mengambil kesimpulan bahawa pandangan-pandangan yang dinyatakan dalam surat itu adalah yang sebenamya lalu mempersetujukannya tanpa menunggu perintah dari London
lagi. Demikianlah
antara
sumbangan
bakti
yang
diberikan
oleh Orang Kaya Junid dalam membantu Maharaja Abu Bakar menyelesaikan masalah penyerahan daerah Kesang kepada Kerajaan Johor.
SUNGGUH! Kaya” selam
demikian b Padang, Mt berdamping Orang Kaya sultan sehin putera angk penuh kep: harapan ya
daerah Pada Orang K yang berhai Kampung Ja Kampung Ja beliau. Daerah P dua kawasar
u atas rajaan
ngkah negeri
Lord tish di
telah engku
BAB2
n tiap-
ngikut
ORANG KAYA OMAR
mengdbiran adik
apura.
pucuk i oleh Muar.
Maha-
supaya Kernal
langan ra lalu ondon rerikan Bakar
zepada
SUNGGUHPUN Orang Kaya Omar memegang jawatan “Orang Kaya” selama kira-kira lapan tahun sahaja (1890-1898), namun
demikian beliau banyak membuat jasa bagi memajukan daerah Padang, Muar. Sebagaimana bapanya Orang Kaya Junid yang berdamping rapat dengan Maharaja Abu Bakar, begitulah juga Orang Kaya Omar amat erat perhubungannya dengan baginda
sultan sehingga beliau dianggap sebagai salah seorang daripada putera angkat baginda. Baginda sultan meletakkan kepercayaan penuh kepada Orang Kaya Omar dan menjadikannya orang harapan yang paling kanan untuk menjaga dan memajukan
daerah Padang. Orang Kaya Omar telah membuka beberapa buah kampung yang berhampiran dengan bandar Maharani. Antaranya ialah Kampung Jalan Omari, Kampung Dumpar dan Tanjung Ketapang. Kampung Jalan Omari diberi nama sempena mengenang jasa-jasa beliau.
Daerah Padang Muar kemudiannya telah dipecahkan menjadi dua kawasan iaitu Padang dan bandar Maharani. Kawasan Padang
01
mynys Mpqy e ueny epeday 1edi uep ‘rejee( uiq uuQ JMEA wereAye]y 10y0f 1esag UUN epeday jyns eyesnenas sexaq ‘remuy ey epeday edeq yeper 101 e [npqy tley uenp NN eyiseuad uepeq EMN Ipeluaw wendad Jueioas ‘peuyy tley uiq MEN MpPGY ey ueny MLEJ nerjag ‘ul uepeq
ei083ue ered epeduep jeyiseu eiunuaw UBE neiaq ‘nung uepe(
yndwauaw nit uexeuesye[ip yepuay sued ueSuedouer n1ensas LMI( qeyiseuad uepeq yengas ueyynqnuawt YEJ lew() edey 3uei) ey denas uepeliaq Sued uengpeiuad uesnin UBMU AW YMUN
Jedueley epnd ueyredwre uaw uese yey
‘eAuerepnes 1eley ueyredweluaw Sued eders Juereq, ‘1dunqgiaq Sued yeqnnsey sipey Suotodas epeday yndar Juedadiaq rewQ edey Sueip ‘ewefe uenyeidduad senj Sued Bueioss 1efeqas
. eAuueyniuauaw uexe 3ued yey epeday yeyerasial eAwyepn nele efeliag ededn
eAepas ueduap uedeyesn ueye edes ueyn] ueuizup BMI ‘yeqy -eAsul, YewIey ueyiepuesiaq uesudp yodway ejutuaw 1derd
eAuueyepesusw dng3ues 1fueliaq end epn neraq ‘ns MEBE NNI munup Sued ueeutuiad ByI ‘e Awieqas ‘uesuoyoirad uequaqIp ungBunw 1edadss ueduap ‘efuueeperp nduwew n ueeiuruad ef "ueduojoiad jUII uep ey npesusw Jueiep Sued Fueio uederey uexedwey3usw eyns Mepn lew( edey SueiQ
‘ueuefe] Jedepuaw uee eAumuip Sued nere eAumwauaw Jueiep ur eleyes ederg
ueuniniay uep 1exdued Suepuewodw eduel eluuemesiad seni ©119s Suelo ueeselad eSeluaw repued ‘yewel-yewe: nirer eAuedeq
1RJIS-1EJIS ISLLMIW Yedueq neiag “eAuuesemey wepep ueligpeiuad uesnin ueyueeluaw eAudeyad uep yeliq ueiny yepn e LALI Surig ednl yemusaq ‘prun( efey suei eAuedeq euewnedeqag
3 11eq Bunduwury 1p 1eqelediag Sued nnyduad Burioas yA0 N1GPENP
q ‘[tews] uiq
20 ligpenp uep Ufil_’.!—}p ueleyey lepueq elejudwas .\10dO_IJd
| UBp lemuy
Ieww edey suei
10 UQ yeonN
HYON QIWYHON ITYH 1US NYI
LL
ey eyl 5
‘TeMUY ‘peuly
©1083U yndu: “Jeyise ey de ‘eAuer Sueh 1
eAey |
C
ueNe eAepa -pAsu gAUUR 3101100
upR{su eI ‘ ueden UML “Ueun. B119S JejIsuesn. Burei
'1Beq elewral epnw eYa19W uewez Lep yelas 1wO uiq Yeon paweyojN epeday req leqeyes yeepe 1nnys iley uep lemuy ile] ueny Tenjy NALJ YB[ONIS-UEB[OMS 1IZBU Sexaq ‘[lews] UQ
y210 .
1R
YN0 WYAY JNVHD
] B R LA
Muhammad Rahman, Pen
beristerikan ! masa 1tu mer
Tidak lam
N) #
“““ BAB3
W |
Beberapa tah
pula dengan Hassan bin F
o
suaminya ya
SAW, atau lebih terkenal dengan hari “Maulidur Rasul” pada tahun itu.
seorang anal pegawai pen Ini bermal Mohamed N dunia Mohan demikian bel bali ke rahma dan didikan besar dan ber Hidup da
Berita kelahiran anak itu segera disampaikan orang kepada
teguh dengar
Orang Kaya Omar yang pada ketika itu sedang berada di suatu majlis memperingati keputeraan Nabi Muhammad SAW. Berita itu sungguh menggembirakan hati orang kaya itu kerana beliau memang berhajat untuk mendapat anak lelaki. Kedua-dua anaknya yang terdahulu adalah perempuan.
kecil lagi tela
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH
MOHAMED NOAH BIN OMAR dilahirkan di bandar Maharani Muar pada 13 Ogos 1897 bersamaan 12 Rabiul Awal, iaitu bertetapan pada hari keputeraan junjungan besar Nabi Muhammad
Orang Kaya Omar berkhidmat sebagai “Orang Kaya”bagi mukim bandar Maharani dari tahun 1890 -1898. Isterinya bernama Hajah Maimunah binti Haji Jaafar berasal daripada keluarga terkenal di kampung Parit Sakai, Muar. Pasangan suami isteri itu telah
dikurniakan Allah tiga orang anak, dua perempuan dan seorang lelaki. Mereka ialah Hajah Aishah, Hajah Tik dan Mohamed Noah. Hajah Aishah kemudiannya bersuamikan Haji Abdullah bin Haji
12
daripada ayal dan hukum-} Haji Hass:
seperti anaki semangat sul
dalam setiap Mohamed N tirinya yang
bertanggungj berikan pend
sebelah pagi c
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH Muhammad Khatib, dan Hajah Tik pula berkahwin dengan Abdul Rahman, Penghulu kawasan Sungai Abong. Mohamed Noah pula beristerikan Maimun binti Haji Abdul Manaf. Bapa Maimun pada
masa itu menjadi Kadi Muar. Tidak lama kemudian Orang Kaya Omar pun meninggal dunia.
Beberapa tahun kemudian balunya Hajah Maimunah berkahwin pula dengan seorang guru agama yang terkenal di Muar iaitu Haji Hassan bin Haji Shahbudin. Hasil daripada perkahwinan dengan suaminya yang kedua ini, Hajah Maimunah telah dikurniakan seorang anak lelaki bernama Dahlan bin Haji Hassan (bekas
pegawai penyelesai tanah di Mersing).
aharani 1. iaitu ammad
pada
Ini bermakna Dahlan adalah adik-beradik seibu sahaja dengan Mohamed Noah. Ketika ayahnya Orang Kaya Omar meninggal dunia Mohamed Noah berumur kira-kira enam bulan. Oleh yang demikian beliau tidak ingat wajah ayahnya. Setelah ayahnya kembali ke rahmatullah maka tinggallah beliau di bawah pemeliharaan dan didikan ibunya dengan penuh kasih sayang hingga beliau besar dan bersekolah.
1 beliau
Hidup dalam sebuah keluarga orang warak yang berpegang teguh dengan ajaran-ajaran agama Islam, Mohamed Noah sejak kecil lagi telah mendapat didikan agama di peringkat permulaan daripada ayah tirinya, Haji Hassan. Beliau diajar mengaji al-Quran dan hukum-hukum agama yang bersangkutan dengan fardu ain.
a anak-
Haji Hassan telah mengasuh dan mendidik Mohamed Noah
mukim
seperti anaknya sendiri. Beliau banyak memberi galakan dan semangat suka belajar kepadanya supaya senantiasa maju jaya
a Hajah
dalam setiap mata pelajaran yang dipelajarinya. Ini menyebabkan
erkenal
Mohamed Noah berasa sangat terhutang budi kepada ayah
u telah
tirinya yang benar-benar menitik-beratkan soal pelajaran dan
seorang
bertanggungjawab mendidiknya, Haji Hassan bukan sahaja memberikan pendidikan agama kepada Mohamed Noah malah pada sebelah pagi dia diserahkan pula belajar di Sekolah Melayu Bandar
kepada li suatu Berita
1 Noah. din Haji
13
D L
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH Maharani yang pada ketika itu terletak di tebing sungai Muar, iaitu tempat yang dijadikan bangunan pasar sayur Muar. Belajarlah Mohamed Noah dengan tekun dan bersungguhsungguh di sekolah itu hingga beliau lulus darjah empat, iaitu darjah yang tertinggi sekali dalam tingkatan pelajaran sekolah Melayu di seluruh negeri Johor pada zaman itu. Guru yang mengajar beliau selama di sekolah itu ialah Cikgu Yaakub dan Cikgu Abbas. Guru-guru ini sangat sayang kepada Mohamed Noah dan selalu menggalakkannya supaya senantiasa menggunakan masa dan menumpukan fikiran kepada pelajaran sahaja. Dengan mendapat galakan daripada dua jurusan ini iaitu
di sekolah M terkenal seba dalam semua bahasa Arab, untuk beruca ulang tahun keputeraan D Sewaktu b Arab iaitu be: Sebagai seora
pertama daripada jurusan rumah tangga dan kedua daripada
kecil lagi su rasa terhaday membantuib air, membelal Sungguhp senang dan keluarga run bekerja meng
jurusan sekolah tempat beliau belajar, maka dari setahun ke setahun Mohamed Noah terus maju dan jaya dalam pelajarannya. Dari sini bolehlah kita mengambil kesimpulan bahawa galakan daripada pihak ibu bapa di rumah dan guru-guru di sekolah adalah menjadi sumber utama kemajuan anak-anak dalam bidang
pelajaran. Setelah tamat belajar di sekolah Melayu, Mohamed Noah dihantar pula oleh ayah tirinya, Haji Hassan belajar di sekolah Arab yang bernama “Al-Madarasah Al-Arabiah Al-Khairiah” di bawah pimpinan Tuan Haji Abu Bakar bin Haji Hassan seorang yang terkenal alim pada zaman itu. Di Madrasah ini Mohamed Noah belajar selama kira-kira tiga tahun. Memandangkan kepada kemajuannya begitu pesat dalam pelajaran bahasa Arab dan agama
dan oleh sebab di tanah air kita pada masa itu tidak ada sekolah Arab dan agama yang lebih tinggi daripada itu, maka beliau pun dihantar ke Beirut, Lubnan, untuk melanjutkan pelajaran tinggi
dalam jurusan bahasa Arab dan agama. Pemergiannya ke Beirut itu boleh dikatakan dengan dorongan yang kuat daripada gurunya, Tuan Haji Abu Bakar bin Haji Hassan
yang meminta supaya dia pergi menyambung pelajarannya keluar negeri. Semasa beliau masih berada di bangku sekolah sama ada 14
sempurna da
R L
ar, iaitu
ngguh1t, 1aitu
sekolah
1 Cikgu kepada
1antiasa
elajaran ini 1aitu
aripada setahun
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH di sekolah Melayu mahupun di sekolah Arab, Mohamed Noah
terkenal sebagai seorang murid yang cerdas otaknya dan maju dalam semua bidang pelajaran. Kerana kepetahan bertutur dalam bahasa Arab, Mohamed Noah telah dipilih mewakili madrasahnya untuk berucap dalam bahasa Arab dalam satu majlis perayaan ulang tahun madrasah dan juga dalam majlis kesyukuran hari keputeraan Duli Yang Maha Mulia Sultan Johor. Sewaktu berucap itu beliau memakai pakaian tradisional orang Arab iaitu berbaju jubah lengkap dengan serban kerasnya sekali. Sebagai seorang anak yang mendapat asuhan dan didikan yang sempurna daripada ibu dan keluarganya, Mohamed Noah sejak kecil lagi sudah tertanam dalam jiwanya perasaan bertimbang rasa terhadap keluarganya. Pada masa lapangnya, beliau selalu
membantu ibunya membuat kerja-kerjarumah seperti mengangkat galakan
air, membelah kayu api, ke kedai dan lain-lain.
sekolah
bidang
Sungguhpun beliau seorang anak daripada keluarga yang senang dan mempunyai saudara-mara untuk menguruskan
d Noah
keluarga rumah tangga, tetapi Mohamad Noah bersama-sama
sekolah
bekerja menguruskannya.
riah” di
seorang bhamed
kepada 1agama sekolah lau pun
n tinggl rongan Hassan
2 keluar ima ada
15
Orang Kaya A hidup itu mere dan dua peren Anak-anak Junid, Hajah A
kepada Tok M
BAB TITISAN ZURIAT RAJA CHEMPA BUGIS
LEBIH jauh salasilah kaum keluarga Orang Kaya Junid, iaitu datuk kepada Mohamed Noah bin Omar, menurut yang dapat diselidiki daripada buku-buku catatan tulisan tangan simpanan beberapa orang tua di Muar, adalah kembali berasal kepada titisan zuriat seorang kerabat Raja Chempa Bugis yang berkerajaan di daerah Bukit Mor, Muar, seperti yang ada tersebut ceritanya pada zaman
dahulu. Titisan zuriat daripada kerabat Raja Chempa Bugis itu adalah
turun daripada sebelah neneknya bernama Tok Manis, anak perempuan kepada Orang Kaya Ali, Orang Kaya daerah Padang Muar (gelarannya Orang Kaya Bonjol), manakala daripada sebelah moyangnya pula adalah daripada seorang Melayu keturunan Bugis, berasal dari negeri Pahang, bernama Haji Ibrahim. Haji Ibrahim, menurut catatan tersebut, datang dari negeri Pahang dan berhijrah ke daerah Padang Muar dan kemudian menjadi seorang penghulu yang berkhidmat di bawah Orang Kaya Ali (Orang Kaya Bonjol) di daerah Padang Muar.
Tidak berapa lama kemudian Penghulu Haji Ibrahim telah mendirikan rumah tangga dengan Tok Manis, anak perempuan 16
lelaki Orang K Tok Nil bin T
Seriok (yang : daripada dua di Bukit Mor, Daeng Seri
Melaka dalam negeri Melaka kira seratus t:
oleh penjajah Kembali k berkerajaan d Daeng Ahmad Setelah berker
telah pecah ke Kerajaan P
kerajaan Raja yang pertama Raja Chempa kerajaan Pale kerajaan Raja Menurut ( lama setelah
Chempa Bug putera. Puter
dan putera ke
TITISAN ZURIAT RAJA CHEMPA BUGIS Orang Kaya Ali atau Orang Kaya Bonjol. Daripada perkongsian hidup itu mereka telah dikurniakan empat orang anak — dua lelaki dan dua perempuan. Anak-anak Haji Ibrahim itu ialah Haji Husain, Orang Kaya
Junid, Hajah Aminah dan Hajah Nah. Adapun Orang Kaya Ali ayah kepada Tok Manis seperti yang disebutkan di atas itu ialah anak lelaki Orang Kaya Fatah bin Orang Kaya Ma’amun bin Orang Kaya Tok Nil bin Daeng Seriok, bendahara negeri Melaka. Bendahara Seriok (yang sebenarnya: Bendahara Seriwa Raja) ialah seorang daripada dua orang putera Raja Chempa Bugis yang berkerajaan di Bukit Mor, Muar seperti yang tersebut di atas. Daeng Seriwa Raja telah dilantik menjadi Bendahara negeri Melaka dalam zaman pemerintahan Sultan Abu Shahid, sultan negeri Melaka yang keempat dalam tahun 1445-1446, iaitu kirakira seratus tahun sebelum kerajaan Melayu Melaka dikalahkan oleh penjajah Portugis dalam tahun 1511.
1S
| datuk elidiki
berapa zuriat | daerah
|
zaman | adalah |
. anak |
adang |
ebelah runan .. Haji
1g dan orang 7 Kaya telah
npuan |
Kembali kepada cerita kerabat Raja Chempa Bugis yang
berkerajaan di Bukit Mor, Muar itu namanya yang sebenar ialah Daeng Ahmad dan nama timang-timangannya ialah “Wak Minah”. Setelah berkerajaan di situ beberapa lama maka kuasa kerajaannya telah pecah kerana diserang oleh kerajaan Palembang. Kerajaan Palembang telah melancarkan dua kali serangan ke atas kerajaan Raja Chempa Bugis di Bukit Mor itu. Serangan Palembang yang pertama telah tidak berjaya kerana dapat dipatahkan oleh Raja Chempa Bugis. Tetapi dalam serangan kali yang keduanya, kerajaan Palembang dapat memecah dan menghancurkan kuasa kerajaan Raja Chempa tersebut. Menurut catatan orang tua ahli sejarah Muar, tidak berapa lama setelah tewas di tangan kerajaan Palembang itu maka Raja Chempa Bugis pun mangkat dengan meninggalkan dua orang putera. Putera pertamanya bernama Daeng Serlok (Seriwa Raja)
dan putera keduanya bernama Daeng Indera Perma. {7/
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH Daeng Seriok telah berhijrah ke negeri Melaka dan tidak berapa lama kemudian dilantik oleh Sultan Melaka (Sultan Abu Shahid)
nyatalah darip temurun mene
menjadi Bendahara negeri itu dengan gelaran “Bendahara Seriwa
beberapa kuru bawah ini:
Raja” seperti yang ada tersebut dalam sejarah kerajaan Melayu Melaka.
Putera Raja Chempa Bugis yang kedua bernama Daeng Indera
Perma telah balik ke negeri Bugis “wajok” dan kemudian anak lelakinya bernama Daeng Ahmad telah berdamping dengan
Temenggung Abdul Rahman di Pulau Bulang dan Singapura. Daeng Ahmad kemudiannya telah dilantik oleh Temenggung Abdul Rahman menjadi Orang Kaya di kawasan Minyak Beku, Batu Pahat, dengan gelaran Orang Kaya Setia Raja dan diberi sepenuh kuasa turun-temurun di situ.
| ! Daeng Ser
(Bendahare
Mu 3y Orang Kay
Demikianlah salasilah kaum keluarga Orang Kaya Junid, Orang Kaya Padang Muar atau titisan susur-galur keturunan keluarga Tan Sri Haji Mohamed Noah yang diriwayatkan dalam buku ini. Salasilah ini adalah berdasarkan kepada catatan-catatan tulisan tangan oleh beberapa orang tua ahli sejarah yang terkemuka di Muar. Mereka ialah:
gl Orang Kaya
1. Allahyarham Haji Abu Bakar bin Haji Hassan, bekas kadi dan
gl Tok M
ulama yang terkenal di Muar. Catatan-catatannya telah ditulis dalam tahun 1915.
dA Orang Kay
g@ Orang K (Orang Kay
+
2. Allahyarham Abdul Majid bin Sidek, bekas Pegawai Kastam Muar. Catatannya telah ditulis dalam tahun 1923. 3. Tuan Haji Abdul Shukor bin lsmail, bekas nazir sekolah-
sekolah daerah Muar dan Batu Pahat. Beliau telah melanjutkan lagi perkembangan salasilah yang tersebut di atas sehingga tahun 1963.
Penghulu H ____,1 Orang Ka .4#3 Orang Ka ___d$
Salasilah atau susur-galur keturunan keluarga Tan Sri Haji
Mohamed Noah dari sebelah nenek perempuannya (Tok Manis) 18
Tan Sri Mc
TITISAN ZURIAT RAJA CHEMPA BUGIS berapa hahid)
nyatalah daripada keturunan orang kaya belaka yang turuntemurun menetap dan bertugas di daerah Padang Muar sejak
Seriwa Melayu
beberapa kurun yang lalu, susunan salasilah itu adalah seperti bawah ini:
Indera n anak
lengan rapura.
wlgunu,
‘ Raja Chempa Bugis Bukit Mor, Muar ]
i
i
Daeng Seriwa Raja
Daeng Indra Perma
e
(Bendahara Melaka)
diberi
v
I
g BClel_
Daeng Ahmad (Orang
|
Orang Kaya Tok Nil |
Kaya Minyak Beku)
Y
Y
luarga
Orang Kaya Maamun
Orang Kaya Yusuf
ku ini.
v
v
tulisan
Orang Kaya Fatah
Orang Kaya Bedu
uka di
v
v
Orang Kaya Ali
Orang Kaya Abu Bakar
(Orang Kaya Bonjol)
J
.
Orang
di dan
ditulis
Castam
Y
Datuk Abdul Rahman bin
Tok Manis
Mohd Yasin
+
Y
Penghulu Haji Ibrahim
Tun Doktor Ismail
v
v
o i
Orang Kaya Junid
Dato’ Sulaiman
e
Orang Kaya Omar
jutkan
I
Y i Haji
Tan Sri Mohd Noah
Manis) 19
Kemudia Sultan Al Muar bag
tanah tap Setela api keci]
. BAB e )
PEMBUKAAN BANDAR MAHARANI MUAR DAN SEJARAHNYA
mengang bandar M
Tetapi d: pun dija yang adi Pahat iai Namz
yang me
OLEH kerana buku ini ditulis khas mencatatkan riwayat hidup seorang tokoh politik yang lahir dan dibesarkan di bandar
Selat Me
Maharani, Muar dan hubungan rapat keluarganya dengan daerah Padang Muar maka ada baiknya juga dicatatkan sekali sejarah Muar terutama mengenai asal usul nama “Muar” dan “Bandar Maharani” yang ada sekarang ini.
Kota M
Sebagaimana umum mengetahui Muar adalah sebuah dae-rah yang pertama dibuka dalam negeri Johor pada zaman pemerintahan Almarhum Sultan Abu Bakar (1862-1895). Bandarnya yang terletak di Kuala Sungai Muar dan diberi nama “bandar Maharani” atau Bandar “Isteri Maharaja” itu telah dibuka dengan rasmi pada tahun 1884 oleh Allahyarham Datuk
Sultan | berund
Mohamad Salleh bin Perang (Datuk Bentara Luar Johor) iaitu
Muar |
dalam masa Orang Kaya Junid menjadi Orang Kaya daerah Padang
Lenga, Per] dalam
Muar.
Almarhum Sultan Abu Bakar berhajat hendak membina sebuah istana kawasan tanjung tetapi oleh kerana didapati tanah di situ
rendah maka rancangan itu telah tidak dapat diteruskan ketika itu. 20
di bahag
dapat di
timur se
Hal
1511, k sungai
naman Ban
diberi zaman
PEMBUKAAN BANDAR MAHARANT MUAR DAN SEJARARNYA Kemudian setelah kira-kira lima tahun bandar Maharani dibuka,
Sultan Abu Bakar telah menghantar sebuah kereta api kecil ke Muar bagi mengangkut tanah untuk menambak dan meratakan
li situ
tanah tapak istana di tanjung itu. Setelah selesai pekerjaan menambak tanah itu, maka kereta api kecil itu pun dijadikan pula kereta api tambang untuk mengangkut penumpang-penumpang yang berulang-alik dari bandar Maharani hingga ke Sungai Pulai menghala ke Batu Pahat. Tetapi dalam tahun dua puluhan (1922-23) jalan kereta api itu pun dijadikan pula jalan raya untuk kenderaan motokar seperti yang ada sekarang dan terkenal sebagai jalan raya Muar-Batu Pahat iaitu sejauh lebih kurang 33 batu. Nama Muar itu adalah berasal daripada nama sebuah sungai yang mengalir di tengah-tengah daerah itu dari ulunya terus ke Selat Melaka. Ulu Sungai Muar terbit dari kawasan pergunungan di bahagian timur Negeri Sembilan, sehingga di zaman kejatuhan Kota Melaka pada awal kurun ke-16, Sungai Muar masih lagi dapat digunakan sebagai jalan yang boleh dilalui hingga ke pantai timur semenanjung Malaysia Barat (Pahang). Hal ini ternyata dengan perjalanan yang dilakukan oleh Sultan Mahmud bersama puteranya, Tengku Alauddin, sewaktu berundur dari Melaka ketika dikalahkan oleh Portugis pada tahun 1511, kerana hulu Sungai Muar itu bertemu dengan sebuah anak sungai yang mengalir masuk ke Sungai Pahang, Sungai Serting namanya. Banyak pendapat yang boleh diterima mengenai asal usul nama Muar ini. Allahyarham Orang Kaya Haji Abdul Hamid Fadhil Lenga, Muar, ada menulis seperti berikut: Perkataan Muar ini asalnya “Muara” ertinya “kuala yang luas” dalam bahasa Sunda. Kata sesetengah ahli sejarah, nama ini telah diberi oleh orang Sumatera yang datang ke sebelah sini pada
aitu.
zaman dahulu.
UAR
t hidup bandar
daerah sejarah
Bandar lae-rah ntahan
diberi 1 telah Datuk ) iaitu
adang ebuah
21
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH
PEMBI Menjelang
Mungkin ketika mereka sampai ke pantai barat Semenanjung Malaysia ini mereka tertarik hati kepada kuala sungai yang terbuka itu, lalu menamakannya “sungai Muara”. Tetapi lama-kelamaan
peranan yang biasan daripa
nama itu disebut dengan pendek sahaja: “Muar”.
Parameswara
Tetapi dalam sejarah Biduanda Sungai Lumut, Luak dan Jelebu di Negeri Sembilan pula ada menyebutkan asal nama Muar itu
menyatakan begini: Nama itu mengikut riwayatnya adalah terbit daripada perkataan “Muak” yang dalam bahasa Melayu ertinya
tahun 1402/3 Muar. Apabil: Tun Perak me menjadi sebu Sejarah Si langannya ial
“bosan” atau “jemu” dengan sebab terlalu banyak makan makanan
Portugis. Per
yang serupa atau membuat sesuatu pekerjaan yang berbalik-balik
dengan tente
atau berulang-ulang kali. Adalah diriwayatkan bahawa orang Melayu yang mula-mula sekali mudik di Sungai Muar telah berasa “muak berkayuh” apabila sampai ke satu tempat antara Segamat dengan Jelai.
24 Ogos 15 Sultan Mahi
Mereka telah berhenti dan membuat tempat kediaman di situ
tetapi seman
lalu dinamakan “muak” atau “Muar”. Kemudian apabila mereka berpindah ke hulu lagi maka sungai dan tempat kediaman yang baharu di situ dinamakan “hulu Muar” atau “hulu Muak”. Tarikh mengenai Muar yang paling awal dijumpai adalah tercatat dalam sejarah Majapahit dalam rekodnya mengenai perkembangan kerajaan Sri Vijayaiaitu sebuah ke rajaan Melayu Hindu
berkobar-kot
berasal daripada perkataan “Muak”. Dalam hal ini, Martin Lister telah menulis dalam buku undang-undang Negeri Sembilan yang
yang berpusat di Palembang. Demikian menurut Shariff Sabari.
Sejarah itu menyatakan “sejak tarikh munculnya iaitu kira-kira pada tahun Masihi 638, kerajaan ini telah berkembang dengan pesatnya. Pengaruhnya bertapak kuat di seluruh kepulauan Melayu ini hingga ke zaman kejatuhannya. Pada tahun 775. kerajaan yang
gagah ini telah menakluk seluruh Semenanjung Tanah Melayu.” Di sini sejarah Majapahit ada menyebut antara negeri-negeri yang tertakluk termasuklah Muar. Dengan ini bermakna Muar
telah terkenal sejak abad ke-7 Masihi lagi. 22
pengikut-per Walaupt
yang dimint pengikutnya
yang tidak b Setelah si beradu di da baharu dibin berkenan, b:;
dan dibina k Berita Su
oleh Albuq untuk meng kota buruk i tetapl ramai
Sultan ter
n
PEMBUKAAN BANDAR MAHARANI MUAR DAN SEJARAHNYA ung uka aan
>bu
Menjelang abad ke-15, nama Muar sekali lagi memainkan peranan yang penting dalam sejarah Tanah Melayu. Kali ini sebagai biasan daripada sejarah perkembangan kerajaan Melayu Melaka. Parameswara sendiri sebelum membuka negeri Melaka pada tahun 1402/3, terlebih dahulu telah singgah dan berhenti rehat di Muar. Apabila Melaka mencapai zaman kegemilangannya, semasa Tun Perak menjadi Bendahara Melaka (1456-1498) wilayah Muar
menjadi sebuah daripada jajahannya yang penting.
1h”
Sejarah Sungai Muar benar-benar mencapai zaman kegemilangannya ialah di saat kerajaan Melayu Melaka jatuh ke tangan Portugis. Perjuangan antara pahlawan-pahlawan Melayu Melaka dengan tentera Portugis berakhir dengan kejatuhan Melaka pada 24 Ogos 1511, di bawah pimpinan Alfonso d. Albuquerque. Sultan Mahmud Syah dengan Bendahara Paduka Raja dan pengikut-pengikutnya berundur ke Muar.
lai.
Walaupun sultan dan rakyat Melaka terpaksa berundur,
ula
itu
ka ng
ar
tetapi semangat mereka untuk merebut kembali Melaka tetap berkobar-kobar. Sementara menunggu bantuan dari negara China yang dimintanya, Sultan Mahmud memerintahkan pengikutpengikutnya supaya membina sebuah kota di tebing Sungai Muar yang tidak berapa jauh dari kualanya. Setelah siap kota itu dibina, baginda berangkat masuk dan beradu di dalam kota itu. Pada keesokan pagi, didapati kota yang baharu dibina itu telah menjadi buruk. Oleh kerana baginda tidak berkenan, baginda memerintahkan supaya kota itu dirobohkan dan dibina kota yang baharu. Berita Sultan Mahmud membuat kota di Muar itu diketahui oleh Albuquerque, lalu beliau menghantar sebuah angkatan untuk mengusir Sultan Mahmud. Pertempuran telah berlaku di kota buruk itu. Sungguhpun serangan Peringgi dapat ditewaskan, tetapi ramai pahlawan Melayu yang gugur.
Sultan terpaksa berangkat ke hulu lagi. Hingga sekarang tempat 23
TAN SRI HAJI MORAMED NOAH yang ditinggalkan oleh sultan itu dinamakan “Kota Buruk”. Dari
Di P
Kota Buruk, Sultan Mahmud tidak terus ke Pagoh kerana baginda masih percaya yang bantuan dari China yang dimintanya dahulu
dan dik yang m
akan sampai tidak berapa lama lagi. Dengan itu baginda berhenti di satu tempat yang difikirkannya selamat daripada serangan
yang be
Portugis.
dikebun
tempata
Tetapi baginda tidak dapat kekal di tempat ini, kerana sebelum pengikut-pengikutnya sempat membuat tempat kediaman yang khas dan khemah-khemah mereka telah dikerumuni oleh
berkubu
beratus-ratus ekor biawak yang datang pada malam hari dan
orang-o
kemudian semuanya mati di situ. Pada keesokan harinya, baginda memerintahkan supaya bangkai-bangkai biawak itu dibuang. Tetapi pada malam berikutnya lebih banyak lagi biawak yang datang dan mati di situ. Keadaan ini berturutan hingga beberapa hari yang menyebabkan bau busuk yang tidak terhingga. Dengan ini Sultan Mahmud memerintahkan supaya meninggalkan tempat itu lalu mereka ke
telah m
Pagoh. Tempat ini dinamakan “Biawak Busuk” hingga sekarang.
Di Pagoh, Sultan Mahmud telah berjaya memperkuatkan kedudukannya. Pada tahun 1515, baginda telah membuat serangan
secara besar-besaran ke atas Portugis di Melaka. Portugis hanya dapat menyelamatkan kedudukannya dengan adanya bantuan makanan yang dibawanya dari Siak.
Dengan serangan ini juga orang Portugis sedar kedudukan Sultan Mahmud di Pagoh bertambah kuat. Pada tahun 1516, serangan yang pertama ke atas Pagoh dilancarkan dan diikuti
dengan serangan yang keduanya pada tahun 1519. Sultan Mahmud tidak dapat mempertahankan lagi kedudukannya, lalu berangkat ke Pahang, semasa Sultan Mahmud di Pagoh, Bendahara Paduka
Raja bersama-sama anak buahnya telah berangkat ke Segamat dan mangkat di Lubuk Batu. Beliau dimakamkan di sana dan makamnya masih ada hingga ke hari ini. 24
Berh:
Kampur
Raja Me! uzur dat bahawa Bendahs ceritany; Amat” d
sahaja s¢
PEMBUKAAN BANDAR MAHARANI MUAR DAN SEJARARNYA )ari
Di Pagoh juga ada sebuah makam yang nisannya bertulis
1da
dan dikenali sebagai makam Sultan Alauddin 1 (Sultan Melaka
ulu
yang mangkat secara mengejut pada tahun 1465). Penduduk
nti
tempatan yang menganggap makam itu sebagai sebuah keramat yang bernama “Makam Raja Putih” kerana kononnya raja yang
Jan
dikebumikan di situ berdarah putih.
lfih—
Berhampiran dengan makam tersebut terdapat sebuah Kampung Raja kerana di situ kononnya tempat Sultan Mahmud berkubu semasa serangan daripada Peringgi. Menurut cerita orang-orang tua bahawa nama “Segamat” yang ada sekarang ini telah muncul sesudah ketibaan perangkatan Bendahara Paduka Raja Melaka di tempat itu kononnya Bendahara Paduka Raja yang uzur dan ditandu itu telah diberitahu oleh pengikut-pengikutnya bahawa perjalanan mereka telah sampai di suatu tempat, lalu Bendahara pun menjawab segera amat perjalanan itu. Menurut
1ud
ceritanya tempat perhentian itu pun dinamakan orang “Segera
1 ke
Amat” dan akhirnya dipendekkan sebutannya menjadi “Segamat” sahaja seperti sekarang!
um 1an leh lan nda ng. ang
g, dugan nya uan
kan 16,
kuti
nud
pkat luka mat dan
25
a D
T e
L
| BAHAGIAN 2 kE MELANJUTKAN PELAJARAN KE LUAR NEGERI
f.q
SEM
PADA awal-;
pandai dan | sedar betapa anak mereka ilmu pengeta
kedengaran r Meskipun
madrasah-mz pula dengan qasidah di n ini tidaklah
golongan-gol Mereka be menitikberat]
mengandung kitab berzanj yang terkanc menganggap
SEMANGAT KESEDARAN IBU BAPA
PADA awal-awal tahun belasan (1911-1915), golongan cerdik
pandai dan para alim ulama di bandar Maharani, Muar mulai sedar betapa pentingnya anak-anak Melayu termasuk anakanak mereka sendiri mempunyai pelajaran tinggi dalam bidang ilmu pengetahuan agama Islam dan lain-lain lagi. Di sana sini kedengaran mereka memperkatakan masalah ini. Meskipun di Muar, khususnya pada masa itu, banyak terdiri madrasah-madrasah Arab dan sekolah-sekolah agama ditambah pula dengan tertubuhnya kumpulan-kumpulan marhaban dan qasidah di merata ceruk kampung, namun demikian keadaan ini tidaklah memuaskan hati orang Islam tempatan terutama
golongan-golongan intelek dan cerdik pandai. Mereka berpendapat, belajar membaca al-Quran yang hanya menitikberatkan lagu dan tajwid tanpa mengetahui maknanya yang
mengandungi pengajaran dan hikmat itu atau belajar membaca kitab berzanji dan qasidah tanpa memahami kisah sejarah Nabi
yang terkandung di dalamnya tidaklah mencukupi. Mereka menganggap pengajian secara demikian kurang mendatangkan 29
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH sebarang kesan dan faedah kepada masyarakat Islam untuk memahami pengajaran-pengajaran dan hikmat-hikmat suci yang
be
diturunkan Allah khususnya untuk mereka mencari kebahagiaan
b
hidup dari alam dunia hingga ke alam akhirat.
It_"
Berpunca daripada semangat kesedaran inilah mereka mula tertarik hati mendengar berita dan cerita dari Singapura yang
ki
mengatakan bahawa selain dari Makkah dan Mesir, ada beberapa buah negara Islam di Timur Tengah yang membuka sekolahsekolah tinggi mengajar bahasa Arab berbentuk sastera dan ilmu agama Islam yang lebih mendalam sesuai dengan peredaran zaman dengan cara sistem persekolahan moden. Antara pembesar-pembesar negeri yang berminat sekali dalam soa! pelajaran tinggi dalam bidang ilmu agama dan bahasa Arab
dg H. ed
ju in
yang sedang menjadi perbincangan hangat dalam kalangan para
bi
intelek pada zaman itu termasuklah Allahyarham Datuk Abdullah bin Jaafar, Pesuruhjaya bagi daerah Muar iaitu abang kepada Allahyarham Datuk Onn bin Jaafar, bekas Menteri Besar Johor.
ro da
pe
Dengan sokongan kuat daripada beberapa orang cerdik pandai
bi
di bandar Maharani, mereka telah bersetuju dengan satu cadangan yang dikemukakan oleh Allahyarham Datuk Abdullah bin Jaafar bahawa ada baiknya jika beberapa orang belia Melayu dari daerah Muar dihantar ke Timur Tengah untuk melanjutkan pelajaran
Al
tinggi dalam jurusan pengetahuan agama Islam dan bahasa Arab
da
bukan sahaja ke Makkah dan Mesir malah ke Beirut juga. Mendengar cadangan yang baik ini, beberapa orang ibu bapa daripada golongan orang yang berada di bandar Maharani terutama
ke
H: bi H:
sekali Allahyarham Tuan Haji Abu Bakar bin Haji Hassan yang mempunyai minat yang besar sekali telah bersetuju menghantar
be
belia-belia Muar melanjutkan pelajaran agama Islam ke Beirut.
be
pe
Pada masa itu di Makkah dan Mesir terdapat ramai penuntut
ka
dari semenanjung Malaysia termasuk dari daerah Muar yang belajar di kedua-dua tempat tersebut. Sebab itulah ibu bapa di
ka
30
pe
SEMANGAT KESEDARAN IBU BAPA Muar lebih berminat jika belia-belia Muar kali ini dikirim pula belajar ke Beirut, apalagi setelah mereka mendengar berita bahawa sistem pelajaran di kota Beirut, ibu negara Lebnon itu,
lebih moden daripada sistem pelajaran di Makkah. Sebagaimana yang disebutkan bahawa dengan galakan yang kuat daripada gurunya, Tuan Haji Abu Bakar bin Haji Hassan, dan juga dorongan daripada ayah tirinya, Tuan Haji Hassan bin
Haji Shahbudin, maka ibunya, Hajah Maimunah binti Haji Jaafar, telah bersetuju melepaskan anak lelaki kesayangannya, Mohamed Noah, turut sama pergi menyambung pelajaran bahasa Arab dalam jurusan pengetahuan agama Islam ke Beirut. Hasil daripada cita-cita dan muafakat antara ibu bapa yang
ingin melihat anak-anak mereka mendapat pelajaran tinggi dalam bidang ilmu pengetahuan agama dan bahasa Arab, akhirnya satu rombongan sembilan orang belia Melayu —tujuh dari Johor, seorang dari Melaka dan seorang dari Pulau Pinang — telah ditetapkan pergi melanjutkan pelajaran ke Beirut. Belia-belia itu ialah Hassan bin Datuk Abdullah, Syed Abdul Aziz bin Muhammed Al-Yahya,
Abdullah bin Haji Taib, Mohamed Noah bin Omar, Mahmur bin Haji Kassim, Engku Ismail bin Abdul Rahman dan Haji Mahmud bin Haji Abdul Manaf semuanya dari Johor. Muhammad Said bin Haji Bacik dari Melaka dan Syed Alwi bin Syed Syeikh Al-Hadi dari Pulau Pinang. a a b AT
Pada petang 11 Mei 1914, dalam hujan air mata yang mengalir keluar daripada perasaan sedih, pilu dan kasih sayang ibu bapa, sanak saudara, dan sahabat handai, belayarlah rombongan beliabelia sembilan orang itu meninggalkan tanah air yang dicintai dari pelabuhan Singapura dengan sebuah kapal penumpang Jepun bernama “Mishima Maru”. Pemergian mereka meninggalkan
kampung halaman, ibu bapa dan sahabat handai yang mereka kasihi adalah membawa cita-cita besar, cita-cita mengejar ilmu pengetahuan. Mereka juga membawa harapan penuh daripada 31
TAN SAI HAJI MOKAMED NOAH ibu bapa dan kaum keluarg 1 supaya apabila mereka pulang nanti akan membawa perbendaharaan ilmu pengetahuan agama dan lain-lain yang berguna untuk disebarkan kepada masyarakat di €
tanah air.
OI;
ka ke M:;
Me
ru
32
TAMU TUAN HAKIM AKBAR
PELABUHAN pertama yang mereka singgah dalam pelayaran ke Timur Tengah itu ialah Colombo. Kapal “Mishima Maru” berlabuh di pelabuhan Colombo, Ceylon (sekarang Sri Langka) selama 24 jam untuk mengisi air minuman dan lain-lain bekalan. Di sebuah negara asing yang baru pertama kali mereka lawati itu sudah tentulah segala-galanya berasa lain bagi mereka. Beliabelia dari Semenanjung Malaysia itu benar-benar berasa dagang di negeri orang. Mereka ragu-ragu hendak naik ke darat untuk melihat-lihat keindahan kota Colombo, ibu negara pulau Ceylon
yang terletak di selatan negara India yang besar dan luas itu. Tetapi alangkah terperanjatnya mereka apakala satu rombongan orang Melayu Ceylon tiba-tiba datang menemui mereka di atas kapal untuk mengucapkan selamat datang. Mereka memberitahu kepada rombongan pemuda-pemuda Melayu dari Semenanjung Malaysia itu bahawa Tuan Hakim Akbar, seorang hakim keturunan
Melayu di Pulau Ceylon itu menjemput mereka semua datang ke rumahnya. Ketika itu barulah mereka mengetahui rupa-rupanya di Pulau Ceylon ada rakyatnya yang berketurunan Melayu. Undangan 33
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH daripada Hakim Akbar itu pun diterima oleh rombongan beliabelia Melayu yang bakal meneruskan pelayaran ke Timur Tengah itu. Mereka naik ke darat dengan dipandu oleh orang Melayu Ceylon yang datang menjemput mereka itu dengan diketuai oleh seorang ketuanya (ketua Melayu). Setelah berjumpa dan bertemu ramah dengan Tuan Hakim Akbar sekeluarga, maka rombongan belia-belia Melayu itu
pun dibawa pula melawat di sekitar Colombo untuk melihat keindahan alam sekitarnya sambil menyedut udaranya yang bersih dan nyaman. Pada sebelah malamnya mereka dibawa pula menghadiri satu majlis perkahwinan salah seorang daripada anak
saudara perempuan kepada Hakim Akbar. Setelah lepas tengah malam barulah mereka dihantar pulang ke kapal. Tetapi, pada esok paginya rombongan orang Melayu Ceylon itu datang lagi ke kapal menjemput belia-belia pelajar Melayu itu
naik ke darat. Mereka diraikan dalam satu majlis jamuan makan tengah hari yang diadakan oleh persatuan orang Melayu Ceylon di sebuah restoran Islam yang terbesar di kota Colombo.
Pada sebelah petang hari itu juga belayarlah mereka meninggalkan pelabuhan Colombo dengan membawa kenangankenangan manis atas layanan mesra yang diberikan oleh saudara-
saudara mereka daripada kumpulan orang Melayu Ceylon yang berasal daripada rumpun yang satu itu. Beberapa hari kemudian, kapal “Mishima Maru” pun tiba di Port Said, sebuah daripada pelabuhan Mesir yang terbesar, selepas melalui perlahan-lahan Terusan Suez pada hujung bulan Mei 1914. Di Port Said, mereka tinggal lebih kurang seminggu di kota pelabuhan itu sambil melawat dan menyaksikan keindahan kota Kaherah, kota yang mempunyai sejarah besar dari sejak zaman raja-raja Firaun menguasai seluruh bumi Mesir, hingga ke zaman Omar Ibnul As, seterusnya ke zaman kerajaan Al-Othmaniah
yang pada satu masa menjadi pemerintah di bumi Mesir. Di 34
]{1
d: Lti
pi m p De
TAMU TUAN HAKIM AKBAR kota Kaherah didapati banyak sekali bekas sejarah lama sejak dari sejarah zaman Firaun hingga ke zaman Islam. Sungai Nil dan Piramid adalah lambang keagungan negara Mesir dari sejak
zaman berzaman. Setelah puas mengelilingi sekitar kota Kaherah yang mempunyai penduduk lebih daripada empat juta itu, barulah mereka meneruskan pelayaran ke Beirut dengan menaiki sebuah kapal penumpang dari syarikat Khedive Line. Mereka tiba di Beirut pada 1 Julai 1914.
35
S b SE
di pe d: be m
TIBA DI BEIRUT
M
du ke
SETIBANYA di Beirut sebagaimana ketentuan-ketentuan menurut
ad
perjanjian yang telah dibuat terlebih dahulu, mereka sekalian pun tanpa sebarang halangan terus diterima masuk belajar di Kuliah Al-Othmaniah Al-Islamiah iaitu sebuah kolej yang tidak dijangka sebegitu buruk keadaannya serta tidak teratur dengan kampusnya
da
dis
yang terbiar sahaja. Ini menyebabkan perasaan mereka agak
All
terganggu untuk belajar. Tetapi demi untuk mencapai cita-cita dan azam yang kuat di jiwa masing-masing, maka segala cabaran hidup di bumi perantauan itu terpaksa mereka hadapi dengan tenang, Bagaimanapun, nasib mereka kurang baik, kira-kira sebulan mereka di Beirut, peperangan dunia yang pertama (1914-1918) pun meletus dan sebelum peperangan itu masuk ke tahun yang kedua, perjalanan kolej itupun mulai merosot. Ramai pelajarnya telah meninggalkannya dan ini menyebabkan kewangan kolej itu kian merosot dan akhirnya ditutup oleh kerajaan Turki kerana kolej ini dituduh mengeluarkan belia-belia bangsa Arab yang antiTurki. Kejadian ini melibatkan kehidupan belia-belia Melayu itu.
Be
36
de
di De Se(
me gu ba pe ad
dil me
S
Sejak dari bulan yang pertama mereka berada di Beirut, keadaan
rang
bertambah buruk dan hal ini merunsingkan fikiran mereka sekalian. Peperangan kian lama kian merebak, sedang perhubungan surat-menyurat antara mereka di perantauan dengan keluarga di tanah air telah terputus sama sekali. Sepanjang bulan yang pertama di Beirut, hanya sekali sahaja mereka menerima surat daripada keluarga masing-masing. Surat-surat itu pula cuma bertanyakan khabar berita sejak mereka tiba di Beirut serta memberikan kata-kata perangsang supaya bersungguh-sungguh menghadapi pelajaran di rantau orang. Belum ada satu sen pun duit yang mereka terima daripada keluarga di tanah air. Situasi yang cemas dan merungsingkan fikiran ini menyebabkan kehidupan mereka di kolej itu menderita. Tetapi oleh sebab tidak ada pilihan lain, mereka terpaksa juga tinggal di kolej tersebut dalam keadaan yang menyedihkan. Tuhan tidak membiarkan keadaan hidup hambanya dilengkar derita selamanya. “Sesungguhnya di samping penderitaan itu ada disusuli dengan kesenangan.” Begitulah yang telah dijanjikan Allah sebagaimana yang tercatat di lembaran kitab suci al-Quran. Begitulah halnya dengan belia-belia Melayu yang hidup terlantar di dalam kampus kolej yang telah lengang tanpa pelajar itu. Dengan tidak diduga mereka mendapat pertolongan daripada seorang Islam yang bersimpati dengan penderitaan hidup mereka. Namanya Dr. Mustafa Khalidi. Beliau ialah salah seorang guru yang mengajar di Kolej Al-Othmaniah itu, dan juga guru bahasa Inggeris yang mengajar mereka pada sebelah petang atas
rmya
permintaan mereka sendiri.
j itu
Oleh kerana dua daripada sembilan orang belia Melayu itu adalah rakyat British iaitu Muhammad Said bin Haji Bachik yang dilahirkan di Melaka dan Syed Alwee Alhadi di Pulau Pinang, maka kedua-duanya dalam masa perang itu ada menerima bantuan
[rut un
liah
gka nya gak clta
iran
Lgan alan )18)
rana antiL itu.
37
SR R
T1BA DI BEIRUT
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAK daripada Kedutaan Amerika bagi pihak kerajaan British. Beliabelia yang lain itu hanya mempunyai pasport di bawah naungan
pe M
British sahaja, yang demikian mereka itu tidaklah dapat bantuan
te
daripada Kedutaan Amerika bagi pihak kerajaan British.
ba
Mustafa Khalidi adalah seorang guru yang sayang kepada murid-muridnya yang terdiri daripada belia-belia Melayu di
de
Kolej Al-Othmaniah itu. Ini adalah kerana mereka itu telah dapat
ha
menunjukkan keperibadian bangsa Melayu yang mempunyai sifatsifat semula jadi, lemah lembut dan berbudi pekerti yang tinggi. Dengan pertolongan Mustafa Khalidi, mereka sekalian dibawa keluar dari Kolej Al-Othmaniah itu dan terus dimasukkan belajar di sebuah kolej yang lain bernama “Syrian Protestant College”
M:
ke
(sekarang bergelar American University of Beirut). Kesemuanya
belajar di kolej tersebut dengan menandatangani satu perjanjian akan membayar balik yuran pelajaran dan perbelanjaan selepas perang. Yang demikian belia-belia Melayu itu tidaklah kena bekerja seperti kebanyakan orang Armenia yang ada di sana, Mustafa Khalidi pada ketika itu masih menjadi seorang penuntut bahagian perubatan tahun pertama di kolej tersebut. Semasa menuntut dalam Syrian Protestant College inilah dari tahun 1914-1919, iaitu tahun berakhirnya peperangan dunia yang pertama itu, Mohamed Noah dan kebanyakan rakannya mula mempelajari bahasa Inggeris dengan bersungguh-sungguh. Sebenarnya pada masa sebelum tiba ke Beirut, Mohamed Noah
hanya berpelajaran Melayu dan Arab sahaja. Beliau mula berusaha belajar bahasa Inggeris sewaktu di dalam kapal sejak bertolak dari pelabuhan Singapura. Beliau berguru dengan Allahyarham Syed Abdul Aziz (abang kepada Allahyarham Syed Abdul Kadir bin Muhammad Al-Yahya, bekas Menteri Besar Johor). Setelah lulus ujian sekolah persediaan, Mohamed Noah terus diterima oleh jabatan pengajian kolej masuk belajar sehingga
dalam penggal kolej yang kedua. Tidak berapa lama kemudian, 38
me
tets kol me
TIBA DI BEIRUT peperangan dunia yang pertama itu pun tamat. Bagaimanapun,
Mohamed Noah bersama-sama rakan-rakannya dibenarkan tinggal terus di kampus Syrian Protestant College sementara menunggu bantuan kewangan tiba daripada keluarga mereka di tanah air.
g
ar
AN 'AS
Di kolej inilah juga Mohamed Noah mula bertemu dan berkenal dengan Syed Ahmad bin Muhammad Alsagoff, anak kepada hartawan Nongchik Alsagoff Singapura. Beliau telah dihantar dari Makkah Almukarramah ke kolej itu kira-kira dua tahun sebelum ketibaan Mohamed Noah dan rakan-rakannya di Beirut. Sistem pelajaran di kolej itu adalah terbahagi kepada dua bahagian. Bahagian pertama dinamakan kelas preliminary atau primary school selama lima tahun dan selepas itu masuk pula ke kelas kuliah atau kolej selama empat tahun. Tahun pertama bergelar “Freshmen”, tahun kedua bergelar “Sophomore”, tahun ketiga “Junior” dan tahun keempat (tahun akhir) “Senior” dan
na
mereka yang berjaya akan menerima ijazah B.A. Sungguhpun Mohamed Noah belajar kurang empat tahun
Ut
tetapi beliau dapat meningkat naik ke tahun yang kedua dalam kolej atau Sophomore. Ertinya dua tahun sahaja lagi beliau akan mendapat ijazah B.A.
ari 11a
Lya ih. vah tha ari
red bin
rus
gga an,
39
al
ST J“u
Ay
=
PENGALAMAN PAHIT
di
Pr
SETELAH setahun mereka belajar diSyrian Protestant College itu, satu kejadian yang sangat mengharukan telah berlaku. Dengan kehendak Allah SWT, rakan karib dan juga ketua rombongan mereka, Syed Abdul Aziz bin MuhammadAl-Yahya meninggal
dunia akibat menghidap penyakit batuk kering sejak beberapa lama.
Syed Abdul Aziz meninggal dunia di sebuah sinatorium yang terletak di bukit peranginan, tidak berapa jauh dari kota Beirut. Jenazah Allahyarham telah selamat dikebumikan di sana dengan diselenggarakan oleh masyarakat Islam di tempat itu. Begitulah pengalaman pahit yang dialami oleh rombongan belia-belia Melayu yang berada di bumi perantauan itu. Betapa
sedihnya perasaan mereka ketika ditinggalkan buat selamalamanya oleh seorang rakan yang menjadi ketua mereka setelah sekian lama merantau, sama-sama menderita demi untuk mengejar ilmu pengetahuan. Betapa muramnya suasana dan betapa
sedihnya perasaan mereka ketika menyaksikan jenazah rakan
40
Ha Ha
or Ku me
be1 de1
ten
bay tid;
dar did dib bel air
PENGALAMAN PARIT mereka itu dimasukkan ke liang lahad untuk bersemadi di alam barzah. Masing-masing mencucurkan air mata yang keluar mengalir dari saluran hati yang diselubungi oleh perasaan sedih
dan hiba. Pada tahun 1917, empat orang daripada rombongan belia tersebut iaitu Syed Alwee Alhadi, Syed Ahmad Alsagoff, Hassan bin Datuk Abdullah dan Abdullah bin Haji Taib telah meninggalkan Syrian Protestant College. Mereka berempat berpindah belajar ke sebuah kolej yang didirikan oleh orang Islam di bawah naungan Tuan Yang Terutama Jamal Pasha, Panglima Agung Tentera Turki di seluruh Empayar Turki. Nama kolej itu ialah “Kuliah Salahiah” yang terletak di Baitulmuqaddis, Jeruslem.
U,
1gan 1gan ggal rapa yang qrut.
ngan ngan 'lapa amatelah me>tapa akan
Belia-belia yang tinggal meneruskan pelajaran di Syrian Protestant College itu ialah Mohamed Noah, Haji Mahmud bin Haji Abdul Manaf, Engku Ismail bin Abdul Rahman, Mahmur bin Haji Kasim dan Mohamed Said bin Haji Bachik (Melaka). Oleh kerana keputusan belanja, Syed Alwee Alhadi dan tiga orang rakannya tidak dapat meneruskan pelajaran mereka di
Kuliah Salahiah itu. Mereka kemudiannya keluar dan berpecah membawa diri masing-masing, Syed Alwee Alhadi terpaksa berkhidmat sebagai sukarelawan dalam pasukan tentera Turki demi untuk menampung sara hidupnya. Walau bagaimana pahit pengalaman hidup yang mereka tempuh di tanah perantauan itu, namun cita-cita asal yang mereka bawa dari ibu pertiwi untuk mencari ilmu pengetahuan dalam semua bidang terus diusahakan tanpa jemu dan bosan. Tetapi, tidak lama selepas pemindahan tentera-tentera Turki dan Jerman dari Lubnan dan Syria dilakukan dalam tahun 1918, dengan tidak diduga dan disangka-sangka Mohamed Noah dan rakan-rakannya diberitahu oleh Pengetua Syrian Protestant College (tempat mereka belajar itu) supaya bersiap sedia untuk dihantar pulang ke tanah air mereka melalui Alleppo-Halab. 4
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH Mereka menerima berita itu dengan perasaan sedih bercampur
suka. Sedih kerana akan meninggalkan bangku pelajaran dan berpisah dengan guru-guru serta rakan-rakan sepelajaran yang menaruh simpati atas penderitaan hidup yang mereka alami. Suka kerana mereka akan kembali ke tanah air, ke kampung halaman,
untuk menemui kaum keluarga, sanak saudara dan sahabat handai yang sudah sekian lama mereka tinggalkan. Apabila tiba saat dan masanya mereka berlima yang masih
kekal belajar dalam Syrian Protestant College itu untuk pulang ke tanah air maka mereka pun berangkatlah dengan menaiki kereta api dari stesen Beirut menuju ke Alleppo. Kereta api yang mereka tumpangi itu berhenti di stesen Riadh. Mereka kemudiannya bertukar kereta api yang akan pergi ke Alleppo. Dengan tidak disangka-sangka mereka bertemu semula dengan Syed Alwee Alhadi dengan berpakaian uniform tentera Turki berpangkat
ME
leftenan muda. Ketika itu suasana gembira kembali menyelubungi
bert
jiwa mereka kerana dapat bertemu muka dengan seorang rakan
Batz
lama.
yan, Atat N
Turl
mer di b
guli: pem Atat
Bah: L
bah: bang
keag tahu
42
ur an ng ika an,
sih ke
. BAB10
'fii}fiffifi‘
dai
ela
eka
nya
MUSTAFFA KAMAL ATATURK
dak
wee rkat ingi kan
MENURUT keterangan Syed Alwee, beliau berada di Riadh kerana bertugas dalam batalion ke-14 pasukan perubatan tentera Turki. Batalion itu adalah di bawah pimpinan Panglima Perang Turki yang termasyhur dalam sejarah dunia iaitu Jeneral Mustaffa Kamal Ataturk. Mustaffa Kamal Ataturk telah mendapat gelaran “Bapa Turki” daripada rakyat Turki kerana jasanya yang cemerlang menyelamatkan seluruh bangsa Turki daripada hidup tertindas di bawah cengkaman kuku besi penjajah. Beliau berjaya menggulingkan kerajaan Al-Othmaniah yang propenjajah dalam satu pemberontakan bersenjata. Pada tahun 1923 Mustaffa Kamal Ataturk dilantik menjadi Presiden pertama Republik Turki Baharu. Dalam zaman pemerintahan Presiden Ataturk banyak perubahan baharu telah dibuat untuk memajukan masyarakat bangsa Turki. Segala fahaman yang dianggap kolot dalam bidang keagamaan telah dibasmi habis-habisan. Dalam masa beberapa tahun sahaja, negara Turki telah muncul menjadi sebuah negara
43
TAN SAI HAJI MOKAMED NOAH [slam yang maju dan membangun, Turki dapat menyaingi negaranegara barat yang terletak di sekitar sempadan sebelah Barat ketika itu. Tradisi-tradisi yang dianggap sudah lapuk dan tidak sesuai lagi
Mer Coll sah: dan
dipakai dalam zaman moden yang serba maju ini telah dikikis sampai ke akar umbinya. Tradisi wanita berkelubung yang
Beir
diamalkan dalam pemerintahan kerajaan Al-Othmaniah juga
den;
telah dibasmi.
baik
Sekarang kita kembali semula menceritakan kisah lima orang pelajar Melayu yang sedang dalam pejalanan pulang ke tanah air
berp (J-‘?
1
yeC
itu. Dengan pertolongan Syed Alwee Alhadi, mereka telah dapat menguruskan surat-surat kesihatan pada hari ketibaan mereka itu juga. Kalau tidak mereka sekurang-kurangnya terpaksa menunggu
dari
selama 48 jam lagi untuk mendapatkan kebenaran bertanam cacar (suntikan) dan menerima surat-surat yang berkenaan
seba, depot
dengannya.
mak:
Setelah semua persiapan untuk pulang ke tanah air siap diuruskan, mereka pun meneruskan perjalanan ke Allepo (ke Halab) setelah berada di Halab beberapa hari mereka telah diperintah pulang semula ke Beirut. Rupa-rupanya apabila mereka sampai ke Allepo, tentera Turki dan Jerman yang berpangkalan di sana telah mula berpindah meninggalkan Allepo berundur ke
di jal
Asia Minor dari seterusnya ke Eropah, setelah menerima perintah yang mengejut itu, sekali lagi jiwa mereka terharu.
sehir perta D Timu
peng Deng kurai
Harapan hendak pulang ke tanah air bertemu dengan kaum keluarga tidak berhasil. Bagaimanapun mereka berasa gembira
selan
juga kerana cita-cita mereka untuk meneruskan pelajaran sehingga
pCHgi
tamat kembali cerah. Mereka semua berharap setibanya di Beirut nanti mereka akan dibenarkan belajar semula di Syrian Protestant College yang mempunyai sistem pembelajaran yang terbaik di seluruh Timur Tengah pada masa itu. Setibanya mereka di Beirut harapan mereka itu dikabulkan. 44
kanc:
H:
Ilahi Allah
mud;
MUSTAFEA KAMAL ATATURK
agi
kis H"lg
Mereka dihantar semula meneruskan pelajaran di Syrian Protestant College. Kedatangan mereka kembali belajar di kolej itu tentu sahaja mendapat sambutan hangat daripada pengetua, mahaguru dan rakan-rakan yang memang sayangkan mereka. Tidak berapa lama sesudah mereka berada semula di kota Beirut, dengan tidak disangka-sangka mereka bertemu semula
1ga
dengan sahabat lama yang telah mempunyai kedudukan yang baik sebagai seorang pegawai dalam pasukan tentera British yang
ing
AM
berpangkalan di sana. Rakan itu tidak lain dan tidak bukan ialah Syed Alwee Alhadi. Setelah beberapa minggu bertugas di Riadh, Syed Alwee bersama-sama dengan sepasukan tentera Inggeris yang datang dari Zahlah telah dihantar balik bertugas di Beirut. Beliau bertugas sebagai seorang kerani dalam jabatan perbekalan makanan (supply
aan
depot) angkatan tentera Inggeris itu. Melalui jasa baik Syed Alwee,
siap
maka Haji Mahmud, Mahmur dan Mohamed Noah telah bekerja di jabatan tersebut sebagai kerani sambilan selama beberapa bulan sehinggalah pengisytiharan perdamaian peperangan dunia yang
air pat itu
ggu
(ke -lah
pertama itu diumumbkan.
eka
1gga
Demikianlah kisah pengembaraan belia-belia Melayu ke Timur Tengah dari tahun 1914-1919, demi untuk mencari ilmu pengetahuan yang menjadi cita-cita hidup mereka sejak kecil. Dengan menempuh pengalaman-pengalaman pahit selama lebih kurang lima tahun di bumi perantauan yang bergolak dalam kancah peperangan dunia yang pertama, akhirnya mereka selamat pulang ke tanah air dengan membawa sama mutiara ilmu pengetahuan untuk ditaburkan kepada masyarakat.
*Tut
Hanya seorang sahaja di antara mereka menunaikan panggilan
alan
r ke 1tah aum
bira
itant
k di
llahi bersemadi di dasar bumi perantauan di alam barzah iaitu Allahyarham Syed Abdul Aziz bin Muhammad Al-Yahya. Mudahmudahan Allah cucuri rahmat ke atas rohnya, Amin!
kan.
45
[ BAHAGIAN 3 ] PULANG KE TANAH AIR DAN MULA BEKERJA
LAN Beirt
hidu di sa untu atauj
di te P‘Il
dalar baik Kasi
bin ( syari cair ; itu. B;
tiaptidal
BAB 11 MULA BEKERJA DAN BERUMAH TANGGA
[ ANGKAH yang pertama sekali diambil oleh belia-belia pelajar dari Beirut ini setelah pulang ke tanah air ialah menyusun rancangan hidup masa depan mereka dengan berikhtiar mencari pekerjaan di sana sini. Mereka tidak pula memilih malah bersedia sahaja untuk bekerja di mana-mana sama ada dalam jawatan kerajaan
ataupun di pejabat swasta warga asing yang membuka perniagaan di tempat masing-masing pada masa itu.
Boleh dikatakan hampir semua belia pelajar itu dapat bekerja dalam jawatan Kerajaan Johor dan di antara mereka yang bernasib
baik itu termasuklah Abdullah bin Haji Taib, Mahmur bin Haji Kasim dan Engku Ismail bin Abdul Rahman. Mohamed Noah bin Omar telah mendapat kerja sebagai seorang kerani di sebuah syarikat perniagaan orang Denmark yang berniaga membeli getah cair atau susu getah di Jalan Bakri, bandar Maharani pada ketika Itu.
Bagaimanapun, memang sudah menjadi tabiat alam bahawa tiap-tiap sesuatu yang baharu itu akan menerima perubahan dan tidak kekal dalam sesuatu keadaan sahaja. Begitulah juga halnya
49
TAN SRI HAJI MOKAMED NOAH dengan pekerjaan yang disandang oleh pemuda Mohamed Noah
Gi
di syarikat orang Danish itu. Dalam bulan Julai 1920 beliau telah
atau
berhenti kerja dan meninggalkan syarikat pembeli
getah cair
Abdu
itu lalu masuk pula berkhidmat dalam jawatan Kerajaan Johor
mela
menjadi seorang kerani di Mahkamah Tinggi Muar. Mohamed Noah adalah seorang pemuda Melayu yang mempunyai cita-cita tinggi dan memandang jauh ke hadapan.
M
Beliau bukan sahaja selalu tidak berpuas hati dengan apa yang telah dicapainya tetapi juga ingin maju lebih jauh ke hadapan lagi dalam melanda setiap langkah kehidupannya. Dan untuk mencapai cita-cita hidupnya itu beliau telah berusaha dengan lebih giat lagi tanpa mengenal penat dan jemu bagi melengkapkan
dirinya dengan ilmu pengetahuan yang lebih mendalam terutama dalam bahasa Inggerisnya. Dalam hubungan ini Mohamed Noah berpendapat bahawa mempelajari bahasa Inggeris adalah besar faedahnya dalam perjuangan hidupnya pada masa hadapan. Oleh yang demikian setiap masa lapangnya tidak dibiarkannya habis dengan begitu sahaja malah selepas waktu bekerja di pejabat maka masa lapang
itu digunakannya untuk meninggikan lagi pengetahuan bahasa Inggerisnya.
Beliau telah mengambil inisiatif belajar sendiri dan berguru dengan Yusof bin Mohamed, seorang guru bahasa Inggeris yang terkenal baik di bandar Maharani pada masa itu. Begitulah sikap dan sifat pemuda Mohamed Noah. Beliau sangat menghargai masa
dan sangat cenderung untuk meninggikan ilmu pengetahuannya serta bercita-cita ingin maju lebih jauh ke hadapan dalam kehidupannya. Setelah kira-kira dua tahun bekerja di Mahkamah Tinggi, Muar, maka pada bulan April 1922, Mohamed Noah pun mendirikan
rumah tangga dengan Cik Maimun binti Haji Abdul Manaf (kadi daerah Muar).
50
bebet Abu | Fa
beka: isteri
Mala Perdz
MULA BEKERJA DAN BERUMAH TANGGA h h UY
Cik Maimun yang kemudiannya bergelar Datin Maimun atau Puan Sri Maimun ialah adik kepada Haji Mahmud bin Haji Abdul Manaf, seorang daripada rakan Mohamed Noah yang pergi
Or
melanjutkan pelajaran ke Beirut dahulu. Maka daripada perkongsian hidup itu mereka dikurniakan
1g
beberapa orang anak di antaranya ialah Fakhriah (gelaran Teh),
18 n 1k
n
Abu Rais (gelaran Atan), Suhaila dan Rahah. Fakhriah ialah isteri kepada Datuk Abdullah bin Ahmad, bekas yang Dipertua Majlis Perbandaran Johor Bahru, Suhaila isteri kepada Datuk Hussein bin Onn, Timbalan Perdana Menteri Malaysia, dan Rahah isteri kepada Tun Abdul Razak bin Hussein, Perdana Menteri Malaysia yang kedua.
ru 18 Ip
ya m
11
di
51
Moh: dan | kelul menj Julai
BAB12
dua ( Be
laan mem
MENGIKUTI KELAS UNDANG-UNDANG
binta masa D:
AZAM Mohamed Noah untuk melengkapkan dirinya dengan ilmu pengetahuan berjalan terus. Walaupun sibuk dengan urusan
pejabat tetapi beliau bersama-sama dengan beberapa orang rakan yang sejiwa denga telah nnya mengikuti kelas undang-undang untuk mempelajari undang-undang tempatan.Kelas itu telah
diadakan atas permintaan Mohamed Noah sendiri bagi melatih anak-anak muda Melayu, khasnya bumiputera Johor, melayakkan diri memegang jawatan tinggi dalam jawatan-jawatan kerajaan.
Kelas tersebut telah diadakan di bandar Maharani, Muar, di bawah bimbingan pegawai-pegawai British yang menjadi
tugas
gaula belia
pada men terha Be
ada ¢ kum
deng
Penolong Penasihat British di Muar. Mereka itu ialah FT. Tree dan
dalar
A.C. Baker. Antara rakan-rakan karibnya yang sama belajar ilmu undangundang tempatan itu ialah Allahyarham Syed Abdul Kadir bin
atau
Muhammed (bekas Menteri Besar Johor), Abdul Shukor bin
Ismail (bekas nazir sekolah Melayu daerah Muar), Annuar bin Haji Abdul Malik (bekas setiausaha sulit kepada Datuk Onn bin Jaafar (bekas Menteri Besar Johor), Haru n (bekas Majistret bin Ahmad
Segamat) dan beberapa orang lagi. 52
M
baha buah masy bimt Datu
bin ]
MENGIKUTI KELAS UNDANG-UNDANG Akhirnya, dengan azam yang kuat dan bersungguh-sungguh Mohamed Noah telah masuk peperiksaan undang-undang tersebut dan lulus dengan mendapat markah yang terbaik. Dan dengan kelulusan itu maka Mohamed Noah bin Omar telah dilantik menjadi seorang pegawai dalam jawatan kerajaan Johor pada 15 Julai 1928. Beliau kemudiannya menjadi seorang Majistret kelas dua di Mahkamah Muar. Begitulah dengan ringkasnya dapat dicatatkan di sini permulaan kejayaan yang telah dicapai oleh Mohamed Noah yang mempunyai hemah dan cita-cita tinggi itu. Dan dari zaman inilah
yan san can ing lah tih can AT, adi
lan
1 2=
Jin Jin
laji far ret
bintang hidupnya mulai bersinar terang terus menerus dari satu masa ke satu masa hingga riwayat ini ditulis. Dalam kehidupan sehari-hari selain daripada menghadapi tugasnya, Mohamed Noah tidak sekali-kali mengabaikan pergaulannya dengan masyarakat di Muar. Meskipun pada ketika itu beliau sibuk dengan tugas pelajarannya demi memajukan dirinya pada masa depan, namun begitu Mohamed Noah sempat pula menyumbangkan masa dan tenaganya membuat amal keba-jikan terhadap masyarakat tempatan. Bersama-sama dengan beberapa orang rakan karibnya yang ada di Muar, Mohamed Noah telah masuk menjadi ahli satu perkumpulan bahas bagi orang Islam di Muar. Kumpulan ini terkenal dengan nama Inggerisnya “Muslim Debating Association” atau
dalam bahasa Melayunya “Persatuan Perbahasan Orang Islam” atau nama ringkasnya MDA. Melalui kumpulan inilah mereka mengadakan majlis-majlis bahas dan syarahan untuk mendapatkan latihan mengeluarkan buah fikiran yang berkesan mengenai politik, agama dan masyarakat. Di antara cerdik pandai yang memberikan tenaga
bimbingan dan galakan kepada kumpulan MDA itu termasuklah Datuk Abdullah bin Isa (Ketua Pejabat Pos Muar), Encik Bahanan
bin Mohd Yusuf (guru bahasa Inggeris), Encik Mohd. Yusuf bin 53
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH Mohamed (guru bahasa Inggeris), Dr. Hamzah bin Haji Taib,
M
dan beberapa orang lagi yang mempunyai jiwa dan semangat
remaj
kebangsaan. Ramai belia terpelajar ini dengan semangat kebangsaan yang hidup subur di jiwa masing-masing telah bekerja memberikan sumbangan tenaga mereka kepada masyarakat Muar dalam apa
meml
jua lapangan yang difikirkan perlu untuk kebajikan bangsa, tanah air dan agama. Dengan diketuai oleh Abdullah bin Haji Taib, belia-belia terpelajar di Muar ini telah bekerjasama menerbitkan sebuah majalah bulanan berdasarkan pengetahuan am bernama Lidah Teruna. Majalah ini sangat popular dalam kalangan masyarakat tanah air dalam tahun-tahun dua puluhan. Boleh dikatakan inilah
di Mt yang
sebar: |‘u1|\';11
selalu Dalan Moha penge Be
terhac
julung-julung kali muncul sebuah majalah Melayu yang bercorak separuh politik. Rencana-rencana yang terkandung di dalamnya bernas dan meniupkan semangat perjuangan baharu kepada
yang
masyarakat umum. Antara penulis tetap yang menyumbangkan rencana-rencana
beliat
mengenai ilmu bahasa dan karang-mengarang cara baharu dalam bahasa Melayu ialah Zainal Abidin bin Ahmad (Allahyarham Pendita Dr. Za’aba). Selain daripada majalah Lidah Teruna, di bandar Muar juga pada
Da
ketika itu ada diterbitkan beberapa buah surat khabar mingguan
dan majalah bulanan yang lain.
itu m
peras: hari i Setiat
jadi : Guba Da
sama
Kembali kepada kisah pelajar-pelajar Melayu yang baru pulang
terjen
dari Beirut itu, kebanyakan mereka telah bergerak cergas untuk membimbing masyarakat bangsa. Mereka mendapat galakan
Tengg
mene
dan bimbingan daripada cerdik pandai yang lebih tua dan lebih
Se
berpengalaman. Selogan yang mereka jadikan dasar menghadapi hidup di tengah-tengah gelombang masyarakat bangsa yang menuju ke arah pembangunan ialah “sedia berkhidmat untuk
maka
masyarakat”.
Majis
54
ke Me Hasil
MUAR DALAM TAHUN DUA PULUHAN
>lia
Mohamed Noah yang pada ketika itu sedang berada di alam remaja merupakan anak muda yang sama sibuk melibatkan diri memberikan sumbangan khidmat baktinya kepada penduduk di Muar. Beliau tidak jemu memberikan sebarang perkhidmatan yang diperlukan oleh masyarakat. Beliau juga jarang menolak sebarang tugas yang dibebankan ke atasnya. Dalam apa sahaja pakatan, kumpulan atau kelab, tenaga dan fikiran Mohamed Noah selalu dikehendaki oleh masyarakat yang berada di sekelilingnya. Dalam lapangan persuratan, di lapangan sukan dan agama,
1ah
Mohamed Noah selalu dipilih menjadi setiausaha atau menjadi
ng can ipa 1ah
lah
kat lah rak
1ya ida inma AM AI
pengelolanya. Begitulah kepercayaan yang telah diberikan oleh masyarakat terhadap Mohamed Noah terutama daripada sahabat handainya yang sejiwa dan sehaluan dengan perjuangannya sehingga mereka itu memberikan satu nama timang-timangan yang menandakan
perasaan mesra dan kasih sayang kepadanya dengan memanggil beliau “Cik Noah Beirut”. Dan gelaran itu tetap kekal hingga ke hari ini. Dalam lapangan sukan “Cik Noah Beirut” telah dipilih menjadi
Setiausaha Persekutuan Sepakbola Negeri Johor di samping menjadi ahli jawatankuasa dalam kelab-kelab seperti Muar Kelab,
uk
Gubahan Setia, tenis, menembak dan sebagainya. Dalam lapangan persuratan pula Mohamed Noah bersamasama dengan rakan-rakannya telah menerbitkan sebuah buku terjemahan daripada bahasa Inggeris ke bahasa Melayu mengenai Tenggelamnya Kapal Perang Jerman Emden dan akhir-akhir ini
an
menerbitkan sebuah lagi buku berjudul Tuan Speaker, Tuan!
ida
Lan ng
>ih pi ng uk
Setelah bertugas sebagai Majistret kelas dua di Mahkamah Muar, maka dalam bulan Januari 1934, Mohamed Noah telah ditukarkan ke Mersing menjawat jawatan baharu sebagai Penolong Pemungut
Hasil Tanah bagi daerah Mersing merangkap (memegang jawatan) Majistret di daerah itu. 55
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH Pada 4 Januari 1936, beliau kemudiannya telah ditukarkan
semula bertugas di Muar sebagai Penolong Kanan Pemungut Hasil Tanah bagi daerah Muar. Setelah selama lebih kurang tiga tahun beliau memegang jawatan tersebut, pada 1 Julai 1939, Mohamed
Noah telah dilantik memegang jawatan Timbalan Pegawai Daerah Mersing hinggalah meletus peperangan dunia yang kedua pada 8 Disember 1942.
DAL/ meru yang dan bersu merel Pa memi Alkh:
binA dibin (beka Abdu Pa
Melay Dua ¢
kira-l menj; 56
an sil n ed ah | 8
MUAR DALAM TAHUN DUA PULUHAN
DALAM tahun-tahun belasan dan juga dua puluhan, Muar adalah merupakan salah sebuah bandar di Semenanjung Tanah Melayu yang giat dalam pelbagai lapangan seperti pelajaran, ekonomi dan sosial. Orang Melayu Muar pada ketika itu telah bekerja bersungguh-sungguh untuk memajukan pelajaran anak-anak
mereka bukan sahaja anak-anak lelaki tetapi juga perempuan. Pada tahun 1910, ibu bapa Melayu di bandar Maharani telah membuka sebuah sekolah Arab yang pertama bernama Madrasah Alkhairiah Al-Arabiah. Pelopornya ialah Allahyarham Abdullah bin Abdul Rahman (kemudian bergelar Datuk). Sekolah Arab ini dibimbing oleh Allahyarham Tuan Haji Abu Bakar bin Haji Hassan
(bekas Kadi daerah Muar) sebagai guru besarnya dengan Encik Abdullah bin Abdul Rahman sendiri menjadi penolongnya. Pada tahun 1912, mereka membuka pula sebuah sekolah Melayu perempuan yang pertama dalam negeri Johor di bandar ini. Dua orang gurunya telah didatangkan dari Singapura. Kemudian kira-kira tahun 1919, Cik Zain binti Sulaiman (Ibu Zain)telah
menjadi guru penolong di sekolah itu. Selepas itu beliau telah
57
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAK menjadi guru besarnya dan akhirnya beliau telah dilantik menjadi
A
penyelia yang pertama bagi sekolah-sekolah perempuan Melayu Johor. Beliau ialah guru yang berkelayakan yang pertama bagi
daer:
yang
sekolah perempuan tersebut.
5&‘1\'0'
Ayah Cik Zain ialah Munshi Sulaiman bin Abdul Hadi, Munshi
Kana
bahasa Melayu di Maktab Melayu, Melaka. Beliau telah berpindah
P
ke Muar pada tahun 1919, setelah bersara daripada jawatannya di maktab tersebut. Beliau ialah seorang ahli bahasa yang sangat
bang
luas pengetahuannya. Di Muar beliau lebih terkenal dengan nama “Guru Sulaiman”. Pada tahun 1913, Abdullah bin Abdul Rahman bersamasama dengan Syed Mohamed bin Othman telah menyusun kitab
Pertuturan Bahasa Melayu (Nahu Melayu) dan sepanjang yang diketahui kitab ini merupakan sebuah buku nahu bahasa Melayu yang pertama terbit di Semenanjung Malaysia. Abdullah bin Abdul Rahman yang kemudian menjadi Yang Dipertua Jabatan
Agama Johor ialah seorang pengarang buku-buku agama yang luas pengetahuannya pada zaman itu. Beliau juga telah menerbitkan
sebuah buku terjemahan daripada bahasa Arab bernama Matahari Memancar.
1(;…"…"
Hass “Mus
kalar itu. |
P balik
terpe Men Lhid}'
ahlin dibar
Buku ini terkenal sebagai sebuah buku bimbingan hidup yang menceritakan bagaimana bangsa Jepun yang lemah dan mundur pada satu masa dahulu telah bangkit dan mencapai kemajuan
gelar
yang pesat dalam segala lapangan hidup dan dalam masa yang singkat menjadi satu bangsa yang paling maju di kawasan Asia ini sebagai satu bangsa yang sanggup menandingi kemajuan yang
di ba buhk
dicapai oleh dunia Barat.
kemt
P:
Taha
meng
Selain daripada buku Nahu Melayu dan Matahari Memancar
yang
Abdullah bin Abdul Rahman juga telah menerbitkan banyak kitab
ke Jc
terjemahan daripada bahasa Arab ke bahasa Melayu terutama
diam
kitab-kitab yang berhubung dengan soal ibadat dan ilmu akhlak.
berhi
Kebanyakan kitab ini menjadi buku bacaan bagi sekolah-sekolah agama dalam negeri Johor. 58
Isma
MUAR DALAM TAHUN DUA PULURAN Allahyarham Haji Abu Bakar bin Haji Hassan (bekas kadi daerah Muar) juga banyak menerbitkan kitab pelajaran agama
yang kebanyakannya dijadikan buku-buku bacaan sekolahsekolah agama negeri Johor. Antaranya ialah kitab Pertolongan Kanak-kanak dan kitab Abu Ma’asyar Alfalaki.
Pada tahun 1914 pula lagi seorang yang sangat kasih akan bangsanya iaitu Datuk Abdullah bin Isa dengan kerjasama kawan-
kawannya seperti Bahnan bin Yusof, Yusof bin Mohamed dan Syed
Hassan bin Mohamed Akadri telah menubuhkan persekutuan “Muslim Debating Association” (MDA) yang begitu popular dalam kalangan cerdik pandai yang berpelajaran Inggeris pada zaman itu. Persatuan ini telah hidup hingga tahun-tahun tiga puluhan. Pada tahun 1920 pula, Encik Abdullah bin Haji Taib yang baru balik dari Beirut bersama-sama dengan kawan-kawannya yang terpelajar telah menubuhkan persekutuannya bernama “Young Men Muslim Association” dan menerbitkan majalahnya berjudul Lidah Teruna sebagai penyebar pengetahuan am kepada ahliahlinya. Abdullah Taib sendiri menjadi pengarangnya dengan dibantu oleh Abdullah bin Abdul Wahab, lebih terkenal dengan ng lur Lan
ng Sia ng
car tab
ma ak.
lah
gelaran “Encik Abdullah Tahi Lalat™. Padatahun 1924 lagi seorang pelopor bangsa yang bersemangat, Taha bin Benut, telah membuka sebuah kedai percetakan Melayu di bandar ini bernama “Matbaah Khairiah” dan kemudian menubuhkan “Maharani Kompeni”, sebuah syarikat perniagaan yang
mengeluarkan akhbar mingguan bernama Perjumpaan Melayu kemudian diubah kepada nama Panji-panji Melayu. Pengarangnya yang pertama ialah Arshad bin Awang dan apabila beliau bertukar ke Johor Bahru dalam jawatan kerajaan maka tempatnya telah diambil oleh Syed Abdul Kadir bin Mohamed dan apabila beliau berhenti, tempatnya telah diganti pula oleh Abdul Shukor bin [smail.
59
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH Sementara itu, orang Muar tidak pula kurang kegiatan mereka dari segi kerohanian. Surau-surau dan kelab-kelab juga tidak
arah
sunyi daripada mengadakan kuliah-kuliah malam untuk mengajar
dijad
kitab-kitab agama. Antara guru-guru yang terkenal mengajar pada
G
masa itu ialah Tuan Guru Haji Abu Bakar bin Haji Hassan, Syed
ulam
Mohamed bin Othman, Haji Jusoh, Cikgu Johari, Haji Hussain bin Haji Hanafi, Cikgu Yaakub bin Arshad, Haji Hassan bin Chik, Haji Mohamed Zain bin Haji Abdul Majid dan Haji Ashari bin
darip
Arab
Al-A:
Pelaj;
Haji Abdullah. Kuliah-kuliah malam ini tidak sahaja dihadiri oleh orang tua tetapi juga orang muda. Kerap juga kuliah ini dikunjungi oleh alim ulama dari luar negara seperti Syed Syeikh Alhadi, Syed Hashim dari Makasar, Fakeh Hamzah dari Kelantan dan lain-lain
jurus
lagi menjadi pemerhati dalam kuliah-kuliah ini.
diam
G Madi
baha bebe
Mohamed Noah bin Omar juga ada mempunyai suraunya
Sé
sendiri yang terkenal dengan nama “Surau Tadah Utara” dan sama
sebu
bergiat mengadakan kuliah seperti surau-surau yang lain. Pada tahun 1926 pula, di kampung Parit Jamil, Muar, keluarga
Jamil
Alhaji Taib (Allahyarham Haji Hassan bin Haji Taib dan adiknya
dua|
Allahyarham Haji Jaafar bin Haji Taib) telah membuat pelbagai khairat terutama di lapangan pelajaran sebagai derma bakti mereka itu kepada anak-anak bangsanya supaya hidup berguna di dunia dan akhirat. Hartawan adik-beradik ini telah mendirikan sebuah madrasah
dikar
agama yang bahasa pengantarnya menggunakan bahasa Arab
pulul
yang bernama “Madrasah Al-Haji Taib”. Madrasah ini adalah salah
pelaj
satu daripada usaha khairat yang telah dihulurkan oleh keluarga Al-Haji Taib kepada masyarakat umum, khasnya Kampung Parit
itu gi
darip
yang ini a
Ingge Be
masti
Jamil. Madrasah binaan batu yang indah tersergam ini telah didirikan pada pertengahan tahun dua puluhan.
cerpe
Susunan mata pelajarannya adalah mengikut cara moden
deng
yang dikira sesuai dengan peredaran zaman yang menuju ke 60
karar
PERSEKUTUAN SAHABAT PENA MALAYA ka lak da ed
arah kemajuan. Selain daripada bahasa pengantarnya bahasa Arab, maka bahasa Melayu moden dan bahasa Inggeris juga turut dijadikan mata pelajaran yang penting dalam madrasah itu. Guru-guru yang mengajar adalah terdiri daripada para alim ulama Tanah Melayu yang terkenal pada zaman itu. Salah seorang
eh
daripada mereka ialah Allahyarham Tuan Syeikh Tahir Jalaluddin Al-Azhary (ayah kepada Tan Sri Haji Hamdan, Ketua Pengarah Pelajaran, Kementerian Pelajaran Malaysia ketika itu). Guru-guru dari Mesir juga pernah diambil mengajar dalam Madrasah Al-Haji Taib ini. Mereka ditugaskan mengajar dalam jurusan bahasa Arab. Demikian pula guru-guru yang mengajar
ed
bahasa Inggeris selain daripada guru-guru yang terkenal di Muar,
1N
beberapa orang guru yang bukan Melayu dari Singapura juga
11N
Jin
ua
diambil mengajar di madrasah itu. ya na
Selain daripada itu keluarga Al-Haji Taib juga telah membuka sebuah percetakan Melayu di Kampung Parit Jamil bernama Jamiliah Press dengan usaha dan modal mereka sendiri. Selain
daripada kitab-kitab agama, percetakan ini telah menerbitkan dua buah majalah bulanan bernama Masa dan Ketok-ketok iaitu
dikarang dan diusahakan oleh beberapa orang pemuda Melayu yang terpelajar di Kampung Parit Jamil. Kedua-dua majalah ini adalah di bawah pimpinan Bahanan bin Yusof, guru bahasa [nggeris di Madrasah Al-Haji Taib tersebut. ah ab ah 'ga Tit ah en
Begitulah kegiatan ibu bapa Muar dalam tahun-tahun dua puluhan itu. Setiap cerdik pandai, alim ulama dan belia-belia terpelajarnya dengan kerjasama hartawan-hartawannya pada zaman itu giat bekerja memberi sumbangan khidmat di lapangan masingmasing yang diperlukan oleh masyarakat. Sementara dalam bidang karang-mengarang cerita rekaan pula beberapa orang pengarang cerpen telah muncul memberikan sumbangan masing-masing dengan menerbitkan buku-buku untuk bacaan kaum bangsanya.
ke
61
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH Antara mereka itu ialah Zainal Abidin bin Ahmad (Cik Tek)
dengan buku ceritanya bernama Mazlan dan Maznah dan Abdullah bin Sidek yang telah menerbitkan banyak buku cerita rekaan atau
cerpen terutama dalam masa beliau bertugas sebagai seorang guru
sekolah Melayu di Muar. Dalam masa pendudukan tentera Jepun (1942-45), Muar juga
tidak ketinggalan daripada menerbitkan majalah bulanan untuk bacaan masyarakat umum. Sebuah daripadanya ialah Chermin Hidup sebuah majalah dua minggu sekali diusahakan bersama oleh Yunus bin Haji Jaafar (Pengurus Jamiliah Press) dan Abu Bakar bin Ahmad (Timbalan Pengarah Radio dan TV Malaysia,
Kuala Lumpur, ketika itu).
MIN terh PCI’E'. Lida
dala PAS
F ditu Sau Ahn Shei
,
Peni Sah:; adal ialal ks
62
e k)
lah LAU
Iru
1ga
uk
“ BAB4 '
nin
ma
bu 514,
PERSEKUTUAN SAHABAT PENA MALAYA MINAT Mohamed Noah dalam lapangan persuratan tidak terhenti setakat mengambil bahagian dalam memajukan Persatuan Perbahasan Orang Islam Muar (MDA) dan menerbitkan majalah
Lidah Teruna tetapi seterusnya beliau menggabungkan diri dalam Persekutuan Sahabat Pena Malaya atau nama singkatnya PASPAM.
PASPAM ini ialah sebuah persekutuan persuratan Melayu yang ditubuhkan pada tahun 1934 oleh pengarang akhbar Melayu Saudara di Pulau Pinang iaitu Allahyarham Syed Sheikh bin Ahmad Alhadi, ayahanda kepada Allahyarham Syed Alwi bin Sheikh Alhadi. Pada mulanya persekutuan itu bernama Persekutuan Sahabat Pena Malaya tetapi kemudian telah diubah kepada Persaudaraan Sahabat Pena Malaya kerana pengertian yang akhir dibuat ini adalah lebih menepati tujuan-tujuannya. Antara tujuan-tujuannya
ialah: 1. Menyemaikan semangat perhubungan dan perkenalan antara ahli-ahlinya. 63
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH 2. Menggalakkan ahli-ahlinya kepada gemar membaca persuratan Melayu dan karang-mengarang dalam bahasa Melayu.
3. Mendirikan sebuah kutub khanah Melayu. PASPAM ada mengeluarkan majalahnya sendiri (Majalah
PASPAM) yang diterbitkan sebulan sekali dan kemudian mulai dari bulan Jun 1938, majalah ini telah diberikan percuma kepada
ahli-ahlinya.
Ip
Pada 26 Disember 1938, lembaga jawatankuasa besar tadbir PASPAM dengan melalui lembaga PASPAM cawangan negeri Johor
telak Yusc
yang bersidang di Segamat telah mengambil suatu keputusan yang penting iaitu menubuhkan suatu lembaga bahasa PASPAM dan Allahyarham Bahnan bin Yusof yang pada masa itu menjadi yang Dipertua PASPAM cawangan negeri Johor telah dipilih menjadi yang Dipertua lembaga bahasa PASPAM tersebut. Yang demikian menjadi dua tugas-tugas berat bagi beliau.
men
Diantaraperkara-perkarayangpertamasekalidiambil per-hatian
S 193
oleh Bahnan bin Yusof ialah mengangkat lembaga jawatankuasa bahasa PASPAM bagi setiap cawangan PASPAM dalam seluruh negeri Melayu yang sudah mempunyai cawangan. Pada masa itu
Singapura, Johor, Melaka, Negeri Sembilan, Selangor, Perak dan Pahang sudah mempunyai cawangan masing-masing, Haji T.P. Jumat (nama penuhnya Haji Tengku Putra Jumat)
yang terkenal di Singapura itu telah dijadikan anggota bagi jawatankuasa Singapura. Abdul Shukor bin Ismail menjadi anggota jawatankuasa bagi Johor. Simin bin Bondak menjadi jawatankuasa bagi Selangor. Haji T.P. Jumat ialah ayahanda kepada Tan Sri Abdul
Hamid Jumat, bekas Duta Malaysia ke Jerman Barat. Kerja-kerja yang telah diatur untuk dilaksanakan adalah seperti berikut: (1) mengeluarkan buku adat-istiadat Melayu
(2) membeli karangan daripada ahli-ahli PASPAM 64
telat
Dipe Pega Dipe
jadi berh dan Saha bers S Mel:
deng begi
bah: K
ranc untu itu S PASI
PERSEKUTUAN SAHABAT PENA MALAYA n
(3) menyusun tarikh-tarikh negeri-negeri Melayu (4) mengeluarkan kamus Melayu
(5) mengadakan peraduan karang-mengarang (6) th
mengadakan buku tahunan PASPAM
(7) menentukan ejaan yang tetap bagi ahli-ahli PASPAM dan mereka perkataan-perkataan Melayu baharu.
la
Daripada kerja-kerja yang tersebut di atas, Lembaga Bahasa telah dapat menyempurnakan bilangan (5) dan (6). Bahnan bin Yusof telah memberikan perkhidmatannya yang banyak dalam menjayakan kerja-kerja itu.
Sebagai yang dipertua PASPAM cawangan negeri Johor, Bahnan telah dibantu oleh Mohamed Noah bin Omar sebagai Naib Yang Dipertuanya. Pada masa itu Mohamed Noah menjadi Timbalan Pegawai Daerah Mersing. Beliau memegang jawatan Naib Yang
Dipertua itu selama tiga tahun berturut-turut. Semasa PASPAM ditubuhkan di Pulau Pinang pada tahun 1934, Syed Alwee Alhadi (sahabat karib Mohamed Noah) men-
jadi pengarang akhbar Warta Malaya di Singapura. Beliau telah berhenti daripada jawatan itu dengan kehendaknya sendiri dan terus balik ke Pulau Pinang. Apabila dilihatnya pergerakan Sahabat Pena ini nampaknya boleh maju, beliau pun bekerjalah
bersungguh-sungguh untuk memajukannya. Syed Alwee telah melawat dan menjelajah kesemua negeri Melayu untuk memberi penerangan mengenai PASPAM. Maka
dengan jasa beliau inilah PASPAM telah meningkat maju dengan begitu cepat sekali. Pada masa itu Johor belum mengambil
bahagian lagi. Kira-kira pada tahun 1936, Mohamed Noah telah membuat rancangan melawat ke Pulau Pinang dengan kawan-kawannya untuk beralih angin dan menemui sahabat karibnya. Pada ketika itu Syed Alwee Alhadi sedang berkecimpung benar dalam gerakan PASPAM.
65
TAN SRI HAJI MORAMED NOAH Rombongan Mohamed Noah itu terdiri daripada Allahyarham Syed Abdul Kadir bin Mohamed, Abdul Rahman bin Othman
Lete
(Pak Cik), dan Abdul Shukor Ismail. Syed Alwee Alhadi bukan
hi:
kepalang sukanya melihat kedatangan rombongan
itu dan
bagaikan pucuk dicita ulam yang datang, Alhadi telah memberikan syarahan-syarahan berkenaan PASPAM-nya itu.
Rombongan itu telah dibawanya melawat ke pejabat PASPAM, ke kutub khanah PASPAM, Jelotong Press tempat mencetak Majalah PASPAM dan dijamu makan tengah hari di rumahnya. Akhir
sekali
beliau
membahagi-bahagikan
lencana-lencana
PASPAM kepada pelawat-pelawat untuk menjadi ahli. Tidak berapa lama selepas itu PASPAM telah ditubuhkan di
negeri Johor iaitu di Batu Pahat. Bahanan bin Yusof yang pada masa itu merupakan ahli pengarang yang terkanan dalam negeri Johor telah dijadikan Yang Dipertuanya dan Mohamed Noah dijadikan naibnya. Syed Alwee Alhadi pada masa itu memegang jawatan Setiausaha Agung Kehormat PASPAM dan sangat besar pengaruhnya. Tuan
S.M. Zainal B.A. (London) sahabat karibnya di Pulau Pinang menjadi yang dipertua agungnya.
Encik Bahnan memang sudah sedia tahukan mutu kebolehan
Mohamed Noah dalam bidang persuratan kerana beliau menjadi setiausaha kehormat MDA Muar di mana Mohamed Noah menjadi salah seorang daripada ahli jawatankuasanya yang cergas.
Patut disebut bahawa persahabatan Mohamed Noah dengan Syed Alwee Alhadi bukannya baharu terjalin. Kedua-duanya telah bersama-sama menjadi penuntut di American Universiti di Beirut,
Lubnan, antara tahun 1914 dan 1918. Syed Alwee Alhadi sendiri ialah seorang pengarang yang handal dan seorang ahli fikir yang tinggi. Pandangannya ke atas Bahnan dan Mohamed Noah itu memang kena pada tempatnya,
66
PERSEKUTUAN SAHABAT PENA MALAYA PASPAM pada lahirnya merupakan sebuah persatuan persuratan tetapi yang sebenarnya ialah persatuan siasah yang berjuang untuk “hidup bahasa, hiduplah bangsa”.
67
unt akh Pas Pas Di ¢
dar
. BABI /
I Dae Vol: Tet:
APABILA JEPUN MENYERANG MALAYA
tela
Bah ting Jolu
APABILA Jepun menyerang Semenanjung Malaya pada 8 Disember
dan
1941, Mohamed Noah sedang berkhidmat di Mersing sebagai Timbalan Pegawai Daerah dan juga Majistret kelas satu.
laril
Setelah tentera Jepun mendarat di Kota Bharu, Kelantan, maka kemaraan mereka ke selatan Semenanjung telah begitu
mel -
perg
cepat hingga menyebabkan keadaan menjadi kelam-kabut di antara tentera British yang ditempatkan untuk mempertahankan Semenanjung dan juga pemerintahan awam. Apabila bandar Segamat dan lapangan terbang tentera di Keluang dibom oleh tentera Jepun, Mohamed Noah telah menerima perintah daripada kerajaan supaya memindahkan kesemua penduduk Mersing ke Kota Tinggi. Pada waktu itu Pegawai Daerah
basi
Mersing, Datuk Othman bin Buang telah pergi ke Johor Bahru
ICI‘P
dan tanggungjawab untuk memindahkan kesemua penduduk Mersing itu adalah terpikul di atas bahu Mohamed Noah selaku pemangku Pegawai Daerah. Mohamed Noah telah menjalankan tanggungjawab itu dengan tabah dan berbuat sedaya-upayanya apa juga yang difikirkan baik 68
unti mer Pegi N beli;
Mer
Bes:
kel mer ditu
APABILA JEPUN MENYERANG MALAYA untuk keselamatan penduduk Mersing. Beliaulah orang yang akhir sekali bersama-sama dengan sekumpulan kecil askar-askar Pasukan Timbalan Setia Negeri Johor (Johore Military Forces) dan Pasukan Volanteer, meninggalkan Mersing pindah ke Kota Tinggi.
Di sana beliau menunggu arahan dan perintah yang lebih lanjut daripada kerajaan.
Pada ketika ini telah berlaku sedikit salah faham. Pegawai Daerah Kota Tinggi telah menahan Mohamed Noah di Ibu Pejabat Volanteer Kota Tinggi kerana dituduh lari meninggalkan tugas. Tetapi mujurlah perkara itu telah dibereskan dan beliau kemudian telah diperintahkan supaya meneruskan perjalanannya ke Johor Bahru. Di Johor Bahru beliau telah ditempatkan di mahkamah tinggi sebagai penolong pendaftar. Sepanjang masa ini bandar Johor Bahru telah dibom oleh kapal terbang Jepun setiap malam
dan telah menjadi satu kelaziman baginya dan keluarganya melarikan diri berlindung di tempat perlindungan (sheltor) dan melihat sendiri pengeboman itu. Setelah Semenanjung Malaya tewas, Mohamed Noah telah pergi menemui Menteri Besar Johor, Yang Mulia Ungku Aziz untuk mendapatkan arahan tentang jawatannya. Ungku Aziz telah menyuruhnya supaya pergi ke Segamat untuk memangku jawatan Pegawai Daerah di sana.
Mohamed Noah memberitahu Menteri Besar tersebut bahawa beliau tidak mempunyai kenderaan untuk pergi ke Segamat. Menteri Besar itu menjawab, “Jikalau awak tidak boleh naik basikal, hendaklah awak berjalan kaki ke sana.” Mohamed Noah
terperanjat besar mendengar jawapan Menteri Besar itu.
Akhirnya, dengan tidak menghiraukan perintah Menteri Besar itu, Mohamed Noah telah balik ke Muar bersama-sama keluarganya. Di Muar, pegawai-pegawai Jepun telah melantiknya menjadi seorang majistret. Beberapa bulan kemudian beliau telah ditukarkan ke Batu Pahat dan kekallah beliau di sana sebagai
69
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH majistret hingga tamat peperangan. Sepanjang masa pendudukan tentera Jepun itu, Mohamed Noah telah mengalami berbagai-
bagai penderitaan hidup sebagaimana orang lain juga. Beliau telah melihat sendiri bagaimana kekejaman tentera-tentera Jepun melakukan perbuatan-perbuatan ganas dan zalim. Beliau tidak dapat melupakan peristiwa bagaimana anakanaknya (Toh Puan Rahah dan Datin Suhaila) menangis dengan bercucuran air mata masing-masing apabila mereka melihat ibunya
(Datin Maimun) menghidangkan makanan ubi kayu sebagai ganti nasi.
70
SELEPAS PERANG DUNIA KEDUA
SETI pemi
oran; dua: Se
seten ]n&‘-’,l
kedu lebih Te
Impi: negm
BAB 16
(l.
PERGERAKAN MELAYU SEMENANJUNG MUNCUL SETELAH tamat perang dunia kedua yang melibatkan pemerintahan tentera Jepun di Malaya menyerah kalah tanpa syarat kepada pemerintahan tentera British pada 12 September
1945, maka pada saat itulah orang Melayu mulai sedar tentang nasib bangsa dan negara mereka pada masa yang akan datang. Semangat kesedaran orang Melayu pada ketika itu boleh dikatakan dengan tiupan “semangat kebangsaan” yang memuncak tinggi. Semangat kebangsaan ini mulai muncul dan hidup subur di jiwa orang Melayu kerana mereka sudah dapat membezakan antara
dua zaman penjajahan yang baru sahaja mereka alami. Selepas tamatnya zaman penjajahan Jepun selama tiga tahun setengah itu, orang Melayu mengharapkan dengan kembalinya Inggeris menguasai tanah air, nasib mereka akan terbela dan kedudukan negeri-negeri Melayu akan menerima perubahan yang lebih baik daripada masa-masa yang lalu. ' Tetapi rupa-rupanya apa yang mereka harap-harapkan itu hanya impian sahaja. Kerajaan British sebaliknya bercadang menjadikan negeri-negeri di Semenanjung Malaya ini daripada terletak di 73
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH bawah naungan kerajaan British kepada menjadi tanah jajahannya yang tetap untuk selama-lamanya. British juga mengetepikan sama
mat dari
sekali hak-hak asasi orang Melayu sebagai bumiputera yang telah tinggal bermastautin sejak zaman berzaman di negara ini.
men
Berpunca daripada sikap melulu yang diambil oleh penjajah
D
Inggeris inilah menjadikan semangat kebangsaan orang Melayu mulai naik berkobar-kobar dengan begitu memuncak sekali. Ini
men
men
Gam
telah menyebabkan pemimpin-pemimpin daripada pertubuhanpertubuhan dan persatuan-persatuan orang Melayu di seluruh Semenanjung Malaya bangun. Mereka lantas berbincang
Semg
sesama sendiri mencari jalan untuk menentang niat buruk
mela
rancangan penjajah Inggeris yang hendak menguasai negara ini
B:
sepenuhnya.
Briti:
Onn
yang
Datuk Onn bin Jaafar adalah salah seorang daripada tokoh-
Perge
tokoh politik yang mula-mula sekali bergerak menyatukan orang
Pahai
Melayu dalam pertubuhan “Pergerakan Melayu Semenanjung”.
Mela
Pergerakan ini dipimpin oleh beliau sendiri berpusat di Batu Pahat selepas tamat perang dunia yang kedua pada akhir tahun 1945. Mohamed Noah juga pada waktu itu adalah salah seorang daripada beberapa orang kuat di Batu Pahat yang bekerja keras
Ba
menubuhkan pergerakan itu, sebuah pertubuhan politik yang pertama sekali ditubuhkan oleh orang Melayu di Johor selepas
Perang Dunia Kedua.
bagi Dari (
mula ment keme D
Pergerakan ini bercorak kebangsaan dan telah dirasmikan penubuhannya pada 3 Januari 1946, dengan anjuran Allahyarham
Datuk Onn, Pegawai Daerah Batu Pahat ketika itu. Pergerakan ini ditubuhkan terbit daripada kesan timbulnya semangat kesedaran orang Melayu yang meluap-luap. Mereka berpendapat bahawa sebagai bumiputera negara ini tidaklah layak mereka hidup terbiar tanpa panduan dan perpaduan. Mereka juga tidak rela lagi hidup di bawah pemerintahan penjajah. Pada ketika itu Mohamed Noah tinggal di Batu Pahat berkhid74
mang bertu perju Parti Pa M ;llaj
hend; bawa kegar
PERGERAKAN MELAYU SEMENANJUNG MUNCUL mat sebagai seorang majistret. Beliau juga adalah salah seorang daripada tokoh politik negeri Johor yang telah ikut selanjutnya memainkan peranan penuh dalam perjuangan orang Melayu menghapuskan Malayan Union. 1
Dalam bulan Mei 1946, UMNO Cawangan Batu Pahat telah
1
mengadakan suatu rapat umum bagi menyambut lawatan Kapten Gammons dan Colonel Rees Williams, dua orang ahli Parlimen British yang datang meninjau keadaan yang berbangkit di
|-
A O
Semenanjung Malaya akibat perisytiharan Malayan Union. Datuk
11
Onn telah menubuhkan sebuah jawatankuasa penyambut dan melantik Mohamed Noah menjadi pengerusi jawatankuasa itu.
Batu Pahat adalah salah sebuah daripada daerah di negeri Johor yang ikut menempa sejarah kelahiran UMNO. Ini terbukti apabila
g al
g 1S 18 as
Pergerakan Melayu Semenanjung ditubuhkan di Bandar Batu Pahat itu menjadi salah sebuah daripada pertubuhan-pertubuhan Melayu yang menubuhkan Parti UMNO. Batu Pahat juga telah menempa sejarah dalam detik permulaan bagi UMNO memperjuangkan kemerdekaan bangsa dan negara. Dari dataran bumi Batu Pahat inilah juga dalam tahun 1952 mulamula timbulnya laungan suara pemimpin-pemimpin Melayu menuntut daripada kerajaan Inggeris supaya ditetapkan tarikh kemerdekaan negara ini. Demikianlah detik-detik sejarah permulaan bertiupnya semangat kebangsaan bangsa Melayu. Di bumi Batu Pahat yang bertuah inilah tertubuhnya sebuah parti yang menjadi simbol perjuangan sebahagian besar orang Melayu Semenanjung iaitu
Parti UMNO.
Pada masa permulaan orang Melayu bergerak menentang Malayan Union pada ketika itu, daerah Batu Pahat baru sahaja hendak pulih kembali mencipta keamanan setelah menderita di bawah kekuasaan pendudukan tentera Jepun dan keganasankeganasan yang dilakukan oleh tentera-tentera Bintang Tiga. 75
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH Tentera-tentera Bintang Tiga telah bertindak secara kejam dan bermaharajalela di sepanjang masa kekosongan kuasa pemerintah
di Bt
antara selepas tentera Jepun menyerah kalah dan semasamenunggu
bera:
kedatangan tentera-tentera British iaitu pada pertengahan bulan Ogos hingga awal bulan September 1945. Tentera-tentera Bintang Tiga telah melantik diri mereka sendiri menjadi “pemerintah Malaya” selama 13 hari. Datuk Onn bin Jaafar ketika itu menjadi Pegawai Daerah Batu Pahat. Beliau menggantikan tempat Encik Ismail bin Datuk Abdullah bin Abdul Rahman, Pegawai Daerah yang telah dibunuh dengan secara kejam oleh gerila Bintang Tiga di Benut pada 10
K
berki
perte
peng satu perte K
pemi rakye
salin
Jun 1945.
Begitulah keadaan penderitaan hidup orang Melayu daerah
tokol
Batu Pahat khasnya dan Malaya amnya pada masa itu. Ini adalah
Datul
akibat daripada pendudukan tentera Jepun yang ganas dan juga perbuatan-perbuatan kejam daripada barisan Bintang Tiga yang cuba hendak menguasai negara ini dengan cara kekerasan. Oleh kerana tidak tertahan lagi mengalami dan melihat tindakan-tindakan kejam yang melewati batas yang dilakukan oleh gerila-gerila Bintang Tiga itu maka orang Melayu Batu Pahat telah bangkit menyusun satu barisan yang bersatu padu bagi mempertahankan dan menentukan untung nasib mereka sendiri.
jalan legan
dalan
Al Allah juang kaum diber
Sejak itu, nama beberapa orang kiai terutama Kiai Panglima
Salleh telah muncul sebagai pelopor perjuangan yang dilancarkan oleh orang Melayu dari seluruh kawasan dalam negeri Johor.
dalan
Gerakan tindak balas yang dilancarkan oleh orang Melayu untuk
pendi
menghapuskan kekejaman yang dilakukan ke atas mereka itu amat memeranjatkan pihak Bintang Tiga. Selama iri mereka tidak menyangka sama sekali bahawa serangan tindak balas daripada orang Melayu yang mereka anggap pengecut dan lemah dalam segala segi hidup tiba-tiba dengan serentak bangkit melancarkan
Sallet
serangan tindak balas yang hebat sekali. 76
Onn
In:
di Bat Inilah
tegan
PERGERAKAN MELAYU SEMENANJUNG MUNCUL an
Ketua barisan Bintang Tiga yang mempunyai markas besar
ah
di Bukit Pasir (kira-kira tiga batu dari Bandar Penggaram) mulai berasa bimbang terhadap tindakan balas yang begitu hebat dan
Zu an ng ah
ah
uk uh
10 ah ah 1ga
berkesan sekali terhadap pengikut-pengikutnya. Pertempuran-
pertempuran yang berlaku di antara orang Melayu dengan pengikut-pengikut barisan Bintang Tiga bukan lagi merupakan satu pertempuran yang terbatas, tetapi membayangkan satu pertempuran dua kaum yang terbesar bilangannya di negara ini. Keadaan ini sangat membimbangkan tokoh-tokoh politik dan pemimpin-pemimpin kaum setempat yang ingin melihat seluruh rakyat dalam negara ini hidup dalam suasana aman damai dan saling bersefahaman antara satu dengan lain. Dengan sebab inilah tokoh-tokoh politik di Batu Pahat terutama sekali Allahyarham Datuk Onn bin Jaafar telah bekerja keras siang dan malam mencari jalan dan ikhtiar untuk mententeramkan keadaan yang begitu tegang antara dua kaum yang terbesar yang selama ini hidup
or.
dalam suasana aman dan damai. Alhamdulillah, dengan usaha-usaha yang dijalankan oleh Allahyarham Datuk Onn bin Jaafar dan rakan-rakan yang seperjuangan dengannya di Batu Pahat maka pergaduhan antara dua kaum yang membawa kepada huru-hara itu dapat disekat dan diberhentikan. Kata sepakat untuk mencipta perdamaian telah berjaya dicapai dalam satu majlis perundingan yang telah dianjurkan oleh Datuk Onn dengan dihadiri oleh ketua-ketua Bintang Tiga, ketua-ketua
uk
penduduk Cina di Bandar Penggaram dan juga Panglima Kiai
itu
Salleh sebagai ketua orang Melayu di daerah Batu Pahat. Inilah satu-satunya majlis perundingan damai antara dua kaum di Batu Pahat yang paling berjaya di bawah pimpinan Datuk Onn.
nal
an 1at agl iri.
ma an
lak 1da am can
Inilah juga majlis yang mententeramkan suasana yang begitu tegang di sekitar daerah Batu Pahat.
77
TAN SR HAJI MOHAMED NOAH Inilah juga satu detik sejarah yang tetap akan dikenang dalam sejarah perjuangan orang Melayu daerah Batu Pahat khasnya kerana mempertahankan kehormatan bangsa yang hendak dicerobohi oleh satu barisan pejuang ala komunis, pejuang yang menamakan diri mereka Barisan Bintang Tiga yang hendak menakluki Semenanjung Malaysia dengan secara kekerasan dan selepas itu keadaan di Batu Pahat mula kembali aman dan damai.
|
BARI daera
lega perisi
ham, |
itu u
yang Okto
dii Syl
l
Pe jadik
negel Jajah:
hak-1
kuas: mem Kuas sebag
78
111
ak
ng ak an
an
- BABI
|
KEDATANGAN MALAYAN UNION
BARU sahaja kira-kira seminggu pemimpin-pemimpin kaum di daerah Batu Pahat yang dipelopori oleh Datuk Onn bin Jaafar berasa
lega dan lapang sedikit setelah mereka berjaya menghindarkan peristiwa pergaduhan antara dua kaum yang terbesar yang hampirhampir berlaku maka tibalah tentera-tentera British ke daerah itu untuk membantu kerja-kerja pemulihan akibat peperangan yang baru tamat itu. Tetapi dengan tidak semena-mena pada 10 Oktober 1945, satu pengumuman mengenai Malayan Union telah diisytiharkan di Dewan Orang Ramai British di London. Pembentukan “Malayan Union” ini bertujuan hendak menjadikan negeri-negeri di Semenanjung Tanah Melayu ini daripada negeri-negeri naungan British (British Protected) kepada Tanah Jajahannya (British Colony), dengan mengetepikan sama sekali hak-hak Melayu sebagai bumiputera asalnya serta menghapuskan kuasa duli-duli yang maha mulia Raja-raja Melayu yang selama ini mempunyai kekuasaan memerintah dalam negeri masing-masing. Kuasa-kuasa yang tinggal kepada baginda-baginda itu hanyalah sebagai ketua dalam urusan agama Islam sahaja.
79
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH Serentak dengan itu pula pada 11 Oktober 1945, Harold Mac Michael telah tiba di Kuala Lumpur lantas memulakan tugasnya
B
pada
membawa Malayan Union ke Semenanjung Tanah Melayu. Akhbar Melayu yang mula-mula sekali membantah rancangan Malayan Union yang hendak dijalankan oleh Kerajaan British itu ialah Utusan Melayu yang pada masa itu diterbitkan di Singapura. Dalam rencana pengarangnya keluaran 12 Oktober 1945, Utusan
toko
Melayu dengan secara terus terang menyatakan bahawa rancangan
terse
Malayan Union itu apabila diterima akan menurunkan taraf kedudukan Raja-raja Melayu daripada mempunyai kekuasaan
Allat
dalam negeri masing-masing kepada taraf seorang kadi yang hanya menguruskan perkara-perkara yang berkenaan dengan hukumhukum agama Islam sahaja dan tidak lebih daripada itu. Empat hari kemudian, pada 16 Oktober 1945, surat khabar Utusan Melayu telah menyeru seluruh bangsa Melayu supaya
di ru (keti K Abdi
Allat
deng Encil Jalan P:
menghidupkan semula pergerakan masing-masing dengan menyusun satu barisan yang bersatu padu untuk menentang
yarh:
dasar baharu penjajah British yang hendak menambahkan sebuah lagi tanah jajahannya di Asia Tenggara ini.
rums
Mereka itu (British) berselindung di sebalik nama indah Malayan Union tetapi mengandungi racun yang bisa, racun yang menghapuskan orang Melayu di atas dataran tanah airnya sendiri. Kemudian diiringi pula oleh surat khabar Majlis di Kuala
Lumpur dan Warta Negara di Pulau Pinang. Kedua-duanya turut menentang dan membantah rancangan Malayan Union ciptaan
penjajah Inggeris itu. Sungguh hebat dan bergelora sekali pergolakan baharu yang
diperjuangkan oleh parti-parti politik orang Melayu. Parti-parti itu telah menaikkan semangat dan perasaan para pemimpin dan seluruh rakyat Melayu dengan mendapat simpati daripada segolongan bangsa asing yang cintakan negara ini bagi meneruskan perjuangan mereka membasmi Malayan Union itu. 80
Shah
sekal penj: D
lebar jumy men pent
dirar men cang Soga D
KEDATANGAN MELAYAN UNION
nya
Berlanjutan daripada rancangan penjajah Inggeris inilah maka pada awal bulan November 1945, satu mesyuarat kecil di antara tokoh-tokoh politik Melayu di seluruh negeri Johor telah diadakan
gan
di rumah Mohamed Noah bin Omar di Jalan Sultanah, Batu Pahat
1t
(ketika itu belum bergelar Datuk dan Tan Sri). Kisah persidangan kecil itu menurut Haji Anwar bin Haji Abdul Malik, salah seorang tokoh yang merancangkan mesyuarat
viac
1ra. san gan
araf daan nya 4 11T1-
tersebut adalah seperti berikut: “Pada suatu petang dalam bulan November 1945, saya dan
Allahyarham Syed Abdul Rahman bin Ahmad bin Abu Bakar serta Allahyarham Syed Alwi Al-Hady telah berlepas ke Batu Pahat dengan tujuan untuk berjumpa dengan Datuk Onn bin Jaafar dan Encik Mohamed bin Omar di rumah Encik Mohamed Noah di
bar
Jalan Sultanah.
aya
Pada sebelah malamnya kami bertiga dan hadir sama Allahyarham Datuk Onn bin Jaafar, Tuan Syed Ahmad bin Alwi bin Shahab dan juga Encik Mohamed Noah bin Omar sebagai tuan rumah telah mengadakan satu mesyuarat kecil. “Kami telah berbincang mengenai banyak perkara terutama
gan ang nah dah
cun
sekali berkenaan dengan rancangan Malayan Union ciptaan penjajah yang hendak dijalankan di negara ini.
nya
Dalam mesyuarat itu kami telah berunding dengan panjang lebar hingga jauh malam dan akhirnya kami telah bersetuju ber-
1ala
jumpa sekali lagi di rumah Datuk Onn pula pada malam esoknya
Irut
menyambung perbincangan kami dalam soal-soal yang lebih penting mengenai masa depan negara dan rakyat yang hendak dirancangkan oleh pihak penjajah itu.” “Sebagaimana yang telah ditetapkan,” sambung Haji Anwar
aan
ang arti
pin ada
kan
meneruskan ceritanya, “kami telah menyambung semula perbin-
cangan kami di rumah Datuk Onn yang terletak di kaki Gunung
Soga yang berudara dingin dan bersuasana tenang itu. Dalam sepanjang percakapan kami pada malam itu kami 81
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH menyentuh soal-soal yang berhubung dengan badan-badan dan
konst
persatuan-persatuan Melayu di seluruh tanah air bagaimana
jiwa
supaya mereka turut sama menyatukan tenaga dan fikiran untuk bergerak serentak menentang dan membantah Malayan Union
dan |
itu.
yang
Setelah berfikir sejenak untuk mengumpulkan kembali ingatan lamanya, Haji Anwar dengan air muka yang berkerut lantas
deng;
meneruskan ceritanya: “Timbulnya soal ini, dalam perbincangan
duniz
pada malam itu, kerana selama ini kami nampak segala gerak langkah perjuangan yang dilaksanakan oleh satu-satu badan atau
D
perju
persatuan Melayu dengan secara bersendirian itu tidak men-
bawa
datangkan apa-apa kesan yang boleh dibanggakan oleh negara dan rakyat, terutama dalam masa negara dan rakyat sedang terancam
meng
tinda
juang
menghadapi satu cabaran yang akan menentukan tenggelam atau timbulnya masa depannya.
meni
Oleh itu kami berpendapat dalam soal yang begini genting
Se
sangat mustahak sekali kita menubuhkan satu badan perjuangan
pada
yang lebih luas dan besar secara menggabungkan kesemua badan-
_\Ioh:
badan dan pertubuhan kecil yang sedang hidup bercambah di seluruh negara ke dalam sebuah pertubuhan atau persatuan yang besar. Pertubuhan besar ini akan mewakili seluruh bangsa Melayu
bertel
satu |
politi Orgai In
menyuarakan bantahan mereka ke atas langkah yang telah di-
orang
ambil oleh Kerajaan Inggeris yang berpusat di London hendak
gerba
menubuhkan Malayan Union itu.
meny
Di sepanjang perbincangan yang dijalankan oleh enam
dan r
serangkai sahabat setia sejak dari pukul 8.00 malam hingga
meng
berakhir pada pukul 3.00 pagi itu berbagai-bagai pendapat dan buah fikiran telah dikemukakan kemudian dibahas dan dikaji daripada segala sudut. Mohamed Noah ketika mengemukakan buah fikirannya, lebih
julun
mengutamakan supaya semangat perpaduan yang berdasarkan
82
yang Te masy
da rip
PEGAWAI DAERAH SEGAMAT
k
konsep pengajaran Islam mesti lebih dahulu ditanamkan ke dalam jiwa orang Melayu terutama dalam kalangan masyarakat belia dan beliawanis yang menjadi tulang belakang sesuatu bangsa itu.
18
Sebelum menjalankan sesuatu tindakan bersama satu rancangan
M
n
yang teratur rapi hendaklah terlebih dahulu disusun dan dikaji dengan teliti, katanya. Kemudian barulah boleh dijalankan sesuatu tindakan mengikut peraturan-peraturan dan undang-undang dunia internasional.
k
Dengan dasar ini, menurut Mohamed Noah barulah sesuatu
u
perjuangan itu dapat dilaksanakan dengan berkesan dan membawa kepada kejayaan yang penuh. Bersatu padu sahaja tanpa menggunakan disiplin dalam sesuatu perjuangan terutama perjuangan yang bercorak politik,” kata Mohamed Noah lagi, hanya menimbulkan suasana kucar-kacir. Akhirnya, kita sesama sendiri bertelagah, berpecah-belah dan akibatnya perjuangan kita gagal.
. n
T
1 11
o oq
18}
n
Seterusnya Haji Anwar menyambung ceritanya: “Hasil dari-
pada kedua-dua mesyuarat kecil yang bermula dari rumah Mohamed Noah dan berakhir di rumah Datuk Onn bin Jaafar itu,
di o
1‘-\
"u i1k
m 3 n yi ih n
satu keputusan telah diambil bagi menubuhkan sebuah persatuan politik yang diberi nama dalam bahasa Inggerisnya United Malay Organisation atau ringkasnya UMO.
Inilah titik permulaan pertemuan yang bersejarah oleh enam orang tokoh perintis membuka jalan yang menuju ke pintu gerbang kemerdekaan tanah air. Pertemuan ini bukan sahaja
menyediakan langkah permulaan untuk bertindak menentang dan menghapuskan rancangan Malayan Union tetapi juga berjaya
mengasaskan sebuah pertubuhan politik bangsa Melayu yang julung-julung kali ditubuhkah di bumi semenanjung tanah air yang diberi nama UMO. ' Tetapi UMO tidak sempat memperkenalkan dirinya kepada masyarakat, ia hanya dikenali oleh para pengasas dan sebahagian daripada pemimpin pada masa itu, kerana ketika nama UMO ini 83
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAK dikemukakan ke dalam persidangan Kongres Kebangsaan Melayu yang pertama di Kuala Lumpur dari 1 hingga 4 Mac 1946, nama UMO telah dipinda menjadi UMNO sebagai ringkasan daripada nama penuhnya. “United Malay National Organisation”, iaitu hanya ditambah perkataan “national” dalam nama asalnya. Sewaktu ditanya bagaimana mulanya perkataan “UMO” itu
Onn
boleh timbul dan siapa yang menciptanya? Haji Anwar telah
menj
menerangkan seperti berikut: “Ketika diadakan perundingan di rumah Datuk Onn, saya telah
[s rurut
menegaskan bahawa setiap orang Melayu sangat marah terhadap
dalar
penjajah Inggeris yang hendak memaksa rancangan Union itu dijalankan dalam negara ini.
sama
Malayan
men; yang D
Paha
dan 1
“Dengan sebab itulah mereka serentak menentangnya dengan semangat yang berkobar-kobar. Apa yang diperlukan untuk menghadapi cabaran ini ialah menubuhkan sebuah pertubuhan politik
mem
yang bersatu padu meliputi seluruh orang Melayu dengan melantik seorang ketua yang sanggup memimpin, cekal hati dan berani menghadapi perjuangan yang penuh dengan tanggungjawab ini. “Saya telah menguatkan hujah-hujah saya itu dengan mengata-
kedu baha
perge
Pz
anjur D
kan kalaulah bangsa-bangsa di dunia ini ada dengan pertubuhan UNO-nya maka kita bangsa Melayu patutlah ada dengan UMO-
[apar
nya,” ujar Haji Anwar.
sama
mem
Setelah perbincangan-perbincangan hangat berlaku untuk
kepa
mencari kata sepakat, akhirnya perjumpaan malam itu mengambil
ringk
keputusan menyeru badan-badan dan persatuan-persatuan orang
dan v
Melayu supaya mengatur barisan mempersatukan tenaga dan mengadakan satu kongres di Kuala Lumpur.
Akhirnya, Datuk Onn membuat surat rayuan kepada persatuanpersatuan Melayu dan surat rayuan itu telah disiarkan dalam akhbar Utusan Melayu Singapura ditandatangani oleh Datuk Onn.
Sementara itu, Mohamed Noah bersama-sama dengan Datuk 84
PEGAWAI DAERAH SEGAMAT
ma
Onn dan tokoh-tokoh politik yang lain terus bergerak cergas mengambil peranan penting menubuhkan pergerakan politik
da
yang baru diberi nama “Pergerakan Melayu Semenanjung Johor™.
itu
Dalam anggota ahli jawatankuasa pergerakan daerah Batu Pahat, Mohamed Noah memegang jawatan sebagai bendahari. Tidak berapa lama kemudian beliau berpindah ke Segamat
yu
1tu
lah
menjadi Pegawai Daerah Segamat pada tahun 1947. Isterinya Datin Hajah Maimun binti Haji Abdul Manaf juga
lah
turut cergas dan memegang jawatan penting di bahagian wanita
lap
juga turut dalam pergerakan tersebut. Anak-anak perempuannya
ran
ng-
sama menyumbangkan tenaga terutama dalam aktiviti kebajikan dan pertunjukan-pertunjukan amal seperti menjual bunga untuk memungut derma tabung kebajikan bagi membiayai perjalanan pergerakan yang dipimpin oleh ayah mereka itu.
tik
Patut juga saya sebutkan di sini bahawa Puan Hajah Maimun dan
tik
kedua-dua anak gadisnya (Suhaila dan Rahah) pernah mengambil
ani
bahagian berlakon di pentas sandiwara atau pertunjukan amal anjuran UMNO bahagian daerah Batu Pahat.
ua1an (Otuk
Demikianlah Mohamed Noah memulakan perjuangannya di lapangan politik tanah air dengan dibantu oleh keluarganya bagi memulakan “Pergerakan Melayu Semenanjung” yang telah beliau sama-sama asaskan itu. Pergerakan ini kemudian bertukar nama kepada Parti UMNO iaitu “Parti Kebangsaan Melayu Bersatu” atau
1bil
ringkasnya “Pekembar”. Rancangan Malayan Union itu pun hapus
ang
dan wujudlah pula “Persekutuan Tanah Melayu” atau “Federation
1an
of Malaya™ sebagai gantinya.
ran
anlam tuk tuk
85
Ke
kurar Seme kerja
dan | Tt*l;lp
" BAB18 .
atas s telah
seday lapan
PEGAWAI DAERAH SEGAMAT
Ur
mesyi tukar pegav
dan k
PADA 1 Julail947 Mohamed Noah telah bertukar menjadi Pegawai Daerah Segamat, sebuah daerah yang keempat pentingnya dalam
memt
susunan pentadbiran negeri Johor selepas Johor Bahru, Muar dan Batu Pahat. Beliau telah berkhidmat di Segamat hingga 6
perter
keada
pendt
September 1949, apablia beliau bertukar pula ke Johor Bahru menjadi Yang Dipertua Jabatan Agama Johor memenuhi tempat
darur;
Allahyarham Datuk Awang bin Omar.
Noah
[nilah kali yang kedua Mohamed Noah diarahkan oleh Kerajaan Johor bertugas menjadi Pegawai Daerah Segamat. Kali yang pertama ialah pada awal pendudukan tentera Jepun di
soal k
Semenanjung Malaysia tahun 1942. Tetapi oleh kerana berlaku
untuk
pertengkaran dengan Engku Abdul Aziz (Menteri Besar Johor ketika itu) yang menyuruh beliau berjalan kaki sahaja pergi ke
meng;
Segamat jika beliau tidak mempunyai kenderaan untuk pindah
untuk
ke sana, maka perintah Menteri Besar yang memeranjatkannya
ada d
itu telah tidak dihiraukannya. Sebaliknya pula Mohamed Noah bersama-sama dengan keluarganya telah balik ke Muar sahaja.
kewar
86
Da
kan n
pelaja
pegaw
PEGAWAI DAERAH SEGAMAT Keadaan daerah Segamat pada tahun 1947 itu adalah lebih kurang serupa dengan keadaan daerah-daerah yang lain di seluruh Semenanjung Malaysia iaitu sedang menghadapi berbagai-bagai kerja pemulihan akibat kesan bencana peperangan dunia kedua dan pergolakan politik di tanah air yang sedang memuncak. Tetapi sebagai seorang Pegawai Daerah yang bertanggungjawab
atas semua masalah yang timbul di daerahnya, Mohamed Noah telah bekerja keras menghadapi semuanya dan mencuba dengan sedaya upayanya memajukan semula daerah Segamat baik dalam lapangan pelajaran, ekonomi mahupun sosial.
Untuk melicinkan kerja-kerja harian, beliau telah mengadakan mesyuarat mingguan di pejabatnya untuk berunding dan bertukar-
di
tukar fikiran dengan ketua-ketua pejabat dan penolong-penolong pegawai daerah mengenai berbagai-bagai perkara bagi kebaikan dan kemajuan daerah Segamat dan penduduknya. Beliau selalu membuat lawatan ke luar bandar untuk melihat sendiri hal keadaan kehidupan penduduk kampung. Beliau mengadakan pertemuan dengan ketua-ketua kampung serta berdialog dengan penduduk-penduduk kampung, terutama dalam masa keadaan darurat. Dalam lawatan-lawatan ke kampung-kampung itu, Mohamed Noah telah menasihatkan penduduk kampung supaya menjaga soal kesihatan diri dan anak-anak isteri mereka. Beliau menggalakkan mereka bercucuk tanam dan bersungguh-sungguh memberi pelajaran kepadaanak-anak merekaterutamapelajaranagamalslam
ku
untuk kebahagiaan hidup dunia dan akhirat. Beliau juga selalu
or
mengadakan majlis-majlis syarahan agama dengan mengundang pegawai-pegawai agama dari Jabatan Agama Johor dan berikhtiar untuk memajukan sekolah-sekolah Arab atau sekolah rakyat yang ada dalam daerah Segamat dengan jalan mendapatkan bantuan
rai T
AT
6 ru Jat
eh ali
ke
LS
ah ah
kewangan dari Jabatan Agama Johor.
87
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAK Dalam lapangan sosial, Mohamed Noah telah menubuhkan sebuah kelab antarabangsa yang dinamakan “International Club” yang ahlinya terbuka kepada pelbagai bangsa dengan tujuan supaya mereka itu dapat bermesra antara satu sama lain terutama dalam masa keadaan darurat yang sedang memuncak pada ketika itu. Beliau juga menubuhkan sebuah perkumpulan kaum ibu bagi daerah Segamat dengan isterinya sendiri (Datin Maimun) menjadi
pengerusinya selain daripada pertubuhan UMNO dan kelab-kelab sukan. Pada pertengahan tahun 1948, ketika bertugas sebagai Pegawai Daerah Segamat, Mohamed Noah bersama-sama dengan beberapa orang pegawai-pegawai kerajaan telah pergi melawat Orang Asli
atau saudara-saudara lama kita yang tinggal di hutan rimba Tuang Kajang, Ulu Segamat. Rombongan itu telah tinggal di hutan itu selama dua hari dua malam melihat keadaan kehidupan Orang Asli itu dan memberi pelbagai bantuan yang diperlukan kepada mereka itu.
Fntal meni atau memi
Re
selam “Tuan
Di atau |
kakit: Raya
dan b Ro
Moha orang
ubat-1 Tic
Orang Asli yang terdiri daripada puak Jakun ini berjumlah
tempe
seramai lebih seratus orang. Kesemuamerekaitutelah dipindahkan
enam
ke bandar Segamat apabila keadaan darurat memuncak hebat.
Ka
Mereka itu ditempatkan di sebuah kawasan dekat bandar
tiga k
Segamat dan diberi pekerjaan untuk menyara hidup. Atas jasa baik Mohamed Noah saudara-saudara lama di Segamat itu telah memeluk agama Islam. Petikan daripada Utusan Zaman 13 Jun 1948 MELIHAT ORANG ASLI DI HUTAN JOHOR
(Oleh ZABHA wakil kita)
kawai
itu da
henda Jal: yang menyi mend; Sel
TIDAKLAH dapat dipastikan dengan sebenarnya berapa puluh ribu orang Darat dari puak Semang, Sakai, Jakun dan lain-lain
permse
yang menjadi penghuni hutan belantara Tanah Melayu ini.
bunga
88
Iitu. N
PEGAWAI DAERAH SEGAMAT can
Entah berapa banyak pula daripada mereka itu yang telah hidup
1b”
meninggalkan adat resamnya, hidup secara orang kampung biasa
1an
atau keluar ke bandar bekerja dan entah berapa pula yang telah
ma
memeluk agama Islam dan Kristian.
ika
Rencana ini cuma hendak menceritakan pengalaman saya selama dua hari dua malam bercampur gaul dengan Orang Darat
agl
adi lab
“Tuang Kajang” di hutan rimba Segamat baru-baru ini. Di dalam rombongan saya pergi melawat kawasan Orang Darat
atau Jakun itu adalah mengandungi beberapa orang pegawai dan wal
apa
kakitangan kerajaan di antaranya ialah Pegawai Perhubungan Raya Johor, seorang Dresser, Penghulu Mukim Sungai Segamat
ang
dan beberapa orang lagi. Rombongan ini diketuai oleh Pegawai Daerah Segamat (Encik
itu
Mohamed Noah bin Omar) dengan maksud hendak menjinakkan
ang ada
orang Jakun yang di darat-darat negeri itu, memberi bantuan ubat-ubatan dan lain-lain yang perlu bagi mereka. Tidak ada jalan untuk kenderaan bagi menyampaikan ke tempat itu dan kerana itu rombongan kami terpaksa berjalan kaki enam batu jauhnya merentas masuk ke dalam hutan. Kata Pegawai Daerah Segamat yang mengetuai kami, dia sudah tiga kali datang ke tempat itu tetapi bagi saya dan sesetengah kawan lagi inilah baru seumur hidup menempuh tempat seperti itu dan meskipun saya berasal dari “kampung” payah juga saya hendak memapah, melangkah, berjalan di hutan rimba. Jalan itu cuma merupai denai gajah lalu, di kiri kanan hutan yang lebat dan tebal. Sekejap kami berbelok ke kiri ke kanan, menyusur akar, turun titi naik titi, menempuh paya lembah dan mendaki busut. Semput rasa nafas saya melalui jalan yang belum pernah dirasai
Asli
1lah kan bat. 1dar
jasa elah
1luh
itu. Mujurlah, pemandangan-pemandangan alam yang indah
-lain
permai, kayu-kayan yang berwarna-warni, hijau, merah, bungabungaan yang kembang yang belum pernah saya lihat, akar kayu
ini.
89
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH layar
yang menjalar-jalar, lindungan pohon yang berdaun lebat daripada lindungan cahaya matahari, udara bersih yang nyaman dan dingin,
sibul
desiran air di alur, riang-riang rimba dan bunyi unggas mergastua
Pega
yang bersahut-sahutan, seolah-olah menerima kedatangan kami, badan saya tak terasa letih, tak terasa penat, tetapi segar, gembira, ingin tahu bagaimanakah indahnya tempat yang kami tuju itu. Memang pemandangan yang baharu, udara yang jarang ditempuh, keadaan yang baru dirasa, pemandangan-pemandangan yang indah daripada kejadian semula jadi melenakan seseorang. Dan begitulah saya terlena, lupakan kesulitan perjalanan, lupakan lintah pacat yang sentiasa menyerang kerana alam yang indah menghiburkan kami di sepanjang perjalanan itu.
nasil
Dua jam di jalan, kami pun sampailah. Saya lihat beberapa buah pondok bertaburan di sana sini, terletak di kiri kanan pesisiran sungai Segamat yang mengalirkan air yang jernih dan dingin itu. Rombongan kami telah disambut oleh Batin Antah, ketua orang Jakun di tempat itu, dan kami pun berhentilah di tempat yang telah diuntukkan bagi kami sekalian. Kami tiba di situ ketika sudah tengah hari. Dan sebentar kemudian kami pun makan iaitu makanan yang telah disiapkan oleh Pak Majid, tukang
masak, yang telah sampai ke sana sehari lebih dahulu daripada rombongan kami bersama-sama perkakas wayang gambar Pejabat
Perhubungan Raya yang mudik dengan perahu. Biar pun lauk-pauk yang disediakan itu bukanlah lauk-pauk jenis “kota” malah cuma makanan biasa bagi orang kampung, tapi
haru peny kura
& rang bunc
mak: K; Mere seper darip biak Mesk ce Hg;
liar. N By
tama (s
dupa
pula1
selera kami sangat laju. Agaknya kerana lapar, sudah penat berjalan
resan
di tengah hutan, udara alam yang bersih, angin berhembus itulah yang menolak-nolak selera kami, biarlah saya katakan, semenjak saya tinggalkan kampung, duduk di kota besar, belum pernah
malas juga
selera saya sekuat hari makan di Tuang Kajang, di kampung orang
maka
Jakun di hutan belantara itu. Suatu perhimpunan daripada orang Jakun itu telah diadakan
Se
pada jam tiga petang di hadapan tempat kami menginap dan 80
Er
yang wan g
PEGAWAI DAERAH SEGAMAT ada
layanan perubatan pun diberi kepada mereka. Encik Jadi, dresser,
_._1'111.
sibuk betul memberi ubatan-ubatan dan menanam cacar. Tuan
lua
Pegawai Daerah (Mohamed Noah bin Omar) telah memberi
mi, 1rA,
Mgan
nasihat tentang perkara kesihatan am dan kebersihan diri yang harus dilakukan oleh orang Jakun itu supaya tidak dihinggapi penyakit. Kebanyakan penyakit yang menyerang mereka ialah kurap, kudis, dan lain-lain penyakit kulit.
kan
Cacing-cacing kerawit pun nampaknya bermaharajalela menyerang anak-anak mereka yang menyebabkan banyak yang buncitbuncit, kurus-kering kerana kurang jagaan ataupun kurang zat
dah
makanan.
ing.
apa nan dan tah, 1 di a di
pun @ang yada abat yauk tapi alan Lll;ll'l
njak
Kawasan yang kami lawati itu mempunyai penduduk 104 jiwa. Mereka nampaknya ada bercucuk tanam benda-benda makanan seperti ubi, keladi, pisang, keledek, tebu dan lain-lain lagi. Selain daripada itu mereka juga berternak ayam tetapi tidaklah berapa biak kerana harus mereka berusaha sambil-menyambil sahaja. Meskipun mereka nampaknya tersipu-sipu dan tercengang-
cengang menyambut kami semua tetapi tidaklah boleh dikatakan liar. Mereka nampaknya sudah separuh jinak. Budi bahasa mereka baik-baik, hormat dan ingin beramahtamah bertanya itu dan ini tetapi nampaknya tak berapa bebas. Cara kehidupan mereka tidaklah jauh ubahnya seperti kehidupan orang kampung kita cuma agaknya tidak teratur, tambahan pula mereka tidak beragama. Tak tahulah saya hendak mengatakan resam mereka lebih lanjut tetapi biarlah saya kata mereka agak malas sedikit. Entah sudah menjadi adat atau kebiasaan entah bagaimana saya
rmah
juga tidak tahu iaitu perangai tak tau berjimat dan menyimpan
rang
makanan.
1kan dan
Seberapa ada makan, kasi habis. Sudah habis cari lagi. Inilah yang saya nampak. Mata pencarian mereka yang mendatangkan
wang ialah mencari rotan di dalam hutan, kemudian dijual untuk 91
TAN SAI HAJI MOHAMED NDAH membeli makanan dan pakaian. Itulah saya katakan mereka sudah
L
separuh jinak. Mereka tidak menutup aurat dengan kulit terap
dipe
agi. Mereka sudah pandai pakai kain baju.
Pada malam itu mereka telah ditunjukkan wayang gambar
Sam disif
dengan diberi penerangan dalam bahasa Melayu yang mudah sekali oleh Pejabat Perhubungan Raya. Gambar-gambarnya ialah gambar-gambar menunjukkan ajaran kebersihan diri dan
ke b
berumah tangga. Riuh-rendah pekik sorak kesukaan mereka,
budza
suara kesukaan berselang-selang dengan suara anak-anak dan perempuan mereka yang sahut bersahut. Batin, ketua orang Jakun itu baik orangnya, nampaknya sangat lurus, lagi sangat hormat dan merendahkan diri. Antah bin Kasau namanya. “Orang di sini tau juga mandi. Tetapi mereka mandi
melil
macam kerbau,” kata Batin itu dengan rupa penuh minat kepada saya tatkala saya bercakap beramah-tamah dengannya. “Pakai celup-celup begitu” tanya saya lagi sambil menggaya-gayakan mengajuk mereka mandi dengan muka yang bersahaja. Batin
Antah mengangguk-ngangguk! Pada akhir pertunjukan malam itu Batin Antah telah bercakap kepada orangnya dengan menggunakan mikrofon. Garau suaranya. Banyak bahasa yang dipakainya saya tidak memahamikannya. Dalam ucapannya itu dia meminta supaya
kain P
perei 13t
pend dia s
“g di sir tahu Bt
buat kana
Segat orang
orangnya datang membawa anak masing-masing pada esoknya
Raya
kerana pembukaan sekolah.
dimit serta
dan
Rencana Kedua oleh Zabha (Petikan daripada Utusan Zaman)
ialah peng;
dapat LANGKAH menjinakkan orang Jakun ini dan memperbaiki kehi-
Jakur
dupannya telah dapat diadakan ialah terbit daripada baik usaha Tuan Pegawai Daerah Segamat. Jabatan Agama Johor telah memberi bantuan wang sebanyak $1,200 untuk menjayakan langkah itu.
gurui
92
oleh;
PEGAWAI DAERAH SEGAMAT lah ap
Daripada wang ini telah diperbuatkan dua buah sampan iaitu diperbuat oleh orang Jakun itu sendiri dengan diberi upah beras. Sampan-sampan itu terlalu berguna kepada mereka dan inilah
JAr
disifatkan suatu kenderaan atau kenaikan bagi mereka turun naik
lah
ke bandar. Selain daripada itu mereka juga mendapat lima ela
1ya lan
kain seorang. Pada pagi 31 Mei 1948, upacara membuka sekolah budak-
ka,
budak Jakun itu pun diadakan. Ramai ibu bapa Jakun telah datang
lan
melihat bersama. 13 orang budak lelaki dan 12 orang budak
ig‘d{
sau ndi
ada kai kan atin
lah 'on. dak
aya nya
perempuan telah diterima masuk belajar. Umurnya dari 6 hingga 13 tahun. Gurunya bagi sementara ialah seorang Jakun juga dari penduduk-penduduk di situ. Namanya, Deboi, tetapi umurnya, dia sendiri tidak tahu. “Saya tak pandai kira umur berapa-berapa tahun. Semua orang di sini begitu,” kata Deboi menjawab pertanyaan saya. “Saya cuma
tahu siang bertukar malam, malam berganti siang,” katanya lagi. Buku-buku bacaan, papan batu, pensel batu dan tiga ela kain buat pakaian sekolah telah diberi kepada tiap-tiap seorang kanakkanak itu. Inilah satu daripada rancangan Tuan Pegawai Daerah Segamat (Encik Mohamed Noah bin Omar) hendak menjinakkan orang Jakun itu — beri pelajaran kepadanya. Pegawai Perhubungan Raya Johor (Allahyarham Tuan Syed Othman bin Ali) telah diminta memberi latihan pertama mengajar kanak-kanak di situ serta memberi pengertian tentang kaedah mengajar yang mudah dan senang. Pegawai Perhubungan Raya Johor itu dahulunya ialah seorang guru dalam sekolah Inggeris kerajaan Johor dan pengalamannya yang banyak dalam perkara persekolahan telah
ehisaha beri
dapat digunakannya pada hari itu. Nampaknya budak-budak Jakun ada juga yang sudah kenal huruf. Umpamanya tatkala
gurunya mengajar menyebut alif tetapi kemudian telah disambung oleh murid-murid dengan beramai-ramai menyebut ba, ta.
. 93
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH Sebelah petang saya bersiar-siar melihat kawasan kampung Jakun itu. Saya dapati mereka itu telah hidup di situ berpuluh tahun lamanya. Daripada Batin Antah saya dapat tahu mereka semuanya di situ telah tiga keturunan. Kehidupan mereka terlalu malas. Mereka tidak tahu berjimat apalagi menyimpan sesuatu.
Umpamanya, kalau ada secupak beras maka mereka tidak akan mencari lagi hendak menambah melainkan apabila beras itu sudah selesai di tanak, dimakan.
K juga Si 7
bagi sehe temi itu,
sepe
Kepada mereka tidak ada apa-apa hari besar atau hari raya.
B
Ada tidak kalau musim menuai padi baharulah diadakan suatu
satu
keramaian “makan besar” katanya. Adat mereka tidak berapa jauh
talii
selisih dengan kita. Perkahwinan mereka dijalankan lebih kurang dengan adat kita. Mula-mulanya sebut menyebut dan pinang meminang. Tempohnya hanya dua tiga bulan, habis lamanya enam bulan. Pengantin lelaki berarak dengan rebana ke rumah perempuan.
Kedua-dua pengantin mengikat janji bersetia di hadapan Batin. Kemudian bersanding dan berjamu sebelah malamnya selalu
diadakan temasya kesukaan seperti ronggeng atau lainnya. Pada malam yang pertama saya dapat melihat orang Jakun itu main ronggeng. Lagu tarinya ialah asli Melayu dan nyanyiannya pun demikian juga. Cukup lengkap dengan tambur, biola dan
gongnya. Penari lelaki terpaksa lama sedikit terloncat-loncat menari-nari di hadapan penari perempuan, kemudian barulah perempuan bangun menari. Mereka menyanyi berbalas-balas sementara penonton-penonton bertepuk-tepuk kesukaan! Lagu
dondang sayang ialah lagu yang sangat disukai oleh mereka. Lagu ini lagu jati — tidak seperti dondang sayang zaman sekarang sudah menerima pindaan dan sumbangan lagu lain.
Kalau dapat anak sulung maka akan diadakan juga makan besar, katanya. Cerai-berai jarang berlaku. Kelahi laki bini pun jarang. Jikalau ada maka mengadulah kepada Batin dan terpulanglah kepada Batin mengurusnya 94
mes juga tung lebil bera tahu
PEGAWAI DAERAH SEGAMAT ng uh ka uu
Kematian pun lebih kurang sama dengan adat orang biasa juga. Mereka berkumpul beramai-ramai di rumah yang kematian. Si mati dimandi dan dipakaikan pakaian kepunyaannya yang
an
bagus-bagus berwarna putih. Kemudian dibungkus pula dengan sehelai kain putih (kapan) dan kemudian ditanam pada suatu tempat yang tertentu. Tidak ada apa-apa bacaan selepas menanam
tu
itu, katanya. Kenduri kendara diadakan jua selepas kematian itu
tu uh ng
AT1. AT1.
alu
seperti meniga hari, menujuh hari dan seterusnya. Bilangan hari itu, kata Batin, adalah dikira dengan jalan simpul satu tali panjang. Tiap-tiap satu hari disimpul satu simpul pada tali itu dan demikianlah seterusnya. Kalau laki mati maka bininya mesti tunggu lepas seratus hari baru boleh kahwin lain. Begitulah juga lakinya. Kalau ibu bapa mati maka anak-anaknya mesti tunggu lepas seratus hari juga barulah boleh kahwin. Sekianlah lebih kurang adat resam orang Jakun itu. Mereka tidak ada beragama langsung. Mereka tidak tahu ada Tuhan. Mereka hanya
tahu hidup mati begitu sahaja!
itu
1ya lan cat lah las gu 1gu lah
ar, ng. lah
95
v
r
MAIMUNAH BTE JAAFAR
|
96
DAUD BIN ABDUL RAHMAN
ZAKARIA BIN ABDUL RAHMAN
ITHNIN BIN ABDUL RAHMAN
l
* PENGHULU ABD RAHMAN BIN ABDULLAH
pnuzmHuTEun.snR
]
|
+
+
TUN RAHAH BTE MOHAMED NOAH + TUN ABDUL RAZAK BIN HUSSEIN
TUN HUSSEIN ONN
I B
J
|
— | HIHASSAN
DAHLAN BIN
YUSOF BIN JUNID
ORANGKAYA
SAFIAH BTE ABDULLAH
HARON BIN ABDULLAH
OMAR BIN ABDULLAH
AMINAH BTE HJ ABDULLAH
ASIAH BTE HJ ABDULLAH
MOHAMAD BIN HJ ABDULLAH
I_Hl ABDULLAH BIN MOHD SAID
TUN SUHAILAH BTE MOHAMED NOAH
ABU RAIS BIN MOHAMED NOAH
|
DATO' ABDULLAH BIN AHMAD
4
— ESAH BTE OMAR *
1
HJ HASSAN BIN SHAHBUDIN
*
MAIMUNAH BTE JAAFAR
| |
(
DATIN FAKHRIAH BTE MOHAMED
RN DIN NN
NABIHA BTE MOHAMED NOAH +
1
|
|
[
PUAN SRI HJH MAIMUN BTE ABDUL MANAF
TAN 5RI MOHAMED NOAH BIN OMAR .
v
|
ORANGKAYA OMAR BIN JUNID 4
|
HJH TIK BTE OMAR
ZALEHA BTE JUNID
IBRAHIM
ORANGKAYA JUNID BIN
U
(BENDAHARA MELAKA)
DAENG SERIWA RAJA
KELUARGA ORANGKAYA JUNID
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH
=
# TUN ABDUL RAZAK BIN HUSSEIN
TAN SAI HAJI MOKAMED NOAK
Allahyarhamah Cik Hajah Maimunah binti Haji Jaafar, bonda Tan Sri Haji
Mohamed Noah bin Omar:
97
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH
Gambar ini telah diambil di Pulau Pinang pada tahun 1920, sebagai kenangkenangan setelah selamat kembali dari Beirut.
Pengenalan — duduk, Haji Mahmud bin Haji Abdul Manaf, berdiri kiri — Syed Alwee
|
bin Syed Sheikh Alhadi, Mohamed Noah bin Omar dan Mohamed Said bin Haji Bacik.
98
'
99
Di tengah-tengah ialah Syed Ahmad bin Mohamed Alsagoff. Dari kiri pula antaranya Syed Alwi bin Syed Sheikh Alhadi, Engku Ismail bin Abdul Rahman manakala yang lain ialah sahabat handai mereka dari Singapura. Hanya seorang sahaja rakan sepelajar mereka yang tidak bersama-sama iaitu Mohamed Said bin Haji Bacik dari Melaka.
Antara mereka itu dari kanan ialah Tan Sri Haji Mohamed Noah bin Omar, Mahmur bin Haji Kasim, Haji Mahmud bin Haji Abdul Manaf dan Abdullah bin Haji Taib.
Suatu jamuan makan malam yang terdiri daripada para pelajar Melayu yang baru balik dari Beirut, Lubnan, telah diadakan di Raffles Hotel, Singapura dalam tahun dua puluhan dengan dihadiri juga oleh sahabat handai dari Singapura.
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH
“
Tan Sri Haji Mohamed Noah bin Omar dengan pakaian rasmi Orang Besar Negeri Johor.
100
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAK
Allahyarhamah Datin Hajah Maimun binti Abdul Manaf, isteri Tan Sri Haji Mohamed Noah bin Omar.
101
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH
Tan Sri Haji Mohamed Noah bin Omar bersama-sama isterinya Puan Sri Maimun Manaf.
102
103
pada 11 Jun 1941. Suhailah dan Rahah menjadi pengapit pengantin.
Pengantin pere'mpuan, Fakhriah dan pengantin lelaki, Abdullah bersanding dalam acara majlis perkahwinan gemilan &
.. L ——
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH
N,
A-
/
S
2
N
2
\ é,-
/
Kapten Hussein Onn dan Suhailah bersanding di atas pelamin semasa majlis perkahwinan mereka pada 14 Februari 1948. Rujuk kepada lambang UMNO yang nampak jelas pada tirai latar belakang pelamin.
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH
sd
bang
Majlis persandingan Tun Abdul Razak dan Tun Rahah pada 4 September 1952.
105
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH
Majlis perkahwinan Abu Rais dan Fauziah Haji Nasir pada tahun 1962.
106
Gambar semasa majlis keputeraan Sultan Johor.
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH
107
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH
D
Bersama-sama keluarga di London. Barisan depan Rahah, Gafar; Mohamed Noah, Hanim, Suhailah, Fakhriah. Barisan belakang Razak,
£
Hussein dan Abdullah.
I‘-.
.-
.
Tan Sri Haji Mohamed Noah bersama-sama tiga orang anak perempuannya Rahah, Suhailah dan Fakhriah di rumah mereka di Petaling Jaya pada tahun 1985.
108
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH
i
med
nnya
Tan Sri Haji Mohamed Noah bersama-sama Tun Razak dan cucunya Dato’ Nazim Tun Razak.
108
110
Noah pada tahun 1987 di Ming Court Hotel, Kuala Lumpur:
Bergambar bersama-sama ahli keluarga semasa sambutan ulang tahun kelahiran yang ke-90, Tan Sri Haji Mohamed
ii-
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH
Tan !
Noah pada tahun 1987 di Ming Court Hotel, Kuala Lumpur.
|
Tan Sri Haji Mohamed Noah Omar bersama-sama cucunya Datuk Seri Najib Tun Razak pada 13 Ogos 1990.
gb b ettt [=
Rl e sel
T
i el
L=
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH
LN
|
Masjid Yayasan Mohamed Noah di Genting Highlands, Pahang.
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH
‘pAuUPIsnTudwnu Suvpas dvjag
H
N [M
r.j(ih
Tar
ISNLIBUDJ MYPIIS YPON PIPYOI UD 1S upp ndwny piony; ONWA Ypwnd Ip DADPW ONWA Sundy upundwnyog uvduvpisiag
112
Tm
FeErsiaangan rernimpundn AEUNE
Tetap sedang mempengerusikannya.
W, e DI AA VAVELVLEAVILRISLY
AS SA NA SMN LMEI AS
AR SRa SRS SRR RS
NNN
LAH
&4
WA N
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH
Tan Sri Haji Mohamed Noah bersama-sama Dato' Onn Jaafar; Datin Halimah Norziah dan Tan Sri Anuar Malek — Rakan-rakan politik yang menubuhkan UMNO pada tahun 1946.
Tan Sri Haji Mohamed Noah dijulang oleh penyokongnya selepas kejayaannya dalam pilihan raya Parlimen Persekutuan di kawasan pilihan raya Johor Bahru
Timur pada Ogos 1959.
113
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH AA
T
ey AA De E SIS
A
r_,v—-yvvwr-"_'."
LS
% ;.JumMM i A -
s
.
ey e TR
mmm SRR A L
e
114
4 ,.mn.!
fl"-“'""‘ I
A J#.I
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH -
—
ALA 4
e
:
De
b st g e
.
-
AT
L ABE AL S
i, o Y
.
e
i gy
A e
.
a
a7
TE I
-
gg
Y
o
33
“-.w.\
|
-
Yy
Ay r
-
3
"
:
S
AP =
e by A.
d
“
e
e
=
B
-
g;'.
-
|
B2
S iy
et
- . rs
=
o
-
S
4
-
£
L
-
-fl
Bergambar ramai selepas persidangan Alim Ulama Malaya yang pertama dalam tahun 1950, di bawah anjuran UMNO Malaya. Gambar ini telah diambil di hadapan Muar Club, Bandar Maharani, Muar. Tan Sri Haji Mohamed Noah bin
Omar telah dipilih mempengerusikan persidangan itu.
Perjumpaan Speaker-speaker Dewan-dewan Negeri yang
berlangsung di Pulau Pinang. Ketua Menteri Pulau Pinang, Datuk Wong Pau Nee sedang berucap dan Tan Sri Haji Mohamed Noah bin Omar sebagai pengerusinya.
|l
115
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH
LN
Kemenangan dalam pilihan raya Persekutuan di Johor Bahru. Tan Sri Haji Mohamed Noah bin Omar dan Ahmad bin Dato' Mohamed Shah sedang diusung
oleh penyokong-penyokong mereka.
Bersama-sama dengan Mufti Hussain Al-Amin bekas Mufti Besar Palestin.
116
1ji
sung
Palestin.
117
Dalam tahun 1958, Tan Sri Haji Mohamed Noah bin Omar telah dipilih menjadi salah seorang daripada perwakilan Persekutuan Tanah Melayu ke Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu. Gambar ini menunjukkan Perwakilan Tanah Melayu sedang menghadiri Persidangan Perhimpunan Agung itu. Rombongan Perwakilan Tanah Melayu itu diketuai oleh Tun Dr Ismail dan ahli-ahlinya ialah Tan Sri Haji Mohamed Noah bin Omar, Dato S.C. Macintyre, Yeoh Cheang Kang, Fo See Moi dan Haji Meor Ariff bin Meor Alwi.
UN
TAN SAI HAJI MOHAMED NOAH
TAN SAI HAJI MOKAMED NOAH
Tan Sri Haji Mohamed Noah Omar di Perhimpunan Bangsa-Bangsa Bersatu pada tahun 1958.
118
Tan Si
TAN SAI HAJI MORAMED NOAH
Tan Sri Haji Mohamed Noah Omar di Perhimpunan Bangsa-Bangsa Bersatu pada tahun 1958.
119
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH
Ahli-
Tan Sri Haji Mohamed Noah Omar sedang berbual dengan Tuan Ahmad Shukairi,
Sultan Ji
3\
wakil kerajaan Arab Saudi ke Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu.
Presiden Anwar Sadat kelihatan mesra melayan Tan Sri Haji Mohamed Noah dan wakil-wakil dari Malaysia yang terdiri daripada ahli Parlimen dan Dewan Undangan Negeri dalam rangka lawatan rasmi dari 13-18 September, 1961. Presiden Sadat, yang ketika itu menjadi Speaker Majlis Al-Sha'ab El-Misri seterusnya meraikan wakil-wakil dari Malaysia dalam satu majlis makan malam.
120
i
Bersan
ahli-a
|
TAN SAI HAJI MOKAMED NOAH
Ahli-ahli Exco Dewan Negeri Johor bergambar dengan Duli Yang Maha Mulia vairi,
Sultan Johor. Menteri Besar Johor ketika itu ialah Dato’ Haji Yunus dan di kanannya Tan Sri Haji Mohamed Noah bin Omar:
ST
Bersama Presiden Anwar Sadat. Gambar ini telah diambil sewaktu satu rombongan
-
ahli-ahli Parlimen Malaysia melakukan lawatan sambil belajar ke Republik Arab
alam.
Bersatu dalam tahun 1961.
121
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH
1
_
!--:"\
Tan Sri Haji Mohamed Noah Omar sedang berbual dengan Tuan Ahmad Shukairi, wakil kerajaan Arab Saudi ke Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu.
Tan Sri Haji Mohamed Noah bersama-sama dengan Tunku Abdul Rahman dan Tun Ismail Ali.
122
Tan
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH
I}E[lj!'i,
an
a
"3:5!3—'!?:13'
Tan Sri Haji Mohamed Noah sebagai Speaker Dewan Rakyat (1959-1964).
TAN SRI HAJI MORAMED NOAH
,
Majlis Per
sidangan Speaker-speaker Dewandewan Negeri di Kuala Lumpur pad 15 Mac, 1962. Tan Sri Haji Mohame a d Noah Omar selaku Pengerusi sedang berucap. Di sebelahnya Perdana Menteri Tun ku Abdul Rahman.
Istiadat Pembukaan Persidangan Dew an Rakyat yang pertama bertempat di Dewan Tuanku Abdul Rahman. Kelihatan Sri Paduka Baginda Yang di-Pertua n Agang Yang Pertama sedang bertitah dal am istiadat itu dan Tan Sri Haji Mohamed Noah ama dipilih.
Omar sebagai Speaker yang p ert
ewan
ng Joah
Bergambar ramai dengan Presiden Park Chung Hee, setelah menerima anugerah Bintang Kehormatan daripada Presiden Korea Selatan itu.
TAN SRI HAJI MORAMED NOAH
125
126
Upacara menerima anugerah Ijazah Doktor Undang-undang (Kehormat) dari Universiti Korea Selatan.
KA i ..-..a.lh.u..
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH
VTSR SR Upacara menerima anugerah ljazah Dortor Unaang-unddang (NEROTICEL] GlL LREVEESILE
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH
Wajah-wajah Tan Sri Haji Mohamed Noah Omar:
127
itu-
pent Agat Islan R
p {3)
BAB 19
V
maja
;
Jabat meir
Joho maji.
YANG DIPERTUA JABATAN AGAMA JOHOR
S maja
katatujuz
kepa PADA 6 September, 1949, Mohamed Noah telah dilantik menjadi
di ar
Yang Dipertua Jabatan Agama Johor, menggantikan Allahyarham
mud
Datuk Awang bin Omar yang telah meninggal dunia pada 17 Jun 1949. Jawatan ini adalah satu jawatan kelas 1A dalam skim
itub Agan
pegawai-pegawai Melayu negeri Johor.
hajat
Inilah jawatan kerajaan Johor yang akhir sekali dipegang
dan:
oleh Mohamed Noah dan kemudian pada 1 Ogos, 1950, beliau
M
telah bersara daripada jawatan kerajaan Johor. Selepas itu beliau dilantik oleh Duli Yang Maha Mulia Sultan Johor menjadi ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Johor. Selepas itu beliau telah bertanding dalam pilihan raya sebagai
maja Jabat
akan I
wakil rakyat dalam majlis mesyuarat kerajaan dan kemudian diangkat menjadi ahli dalam Majlis Mesyuarat Kerja Kerajaan
agan
Johor.
akan
Snko
Walaupun hanya 11 bulan Mohamed Noah bertugas sebaga
D
Yang Dipertua Jabatan Agama Johor iaitu dari 6 September 1949
selur
hingga 1 Ogos 1950, namun begitu dalam masa yang singkat
nask
128
YANG DIPERTUA JABATAN AGAMA JOHOR itu beliau telah dapat merancangkan dua perkara yang dianggap penting demi untuk memajukan jentera perjalanan Jabatan Agama Johor yang kian maju melaksanakan tugas-tugas dakwah Islamiah. Rancangan beliau yang pertama ialah menerbitkan sebuah majalah bulanan bercorak agama yang diberi nama Warta Jabatan Ugama Johor dan rancangannya yang kedua ialah hendak memperbaiki perjalanan mahkamah Syariah di seluruh negeri Johor supaya setanding dengan keadaan perjalanan mahkamah majistret.
Sewaktu beliau melancarkan naskhah sulung penerbitan majalah Warta Jabatan Ugama Johor itu, Mohamed Noah dalam
kata-kata pendahuluannya antara lain menerangkan “Adapun tujuan menerbitkan warta ini selain daripada memberi panduan adi
kepada orang-ramai ialah hendak mengukuhkan perhubungan di antara Jabatan Agama dengan orang Islam dengan diharapkan
am
mudah-mudahan warta ini akan menimbulkan perhubungan
17
itu bertambah rapat dan lebih kukuh serta perkhid-matan Jabatan
lian
Agama Johor akan lebih meliputi muslihat am dan memenuhi hajat masyarakat pergaulan orang-orang Islam di Johor khasnya dan seluruh Tanah Melayu amnya.” Mohamed Noah selanjutnya berharap bahawa dengan terbitnya majalah Warta Jabatan Ugama Johor ini perhubungan antara Jabatan Agama dengan seluruh rakyat dari satu masa ke satu masa akan dapat diperbaiki dengan lebih sempurna lagi. Langkah ini adalah merupakan sebagai suatu khidmat terhadap agama, bangsa dan tanah air. Akhir sekali beliau berharap bahawa
aan
sokongan daripada masyarakat Islam yang setia kepada agamanya
1gai 349 'kat
akan dapat diterima. ' Demikianlah harapan yang diminta oleh Mohamed Noah kepada seluruh masyarakat Islam khasnya ketika beliau melancarkan naskhah pertama majalah Warta Jabatan Ugama Johor itu.
dm ang 1au 1dU
1hli
\gai
129
TAN SBI HAJI MOHAMED NDAH Ternyata sekali bahawa harapan beliau itu disambut baik oleh seluruh masyarakat dari satu masa ke satu masa. Buktinya bahawa majalah tersebut telah hidup dengan membawa perubahanperubahan yang sesuai dengan zaman baru dari segi isi kandungan dan tekniknya.
[sla
dip Yan Mal
Jika pada tahun pertama majalah Warta Jabatan Ugama Johor
tara
itu hanya merupakan sebuah majalah yang penuh dengan berita-
I
berita di sekeliling Pejabat Agama Johor sahaja, maka pada ketika
kad
itu ia telah menjadi sebuah majalah Islam yang sangat popular dan diminati ramai di seluruh Semenanjung Malaysia, Sabah,
mel
Sarawak, Sumatera dan Brunei. Kalau pada tahuh-tahun permulaannya majalah itu hanya
yan,
diterbitkan tidak lebih daripada 1000 naskhah pada setiap kali keluarannya dan dibahagi-bahagikan dengan percuma kepada orang ramai, tetapi sedikit demi sedikit, setahun demi setahun, naskhah edarannya kian meningkat hingga dalam tahun 1973 telah meningkat kepada lebih 10 000 naskhah sebulan dan dijual
per:
kepada umum dengan harga 50 sen senaskhah.
mal ] akh F telal
perk hing
Kemajuan yang telah dicapai oleh majalah ini bukan hanya setakat itu sahaja, malah ia terus maju dengan mendapat sambutan
Ogo
yang menggalakkan daripada segala lapisan masyarakat Islam di
gela
seluruh negara. Dalam beberapa tahun
dan
kemudian
Kerajaan Johor telah
toke
memberi kepercayaan sepenuhnya kepada sidang pengarang
bers
yang mengendalikan penerbitan majalah Jabatan Agama Johor untuk menerbitkan buku-buku pelajaran agama dan buku-buku
juga
bergambar yang mengesahkan pejuangan pahlawan-pahlawan
sem
Islam pada zaman silam. Kerajaan Johor telah memberikan modal sebanyak $120,000
S
untuk menubuhkan sebuah Pustaka Penerbitan yang diberi nama “Badan Penerbitan Jabatan Agama Johor”. Badan Penerbitan tersebut bergiat rnenerbitkan pelbagai 130
UMI
Daei
lagi,
Majl
dilai
YANG DIPERTUA JABATAN AGAMA JOHOR jenis buku agama yang berfaedah untuk bacaan umum umat
[slam di segenap peringkat dan lapisan. Antara apa yang telah diperjuangkan oleh Mohamed Noah selama setahun beliau menjadi Yang Dipertua Jabatan Agama Johor ialah memperbaiki perjalanan hor
Mahkamah Syariah di seluruh negeri itu supaya setanding dengan taral mahkamah-mahkamah majistret di seluruh tanah air.
A-
Dengan itu beliau telah mengemukakan satu cadangan supaya
ika
)73
kadi-kadi di seluruh negeri Johor diberi latihan secara berkursus mengikut perjalanan perbicaraan-perbicaraan yang diadakan di mahkamah-mahkamah majistret dan lain-lain Mahkamah Rendah yang membicarakan kes-kes jenayah. Tetapi malangnya, cadangan beliau itu telah menimbulkan perasaan salah faham dalam kalangan sesetengah kadi dan akhirnya rancangan tersebut tidak dapat dilaksanakan. Pada 1 Ogos 1950 genaplah usianya 55 tahun, Mohamed Noah telah bersara daripada jawatan kerajaan Johor setelah menjalankan
ual
perkhidmatan dengan taat setia selama 30 tahun(dari tahun 1920
lar
ah, 1ya cali
1da un,
hinggal950). nya
Selepas bersara daripada jawatan Kerajaan Johor pada 1
Lan
Ogos 1950, Mohamed Noah telah bergerak lebih cergas dalam
lah
gelanggang politik tanah air dan juga dalam badan-badan kebajikan dan sukarela. Beliau bukan sahaja menjadi seorang daripada tokoh-tokoh politik Johor yang mengasaskan pertubuhan UMNO
ang
bersama-sama dengan Allahyarham Datuk Onn bin Jaafar tetapi
t di
hor
1ku yan
)00 Jna
\gai
juga seorang tokoh yang tetap setia terus menerus mengendalikan UMNO meskipun pucuk pimpinan UMNO bertukar ganti dari semasa ke semasa. Sebenamya semenjak dalam perkhidmatannya sebagai Pegawai Daerah Segamat dan menjadi Yang Dipertua Jabatan Agama Johor lagi, Mohamed Noah telah dilantik menjadi seorang ahli dalam Majlis Masyuarat Negeri Johor dan mulai dari tahun 1948 beliau dilantik pula menjadi seorang Ahli Majlis Kerja Tertinggi (Exco)
131
TAN SRI HAJI MOHAMED NOAH Negeri Johor. Beliau juga telah dilantik menjadi Ahli Majlis Mesyuarat Undangan Federal dari tahun 1951hingga 1959.
Apabila pilihan raya diadakan di Negeri Johor dalam tahun 1955, Mohamed Noah telah bertanding di kawasan Segamat dan telah menang. Beliau telah mewakili kawasan Segamat dari 9 Oktober 1955 hingga Jun 1959 dan beliau juga menjadi seorang Ahli Majlis Mesyuarat Kerja Negeri Johor sepanjang tempoh yang
tersebut. Selain daripada itu Mohamed Noah juga banyak memberikan sumbangan khidmatnya bukan sahaja kepada badan-badan kerajaan tetapi juga badan-badan sukarela baik di peringkat negeri mahupun Federal. Selain daripada menjadi Pengerusi Tetap Pertubuhan UMNO Malaya, beliau juga menjadi ahli dalam berbagai-bagai badan kerajaan seperti ahli jawatankuasa Tetap Kewangan Negeri Johor, Jawatankuasa Polisi Tanah Johor, Jawatankuasa Hadiah Pelajaran Sultan Ibrahim Johor, Jawatankuasa Khas mengenai Pelajaran Negeri Johor, Jawatankuasa Palang Merah Johor, Jawatankuasa Pentadbir Kampung Majidi Johor, Jawatankuasa atau Lembaga mengenai Undang-undang Darurat Negeri Johor, Jawatankuasa Kecemasan Negeri Johor dan banyak
lagi.
MOI Perh mern
akhi yang yang D UM!
=
=8 o= =] l N - m
gant
132
lis
AN
=
P
PENGERUSI TETAP UMNO
MOHAMED NOAH tclah dipilih menjadi pengerusi tetap Perhimpunan Agung UMNO pada tahun 1951. Beliau telah memegang jawatan itu selama lapan tahun berturut-turut hingga
UMNO mempunyai enam orang pengerusi tetap yang bertukar
ganti dari semasa ke masa. Mereka itu ialah:
1. Encik Mohd.Tahir bin Datuk Setia Raja (Perak) 2. Tengku Mohd bin Tengku Besar Borhanuddin (Negeri Sembilan) 3. Datuk Syed Abdul Kadir bin Mohamed Al-Yahya (Johor) 4. Tan Sri Haji Mohamed Noah bin Omar (Johor) dari tahun 1951 hingga tahun1959 Datuk Syed Isa bin Alwi (Johor) 6. Tan Sri Nik Ahmad Kamil (Kelantan)
f
rat
akhir tahun 1959. Beliau juga seorang pengerusi tetap UMNO yang lama sekali berbanding dengan pengerusi-pengerusi tetap yang lain sebelum beliau. Dari semenjak penubuhannya pada tahun 1946 hingga 1975,
133
TAN SAI HAJI MOKAMED NOAH Mohamed Noah mula terpilih menjadi pengerusi perjumpaanperjumpaan atau persidangan-persidangan UMNO pada tahun 1950 apabila beliau telah dipilih mempengerusikan Persidangan Alim Ulama Malaya di bandar Maharani, Muar. Inilah persidangan alim ulama Malaya yang pertama kali diadakan di bawah anjuran UMNQO dan dari Persidangan alim ulama inilah beberapa tahun kemudian lahirlah sebuah parti Islam yang kemudian terkenal sebagai PAS atau PIMP.
Tahun 1950, merupakan tahun yang tidak dapat dilupakan oleh penduduk daerah Muar khasnya dan Malaysia amnya kerana pada tahun itulah keadaan darurat di Malaya sedang memuncak. Keganasan pengganas-pengganas komunis Malaya telah berlaku
hebat di sana sini.
buk: dan atau mas: S
dap: mela celal
pih;l
Noal C baha yang
Serangan-serangan hendap,
perbunuhan-perbunuhan
dan
pembakaran balai-balai polis kerap terjadi. Pada tahun inilah juga berlakunya pembakaran Balai Polis di Bukit Kepung Muar angkara perbuatan pengganas-pengganas Komunis yang bercitacita hendak merebut kekuasaan memerintah Malaya.
kada haru rasa
Legas
dan
Pembakaran itu telah melibatkan terkorbannya beberapa orang anggota polis yang berkawal mempertahankan Balai Polis di Bukit
deng
Kepong itu. Datuk Onn bin Jaafar, selaku Yang Dipertua UMNO,
rada
yang sedang mengetuai persidangan UMNO di bandar Maharani, Muar ketika itu dengan segera telah pergi ke Bukit Kepong,Ulu Muar,dan menyaksikan sendiri kekejaman itu. Sekembalinya ke persidangan UMNO, beliau telah membuat satu ucapan mengecam perbuatan kejam Komunis itu. Berbalik kepada cerita pilihan Mohamed Noah menjadi pengerusi persidangan alim ulama tadi, maka persidangan itu
tetap
Noal
men Bi
seora tentu Noal
meri
telah didapati berjalan dengan baik dan memuaskan di bawah pengendaliannya.
meny
Menjadi seorang pengerusi bagi sesuatu mesyuarat apalagi
yang
persidangan-persidangan
besar
seperti
134
Pertubuhan
UMNO
O
PENGERUSI TETAP UMND L= n n 111
bukanlah satu tugas yang mudah. Ia berkehendakkan kebolehan dan kecekapan. Jika tidak demikian, maka perjalanan mesyuarat atau persidangan itu mungkin akan rosak, meleret dan mengambil masa yang lama. Sela
111
al N na k.
